Romssa valáštallan ja olggustallan doaibmaplána áigodahkii 2004 ...
Romssa valáštallan ja olggustallan doaibmaplána áigodahkii 2004 ...
Romssa valáštallan ja olggustallan doaibmaplána áigodahkii 2004 ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1.4 Romsa – šláddjes fylka<br />
<strong>Romssa</strong> <strong>valáštallan</strong> <strong>ja</strong> <strong>olggustallan</strong> <strong>doaibmaplána</strong> <strong>áigodahkii</strong> <strong>2004</strong> – 2007 1 3<br />
Romsa lea riikamet njealjádin stuorimus fylkka, <strong>ja</strong><br />
eananviidodahkii dat lea sullii 26.000 km2 stuoru. Fylkka<br />
luonddu girjáivuohta <strong>ja</strong> eatnamiid šláddjiivuohta addet midjiide<br />
erenoamáš stuorra válljenmuni valáštallamii <strong>ja</strong> olggustallamii.<br />
Eatnamiid molssodeaddji hámit leat buktán áigái iešguetlágan<br />
eallinvugiid <strong>ja</strong> kultuvrralaš girjáivuoa. Kulturhistorjjálaš vuou<br />
lea gittalagaid luondduriggodagaid geavahanvugiiguin.<br />
Meahcceriggodagain leat olles álbmot ávkkástallan<br />
meahcásteamis, guolásteamis, murjemis nugo dállodoallui<br />
lassin. Seammás leat dát guovllut sámi boazodoalu vuou.<br />
Servodatnuppástusaid geažil meahcci dál geavahuvvo eambbo <strong>ja</strong><br />
eambbo vuoiŋŋasteapmai.<br />
<strong>Romssa</strong>s olbmuin lea ollu diehtu luonddu birra <strong>ja</strong> ollu árbevierut<br />
luonddu geavaheami dáfus. Mii fertet leat čeahppi váldit vára dáin<br />
árvvuin <strong>ja</strong> geavahit daid gullevašvuohtamet nannemii, <strong>ja</strong> atnit<br />
erenoamáš áigumuššan lihkadit rumašlaččat ollu luonddus.<br />
1.5 Valáštallan <strong>ja</strong> <strong>olggustallan</strong> = rumašlaš<br />
lihkadeamit <strong>ja</strong> luondduvásáhusat<br />
Dán plánas mii leat mearridan geavahit namahusa valáštallama<br />
<strong>ja</strong> olggustallama. Dainna doahpagiin mii oaivvildit buot lágan<br />
rumašlaš lihkademiid <strong>ja</strong> doaimmaid <strong>ja</strong> luondduvásáhusaid.<br />
Valáštallan <strong>ja</strong> <strong>olggustallan</strong> guoská fylkka eanaš ássiide, <strong>ja</strong><br />
dat lea deaŧalaš oassi min kultuvrras <strong>ja</strong> min servodateallimis.<br />
Eallinvirkuivuohta, čearggusvuohta, olaheamit, <strong>ja</strong> guege<br />
olbmo vásáhusat <strong>ja</strong> hálddašeamit leat iešalddiset mávssolaččat.<br />
Rumašlaš lihkadeamit mearkkašit ollu mánáid bajásšaddamii<br />
<strong>ja</strong> ovdáneapmái, <strong>ja</strong> guhká lea leamaš dihtosis ahte rumašlaš<br />
lihkadeamit váikkuhit bures dearvvašvuhtii beroškeahttá olbmo<br />
agis. Valáštallama <strong>ja</strong> olggustallama gaskasaš rádji lea máŋgii<br />
váttis áicat. Doaibmaplánas mii áigut joatkit dan vuous <strong>ja</strong><br />
čalmmustit rumašlaš lihkademiide <strong>ja</strong> luondduvásáhusaide mat<br />
leat valáštallama <strong>ja</strong> olggustallama olis.<br />
Olbmuid sivaid dihte go valáštallet <strong>ja</strong> olggustallet, leat<br />
máŋggaláganat. Danne lea máhttu deaŧalaš juohke olbmo<br />
áigumušaid <strong>ja</strong> dárbbuid birra, go galgat lasihit valáštallama <strong>ja</strong><br />
olggustallama <strong>ja</strong> buoridit dási. Dat gusto seamma mae stoahkki<br />
mánáide go olbmuide geain leat erenoamáš dárbbut, go dábálaš<br />
lášmmohalliide <strong>ja</strong> njunušvaláštalliide.<br />
Alexander E. Asbøl <strong>ja</strong> Erlend E. Asbøl gávdnaiga dán buorre goargŋun<br />
muora Korgvaris. (Govven: Brynjulf Edvardsen)
Change language