TviTmmarTvel erTeulebSi CarTulobis, angariSvaldebulebis da ...
TviTmmarTvel erTeulebSi CarTulobis, angariSvaldebulebis da ...
TviTmmarTvel erTeulebSi CarTulobis, angariSvaldebulebis da ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
moqalaqeTa monawileoba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi<br />
2009<br />
kvleva
kvleva Catar<strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis institutis mier<br />
fond „Ria sazogadoeba – saqarTvelos“ finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT<br />
vaJa salamaZe - kvlevis xelmZRvaneli<br />
lali SalvaSvili – kvlevis koordinatori<br />
levan faniaSvili, guran<strong>da</strong> romanaZe - konsultantebi<br />
mkvlevarebi:<br />
maka kartozia – samarTlebrivi kvleva, fokus jgufi<br />
maia mesxi –samarTlebrivi kvleva, fokus jgufebi<br />
laSa bokuCava – eris kvleva<br />
natalia kviwinaSvili – eris kvleva<br />
lali SalvaSvili – donorebis kvleva<br />
levan faniaSvili – referati, <strong>da</strong>skvnebi<br />
kvlevaSi monawileobdnen:<br />
ia gabunia<br />
eliso miqaberiZe<br />
naTia afxazava<br />
irakli ananiZe<br />
malxaz mindiaSvili<br />
goCa SaniZe<br />
giorgi bokeria<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebis momzadebaSi monawileobdnen eqspertebi:<br />
asmaT diasamiZe _ germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba<br />
TinaTin bolqvaZe _ fondi „Ria sazogadoeba - saqarTvelo“<br />
<strong>da</strong>viT losaberiZe _ mSvidobis, demokratiisa <strong>da</strong> ganviTarebis kavkasiis<br />
instituti<br />
kote kandelaki _ samoqalaqo kulturis saerTaSoriso centri<br />
<strong>da</strong>viT melua _ saqarTvelos adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obaTa<br />
erovnuli asociaciis AaRmasrulebeli direqtori<br />
<strong>da</strong>viT narmania _ ekonomikuri <strong>da</strong> socialuri kvlevis kavkasiis<br />
instituti<br />
guran<strong>da</strong> romanaZe _ samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
vaJa salamaZe _ samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
aleqsandre svaniSvili _ regionuli ganviTarebis komisiis regionuli<br />
menejmentis, institucionaluri mowyobisa <strong>da</strong><br />
a<strong>da</strong>mianuri marTvis samuSao jgufis mdivani<br />
levan faniaSvili _ samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
<strong>da</strong>viT WiWinaZe _ regionaluri ganviTarebisa <strong>da</strong> infrastruqturis<br />
saministros reformebisa <strong>da</strong> inovaciebis<br />
departamentis Tavmjdomare<br />
oTar xinikaZe _ saqarTvelos parlamentis regionaluri politikis,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis <strong>da</strong> maRalmTiani regionebis<br />
komitetis Tavmjdomaris moadgile<br />
samoqalaqo sazogadoebis instituti madlobas uxdis saqarTvelos iusticiis<br />
saministros, aseve Tbilisis, qedis, xelvaCauris, ozurgeTis, lanCxuTis,<br />
quTaisis, samtrediis, lagodexis, Telavis, duSeTis, mcxeTis, ambrolauris,<br />
onis, zugdidis, foTis, axalcixis, axalqalaqis, rusTavis, gar<strong>da</strong>bnis, goris,<br />
kaspis <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebisa <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenlebs TanamSromlobisaTvis<br />
2
sarCevi<br />
referati................................................................................................................................................................................... 5<br />
nawili I. <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> <strong>CarTulobis</strong>, <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
<strong>da</strong> sajaroobis maregulirebeli normatuli bazis analizi.....................................20<br />
1.1. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobis maregulirebeli<br />
kanonmdebloba....................................................................................................................................................................21<br />
1.2. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli (meria/gamgeoba)<br />
<strong>da</strong> warmomadgenlobiTi (sakrebulo) organoebis sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi24<br />
1.3. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli (meria/gamgeoba)<br />
<strong>da</strong> warmomadgenlobiTi (sakrebulo) organoebis moqmedi debulebebis<br />
Sesabamisoba sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan........................................................................................27<br />
nawili II. saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobaSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> sajaroobis xarisxis kvleva ..................................35<br />
2.1. mokle anotacia........................................................................................................................................................35<br />
2.2. kvlevis amocanebi..................................................................................................................................................35<br />
2.3. kvlevis meTodologia.......................................................................................................................................36<br />
2.4. Sedegebi, analizi <strong>da</strong> interpretacia.................................................................................................42<br />
2.5. Tbilisis monacemTa analizi ....................................................................................................................54<br />
2.6. calkeuli regionebis analizi................................................................................................................57<br />
2.7. aWaris avtonomiuri respublika.............................................................................................................57<br />
2.8. guria...................................................................................................................................................................................62<br />
2.9. imereTi..............................................................................................................................................................................67<br />
2.10. kaxeTi...............................................................................................................................................................................72<br />
2.11. mcxeTa-mTianeTi......................................................................................................................................................76<br />
2.12. raWa-leCxumi <strong>da</strong> qvemo svaneTi ...............................................................................................................81<br />
2.13. samegrelo-zemo svaneTi ................................................................................................................................86<br />
2.14. samcxe-javaxeTis regioni ............................................................................................................................91<br />
2.15. qvemo qarTli............................................................................................................................................................96<br />
2.16. Si<strong>da</strong> qarTli...........................................................................................................................................................100<br />
nawili III. saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobaSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> sajaroobis xarisxis kvleva ................................106<br />
3.1.kvlevis Sesaxeb.........................................................................................................................................................106<br />
3.2. kvlevis jamuri angariSi..............................................................................................................................107<br />
3.3. calkeuli regionebis angariSebi........................................................................................................ 115<br />
3.3.1. Tbilisi....................................................................................................................................................................... 115<br />
3.3.2. aWaris avtonomiuri respublika........................................................................................................124<br />
3.3.3. guria..............................................................................................................................................................................137<br />
3.3.4. imereTi ........................................................................................................................................................................149<br />
3.3.5. kaxeTi............................................................................................................................................................................161<br />
3
3.3.6. mcxeTa–mTianeTi .................................................................................................................................................174<br />
3.3.7. raWa–leCxumi <strong>da</strong> qvemo svaneTi...........................................................................................................184<br />
3.3.8. samegrelo–zemo svaneTi ............................................................................................................................197<br />
3.3.9. samcxe–javaxeTi..................................................................................................................................................211<br />
3.3.10. qvemo qarTli.......................................................................................................................................................221<br />
3.3.11. Si<strong>da</strong> qarTli ....................................................................................................................................................... 232<br />
IV. donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis mier <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
gaujobesebis mizniT ganxorcielebuli saqmianoba.......................................................... 242<br />
ZiriTadi <strong>da</strong>skvnebi ...................................................................................................................................................291<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebi ............................................................................................................................................................. 297<br />
<strong>da</strong>narTebi.............................................................................................................................................................................301<br />
4
eferati<br />
winaTqma<br />
mocemuli kvleva eZRvneba moqalaqeTa monawileobas saqarTvelos<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobaSi.<br />
moqalaqeTa monawileoba xelisuflebis saqmianobaSi <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi demokratiis Teoriis <strong>da</strong> praqtikis<br />
mniSvnelovani komponentia. gansakuTrebul mniSvnelobas es komponenti<br />
iZens adgilobriv xelisuflebasTan, kerZod ki <strong>TviTmmarTvel</strong>obebTan<br />
mimarTebaSi. SeiZleba iTqvas, rom moqalaqeTa CarTuloba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis qvakuTxedia. msoflio praqtikaSi monawileobis <strong>da</strong><br />
<strong>CarTulobis</strong> bevri gansxvavebuli meqanizmi arsebobs, rogorc<br />
sakanonmdeblo aseve tradiciebisa <strong>da</strong> samoqalaqo kulturis doneze. am<br />
meqanizmebis gamarTul muSaobaze bevrad aris <strong>da</strong>mokidebuli<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobis efeqturoba. bunebrivia, es sakiTxi<br />
aqtualuria saqarTvelosTvisac, gansakuTrebiT mas Semdeg, rac<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi ganxorcielebuli reformis Sedegad 2006<br />
wlis bolo<strong>da</strong>n saqarTveloSi Camoyalib<strong>da</strong> gamsxvilebuli tipis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis gamsxvilebam<br />
gamoiwvia adgilobrivi xelisuflebis organoebsa <strong>da</strong> mosaxleobas Soris<br />
distanciis gazr<strong>da</strong>, rac kidev ufro aucilebels xdis iseTi meqanizmebis<br />
arsebobas, romlebic uzrunvelyofen mosaxleobasa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebs Soris efeqtur komunikacias, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
sajaroobasa <strong>da</strong> angariSvaldebulebas, agreTve mosaxleobis aqtiur<br />
CarTvas adgilobrivi mniSvnelobis sakiTxebis ga<strong>da</strong>wyvetaSi.<br />
,,adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> mmarTvelobis Sesaxeb~ organuli<br />
kanoni <strong>da</strong> `saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqis _ Tbilisis Sesaxeb~ saqarTvelos<br />
kanoni iTvaliswinebs zogad principebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi sazogadoebis<br />
monawileobis Sesaxeb, xolo detaluri samarTlebrivi meqanizmebi am<br />
mimarTulebiT ar aris Seqmnili. sakanonmdeblo vakuumis erTgvari<br />
Sevsebis mizniT, saqarTvelos parlamentis regionuli politikis,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> maRalmTiani regionebis komitetma SeimuSava<br />
sakrebuloebisa <strong>da</strong> gamgeobebis sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi, romlebic<br />
sxva sakiTxebTan erTad gansazRvravs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
sajaroobis, <strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> maT saqmianobaSi sazogadoebis<br />
monawileobis meqanizmebs.<br />
arsebul viTarebaSi Zalzed mniSvnelovania detalurad gaanalizdes<br />
moqmedi normatuli garemo <strong>da</strong> Seswavlil iqnes qveyanaSi arsebuli<br />
<strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> arsebuli praqtika.<br />
am mimarTulebiT mniSvnelovania sferoSi arsebuli ZiriTadi aqtorebis -<br />
mosaxleobis, adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebisa <strong>da</strong> samoqalaqo<br />
seqtoris warmomadgenlebis mosazrebebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>mokidebulebebis<br />
Seswavla. yovelive es saSualebas mogvcems CamovayaliboT konkretuli<br />
<strong>da</strong>skvnebi sferoSi arsebuli mdgomareobis Sesaxeb <strong>da</strong> SevimuSavoT<br />
saTanado rekomen<strong>da</strong>ciebi. kvlevis masalebi gamoadgeba rogorc<br />
centralur <strong>da</strong> adgilobriv xelisuflebas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
5
eformirebis Semdgom procesSi, aseve sferoSi moRvawe sazogadoebriv<br />
organizaciebs <strong>da</strong> donorebs.<br />
zemoaRniSnulze <strong>da</strong>yrdnobiT samoqalaqo sazogadoebis institutma, fond<br />
„Ria sazogadoeba – saqarTvelos“ finansuri mxar<strong>da</strong>WeriT SeimuSava <strong>da</strong><br />
ganaxorciela <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxorcielebaSi sazogadoebis<br />
monawileobis samarTlebrivi regulaciebis <strong>da</strong> praqtikis detaluri<br />
kvleva. qvemoT mocemulia, kvlevis Sesaxeb mokle informacia <strong>da</strong><br />
ZiriTadi mignebebi.<br />
mizani<br />
kvlevis ZiriTadi mizania Seiswavlos saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobaSi moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong> xarisxi <strong>da</strong> SeimuSaos<br />
misi amaRlebis rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />
amocanebi<br />
kvlevis ZiriTadi amocanebia:<br />
Seiswavlos qveyanaSi moqmedi sakanonmdeblo garemo, romelic<br />
aregulirebs <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis, <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
sakiTxebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obebTan mimarTebaSi;<br />
Seiswavlos qveyanaSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis<br />
sajaroobis, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi mosaxleobis<br />
<strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> sazogadoebis winaSe <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> xarisxi;<br />
Seiswavlos <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi donori <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis mier ganxorcielebuli proeqtebi, raTa <strong>da</strong>adginos<br />
ra saxis intervencia ganxorciel<strong>da</strong> bolo ori wlis ganmavlobaSi<br />
am mimarTulebiT <strong>da</strong> ra Sedegebi gamoiRo am saqmianobebma;<br />
SeimuSaos rekomen<strong>da</strong>ciebi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis sajaroobis, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi<br />
mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> sazogadoebis winaSe<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis <strong>angariSvaldebulebis</strong> xarisxis asamaRleblad.<br />
dizaini<br />
ZiriTadi amocanebi<strong>da</strong>n gamomdinare, sferoSi arsebuli sruli suraTis<br />
misaRebad SemuSav<strong>da</strong> kvlevis xuTkomponentiani dizaini. pirvel<br />
komponentSi Seswavlil iqna sferos maregulirebeli sakanonmdeblo<br />
garemo; meore <strong>da</strong> mesame komponentebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>, maTi<br />
informirebulobis, aqtivobisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobis<br />
sajaroobis xarisxi yvela monawile interesTa jgufis mixedviT<br />
(mosaxleoba, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebi <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi); meoTxe komponentSi Seswavlil iqna donorebis <strong>da</strong><br />
samoqalaqo sazogadoebis organizaciebis mier am mimarTulebiT<br />
ganxorcielebuli saqmianoba <strong>da</strong> miRweuli Sedegebi. xolo kvlevis<br />
mexuTe komponentSi yvela wina komponentis safuZvelze Camoyalib<strong>da</strong><br />
ZiriTadi <strong>da</strong>skvnebi <strong>da</strong> SemuSav<strong>da</strong> saTanado rekomen<strong>da</strong>ciebi sferos<br />
wamyvani eqspertebis monawileobiT.<br />
6
pirveli komponenti – kanonmdebloba<br />
kvlevis pirvel komponentSi Seswavlil iqna sferos maregulirebeli<br />
sakanonmdeblo garemo, raTa <strong>da</strong>dgeniliyo <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis <strong>da</strong><br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> institucionaluri meqanizmebi.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi TavianTi saqmianobis ganxorcielebis<br />
procesSi xelmZRvaneloben „adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb“<br />
organuli kanoniT, xolo Tbilisi agreTve – „saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqis<br />
– Tbilisis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT. zemoxsenebul kanonebSi aris<br />
muxlebi, romlebic exeba sajaroobas, sazogadoebis CarTulobas <strong>da</strong><br />
Tanamdebobis pirTa sazogadoebis winaSe angariSvaldebulebas, kerZod:<br />
sakrebulos sxdomebi tardeba Riad <strong>da</strong> sajarod;<br />
moqalaqeebs ufleba aqvT miiRon sajaro informacia adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organosagan <strong>da</strong> Tanamdebobis pirebisagan;<br />
sakrebulos sxdomis oqmi aris yvelasaTvis xelmisawvdomi,<br />
moqalaqeebs ufleba aqvT winaswar gaecnon adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organos ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebs;<br />
monawileoba miiRon maT ganxilvaSi;<br />
moiTxovon ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveyneba <strong>da</strong> sajaro<br />
ganxilva; <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze registrirebul<br />
amomrCevelTa saerTo raodenobis aranakleb 3%-s ufleba aqvs<br />
moiTxovos sakrebulos riggareSe sxdomis mowveva; qalaq Tbilisis<br />
aranakleb 10 000 amomrCevlis moTxovniT mowveul un<strong>da</strong> iqnes<br />
Tbilisis sakrebulos riggareSe sxdoma;<br />
sakrebuloSi samarTlebrivi aqtebis inicirebis ufleba aqvs qalaq<br />
Tbilisis aranakleb 3000 amomrCevels, Sesabamis peticiaze<br />
xelmoweriT;<br />
sakrebulos wevri valdebulia Sexvdes moqalaqeebs <strong>da</strong> aranakleb<br />
weliwadSi erTxel Caabaros maT angariSi gaweuli saqmianobis<br />
Sesaxeb.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis procesSi sajaroobis,<br />
sazogadoebis monawileobis <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> meqanizmebi,<br />
zemoaRniSnuli kanonebisgan gansxavavebiT, sakmaod srulyofilad aris<br />
gawerili saqarTvelos parlamentis regionuli politikis,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> maRalmTiani regionebis komitetis mier<br />
SemuSavebul gamgeobis\meriis <strong>da</strong> sakrebulos sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
debulebebSi. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi gamgeobis\meriis debulebebis<br />
nawilSi, Seicavs 12 muxls mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis <strong>da</strong> maT<br />
winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong> kuTxiT, xolo sakrebulos debulebebi ki –<br />
49 muxls. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom aRniSnul debulebebs mxolod<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio xasiaTi aqvT, moqmed kanonmdeblobasTan Se<strong>da</strong>rebiT, isini<br />
gacilebiT ufro met <strong>da</strong> efeqtur meqanizmebs gvTavazoben. aqe<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare, mizanSewonilad miviCnieT, aRniSnuli debulebebi <strong>da</strong>gvedo<br />
kvlevisTvis safuZvlad <strong>da</strong> maTTvis Segve<strong>da</strong>rebina saqarTvelos<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis organoebis moqmedi debulebebi.<br />
kvlevis procesSi, Seswavlil iqna 64 gamgeobis (meriis) debuleba, 64<br />
sakrebulos debuleba, 59 gamgeobis (meriis) aparatis debuleba,<br />
7
gamgeobis (meriis) safinanso–sabiujeto samsaxurebis 61 debuleba, 63<br />
sakrebulos aparatis debuleba.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis moqmedi debulebebis<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis <strong>da</strong>sadgenad gamgeobis\meriis<br />
<strong>da</strong> sakrebulos sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebSi mocemuli normebi <strong>da</strong>iyo<br />
sajaroobis, <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> kriteriumebis<br />
mixedviT.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis organoebis moqmedi debulebebis muxlebi<br />
Se<strong>da</strong>r<strong>da</strong> sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis muxlebTan <strong>da</strong> miRebulma Sedegebma<br />
saSualeba mogvca <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobisa <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
kuTxiT <strong>da</strong>gvenaxa rogorc cal–calke sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis moqmed<br />
debulebebSi arsebuli suraTi, aseve mTlianad <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
<strong>erTeulebSi</strong> Seqmnili mdgomareoba. Seswavlili <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis organoebis debulebebis safuZvelze miviReT Semdegi suraTi:<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan srul SesabamisobaSi aris 16<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan maRali xarisxis SesabamisobaSi aris 13<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan nawilobriv SesabamisobaSi aris 23<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan <strong>da</strong>bali xarisxis SesabamisobaSi aris 11<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan SeusabamobaSia mxolod 1 <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis debulebebi.<br />
diagrama N#1. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
raodenobrivi ganawileba<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
16<br />
13<br />
23<br />
11<br />
1<br />
95–100 %<br />
80–94%<br />
50–79%<br />
10–49%<br />
Seswavlili <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n, sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan<br />
Sesabamisobis yvelaze maRali maCveneblebiT gamoirCeva yazbegis, onis,<br />
xaragaulis, baR<strong>da</strong>Tis, wyaltubos, zestafonis <strong>da</strong> ozurgeTis<br />
municipalitetebi, xolo yvelaze <strong>da</strong>bali maCvenebliT qalaq foTis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli.<br />
9.00%<br />
8
meore komponenti – eris kvleva<br />
kvlevis meore komponentis ZiriTadi mizania <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
organoebis saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>, maTi<br />
informirebulobis, aqtivobisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis organoebis<br />
saqmianobis sajaroobis xarisxis Seswavla.<br />
kvlevis mizni<strong>da</strong>n gamomdinare, saqarTvelos srulwlovan mosaxleobaSi<br />
Catar<strong>da</strong> raodenobrivi kvleva. kvlevis arealad ganisazRvra saqarTvelos<br />
10 regionis 20 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli <strong>da</strong> q. Tbilisi. saqarTvelos<br />
masStabiT sul gamoikiTxa 1449 respondenti. instrumentad gamoyenebul<br />
iqna naxevrad struqturirebuli kiTxvari, xolo monacemTa Segrovebis<br />
teqnikad gamoyenebul iqna pirispir interviuebi. kvlevis Sedegebi<br />
ganisazRvra sam WrilSi: regionebis jamuri monacemebi (nakvlevi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis mixedviT), Tbilisisa <strong>da</strong> saqarTvelos<br />
TiToeuli regionis monacemebi.<br />
mosaxleobis informirebuloba. rogorc kvlevis monacemebma aCvena,<br />
nakvlevi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis mosaxleoba met-naklebad<br />
informirebulia <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxorcielebaSi maTi uflebebisa <strong>da</strong><br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. Tumca saqarTvelos<br />
sxva<strong>da</strong>sxva regionSi mosaxleobis informirebulobis mkveTrad<br />
gansxvavebuli donea. gamoikveTa regionebi sa<strong>da</strong>c Se<strong>da</strong>rebiT maRalia<br />
mosaxleobis informirebuloba, magaliTad, guria, raWa <strong>da</strong> mcxeTamTianeTi<br />
is sami regionia, sa<strong>da</strong>c informirebulobis TvalsazrisiT<br />
yvelaze ukeTesi Sedegebi <strong>da</strong>fiqsir<strong>da</strong>. maSin roca Si<strong>da</strong> qarTlisa <strong>da</strong><br />
kaxeTis mosaxleoba yvelaze naklebad informirebuli aRmoCn<strong>da</strong>.<br />
sagulisxmoa, rom sxva regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT, TbilisSi mosaxleobis<br />
informirebulobis <strong>da</strong>bali maCveneblebi gamovlin<strong>da</strong>. gar<strong>da</strong><br />
zemoaRniSnulisa, mosaxleobis informirebulobis zogadi monacemebi<br />
Semdegnairad gamoiyureba:<br />
sakrebulos sxdomebi rom Riaa <strong>da</strong> nebismier macxovrebels aqvs masze<br />
<strong>da</strong>swrebis ufleba, regionebSi gamokiTxul respondentTa 42%-sTvis<br />
aris cnobili. xolo TbilisSi es ricxvi 25.6%-s Seadgens.<br />
regionebSi gamokiTxul respondentTa 21.5% aris informirebuli, rom<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze registrirebuli<br />
amomrCevlebis nawils ufleba aqvs moiwvios sakrebulos riggareSe<br />
sxdoma. TbilisSi amis Sesaxeb respondentTa mxolod 8.1%-ma icis.<br />
regionebSi gamokiTxul respondentTa 39.5%-ma icis, rom nebismier pirs<br />
ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts.<br />
Tbilisis mosaxleobis informirebuloba am sakiTxSi ufro maRalia,<br />
kerZod 45.7%.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom regionebSi gamokiTxuli mosaxleobis naxevarze<br />
odnav meti garkveul informacias iRebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, maTma 31.2%-ma Tu icis, rom ufleba<br />
aqvs biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT waradginos sakuTari SeniSvnebi<br />
<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi. TbilisSi es cifri ufro <strong>da</strong>balia, kerZod Tbilisis<br />
mosaxleobis mxolod 15.8%-ma icis, rom ufleba aqvs waradginos<br />
Tavisi wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> SeniSvnebi biujetis proeqtis Sesaxeb.<br />
soflis mosaxleoba ukeT aris informirebuli, vidre qalaqis<br />
macxovreblebi. magaliTad: soflis TiTqmis yovelma meore mosaxlem<br />
9
icis, rom ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqts (44%), maSin, rodesac, es maCvenebeli qalaqSi mxolod 34%-s<br />
Seadgens.<br />
mosaxleobis informirebulobis done, <strong>da</strong>mokidebulia maT ganaTlebasa<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis statusze. profesiuli <strong>da</strong> umaRlesi ganaTlebis mqone<br />
mosaxleoba ufro informirebulia, vidre saSualo ganaTlebis mqone<br />
mosaxleoba. rac Seexeba <strong>da</strong>saqmebis statuss, maTi aqtiuri<br />
sazogadoebrivi moRvaweobi<strong>da</strong>n gamomdinare, <strong>da</strong>saqmebulebi yvelaze<br />
kargad arian informirebulebi sakuTari <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobis Sesaxeb.<br />
informirebulobis done gansxvavebulia sxva<strong>da</strong>sxva asakobriv<br />
kategoriaSic. yvelaze informirebulia 45-64 wlis mosaxleoba. xolo<br />
am mxriv yvelaze <strong>da</strong>bali maCveneblebi xan<strong>da</strong>zmulebSi gamoikveTa (65+<br />
weli).<br />
mosaxleoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaze informacias<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d, televiziiT an nacnob-megobrebisagan iRebs. aRsaniSnavia,<br />
rom biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis miRebis mniSvnelovan<br />
wyaros rogorc regionebis, aseve Tbilisis mosaxleobisaTvis agreTve<br />
warmoadgens beWduri media.<br />
mosaxleobis CarTuloba. rogorc kvlevis monacemebma aCvena,<br />
mosaxleobis nawili aqtiurobas iCens sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis,<br />
sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujetis proeqtis Sesaxeb wina<strong>da</strong>debebis/SeniSvnebis wardgenis<br />
sakiTxebSi. am mxriv gansakuTrebuli aqtiurobiT gamoirCeva raWisa <strong>da</strong><br />
guriis mosaxleoba, xolo Se<strong>da</strong>rebiT pasiuria Si<strong>da</strong> qarTlisa <strong>da</strong> samcxejavaxeTis<br />
mosaxleoba. kvlevam aseve cxadyo, rom mosaxleoba kargad ar<br />
aris gaTviTcnobierebuli <strong>CarTulobis</strong> meqanizmebis samarTlebriv<br />
procedurebSi. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaSi mosaxleobis<br />
<strong>CarTulobis</strong> monacemebi Semdegia:<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba regionebSi<br />
gamokiTxuli mosaxleobis 5.1%-s aqvs, Tumca amave dros gamokiTxulTa<br />
81.5%-s sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survili saerTod ar hqonia.<br />
am mxriv yvelaze maRali Sedegebi aCvena raWam <strong>da</strong> guriam, xolo<br />
yvelaze <strong>da</strong>bali Sedegebi Si<strong>da</strong> qarTlsa <strong>da</strong> samcxe-javaxeTSi aRiniSna.<br />
TbilisSi gamokiTxulTa 2.2% <strong>da</strong>swrebia sakrebulos sxdomebs, xolo<br />
87.4%-s survili ar hqonia. aRsaniSnavia, rom sakrebulos sxdomebze<br />
<strong>da</strong>swrebis maCvenebeli sasoflo tipis <strong>da</strong>saxlebebSi ufro maRalia<br />
vidre qalaqebSi. amave dros sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba umaRlesi <strong>da</strong> profesiuli ganaTlebis mqone, agreTve<br />
<strong>da</strong>saqmebul a<strong>da</strong>mianebSi ufro maRalia. im respondentebis absoluturi<br />
umravlesoba, romlebic <strong>da</strong>swrebian sakrebulos sxdomebs acxadebs,<br />
rom am mxriv aranairi <strong>da</strong>brkoleba ar SeqmniaT.<br />
regionebSi gamokiTxuli mosaxleobis 2.7%-s sxva<strong>da</strong>sxva formiT<br />
monawileoba aqvs miRebuli sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebaSi, maSin roca Tbilisis arc erT mosaxles ar miuRia<br />
monawileoba sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis inicirebaSi.<br />
respondentTa 4.3%-s wardgenili aqvs sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb, Tumca maTgan<br />
mxolod umniSvnelo nawilma gaakeTa es werilobiTi formiT. rogorc<br />
10
kvlevam cxadyo aseTi wina<strong>da</strong>debebis/SeniSvnebis wardgena zepiri<br />
formiT xdeba xolme, isic ZiriTa<strong>da</strong>d rwmunebulisaTvis an<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis TanamSromlebisaTvis. TbilisSi<br />
gamokiTxulTagan aravis warudgenia Tavisi wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
respondentTa <strong>da</strong>axloebiT erTi meoTxedi ama Tu im wyaro<strong>da</strong>n iRebs<br />
informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb, magram,<br />
maTgan mxolod 2.5%-s aqvs oficialuri wesiT informacia<br />
gamoTxovili. respondentTa 87.4%-is gancxadebiT <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebi arasrul informacias iZlevian, xolo rig SemxvevebSi<br />
gamoTxovil informacias saerTod ar gascemen.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia mosaxleobasTan.<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulebis mosaxleobasTan komunikaciis yvelaze<br />
maRali xarisxi gamovlin<strong>da</strong> mcxeTa-mTianeTSi, raWasa <strong>da</strong> guriaSi, xolo<br />
yvelaze <strong>da</strong>bali xarisxi _ qvemo qarTlSi, samcxe-javaxeTsa <strong>da</strong><br />
samegrelo-zemo svaneTSi. rogorc kvlevam cxadyo rwmunebuli<br />
mosaxleobasa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong> organoebs Soris komunikaciis metnaklebad<br />
qmediT rgols warmoadgens. mosaxleobasTan sakrebulos<br />
wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis/meriis warmomadgenlebis perioduli Sexvedrebi<br />
rig <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> saerTod ar tardeba, xolo iq, sa<strong>da</strong>c<br />
msgavsi praqtika arsebobs, Sexvedrebi ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi erTxel<br />
imarTeba. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebsa <strong>da</strong> mosaxleobas Soris<br />
komunikaciis Sesaxeb zogadi monacemebi Semdegia:<br />
respondentTa 46.5%-ma aRniSna, rom gamgeobis/meriis rwmunebuli<br />
atarebs periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan. amasTan, respondentTa<br />
15.9%-is gancxadebiT, Sexvedrebi yovelkvartalur xasiaTs atarebs,<br />
xolo yovelTviuri Sexvedrebis Sesaxeb respondentTa 8.7% aRniSnavs.<br />
mosaxleobis 38%-ma ganacxa<strong>da</strong>, rom gamgeobis/meriis rwmunebuli<br />
sakuTari iniciativiT interesdeba macxovrebelTa problemebiT. xolo<br />
respondentTa 32.1%-is informaciiT rwmunebuli axdens mosaxleobis<br />
mier <strong>da</strong>saxelebuli problemebis prioritetizacias.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis aRmasrulebeli organos warmomadgenlebs ufro<br />
aqtiuri Sexvedrebi aqvT mosaxleobasTan, vidre sakrebulos wevrebs.<br />
regionebis mosaxleobis 51.6% aRniSnavs, rom gamgeobis/meriis<br />
warmomadgenlebi mosaxleobasTan awyoben periodul Sexvedrebs, xolo<br />
sakrebulos wevrebis mier Sexvedrebis mowyobaze respondentTa 31.9%ma<br />
ganacxa<strong>da</strong>. TbilisSi gamokiTxuli mosaxleobis mxolod 17.2%<br />
ambobs, rom meriis/gamgeobis warmomadgenlebi marTaven<br />
mosaxleobasTan periodul Sexvedrebs, xolo sakrebulos wevrebis<br />
mier perioduli Sexvedrebis gamarTvaze TbilisSi gamokiTxuli<br />
mosaxleobis mxolod 15.5% miuTiTebs.<br />
mosaxleobasTan perioduli Sexvedrebis Catarebis kuTxiT,<br />
sakrebulos wevrebi <strong>da</strong> gamgeobis/meriis warmomadgenlebi soflad<br />
ufro aqtiuri arian vidre qalaqad. soflis mosaxleobis 38%, xolo<br />
qalaqis mosaxleobis 25% acxadebs, rom sakrebulos wevrebi maTTan<br />
weliwadSi minimum erTxel mainc awyoben Sexvedrebs.<br />
gamgeobisTvis/meriisaTvis ki igive maCveneblebi rogorc soflebSi,<br />
aseve qalaqebSi maRalia <strong>da</strong>, Sesabamisad, soflebisTvis 60%-s, xolo<br />
qalaqebSi 42%-s Seadgens.<br />
11
gamgeobasTan/meriasTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis mizniT<br />
rwmunebulisadmi mimarTvis SemTxvevebi 13.5%-s Seadgens, xolo<br />
respondentTa 72.9% aRniSnavs, rom amis saWiroeba saerTod ar hqoniaT.<br />
respondentebis (visac miumarTavs am moTxovniT) 66,5%-s gancxadebiT,<br />
rwmunebuls maTTvis gamgeobasTan/meriasTan komunikaciis kuTxiT<br />
<strong>da</strong>xmareba aRmouCenia.<br />
mesame komponenti – <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebi <strong>da</strong> samoqalaqo<br />
sazogadoeba<br />
kvlevis mesame komponentis ZiriTadi mizani igivea, rac meore komponentis<br />
_ <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>,<br />
maTi informirebulobis, aqtivobisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
saqmianobis sajaroobis xarisxis Seswavla. oRond am SemTxvevaSi<br />
informacia movipoveT <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebisa <strong>da</strong> samoqalaqo<br />
sazogadoebis warmomadgenlebisagan.<br />
kvlevis arealad am SemTxvevaSic ganisazRvra saqarTvelos 10 regionis<br />
20 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli <strong>da</strong> q. Tbilisi. informaciis Segrovebis<br />
teqnikad <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebTan gamoyenebuli iqna CaRrmavebuli<br />
interviu, xolo samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebTan – fokus<br />
jgufebi. sul Sedga 21 fokus jgufi <strong>da</strong> 40 interviu, Tbilisis merii<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> sakrebulo<strong>da</strong>n informacia miviReT werilobiT. kvlevis Sedegebi<br />
ganisazRvra sam WrilSi: regionebis jamuri monacemebi, Tbilisisa <strong>da</strong><br />
yvela SerCeuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis monacemebi.<br />
kvlevam, rogorc mosalodneli iyo, aCvena, rom samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenelTagan miRebuli informacia, rig SemTxvevebSi<br />
radikalurad gansxvavdebo<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleTagan miRebuli<br />
informaciisagan. Tumca iyo Tanxvedrac <strong>da</strong> <strong>da</strong>axloebuli poziciebic.<br />
un<strong>da</strong> aRiniSnos isic, rom kvlevis am komponentSi miRebuli informacia<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d a<strong>da</strong>sturebs eris kvleviT miRebul informacias, Tumca rig<br />
SemTxvevebSi zomierad an radikalurad gansxvavdeba misgan.<br />
mosaxleobis informirebuloba. kvlevam aCvena, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebi met-naklebi xarisxiT uzrunvelyofen mosaxleobis<br />
informirebulobas sakuTari saqmianobis Sesaxeb. sakrebuloTa umetesoba<br />
informacias sxdomaTa Catarebis Sesaxeb mxolod administraciul<br />
SenobebSi ganTavsebul sainformacio <strong>da</strong>faze aqveynebs. mediisaTvis<br />
mxolod zogierTi sakrebulos pressamsaxuri avrcelebs informacias<br />
sxdomebis Sesaxeb (guria, kaxeTi, gori, axalcixe). rig regionebSi, sa<strong>da</strong>c<br />
adgilobrivi televiziebi funqcionirebs <strong>da</strong> gamoicema adgilobrivi<br />
gazeTebi (aWara, Si<strong>da</strong> qarTli, kaxeTi, Tbilisi), informacia vrceldeba<br />
satelevizio siuJetis an sagazeTo statiis saxiT ukve Catarebuli<br />
sxdomebisa <strong>da</strong> miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebis Taobaze. ase rom,<br />
<strong>da</strong>interesebis SemTxvevaSi informacia sxdomebis Catarebis TariRebisa<br />
<strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb xelmisawvdomia, Tumca am mxriv interesi<br />
Zalian <strong>da</strong>balia.<br />
<strong>da</strong>balia mosaxleobis interesi sajaro informaciis miRebis<br />
TvalsazrisiTac. ramdenime <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
12
warmomadgenlebi acxadeben, rom moqalaqeebs arasodes miumarTavT aseTi<br />
informaciis moTxovniT (magaliTad, qe<strong>da</strong>), informaciis gamoTxoviT<br />
<strong>da</strong>interesebulni umetesad arasamTavrobo organizaciebis an politikuri<br />
partiis warmomadgenlebi arian. sajaro informaciis gamoTxovisas<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>rRvevas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mxri<strong>da</strong>n iSviaTad aqvs adgili, Tumca 7 <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (mcxeTa,<br />
qe<strong>da</strong>, foTi, duSeTi, quTaisi, axalcixe, Tbilisi) iqna <strong>da</strong>saxelebuli<br />
informaciis gacemis <strong>da</strong>gvianebis calkeuli SemTxvevebi.<br />
gamokiTxul moxeleTa umetesoba acxadebs, rom mzaddeba <strong>da</strong> vrceldeba<br />
informacia sakrebulos saqmianobis Sesaxeb, Tumca mxolod xuTma<br />
<strong>da</strong>akonkreta, Tu ra formiT <strong>da</strong> intensivobiT xorcieldeba yovelive es –<br />
lanCxuTsa <strong>da</strong> TelavSi wliuri angariSis saxiT, samtrediasa <strong>da</strong><br />
lagodexSi – yovelkvireuli biuletenis saxiT, xolo rusTavis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi _ sainformacio broSurebis saxiT. un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom am <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> moRvawe arasamTavrobo<br />
organizaciebis warmomadgenlebi (gar<strong>da</strong> rusTavisa, sa<strong>da</strong>c informaciis<br />
gavrceleba swored arasamTavrobo organizaciasTan TanamSromlobiT<br />
xdeba) acxadeben, rom sakrebulo Tavisi iniciativiT araviTar<br />
informacias ar avrcelebs.<br />
rac Seexeba sakrebulos sxdomebze mediis <strong>da</strong>swrebas, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis did umravlesobaSi mediis warmomadgenlebi sxdomebs<br />
eswrebian. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom maTTvis iSviaTad aris <strong>da</strong>rbazSi<br />
specialurad gamoyofili adgilebi.<br />
gamgeobebis/meriebis umetesoba biujetis proeqts SenobaSi ganTavsebul<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze aqveynebs. adgilobriv presaSi biujetis<br />
gamoqveynebis Taobaze gancxadebas 13 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
(xelvaCauri, ambrolauri, rusTavi, qe<strong>da</strong>, zugdidi, foTi, lanCxuTi,<br />
duSeTi, gori, samtredia, axalcixe, Telavi, quTaisi) gamgeobis/meriis<br />
warmomadgeneli akeTebs, maTgan erTi (ambrolauri) biujetis proeqtis<br />
mxolod garkveul aspeqtebs aqveynebs adgilobriv gazeTSi, veb–<br />
gverds/internets biujetis proeqtis gamoqveynebisaTvis mxolod 6<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis organo (zugdidi, lanCxuTi, ozurgeTi,<br />
samtredia, quTaisi, Tbilisi) iyenebs. biujetis proeqts biuletenis<br />
meSveobiT avrcelebs ori gamgeoba (samtredia, lagodexi). biujetis<br />
proeqts ar aqveynebs sami gamgeoba (mcxeTa, kaspi, axalqalaqi), maTgan<br />
erTi (axalqalaqi) biujetis proeqtis calkeul aspeqtebs aSuqebs<br />
adgilobrivi televiziiT, xolo erTi (mcxeTa) mxolod <strong>da</strong>mtkicebul<br />
biujets aqveynebs.<br />
gamgeobaTa/meriaTa umetesoba awarmoebs sajaro informaciis reestrs,<br />
xolo maT mier informaciis gacemisas kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebi<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d ar irRveva – xSirad informacias umokles<br />
vadebSi/<strong>da</strong>uyovneblivac ki gascems. informaciis gacemis vadebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT mxolod 6 gamgeobasTan/meriasTan <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> problema,<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
13
gamgeobaTa/meriaTa umetesobaSi gamgeobis saqmianobis Sesaxeb<br />
operatiuli informaciis momzadeba <strong>da</strong> gavrceleba ar xorcieldeba –<br />
moqalaqeTaTvis informaciis miwodeba sajaro Sexvedrebisas an<br />
adgilobriv presaSi gamoqveynebuli masalebis meSveobiT xdeba. angariSis<br />
saxiT informacia adgilobriv gazeTSi gamoqveynebuli aqvs ambrolauris<br />
gamgeobas. yovelwliur angariSs aqveynebs axalqalaqi. rusTavi <strong>da</strong><br />
lagodexi aqveyneben biuletinebs. internetis/veb-gverdis meSveobiT<br />
informacias avrcelebs 4 raionis gamgeoba/meria (foTi, kaspi, samtredia,<br />
quTaisi). nawili gamgeobebisa (duSeTi, axalcixe) aseT informacias<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze aqveynebs. mxolod sami <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
gamgeobis warmomadgenelma (gar<strong>da</strong>bani, qe<strong>da</strong>, zugdidi) ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis momzadeba <strong>da</strong><br />
gamoqveyneba uzrunvelyofili ar aris, Tumca moTxovnis safuZvelze misi<br />
miReba SesaZlebelia.<br />
mosaxleobis CarTuloba. sakrebuloTa umetesobaSi biurosa <strong>da</strong> komisiis<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis mxriv moqalaqeTa monawileoba mcirea maTi <strong>da</strong>bali<br />
interesisa <strong>da</strong> pasiurobis gamo. gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
moxeleebi <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebi aRniSnaven, rom<br />
Tu mosaxleoba sxdomebze <strong>da</strong>swrebis interess gamoiCens, maT saamisod<br />
<strong>da</strong>brkolebebs aravin Seuqmnis. aRniSnul sakiTxze moqalaqeebi<br />
gancxadebiT mxolod maSin mimarTaven sakrebulos, roca maTTvis<br />
saintereso problemebi ganixileba. msgavsi SemTxvevebi 8 <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi <strong>da</strong><strong>da</strong>stur<strong>da</strong> (ambrolauri, gar<strong>da</strong>bani, mcxeTa, foTi, lanCxuTi,<br />
duSeTi, quTaisi, lagodexi), xolo sami <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
warmomadgenlebma (axalcixe, gori, axalqalaqi) SeniSnes, rom sxdomebi<br />
ise<strong>da</strong>c Riaa <strong>da</strong> mimarTva sulac ar aris saWiro.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis warmomadgenelTa umetesoba acxadebs, rom<br />
sakrebuloTa komisiebTan Seqmnil droebiT samuSao jgufebSi<br />
sazogadoebis warmomadgenlebs iwveven. Tumca samoqalaqo seqtoris<br />
warmomadgenlebi am faqtebs iSviaTad a<strong>da</strong>stureben.<br />
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n, mxolod oTxis (rusTavi,<br />
ozurgeTi, lanCxuTi, duSeTi) warmomadgenlebi acxadeben, rom maT<br />
sakrebuloSi „Ria karis sxdomebi“ tardeba, Tumca samoqalaqo seqtoris<br />
warmomadgenelTa mier mxolod 2 maTganis (ozurgeTi, lanCxuTi – sa<strong>da</strong>c<br />
weliwadSi ramdenjerme tardeba „Ria karis sxdomebi”) gancxadeba<br />
<strong>da</strong><strong>da</strong>stur<strong>da</strong>. erT <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (quTaisi) arasamTavrobo<br />
organizacia gamovi<strong>da</strong> konkretuli sakiTxis Sesaxeb aseTi sxdomis<br />
Catarebis iniciativiT, Tumca igi ar gaiTvaliswines.<br />
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n mxolod oTxis<br />
warmomadgenlebi acxadeben, rom sakrebulos gamsvleli sxdomebi<br />
Catar<strong>da</strong> (xelvaCauri, mcxeTa, axalqalaqi, Tbilisi). maTi TqmiT, mcxeTaSi<br />
amomrCevelTa moTxovniT aseTi sxdoma meorejerac Catar<strong>da</strong>, Tumca<br />
samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebi mcxeTaSi <strong>da</strong> TbilisSi aseTi<br />
sxdomis Catarebis Taobaze informacias ar a<strong>da</strong>stureben, xolo<br />
axalqalaqSi gamsvleli sxdomebis Catarebis faqts Tava<strong>da</strong>c aRniSnaven.<br />
14
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n mxolod oTxis<br />
warmomadgenlebi acxadeben, rom sakrebulos riggareSe sxdomebi tardeba<br />
(xelvaCauri, qe<strong>da</strong>, duSeTi, lagodexi), Tumca ara moqalaqeTa moTxovnis,<br />
aramed sakrebulos iniciativiT. 8 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (mcxeTa,<br />
rusTavi, qe<strong>da</strong>, foTi, kaspi, samtredia, axalcixe, lagodexi)<br />
warmomadgenlebi acxadeben, rom moewyo sakiTxis sajaro ganxilvebi, ori<br />
maTganis (mcxeTa, rusTavi) Sesaxeb informacias ar a<strong>da</strong>stureben fokus<br />
jgufis monawileebi, erTgan (qe<strong>da</strong>) aseTi sxdoma moewyo sakrebulos<br />
iniciativiT, erTgan (kaspi) mosaxleobis zepiri moTxovnis Sedegad, xolo<br />
erTgan (axalcixe) arasamTavrobo organizaciebis oficialuri moTxovnis<br />
safuZvelze. or <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (lagodexi, foTi) moewyo<br />
sajaro ganxilva biujetis proeqtis Taobaze.<br />
arc erT gamokiTxul <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi mosaxleobis mier<br />
samarTlebrivi aqtis proeqtis peticiis wesiT wardgena ar<br />
ganxorcielebula. rogorc <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebi acxadeben <strong>da</strong><br />
amas xSirad samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebic a<strong>da</strong>stureben,<br />
sakrebulo mzad aris uzrunvelyos moqalaqeTa CarTuloba – „Ria karis”,<br />
gamsvleli <strong>da</strong> riggareSe sxdomebis, sajaro ganxilvisa Tu peticiis<br />
moTxovnis <strong>da</strong>kmayofilebis gziT, Tumca mosaxleoba ar aqtiurobs.<br />
12 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis gamgeobis/meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, biujetis proeqtis sajaro ganxilvebi ewyoba rogorc<br />
gamgeobis sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, aseve soflebSi gasvliTi Sexvedrebis<br />
gziTac <strong>da</strong> masSi CarTuli arian arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong><br />
mediis warmomadgenlebi. mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> xarisxi maRali ar<br />
aris – sazogadoeba naklebad aqtiuria. erTi raionis (lagodexi)<br />
gamgeoba yovelTvis atarebs biujetis miRebamde mis sajaro ganxilvebs,<br />
amis Sesaxeb atyobinebs arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebs, radios meSveobiT avrcelebs cnobas sajaro<br />
ganxilvebis <strong>da</strong>wyebis TariRTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
8 <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (ambrolauri, gar<strong>da</strong>bani, mcxeTa, kaspi, duSeTi,<br />
gori, quTaisi, axalqalaqi) biujetis proeqtis sajaro ganxilvebi ar<br />
ewyoba, Tumca moxeleebi aRniSnaven, rom ganxilvebi imarTeba Sesabamis<br />
samsaxurebSi/komisiebSi <strong>da</strong> moqalaqeTaTvis, <strong>da</strong>interesebis SemTxvevaSi,<br />
<strong>da</strong>swreba Tavisufalia.<br />
biujetis proeqtis Taobaze wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi sazogadoebisagan 13<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (xelvaCauri, mcxeTa, rusTavi, qe<strong>da</strong>, zugdidi,<br />
ozurgeTi, lanCxuTi, samtredia, quTaisi, axalcixe, axalqalaqi,<br />
lagodexi, Tbilisi) gamgeobas/merias aqvs miRebuli, maTgan erTs<br />
(rusTavi) mxolod erTxel _ socialur sakiTxebze. zemoxsenebulTagan 4<br />
gamgeobaSi/meriaSi (zugdidi, samtredia, quTaisi, lagodexi) mxolod<br />
arasamTavrobo organizaciebma waradgines SeniSvnebi, romlebic<br />
gaTvaliswinebul iqna.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia mosaxleobasTan. sakrebuloTa<br />
umetesobis warmomadgenlebi mosaxleobasTan Sexvedrebsac periodulad<br />
atareben – gadian soflebSi <strong>da</strong> esaubrebian mosaxleobas. swored aseT<br />
15
Sexvedrebze axorcieleben isini mosaxleobisaTvis TavianTi saqmianobis<br />
Sesaxeb informaciis miwodebas – <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoTa<br />
warmomadgenelTa nawili acxadebs, rom mosaxleobasTan regularuli<br />
Sexvedrebis dros, maT problemebze saubrisas, bunebrivad xdeba<br />
ganxorcielebuli saqmianobis Sesaxeb angariSis Cabareba. mxolod 8<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (gar<strong>da</strong>bani, oni, qe<strong>da</strong>, foTi, kaspi, lanCxuTi,<br />
axalqalaqi, ambrolauri) <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> sakrebulos mier mosaxleobisTvis<br />
oficialuri saxiT angariSis wardgena garkveuli periodulobiT.<br />
mniSvnelovania aRiniSnos, rom samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebma<br />
zemoT CamoTvlilTagan zogierTSi aseTi faqtebi ar <strong>da</strong>a<strong>da</strong>stures.<br />
sakrebulosTan urTierTobisas samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebi<br />
sakrebulos aparats iSviaTad mimarTaven – umetesoba pirad kontaqtebs<br />
iyenebs Sexvedrebis organizebisa Tu masalebis momzadebisaTvis. mxolod<br />
or <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (rusTavi, foTi) gamoikveTa aparatis mier<br />
maqsimaluri <strong>da</strong>xmareba <strong>da</strong> mxar<strong>da</strong>Wera, xolo <strong>da</strong>narCen <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
<strong>erTeulebSi</strong> aparats xan mimarTaven, xan _ ara.<br />
mosaxleobasTan sakrebulos wevrebis Sexvedrebis sakiTxebi umetes<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi erTmaneTis msgavsad aris ga<strong>da</strong>wyvetili –<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, oficialurad <strong>da</strong>wesebulia Tu ara moqalaqeTa miRebis<br />
dro, TiTqmis yvela maTganis warmomadgenelma aRniSna, rom sakrebulos<br />
wevrebi moqalaqeebs yovelgvari SezRudvebis gareSe iReben. 11<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls aseTi dro oficialura<strong>da</strong>c aqvs <strong>da</strong>dgenili. rac<br />
Seexeba gamgeobebs/meriebs, TiTqmis yvela Seswavlil <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan Sexvedris dReebi<br />
oficialurad <strong>da</strong>wesebuli aqvT. Tumca maTi umetesoba mosaxleobas mainc<br />
nebismier dros, SeuzRu<strong>da</strong>vad xvdeba. gamgebeli/meri mxolod <strong>da</strong>dgenil<br />
dReebSi iRebs moqalaqeebs 8 gamgeobaSi/meriaSi (zugdidi, foTi, kaspi,<br />
gori, samtredia, quTaisi, axalqalaqi, lagodexi), aseT SemTxvevebSi<br />
masTan SexvedrisaTvis moqalaqeebi aparats mimarTaven, xolo<br />
samsaxurebis ufrosebi moqalaqeebs SezRudvebisa <strong>da</strong> grafikis gareSe<br />
xvdebian. mxolod erTgan (TbilisSi) gamoikveTa mosaxleobasTan meriis<br />
Tanamdebobis pirTa Sexvedra sakiTxis mizanSewonilobi<strong>da</strong>n gamomdinare –<br />
Tbilisis meriis warmomadgenlis gancxadebiT, mersa <strong>da</strong> meriis sxva<br />
Tanamdebobis pirebTan Sexvedris organizebas, <strong>da</strong>interesebuli piris<br />
gancxadebis safuZvelze <strong>da</strong> sakiTxis mizanSewonilobi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />
uzrunvelyofs qalaq Tbilisis meriis administraciis saorganizacio<br />
samsaxuri, xolo rig SemTxvevebSi moqalaqeTa problemebis gacnoba xdeba<br />
adgilze, maTsave sacxovrebel ubanSi. gar<strong>da</strong> moqalaqeTa miRebisa,<br />
gamgeblebi/merebi <strong>da</strong> gamgeobis/meriis Tanamdebobis pirebi teritoriul<br />
<strong>erTeulebSi</strong> mosaxleobasTan gasvliT Sexvedrebsac atareben.<br />
regularulad xvdebian mosaxleobas gamgeobis/meriis rwmunebulebic –<br />
TiTqmis yoveldRiurad, Tumca am Sexvedrebs formaluri xasiaTi ara<br />
aqvs, rwmunebulebi amave soflebis macxovreblebi arian <strong>da</strong> garkveuli<br />
formatiT Sexvedrebs ar axorcieleben TanamoqalaqeebTan. ramdenime<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (oni, foTi, gori) rwunebulebi <strong>da</strong>dgenili<br />
periodulobiT – yovelkvireulad warudgenen gamgebels/mers soflis<br />
macxovrebelTa problemebs. mxolod oTx municipalitetSi (ozurgeTi,<br />
zugdidi, lagodexi, axalqalaqi) <strong>da</strong>asaxeles gamgeobis warmomadgenlebma<br />
16
wmunebulTa mier mosaxleobasTan Sexvedris <strong>da</strong>dgenili regularuloba<br />
– ozurgeTSi yovel orSabaTs, zugdidSi TveSi erTxel mainc,<br />
axalqalaqsa <strong>da</strong> lagodexSi yovelTviurad. duSeTSi rwmunebulebis<br />
mosaxleobasTan Sexvedra saWiroebis mixedviT xorcieldeba, samtrediis<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT ki, rwmunebulebi mosaxleobas<br />
xvdebian, Tumca maTi SezRuduli uflebamosilebi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />
problemis arsebobis SemTxvevaSi, moqalaqe mainc gamgeobas akiTxavs.<br />
gamgeblebis/merebis mier mosaxleobisaTvis angariSis wardgena<br />
<strong>da</strong>dgenili formiTa <strong>da</strong> periodulobiT ar xdeba. umetes <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi maT mier mosaxleobisaTvis informaciis miwodeba gasvliTi<br />
Sexvedrebisas, araformalur formatSi xorcieldeba sxva<strong>da</strong>sxva<br />
periodulobiT – weliwadSi erTxel (xelvaCauri), kviraSi erTxel<br />
(ambrolauri, qe<strong>da</strong>), kviraSi orjer (duSeTi). ramdenime <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi (mcxeTa, rusTavi, oni, qe<strong>da</strong>) gamgebels/mers mosaxleobisaTvis<br />
angariSi ar warudgenia, radgan TavianTi uflebamosilebis<br />
ganxorcielebis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n jer weliwadi ar gasula (masalis mopovebis<br />
droisTvis saangariSo periodi jer ar iyo <strong>da</strong>mdgari), aqve un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom am <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis gamgeblebi/merebi<br />
moqalaqeebs xvdebodnen <strong>da</strong> esaubrebodnen maT TavianT saqmianobaze.<br />
sakrebulosaTvis wardgenil angariSs adgilobriv gazeTebSi aqveyneben<br />
zugdidis, lanCxuTis gamgeobebi. satelevizio eTerSi mosaxleobas<br />
informacias awvdis <strong>da</strong> maT zarebs pasuxobs foTisa <strong>da</strong> quTaisis meri.<br />
weliwadSi erTxel angariSs abarebs <strong>da</strong> saangariSo broSuras amzadebs<br />
kaspis gamgebeli, weliwadSi orjer saangariSo sxdomas marTavs<br />
lagodexis gamgebeli, xolo axalqalaqis gamgeobis warmomadgenlis<br />
informaciiT, maTTan TveSi orjer imarTeba saangariSo sxdoma, rasac ar<br />
a<strong>da</strong>stureben samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebi.<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programa. respodentTa azriT, „soflis<br />
mxar<strong>da</strong>Weris programam“ sakmaod warmatebiT imuSava <strong>da</strong> aqtiurad CarTo<br />
mosaxleoba adgilobrivi problemebis identifikacia/prioritetizaciis<br />
procesSi. programa gaTvaliswinebulia saqarTvelos mTavrobis 2009<br />
wlis 20 ianvris #35 <strong>da</strong>dgenilebiT. soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis<br />
farglebSi Sedga Sexvedrebi mosaxleobasTan – yvela sofelSi gamgeobis<br />
rwmunebuli awyob<strong>da</strong> Sexvedrebs moqalaqeebTan saWiroebebis <strong>da</strong><br />
prioritetebis gansazRvris mizniT. rig SemTxvevebSi fiqsirdeba<br />
Sexvedrebis oqmebis warmoeba <strong>da</strong> mosaxleobis mier SerCeuli<br />
prioritetebis werilobiTi oqmis formiT wardgena gamgeobaSi.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebisa <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi a<strong>da</strong>stureben, rom programam (miuxe<strong>da</strong>vad garkveuli<br />
xarvezebisa - soflebis SerCevis kriteriumebi, Tanxebis ukmarisoba,<br />
procedurebi) problemebis identifikacia/prioritetizaciis procesSi<br />
mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> maRali xarisxi uzrunvelyo.<br />
meoTxe komponenti – donorebis <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis<br />
organizaciebis intervencia<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaSi moqalaqeTa<br />
monawileobis kvlevis farglebSi SeviswavleT <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
sferoSi momuSave donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis mier bolo<br />
17
ori wlis manZilze ganxorcielebuli proeqtebi (2009 wlis<br />
Tebervlamde) 1 . kvlevam aCvena, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis gaumjobesebis<br />
kuTxiT ganxorcielebuli proeqtebis umetesobis erT–erTi komponentia<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisa <strong>da</strong> aRsrulebis procesSi sazogadoebis<br />
CarTvis xelSewyoba, Sesabamisad mogviwia yvela aRniSnuli proeqtis<br />
Seswavla. erTad Tavmoyrili masala xels Seuwyobs donori<br />
organizaciebis mier proeqtebis <strong>da</strong>gegmvis Tanmimdevrulobas, agreTve<br />
arasamTavrobo organizaciebis SesaZleblobebis, maT mier Sesrulebuli<br />
samuSaoebisa <strong>da</strong> stabiluri partnioris saxis warmoCenas.<br />
sul moviZieT 109 proeqtis Sesaxeb informacia. Cveni varaudiT,<br />
proeqtebis erToblioba, bolo ori wlis manZilze ganxorcielebuli<br />
proeqtebis 90–95%–s un<strong>da</strong> warmoadgendes. maTi nawili 2004, 2005, 2006<br />
wlebSia <strong>da</strong>wyebuli, Tumca aqtivobebi 2007, 2008 wlebamde grZeldebo<strong>da</strong>,<br />
an dRemde grZeldeba. proeqtebis umetesobis aqtivoba 2007, 2008 wlebSi<br />
iwyeba <strong>da</strong> sruldeba. nawilis aqtivoba 2009, 2010 wlamde grZeldeba.<br />
proeqtebi pirobiTad ramdenime mimarTulebiT SeiZleba <strong>da</strong>vyoT:<br />
proeqtebi, romlebic saqarTvelos yvela an calkeuli regionis,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis institucionaluri, ekonomikuri<br />
ganviTarebisken aris mimarTuli, aseTi proeqtebi moicavs ekonomikuri<br />
ganviTarebis gegmebs, momsaxurebis, marTvis struqturis,<br />
infrastruqturis gaumjobesebis xelSewyobas, aseve gvxvdeba<br />
administraciuli reformis an adgilobrivi reformis ganxorcielebis<br />
xelSemwyobi proeqtebi. nawili moicavs adgilobrivi Temis ganviTarebis,<br />
an adgilobrivi mewarmeobis xelSewyobas. maTi umetesoba adgilobrivi<br />
mosaxleobis informirebisa <strong>da</strong> Tanamonawileobis komponentebsac<br />
moicavs. mokvleul masalebSi gvxvdeba uSualod informirebis,<br />
<strong>CarTulobis</strong>, Tanamonawileobis procesis gaumjobesebis xelSemwyobi,<br />
aseve unarebis, kvalifikaciis amaRlebisken mimarTuli proeqtebi.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT ganxorcielebul proeqtebs sakmaod bevri<br />
donori organizacia afinansebs (saerTaSoriso donori – 33, adgilobrivi<br />
_ 5). informaciis analizma aCvena, rom donorTa erTi nawili<br />
raodenobrivad bevr proeqts afinansebs. meore nawili xangrZliv 3, 4, 5<br />
wlian proeqtebs, arian iseTebic, vinc erTi proeqti <strong>da</strong>afinansa.<br />
mniSvnelovania aseve proeqtis ganxorcielebis areali – moZiebul<br />
proeqtebs Soris aris iseTi aqtivoba, romelic saqarTvelos yvela<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls, yvela regions exeba. aseTia moZiebuli<br />
proeqtebis naxevarze naklebi (40). rac Seexeba <strong>da</strong>narCen proeqtebs (69),<br />
maTi nawili erT <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls, regions moicavs, proeqtebis<br />
nawili ki ramdenime <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls.<br />
Cvens xelT arsebuli monacemebiT, saqarTvelos TiToeul regionSi<br />
ramdenime proeqti an proeqtis calkeuli aqtivoba mainc aris<br />
ganxorcielebuli, vgulisxmobT rogorc regionalur, aseve<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis masStabs. moZiebul masalebs Soris gvxvdeba<br />
1<br />
proeqtebis Sesaxeb informacia eyrdnoba donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
mier mowodebul masalebs.<br />
18
proeqtebi, romelTa ganxorcielebis adgilad miTiTebulia konkretuli<br />
regioni an regionebi, nawilSi miTiTebulia <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli an<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi. yvela proeqtis an proeqtis calkeuli<br />
aqtivobebis „<strong>da</strong>Sla“ <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis doneze am etapze<br />
SeuZlebeli aRmoCn<strong>da</strong>, amitom gTavazobT proeqtebis an proeqtebis<br />
calkeuli aqtivobebis regionalur suraTs, rac Seexeba Tbiliss, Cvens<br />
xelT arsebuli informaciis mixedviT, bolo ori wlis manZilze aq sami<br />
proeqti ganxorciel<strong>da</strong>.<br />
qvemo qarTli – 20;<br />
Si<strong>da</strong> qarTli – 14;<br />
raWa–leCxumi, qvemo svaneTi – 9;<br />
imereTi – 23;<br />
kaxeTi – 21;<br />
mcxeTa–mTianeTi – 4;<br />
samegrelo–zemo svaneTi – 3;<br />
aWara – 14;<br />
guria – 23;<br />
samcxe–javaxeTi – 25.<br />
19
nawili I. <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> <strong>CarTulobis</strong>,<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> <strong>da</strong> sajaroobis maregulirebeli<br />
normatuli bazis analizi<br />
Cvens mier ganxorcielebuli kvlevis pirveli komponentia saqarTvelos<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis maregulirebeli<br />
debulebebis kvleva <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
kuTxiT.<br />
am komponentis ZiriTadi mizania <strong>da</strong>vadginoT, ramdenad aris<br />
uzrunvelyofili moqmedi normatuli aqtebiT <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobis sajarooba, ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi<br />
mosaxleobis CarTuloba <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis angariSvaldebuleba<br />
sazogadoebis winaSe. gar<strong>da</strong> amisa, kvlevis am komponentis Sedegebi<br />
safuZvlad <strong>da</strong>edo im samizne <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis SerCevas, sa<strong>da</strong>c<br />
Catar<strong>da</strong> kvleva <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis pasuxismgebel pirebTan,<br />
adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebis <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebTan <strong>da</strong> mosaxleobasTan.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis procesSi<br />
sajaroobis, sazogadoebis monawileobis <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
meqanizmebis Sesa<strong>da</strong>rebel bazad aRebul iqna saqarTvelos parlamentis<br />
veb–gverdze ganTavsebul gamgeobis (meriis) <strong>da</strong> sakrebulos<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebSi gawerili meqanizmebi, romlebic Cveni<br />
azriT, arsebul realobaSi yvelaze efeqturia (detalurad ixileT am<br />
Tavis meore nawili).<br />
kvlevis samizne jgufad ganisazRvra saqarTveloSi registrirebuli<br />
yvela <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli (gar<strong>da</strong> konfliqtis zonaSi mdebare<br />
axalgoris, eredvis, qurTis, TiRvis <strong>da</strong> aJaris <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebisa). sul jamSi Seswavlil iqna 64 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
aRmasrulebeli <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi organoebis debulebebi. Tumca,<br />
iqe<strong>da</strong>n gamomdinare, rom sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebSi garkveulwilad<br />
warmodgenilia gamgeobis (meriis) <strong>da</strong> sakrebulos aparatis, aseve<br />
gamgeobis (meriis) safinanso–sabiujeto samsaxuris funqciebic,<br />
aucilebeli gax<strong>da</strong> <strong>da</strong>matebiT am samsaxurebis debulebebis Se<strong>da</strong>reba<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan.<br />
sabolood, Seswavlil iqna 64 gamgeobis (meriis) debuleba, 64<br />
sakrebulos debuleba, 59 gamgeobis (meriis) aparatis debuleba,<br />
gamgeobis (meriis) safinanso–sabiujeto samsaxurebis 61 debuleba, 63<br />
sakrebulos aparatis debuleba 2 . isic un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom<br />
2 zugdidis, mestiis, TeTri wyarosa <strong>da</strong> walkis municipalitetebis gamgeobis aparatis<br />
debulebis, mestiis municipalitetis sakrebulos aparatis debulebis, walkis, mestiisa<br />
<strong>da</strong> yazbegis municipalitetebis safinanso–sabiujeto profilis samsaxurebis<br />
debulebebis <strong>da</strong>mtkicebis Taobaze Sesabamisi sakrebuloebis <strong>da</strong>dgenilebebi normatuli<br />
aqtebis saxelmwifo reestrSi 2009 wlis Tebervlis mdgomareobiT registrirebuli ar<br />
aris. amas gar<strong>da</strong>, ambrolauris municipalitetis sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis aparatis<br />
SeerTebis Semdgom Zala<strong>da</strong>kargulad gamocxad<strong>da</strong> ambrolauris municipalitetis<br />
gamgeobis aparatis debuleba.<br />
20
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis mixedviT, gamgeobebis ekonomikuri<br />
politikis, municipaluri qonebis marTvis <strong>da</strong> municipaluri Sesyidvebis<br />
samsaxurebs evalebaT <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis proeqtebis sajaro ganxilvis mowyoba <strong>da</strong><br />
miRebuli SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis sakrebulosTvis wardgena.<br />
aRniSnuli valdebuleba CamoTvlili samsaxurebi<strong>da</strong>n SeiZleba<br />
gaTvaliswinebuli hqondes mxolod erTs. amdenad, <strong>da</strong>matebiT saWiro<br />
gax<strong>da</strong> yvela am samsaxuris debulebebis moZieba <strong>da</strong> Seswavla, risi<br />
praqtikuli ganxorcielebac Cvens pirobebSi SeuZlebeli iyo. amitom<br />
mizanSewonilad miviCnieT aRniSnuli sarekomen<strong>da</strong>cio muxlis Sefasebis<br />
kriteriumebi<strong>da</strong>n amoReba.<br />
Sesaswavli debulebebi gamoTxovil iqna iusticiis saministro<strong>da</strong>n,<br />
radgan <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli <strong>da</strong><br />
warmomadgenlobiTi organoebis, aseve maTi samsaxurebis debulebebi,<br />
„normatiuli aqtebis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis Tanaxmad,<br />
registracias gadis am organoSi.<br />
kvlevis mocemuli komponenti 3 nawilisagan Sedgeba:<br />
• adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobis maregulirebeli<br />
kanonebis analizi;<br />
• adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli<br />
(meria/gamgeoba) <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi (sakrebulo) organoebis<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis analizi 3 ;<br />
• adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli<br />
(meria/gamgeoba) <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi (sakrebulo) organoebis moqmedi<br />
debulebebis Sesabamisobis <strong>da</strong>dgena sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan.<br />
1.1. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobis<br />
maregulirebeli kanonmdebloba<br />
vinai<strong>da</strong>n <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi TavianTi saqmianobis ganxorcielebis<br />
procesSi xelmZRvaneloben „adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb“<br />
organuli kanoniT, xolo Tbilisi – „saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqis –<br />
Tbilisis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT, konkretuli debulebebis<br />
Seswavlamde gavaanalizeT zemoaRniSnuli kanonebis moTxovnebi<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis mimarT, maT saqmianobaSi sazogadoebis<br />
<strong>CarTulobis</strong>, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis sajaroobisa <strong>da</strong><br />
sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong> kuTxiT.<br />
„adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb“ organuli kanonis Tanaxmad,<br />
„adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>oba aris saqarTvelos moqalaqeTa ufleba<br />
<strong>da</strong> SesaZlebloba, adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis meSveobiT,<br />
saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad moawesrigon <strong>da</strong> marTon<br />
adgilobrivi mniSvnelobis sakiTxebi sakuTari pasuxismgeblobiT <strong>da</strong><br />
3 http://www.parliament.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=913 SemuSavebulia saqarTvelos<br />
parlamentis regionuli politikis, <strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> maRalmTiani regionebis<br />
komitetis mier.<br />
21
adgilobrivi mosaxleobis interesebis gaTvaliswinebiT“. gar<strong>da</strong> am<br />
sakanonmdeblo ganacxadisa, romelic awesebs mosaxleobis uflebas<br />
warmarTos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis saqmianobis procesi, zemoxsenebul<br />
kanonebSi aris muxlebi, romlebic exeba sajaroobas, sazogadoebis<br />
CarTulobas <strong>da</strong> Tanamdebobis pirTa <strong>angariSvaldebulebis</strong> formas <strong>da</strong><br />
meTodebs.<br />
sajarooba<br />
„adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb“ organuli kanonis Tanaxmad,<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxorcielebis erT–erTi ZiriTadi<br />
principia sajarooba. misi ganxorcielebis sakanonmdeblo meqanizmebia:<br />
moqalaqeTa ufleba, miiRon sajaro informacia adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organosagan <strong>da</strong> Tanamdebobis pirebisagan (muxli<br />
5);<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze janmrTelobisa <strong>da</strong><br />
socialuri <strong>da</strong>cvis sferoSi resursebis mobilizeba, aRniSnuli<br />
mimarTulebiT Sesabamisi RonisZiebebis SemuSaveba, ganxorcieleba<br />
<strong>da</strong> mosaxleobis informireba (muxli 16);<br />
sakrebulos sxdomebis Riaoba (muxli 25);<br />
sakrebulos sxdomis oqmis Sesabamisoba administraciuli<br />
dokumentaciisaTvis <strong>da</strong>dgenil moTxovnebTan (muxli 27).<br />
„saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqis – Tbilisis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis<br />
Tanaxmad, TbilisSic <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxorcielebis erT–erTi<br />
principia - qalaq Tbilisis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis<br />
sajarooba, rac imave kanonSi ganmtkicebulia Semdegi normebiT:<br />
sakrebulos sxdomebi tardeba Riad <strong>da</strong> sajarod (muxli 15);<br />
biujetis Sesrulebis Sesaxeb angariSi aris sajaro (muxli231).<br />
mosaxleobis CarTuloba<br />
„adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb“ organuli kanonis Tanaxmad,<br />
saqarTvelos moqalaqeebs ufleba aqvT:<br />
winaswar gaecnon adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organos<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebs; monawileoba miiRon maT ganxilvaSi;<br />
moiTxovon ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveyneba <strong>da</strong> sajaro<br />
ganxilva (muxli 2);<br />
mimarTon adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organos <strong>da</strong> Tanamdebobis<br />
pirebs (muxli 2);<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze registrirebul<br />
amomrCevelTa saerTo raodenobis aranakleb 3%-ma moiTxovos<br />
sakrebulos riggareSe sxdomis mowveva (muxli 24).<br />
„saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqis – Tbilisis Sesaxeb“ saqarTvelos kanonis<br />
Tanaxmad, sakrebulos riggareSe sxdoma moiwveva:<br />
qalaq Tbilisis aranakleb 10 000 amomrCevlis moTxovniT (muxli 14);<br />
sakrebuloSi samarTlebrivi aqtebis inicirebis ufleba aqvT<br />
sakrebulos wevrebs, komisiebsa <strong>da</strong> fraqciebs, qalaq Tbilisis mers,<br />
agreTve qalaq Tbilisis aranakleb 3000 amomrCevels, Sesabamis<br />
peticiaze xelmoweriT (muxli 16).<br />
22
aseve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom sakrebuloSi <strong>da</strong>saSvebia lobisturi saqmianoba<br />
„lobisturi saqmianobis Sesaxeb“ saqarTvelos kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
angariSvaldebuleba<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis <strong>da</strong> Tanamdebobis pirTa<br />
mosaxleobis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong> elementebi mocemulia<br />
gamgeobis (meriis) teritoriuli organos xelmZRvanelis – rwmunebulis<br />
funqciebSi. kerZod, rwmunebuli valdebulia:<br />
uzrunvelyos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis mier<br />
miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa mosaxleobisaTvis gacnoba;<br />
uzrunvelyos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan<br />
mosaxleobis kavSiri;<br />
organizeba gauwios mosaxleobis gamokiTxvis <strong>da</strong> saxalxo<br />
ganxilvebis Catarebas.<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> komponentebi mocemulia aseve „adgilobrivi<br />
warmomadgenlobiTi organos – sakrebulos wevris statusis Sesaxeb“<br />
saqarTvelos kanonSi, romlis Tanaxmad, sakrebulos wevri valdebulia:<br />
sakrebulos debulebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT Sexvdes moqalaqeebs<br />
(muxli 16);<br />
amomrCevelTa moTxovniT Sexvdes maT <strong>da</strong> aranakleb weliwadSi<br />
erTxel Caabaros angariSi gaweuli saqmianobis Sesaxeb (muxli 16).<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi, rogorc administraciuli<br />
organoebi, sajaro samarTlebrivi uflebamosilebis ganxorcielebis<br />
procesSi xelmZRvaneloben zogadi administraciuli kodeqsis normebiT,<br />
romlis Tanaxmad:<br />
sajaro informacia Riaa, gar<strong>da</strong> kanoniT gaTvaliswinebuli<br />
SemTxvevebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenili wesiT saxelmwifo, komerciul <strong>da</strong> pirad<br />
saidumloebas mikuTvnebuli informaciisa (muxli 28);<br />
sajaro <strong>da</strong>wesebuleba valdebulia uzrunvelyos sajaro<br />
informaciis aslebis xelmisawvdomoba (muxli 38);<br />
individualuri administraciul-samarTlebrivi aqti un<strong>da</strong><br />
gamoqveyndes Sesabamisi administraciuli organos beWdviT organoSi<br />
(muxli 56);<br />
Tu administraciul organos ar gaaCnia oficialuri beWdviTi<br />
organo, individualuri administraciul-samarTlebrivi aqti un<strong>da</strong><br />
gamoqveyndes beWdviT organoSi, romelic vrceldeba administraciuli<br />
organos mTel samoqmedo teritoriaze <strong>da</strong> gamoicema kviraSi erTxel<br />
mainc, an gamocxaddes sajarod (muxli 56);<br />
sajarod gamocxadeba niSnavs individualuri administraciulsamarTlebrivi<br />
aqtis administraciul organoSi yvelasaTvis<br />
xelmisawvdom adgilze, Riad ganTavsebas, aucileblobis SemTxvevaSi<br />
individualuri administraciul-samarTlebrivi aqti sajarod<br />
gamocxaddeba agreTve sxva sajaro adgilas (muxli 57);<br />
administraciuli organo valdebulia uzrunvelyos sakiTxis<br />
sajarod ganxilva, Tu amas iTvaliswinebs kanoni, rac niSnavs<br />
23
administraciuli organos mier sajaro administraciuli warmoebis<br />
<strong>da</strong>wyebis Sesaxeb cnobis gamoqveynebas (muxli 116);<br />
yvelas aqvs ufleba, waradginos Tavisi werilobiTi mosazreba 20<br />
dRis ganmavlobaSi individualuri administraciul-samarTlebrivi aqtis<br />
gamocemis Sesaxeb gancxadebis an individualuri adminsitraciulsamarTlebrivi<br />
aqtis proeqtis sajaro gacnobisTvis wardgenis dRi<strong>da</strong>n<br />
(muxli 118);<br />
sajaro administraciuli warmoebis safuZvelze gamocemuli<br />
individualuri administraciul-samarTlebrivi aqti aucileblad un<strong>da</strong><br />
gamoqveyndes (muxli 121).<br />
`adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis Sesaxeb~ saqarTvelos<br />
kanonis Tanaxmad, biujetis proeqti sakrebulos sxdomaze ganxilvis<br />
<strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n 1 TviT adre mainc un<strong>da</strong> gamoqveyndes sajaro ganxilvisTvis.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlobiTi organo sakrebulos<br />
debulebiT (reglamentiT) <strong>da</strong>dgenili wesiT sajarod ixilavs <strong>da</strong> iRebs<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebas axali sabiujeto wlisaTvis adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis <strong>da</strong>mtkicebis Sesaxeb (muxli<br />
13).<br />
1.2. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli<br />
(meria/gamgeoba) <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi (sakrebulo)<br />
organoebis sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis procesSi<br />
sajaroobis, sazogadoebis monawileobis <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
meqanizmebi sakmaod kargad aris gawerili gamgeobis (meriis) <strong>da</strong><br />
sakrebulos sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebSi, romelic, SemuSavebulia<br />
saqarTvelos parlamentis regionuli politikis, <strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong><br />
maRalmTiani regionebis komitetis mier.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom aRniSnul debulebebs mxolod sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
xasiaTi aqvT, Cven mizanSewonilad miviCnieT, kvlevisTvis swored<br />
aRniSnuli debulebebi <strong>da</strong>gvedo safuZvlad <strong>da</strong> maTTvis Segve<strong>da</strong>rebina<br />
saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis gamgeobis (meriis) <strong>da</strong><br />
sakrebulos moqmedi debulebebi4.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi gamgeobis (meriis) debulebis nawilSi,<br />
Seicavs 12 muxls mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis <strong>da</strong> maT winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> kuTxiT, xolo sakrebulos debulebis nawilSi – 49<br />
muxls.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis mixedviT:<br />
gamgeobis (meriis) Sesabamisi samsaxurebis funqciaa, uzrunvelyon<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis biujetis <strong>da</strong> socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis proeqtebis sajaro ganxilvebi, wardgenili<br />
4 Cveni azriT, arsebuli realobis gaTvaliswinebiT, swored am debulebebSia mocemuli<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>, <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> sajaroobis met-naklebad srulyofili<br />
meqanizmebi.<br />
24
SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis aRricxva–analizi <strong>da</strong><br />
sakrebulosTvis miwodeba;<br />
sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT, sakrebulos aparati uzrunvelyofs<br />
sakrebulos Ria sxdomebis radiomauwyeblobis, televiziisa <strong>da</strong><br />
internetis meSveobiT translacias;<br />
sajaroa, ara marto sakrebulos, aramed sakrebulos biuros <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebi;<br />
sakrebulos sxdomis sajaroobi<strong>da</strong>n gamomdinare, sakrebulos<br />
sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi cal–calke un<strong>da</strong> iyos gamoyofili adgilebi<br />
sakrebuloSi akreditebuli Jurnalistebisa <strong>da</strong> mowveuli<br />
pirebisaTvis;<br />
sakrebulos sainformacio centris meSveobiT, moqalaqeebi<br />
informirebuli un<strong>da</strong> iyvenen sakrebulos saqmianobis Sesaxeb.<br />
informireba un<strong>da</strong> ganxorcieldes sakrebulos sainformacio–<br />
sakomunikacio sistemis, sakrebulos internet–portalis <strong>da</strong><br />
beWvdiTi, aseve eleqtronuli masmediis meSveobiT;<br />
sakrebulos mier ga<strong>da</strong>sawyvet calkeul sakiTxebze, <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi registrirebul amomrCevelTa ara nakleb 3%–is<br />
moTxovniT, SeiZleba moewyos sajaro ganxilva, romlis drosac<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi registrirebul amomrCevels,<br />
sazogadoebriv, politikur organizaciebs <strong>da</strong> moqalaqeTa jgufebs<br />
ufleba aqvT sakrebulos aparats miawodon TavianTi wina<strong>da</strong>debebi<br />
proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong> gamoyon momxsenebeli sakrebulos<br />
sxdomaze monawileobis misaRebad.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi sakrebulos sxdomis sxva<strong>da</strong>sxva formas<br />
adgens:<br />
sakrebulos morigi sxdoma;<br />
sakrebulos riggareSe sxdoma, romlis mowvevis ufleba aqvs<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi registrirebul amomrCevelTa saerTo<br />
raodenobis aranakleb 3%–s;<br />
sakrebulos gamsvleli sxdoma, romlis mowvevis ufleba aqvs<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi Semaval administraciul erTeulSi<br />
registrirebul amomrCevelTa 3%–s;<br />
„Ria karis sxdoma“, romelic un<strong>da</strong> gaimarTos yoveli morigi<br />
sxdomebis bolo dRis pirvel naxevarSi <strong>da</strong> sa<strong>da</strong>c sakrebulos<br />
wevrebi ismenen <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi registrirebul<br />
amomrCevelTa gamosvlebs.<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> kuTxiT sainteresoa, sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
debulebis Semdegi muxli:<br />
sakrebulos komisias ufleba aqvs mis mier gansaxilveli sakiTxebis<br />
mosamzadeblad gamgeobis (meriis) Sesabamisi samsaxurebis,<br />
samecniero <strong>da</strong>wesebulebebis, sazogadoebriobis<br />
warmomadgenlebisagan konkretul sakiTxTa mosamzadeblad Seqmnas<br />
komisiis samuSao jgufi.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis mixedviT, sakrebuloSi samarTlebrivi aqtis<br />
inicirebis ufleba aqvs Sesabamisi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
teritoriaze registrirebul amomrCevelTa saerTo raodenobis 3%–s<br />
25
peticiis wesiT. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis aRniSnuli muxlebi Zalze<br />
konkretulad aRweren amomrCevelTa mier samarTlebrivi aqtis inicirebis<br />
wesis detalebs.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis sajaroobas <strong>da</strong><br />
sazogadoebis CarTulobas organizebas uwevs <strong>da</strong> teqnikurad<br />
uzrunvelyofs gamgeobis <strong>da</strong> sakrebulos aparatebi, Sesabamisad,<br />
aRniSnul debulebebSi Zalze konkretulad aris Camoyalibebuli<br />
aparatebis funqciebi.<br />
gamgeobis (meriis) aparatis funqciaa:<br />
uzrunvelyos gamgeobis (meriis) saqmianobis Sesaxeb operatiuli<br />
informaciis momzadeba <strong>da</strong> gamoqveyneba.<br />
sakrebulos aparatis funqciaa:<br />
organizeba gauwios sakrebulos urTierTobas gamgeobasTan<br />
(meriasTan), saxelmwifo xelisuflebis organoebTan,<br />
<strong>da</strong>wesebulebebTan, sawarmoebTan, sazogadoebriv organizaciebTan <strong>da</strong><br />
moqalaqeebTan;<br />
uzrunvelyos sakrebulos sxdomis oqmis Sedgena, sakrebulos mier<br />
miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebis gaformeba, gamoqveyneba <strong>da</strong> <strong>da</strong>gzavna;<br />
uzrunvelyos sakrebulos saqmianobis Sesaxeb operatiuli<br />
informaciis momzadeba <strong>da</strong> gamoqveyneba;<br />
sakrebulos aparati acnobebs „Ria karis sxdomis“ monawile pirs<br />
mis mier <strong>da</strong>smuli sakiTxis ganxilvis mimdinareobis Sesaxeb <strong>da</strong><br />
akontrolebs <strong>da</strong>smuli sakiTxis kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil vadebSi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetas;<br />
Seadginos sakrebulos sxdomaze mowveul pirTa sia <strong>da</strong><br />
uzrunvelyos am pirTa gafrTxileba;<br />
uzrunvelyos sakrebuloSi <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis pirebTan<br />
moqalaqeTa miRebis organizeba, Sesabamisi masalebis momzadeba,<br />
<strong>da</strong>valebaTa aRricxva <strong>da</strong> kontroli maT Sesrulebaze.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis Tanaxmad, gamgeblebi (merebi) <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebi angariSvaldebulebi arian mosaxleobis winaSe,<br />
kerZod:<br />
gamgebeli (meri) weliwadSi orjer – ara ugvianes ivnisisa <strong>da</strong><br />
dekembris bolo SabaTisa, sajaro angariSs amzadebs <strong>da</strong> waradgens<br />
amomrCevelTa winaSe;<br />
gamgebeli (meri) yovelwliurad, agreTve sakrebulos <strong>da</strong>valebiT,<br />
gaweuli saqmianobis Sesaxeb angariSs amzadebs <strong>da</strong> waradgens<br />
sakrebuloSi;<br />
sakrebulos wevri valdebulia aranakleb weliwadSi erTxel<br />
Caabaros angariSi amomrCevlebs gaweuli saqmianobis Sesaxeb.<br />
26
1.3. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis aRmasrulebeli<br />
(meria/gamgeoba) <strong>da</strong> warmomadgenlobiTi (sakrebulo)<br />
organoebis moqmedi debulebebis Sesabamisoba<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis moqmedi debulebebis<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis <strong>da</strong>sadgenad gamgeobis<br />
(meriis) <strong>da</strong> sakrebulos sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebSi mocemuli normebi<br />
<strong>da</strong>iyo sajaroobis, <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> kriteriumebis<br />
mixedviT. aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos isic, rom <strong>da</strong>yofa sajaroobis, <strong>CarTulobis</strong><br />
<strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> meqanizmebad, garkveulwilad pirobiTia. rigi<br />
meqanizmebisa ormagi <strong>da</strong>tvirTvis matarebelia, amdenad maTi mikuTvneba ama<br />
Tu im jgufTan pirobiTobis elementebs Seicavs.<br />
klasifikaciis Sedegad <strong>da</strong>dgin<strong>da</strong>, rom gamgeobis (meriis) sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
debuleba Seicavs: sajaroobis Sesaxeb 6 muxls, <strong>CarTulobis</strong> Sesaxeb 3<br />
muxls, xolo <strong>angariSvaldebulebis</strong> Sesaxeb 3 muxls (ix. <strong>da</strong>narTi 1).<br />
sakrebulos sarekomen<strong>da</strong>cio debuleba Seicavs: sajaroobis Sesaxeb 19<br />
muxls, <strong>CarTulobis</strong> Sesaxeb 24 muxls, xolo <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
Sesaxeb 6 muxls (ix. <strong>da</strong>narTi 2). <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis moqmedi<br />
debulebebis muxlebi Se<strong>da</strong>r<strong>da</strong> sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis muxlebTan.<br />
erTi quliT Sefas<strong>da</strong> is muxlebi, romlebic Seesabamebodnen<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis msgavs muxlebs, xolo nuli quliT – is<br />
muxlebi, romlebic <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis moqmed debulebebSi ar<br />
iyo gaTvaliswinebuli (ix. <strong>da</strong>narTebi 1, 2). miRebuli Sedegebis<br />
safuZvelze yvela <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulisaTvis gamoiTvala<br />
Sesabamisobis procentuli maCvenebeli TiToeuli kriteriumis mixedviT.<br />
gamoTvla mox<strong>da</strong> calke sakrebulosa <strong>da</strong> calke gamgeobis/meriisaTvis.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis Sesabamisobis saboloo reitingi <strong>da</strong>dgin<strong>da</strong> am<br />
ori monacemis saSualo ariTmetikulis gamoyvaniT.<br />
miRebulma Sedegebma saSualeba mogvca <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobisa <strong>da</strong><br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> speqtrSi, <strong>da</strong>gvenaxa rogorc cal–calke<br />
sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis moqmed debulebebSi arsebuli suraTi<br />
(TiToeuli komponentis mixedviT), aseve sakvlevi Temi<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />
mTlianad <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> arsebuli mdgomareoba (ix. <strong>da</strong>narTi<br />
3).<br />
gar<strong>da</strong> amisa <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis debulebebi saboloo<br />
reitingebis mixedviT <strong>da</strong>jguf<strong>da</strong> Semdeg kategoriebad:<br />
sruli Sesabamisoba (normebis 95–100 %);<br />
maRali xarisxis Sesabamisoba (normebis 80–94%);<br />
nawilobrivi Sesabamisoba (normebis 50–79%);<br />
<strong>da</strong>bali xarisxis Sesabamisoba (normebis 10–49%);<br />
Seusabamoba (normebis 10% qvemoT).<br />
Cven mier Seswavlili <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis debulebebis<br />
safuZvelze Semdegi suraTi miviReT:<br />
27
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan srul SesabamisobaSi aris 16<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi;<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan maRali xarisxis SesabamisobaSi aris<br />
13 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi;<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan nawilobriv SesabamisobaSi aris 23<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi;<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan <strong>da</strong>bali xarisxis SesabamisobaSi aris<br />
11 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi;<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan SeusabamobaSia mxolod 1<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi.<br />
diagrama #2. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
raodenobrivi ganawileba<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
16<br />
13<br />
23<br />
11<br />
1<br />
95–100 %<br />
80–94%<br />
50–79%<br />
10–49%<br />
rac Seexeba Tbiliss, rogorc <strong>TviTmmarTvel</strong> qalaqs, meriis <strong>da</strong><br />
sakrebulos debulebebis sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Se<strong>da</strong>rebisas<br />
aRmoCn<strong>da</strong>, rom sarekome<strong>da</strong>cio debulebebSi gawerili muxlebi <strong>da</strong>bali<br />
xarisxiT moxvdnen meriis <strong>da</strong> sakrebulos moqmed debulebebSi.<br />
diagrama #3. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT qalaq Tbilisis monacemebi<br />
Tbilisi<br />
33%<br />
42%<br />
50%<br />
9.00%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
aWaris a\r Seswavlili eqvsi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi<strong>da</strong>n,<br />
erTi (xelvaCauri) nawilobriv Seesabameba sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebs,<br />
xolo xuTi (baTumi, qobuleTi, xulo, qe<strong>da</strong>, Suaxevi) _ <strong>da</strong>bali xarisxiT.<br />
diagrama #4. sarekome<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT aWaris a\r <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis monacemebi<br />
28
xulo<br />
Suaxevi<br />
qe<strong>da</strong><br />
xelvaCauri<br />
qobuleTi<br />
baTumi<br />
5%<br />
12%<br />
15%<br />
15%<br />
23%<br />
32%<br />
42%<br />
35%<br />
31%<br />
39%<br />
53%<br />
49%<br />
49%<br />
61%<br />
53%<br />
69%<br />
83%<br />
83%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
guriis regionis sami <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli<strong>da</strong>n, ori (lanCxuTi,<br />
ozurgeTi) srulad Seesabamebian sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebs, xolo erTi<br />
(Coxatauri) – maRali xarisxiT.<br />
diagrama #5. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT guriis regionis <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis monacemebi<br />
Coxatauri<br />
ozurgeTi<br />
lanCxuTi<br />
89%<br />
81%<br />
96%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
94%<br />
89%<br />
100%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
imereTis regionSi Seswavlili Tormeti <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
debulebebi<strong>da</strong>n xuTi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (xaragauli, baR<strong>da</strong>Ti,<br />
WiaTura, wyaltubo, zestafoni) debulebebi srul SesabamisobaSia<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan, sami <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (vani,<br />
Terjola, saCxere) _ maRali xarisxis SesabamisobaSi, sami<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (tyibuli, samtredia, quTaisi) _ nawilobriv<br />
SesabamisobaSi, amasTan samtrediis am jgufSi moxvedra ganpirobebulia<br />
gamgeobis debulebis upiratesobiT sakrebulos debulebasTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />
erTi (xoni) <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi <strong>da</strong>bali xarisxis<br />
SesabamisobaSia sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan.<br />
29
diagrama #6. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT imereTis regionis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
xaraguli<br />
baR<strong>da</strong>Ti<br />
tyibuli<br />
xoni<br />
vani<br />
Terjola<br />
saCxere<br />
WiaTura<br />
samtredia<br />
wyaltubo<br />
zestafoni<br />
quTaisi<br />
21%<br />
19%<br />
23%<br />
22%<br />
42%<br />
61%<br />
64%<br />
77%<br />
78%<br />
76%<br />
70%<br />
87%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
91%<br />
83%<br />
99%<br />
85%<br />
100%<br />
89%<br />
78%<br />
100%<br />
99%<br />
100%<br />
97%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
kvlevis Sedegebis mixedviT, kaxeTis regionis <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong><br />
Semdegi suraTi miviReT: rva <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi<strong>da</strong>n<br />
procentuli maCveneblebiT erTi (lagodexi) srul SesabamisobaSia<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan, eqvsi (siRnaRi, dedofliswyaro, yvareli,<br />
30
gurjaani, axmeta, Telavi) – maRali xarisxis SesabamisobaSia, xolo erTi<br />
(sagarejo) _ nawilobriv SesabamisobaSi. amasTan sagarejoSi miRebuli<br />
Sedegi gamowveulia gamgeobis debulebis upiratesobiT sakrebulos<br />
debulebasTan Se<strong>da</strong>rebiT.<br />
diagrama #7. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT kaxeTis regionis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
siRnaRi<br />
sagarejo<br />
lagodexi<br />
dedofliswyaro<br />
yvareli<br />
gurjaani<br />
axmeta<br />
Telavi<br />
24%<br />
62%<br />
61%<br />
88%<br />
78%<br />
97%<br />
81%<br />
99%<br />
100%<br />
97%<br />
94%<br />
92%<br />
96%<br />
92%<br />
89%<br />
95%<br />
100%<br />
100%<br />
94%<br />
89%<br />
100%<br />
91%<br />
83%<br />
98%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
mcxeTa–mTianeTis regionSi warmodgenili oTxi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
debulebebi<strong>da</strong>n, ori (yazbegi, duSeTi) srul SesabamisobaSia<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan, xolo ori (mcxeTa, TianeTi) _ nawilobriv<br />
SesabamisobaSi.<br />
diagrama #8. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT mcxeTa–mTianeTis regionis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
yazbegi<br />
mcxeTa<br />
TianeTi<br />
duSeTi<br />
58%<br />
58%<br />
79%<br />
79%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
98%<br />
100%<br />
97%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
raWa–leCxumis <strong>da</strong> qvemo svaneTis oTxi Seswavlili <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis debulebebi<strong>da</strong>n erTi (oni) <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis, rogorc<br />
31
gamgeobis, aseve sakrebulos debulebebi srul SesabamisobaSia<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan, xolo <strong>da</strong>narCeni samis (cageri, lentexi,<br />
ambrolauri) – maRali xarisxis SesabamisobaSi.<br />
diagrama #9. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT raWa–leCxumis <strong>da</strong> qvemo<br />
svaneTis regionis <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
cageri<br />
oni<br />
lentexi<br />
ambrolauri<br />
94%<br />
89%<br />
99%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
94%<br />
89%<br />
100%<br />
90%<br />
81%<br />
100%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
samegrelo–zemo svaneTis cxra <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi<strong>da</strong>n,<br />
sami (xobi, martvili, abaSa) nawilobriv Seesabameba sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
debulebebs, xuTi (mestia, Cxorowyu, walenjixa, zugdidi, senaki) _<br />
<strong>da</strong>bali xarisxiT, xolo erTi (foTi) Seusabamoa.<br />
diagrama #10. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT samegrelo–zemo svaneTis<br />
regionis <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
mestia<br />
Cxorowyu<br />
xobi<br />
walenjixa<br />
martvili<br />
zugdidi<br />
senaki<br />
abaSa<br />
foTi<br />
4%<br />
2%<br />
0%<br />
5%<br />
16%<br />
15%<br />
11%<br />
11%<br />
12%<br />
21%<br />
22%<br />
20%<br />
37%<br />
44%<br />
42%<br />
49%<br />
61%<br />
69%<br />
72%<br />
83%<br />
94%<br />
76%<br />
64%<br />
89%<br />
71%<br />
78%<br />
100%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
32
samcxe–javaxeTis regioni<strong>da</strong>n ori <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (ninowmin<strong>da</strong>,<br />
borjomi) debulebebi srulad Seesabameba sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebs,<br />
xolo oTxis (axalcixe, axalqalaqi, aspinZa, adigeni) _ <strong>da</strong>bali xarisxiT.<br />
diagrama #11. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT samcxe–javaxeTis regionis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
ninowmin<strong>da</strong><br />
borjomi<br />
axalcixe<br />
axalqalaqi<br />
aspinZa<br />
adigeni<br />
20%<br />
16%<br />
23%<br />
20%<br />
53%<br />
60%<br />
61%<br />
60%<br />
95%<br />
100%<br />
90%<br />
89%<br />
98%<br />
100%<br />
97%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
qvemo qarTlis regionSi Seswavlil iqna Svidi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
debulebebi <strong>da</strong> gamoikveTa Semdegi suraTi: eqvsi <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis (walka, TeTriwyaro, dmanisi, marneuli, bolnisi, gar<strong>da</strong>bani)<br />
debulebebi nawilobriv SesabamisobaSia sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan,<br />
xolo erTis (rusTavi) – <strong>da</strong>bali xarisxis SesabamisobaSi.<br />
33
diagrama #12. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT qvemo qarTlis regionis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
walka<br />
TeTriwyaro<br />
dmanisi<br />
marneuli<br />
bolnisi<br />
gar<strong>da</strong>bani<br />
rusTavi<br />
15%<br />
25%<br />
22%<br />
27%<br />
39%<br />
42%<br />
39%<br />
58%<br />
54%<br />
58%<br />
58%<br />
68%<br />
68%<br />
66%<br />
79%<br />
78%<br />
97%<br />
93%<br />
93%<br />
100%<br />
100%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis oTxi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis debulebebi<strong>da</strong>n sami<br />
(qareli, kaspi, gori) nawilobriv Seesabameba sarekome<strong>da</strong>cio debulebebs,<br />
xolo erTi (xaSuri) – <strong>da</strong>bali xarisxiT.<br />
diagrama #13. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebTan Sesabamisobis kuTxiT Si<strong>da</strong> qarTlis regionis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis monacemebi<br />
xaSuri<br />
qareli<br />
kaspi<br />
gori<br />
30%<br />
32%<br />
35%<br />
38%<br />
46%<br />
61%<br />
58%<br />
62%<br />
64%<br />
83%<br />
89%<br />
89%<br />
erTiani<br />
koeficienti<br />
gamgeobis/meriis<br />
koeficienti<br />
sakrebulos<br />
koeficienti<br />
34
nawili II. saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> sajaroobis<br />
xarisxis kvleva<br />
mosaxleoba<br />
2.1. mokle anotacia<br />
kvlevis meore komponentia saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> sajaroobis xarisxis <strong>da</strong>dgena<br />
qveynis mosaxleobis gamokiTxvis gziT.<br />
am komponentis ZiriTadi mizania <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobaSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>, maTi informirebulobis, aqtivobisa <strong>da</strong><br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobis sajaroobis xarisxis Seswavla.<br />
kvlevis mizni<strong>da</strong>n gamomdinare, SemuSavebul iqna kvlevis optimaluri<br />
dizaini, romelic gulisxmob<strong>da</strong> 18 wlisa <strong>da</strong> ufrosi asakis moqalaqeebis<br />
raodenobriv kvlevas. Sesabamisad, raodenobrivi kvlevis samizne jgufs<br />
warmoadgen<strong>da</strong> SerCeuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis teritoriebze<br />
mcxovrebi zr<strong>da</strong>sruli mosaxleoba.<br />
kvlevis areals warmoadgen<strong>da</strong> mTeli saqarTvelo (rigi <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis gar<strong>da</strong>).<br />
kvlevis savele samuSaoebi mimdinareob<strong>da</strong> 2009 wlis maisSi.<br />
kvlevis amocanebi, meTodologia, Sedegebis analizi, interpretacia <strong>da</strong><br />
ZiriTadi mignebebi qvemoT aris warmodgenili Sesabamis qveTavebSi.<br />
2.2. kvlevis amocanebi<br />
kvlevis ZiriTadi miznis Sesabamisad konkretuli amocanebic am<br />
mimarTulebebis mixedviT <strong>da</strong>iyo:<br />
1. moqalaqeTa informirebulobis donis gansazRvra:<br />
sakrebulos sxdomebis Riaobis Sesaxeb mosaxleobis<br />
informirebulobis donis <strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> informaciis wyaroebis<br />
gamovlena;<br />
municipalitetis biujetis proeqtis Sesaxeb mosaxleobis<br />
informirebulobis donis <strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> informaciis wyaroebis<br />
gamovlena;<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulebis cnobadobis xarisxis<br />
gansazRvra;<br />
municipalitetis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis<br />
informirebulobis donis <strong>da</strong>dgena <strong>da</strong> informaciis wyaroebis<br />
gamovlena.<br />
2. moqalaqeTa aqtivobis xarisxis gansazRvra:<br />
sakrebulos sxdomebze mosaxleobis <strong>da</strong>swrebis praqtikis<br />
<strong>da</strong>dgena;<br />
35
sakrebulos sxdomebis mowvevis inicirebis praqtikis<br />
gamovlena;<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
mosaxleobis mier wina<strong>da</strong>debebis momzadebis praqtikis<br />
Seswavla;<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulisadmi mimarTvis praqtikis<br />
<strong>da</strong>dgena;<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis aparatisadmi mimarTvis praqtikis<br />
<strong>da</strong>dgena.<br />
3. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis moqalaqeebTan komunikaciis xarisxis<br />
donis <strong>da</strong>dgena:<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis<br />
xarisxis donis <strong>da</strong>dgena;<br />
gamgeobis/meriisa <strong>da</strong> sakrebulos wevrebis mosaxleobasTan<br />
komunikaciis xarisxis <strong>da</strong>dgena.<br />
bunebrivia, rom mcnebebi „aqtivobis xarisxi“ <strong>da</strong> „komunikaciis xarisxi“<br />
mWidrod aris urTierT<strong>da</strong>kavSirebuli, radgan mosaxleobis aqtivobis<br />
Sedegia <strong>TviTmmarTvel</strong>obebTan komunikacia. maTi gamijvna mox<strong>da</strong><br />
komunikaciis iniciatori subieqtis mixedviT. mosaxleobis aqtivobaSi<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis samoqalaqo aqtivoba, anu maT mier<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan mimarTebaSi arsebuli uflebebis realizaciis<br />
xarisxi. xolo <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi -<br />
mosaxleobasTan maTi urTierTobis valdebulebiTi mxare.<br />
2.3. kvlevis meTodologia<br />
kvlevis miznebi<strong>da</strong>n gamomdinare, SemuSavebul iqna kvlevis optimaluri<br />
dizaini, romelic gulisxmobs raodenobrivi kvlevis Catarebas<br />
saqarTvelos zr<strong>da</strong>srul mosaxleobasTan. raodenobrivi kvlevis<br />
farglebSi monacemTa Segrovebis teqnikad gamoyenebul iqna pirispir<br />
interviuebi.<br />
2.3.1. meTodi<br />
raodenobrivi (deskriptuli) kvleva – es aris kvleviTi meTodi, romelic<br />
statistikurad sando informacias iZleva. am meTodiT, SesaZlebeli<br />
iqneba sakvlevi indikatorebis statistikuri gazomva <strong>da</strong> analizi<br />
(cvladebi, parametrebi, kavSirebi, korelaciebi).<br />
2.3.2. teqnika <strong>da</strong> instrumenti<br />
raodenobrivi kvlevisaTvis SemuSavebul iqna naxevrad struqturirebuli<br />
kiTxvari. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis mowyobis specifiki<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />
kiTxvarebi gansxvavdebo<strong>da</strong> Tbilissa <strong>da</strong> regionebSi.<br />
kvlevaSi gamoyenebul iqna pirispir interviuirebis teqnika. interviu<br />
mimdinareob<strong>da</strong> specialuri struqturirebuli <strong>da</strong> naxevrad<br />
struqturirebuli kiTxvarebis meSveobiT. intervius xangrZlivoba<br />
<strong>da</strong>axloebiT 15-20 wuTs Seadgen<strong>da</strong>. kiTxvarebi Sedgenili iyo rogorc<br />
36
<strong>da</strong>xuruli tipis, ise Ria kiTxvebisagan, mogvianebiT ganxorciel<strong>da</strong> Ria<br />
kiTxvebis kodireba.<br />
savele samuSaoebis <strong>da</strong>mTavrebis Semdgom miRebuli Sedegebi Setanil <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>muSavebul iqna specialur statistikur programaSi (SPSS.13.0).<br />
Sedegebis statistikuri analizis safuZvelze momzad<strong>da</strong> kvlevis<br />
saboloo angariSi.<br />
kiTxvaris saboloo versiis SemuSavebis mizniT Catar<strong>da</strong> sapilotaJo<br />
kvleva. igi Catar<strong>da</strong> orive tipis kiTxvarisTvis: 5 kiTxvari de<strong>da</strong>qalaqSi,<br />
xolo 5 _ regionSi, kerZod, mcxeTis raionSi. aRniSnuli kvleva<br />
ganaxorcieles Tbilisisa <strong>da</strong> mcxeTis raionis supervaizorebma,<br />
romlebsac Cautar<strong>da</strong>T treningi kvlevis specifikasTan <strong>da</strong> instrumentTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
sapilotaJo mkvlevarebma interviuirebis procesSi aqcenti gaakeTes<br />
kiTxvaris iseT komponentebze, rogoricaa:<br />
- esmis Tu ara kiTxvis Sinaarsi erTnairad yvela respondents;<br />
- aris Tu ara kiTxvarSi rTulad gasagebi SekiTxvebi (romelime fraza<br />
an termini bundovani xom ar aris respondentisTvis);<br />
- aris Tu ara ama Tu im kiTxvis <strong>da</strong>xurva urTierTgamomricxavi;<br />
- aris Tu ara kiTxva teqnikurad mowesrigebuli;<br />
- aris Tu ara ga<strong>da</strong>svlebi zustad miTiTebuli;<br />
- aris Tu ara instruqciebi gasagebi <strong>da</strong> sakmarisi <strong>da</strong> sxv.<br />
sapilotaJo kvlevis <strong>da</strong>srulebis Semdeg Sedga Catarebuli interviuebis<br />
detaluri ganxilva, sa<strong>da</strong>c supervaizorebma warmoadgines sapilotaJo<br />
kvlevis Sedegad gamovlenili SeniSvnebi. maTi SeniSvnebisa <strong>da</strong><br />
komentarebis safuZvelze kiTxvarSi Sevi<strong>da</strong> mciredi cvlilebebi. am<br />
etapis Semdeg Camoyalib<strong>da</strong> kvlevis saboloo instrumenti.<br />
mocemuli kvlevis farglebSi ganxorciel<strong>da</strong> interviuerTa or etapiani<br />
treningi. pirvel etapze „samoqalaqo sazogadoebis institutis“<br />
centralur ofisSi treningi Cautar<strong>da</strong>T Tbilisisa <strong>da</strong> regionalur<br />
supervaizorebs, meore etapze ki TiToeul regionSi uSualod<br />
interviuerTa treningi Catar<strong>da</strong>.<br />
rogorc supervaizorebi, aseve interviuerebi treningze detalurad<br />
gaecnen Semdeg sakiTxebs:<br />
konkretuli kvlevis Tematikas (miznebsa <strong>da</strong> amocanebs);<br />
kvlevis instruments;<br />
SerCevis dizains.<br />
gar<strong>da</strong> aRniSnulisa, savele samuSaoebis paralelurad mimdinareob<strong>da</strong> ukve<br />
Sevsebuli kiTxvarebis revizia <strong>da</strong> Ria kiTxvebis kodireba. reviziis dros<br />
aqcenti gakeT<strong>da</strong> kiTxvaris Sevsebis sizusteze.<br />
savele samuSaoebis <strong>da</strong>srulebis Semdeg ganxorciel<strong>da</strong> velis xarisxis<br />
satelefono kontroli. mocemuli kvlevis farglebSi kontrols mieniWa<br />
37
ori funqcia: 1.kiTxvarSi asaxuli pasuxebis sisworis <strong>da</strong>dgena; 2.reviziis<br />
etapze gamovlenili teqnikuri xarvezebis Sesworeba.<br />
2.3.4. samizne jgufi <strong>da</strong> SerCevis dizaini<br />
kvlevis areali - 21 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli;<br />
SerCevis baza - 2002 wlis sayovelTao aRweris monacemebi;<br />
SerCevis dizaini - orsafexuriani klasteruli SerCeva;<br />
SerCevis moculoba - 1449 <strong>da</strong>srulebuli interviu;<br />
SerCevis meTodi - albaTuri SerCeva.<br />
kvlevis areali - kvlevis arealad ganisazRvra saqarTvelos 21<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli. maT Soris aris Tbilisi <strong>da</strong> yovel<br />
mxareSi/regionSi ori <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli. regionebSi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi SeirCa am kvlevis pirvel nawilSi <strong>da</strong>dgenili<br />
reitingebis mixedviT. kerZod, 8 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli 4 regionSi<br />
(guria, kaxeTi, mcxeTa-mTianeTi, raWa-leCxumi <strong>da</strong> qvemo svaneTi) SeirCa<br />
maRali reitingiT, 6 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli 3 regionSi (aWaris<br />
avtonomiuri respublika, imereTi <strong>da</strong> Si<strong>da</strong> qarTli) saSualo reitingiT<br />
<strong>da</strong> 4 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli 2 regionSi (samegrelo-zemo svaneTi <strong>da</strong><br />
qvemo qarTli) <strong>da</strong>bali reitingiT.<br />
SerCeuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis CamonaTvali mocemulia cxrilSi:<br />
Tbilisi<br />
aWara<br />
imereTi<br />
samcxe–javaxeTi<br />
Si<strong>da</strong> qarTli<br />
guria<br />
kaxeTi<br />
mcxeTa–mTianeTi<br />
raWa–qvemo svaneTi<br />
samegrelo– zemo<br />
svaneTi<br />
Tbilisi X<br />
xelvaCauri X<br />
qe<strong>da</strong> X<br />
quTaisi X<br />
samtredia X<br />
axalcixe X<br />
axalqalaqi X<br />
gori X<br />
kaspi X<br />
lanCxuTi X<br />
ozurgeTi X<br />
Telavi X<br />
lagodexi X<br />
mcxeTa X<br />
duSeTi X<br />
ambrolauri X<br />
oni X<br />
foTi X<br />
zugdidi X<br />
rusTavi X<br />
gar<strong>da</strong>bani X<br />
qvemo qarTli<br />
38
SemdgomSi, monacemTa regionalur WrilSi analizisas, regionis an<br />
mxaris qveS nagulisxmebi iqneba mxolod zemoT CamoTvlili<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi.<br />
SerCevis baza<br />
SerCevis bazad gamoyenebul iqna 2002 wlis sayovelTao aRweris dros<br />
formirebuli saaRwero ubnebis sia.<br />
pirveladi SerCevis erTeuli<br />
pirveladi SerCevis erTeuls (PSU) warmoadgens saaRwero ubani.<br />
meoradi SerCevis erTeuli<br />
meoradi SerCevis erTeuls (SSU) warmoadgens Sinameurneoba.<br />
saboloo SerCevis erTeuli<br />
saboloo SerCevis erTeuls (FSU) warmoadgens Sinameurneobis<br />
zr<strong>da</strong>sruli wevri (18 wlis <strong>da</strong> ufrosi asakis). saboloo respondentis<br />
SerCeva ganxorciel<strong>da</strong> bolo <strong>da</strong>badebis dRis principiT.<br />
SerCevis moculoba klasterSi<br />
qalaqSi, TiToeul klasterSi gamoikiTxa 10 respondenti (erTaderT<br />
gamonaklis warmoadgens qe<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c SerCevis zomis proporciuli<br />
ga<strong>da</strong>nawilebisas imdenad mcire iyo SerCevis zoma, rom 5-mde<br />
<strong>da</strong>vamrgvaleT). xolo soflis klasterebSi gamoikiTxa 15 respondenti.<br />
SerCvis zomis ga<strong>da</strong>nawileba stratebSi<br />
stratifikacia ganxorciel<strong>da</strong> mxareebisa <strong>da</strong> qalaq/soflis mixedviT.<br />
TiToeuli regionisaTvis gansazRvruli jamuri SerCevis zoma<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulze ga<strong>da</strong>nawil<strong>da</strong> maTSi mosaxleobis raodenobis<br />
proporciulad. TiToeuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulisaTvis gansazRvruli<br />
SerCevis zoma qalaqsa <strong>da</strong> sofelze ga<strong>da</strong>nawil<strong>da</strong> maTSi arsebuli<br />
mosaxleobis proporciulad. TiToeuli stratisaTvis pirvela<strong>da</strong>d<br />
miRebuli SerCevis zomebi <strong>da</strong>koreqtir<strong>da</strong> ise, rom qalaqSi yofiliyo 10-is<br />
jeradi, xolo sofelSi 15-is jeradi. TiToeul <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi<br />
qalaq/soflis mixedviT SerCevis moculobebi mocemulia qvemoT mdebare<br />
cxrilSi:<br />
regioni raioni sul<br />
gamosakiTxi<br />
interviuebis<br />
raodenoba<br />
SesarCevi<br />
wertilebis<br />
raodenoba<br />
qalaqi sofeli qalaqi sofeli<br />
Tbilisi Tbilisi 149 149 0 15 0<br />
aWara qe<strong>da</strong> 35 5 30 1 2<br />
aWara xelvaCauri 100 10 90 1 6<br />
guria lanCxuTi 40 10 30 1 2<br />
guria ozurgeTi 90 30 60 3 4<br />
imereTi q. quTaisi 100 100 0 10 0<br />
imereTi samtredia 35 20 15 2 1<br />
39
kaxeTi Telavi 75 30 45 3 3<br />
kaxeTi lagodexi 55 10 45 1 3<br />
mcxeTamTianeTi<br />
duSeTi 50 20 30 2 2<br />
mcxeTamTianeTi<br />
mcxeTa 80 20 60 2 4<br />
raWa-qvemo<br />
svaneTi<br />
abrolauri 70 10 60 1 4<br />
raWa-qvemo<br />
svaneTi<br />
oni 50 20 30 2 2<br />
samegrelozemo<br />
svaneTi<br />
zugdidi 100 40 60 4 4<br />
samegrelozemo<br />
svaneTi<br />
q. foTi 30 30 0 3 0<br />
samcxe-<br />
70 10 60 1 4<br />
javaxeTi axalqalaqi<br />
samcxejavaxeTi<br />
axalcixe 60 30 30 3 2<br />
qv. qarTli q. rusTavi 60 60 0 6 0<br />
qv. qarTli gar<strong>da</strong>bani 70 10 60 1 4<br />
Si<strong>da</strong><br />
qarTli<br />
Si<strong>da</strong><br />
qarTli<br />
gori 90 30 60 3 4<br />
kaspi 40 10 30 1 2<br />
regionebis mixedviT SerCvis jamuri zoma mocemulia qvemoT mdebare<br />
cxrilSi:<br />
regioni sul gamosakiTxi<br />
Tbilisi 149<br />
aWara 135<br />
guria 130<br />
imereTi 135<br />
kaxeTi 130<br />
mcxeTa-mTianeTi 130<br />
raWa-qvemo svaneTi 120<br />
samegrelo-zemo svaneTi 130<br />
samcxe-javaxeTi 130<br />
qv. qarTli 130<br />
Si<strong>da</strong> qarTli 130<br />
SerCevis formireba<br />
pirveladi SerCevis erTeulebis (klasterebi) formireba mox<strong>da</strong> martivi<br />
SemTxveviTi SerCevis meTodiT. meoradi SerCevis erTeulis formireba ki<br />
ganxorciel<strong>da</strong> SemTxveviTi xetialis principiT (pirvel etapze moxdeba<br />
sawyisi wertilis SerCeva, xolo yoveli momdevno respondenti SeirCeva<br />
pirvelisagan bijis <strong>da</strong>SorebiT). interviuerebs Cautar<strong>da</strong> treningi<br />
40
SemTxveviTi xetialis principze <strong>da</strong> <strong>da</strong>urig<strong>da</strong>T detaluri instruqciebi<br />
saboloo respondentis SerCevaze. saboloo SerCevis erTeuls<br />
warmoadgens ojaxis zr<strong>da</strong>sruli wevri (18 wlis <strong>da</strong> ufrosi asakis),<br />
romlis SerCevac ganxorciel<strong>da</strong> bolo <strong>da</strong>badebis dRis principiT. sul<br />
savele samuSaoebSi CarTuli iyo:<br />
savele personali raodenoba<br />
savele koordinatori 1<br />
samxareo supervaizori 7<br />
interviueri 25<br />
sul 33<br />
monacemTa statistikuri Sewonva<br />
monacemTa statistikuri ganzogadebis mizniT ganxorciel<strong>da</strong> Sewonva.<br />
SewonvisaTvis gamoyenebul iqna 2002 wlis sayovelTao aRweris Sedegebi.<br />
kerZod, jamuri analizisTvis <strong>da</strong>Tvlili iqna wonebi, romlebic aRadgens<br />
generaluri erTobliobis proporciebs mxaris, sqesisa <strong>da</strong> asakobrivi<br />
Sualedebis mixedviT. aseve gaangariSebul iqna normirebuli wona,<br />
romelic saSualebas gvaZlevs statistikuri testebis Semowmebisas<br />
<strong>da</strong>viWiroT sando sxvaobebi.<br />
2.3.5. kvlevis gamocdileba<br />
winamdebare kvlevis monacemTa analizis etapze sakrebuloebis sxdomebze<br />
<strong>da</strong>swrebis maCvenebeli ga<strong>da</strong>Warbebulad miiCnies, ris gamoc sam yvelaze<br />
maRali maCveneblebis mqone regionSi <strong>da</strong>matebiT ganxorciel<strong>da</strong> kontroli.<br />
es regionebia: samegrelo-zemo svaneTi, mcxeTa-mTianeTi <strong>da</strong> raWa.<br />
gansakuTrebulad maRali maCvenebeli <strong>da</strong>fiqsir<strong>da</strong> raWis regionSi, ris<br />
gamoc aRniSnul regionSi xelaxali interviu Sedga yvela im<br />
respondentTan, romelTac sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba<br />
<strong>da</strong>afiqsires (38 interviu). sxva regionebisTvis kontroli ganxorciel<strong>da</strong><br />
SerCeviTi gziT, kiTxvarTa mxolod nawilze, kerZod, samegrelo-zemo<br />
svaneTis SemTxvevaSi, satelefono kontrolis safuZvelze ga<strong>da</strong>mowma 4<br />
kiTxvari, xolo mcxeTa-mTianeTis regionSi – 8. aRsaniSnavia, rom<br />
<strong>da</strong>saxelebul orive regionSi im respondentTa raodenoba, romelTac<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika <strong>da</strong>afiqsires Tanabari iyo <strong>da</strong><br />
TiToeuli regionisaTvis 12 kiTxvars Seadgen<strong>da</strong>.<br />
kontrolis Sedegebma cxadyo, rom kiTxva – <strong>da</strong>swrebixarT Tu ara<br />
rodesme sakrebulos sxdomas? – respondentTa mier araerTgvarovnad iqna<br />
aRqmuli. aRmoCn<strong>da</strong>, rom isini xSirad erTmaneTSi urevdnen sakrebulosa<br />
<strong>da</strong> sxva saxis (mag. soflis, veteranTa <strong>da</strong> sxv.) sxdomebs. swored am<br />
faqtis gamo, sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis praqtikis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT kontrolis Sedegad, adgili hqon<strong>da</strong> uzustobebs. samive<br />
regionis kontrolis Sedegebze <strong>da</strong>yrdnobiT gaTvlil iqna Sesworebis<br />
koeficienti, romelic mocemuli kiTxvisaTvis – <strong>da</strong>swrebixarT Tu ara<br />
rodesme sakrebulos sxdomas? – Seadgens 0,46. rac imas niSnavs, rom<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtikis mqoneTa maCveneblebi<br />
calkeuli regionisaTvis mniSvnelovnad <strong>da</strong>balia. ufro zusti<br />
maCveneblis misaRebad, romelic iTvaliswinebs <strong>da</strong> gamoricxavs Secdomis<br />
41
albaTobas, saWiroa TiToeuli regionisaTvis mocemuli maCvenebeli<br />
gamravldes Sesworebis koeficientze – 0,46-ze.<br />
2.3.6. gamoyenebuli statistikuri testebi<br />
sakvlevi cvladis maCveneblebis sixSireTa ganawilebis sandoobis<br />
<strong>da</strong>sadgenad gamoyenebul iqna pirsonis xi-kvadrati (Pearson Chi-Square).<br />
monacemTa sandooba Sefasebulia 0,05-iani asimptoturi mniSvnelovnebis<br />
doniT - anu, monacemTa ganawilebebs Soris arsebuli sxvaoba<br />
statistikurad mniSvnelovania, Tu monacemTa Soris sxvaobis mniSvneloba<br />
0,05-ze naklebia (P
icis rom sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba nebismier moqalaqes SeuZlia.<br />
rac Seexeba asakobriv kategoriebs, sakrebulos sxdomis Riaobis Sesaxeb<br />
yvelaze informirebuli 45-64 wlis asakSi myofi mosaxleoba aRmoCn<strong>da</strong>.<br />
(ix. diagrama #14)<br />
diagrama #14. sazogadoebis informirebulobis done sakrebulos sxdomebis RiaobasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT<br />
67%<br />
33%<br />
57%<br />
43%<br />
51%<br />
49%<br />
64%<br />
36%<br />
ara<br />
diax<br />
61%<br />
39%<br />
18-24 25-44 45-64 65+ qali kaci qalaqi sofeli zogadi<br />
suraTi<br />
marTalia, nakvlevi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis mosaxleobis orma<br />
mexuTedma icis, rom sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba<br />
nebismier moqalaqes SeuZlia, magram mosaxleobis mxolod 8.5%-ma Tu<br />
icis, konkretulad rodis tardeba sxdomebi. aRniSnuli TvalsazrisiT,<br />
statistikuri monacemebi sqesis, asakobrivi jgufebisa <strong>da</strong> qalaq/soflis<br />
mixedviT ar aRmoCn<strong>da</strong> mkveTrad gansxvavebuli <strong>da</strong> zogad tendenciebs<br />
imeorebs. rac Seexeba sakrebulos sxdomebis Riaobis Sesaxeb informaciis<br />
wyaroebs, maT Soris yvelaze gavrcelebuli, rogorc mosalodneli iyo,<br />
televizia aRmoCn<strong>da</strong>. maT Soris, vinc sxdomebis Catarebis TariRi icis,<br />
40.7% informacias swored televiziis saSualebiT iRebs, 32.7% -<br />
nacnob/megobrebisgan, xolo 30% - sakrebulos/gamgeobis/meriis<br />
TanamSromlebisgan. monacemTa simciris gamo aRniSnuli maCveneblis<br />
sxva<strong>da</strong>sxva WrilSi gaanalizeba statistikurad aramarTebulia. (ix.<br />
diagrama #15)<br />
diagrama #15. sakrebulos sxdomebis gamarTvis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
televizia<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis TanamSromlebisgan<br />
beWduri media<br />
rwmunebulisgan<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa sakrebulos SenobaSi<br />
radio<br />
municigalitetis sakrebulos/gamgeobis/meriis veb-gverdi<br />
3%<br />
1%<br />
11%<br />
55%<br />
45%<br />
20%<br />
19%<br />
33%<br />
30%<br />
41%<br />
68%<br />
32%<br />
50%<br />
50%<br />
58%<br />
42%<br />
43
kvlevis farglebSi Seswavlil iqna mosaxleobis informirebuloba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos<br />
sxdomis mowvevis inicirebis uflebis Sesaxeb. vekiTxebodiT, ramdenad<br />
iyo es faqti sazogadoebisaTvis cnobili. aRmoCn<strong>da</strong>, rom mosaxleobis<br />
mxolod erTi mexuTedi flobs am informacias (21.5%). un<strong>da</strong> iTqvas, rom<br />
amis Sesaxeb qalebisa <strong>da</strong> mamakacebis Tanabari wilisTvis aris cnobili.<br />
rac Seexeba sxva<strong>da</strong>sxva asakobriv kategoriebs, am WrilSic mniSvnelovani<br />
sxvaobebi gamovlin<strong>da</strong>. mosaxleobis mier sakrebulos sxdomis mowvevis<br />
SesaZleblobis Sesaxeb yvelaze informirebuli ufrosi asakis<br />
warmomadgenlebi arian (45-64 wlis), maTi erTi meoTxedi (24.9%) flobs<br />
aRniSnul informacias, maSin, rodesac xan<strong>da</strong>zmulTa Soris es<br />
maCvenebeli 13.2%-s ar aRemateba.<br />
kvlevis Sedegebis Tanaxmad, SeiZleba iTqvas, rom zemoxsenebuli<br />
uflebis Sesaxeb, qalaqis mosaxleobasTan Se<strong>da</strong>rebiT soflis<br />
mosaxleobis gacilebiT didi nawilia informirebuli (Sesabamisad<br />
sofeli – 26.9%, qalaqi – 15.5%).<br />
diagrama #16. sakrebulos sxdomis mowvevis SesaZleblobis Sesaxeb sazogadoebis<br />
informirebulobis done<br />
zogadi suraTi<br />
sofeli<br />
qalaqi<br />
65+<br />
45-64<br />
25-44<br />
18-24<br />
15%<br />
13%<br />
22%<br />
25%<br />
23%<br />
21%<br />
27%<br />
85%<br />
87%<br />
78%<br />
diax ara<br />
sazogadoebis informirebulobis xarisxi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiTac. nakvlevi regionebis<br />
mosaxleobis 39.5%-ma icis, rom nebismier mosaxles ufleba aqvs gaecnos<br />
biujetis proeqts. am TvalsazrisiT sxva<strong>da</strong>sxva sqesis warmomadgenlebi<br />
Tanabrad arian informirebulebi, Tumca mniSvnelovani sxvaobebi<br />
gamovlin<strong>da</strong> asakobriv segmentebs Soris. aRmoCn<strong>da</strong>, rom axalgazr<strong>da</strong><br />
Taoba (18-24 wlis) meta<strong>da</strong>a informirebuli (47%), yvelaze naklebad ki<br />
municipalitetis biujetTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias xan<strong>da</strong>zmulebi<br />
(65+ wlis) floben (27%).<br />
iseve rogorc sakrebulos sxdomebTan, biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiTac soflis mosaxleoba metad aris informirebuli, vidre<br />
qalaqis macxovreblebi. soflis TiTqmis yovelma meore mosaxlem (44%)<br />
icis, rom ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqts, qalaqSi es maCvenebeli mxolod 34%-s Seadgens. (ix. diagrama<br />
#17)<br />
73%<br />
75%<br />
77%<br />
79%<br />
44
diagrama #17. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Riaobis Sesaxeb sazogadoebis<br />
informirebulobis done<br />
zogadi suraTi<br />
sofeli<br />
qalaqi<br />
65+<br />
45-64<br />
25-44<br />
18-24<br />
27%<br />
34%<br />
40%<br />
44%<br />
41%<br />
41%<br />
47%<br />
diax ara<br />
marTalia, gamokiTxulTa mxolod 39.5%-ma icis, rom ufleba aqvs gaecnos<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts, Tumca proeqtis Sesaxeb<br />
informacias mosaxleobis naxevarze meti (53%) iRebs, rogorc sofelSi,<br />
ise qalaqSi monacemebi Tanabaria.<br />
rac Seexeba informaciis wyaroebs, aq qalaq-soflis mixedviT<br />
gansxvavebuli tendenciebi gamovlin<strong>da</strong>. Tu qalaqSi informaciis wyaroebs<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d televizia (41%) <strong>da</strong> beWduri media (20%) warmoadgens, sofelSi<br />
biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi sakmaod<br />
mravalferovania: televizia (27%), nacnob/axloblebi (21%), beWduri media<br />
(12%), sakrebulos TanamSromlebi (10%) <strong>da</strong> sxv. (ix. diagrama #18)<br />
diagrama #18. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
qalaqi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
sofeli<br />
televizia<br />
zogadi suraTi<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
beWduri media<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis<br />
TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisgan<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis<br />
radio<br />
sxva<br />
2%<br />
2%<br />
3%<br />
2%<br />
2%<br />
10%<br />
20%<br />
47%<br />
41%<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom mosaxleobis naxevarze odnav meti garkveul<br />
informacias iRebs municipalitetis biujetis proeqtis Sesaxeb, maTma<br />
erT mesamedma (31.2%) Tu icis, rom ufleba aqvs aRniSnul biujetTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT SeniSvnebi waradginos sakrebuloSi.<br />
12%<br />
9%<br />
4%<br />
1%<br />
3%<br />
10%<br />
21%<br />
27%<br />
47%<br />
73%<br />
66%<br />
60%<br />
56%<br />
59%<br />
59%<br />
53%<br />
3%<br />
2%<br />
2%<br />
7%<br />
6%<br />
16%<br />
16%<br />
34%<br />
47%<br />
45
ac Seexeba rwmunebulebs, rogorc kvlevam cxadyo, maTi cnobadobis<br />
done sakmaod maRalia (87.7%). sasoflo tipis <strong>da</strong>saxlebebSi mcxovrebTa<br />
TiTqmis absoluturma umravlesobam (96%) icis, rom maT<br />
Tems/<strong>da</strong>bas/sofels/ubans hyavs rwmunebuli. es maCvenebeli qalaqebis<br />
mixedviT Se<strong>da</strong>rebiT <strong>da</strong>balia <strong>da</strong> 79%-s ar aRemateba.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad zemoTqmulisa, un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom rwmunebulebisagan<br />
sazogadoebis informirebis done sakmaod <strong>da</strong>balia. mosaxleobis 81.2%<br />
acxadebs, rom rwmunebuli ar awvdis maT informacias<br />
meriis/gamgeobis/sakrebulos saqmianobis Sesaxeb. rwmunebulebisagan<br />
mosaxleobis informirebis done qalaqebSi bevrad ufro <strong>da</strong>balia, vidre<br />
soflebSi (sofeli - 20%, qalaqi - 9%).<br />
nakvlevi regionebis mosaxleobis mcire nawilia informirebuli zoga<strong>da</strong>d<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxebac. maTi <strong>da</strong>axloebiT<br />
erTi meoTxedi (22.9%) acxadebs, rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>narCeni 77.1%-saTvis aseTi saqmianoba<br />
ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 29.4% acxadebs, rom ar icis<br />
sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba, xolo yoveli meore<br />
mosaxle (47.7%) indiferentulia <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis mimarT.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb informirebulobis<br />
done qalaqSi ufro maRalia, vidre sofelSi (qalaqi _ 28%, sofeli _<br />
19%). maTi wili ki, vinc ganacxa<strong>da</strong>, rom ar ainteresebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
organoebis saqmianoba, soflebSic <strong>da</strong> qalaqebSic TiTqmis Tanabaria<br />
(sofeli - 47%, qalaqi - 49%).<br />
mniSvnelovani gansxvavebebi gamovlin<strong>da</strong> asakobrivi jgufebis mixedviTac.<br />
kerZod, axalgazrdebi (18-24 wlis - 18%) <strong>da</strong> xan<strong>da</strong>zmulebi (65+wlis – 15%)<br />
am TvalsazrisiT nakleb interess iCenen, saSualo asakis mosaxleoba ki<br />
Se<strong>da</strong>rebiT metad aris informirebuli (25-44 wlis – 27%, xolo 45-64<br />
wlis – 25%).<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb informirebuloba,<br />
rogorc mosalodneli iyo, <strong>da</strong>mokidebuli aRmoCn<strong>da</strong> mosaxleobis<br />
ganaTlebis donesa <strong>da</strong> maT <strong>da</strong>saqmebis statuszec. profesiuli (27%) <strong>da</strong><br />
umaRlesi (23%) ganaTlebis mqone mosaxleobis gacilebiT didma nawilma<br />
ganacxa<strong>da</strong>, rom iRebs informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>i organos saqmianobaze,<br />
maSin rodesac ganaTlebis <strong>da</strong>bali donis mqone mosaxleobaSi es<br />
maCvenebeli 20.6%-s Seadgens. rac Seexeba <strong>da</strong>saqmebis statuss, aqtiuri<br />
sazogadoebrivi moRvaweobi<strong>da</strong>n gamomdinare, <strong>da</strong>saqmebulebi yvelaze metad<br />
arian informirebulebi sakuTari <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis Sesaxeb (35%). (ix. diagrama #19)<br />
46
diagrama #19. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
18-24<br />
58%<br />
18%<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
24% 25%<br />
25-44<br />
48%<br />
27% 25%<br />
45-64<br />
30%<br />
45%<br />
42%<br />
43%<br />
15%<br />
65+<br />
qalaqi<br />
24%<br />
49%<br />
28%<br />
sofeli<br />
35%<br />
47%<br />
19%<br />
<strong>da</strong>saqmebuli<br />
15%<br />
50%<br />
34%<br />
pensioneri<br />
44%<br />
42%<br />
15%<br />
umuSevari<br />
33%<br />
46%<br />
21%<br />
zogadi suraTi<br />
rogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT erTi meoTxedi iRebs<br />
informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb (22.9%).<br />
maTi umravlesobisTvis miRebuli informaciis wyaros televizia<br />
warmoadgens (61.3%). sakmaod tipiuri aRmoCn<strong>da</strong> informaciis gavrceleba<br />
socializebuli mosazrebebis saSualebiTac, 30.7% swored<br />
axloblebisgan igebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Taobaze.<br />
rac Seexeba sxva wyaroebs, maT Soris <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: beWduri media (22.6%),<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis TanamSromlebi (15.8%), gamgeobis/meriis<br />
rwmunebuli (8.9%) <strong>da</strong> sxv. (ix. diagrama #20)<br />
diagrama #20. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
televizia<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
beWduri media<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis<br />
TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisgan<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos SenobaSi<br />
sxva<br />
9%<br />
8%<br />
11%<br />
16%<br />
23%<br />
31%<br />
61%<br />
29%<br />
48%<br />
23%<br />
47
moqalaqeTa aqtivoba<br />
iseve rogorc mosaxleobis informirebuloba, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobasTan mimarTebaSi misi aqtivobac sxva<strong>da</strong>sxva<br />
mimarTulebebiT iqna Seswavlili. kerZod, maTi aqtivobis done<br />
ganisazRvra sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis, biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakuTari wina<strong>da</strong>debebis momzadebisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan aqtiuri urTierTobis gamocdilebis kuTxiT.<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas, rom mosaxleobis aqtivoba sakmaod <strong>da</strong>balia.<br />
magaliTad, sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba aqvs<br />
regionebis mosaxleobis mxolod 5.1%-s (Tu am maCvenebels kvlevis 2.3.5.<br />
qveTavSi gamoyvanili koeficientiT <strong>da</strong>vakoreqtirebT, igi kidev ufro<br />
Semcirdeba <strong>da</strong> 2.4%-s Seadgens). es maCvenebeli odnav maRalia soflebSi<br />
(sofeli - 6.1%, qalaqi – 4.1%). sazogadoebis aqtivoba maT sqessa <strong>da</strong><br />
asakze <strong>da</strong>mokidebuli ar aRmoCn<strong>da</strong>, magram ganaTlebis donisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>saqmebis statusis mixedviT mniSvnelovani gansxvavebebi gamovlin<strong>da</strong>.<br />
kerZod, sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba aqvs ganaTlebis<br />
<strong>da</strong>bali donis mqone mosaxleobis mxolod 4%-s, maSin, rodesac, igive<br />
maCvenebeli umaRlesi ganaTlebis mqoneTa Soris 8%-s aRwevs.<br />
mosaxleobis aqtivoba gansxvavebulia moqalaqeTa <strong>da</strong>saqmebis statusis<br />
mixedviTac: <strong>da</strong>saqmebuli mosaxleobis 8% erTxel mainc <strong>da</strong>swrebia<br />
sakrebulos sxdomas, xolo umuSevrebSi es maCvenebeli yvelaze <strong>da</strong>balia<br />
<strong>da</strong> 4%-s Seadgens.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaSi mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong><br />
<strong>da</strong>bal donesa <strong>da</strong> pasiurobaze miuTiTebs is faqtic, rom maT<br />
umravlesobas (81.5%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar<br />
hqonia. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom am TvalsazrisiT, qalaqis mosaxleoba<br />
soflis mosaxleobaze ufro pasiuria (qalaqi – 88.4%, sofeli – 75.4%).<br />
(ix. diagrama #21)<br />
diagrama #21. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
saSualo ganaTleba<br />
11%<br />
85%<br />
profesiuli ganaTleba<br />
22%<br />
74%<br />
10% 10%<br />
82% 82%<br />
16% 15%<br />
79% 81%<br />
7.5% 18.5% 13.4%<br />
88.4% 75.4% 81.5%<br />
4% 5% 8% 8% 5% 4% 4.1% 6.1% 5.1%<br />
umaRlesi ganaTleba<br />
<strong>da</strong>saqmebuli<br />
pensioneri<br />
umuSevari<br />
qalaqi<br />
sofeli<br />
zogadi suraTi<br />
48
maTi wili, visac sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis survili hqon<strong>da</strong>, Tumca<br />
ver moaxerxa, 13.3%-s Seadgens. xelisSemSlel faqtorebad ki Semdegi<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
1. ver gavige rodis iyo <strong>da</strong>niSnuli sxdoma (54.3%);<br />
2. dro ar mqon<strong>da</strong> (26.9%);<br />
3. sakrebulos sxdoma saerTod ar Catarebula (5.1%);<br />
4. saSvi ar momces (2.4%);<br />
5. sxva (11%).<br />
rac Seexeba imaT, vinc sakrebulos sxdomas <strong>da</strong>swrebia, umravlesobas<br />
aRniSnul sxdomaze <strong>da</strong>saswrebad winaswar aravisTvis miumarTavs (79.3%).<br />
xolo 9.1%-ma <strong>da</strong>saxmareblad winaswar gamgeobis/meriis rwmunebuls, 2.1%ma<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis TanamSromels mimarTa.<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna maT mier sakrebulos sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>, rom<br />
msgavs aqtivobaSi mosaxleobis 2.7%-s aqvs monawileoba miRebuli.<br />
rogorc zemoT aRiniSna, <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis<br />
Sesaxeb informacias mosaxleobis 53% iRebs, maTgan mxolod 4.3%-s<br />
warudgenia sakuTari mosazrebebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi biujetis proeqtis<br />
Sesaxeb. SeniSvnebis wardgena ki, ZiriTa<strong>da</strong>d, zepiri formiT xdebo<strong>da</strong><br />
gamgeobis/meriis rwmunebulTan an sakrebulos romelime TanamSromelTan.<br />
marTalia, gamgeobis/meriis rwmunebulis institutis cnobadoba sakmaod<br />
maRalia, magram sazogadoebis aqtivoba – gamgeobasTan\meriasTan<br />
komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis mizniT rwmunebulisadmi mimarTvis<br />
TavlsazrisiT, SeiZleba iTqvas, rom ar aris maRali. nakvlevi regionebis<br />
mosaxleobis 13.5% acxadebs, rom msgavsi gamocdileba aqvs.<br />
rwmunebulisadmi mimarTvis praqtika gansakuTrebiT soflis<br />
mosaxleobaSia (16%), qalaqis mosaxleoba ki am mxriv Se<strong>da</strong>rebiT pasiuria<br />
(11%).<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulisadmi mimarTvis TvalsazrisiT,<br />
gansxvavebuli tendenciebi gamovlin<strong>da</strong> asakobrivi jgufebis mixedviTac.<br />
gansakuTrebiT maRali aqtivobiT gamoirCeva 25-44 wlis asakSi myofi<br />
mosaxleoba (18%), axalgazr<strong>da</strong> Taoba ki (18-24 wlis) yvelaze pasiuria<br />
(2.3%) (ix. diagrama #22)<br />
49
diagrama #22. gamgeobis/meriis rwmunebulisadmi mimarTvis praqtika<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
98%<br />
2,30%<br />
diax ara<br />
82%<br />
17,80%<br />
86%<br />
87% 89%<br />
13,80% 12,80%<br />
10,60% 15,70% 13,50%<br />
18-24 25-44 45-64 65+ qalaqi sofeli zogadi<br />
suraTi<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulisadmi mimarTvis <strong>da</strong>bali maCvenebeli<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d ori faqtoriT aris gamowveuli. imaTi didi nawili, visac<br />
msgavsi praqtika ara aqvs, amas imiT xsnis, rom ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia<br />
rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba (72.9%), xolo 25.7% miiCnevs, rom rwmunebulis<br />
instituti ar aris imdenad Zlieri, rom misi <strong>da</strong>xmareba SeZlos.<br />
rogorc kvlevam cxadyo, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<strong>da</strong>n garkveuli<br />
saxis informacia mosaxleobis mxolod 2.5%-s aqvs gamoTxovili. un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom am mxriv qalebi mamkacebTan Se<strong>da</strong>rebiT ufro metad<br />
aqtiuroben (qalebi - 4.5%, mamakacebi - 0%). rac Seexeba asakobriv<br />
jgufebs, am kuTxiTac mniSvnelovani gansxvavebebi gamovlin<strong>da</strong>:<br />
informaciis gamoTxovis praqtika axalgazrdebis ufro did nawils aqvs,<br />
vidre ufrosi asakis mosaxleobas. 18-24 wlis mosaxleobis 5.8%-s<br />
municipaliteti<strong>da</strong>n gamouTxovia informacia, xolo 45-64 wlis segmentSi<br />
es maCvenebeli mxolod 1.4%-s Seadgens, xan<strong>da</strong>zmulTa Soris ki<br />
informaciis gamoTxovis gamocdileba faqtobrivad ar <strong>da</strong>fiqsirebula<br />
(ix. diagrama #23).<br />
diagrama #23. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<strong>da</strong>n informaciis gamoTxovis praqtika<br />
100%<br />
90%<br />
80%<br />
70%<br />
60%<br />
50%<br />
40%<br />
30%<br />
20%<br />
10%<br />
0%<br />
diax ara<br />
96% 100%<br />
5% 6% 3% 1% 3%<br />
84%<br />
94% 97% 99% 100% 98%<br />
qali kaci 18-24 25-44 45-64 65+ zogadi<br />
suraTi<br />
86%<br />
50
kvlevis Sedegad <strong>da</strong>dgin<strong>da</strong>, rom adgili aqvs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis mier informaciis arasrulad gacemis faqtebs. maTgan, visac<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<strong>da</strong>n informacia gamouTxovia, umravlesoba<br />
acxadebs, rom, marTalia, informaciis gamoTxovaze ganacxads itoveben,<br />
magram rig SemTxvevebSi mas saerTod ar gascemen (7.4%), xSirad ki<br />
arasrul informacias (87.4%) iZlevian.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens gamgeobis/meriis warmomadgenlebTan<br />
<strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiTac. nakvlevi<br />
regionebis mosaxleobis mxolod 3.3%-ma ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis/meriis/sakrebulos aparatisTvis mouTxovia gamgeobis/meriis<br />
warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris organizeba.<br />
sagulisxmoa, rom aRniSnulTagan mxolod 50%-is SemTxvevaSi mox<strong>da</strong><br />
Sexvedris organizeba.<br />
miRebul Sedegebze <strong>da</strong>yrdnobiT SeiZleba iTqvas, rom zoga<strong>da</strong>d<br />
mosaxleobis aqtivoba sakmaod <strong>da</strong>balia, Tumca am mxriv qalaqTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT, sofeli ufro aqtiuria. mosaxleobis pasiurobas ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
is faqti ganapirobebs, rom maT ara aqvT <strong>TviTmmarTvel</strong>i organoebis<br />
mxri<strong>da</strong>n problemebis mogvarebis molodini.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeeebTan<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia mosaxleobasTan Seswavlil<br />
iqna gamgeobis/meriis rwmunebulTan, sakrebulos wevrebTan, gamgeobasTan/<br />
meriasTan komunikaciis gamocdilebis kuTxiT. gamokiTxuli mosaxleobis<br />
erT mesamedze metma aRniSna, rom maTi rwmunebuli ar atarebs<br />
mosaxleobasTan periodul Sexvedrebs (35.9%). <strong>da</strong>axloebiT erTi mexuTedi<br />
ar aris informirebuli saerTod tardeba Tu ara aseTi Sexvedrebi<br />
(17.6%). <strong>da</strong>narCenma 46.5%-ma ki ganacxa<strong>da</strong>, rom rwmunebuli mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebs atarebs. (ix. diagrama #24)<br />
diagrama #24. gamgeobis/meriis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad<br />
diax, weliwadSi orjer diax, weliwadSi erTxel<br />
ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
35.90%<br />
17.60%<br />
8.70%<br />
10.80%<br />
15.90%<br />
11.10%<br />
51
mosaxleobas vekiTxebodiT ikvlevs Tu ara rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT sazogadoebis saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv<br />
rwmunebulebi arc Tu sakmarisad aqtiurebi aRmoCndnen. mosaxleobis<br />
mxolod 38%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari iniciativiT<br />
interesdeba mosaxleobis problemebiT. (ix. diagrama #25)<br />
diagrama #25. ikvlevs Tu ara gamgeobis/meriis rwmunebuli adgilobriv saWiroebebs<br />
Tavisi iniciativiT<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
19.80%<br />
42.20%<br />
38.00%<br />
sagulisxmoa, rom gamokiTxulTa 32.1%-is TqmiT, gamgeobis/meriis<br />
rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili problemebis<br />
prioritetizacias axdens <strong>da</strong> mosaxleobas ekiTxeba, Tu romeli<br />
saWiroebaa maTTvis yvelaze prioritetuli. 58.9%-ma ki aRniSna, rom<br />
rwmunebulis msgavs qmedebas adgili ar hqonia. (ix. diagrama #26)<br />
diagrama #26. gamgeobis/meriis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis<br />
praqtika<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
59%<br />
9%<br />
winamdebare angariSis 2.4.3. qveTavSi - moqalaqeTa aqtivoba _ aRniSnuli<br />
iyo, rom mosaxleobis 13.5%-s erTxel mainc miumarTavs rwmunebulisTvis<br />
gamgeobasTan/meriasTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis mizniT. maTgan did<br />
nawils (66.5%) rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba gauwia. am TvalsazrisiT, soflebSi<br />
ukeTesi mdgomareobaa: soflis mosaxleobis aqtiuri nawilis 69%, xolo<br />
qalaqis - 62% acxadebs, rom mimarTvis safuZvelze rwmunebulma maT<br />
<strong>da</strong>xmareba aRmouCina.<br />
kvlevaSi aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebis, gamgeobis/meriis<br />
warmomadgenelTa mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. monacemebze<br />
32%<br />
52
<strong>da</strong>yrdnobiT SeiZleba iTqvas, rom gamgeobas/merias ukeTesi komunikacia<br />
aqvs sazogadoebasTan, vidre sakrebulos. mosaxleobis 16%-ma ganacxa<strong>da</strong>,<br />
rom gamgeoba/meria ar awyobs Sexvedrebs mosaxleobasTan, xolo 31.3%-s<br />
gauWir<strong>da</strong> am kiTxvaze konkretuli pasuxis gacema. igive maCveneblebi ki<br />
sakrebulos wevrebis sazogadoebasTan Sexvedrebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT mniSvnelovnad maRalia: 51%-s TqmiT, sakrebulos wevrebi<br />
arasdros awyoben mosaxleobasTan Sexvedrebs, xolo 17%-s gauWir<strong>da</strong><br />
pasuxis gacema.<br />
sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis aqtivoba <strong>da</strong> sazogadoebasTan komunikaciis<br />
xarisxi soflebsa <strong>da</strong> qalaqebSi gansxvavebulia. zogadi tendenciis saxiT<br />
SeiZleba iTqvas, rom gamgeobac <strong>da</strong> sakrebuloc soflad ufro aqtiuria,<br />
vidre qalaqebSi. soflis mosaxleobis 38.3%, xolo qalaqis mosaxleobis<br />
24.8% acxadebs, rom sakrebulos wevrebi maTTan weliwadSi, minimum,<br />
erTxel mainc awyoben Sexvedrebs. gamgeobisTvis ki igive maCveneblebi,<br />
rogorc soflebSi, aseve qalaqebSi maRalia (soflebi _ 60.3%, xolo<br />
qalaqebi _ 41.8%). (ix. cxrili #1)<br />
cxrili #1. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis/meriis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
zogadi<br />
qalaqi sofeli<br />
gamgeobis/meriis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
zogadi<br />
suraTi<br />
suraTi qalaqi sofeli<br />
diax, yovelTve 0.7% 6.3% 3.7% 1.1% 6.2% 3.8%<br />
diax,<br />
yovelkvartalurad<br />
4.2% 9.2% 6.8% 3.8% 7.5% 5.8%<br />
diax, weliwadSi<br />
orjer<br />
3.7% 6.9% 5.4% 5.9% 11.8% 9.0%<br />
diax, weliwadSi<br />
erTxel<br />
16.2% 15.9% 16.0% 31.0% 34.8% 33.0%<br />
ara 55.4% 46.8% 50.9% 17.2% 14.5% 15.8%<br />
pasuxze uari<br />
ganacxa<strong>da</strong><br />
0% 0.4% 0.2% 0.7% 1.9% 1.3%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 19.8% 14.5% 17.0% 40.2% 23.3% 31.3%<br />
Seswavlil iqna sakrebuloebTan, gamgeobebTan/meriebTan sazogadoebis<br />
komunikaciis problemebi. gamokiTxulTa 60.2% aRniSnavs, rom am mxriv<br />
raime problema ar aris, xolo 17.4%-ma sakrebulosTan, gamgeobasTan/<br />
meriasTan komunikaciis problemebi ver <strong>da</strong>asaxela imis gamo, rom maTTan<br />
Sexeba ar hqonia. komunikaciis TvalsazirisiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan mosaxleobis <strong>da</strong>bali aqtivoba gvafiqrebinebs, rom<br />
mosaxleobis zemoaRniSnuli 60.2% urTierTobaSi problemas ver xe<strong>da</strong>vs<br />
komunikaciis ararsebobis gamo.<br />
komunikaciis problemebad ki Semdegi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
1. momsaxurebis miRebis problema (9.9%);<br />
2. informaciis mopovebis problema (6.7%);<br />
3. Sexvedris problema (6.6%) <strong>da</strong> sxv. (ix. diagrama #27)<br />
53
diagrama #27. sakrebulosTan/gamgeobasTan/meriasTan komunikaciis problemebi<br />
araviTar problemas ar<br />
vawydebi<br />
urTierToba ar maqvs<br />
momsaxurebis miRebis<br />
informaciis mopovebis<br />
vawydebi Sexvedris<br />
problemas<br />
komunikaciis problema<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong><br />
ar vici/miWirs pasuxi<br />
0.50%<br />
0.40%<br />
9.90%<br />
6.70%<br />
6.60%<br />
4.30%<br />
17.40%<br />
2.5. Tbilisis monacemTa analizi<br />
60.20%<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
Tbilisis mosaxleobis erTma meoTxedma (25.6%) icis, rom sakrebulos<br />
sxdomebi aris Ria <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia, Tumca am<br />
sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi mxolod 8.3%-sTvis gaxlavT<br />
cnobili. aRniSnul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sainformacio wyaros ki<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d televizia <strong>da</strong> nacnobebi warmoadgenen.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas Tbilisis amomrCevelTa<br />
nawilis mier sakrebulos sxdomis mowvevis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom TbilisSi am uflebis Sesaxeb Zalian cotam (mxolod 8.1%-ma) Tu<br />
icis.<br />
TbilisSi mosaxleobis naxevarze naklebma (45.7%) icis, rom nebismier<br />
pirs ufleba aqvs gaecnos qalaqis biujetis proeqts. miuxe<strong>da</strong>vad am<br />
maCveneblisa, qalaqis mosaxleobis umravlesoba iRebs informacias<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT (79.6%). informaciis ZiriTad wyaroebad<br />
ki <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> televizia <strong>da</strong> beWduri media. (ix. diagrama #28)<br />
54
diagrama #28. Tbilisis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
meriis/sakrebulos<br />
veb-gverdi<br />
televizia<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
beWduri media<br />
3%<br />
5.5%<br />
11.7%<br />
34.3%<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom Tbilisis mosaxleobis didi nawili garkveul<br />
informacias iRebs Tbilisis biujetis proeqtis Taobaze, maTma mxolod<br />
15.8%-ma icis, rom ufleba aqvs biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
waradginos sakuTari SeniSvnebi/wina<strong>da</strong>debebi.<br />
qalaqSi sakmaod maRalia mosaxleobis informirebulobis done Tbilisis<br />
meriis/sakrebulos saqmianobis Sesaxeb. moqalaqeTa 66.1% acxadebs, rom<br />
ecnoba meriis/sakrebulos saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili 33.9%-sTvis aseTi<br />
saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 8.7% ambobs, rom<br />
ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba, 25.2% ki<br />
indiferentuli aRmoCn<strong>da</strong> Tbilisis meriis/sakrebulos saqmianobis mimarT.<br />
(ix. diagrama #29)<br />
diagrama #29. Tbilisis meriis/sakrebulos saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
58%<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
25%<br />
9%<br />
maTTvis ki, vinc ecnoba Tbilisis meriis/sakrebulos saqmianobas,<br />
informaciis wyaros ZiriTa<strong>da</strong>d televizia warmoadgens (97.5%).<br />
kanonmdeblobis Tanaxmad, Tbilisis amomrCevelTa gansazRvrul<br />
raodenobas aqvs sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis inicirebis<br />
66%<br />
55
ufleba. kvlevis farglebSi Seswavlil iqna Tu ramdenad icis<br />
mosaxleobam zemoT aRniSnuli uflebis Sesaxeb. aRmoCn<strong>da</strong>, rom mis<br />
Sesaxeb Tbilisis mosaxleobis 8.1%-s smenia. Sesabamisad, es ar icis 91.9%ma.<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas rom, regionebis msgavsad, Tbilisis<br />
mosaxleobac sakmaod pasiuria sakrebulosa <strong>da</strong> meriasTan mimarTebaSi.<br />
mag: sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba qalaqis mosaxleobis<br />
mxolod 2.2%-s aqvs. mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong>bal donesa <strong>da</strong> maT<br />
pasiurobaze miuTiTebs is faqtic, rom Tbilisis mosaxleobis did<br />
umravlesobas (87.4%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar<br />
hqonia, xolo 10.4%-ma, survilis miuxe<strong>da</strong>vad, ver moaxerxa sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swreba drois uqonlobis gamo an imitom, rom ar ico<strong>da</strong> sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swrebis uflebis Sesaxeb. (ix. diagrama #30)<br />
diagrama #30. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
10,4%<br />
2,2%<br />
87,4%<br />
aqve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom mosaxleoba, romlebsac sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba aqvT, ise Sevidnen sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, rom arc erT maTgans<br />
winaswar aravisTvis miumarTavs.<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna mosaxleobis mier sakrebulos<br />
riggareSe sxdomis mowvevis inicirebaSi monawileobis praqtikis<br />
kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>, rom Tbilisis arc erT mosaxles ar miuRia<br />
monawileoba sakrebulos sxdomis mowvevis inicirebaSi.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom qalaqis mosaxleobis sakmaod didi nawili (79.6%)<br />
garkveul informacias iRebs biujetis proeqtis Taobaze, arc erT<br />
maTgans ar warudgenia sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi biujetis<br />
proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
qalaqis macxovreblebi arc merii<strong>da</strong>n/sakrebulo<strong>da</strong>n informaciis<br />
gamoTxovaSi arian aqtiurebi. gamokiTxulTagan msgavsi aqtivoba aravis<br />
ganuxorcielebia.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens meriis/sakrebulos wevrebTan<br />
Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiTac. mosaxleobis mxolod 2.9%-ma<br />
ganacx<strong>da</strong>, rom meriis/sakrebulos aparatisTvis mouTxovia meriis<br />
warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris organizeba.<br />
56
sagulisxmoa, rom aRniSnul moTxovnaTagan arc erTi ar<br />
<strong>da</strong>kmayofilebula.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad, kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan maTi<br />
komunikaciis donec.<br />
kvlevaSi Seswavlil iqna mosaxleobasTan sakrebulos wevrebis, meriisa<br />
<strong>da</strong> Tbilisis gamgeobis warmomadgenelTa Sexvedrebis sixSire. Tbilisis<br />
mosaxleobis 64.2% acxadebs, rom sakrebulo ar awyobs Sexvedrebs<br />
mosaxleobasTan. <strong>da</strong>axloebiT igive nawilis TqmiT, arc meria <strong>da</strong><br />
Tbilisis gamgeobebia am mxriv aqtiuri (62.4%). mosaxleobis erTi<br />
mexuTedi ki ar aris informirebuli arc sakrebulos (20.4%) <strong>da</strong> arc<br />
meriis/gamgeobebis (20.4%) mier msgavsi qmedebis ganxorcielebis Sesaxeb.<br />
(ix. cxrili #2)<br />
cxrili #2. sazogadoebasTan sakrebulos, meriisa <strong>da</strong> Tbilisis gamgeobebis komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
meriis/gamgeobebis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 0% 0%<br />
diax, yovelkvartalurad 0.5% 0.5%<br />
diax, weliwadSi orjer 1.9% 3.6%<br />
diax, weliwadSi erTxel 13.1% 13.1%<br />
ara 64.2% 62.4%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 20.4% 20.4%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan, meriasTan <strong>da</strong> Tbilisis<br />
gamgeobebTan komunikaciis problemebi. Tbilisis mosaxleobis mxolod<br />
16.6% aRniSnavs, rom am mxriv araviTari problema ar hqonia. sagulisxmoa,<br />
rom mosaxleobis umravlesobas sakrebulosTan, meriasTan <strong>da</strong><br />
gamgeobebTan Sexeba saerTod ar hqonia (72.2%), Sesabamisad, maTTan<br />
komunikaciis problemebi ar gamokveTila.<br />
2.6. calkeuli regionebis analizi<br />
rogorc zemoT aRiniSna, kvleva mimdinareob<strong>da</strong> saqarTvelos yvela<br />
regionSi/mxareSi. qvemoT warmogidgenT monacemTa analizs calkeuli<br />
regionebis mixedviT.<br />
2.7. aWaris avtonomiuri respublika<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
mosaxleobis erTma mesamedma (35%) icis, rom sakrebulos sxdomebi Riaa<br />
<strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia, Tumca am sxdomebis gamarTvis<br />
konkretuli TariRi mxolod 1.6%-sTvis aris cnobili. aWaraSi<br />
sakrebulos sxdomebis gamarTvis TariRis Sesaxeb informacias ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
57
sami wyaro<strong>da</strong>n iReben: 1. sakrebulos/gamgeobis TanamSromeli; 2. gamgeobis<br />
rwmunebuli; 3. nacnobebi.<br />
kvlevis farglebSi Seswavlil iqna mosaxleobis informirebuloba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos<br />
sxdomis mowvevis inicirebis uflebis Sesaxeb. gamokiTxvis Sedegad<br />
gairkva, rom aWaraSi mosaxleobis 28.9% flobs am informacias.<br />
aWaraSi mniSvnelovnad maRalia sazogadoebis informirebulobis xarisxi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT. aq<br />
mosaxleobis samma meoTxedma icis, rom nebismier mosaxles ufleba aqvs<br />
gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts (74.5%), rac TiTqmis<br />
orjer maRalia saSualo regionalur maCvenebelze (39.5%). un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom aWaraSi mosaxleobis sakmaod didi nawili iRebs<br />
informacias biujetis proeqtis Sesaxeb – es maCvenebeli 72.6%-s aRwevs.<br />
rac Seexeba informaciis wyaroebs, mosaxleoba ZiriTa<strong>da</strong>d televizii<strong>da</strong>n<br />
(42%) nacnobebisgan (35.6%), sakrebulos/gamgeobis TanamSromlebisgan<br />
(30.8%) <strong>da</strong> gamgeobis rwmunebulisgan (24%) iRebs informacias. (ix.<br />
diagrama #31)<br />
diagrama #31. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
televizia<br />
nacnobebi /<br />
axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisgan<br />
beWduri media<br />
gamoviTxove<br />
oficialuri wesiT<br />
ar vici/miWirs pasuxi<br />
1%<br />
1%<br />
1%<br />
24%<br />
27%<br />
aWaris mosaxleobis naxevarze metma (53.2%) icis, rom ufleba aqvs<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakuTari SeniSvnebi/wina<strong>da</strong>debebi<br />
waradginos. am maCvenebliT aWara mxolod mcxeTa-mTianeTs CamorCeba.<br />
aWaraSi aTi mosaxli<strong>da</strong>n mxolod erTma ar icis, rom maT<br />
Tems/<strong>da</strong>bas/sofels hyavs rwmunebuli (9.6%). AaRsaniSnavia isic, rom<br />
mosaxleobis 28.8% acxadebs, rom maT TavianTi rwmunebuli awvdis<br />
informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
am maCvenebliT aWara TiTqmis orjer uswrebs saSualo regionalur<br />
maCvenebels <strong>da</strong> mxolod mcxeTa-mTianeTs <strong>da</strong> raWas CamorCeba.<br />
mosaxleobis mxolod 3.6% acxadebs, rom ecnoba zoga<strong>da</strong>d<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas. <strong>da</strong>rCenili 96.4%-sTvis es<br />
31%<br />
36%<br />
42%<br />
58
saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 19.8% ambobs, rom<br />
ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba, xolo oTxi<strong>da</strong>n<br />
sami mosaxle (76.7%) indiferentulia <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis mimarT. (ix. diagrama #32)<br />
diagrama #32. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
20%<br />
rogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis mxolod 3.6% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTTvis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli informaciis<br />
ZiriTad wyaroebs sakrebulos/gamgeobis TanamSromeli, gamgeobis<br />
rwmunebuli <strong>da</strong> nacnobebi warmoadgenen.<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas, rom aWaris mosaxleoba, sakrebuloebTan<br />
komunikaciis mxriv, pasiuria. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba nakvlevi mosaxleobis 3.5%-s aqvs. <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
organoebis saqmianobaSi mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong>bal donesa <strong>da</strong> maT<br />
pasiurobaze miuTiTebs is faqtic, rom maT did umravlesobas (93.8%)<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar hqonia, xolo 2.7%-ma<br />
survilis miuxe<strong>da</strong>vad ver moaxerxa sxdomaze <strong>da</strong>swreba, radgan ver gaigo<br />
rodis iyo <strong>da</strong>niSnuli sxdoma. (ix. diagrama #33)<br />
diagrama #33. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
3% 3%<br />
94%<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>, rom<br />
msgavs iniciativaSi aWaris arc erT mosaxles ar miuRia monawileoba.<br />
4%<br />
77%<br />
59
Seswavlil iqna aseve mosaxleobis gamgeobis rwmunebulTan mimarTvis<br />
sixSire gamgeobasTan komunikaciaSi <strong>da</strong>saxamareblad. sazogadoebis<br />
aqtivoba am TvalsazrisiT sakmaod <strong>da</strong>balia. es tendencia gansakuTrebiT<br />
<strong>da</strong>maxasiaTebeli aRmoCn<strong>da</strong> aWarisTvis, sa<strong>da</strong>c mosaxleobis mxolod 2.9%<br />
acxadebs, rom msgavsi gamocdileba aqvs.<br />
gamgeobis rwmunebulisadmi mimarTvis aseTi <strong>da</strong>bali maCvenebeli<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d ori faqtoriT aris gamowveuli: mosaxleobis did nawils<br />
ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba (79.1%), xolo 20.9%<br />
miiCnev<strong>da</strong>, rom rwmunebuli mas ver <strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>.<br />
un<strong>da</strong> iTqvas, rom aWaris mosaxleobis absoluturi umravlesoba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<strong>da</strong>n garkveuli saxis informaciis<br />
gamoTxovis praqtikis TvalsazrisiTac pasiuria <strong>da</strong> msgavsi gamocdileba<br />
ar gaaCnia.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens aseve gamgeobis/sakrebulos wevrebTan<br />
Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiT. mosaxleobis mxolod 0.7%-ma<br />
ganacx<strong>da</strong>, rom gamgeobis\sakrebulos aparatisTvis mouTxovia gamgeobis<br />
warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris organizeba<br />
(saSualo regionuli maCvenebelia 3.3%). sagulisxmoa, rom yvela<br />
aRniSnuli SemTxveva <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mosaxleobasTan komunikaciis donec. aWaris regionSi gamokiTxuli<br />
mosaxleobis erT meoTxedze odnav metma aRniSna, rom maTi rwmunebuli<br />
ar atarebs periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan (28.7%). <strong>da</strong>narCenma<br />
71.3%-ma ki gviTxra, rom rwmunebuli aseT Sexvedrebs atarebs (ix.<br />
diagrama #34)<br />
diagrama #34. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara<br />
29%<br />
25%<br />
2%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara Tavisi iniciativiT gamgeobis<br />
rwmunebuli adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv aWaris<br />
regionSi rwmunebulebi sakmaod aqtiurebi aRmoCndnen. mosaxleobis<br />
12%<br />
33%<br />
60
naxevarze odnav metma (53.3%) aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari<br />
iniciativiT interesdeba macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #35)<br />
diagrama #35. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
47%<br />
sagulisxmoa, rom gamgeobis rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi<br />
wamoWrili problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba<br />
sazogadoebas, Tu romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani.<br />
aWaris regionSi macxovrebelTa 34.8%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli<br />
swored ase iqceva, xolo <strong>da</strong>narCen SemTxvevaSi (65.2%) msgavs qmedebas<br />
adgili ar hqonia. (ix. diagrama #36)<br />
diagrama #36. gamgeobis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
diax ara pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> ar vici/miWirs pasuxi<br />
65%<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom aWaris mosaxleobis 2.9%-s rwmunebulisTvis<br />
miumarTavs gamgeobasTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis. maT erT nawils<br />
rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba gauwia, zog SemTxvevaSi ki es ver moxerx<strong>da</strong>.<br />
monacemTa simciris gamo raodenobrivi maCveneblebis warmodgena<br />
aramizanSewonilia.<br />
aseve Seswavlil iqna mosaxleobasTan sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenelTa Sexvedrebis sixSire. mosaxleobis 43.9% acxadebs, rom<br />
sakrebulo ar awyobs Sexvedrebs mosaxleobasTan. maSin roca gamgeoba<br />
ufro aqtiuria, yvela mosaxle aRniSnavs, rom igi weliwadSi, minimum,<br />
erTxel mainc awyobs mosaxleobasTan Sexvedrebs. rogorc irkveva,<br />
sakrebuloc <strong>da</strong> gamgeobac mosaxleobasTan Sexvedrebs ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
weliwadSi erTxel awyoben. (ix. cxrili #2)<br />
35%<br />
53%<br />
61
cxrili #3. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 2% 0%<br />
diax, yovelkvartalurad 7% 1%<br />
diax, weliwadSi orjer 21% 20%<br />
diax, weliwadSi erTxel 26% 73%<br />
ara 44% 0%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 0% 6%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. mosaxleobis 85.7% aRniSnavs, rom am mxriv<br />
araviTari problema ar hqonia.<br />
komunikaciis problemebad ki Semdegi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
1. momsaxurebis miRebis problema (9.4%);<br />
2. informaciis mopovebis problema (7.4%);<br />
3. Sexvedris problema (1.8%).<br />
2.8. guria<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
guriis regionis mosaxleobis umravlsobam (61.4%) icis, rom sakrebulos<br />
sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia. sxdomebis gamarTvis<br />
konkretuli TariRi mosaxleobis 12%-sTvis aris cnobili, rac saSualo<br />
regionul maCvenebelze 3.5 procentuli erTeuliT maRalia. guriis<br />
regionSi sakrebulos sxdomebis gamarTvis TariRTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />
informacias ZiriTa<strong>da</strong>d beWduri mediii<strong>da</strong>n, televizii<strong>da</strong>n,<br />
nacnobebisagan <strong>da</strong> gamgeobis rwmunebulisagan iReben.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom guriis mosaxleobis<br />
umravlesobisTvis es faqtic cnobilia (64%). am maCvenebliT guria yvela<br />
sxva regions uswrebs.<br />
guriis mosaxleoba kargad aris informirebuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetTan <strong>da</strong>kavSirebiTac. maTma naxevarma icis, rom nebismier<br />
mosaxles ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqts (52.2%) <strong>da</strong> mxaris TiTqmis yvela mosaxle (98.4%) iRebs biujetis<br />
proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias. Sesabamisad, mxolod 1.6% rCeba am<br />
informaciis gareSe. rac Seexeba informaciis wyaroebs, mosaxleoba<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d beWduri mediis (85.8%), nacnobebisa (70.8%) <strong>da</strong> televiziis<br />
(39.2%) saSualebiT iRebs informacias. (ix. diagrama #37)<br />
62
diagrama #37. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair informacias<br />
beWduri media<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
televizia<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/gamgeobis TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisagan<br />
municipalitetis veb-gverdi<br />
radio<br />
1%<br />
2%<br />
5%<br />
4%<br />
1%<br />
12%<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom guriis mosaxleobis TiTqmis absoluturi<br />
umravlesoba garkveul informacias iRebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, maTma mxolod naxevarma (53.2%) icis,<br />
rom ufleba aqvs biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi waradginos. am maCvenebliT gurias mxolod<br />
mcxeTa-mTianeTi uswrebs.<br />
guriaSi maRalia gamgeobis rwmunebulis institutis cnobadoba. aq<br />
TiTqmis yvela mosaxlem icis, rom maT Tems/<strong>da</strong>bas/sofels hyavs<br />
rwmunebuli (98.3%). miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa, guriis mosaxleobis 78.4%<br />
acxadebs, rom maTi rwmunebuli mosaxleobas ar awvdis informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaze.<br />
guriis regionis mosaxleobis ori mexuTedia informirebuli<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi 38% acxadebs,<br />
rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
62%-sTvis es saqmianoba sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo ucnobia. kerZod, 53%<br />
acxadebs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba,<br />
xolo 9% am kuTxiT indiferentuli aRmoCn<strong>da</strong>. (ix. diagrama #38)<br />
diagrama #38. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
53%<br />
39%<br />
9%<br />
38%<br />
71%<br />
86%<br />
63
ogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis 38% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTTvis am kuTxiT<br />
informaciis wyaroebs televizia (87.5%) <strong>da</strong> beWduri media (76.9%)<br />
warmoadgens.<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas, rom guriis mosaxleoba bevr sxva regionTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT aqtiuria sakrebuloebTan urTierTobaSi. sakrebulos<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba regionis mosaxleobis 8.1%-s aqvs.<br />
Tumca, regionis mosaxleobis did umravlesobas (91.4%) sakrebulos<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar hqonia, xolo 0.5%-ma, survilis<br />
miuxe<strong>da</strong>vad, drois uqonlobis gamo sxdomaze <strong>da</strong>swreba ver moaxerxa. (ix.<br />
diagrama #39)<br />
diagrama #39. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
91%<br />
0%<br />
aseve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom maT Soris, visac sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba aqvs, naxevari ise Sevi<strong>da</strong> sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, rom<br />
winaswar aravisTvis miumarTavs. nawilma ki an gamgeobis rwmunebuls, an<br />
sakrebulos wevrs mimarTa sxdomaze <strong>da</strong>saswrebad.<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom msgavs iniciativebSi monawileoba miRebuli aqvs mosaxleobis 3.9%-s.<br />
guriaSi, sxva regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT, sakmaod maRalia mosaxleobis mier<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakuTari<br />
wina<strong>da</strong>debebis/SeniSvnebis wardgenis praqtika. gamokiTxulTa 15.3%<br />
a<strong>da</strong>sturebs, rom maT aqvT aseTi gamocdileba. am maCvenebliT guria<br />
mxolod raWas CamorCeba. Tumca, aqve un<strong>da</strong> iTqvas, rom<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi absoluturad yvela SemTxvevaSi zepirad iyo<br />
warmodgenili.<br />
guriis regionis mosaxleoba gamgeobis rwmunebulisadmi mimarTvis<br />
TvalsazrisiTac sakmao aqtivobas iCens, am regionis mosaxleobis erT<br />
meoTxedze meti (27.2%) aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs<br />
rwmunebulisTvis gamgeobasTan an sakrebulosTan komunikaciaSi<br />
<strong>da</strong>xmarebis TxovniT, xolo 72.8%-s msgavsi gamocdileba ara aqvs, ris<br />
mizeza<strong>da</strong>c ZiriTa<strong>da</strong>d ori faqtori saxeldeba. kerZod, mosaxleobis did<br />
nawils ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba (71.6%), xolo<br />
28.4% miiCnev<strong>da</strong>, rom rwmunebuli mas ver <strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>.<br />
8%<br />
64
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika regionis mosaxleobis 2.1%-s aqvs. maT<br />
isic aRniSnes, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis gamoTxovil<br />
informacias srulad ar iZlevian.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens gamgeobis warmomadgenlebTan <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiT. regionis<br />
mosaxleobis 3.0%-ma ganacxa<strong>da</strong>, rom gamgeobis/sakrebulos aparatisTvis<br />
mouTxovia aseTi Sexvedris organizeba. sagulisxmoa, rom yvela<br />
aRniSnuli SemTxveva <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
miRebul Sedegebze <strong>da</strong>yrdnobiT SeiZleba iTqvas, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan urTierTobis TvalsazrisiT, guriis mosaxleoba sxva<br />
regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT aqtiuria, Tumca, amis miuxe<strong>da</strong>vad, misi wili<br />
zoga<strong>da</strong>d mainc <strong>da</strong>balia.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mosaxleobasTan komunikaciis donec. guriis regionSi gamokiTxuli<br />
mosaxleobis erT meoTxedze odnav metma ganacxa<strong>da</strong>, rom gamgeobis<br />
rwmunebuli ar atarebs mosaxleobasTan periodul Sexvedrebs (28.8%).<br />
69.9%-ma ki aRniSna, rom maTi rwmunebuli am mxriv aqtiuria. (ix. diagrama<br />
#40)<br />
diagrama #40. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara<br />
29%<br />
13%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv, guriis<br />
regionSi rwmunebulebi sakmaod aqtiurebi aRmoCndnen. mosaxleobis<br />
umravlesobam (64.1%) aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari iniciativiT<br />
interesdeba macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #41)<br />
10%<br />
28%<br />
19%<br />
65
diagrama #41. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
34%<br />
2%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. guriis regionSi<br />
macxovrebelTa umravlesobam (71.7%-ma) aRniSna, rom maTi rwmunebuli<br />
swored ase iqceva, xolo 27.5%-is TqmiT, msgavs qmedebas adgili ar<br />
hqonia. (ix. diagrama #42)<br />
diagrama #42. gamgeobis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
28%<br />
1%<br />
72%<br />
64%<br />
diax ara pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> ar vici/miWirs pasuxi<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom guriis regionis mosaxleobis 27.2%-s<br />
gamgeobis rwmunebulisTvis miumarTavs adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisaTvis. maT did nawils rwmunebulma<br />
<strong>da</strong>xmareba gauwia (82.7%), <strong>da</strong>narCenis <strong>da</strong>xmareba ki ver moxerx<strong>da</strong> (17.3%).<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenelTa mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. guriis regionis<br />
mosaxleobis 50.6% acxadebs rom sakrebulo mosaxleobasTan Sexvedrebs<br />
ar awyobs. maSin roca gamgeoba ufro aqtiuria, yvela mosaxle aRniSnavs,<br />
rom igi weliwadSi, minimum, erTxel mainc awyobs mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebs. rogorc irkveva, sakrebuloc <strong>da</strong> gamgeobac mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebs ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi erTxel awyoben. (ix. cxrili #4)<br />
cxrili #4. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 15.3% 11.1%<br />
66
diax, yovelkvartalurad 16.9% 20.5%<br />
diax, weliwadSi orjer 6.3% 25.4%<br />
diax, weliwadSi erTxel 10.9% 41.0%<br />
ara 50.6% 0%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0.9%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 0% 1.2%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. guriis mosaxleobis 86% aRniSnavs, rom am<br />
mxriv problema ar hqonia.<br />
komunikaciis problemebad ki Semdegi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
1. Sexvedris problema (8.4%);<br />
2. momsaxurebis miRebis problema (3.4%);<br />
3. sxva saxis problemebi (2.3%).<br />
2.9. imereTi<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
imereTis mosaxleobis orma mexuTedma (38.1%) icis, rom sakrebulos<br />
sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvela mosaxles SeuZlia, xolo am<br />
sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi 12.9%-sTvis aris cnobili.<br />
imereTis regionSi sakrebulos sxdomebis gamarTvis TariRTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebul informacias ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi wyaroebi<strong>da</strong>n iReben:<br />
beWduri media, televizia, nacnobebi.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSeE sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom imereTis mosaxleobis<br />
mxolod 9.9%-sTvis aris es cnobili.<br />
imereTis regionSi mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT erTma mesamedma (31.3%) icis,<br />
rom yvelas aqvs ufleba gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqts. miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa, am mxaris mosaxleobis naxevarze<br />
odnav meti iRebs informacias biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT (56.6%).<br />
rac Seexeba informaciis wyaroebs, aq isini ZiriTa<strong>da</strong>d televiziisa (51.3%)<br />
<strong>da</strong> beWduri mediis (16.5%) saxiT aris warmodgenili. (ix. diagrama #43)<br />
67
diagrama #43. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/meriis/gamgeobis<br />
SenobaSi<br />
radio<br />
televizia<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
rwmunebulisgan<br />
beWduri media<br />
3%<br />
1%<br />
5%<br />
7%<br />
16%<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom imereTis mosaxleobis naxevarze meti garkveul<br />
informacias iRebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, am mxaris mosaxleobis mxolod erTma meoTxedma (31.3%) Tu<br />
icis, rom ufleba aqvs aRniSnul biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi waradginos, xolo <strong>da</strong>rCenili 68.7%-sTvis es faqti<br />
ucnobia.<br />
imereTSi aTi<strong>da</strong>n cxra mosaxlem icis, rom maT Tems/<strong>da</strong>bas/sofels/ubans<br />
hyavs rwmunebuli (89.4%). Tumca mosaxleobis 81% acxadebs, rom maTi<br />
rwmunebuli ar awvdis maT informacias gamgeobis/meriis saqmianobaze.<br />
imereTis mosaxleobis erTi meoTxedia informirebuli <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi 25.3% acxadebs, rom ecnoba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili 74.7%-sTvis<br />
aseTi saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 25.3%<br />
acxadebs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba,<br />
xolo 49.5% am kuTxiT indiferentulia. (ix. diagrama #44)<br />
diagrama #44. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
25%<br />
49%<br />
43%<br />
51%<br />
25%<br />
68
ogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis mxolod 25.3% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTTvis am sakiTxze<br />
informaciis wyaroebs televizia, beWduri media, radio <strong>da</strong> axloblebi<br />
warmoadgenen (monacemTa simciris gamo procentuli maCveneblebis<br />
warmoadgena ar aris statistikurad marTebuli).<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
imereTSi sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba aqvs regionis<br />
mosaxleobis 4.9%-s. regionis mosaxleobis did umravlesobas (85.8%)<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar hqonia, xolo 9.3%-ma,<br />
survilis miuxe<strong>da</strong>vad, drois uqonlobis gamo ver moaxerxa sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swreba an ar ico<strong>da</strong> rodis iyo sxdoma <strong>da</strong>niSnuli. (ix. diagrama #45)<br />
diagrama #45. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
9%<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. imereTis<br />
mosaxleobis 5.3%-s aseT iniciativaSi monawileoba miuRia.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom imereTis regionis mosaxleobis naxevarze odnav<br />
meti (56.6%) biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT garkveul informacias<br />
iRebs, mxolod 2.7%-s aqvs wardgenili sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi<br />
aRniSnuli sakiTxis Sesaxeb. rogorc yovelTvis, am SemTxvevaSic<br />
SeniSvnebi zepirad iyo gadmocemuli.<br />
imereTis mosaxleoba arc gamgeobis/meriis rwmunebulisadmi mimarTvis<br />
TvalsazrisiT gamoirCeva aqtiurobiT. am regionis mosaxleobis 16.1%<br />
aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs rwmunebulisTvis<br />
gamgeobasTan/meriasTan an sakrebulosTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis<br />
TxovniT, xolo did umravlesobas 83.9%-s msgavsi gamocdileba ar<br />
gaaCnia, amis mizezad aqac ZiriTa<strong>da</strong>d ori faqtori saxeldeba:<br />
mosaxleobis did nawils ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis<br />
<strong>da</strong>xmareba (73.4%), xolo 26% miiCnev<strong>da</strong>, rom rwmunebuli mas ver<br />
<strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika imereTis mosaxleobis 3.4%-s aqvs. aqac<br />
aRiniSna, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis gamoTxovil informacias<br />
srulad ar iZlevian.<br />
5%<br />
86%<br />
69
mosaxleoba sxva regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT ufro maRal aqtivobas iCens<br />
gamgeobis/meriis warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris<br />
moTxovnis TvalsazrisiT.<br />
mosaxleobis 5.7%-ma ganacx<strong>da</strong>, rom gamgeobis/meriis/sakrebulos<br />
aparatisTvis mouTxovia Sexvedris organizeba, rac TiTqmis orjer<br />
aRemateba saSualo regionul maCvenebls. sagulisxmoa, rom aRniSnul<br />
SemTxvevaTagan mxolod naxevari <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mosaxleobasTan komunikaciis donec. imereTis regionSi gamokiTxuli<br />
mosaxleobis erTma mesamedma aRniSna, rom maTi rwmunebuli ar atarebs<br />
periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan (33.5%), xolo 41.7%-is TqmiT ki,<br />
rwmunebuli am mxriv aqtiuria. (ix. diagrama #46)<br />
diagrama #46. gamgeobis/meriis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara<br />
34%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv imereTis<br />
regionSi rwmunebulebi arc Tu sakmarisad aqtiurebi aRmoCndnen.<br />
mosaxleobis mxolod erTma meoTxedma (26.1%) aRniSna, rom maTi<br />
rwmunebuli sakuTari iniciativiT interesdeba macxovrebelTa<br />
problemebiT. (ix. diagrama #47)<br />
diagrama #47. ikvlevs Tu ara gamgeobis./meriis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
11%<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
32%<br />
42%<br />
9%<br />
26%<br />
8%<br />
14%<br />
70
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. imereTis regionSi<br />
macxovrebelTa 20.7%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli swored ase iqceva,<br />
xolo 53.8%-is TqmiT, msgavs qmedebas adgili ar hqonia. (ix. diagrama #48)<br />
diagrama #48. gamgeobis/meriis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
diax ara pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> ar vici/miWirs pasuxi<br />
26%<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom imereTis regionis mosaxleobis 16.1%-s<br />
miumarTavs gamgeobis/meriis rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisaTvis. maTgan did nawils (75.5%)<br />
rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba gauwia, xolo <strong>da</strong>narCenis <strong>da</strong>xmareba ver moxerx<strong>da</strong>.<br />
aseve Seswavlil iqna mosaxleobasTan sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong><br />
gamgeobis/meriis warmomadgenelTa Sexvedrebis sixSire. warmodgenili<br />
regionis mosaxleobis 52.3% acxadebs rom sakrebulo ar awyobs<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan. maSin roca gamgeoba/meria ufro aqtiuria.<br />
gamokiTxulTa mxolod 4.4% aRniSnavs, rom gamgeoba/meria ar awyobs<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebs<br />
rogorc sakrebulos, aseve gamgeobis/meriis Sexvedrebi mosaxleobasTan<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi erTxel xdeba. (ix. cxrili #5)<br />
cxrili #5. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
54%<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
21%<br />
gamgeobis/meriis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 0% 0%<br />
diax, yovelkvartalurad 2.1% 1.7%<br />
diax, weliwadSi orjer 4.4% 4.0%<br />
diax, weliwadSi erTxel 19.9% 23.0%<br />
ara 52.3% 4.4%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 1.4%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 21.2% 65.5%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan/meriasTan<br />
komunikaciis problemebi. imereTis mosaxleobis mxolod 33.5% aRniSnavs,<br />
rom am mxriv problema ar arsebobs, 37%-is TqmiT, maT saerTod ara aqvT<br />
Sexeba sakrebulos, meriasa <strong>da</strong> gamgeobasTan, Sesabamisad,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciis problemebi ar gamokveTila.<br />
71
2.10. kaxeTi<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
kaxeTis regionis mosaxleobis mxolod erTma mesamedma (34.9%) icis, rom<br />
sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia. sxdomebis<br />
gamarTvis konkretuli TariRi ki mxolod 2.8%-sTvis aris cnobili, rac<br />
saSualo regionul maCvenebelze 3-jer <strong>da</strong>balia. kaxeTis regionSi<br />
sakrebulos sxdomebis gamarTvis TariRTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d sakrebulos/gamgeobis TanamSromlisgan an televizii<strong>da</strong>n<br />
iReben.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom es mosaxleobis mxolod 7.5%sTvis<br />
aris cnobili (saSualo regionuli – 21.5%).<br />
kaxeTis regionSi mosaxleobis mxolod erTma meoTxedma icis, rom<br />
nebismier mosaxles ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujetis proeqts (27.8%). <strong>da</strong>balia mosaxleobis mier <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT informaciis gacnobis<br />
praqtikac. mosaxleobis 77.5% saerTod ar iRebs informacias biujetis<br />
proeqtze, es ki sakmaod maRali maCvenebelia (saSualo regionuli -<br />
47.1%). xolo maTTvis, vinc biujetis proeqts ecnoba, informaciis<br />
wyaroebs ZiriTa<strong>da</strong>d televizia an beWduri media warmoadgens. (ix.<br />
diagrama #49)<br />
diagrama #49. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
SenobaSi<br />
radio<br />
televizia<br />
nacnobebi /<br />
axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisgan<br />
beWduri media<br />
1%<br />
2%<br />
2%<br />
3%<br />
2%<br />
4%<br />
12%<br />
kaxeTis regionis mosaxleobis informirebulobis done maT mier<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT wina<strong>da</strong>debebis/SeniSvnebis wardgenis<br />
uflebis Sesaxeb Zalze <strong>da</strong>balia. kaxeTis mosaxleobis mxolod 18.1%-ma<br />
icis, rom SeuZlia <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT waradginos wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi.<br />
kaxeTis regionSi mosaxleobis 88.2%-ma icis, rom mis Tems/<strong>da</strong>bas/sofels<br />
hyavs rwmunebuli. mosaxleobis didi umravlesoba (92%) acxadebs, rom<br />
77%<br />
72
maTi rwmunebuli mosaxleobas ar awvdis informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis saqmianobaze.<br />
warmodgenili regionis mosaxleobis mxolod erTi meaTedia<br />
informirebuli <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi<br />
8.3% acxadebs, rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas,<br />
rac TiTqmis samjer <strong>da</strong>balia saSualo regionul maCvenebelze. <strong>da</strong>rCenili<br />
91.7%-sTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva<br />
mizezebis gamo. kerZod, 19.5% acxadebs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor<br />
SeiZleba am informaciis mopoveba, xolo 72.2% am kuTxiT<br />
indiferentulia. (ix. diagrama #50)<br />
diagrama #50. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
19%<br />
maTTvis, vinc iRebs informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis Sesaxeb, informaciis wyaroebs televizia, radio <strong>da</strong><br />
sakrebulos/gamgeobis TanamSromlebi warmoadgenen.<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
kaxeTSi sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba aqvs nakvlevi<br />
regionis mosaxleobis mxolod 4.5%-s. regionis mosaxleobis did<br />
umravlesobas (88.2%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar<br />
hqonia, xolo 7.3%-ma survilis miuxe<strong>da</strong>vad ver moaxerxa sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swreba, radgan ver gaigo rodis iyo <strong>da</strong>niSnuli sxdoma. (ix. diagrama<br />
#51)<br />
diagrama #51. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
7%<br />
88%<br />
5%<br />
8%<br />
72%<br />
73
aseve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom maT Soris, visac sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba aqvs, umetesobas winaswar aravisTvis miumarTavs, nawilma<br />
ki (15.8%) sakrebulos/gamgeobis TanamSromels mimarTa.<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom msgavsi aqtivoba ganxorcielebuli aqvs kaxeTis regionis<br />
mosaxleobis sakmaod did nawils - 15.9%-s.<br />
rogorc zemoT aRiniSna, kaxeTis regionis mosaxleobis 22.5% garkveul<br />
informacias iRebs biujetis proeqtis Sesaxeb, maTgan 5.9%-s biujetis<br />
proeqtis Sesaxeb sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi aqvs wardgenili, rac<br />
TiTqmis 2 procentuli erTeuliT metia saSualo regionul maCvenebelze.<br />
sxva regionebisagan gansxvavebiT, yvela <strong>da</strong>saxelebul SemTxvevaSi<br />
SeniSvnebi werilobiTi formiT iyo warmodgenili.<br />
kaxeTis regionis mosaxleoba Se<strong>da</strong>rebiT aqtiuria gamgeobis<br />
rwmunebulisadmi mimarTvis TvalsazrisiTac, am regionis mosaxleobis<br />
erTi mexuTedi (20.9%) aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs<br />
rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi<br />
<strong>da</strong>xmarebis TxovniT, xolo 79.1%-s msgavsi gamocdileba ar gaaCnia. amis<br />
mizezad kvlav ori ZiriTadi faqtori saxeldeba. kerZod, mosaxleobis<br />
did nawils ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba (92.6%), 5.8%s<br />
miaCn<strong>da</strong>, rom rwmunebuli mas ver <strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika kaxeTis regionis arc erT mosaxles ar<br />
gaaCnia. mosaxleoba Se<strong>da</strong>rebiT maRal aqtivobas iCens gamgeobis<br />
warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis<br />
TvalsazrisiTac. regionis mosaxleobis 6.5%-ma ganacx<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis/sakrebulos aparatisTvis mouTxovia Sexvedris organizeba, rac<br />
orjer aRemateba saSualo regionul maCvenebels. aRsaniSnavia, rom am<br />
moTxovnaTa mxolod naxevari <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mosaxleobasTan komunikaciis donec. kaxeTis regionSi gamokiTxuli<br />
mosaxleobis erT mexuTedze odnav metma aRniSna, rom maTi rwmunebuli<br />
ar atarebs mosaxleobasTan periodul Sexvedrebs (22%), xolo 49.1%-is<br />
TqmiT ki rwmunebuli am mxriv aqtiuria. (ix. diagrama #52)<br />
74
diagrama #52. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
29%<br />
22%<br />
4%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv kaxeTis<br />
regionSi rwmunebulebi sakmaod pasiurebi aRmoCndnen. mosaxleobis<br />
mxolod erTma meoTxedma (27%) aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari<br />
iniciativiT interesdeba macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #53)<br />
diagrama #53. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
23%<br />
15%<br />
8%<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
38%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. kaxeTis regionSi<br />
macxovrebelTa 26.8%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli swored ase iqceva,<br />
xolo umetes SemTxvevebSi (69.7%), msgavs qmedebas adgili ar hqonia. (ix.<br />
diagrama #54)<br />
35%<br />
27%<br />
75
diagrama #54. gamgeobis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
diax ara pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> ar vici/miWirs pasuxi<br />
70%<br />
3%<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom kaxeTis regionis mosaxleobis 20.9%-s<br />
rwmunebulisTvis miumarTavs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan<br />
komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis. maTgan did nawils rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba<br />
gauwia.<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenlebis mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. warmodgenili<br />
regionis mosaxleobis mxolod 8.9% acxadebs rom sakrebulo ar awyobs<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan. maSin roca gamgeoba ufro aqtiuria,<br />
regionis arc erT macxovrebels ar aRuniSnavs, rom gamgeoba<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebs ar awyobs. rogorc sakrebulos, aseve<br />
gamgeobis Sexvedrebi mosaxleobasTan ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi orjer<br />
ewyoba. (ix. cxrili #6)<br />
cxrili #6. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
27%<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 4.0% 4.0%<br />
diax, yovelkvartalurad 6.3% 5.6%<br />
diax, weliwadSi orjer 13.3% 19.5%<br />
diax, weliwadSi erTxel 8.2% 9.4%<br />
ara 8.9% 0%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0.5%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 59.3% 61.1%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. kaxeTis mosaxleobis TiTqmis absoluturi<br />
umravlesoba acxadebs, rom am mxriv araviTari problema ar aris (95.9%).<br />
komunikaciis erTaderT problemad aq momsaxurebis miRebis problema<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>.<br />
2.11. mcxeTa-mTianeTi<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
mcxeTa-mTianeTis mosaxleobis umravlesobam (75.4%) icis, rom<br />
sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia. am<br />
parametriT mcxeTa-mTianeTi liderobs sxva regionebTan mimarTebaSi.<br />
76
sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi 12.4%-sTvis aris cnobili _ es<br />
ki yvelaze maRali maCveneblia. sakrebulos sxdomebis gamarTvis<br />
TariRTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias regionis mosaxleoba ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
Semdegi wyaroebi<strong>da</strong>n iRebs: nacnobebi/axloblebi, sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebi, gamgeobis rwmunebuli.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom mcxeTa-mTianeTis mosaxleoba<br />
guriis Semdeg am kuTxiT yvelaze informirebulia. am uflebis Sesaxeb<br />
mosaxlobis naxevarze odnav metisaTvis (58%) aris cnobili.<br />
mcxeTa-mTianeTis regionSi mosaxleobis umetesobam icis, rom maT ufleba<br />
aqvT gaecnon <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts (72.2%).<br />
regionis mosaxleoba am mxrivac yvelaze informirebulia. informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT regionis<br />
mosaxleobis 66.1% iRebs. rac Seexeba informaciis wyaroebs, mosaxleoba<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d nacnobebisgan, rwmunebulisagan <strong>da</strong> sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan iRebs informacias. (ix. diagrama #55)<br />
diagrama #55. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/meriis<br />
SenobaSi<br />
televizia<br />
nacnobebi /<br />
axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisgan<br />
beWduri media<br />
7%<br />
14%<br />
26%<br />
mcxeTa-mTianeTis mosaxleobis umravlesobam (68.6%) icis, rom ufleba<br />
aqvs aRniSnul biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakuTari<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi waradginos, am parametriTac mcxeTa-mTianeTis<br />
pirvel adgilzea.<br />
regionSi maRalia aseve gamgeobis rwmunebulis institutis cnobadoba. aq<br />
TiTqmis yvela mosaxlem icis, rom maT Tems/<strong>da</strong>bas/sofels hyavs<br />
rwmunebuli (98.7%) <strong>da</strong> naxevarze meti (52.3%) a<strong>da</strong>sturebs, rom<br />
rwmunebuli awvdis maT informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobaze.<br />
mcxeTa-mTianeTis mosaxleobis erTi mesamedi informirebulia<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi 30.7% acxadebs,<br />
rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
34%<br />
35%<br />
37%<br />
41%<br />
77
69.3%-sTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva<br />
mizezebis gamo. kerZod, 19.6% ambobs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba<br />
am informaciis mopoveba, xolo 49.7% am kuTxiT indiferentulia. (ix.<br />
diagrama #56)<br />
diagrama #56. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
20%<br />
50%<br />
rogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis 30.7% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTTvis am sakiTxze<br />
informaciis wyaroebs warmoadgenen: rwmunebuli, sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebi, axloblebi <strong>da</strong> televizia.<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba mcxeTa-mTianeTis regionis<br />
mosaxleobis mxolod 4%-s aqvs. regionis mosaxleobis umravlesobas<br />
(82.5%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar hqonia, xolo<br />
13.5%-ma, survilis miuxe<strong>da</strong>vad, ver moaxerxa sxdomaze <strong>da</strong>swreba drois<br />
uqonlobis gamo, an im mizeziT, rom ver gaigo rodis iyo sxdoma<br />
<strong>da</strong>niSnuli. (ix. diagrama #57)<br />
diagrama #57. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
31%<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
13%<br />
4%<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aseT<br />
iniciativebSi mcxeTa-mTianeTis mosaxleobis 1.1%-s aqvs miRebuli<br />
monawileoba.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom mcxeTa-mTianeTis mosaxleobis didi nawili (69%)<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebul garkveul<br />
83%<br />
78
informacias iRebs, maTgan mxolod 3.6%-s aqvs wardgenili sakuTari<br />
wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> SeniSvnebi aRniSnuli proeqtis Sesaxeb. SeniSvnebi umetes<br />
SemTxvevaSi zepirad iyo naTqvami gamgebelTan an sakrebulos wevrTan.<br />
maTi mxolod mexuTedi iyo werilobiT wardgenili.<br />
mcxeTa-mTianeTis regionis mosaxleoba gamgeobis rwmunebulisadmi<br />
mimarTvis TvalsazrisiTac ufro aqtiuria. am regionis mosaxleobis<br />
erT mexuTedi (21%) aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs<br />
rwmunebulisTvis gamgeobasTan an sakrebulosTan komunikaciaSi<br />
<strong>da</strong>xmarebis TxovniT, xolo 79%-s msgavsi gamocdileba ar aqvs, ris<br />
mizeza<strong>da</strong>c ZiriTa<strong>da</strong>d ori faqtori saxeldeba. kerZod, mosaxleobis did<br />
nawils, ubralod, ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba (78%), xolo<br />
21.2% miaCnia, rom rwmunebuli mas ver <strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika regionis mosaxleobis 2.1%-s aqvs. maT<br />
aRniSnes, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi gamoTxovil informacias<br />
srulad ar iZlevian.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens gamgeobis warmomadgenlebTan <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiT. nakvlevi<br />
regionis mosaxleobis 1.8%-ma ganacx<strong>da</strong>, rom gamgeobis/sakrebulos<br />
aparatisTvis mouTxovia Sexvedris organizeba, rac TiTqmis orjer<br />
naklebia saSualo regionul maCvenebelze. sagulisxmoa, rom yvela<br />
aRniSnul SemTxvevaSi maTi Txovna <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mcxeTa-mTianeTis regionSi gamokiTxuli mosaxleobis erTma meoTxedma<br />
ganacxa<strong>da</strong>, rom maTi rwmunebuli ar atarebs periodul Sexvedrebs<br />
mosaxleobasTan (24.2%). 72.3%-ma ki aRniSna, rom rwmunebuli am mxriv<br />
aqtiuria. (ix. diagrama #58)<br />
diagrama #58. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara<br />
9%<br />
1%<br />
24%<br />
22%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT ikvlevs Tu ara rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv mcxeTamTianeTis<br />
regionSi rwmunebulebi sakmaod aqtiurebi aRmoCndnen.<br />
40%<br />
79
mosaxleobis umravlesobam (71.3%) aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari<br />
iniciativiT interesdeba macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #59)<br />
diagrama #59. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
27%<br />
1%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. mcxeTa-mTianeTis<br />
regionSi macxovrebelTa naxevarma – 54.2%-ma aRniSna, rom maTi<br />
rwmunebuli swored ase iqceva, xolo 33.1%-is TqmiT, msgavs qmedebas<br />
adgili ar hqonia. (ix. diagrama #60)<br />
diagrama #60. gamgeobis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
71%<br />
diax ara pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> ar vici/miWirs pasuxi<br />
33%<br />
3%<br />
10%<br />
zemoT aRiniSna, rom mcxeTa-mTianeTis regionis mosaxleobis 21%-s<br />
miumarTavs rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan<br />
komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis. maTgan did nawils rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba<br />
gauwia, <strong>da</strong>narCenis <strong>da</strong>xmareba ki ver moxerx<strong>da</strong>.<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenlebis mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. am<br />
TvalsazrisiT, warmodgenil regionSi sakrebulo <strong>da</strong> gamgeoba sakmaod<br />
aqtiuri aRmoCn<strong>da</strong>. mosaxleobis mxolod 25.2%-ma aRniSna, rom sakrebulo<br />
ar awyobs Sexvedrebs mosaxleobasTan, xolo igive maCvenebeli<br />
gamgeobisaTvis mxolod 3%-s udris. rogorc sakrebulos, aseve gamgeobis<br />
mxri<strong>da</strong>n mosaxleobasTan Sexvedrebi, umetes SemTxvevaSi, minimum,<br />
yovelkvartaluria. (ix. cxrili #7)<br />
cxrili #7. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
54%<br />
80
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 23.5% 24.2%<br />
diax, yovelkvartalurad 27.7% 24.3%<br />
diax, weliwadSi orjer 3.3% 6.9%<br />
diax, weliwadSi erTxel 18.4% 22.0%<br />
ara 25.2% 3.0%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0.6%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 1.9% 18.8%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom, mcxeTa-mTianeTis<br />
mosaxleobis TiTqmis absoluturi umravlesobis TqmiT, maT araviTari<br />
problema ara aqvT gamgeobasTan/sakrebulosTan komunikaciisas (97%).<br />
2.12. raWa-leCxumi <strong>da</strong> qvemo svaneTi<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
raWaSi mosaxleobis umravlesobam (66.8%) icis, rom sakrebulos sxdomebi<br />
Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia, mosaxleobis erTi mesamedi (31%)<br />
acxadebs, rom icis sakrebulos sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi,<br />
rac sxva regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT maRali maCvenebelia. am informaciis<br />
wyaroebad ki isini sakrebulos TanamSromlebsa <strong>da</strong> gamgeobas asaxeleben.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom raWis mosaxleobis erTi<br />
mexuTedisaTvis (20.7%) es cnobilia. Sesabamisad, 79.3%-ma ar icis am<br />
uflebis Sesaxeb.<br />
warmodgenil regionSi mosaxleobis naxevarze odnav metma (54%) icis,<br />
rom nebismier mosaxles ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujetis proeqts. miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa, am mxaris mosaxleobis<br />
mxolod erTi mesamedi (35%) iRebs informacias biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT. Sesabamisad 65% saerTod ar iRebs amgvar informacias.<br />
informaciis wyaroebad ki mosaxleoba ZiriTa<strong>da</strong>d gamgeobis rwmunebulsa<br />
<strong>da</strong> sakrebulos/gamgeobis TanamSromlebs asaxelebs. (ix. diagrama #61)<br />
81
diagrama #61. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
SenobaSi<br />
televizia<br />
nacnobebi /<br />
axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
rwmunebulisgan<br />
beWduri media<br />
2%<br />
1%<br />
3%<br />
2%<br />
11%<br />
16%<br />
raWis regionis xuTi macxovrebli<strong>da</strong>n orma icis, rom ufleba aqvs<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT waradginos<br />
sakutari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi (43.3%).<br />
raWaSi, iseve rogorc sxva regionebSi, maRalia gamgeobis rwmunebulis<br />
institutis cnobadoba. aq aTi<strong>da</strong>n cxra mosaxlem icis, rom maT<br />
Tems/<strong>da</strong>bas/sofels hyavs rwmunebuli (93.3%). miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa,<br />
mosaxleobis 46.1% acxadebs, rom maTi rwmunebuli ar awvdis<br />
mosaxleobas informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaze.<br />
warmodgenili regionis mosaxleobis erTi mesamedi informirebulia<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxebac. maTi 33.1% acxadebs,<br />
rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
67.9%-sTvis informacia saqmianobis Sesaxeb ar aris cnobili sxva<strong>da</strong>sxva<br />
mizezebis gamo. kerZod, 26.7% acxadebs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor<br />
SeiZleba am informaciis mopoveba, xolo 40.1% indiferentuli aRmoCn<strong>da</strong><br />
sakuTari municipalitetis saqmianobis mimarT. (ix. diagrama #62)<br />
diagrama #62. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
27%<br />
40%<br />
65%<br />
33%<br />
82
ogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis 33.1% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTTvis am<br />
informaciis wyaroebs axloblebi, sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
TanamSromlebi warmoadgenen (monacemTa simciris gamo procentuli<br />
maCveneblebis warmodgena ar aris statistikurad marTebuli).<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas, rom raWis mosaxleoba, sxva regionebTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT, sakmaod aqtiuria sakrebulosTan/gamgeobasTan komunikaciaSi.<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba mosaxleobis 20.5%-s aqvs.<br />
Tumca isic un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom mosaxleobis naxevars (52,2%)<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar hqonia, xolo 27.3%-ma<br />
survilis miuxe<strong>da</strong>vad ver moaxerxa sxdomaze <strong>da</strong>swreba drois uqonlobis<br />
gamo an ar ico<strong>da</strong> rodis iyo sxdoma <strong>da</strong>niSnuli. (ix. diagrama #63)<br />
diagrama #63. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
27%<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom aseT aqtivobaSi raWis mosaxleobis 9.0%-s aqvs monawileoba<br />
miRebuli, rac aseve Zalian maRali maCveneblia.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT SeniSvnebis<br />
momzadebisa <strong>da</strong> wardgenis TvalsazrisiTac, raWa sxva regionebTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT sakmaod aqtiuria. maT Soris, vinc aRniSnul biujetTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebul garkveul informacias iRebs, 22.5% acxadebs, rom<br />
warudgenia sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi aRniSnuli proeqtis Sesaxeb.<br />
es SeniSvnebi ki rogorc zepiri, aseve werilobiTi formisa iyo.<br />
raWis regionis mosaxleoba gamgeobis rwmunebulisadmi mimarTvis<br />
TvalsazrisiTac, Se<strong>da</strong>rebiT maRali aqtivobiT gamoirCeva. am regionis<br />
mosaxleobis 27.8% aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs<br />
rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi<br />
<strong>da</strong>xmarebis TxovniT. maTi didi nawili ki, visac msgavsi qmedeba arasdros<br />
ganuxorcielebia, miiCnevs, rom rwmunebulis <strong>da</strong>xmarebis saWiroeba ar<br />
arsebobs (91.8%).<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika regionis mosaxleobis 4.8%-s aqvs. maTi<br />
TqmiT, aRniSnuli informaciis gamoTxovisas araviTari problema ar<br />
SehqmniaT.<br />
52.2%<br />
20.5%<br />
83
aWis regionSi <strong>da</strong>balia mosaxleobis aqtivoba<br />
gamgeobasTan/sakrebulosTan komunikaciis mxriv. mosaxleoba <strong>da</strong>bal<br />
aqtivobas iCens gamgeobis warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan<br />
Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiTac. nakvlevi regionis mosaxleobis<br />
mxolod 3.5%-ma ganacx<strong>da</strong>, rom gamgeobis/sakrebulos aparatisTvis<br />
mouTxovia Sexvedris organizeba. sagulisxmoa, rom umetes SemTxvevaSi<br />
maTi Txovna ar <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
miRebul Sedegebze <strong>da</strong>yrdnobiT SeiZleba iTqvas, rom zoga<strong>da</strong>d raWis<br />
mosaxleoba, sxva regionis macxovreblebTan Se<strong>da</strong>rebiT, sakmao aqtivobas<br />
iCens <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciis TvalsazirsiT.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mosaxleobasTan komunikaciis donec. raWis regionSi aTi<strong>da</strong>n mxolod<br />
erTma mosaxlem ganacxa<strong>da</strong>, rom maTi rwmunebuli ar atarebs periodul<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan (14.4%). 9.4%-s gauWir<strong>da</strong> kiTxvaze pasuxis<br />
gacema, xolo <strong>da</strong>narCenma 76.2%-ma ki aRniSna, rom rwmunebuli am mxriv<br />
aqtiuria. (ix. diagrama #64)<br />
diagrama #64. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara ar vici/ / miWirs pasuxi<br />
14%<br />
6%<br />
7%<br />
9%<br />
29%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv raWis<br />
regionSi rwmunebulebi sakmaod aqtiurebi aRmoCndnen. mosaxleobis didma<br />
umravlesobam (78.8%) aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari iniciativiT<br />
interesdeba raionis macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #65)<br />
34%<br />
84
diagrama #65. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
16%<br />
5%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas, Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. raWis regionSi<br />
macxovrebelTa umravlesobam (77.4%) aRniSna, rom maTi rwmunebuli<br />
swored ase iqceva, xolo 18.3%-is TqmiT, msgavs qmedebas adgili ar<br />
hqonia. (ix. diagrama #66)<br />
diagrama #66. gamgeobis rwmunebulis mxri<strong>da</strong>n problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
79%<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
18%<br />
4%<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom raWis regionis mosaxleobis 27.8%-s<br />
miumarTavs rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan<br />
komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis. maTgan did nawils rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba<br />
gauwia.<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenlebis mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. warmodgenili<br />
regionis mosaxleobis 30% acxadebs rom sakrebulo ar awyobs<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan. maSin roca gamgeoba ufro aqtiuria. aq arc<br />
erT mosaxles ar ganucxadebia, rom gamgeoba ar awyobs mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebs. (ix. cxrili #9)<br />
cxrili #9. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
77%<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 6.7% 13.7%<br />
85
diax, yovelkvartalurad 23.3% 21.7%<br />
diax, weliwadSi orjer 19.7% 16.6%<br />
diax, weliwadSi erTxel 17.7% 34.4%<br />
ara 30.0% 0.0%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0.0% 0.0%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 2.5% 13.7%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. raWis mosaxleobis didi umravlesoba (89.1%)<br />
aRniSnavs, rom am mxriv problema ar aris. gamgeobasTan/sakrebulosTan<br />
komunikaciis problemebad ki momsaxurebis miRebasa <strong>da</strong> informaciis<br />
mopovebaSi arsebuli winaaRmdegobebi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>.<br />
2.13. samegrelo-zemo svaneTi<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
samegrelo-zemo svaneTis regionis mosaxleobis 45.2%-ma icis, rom<br />
sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia, Tumca am<br />
sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi mxolod 6.6%-sTvis aris<br />
cnobili. samegrelos regionSi sakrebulos sxdomebis gamarTvis<br />
TariRTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias ZiriTa<strong>da</strong>d televizii<strong>da</strong>n an<br />
sakrebulos/gamgeobis/meriis TanamSormlebisgan iReben.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom samegrelos mosaxleobis<br />
erTi meoTxedisTvis aris es faqti cnobili (27.3%).<br />
warmodgenil regionSi mosaxleobis naxevarma icis, rom nebismier<br />
mosaxles ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqts (51%). miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa, am mxaris mosaxleobis<br />
umravlesoba garkveul informacias iRebs biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT (66.8%). informaciis wyarod ki mosaxleoba, ZiriTa<strong>da</strong>d,<br />
televizias asaxelebs. (ix. diagrama #67)<br />
86
diagrama #67. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
municigalitetis –<br />
sakrebulos, gamgeobis,<br />
meriis veb-gverdi<br />
radio<br />
televizia<br />
nacnobebi/axloblebi<br />
sakrebulos/meriis/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
beWduri media<br />
ar vici/miWirs pasuxi<br />
1%<br />
3%<br />
4%<br />
5%<br />
7%<br />
15%<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom samegrelos mosaxleobis umravlesoba garkveul<br />
informacias iRebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, maTma mxolod erTma mesamedma (33.2%) icis, rom ufleba<br />
aqvs aRniSnuli biujetis Sesaxeb waradginos sakuTari<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi.<br />
samegreloSi, sxva regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT, <strong>da</strong>balia gamgeobis/meriis<br />
rwmunebulis institutis cnobadoba. regionis mosaxleobis erTma<br />
meoTxedma ar icis rom maT Tems/<strong>da</strong>bas/sofels/ubans hyavs rwmunebuli<br />
(25.1%).<br />
aseve <strong>da</strong>balia gamgeobis/meriis rwmunebulisagan mosaxleobis<br />
informirebulobis xarisxi. mosaxleobis umravlesoba – 91.2% acxadebs,<br />
rom maTi rwmunebuli mosaxleobas saerTod ar awvdis informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaze.<br />
warmodgenili regionis aTi mosaxli<strong>da</strong>n mxolod erTia informirebuli<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi 14.1% acxadebs,<br />
rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
85.9%-sTvis informacia saqmianobis Sesaxeb ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis<br />
gamo. kerZod, 53.7% acxadebs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am<br />
informaciis mopoveba, xolo 32.2% indiferentulia am sakiTxis mimarT.<br />
(ix. diagrama #68)<br />
33%<br />
51%<br />
87
diagrama #68. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
54%<br />
maTTvis, vinc garkevul informacias iRebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobaze, am informaciis wyaros, ZiriTa<strong>da</strong>d, televizia an<br />
nacnob/axloblebi warmoadgenen.<br />
moqalaqeTa aqtioba<br />
sxva regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT, sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
maCvenebeli samegrelo-zemo svaneTSi maRalia <strong>da</strong> 6.9%-s Seadgens, Tumca<br />
regionis mosaxleobis naxevars (49.7%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
survilic ki ar hqonia, xolo 43.4%-ma survilis miuxe<strong>da</strong>vad ver moaxerxa<br />
sxdomaze <strong>da</strong>swreba drois uqonlobis an sxdomis gamarTvis konkretuli<br />
TariRis arcodnis gamo. (ix. diagrama #70)<br />
diagrama #70. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
14%<br />
32%<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
43%<br />
un<strong>da</strong> aRiniSnos isic, rom maT Soris, visac sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba aqvs, umetesoba ise Sevi<strong>da</strong> sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, rom winaswar<br />
aravisTvis miumarTavs, nawili ki acxadebs, rom samsaxuri<strong>da</strong>n iyo<br />
miwveuli.<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aseT<br />
iniciativebSi samegrelos mosaxleobis 2.8%-s aqvs monawileoba miRebuli.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom samegrelos mosaxleobis umravlesoba (66.8%)<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebul, garkveul<br />
informacias iRebs, maT mxolod 2.7%-s aqvs wardgenili aRniSnuli<br />
7%<br />
50%<br />
88
proeqtis Sesaxeb sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi. aRsaniSnavia, rom<br />
SeniSvnebi<strong>da</strong>n 28.7% werilobiT iqna wardgenili, xolo 28.7% SemTxvevaSi<br />
uSualo monawileoba <strong>da</strong>fiqsir<strong>da</strong>.<br />
SeiZleba iTqvas, rom samegrelo-zemo svaneTis regionis mosaxleoba,<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulisadmi mimarTvis TvalsazrisiT, arcTu<br />
imdenad pasiuria. am regionis mosaxleobis erT mexuTedze meti (22.1%)<br />
aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs rwmunebulisTvis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis TxovniT, xolo<br />
77.9%-s msgavsi gamocdileba ar aqvs, amis mizezad aqac igive faqtorebi<br />
saxeldeba, Tumca, undoblobis momenti aq ufro gamokveTilia - 38.7%<br />
miiCnevs, rom rwmunebuli mas verafriT <strong>da</strong>exmareba, xolo gamokiTxulTa<br />
did nawils ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba (60.4%).<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika regionis mosaxleobis 9.6%-s aqvs.<br />
Tumca yvela maTgani aRniSnavs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<br />
gamoTxovil informacias arasrulad iZlevian.<br />
gamgeobis/meriis warmomadgenlebTan <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris<br />
moTxovnis TvalsazrisiT, mosaxleoba saSualo regionulze ufro<br />
aqtiuria. 4.8% acxadebs, rom gamgeobis/meriis/sakrebulos aparatisTvis<br />
mouTxovia Sexvedris organizeba. sagulisxmoa, rom aRniSnul<br />
SemTxvevaTagan 31% ar <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
samegrelos regionSi gamokiTxuli mosaxleobis naxevarma ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis/meriis rwmunebuli ar atarebs periodul Sexvedrebs<br />
mosaxleobasTan (48.7%), rac 13 procentuli erTeuliT ufro maRalia<br />
saSualo regionul maCvenebelze. (ix. diagrama #71)<br />
diagrama #71. gamgeobis/meriis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara<br />
49%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara gamgeobis/meriis rwmunebuli<br />
Tavisi iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. samegrelos<br />
regionSi mosaxleobis 44.4%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli sakuTari<br />
15%<br />
23%<br />
13%<br />
89
iniciativiT interesdeba macxovrebelTa problemebiT, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
55.6%-is TqmiT, rwmunebulis mxri<strong>da</strong>n msgavs qmedebas adgili ar hqonia.<br />
(ix. diagrama #72)<br />
diagrama #72. ikvlevs Tu ara gamgeobis/meriis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs<br />
Tavisi iniciativiT<br />
diax ara<br />
56%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. samegrelos regionSi<br />
macxovrebelTa 40.8%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli swored ase iqceva,<br />
xolo 58.5%-is SemTxvevaSi msgavs qmedebas adgili ar hqonia. (ix.<br />
diagrama #73)<br />
diagrama #73. gamgeobis/meriis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis<br />
praqtika<br />
44%<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
59%<br />
1%<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom samegrelos regionis mosaxleobis 22.1%-s<br />
miumarTavs gamgeobis/meriis rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis. maTgan naxevarze mets<br />
(56.4%) rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba gauwia, xolo <strong>da</strong>narCenebis <strong>da</strong>xmareba ver<br />
moxerx<strong>da</strong> (43.6%).<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebis <strong>da</strong> gamgeobis/meriis<br />
warmomadgenlebis mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. warmodgenili<br />
regionis mosaxleobis umravlesoba - 71.8% acxadebs, rom sakrebulo ar<br />
awyobs Sexvedrebs mosaxleobasTan. gamgeoba/meria ki ufro aqtiuria,<br />
mosaxleobis mxolod 14.1% acxadebs, rom igi ar xvdeba mosaxleobas.<br />
41%<br />
90
ogorc sakrebulos, aseve gamgeobis/meriis mier mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebi ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi erTxel ewyoba. (ix. cxrili #10)<br />
cxrili #10. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
gamgeobis/meriis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 0% 1.0%<br />
diax, yovelkvartalurad 3.2% 1.5%<br />
diax, weliwadSi orjer 2.4% 5.6%<br />
diax, weliwadSi erTxel 22.6% 77.0%<br />
ara 71.8% 14.1%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 0% 0.8%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan, meriasa <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. samegrelos mosaxleobis 66% aRniSnavs, rom am<br />
mxriv araviTari problema ar hqoniaT.<br />
komunikaciis problemebad ki Semdegi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
1. informaciis mopovebis (16.2%);<br />
2. momsaxurebis miRebis problema (21%);<br />
3. Sexvedris problema (11%).<br />
2.14. samcxe-javaxeTis regioni<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
samcxe-javaxeTis regionis mosaxleobis orma mexuTedma (43.5%) icis, rom<br />
sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia, Tumca<br />
sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi mxolod 7.8%-sTvis aris<br />
cnobili. samcxe-javaxeTis regionSi sakrebulos sxdomebis gamarTvis<br />
TariRTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias ZiriTa<strong>da</strong>d Semdegi wyaroebi<strong>da</strong>n<br />
iReben: nacnobebi/axloblebi, sainformacio <strong>da</strong>fa <strong>da</strong> televizia.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom es faqti samcxe-javaxeTis<br />
mosaxleobis mxolod 3.6%-sTvis aris cnobili, rac 5-jer <strong>da</strong>balia<br />
saSualo regionul maCvenebelze.<br />
warmodgenil regionSi mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT erTma meoTxedma (26.3%)<br />
icis, rom nebismier mosaxles ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqts. am maCvenebelTan Se<strong>da</strong>rebiT, odnav meti<br />
mosaxle iRebs informacias biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT (39.8%).<br />
Sesabamisad 60.2% aseT informacias ar iRebs, rac sakmaod maRalia<br />
saSualo regionul maCveneblze (47.1%). informaciis wyarod aq ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
televizia saxeldeba. (ix. diagrama #74)<br />
91
diagrama #74. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
televizia<br />
nacnobebi /<br />
axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
ar vici/miWirs pasuxi<br />
1%<br />
3%<br />
3%<br />
33%<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom samcxe-javaxeTis mosaxleobis ori mexuTedi<br />
garkveul informacias iRebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqtis Sesaxeb, am mxaris mosaxleobis mxolod erTma mexuTedma (20.4%)<br />
icis, rom ufleba aqvs biujetis proeqtze waradginos<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi.<br />
warmodgenil regionSi maRalia rwmunebulebis cnobadoba. aTi<strong>da</strong>n cxra<br />
mosaxlem icis, rom maT Tems/<strong>da</strong>bas/sofels hyavs rwmunebuli (92%). magram<br />
mosaxleobis 85% mainc acxadebs, rom maTi rwmunebuli saerTod ar<br />
awvdis informacias mosaxleobas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobaze.<br />
samcxe-javxeTis regionis mosaxleobis erTi meoTxedia informirebuli<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi 25.5% acxadebs,<br />
rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
74.5%-sTvis es saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 21.6%<br />
ambobs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba,<br />
xolo mosaxleobis naxevari - 52.8% indiferentulia am kuTxiT. (ix.<br />
diagrama #75)<br />
diagrama #75. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
22%<br />
53%<br />
26%<br />
60%<br />
92
ogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis 25.5% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTTvis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobasTan <strong>da</strong>kavSirebuli informaciis<br />
wyaroebs, ZiriTa<strong>da</strong>d, televizia <strong>da</strong> axloblebi warmoadgenen (monacemTa<br />
simciris gamo procentuli maCveneblebis warmoadgena ar aris<br />
statistikurad marTebuli).<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas, rom samcxe-javaxeTis mosaxleoba Zalian<br />
pasiuria sakrebulosTan/gamgeobasTan komunikaciaSi. sakrebulos<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba nakvlevi regionis mosaxleobis<br />
mxolod 0.8%-s aqvs. <strong>TviTmmarTvel</strong>i organoebis saqmianobaSi mosaxleobis<br />
<strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong>bal donesa <strong>da</strong> maT pasiurobaze miuTiTebs is faqtic,<br />
rom regionis mosaxleobis did umravlesobas (88.7%) sakrebulos<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki hqonia, xolo 10.6%-ma, survilis<br />
miuxe<strong>da</strong>vad, es mxolod im mizeziT ver moaxerxa, rom sxdoma saerTod ar<br />
Catarebula. (ix. diagrama #76)<br />
diagrama #76. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
11%<br />
1%<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom msgavsi gamocdileba samcxe-javaxeTis regionis arc erT mosaxles<br />
ara aqvs.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom samcxe-javaxeTis regionis ori mexuTedi biujetis<br />
proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebul garkveul informacias iRebs, arc erT maTgans<br />
ar warudgenia sakuTari wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi biujetis proeqtis<br />
Sesaxeb.<br />
samcxe-javaxeTis regionis mosaxleoba gamgeobis rwmunebulisadmi<br />
mimarTvis TvalsazrisiTac ar gamoirCeva aqtiurobiT. am regionis<br />
mosaxleobis mxolod 1.6% aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs<br />
rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi<br />
<strong>da</strong>xmarebis TxovniT (saSualo regionuli maCvenebeli - 13.5%), xolo did<br />
umravlesobas 98.4%-s msgavsi gamocdileba ara aqvs. amis mizezad, sxva<br />
regionebis msgavsad, aqac ori ZiriTadi faqtori saxeldeba. 38.9%<br />
miiCnevs, rom rwmunebuls misi <strong>da</strong>xmareba ar SeeZlo, xolo 59.6%-s<br />
<strong>da</strong>xmareba ar <strong>da</strong>sWirvebia.<br />
89%<br />
93
sagulisxmoa, isic, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis<br />
Sesaxeb garkveuli saxis informaciis gamoTxovis praqtika regionis arc<br />
erT mosaxles ara aqvs.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens gamgeobis warmomadgenlebTan <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiTac. nakvlevi<br />
regionis mosaxleobis mxolod 0.7%-ma ganacx<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis/sakrebulos aparatisTvis mouTxovia Sexvedris organizeba, rac<br />
5-jer naklebia saSualo regionul maCvenebelze. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom<br />
aRniSnuli SemTxvevebi<strong>da</strong>n yvela <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
mosaxleobasTan komunikaciis donec. samcxe-javaxeTis regionSi<br />
gamokiTxuli mosaxleobis orma mexuTedma aRniSna, rom maTi rwmunebuli<br />
ar atarebs periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan (42.6%). 30.8%-s ar<br />
smenia msgavsi faqtis Sesaxeb, Sesabamisad kiTxvaze pasuxi gauWir<strong>da</strong>.<br />
mosaxleobis mxolod 26.6%-ma ganacxa<strong>da</strong>, rom maTi rwmunebuli atarebs<br />
periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan. (ix. diagrama #77)<br />
diagrama #77. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara ar vici/ / miWirs pasuxi<br />
31%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv samcxejavaxeTis<br />
regionSi rwmunebulebi arcTu ise aqtiurebi aRmoCndnen.<br />
mosaxleobis mxolod erTma mexuTedma (21%) aRniSna, rom maTi<br />
rwmunebuli sakuTari iniciativiT interesdeba macxovrebelTa<br />
problemebiT. (ix. diagrama #78)<br />
4%<br />
43%<br />
16%<br />
2%<br />
6%<br />
94
diagrama #78. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT.<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
46%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas, Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. samcxe-javaxeTis<br />
regionSi macxovrebelTa 19%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli swored<br />
ase iqceva, xolo 80.1%-is TqmiT, msgavs qmedebas adgili ar hqonia. (ix.<br />
diagrama #79)<br />
diagrama #79. gamgeobis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
80%<br />
1%<br />
19%<br />
21%<br />
33%<br />
diax ara pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> ar vici/miWirs pasuxi<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenelTa mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. warmodgenili<br />
regionis mosaxleobis 36.4% acxadebs rom sakrebulo ar awyobs<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan, TiTqmis amdenive (38.4%) ki ar aris<br />
informirebuli msgavsi faqtebis Sesaxeb. aRsaniSnavia, rom samcxejavaxeTis<br />
arc erT macxovrebels ar uTqvams, rom gamgeoba ar awyobs<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan, Tumca sakmaod didma nawilma kiTxvaze –<br />
awyobs Tu ara gamgeoba periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan _ pasuxi<br />
ver gasca (68.2%). (ix. cxrili #11)<br />
cxrili #11. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 3.7% 2.9%<br />
diax, yovelkvartalurad 13.6% 2.7%<br />
diax, weliwadSi orjer 0.7% 0%<br />
diax, weliwadSi erTxel 7.3% 15.4%<br />
ara 36.4% 0%<br />
95
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 10.8%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 38.4% 68.2%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. samcxe-javaxeTis mosaxleobis didi nawilis<br />
TqmiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi araviTari<br />
problemebi ar hqoniaT (63.9%). <strong>da</strong>saxelebul problemebs Soris ki<br />
momsaxurebisa <strong>da</strong> informaciis miRebis problemebi gamoikveTa.<br />
2.15. qvemo qarTli<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
qvemo qarTlis regionis mosaxleobis erTma mesamedma (32.1%) icis, rom<br />
sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia, Tumca am<br />
sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi mxolod 2.5%-sTvis aris<br />
cnobili. rac 3-jer naklebia saSualo regionul maCvenebelze. qvemo<br />
qarTlis regionSi sakrebulos sxdomebis gamarTvis TariRTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT informacias ZiriTa<strong>da</strong>d rwmunebulisagan <strong>da</strong> nacnobebisagan<br />
iReben.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom es qvemo qarTlis<br />
mosaxleobis mxolod 12.1%-sTvis aris cnobili.<br />
warmodgenil regionSi mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT erTma mesamedma (33.7%)<br />
icis, rom nebismier mosaxles ufleba aqvs gaecnos <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqts. qvemo qarTlis mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT<br />
igive raodenoba – erTi mesamedi (36.5%) informacias iRebs biujetis<br />
proeqtis Sesaxeb. Sesabamisad, 63.5%-ma saerTod araferi icis biujetis<br />
proeqtis Sesaxeb, rac 16 procentuli erTeuliT metia saSualo<br />
regionul maCvenebelze. biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebuli informaciis<br />
wyaros ki ZiriTa<strong>da</strong>d televizia warmoadgens. (ix. diagrama #80)<br />
diagrama #80. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair informacias<br />
interneti<strong>da</strong>n<br />
instituti<strong>da</strong>n<br />
televizia<br />
nacnobebi / axloblebi<br />
rwmunebulisgan<br />
beWduri media<br />
2%<br />
2%<br />
2%<br />
7%<br />
6%<br />
24%<br />
64%<br />
96
qvemo qarTlis mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT erTma meoTxedma (22.7%) icis,<br />
rom ufleba aqvs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT waradginos wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi, xolo <strong>da</strong>rCenili 77.3%-<br />
Tvis am uflebis Sesaxeb ar aris cnobili.<br />
qvemo qarTlis regionSi aTi<strong>da</strong>n rva mosaxlem icis, rom maT<br />
Tems/<strong>da</strong>bas/sofels/ubans hyavs rwmunebuli (81.5%). miuxe<strong>da</strong>vad am<br />
maCveneblisa, mosaxleobis 88% acxadebs, rom maTi rwmunebuli<br />
mosaxleobas saerTod ar awvdis informacias gamgeobis/meriis<br />
saqmianobaze.<br />
warmodgenili regionis mosaxleobis erTi mesamedi informirebulia<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. maTi 32.6% acxadebs,<br />
rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo <strong>da</strong>rCenili<br />
67.4%-saTvis saqmianoba ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 24.3%<br />
acxadebs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba,<br />
xolo 43.1% indiferentulia am sakiTxTan mimarTebaSi. (ix. diagrama<br />
#81)<br />
diagrama #81. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
24%<br />
43%<br />
rogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis 32.6% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb, xolo informaciis<br />
wyaroebs televizia <strong>da</strong> nacnobebi warmoadgenen.<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba nakvlevi regionis<br />
mosaxleobis 7.5%-s aqvs, rac 2.3 procentuli erTeuliT metia saSualo<br />
regionul maCvenebelze. Tumca regionis mosaxleobis umravlesobas<br />
(78.1%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar hqonia, rac<br />
saerTo tendencias a<strong>da</strong>sturebs. regionis mosaxleobis 14.4%-ma survilis<br />
miuxe<strong>da</strong>vad ver moaxerxa sxdomaze <strong>da</strong>swreba drois uqonlobis gamo an im<br />
mizeziT, rom ver gaigo rodis iyo sxdoma <strong>da</strong>niSnuli. nawilma ki aRniSna,<br />
rom sxdoma saerTod ar Catarebula. (ix. diagrama #82)<br />
33%<br />
97
diagrama #82. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
14%<br />
aseve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom maT Soris, visac sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba aqvs, umetesoba ise Sevi<strong>da</strong> sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, rom winaswar<br />
aravisTvis miumarTavs, nawilma ki sxdomaze <strong>da</strong>saswrebad gamgeobis/meriis<br />
rwmunebuls mimarTa.<br />
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom msgavi gamocdileba regionis arc erT mosaxles ara aqvs.<br />
rogorc aRiniSna, qvemo qarTlis regionSi <strong>da</strong>balia <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis gacnobis praqtika. kidev ufro iSviaTia<br />
SemTxvevebi, rodesac mosaxleoba sakuTar wina<strong>da</strong>debebs/SeniSvnebs<br />
waradgens aRniSnul biujetTan <strong>da</strong>kavSirebiT. qvemo qarTlis regionSi<br />
maT Soris, vinc ecnoba biujetis proeqts, arc erTs ar warudgenia<br />
sakuTari mosazrebebi mis Sesaxeb.<br />
qvemo qarTlis mosaxleoba pasiurobas iCens gamgeobis/meriis<br />
rwmunebulisadmi mimarTvis TvalsazrisiTac. am regionis mosaxleobis<br />
mxolod 2.6% aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs rwmunebulisTvis<br />
adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis TxovniT<br />
(saSualo regionuli – 13.5%), xolo did umravlesobas 97.4%-s msgavsi<br />
gamocdileba ara aqvs, ris mizeza<strong>da</strong>c ZiriTa<strong>da</strong>d sami faqtori saxeldeba.<br />
kerZod, mosaxleobis did nawils ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia rwmunebulis<br />
<strong>da</strong>xmareba (91%), garkveul nawils (3.1%) miaCnia, rom rwmunebuli mas ver<br />
<strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>, gamokiTxulTa 3.2%-ma ki ar ico<strong>da</strong> am uflebis Sesaxeb.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika regionis mosaxleobis Zalian mcire<br />
nawils – 1.9%-s aqvs. maT aRniSnes, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<br />
gamoTxovil informacias arasrulad iZleva.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens gamgeobis/meriis warmomadgenlebTan<br />
<strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiTac. nakvlevi<br />
regionis mosaxleobis absolutur umravlesobas gamgeobis/<br />
meriis/sakrebulos aparatisTvis ar mouTxovia Sexvedris organizeba.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
mosaxleobis informirebulobasa <strong>da</strong> aqtivobasTan erTad kvlevis<br />
farglebSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
7%<br />
78%<br />
98
mosaxleobasTan komunikaciis donec. qvemo qarTlis regionSi<br />
gamokiTxuli mosaxleobis <strong>da</strong>axlovebiT erTma mesamedma aRniSna, rom<br />
maTi rwmunebuli ar atarebs periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan<br />
(28.8%). sagulisxmoa, rom mosaxleobis naxevari rwmunebulisa <strong>da</strong><br />
mosaxleobis komunikaciis Taobaze naklebad aris informirebuli <strong>da</strong> ar<br />
icis atarebs Tu ara rwmunebuli mosaxleobasTan periodul Sexvedrebs.<br />
(ix. diagrama #83)<br />
diagrama #83. gamgeobis/meriis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara ar vici/ / miWirs pasuxi<br />
53%<br />
2% 6% 3% 7%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara gamgeobis/meriis rwmunebuli<br />
Tavisi iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv<br />
qvemo qarTlis regionSi rwmunebulebi arcTu sakmarisad aqtiurebi<br />
aRmoCndnen. mosaxleobis mxolod erTma mexuTedma (19.9%) aRniSna, rom<br />
maTi rwmunebuli sakuTari iniciativiT interesdeba raionis<br />
macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #84)<br />
diagrama #84. ikvlevs Tu ara gamgeobis/meriis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
29%<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
51%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa mxolod mcire nawili axdens<br />
mosaxleobaSi wamoWrili problemebis prioritetizacias <strong>da</strong><br />
sazogadoebas ekiTxeba Tu romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze<br />
mniSvnelovani. qvemo qarTlis regionSi macxovrebelTa mxolod 12.5%-ma<br />
aRniSna, rom maTi rwmunebuli ikvlevs prioritetebs. (ix. diagrama #85)<br />
20%<br />
29%<br />
99
diagrama #85. gamgeobis/meriis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
21%<br />
rogorc aRiniSna, qvemo qarTlSi rwmunebulisadmi mimarTvis praqtika<br />
sakmaod <strong>da</strong>balia. asve sagulisxmoa, rom maTgan, vinc rwmunebulisagan<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmareba iTxova, mxolod<br />
naxevari <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis/meriis<br />
warmomadgenlebis mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire. warmodgenili<br />
regionis mosaxleobis 42.0% acxadebs, rom sakrebulo ar awyobs<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan, xolo gamgeoba/meria ufro aqtiuria.<br />
mosaxleobis 26.3% aRniSnavs, rom meria/gamgeoba ar xvdeba mosaxleobas.<br />
rogorc sakrebulos, aseve gamgeobis/meriis mxri<strong>da</strong>n mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebi ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi erTxel ewyoba. (ix. cxrili<br />
#12cxrili #12. sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis/meriis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
66%<br />
12%<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
gamgeobis/meriis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 0% 2.3%<br />
diax, yovelkvartalurad 0.6% 1.4%<br />
diax, weliwadSi orjer 3.5% 6.2%<br />
diax, weliwadSi erTxel 17.2% 22.4%<br />
ara 42.0% 26.3%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 1.3% 1.3%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 35.4% 40.2%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan/meriasTan<br />
komunikaciis problemebi. qvemo qarTlis mosaxleobis mxolod 30.3%<br />
aRniSnavs, rom am mxriv araviTari problema ar hqonia, xolo 49.9%-is<br />
TqmiT, maT saerTod ar aqvT Sexeba sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobasTan/<br />
meriasTan, Sesabamisad, qvemo qarTlis regionSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebTan komunikaciis problemebi ar gamovlenila.<br />
2.16. Si<strong>da</strong> qarTli<br />
moqalaqeTa informirebuloba<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis regionis mosaxleobis erT meoTxedze metma (29.5%) icis,<br />
rom sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> maTze <strong>da</strong>swreba yvelas SeuZlia,<br />
sagulisxmoa, rom am sxdomebis gamarTvis konkretuli TariRi 11.6%-sTvis<br />
100
aris cnobili. sakrebulos sxdomebis gamarTvis TariRTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />
informacias ZiriTa<strong>da</strong>d televizii<strong>da</strong>n, sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisa <strong>da</strong> nacnobebisgan iReben.<br />
rac Seexeba mosaxleobis informirebulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
amomrCevelTa nawilis mier (3%) sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevis<br />
inicirebis uflebis Sesaxeb, aRmoCn<strong>da</strong>, rom es faqti Si<strong>da</strong> qarTlis<br />
mosaxleobis 10.4%-sTvis aris cnobili. rac, Sesabamisad, saSualo<br />
regionuli maCveneblis mxolod naxevaria.<br />
warmodgenil regionSi mosaxleobis sakmaod mcire nawilma – aTi<strong>da</strong>n<br />
erTma mosaxlem (13.8%) icis, rom nebismier mosaxles ufleba aqvs gaecnos<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts. miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa,<br />
am mxaris mosaxleobis erTi mesamedi iRebs informacias biujetis<br />
proeqtis Sesaxeb (34.2%). Sesabamisad, 65.8% saerTod ar iRebs informacias<br />
biujetis Sesaxeb (saSualo regionuli – 47.1%). informaciis wyaroebs ki<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d televizia <strong>da</strong> nacnobebi warmoadgenen. (ix. diagrama #86)<br />
diagrama #86. <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis Sesaxeb informaciis wyaroebi<br />
ar viReb aranair<br />
informacias<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
SenobaSi<br />
radio<br />
televizia<br />
nacnobebi /<br />
axloblebi<br />
sakrebulos/gamgeobis<br />
TanamSromlebisgan<br />
gamgeobi<strong>da</strong>n<br />
beWduri media<br />
1%<br />
1%<br />
2%<br />
1%<br />
10%<br />
9%<br />
28%<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis regionis aTi macxovrebli<strong>da</strong>n erTma icis, rom ufleba<br />
aqvs biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT waradginos sakuTari<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi (12.2%), rac 2.5-jer naklebia saSualo regionul<br />
maCvenebelze.<br />
Si<strong>da</strong> qarTlSi maRalia rwmunebulebis cnobadoba. aq aTi<strong>da</strong>n cxra<br />
mosaxlem icis, rom maT Tems/<strong>da</strong>bas/sofels hyavs rwmunebuli (90.1%).<br />
miuxe<strong>da</strong>vad am maCveneblisa, mosaxleobis 87.3% acxadebs, rom maTi<br />
rwmunebuli saerTod ar awvdis mosaxleobas informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobaze.<br />
warmodgenili regionis mosaxleobis erTi mexuTedia informirebuli<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb. mosaxleobis 21.7%<br />
acxadebs, rom ecnoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobas, xolo<br />
<strong>da</strong>rCenili 78.3%-sTvis ucnobia sxva<strong>da</strong>sxva mizezebis gamo. kerZod, 19.7%<br />
ambobs, rom ar icis sad <strong>da</strong> rogor SeiZleba am informaciis mopoveba,<br />
66%<br />
101
xolo umravlesoba - 58.6%, indiferentuli aRmoCn<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobis mimarT. (ix. diagrama #87)<br />
diagrama #87. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobis<br />
done<br />
diax ara, ar mainteresebs ara, ar vici sai<strong>da</strong>n miviRo <strong>da</strong> rogor<br />
20%<br />
59%<br />
rogorc zemoT aRiniSna, mosaxleobis mxolod 21.7% iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb, xolo informaciis<br />
wyaroebs televizia <strong>da</strong> axloblebi warmoadgenen (monacemTa simciris<br />
gamo procentuli maCveneblebis warmodgena ar aris statistikurad<br />
marTebuli).<br />
moqalaqeTa aqtivoba<br />
zoga<strong>da</strong>d SeiZleba iTqvas, rom Si<strong>da</strong> qarTlis mosaxleoba Zalian pasiuria<br />
sakrebuloebTan/gamgeobebTan komunikaciaSi. sakrebulos sxdomebze<br />
<strong>da</strong>swrebis gamocdileba mosaxleobis mxolod 0.9%-s aqvs. <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
organoebis saqmianobaSi mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong>bal donesa <strong>da</strong> maT<br />
pasiurobaze miuTiTebs is faqtic, rom regionis mosaxleobis did<br />
umravlesobas (98.3%) sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survilic ki ar<br />
hqonia, xolo 0.9%-ma survilis miuxe<strong>da</strong>vad ver moaxerxa sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swreba drois uqonlobis gamo an ar ico<strong>da</strong> rodis iyo sxdoma<br />
<strong>da</strong>niSnuli. (ix. diagrama #88)<br />
diagrama #88. sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis praqtika<br />
22%<br />
diax ara, survili ar mqonia ara, mindo<strong>da</strong> <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> ver movaxerxe<br />
1%1%<br />
98%<br />
un<strong>da</strong> aRiniSnos, isic, rom maT Soris, visac sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
gamocdileba aqvs, umetesoba ise Sevi<strong>da</strong> sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, rom winaswar<br />
aravisTvis miumarTavs.<br />
102
sazogadoebis aqtivoba Seswavlil iqna sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebaSi maTi monawileobis praqtikis kuTxiTac. aRmoCn<strong>da</strong>,<br />
rom msgavs aqtivobaSi Si<strong>da</strong> qarTlis regionis macxovreblebs<br />
monawileoba ar miuRiaT.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom Si<strong>da</strong> qarTlis regionis erTi mesamedi (34.2%)<br />
garkveul informacias iRebs biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, maT<br />
mxolod 1.2%-s aqvs wardgenili aRniSnuli proeqtis Sesaxeb sakuTari<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi (saSualo regionuli 4.3%). SeniSvnebi yvela<br />
aRniSnul SemTxvevaSi zepirad iyo gadmocemuli.<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis regionis mosaxleoba gamgeobis rwmunebulisadmi mimarTvis<br />
TvalsazrisiTac ar gamoirCeva aqtiurobiT. mosaxleobis mxolod 5.8%<br />
aRniSnavs, rom erTxel mainc miumarTavs rwmunebulisTvis adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebis TxovniT, xolo did<br />
umravlesobas (94.2%) msgavsi gamocdileba ara aqvs. mizezi aqac<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d oria: mosaxleobis did nawils ubralod ar <strong>da</strong>sWirvebia<br />
rwmunebulis <strong>da</strong>xmareba am sakiTxSi (52.9%), gamokiTxulTa 47.1% miiCnevs,<br />
rom rwmunebuli mas ver <strong>da</strong>exmarebo<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb garkveuli saxis<br />
informaciis gamoTxovis praqtika regionis arc erT mosaxles ara aqvs.<br />
mosaxleoba <strong>da</strong>bal aqtivobas iCens gamgeobis warmomadgenlebTan <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebTan Sexvedris moTxovnis TvalsazrisiTac. nakvlevi<br />
regionis mosaxleobis mxolod 3.5%-ma ganacx<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis/sakrebulos aparatisTvis mouTxovia Sexvedris organizeba.<br />
sagulisxmoa, rom arc erTi aRniSnuli SemTxveva gamgeobis/ sakrebulos<br />
mier ar <strong>da</strong>kmayofilebula.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia moqalaqeebTan<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis regionSi gamokiTxuli mosaxleobis naxevarze metma<br />
aRniSna, rom maTi rwmunebuli ar atarebs periodul Sexvedrebs<br />
mosaxleobasTan (56.7%). 39.9%-s TqmiT, ki rwmunebuli am mxriv aqtiuria.<br />
(ix. diagrama #89)<br />
103
diagrama #89. gamgeobis rwmunebulis mosaxleobasTan komunikaciis praqtika<br />
diax, yovelTve diax, yovelkvartalurad diax, weliwadSi orjer<br />
diax, weliwadSi erTxel ara<br />
57%<br />
mosaxleobas vekiTxebodiT, ikvlevs Tu ara rwmunebuli Tavisi<br />
iniciativiT adgilobriv saWiroebebsa <strong>da</strong> problemebs. am mxriv Si<strong>da</strong><br />
qarTlis regionSi gamgeobis rwmunebulebi arcTu sakmarisad aqtiurebi<br />
aRmoCndnen. mosaxleobis mxolod erTma mesamedma (31.6%) aRniSna, rom<br />
maTi rwmunebuli sakuTari iniciativiT interesdeba raionis<br />
macxovrebelTa problemebiT. (ix. diagrama #90)<br />
diagrama #90. ikvlevs Tu ara gamgeobis rwmunebuli sazogadoebis saWiroebebs Tavisi<br />
iniciativiT<br />
21%<br />
11%<br />
diax ara ar vici/miWirs pasuxi<br />
68%<br />
1%<br />
sagulisxmoa, rom rwmunebulTa nawili mosaxleobaSi wamoWrili<br />
problemebis prioritetizacias axdens <strong>da</strong> ekiTxeba sazogadoebas, Tu<br />
romeli saWiroebaa maTTvis yvelaze mniSvnelovani. Si<strong>da</strong> qarTlis<br />
regionSi macxovrebelTa 21.8%-ma aRniSna, rom maTi rwmunebuli swored<br />
ase iqceva, xolo <strong>da</strong>narCeni 78.2%-is TqmiT msgavs qmedebas adgili ar<br />
hqonia. (ix. diagrama #91)<br />
8%<br />
32%<br />
104
diagrama #91. gamgeobis rwmunebulis mier problemebis prioritetizaciis praqtika<br />
diax ara<br />
78%<br />
zemoT aRniSnuli iyo, rom Si<strong>da</strong> qarTlis regionis mosaxleobis 5.8%-s<br />
miumarTavs gamgeobis rwmunebulisTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan<br />
komunikaciaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis. maTgan did nawils rwmunebulma <strong>da</strong>xmareba<br />
ver gauwia (68.6%).<br />
aseve Seswavlil iqna sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenelTa mxri<strong>da</strong>n mosaxleobasTan Sexvedrebis sixSire.<br />
warmodgenili regionis mosaxleobis umravlesoba – 87.9% acxadebs rom<br />
sakrebulo ar awyobs Sexvedrebs mosaxleobasTan. gamgeoba am<br />
TvalsazrisiT odnav ufro aqtiuria, mosaxleobis 64.3% aRniSnavs, rom<br />
gamgeoba ar xvdeba mosaxleobas. rogorc sakrebulos, aseve gamgeobis<br />
mier mosaxleobasTan Sexvedrebi ZiriTa<strong>da</strong>d weliwadSi erTxel ewyoba.<br />
(ix. cxrili #12)<br />
cxrili #12.sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis sazogadoebasTan komunikaciis sixSire<br />
sakrebulos mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
22%<br />
gamgeobis mier<br />
sazogadoebasTan gamarTuli<br />
Sexvedrebis sixSire<br />
diax, yovelTve 0% 0%<br />
diax, yovelkvartalurad 1.5% 4.0%<br />
diax, weliwadSi orjer 0% 4.5%<br />
diax, weliwadSi erTxel 8.3% 12.5%<br />
ara 87.9% 64.3%<br />
pasuxze uari ganacxa<strong>da</strong> 0% 0%<br />
ar vici/miWirs pasuxi 2.3% 14.7%<br />
Seswavlil iqna sazogadoebis sakrebulosTan <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
komunikaciis problemebi. Si<strong>da</strong> qarTlis mosaxleobis mxolod 46.3%<br />
aRniSnavs, rom am mxriv araviTari problema ar hqonia, gamokiTxulTa<br />
16.8%-is safuZvelze gamovlenil problemaTagan ki yvelaze aqtualuria<br />
sakrebulos wevrebTan <strong>da</strong> gamgeobis warmomadgenlebTan Sexvedrisa <strong>da</strong><br />
momsaxurebis miRebis problemebi.<br />
105
nawili III. saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> sajaroobis<br />
xarisxis kvleva<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebi <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoeba<br />
3.1.kvlevis Sesaxeb<br />
kvlevis mesame komponentia saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> sajaroobis xarisxis kvleva<br />
qveynis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebis <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenlebis gamokiTxvis gziT.<br />
msgavsad meore komponentisa, am komponentis ZiriTadi mizanic<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>, maTi<br />
informirebulobis, aqtivobisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis saqmianobis<br />
sajaroobis xarisxis Seswavlaa. Tumca am SemTxvevaSi informacias<br />
viRebdiT uSualod sakrebuloebis <strong>da</strong> gamgeobebis\meriebis<br />
TanamSromlebisagan <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebisagan.<br />
yovelive es meore komponentTan erTad srul suraTs iZleva sakvlev<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis <strong>da</strong><br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> mxriv arsebuli realobis Sesaxeb.<br />
bunebrivia, kvlevisaTvis SeirCa igive <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi, sa<strong>da</strong>c<br />
Catar<strong>da</strong> mosaxleobis gamokiTxva. gamoyenebul iqna pirispir CaRrmavebuli<br />
interviuebi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis pasuxismgebel pirebTan (meri,<br />
meriis aparatis ufrosi, gamgebeli, gamgeblis pirveli moadgile,<br />
gamgeblis moadgile, gamgeobis aparatis ufrosi, gamgeobis aparatis<br />
ufrosis movaleobis Semsrulebeli, gamgeobis iuridiuli samsaxuris<br />
ufrosi; sakrebulos Tavmjdomare, sakrebulos Tavmjdomaris moadgile,<br />
sakrebulos aparatis ufrosi, sakrebulos socialur sakiTxTa komisiis<br />
Tavmjdomare). sul Catar<strong>da</strong> 40 interviu. Tbilisis merii<strong>da</strong>n <strong>da</strong><br />
sakrebulo<strong>da</strong>n miviReT werilobiT Sevsebuli kiTxvarebi, ramac ar mogvca<br />
saSualeba <strong>da</strong>gvezustebina an metad CavRrmavebodiT rig sakiTxebs.<br />
yvela SerCeul <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenlebTan Catar<strong>da</strong> fokus jgufebi, romlebze<strong>da</strong>c mowveuli<br />
iyvnen arasamTavrobo organizaciebis <strong>da</strong> mediis warmomadgenlebi, aseve<br />
eqspertebi <strong>da</strong> sazogadoebrivad aqtiuri a<strong>da</strong>mianebi. TiToeul Sexvedras<br />
eswrebo<strong>da</strong> saSualod 5 a<strong>da</strong>miani. sul Catar<strong>da</strong> 21 fokus jgufi,<br />
romlebsac <strong>da</strong>eswro 96 warmomadgeneli.<br />
kvlevam, rogorc mosalodneli iyo, aCvena, rom samoqalaqo sazogadoebis<br />
warmomadgenelTagan miRebuli informacia, rig SemTxvevebSi<br />
radikalurad gansxvavdebo<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleTagan miRebuli<br />
informaciisagan, Tumca iyo Tanxvedrac <strong>da</strong> <strong>da</strong>axloebuli poziciebic.<br />
aseve un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom kvlevis am komponentSi miRebuli informacia<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d a<strong>da</strong>sturebs eris kvleviT miRebul informacias, Tumca rig<br />
SemTxvevebSi zomierad an radikalurad gansxvavdeba misgan.<br />
106
3.2. kvlevis jamuri angariSi<br />
angariSis winamdebare TavSi warmodgenilia qveynis masStabiT nakvlevi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis jamuri monacemebi.<br />
mosaxleobis informirebuloba. sakrebuloTa umetesoba informacias<br />
sxdomaTa Catarebis Sesaxeb mxolod administraciul SenobebSi<br />
ganTavsebul sainformacio <strong>da</strong>faze aqveynebs, xolo mediis<br />
warmomadgenelTaTvis mxolod zogierTi sakrebulos pressamsaxuri<br />
avrcelebs informacias sxdomebis Sesaxeb (guria, kaxeTi, gori,<br />
axalcixe). mxolod or <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> sxdomis<br />
Catarebis TariRis Sesaxeb satelevizio eTeriT informaciis gavrcelebis<br />
SemTxveva, erTi TelavSi – gansakuTrebiT mniSvnelovani sakiTxis<br />
gansaxilveli sxdomis Catarebis Sesaxeb, xolo erTi quTaisSi – isic<br />
sxdomamde mxolod ramdenime saaTiT adre. rig regionebSi, sa<strong>da</strong>c<br />
adgilobrivi televiziebi funqcionirebs <strong>da</strong> gamoicema adgilobrivi<br />
gazeTebi (aWara, Si<strong>da</strong> qarTli, kaxeTi, Tbilisi), informacia vrceldeba<br />
satelevizio siuJetis an sagazeTo statiis saxiT ukve Catarebuli<br />
sxdomebisa <strong>da</strong> miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebis Taobaze. samoqalaqo<br />
seqtoris warmomadgenelTa gamokiTxvebis SedegebiT SegviZlia<br />
<strong>da</strong>vaskvnaT, rom <strong>da</strong>interesebul pirTaTvis informacia sxdomebis<br />
Catarebis TariRebisa <strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb xelmisawvdomia <strong>da</strong> misi<br />
miReba SesaZlebelia <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis administraciul<br />
SenobaSi. Tumca aRniSnul sakiTxze TbilisSi fokus jgufis monawileTa<br />
mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> garkveuli problema – am SemTxvevaSi aucilebelia saSvi,<br />
Tanac metad rTulia imis kontroli <strong>da</strong> garkveva, sinamdvileSi iyo Tu<br />
ara gamoqveynebuli informacia.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad sakrebuloTa erTi nawilis regulaciebSi Sesabamisi<br />
Canawerebis arsebobisa, mimdinare sxdomebis satelevizio/radio eTeriT<br />
<strong>da</strong> internet saSualebebiT translireba arc erT gamokiTxul<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulS ar xorcieldeba. Tbilisis sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, sxdomaTa translireba xdeba<br />
saWiroebisamebr, Tumca informacia sxdomaTa pir<strong>da</strong>piri eTeriT ga<strong>da</strong>cemis<br />
Sesaxeb fokus jgufis monawileTa mier ar <strong>da</strong>sturdeba.<br />
<strong>da</strong>balia mosaxleobis interesi sajaro informaciis miRebis<br />
TvalsazrisiTac. informaciis gamoTxovas Se<strong>da</strong>rebiT aqtiurad<br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi axorcieleben.<br />
samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebis informaciiT, sajaro<br />
informaciis gamoTxovisas kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>rRvevas<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis mxri<strong>da</strong>n iSviaTad aqvs adgili,<br />
gansakuTrebiT ki Tu informacias organizacia iTxovs. maT mier mxolod<br />
7 <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (mcxeTa, qe<strong>da</strong>, foTi, duSeTi, quTaisi,<br />
axalcixe, Tbilisi) iqna <strong>da</strong>saxelebuli informaciis gacemis <strong>da</strong>gvianebis<br />
calkeuli SemTxvevebi, umetes <strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> moTxovnili<br />
informaciis umokles vadebSi miRebaa SesaZlebeli. mniSvnelovania<br />
aRiniSnos, rom moqalaqeTa interesi sajaro informaciis miRebaze<br />
<strong>da</strong>balia – Cven mier gamokiTxuli sazogadoebis warmomadgenelTa arcTu<br />
mcire nawils informacia arasodes gamouTxovia, xolo ramdenime<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis moxeleebi acxadeben, rom moqalaqeebs<br />
107
arasodes miumarTavT aseTi informaciis moTxovniT (qe<strong>da</strong>), informaciis<br />
gamoTxoviT <strong>da</strong>interesebulni umetesad arasamTavrobo organizaciebis an<br />
politikuri partiis warmomadgenlebi arian. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoTa<br />
umetesoba sajaro informaciebis reestrs awarmoebs, SeuZliaT<br />
konkretuli statistikuri informaciis gacemac.<br />
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleTa umetesoba acxadebs, rom<br />
mzaddeba <strong>da</strong> vrceldeba informacia sakrebulos saqmianobis Sesaxeb,<br />
maTgan mxolod 4–ma <strong>da</strong>akonkreta ra formiT <strong>da</strong> intensivobiT<br />
xorcieldeba yovelive es – lanCxuTSi <strong>da</strong> TelavSi wliuri angariSis<br />
saxiT, xolo samtrediasa <strong>da</strong> lagodexSi – yovelkvireuli biuletenis<br />
saxiT. Tumca un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom am <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
teritoriaze moRvawe arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi<br />
acxadeben, rom sakrebulo Tavisi iniciativiT araviTar informacias ar<br />
avrcelebs. mxolod erT <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls (rusTavi) aqvs<br />
gaTvaliswinebuli biujetSi Tanxa sainformacio broSurebis<br />
gasavrceleblad <strong>da</strong> TanamSromloben kidec arasamTavrobo<br />
organizaciasTan TavianT saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> ukeT<br />
uzrunvelyofis mizniT.<br />
rac Seexeba sakrebulos sxdomebze mediis <strong>da</strong>swrebas, sakrebuloebis did<br />
umetesobaSi mediis warmomadgenlebi sxdomebs eswrebian. mxolod<br />
ramdenime sakrebulos aqvs <strong>da</strong>rbazSi maTTvis specialurad gamoyofili<br />
adgilebi, miuxe<strong>da</strong>vad amisa, <strong>da</strong>swrebas es garemoeba xels ar uSlis.<br />
mxolod sam sakrebuloSi (xelvaCauri, qe<strong>da</strong>, foTi) <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong><br />
mediisaTvis saintereso sakiTxebis ganxilva maTi warmomadgenlis<br />
sxdomaze <strong>da</strong>swrebis mizezad. Tbilisis fokus jgufmac mediis<br />
warmomadgenlebis sxdomebze regularuli <strong>da</strong>uswreblobis mizezad maTi<br />
<strong>da</strong>uinteresebloba <strong>da</strong>asaxela – isini acxadeben, rom erTpartiuli<br />
sakrebulo gasaSuqeblad saintereso ar aris.<br />
gamgeobaTa/meriaTa umetesoba biujetis proeqts gamgeobis SenobaSi<br />
ganTavsebul sainformacio <strong>da</strong>faze aqveynebs. adgilobriv presaSi<br />
biujetis gamoqveynebis Taobaze gancxadebas 13 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
(xelvaCauri, ambrolauri, rusTavi, qe<strong>da</strong>, zugdidi, foTi, lanCxuTi,<br />
duSeTi, gori, samtredia, axalcixe, Telavi, quTaisi) gamgeobis/meriis<br />
warmomadgeneli akeTebs, maTgan erTi (ambrolauri) biujetis proeqtis<br />
mxolod garkveul aspeqtebs aqveynebs adgilobriv gazeTSi, veb–<br />
gverds/internets biujetis proeqtis gamoqveynebisaTvis mxolod 6<br />
gamgeoba/meria (zugdidi, lanCxuTi, ozurgeTi, samtredia, quTaisi,<br />
Tbilisi) iyenebs, Tumca Tbilisis fokus jgufi biujetis proeqtis<br />
ganxilvebamde sajaro gamoqveynebas ar a<strong>da</strong>sturebs. biujetis proeqts<br />
biuletenis meSveobiT avrcelebs ori gamgeoba (samtredia, lagodexi).<br />
biujetis proeqts ar aqveynebs sami gamgeoba (mcxeTa, kaspi, axalqalaqi),<br />
maTgan erTi (axalqalaqi) biujetis proeqtis calkeul aspeqtebs aSuqebs<br />
adgilobrivi televiziiT, xolo erTi (mcxeTa) mxolod <strong>da</strong>mtkicebul<br />
biujets aqveynebs.<br />
gamgeobaTa/meriaTa umetesoba awarmoebs sajaro informaciis reestrs,<br />
amasTan maT mier informaciis gacemisas kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebi ar<br />
108
irRveva – umetesoba informacias umokles vadebSi/<strong>da</strong>uyovneblivac ki<br />
gascems. informaciis gacemis vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT mxolod 6<br />
gamgeobasTan gamoikveTa problema: or maTganSi (qe<strong>da</strong>, axalcixe)<br />
samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebis informaciiT, aris informaciis<br />
gacemis vadebis <strong>da</strong>rRvevis SemTxvevebi, erTgan (duSeTi) aRiniSna, rom<br />
vadebi ar irRveva organizaciis mier informaciis moTxovnis SemTxvevaSi,<br />
erTgan (zugdidi) <strong>da</strong>gvianebis mizezad <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> informaciis moTxovnis<br />
Taobaze moqalaqeTa mier wardgenili gancxadebebis gaugebari Sinaarsi,<br />
xolo erTgan <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxelem (quTaisi) aRniSna, rom<br />
informaciis gacemis <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>rRvevis mizeziT informaciis<br />
gacemaze pasuxismgebeli piri samsaxuri<strong>da</strong>n <strong>da</strong>iTxoves, xolo Tbilisis<br />
fokus jgufma informaciis gacemis specifikis Sesaxeb gviTxra, rom Tu<br />
gancxadeba meris saxelzea, ufro swrafad SeiZleba moTxovnili<br />
informaciis miReba.<br />
gamgeobaTa/meriaTa umetesobaSi TavianTi saqmianobis Sesaxeb operatiuli<br />
informaciis momzadeba <strong>da</strong> gavrceleba ar xorcieldeba – moqalaqeTaTvis<br />
informaciis miwodeba sajaro Sexvedrebisas an adgilobriv presaSi<br />
gamoqveynebuli masalebis meSveobiT xdeba. angariSis saxiT informacia<br />
adgilobrivi gazeTis ianvris nomerSi gamoaqveyna erTma (ambrolauri)<br />
gamgeobam, yovelwliuri angariSis saxiT aqveynebs axalqalaqic. erTs<br />
(rusTavi) adgilobrivi arasamTavrobo organizacia sistematurad<br />
umzadebs biuletens meriisave biujetSi gaTvaliswinebuli saxsrebiT,<br />
internetis/veb-gverdis meSveobiT avrcelebs informacias 4 raionis<br />
gamgeoba/meria (foTi, kaspi, samtredia, quTaisi), xolo biuletenebiT<br />
avrcelebs erTi gamgeoba (lagodexi). nawili gamgeobebisa (duSeTi,<br />
axalcixe) aseT informacias sainformacio <strong>da</strong>faze aqveynebs. mxolod sami<br />
gamgeobis warmomadgenelma (gar<strong>da</strong>bani, qe<strong>da</strong>, zugdidi) ganacxa<strong>da</strong>, rom<br />
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis momzadeba <strong>da</strong><br />
gamoqveyneba uzrunvelyofili ar aris, Tumca misi miReba SesaZlebelia<br />
moTxovnis safuZvelze.<br />
mosaxleobis CarTuloba. sakrebuloTa umetesobaSi biurosa <strong>da</strong> komisiis<br />
sxdomebs mosaxleoba naklebad eswreba maT mimarT <strong>da</strong>bali interesisa <strong>da</strong><br />
pasiurobis gamo. gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebi <strong>da</strong><br />
samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebi a<strong>da</strong>stureben, rom interesis<br />
arsebobisas moqalaqeTa sxdomebze <strong>da</strong>swreba garantirebulia. rogorc<br />
irkveva, sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis gancxadebiT moqalaqeTa<br />
mimarTva mxolod calkeul SemTxvevebSi, maTTvis saintereso sakiTxebis<br />
ganxilvisas xdeba, 8 <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi aRiniSna msgavsi<br />
SemTxvevebi (ambrolauri, gar<strong>da</strong>bani, mcxeTa, foTi, lanCxuTi, duSeTi,<br />
quTaisi, lagodexi), xolo sami sakrebulos warmomadgenelma (axalcixe,<br />
gori, axalqalaqi) gviTxra, rom sxdomebi ise<strong>da</strong>c Riaa <strong>da</strong> mimarTva sulac<br />
ar aris saWiro. zogierT <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi moxeleebic <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebic a<strong>da</strong>stureben, rom<br />
sakrebuloebi mzad arian uzrunvelyon moqalaqeTa <strong>da</strong>swreba sxdomebze,<br />
Tumca mosaxleoba interess ar amJRavnebs.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenelTa umetesoba acxadebs, rom<br />
sakrebuloebis komisiebTan Seqmnil droebiT samuSao jgufebSi<br />
109
sazogadoebis warmomadgenlebi mowveulni arian, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />
ori maTganis (gar<strong>da</strong>bani, zugdidi) reglamentSi es sakiTxi<br />
gaTvaliswinebuli arc aris. samoqalaqo seqtorisaTvis samuSao<br />
jgufebSi sazogadoebis warmomadgenelTa miwvevis faqtebis Sesaxeb<br />
zogjer cnobili ar aris. mxolod erTi sakrebuloSi (oni)<br />
warmomadgenelma ganacxa<strong>da</strong>, rom komisiebTan droebiTi samuSao jgufebi<br />
funqcionirebs, Tumca masSi moqalaqeebi mowveulni ar arian. or<br />
sakrebuloSi (qe<strong>da</strong>, lagodexi) komisiebTan samuSao jgufebi saerTod ar<br />
aris Seqmnili.<br />
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n, mxolod 4 maTganis (rusTavi,<br />
ozurgeTi, lanCxuTi, duSeTi) warmomadgeneli acxadebs, rom maT<br />
sakrebuloSi „Ria karis sxdomebi“ tardeba, Tumca gamokiTxuli<br />
mosaxleobis mier mxolod 2 maTganis (ozurgeTi, lanCxuTi – sa<strong>da</strong>c<br />
weliwadSi ramdenjerme tardeba „Ria karis sxdomebi“) gancxadeba<br />
<strong>da</strong><strong>da</strong>stur<strong>da</strong>. quTaisis sakrebuloSi arasamTavrobo organizacia gamovi<strong>da</strong><br />
konkretuli sakiTxis Sesaxeb aseTi sxdomis Catarebis iniciativiT,<br />
magram misi gaTvaliswineba ar mox<strong>da</strong>.<br />
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n mxolod oTxi maTganis<br />
(xelvaCauri, mcxeTa, axalqalaqi, Tbilisi) warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
sakrebulos gamsvleli sxdomebi Catar<strong>da</strong>, amasTan mcxeTaSi,<br />
amomrCevelTa moTxovniT, orjerac ki, Tumca samoqalaqo seqtoris<br />
warmomadgenlebi mcxeTaSi <strong>da</strong> TbilisSi aseTi sxdomis Catarebis Taobaze<br />
informacias ar a<strong>da</strong>stureben. axalqalaqSi gamsvleli sxdomebis Catareba<br />
ki samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebma <strong>da</strong>a<strong>da</strong>stures.<br />
gamokiTxuli <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi<strong>da</strong>n mxolod 4 maTganis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom riggareSe sxdomebi tardeba (xelvaCauri,<br />
qe<strong>da</strong>, duSeTi, lagodexi), Tumca ara moqalaqeTa moTxovnis, aramed<br />
sakrebulos iniciativis safuZvelze. 8 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
sakrebulos (mcxeTa, rusTavi, qe<strong>da</strong>, foTi, kaspi, samtredia, axalcixe,<br />
lagodexi) warmomadgeneli acxadebs, rom moewyo sakiTxis sajaro<br />
ganxilvebi, or maTgans (mcxeTa, rusTavi) ar a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis<br />
monawileebi, erTgan (qe<strong>da</strong>) sxdoma moewyo sakrebulos iniciativiT,<br />
erTgan (kaspi) mosaxleobis zepiri moTxovnis, xolo erTgan (axalcixe)<br />
arasamTavrobo organizaciebis oficialuri moTxovnis safuZvelze. or<br />
sakrebuloSi moewyo (lagodexi, foTi) sajaro ganxilva biujetis<br />
proeqtis Taobaze.<br />
arc erT gamokiTxul sakrebuloSi mosaxleobis mier samarTlebrivi<br />
aqtis proeqtis peticiis wesiT wardgena ar ganxorcielebula. rogorc<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleebi acxadeben, xSirad ki amas samoqalaqo<br />
seqtoris warmomadgenlebic a<strong>da</strong>stureben, sakrebulo mza<strong>da</strong>a<br />
uzrunvelyos moqalaqeTa CarTuloba – Ria karis, gamsvleli <strong>da</strong><br />
riggareSe sxdomebis, sajaro ganxilvisa Tu peticiis moTxovnis<br />
<strong>da</strong>kmayofilebis gziT, Tumca mosaxleoba ar aqtiurobs.<br />
mosaxleobasTan sakrebulos wevrebis Sexvedrebis sakiTxebi umetes<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi analogiurad aris ga<strong>da</strong>wyvetili – miuxe<strong>da</strong>vad<br />
110
imisa, <strong>da</strong>wesebulia Tu ara oficialurad moqalaqeTa miRebis dro,<br />
TiTqmis yvela maTganis warmomadgenelma aRniSna, rom moqalaqeebs<br />
Tanamdebobis pirebi yovelgvari SezRudvebis gareSe iReben. 12<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls (xelvaCauri, mcxeTa, rusTavi, oni, zugdidi,<br />
kaspi, ozurgeTi, duSeTi, gori, quTaisi, Telavi, Tbilisi) aseTi dro<br />
oficialura<strong>da</strong>c aqvs <strong>da</strong>dgenili. ramdenime sakrebuloSi (ambrolauri,<br />
gar<strong>da</strong>bani, lagodexi) sakrebulos wevrebis sakontaqto telefonebi<br />
yvelasaTvis xelmisawvdomia.<br />
12 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis gamgeobis/meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, biujetis proeqtis sajaro ganxilvebi ewyoba rogorc<br />
gamgeobis/meriis sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi, aseve soflebSi gasvlisas<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebis saSualebiT <strong>da</strong> masSi CarTulia<br />
arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenlebi, mosaxleobis<br />
<strong>CarTulobis</strong> xarisxi maRali ar aris – sazogadoeba naklebad aqtiuria.<br />
lagodexis gamgeoba yovelTvis atarebs biujetis sajaro ganxilvebs mis<br />
miRebamde, amis Sesaxeb atyobinebs arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong><br />
mediis warmomadgenlebs, radios meSveobiT avrcelebs informacias<br />
sajaro ganxilvebis TariRis Sesaxeb.<br />
8 <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (ambrolauri, gar<strong>da</strong>bani, mcxeTa, kaspi, duSeTi,<br />
gori, quTaisi, axalqalaqi) biujetis proeqtis sajaro ganxilvebi ar<br />
ewyoba, Tumca moxeleebi aRniSnaven, rom ganxilvebi mimdinareobs<br />
Sesabamis samsaxurebSi/komisiebSi <strong>da</strong> moqalaqeTaTvis <strong>da</strong>interesebis<br />
SemTxvevaSi maTze <strong>da</strong>swreba problemas ar warmoadgens. quTaisis meriis<br />
warmomadgeneli sajaro ganxilvebs mosaxerxebel formad ar miiCnevs,<br />
upiratesobas aniWebs winaswar Sexvedrebs, raTa mosaxleobis<br />
problemebis gaTvaliswinebiT moxdes biujetis formireba. ambrolauris<br />
municipalitetSi, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom sajaro ganxilvebi ar ewyoba,<br />
komisiaTa <strong>da</strong>skvnebi agebulia swored moqalaqeTa wina<strong>da</strong>debebze.<br />
biujetis proeqtis Taobaze wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi sazogadoebisagan 13<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis (xelvaCauri, mcxeTa, rusTavi, qe<strong>da</strong>, zugdidi,<br />
ozurgeTi, lanCxuTi, samtredia, quTaisi, axalcixe, axalqalaqi,<br />
lagodexi, Tbilisi) gamgeobas/merias aqvs miRebuli, maTgan erTs<br />
(rusTavi) mxolod erTxel, aqvs miRebuli amgvari SeniSvnebi socialur<br />
sakiTxebze. zemoxsenebulTagan 4 gamgeobaSi/meriaSi (zugdidi, samtredia,<br />
quTaisi, lagodexi) mxolod arasamTavrobo organizaciebma waradgines<br />
SeniSvnebi. rogorc am raionebis adgilobrivi moxeleebi aRniSnaven,<br />
yovelTvis xdeba SeniSvnebis gaTvaliswineba. quTaisis meriis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom biujetis proeqtze arasamTavrobo<br />
organizaciebis mier wardgenili SeniSvnebi miuRiaT. Tumca isic un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom ganxilvis procesSi maTi CarTuloba, wina wlebTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT, sakmaod <strong>da</strong>balia.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis komunikacia mosaxleobasTan. sakrebuloTa<br />
umetesobis warmomadgenlebi mosaxleobasTan Sexvedrebs periodulad<br />
atareben – gadian soflebSi <strong>da</strong> esaubrebian mosaxleobas. swored aseT<br />
Sexvedrebze awvdian isini mosaxleobas informacias ganxorcielebuli<br />
saqmianobis Sesaxeb. <strong>TviTmmarTvel</strong>obaTa garkveuli nawilis<br />
111
warmomadgenlebi acxadeben, rom mosaxleobasTan regularuli<br />
Sexvedrebis dros, maT problemebze saubrisas, bunebrivad xdeba<br />
ganxorcielebuli saqmianobis Sesaxeb angariSis Cabareba. mxolod 8<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (gar<strong>da</strong>bani, oni, qe<strong>da</strong>, foTi, kaspi, lanCxuTi,<br />
axalqalaqi, ambrolauri) <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> mosaxleobisTvis angariSis<br />
oficialuri saxiT periodulad wardgena. mniSvnelovania aRiniSnos, rom<br />
samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebma yvela maTganSi sakrebulos mier<br />
mosaxleobisadmi angariSis Cabareba ar <strong>da</strong>a<strong>da</strong>stures.<br />
sakrebulosTan urTierTobisas samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebi<br />
sakrebulos aparats iSviaTad mimarTaven – umetesoba pirad kontaqtebs<br />
iyenebs Sexvedrebis organizebisa Tu masalebis momzadebisaTvis. mxolod<br />
rusTavsa <strong>da</strong> foTSi gamoikveTa aparatis mier Sexvedrebis organizebaSi<br />
sazogadoebis maqsimaluri <strong>da</strong>xmareba <strong>da</strong> mxar<strong>da</strong>Wera, xolo <strong>da</strong>narCen<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> sakrebuloebis aparatebs zogjer mimarTaven,<br />
zogjer _ ara.<br />
TiTqmis yvela Seswavlil <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi gamgebelsa/mersa <strong>da</strong><br />
gamgeobis/meriis Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan Sexvedris dReebi<br />
oficialurad aqvT <strong>da</strong>dgenili, Tumca maTi umetesoba moqalaqeebs mainc<br />
nebismier dros, SeuzRu<strong>da</strong>vad xvdeba. 8 gamgeobaSi/meriaSi gamgebeli/meri<br />
mxolod <strong>da</strong>dgenil dReebSi iRebs moqalaqeebs (zugdidi, foTi, kaspi,<br />
gori, samtredia, quTaisi, axalqalaqi, lagodexi), aseT SemTxvevebSi<br />
masTan SexvedrisaTvis moqalaqeebi aparats mimarTaven, samsaxurebis<br />
ufrosebi moqalaqeebs SezRudvebisa <strong>da</strong> grafikis gareSe xvdebian.<br />
mxolod TbilisSi gamoikveTa gansxvavebulad mosaxleobasTan meriis<br />
Tanamdebobis pirTa Sexvedris sakiTxi. Tbilisis meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, mersa <strong>da</strong> meriis sxva Tanamdebobis pirebTan moqalaqeTa<br />
Sexvedris organizebas, <strong>da</strong>interesebuli piris gancxadebis safuZvelze <strong>da</strong><br />
sakiTxis mizanSewonilobi<strong>da</strong>n gamomdinare, uzrunvelyofs qalaq<br />
Tbilisis meriis administraciis saorganizacio samsaxuri, xolo rig<br />
SemTxvevebSi moqalaqeTa problemebis gacnoba xdeba adgilze, maTsave<br />
sacxovrebel ubanSi.<br />
gar<strong>da</strong> moqalaqeTa miRebisa, gamgebeli/meri <strong>da</strong> gamgeobis/meriis<br />
Tanamdebobis pirebi teritoriul <strong>erTeulebSi</strong> mosaxleobasTan gasvliT<br />
Sexvedrebsac atareben. regularulad xvdebian mosaxleobas<br />
gamgeobis/meriis rwmunebulebic – TiTqmis yoveldRiurad, Tumca am<br />
Sexvedrebs formaluri xasiaTi ara aqvs, rwmunebulebi amave soflebis<br />
macxovreblebi arian <strong>da</strong> garkveuli formatiT Sexvedrebs ar<br />
axorcieleben TanamoqalaqeebTan. ramdenime <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (oni,<br />
foTi, gori) rwunebulebi <strong>da</strong>dgenili periodulobiT – yovelkvireulad<br />
gamgebels/mers warudgenen informacias macxovrebelTa problemebis<br />
Sesaxeb. mxolod oTx <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (ozurgeTi, zugdidi,<br />
lagodexi, axalqalaqi) <strong>da</strong>asaxeles gamgeobis warmomadgenlebma<br />
rwmunebulTa mier mosaxleobasTan regularuli SexvedrisTvis<br />
gansazRvruli dro – ozurgeTSi yovel orSabaTs, zugdidSi TveSi<br />
erTxel mainc, axalqalaqsa <strong>da</strong> lagodexSi yovelTviurad. duSeTSi<br />
rwmunebulis mosaxleobasTan Sexvedra saWiroebis mixedviT<br />
xorcieldeba, samtrediis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT ki,<br />
112
wmunebuli mosaxleobas xvdeba, Tumca misi SezRuduli<br />
uflebamosilebi<strong>da</strong>n gamomdinare, problemis arsebobisas moqalaqe mainc<br />
gamgeobas akiTxavs.<br />
gamgeblebi/merebi mosaxleobas <strong>da</strong>dgenili formiTa <strong>da</strong> periodulobiT<br />
angariSs ar warudgenen. umetes <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi maT mier<br />
mosaxleobisTvis informaciis miwodeba gasvliTi Sexvedrebisas,<br />
araoficialur formatSi xorcieldeba sxva<strong>da</strong>sxva periodulobiT –<br />
weliwadSi erTxel (xelvaCauri), kviraSi erTxel (ambrolauri, qe<strong>da</strong>),<br />
kviraSi orjer (duSeTi). ramdenime <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi (mcxeTa,<br />
rusTavi, oni, qe<strong>da</strong>) gamgeblebs/mers angariSi ar warudgeniaT im mizeziT,<br />
rom am Tanamdebobaze erTi welic ar aris rac muSaoben, Tumca isini<br />
xvdebian mosaxleobas <strong>da</strong> esaubrebian ganxorcielebul saqmianobaze.<br />
sakrebulosaTvis wardgenil angariSs adgilobriv gazeTebSi aqveyneben<br />
zugdidis <strong>da</strong> lanCxuTis gamgeobebi. televiziis saSualebiT mosaxleobas<br />
informacias awvdis <strong>da</strong> maT zarebs pir<strong>da</strong>pir eTerSi pasuxobs foTisa <strong>da</strong><br />
quTaisis meri. weliwadSi erTxel angariSs abarebs <strong>da</strong> saangariSo<br />
broSuras amzadebs kaspis gamgebeli, weliwadSi orjer saangariSo<br />
sxdomas marTavs lagodexis gamgebeli, xolo axalqalaqis gamgeobis<br />
warmomadgenlis informaciiT, maTTan TveSi orjer imarTeba saangariSo<br />
sxdoma, rasac ar a<strong>da</strong>stureben samoqalaqo seqtoris warmomadgenlebi –<br />
es ar aris saangariSo formati, maTi gancxadebiT, angariSis Cabareba ar<br />
xdeba imis gamo, rom mosaxleoba amas ar iTxovs.<br />
identificirebuli problemebi. sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobisa<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> xelis<br />
SemSlel problemebad samoqalaqo seqtoris warmomadgenelTa mier<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirTa mier mosaxleobis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>admi arasaTanado yuradRebis miqceva;<br />
sakrebulosa <strong>da</strong> mosaxleobis pasiuroba ;<br />
mosaxleobis mier sakuTari uflebebis Sesaxeb informaciis arqona<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>bali samoqalaqo cnobiereba;<br />
mosaxleobisaTvis informaciis (sxdomebis, saqmianobis Sesaxeb)<br />
arasakmarisad miwodeba <strong>da</strong> informaciis gavrcelebis saSualebebis<br />
nakleboba, gansakuTrebiT soflebSi;<br />
sakrebulos arasakmarisi <strong>da</strong>intereseba mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong><br />
uzrunvelsayofad;<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi sazogadoebis arasakmarisi<br />
monawileoba;<br />
moqalaqeTa negatiuri ganwyoba sakrebulos mimarT; sakrebulos<br />
saqmianobisadmi undobloba <strong>da</strong> arainfromirebuloba;<br />
sakrebulosaTvis kanonmdeblobiT miniWebuli arasakmarisad myari<br />
funqciebi – sakrebulos warmomadgenlebi problemebs mxolod ki<br />
ar un<strong>da</strong> ecnobodnen, aramed maTi ga<strong>da</strong>wyvetac un<strong>da</strong> SeeZloT;<br />
arasakmarisi raodenobiT Catarebuli Sexvedrebi <strong>da</strong> diskusiebi;<br />
sakrebulos wevrTa umetesobis pasiuroba <strong>da</strong> procesSi<br />
CaurTveloba – maTi umravlesoba ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />
procesSi saerTod ar monawileobs <strong>da</strong> rasac etyvian imas aZleven<br />
xmas, ise rom SeiZleba warmodgenac ar hqondeT, ras uyares kenWi;<br />
113
sakrebulosa <strong>da</strong> sazogadoebis TanamSromlobis meqanizmis<br />
SeumuSavebloba, rac iwvevs sazogadoebis nakleb CarTulobas <strong>da</strong><br />
Sesabamisad, sakrebulos muSaobis nakleb gamWvirvalobas;<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis naCqarevi miReba;<br />
sakrebuloTa arasaTanado sakadro politika;<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis mowyobis arsebuli sistemis araefeqturoba<br />
(<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis gamsxvilebam geografiulad <strong>da</strong>aSora<br />
mosaxleoba municipalitetis centrs, mosaxleobis did nawils<br />
ubralod ara aqvs saSualeba Camovides raionul centramde. ase<br />
rom, sistema ar iZleva imis saSualebas, rom mosaxleoba CarTuli<br />
iyos <strong>TviTmmarTvel</strong>obis procesebSi);<br />
aramemkvidreobiToba (xSiria struqturuli <strong>da</strong> kadrebis cvlileba,<br />
axlebi Tavs ar Tvlian winamorbedebis memkvidreebad <strong>da</strong> maT mier<br />
aRebul valdebulebebs ar asruleben);<br />
komunikaciis problema (srulad ar aris gamoyenebuli<br />
administraciuli kodeqsi);<br />
sakrebuloTa erTpartiuloba.<br />
gamgeobis/meriis saqmianobis gamWvirvalobisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />
procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> xelis SemSlel problemebad<br />
samoqalaqo seqtoris warmomadgenelTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>:<br />
gamgeobis/meriis warmomadgenelTa arasakmarisi angariSvaldebuleba<br />
mosaxleobis winaSe;<br />
TanamSromlobis formebis ararseboba, cudi komunikacia<br />
mosaxleobasa <strong>da</strong> gamgeobas/merias Soris;<br />
mosaxleobisTvis informaciis arasakmarisad miwodeba, sajaroobis<br />
<strong>da</strong>bali xarisxi;<br />
mosaxleobisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciaTa pasiuroba,<br />
mosaxleobis undobloba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis mimarT;<br />
gamgeobisa <strong>da</strong>, saerTod, <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis finansuri<br />
<strong>da</strong>moukideblobis <strong>da</strong>bali xarisxi (arsebuli finansebis pirobebSic<br />
ki ara aqvT prioritetebis <strong>da</strong>moukideblad gansazRvris ufleba –<br />
un<strong>da</strong> gaiTvaliswinon saxelmwifo politika <strong>da</strong> ze<strong>da</strong> donis<br />
interesi); <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi realurad ar xdeba<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miReba; gamgeobis centralur xelisuflebaze<br />
<strong>da</strong>mokidebuleba;<br />
mosaxleobis azris gauTvaliswinebloba adgilobrivi<br />
xelisuflebis mier (gamgeoba miiCnevs, rom mosaxleobaze ukeT icis<br />
maTi saWiroebebi <strong>da</strong> naklebad uwevs angariSs maT azrs);<br />
informaciis Tavisuflebisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis arasakmarisi<br />
xarisxi;<br />
araefeqturi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sistema (<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis gamsxvilebam geografiulad <strong>da</strong>aSora mosaxleoba<br />
municipalitetis centrs, mosaxleobis did nawils ubralod ara<br />
aqvs saSualeba Camovides raionul centramde, ase rom, sistema ar<br />
iZleva imis saSualebas, rom mosaxleoba CarTuli iyos<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis procesebSi);<br />
gamgeobis warmomadgenelTa naklebi kontaqti xalxTan (es SeiZleba<br />
gamowveuli iyos SiSiT, rom rasac xalxi maTgan moiTxovs, ver<br />
gaakeTeben);<br />
114
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis mier sazogadoebisa <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo seqtoris resursebis arasaTanado Sefaseba;<br />
struqturuli cvlilebebis konkretul a<strong>da</strong>mianebze morgeba;<br />
xelovnurad gazrdili Statebi; arasaTanado sakadro politika,<br />
moxeleTa kvalifikaciis nakleboba; TanamSromlebis samuSao<br />
aRwerilobebis, angariSgebis formebis ararseboba, rac amcirebs<br />
maT angariSvaldebulebas; sazogadoebasTan urTierTobis<br />
samsaxurSi araprofesionali kadrebis yola <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebisaTvis gamgeobis mier maTTvis arasasurveli<br />
informaciis <strong>da</strong>malvis faqtebi;<br />
Statebisa <strong>da</strong> administraciuli xarjebis mudmivi <strong>da</strong> uproporcio<br />
zr<strong>da</strong>;<br />
biujetis moklevadiani <strong>da</strong> araswori <strong>da</strong>gegmva; biujetis<br />
mosaxleobisTvis gaugebari formiT Sedgena;<br />
mosaxleobisaTvis xelmisawvdomi <strong>da</strong> gasagebi procedurebis<br />
ararseboba.<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programa. yvela <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi, romelic<br />
gaTvaliswinebuli iyo saqarTvelos mTavrobis 2009 wlis 20 ianvris #35<br />
<strong>da</strong>dgenilebiT soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi, Sedga<br />
Sexvedrebi mosaxleobasTan – yvela sofelSi gamgeobis rwmunebuli<br />
uzrunvelyof<strong>da</strong> Sexvedrebs moqalaqeebTan prioritetebis gansazRvris<br />
mizniT, zogierT maTganSi (gori, axalcixe) mox<strong>da</strong> am Sexvedrebis oqmebis<br />
warmoeba <strong>da</strong> amgvari formiT iqna wardgenili gamgeobaSi mosaxleobis<br />
mier SerCeuli prioritetebi.<br />
3.3. calkeuli regionebis angariSebi<br />
3.3.1. Tbilisi<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. Tbilisis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomis Catarebis Sesaxeb informacia sxdomis adgilis,<br />
droisa <strong>da</strong> dRis wesrigis miTiTebiT, sakrebulos reglamentis<br />
Sesabamisad, cxaddeba masobrivi informaciis saSualebebiT – presiT,<br />
saagentoebiT <strong>da</strong> televiziiT. sajaro gacnobisaTvis informacia sxdomis<br />
Sesaxeb Tavsdeba sakrebulos Senobis sainformacio <strong>da</strong>faze.<br />
TbilisSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenelTa gancxadebiT, maTTvis informacia sakrebulos<br />
sxdomebis Catarebis Sesaxeb iSviaTad aris winaswar cnobili <strong>da</strong> isic<br />
mxolod im proeqtebis wyalobiT, romlebsac organizaciebi<br />
axorcieleben. maTi TqmiT, Cveulebrivi moqalaqisaTvis TiTqmis<br />
SeuZlebelia SemTxveviT miiRos informacia konkretuli sxdomis<br />
Catarebis Sesaxeb.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawilis gancxadebiT, sakrebulos veb–gverdze<br />
yovelTvis ar aris ganTavsebuli informacia momavali sxdomis Sesaxeb,<br />
Tavad sakrebulo ki, iSviaTi gamonaklisebis gar<strong>da</strong>, ar avrcelebs<br />
115
informacias. misi azriT, moqmedi kanonmdeblobiT mkafiod ar aris<br />
gansazRvruli, ra iTvleba gamoqveynebad. saerTaSoriso praqtikiT,<br />
gamoqveynebad iTvleba masobrivi informaciis im saSualebaSi<br />
gamoqveyneba, romelsac ecnoba am teritoriis mosaxleobis 2–5%. Tu<br />
kanonmdebloba aseT sakiTxs gaiTvaliswineb<strong>da</strong>, maSin sakrebulosaTvisac<br />
savaldebulo iqnebo<strong>da</strong> informaciis saTanado wesiT gamoqveyneba. igi<br />
problemad miiCnevs im garemoebasac, rom dResdReobiT sakrebulo <strong>da</strong><br />
meria ukve sxva<strong>da</strong>sxva SenobaSia ganTavsebuli, xSirad mosaxleoba<br />
SecdomiT sakrebulos nacvlad merias akiTxavs, misi varaudiT, 100<br />
gamokiTxuli<strong>da</strong>n 2–3 a<strong>da</strong>mians ecodineba meria teritoriulad sad<br />
mdebareobs. misi azriT, sakrebulo <strong>da</strong> meria erTi erTeulia, amitom erT<br />
SenobaSi un<strong>da</strong> iyvnen, erTi administracia hyavdeT.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawilis TqmiT, igi winaswar ar aris<br />
informirebuli sakrebulos sxdomebis Catarebis TariRis Sesaxeb,<br />
gazeTSi SeiZleba mxolod ukve Catarebuli sxdomebis Sesaxeb naxos<br />
informacia. igi <strong>da</strong>rwmunebulia, rom nebismieri sxva moqalaqec<br />
analogiur situaciaSia, aranairi forma ar arsebobs imisaTvis, rom<br />
mosaxleoba winaswar iyos informirebuli. mas miaCnia, rom saWiroa<br />
sakrebulom reglamentiT gansazRvros sxdomaTa is savaldebulo ricxvi,<br />
romelTa Sesaxeb informacias aucileblad gamoaqveynebs.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawile miiCnevs, rom informacia sxdomebis<br />
Sesaxeb moqalaqisaTvis maSin aris xelmisawvdomi, rodesac Tavad aris<br />
<strong>da</strong>interesebuli, iyenebs pirad kontaqtebs <strong>da</strong> amgvarad igebs sxdomebis<br />
Catarebis TariRis Sesaxeb. igi a<strong>da</strong>sturebs, rom am SemTxvevaSi aravin<br />
malavs informacias. gar<strong>da</strong> amisa, roca organizacia raime sakiTxze<br />
TanamSromlobs sakrebulosTan <strong>da</strong> xSirad uwevs maTTan Sexeba, SesaZloa<br />
uTxran, rom ama TuU im sakiTxze sxdoma tardeba. sxvagvarad sxdomebis<br />
Catarebis Sesaxeb informacias winaswar TiTqmis versad movipovebT. rac<br />
Seexeba sainformacio <strong>da</strong>faze informaciis ganTavsebas, <strong>da</strong>fa ki aris,<br />
magram masTan misvla fizikurad yovelTvis ver xerxdeba, Tanac aseT<br />
SemTxvevaSi saSvia aucilebeli. gar<strong>da</strong> amisa rTulia gaarkvio <strong>da</strong><br />
amtkico, namdvilad iyo Tu ara gamoqveynebuli informacia. misi azriT,<br />
mediaze rom ar iyos <strong>da</strong>mokidebuli, albaT arc Catarebuli sxdomebis<br />
Sesaxeb eqnebo<strong>da</strong> mosaxleobas informacia.<br />
fokus jgufis kidev erT monawiles ara aqvs informacia sxdomebis<br />
Sesaxeb, igi acxadebs, rom misTvis ucnobia saerTod tardeba Tu ara<br />
sakrebulos sxdomebi. fokus jgufis sxva monawile sxdomaze <strong>da</strong>swrebis<br />
saWiroebis SemTxvevaSi pirad kontaqtebs iyenebs. sakrebulos evaleba<br />
gamoaqveynos informacia, mosaxleoba winaswar iyos informirebuli,<br />
sakrebulos SenobaSi informaciis gamokvra eTvlebaT gamoqveynebad,<br />
magram amis ga<strong>da</strong>samowmeblad yovelTvis aravin miva sakrebulos SenobaSi.<br />
yovelive amis gamo, igi saWirod miiCnevs sakanonmdeblo doneze<br />
cvlilebas, raTa valdebulebi gaxdnen sajarod gamoaqveynon es<br />
informacia internetiT, an ufro xelmisawvdomi formiT <strong>da</strong> sxv. misi<br />
azriT, aris kanonis problemac <strong>da</strong> moqalaqeTa arasakmarisi aqtiurobac.<br />
116
mediis warmomadgenlis gancxadebiT, romelic axali ambebis re<strong>da</strong>qtoria,<br />
misTvis dRemde ar iyo cnobili im sxdomis Sesaxeb, romelze<strong>da</strong>c<br />
sakrebulom qalaqis ganviTarebis generaluri gegma ganixila <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>amtkica. igi ambobs, rom aseTi mniSvnelovani dokumentis ganxilvis<br />
Sesaxeb informacia mediisaTvis mainc un<strong>da</strong> iyos winaswar xelmisawvdomi.<br />
sakrebulos warmomadgenlebis mier mowodebuli informaciiT,<br />
sakrebulos komisiis sxdomebi sajaroa <strong>da</strong> maT Sesaxeb informacia<br />
sajaro gacnobisaTvis Tavsdeba sakrebulos Senobis sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze. sakrebulos sxdomebis oqmebis xelmisawvdomobasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgenlebis informaciiT, moqalaqeebs<br />
ufleba aqvT mimarTon sakrebulos gancxadebiT sxdomis oqmebis<br />
gamoTxovis Taobaze. mocodebuli informaciis Tanaxmad, aseT<br />
SemTxvevebSi sakiTxi yovelTvis <strong>da</strong>debiTad wydebo<strong>da</strong>, hqoniaT mimarTva<br />
ara marto sxdomis oqmebis, aramed oqmebi<strong>da</strong>n amonaweris moTxovniT, rac<br />
aseve <strong>da</strong>ukmayofilebiaT. sakrebulos sxdomis oqmebis<br />
xelmisawvdomobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus jgufis mxolod ori monawile<br />
saubrobs, romlebsac informacia moTxovnis Semdeg miuRiaT. erTs<br />
marTalia ar mouTxovia, Tumca icis, rom SesaZlebelia misi gamoTxova.<br />
<strong>da</strong>narCenebs ki amgvari ram ar <strong>da</strong>sWirvebiaT.<br />
sakrebulos aparatis mier sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis<br />
gavrcelebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos mier mowodebuli informaciiT,<br />
aseTi informacia sistematurad qveyndeba masobrivi informaciis<br />
saSualebebiT, presiT, radioTi <strong>da</strong> televiziiT, informacia sakrebulos<br />
veb-gverdzec Tavsdeba. fokus jgufis monawileebi amboben, rom aseT<br />
qmedebas adgili aqvs winasaarCevno periodSi. Jurnalic ki gamodio<strong>da</strong>,<br />
romelic Tbilisis sakrebulos konkretul saqmianobebs Seexebo<strong>da</strong>. dRes<br />
informaciis mowodeba ar xdeba, Tu ar CavTvliT gamoTxovil<br />
informacias. maTi azriT, kargi iqnebo<strong>da</strong> arsebobdes perioduli<br />
gamocema, romelic sakrebulos saqmianobas regularulad gaaSuqebs, an<br />
Tun<strong>da</strong>c bukleti, veb-gverdic mudmivad ganaxlebadi un<strong>da</strong> iyos.<br />
sakrebulos informaciiT, moqalaqeebi sakrebulos mimarTaven sajaro<br />
informaciis moTxovniT, maT nebismieri informaciis gamoTxova SeuZliaT<br />
personaluri monacemebis gar<strong>da</strong>. 2008 wels 134 gancxadeba iqna<br />
sakrebuloSi Setanili, xolo mimdinare wels – 93, awarmoeben sajaro<br />
informaciis reestrsac. sajaro informaciis kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
gamoTxovis SemTxvevaSi vadebis <strong>da</strong>cvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis<br />
sami monawile acxadebs, rom gamouTxoviaT informacia <strong>da</strong> kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>rRvevis SemTxvevebic yofila. erTma monawilem<br />
aRniSna, rom sasamarTlo procesiTac ki ver gax<strong>da</strong> SesaZlebeli im<br />
informaciis miReba, rasac <strong>da</strong>dgenili wesiT sTxovdnen sakrebulos. sxva<br />
monawilis TqmiT, gaaCnia ra informacias iTxov, SeiZleba gancxadeba<br />
ubralod „<strong>da</strong>ikargos“. fokus jgufis oTx monawiles informacia kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT ar gamouTxovia.<br />
sxdomebis translirebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
informaciiT, sxdomebi sistematurad Suqdeba televiziiT, radioTi <strong>da</strong><br />
117
internetiT, yvela sxdomas eswrebian Jurnalistebi <strong>da</strong> aSuqeben. sxdomaTa<br />
translireba ki xdeba saWiroebisamebr.<br />
CarTuloba. sakrebulos iyformaciiT, moqalaqeebs araerTxel<br />
miumarTavT sakrebulosaTvis sxdomaze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT <strong>da</strong> maTi<br />
moTxovna yovelTvis <strong>da</strong>kmayofilebula.<br />
sakrebulos Ria sxdomebze masobrivi informaciis saSualebaTa<br />
warmomadgenlebis <strong>da</strong>swrebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis<br />
monawileebi saubroben, rom adre eswrebodnen sxdomebs, dResdReobiT ki<br />
mediam maTi gaSuqebis interesi <strong>da</strong>karga, radgan, erTi monawilis azriT,<br />
sakrebulom <strong>da</strong>karga Tavisi funqcia _ adre mwvaved ixilebo<strong>da</strong> esa Tu is<br />
sakiTxi, sakrebulo merias zogjer rigi qmedebebis ganxorcielebis<br />
saSualebas ar aZlev<strong>da</strong>, axla ki meria iqiT aZlevs miTiTebebs<br />
sakrebulos.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawile acxadebs, rom mediis yuradReba ufro<br />
im sakiTxebiskenaa mimarTuli, romlebic politizirebulia <strong>da</strong>, amdenad,<br />
sainteresoa. es ician Jurnalistebmac, am sakiTxebze wera ufro advilic<br />
aris, radgan erTi formati aqvs. mimdinare sakiTxebze wera ki gacilebiT<br />
rTulia. misi azriT, qarTul Jurnalistikas aklia adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sakiTxebis gaSuqebis normaluri formati.<br />
satelevizio formatisTvis politizirebuli sakiTxebi ufro<br />
sainteresoa. <strong>da</strong> saerTod, bevri ramea Sesacvleli samoqalaqo<br />
sazogadoebaSic <strong>da</strong> mediaSic.<br />
fokus jgufis erTi monawilis gancxadebiT, erTpartiuli sakrebulos<br />
sxdomebis gaSuqeba JurnalistebisTvis saintereso ar aris, misi<br />
mosazrebiT, Jurnalistebis mizani iseTi sakiTxis gaSuqebaa, romelze<strong>da</strong>c<br />
sazogadoebis mxri<strong>da</strong>n aris moTxovna. dRes sazogadoeba metad<br />
politizirebulia. iseTi sakiTxebis ganxilva, rac naklebad<br />
konkurentunarians gaxdis Jurnalistis siuJets, mis interesebSi ar<br />
Sedis, amitom iZulebulia sxvagvar, ufro skan<strong>da</strong>lur informaciaze<br />
gaakeTos arCevani. dRes, rodesac sakrebulo erTpartiulia <strong>da</strong> sakiTxebi<br />
yovelgvari kamaTis gareSe ganixileba, sakrebulos sxdoma sanotaro<br />
biuros hgavs. amitom, bunebrivia, aseT sxdomebs Jurnalistebi ar<br />
<strong>da</strong>eswrebian.<br />
mediis warmomadgenlis gancxadebiT, wina sakrebulos dros<br />
mimdinareob<strong>da</strong> kamaTi, warmodgenili iyo ramdenime partia, sxdoma<br />
saintereso iyo, dRes ki ase ar aris. sxdomebs ufro metad sainformacio<br />
saagentoebis Jurnalistebi eswrebian. <strong>da</strong>interesebis SemTxvevaSi xdeba<br />
misi gaSuqeba rogorc presaSi, aseve televiziiT. ra Tqma un<strong>da</strong>,<br />
Jurnalists problemas aravin uqmnis, mas akreditaciac ki ar sWirdeba,<br />
mxolod saSviT SeuZlia sxdomas <strong>da</strong>eswros.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, <strong>da</strong>rbazSi mediis<br />
warmomadgenlebisaTvis specialurad gamoyofili adgilebi ar aris.<br />
118
sakrebulos sxdomaze sazogadoebis warmomadgenlebis monawileobis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis erT-erTi monawile acxadebs, rom<br />
arian organizaciebi, romlebic sxdomebs eswrebian, Tavad misi<br />
organizaciac 2005–2006 wlebSi socialur sakiTxebze muSaob<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
aqtiurad eswrebo<strong>da</strong> sxdomebs. misi gancxadebiT, roca organizaciebi<br />
Tavad iCenen interess, SeuZliaT <strong>da</strong>eswron sxdomebs, sakrebulos mier ki<br />
maTi miwveva ar xdeba.<br />
fokus jgufis sxva monawilis gancxadebiT, sakuTari iniciativiT<br />
bevrjer <strong>da</strong>swrebia sxdomas, sakrebulosac miuwvevia im sakiTxebis<br />
ganxilvisas, romlebze<strong>da</strong>c misi organizacia muSaob<strong>da</strong>, aseve didi<br />
rezonansis mqone sakiTxebis ganxilvisas. sakrebulos interesSic<br />
Sedio<strong>da</strong>, ecnobebinaT organizaciebisTvis am sakiTxebis ganxilvis<br />
Sesaxeb, raTa maT Semdeg protesti ar gamoeTqvaT imis gamo, rom sakiTxis<br />
ganxilva am Temaze aqtiurad momuSave organizaciebis miwvevis gareSe<br />
mox<strong>da</strong>.<br />
sakrebulos komisiebSi sazogadoebis warmomadgenelTa miwvevis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgenelis informaciiT,<br />
sakrebulos komisiebSi Semosuli sakiTxebis sirTuli<strong>da</strong>n <strong>da</strong><br />
aqtualobi<strong>da</strong>n gamomdinare, komisiis wevrebis, komisiis TanamSromlebis<br />
<strong>da</strong> sazogadoebis warmomadgenelTagan (sakiTxisadmi maTi interesisa <strong>da</strong><br />
survilisamebr) komisiis Tavmjdomaris <strong>da</strong>valebiT SeiZleba Seiqmnas<br />
samuSao jgufi, romelic Seiswavlis mocemul sakiTxs. am jgufSi<br />
sazogadoebis warmomadgenlebi SeiZleba iyvnen rogorc fizikuri pirebi,<br />
aseve arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi. fokus jgufis<br />
erTi monawilis informaciiT, sakrebulosTan Seqmnilia sazogadoebrivi<br />
sabWo <strong>da</strong> isini garkveul sakiTxebze msjeloben, Tavad mas ki ar miuRia<br />
amaSi monawileoba. mediis warmomadgeneli acxadebs, rom roca is<br />
eswrebo<strong>da</strong> sxdomebs, iq naklebad xe<strong>da</strong>v<strong>da</strong> sazogadoebis warmomadgenlebs.<br />
mosaxleobis garkveuli raodenobis mier sakrebulos gamsvleli an<br />
riggareSe sxdomis mowvevis inicirebis <strong>da</strong> peticiis wesiT samarTlebrivi<br />
aqtis Setanis SemTxvevebi fokus jgufis monawileTaTvis cnobili ar<br />
aris. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiTac, amomrCevlebs aseTi<br />
moTxovna ar <strong>da</strong>uyenebiaT. moTxovnis SemTxvevaSi, sxdomebis sajaroobi<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong> sakiTxis aqtualobi<strong>da</strong>n gamomdinare, maTi Txovna <strong>da</strong>kmayofilebuli<br />
iqneba. gamsvlel sxdomebTan <strong>da</strong>kavSirebiT ki acxadebs, rom reglamentis<br />
Sesabamisad, sakrebulos SeuZlia gamarTos aseTi sxdomebi <strong>da</strong> isini<br />
sistematurad mimdinareobs kidevac amomrCevlebTan Sexvedrebis saxiT.<br />
sakrebulos informaciiT, samarTlebrivi aqtis proeqti inicirebis<br />
wesiT, kerZod, peticiaze xelmoweris gziT <strong>da</strong>dgenili raodenobis<br />
amomrCevelTa mier sakrebuloSi ar Setanila.<br />
„Ria karis sxdomebTan“ <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi registrirebuli amomrCevlebi,<br />
maTi interesi<strong>da</strong>n gamomdinare, eswrebian sxdomebs, romlebic Ria <strong>da</strong><br />
sajaroa (gar<strong>da</strong> <strong>da</strong>xuruli sxdomebisa, romlebze <strong>da</strong>mswre pirTa nusxa<br />
ganisazRvreba sakrebulos mier). amomrCevels, Tavisi survilisamebr,<br />
119
saSualeba eZleva sityviT gamovides sakrebulos sxdomaze. misi<br />
gancxadebiT, amomrCevlebs araerTxel miumarTavT de<strong>da</strong>qalaqisaTvis<br />
mniSvnelovani sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis moTxovniT, ris<br />
Semdegac sakrebulos wevrebi amomrCevlebTan awyobdnen gasvliT<br />
Sexvedrebs. aseT sakiTxTa ganxilva xdeba sakrebulos rogorc<br />
mudmivmoqmed, aseve droebiT komisiebSi.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebis amomrCevlebTan Sexvedra xorcieldeba wevrebis<br />
mierve <strong>da</strong>wesebuli miRebis saaTebis <strong>da</strong> perioduli gasvlebis<br />
saSualebiT. Sexvedrebis organizebas uzrunvelyofs sakrebulos<br />
aparatis saqmiswarmoebis ganyofileba (sakrebulos misaRebi). sakrebulos<br />
wevrebis mosaxleobasTan Sexvedrebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus<br />
jgufis monawileebi acxadeben, rom sakrebulos wevrebi arasaarCevno<br />
periodSi mosaxleobasTan Sexvedrebs ar axorcieleben.<br />
isini winasaarCevnod ufro aqtiuroben. ixseneben konkretul<br />
SemTxvevebsac, maTi gancxadebiT, roca a<strong>da</strong>mianebs raimes pirdebian, maSin<br />
Sexvedrebze meri <strong>da</strong>dis, radgan aracnobadi saxeebis mosaxleobasTan<br />
Sexvedra momgebiani ar aris. erTi monawile ambobs, rom arc ki icis, vin<br />
aris misi warmomadgeneli sakrebuloSi. sxva monawilis gancxadebiT,<br />
mosaxleobas maSin xvdebian, rodesac biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>finansebuli ama Tu<br />
im saqmianobis <strong>da</strong>srulebis Semdgom xdeba obieqtis gaxsna.<br />
sakrebulos informaciiT, sakrebulos wevrebi amomrCevlebs angariSs<br />
abareben gasvliT Sexvedrebze <strong>da</strong> miRebis saaTebSi, amomrCevlebis<br />
moTxovni<strong>da</strong>n gamomdinare. fokus jgufis monawileTa gancxadebiT,<br />
mosaxleobisaTvis araviTari angariSis Cabareba ar xdeba, am mizniT arc<br />
Sexvedrebi tardeba.<br />
sakrebulosTan urTierTobaSi (sakrebulos Tanamdebobis pirebTan<br />
moqalaqeebis miRebis organizeba, masalebis momzadeba) sakrebulos<br />
aparatis mier <strong>da</strong>xmarebis gawevis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis<br />
ori monawile pirad kontaqtebs amjobinebs. erTi acxadebs, rom Tu<br />
piradi kontaqtebiT ver miaRwev Sedegs, maSin <strong>da</strong>xmarebas maT veranairi<br />
aparati ver aiZulebs. mediis warmomadgeneli acxadebs, rom mas meriis<br />
aparati exmareba, maTTan arkvevs konkretuli sakiTxebis Taobaze vis<br />
un<strong>da</strong> <strong>da</strong>ukavSirdes. misive TqmiT, aris xolme iseTi SemTxvevebic,<br />
rodesac informacias ver iReb – Tu ar un<strong>da</strong>T, ar getyvian.<br />
SekiTxvaze – ra problemebi arsebobx sakrebulos saqmianobis<br />
gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe misi <strong>angariSvaldebulebis</strong> <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> mxriv,<br />
fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom sasurvelia, sakrebulo<br />
metad cdilobdes Tavisi saqmianobis popularizacias. ama Tu im sakiTxis<br />
<strong>da</strong>mtkicebamde, mis Sesaxeb informacia un<strong>da</strong> miawodos mosaxleobas. misi<br />
mosazrebiT, sakrebulo ar cdilobs, rom mosaxleoba CarTuli iyos mis<br />
saqmianobaSi, arc bukletebs avrcelebs. sakrebulos wevrebi saWirod ar<br />
miiCneven mosaxleobasTan Sexvedras, radgan ician, rom es araviTar<br />
120
gavlenas ar moaxdens sakrebuloSi maT momaval arCevaze. am monawilis<br />
azriT, sakrebulo mxolod <strong>da</strong> mxolod formaluri <strong>da</strong>namatia.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawilis azriT, sakrebulos wevrebi axlos<br />
un<strong>da</strong> iyvnen mosaxleobasTan <strong>da</strong> Sexvedrebis gziT amomrCevelTa<br />
saWiroebebs un<strong>da</strong> ikvlevdnen. dResdReobiT sakrebulo amas ar akeTebs.<br />
misi TqmiT problema isic aris, rom sakrebulo yvelafers eTanxmeba,<br />
SeuZlebelia merias yovelTvis idealurad momzadebuli sakiTxebi<br />
Sehqondes sakrebuloSi, yvelaferze xelis aweva xom ar SeiZleba?<br />
msjelobaa saWiro.<br />
jgufis kidev erTi monawilis gancxadebiT, saarCevno kanoni, romlis<br />
safuZvelzec Tbilisis sakrebulo irCeva, TiTqos imazea orientirebuli,<br />
rom sakrebulos wevrebsa <strong>da</strong> mosaxleobas Soris kavSiri ar arsebobdes.<br />
monawile miiCnevs, rom es kanoni ar aris srulyofili <strong>da</strong> ar iZleva<br />
realuri <strong>da</strong> nayofieri muSaobis saSualebas. gar<strong>da</strong> amisa, sakrebulo<br />
un<strong>da</strong> iyos yovelgvari siaxlis <strong>da</strong>mnergavi, man un<strong>da</strong> SeimuSaos iseTi<br />
reglamenti, rom sazogadoeba Caabas Tavis saqmianobaSi, magram, rogorc<br />
Cans, igi Tava<strong>da</strong>c ar aris amiT <strong>da</strong>interesebuli – sakrebulo<br />
makontrolebeli organoa, sinamdvileSi ki, araviTar makontrolebel<br />
funqcias ar asrulebs.<br />
fokus jgufis ori monawilis azriT, problema is aris, rom sakrebulo<br />
dRes skolis <strong>TviTmmarTvel</strong>obas hgavs, mas funqcia ara aqvs, ar hyavs<br />
mravalferovani warmomadgenloba. maTi TqmiT, swored es aris meriisadmi<br />
misi usityvo morCilebis mizezi.<br />
meria<br />
sajarooba. meriis mier mowodebuli informaciis Tanaxmad, biujetis<br />
proeqti, sakrebulos sxdomaze gansaxilvelad gatanamde, erTi TviT adre<br />
mainc qveyndeba sajaro ganxilvebisaTvis. fokus jgufis monawileebi<br />
meriis mier biujetis proeqtisa <strong>da</strong> komisiebis <strong>da</strong>skvnebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT acxadeben, rom informacia ara aqvT xdeba Tu ara winaswar<br />
maTi gamoqveyneba. erTi monawile ambobs, rom kanoniT <strong>da</strong>wesebulia<br />
proeqtis gamoqveyneba, magram radgan reglamentSi zustad ar aris<br />
miTiTebuli, Tu ra wesiT un<strong>da</strong> gamoaqveynon, wina dRiTac rom moaTavson<br />
veb-gverdze, mainc gamoqveynebad CaeTvlebaT, Tanac proeqts rogorc ki<br />
<strong>da</strong>amtkiceben, veb-gverdi<strong>da</strong>n maSinve xsnian.<br />
jgufis erT-erTi monawilis gancxadebiT, TviT sakrebulos wevrebic ki,<br />
xSirad 2 saaTiT adre iReben proeqts. regionebSi am mxriv ufro kargi<br />
situaciaa (man gaixsena Telavis SemTxveva, roca sakrebulos Tavjdomare<br />
biujetis proeqtis Taobaze televiziiTac gamovi<strong>da</strong>, gazeTSic <strong>da</strong>beW<strong>da</strong>,<br />
SenobaSic gamoakra, magram moqalaqeebi mainc ar mividnen). erTi<br />
monawilis mosazrebiT, biujetis proeqti ra formiTac aris <strong>da</strong>werili,<br />
romc gamoqveyndes, mas Znelad Tu vinme waikiTxavs <strong>da</strong> gaigebs, radgan<br />
biujeti speficikuria <strong>da</strong> misi niuansebi zogjer eqspertebisTvisac<br />
gaugebaria. sanam proeqti programuli ar iqneba, manam misi gamoqveyneba<br />
interess ver gamoiwvevs.<br />
121
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programis SemuSavebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, meriis mier mowodebuli informaciiT, yovelwliurad<br />
muSavdeba programa, xolo misi prioritetebisa <strong>da</strong> miznobrivi<br />
programebis SemuSavebisas xdeba sazogadoebrivi azris gaTvaliswineba.<br />
programa Tavsdeba meriis veb-gverdze. fokus jgufis erTi monawile<br />
acxadebs, rom TbilisSi aqamde es dokumenti ar SemuSavebula. arsebobs<br />
generaluri gegma – es aris urbanuli anu sivrciT-teritoriuli<br />
mowyobis gegma, magram ara socialur–ekonomikuri ganviTarebis programa.<br />
misi informaciiT, saqarTveloSi zogan aris aseTi programa<br />
SemuSavebuli. fokus jgufis <strong>da</strong>narCen monawileebs am sakiTxis Sesaxeb<br />
informacia ara aqvT.<br />
meriis informaciiT, moqalaqeebi sajaro informacias aqtiurad iTxoven<br />
– 2008 wels 1909 gancxadeba iqna Setanili informaciis moTxovniT, xolo<br />
mimdinare wels – 1450. meriaSi funqcionirebs sajaro informaciis<br />
reestric. informaciis gacema saqarTvelos zogadi administraciuli<br />
kodeqsiT gaTvaliswinebuli vadebis Sesabamisad xdeba. meriis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, veb-gverdze Tavsdeba informacia meriis<br />
saqmianobis Sesaxeb, aseve is informacia, romlis mimarTac sazogadoebis<br />
interesi maRalia.<br />
sajaro informaciis gamoTxovis SemTxvevaSi, kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebis<br />
<strong>da</strong>cvis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis erTi monawile acxadebs,<br />
rom zogjer problemebi iqmneba informaciis gamoTxovisas, misi<br />
mosazrebiT, es imis bralia, rom bevr iseT sakiTxze, rac kanoniT<br />
evalebaT <strong>da</strong> uflebamosili arian, ar muSaoben, an Tu muSaoben, ise<br />
qaoturad, rom Senaxul dokumentebs ver agneben.<br />
jgufis erTi monawilis gancxadebiT, SeiZleba undodeT kidec<br />
informaciis gacema, magram informaciis Senaxvis procedurebi ara aqvT<br />
wesierad gawerili, magaliTad, ra formiT un<strong>da</strong> inaxebodes informacia<br />
konkretuli sakiTxis Sesaxeb. arasaTanadod awarmoeben sajaro<br />
informaciis reestrs, amitom Znelia moZebno moxele, romelmac zustad<br />
icis sad ra inaxeba.<br />
informaciis gamoTxovis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus jgufis<br />
monawileebma erTi specifikis Sesaxeb gviTxres – Tu gancxadeba meris<br />
saxelzea <strong>da</strong>werili, ufro swrafad SeiZleba moTxovnili informaciis<br />
miReba.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT meriis warmomadgeneli acxadebs, rom aRniSnuli sakiTxi ar<br />
ganekuTvneba qalaq Tbilisis meriis kompetencias.<br />
CarTuloba. meriis mier mocodebuli informaciiT, biujetis proeqtis<br />
sajaro ganxilvebSi monawileobas iReben <strong>da</strong>interesebuli subieqtebi,<br />
xolo maTgan miRebuli wina<strong>da</strong>debebisa <strong>da</strong> SeniSvnebis mizanSewonilobas<br />
ganixilavs sakrebulo.<br />
122
iujetis proeqtis sajaro ganxilvebSi sazogadoebis monawileobis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom<br />
rigiTi moqalaqeebisaTvis biujeti gaugebari dokumentia, Cveulebrivma<br />
moqalaqem rom es cxrilebi naxos, albaT, Zalze gauWirdeba masSi<br />
garkveva. xSirad specialistebsac ki uZneldebaT am dokumentis gageba.<br />
sakrebulo biujets gasagebi formiT ar aqveynebs <strong>da</strong> amitom moqalaqe<br />
rogorc ga<strong>da</strong>Slis, iseve <strong>da</strong>xuravs mas.<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT SeniSvnebi wardgenili aqvs fokus<br />
jgufis sam monawiles. erTi maTganis gancxadebiT, ramdenime wlis win<br />
misi organizaciis mier wardgenili ori rekomen<strong>da</strong>cia gaTvaliswinebul<br />
iqna. misi azriT, Zalian bevri samuSao un<strong>da</strong> gaswio, rom rekomen<strong>da</strong>cia<br />
<strong>da</strong>asabuTo, SeiZleba iseTi statistika <strong>da</strong>gWirdes, romelic fizikurad ar<br />
arsebobs, amitomac rTulia maTi gaTvaliswineba. sxva monawilis TqmiT,<br />
TbilisSi, rigi mizezebis gamo, Zalze Znelia miaRwio Seni rekomen<strong>da</strong>ciis<br />
gaTvaliswinebas, regionebSi ki es ufro SesaZlebelia. jgufis kidev<br />
erTi monawile acxadebs, rom Tu gin<strong>da</strong> biujetSi SenTvis saintereso<br />
sakiTxi moxvdes, amaze muSaoba didi xniT adre un<strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyo.<br />
rogorc ukve aRiniSna, meriis informaciiT, yovelwliurad muSavdeba<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programa (rac ar <strong>da</strong>sturdeba fokus<br />
jgufis monawileTa mier), ewyoba misi sajaro ganxilvebi,<br />
<strong>da</strong>interesebuli pirebisgan gamoiTqmeba SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi,<br />
romelTagan racionaluri SeniSvnebis programaSi gaTvaliswineba xdeba.<br />
sabolood mas ixilavs <strong>da</strong> amtkicebs sakrebulo.<br />
meriasTan administraciuli saqmiswarmoebis dros araqarTulenovan<br />
moqalaqeebTan urTierTobis sakiTxis Sesaxeb meriis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom saqarTveloSi administraciuli warmoebis ena qarTulia,<br />
amitom araqarTulenovan moqalaqeebs SeuZliaT <strong>da</strong>iniSnon qarTuli enis<br />
mcodne warmomadgeneli. Tarjimnis momsaxurebis sakiTxi ki, misi<br />
gancxadebiT, kanonmdeblobiT <strong>da</strong>regulirebuli ar aris.<br />
angariSvaldebuleba. meriis warmomadgenlis gancxadebiT, merTan <strong>da</strong><br />
meriis sxva Tanamdebobis pirebTan Sexvedris organizebas,<br />
<strong>da</strong>interesebuli piris gancxadebis safuZvelze <strong>da</strong> sakiTxis<br />
mizanSewonilobi<strong>da</strong>n gamomdinare, uzrunvelyofs qalaq Tbilisis meriis<br />
administraciis saorganizacio samsaxuri. rig SemTxvevebSi, moqalaqeTa<br />
problemebis gacnoba xdeba adgilze, maTive sacxovrebel ubanSi.<br />
meris mosaxleobasTan Sexvedrebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus jgufis<br />
erTi monawile acxadebs, rom meri xvdeba mosaxleobas, magram mxolod<br />
mediis TanxlebiT. kameris gareSe mxolod winasaarCevno periodSi <strong>da</strong>dis,<br />
roca winasaarCevno propagan<strong>da</strong>s eweva, rac kanoniT <strong>da</strong>uSvebelia. jgufis<br />
yvela monawile acxadebs, rom aseTi Sexvedrebi angariSis Cabarebis<br />
mizniT ar ewyoba. angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, meriis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom meri sakrebulos winaSe weliwadSi<br />
erTxel waradgens angariSs gaweuli saqmianobis Sesaxeb, xolo<br />
sakrebulos wevrTa 1/3-is moTxovniT, meri valdebulia riggareSe<br />
angariSiTac warsdges. mosaxleobis winaSe angariSiT wardgomasTan<br />
123
<strong>da</strong>kavSirebiT ki igi acxadebs, rom moqmedi kanonmdebloba meris amgvar<br />
valdebulebas ar iTvaliswinebs.<br />
SekiTxvaze – ra problemebi arsebobs meriis saqmianobis gamWvirvalobis,<br />
sazogadoebasTan <strong>angariSvaldebulebis</strong> <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis<br />
procesSi sazogadoebis monawileobis mxriv, fokus jgufis erTi<br />
monawile asaxelebs moqalaqeTaTvis xelmisawvdomi gawerili<br />
procedurebis ararsebobas. magaliTad, bankSi Sesvlisas moqalaqe<br />
Sesabamisi bukletiT iRebs informacias, vTqvaT, ipoTekuri sesxis<br />
Sesaxeb. monawilis mosazrebiT, msgavsi bukletebiT ganmartebuli un<strong>da</strong><br />
iyos Tu ra dokumentaciaa saWiro <strong>da</strong> ra procedurebia gasavleli ama Tu<br />
im konkretul sakiTxze. man <strong>da</strong>asaxela konkretuli SemTxveva, roca<br />
mimarTvi<strong>da</strong>n 2 wlis gasvlis Semdegac, jer kidev ar ico<strong>da</strong> ra stadiaze<br />
iyo sakiTxi.<br />
am mosazrebas eTanxmeba jgufis kidev erT monawile. misi gancxadebiT,<br />
sasurvelia arsebobdes raime gamocema, Tun<strong>da</strong>c imis Sesaxeb, Tu ra<br />
procedurebia gasavleli biujetis ganxilvaSi monawileobisaTvis, raTa<br />
moqalaqem miiRos konkretuli informacia <strong>da</strong> CaerTos am procesSi.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawilis mosazrebiT, problemas isic<br />
warmoadgens, rom moqalaqes ara aqvs saSualeba <strong>da</strong>elaparakos im<br />
Tanmdebobis pirs, romelsac misi sakiTxi exeba <strong>da</strong> kompetenturia.<br />
jgufis erTi monawile problemad miiCnevs im garemoebasac, rom meriis<br />
cxel xazze, sa<strong>da</strong>c moqalaqeebi TavianT problemebTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
rekaven, iniSnaven yvela zars <strong>da</strong> pirdebian, rom mougvareben problemas,<br />
Tumca mere veRar aqceven maT saTanado yuradRebas. marTalia, rac<br />
sazogadoebisaTvis cnobili gax<strong>da</strong> cxeli xazis Sesaxeb, meriaSi veRar<br />
audian zarebs, magram aucileblad un<strong>da</strong> iqnes SemuSavebuli raime<br />
meqanizmi, rom a<strong>da</strong>mianebi uSedegod ar elodebodnen TavianTi<br />
problemebis mogvarebas. am garemoebas problemad jgufis meore<br />
monawilec asaxelebs. misi gancxadebiT, xSirad iseT nomers geubnebian,<br />
romelic ar muSaobs <strong>da</strong> Tavi<strong>da</strong>n giSoreben. cxel xazs un<strong>da</strong> hqondes imis<br />
teqnikuri SesaZlebloba, rom ga<strong>da</strong>gamisamarTon uflebamosil pirTan.<br />
jgufis erT-erTi monawile problemad asaxelebs im garemoebas, rom ar<br />
arsebobs sajaro moxeleTa samuSao aRwerilobebi, sa<strong>da</strong>c garkveviT<br />
iqneba miTiTebuli, romel konkretul moxeles, Tu ganyofilebas ra<br />
funqcia akisria. TbilisSi problemad aris qceuli funqciebis gamijnva –<br />
garkveuli ar aris, romeli sakiTxebis mogvareba exeba raionis gamgeobas<br />
<strong>da</strong> romeli sakiTxebisa _ merias.<br />
3.3.2. aWaris avtonomiuri respublika<br />
qedis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. qedis sakrebuloSi acxadeben, rom informacia sakrebulos<br />
sxdomebis Sesaxeb qveyndeba adgilobriv gazeT „aWaraSi“, amave gazeTSi<br />
124
qveyndeba sakrebulos mier miRebuli yvela normatiuli aqtic.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT biujetis Seqmnis procesSi<br />
ufro meti <strong>da</strong>interesebuli mxaris CarTvis mizniT, igi qveyndeba gazeT<br />
„aWaraSi“, romelic mTeli aWaris masStabiT vrceldeba. raionSi moqmedi<br />
arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebi acxadeben, rom iSviaTad<br />
eswrebian sxdomebs, magram saWiroebis SemTxvevaSi sakrebulos sxdomis<br />
Catarebis Sesaxeb telefoniT igeben – zogierTi maTgani uSualod<br />
sakrebulos TanamSromels ukavSirdeba. fokus jgufis erTi monawilis<br />
gancxadebiT, ar SeuniSnavs sakrebulos SenobaSi gamokruli gancxadeba<br />
sxdomis Catarebis Sesaxeb, radgan umetes SemTxvevebSi sxdomis <strong>da</strong>gegmvac<br />
<strong>da</strong> Catarebac spontanurad xdeba. monawilis TqmiT, amitomac ver<br />
uzrunvelyofen aq sxdomis Sesaxeb informaciis vadebis <strong>da</strong>cviT<br />
gamoqveynebas.<br />
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs sakrebulos sxdomaTa<br />
translirebas. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, pir<strong>da</strong>piri<br />
eTeriT sxdomaTa translireba praqtikulad ar xorcieldeba, magram<br />
rodesac sxdomaze mniSvnelovani sakiTxi ixileba, rogoricaa biujetis<br />
<strong>da</strong>mtkiceba an gamgeblis arCeva, amis Sesaxeb ga<strong>da</strong>icema siuJeti.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos komisiisa <strong>da</strong><br />
biuros sxdomebi sajaroa <strong>da</strong> maTi Catarebis Sesaxeb informacia<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze Tavsdeba, magram ar qveyndeba gazeTSi. moqalaqeebs<br />
SenobaSi am informaciis gacnoba SeuZliaT SeuzRu<strong>da</strong>vad, ramdena<strong>da</strong>c<br />
SenobaSi Sesvla Tavisufalia.<br />
misi TqmiT, sakrebulos sxdomis oqmebic sajaroa <strong>da</strong> xelmisawvdomi,<br />
Tumca aravis miumarTavs sakrebulosTvis maTi gamoTxovis Taobaze.<br />
sxdomis oqmis gamoTxovis erTaderT SemTxvevad man <strong>da</strong>asaxela miwebis<br />
sakiTxebis komisiis sxdomis oqmis gamoTxova <strong>da</strong>interesebuli piris mier.<br />
fokus jgufis monawileebs sxdomis oqmi arasodes <strong>da</strong>sWirvebiaT, magram<br />
miiCneven, rom problema ar iqnebo<strong>da</strong> misi miReba, vinai<strong>da</strong>n is sajaro<br />
informaciaa.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb ar gamoqveynebula. is saqmianobis Sesaxeb<br />
informaciaSi im aqtebsac moiazrebs, romlebsac sakrebulo iRebs,<br />
romlebic qveyndeba beWdviT organoSi <strong>da</strong> xelmisawvdomia yvela<br />
<strong>da</strong>interesebuli pirisaTvis, amdenad, misi azriT, maTi xelmisawvdomoba<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gamoqveynebis tolfasia.<br />
fokus jgufis monawileTa TqmiT, sakrebulo Tavisi iniciativiT<br />
moqalaqeebs informacias ar awvdis, isini mxolod <strong>da</strong>interesebis<br />
SemTxvevaSi iReben informacias. jgufis erTi monawilis gancxadebiT, mas<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d biujetis sakiTxebi aintereseb<strong>da</strong>, amitom araerTxel<br />
gamouTxovia informacia proeqtis Sesaxeb, aseve biujetis Sesrulebis<br />
angariSi <strong>da</strong> miuRia kidec.<br />
rac Seexeba sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis sakiTxs,<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebs sajaro<br />
informaciis moTxovniT saerTod ar miumarTavT sakrebulosaTvis,<br />
125
erTaderTi miwis aRiarebis komisias mimarTaven miwis <strong>da</strong>kanonebis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT. gamomdinare iqi<strong>da</strong>n, rom informaciis moTxovnis<br />
Sesaxeb gancxadebebi ar yofila, sajaro informaciis reestric ar<br />
iwarmoeba. fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom yovelTvis<br />
<strong>da</strong>dgenil vadebSi iRebs moTxovnil informacias, xolo sxva monawile<br />
ambobs, rom yovelTvis ase ar xdeba, yofila SemTxvevebi, roca<br />
informaciis moTxovnis gancxadebac ki <strong>da</strong>kargula. umetesad telefoniT<br />
atyobineben xolme <strong>da</strong>yovnebis mizezs. sasamarTlomde saqme jer arasodes<br />
misula, radgan saboloo jamSi mainc awvdian informacias.<br />
sakrebulos debulebiT ar aris gaTvaliswinebuli „Ria karis“ sxdomis<br />
Catarebis sakiTxi. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
sakrebulos reglamenti 2006 wels, xolo parlamentis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
komitetis rekomen<strong>da</strong>ciebi ufro mogivianebiT SemuSav<strong>da</strong> <strong>da</strong> Sesabamisi<br />
cvlilebebi reglamentSi ar Sesula. amdenad, arc aseTi sxdoma<br />
Catarebula. qedis sakrebulos reglamentSi arc sxva meqanizmia<br />
gaTvaliswinebuli, radgan amis saWiroeba ar aris – sazogadoebisgan<br />
moTxovna rom yofiliyo, sakrebulo gaiTvaliswineb<strong>da</strong> <strong>da</strong> reglamentSi<br />
Sesabamis normas Cadeb<strong>da</strong>. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, am warmomadgenlis TqmiT, maT<br />
axlac SeuZliaT analogiuri sxdomis Catareba.<br />
CarTuloba. sakrebulos warmomadgenelma gviTxra, rom sakrebulos<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis gancxadebiT moqalaqeebs ar miumarTavT, iyo<br />
SemTxveva, rodesac organizacia „samarTliani arCevnebis“<br />
warmomadgenelma moiTxova <strong>da</strong> misi moTxovna <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong> kidec. fokus<br />
jgufis monawileTa TqmiT, yvelas aqvs ufleba <strong>da</strong>eswros sakrebulos<br />
sxdomas, amitom visac surs, SeuZliaT <strong>da</strong>eswron. jgufis erT-erTma<br />
monawilem ganacxa<strong>da</strong>, rom misTvis cnobilia sakrebulos sxdomaze<br />
gansaxilvel sakiTxebze sazogadoebis warmomadgenelTa monawileobis<br />
Sesaxeb, misi organizacia axorcielebs proeqts „TemTa mobilizaciis<br />
iniciativa”, romlis farglebSic moewyo sakrebulos sxdoma <strong>da</strong> masSi<br />
monawileoba miiRo yvela Temis warmomadgenelma, arCeul iqna<br />
sainiciativo jgufi (ori–sami a<strong>da</strong>miani), romelic eswrebo<strong>da</strong> sakrebulos<br />
sxdomas <strong>da</strong> erT–erTi maTgani warmoadgen<strong>da</strong> Temis problemas. monawilem<br />
aRniSna, rom sakrebulos warmomadgenlebs iniciativis doneze<br />
SeuTavazebiaT sazogadoebis warmomadgenlebisTvis sakrebulos<br />
sxdomebSi monawileoba, magaram realurad araferi gaukeTebiaT<br />
amisaTvis. ZiriTa<strong>da</strong>d ramdenime sazogadoebrivi organizaciis<br />
warmomadgenlebi TavianTi iniciativiT eswrebian sakrebulos sxdomebs,<br />
moqalaqeebi ki _ Zalian iSviaTad, gansaxilveli sakiTxis<br />
araqtualurobi<strong>da</strong>n gamomdinare.<br />
fokus jgufis erT–erTi monawilisaTvis cnobilia masobrivi<br />
informaciis saSualebaTa warmomadgenlebis <strong>da</strong>swreba sxdomebze,<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d im sxdomebze, sa<strong>da</strong>c ganixileba biujetis proeqti an sxva<br />
aqtualuri sakiTxebi. sakrebulos <strong>da</strong>rbazSi maTTvis specialuri<br />
adgilebi gamoyofili ar aris, radgan <strong>da</strong>rbazi sakmarisad didia <strong>da</strong><br />
mediis warmomadgenlebs am mxriv problema ar eqmnebaT.<br />
126
eglamenti ar iTvaliswinebs komisiaTa mier konkretul sakiTxebze<br />
samuSao jgufebSi sazogadoebriobis warmomadgenelTa mowvevas.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom droebiTi samuSao jgufebi<br />
sakrebulos komisiebTan Seqmnili ar aris, mxolod 2007 wels droebiTi<br />
samuSao jgufi 3 Tvis manZilze axorcieleb<strong>da</strong> TemebSi arsebuli<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis likvi<strong>da</strong>cias. jgufi <strong>da</strong>kompleqtebuli iyo<br />
sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> gamgeobis Sesabamisi <strong>da</strong>rgis<br />
specialistebisagan.<br />
reglamenti iTvaliswinebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze<br />
registrirebul amomrCevelTa saerTo raodenobis aranakleb 3%-is<br />
moTxovniT sakrebulos riggareSe sxdomis mowvevas. sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom amomrCevlebs riggareSe sxdomis Catarebis<br />
moTxovniT ar miumarTavT. misive gancxadebiT, sakrebulos reglamenti<br />
amomrCevelTa 3%–is moTxovniT gamsvleli sxdomis Catarebis sakiTxs<br />
iTvaliswinebs (Tumca Cveni ga<strong>da</strong>mowmebiT, msgavsi Canaweri reglamentSi<br />
ar aris), Caatares kidevac aseTi sxdoma 2008 wels erT-erT TemSi miwis<br />
aRiarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, moismines angariSi <strong>da</strong> ganixiles<br />
sa<strong>da</strong>vo sakiTxebi. am sxdomas soflis rwmunebulebi <strong>da</strong> mo<strong>da</strong>ve mxareebi<br />
eswrebodnen.<br />
fokus jgufis warmomadgenelebi acxadeben, rom gamsvleli <strong>da</strong> riggareSe<br />
sxdomebi ar Catarebula. erTi monawilis mosazrebiT, amis mizezia<br />
mosaxleobis arainformirebuloba – ar ician, rom amis ufleba aqvT,<br />
miuxe<strong>da</strong>vad zogierTi arasamTavrobo organizaciis mier miwodebuli<br />
informaciisa. monawilis mosazrebiT, an ver axerxeben organizebas, an<br />
saerTod uSedegod miiCeven aqtivobas.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas arc sakiTxis<br />
sajaro ganxilvis moTxovniT miumarTavs sakrebulosaTvis, magram<br />
sakrebulom mainc moawyo sajaro ganxilva „samgzavro_satransporto<br />
ga<strong>da</strong>zidvebis Sesaxeb“ aqtis proeqtze. aqti miRebulia <strong>da</strong> male<br />
gamoqveyndeba. amomrCevlebs arc peticiis wesiT sakrebuloSi<br />
samarTlebrivi aqtis proeqtis wardgenis ufleba gamouyenebiaT.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mosaxleobasTan Sexvedris sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom pira<strong>da</strong>d mas moqalaqeTa miRebisTvis<br />
konkretuli dRe ara aqvs gamoyofili, Tu samsaxurSia, nebismier dros<br />
iRebs moqalaqeebs. analogiurad xvdebian moqalaqeebs sakrebulos sxva<br />
wevrebic. misive gancxadebiT, sakrebulos wevrebs amomrCevelTa winaSe<br />
angariSis Cabarebis perioduloba gansazRvruli aqvT Semdegnairad:<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d angariSs abarebs sakrebulos Tavmjdomare, xolo<br />
maJoritarebi abareben 3 TveSi erTxel – soflebSi gasvlisa <strong>da</strong><br />
mosaxleobasTan Sexvedrebis gziT, saubari Seexeba ganxorcielebul <strong>da</strong><br />
samomavlo saqmianobas. werilobiTi angariSi yoveliveAamis Sesaxeb ar<br />
gamoqveynebula.<br />
fokus jgufis erTi monawilis informaciiT, sakrebulos wevrebi<br />
xvdebian adgilobriv mosaxleobas problemebis identificirebis mizniT,<br />
127
xolo erTi monawile acxadebs, rom miuxe<strong>da</strong>vad kanonis moTxovnisa, aseTi<br />
Sexvedrebi faqtobrivad ar xdeba. SesaZloa, es gamowveuli iyos am<br />
sakiTxSi sakrebulos wevrebis gauTviTcnobiereblobiT, aseve imiTac,<br />
rom sakrebulos wevrebi yvela Sexvedras – mezobelTan Sexvedrasac ki,<br />
miiCneven mosaxleobasTan Sexvedrad, organizebuli Sexvedrebi ki ar<br />
ewyoba. adre es maTi ga<strong>da</strong>adgilebis <strong>da</strong>finansebis sakiTxis<br />
mougvareblobas braldebo<strong>da</strong>. wels biujetSi gaTvaliswinebulia<br />
samivlinebo xarjebi aseTi SexvedrebisaTvis, Tumca aman mniSvnelovani<br />
Sedegi ar gamoiRo.<br />
fokus jgufis erTi monawilis TqmiT, sakrebulos Tanamdebobis pirebTan<br />
Sexvedris organizebisa <strong>da</strong> masalebis momzadebis TxovniT sakrebulos<br />
aparatisTvis mimarTvis sakiTxi <strong>da</strong>mokidebulia imaze, Tu ramdenad<br />
saCqaroa am sakiTxis ga<strong>da</strong>wyveta. sxva monawile ki acxadebs, rom<br />
SexvedrebisTvis uSualod sakrebulos Tavmjdomares an sxva<br />
Tanamdebobis pirs ukavSirdeba. igi ver ixsenebs SemTxvevas, roca<br />
Sexvedris organizeba an saWiro masalebis miReba gauZnel<strong>da</strong>. aparatis<br />
<strong>da</strong>xmarebas iSviaTad iyenebs, radgan biurokratiuli procedurebi ufro<br />
met dros moiTxovs. misi gancxadebiT, yofila SemTxveva, roca Sexvedris<br />
Semdeg sakrebulos Tanamdebobis pirebs <strong>da</strong>uvalebiaT aparatisaTvis ama<br />
Tu im sakiTxis organizeba.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi problemad<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> sakiTxSi, monawileTagan erTi pasuxobs, rom<br />
problema arasakmarisi raodenobis Sexvedrebi <strong>da</strong> diskusiebia, meore<br />
Tvlis, rom sakrebulos warmomadgenlebi problemebs mxolod ki ar un<strong>da</strong><br />
ecnobodnen, aramed un<strong>da</strong> SeeZloT kidec maTi ga<strong>da</strong>wyveta, dRes es<br />
SeuZlebelia biujetis simciris gamo. erTi monawile Tvlis, rom<br />
samoqalaqo cnobiereba Zalian <strong>da</strong>balia <strong>da</strong> am problemis erTbaSad<br />
ga<strong>da</strong>Wra ver moxerxdeba, misi mosazrebiT, samoqalaqo cnobiereba Tu<br />
amaRl<strong>da</strong>, a<strong>da</strong>mianebs cxovreba ufro gauadvildebaT <strong>da</strong> ecodinebaT<br />
problemebis mogvarebis gzebi.<br />
fokus jgufis monawilis azriT, erT–erTi mniSvnelovani problema<br />
sakrebulos saqmianobisadmi undobloba <strong>da</strong> arainfromirebulobaa. mas<br />
miaCnia, rom sakrebulos wevri periodulad un<strong>da</strong> xvdebodes mosaxleobas<br />
<strong>da</strong> angariSs abarebdes maT, amiT Tava<strong>da</strong>c ukeT iqneba informirebuli<br />
municipalitetSi arsebuli problemebis Sesaxeb <strong>da</strong> meorec, sajaro<br />
moxeleTa movaleobaa izrunon xalxis keTildReobaze, mudmivi kontaqti<br />
iqonion sazogadoebasTan, ar <strong>da</strong>kargon maTi ndoba <strong>da</strong> ar <strong>da</strong>Sordnen<br />
sazogadoebas. igive monawile xazs usvams sxva saxis problemasac <strong>da</strong><br />
biujetze muSaobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT ambobs: „me jer ar maxsovs<br />
sakrebulos ar mieRos, an SeniSvnebiT gamgeobisaTvis ukan <strong>da</strong>ebrunebinos<br />
biujetis proeqti, amis mizezi ori ram SeiZleba iyos: an gamgeobas<br />
yovelTvis idealuri biujetis proeqti (iniciativa) Semoaqvs an, ubrlod,<br />
sakrebulos wevrebi mu<strong>da</strong>m mxars uWeren mas. “vfiqrob, es sakiTxi<br />
<strong>da</strong>safiqrebelia, ramdenad Zlieria sakrebulo?!“<br />
128
gamgeoba<br />
sajarooba. qedis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom qedis<br />
municipalitetis biujetis proeqti pirvel rigSi, municipalitetis<br />
SenobaSi sainformacio <strong>da</strong>faze Tavsdeba <strong>da</strong> ra Tqma un<strong>da</strong>, gazeTebSic<br />
ibeWdeba, kerZod, gazeT „aWaraSi“ <strong>da</strong> „mTianeTSi“. misi gancxadebiT,<br />
proeqtis sajaro ganxilvac ewyoba – rogorc sakrebulos <strong>da</strong>rbazSi,<br />
aseve soflebSi CasvliT <strong>da</strong> informaciis miwodebiT. fokus jgufis erTerT<br />
monawiles mxolod gazeTSi gamoqveynebuli ukve miRebuli biujeti<br />
aqvs nanaxi. proeqti qveyndeba Tu ara, amis Sesaxeb informacia ara aqvs,<br />
xolo sxva monawiles, marTalia, gamoqveynebuli proeqti ar unaxavs,<br />
magram sajaro informaciis gamoTxovis wesiT miuRia.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, raionSi SemuSavebulia<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programa 2013 wlamde, romlis<br />
ganaxleba <strong>da</strong> Sesworeba yovelwliurad xdeba.<br />
misi gancxadebiT, gamgeobaSi sistematurad icvlebo<strong>da</strong> gamgebeli, ramac<br />
gamoiwvia is, rom am dokumentis gamoqveyneba <strong>da</strong> sajaro ganxilva ar<br />
momx<strong>da</strong>ra. rac Seexeba <strong>da</strong>mtkicebul programebs, sajaro Sexvedrebze maT<br />
Sesaxeb yovelTvis aris saubari. fokus jgufis monawileebs aRniSnul<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT mxolod is informacia aqvT, rom programebi<br />
muSavdeba, magram sajaro Sexvedrebi <strong>da</strong> ganxilvebi maTTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
ar yofila, isini arc gamoqveynebuli unaxavT.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebis Sesaxeb<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom maT isini ar gamouqveynebiaT,<br />
radgan amas Tavad sakrebulo akeTebs.<br />
rac Seexeba sajaro informaciaze xelmisawvdomobis <strong>da</strong> mis <strong>da</strong>dgenil<br />
vadebSi gacemis sakiTxs, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
informaciis gacema <strong>da</strong>mokidebulia mis moculobaze, yovelTvis<br />
cdiloben <strong>da</strong>icvan kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili vadebi. misi TqmiT,<br />
gamgeobaSi awarmoeben sajaro informaciebis reestrs, rasac gamgeobis<br />
erT-erTi TanamSromeli ze<strong>da</strong>mxedvelobs, Tumca zusti statistikuri<br />
monacemebi ara aqvs. warmomadgenelma aRniSna, rom moqalaqeebis mier<br />
informaciis gamoTxova ar xdeba, mas ufro arasamTavrobo organizaciebi<br />
<strong>da</strong> umaRlesi sabWos opoziciuri partiebis warmomadgenlebi iTxoven. misi<br />
mosazrebiT, rac meti informacia iqneba gatanili gamgeobi<strong>da</strong>n, Semdgom<br />
mas miT ufro kargi <strong>da</strong>gegmvis saSualeba miecema, radgan mosaxleoba<br />
informirebuli iqneba. fokus jgufis monawileTagan erTisaTvis<br />
informacia yovelTvis <strong>da</strong>dgenil vadebSi miuwodebiaT, meore ki acxadebs,<br />
rom vadebs yovelTvis ver icaven <strong>da</strong> informaciis gacemas xSirad<br />
agvianeben.<br />
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis momzadebisa <strong>da</strong><br />
gamoqveynebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom maT Zalian mwiri saSualebebi aqvT mosaxleobisaTvis<br />
informaciis misawodeblad, radgan raionSi ar aris televizia <strong>da</strong><br />
adgilobrivi gazeTi, vrceldeba mxolod baTumSi gamocemuli gazeTi<br />
„aWara“ <strong>da</strong> Suaxevis raionSi gamocemuli gazeTi „mTianeTi“. igi Tvlis,<br />
129
om sainformacio saSualebebis mxriv did deficits ganicdian <strong>da</strong> amitom<br />
gamgeobis saqmianoba sakmarisad gamWvirvale ar aris. gamgeobis<br />
saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis informirebas mxolod sajaro<br />
Sexvedrebis gziT axorcieleben.<br />
CarTuloba. qedis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
municipalitetis biujetis proeqtis ganxilvaSi monawileoben gamgeobis<br />
<strong>da</strong> sakrebulos warmomadgenlebi, aseve arasamTavrobo organizaciis<br />
warmomadgenlebi <strong>da</strong> maT mier xSirad xdeba mosaxleobis CarTvac. misi<br />
gancxadebiT, arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mosaxleobis mxri<strong>da</strong>n<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi araerTxel Semosula <strong>da</strong> diskusiis Sedegad<br />
maTi nawilobriv gaTvaliswineba momx<strong>da</strong>ra kidec. biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT Semosuli SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis sakrebulosTvis<br />
ga<strong>da</strong>cemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom gamgeobis mier xdeba SeniSvnebis gaTvaliswineba, sakrebulos<br />
biujetis proeqts <strong>da</strong>mtkicebamde warudgenen, maTi TanamSromloba<br />
sakrebulosTan nayofieria, ar yofila SemTxveva gamgeobis mier<br />
wardgenili biujeti sakrebulos ar <strong>da</strong>emtkicebinos.<br />
fokus jgufis erT-erT monawiles monawileoba aqvs miRebuli biujetis<br />
sajaro ganxilvebSic <strong>da</strong> winaswar ganxilvebSic, amasTan, mas piradi<br />
Sexvedrebic hqonia biujetTan <strong>da</strong>kavSirebiT. imave monawiles SeniSvnebi<br />
<strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebic aqvs wardgenili <strong>da</strong> ambobs, rom yvela ar<br />
gauTvaliswiniaT, magram maTze muSaoben. fokus jgufis sxva<br />
monawileebis TqmiT, Tu sazogadoebas esa Tu is sakiTxi ainteresebs,<br />
aseve Tu gamgeobis mxri<strong>da</strong>n iniciativa iqneba, maSin miiReben sxdomebSi<br />
monawileobas, Tumca maT konkretuli SemTxvevis gaxsneba gauWir<strong>da</strong>T.<br />
rac Seexeba socialur–ekonomikuri ganviTarebis programebis sajaro<br />
ganxilvebSi monawileobas, rogorc ukve aRiniSna, sajaro ganxilvebi ar<br />
Catarebula, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, arc SeniSvnebi <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>debebi Sesula gamgeobaSi am dokumentis Taobaze.<br />
fokus jgufis erT-erT monawilesac aqvs am programaze SeniSvnebi<br />
wardgenili, Tumca ar icis, gaiTvaliswines Tu ara. man aRniSna, rom es<br />
ar iyo sajaro ganxilvis formati, ubralod, xelSi Cauvar<strong>da</strong> aRniSnuli<br />
programa <strong>da</strong> Semdeg Tavisi iniciativiT miawo<strong>da</strong> maT SeniSvnebi. jgufis am<br />
monawilem iqve <strong>da</strong>sZina, rom mosaxleoba naklebad aris informirebuli<br />
programis Sesaxeb<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, adgilobrivi saWiroebebis gamokvlevis mizniT TiToeul<br />
sofelSi Sedga sajaro Sexvedrebi, am Sexvedrebis organizebaSi<br />
CarTulni iyvnen aramarto rwmunebulebi, aramed gamgeobis sxva<br />
TanamSromlebic. Sexvedrebze gamoikveTa prioritetebi <strong>da</strong> SerCeul iqna<br />
is sakiTxebi, romlebic yvelaze mniSvnelovania soflebisaTvis <strong>da</strong><br />
romelTa <strong>da</strong>finansebac SesaZlebelia mocemuli TanxebiT. gar<strong>da</strong> am<br />
Sexvedrebisa, winaswar SemuSavebuli formebis mixedviT gamgeobis<br />
rwmunebulebmac waradgines soflis prioritetebi, romlebic soflis<br />
mosaxleobis xelmowerebiT iyo <strong>da</strong><strong>da</strong>sturebuli. gamgeobis<br />
130
warmomadgeneli miiCnevs, rom es aris soflis problemebis ga<strong>da</strong>wyvetis<br />
programa, Tumca problemaTa ga<strong>da</strong>Wris mxolod <strong>da</strong>sawyisi.<br />
aRniSnuli programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis<br />
monawileebic. erT-erTi maTgani ki aRniSnavs, rom bevr moqalaqes <strong>da</strong><br />
ojaxs ar hqon<strong>da</strong> informacia am programis Taobaze <strong>da</strong> man miawo<strong>da</strong>.<br />
jgufis monawileebi imasac a<strong>da</strong>stureben, rom rwmunebulebi am programis<br />
farglebSi xvdebodnen mosaxleobas prioritetebis gamovlenis mizniT.<br />
erTi monawilis TqmiT, rwmunebuli Tavad mivi<strong>da</strong> im ojaxebSi, romlebic<br />
Sexvedras ver <strong>da</strong>eswrnen <strong>da</strong> soflis mier Camoyalibebul moTxovnaSi maTi<br />
azris gaTvaliswinebasac Seeca<strong>da</strong>. rac Seexeba Tavad monawileebs,<br />
pira<strong>da</strong>d maT aseT SexvedrebSi monawileoba ar miuRiaT.<br />
gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia im moqalaqeTa Tarjimnis<br />
momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi, romlebic saxelmwifo enas ar<br />
floben. gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, aseT moqalaqeebs<br />
gamgeobisaTvis jer-jerobiT ar miumarTavT, Tumca gamgeobas hyavs<br />
inglisuri enis specialisti <strong>da</strong> Tu Tarjimnis momsaxureba gaxdeba<br />
saWiro, am xarjebs gamgeoba <strong>da</strong>faravas.<br />
angariSvaldebuleba. qedis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs mosaxleobasTan<br />
SexvedrebisTvis dro gamoyofili aqvT, magram isini yoveldRiura<strong>da</strong>c<br />
xdebian moqalaqeebs. aseve gamoyofilia dReebi, roca gamgebeli<br />
moadgileebTan <strong>da</strong> samsaxuris ufrosebTan erTad axorcielebs<br />
moqalaqeebTan Sexvedrebs. misi gancxadebiT, mosaxleobas sistematurad<br />
xvdebian rwmunebulebic, axla ki maT miTiTeba miiRes, rom yoveldRiurad<br />
Sexvdnen mosaxleobas. rwmunebulebi moqalaqeTa problemebs<br />
warmoadgenen gamgeobaSi, xSirad aseTi problemebia miwis sazRvrebis<br />
<strong>da</strong>dgena, samezoblo <strong>da</strong>vebi, wylis <strong>da</strong> sayofacxovrebo problemebi.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben gamgeblis mier mosaxleobasTan<br />
xSir Sexvedrebs, Sexvedra dialogis reJimSi mimdinareobs, xdeba<br />
problemebis gamovlena, ician gamgeblis mier moqalaqeTa misaRebad<br />
<strong>da</strong>dgenili dReebis, aseve rwmunebulebis mier mosaxleobasTan xSiri<br />
Sexvedrebis Sesaxeb. jgufis erTi monawile aRniSnavs, rom yvelaze<br />
xSirad aseTi Sexvedrebi winasaarCevno periodSi imarTeba.<br />
rac Seexeba angariSis Cabarebis sakiTxs, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom gamgebeli angariSs waradgens amomrCevelTa <strong>da</strong><br />
sakrebulos winaSe. sakrebulosaTvis angariSis Cabareba (mimdinare wlis<br />
pirveli kvartlis Sesaxeb) uaxloes momavalSi moxdeba, xolo<br />
amomrCevelTa winaSe angariSgebas igi sajaro Sexvedrebze axdens –<br />
TiTqmis yovelkvireulad xvdeba maT <strong>da</strong> awvdis gamgeobis saqmianobisa <strong>da</strong><br />
samomavlo gegmebis Sesaxeb informacias. aseT Sexvedrebs xSirad<br />
eswrebian umaRlesi sabWos deputatebi, saamisod arCeven iseT<br />
teritorias, sa<strong>da</strong>c „mosaxleobas saqmianobaSi xeli ar SeeSleba“. fokus<br />
jgufis erTi monawile acxadebs, rom gamgebels Tavisi uflebamosilebis<br />
ganxorcielebis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n erTi weli jer ar Sesrulebia, amdenad,<br />
mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis dro jer ar <strong>da</strong>mdgara.<br />
131
SekiTxvaze – ras miiCneven problemad fokus jgufis monawileebi<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi maTi<br />
<strong>CarTulobis</strong> sakiTxSi, monawileTagan erTi pasuxobs, rom problemaa<br />
gamgeobisa <strong>da</strong>, saerTod, municipalitetis finansuri <strong>da</strong>moukideblobis<br />
arqona; maT arsebuli finansebis pirobebSic ki ara aqvT prioritetebis<br />
<strong>da</strong>moukideblad gansazRvris ufleba – un<strong>da</strong> gaiTvaliswinon saxelmwifo<br />
politika <strong>da</strong> ze<strong>da</strong> donis interesi. monawiles miaCnia, rom is Tanxa, rac<br />
qedis centris keTilmowyobisTvis <strong>da</strong>ixarja, ukeTesi iqnebo<strong>da</strong> skolis,<br />
ambulatoriis an gzis reabilitacia/SekeTebisTvis yofiliyo<br />
gamoyenebuli, magram aqve aRniSnavs, rom ze<strong>da</strong> struqturebis <strong>da</strong>kveTa<br />
sxvagvari iyo.<br />
igive monawile problemad asaxelebs biujetis prognozirebis<br />
SeuZleblobas. misi gancxadebiT, gamgeoba ramdenime dRiT adre igebs ra<br />
transferi iqneba gamoyofili municipalitetze <strong>da</strong> misTvis rTulia erTi<br />
TviT adre raime proeqtis <strong>da</strong>gegmva, es ki amcirebs mosaxleobis<br />
CarTulobas <strong>da</strong> miznobriobas. igi aRniSnavs, rom sakmaod gaumjobes<strong>da</strong><br />
gamgeobis saqmianoba sajaroobisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis kuTxiT.<br />
xelvaCauris municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. xelvaCauris sakrebuloSi acxadeben, rom sxdomebis Sesaxeb<br />
informacia (gar<strong>da</strong> riggareSe sxdomebisa) adgilobriv presaSi Suqdeba,<br />
igi aseve qveyndeba sakrebulos sainformacio <strong>da</strong>fazec. raionSi moqmedi<br />
mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebis erTi nawili<br />
a<strong>da</strong>sturebs, rom nebismieri <strong>da</strong>interesebuli pirisaTvis informacia<br />
xelmisawvdomia <strong>da</strong> mas SeuZlia gaecnos sakrebulos SenobaSi. meore<br />
nawili miiCnevs, rom mosaxleobas informacias awvdian mxolod<br />
Catarebuli sxdomebis Sesaxeb, satelevizio siuJetebis saxiT, sxdomebis<br />
Catarebamde ki maT araferi ician, gar<strong>da</strong> im SemTxvevebisa, rodesac<br />
organizacia sxdomis Sesaxeb informaciis gamoTxovas axdens<br />
kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT. eqspertTa es nawili miiCnevs, rom<br />
mosaxleobas surs icodes, rodis ra sakiTxi ganixileba sakrebuloSi,<br />
magram maTi jerovani informireba ar xdeba, gar<strong>da</strong> amisa, arc sakrebulos<br />
SenobaSia ganTavsebuli Sesabamisi informacia. sakrebulos sxdomaTa<br />
translireba regulaciiT gaTvaliswinebuli ar aris <strong>da</strong> arc<br />
praqtikulad xorcieldeba, magram, rogorc sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, yvela sxdoma (biuros, komisiis) sajaroa <strong>da</strong> maTi Catarebis<br />
drois, adgilisa <strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb informacia sakrebulos<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze qveyndeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis TqmiT, sakrebulos saqmianobis Sesaxeb<br />
informacia xSirad qveyndeba presaSi <strong>da</strong> televiziaSi, radios pir<strong>da</strong>pir<br />
eTerSic ga<strong>da</strong>icema informacia konkretuli aqtivobebis Sesaxeb. kvlevis<br />
periodSi sakrebulo sainformacio broSuras amzadeb<strong>da</strong>.<br />
rac Seexeba sajaro informaciaze xelmisawvdomobis sakiTxs,<br />
sakrebuloSi acxadeben, rom iwarmoeba sajaro informaciis reestri.<br />
132
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />
wesiT gamoTxovis SemTxvevaSi yovelTvis iReben maTTvis saWiro<br />
informacias – es Seexeba rogorc sxdomis oqmebs, aseve sxva<strong>da</strong>sxva saxis<br />
informacias sakrebulos saqmianobis Sesaxeb. rac Seexeba informaciis<br />
gacemis vadebs, fokus jgufis monawileTa TqmiT, informacias<br />
sakrebulo<strong>da</strong>n maqsimalurad SemWidroebul vadebSi <strong>da</strong> droulad iReben<br />
<strong>da</strong> am mxriv problemebi ar hqoniaT.<br />
jgufis monawileTagan erTi arasodes <strong>da</strong>interesebula sakrebulos<br />
sxdomis oqmiT <strong>da</strong> maTgan arc informacia gamouTxovia. sakrebuloSi<br />
acxadeben, rom moqalaqeebi sajaro informaciis miRebis mizniT TiTqmis<br />
yoveldRiurad mimarTaven sakrebulos, ZiriTa<strong>da</strong>d biujetTan <strong>da</strong> miwasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebze. gasul wels sakrebuloSi Setanil iqna sajaro<br />
informaciis moTxovnis 60–mde gancxadeba. rac Seexeba konkretulad<br />
sakrebulos sxdomis oqmebis gamoTxovas, mosaxleobisagan interesi ar<br />
yofila, am informacias mxolod ama Tu im partiis wevrebi iTxoven.<br />
CarTuloba. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebs<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebisaTvis gancxadebiT ar miumarTavT. fokus<br />
jgufis monawileebisaTvis cnobili ar aris SemTxvevebi sakrebulos<br />
sxdomaze gansaxilvel sakiTxebSi sazogadoebis warmomadgenlebis<br />
monawileobis Sesaxeb. maT ician, rom sxdomebs eswrebian rwmunebulebi,<br />
xolo televiziebi sxdomebs mxolod maSin eswrebian, roca<br />
mTavrobisTvis xelsayreli sakiTxebi aqvT gasaSuqebeli. rogorc irkveva,<br />
iniciativas ufro metad sakrebulo iCens – sakrebulos xelmZRvanelobis<br />
iniciativiT, maJoritarebs SesTavazes sxdomaze moewviaT moqalaqeebi,<br />
romlebsac sur<strong>da</strong>T raime sakiTxis <strong>da</strong>yeneba. sakrebulos warmomadgenelma<br />
gaixsena magaliTi, rodesac erT-erTi soflis macxovreblebi <strong>da</strong>eswrnen<br />
sxdomas <strong>da</strong> <strong>da</strong>ayenes maTTvis saWiro sakiTxebi.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom reglamentiT „Ria karis“ sxdomis Catareba<br />
gaTvaliswinebulia, sakrebulos warmomadgeneli <strong>da</strong> raionSi moqmedi<br />
arasamTavrobo organizaciaTa warmomadgenlebi a<strong>da</strong>stureben, rom es<br />
meqanizmi praqtikaSi arasodes yofila gamoyenebuli. mosaxleobas<br />
sakrebulosaTvis aseve arc riggareSe sxdomis Catarebis moTxovniT<br />
miumarTavs.<br />
sakrebulos gamsvlel sxdomas rac Seexeba, sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom gasul wels sistematurad tardebo<strong>da</strong> aseTi sxdomebi<br />
raionis 5 sofelSi, magram ara amomrCevelTa moTxovnis safuZvelze,<br />
aramed sakrebulos Tavmjdomaris iniciativiT. fokus jgufis monawileTa<br />
erTi nawili acxadebs, rom maTi informaciiT sakrebulos gamsvleli<br />
sxdomebi ar Catarebula, xolo erTi monawile aRniSnavs, rom sxdomebi<br />
oficialuri saxiT ar tardeba, magram yofila SemTxvevebi, roca xalxi<br />
Sekrebila <strong>da</strong> sakrebulos wevrebTan erTad usaubriaT soflis<br />
problemebze. monawileebi amboben, rom ar ician oficialurad mimarTa<br />
Tu ara mosaxleobam sakrebulos, magram roca moqalaqeebi ama Tu im<br />
sakiTxis <strong>da</strong>yenebas iTxoven, sakrebulo maT Txovnas yovelTvis<br />
iTvaliswinebs <strong>da</strong> ixilavs sakiTxs.<br />
133
sakrebuloSi acxadeben, rom mosaxleobas peticiis wesiT arasodes<br />
Seutania samarTlebrivi aqtis proeqti <strong>da</strong> arc raime sakiTxis sajarod<br />
ganxilvis mowyobis moTxovniT miumarTavs sakrebulosaTvis. amas<br />
a<strong>da</strong>stureben raionSi moqmedi arasamaTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebic.<br />
reglamenti ar iTvaliswinebs komisiaTa mier konkretul sakiTxebze<br />
samuSao jgufebSi sazogadoebriobis warmomadgenelTa mowvevas.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad amisa, sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
sakrebuloSi funqcionirebs samuSao jgufebi, romlebSic gamgeobisa <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebTan erTad, mowveulni arian sazogadoebis<br />
warmomadgenlebic, magaliTad, quCebis saxeldebisa <strong>da</strong> numeraciis jgufi,<br />
soflis ganviTarebis <strong>da</strong> municipalitetis simbolikaze momuSave jgufi.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mosaxleobasTan Sexvedris sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom maT gansazRvruli aqvT moqalaqeTa<br />
miRebis saaTebi <strong>da</strong> xSirad xvdebian moqalaqeebs. fokus jgufis<br />
monawileTagan erTi a<strong>da</strong>sturebs am gancxadebas, Tumca ambobs, rom am<br />
Sexvedris mizani ar aris mosaxlebisTvis angariSis Cabareba, isini<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d samomavlo saqmianobaze saubars eTmoba <strong>da</strong> 3–4 TveSi erTxel<br />
mainc ewyoba. fokus jgufis monawileTagan sami acxadebs, rom gar<strong>da</strong><br />
winasaarCevno periodisa, sakrebulos wevrebi mosaxleobas ar xvdebian.<br />
sxva SemTxvevebSi (arCevnebs Soris periodSi) mosaxleobas rwmunebuli<br />
xvdeba. sakrebulos warmomadgenelic acxadebs, rom sakrebulos wevrebi<br />
periodulad awyoben mosaxleobasTan Sexvedrebs, magram, miuxe<strong>da</strong>vad<br />
amisa, angariSis Cabareba ar xdeba amgvari tradiciis ararsebobis gamo.<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebTan <strong>da</strong> sakrebulosTan urTierTobaSi<br />
moqalaqeTa mier aparatisaTvis mimarTvis sakiTxs rac Seexeba, fokus<br />
jgufis monawileTa umravlesoba ar mimarTavs aparats Tanamdebobis<br />
pirTan miRebis organizebis, masalebis momzadebis an sxva raime TxovniT<br />
– saWiroebis SemTxvevaSi ukavSirdebian Tavad Tanamdebobis pirs. jgufis<br />
mxolod erTi monawile abarebs saTanado ganacxads sakrebulos<br />
kancelariaSi.<br />
swored sakrebulos Tanamdebobis pirTa mosaxleobis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>admi arasaTanado yuradRebis miqceva <strong>da</strong>asaxeles<br />
fokus jgufis monawileebma im problemaTa Soris, romlebic xels<br />
uSlis sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobas <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
miRebis procesSi sazogadoebis CarTulobas.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. xelvaCauris gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
municipalitetis biujeti qveyndeba adgilobriv presaSi – gazeT<br />
„aWaraSi“, aseve „saqarTvelos respublikaSi“. amas a<strong>da</strong>stureben fokus<br />
jgufis monawileebic. gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis<br />
proeqtis sajaro ganxilvebi ewyoba soflebSi - adgilobriv<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebis gziT <strong>da</strong> sakrebulos sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi -<br />
deputatebis, gamgeobis TanamSromlebis, arasamTavrobo organizaciebisa<br />
134
<strong>da</strong> masmediis warmomadgenelTa monawileobiT. 2009 wlis biujetis<br />
proeqtis ganxilva moewyo pir<strong>da</strong>piri satelevizio eTeriTac – aWaris<br />
televiziisa <strong>da</strong> telearx 25–e arxis pir<strong>da</strong>pir eTerSi.<br />
analogiurad qveyndeba <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis proeqtic. aseTi dokumenti 2008 wels SemuSav<strong>da</strong> <strong>da</strong><br />
gawerilia 2013 wlamde. programis SemuSavebaSi monawileoba miiRo<br />
rogorc xelisuflebis, aseve opoziciuri partiebisa <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
seqtoris warmomadgenlebmac <strong>da</strong> misi ga<strong>da</strong>xedva, problemebis<br />
aqtualobi<strong>da</strong>n gamomdinare, yovelwliurad xorcieldeba. Pproeqtis<br />
yoveli ganaxlebisa <strong>da</strong> konkretul miznobriv programaSi cvlilebis<br />
SemTxvevaSic igi qveyndeba, egzavneba yvela teritoriul erTeuls <strong>da</strong><br />
Semdeg sajaro ganxilvebi ewyoba rwmunebulebTan erTad. fokus jgufis<br />
monawileTa umravlesobas aseT dokumentze informacia ara aqvs, erTma<br />
maTganma ki gviTxra, rom ar <strong>da</strong>interesebula am sakiTxiT.<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>da</strong>dgenili wesiT awarmoeben<br />
sajaro informaciebis reestrs <strong>da</strong> kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
warudgenen prezidents Sesabamis informacias. moqalaqeTa mier sajaro<br />
informaciis gacemis <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoTxovili informacia<br />
gamgeobi<strong>da</strong>n gaicema 5–6 dReSi, xolo Tu <strong>da</strong>muSavebas ar saWiroebs – 2-3<br />
dReSi, Tumca imasac <strong>da</strong>sZens, rom moqalaqeebis mxri<strong>da</strong>n informaciaze<br />
moTxovna aqtiurad ar xorcieldeba, gasuli wlis statistikuri<br />
monacemebiT, sajaro informaciis moTxovniT mxolod 25 ganacxadi iqna<br />
Setanili gamgeobaSi. fokus jgufis monawileebi<strong>da</strong>n erTs informacia<br />
gamgeobi<strong>da</strong>n ar gamouTxovia, erTi acxadebs, rom xSirad iTxovs <strong>da</strong><br />
yovelTvis kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil vadebSi iRebs, gar<strong>da</strong> im<br />
SemTxvevebisa, rodesac moTxovnili informacia Zalian didi<br />
moculobisaa. vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT problema ar Seqmnia mesame<br />
monawilesac.<br />
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis momzadebisa <strong>da</strong><br />
gamoqveynebis sakiTxi gaTvaliswinebuli ar aris gamgeobis debulebaSi.<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom calke aseTi informaciis<br />
momzadeba ar xdeba, informaciis miwodeba ZiriTa<strong>da</strong>d xorcieldeba<br />
gamgeblis mier warmodgenili angariSis saxiT.<br />
CarTuloba. xelvaCauris gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sazogadoeba aqtiura<strong>da</strong>a CarTuli biujetis proeqtis ganxilvaSi.<br />
gansxvavebul mosazrebas gamoTqvamen fokus jgufis monawileebi,<br />
umravlesoba acxadebs, rom biujetis sajaro ganxilva ar yofila, mis<br />
SemuSavebaSi sazogadoeba ar monawileobs. saWiroa, rom sajaro<br />
ganxilvis Sesaxeb informacia winaswar gamoqveyndes <strong>da</strong> mosaxleobas<br />
saSualeba mieces CaerTos biujetis Sedgenis procesSi. fokus jgufis<br />
erTma monawilem ki gviTxra: „mgoni iyo sajaro ganxilva, magram me ar<br />
mimiRia monawileoba“.<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom biujetis proeqtze SeniSvnebi<br />
<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi miuRiaT rogorc arasamTavrobo organizaciebisagan,<br />
aseve mosaxleobisagan, gar<strong>da</strong> amisa, municipalitetis yvela erTeuli<br />
135
warmoadgens wina<strong>da</strong>debebs. proeqtSi maTi nawilis gaTvaliswineba xdeba.<br />
magaliTad, mosaxleobam <strong>da</strong> arasamaTavrobo organizaciebma <strong>da</strong>ayenes<br />
gzebis, xidebis <strong>da</strong> kanalizaciis reabilitaciis sakiTxi, romelic male<br />
ga<strong>da</strong>wydeba, – acxadebs gamgeobis warmomadgeneli. fokus jgufis<br />
monawileTa erTi nawili acxadebs, rom SeniSvnebi biujetis proeqtze<br />
wardgenili aqvT, Tumca maTTvis ucnobia ramdenad iTvaliswineben maT.<br />
isini aRniSnaven, rom SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, biujetis proeqtisagan<br />
gansxvavebiT, ar qveyndeba sajaro ganxilvebisaTvis.<br />
rac Seexeba socialur–ekonomikuri ganviTarebis programis proeqtze<br />
SeniSvnebis wardgenas, rogorc zemoT aRiniSna, monawileebi aseT<br />
dokuments ar icnoben.<br />
mosaxleobisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebisagan biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT Semosuli wina<strong>da</strong>debebisa <strong>da</strong> SeniSvnebis sakrebulosaTvis<br />
ga<strong>da</strong>cemis Sesaxeb gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom „biujetis<br />
proeqtze sakrebulo <strong>da</strong> gamgeoba faqtobrivad erTad muSaoben“, grovdeba<br />
yvela SeniSvna, xdeba maTi gaanalizeba <strong>da</strong> amis Semdeg ganisazRvreba<br />
prioritetebi.<br />
gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa uzrunvelyofa Tarjimnis momsaxurebiT, gamgeobis<br />
warmomadgeneli aseTi moqalaqeebisagan gamgeobisadmi mimarTvis faqtebs<br />
ver ixsenebs, Tumca saWirod miiCnevs am sakiTxis gaTvaliswinebas<br />
debulebaSi.<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, xelvaCauris municipalitetis 78–save sofelSi<br />
rwmunebulebisa <strong>da</strong> gamgeobis TanamSromlebis monawileobiT Catar<strong>da</strong><br />
Sexvedrebi mosaxleobasTan, moqalaqeebs informacia miawodes am<br />
programis Sesaxeb, aseve maTi monawileobiT mox<strong>da</strong> prioritetebis<br />
<strong>da</strong>saxva.<br />
aRniSnuli programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis<br />
monawileebic. erT-erTi maTgani a<strong>da</strong>sturebs, rom rwmunebulebi xvdebian<br />
mosaxleobas am programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sxva ki acxadebs, rom<br />
programi<strong>da</strong>n Tanxa misi soflisTvisac gamoiyo. fokus jgufis<br />
monawileebs uSualod ar miuRiaT monawileoba am programisaTvis<br />
prioritetebis gansazRvraSi, Tumca acxadeben, rom maTi ojaxis wevrebi<br />
eswrebodnen rwmunebulTan am mizniT mowyobil Sexvedras.<br />
angariSvaldebuleba. xelvaCauris gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
gar<strong>da</strong> imisa, rom gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs<br />
<strong>da</strong>wesebuli aqvT moqalaqeTa miRebis dro, isini mosaxleobas mainc<br />
TiTqmis yoveldRiurad xdebian, radgan centri<strong>da</strong>n teritoriulad<br />
moSorebiT mdebare soflebi<strong>da</strong>n Camosuli mosaxleobisaTvis miRebaze<br />
uaris Tqma SeuZlebelia. misi TqmiT, mosaxleobas regularulad –<br />
yoveldRiurad xvdebian rwmunebulebic, romlebic konsultacias uweven<br />
moqalaqeebs imis Sesaxeb, Tu saWiroebis SemTxvevaSi vis un<strong>da</strong> mimarTon.<br />
136
swored rwmunebulis saSualebiT xdeba gamgeobis mier informaciis<br />
mopoveba <strong>da</strong> Sesabamisi ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miReba.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom rwmunebulebi periodulad<br />
xvdebian mosaxleobas <strong>da</strong> cdiloben soflis problemebis mogvarebas.<br />
erT-erTi monawile ambobs, rom es bunebrivic aris, radgan<br />
rwmunebulebic imave soflis macxovreblebi arian <strong>da</strong> yoveldRiurad<br />
uwevT xalxTan Sexvedra. erTi monawile acxadebs, rom rwmunebulTan<br />
SexvedrebSi monawileobas mouclelobis gamo ver axerxebs, Tumca misi<br />
ojaxis wevrebi aseT Sexvedrebs eswrebian.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgebeli weliwadSi erTxel<br />
angariSs warudgens mosaxleobasac <strong>da</strong> sakrebulosac, aseT dros sxdomas<br />
sakrebulos wevrebTan erTad mosaxleoba <strong>da</strong> mediac eswreba. fokus<br />
jgufis erT-erTi monawile a<strong>da</strong>sturebs am faqts, meore SeniSnavs, rom<br />
gamgebeli mosaxleobas xvdeba ara angariSis wardgenis, aramed maTi<br />
problemebis mosmenis mizniT, mesames ki msgavsi informacia ar gaaCnia.<br />
mosaxleobis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxi <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> fokus<br />
jgufis monawileTa mier, rogorc problema gamgeobis saqmianobis<br />
gamWvirvalobasa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis<br />
CarTulobaSi.<br />
3.3.3. guria<br />
lanCxuTis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. lanCxuTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia qveyndeba sakrebulos<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> adgilobriv gazeTebSi. raionSi moqmedi mediisa<br />
<strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebic a<strong>da</strong>stureben, rom<br />
informacia winaswar vrceldeba, misi miReba ki SesaZlebelia<br />
adgilobrivi gazeTebi<strong>da</strong>n, pressamsaxuri<strong>da</strong>n, aseve piradi kontaqtebis<br />
meSveobiT.<br />
sakrebulos warmomadgenli aRniSnavs, rom sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebi sajaroa, Tumca maT Sesaxeb informacia winaswar ar<br />
vrceldeba, mxolod medias ayeneben saqmis kursSi. misi gancxadebiT,<br />
xelmisawvdomia aseve sakrebulos sxdomis oqmi <strong>da</strong> roca moqalaqeebi mis<br />
miRebas iTxoven, maTi moTxovna kmayofildeba _ masalebi sxdomis Sesaxeb<br />
sxdomis Catarebi<strong>da</strong>n meore dResve ibeWdeba presaSi. am informacias<br />
fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben – erT monawiles gamouTxovia<br />
aseTi oqmi <strong>da</strong> miuRia kidec <strong>da</strong>dgenili wesiT, ori monawile ki acxadebs,<br />
rom sakrebulos sxdomis oqmebi internetSic aris gamoqveynebuli.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb vrceldeba adgilobriv gazeTebsa <strong>da</strong> internetSi.<br />
fokus jgufis yvela monawile acxadebs, rom sakrebulos saqmianobis<br />
Sesaxeb informacia miewodebaT sakrebulos iniciativiT, maT isic<br />
137
aRniSnes, rom sakrebulom Tavisi muSaobis erTi wlis angariSic <strong>da</strong>beW<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> gaavrcela/<strong>da</strong>ariga.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, moqalaqeebi sajaro<br />
informaciis moTxovniT mimarTaven sakrebulos, sa<strong>da</strong>c iwarmoeba sajaro<br />
informaciebis reestri. fokus jgufis yvela monawile acxadebs, rom<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>rRvevas sajaro informaciis gacemisas aq<br />
adgili ara aqvs.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad reglamentSi Sesabamisi Canaweris arsebobisa, sakrebulos<br />
sxdomebis televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translireba ar xorcieldeba<br />
CarTuloba. lanCxuTis sakrebulos warmomadgeneli aRniSnavs,<br />
moqalaqeebi gancxadebiT mimarTaven sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
moTxovniT. misi azriT, es formalyri barieria, aseTi saxiT mimarTvis<br />
Semdeg sxdomaze <strong>da</strong>swrebis msurvels aranairi problema aRar eqmneba.<br />
fokus jgufis monawileebisaTvis sakrebulos sxdomaze gansaxilvel<br />
sakiTxebSi sazogadoebis warmomadgenlebis monawileobis Sesaxeb<br />
cnobili ar aris, magram aseve acxadeben, rom Jurnalistebi <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebi yovelgvari <strong>da</strong>brkolebis gareSe eswrebian sxdomebs.<br />
jgufis erTi monawile acxadebs, rom JurnalistebisTvis <strong>da</strong>rbazSi<br />
specialuri adgilebic aris gamoyofili. arasamTavrobo organizaciebi<br />
naklebad eswrebian sxdomebs, xolo rigiT moqalaqeebs 2 wlis win<br />
Sesabamisi gancxadebebis <strong>da</strong>wera mosTxoves.<br />
sakrebulos komisiebTan Seqmnil samuSao jgufebSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa miwvevis Sesaxeb sakrebulos warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom ramdenime problematur sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebuloSi<br />
Seqmnilia samuSao jgufebi, romlebic <strong>da</strong>kompleqtebulia sazogadoebisa<br />
<strong>da</strong> mediis warmomadgenlebisagan. fokus jgufis monawileTagan aseT<br />
samuSao jgufebSi monawileoba arc erTs ar miuRia, maTgan mxolod erTs<br />
aqvs jgufis Sexvedraze <strong>da</strong>swrebis gamocdileba – winaswar miiRo<br />
Setyobineba <strong>da</strong> <strong>da</strong>swrebis problema ar Seqmnia.<br />
sakrebulos „Ria karis sxdomis“ Catarebis Sesaxeb sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom iyo aseTi SemTxvevebi, magaliTad,<br />
biujetis formirebisas, saZovrebTan <strong>da</strong> wylis <strong>da</strong>binZurebis sakiTxebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT. „Ria karis sxdomebi“ xSiri ar aris – SeiZleba kvartalSi<br />
erTxel moewyos. fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben, rom aseTi<br />
sxdomebi iSviaTad tardeba, isini mxolod ramdenime SemTxvevas ixseneben.<br />
un<strong>da</strong> aRiniSnos monawileTa gancxadeba, rom „Ria karis sxdomebis”<br />
Catarebis SemTxvevaSi, pres-relizs <strong>da</strong> dRis wesrigs winaswar iReben,<br />
Catarebuli sxdomis Sesaxeb informacias ki _ moTxovnis safuZvelze.<br />
sxdomaze miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebi gazeTebSi qveyndeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas sakrebulos<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis moTxovniT ar miumarTavs –<br />
aseTi iniciativa arc mosaxleobisagan <strong>da</strong> arc arasamTavrobo<br />
organizaciebis mxri<strong>da</strong>n arasodes yofila, Tumca, misi azriT, aseTi<br />
138
precedenti Zalian saintereso iqnebo<strong>da</strong>. fokus jgufis monawileTa<br />
informaciiT <strong>da</strong>sturdeba, rom mosaxleobas ar mouTxovia sakrebulos<br />
gamsvleli an riggareSe sxdomis Catareba, maTi gancxadebiT, gamsvleli<br />
sxdomebi <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi Semaval administraciul <strong>erTeulebSi</strong><br />
saerTod ar tardeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs sakrebulos mier<br />
misaRebi sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis moTxovniT ar miumarTavT.<br />
amas fokus jgufis monawilenic aRniSnaven. sakrebulos warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, mosaxleobas arc samarTlebrivi aqtis proeqti Seutania<br />
peticiis wesiT, Tumca ambobs, rom aseT faqts uTuod miesalmebo<strong>da</strong>.<br />
fokus jgufis monawileebi ki miiCneven, rom mosaxleoba, savaraudod, am<br />
uflebis Sesaxeb informirebuli ar aris <strong>da</strong> peticiis Setanis<br />
SemTxvevebic amitom ar yofila.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebTan moqalaqeTa misaRebad dro<br />
<strong>da</strong>wesebuli ar aris, magram yoveldRiurad nebismier moqalaqes SeuZlia<br />
mivides <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis pirebs Sexvdes. Tu sakrebulos<br />
romelime konkretul wevrTan Sexvedris organizeba aris saWiro, amas<br />
uzrunvelyofs sakrebulos aparati. fokus jgufis monawileebi amboben,<br />
rom sakrebulos wevrebi intensiurad xvdebian mosaxleobas.<br />
sakrebulos wevrTa mier mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis Sesaxeb<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom yvela maJoritari deputati<br />
abarebs angariSs Tavis sofels kvartalSi erTxel. rac Seexeba<br />
sakrebulos angariSs, presaSi sistematurad ibeWdeba sakrebulos<br />
Tavmjdomaris, misi moadgilis, komisiis Tavmjdomareebis interviuebi,<br />
romlebSic asaxulia sakrebulosa <strong>da</strong> pira<strong>da</strong>d maTi saqmianoba. fokus<br />
jgufis monawileebis TqmiT ki, sakrebulos wevrebi angariSs<br />
„nawilobriv abareben – gansakuTrebiT winasaarCevnod“. rogorc maT ukve<br />
aRniSnes, sakrebulom erTi wlis gaweuli saqmianobis Sesaxeb angariSi<br />
ukve <strong>da</strong>beW<strong>da</strong> <strong>da</strong> gaavrcela.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawile acxadebs, rom sakrebulos aparati mas<br />
exmareba sakrebulosTan urTierTobis organizebasa <strong>da</strong> Sesabamisi<br />
masalebis momzadebaSi. sxva monawile ki aRniSnavs, rom Tanamdebobis<br />
pirebTan urTierTobas axorcielebs rogorc pira<strong>da</strong>d, aseve<br />
pressamsaxurisa <strong>da</strong> aparatis <strong>da</strong>xmarebiT.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad fokus jgufis<br />
monawileTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: informaciis <strong>da</strong>gvianebiT gavrceleba;<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa naCqarevad miReba; sazogadoebis pasiuroba – xalxs am<br />
procesSi (Tun<strong>da</strong>c biujetis SedgenaSi) monawileobis didi survili ara<br />
aqvs; moqalaqeTa indiferentuloba – Tu sakiTxi pira<strong>da</strong>d maT ar exebaT,<br />
procesSi monawileobis survili naklebad aqvT.<br />
139
gamgeoba<br />
sajarooba. lanCxuTis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqti qveyndeba adgilobriv<br />
gazeTebSi, veb–gverdze <strong>da</strong> gamgeobis SenobaSi ganTavsebul sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze. fokus jgufis monawileTa informaciiT, ganxilvamde qveyndeba<br />
rogorc biujetis proeqti, aseve komisiebis <strong>da</strong>skvnebi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis TqmiT, biujetis proeqtis sajaro ganxilvac ewyoba,<br />
pirvelad gadian soflebSi, Semdeg xdeba samsaxurebis angariSebis<br />
mosmena anu gasuli wlis biujetis angariSis mosmena, Semdeg ki igegmeba<br />
ra un<strong>da</strong> gakeTdes <strong>da</strong> ra siaxleebi SeiZleba <strong>da</strong>inergos.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
dokumenti SemuSvebulia 2012 wlamde, amasTan xdeba misi ganaxleba. misi<br />
TqmiT, programa wignad aris gamocemuli, xelmisawvdomia internetSi,<br />
amdenad, nebismier <strong>da</strong>interesebul pirs SeuZlia gaecnos <strong>da</strong> mis Sesaxeb<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebic Semoitanos. fokus jgufis monawileebi am<br />
informacias a<strong>da</strong>stureben.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, isini ar aqveyneben sakrebulos<br />
sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebs, radganac amas Tavad sakrebulo<br />
akeTebs, gamgeoba ki mxolod brZanebebs aqveynebs..<br />
sajaro informaciis droulad gacemis sakiTxis Sesaxeb, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebs moTxovnil informacias rac<br />
SeiZleba swrafad awvdian, Tuki masTan <strong>da</strong>kavSirebuli teqnikuri<br />
sakiTxebis mogvarebas didi dro ar <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong>. informaciis <strong>da</strong>dgenil<br />
vadebSi gacemas a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebic. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleoba informacias xSirad iTxovs,<br />
iwarmoeba sajaro informaciis reestri.<br />
gamgeobis warmomadgeneli aseve aRniSnavs, rom gamgeobis saqmianobis<br />
Sesaxeb operatiuli informaciis momzadeba <strong>da</strong> gamoqveyneba<br />
uzrunvelyofilia, rac adgilobrivi gazeTebis saSualebiT<br />
xorcieldeba.<br />
CarTuloba. lanCxuTis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi<br />
rwmunebulebTan <strong>da</strong> deputatebTan erTad mosaxleobac monawileobs. misi<br />
TqmiT, maTgan werilobiT SeniSvnebsa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebsac iReben,<br />
romlebsac sakrebulos ga<strong>da</strong>scemen proeqtis ganxilvamde, sakrebulo ki<br />
iTvaliswinebs am SeniSvnebs.<br />
fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom sazogadoeba naklebad iRebs<br />
monawileobas biujetis proeqtis ganxilvebSi, SeniSvnebsa <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>debsac ZiriTa<strong>da</strong>d sakrebulos wevrebi an teritoriuli<br />
erTeulebis warmomadgenlebi waradgenen, mosaxleobas an arasamTavrobo<br />
organizaciebs ki isini faqtobrivad ar warudgeniaT.<br />
140
ogorc gamgeobis warmomadgenelma aRniSna, socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis programa Ria <strong>da</strong> xelmisawvdomi dokumentia, igi<br />
ganTavsebulia internetSi <strong>da</strong> gamgeobisaTvis mis Taobaze wina<strong>da</strong>debebis<br />
miwodeba nebismier moqalaqes SeuZlia. misi TqmiT, am dokumentis sajaro<br />
ganxilvebisas ZiriTa<strong>da</strong>d teritoriuli rwmunebulebisagan iReben<br />
SeniSvnebs, romlebsac sakrebulos warudgenen. fokus jgufis<br />
monawileTagan erTi acxadebs, rom dokumentis sajaro ganxilva Sedga,<br />
pira<strong>da</strong><strong>da</strong>c monawileob<strong>da</strong> masSi <strong>da</strong> misi SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi<br />
gaTvaliswinebul iqna. <strong>da</strong>narCenebs monawileoba ar miuRiaT.<br />
gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenelma aRniSna, rom amis saWiroeba ar yofila.<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, adgilobriv saWiroebebs ikvleven rwmunebulebi. manac <strong>da</strong><br />
soflis mosaxleobamac icis, rom Tu es programa warmatebiT<br />
ganxorcieldeba, momavalSi ufro met Tanxas miiReben. aqve un<strong>da</strong> iTqvas,<br />
rom rwmunebuli iqauri mosaxleobis saWiroebebs ecnoba anketebis<br />
saSualebiT, romlebic mosaxleobaSi <strong>da</strong>rig<strong>da</strong>. imis<strong>da</strong> mixedviT, Tu<br />
romelma sofelma ra moTxovna wamoayena, SeirCa konkretuli proeqtebi,<br />
gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, programaSi monawileoba yvela sofels<br />
ekuTvnis.<br />
programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis monawileebi, maTi<br />
gancxadebiT, mosaxleobis sakmaod did nawilsac aqvs informacia. isini<br />
a<strong>da</strong>stureben rwmunebulebis mier adgilobrivi saWiroebebisa <strong>da</strong><br />
prioritetebis gamovlenis mizniT Sexvedrebisa <strong>da</strong> gamokvlevis Catarebas.<br />
jgufis erTi monawilis gancxadebiT, problemaTa gamovlena qulebis<br />
miniWebis gziT mox<strong>da</strong>. meorem ki gviTxra, rom sinamdvileSi soflebs<br />
SerCeulTagan sruliad gansxvavebuli problemebi aqvT. prioritetebis<br />
gamovlenis mizniT rwmunebulTan SexvedrebSi monawileoba fokus<br />
jgufi<strong>da</strong>n aravis miuRia.<br />
angariSvaldebuleba. lanCxuTis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedrebis dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT – gamgebeli yovel orSabaTs<br />
rwmunebulebs xvdeba, yovel samSabaTs ki moqalaqeebs iRebs. yovelTve<br />
dgeba soflebis mosaxleobasTan Sexvedrebis grafiki, gamgebeli <strong>da</strong> misi<br />
moadgile TveSi orjer mainc gadian TiToeul sofelSi, am Sexvedrebis<br />
organizebas uzrunvelyofs aparati. fokus jgufis monawileebi<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom gamgebeli mosaxleobas sakmaod xSirad xvdeba,<br />
Sexvedrebis mizani ki iqaur macxovrebelTa problemebis gamovlenaa.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas xvdeba rwmunebulic.<br />
igi gamgeobaSi warmoadgens soflis problemebs, xSirad aq Sedis<br />
moqalaqeTa piradi sakiTxebic, romelTa ga<strong>da</strong>Wrasac aseve mTavrobisagan<br />
iTxoven, gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, rogorc SeuZliaT, exmarebian<br />
mosaxleobas. adgilobriv macxovreblebTan rwmunebulis periodul<br />
Sexvedrebs fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben.<br />
141
gamgeblis mier mosaxleobisa <strong>da</strong> sakrebulos winaSe angariSis<br />
CabarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebeli sakrebulos arCeulia <strong>da</strong>, Sesabamisad, masve abarebs angariSs<br />
weliwadSi erTxel – wlis <strong>da</strong>sawyisSi. fokus jgufis erTi monawilis<br />
TqmiT, gamgebeli angariSs gazeTebSi aqveynebs, xolo Sexvedrebis dros<br />
xazgasmiT saubrobs mis mier gakeTebul saqmeebze.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad fokus jgufis<br />
monawileTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: sazogadoebis naklebad CarTuloba;<br />
gamWvirvalobis arasakmarisi xarisxi (maTi mosazrebiT, gamgeoba ufro<br />
gamWvirvaled un<strong>da</strong> saqmianobdes); mosaxleobis pasiuroba (maTi<br />
CarTuloba mxolod gamgeobaze ar aris <strong>da</strong>mokidebuli, mosaxleobasac<br />
un<strong>da</strong> hqondes am procesebSi monawileobis survili, is ki TiTqmis ar<br />
iCens amisadmi interess); gamgeobis arasakmarisi aqtiuroba<br />
(<strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi moqalaqeTa arasakmarisad <strong>CarTulobis</strong><br />
Tavi<strong>da</strong>n asacileblad arc gamgeobas gamouCenia sakmarisi aqtiuroba).<br />
ozurgeTis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. ozurgeTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia winaswar qveyndeba<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze, aseve vrceldeba adgilobrivi gazeTebiT. raionSi<br />
moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenelTa<br />
gamokiTxviT SevityveT, rom erTi maTgani sxdomebis Sesaxeb informacias<br />
sakrebulos pressamsaxuri<strong>da</strong>n iRebs, meore mxolod ukve Catarebuli<br />
sxdomebis Sesaxeb ityobs, sxvas pressamsaxuri urekavs sxdomamde<br />
ramdenime dRiT adre, xolo erTs werilobiT ugzavnian, Tu ra sakiTxebi<br />
un<strong>da</strong> gavides sakrebulos biurosa <strong>da</strong> komisiis sxdomaze, xolo Tu<br />
gagzavna ver moxerx<strong>da</strong> – telefoniT urekaven.<br />
sakrebulos warmomadgeneli aRniSnavs, rom sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebi sajaroa, maT Sesaxeb informaciis miwodebis mizniT<br />
dRis wesrigs yovelTvis aTavseben xolme sakrebulos sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze. misi TqmiT, sajaro <strong>da</strong> xelmisawvdomia sakrebulos sxdomis<br />
oqmebic, mosaxleobis mimarTva am oqmebis moTxovniT _ naklebia,<br />
aRniSnul sakiTxze sakrebulos ufro arasamTavrobo organizaciebi<br />
mimarTaven. oqmis xelmisawvdomobis Sesaxeb sakrebulos warmomadgenlis<br />
gancxadeba <strong>da</strong>sturdeba fokus jgufis yvela monawilis mier, TiToeul<br />
maTgans gamoTxovili <strong>da</strong> miwodebuli aqvs oqmi <strong>da</strong>dgenili wesiT.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb vrceldeba periodulad ganaxlebadi veb–gverdisa <strong>da</strong><br />
adgilobrivi sami gazeTis meSveobiT, aseve televiziiT, Tumca am<br />
ukanasknels Se<strong>da</strong>rebiT ufro naklebad mimarTaven. roca Ria eTeria <strong>da</strong><br />
miwveulia sakrebulos warmomadgenelic, saubroben sakrebulos<br />
saqmianobaze. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom sakrebulo<br />
142
gaweuli saqmianobis Sesaxeb maT informacias awvdis moTxovnis<br />
safuZvelze.<br />
sakrebulosagan sajaro informacias moqalaqeebi Zalian xSirad iTxoven.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, statistikuri monacemebi<br />
aseTia: gasul wels sajaro informaciis moTxovnaze 36 ganacxadi iqna<br />
Setanili, mimdinare wels – 13. iwarmoeba sajaro informaciebis<br />
reestric. informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus<br />
jgufis erTi monawile aRniSnavs, rom sakrebuloSi informacias<br />
gascemen, kanoniT <strong>da</strong>dgenil dros ki maqsimalurad iyeneben. erTi<br />
monawilis TqmiT, zogierT informacias aslis ga<strong>da</strong>Reba sWirdeba, an<br />
teqnikuri sakiTxebia mosagvarebeli <strong>da</strong> SeiZleba amis gamo ori dRis va<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>giTqvan, SesaZloa <strong>da</strong>elodo <strong>da</strong> ramdenime wuTSic mogawodon. jgufis<br />
monawiles gamouTxovia erT-erTi soflis mSenebare stadionis proeqtis<br />
asli. misi gancxadebiT, proeqti ukve gamzadebuli iyo, magram erTi<br />
kviris lodini mainc mouwia. sxva monawile aRniSnavs, rom ar yofila<br />
SemTxveva, ar gaeceT moTxovnili informacia, Tumca xSirad sargebloben<br />
kanonSi miTiTebuli 10-dRiani vadiT. am monawilis gancxadebiT, aris<br />
dokumentebi, romlebic <strong>da</strong>uyovnebliv gacemas eqvemdebareba, magram,<br />
miuxe<strong>da</strong>vad amisa, ukve <strong>da</strong>mtkicebul biujets mainc 10 dRis Semdeg<br />
iZlevian. igi aRniSnavs, rom am sakiTxze mis organizacias sasamarTloSi<br />
sarCelic hqon<strong>da</strong> Setanili.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad reglamentSi Sesabamisi Canaweris arsebobisa, sakrebulos<br />
sxdomebis televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translireba ar xorcieldeba.<br />
CarTuloba. ozurgeTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos moqalaqeebi sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
zepirad mimarTaven, amis Taobaze werilobiTi moTxovnebi naklebad aris<br />
Setanili. fokus jgufis erTi monawilis TqmiT, misTvis cnobilia, rom<br />
sazogadoebrivi organizaciebi romelime konkretuli proeqtis<br />
farglebSi TavianTi iniciativiT eswrebian sxdomebs, xolo mosaxleobis<br />
interesis Sesaxeb man araferi icis. or monawiles ki mohyavs magaliTebi,<br />
rodesac konkretuli problemi<strong>da</strong>n gamomdinare, mosaxleobam sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swrebis survili gamoTqva, maT <strong>da</strong>xmarebisaTvis arasamTavrobo<br />
organizacias mimarTes, rac arc erTi proeqtis farglebSi ar iyo<br />
gaTvaliswinebuli <strong>da</strong> <strong>da</strong>eswrnen sxdomas, warmoayenes problemebi <strong>da</strong><br />
gamoTqves sakuTari mosazrebebi konkretul sakiTxebze. monawileTa<br />
gancxadebiT, mosaxleobis amgvar iniciativas yovelTvis mohyveba Sedegi.<br />
gar<strong>da</strong> mosaxleobisa, fokus jgufis monawileTa TqmiT, sxdomebs<br />
eswrebian masmediis warmomadgenlebi. <strong>da</strong>swrebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT maT<br />
problemebi ar eqmnebaT, Tumca adgilebi maTTvis specialurad<br />
gamoyofili ar aris, isini ZiriTa<strong>da</strong>d <strong>da</strong>rbazis bolo rigebSi sxdebian.<br />
reglamentiT adgilebi mxolod sakrebulos wevrebisTvis aris<br />
gamoyofili.<br />
sakrebulos komisiebTan Seqmnil samuSao jgufebSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa miwvevis Sesaxeb sakrebulos warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom sakrebuloSi ramdenime samuSao jgufia Seqmnili <strong>da</strong> konkretul<br />
143
sakiTxebze specialistebi arian mowveuli, magaliTad, stiqiuri<br />
movlenebis an wyaluxvobis dros aseT jgufebSi CarTulia mosaxleoba.<br />
fokus jgufis monawileebi xSirad yofilan miwveuli sakrebulos mier<br />
Seqmnil samuSao jgufSi. isini komisiis sxdomebSic monawileobdnen,<br />
magaliTad, aseTi samuSao jgufebi Seqmnili iyo sabavSvo baRebis<br />
samarTlebrivi formebisa <strong>da</strong> sabiujeto ganacxadebis SemuSavebis<br />
Taobaze, miwis ganawilebis sakiTxebze <strong>da</strong> sxv.<br />
sakrebulos „Ria karis sxdomis“ CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom aseTi sxdomebi ewyoba. sakrebulos<br />
nebismieri sxdoma Riaa <strong>da</strong> nebismier msurvels SeuZlia masze <strong>da</strong>swreba.<br />
igi ixsenebs erTaderT SemTxvevas, rodesac sxdoma <strong>da</strong>ixura Svilad<br />
ayvanis sakiTxis ganxilvis gamo. fokus jgufis sami monawile<br />
a<strong>da</strong>sturebs, rom „Ria karis sxdomebi“ weliwadSi ramdenjerme tardeba,<br />
xolo sxdomaze <strong>da</strong>smuli sakiTxis mimdinareobis Sesaxeb informacias<br />
presi<strong>da</strong>n igeben. erTi monawile ki acxadebs, rom informaciis<br />
gasavrceleblad pressamsaxuri iSviaTad iyenebs iseT instruments,<br />
rogoricaa presrelizi, albaT imitom, rom Jurnalistebi aSuqeben<br />
sakiTxebs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas sakrebulos<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis moTxovniT ar miumarTavs.<br />
Tumca ixsenebs SemTxvevas, rodesac gasul wels urekSi adgilobrivi<br />
problemebis (mosakrebeli, sanitaruli normebis gaumjobeseba, zafxulis<br />
sezonis <strong>da</strong>dgomasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi) gansaxilvelad<br />
gamsvleli sxdoma <strong>da</strong>igegma, mosaxleoba gafrTxilebuli iyo am sxdomis<br />
Sesaxeb, Tumca igi agvistos movlenebis gamo ga<strong>da</strong>ido <strong>da</strong> aRarc<br />
Catarebula. zemoxsenebuli sakiTxebi mogvianebiT ozurgeTSi iqna<br />
ganxiluli. fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben, rom mosaxleobas<br />
gamsvleli <strong>da</strong> riggareSe sxdomis moTxovna ar <strong>da</strong>uyenebia. maTi<br />
informaciiT, sakrebulos gamsvleli sxdomebi <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi<br />
Semaval administraciul <strong>erTeulebSi</strong> ar tardeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs ar miumarTavT<br />
sakrebulos mier misaRebi sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis<br />
moTxovniT. fokus jgufis erTi monawilis TqmiT, mosaxleobisagan aseTi<br />
iniciativa rom yofiliyo, mas aucileblad <strong>da</strong>akmayofilebdnen, sxva<br />
monawilem ki gaixsena, rom urekis miwebis sakiTxis irgvliv<br />
sazogadoebam <strong>da</strong>iwyo xelmowerebis Segroveba, magram xelisuflebam<br />
Seityo amis Sesaxeb <strong>da</strong> <strong>da</strong>iwyo sakiTxis mogvareba. es wina mowvevis<br />
sakrebulos dros mox<strong>da</strong>, magram xelmowerebi amomrCevelTa 3 %–is mier<br />
mainc ar Segrovila _ <strong>da</strong>axloebiT 1500 xelmowera iyo.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom mosaxleobas samarTlebrivi<br />
aqtis proeqti peticiis wesiT ar Seutania. misi TqmiT, arasamTavrobo<br />
organizaciebi sakrebulos biujetis miRebis procedurebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT vadebis <strong>da</strong>rRvevas e<strong>da</strong>vebodnen, rac gaasaCivres kidec.<br />
sakrebulos warmomadgenelma gviTxra, rom sasamarTlo procesi<br />
sakrebulom moigo. am sakiTxis Sesaxeb fokus jgufis erTi monawile<br />
ganmartavs, rom saubaria SemTxvevaze, rodesac erT-erTma arasamTavrobo<br />
144
organizaciam 2007 wels araerTxel mimarTa sakrebulos, raTa mas<br />
moewesrigebina Tavisi debulebis miRebisa <strong>da</strong> gamoqveynebis procedura,<br />
aseve komisiis Tavmjdomareebis arCevis sakiTxi. sakrebulom<br />
Tav<strong>da</strong>pirvelad es ar gaiTvaliswina, 2007 wlis zafxulSi organizaciam<br />
sasamarTloSi Seitana sarCeli, sasamarTlom imsjela sarCelis<br />
<strong>da</strong>Svebulobaze <strong>da</strong> miiRo ga<strong>da</strong>wyvetileba sakiTxi ar ganexila.<br />
mogvianebiT sakrebulom aRniSnuli sakiTxi Tavad moawesriga. fokus<br />
jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom amomrCevelTa mier peticiis wesiT<br />
proeqtis sakrebuloSi Setanis SemTxvevebi ar yofila.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tavmjdomares, mis moadgiles <strong>da</strong> komisiis Tavmjdomareebs<br />
<strong>da</strong>wesebuli aqvT moqalaqeTa miRebis dro, maTTan Sexvedrebs<br />
uzrunvelyofs sakrebulos aparati. mosaxleobas xvdeba aseve<br />
sakrebulos yvela wevri – maJoritarebi TveSi erTxel mainc <strong>da</strong> am<br />
Sexvedrebs Tavad uzrunvelyofen. sakrebulos wevrebis mier<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebs a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebic,<br />
adgilobrivi gazeTis warmomadgenlis gancxadebiT, ama Tu im sofelSi<br />
sakmaod xSirad Cadian soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis mimdinareobis<br />
gasaSuqeblad <strong>da</strong> xe<strong>da</strong>ven, rom maJoritarebi <strong>da</strong> teritoriuli<br />
rwmunebulebi yoveldRiurad Tu ara, sakmaod xSirad xvdebian<br />
mosaxleobas. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, Sexvedrebis<br />
dros sakrebulos wevrebi mosaxleobas angariSsac abareben, Tumca<br />
fokus jgufis erTi monawilis TqmiT, mas aseTi precedenti ar axsendeba.<br />
fokus jgufis yvela monawile acxadebs, rom sakrebulos aparati<br />
exmareba maT sakrebulosTan urTierTobaSi – sakrebulos wevrebTan<br />
miRebasa <strong>da</strong> Sesabamisi masalebis momzadebaSi.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad fokus jgufis<br />
erTi monawilis mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> sakrebulos wevrTa umravlesobis<br />
pasiuroba, xolo erTi monawilis gancxadebiT, opoziciis<br />
warmomadgenlebi sakrebulos sxdomebSi ar monawileoben, Sesabamisad,<br />
sakrebulo erTpartiulia.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. ozurgeTis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqti qveyndeba beWdviT mediaSi<br />
<strong>da</strong> Tavsdeba sainformacio <strong>da</strong>febze. internetisa <strong>da</strong> televiziis<br />
saSualebiT proeqti ar gamoqveynebula. misive TqmiT, ewyoba biujetis<br />
proeqtis sajaro ganxilvac – jer qveyndeba media saSualebebiT, Semdeg<br />
Semodis wina<strong>da</strong>debebi, Semdeg xdeba misi ganxilva komisiaSi, bolos ki<br />
biurosa <strong>da</strong> sakrebulos sxdomaze.<br />
fokus jgufis monawileebi aRniSnaven, rom biujetis proeqti <strong>da</strong> komisiis<br />
<strong>da</strong>skvnebi maT ganxilvamde qveyndeba. arsebobs sakrebulos veb–gverdi,<br />
romelzec ZiriTa<strong>da</strong>d ganTavsebulia informacia sakrebulos Sesaxeb, am<br />
veb–gverdzea aseve ganTavsebuli biujetic. ramdenjerme satelevizio<br />
145
debatebic gaimarTa sabiujeto sakiTxebze, romlebSic monawileobdnen<br />
gamgeobis safinanso <strong>da</strong> infrastruqturis samsaxurebis ufrosebi,<br />
teritoriuli erTeulebis rwmunebulebi <strong>da</strong> sxv.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom am<br />
programaze muSaoba mimdinareobs wlis bolomde – biujetis proeqtis<br />
formirebamde, masSi Sesuli prioritetebi <strong>da</strong> mimarTulebebi<br />
maqsimalurad aris asaxuli biujetSi. misi TqmiT, gasul wels am<br />
programis gamoqveyneba <strong>da</strong> misi sajaro ganxilva ar momx<strong>da</strong>ra, wina<br />
wlebis Sesaxeb ki informacia ara aqvs, radgan am sakiTxebSi ar<br />
monawileob<strong>da</strong>. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom socialur–<br />
ekonomikuri ganviTarebis programa SemuSavebulia CHF–is xelSewyobiT,<br />
igi wignis saxiT aris gamoqveynebuli internetSi, municipalitetis<br />
sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobas mis ganaxlebaze ar umuSavia.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, isini ar aqveyneben sakrebulos<br />
sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebs, radganac amas Tavad sakrebulo<br />
akeTebs. gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
gamoqveynebas rac Seexeba, gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, gamgeobis<br />
samsaxurebi sistematurad amzadeben angariSebs, sakrebulo wyvets<br />
gamgeblis mier wardgenili angariSi gamoaqveynos Tu ara. gamgeoba am<br />
informacias yovelTvis aqveynebs Tavis sainformacio <strong>da</strong>faze, gamgeobis<br />
Sesaxeb informacia ibeWdeba gazeTebSic. kulturis, saorganizacio <strong>da</strong><br />
infrastruqturis samsaxurebis angariSebi qveyndeba masmediis<br />
saSualebebiT.<br />
sajaro informaciis droulad gacemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom informaciis mosaZieblad zogjer<br />
garkveuli droa saWiro <strong>da</strong> 2–3 dRe sakmarisi ar aris, Tumca informacia<br />
gaicema kanoniT <strong>da</strong>dgenil vadebSi – maqsimum 10 dReSi. <strong>da</strong>dgenili<br />
praqtikiT, gamgeoba acnobebs <strong>da</strong>interesebul pirs, Tu ramden dReSi<br />
iqneba SesaZlebeli Sesabamisi informaciis miReba. awarmoeben sajaro<br />
informaciebis reestrsac, yvela gacemuli informacia aRnusxulia <strong>da</strong><br />
TiToeuli maTganis miRebaze Sesabamisi xelmoweraa gakeTebuli.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebi informacias<br />
sistematurad iTxoven. marTalia, mas amis Sesaxeb zusti monacemebi ar<br />
gaaCnia, magram ganacxa<strong>da</strong>, rom sajaro informaciis aTasobiT furceli<br />
gavi<strong>da</strong> gamgeobi<strong>da</strong>n.<br />
gamgeobis mier informaciis droul gacemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus<br />
jgufis monawileTa Sefasebebi emTxveva sakrebulos Sefasebebs – erTi<br />
versiiT, informacia gaicema, Tumca maqsimalurad gamoiyeneba kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili dro, xolo meore versiiT, informacias gascemen <strong>da</strong>Tqmul<br />
droSi.<br />
CarTuloba. ozurgeTis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi<br />
monawileoben safinanso–sabiujeto, ekonomikisa <strong>da</strong> infrastruqturis,<br />
iuridiuli samsaxurebis TanamSromlebi, aseve sakrebulos Sesabamisi<br />
146
komisiebis warmomadgenlebi, arasamTavrobo seqtoris, mediisa <strong>da</strong><br />
sazogadoebis warmomadgenlebi. fokus jgufis monawileebis mixedviT,<br />
sazogadoeba monawileobs biujetis proeqtis sajaro ganxilvebSi. erTi<br />
monawile ixsenebs saintereso faqts – wels arc gamgebels hqon<strong>da</strong><br />
biujetis proeqti <strong>da</strong> arc arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebs, <strong>da</strong>mswreebs zepirad auxsnes sakiTxebi, sxva monawile<br />
ambobs, rom mimdinare wels biujetis proeqtis sajaro ganxilva<br />
ramdenjerme moewyo _ pirvelad, rodesac gamgeobam biujeti sakrebulos<br />
warudgina, am biujets icnob<strong>da</strong> mxolod gamgeoba, xolo ganmeorebiT<br />
wardgenis Semdgom biujetis proeqti ukve nebismieri <strong>da</strong>interesebuli<br />
pirisTvis iyo xelmisawvdomi.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis proeqtis Taobaze<br />
Semodis moqalaqeTa <strong>da</strong> arasamTavrobo seqtoris warmomadgenelTa<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, romelTagan bevri gaiTvaliswines. rogorc<br />
ukve aRiniSna, proeqti jer qveyndeba media saSualebebiT, Semdeg Semodis<br />
wina<strong>da</strong>debebi, Semdeg ganixileba komisiaSi, bolos ki – biurosa <strong>da</strong><br />
sakrebulos sxdomaze. fokus jgufis monawileTagan yvelas aqvs<br />
wardgenili biujetis proeqtis Sesaxeb wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi,<br />
romlebic gaTvaliswinebul iqna.<br />
rogorc gamgeobis warmomadgeneli ambobs, biujetis proeqtis Sesaxeb<br />
Semosuli SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi sakrebulos ganxilvamde ga<strong>da</strong>ecema,<br />
sxvagvarad SeniSvnebsa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebs, misi TqmiT, azric ar eqnebo<strong>da</strong>.<br />
biujetis <strong>da</strong>mtkicebamde wardgenili yvela SeniSvna sakrebulom<br />
gaiTvaliswina.<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programis sajaro ganxilva,<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, xdeba sakrebulos<br />
warmomadgenlebTan erTad, romelsac zogjer komisiis mowveviT<br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebic eswrebian. SeniSvnebi<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d sakrebulosagan modis. fokus jgufis monawileebi programis<br />
ganxilvebSi monawileobdnen, maT waradgines SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi,<br />
romlebic gaTvaliswinebul iqna.<br />
rogorc gamgeobis warmomadgenelma ganacxa<strong>da</strong>, sakrebulos sxva<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebs Tavad sakrebulo aqveynebs, xolo zogjer<br />
sakrebulosTan SeTanxmebiT gamgeobac. aseTi proeqtebis gamoqveynebis<br />
Semdeg SeniSvnebic miuRiaT, Sedga kamaTic arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmoamdgenlebTan. moqalaqeebma (muzeumi<strong>da</strong>n, Teatri<strong>da</strong>n, sabavSvo–<br />
baRebi<strong>da</strong>n) Semoitanes wina<strong>da</strong>debebi, maTTvis biujetSi Sesabamisi<br />
<strong>da</strong>finansebis gazrdis Taobaze, bevri maTgani gaTvaliswinebulia –<br />
gaixsna ori axali biblioTeka, Camoyalib<strong>da</strong> urekis kulturis saxli.<br />
ansambl imedis xelmZRvanelobam warmoadgina argumentebi, rom<br />
sasargeblo iqnebo<strong>da</strong> maTTvis <strong>da</strong>finansebis gazr<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamgeobam<br />
<strong>da</strong>akmayofila kidec maTi moTxovna.<br />
gamgeobis warmomadgenelma aRniSna, rom gamgeobas xSirad mimarTaven<br />
rusulenovani moqalaqeebi, Tumca Tarjimani ar <strong>da</strong>saWirvebiaT,<br />
Sesabamisad, Tarjimnis momsaxurebis sakiTxic ar <strong>da</strong>mdgara, Tumca,<br />
147
gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, Tu saWiro gaxdeba, moiwveven Tarjimans<br />
<strong>da</strong> xarjebsac gamgeoba aanazRaurebs.<br />
rac Seexeba soflis mxar<strong>da</strong>Weris programas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, <strong>da</strong>dgenilebiT maT <strong>da</strong> soflis rwmunebulebs iqaur<br />
macxovreblebTan Sexvedrebis organizeba <strong>da</strong>evalaT, moewyo kidec aseTi<br />
Sexvedrebi yvela sofelSi, pira<strong>da</strong>d gamgebelic bevr maTgans eswrebo<strong>da</strong>.<br />
programis Sesaxeb mosaxleoba zustad aris informirebuli, Tumca<br />
zogjer iseTi sakiTxebis mogvarebas iTxovdnen (soflis gazificireba),<br />
rom maT ga<strong>da</strong>sawyvetad sakmarisi finansuri saxsrebi ar iyo, amitomac<br />
sxva prioritetebi iqna <strong>da</strong>saxuli (xidebi, gza <strong>da</strong> soflis centrSi<br />
sportuli <strong>da</strong>rbazis keTilmowyoba). fokus jgufis yvela monawile<br />
flobs informacias am programis Sesaxeb, maT ician romeli saqmianobis<br />
Sesasruleblad ra Tanxebia gamoyofili <strong>da</strong> miiCneven, rom mosaxleobis<br />
sakmaod did nawilsac aqvs informacia zemoaRniSnuli programis<br />
Taobaze.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, soflebis problemebs gamgeobaSi<br />
rwmunebulebi warmoadgenen, maT saamisod specialuri kvlevis Catareba<br />
ar sWirdebaT. man aRniSna, rom rwmunebuli, romelsac kvlevis Catareba<br />
sWirdeba adgilobrivi problemebis gamosavlenad, am Tanamdebobaze ar<br />
un<strong>da</strong> muSobdes. rwmunebulebi xom imave soflis macxovreblebi arian,<br />
yvela ubanSi TanaSemweebi hyavT <strong>da</strong> problemebic maTTvis nacnobia. Tumca<br />
iqve <strong>da</strong>sZina, rom mosaxleobasTan Sexvedrebi Zalze mniSvnelovania iseTi<br />
problemis gamosavlenad, rac SesaZloa SeumCneveli <strong>da</strong>rCa, an masze<br />
gansxvavebuli azric arsebobs – rwmunebulsa <strong>da</strong> mosaxleobas SeiZleba<br />
sxva<strong>da</strong>sxva problema miaCndeT prioritetulad, amitomac Sexvedrebi<br />
aucilebelia. rac Seexeba im administraciuli erTeulebis SerCevis<br />
kriteriumebs, sa<strong>da</strong>c es programa un<strong>da</strong> ganxorcieldes, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom kriteriumi <strong>da</strong>dgenilia mTavrobis mier <strong>da</strong><br />
es aris mosaxleobisa <strong>da</strong> administraciuli erTeulebis raodenoba.<br />
rwmunebulebis mier adgilobrivi saWiroebebisa <strong>da</strong> prioritetebis<br />
gamovlenis mizniT Sexvedrebis ganxorcielebas fokus jgufis<br />
monawileebic a<strong>da</strong>stureben. isini Tavad <strong>da</strong>swrebian aseT Sexvedrebs. erTi<br />
maTgani acxadebs, rom bevr sofelSi mox<strong>da</strong> adgilobrivi saWiroebebis<br />
gamokvleva, xolo zog sofelSi mosaxleobisTvis aravis araferi<br />
ukiTxavs <strong>da</strong> arc xalxs hqon<strong>da</strong> raime informacia. erTi monawilis TqmiT,<br />
mosaxleobis gamokiTxva ki Catar<strong>da</strong>, magram soflis doneze Sexvedra ar<br />
Catarebula. erTi monawilis gancxadebiT, misma organizaciam kvleva<br />
Caatara, Seswavlil iqna adgilobrivi mosaxleobis saWiroebebi, Sedga<br />
Sexvedrebi rwmunebulebTan <strong>da</strong> maJoritarebTan erTad <strong>da</strong> SeirCa<br />
prioritetebi, romlebic un<strong>da</strong> <strong>da</strong>finansebuliyo. sxva monawilis<br />
organizacia ki rwmunebuls exmarebo<strong>da</strong> kvlevis ganxorcielebaSi –<br />
anketebis momzadebasa <strong>da</strong> sxva teqnikuri samuSaos SesrulebaSi, gakeT<strong>da</strong><br />
5 soflis monitoringi <strong>da</strong> aRmoCn<strong>da</strong>, rom rwmunebulebi marTlac namyofni<br />
iyvnen <strong>da</strong> Sexvedrebic gaemarTaT. gubernatorma moiTxova, rom<br />
Catarebuliyo mosaxleobis saxelobiTi gamokiTxva, raTa Semdeg<br />
informaciis ga<strong>da</strong>mowmebis SesaZlebloba miscemo<strong>da</strong>T.<br />
148
angariSvaldebuleba. ozurgeTis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedrebis dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT – yoveli orSabaTi, Tumca Tavs<br />
valdebulad Tvlian, rom sxva dReebSic miiRon isini. moqalaqeebis<br />
miRebas eswrebian Sesabamisi samsaxurebis xelmZRvanelebi an maTi<br />
moadgileebi. mimdinare wels gamgeobaSi 400 moqalaqis miReba<br />
ganxorciel<strong>da</strong>. moqalaqeTa miRebas uzrunvelyofs saorganizacio<br />
samsaxuri, gamgeobaSi mosuli mosaxleobis sias adgens mdivani, xolo<br />
Semosul moTxovnebsa <strong>da</strong> gancxadebebs aRricxavs saorganizacio<br />
samsaxuri. gancxadeba bardeba kancelariaSi, magram Tu igi zepiri<br />
formiT aris warmodgenili, Canaweri keTdeba specialur reestrSi.<br />
gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, moqalaqeebTan Sexvedrebs sistematurad<br />
atareben rwmunebulebic – es maT evalebaT debulebiT, radgan<br />
mosaxleobis problemebis Sesaxeb gamgeobisaTvis sxva gziT ver gaxdeba<br />
cnobili. rwmunebuli arsebul problemebs sistematurad waradgens<br />
gamgeobaSi. magaliTad, erT-erT arasamTavrobo organizaciasTan erTad<br />
Catarebuli gamokiTxvis Sedegad gamovlenil problemaTagan pirvel<br />
adgilze gavi<strong>da</strong> gazificirebis problema, xolo Semdeg gzisa <strong>da</strong> wylis<br />
sakiTxebi.<br />
gamgeblisa <strong>da</strong> rwmunebulebis mier mosaxleobasTan Sexvedrebs<br />
a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebic. maTi informaciiT, gamgebeli<br />
yovel orSabaTs, xolo rwmunebuli yoveldRiurad xvdeba mosaxleobas,<br />
erT–erTi monawilis gancxadebiT rwmunebuli sajaro Sexvedrebs kviraSi<br />
orjer an samjer awyobs, sxva ki ambobs, rom proeqtebTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
igi mTel sofels Tu ara, mosaxleobis naxevars mainc xvdeba.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgebelma sakrebulos 2008 wlis<br />
angariSi ukve Caabara, aseve amzadebs mimdinare wlis kvartlis angariSs.<br />
igi aRniSnavs, rom gamgebels sakrebulo irCevs, amitom kanoni mas<br />
avaldebulebs sakrebulosTvis angariSis Cabarebas. ukve gakeT<strong>da</strong><br />
safinanso–sabiujeto saqmianobis Sesaxeb angariSi. momzaddeba <strong>da</strong><br />
sakrebulos waredgineba aseve saqmianobis saerTo angariSic.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad monawileTa mier<br />
<strong>da</strong>saxelebul iqna informaciis Tavisuflebis Zalze <strong>da</strong>bali xarisxi.<br />
3.3.4. imereTi<br />
samtrediis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. samtrediis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia qveyndeba adgilobrivi presisa<br />
<strong>da</strong> televiziis saSualebiT, aseve Tavsdeba sakrebulos sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze. raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenelTagan zogi ar flobs informacias, xolo zogi piradi<br />
149
kontaqtebis meSveobiT igebs sxdomebis Sesaxeb. adgilobrivi gazeTis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom maTTan re<strong>da</strong>qciaSi midis sakrebulos<br />
warmomadgeneli, romelic atyobinebs sxdomis Catarebis TariRs, xan ki<br />
telefoniT agebineben momavali sxdomebis Sesaxeb.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaroa sakrebulos biurosa<br />
<strong>da</strong> komisiebis sxdomebi. misi TqmiT, komisiis sxdomebs ufro meti<br />
a<strong>da</strong>miani eswreba, vidre biuros sxdomebs, gansakuTrebiT, Tuki maTTvis<br />
saintereso sakiTxi ixileba komisiaze. ganxiluli sakiTxebisa <strong>da</strong><br />
miRebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebis Sesaxeb informacia presiTa <strong>da</strong> televiziiT<br />
ga<strong>da</strong>icema. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaroa sakrebulos<br />
sxdomis oqmebic, Tumca moqalaqeebs oqmi arasodes mouTxoviaT. fokus<br />
jgufis monawilebma gviTxres, rom sxdomis oqmebi xelmisawvdomia,<br />
gancxadeba Cveulebrivi wesiT iwereba kancelariaSi, erT-erT monawiles<br />
moTxovnili <strong>da</strong> miRebuli aqvs oqmis de<strong>da</strong>nTan <strong>da</strong>mowmebuli asli.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos saqmianobis<br />
Sesaxeb informacia vrceldeba kviraSi erTxel sainformacio<br />
biuleteniT, romelic asaxavs sakrebulos muSaobas. informacia<br />
ga<strong>da</strong>icema aseve satelevizio siuJetebis saSualebiT. fokus jgufis erTi<br />
monawile informacias sakrebulos saqmianobis Sesaxeb televiziiT iRebs,<br />
xolo ori monawile – moTxovnis safuZvelze. sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, isini sajaro informaciebis reestrs<br />
awarmoeben, mimdinare wels sajaro informaciis moTxovniT ganacxadebis<br />
Setanis xSiri SemTxveva ar yofila. misi gancxadebiT, qalaqSi<br />
ganTavsebulia yuTebi, romlebSic moqalaqeebs SeuZliaT moaTavson<br />
TavianTi wina<strong>da</strong>debebi, iniciativebi <strong>da</strong> saCivrebi, yuTi kviris bolos<br />
ixsneba <strong>da</strong> SeZlebis<strong>da</strong>gvarad xdeba maTze reagireba. fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom sakrebulo<strong>da</strong>n sajaro informaciis<br />
gamoTxovis SemTxvevaSi, misi gacemis kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebi ar<br />
irRveva.<br />
samtrediis sakrebulos reglamentSi gaTvaliswinebuli ar aris<br />
sxdomaTa televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translirebis sakiTxi, Tumca sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
sxdomebis Sesaxeb informacia televiziiT ga<strong>da</strong>icema, aseve ibeWdeba<br />
JurnalSi, bukletSi <strong>da</strong> adgilobriv presaSic.<br />
CarTuloba. samtrediis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT moqalaqeebs <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebs maTTvis ar miumarTavT,<br />
<strong>da</strong>swrebis survils ama Tu im partiis warmomadgenlebi gamoTqvamen <strong>da</strong><br />
eswrebian kidec. fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben, rom<br />
sakrebulos sxdomebze gansaxilvel sakiTxebze sazogadoebis<br />
warmomadgenlebis monawileobis SemTxvevebi Zalze iSviaTia – erTis<br />
gancxadebiT, mosaxleoba sxva problemebzea ga<strong>da</strong>rTuli, xolo meore<br />
Tvlis – iseTi ganwyobaa, rom sakrebulo <strong>da</strong> sazogadoeba <strong>da</strong>Sorebulia<br />
erTmaneTs, sazogadoeba naklebad aris <strong>da</strong>interesebuli sakrebulos<br />
saqmianobiT, radgan is realurad ver asaxavs xalxis saWiroebebs.<br />
150
fokus jgufis monawileTaTvis cnobilia sakrebulos Ria sxdomebze<br />
masobrivi informaciis saSualebaTa warmomadgenlebis <strong>da</strong>swrebis Sesaxeb,<br />
maTi gancxadebiT, maTTvis <strong>da</strong> sxva mowveuli pirebisaTvis <strong>da</strong>rbazSi<br />
specialuri adgilebia gamoyofili <strong>da</strong> <strong>da</strong>swrebis mxrivac araviTari<br />
problemebi ar eqmnebaT.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos komisiebTan<br />
samuSao jgufebi mxolod konkretuli saWiroebebis SemTxvevaSi iqmneba,<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d safinanso sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
aseT jgufebSi sazogadoebis warmomadgenlebs profesiuli niSniT<br />
iwveven. fokus jgufis monawileTagan erTi ar yofili miwveuli aseT<br />
jgufebSi samuSaod, meore mxolod erT sxdomaze miiwvies, xolo sxva<br />
acxadebs, rom wina sakrebulos muSaobisas mas aseTi SemTxveva hqon<strong>da</strong>.<br />
misi gancxadebiT, survilis SemTxvevaSi komisiis sxdomebze <strong>da</strong>swreba<br />
problema ar aris.<br />
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs „Ria karis“ sxdomebis<br />
Catarebis sakiTxs. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs: „es sakiTxi<br />
debulebaSi <strong>da</strong>regulirebuli ar aris, Tumca sakrebulos Tavmjdomare,<br />
misi moadgile <strong>da</strong> komisiis xelmZRvanelebi SeuzRu<strong>da</strong>vad iReben<br />
moqalaqeebs.“<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs sakrebulos<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomis Catarebis moTxovniT ar miumarTavT. am<br />
informacias a<strong>da</strong>sturebs fokus jgufis yvela monawile. sakrebulos<br />
warmomadgeneli aRniSnavs, rom, marTalia, amomrCevelTa moTxovnis<br />
safuZvelze gamsvleli sxdomis Catarebis sakiTxi reglamentSi ar aris<br />
gaTvaliswinebuli, magram arsebobs sxva meqanizmebi – TiToeuli<br />
deputati kviraSi erTxel mainc xvdeba amomrCevlebs. misi gancxadebiT,<br />
mosaxleobas arc sakrebulos mier misaRebi sakiTxis sajaro ganxilvis<br />
mowyoba mouTxovia, Tumca sakrebulos yvela sxdoma sajaroa, <strong>da</strong>xuruli<br />
sxdoma arc Catarebula.<br />
samtrediis sakrebulos reglamentSi amomrCevelTa mier peticiis wesiT<br />
normatiuli aqtis proeqtis Setanis Sesaxeb sakiTxi ar aris<br />
gaTvaliswinebuli, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, saWiroebis<br />
SemTxvevaSi maT SeuZliaT cvlilebebi Seitanon reglamentSi.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebis moqalaqeebTan Sexvedrebis<br />
uzrunvelyofas sakrebulos aparati axorcielebs. maTTan miRebis<br />
saaTebi <strong>da</strong>dgenili ar aris, nebismier a<strong>da</strong>mians SeuZlia mivides<br />
sakrebuloSi. gar<strong>da</strong> amisa, sakrebulos warmomadgenelma ukve aRniSna,<br />
rom arsebobs moqalaqeTa mier TavianTi wina<strong>da</strong>debebisa <strong>da</strong> saCivrebis<br />
sakrebulosaTvis miwodebis sxva formac – qalaqSi ganTavsebulia<br />
specialuri yuTebi, romlebsac yoveli kviris bolos xsnian <strong>da</strong> maTSi<br />
arsebul masalas ganixilaven, raTa SemdgomSi reagireba moaxdinon.<br />
151
mosaxleobisTvis angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos wevrebi<br />
amomrCevlebs kviraSi erTxel xvdebian, Tumca yoveli maTganisTvis<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebis sakiTxi individualurad aris ga<strong>da</strong>wyvetili.<br />
fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom sakrebulos wevrebi<br />
mosaxleobas angariSs ar abareben, xolo meoris TqmiT, aseTi ram<br />
mxolod arCevnebis win xdeba.<br />
fokus jgufis erT-erTma monawilem gviTxra, rom sakrebulos aparati<br />
mas garkveul <strong>da</strong>xmarebas uwevs sakrebulosTan urTierTobaSi,<br />
Tanamdebobis pirebTan Sexvedrebis organizebasa <strong>da</strong> masalebis<br />
momzadebaSi, xolo jgufis ori monawile sakrebulosTan urTierTobisas<br />
mxolod pirad kontaqtebs iyenebs, maT aparatisaTvis arasodes<br />
miumarTavT.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad monawileTa mier<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> sajaro informaciis gacema. fokus jgufis erTi monawilis<br />
gancxadebiT, misi organizacia informaciis gamoTxovis Sesaxeb proeqts<br />
ori wlis ganmavlobaSi axorcieleb<strong>da</strong>, informaciis moTxovnisas<br />
problema mxolod maSin ar eqmnebo<strong>da</strong>T, Tuki sakrebulos<br />
warmomadgenlebs kanonis Sesabamis muxls aCvenebdnen. monawile miiCnevs,<br />
rom aucilebelia sajaro moxeleebs treningebi CautardeT, raTa am<br />
kuTxiT kanonis aRsruleba <strong>da</strong>brkolebebis gareSe xdebodes.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. samtrediis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqti qveyndeba gazeTis,<br />
sainformacio centris bukletisa <strong>da</strong> internetis saSualebiT, ewyoba misi<br />
sajaro ganxilvebic. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom gamgeoba<br />
ar aqveynebs arc biujetis proeqts <strong>da</strong> arc komisiis <strong>da</strong>skvnebs, maT<br />
mxolod mimarTvis SemTxvevaSi awvdian <strong>da</strong>interesebul pirebs.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
dokumenti yovelwliurad muSavdeba. gar<strong>da</strong> amisa, arsebobs grZelvadiani<br />
programac – strategiuli ganviTarebis gegma CHF-Tan TanamSromlobiT<br />
momzad<strong>da</strong>, es dokumenti gamoqveynebuli iyo presaSi, mis Sesaxeb<br />
televiziiT interviuc ga<strong>da</strong>ica.<br />
fokus jgufis mxolod erTi monawilisaTvis aris cnobili, rom<br />
arasamTavrobo organizacia amuSavebs programas <strong>da</strong> masze muSaoba jer<br />
ar <strong>da</strong>srulebula, xolo <strong>da</strong>narCenma monawileebma aseTi programis Sesaxeb<br />
araferi ician.<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi gamgeobas sajaro<br />
informaciis moTxovniT mimarTven. informaciis droulad gacemas rac<br />
Seexeba, yvelaferi kanoniT gaTvaliswinebul vadebSi xdeba, gamgeobas<br />
hyavs informaciis gacemaze pasuxismgebeli piri, romlis mier iwarmoeba<br />
sajaro informaciebis reestric.<br />
152
kiTxvaze – aqveynebs Tu ara gamgeoba sakrbeulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
proeqtebs, gamgeobis warmomadgeneli pasuxobs, rom bukletSi yvela<br />
informacia Tavsdeba, ZiriTa<strong>da</strong>d ki <strong>da</strong>dgenilebebi. misi gancxadebiT,<br />
mosaxleoba maT Sesaxeb wina<strong>da</strong>debebs qalaqSi ganTavsebuli yuTebis<br />
saSualebiT awvdis gamgeobas.<br />
rac Seexeba gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gamoqveynebas, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, misi<br />
gamoqveyneba xdeba <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis veb–gverdze <strong>da</strong> presaSi.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi monawileoben<br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi <strong>da</strong> mosaxleoba, gamgeoba<br />
sakrebulosaTvis proeqtis ga<strong>da</strong>cemamde awyobs sajaro ganxilvebs, sa<strong>da</strong>c<br />
teritoriuli erTeulebis rwmunebulebi warmoadgenen iseT sakiTxebs,<br />
romelTa ga<strong>da</strong>wyvetac aucilebelia. biujetis proeqtis ganxilvisas<br />
xdeba mosaxleobis wina<strong>da</strong>debebis gaTvaliswineba. fokus jgufis yvela<br />
monawile acxadebs, rom biujetis proeqtis sajaro ganxilvebSi<br />
sazogadoeba ar monawileobs, Tumca ki misi CarTuloba sasurveli<br />
iqnebo<strong>da</strong>.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, SeniSvnebi biujetis proeqtze<br />
mxolod arasamTavrobo organizaciebis mier iqna gamgeobisaTvis<br />
miwodebuli. isini biujetis proeqtis <strong>da</strong>mtkicebamde ga<strong>da</strong>eca sakrebulos<br />
<strong>da</strong>, ra Tqma un<strong>da</strong>, mox<strong>da</strong> maTi gaTvaliswineba. fokus jgufis erTi<br />
monawilis TqmiT, biujetis proeqtze arsebobs SeniSvnebi, magram ara<br />
sazogadoebis mier miwodebuli. arc mis organizacias warudgenia<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebi biujetis proeqtis Sesaxeb gamgeobisTvis. erTi monawile<br />
acxadebs, rom misi organizacia saTemo mobilizebis proeqts<br />
axorcielebs. isini muSaoben problemebis gamokveTasa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetaze. am<br />
proeqtis farglebSi wardgenili aqvT SeniSvnebi, oRond <strong>da</strong>gvianebiT –<br />
ukve <strong>da</strong>mtkicebul proeqtze (<strong>da</strong>gvianebis mizezi iyo maTi proeqtis<br />
ganxorcielebis <strong>da</strong>wyebis va<strong>da</strong>), Tumca gamgeobaSi <strong>da</strong>pirdnen, rom<br />
momavalSi maT SeniSvnebs gaiTvaliswineben.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis Sesaxeb mosaxleobas wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> SeniSvnebi<br />
wardgenili aqvs, romlebic aseve ga<strong>da</strong>eca sakrebulos <strong>da</strong> mox<strong>da</strong> maTi<br />
gaTvaliswineba. rogorc ukve aRvniSneT, am programis SemuSavebis Sesaxeb<br />
fokus jgufis monawileebi informacias ar floben.<br />
samtrediis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, raionSi Turqi mesxebi cxovroben <strong>da</strong><br />
rusulad laparakoben, gamgeobas hyavs specialisti, romelic maTTan<br />
urTierTobis sakiTxs agvarebs. rac Seexeba Tarjimnis momsaxurebis<br />
xarjebs, igi ambobs, rom sainformacio centrs hyavs aseTi TanamSromeli,<br />
sainformacio centri ki gamgeobis mier finansdeba<br />
153
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis<br />
farglebSi Sedga soflebSi mosaxleobasTan Sexvedrebi <strong>da</strong> maTTan<br />
SeTanxmebiT Catar<strong>da</strong> saWiro samuSaoebi – gakeT<strong>da</strong> yvelaferi rac<br />
mosaxleobis mier iyo <strong>da</strong>gegmili. adgilobrivi saWiroebebi<br />
rwmunebulebis mier mowyobili Sexvedrebis Sedegad iqna Seswavlili.<br />
programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis monawileebi –<br />
erTma maTganma bukletiT miiRo informacia, meorem skolaSi<br />
ganTavsebuli informacia waikiTxa, xolo erT-erTi maTganis gancxadebiT,<br />
prioritetebs irCevs mosaxleoba, rwmunebuli <strong>da</strong> deputati, Semdeg ki<br />
xdeba maT <strong>da</strong>safinanseblad Tanxis mimarTva.<br />
angariSvaldebuleba. samtrediis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebels <strong>da</strong>wesebuli aqvs moqalaqeebTan Sexvedrebis dro – es aris<br />
oTxSabaTi. Sexvedrebs aparati uzrunvelyofs. misi TqmiT, mosaxleobas<br />
kviraSi erTxel xvdeba rwmunebulic, yovel orSabaTs ki gamgeobaSi<br />
warmoadgenen im sakiTxebs, romlebic mosaxleobas awuxebs (ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
socialuri xasiaTis problemebi).<br />
fokus jgufis monawileTagan erTi acxadebs, rom gamgeobis rwmunebuli<br />
mosaxleobas ar xvdeba, meoris TqmiT, SeiZleba kidec <strong>da</strong>dian,<br />
mosaxleobis nawils Sexvedrebis mowyobis Sesaxeb informacia ara aqvs,<br />
sxva monawile ki fiqrobs, rom rwmunebulebis uflebebi SezRudulia,<br />
maT ufleba ara aqvT raime sakiTxi ga<strong>da</strong>wyviton, Tu moqalaqeebs<br />
garkveuli problemebi aqvT, maT mosagvareblad pir<strong>da</strong>pir gamgeobaSi<br />
midian. misi azriT, socialurad SeWirvebuli mosaxleobis gar<strong>da</strong><br />
gamgeobis Senobas aravin akiTxavs.<br />
angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom gamgebeli sakrebulos yovelwliur angariSs abarebs, axla<br />
mzaddeba 6 Tvis angariSi. rac Seexeba mosaxleobis winaSe angariSis<br />
Cabarebas, gamgebels TiTqmis yovelTve aqvs soflebSi gasvlebi, am<br />
Sexvedrebis dros. erTi mxriv, mosaxleoba igebs ra gakeT<strong>da</strong>, xolo meore<br />
mxriv, gamgebeli ismens mosaxleobis mosazrebebs. fokus jgufis erTi<br />
monawile acxadebs, rom gamgebeli mxolod arCevnebis periodSi xvdeba<br />
<strong>da</strong> angariSs abarebs mosaxleobas, meoris informaciiT, aseTi SemTxveva<br />
ar yofila, xolo mesamis gancxadebiT, Tu xalxma gza ar ga<strong>da</strong>keta,<br />
gamgeobis warmomadgenlebi maTTan ar midian.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad monawileTa mier<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: informaciis nakleboba (gazeTi ki gamodis, magram<br />
mosaxleobas saSualeba ara aqvs iyidos igi), gamgeobis warmomadgenelTa<br />
naklebi kontaqti xalxTan (amis mizezi SiSic SeiZleba iyos – rasac<br />
xalxi moiTxovs, SeiZleba ver Seasrulon), saqmis arasrulfasovnad<br />
keTeba <strong>da</strong> gamgeobisadmi sazogadoebis naklebi ndoba.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i qalaqi quTaisi<br />
154
sakrebulo<br />
sajarooba. quTaisis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulo aqveynebs sxdomebis Sesaxeb informacias – sxdomis <strong>da</strong>niSvnis<br />
Sesaxeb atyobineben telekompania „rions“ <strong>da</strong> adgilobriv sainformacio<br />
samsaxurebs. quTaisSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenelTagan erTi sxdomaTa Sesaxeb piradi kontaqtebiT igebs,<br />
meore ki acxadebs, rom am informacias met-naklebad iRebs gaformebuli<br />
urTierTgagebis memorandumis safuZvelze, aseve televiziisa <strong>da</strong> piradi<br />
kontaqtebis meSveobiTac. erTi maTgani ixsenebs, rom miuwveviaT biujetis<br />
ganxilvaze, Tumca es ar yofila sakrebulos sxdoma – biujeti ukve<br />
ganxiluli iyo. igi miiCnevs, rom es iyo formaluri monawileoba. sxva<br />
kidev ambobs, rom informacia sxdomebis Sesaxeb winaswar ar qveyndeba,<br />
mxolod telekompania ”rioni“ acxadebs maT Sesaxeb <strong>da</strong> isic sxdomamde<br />
ramdenime saaTiT adre.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaroa sakrebulos biurosa<br />
<strong>da</strong> komisiebis sxdomebi. misi TqmiT, informacia sxdomebis Sesaxeb<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze Tavsdeba, Tumca sazogadoebis <strong>da</strong>swreba<br />
sxva<strong>da</strong>sxvagvaria – roca biujetis proeqti ixileba, bevri moqalaqe<br />
eswreba, magram aris sxdomebi, romlebsac ar eswrebian. misi gancxadebiT,<br />
xelmisawvdomia sakrebulos sxdomis oqmebic, moqalaqeebs isini<br />
mouTxoviaT <strong>da</strong> miuRiaT kidec. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom<br />
sakrebulos sxdomis oqmebis miReba SesaZlebelia mxolod maTi<br />
oficialurad gamoTxovis SemTxvevaSi.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos saqmianobis<br />
Sesaxeb informacia sistematurad qveyndeba presiT, radioTi <strong>da</strong><br />
televiziiT, amave saSualebebiT ga<strong>da</strong>icema interviuebi garkveul<br />
proeqtebTan <strong>da</strong>kavSirebiT, yovelkvireulad sakrebulos warmomadgeneli<br />
monawileobs romelime tele an radio ga<strong>da</strong>cemaSi. fokus jgufis<br />
monawileebi ki amboben, rom sakrebulo maT informacias mxolod<br />
moTxovnis safuZvelze awvdiT.<br />
sajaro informaciis gacemasTan <strong>da</strong>kavSirebT sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom aris moqalaqeTa mimarTvebi am moTxovniT, statistikis<br />
mixedviT, gasul wels sajaro informaciis moTxovniT 23 ganacxadi iqna<br />
Setanili sakrebuloSi <strong>da</strong> yvela maTgani <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>. awarmoeben<br />
sajaro informaciis reestrsac, informacias <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
waradgenen parlamentsa <strong>da</strong> prezidentis aparatSi. fokus jgufis<br />
monawileebi amboben, rom moqalaqeebis mier informaciis gamoTxovis<br />
SemTxvevaSi informaciis gacemis vadebis <strong>da</strong>rRvevis faqtebi ufro metia,<br />
vidre organizaciebis mier informaciis gamoTxovisas. jgufis erTi<br />
monawilis gancxadebiT, gacemis va<strong>da</strong> SeiZleba ar <strong>da</strong>arRvion, magram<br />
xan<strong>da</strong>xan miwodebuli informacia ar Seesabameba moqalaqis mier<br />
<strong>da</strong>yenebul moTxovnas <strong>da</strong> is iZulebulia kidev erTxel mimarTos maT.<br />
quTaisis sakrebulos reglamentSi gaTvaliswinebuli ar aris sxdomaTa<br />
televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translirebis sakiTxi. amasTan sxdomaTa pir<strong>da</strong>piri eTeriT ga<strong>da</strong>cema<br />
praqtikulad verc xorcieldeba. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs,<br />
155
om sxdomebi Canawerebis saxiT gadis eTerSi, gar<strong>da</strong> amisa, sxdomebs<br />
aSuqebs presac.<br />
CarTuloba. quTaisis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT moqalaqeebs <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebs maTTvis miumarTavT. yvela<br />
aseTi moTxovna kmayofildeba <strong>da</strong> sxdomebze <strong>da</strong>swrebis mxriv raime<br />
SezRudvas adgili ara aqvs, gar<strong>da</strong> im SemTxvevebisa, rodesac sxdoma<br />
<strong>da</strong>xuruli formatisaa. fokus jgufis monawileTa azriT, sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi sakiTxebis ganxilvaSi CarTulni ar arian, erTi<br />
monawilis gancxadebiT, quTaisSi administraciuli warmoeba arc<br />
mmarTvelobis <strong>da</strong> arc <strong>TviTmmarTvel</strong>obis doneze ar arsebobs,<br />
sazogadoebisaTvis cnobili ar aris ra sakiTxebi un<strong>da</strong> ganixilon<br />
sakrebulos sxdomaze. erTi monawile ambobs, rom erTaderTi sakiTxi,<br />
sa<strong>da</strong>c <strong>TviTmmarTvel</strong>obam sazogadoebis azri moiSvelia, aris biujetis<br />
formirebis procesi. sami welia mimdinareobs proeqti „biujeti xalxTan<br />
erTad“, romelic, misi SefasebiT, arakompetentur kvlevas warmoadgens,<br />
radgan municipalitetis warmomadgenlebs mosaxleobis gamosakiTxad<br />
anketebs urigeben <strong>da</strong> sakmaod Znelia imis garkveva, marTla gamoikiTxa Tu<br />
ara xalxi, aseve ucnobia kvlevis meTodologia. mimdinare wels<br />
gamokiTxes 600–ze meti a<strong>da</strong>miani <strong>da</strong> amis mixedviT gansazRvres quTaisis<br />
prioritetebi.<br />
rac Seexeba Ria sxdomebze masobrivi informaciis saSualebebis<br />
warmomadgenelTa <strong>da</strong>swrebas, fokus jgufis monawileebi amboben, rom<br />
<strong>da</strong>swrebis mxriv problema ar aris, gansakuTrebiT maSin, rodesac<br />
gansaxilveli sakiTxi aqtualuria, Tumca sakrebuloSi axali wesebi iqna<br />
SemoRebuli – sxdomaze <strong>da</strong>swrebis an intervius Caweris msurvelebi<br />
„pressamsaxuris Cinosans“ un<strong>da</strong> SeuTanxmdnen <strong>da</strong> mxolod amis Semdeg<br />
SeuSveben sxdomaze.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos komisiebTan<br />
samuSao jgufebi Seqmnilia garkveul sakiTxebze samuSaod, magaliTad,<br />
sarevizio <strong>da</strong> kulturis komisiebTan muSaobaSi, sakrebulos wevrebis<br />
gar<strong>da</strong>, CarTulni arian sazogadoebis warmomadgenlebic. fokus jgufis<br />
monawileTagan mxolod erTi yofila miwveuli aseT samuSao jgufSi.<br />
igive monawile ramdenjerme <strong>da</strong>eswro biurosa <strong>da</strong> komisiis sxdomebsac.<br />
arasamTavrobo organizaciebs sazogadoebrivi monitoringis sabWo aqvT<br />
Seqmnili <strong>da</strong> araerTgzis <strong>da</strong>swrebian biurosa <strong>da</strong> gafarToebuli komisiis<br />
sxdomebs. Tumca gasul wels ivlisSi Catar<strong>da</strong> sxdoma, romelze<strong>da</strong>c erT–<br />
erT komisias <strong>da</strong>evala konkretuli informaciis warmodgena, magram<br />
sazogadoebrivi monitoringis sabWos wevrebs aRniSnuli informacia<br />
dResac ar miuRiaT.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom am mowvevis sakrebuloSi „Ria<br />
karis“ sxdoma ar Catarebula. fokus jgufis monawileTa umetesobas ara<br />
aqvs informacia tardeba Tu ara aseTi sxdomebi, erTi monawile ki<br />
acxadebs, rom ar tardeba, maT rekomen<strong>da</strong>ciiT mimarTes sakrebulos, rom<br />
quTaisis sareabilitacio samuSaoebis sakiTxze Catarebuliyo „Ria karis“<br />
sxdoma, Tumca es wina<strong>da</strong>deba ar iqna gaTvaliswinebuli.<br />
156
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs sakrebulos<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomis Catarebis moTxovniT ar miumarTavT,<br />
rasac fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben. erTi monawile ixsenebs<br />
SemTxvevas, rodesac mgzavrobis tarifebTan <strong>da</strong>kavSirebiT mosaxleobaSi<br />
Segrov<strong>da</strong> xelmowerebi <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>eca quTaisis yofil maJoritars<br />
(parlamentis yofil Tavmjdomares), mas SeeZlo xelaxla <strong>da</strong>ebrunebina es<br />
sakiTxi <strong>da</strong> mowyobiliyo sxdoma, magram am problemis Sesaxeb reagireba<br />
arc <strong>TviTmmarTvel</strong>obis <strong>da</strong> arc zemdgomi organoebisgan ar yofila.<br />
jgufis monawileTa gancxadebiT, sakrebulos gamsvleli sxdomebi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> <strong>erTeulebSi</strong> saerTo<strong>da</strong>c ar tardeba, sakrebulos biuros<br />
wevrebi midian xolme zogjer mosaxleobasTan Sesaxvedrad. monawileebi<br />
acxadeben, rom imasac ki ver ixseneben, Tu rodis Catar<strong>da</strong> bolos<br />
preskonferencia.<br />
sakrebulos mier misaRebi romelime sakiTxis sajaro ganxilvasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom arsebobs<br />
kanonis moTxovna, Tu romeli sakiTxi un<strong>da</strong> iqnes sajarod ganxiluli,<br />
amis Sesaxeb informacia qveyndeba kidec, magaliTad, mox<strong>da</strong> biujetis<br />
proeqtis, aseve wliuri angariSis sajaro ganxilva <strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebul<br />
pirebs SeeZloT masSi monawileobis miReba. fokus jgufis monawileebi<br />
acxadeben, rom amomrCevelTa nawils sakiTxis sajaro ganxilvis<br />
moTxovna ar <strong>da</strong>uyenebia, moqalaqeebma arc ician am uflebis Sesaxeb, es ki<br />
Zalian cudia. saWiroa maTi gaaqtiureba.<br />
sakrebulos warmomadgeneli <strong>da</strong> fokus jgufis monawileebi erTxmad<br />
acxadeben, rom mosaxleobis mier samarTlebirivi aqtis proeqtis<br />
peticiis wesiT sakrebuloSi Setanis SemTxveva ar yofila.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan Sexvedrebis dro<br />
oficialurad aqvT <strong>da</strong>wesebuli – yovel orSabaTs saamisod gamoyofilia<br />
saaTebi, Tumca, maTi miReba sxva dReebSic xdeba <strong>da</strong> am mxriv sakrebuloSi<br />
araviTari SezRudva ar arsebobs. fokus jgufis monawileTa TqmiT,<br />
sakrebulos wevrebi mosaxleobas mxolod sabiujeto <strong>da</strong> saarCevno<br />
periodSi xvdebian.<br />
amomrCevlebisTvis angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
sakrebulos warmomadgeneli ambobs, rom sakiTxi individualurad aris<br />
ga<strong>da</strong>wyvetili – maJoritarebi aqtiurad abareben angariSs, gansakuTrebiT<br />
biujetis ganxilvis periodSi. fokus jgufis monawileTa gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebi mosaxleobas angariSs ar abareben.<br />
sakrebulos aparatis mier Tanamdebobis pirebTan Sexvedrebis<br />
organizebisa <strong>da</strong> masalebis momzadebis saqmeSi <strong>da</strong>xmarebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT fokus jgufis erTi monawile ambobs, rom sakrebulos<br />
sazogadoebasTan urTierTobis specialistebs ramdenjerme mimarTa<br />
Tanamdebobis pirebTan Sexvedris organizebis moTxovniT, magram amaod,<br />
Semdeg ki isev piradi kontaqtebis meSveobiT moaxerxa maTTan Sexvedra.<br />
erTi monawile SekiTxvaze – exmareba Tu ara aparati sakrebulosTan<br />
urTierTobaSi – pasuxobs: „Cems SemTxvevaSi kinaRam xeli SegviSala<br />
157
sakrebulom, <strong>da</strong> lamis proeqti CaiSala, mxolod meris mxar<strong>da</strong>Weris<br />
Semdeg mogvar<strong>da</strong> yvelaferi“.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad fokus jgufis<br />
monawileTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: sxdomebTan <strong>da</strong>kavSirebiT informaciis<br />
gamouqveynebloba; adre momuSaveTa mier aRebuli valdebulebebis<br />
Sesrulebaze pasuxismgeblobis Tavi<strong>da</strong>n arideba (xSiria<br />
struqturuli <strong>da</strong> kadrebis cvlileba, axlebi Tavs ar Tvlian<br />
winamorbedebis memkvidreebad <strong>da</strong> maT mier aRebul valdebulebebs ar<br />
asruleben); komunikaciis problema – erTi monawile acxadebs, rom<br />
araviTari axali regulacia saWiro ar aris, srulad ar aris<br />
gamoyenebuli administraciuli kodeqsi. nawilma kargad icis kanoni <strong>da</strong><br />
ar asrulebs mas, xolo nawili axalbe<strong>da</strong>a <strong>da</strong> ar icis kanonmdebloba.<br />
meria<br />
sajarooba. quTaisis meriis warmomadgenlis gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqti qveyndeba beWdur mediaSi <strong>da</strong> internetis<br />
saSualebiT, veb-gverdze. misi TqmiT, biujetis proeqtis sajaro ganxilva<br />
mainca<strong>da</strong>mainc mosaxerxebeli ar aris, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
warmomadgenlebi winaswar xvdebian mosaxleobas, gansazRvraven<br />
saWiroebebs <strong>da</strong> Semdeg xdeba biujetis formireba. TviTon dokumenti<br />
ekonomikuri <strong>da</strong> finansuri xasiaTis aris <strong>da</strong> masze eqspertebi ufro un<strong>da</strong><br />
muSobdnen. fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom meria<br />
valdebulia 15 oqtombers gamoaqveynos biujetis proeqti <strong>da</strong><br />
sazogadoebas SesaZlebloba misces gaecnos parametrebs, gamoTqvas<br />
SeniSvnebi, magram amgvari praqtika ar arsebobs. misi azriT, xalxis mier<br />
gamokveTili prioritetebi sruliad gansxvavdeba im prioritetebisagan,<br />
rac biujetSia Cadebuli.<br />
fokus jgufis monawileTagan ori acxadebs, rom biujetis proeqti <strong>da</strong><br />
komisiis <strong>da</strong>skvnebi qveyndeba meriis mier <strong>da</strong>finansebul gazeTSi, romlis<br />
egzemplarebic pressamsaxurSi uwyviaT. erTi monawile acxadebs, rom<br />
arasamTavrobo organizaciaTa nawilma moTxovnis safuZvelze miiRo<br />
biujetis proeqti, xolo ganxilvaze misvlisas aRmoCn<strong>da</strong>, rom maT sxva<br />
re<strong>da</strong>qcia hqon<strong>da</strong>T, ixilebo<strong>da</strong> sxva. erTi monawile biujetis proeqtze<br />
komisiis <strong>da</strong>skvnebTan <strong>da</strong>kavSirebiT ixsenebs, rom opoziciuri partiebis<br />
warmomadgenlebma gasul wels moiTxoves, rom maTTvis komisiis <strong>da</strong>skvnebi<br />
gaecnoT, magram <strong>da</strong>skvnebi ar iyo warmodgenili. amis gamo sxdoma erTi<br />
kviriT ga<strong>da</strong>ido <strong>da</strong> Semdeg warmoadgines <strong>da</strong>skvnebi.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, meriis warmomadgeneli acxadebs, rom aseTi<br />
dokumenti ar SemuSavebula. fokus jgufis monawileebi amboben, rom<br />
ramdenime wlis win arasamTavrobo organizaciebma SeimuSaves<br />
mravalwliani ganviTarebis programa, Semdeg ki ramdenjerme mox<strong>da</strong> misi<br />
ga<strong>da</strong>muSaveba. axal <strong>TviTmmarTvel</strong>obas ecnoba aRniSnuli programis<br />
Sesaxeb. maT ga<strong>da</strong>wyvites, rom meriaSi CamoeyalibebinaT muSa–jgufi,<br />
romelic aseT programis Seqmni<strong>da</strong>, Tumca jer-jerobiT araferi<br />
158
garkveula. arasamTavrobo organizaciebis SekiTxvaze, Tu ratom ar<br />
iqmneba jgufi, meriaSi upasuxes, rom jgufi ukve muSaobs, magram<br />
organizaciebisTvis gaugebaria, ra jgufs gulisxmob<strong>da</strong> meria. fokus<br />
jgufis monawileTa gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>obas arc generaluri<br />
gegma gaaCnia <strong>da</strong> arc socialur–ekonomikuri ganviTarebis programa.<br />
kiTxvaze – aqveynebs Tu ara meria sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
proeqtebs, meriis warmomadgeneli pasuxobs, rom yvela <strong>da</strong>dgenileba <strong>da</strong><br />
brZaneba meriis SenobaSi arsebul oficialur uwyebaSi qveyndeba, isini<br />
aseve moTavsebulia veb–gverdzec. maT Sesaxeb media <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebi TavianT SeniSvnebsac waradgenen xolme meriaSi.<br />
rogorc meriis warmomadgeneli acxadebs, moqalaqeebi maT sajaro<br />
informaciis moTxovniT mimarTven, mis TqmiT, sajaro informaciis<br />
gacemaze pasuxismgebeli piri yvela uwyebaSia. gasul wels informaciis<br />
moTxovniT 1000–ze meti gancxadeba iqna meriaSi Setanili. iwarmoeba<br />
sajaro informaciis reestric, informacia moqalaqeebs kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenil vadebSi ga<strong>da</strong>ecemaT. iyo vadebis <strong>da</strong>rRvevis SemTxvevebic <strong>da</strong> amis<br />
gamo sajaro informaciis gacemaze pasuxismgebeli piri samsaxuri<strong>da</strong>n<br />
<strong>da</strong>iTxoves. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />
vadebi mxolod im SemTxvevaSi ar irRveva, roca informacias<br />
organizaciebi iTxoven.<br />
rac Seexeba meriis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gamoqveynebas, meriis warmomadgenlis gancxadebiT, es<br />
xorcieldeba oficialuri veb-gverdiT <strong>da</strong> media saSualebebiT<br />
(yovelkvireuli gazeTi <strong>da</strong> televizia).<br />
CarTuloba. meriis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
monawileoben arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi. maTi<br />
CarTuloba maRalia, Tumca, misi mosazrebiT, ramdenime wlis win<br />
arasamTavrobo organizaciebi ufro ganviTarebulni iyvnen, vidre dRes.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, mosaxleobam ar icis raSi<br />
ixarjeba biujetis saxsrebi, ra programebi finansdeba. isini ar floben<br />
informacias adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis prioritetebis Sesaxeb. maTi<br />
varaudiT, biujetis proeqtSi monawileobis SesaZleblobis Sesaxeb<br />
mosaxleobis mxolod 20%-ma icis.<br />
meriis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis proeqtis Taobaze<br />
SeniSvnebis wardgena xdeba arasamTavrobo organizaciebis mier –<br />
eqspertuli Zalebi am seqtorSia Tavmoyrili. SeniSvnebis<br />
sakrebulosaTvis biujetis ganxilvamde ga<strong>da</strong>cemis Sesaxeb igi ambobs,<br />
rom sakrebulo Tavad iCens moqalaqeebTan Sexvedris iniciativas, maT<br />
Soris, „biujeti mosaxleobasTan erTad“ proeqtis farglebSi. quTaisi 12<br />
teritoriul erTeulad aris <strong>da</strong>yofili <strong>da</strong> yvela maTganSi moewyo<br />
Sexvedrebi mosaxleobasTan biujetis sakiTxebze. meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, sakrebulo moqalaqeebis mier wardgenil SeniSvnebs<br />
iTvaliswinebs, iniciativebis Sesaxeb ki imarTeba msjeloba <strong>da</strong> amis<br />
Semdeg xdeba ga<strong>da</strong>wyvetilebis miReba.<br />
159
fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom SeniSvnebi warudgeniaT ara<br />
mxolod biujetis proeqtis Sesaxeb, aramed meriis muSaobaSi arsebuli<br />
xarvezebis Taobazec. maT upasuxes, rom mox<strong>da</strong> am SeniSvnebis<br />
gaTvaliswineba, rac realobas ar Seesabameba.<br />
meriis debuleba ar iTvaliswinebs araqarTulenovan moqalaqeTa<br />
Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxs. meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, aseTi moqalaqeebisagan mimarTvis SemTxvevebi meriis<br />
praqtikaSi arc yofila.<br />
angariSvaldebuleba. quTaisis meriis warmomadgeneli acxadebs, rom mers,<br />
vice mersa <strong>da</strong> samsaxuris ufrosebs <strong>da</strong>wesebuli aqvT moqalaqeebTan<br />
Sexvedrebis dro. amis Sesaxeb informacia meriis SenobaSi sainformacio<br />
<strong>da</strong>fazea gamokruli. Sexvedrebis organizebas axdens Sesabamisi samsaxuri.<br />
meriis pirvel sarTulze mowyobilia sazogadoebrivi misaRebi, sa<strong>da</strong>c<br />
nebismieri iniciativa, moTxovna Tu wina<strong>da</strong>deba Sedis <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>ecema<br />
Sesabamis samsaxurebs, moTxovnis SemTxvevaSi moqalaqes SeuZlia gaigos,<br />
Tu romel samsaxurSia ga<strong>da</strong>gzavnili misi werili <strong>da</strong> ganxilvis ra<br />
stadiaSia igi.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, meriis warmomadgeneli acxadebs, rom mosaxleobas mudmivad<br />
xvdebian rwmunebulebi. isini warmoadgenen meriaSi mosaxleobis<br />
problemebs (ZiriTa<strong>da</strong>d komunaluri <strong>da</strong> socialuri xasiaTis). man aqve<br />
aRniSna, rom meria materialur <strong>da</strong>xmarebas ar gascems teritoriuli<br />
organos sarekomen<strong>da</strong>cio werilis gareSe.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom meri mosaxleobas xvdeba,<br />
aseve rwmunebulebi. meria mosaxleobis problemebis Sesaxeb informacias<br />
swored rwmunebulebisgan iRebs.<br />
angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, meriis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom sakrebulos angariSs abarebs meriis yvela samsaxuri,<br />
yoveli wlis bolos ki – meri. rac Seexeba sazogadoebisaTvis angariSis<br />
Cabarebas, misi TqmiT, sazogadoebasTan angariSgebis specialuri formebi<br />
ar aris SemuSavebuli, magram meri (aseve sakrebulos Tavmjdomare)<br />
yovelkvireulad pir<strong>da</strong>piri eTeriT pasuxobs moqalaqeTa kiTxvebs. fokus<br />
jgufis monawileebi acxadeben, rom meri mosaxleobas angariSs ar<br />
abarebs.<br />
meriis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad fokus jgufis<br />
monawileebma <strong>da</strong>asaxeles Semdegi garemoebebi: <strong>TviTmmarTvel</strong>oba ar<br />
xe<strong>da</strong>vs sazogadoebaSi/arasamTavrobo organizaciebSi resurss;<br />
struqturuli cvlilebebi xorcieldeba konkretul a<strong>da</strong>mianebze<br />
morgebiT; xelovnurad aris gazrdili Statebi; ar arsebobs<br />
TanamSromlebis samuSao aRwerilobebi, angariSgebis formebi, rac<br />
amcirebs maT angariSvaldebulebas; sainformacio uzrunvelyofisaTvis<br />
meria ar acxadebs tenders, informacias aTavsebs mxolod mis mierve<br />
160
<strong>da</strong>finansebul gazeTSi, romelic ar vrceldeba, Sesabamisad, ar miiRweeva<br />
moqalaqeTa CarTuloba <strong>da</strong> sajarooba.<br />
3.3.5. kaxeTi<br />
Telavis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. Telavis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia qveyndeba sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze. Tu sxdomaze mniSvnelovani sakiTxi ixileba (magaliTad,<br />
biujetis proeqti), informacia qveyndeba gazeTSic. raionSi moqmedi<br />
mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi a<strong>da</strong>stureben,<br />
rom sxdomebis Sesaxeb informacias sakrebulo sainformacio <strong>da</strong>faze<br />
aTavsebs, igi gamokrulia agreTve gamgeobis SenobaSi. erTi monawilis<br />
TqmiT, am informacias <strong>da</strong>faze sxdomis gamarTvis wina dRes aTavseben,<br />
xolo sxva monawilis gancxadebiT, roca sxdoma mniSvnelovan sakiTxs<br />
exeba (magalTad, biujeti), misi TariRisa <strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb<br />
mosaxleobas televiziis saSualebiT atyobineben.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiebis sxdomebi sajaroa, moqalaqeebi informirebulebi arian am<br />
sxdomaTa Sesaxeb, Tumca ar monawiloeben, sxdomebs eswrebian mxolod<br />
arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> opoziciuri partiebis<br />
warmomadgenlebi. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi<br />
biujetis sajaro ganxilvaSic ar monawileoben, komisiis sxdomebze xom<br />
laparakic zedmetia. misi TqmiT, nebismieri moqalaqisTvis xelmisawvdomia<br />
sxdomebis oqmebic, Tumca isini amas naklebad iTxoven, oqmebiT<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d arasamTavrobo organizaciebi <strong>da</strong> opoziciuri partiebi<br />
interesdebian. fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom oqmis miReba<br />
gamoTxovis safuZvelze SesaZlebelia <strong>da</strong> Tava<strong>da</strong>c gamouTxoviaT.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informaciis gacemis mxriv<br />
sakrebuloSi problemebi ar hqoniaT, aq iwarmoeba sajaro informaciebis<br />
reestric. statistikuri maCveneblebi aseTia: 2008 wels iyo informaciis<br />
gacemis 64 SemTxveva, xolo 2009 wels – 24.<br />
sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT,<br />
fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom sakiTxi mowesrig<strong>da</strong> <strong>da</strong> bolo<br />
wlebSi, wina wlebisagan gansxvavebiT, problemebi aRar iqmneba. zogjer<br />
organizaciebs moqalaqis saxeliT SeaqvT gancxadeba – ainteresebT<br />
moqalaqisaTvis ramdenad xelmisawvdomia sajaro informacia, radgan<br />
jgufis monawileTa mosazrebiT, sakrebulo arasamTavrobo<br />
organizaciebTan mimarTebaSi met pasuximgeblobas grZnobs <strong>da</strong> amas<br />
organizaciebic aRniSnaven. rac Seexeba vadebs, bolo periodSi vadebis<br />
<strong>da</strong>rRvevis SemTxvevebi TiTqmis aRar yofila.<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gavrcelebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb wliuri angariSi mzaddeba, romelsac sazogadoebas<br />
acnoben. angariSi waredgineba sakrebulos sxdomas, romlis Sesaxebac<br />
161
televiziiT ga<strong>da</strong>icema siuJeti, sxdoma sajaroa <strong>da</strong> yvelas SeuZlia masze<br />
<strong>da</strong>swreba, Tumca bolo angariSs sazogadoebis warmomadgenlebi ar<br />
<strong>da</strong>swrebian. fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom mniSvnelovani<br />
sakiTxebis Sesaxeb informacias maT sakrebulo awvdis, meore SeniSnavs,<br />
rom sakrebulo sakuTari iniciativiT arasodes awvdiT informacias,<br />
sxva ki ambobs, rom arc sakrebulos mouwodebia misTvis informacia <strong>da</strong><br />
arc mas gamouTxovia.<br />
sakrebulos reglamentiT gaTvaliswinebulia sxdomaTa televiziiT,<br />
radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT translirebis sakiTxi.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sxdomebis pir<strong>da</strong>piri eTeriT<br />
ga<strong>da</strong>cema teqnikuri problemebis gamo ver xerxdeba, Tumca adgilobrivi<br />
televiziis axali ambebis ga<strong>da</strong>cemaSi isini yovelTvis Suqdeba, sxdomebs<br />
regularulad eswrebian televiziis warmomadgenlebi. fokus jgufis<br />
erTi monawile ixsenebs sakrebulos sxdomis pir<strong>da</strong>pir eTerSi ga<strong>da</strong>cemis<br />
ramdenime SemTxvevas, meore monawilis gancxadebiT, gazeTSi qveyndeba<br />
sakrebulos <strong>da</strong>dgenilebebi, xolo mesamis TqmiT erT–erTi Sexvedrisas<br />
<strong>da</strong>isva sakiTxi, rom meore arxis (sazogadoebrivi mauwyebeli) meSveobiT<br />
ga<strong>da</strong>ices sxdomebi an moxdes maTi pir<strong>da</strong>piri translacia. arxis<br />
warmomadgenlebma ganacxades, rom SesaZlebelia regionebis<br />
sakrebuloebis sxdomebs garkveuli dro <strong>da</strong>eTmos.<br />
CarTuloba. Telavis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
moqalaqeebs sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovnis Sesaxeb<br />
gancxadebebiT sakrebulosTvis oficialurad ar miumarTavT, survilis<br />
SemTxvevaSi ki maT problemebi ar SeeqmnebaT. fokus jgufis monawileebi<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom sakrebulos sxdomebs mosaxleoba naklebad eswreba,<br />
maTi varaudiT, moqalaqeTa informirebulobis done arasakmarisia. erTi<br />
monawilis gancxadebiT, qalaqSi sazogadoeba Se<strong>da</strong>rebiT informirebulia,<br />
Tuki vinme moindomebs, sxdomas Tavisuflad <strong>da</strong>eswreba, soflebis<br />
macxovreblebi ki amis Sesaxeb TiTqmis ar floben informacias <strong>da</strong> albaT<br />
arc ician, rom sxdomebze <strong>da</strong>swrebis ufleba aqvT. jgufis erTi<br />
monawilis gancxadebiT, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom informacia aqtiurad<br />
vrceldebo<strong>da</strong>, biujetis proeqtis sajaro ganxilvas mosaxleoba ar<br />
<strong>da</strong>swrebia, ganxilvas mxolod Jurnalistebi <strong>da</strong> opoziciuri partiebis<br />
warmomadgenlebi <strong>da</strong>eswrnen.<br />
rac Seexeba sakrebulos sxdomebze masobrivi informaciis saSualebaTa<br />
warmomadgenlebis <strong>da</strong>swrebas, fokus jgufis erT monawiles amis Sesaxeb<br />
informacia ara aqvs, magram varaudobs, rom medias sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
problema ar un<strong>da</strong> hqondes. meoris gancxadebiT, mediis warmomadgenlebi<br />
sakmaod xSirad eswrebian sakrebulos sxdomebs. erT monawile ixsenebs,<br />
rom man ori wlis win sxdomaze <strong>da</strong>swreba adgilebis simciris gamo ver<br />
moaxerxa, magram Semdeg es problema gamoswor<strong>da</strong>. mediisa <strong>da</strong> mowveuli<br />
pirebisaTvis <strong>da</strong>rbazSi adgilebi calke gamoyofili ar aris.<br />
sakrebulos komisiebSi sazogadoebis warmomadgenelTa mowvevis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
komisiebSi specialistebi arian mowveulni, mosaxleoba CarTuli ar aris.<br />
162
fokus jgufis erT monawiles aqvs aseTi gamocdileba _ ramdenime wlis<br />
win igi komisiaSi iyo miwveuli. sxva monawile ki acxadebs, rom 5 wlis<br />
winaT arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebma oficialuri<br />
mimarTva gaakeTes erT-erTi komisiis wevrobis moTxovniT, magram<br />
sakrebulom isini uariT gamoistumra.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebuloSi „Ria karis“<br />
sxdomebi ar tardeba. am informacias fokus jgufis monawileebic<br />
a<strong>da</strong>stureben.<br />
sakrebulos warmomadgenlis informaciiT, amomrCevlebs sakrebulosaTvis<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomis mowvevis gancxadebiT ar miumarTavT,<br />
misi TqmiT, gasul wels gamsvleli sxdomebis Catareba <strong>da</strong>gegmili iyo,<br />
magram ver ganxorciel<strong>da</strong> agvistos movlenebis gamo. roca yvelaferma<br />
Caiara, Telavis raionma devnilebi miiRo, magram ukve sxva problemebi<br />
gax<strong>da</strong> mosagvarebeli. mimdinare wels sakrebulo gegmavs erTi gamsvleli<br />
sxdomis Catarebas, romelic ara moqalaqeebis moTxovnis safuZvelze,<br />
aramed sakrebulos iniciativiT gaimarTeba.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom mosaxleobas<br />
sakrebulosaTvis riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis<br />
moTxovniT ar miumarTavs, maTi informaciiT, gamsvleli sxdomebi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi Semaval administraciul <strong>erTeulebSi</strong><br />
saerTo<strong>da</strong>c ar tardeba, mxolod sakrebulos wevrebi xvdebian<br />
mosaxleobas adgilebze.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, amomrCevelTagan<br />
sakrebulosaTvis sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis moTxovnis<br />
precedenti ar yofila, maT aseve ar SeutaniaT samarTlebrivi aqtis<br />
proeqti peticiis wesiT. am informaciebs fokus jgufis monawileebic<br />
a<strong>da</strong>stureben.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tavmjdomares moqalaqeebTan SexvedrisaTvis kviraSi erTi<br />
dRe aqvs gamoyofili, Tumca igi kviris sxva dReebSic iRebs moqalaqeebs<br />
<strong>da</strong> cdilobs sakiTxebis mogvarebas, igive un<strong>da</strong> iTqvas sakrebulos<br />
wevrebzec. fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom sakrebulos<br />
wevrebi mosaxleobas ar xvdebian. iqaurma macxovreblebma zogjer maTi<br />
warmomadgenlis saxeli <strong>da</strong> gvaric ar ician. erTi monawilis gancxadebiT,<br />
SeiZleba maJoritari yoveldRe xvdebodes mosaxleobas <strong>da</strong> isini albaT,<br />
amas Tvlian Sexvedrebad.<br />
amomrCevelTa winaSe angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
sakrebulos warmomadgeneli ambobs, rom maJoritarebi yoveldRe xvdebian<br />
moqalaqeebs, maT SemTxvevaSi miRebis dReebis <strong>da</strong>weseba ar amarTlebs,<br />
angariSgebac mudmiv reJimSi mimdinareobs. fokus jgufis monawileebi<br />
informacias ar floben sakrebulos wevrebis mier mosaxleobisTvis<br />
angariSis Cabarebis Sesaxeb.<br />
163
fokus jgufis erTi monawilis gancxadebiT, sakrebulosTan<br />
urTierTobisas sakrebulos aparatisagan garkveuli <strong>da</strong>xmareba miiRo<br />
mimdinare proeqtis organizaciul sakiTxebSi. erTi monawile<br />
upiratesobas pir<strong>da</strong>pir kavSirebs aniWebs <strong>da</strong> acxadebs, rom misTvis<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebTan Sexvedra problemas ar warmoadgens,<br />
Sesabamisad, maTTan ama Tu im sakiTxis gasarkvevad sakrebulos<br />
aparatisadmi mimarTvis saWiroeba ar yofila.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad monawileTa mier<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: informaciis gavrcelebis saSualebebis nakleboba (monawilis<br />
azriT, informaciis mxolod <strong>da</strong>faze gakvra ar kmara, mosaxleoba<br />
informirebuli un<strong>da</strong> iyos <strong>da</strong> aqtiurad CaerTos procesebSi. sakrebulo<br />
Tavisi saqmianobis Sesaxeb informacias sakuTari iniciativiT arasdros<br />
avrcelebs, igi mxolod arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> sxva<br />
<strong>da</strong>interesebuli pirebis moTxovnis safuZvelze akeTebs amas);<br />
mosaxleobasTan Catarebuli Sexvedrebis simcire (arasamTavrobo<br />
organizaciebi mimdinare proeqtebis farglebSi xvdebian mosaxleobas,<br />
msgavsi gasvlebi sakrebulomac un<strong>da</strong> gaakeTos. kargi iqnebo<strong>da</strong> aseve<br />
mrgvali magidis formatSi Sexvedrebis mowyoba, romlebSic<br />
monawileobas miiReb<strong>da</strong> xelisuflebac, mediac <strong>da</strong> mosaxleobac.<br />
monawileTa azriT, pirvel or Sexvedraze SeiZleba mosaxleoba arc<br />
mivides, magram Semdeg ufro gaixsnebian); aqtiurobis nakleboba<br />
(monawileTa azriT, is, rom qalaqis mosaxleoba ase Tu ise<br />
informirebulia, sulac ar niSnavs rom municipalitetis mTel<br />
mosaxleobas aqvs informacia. ufro meti aqtiurobaa saWiro, raTa<br />
TiToeulma moqalaqem igrZnos, rom misi azric ainteresebT <strong>da</strong> CaerTos<br />
procesebSi).<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. Telavis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqti qveyndeba adgilobriv<br />
gazeTSi „Cveni gazeTi“, romelic yvela sxva ganxilul sakiTxsac aSuqebs.<br />
am gazeTSi gamoqveyn<strong>da</strong> 2008 <strong>da</strong> 2009 wlebis biujetis proeqtebi. misi<br />
TqmiT, ewyoba biujetis proeqtis sajaro ganxilvebi, romlebze<br />
<strong>da</strong>swrebac yvela Jurnalistsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebul pirs SeuZlia. fokus<br />
jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom biujetis proeqti qveyndeba, Tumca<br />
erTi monawile miiCnevs, rom kanoniT biujetis proeqtis gamoqveyneba<br />
sakrebulos evaleba <strong>da</strong> ara gamgeobas.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
aseTi programa SemuSvebuli ar aris. fokus jgufis erT monawiles,<br />
programis oficialuri wesiT gamoTxovis Semdeg upasuxes, rom programa<br />
SemuSavebuli ar aris, meore monawile ki acxadebs, rom programis<br />
SemuSavebis Sesaxeb ar smenia, magram fiqrobs, rom misi SemuSaveba<br />
biujetis <strong>da</strong>gegmvas win un<strong>da</strong> uswrebdes.<br />
164
kiTxvaze – aqveynebs Tu ara gamgeoba sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
proeqtebs, gamgeobis warmomadgeneli pasuxobs, rom gazeTis saSualebiT<br />
qveyndeba yvela mniSvnelovani ga<strong>da</strong>wyvetileba. magram maTze SeniSvnebi<br />
mosaxleobisagan ar miuRiaT.<br />
moqalaqeTa mier sajaro informaciis moTxovnis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
socialur sakiTxebTan <strong>da</strong>kavSirebul informacias iTxoven (mag. qonebis<br />
privatizeba, quCebis numeracia <strong>da</strong> sxv.). misi TqmiT, gasul wels<br />
arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mosaxleobisagan informaciis<br />
moTxovniT gamgeobaSi 600 gancxadeba iqna Semosuli (<strong>da</strong>zustebis Semdeg<br />
gairkva, rom maT ricxvSi gamgeobis warmomadgeneli moqalaqeTa mier<br />
<strong>da</strong>xmarebis miRebis Sesaxeb Setanil gancxadebebsac gulisxmob<strong>da</strong>),<br />
gamgeobaSi iwarmoeba sajaro informaciebis reestri. igi aRniSnavs, rom<br />
arasamTavrobo organizaciebis mier <strong>da</strong>yenebuli moTxovnebi<br />
profesionalurad aris <strong>da</strong>werili <strong>da</strong> maT siamovnebiT emsaxurebian,<br />
zogierTi gancxadeba ki gaugebaria. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom cdiloben moTxovnili informacia sam dReSi gascen. fokus jgufis<br />
monawileTagan erTis TqmiT, Telavis gamgeoba informaciis gacemisas<br />
iyenebs kanoniT <strong>da</strong>dgenil 10 dRian va<strong>da</strong>s.<br />
rac Seexeba gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gamoqveynebas, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
gasul wels gubernia <strong>da</strong> sakrebulo yovelkvireulad iTxov<strong>da</strong> angariSs<br />
Sesrulebuli samuSaoebis Sesaxeb. amJamad ki aseTi moTxovna mxolod<br />
erT-erTi gazeTi<strong>da</strong>n aris.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvas eswrebian Jurnalistebi.<br />
misi gancxadebiT, Tu arasamTavrobo organizaciebi an sxva<br />
<strong>da</strong>interesebuli pirebi moindomeben, arc maT SeeqnebaT raime problema.<br />
ganxilvebisas konkretuli SeniSvnebi proeqtis Sesaxeb gamgeobas ar<br />
miuRia.<br />
fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom biujetis proeqtis sajaro<br />
ganxilvebi Sedga, Tumca mosaxleoba masSi ar monawileob<strong>da</strong>, sxdomebs<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d arasamTavrobo organizaciebi <strong>da</strong> politikuri partiebi<br />
eswrebodnen, garkveuli iniciativebi biujetTan <strong>da</strong>kavSirebiT ki mxolod<br />
erTi moqalaqis mier iqna wardgenili. jgufis erT monawiles hqonia<br />
SeniSvnebi (vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT), romlebic nawilobriv<br />
gauTvaliswinebiaT kidec, sxva monawileebs ki araviTari SeniSvnebi ar<br />
warudgeniaT.<br />
Telavis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, aseT moqalaqeTa mier gamgeobisaTvis<br />
mimarTvis SemTxvevebi ar yofila, sxva erovnebis warmomadgenlebi<br />
raionSi ki cxovroben, magram isini floben qarTul enas.<br />
165
ac Seexeba soflis mxar<strong>da</strong>Weris programas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, xsenebuli programisaTvis adgilobrivi mosaxleobis<br />
saWiroebebi rwmunebulebma gamoikvlies, radgan maT pir<strong>da</strong>piri Sexeba<br />
aqvT soflis macxovreblebTan. maTTan Sexvedrebi ubnebis mixedviT<br />
ganxorciel<strong>da</strong> SexvedrebSi monawileobdnen infrastruqturisa <strong>da</strong><br />
keTilmowyobis samsaxurebic, aseve arasamTavrobo organizaciebi.<br />
aRniSnuli programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis<br />
monawileebi, amis Taobaze gamgebelTanac hqon<strong>da</strong>T saubari, romelmac<br />
aRniSna, rom mosaxleobasTan Sexvedrebs pira<strong>da</strong>d atarebs <strong>da</strong><br />
rwmunebulebi mxolod exmarebian am saqmeSi. erTi monawilis<br />
gancxadebiT, iyo SemTxvevebi, roca rwmunebulebma soflebSi yrilobebic<br />
ki moiwvies, maT adgilobrivi mosaxleobis saWiroebaTa CamonaTvali<br />
Seadgines <strong>da</strong> iaqtiures. erTi monawilis gancxadebiT, rwmunebulebi<br />
CarTulni arian adgilobrivi saWiroebebis kvlevaSi. Tavad fokus<br />
jgufis monawileebs ki rwmunebulebTan saWiroebebis gamovlenis mizniT<br />
Catarebul SexvedrebSi monawileoba ar miuRiaT.<br />
angariSvaldebuleba. Telavis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebels moqalaqeebis miRebis dRe <strong>da</strong>wesebuli aqvs. im SemTxvevaSi, Tu<br />
gamgebeli adgilze ar imyofeba, moqalaqeTa miRebas misi moadgile<br />
axorcielebs. miRebis sakiTxebis mogvarebas gamgeobis aparati<br />
uzunvelyofs <strong>da</strong> am saqmeSi mTeli gamgeobaa CarTuli. misi TqmiT,<br />
mosaxleobas xvdebian rwmunebulebic, xolo Tavad rwmunebulebTan<br />
Sexvedra gamgeobaSi kviraSi erTxel imarTeba _ maT un<strong>da</strong> warmoadginon<br />
mosaxleobis problemebi. gamgebeli, misi TanaSemwe <strong>da</strong> guberniis<br />
warmomadgeneli mimdinare proeqtebis farglebSi xSirad gadian<br />
soflebSi <strong>da</strong> SeZlebis<strong>da</strong>gvarad iTvaliswineben mosaxleobis moTxovnebs.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, rwmunebulebis nawili aqtiuria,<br />
cdiloben imaze meti gaakeTon, vidre kanoni avaldebulebs. mediis<br />
warmomadgeneli ki acxadebs, rom uWirs rwmunebulebTan urTierToba,<br />
radgan isini komentarebze uars amboben.<br />
gamgeobis mier sakuTari saqmianobis Sesaxeb angariSis Cabarebis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebeli sakrebulos 6 TveSi erTxel abarebs angariSs. rac Seexeba<br />
mosaxleobisTvis angariSis Cabarebas, misi TqmiT, gamgebeli mosaxleobas<br />
soflebSi xvdeba <strong>da</strong> angariSsac iq abarebs.<br />
fokus jgufis erTi monawilis gancxadebiT, gamgebelma mas SesTavaza<br />
erTad Sexvedrodnen mosaxleobas. meorem ki aRniSna, rom gamgeblis<br />
TqmiT, igi mosaxleobas xvdeba, Tumca Tavad monawile aseT Sexvedrebs<br />
arasodes <strong>da</strong>swrebia. erT-erTi monawile ambobs, rom ramdenime sofelSi<br />
ga<strong>da</strong>amowma aRniSnuli informacia <strong>da</strong> mosaxleobam <strong>da</strong>u<strong>da</strong>stura gamgeblis<br />
am soflebSi vizitebi.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad monawileTa<br />
166
mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong>, moqalaqeebisaTvis<br />
informaciis miwodebaze sakrebulos zrunvisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
warmomadgenelTa mosaxleobis mimarT <strong>angariSvaldebulebis</strong> arasakmarisi<br />
xarisxi.<br />
lagodexis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. lagodexis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia Tavsdeba sainformacio <strong>da</strong>faze<br />
<strong>da</strong> gamokrulia ramdenime TvalsaCino adgilas – qalaqis centrSi,<br />
gamgeobis SenobaSi. raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis warmomadgenlebi acxadeben, rom informacias sakrebulos<br />
pressamsaxuri awvdiT, sxdomamde erTi an ori dRiT adre ki informacias<br />
ganaTavseben xolme sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis SenobebSi, Tumca isini ar<br />
a<strong>da</strong>stureben sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi sxdomaTa Sesaxeb<br />
gancxadebebis gamokvris faqtebs, erTi monawilis gancxadebiT, misi<br />
organizacia ramdenjerme <strong>da</strong>interes<strong>da</strong>, iyo Tu ar sxdomebis Sesaxeb<br />
informacia ganTavsebuli qalaqSi an romelime sofelSi, magram aseTi<br />
versad veraferi naxes. erT-erT arasamTavrobo organizacias aqvs<br />
stendebi <strong>da</strong> sakrebulos SesTavazes, am stendebze ganeTavsebinaT<br />
informacia, rac ar iqna gaziarebuli. sakrebulos sxdomebis Sesaxeb 7<br />
dRiT adre gancxadebebis gamokvra, rogorc wesi ar xdeba, Tumca aris<br />
SemTxvevebi, roca morigi (gegmuri) sxdomebis gamarTvisas axerxeben<br />
vadebis <strong>da</strong>cvas. sxdomaTa Sesaxeb informaciis (misi gamarTvis adgilis,<br />
droisa <strong>da</strong> dRis wesrigis Sesaxeb) ganTavseba ZiriTa<strong>da</strong>d sxdomamde 3–5<br />
dRiT adre xdeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaroa sakrebulos biurosa<br />
<strong>da</strong> komisiebis sxdomebi, gansaxilveli sakiTxiT <strong>da</strong>interesebi<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare, informacias winaswar awvdian arasamTavrobo organizaciebsa<br />
<strong>da</strong> mediis warmomadgenlebs. igi aqve azustebs, rom laparakia komisiis<br />
sxdomebze <strong>da</strong> ara biuros sxdomebze, radgan biuros sxdomebis Sesaxeb<br />
mosaxleobis winaswar informirebis Taobaze informacias ar flobs.<br />
Tumca aRniSnavs, rom biuros sxdomebi sajaroa <strong>da</strong> survilis SemTxvevaSi<br />
yvelas SeuZlia masze <strong>da</strong>swreba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeTaTvis<br />
xelmisawvdomia sxdomis oqmebic. igi ixsenebs SemTxvevas, rodesac<br />
moswavle–axalgazrdobis saxlTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxis ganxilvis<br />
Semdeg moTxovnil iqna am sxdomis oqmi, romelic <strong>da</strong>uyovnebliv gaica.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom sxdomis oqmi<br />
xelmisawvdomia, amisTvis saWiroa mxolod oficialuri mimarTva <strong>da</strong><br />
Sesabamisi mosakreblis ga<strong>da</strong>x<strong>da</strong>, Semdeg ki oqms <strong>da</strong>dgenil vadebSi miiReb.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaro informaciis misaRebad<br />
moqalaqeebi gancxadebiT mimarTaven Sesabamis samsaxurs, romelsac<br />
Sesabamisi sakiTxebis organizeba evaleba, Tumca aRniSnavs, rom<br />
moqalaqeebi informacias ZiriTa<strong>da</strong>d Sexvedrebis dros konkretuli<br />
kiTxvebis <strong>da</strong>smis gziT iReben. misi TqmiT, iwarmoeba sajaro<br />
167
informaciebis reestri. rac Seexeba statistikas, 2008 wels sakrebulos<br />
mier registrirebulia sajaro informaciis gacemis 58 moTxovna, xolo<br />
mimdinare wlis ivnisamde – 32.<br />
sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus<br />
jgufis monawileebi acxadeben, rom informacia vadebis <strong>da</strong>cviT gaicema.<br />
isini acxadeben, rom 2007 wels erT-erTma arasamTavrobo organizaciam,<br />
aRniSnul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos miawo<strong>da</strong> sakuTari<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebi <strong>da</strong> instruqciebi, ris Sedega<strong>da</strong>c situacia am mxriv<br />
sagrZnoblad gamoswor<strong>da</strong>.<br />
sakrebulos reglamentiT gaTvaliswinebulia sxdomaTa televiziiT,<br />
radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT translirebis sakiTxi.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sxdomebi pir<strong>da</strong>piri eTeriT<br />
ar ga<strong>da</strong>icema, televiziiT ZiriTa<strong>da</strong>d mxolod Canawerebs uCveneben<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis Taobaze informaciis saxiT. aseve xdeba maTi gaSuqeba<br />
radio eTerSic. fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom sxdomebis<br />
pir<strong>da</strong>piri translireba ar xdeba, Tumca sakrebulos TiTqmis yvela<br />
sxdomaze gansaxilvel mTavar sakiTxebze mzaddeba siuJetebi.<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gavrcelebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom es informacia<br />
qveyndeba municipalitetis gazeTSi, Tumca igi sruli <strong>da</strong>tvirTviT ver<br />
muSaobs. sakrebulos sxdomebs aseve aqtiurad aSuqebs televizia <strong>da</strong><br />
radiomauwyebloba. gar<strong>da</strong> amisa, zemoaRniSnul sakiTxebze mosaxleobis<br />
informirebas emsaxureba erT-erTi adgilobrivi arasamTavrobo<br />
organizaciis mier gamocemul biuleteni. fokus jgufis erTi monawile<br />
acxadebs, rom sakrebulo maT amgvar informacias Tavisi iniciativiT ar<br />
awvdiT, magram moTxovnis safuZvelze igi xelmisawvdomia. ori monawile<br />
ki acxadebs, rom arsebobs gamonaklisebic – mzaddeba 6 Tviani <strong>da</strong><br />
wliuri angariSebi, romelTac sakrebulos sxdomebze waradgenen xolme,<br />
am angariSebis gar<strong>da</strong>, mosaxleobis saqmis kursSi Cayeneba iSviaTad xdeba.<br />
CarTuloba. lagodexis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, zogjer<br />
moqalaqeebi mimarTaven maT sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT<br />
(igi ixsenebs erTi studentis mier gamoCenil iniciativas), magram<br />
sxdomebs ZiriTa<strong>da</strong>d eswrebian arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebi. misi gancxadebiT, moqalaqes, romelsac sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swrebis survili aqvs, problema ar Seeqmneba. fokus jgufis erTi<br />
monawile acxadebs, rom sazogadoebis warmomadgenlebi iSviaTad<br />
eswrebian sxdomebs, Tumca aris gamonaklisebic, magaliTad, sazogadoebis<br />
mcire nawili biujetis ganxilvaSi iyo CarTuli. monawile ixsenebs<br />
precedents, roca erT–erTi soflis konkretuli problemis ganxilvaSi<br />
monawileoba miiRes sazogadoebis warmomadgenlebma. misi ganxilvis<br />
iniciatori arasamTavrobo organizacia iyo. imave SemTxvevas ixsenebs<br />
fokus jgufis sxva monawilec, misi gancxadebiT, sakiTxis <strong>da</strong>yenebas<br />
<strong>da</strong>debiTi Sedegi mohyva (saqme exebo<strong>da</strong> arxis gaWras, gaiWra arxi <strong>da</strong><br />
saTemo centrma am sakiTxis monitoringic Caatara), sazogadoebaSi gaCn<strong>da</strong><br />
ndoba <strong>da</strong> procesebSi CarTvis interesi.<br />
168
fokus jgufis erTi monawile aRniSnavs, rom Tavad xelisufleba mzad<br />
aris uzrunvelyos <strong>da</strong>interesebul mxareTa sxdomebze <strong>da</strong>swreba. Tuki amas<br />
arasamTavrobo organizaciebi akeTeben, xels arc maSin uSlis, Tumca<br />
mosaxleoba mainc inertulia.<br />
jgufis erTi monawilis mosazrebiT, adgilobrivi xelisuflebis<br />
warmomadgenlebi xSirad apelireben imaze, rom maT Sexvedrebi hqon<strong>da</strong>T<br />
mosaxleobasTan <strong>da</strong> sakrebulos sxdomebze swored maTgan Semosuli<br />
wina<strong>da</strong>debebis safuZvelze mimdinareobs msjeloba. mosaxleoba Zalian<br />
iSviaTad, an TiTqmis saerTod ar eswreba sakrebulos sxdomebs, rac<br />
xelisuflebas saSualebas aZlevs ilaparakos mosaxleobis saxeliT.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawile acxadebs, rom mosaxleobam ar icis<br />
rodis imarTeba sxdoma, misTvis aseve ucnobia sxdomaTa dRis wesrigi.<br />
kanoniT <strong>da</strong>dgenilia, rom dRis wesrigi un<strong>da</strong> gamoikras, magram mis<br />
sanaxavad sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis SenobaSi mosaxleoba moSorebuli<br />
soflebi<strong>da</strong>n ver miva. monawilis azriT, faqtobrivad, xelisufleba ar<br />
cdilobs, rom efeqturad moaxdinos xalxis informireba <strong>da</strong> xeli<br />
Seuwyos maT CarTulobas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis procesSi.<br />
fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom sakrebulos sxdomebze<br />
rigiTi moqalaqeebis <strong>da</strong>swrebis SemTxvevebi cotaa, es problema imasac<br />
ukavSirdeba, rom sakrebulos kanoni ar avaldebulebs sxdomis Sesaxeb<br />
informacia mediis saSualebiT gamoaqveynos.<br />
rac Seexeba sakrebulos Ria sxdomebze mediis warmomadgenlebis<br />
<strong>da</strong>swrebis sakiTxs, fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom isini<br />
TiTqmis yovelTvis eswrebian sxdomebs <strong>da</strong> amis problema arasodes<br />
SeqmniaT, maTTvis specialurad adgilebic aris gamoyofili <strong>da</strong><br />
operatorTa ga<strong>da</strong>adgilebac Tavisufalia. ori monawilis azriT,<br />
problema isaa rom mediis warmomadgenlebs mxolod dRis wesrigs<br />
urigeben, xolo sxva masalebis miReba mxolod specialuri mimarTvisa <strong>da</strong><br />
mosakreblis ga<strong>da</strong>xdis Semdeg aris SesaZlebeli, rac garkveulwilad<br />
moqmedebs operatiulobis xarisxze.<br />
sakrebulos komisiebSi sazogadoebis warmomadgenelTa mowvevis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
samuSao jgufebi komisiebTan ar aris Seqmnili. fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom isini miwveulebi ar yofilan samuSao<br />
jgufSi, Tumca komisiis sxdomebze <strong>da</strong>swrebis TvalsazrisiT, problemebi<br />
ar SeiniSneba, maT Soris, arc mediis warmomadgenlebisaTvis –<br />
Tavisuflad xdeba sxdomaTa gaSuqeba <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>Reba. jgufis erT-erTi<br />
monawilis TqmiT, bolo sami wlis manZilze sakrebulos komisiebis<br />
muSaobaSi arasamTavrobo organizaciebi CarTulebi ar arian, misi<br />
informaciiT, aseTi ram xdebo<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformamde, rodesac<br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi gamgeobis socialur<br />
sakiTxTa komisiaSi iyvnen warmodgenilni.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebuloSi „Ria karis“<br />
sxdomebi ar tardeba. maTi Catarebis Sesaxeb arc fokus jgufis<br />
169
monawileebisaTvis aris cnobili, rogorc isini aRniSnaven, imarTeba<br />
mxolod morigi <strong>da</strong> riggareSe sxdomebi. rac axali „gamsxvilebuli“<br />
municipalitetebi Seiqmna, sakrebulos „Ria karis“ sxdomebi ar imarTeba.<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d tardeba morigi <strong>da</strong> riggareSe sxdomebi. sakrebulos<br />
debulebiT gansazRvrulia morigi sxdomebis Catareba yoveli Tvis meore<br />
kviris oTxSabaTs, <strong>da</strong>narCen dReebSi Catarebuli yvela sxdoma ki<br />
iTvleba, rogorc riggareSe <strong>da</strong> misi mowveva gansxvavebuli procedurebiT<br />
xorcieldeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis informaciiT, amomrCevlebs sakrebulosaTvis<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomis Catarebis moTxovniT ar miumarTavT.<br />
misi TqmiT, sakrebulos sistematuri Sexvedrebi aqvs mosaxleobis<br />
sxva<strong>da</strong>sxva fenis warmomadgenlebTan, magram amas gamsvleli sxdomis saxe<br />
ara aqvs. fokus jgufis monawileebi <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi Semaval<br />
administraciul <strong>erTeulebSi</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis Sesaxeb<br />
informacias ara floben, isini a<strong>da</strong>stureben, rom mosaxleobas riggareSe<br />
an gamsvleli sxdomis Catarebis moTxovna ar <strong>da</strong>uyenebia, radgan ar<br />
ician, risi moTxovnis ufleba aqvT.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, amomrCevelTa mier<br />
sakrebulosaTvis sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis moTxovnis<br />
precedenti iyo – biujetis <strong>da</strong>gegmvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sxdomis mowvevis<br />
Sesaxeb mimarTva waradgines arasamTavrobo organizaciebma. mas<br />
moqalaqeebic <strong>da</strong>eswrnen. fokus jgufis monawileebi amomrCevelTa mier<br />
aseTi moTxovnis <strong>da</strong>yenebis faqtebs ar icnoben. arasamTavrobo<br />
organizaciebis moTxovnis safuZvelze ki sajaro ganxilvebi ewyoba.<br />
biujetis proeqti 45 dRiT adre gamoqveyn<strong>da</strong> gazeTSi. 2008 wlis<br />
dekemberSi 10 saTemo jgufis 50–mde warmomadgeneli, arasamTavrobo<br />
organizaciebis iniciativiT, Sexv<strong>da</strong> xelisuflebas <strong>da</strong> maT mier<br />
<strong>da</strong>yenebuli prioritetuli problemebi<strong>da</strong>n 60–70% aisaxa biujetSi.<br />
arasamTavrobo organizaciebis rekomen<strong>da</strong>ciebs sakrebulo iTvaliswinebs,<br />
xorcieldeba Sesabamisi monitoringic.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom amomrCevlebs samarTlebrivi<br />
aqtis proeqti peticiis wesiT sakrebuloSi ar SeutaniaT. informacias<br />
a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebic, erTi maTgani ki acxadebs, rom<br />
konkretul problemebze saubrisas sakrebulo Zalian xSirad apelirebs<br />
swored imaze, rom mosaxleobisagan raime problemis mogvarebis TxovniT<br />
werilobiTi mimarTva ar yofila<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebsa <strong>da</strong> wevrebs moqalaqeebTan Sexvedris<br />
dro adre hqon<strong>da</strong>T gansazRvruli, axla ki aseTi dro <strong>da</strong>wesebuli ar<br />
aris, nebismier moqalaqes yovelgvari SezRudvis gareSe SeuZlia<br />
mimarTos sakrebulos. gar<strong>da</strong> amisa, sakrebuloSi TvalsaCino adgilas<br />
gamokrulia sakrebulos Tanamdebobis pirTa <strong>da</strong> sakrebulos wevrTa<br />
sakontaqto informacia <strong>da</strong> maTTan <strong>da</strong>kavSireba yovelTvis aris<br />
SesaZlebeli. amomrCevlebisaTvis angariSis Cabarebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom angariSis<br />
Cabarebis sakiTxi sakrebulos Tavis samuSao gegmaSi aqvs Cadebuli.<br />
170
mimdinare wels komisiebma angariSi Caabares sakrebulos sxdomaze,<br />
magram moqalaqeebi am sxdomas ar <strong>da</strong>swrebian. sakrebulos maJoritar<br />
deputatebs yoveldRiuri urTierToba aqvT mosaxleobasTan <strong>da</strong> piradi<br />
Sexvedrebis dros angariSis wardgenac xdeba.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom sakrebulos wevrebis<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebi xorcieldeba. erTi monawile acxadebs, rom<br />
Sexvedrebis miuxe<strong>da</strong>vad, Zneli saTqmelia, xdeba Tu ara angariSis<br />
Cabareba. erTi monawilis informaciiT, bolo ramdenime wlis manZilze<br />
biujetis <strong>da</strong>gegmvis procesis dros sakrebulo valdebulebas iRebs, rom<br />
TiToeul TemSi mosaxleobis garkveul nawils Sexvdes <strong>da</strong> miiRos maTi<br />
problemebis Sesaxeb informacia, Tumca angariSis Cabarebis Taobaze verc<br />
es monawile saubrobs, igi acxadebs, rom Tava<strong>da</strong>c mimarTa sakrebulos am<br />
SekiTxviT <strong>da</strong> upasuxes, rom arsebobs gamocema, romliTac sakrebulo<br />
angariSs abarebs Tavisi saqmianobis Sesaxeb – am gamocemaSi ibeWdeba<br />
sxva<strong>da</strong>sxva saxis ga<strong>da</strong>wyvetilebebi. erTi monawilis komentariT, es<br />
masala moqalaqeTaTvis xSirad Zneli gasagebia, radgan xan cxrilis<br />
saxiTaa, xan gaugebrad aris miwodebuli <strong>da</strong> amdenad, iuristebisa <strong>da</strong><br />
ekonomistebis <strong>da</strong>xmarebis gareSe xSirad verafers gaxdebian. rac Seexeba<br />
sakrebulos mier eqvsTviani <strong>da</strong> wliuri angariSis Cabarebas, mas<br />
prezentaciis saxe aqvs, romelsac eswrebian regionis presisa <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, sakrebulos aparati garkveul<br />
<strong>da</strong>xmarebas uwevs maT sakrebulosTan urTierTobaSi – Sexvedrebis<br />
organizebas aparatis <strong>da</strong>xmarebiT axerxeben, Tumca zogjer Tanamdebobis<br />
pirebs pir<strong>da</strong>pir ukavSirdebian, radgan komunikaciis problema ar aris.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad monawileTa mier<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: sakrebulos sxdomebis Sesaxeb mosaxleobis<br />
arainformirebuloba (informacia mxolod sakrebulos SenobaSi<br />
qveyndeba, soflis mosaxleobisTvis ki miuwvdomelia); <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organos arasakmarisi aqtiuroba mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong><br />
uzrunvelsayofad (sazogadoeba sakuTari surviliT yovelTvis ver<br />
CaerTveba, Tu ormxrivi TanamSromlobis survili ar iqna gamoxatuli.<br />
Tavad sakrebulo ar cdilobs sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> mxar<strong>da</strong>Weras,<br />
iniciativa ufro metad saTemo organizaciebi<strong>da</strong>n modis, Tumca sakrebulo<br />
usmens sazogadoebas); sazogadoebis inertuloba (xalxi sagrZnoblad<br />
gaaqtiur<strong>da</strong> im soflebSi, sa<strong>da</strong>c Camoyalibebulia saTemo kavSirebi, sa<strong>da</strong>c<br />
aseTi kavSirebi ar aris sazogadoeba kvlavac inertulia).<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. lagodexis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqti qveyndeba sainformacio<br />
biuletenSi, adre ki igi ibeWdebo<strong>da</strong> adgilobriv gazeTSi, romelic<br />
Semdeg <strong>da</strong>ixura. misi gancxadebiT, biujetis proeqtis miRebamde misi<br />
sajaro ganxilva yovelTvis tardeba _ sakrebulo acxadebs ganxilvebis<br />
Sesaxeb, romelSic monawileobas iRebs yvela <strong>da</strong>interesebuli piri.<br />
lagodexis municipalititis sakrebulo sajaro ganxilvis Sesaxeb<br />
171
informacias administraciul SenobaSi aqveynebs, gar<strong>da</strong> amisa, telefoniT<br />
ukavSirdebian arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebs. rac Seexeba mosaxleobisaTvis informaciis miwodebas,<br />
radio „hereTis“ warmomadgenlis informaciiT, maT ramdenjerme<br />
gaavrceles cnoba sajaro ganxilvebis Sesaxeb.<br />
fokus jgufis warmomadgenelTagan erT-erTi acxadebs, rom biujetis<br />
proeqtis gamoqveyneba ar xdeba, meore informacias ar flobs, Tumca<br />
fiqrobs, rom cxrilebis saxiT gamoqveyneba mosaxleobisaTvis mainc<br />
arafrismTqmeli <strong>da</strong> uintereso iqneba. misi azriT, un<strong>da</strong> qveyndebodes<br />
ZiriTadi prioritetebi, magram ase ar xdeba. erTi monawile<br />
oficialurad gamoTxovis safuZvelze iRebs biujetis proeqts.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
wlis bolos an wlis <strong>da</strong>sawyisSi xdeba programis SemuSaveba, SemuSavebis<br />
procesSi ki monawileobas iReben ekonomikisa <strong>da</strong> infrastruqturis<br />
samsaxurebi. misi gancxadebiT, proeqti qveyndeba <strong>da</strong> misi sajaro<br />
ganxilvebic ewyoba. fokus jgufis monawileebi informacias socialur–<br />
ekonomikuri ganviTarebis programis SemuSavebis Taobaze ar floben,<br />
gagonili aqvT, rom igi erT-erTi saerTaSoriso organizaciis <strong>da</strong>xmarebiT<br />
SemuSav<strong>da</strong>, Tumca Tavad dokuments ar icnoben.<br />
kiTxvaze – aqveynebs Tu ara gamgeoba sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
proeqtebs, gamgeobis warmomadgeneli pasuxobs, rom aqveyneben biujetSi<br />
Setanil cvlilebebs <strong>da</strong> maTTan <strong>da</strong>kavSirebiT mosaxleobisagan<br />
wina<strong>da</strong>debebsa <strong>da</strong> SeniSvnebsac iReben.<br />
moqalaqeTa mier sajaro informaciis moTxovnis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi sajaro informacias<br />
iTxoven, misi gacema ki kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiTa <strong>da</strong> vadebiT xdeba,<br />
awarmoeben sajaro informaciebis reestrsac. rac Seexeba statistikas,<br />
2008 wels sajaro informaciis moTxovnis 14 gancxadeba <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>,<br />
mimdinare wels ki – 17.<br />
rac Seexeba gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gamoqveynebas, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, am<br />
informaciis gavrceleba xdeba sainformacio biuleteniT.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi monawileoben<br />
sabiujeto organizaciebis xelmZRvanelebi, mosaxleoba <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebi. fokus jgufis monawileebi aRniSnaven, rom<br />
biujetis proeqtis ganxilvaSi sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis<br />
TanamSromlebTan erTad sazogadoebis warmomadgenlebic monawileoben.<br />
rac Seexeba arasamTavrobo organizaciebs, sabiujeto sakiTxebze isini<br />
mudmivad awvdian TavianT rekomen<strong>da</strong>ciebs, romelTa Sesaxebac msjeloba<br />
<strong>da</strong> analizi mimdinareobs biujetis proeqtis sajaro ganxilvebze.<br />
mosaxleoba ganxilvebze mcire jgufis saxiT aris warmodgenili, farTo<br />
sazogadoeba procesSi CarTuli ar aris.<br />
172
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis proeqtis Taobaze<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi moqalaqeebisagan ar Semosula, magram<br />
arasamTavrobo organizaciebma isini uxvad warmoadgines. igi aRniSnavs,<br />
rom es SeniSvnebi gaTvaliswinebul iqna. SeniSvnebs biujetis proeqtis<br />
<strong>da</strong>mtkicebamde ga<strong>da</strong>scemen sakrebulos. fokus jgufis monawileebs Tavad<br />
ar ga<strong>da</strong>uciaT biujetis proeqtze SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, Tumca<br />
maTTvis cnobilia sxva arasamTavrobo organizaciebis mier<br />
rekomen<strong>da</strong>ciaTa wardgenis SemTxvevebi, xolo sakrebulo <strong>da</strong> gamgeoba<br />
iTvaliswineben am rekomen<strong>da</strong>ciebs <strong>da</strong> mosaxleoba realurad iRebs<br />
Sedegebs – Tana<strong>da</strong>finansebiT xorcieldeba ramdenime proeqti. erT-erTi<br />
arasamTavrobo organizaciis iniciativiT sakrebulom <strong>da</strong>iwyo konkursebis<br />
gamocxadeba samoqalaqo jgufebis iniciativebis <strong>da</strong>safinanseblad. 2007<br />
wels <strong>da</strong>finans<strong>da</strong> 4 sainiciativo jgufis proeqti, xolo 2008 wels – 10<br />
sainiciativo jgufis proeqti, 2009 wels gaTvaliswinebulia gacilebiT<br />
meti Tanxis gacema. samoqalaqo jgufebis proeqtebi Seexeba TemSi<br />
arsebuli problemebis mogvarebas.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis sajaro ganxilvebis dros mosaxleobisagan<br />
SeniSvnebi Semodis. mas magaliTad mohyavs qalaqis socialur–<br />
ekonomikuri ganviTarebis gegmis miRebis procesSi infrastruqturis<br />
ganviTarebasTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebSi mosaxleobis mier<br />
Sesrulebuli mniSvnelovani roli. ganxilvis dros warmodgenili<br />
SeniSvnebi ga<strong>da</strong>ecema sakrebulos, romelic SeZlebis<strong>da</strong>gvarad<br />
iTvaliswinebs maT. fokus jgufis monawileebs socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis sajaro ganxilvebSi monawileoba ar miuRiaT.<br />
lagodexis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi.<br />
gamgeobasTan administraciuli saqmiswarmoebis dros aseT moqalaqeTa<br />
urTierTobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgenli acxadebs,<br />
rom maT kanoniT ufleba ara aqvT miiRon rusul, azerbaijanul enaze<br />
<strong>da</strong>werili gancxadeba, am sakiTxs kanoni aregulirebs. kiTxvaze – vis<br />
evaleba Tarjimnis xarjebis anazRaureba, acxadebs, rom am xarjebs<br />
TviTon <strong>da</strong>interesebuli mxare gaiRebs.<br />
rac Seexeba soflis mxar<strong>da</strong>Weris programas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, gamgeblis <strong>da</strong>valebiT rwmunebulebma adgilebze Seiswavles<br />
prioritetebi <strong>da</strong> gansazRvres raSi un<strong>da</strong> <strong>da</strong>xarjuliyo gamoyofili<br />
Tanxebi. rwmunebulebma am mizniT zogan gamokiTxvebi, zogan ki<br />
Sexvedrebi Caatares.<br />
fokus–jgufis monawileebs aqvT informacia soflis mxar<strong>da</strong>Weris<br />
programis Sesaxeb, icnoben problemaTa nusxas, maT mosagvareblad<br />
gamoyofil Tanxebs <strong>da</strong> am programis ganxorcielebasa <strong>da</strong> fuladi<br />
saxsrebis xarjvis mimdinareobas erTgvar monitoringsac uweven. rac<br />
Seexeba prioritetebis gansazRvras, monawileTa gancxadebiT,<br />
rwmunebulebi iyvnen mosaxleobasTan sajaro Sexvedrebis mowyobis erT–<br />
erTi organizatorebi, romlebsac eswrebodnen mediis warmomadgenlebi.<br />
Sexvedrebi TiTqmis yvela sofelSi Catar<strong>da</strong>, magram iqauri<br />
173
macxovreblebi srulad ar iyvnen informirebuli amis Sesaxeb,<br />
SexvedrebSi arasamTavrobo organizaciebsac ar miuRiaT monawileoba.<br />
angariSvaldebuleba. lagodexis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebels moqalaqeebis miRebis dReebi <strong>da</strong>wesebuli aqvs – yoveli kviris<br />
oTxSabaTi <strong>da</strong> paraskevi. Sexvedrebis organizebas uzrunvelyofs<br />
gamgeblis mdivani. misi gancxadebiT, mosaxleobas praqtikulad<br />
yoveldRiurad xvdebian rwmunebulebi, ikvleven <strong>da</strong> gamgeobaSi<br />
warmoadgenen maT problemebs (ZiriTa<strong>da</strong>d socialuri), gamgebeli<br />
rwmunebulebTan Sexvedrebs marTavs, sa<strong>da</strong>c xdeba misTvis am sakiTxebis<br />
wardgena.<br />
fokus jgufis monawileTa informaciiT, gamgeobis warmomadgenlebi<br />
mosaxleobas mxolod biujetis <strong>da</strong>gegmvis dros xvdebian, roca cdiloben<br />
mosaxleobis winaSe arsebul problemebs Soris prioritetebi<br />
gamokveTon. maTi gancxadebiT, rwmunebulebi xvdebian mosaxleobas, Tumca<br />
maTi didi nawili mosaxleobasTan maSin midis, roca gamgeblisagan raime<br />
konkretuli <strong>da</strong>valeba aqvs miRebuli. erTi monawilis gancxadebiT,<br />
zogjer sofelSi arsebuli problemebi rwmunebulisaTvis ucnobia, amis<br />
gamo saWiroa maTi muSaobis gaaqtiureba.<br />
angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom gamgebeli sakrebulos mier aris arCeuli, amitom mas<br />
kvartalur <strong>da</strong> wliur angariSebs abarebs. mosaxleobisaTvis angariSis<br />
Cabarebis Sesaxeb ki acxadebs, rom sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi abarebs angariSs<br />
mosaxleobas weliwadSi orjer – 6 TveSi erTxel <strong>da</strong> yovelwliurs.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad monawileTa mier<br />
<strong>da</strong>saxel<strong>da</strong> arasakmarisi kvalifikacia. marTalia, gamgeoba kanonis<br />
moTxovnebs formalurad icavs: biujetis proeqts sakrebulos vadebis<br />
<strong>da</strong>cviT awvdian, abareben mas yovelkvartalur angariSebs, sajaro<br />
informacias gascemen aseve vadebis <strong>da</strong>cviT. arasamTavrobo<br />
organizaciebis rekomen<strong>da</strong>ciebsac iTvaliswineben, Tumca problemaa:<br />
gamgeobis centralur xelisuflebaze <strong>da</strong>mokidebulebis xarisxi;<br />
Statebisa <strong>da</strong> administraciuli xarjebis mudmivi <strong>da</strong> uproporcio zr<strong>da</strong>;<br />
moxeleTa arasaTanado kvalifikacia; biujetis moklevadiani <strong>da</strong> araswori<br />
<strong>da</strong>gegmva; biujetis mosaxleobisTvis gaugebari formiT Sedgena.<br />
3.3.6. mcxeTa–mTianeTi<br />
duSeTis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. duSeTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia vrceldeba sakrebulos<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> sakrebulos macneSi. raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenelTagan erTi a<strong>da</strong>sturebs,<br />
rom sxdomebis Taobaze informacias sainformacio <strong>da</strong>faze gamokruli<br />
174
gancxadebi<strong>da</strong>n iRebs, meore monawile ki acxadebs, rom xSirad informacia<br />
<strong>da</strong>faze ar aris ganTavsebuli, Tumca qveyndeba adgilobriv gazeT<br />
„duSeTSi“, romelic ufasod vrceldeba. fokus jgufis erTi monawile<br />
piradi kontaqtebis meSveobiT iRebs informacias sakrebulos<br />
wevrebisagan.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos sxdomebis<br />
translireba <strong>da</strong>mokidebulia sakiTxis mniSvnelovnebaze, magaliTad,<br />
biujetis <strong>da</strong>mtkicebis translireba xdeba adgilobrivi televiziiT.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben duSeTis televiziiT sxdomaTa<br />
translirebas.<br />
sakrebulos biurosa <strong>da</strong> komisiis sxdomebis sajaroobis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom maTi sxdomebis<br />
Sesaxeb informacia vrceldeba sainformacio <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> sakrebulos<br />
macneSi. misi gancxadebiT, xelmisawvdomia sxdomTa oqmebi – aris<br />
organizaciebis mier misi gamoTxovis SemTxvevebi, moqalaqeebi ki ar<br />
iTxoven oqmebs. oqmis gamoTxovis gancxadeba metwilad imave dRes<br />
kmayofildeba. fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom oqmis miReba<br />
SesaZlebelia werilobiTi gamoTxovis gziT.<br />
rac Seexeba sakrebulos saqmianobis Sesaxeb sxva informaciis<br />
gavrcelebas, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
yoveldRiuri saqmianobis Sesaxeb informacia qveyndeba samxareo<br />
administraciis veb–gverdze, presaSi, ga<strong>da</strong>icema duSeTis televiziiT.<br />
fokus jgufis monawileebi ki aRniSnaven, rom sakrebulo informacias<br />
maT mxolod moTxovnis safuZvelze awvdiT, sakuTari iniciativiT ki ara.<br />
sajaro informaciis gacemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi wels Se<strong>da</strong>rebiT naklebad<br />
mimarTaven sakrebulos informaciis moTxovniT, gasul wels 84<br />
gancxadeba iqna Setanili, xolo mimdinare wels jer-jerobiT mxolod 5–<br />
6 SemTxvevaa. sajaro informacias ufro metad organizaciebi iTxoven.<br />
sakrebuloSi iwarmoeba sajaro informaciebis reestric. fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom informaciis gamoTxovisas kanoniT <strong>da</strong>dgenili<br />
vadebi sakrebulos mier ar irRveva.<br />
CarTuloba. duSeTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
moqalaqeebi maT mimarTaven xolme sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
Sesaxeb gancxadebiT <strong>da</strong> maTi moTxovna kmayofildeba. fokus jgufis erTi<br />
monawile acxadebs, rom Tava<strong>da</strong>c xSirad eswreba sxdomebs, xolo meore<br />
monawilis informaciiT, calkeuli sakiTxebis aqtualobis mixedviT,<br />
sazogadoebis warmomadgenlebi werilobiT mimarTaven sakrebulos<br />
sxdomaze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT. jgufis monawileTa informaciiT, xSir<br />
SemTxvevaSi sxdomebs masobrivi informaciis saSualebaTa<br />
warmomadgenlebic eswrebian, Tumca maTTvis adgilebi specialurad<br />
gamoyofili ar aris.<br />
sakrebulos komisiebTan Seqmnil samuSao jgufebSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa miwvevis sakiTxis Sesaxeb sakrebulos warmomadgeneli<br />
175
acxadebs, rom droebiT komisiebSi muSaoben sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi, magaliTad asaxelebs wylis problemis mosagvareblad<br />
Seqmnil komisias. fokus jgufis monawileebi Tavad ar yofilan<br />
miwveulni aseT komisiebSi, Tumca informacias floben erTi SemTxvevis<br />
Sesaxeb, rodesac invalidTa problemebze momuSave arasamTavrobo<br />
organizaciis warmomadgenelma sakrebulos mimarTa samuSao jgufSi<br />
CarTvis gancxadebiT, misi moTxovna ki ar <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>.<br />
sakrebulos „Ria karis“ sxdomis CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom aseTi sxdoma Catar<strong>da</strong> <strong>da</strong> masze mowveulni<br />
iyvnen omis veteranebi. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom „Ria<br />
karis“ sxdomebi ar tardeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs sakrebulos<br />
gamsvleli sxdomis Catarebis moTxovniT ar miumarTavT, riggareSe<br />
sxdomac mxolod orjer Catar<strong>da</strong> <strong>da</strong> isic ara amomrCevelTa, aramed<br />
sakrebulos wevrTa moTxovniT. fokus jgufis monawileTa informaciiT,<br />
gamsvleli sxdomebi tardeba <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi Semaval<br />
administraciul <strong>erTeulebSi</strong>, Tumca amomrCevlebs moTxovna gamsvleli an<br />
riggareSe sxdomis Catarebis Sesaxeb ar wamouyenebiaT.<br />
sakrebulos warmomadgenlisa <strong>da</strong> fokus jgufis monawileTa<br />
gancxadebebiT, amomrCevelTa <strong>da</strong>dgenil raodenobas ar mouTxovia<br />
sakrebulos mier ga<strong>da</strong>sawyvet romelime sakiTxze sajaro ganxilvis<br />
mowyoba <strong>da</strong> arc peticiis wesiT samarTlebrivi aqtis proeqtis Setanis<br />
iniciativa gamouCeniaT.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebsa <strong>da</strong> sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedris dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT – oficialurad es dRe orSabaTia,<br />
magram moqalaqeebs praqtikulad yovel samuSao dRes aqvT saSualeba<br />
Sexvdnen sakrebulos Tanamdebobis pirebs. fokus jgufis erTi monawile<br />
acxadebs, rom gamgebeli <strong>da</strong> sakrebulos Tavmjdomare erTad xvdebian<br />
mosaxleobas, erTi monawilis azriT, isini am mxriv mxolod arCevnebis<br />
win aqtiuroben, xolo meoris gancxadebiT, sakrebulos Tavmjdomare <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebi mosaxleobas xvdebian „mowvevis SemTxvevaSi“, anu<br />
romelime proeqtis farglebSi xdeba sakrebulos wevrebis miwveva <strong>da</strong><br />
mosaxleobasTan Sexvedra.<br />
amomrCevelTa winaSe angariSis wardgenasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom maJoritari deputatebis umravlesoba<br />
intensiurad xvdeba mosaxleobas <strong>da</strong> abarebs angariSs.<br />
rac Seexeba sakrebulos Tanamdebobis pirebTan <strong>da</strong> sakrebulosTan<br />
urTierTobisaTvis moqalaqeTa mier aparatisaTvis mimarTvis sakiTxs,<br />
fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom aparati exmareba mas<br />
sakrebulos wevrebTan Sexvedris organizebasa <strong>da</strong> Sesabamisi masalebiT<br />
uzrunvelyofaSi, xolo meores TqmiT, mas aparatis <strong>da</strong>xmareba ar<br />
<strong>da</strong>sWirvebia.<br />
176
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad fokus jgufis<br />
monawileTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: gamWvirvalobisa <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong><br />
<strong>da</strong>bali xarisxi <strong>da</strong> sakadro politika – sakrebulos aparatis<br />
TanamSromelTa arasaTanado kvalifikacia.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. duSeTis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts aqveyneben adgilobriv<br />
gazeTSi „duSeTi“, proeqtis sajaro ganxilvebTan <strong>da</strong>kavSirebiT ki<br />
acxadebs, rom <strong>da</strong>interesebuli moqalaqeebi <strong>da</strong> Jurnalistebi eswrebian<br />
komisiebSi proeqtis ganxilvas. fokus jgufis monawileTa gancxadebiT,<br />
biujeti mxolod <strong>da</strong>mtkicebis Semdeg qveyndeba, xolo <strong>da</strong>interesebis<br />
SemTxvevaSi gamoTxovis wesiT SesaZlebelia proeqtisa <strong>da</strong> komisiebis<br />
<strong>da</strong>skvnebis miReba<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programa amJamad muSavdeba mTeli<br />
regionisaTvis <strong>da</strong> masSi gaTvaliswinebulia duSeTis municipalitetic.<br />
dokumentis sajaro ganxilvebis mowyobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT ki<br />
aRniSnavss, rom sakrebulo ganxilvebSi monawileobisTvis iwvevs<br />
sazogadoebis warmomadgenlebsac. am dokumentis SemuSavebisa <strong>da</strong> misi<br />
sajaro ganxilvebis Sesaxeb cnobili ar aris fokus jgufis<br />
monawileebisaTvis.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom isini qveyndeba<br />
adgilobriv macneSi, magaliTad, miwis normatiul fasSi cvlilebebi,<br />
miwis nakveTebis legalizebasTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebze<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebi<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgeobis saqmianobis Sesaxeb<br />
operatiuli informaciis momzadeba <strong>da</strong> gamoqveyneba uzrunvelyofilia,<br />
informacia qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> adgilobriv presaSi. rac<br />
Seexeba sajaro informaciis moTxovnas moqalaqeTa mxri<strong>da</strong>n, misi<br />
ganmartebiT, Zalian xSiria aseTi mimarTvebi, maTze droulad pasuxis<br />
gacema mkacrad kontroldeba <strong>da</strong> xorcieldeba kanoniT gaTvaliswinebul<br />
vadebSi. gasul wels informaciis <strong>da</strong>gvianebiT gacemis mxolod erTi<br />
SemTxveva iyo. gamgeobaSi iwarmoeba sajaro informaciebis reestri.<br />
statistikis mixedviT, 2007 wels 20 momarTva iyo, xolo 2008 wels – 32,<br />
mimdinare wels Semotanil gancxadebaTa raodenoba TiTqmis igivea, rac<br />
gasuli wlis mimidnare periodSi.<br />
sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoTxovis SemTxvevaSi vadebis<br />
<strong>da</strong>cvis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben,<br />
rom vadebi ar irRveva, xolo erTi monawilis TqmiT, organizaciis mier<br />
informaciis moTxovnis SemTxvevaSi, vadebi ar irRveva, calkeuli<br />
moqalaqeebis mier aseTi gancxadebiT mimarTvis SemTxvevaSi ki aris<br />
<strong>da</strong>gvianebis SemTxvevebi.<br />
177
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvebs eswrebian Jurnalistebi<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebuli moqalaqeebi. fokus jgufis monawileTa mixedviT,<br />
sazogadoeba naklebad aqtiuria <strong>da</strong> man ar icis, rom mTeli rigi<br />
problemebis mogvareba adgilobrivi biujeti<strong>da</strong>nac SeiZleba.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobisagan werilobiTi<br />
SeniSvnebi biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT ar Sesula gamgeobaSi, isini<br />
zepiri formiT gamoTqvamen wina<strong>da</strong>debebs komisiaSi ganxilvebis dros.<br />
misi gancxadebiT, SeniSvnebis ga<strong>da</strong>cema sakrebulosaTvis biujetis<br />
<strong>da</strong>mtkicebamde xdeba, sakrebulo xSirad iTvaliswinebs gamgeobis mier<br />
miwodebul SeniSvnebs <strong>da</strong> es aisaxeba kidec biujetSi. fokus jgufis<br />
erTi monawilis informaciiT, axlandeli gamgeblis muSaobis periodSi<br />
SeniSvnebi biujetis proeqtze ar wardgenila, wina gamgeblis muSobisas<br />
ki iyo wardgenili SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, Tumca isini ar<br />
gauTvaliswinebiaT.<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programis Sesaxeb SeniSvnebiT<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d deputatebi gamodian. es SeniSnebi ga<strong>da</strong>ecema sakrebulos <strong>da</strong><br />
xdeba maTi gaTvaliswineba. fokus jgufis monawileTagan arc erTs ar<br />
warudgenia Tavisi SeniSvnebi socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
duSeTis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. aRniSnul<br />
kiTxvaze gamgeobis TanamSromeli pasuxobs, rom aseTi sakiTxi maT winaSe<br />
jer ar <strong>da</strong>mdgara.<br />
rac Seexeba soflis mxar<strong>da</strong>Weris programas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, gankargulebis gamoqveynebisTanave yvela rwmunebulma miiRo<br />
<strong>da</strong>valeba – Sexvedrodnen mosaxleobas. Catar<strong>da</strong> Sexvedrebi, sa<strong>da</strong>c<br />
mosaxleobam wamoayena problemebi <strong>da</strong> soflis saWirobebis mixedviT<br />
ganisazRvra prioritetebi.<br />
aRniSnul programaze informacias floben fokus jgufis monawileebic,<br />
maTi gancxadebiT, rwmunebulebi mosaxleobasTan erTad ikvleven<br />
adgilobriv saWiroebebs. prioritetebis gansazRvris mizniT<br />
rwmunebulTan Sexvedrebs jgufis monawileebic eswrebodnen.<br />
angariSvaldebuleba. duSeTis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebels moqalaqeebTan Sexvedrebis mizniT kviraSi ori dRe (orSabaTi<br />
<strong>da</strong> samSabaTi) aqvs gamoyofili, rac sakmarisi ar aris <strong>da</strong> amitom msxvil<br />
teritoriul <strong>erTeulebSi</strong> Tavad <strong>da</strong>dis oTxSabaTobiT. fokus jgufis<br />
monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom gamgebeli aqtiurad xvdeba mosaxleobas<br />
<strong>da</strong> cdilobs <strong>da</strong>exmaros maT.<br />
gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, teritoriuli erTeulebis<br />
rwmunebulebi mosaxleobas xvdebian <strong>da</strong> maT problemebs gamgeobas<br />
178
warudgenen (umetesoba socialuri xasiaTisaa). informacia <strong>da</strong>sturdeba<br />
fokus jgufis monawileTa mier.<br />
gamgeblis mier sakrebulosaTvis angariSis Cabarebis periodulobaze<br />
gamgeobis warmomadgenels uWirs zusti vadebis <strong>da</strong>saxeleba, Tumca<br />
acxadebs rom gamgebeli <strong>da</strong> misi moadgile sakrebulos angariSs abareben.<br />
rac Seexeba anagriSis mosaxleobisaTvis Cabarebas, gamgebeli kviraSi<br />
orjer sxva<strong>da</strong>sxva teritoriul erTeulSi atarebs mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebs <strong>da</strong> angariSsac kviris ganmavlobaSi abarebs ori teritoriuli<br />
erTeulis macxovreblebs. sul ki municipalitetSi 18 Temia.<br />
SekiTxvaze – Tu ras miiCneven fokus jgufis monawileebi gamgeobis<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, fokus jgufis monawileebis mier problema ar<br />
<strong>da</strong>saxelebula. maT aRniSnes, rom wina gamgeobisagan gansxvavebiT,<br />
mosaxleoba am gamgeobis muSaobiT kmayofilia, rac ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
ganpirobebulia iseTi sakiTxebis mogvarebiT, rogoricaa sasmeli wyali<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>sufTaveba.<br />
mcxeTis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. mcxeTis sakrebuloSi acxadeben, rom sakrebulos sxdomebis<br />
Sesaxeb informacia qveyndeba sakrebulos SenobaSi ganTavsebul<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze, rig SemTxvevebSi mosaxleobas ecnobeba<br />
rwmunebulebis saSualebiT an qveyndeba samxareo veb–gverdze. raionSi<br />
moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebis<br />
monawileobiT Catarebuli fokus jgufis ori wevri a<strong>da</strong>sturebs am<br />
informacias. erTi varaudobs, rom albaT miiRebs informacias sxdomebis<br />
Sesaxeb, Tu sakrebulos SenobaSi miva, sxva ki acxadebs, rom sxdomebis<br />
Catarebis Sesaxeb mas atyobinebs sakrebulos aparati. erTi maTganis<br />
informaciiT, igi icnobs reglaments, sa<strong>da</strong>c sakrebulos sxdomebis<br />
Catarebis dRe <strong>da</strong> wesi gawerilia.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom reglamentSi gaTvaliswinebulia sakrebulos<br />
sxdomaTa televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translirebis sakiTxi, sakrebulos warmomadgeneli <strong>da</strong> fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom sxdomebi ar ga<strong>da</strong>icema.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb ar qveyndeba masobrivi informaciis saSualebebis<br />
simwiris gamo, Tumca garkveuli periodulobiT – TveSi erTxel, roca<br />
gazeTi gamodis, misi saSualebiT mosaxleobas miewodeba mniSvnelovani<br />
informacia sakrebulos saqmianobis Sesaxeb. fokus jgufis erTi<br />
monawile a<strong>da</strong>sturebs gazeTSi informaciis gamoqveynebas, xolo sxva<br />
monawileebis gancxadebiT, maT informacia sakrebulos saqmianobis<br />
Sesaxeb ar miewodebaT.<br />
179
sxdomis oqmebis sajaroobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom oqmi sajaroa <strong>da</strong> yvela moqalaqes SeuZlia<br />
mas gaecnos. misi TqmiT, moqalaqeebs iSviaTad moumarTavT sxdomis oqmis<br />
gamoTxoviT. mosaxleoba ZiriTa<strong>da</strong>d sakrebulos mier miRebul<br />
<strong>da</strong>dgenilebebs iTxovs. fokus jgufis sami monawilis gancxadebiT, oqmi<br />
xelmisawvdomia werilobiTi gancxadebis safuZvelze, xolo <strong>da</strong>narCen or<br />
monawiles oqmi arasodes gamouTxovia.<br />
rac Seexeba sajaro informaciis xelmisawvdomobis sakiTxs, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi xSirad iTxoven sajaro<br />
informacias, magram zusti statistikuri maCvenebeli ara aqvs, radgan<br />
sakrebuloSi ar iwarmoeba sajaro informaciebis reestri, mxolod wlis<br />
bolos ajameben, Tu ramdeni gancxadeba Sevi<strong>da</strong> <strong>da</strong> maTgan ramdeni<br />
<strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>, ratom ar mox<strong>da</strong> gancxadebebis nawilis <strong>da</strong>kmayofileba.<br />
rac Seexeba informaciis kanoniT <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis sakiTxs,<br />
jgufis monawileTagan erTi acxadebs, rom konkretuli informaciis<br />
gamoTxovis gancxadebiT man sakrebulos 2008 wels mimarTa <strong>da</strong> pasuxi<br />
jerac ar miuRia. fokus jgufis <strong>da</strong>narCen monawileebs informacia ar<br />
gamouTxovia <strong>da</strong>, amdenad, <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>cvis Sesaxeb raimes Tqma<br />
ar SeuZliaT<br />
sxdomebis Riaobis sakiTxis Sesaxeb sakrebulos warmomadgenelma<br />
ganacxa<strong>da</strong>, rom sakrebulos biuros <strong>da</strong> komisiis sxdomebi Riaa, Tumca<br />
informacia biuros <strong>da</strong> komisiis sxdomebis Catarebis dRis Sesaxeb ar<br />
qveyndeba. moqalaqeebi maT Sesaxeb piradi kontaqtebis saSualebiT igeben.<br />
Tumca, misi TqmiT, sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survili aravis gamouTqvams.<br />
CarTuloba. sakrebulos warmomadgenlis informaciiT, moqalaqeebs<br />
maTTvis sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT miumarTavT, Tumca<br />
arcTu ise xSirad – mxolod im SemTxvevebSi, roca maTTvis saintereso<br />
sakiTxi ixileba (miwis, wylis <strong>da</strong> sxv.). biujetis proeqtis ganxilvaSic<br />
maT arasodes miuRiaT monawileoba. sakrebulos sxdomebs ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebi eswrebian. moqalaqeTa mier<br />
<strong>da</strong>swrebis moTxovniT mimarTvis SemTxvevebSi sakiTxi yovelTvis<br />
<strong>da</strong>debiTad wydeba. fokus jgufis monawileebma araferi ician masobrivi<br />
sainformaco saSualebebis warmomadgenelTa sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
Sesaxeb. rac Seexeba sazogadoebis sxva warmomadgenelTa monawileobas<br />
sakrebulos sxdomebSi, monawileTagan oris gancxadebiT, aseTi<br />
SemTxvevebi Zalze iSviaTia, ors informacia ar gaaCnia, erTi monawile ki<br />
acxadebs, rom wina mowvevis sakrebulos sxdomebs sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi Zalian aqtiurad eswrebodnen, misi organizaciis<br />
warmomadgenlebic xSirad iRebdnen maTSi monawileobas, magram<br />
axlandeli sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacias ar flobs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos komisiebTan<br />
Seqmnilia samuSao jgufebi, sa<strong>da</strong>c, sakiTxebis ga<strong>da</strong>wyvetis dros, xdeba<br />
konkretuli <strong>da</strong>rgis specialistebis mowveva. fokus jgufis monawileebi<br />
acxadeben, rom TviTon ar yofilan CarTulni samuSao jgufebSi <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomaze <strong>da</strong>swrebis survilic ar hqoniaT, magram ori<br />
180
maTganisaTvis cnobilia aseT samuSao jgufSi sxva pirTa miwvevis<br />
SemTxveva.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom „Ria karis“ sxdomis Catareba reglamentiT<br />
gaTvaliswinebulia, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, aseTi ram<br />
arasodes Catarebula. igive SevityveT raionSi moqmedi arasamTavrobo<br />
organizaciebisganac. sakrebuloSi miiCneven, rom amis mizezi<br />
mosaxleobis pasiurobaa. maT sakrebulosaTvis ar miumarTavT aseve arc<br />
riggareSe sxdomis Catarebis gancxadebiT. amgvar informacias ar floben<br />
fokus jgufis monawileebi.<br />
rac Seexeba sakrebulos gamsvleli sxdomis Catarebas, sakrebulos<br />
warmomadgenelis gancxadebiT, <strong>da</strong>axloebiT erTi wlis win amomrCevelTa<br />
iniciativiT igi orjer Catar<strong>da</strong> _ rodesac mcxeTis administraciuli<br />
sazRvrebi icvlebo<strong>da</strong> <strong>da</strong> rodesac miwis nakveTebis ganawilebis sakiTxebi<br />
wydebo<strong>da</strong>. fokus jgufis monawileebs gamsvleli sxdomebis Catarebis<br />
Sesaxeb informacia ara aqvT, xolo kiTxvaze – mouTxovia Tu ara<br />
mosaxleobas aseTi sxdomis Catareba, pasuxi uaryofiTia.<br />
sakrebulos mier misaRebi romelime sakiTxis sajaro ganxilvis<br />
mowyobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
moqalaqeebs maTTvis miumarTavT aseTi moTxovniT. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />
saWiroa werilobiTi moTxovna, zogierTi sakiTxi zepiri gancxadebis<br />
safuZvelzec ganxilula, magaliTad, miwaTsargeblobasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxi. fokus jgufis monawileebma am sakiTxis sajaro<br />
ganxilvis Sesaxeb araferi ician.<br />
sakrebuloSi acxadeben, rom mosaxleobas peticiis wesiT samarTlebrivi<br />
aqtis proeqti ar Seutania. amas a<strong>da</strong>stureben raionSi moqmedi<br />
arasamaTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenlebic.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mier moqalaqeTa miRebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom Tanamdebobis pirebs Sexvedrebis dRed<br />
<strong>da</strong>wesebuli aqvT orSabaTi, magram sxva dReebSic SeuzRu<strong>da</strong>vad xvdebian<br />
moqalaqeebs. fokus jgufis yvela monawile a<strong>da</strong>sturebs sakrebulos<br />
warmomadgenlebis mosaxleobasTan Sexvedrebs, Tumca ver asaxeleben ra<br />
periodulobiT. Tavad monawileebi aseT Sexvedrebs ar <strong>da</strong>swrebian.<br />
SekiTxvaze – uwevT Tu ara sakrebulos aparati <strong>da</strong>xmarebas<br />
sakrebulosTan urTierTobaSi – Tanamdebobis pirebis mier maTi miRebis<br />
organizebasa <strong>da</strong> masalebis momzadebaSi, monawileTa pasuxi uaryofiTia.<br />
rac Seexeba angariSvaldebulebas mosaxleobis winaSe, sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobisaTvis oficialuri angariSis<br />
Cabareba ar xdeba, magram maTTan sistematuri Sexvedrebi tardeba, ismeba<br />
SekiTxvebi (rogor Sesrul<strong>da</strong> wina Sexvedris dros <strong>da</strong>smuli sakiTxebi <strong>da</strong><br />
mogvar<strong>da</strong> Tu ara warmoWrili problemebi) romlebze<strong>da</strong>c pasuxs iReben.<br />
fokus jgufis monawileebs informacia ara aqvT sakrebulos mier<br />
moqalaqeTaTvis angariSis Cabarebis Sesaxeb.<br />
181
fokus jgufis monawileebi sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis,<br />
sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />
procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemad erTxmad<br />
asaxeleben mosaxleobisTvis informaciis arasakmarisad miwodebas. maTi<br />
mosazrebiT, saWiroa sakrebulos saqmianobis Sesaxeb gavrceldes meti<br />
informacia, agreTve ufro xSirad Sexvdnen amomrCevlebs, radgan mcxeTis<br />
mosaxleobis didi nawili saxezec ki ver cnobs sakrebulos wevrebs.<br />
mosaxleobam araferi icis sakuTari uflebebis Sesaxeb, amdenad, maTi<br />
aqtiurobac naklebia. sakrebulos muSaoba un<strong>da</strong> iyos gamWvirvale – misi<br />
saqmianobisa <strong>da</strong> ganxorcielebuli proeqtebis Sesaxeb informacias araTu<br />
mosaxleoba, xSirad TviT sakrebulos TanamSromlebic ar floben.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. mcxeTis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom mcxeTis<br />
raionis biujetis proeqti ar qveyndeba. biujets mxolod <strong>da</strong>mtkicebis<br />
Semdeg aqveyneben. am informacias a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis<br />
monawileebic. rac Seexeba <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–<br />
ekonomikuri ganviTarebis programas, gamgeobis warmomadgenlis TqmiT,<br />
wlebis mixedviT gawerili aseTi dokumenti ar arsebobs, saWiroebebis<br />
mixedviT xdeba prioritetebis gansazRvra <strong>da</strong> muSaoba am mimarTulebiT<br />
mimdinareobs. fokus jgufis sami monawile ambobs, rom muSavdeba<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programa, magram ar ician ra<br />
periodulobiT. 2007 wels aseTi programa gansaxilvela<strong>da</strong>c iyo<br />
gamoqveynebuli <strong>da</strong> mis ganxilvaSi monawileobdnen sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebi maTgan iTxoven<br />
sajaro informacias, magram amis Sesaxeb zusti statistikuri monacemebi<br />
ara aqvs. gamgeobaSi iwarmoeba sajaro informaciebis reestri,<br />
gamoTxovis SemTxvevaSi moqalaqeebs informacias <strong>da</strong>dgenil vadebSi<br />
awvdian. fokus jgufis monawileebma amasTan <strong>da</strong>kavSirebiT araferi ician,<br />
radgan msgavsi moTxovniT gamgeobisaTvis ar miumarTavT.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgeobis saqmianobis Sesaxeb<br />
operatiuli informacia mzaddeba <strong>da</strong> qveydneba adgilobriv gazeTSi. rac<br />
Seexeba sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebas, yofila<br />
SemTxvevebi, roca gamgeobas misaRebi ga<strong>da</strong>wyvetilebebi gamouqveynebia.<br />
CarTuloba. biujetis proeqtis ganxilvaSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa CarTulobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, mcxeTis gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom proeqtis Taobaze SeniSvnebi ara, magram<br />
wina<strong>da</strong>debebi Semosula <strong>da</strong> maTi gaTvaliswinebac momx<strong>da</strong>ra. fokus jgufis<br />
monawileebisaTvis cnobili ar aris biujetis proeqtis ganxilvebSi<br />
sazogadoebis monawileobis Sesaxeb, isini aseve ar floben informacias<br />
proeqtis Taobaze sazogadoebis warmomadgenelTa mier SeniSvnebisa <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>debebis wardgenis Sesaxeb.<br />
rogorc ukve aRiniSna, fokus jgufis sami monawilisaTvis cnobilia<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis proeqtebis SemuSavebis Sesaxeb,<br />
isini acxadeben, rom 2007 wels am programis ganxilvaSi Tava<strong>da</strong>c<br />
182
aqtiurad monawileobdnen <strong>da</strong> SeniSvnebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebic waradgines,<br />
Tumca ar ician, mox<strong>da</strong> Tu ara maTi gaTvaliswineba.<br />
gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofa. gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom Tarjimnis momsaxureoba saWiro ar<br />
gamx<strong>da</strong>ra.<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis Sesaxeb gamgeobis warmomadgenli<br />
aRniSnavs, rom programisaTvis saWiroebebs rwmunebulebi ikvleven<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebis gziT, isini atareben krebebs, sa<strong>da</strong>c<br />
moqalaqeebis mier xdeba problemaTa <strong>da</strong>saxeleba.<br />
fokus jgufis monawileebisTvisac cnobilia zemoaRniSnuli programis<br />
ganxorcielebis Sesaxeb. maTi gancxadebiT, rwmunebulebma am<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT Caatares krebebi soflis saWiroebaTa<br />
gamosavlenad, Tumca Tavad jgufis monawileebs prioritetebis<br />
gansazRvris mizniT aseT SexvedrebSi monawileoba ar miuRiaT.<br />
angariSvaldebuleba. mcxeTis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis Tanamdebobis pirebs <strong>da</strong>wesebuli aqvT<br />
moqalaqeebis miRebis dro, miuxe<strong>da</strong>vad amisa, moqalaqeebs nebismier dros<br />
SeuZliaT maTTan Sexvedra. misi gancxadebiT, rwmunebulic regularulad<br />
xvdeba mosaxleobas. marTalia, mas ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis ufleba ara<br />
aqvs, magram problemebs warmoadgens gamgeobaSi. isini ZiriTa<strong>da</strong>d miwis<br />
ganawilebas, wyliT uzrunvelyofas, gzebis reabilitacias, samedicino<br />
<strong>da</strong> socialur sakiTxebs Seexeba. gamgeblisa <strong>da</strong> rwmunebulebis mier<br />
mosaxleobasTan sistematuri Sexvedrebis Sesaxeb informacias<br />
a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebic.<br />
gamgeblis mier sakrebulosaTvis angariSis CabarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom gamgebeli sakrebulos angariSs<br />
yovelkvartalurad warudgens, xolo wlis bolos – saboloo angariSs.<br />
rac Seexeba gamgeblis mier angariSis mosaxleobisTvis wardgenis<br />
sakiTxs, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, bolo xanebSi imdeni<br />
arCevnebi Catar<strong>da</strong>, rom gamgeblebi ver aswrebdnen mosaxleobisTvis<br />
oficialurad angariSis Cabarebas, Tumca aqvT maTTan regularuli<br />
Sexvedrebi, sa<strong>da</strong>c aramarto ga<strong>da</strong>sawyveti problemebi ganixileba, aramed<br />
gamgeblis mier gaweuli saqmianobac. am sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus<br />
jgufis monawileebi acxadeben, rom gamgeblis mosaxleobasTan Sexvedris<br />
mizani problemebis mosmenaa, angariSi ki arasodes Caubarebia.<br />
fokus jgufis monawileebi gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis,<br />
sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />
procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemad mosaxleobisTvis<br />
informaciis arasakmarisad miwodebas asaxeleben – mosaxleobis<br />
informirebuloba maT aqtiurobas ganapirobebs, rac xels Seuwyobs<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobas.<br />
183
3.3.7. raWa–leCxumi <strong>da</strong> qvemo svaneTi<br />
ambrolauris mynicipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. ambrolauris sakrebulos warmomadgeneli CvenTan saubarSi<br />
acxadebs, rom informacia sakrebulos sxdomebis Sesaxeb, maT Catarebamde<br />
7 dRiT adre, qveyndeba municipalitetis administraciuli Senobis<br />
pirvel sarTulze mdebare sainformacio <strong>da</strong>faze. mas Tan erTvis sxdomis<br />
dRis wesrigi. dRis wesrigis <strong>da</strong>mtkicebis Semdeg, informacias konkretul<br />
TemebSi avrceleben aseve maJoritari deputatebi <strong>da</strong> rwmunebulebi. aseve<br />
qveyndeba adgilobriv gazeTSi, romelic TveSi erTxel gamoicema.<br />
raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebi a<strong>da</strong>stureben, rom informaciis miReba SesaZlebelia<br />
sakrebulos sainformacio <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> am gzas mimarTaven kidec, xolo<br />
erT-erTi maTgani zogjer pirad kontaqtebsac iyenebs.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom reglamenti iTvaliswinebs sakrebulos sxdomebis<br />
televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translacias, sakrebulos warmomadgenlebi <strong>da</strong> fokus jgufis<br />
monawileebi erTxmad a<strong>da</strong>stureben, rom es ar xorcieldeba, radgan<br />
raionSi adgilobrivi televizia <strong>da</strong> radio ar funqcionirebs <strong>da</strong><br />
informaciis gavrcelebis erTaderT saSualebas gazeTi warmoadgens.<br />
rac Seexeba sajaro informaciaze xelmisawvdomobis sakiTxs,<br />
arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenlebi acxadeben,<br />
rom informacia sakrebuloSi yvelasaTvis xelmisawvdomia, radgan<br />
sakrebulos sxdomebi sajaroa. isini ki, vinc ver axerxebes maTze<br />
<strong>da</strong>swrebas, interesis SemTxvevaSi, <strong>da</strong>dgenili wesiT miiReben sxdomis<br />
oqmebs. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos biurosa<br />
<strong>da</strong> komisiis sxdomebi sajaroa, Tumca ver ixsenebs am sxdomebze<br />
moqalaqeTa <strong>da</strong>swrebis SemTxvevebs. misi TqmiT, sakrebulos sxdomis<br />
oqmebic sajaroa, Tumca moqalaqeebs arc am dokumentis gacnobis<br />
moTxovniT moumarTavT. moTxovnis SemTxvevaSi, nebismier moqalaqes<br />
SeuZlia oqmis gacnoba. fokus jgufis monawileTagan ors arasodes<br />
gamouyenebia informaciis gamoTxovis meqanizmi, Tumca ician misi<br />
arsebobis Sesaxeb.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebuloSi iwarmoeba<br />
sajaro informaciis reestri. misi TqmiT, informaciis moTxovniT<br />
sakrebulos saSualod 50–mde moqalaqe mimarTavs, Tumca es ricxvi<br />
cvalebadia _ <strong>da</strong>mokidebulia biujetis ganxilvaze, masSi Sesatan<br />
cvlilebebze, soflebSi mimdinare proeqtebze <strong>da</strong> sxv. rac Seexeba<br />
informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis sakiTxs, rogorc ukve aRiniSna,<br />
fokus jgufis monawileTagan arc erTs ar gamouTxovia informacia<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT, amdenad, veraferi gviTxres sakrebulos mier<br />
informaciis gacemisas <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>cvis Sesaxeb.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb qveyndeba adgilobriv gazeTSi. gar<strong>da</strong> amisa,<br />
184
municipaliteti wliur angariSsac amzadebs <strong>da</strong> amave gazeTis saSualebiT<br />
avrcelebs. magaliTad, gasuli wlis 6 gverdiani saangariSo gazeTi<br />
rwmunebulebma ambrolauris 7500 ojaxs/komls miawodes. fokus jgufis<br />
erT-erTi monawile a<strong>da</strong>sturebs sakrebulos aparatis mier sakuTari<br />
iniciativiT informaciis gavrcelebis SemTxvevebs, Tumca monawileTa<br />
umetesobis TqmiT, ufro xSirad initiaciva maTgan modis <strong>da</strong> mxolod<br />
moTxovnis SemTxvevaSi iReben informacias.<br />
CarTuloba. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi maT<br />
mimarTaven sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT, Tumca ara<br />
sistematurad. moTxovnis SemTxvevaSi isini yovelgvari <strong>da</strong>brkolebis<br />
gareSe eswrebian sxdomebs. im SemTxvevaSi ki, Tu isini mosvlas ver<br />
axerxeben, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaro informaciis<br />
gacemaze pasuxismgebeli piri moTxovnis SemTxvevaSi maT uzrunvelyofs<br />
werilobiTi informaciiT.<br />
fokus jgufis monawileTagan, mxolod erTi <strong>da</strong>swrebia sakrebulos<br />
sxdomas, Tumca <strong>da</strong>narCenebma ician amgvari SesaZleblobis Sesaxeb. rac<br />
Seexeba <strong>da</strong>mswre pirTa <strong>da</strong>rbazSi saTanado adgilebiT uzrunvelyofas,<br />
mediis warmomadgeneli acxadebs, rom raionSi mxolod erTi gazeTi<br />
gamodis <strong>da</strong> amdenad, JurnalistebisaTvis <strong>da</strong>rbazSi specialuri adgilebi<br />
gaTvaliswinebuli ar aris, magram stumarTa mowvevis, aseve<br />
<strong>da</strong>interesebul pirTa <strong>da</strong>swrebis SemTxvevaSi, maTi adgilebi yovelTvis<br />
miTiTebulia xolme.<br />
gar<strong>da</strong> imisa, rom fokus jgufis monawileTa umetesobas Tavad ar miuRia<br />
monawileoba sakrebulos sxdomebSi, maTTvis cnobili ar aris<br />
SemTxvevebi sakrebulos sxdomaze gansaxilvel sakiTxebSi<br />
sazogadoebriobis warmomadgenlebis monawileobis Sesaxeb. isini mxolod<br />
erT SemTxvevas asaxeleben, rodesac sakiTxis iniciatori iyo<br />
sazogadoebis warmomadgeneli <strong>da</strong>, Sesabamisad, monawileob<strong>da</strong> kidec<br />
ganxilvaSi. amdenad, monawileobis periodulobaze laparaki Znelia.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos komisiebTan<br />
droebiTi samuSao jgufebi bolo sami wlis ganmavlobaSi or-samjer<br />
Seiqmna <strong>da</strong> masSi sakrebulos wevrebTan erTad monawileobdnen<br />
sazogadoebis warmomadgenlebic. aseTi iyo, magaliTad, inventarizaciis<br />
sakiTxebze Seqmnili samuSao jgufi. am etapze komisiebTan Seqmnili<br />
samuSao jgufi sakrebuloSi ar funqcionirebs. fokus jgufis<br />
monawileTagan, mxolod erTi iyo miwveuli erT–erTi jgufis sxdomaze,<br />
romelic socialur sakiTxebze iyo Seqmnili, xolo <strong>da</strong>narCenebs saerTod<br />
ara aqvT informacia maTi samuSao jgufebis Sesaxeb, magram varaudoben,<br />
rom jgufebis Seqmnis SemTxvevaSi, maTac miiwvevdnen.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom „Ria karis“ sxdoma ar<br />
Catarebula, radgan masze mosaxleobis moTxovna ar yofila. aseTi<br />
sxdomis Catarebis Sesaxeb informacia arc fokus jgufis monawileebs<br />
gaaCniaT. moqalaqeebs sakrebulosTvis aseve ar miumarTavT riggareSe<br />
sxdomis Catarebis moTxovniT. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
moqalaqeebi metad un<strong>da</strong> iyvnen amiT <strong>da</strong>interesebulni _ Tumca isini<br />
sxva<strong>da</strong>sxva gziT informacias iReben, magram sxdomis mowvevis moTxovniT<br />
185
sakrebulos mainc ar mimarTaven. zemoT aRniSnuli mizezis gamo ar<br />
Catarebula gamsvleli sxdomebi, arc raime sakiTxis sajaro ganxilvis<br />
mowyobaze yofila moTxovna. fokus jgufis erTi monawilis gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebi xSirad xvdebian mosaxleobas <strong>da</strong> Tavad mosaxleoba<br />
ar iTxovs gamsvlel an riggareSe sxdomebs. sakrebulos warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, sakrebulo TemebSi mimdinare <strong>da</strong> <strong>da</strong>srulebuli proeqtebis<br />
Sesaxeb sasaubrod, soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi, uaxloes<br />
momavalSi gegmavs gamsvleli sxdomis Catarebas gamgeobisa <strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebis monawileobiT. informacia amis Sesaxeb ukve<br />
gavrcelebulia. fokus jgufis wevrebi gamsvleli sxdomis Catarebis<br />
Sesaxeb ar floben informacia.<br />
rac Seexeba peticiis wesiT sakrebuloSi samarTlebrivi aqtis proeqtis<br />
Setanas, fokus jgufis monawileTa TqmiT, aseTi SemTxvevas adgili ar<br />
hqonia, maTi azriT, es mosaxleobis pasiurobaze miuTiTebs, an SesaZloa<br />
maT ar icodnen TavianTi uflebebis Sesaxeb, amitom sakrebulos<br />
saqmianoba ufro gamWvirvale un<strong>da</strong> iyos. sakrebulos warmomadgeneli ki<br />
acxadebs, rom moqalaqeebs proeqti SesaZloa im mizeziT ar SeutaniaT,<br />
rom sakrebulos mier miRebuli aqtebiT kmayofilni arian.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mosaxleobasTan Sexvedris sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos Tavmjdomares moqalaqeTa<br />
miRebis dReebi <strong>da</strong>wesebuli ara aqvs, magram yovelTviurad xvdeba<br />
sxva<strong>da</strong>sxva Temis warmomadgenlebs. rac Seexeba sakrebulos wevrTa mier<br />
moqalaqeebis miRebas, isini maT yoveldRiurad xvdebian, gar<strong>da</strong> amisa,<br />
telefoniTac pasuxoben maT SekiTxvebs. fokus jgufis monawileebic<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom sakrebulos wevrebi mosaxleobas xSirad xvdebian,<br />
iqi<strong>da</strong>n gamomdinare, rom raioni pataraa, SesaZloa isini kviraSi<br />
ramdenjermec ki mividnen erTsa <strong>da</strong> imave sofelSi. mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebi gansakuTrebuli intensivobiT mimdinareobs soflis<br />
mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi. jgufis monawileebs sxva<br />
moqalaqeebisganac gaugiaT, rom maTTan Cadian sakrebulos wevrebi, Tumca<br />
ra grafikiT <strong>da</strong> periodulobiT, amas ver akonkreteben.<br />
rac Seexeba mosaxleobisTvis angariSis Cabarebas, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom angariSi adgilobriv gazeTSi 6 TveSi<br />
erTxel qveyndeba <strong>da</strong> rwmunebulebis meSveobiT yovel ojaxamde aRwevs.<br />
gar<strong>da</strong> amisa, yovel Tems Tavisi maJoritari deputati hyavs, romelic<br />
etapobrivad warudgens maT angariSs nebismier sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
maJoritarebi yoveldRiur informacias floben konkretul sakiTxebze im<br />
Temis Sesaxeb, romlebsac warmoadgenen. fokus jgufis wevrebic<br />
a<strong>da</strong>stureben sakrebulos wevrTa mier mosaxleobisTvis angariSis<br />
Cabarebas. isini aseve acxadeben, rom sakrebulos wevrebTan Sexvedrebis<br />
organizebasa <strong>da</strong> sxva<strong>da</strong>sxva masalebis momzadebaSi sakrebulos aparati<br />
maT garkveul <strong>da</strong>xmarebas uwevs.<br />
SekiTxvaze – ra problemebs xe<strong>da</strong>ven fokus jgufis monawileebi<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi<br />
186
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> mxriv, monawileTagan erTi pasuxobs, rom<br />
problemas ver xe<strong>da</strong>vs, radgan miaCnia, rom sakrebulos saqmianoba<br />
gamWvirvalea, sazogadoebac informirebulia <strong>da</strong> CarTuli. jgufis<br />
monawileTa umravlesoba orive mxares mainc meti aqtiurobisaken<br />
mouwodebs, maTi azriT, gansakuTrebiT sakrebulom un<strong>da</strong> iaqtiuros <strong>da</strong><br />
sistematurad moiwvios organizaciebi sajaro ganxilvebisaTvis, aseve<br />
maTTvis TavianTi muSaobis gacnobis mizniT.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. ambrolauris gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
biujetis proeqti sruli saxiT municipalitetis SenobaSi sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze Tavsdeba, xolo adgilobriv gazeTSi qveyndeba misi ZiriTadi<br />
nawili. gazeTi, rogorc ukve aRiniSna, TveSi erTxel gamodis, amasTan<br />
misi moculobac ar iZleva imis saSualebas, rom proeqti mTlianad iqnes<br />
gamoqveynebuli. am informacias a<strong>da</strong>sturebs fokus jgufic. erT–erTi<br />
maTganis TqmiT, gazeTSi komisiebis <strong>da</strong>skvnebic qveyndeba. sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze ki sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebsac aTavseben.<br />
gamgeobis warmomadgeneli aRniSnavs, rom biujetis proeqtis ganxilvaSi<br />
sazogadoebis warmomadgenlebi ar monawileoben. sakrebulosaTvis am<br />
proeqtis ga<strong>da</strong>cemamde gamgeobaSi, misi yvela samsaxuris warmomadgenlis<br />
monawileobiT, ewyoba ganxilva, xolo Semdeg biujetis proeqtis Sesaxeb<br />
sakrebuloSi gamarTul sajaro sxdomebze msjeloben.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, raionSi yovelwliurad muSavdeba<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programac, arsebobs aseve<br />
grZelvadiani programa 2009–2012 wlebisaTvis, sa<strong>da</strong>c asaxulia gegmebi <strong>da</strong><br />
prioritetebi. fokus jgufis nawilisaTvis cnobilia aseTi programebis<br />
arsebobis Sesaxeb, Tumca ar ician ra periodulobiT muSavdeba igi,<br />
nawils ki am dokumentis Sesaxeb informacia saerTod ar gaaCnia. jgufis<br />
monawileTa TqmiT, socialur–ekonomikuri programis ganxilvas eswrebian<br />
mxolod gamgeobisa <strong>da</strong> sakrebulos warmomadgenlebi, mosaxleobas amaSi<br />
monawileoba arasodes miuRia. rac Seexeba mis gamoqveynebas, qveyndeba<br />
mxolod misi informaciuli nawili.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgeobaSi iwarmoeba sajaro<br />
informaciebis reestri. isini mosaxleobas gamoTxovil informacias<br />
<strong>da</strong>uyovnebliv awvdian, im SemTxvevaSi, Tu misi gacema garkveul dros ar<br />
moiTxovs. gamgeobis sajaro informaciis gacemaze uflebamosili piri<br />
uzrunvelyofs werilobiT mimarTvebze pasuxis gacemas. <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
informacia egzavneba saqarTvelos prezidentsac. gasul wels<br />
informacia 30–ma moqalaqem gamoiTxova, xolo mimdinare wels mxolod 5<br />
ganacxadia Sesuli.<br />
rac Seexeba gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebisa <strong>da</strong> gamoqveynebis sakiTxs, gamgeoba angariSs aqveynebs gazeTis<br />
ianvris nomerSi, amasTan gazeTs aqvs rubrika „rwmunebulis tribuna“,<br />
romlis saSualebiTac moqalaqeebi igeben, Tu ra gakeT<strong>da</strong> gamgeobis mier.<br />
fokus jgufis wevrebic a<strong>da</strong>stureben, rom gazeTSi ramdenime rubrika<br />
arsebobs gamgeobis saqmianobis Sesaxeb informaciis gavrcelebis mizniT.<br />
187
CarTuloba. ambrolauris gamgeobis warmomadgenelis gancxadebiT,<br />
raionis mosaxleoba biujetis proeqtis ganxilvebSi CarTuli ar aris.<br />
fokus jgufis monawileTagan, mxolod mediis warmomadgeneli <strong>da</strong>swrebia<br />
biujetis proeqtis ganxilvas. rac Seexeba biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli mosazrebebis wardgenas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
informaciiT, moqalaqeebisagan SeniSvnebi ar Semosula, Tumca gamgeobis<br />
calkeuli samsaxurebisa <strong>da</strong> rwmunebulebis SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi<br />
moqalaqeTa moTxovnebsa <strong>da</strong> iniciativebs eyrdnoba. misi TqmiT, Semosuli<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi sakrebulos ga<strong>da</strong>ecema proeqtis ganxilvis<br />
<strong>da</strong>wyebamde <strong>da</strong> umetes SemTxvevaSi maT iTvaliswineben. fokus jgufis<br />
monawileebi<strong>da</strong>n erTs Tavad warudgenia wina<strong>da</strong>deba biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, romelic janmrTelobis sferos exebo<strong>da</strong>, magram igi ar<br />
gauTvaliswinebiaT. sxva monawileebs TavianTi mosazrebebiT ar<br />
miumarTavT sakrebulosaTvis, Tumca zogierTi maTganisaTvis cnobilia<br />
rom ganaTlebisa <strong>da</strong> medicinis muSakebma waradgines rekomen<strong>da</strong>ciebi,<br />
romlebic gaiTvaliswines.<br />
moqalaqeebi ar monawileoben aseve socialur–ekonomikuri programebis<br />
sajaro ganxilvebSi. mas eswreba mxolod mediis warmomadgeneli. fokus<br />
jgufis erTi monawile momavalSi apirebs moiTxovos ganxilvaSi<br />
monawileoba. gamgeobis warmomadgenlis informaciiT, socialur–<br />
ekonomikuri ganviTarebis programisa <strong>da</strong> sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
sxva proeqtebis Sesaxeb moqalaqeTa SeniSvnebsa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebs Zalze<br />
iSviaTad iReben, ZiriTa<strong>da</strong>d calkeuli <strong>da</strong>rgis specialistebi aqtiuroben<br />
<strong>da</strong> maT SeniSvnebs sakrebulo kidec iTvaliswinebs.<br />
rac Seexeba soflis mxar<strong>da</strong>Weris programas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, soflebis yvela mosaxlem miiRo informacia am programis<br />
Sesaxeb, Sedga mosaxleobasTan Sexvedrebi rwmunebulebis, gamgeobisa <strong>da</strong><br />
sakrebulos warmomadgenlebis monawileobiT. am Sexvedrebze maT<br />
detalurad ganumartes sakiTxebi, ris safuZvelzec moqalaqeebma Tavad<br />
moaxdines adgilobrivi saWiroebebis mosagvareblad prioritetebis<br />
Camoyalibeba. programa 18-ve Temis 69 sofelSi ganxorciel<strong>da</strong>.<br />
prioritetebis gamokveTa mosaxleobis mier <strong>da</strong>saxelebuli problemebis<br />
mixedviT xdeba, amis kvlevas ki rwmunebulebi soflebSi yoveldRiurad<br />
awarmoeben.<br />
programis Sesaxeb fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom Catar<strong>da</strong><br />
sajaro ganxilvebi <strong>da</strong> mis Sesaxeb soflis yvela macxovrebelma icis,<br />
gazeTSi ibeWdeba informacia, Tu ra raodenobis Tanxa gamoeyo sofels.<br />
monawileebi acxadeben, rom proeqtis <strong>da</strong>wyebas win uZRo<strong>da</strong> rwmunebulebis<br />
mier mosaxleobis wina<strong>da</strong>debebis Seswavla–<strong>da</strong>zusteba. fokus jgufis sami<br />
wevri Tavad eswrebo<strong>da</strong> aseT sxdomas <strong>da</strong> rwmunebulTan erTad<br />
monawileobas iReb<strong>da</strong> prioritetebis gansazRvraSi.<br />
gamgeobas Tavis debulebaSi gaTvaliswinebuli aqvs araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofa, Tumca maT aseTi<br />
moqalaqisagan mimarTvis SemTxveva jer ar hqoniaT.<br />
188
angariSvaldebuleba. ambrolauris gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs<br />
moqalaqeTa misaRebad dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT, Tumca aq moqalaqeTa miReba<br />
mxolod <strong>da</strong>dgenili saaTebis mixedviT ar xdeba, radgan maRalmTiani<br />
soflebi<strong>da</strong>n Camosul mosaxleobas ar ayovneben. gamgebelTan <strong>da</strong> mis<br />
moadgileebTan mosaxleobis Sexvedras uzrunvelyofs specialisti<br />
sazogadoebasTan urTierTobis sakiTxebSi.<br />
fokus jfugis monawileTa gancxadebiT, rwmunebulebi periodulad<br />
xvdebian mosaxleobas yvela sofelSi, mediis warmomadgeneli aSuqebs<br />
kidec aseT Sexvedrebs. zogjer es Sexvedrebi oficialuri xasiaTs ar<br />
atareben, radgan rwmunebulebi Tava<strong>da</strong>c im Temis macxovreblebi arian,<br />
yoveldRe aqvT kontaqti TanasoflelebTan <strong>da</strong> adgilobrivi sakiTxebis<br />
Sesaxeb mu<strong>da</strong>m saqmis kursSi arian. amasve acxadebs gamgeobis<br />
warmomadgeneli – misi TqmiT, rwmunebuls specialuri grafiki ara aqvs<br />
Sedgenili mosaxleobasTan Sesaxvedrad, magram is mu<strong>da</strong>m xalxSia <strong>da</strong><br />
gamgeobis saqmianobis yvela detals acnobs mosaxleobas. swored<br />
rwmunebulebi warmoadgenen gamgeobaSi mosaxleobis problemebs – iqneba<br />
es wylis, gazis, soflis keTilmowyobis, komunaluri mricxvelebis,<br />
SeSis Tu sxva sakiTxebi.<br />
gamgeblis <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom gamgebeli sakrebulos weliwadSi erTxel<br />
abarebs angariSs Tavisi saqmianobis Sesaxeb, xolo calke angariSs<br />
waradgens biujetis Sesrulebis Taobaze. rac Seexeba mosaxleobis<br />
winaSe angariSvaldebulebas, igi kviraSi ramdenjerme xvdeba soflis<br />
macxovreblebs, esaubreba maT ganxorcielebul saqmeebsa <strong>da</strong> samomavlo<br />
gegmebze. dialogs sistematuri xasiaTi aqvs, magram es ar aris <strong>da</strong>gegmili<br />
„organizebuli perioduli Sexvedrebi“. fokus jgufis monawileTa TqmiT,<br />
gamgebeli xSirad atarebs Sexvedrebs – soflis problemebTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, igi arkvevs momavalSi risi gakeTebaa SesaZlebeli <strong>da</strong><br />
Semdeg amaze angariSsac waradgens. Sexvedrebi xSiria, radgan bevri<br />
programa muSaobs. gazeTma specialuri nomeric ki gamouSva, romelSic<br />
gamgeblis mier mosaxleobisTvis wardgenili angariSi gamoqveyn<strong>da</strong>.<br />
SekiTxvaze – ra problemebs xe<strong>da</strong>ven fokus jgufis monawileebi gamgeobis<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong><br />
sakiTxebSi, monawileTagan erTi pasuxobs, rom problemas ver xe<strong>da</strong>vs, sami<br />
maTgani ki miiCnevs, rom ufro efeqturi un<strong>da</strong> iyos sakiTxTa ganxilvebi,<br />
TanamSromlobis axali formebia saWiro. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom gamgeobis<br />
saqmianoba met-naklebad gamWvirvalea, gazeTSic ibeWdeba, rwmunebulic<br />
awvdis <strong>da</strong> sainformacio <strong>da</strong>fazec aris gamokruli masalebi, ufro meti<br />
informaciis miwodebaa saWiro. mxolod erTi monawile acxadebs, rom<br />
saWiroa mosaxleobis gaaqtiureba, moqalaqeebi interesiT un<strong>da</strong> CaerTon<br />
procesebSi <strong>da</strong> moTxovnac maTgan un<strong>da</strong> modiodes.<br />
189
onis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. onis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
sxdomebis Sesaxeb informacia vrceldeba adgilobriv gazeTSi (gamodis<br />
TveSi erTxel) <strong>da</strong> Tavsdeba sainformacio <strong>da</strong>faze. misi gancxadebiT,<br />
gazeTs nawilobriv sakrebulo afinansebs, informacia pirvel <strong>da</strong> meore<br />
gverdebze Tavsdeba. am gazeTSive qveyndeba sakrebulos <strong>da</strong>dgenilebebi <strong>da</strong><br />
gankargulebebi. raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis warmomadgenlebi acxadeben, rom informaciis miReba<br />
SeiZleba adgilobrivi gazeTiT, sainformacio <strong>da</strong>fis saSualebiT,<br />
sakrebulos wevrebTan kontaqtiT, xolo Jurnalisti, Tavisi<br />
saqmianobi<strong>da</strong>n gamomdinare, midis sakrebulos aparatSi <strong>da</strong> am gziT<br />
moipovebs sasurvel informacias.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad reglamentSi Sesabamisi Canaweris arsebobisa, sakrebulos<br />
sxdomebis televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translireba ar xorcieldeba, fokus jgufis monawileTagan erTi<br />
miiCnevs, rom amis pirobebi ar aris, xolo Jurnalisti acxadebs, rom<br />
cdilobs maqsimalurad sruli informacia miawodos moqalaqeebs gazeTis<br />
saSualebiT, pirvel gverdebs sakrebulos sxdomebs <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebebs<br />
uTmoben.<br />
rac Seexeba sakrebulos saqmianobis Sesaxeb sxva informaciis<br />
gavrcelebas, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
yoveldRiur saqmianobaze informacia vrceldeba mxolod gazeTis<br />
meSveobiT, marTalia igi TveSi erTxel gamodis, magram sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb yvela nomerSi ibeWdeba. fokus jgufis monawileTagan<br />
erTi informacias gazeTis saSualebiT iRebs, meore acxadebs, rom mas<br />
moTxovnis SemTxvevaSi miiRebs, radgan sakrebulos aparati Tavisi<br />
iniciativiT ar awvdis maT informacias, erTi ki aRniSnavs, rom xan Tavad<br />
iTxovs saWiro informacias, xanac sakrebulo awvdis.<br />
sakrebulos biurosa <strong>da</strong> komisiis sxdomebis sajaroobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT,<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sxdomebi sajaroa, Tumca<br />
mosaxleoba maT ar eswreba. informacia biurosa <strong>da</strong> komisiis sxdomebis<br />
Sesaxeb gazeTiT vrceldeba, radgan es aris informaciis gavrcelebis<br />
erTaderTi saSualeba, Tumca am gazeTs operatiuloba aklia<br />
(periodulobi<strong>da</strong>n gamomdinare).<br />
sxdomis oqmebis xelmisawvdomobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom oqmi sajaroa <strong>da</strong> nebismier pirs SeuZlia<br />
misi naxva moTxovnis safuZvelze. fokus jgufis monawileTagan ors<br />
sakrebulos sxdomis oqmi ar mouTxovia, Tumca ician, rom gancxadebiT<br />
mimarTvis SemTxvevaSi miiReben mas, sxdoma sajaroa <strong>da</strong>, Sesabamisad,<br />
sajaroa oqmic. mediis warmomadgeneli ambobs, rom misTvis masala<br />
xelmisawvdomia, radgan pir<strong>da</strong>pir sxdomi<strong>da</strong>n miaqvs igi <strong>da</strong> oqmic aRar<br />
sWirdeba.<br />
190
sakrebulos warmomadgenels zusti informacia ara aqvs iwarmoeba Tu<br />
ara sajaro informaciebis reeestri. Tumca ixsenebs, rom sxva raioni<strong>da</strong>n<br />
erTi moqalaqe <strong>da</strong>interes<strong>da</strong>, gascem<strong>da</strong> Tu ara sakrebulo informacias <strong>da</strong><br />
iyo Tu ara aRricxuli yovelive, man ki Sesabamisi dokumentacia<br />
warudgina. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom „yvelaferi<br />
aRnusxulia“. misi TqmiT, moqalaqeebi mimarTaven sakrebulos sajaro<br />
informaciis gacemis moTxovniT <strong>da</strong> am mxriv Seferxebebi ar yofila,<br />
Tumca mimarTvebi xSiri ar aris – mimdinare wels <strong>da</strong>axloebiT ori<br />
SemTxveva iqnebo<strong>da</strong>. sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis<br />
sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis arc erT monawiles ar<br />
gamouTxovia informacia <strong>da</strong>, Sesabamisad, araferi ician amis Sesaxeb.<br />
CarTuloba. onis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebi<br />
maT sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT oficialurad ar<br />
mimarTaven. mxolod erTxel iyo moTxovnis SemTxveva (roca biujetis<br />
ganxilva mimdinareob<strong>da</strong>) <strong>da</strong> isic sityvieri, Tumca msurveli piradi<br />
problemis gamo mainc ver <strong>da</strong>eswro sxdomas. sakrebulos warmomadgeneli<br />
aRniSnavs, rom yvelas agebineben sxdomebze <strong>da</strong>swrebis uflebis Sesaxeb<br />
<strong>da</strong> eubnebian, rom maTTvis kari mu<strong>da</strong>m Riaa. fokus jgufis ori monawile<br />
aRniSnavs, rom kargad ician moqalaqeebis am uflebis Sesaxeb, Tumca<br />
Tavad ar <strong>da</strong>swrebian sxdomebs <strong>da</strong>, Sesabamisad, informaciasac ar floben<br />
sazogadoebis an mediis warmomadgenlebis sakrebulos sxdomebze<br />
<strong>da</strong>swrebis Taobaze. erTi monawile aRniSnavs, rom sakrebulos<br />
TavmjdomaresTan yoveli Sexvedris dros eubnebodnen, rom sakrebulos<br />
sxdoma Riaa <strong>da</strong> SeuZliaT <strong>da</strong>eswron. mediis warmomadgeneli<br />
erTaderTxel <strong>da</strong>swrebia sxdomas, misi TqmiT, am mxriv araviTari<br />
problema ar arsebobs, magram mas aparati<strong>da</strong>n miaqvs masalebi <strong>da</strong><br />
sxdomaze <strong>da</strong>swrebis saWiroebas amitomac ver xe<strong>da</strong>vs. rac Seexeba mediis<br />
warmomadgenelTaTvis <strong>da</strong>rbazSi specialuri adgilebis gamoyofas, erT<br />
monawiles informacia ara aqvs, xolo ori monawilis varaudiT, ar un<strong>da</strong><br />
iyos, radgan <strong>da</strong>rbazi arc ise didia. amJamad ki sakrebulos sxdomebi<br />
Tavmjdomaris oTaxSi tardeba.<br />
rac Seexeba sakrebulos sxdomaze sazogadoebriobis warmomadgenlebis<br />
monawileobis sakiTxs, fokus jgufis monawileTagan orisaTvis aseTi<br />
faqti cnobili ar aris. erTi monawilisaTvis cnobilia SemTxveva,<br />
rodesac erT-erTi ubnis warmomadgenlebma sxdomaze <strong>da</strong>swrebis survili<br />
gamoTqves wyal–gayvanilobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, Tumca ar icis,<br />
namdvilad <strong>da</strong>eswrnen Tu ara.<br />
sakrebulos komisiebTan Seqmnil samuSao jgufebSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa miwvevis sakiTxis Sesaxeb sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom samuSao jgufebi iqmneba periodulad – magaliTad, 2008<br />
wlis agvistos movlenebis Semdgom 25 saxlis mSenebloba ganxorciel<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> maT Sesamowmeblad Seiqmna jgufi, Tumca masSi sazogadoebis<br />
warmomadgeneli ar Sedio<strong>da</strong>. misi gacxadebiT, sakrebulo gamosula<br />
iniciativiT <strong>da</strong> sazogadoebisa <strong>da</strong> opoziciuri partiebisaTvis<br />
mouwodebia, erTad enaxaT ra gakeT<strong>da</strong>, magram sazogadoebis CarTva ver<br />
xerxdeba. aseTive mdgomareobaa wylis sakiTxzec – yoveli wvimis Semdeg<br />
amRvreuli wyali modis. sakrebulo mosaxleobas sTavazobs, erTad<br />
191
<strong>da</strong>gegmon ra aris gasakeTebeli, radgan am problemis mogvarebisaTvis<br />
Tanxa ukve gamoyofilia. fokus jgufis monawileTagan arc erTi ar<br />
yofila miwveuli komisiis samuSao jgufebSi, erTma ki saerTo<strong>da</strong>c ar<br />
ico<strong>da</strong> aseTi samuSao jgufebis Seqmnis Sesaxeb. erT-erTi maTgani ver<br />
ixsenebs samuSao jgufebSi sazogadoebis warmomadgenelTa miwvevis verc<br />
erT SemTxvevas. sxva ki acxadebs, rom miwveuli ar yofila, Tumca<br />
mudmivmoqmedi komisiebis arsebobis Sesaxeb informacia aqvs, <strong>da</strong>swrebia<br />
kidec ramdenime sakiTxis ganxilvas <strong>da</strong> araviTari problema ar Sehqmnia.<br />
sakrebuloSi „Ria karis“ sxdomis CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus<br />
jgufis monawileebic <strong>da</strong> sakrebulos warmomadgenelic erTxmad<br />
acxadeben, rom igi ar tardeba. sakrebulos warmomadgenlis mosazrebiT,<br />
sazogadoeba ar aqtiurobs. mosaxleobas maTTvis aseve ar miumarTavs arc<br />
riggareSe <strong>da</strong> arc gamsvleli sxdomebis Catarebis moTxovniT. rogorc<br />
man aRniSna, ramdenjerme ga<strong>da</strong>wyvites kidec gamsvleli sxdomis Catareba,<br />
magram imis gamo, rom soflebi TiTqmis <strong>da</strong>clilia, aRar Caatares. fokus<br />
jgufis monawileTa umravlesoba acxadebs, rom gamsvleli sxdoma ar<br />
Catarebula, erTma Tqva, rom gagonili aqvs romeliRac sofelSi<br />
gamgeobis warmomadgenelTa mier aseTi sxdomis Catarebis Sesaxeb. maT<br />
informacia ara aqvT arc mosaxleobis moTxovniT riggareSe sxdomis<br />
Catarebis Sesaxeb. monawileTa umravlesoba <strong>da</strong>rwmunebulia, rom Tuki<br />
mosaxleoba am iniciativiT gamovido<strong>da</strong>, sakrebulo <strong>da</strong>akmayofileb<strong>da</strong> mas.<br />
ori monawilis gancxadebiT, moqalaqeTa aqtivoba <strong>da</strong>balia, mosaxleobam<br />
SesaZloa arc ki icodes am uflebis Sesaxeb.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli, aseve fokus jgufis monawileebi<br />
acxadeben, rom mosaxleobas sakrebulosaTvis ar miumarTavs sakrebulos<br />
mier misaRebi romelime sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis moTxovniT.<br />
maT arc samarTlebrivi aqtis proeqti Seutania peticiis wesiT. fokus<br />
jgufis monawileebis TqmiT, aseTi faqtis Sesaxeb, Tuki mas adgili<br />
eqnebo<strong>da</strong>, namdvilad ecodinebo<strong>da</strong>T.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebsa <strong>da</strong> sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedris dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT, magram isini nebismier moqalaqes<br />
misvlisTanave iReben. fokus jgufis monawileTa umravlesoba<br />
a<strong>da</strong>sturebs, rom sakrebulos wevrebi xvdebian <strong>da</strong> esaubrebian<br />
mosaxleobas, magram ra periodulobiT, uWirT <strong>da</strong>konkreteba. Tavad aseT<br />
SexvedrebSi monawileoba ar miuRiaT. erTi monawile acxadebs, rom ar<br />
icis sakrebulos wevrebis mosaxleobasTan Sexvedris konkretuli<br />
SemTxvevebi, magram gagonili aqvs amis Taobaze.<br />
rac Seexeba mosaxleobis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxs,<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, xdeba angariSis Cabareba,<br />
TiToeuli maJoritari Tavis amomrCevels sam TveSi erTxel mainc xvdeba.<br />
soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi gamgeobisa <strong>da</strong> sakrebulos<br />
warmomadgenlebi yvela sofelSi iyvnen. sakrebulos wevrTa mier<br />
mosaxleobisTvis angariSis Cabarebis Sesaxeb informacia ara aqvT fokus<br />
jgufis monawileebs.<br />
192
sakrebulos Tanamdebobis pirebTan <strong>da</strong> sakrebulosTan urTierTobaSi<br />
moqalaqeTa mier aparatisaTvis mimarTvis sakiTxis Sesaxeb, fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom xSirad ar mimarTaven aparats – isini<br />
pir<strong>da</strong>pir Sedian konkretul Tanamdebobis pirebTan, xolo roca raime<br />
masala sWirdebaT – kancelarias mimarTaven. erTi monawilis mosazrebiT,<br />
moqalaqeebma ubralod ar ician, rom Sexvedris organizebisaTvis aparats<br />
un<strong>da</strong> mimarTon.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi sakrebulos<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, erTi monawile pasuxobs, rom aseTi problemaa<br />
mosaxleobis naklebi informirebuloba sakrebulos saqmianobis Sesaxeb<br />
_ Tu maT winaswar ecodinebaT konkretuli sakiTxis ganxilvis Sesaxeb,<br />
miiReben kidec monawileobas mis ga<strong>da</strong>WraSi. igi miiCnevs, rom<br />
aucilebelia televiziis centralur arxebze iyos ga<strong>da</strong>cemebi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> moqalaqeTa uflebebis Sesaxeb. erTi monawilis<br />
gancxadebiT, <strong>da</strong>balia angariSis Cabarebis xarisxic, amitom aucilebelia<br />
SenarCundes iseTive kavSirebi, rac arCevnebis dros aris xolme.<br />
fokus jgufis monawileTa umetesoba problemad miiCnevs mosaxleobis<br />
arasakmaris CarTulobas, amis mizezad ki Tavad mosaxleobis pasiurobas<br />
asaxelebs. maTi azriT, moqalaqeebma sakrebulos saqmianobaSi CarTva rom<br />
moindomon, maT winaaRmdegobas veravin gauwevs, magram moqalaqeTa<br />
ganwyoba sakrebulos mimarT pozitiuri ar aris, radgan mas<br />
kanonmdeblobiT myari funqciebi ar gaaCnia. erTi monawilis mosazrebiT,<br />
es pasiuroba orive mxaris bralia, radgan Tuki vinmes survili <strong>da</strong><br />
interesi gamouCenia, kidec CarTula am procesSi. monawile ixsenebs, rom<br />
mis sacxovrebel adgilas quCis ganaTeba ar iyo. man im ubnis<br />
macxovrebelTa xelmowerebi Seagrova, magram moTxovnis wayenebis mizniT<br />
Sesabamis organoebSi mosaxleoba ar gahyva.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. onis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqts aqveyneben sakrebulos SenobaSi –<br />
sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobis Sesabamis sarTulebze ganTavsebul<br />
sainformacio <strong>da</strong>febze. aqve Tavsdeba <strong>da</strong>mtkicebuli biujetic.<br />
informacias a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebi – yvela maTgans<br />
Tavad unaxavs sakrebulos Senobis sainformacio <strong>da</strong>faze ganTavsebuli<br />
biujetis proeqti, Tumca ar qveyndeba komisiis <strong>da</strong>skvnebi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, sxva<strong>da</strong>sxva formiT ewyoba biujetis<br />
proeqtis sajaro ganxilvebic – ubnebSi sajaro Sexvedrebis, xolo<br />
quCaSi mosaxleobasTan Sexvedris gziT. igi ambobs, rom aris SemTxvevebi,<br />
roca moqalaqeebi Tava<strong>da</strong>c midian gamgeobaSi <strong>da</strong> miaqvT wina<strong>da</strong>debebi.<br />
gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, gamgeoba aqveynebs sakrebulos sxva<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebsac – magaliTad, aseTi iyo <strong>da</strong>dgenileba,<br />
romelic mravalSviliani ojaxebis <strong>da</strong>xmarebas exebo<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
193
aionSi muSavdeba erTwliani programa, Tumca misi sajaro ganxilva ar<br />
momx<strong>da</strong>ra. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom gamgeobas amisi survili aqvs. misi<br />
gancxadebiT, mravalwliani gegma rTuli SesamuSvebelia <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebs sTxoven <strong>da</strong>xmareba<br />
gauwion mxaris ganviTarebis gegmis momzadebaSi. fokus jgufis<br />
monawileebs gamgeobis mier socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
programis SemuSavebis Sesaxeb informacia ara aqvT.<br />
sajaro informaciis droulad gacemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom Tu moTxovnil informacias <strong>da</strong>matebiTi<br />
dro ar sWirdeba, moqalaqeebs mas, moTxovnis Sesabamisad, werilobiTac<br />
<strong>da</strong> sityviera<strong>da</strong>c, <strong>da</strong>uyovnebliv awvdian. misi TqmiT, gamgeobaSi sajaro<br />
informaciebis reestri iwarmoeba. fokus jgufis monawileTagan mxolod<br />
erTs gamouTxovia informacia gamgeobi<strong>da</strong>n <strong>da</strong> vadebis <strong>da</strong>cviT miuRia igi<br />
– es iyo gasuli wlis biujetiT <strong>da</strong>finansebuli proeqtebis Sesaxeb<br />
informacia. man ganacxa<strong>da</strong>, rom gamgebelTan SeTanxmebiT, gazeTis<br />
warmomadgenelTan <strong>da</strong> sxva <strong>da</strong>interesebul pirebTan erTad gegmaven am<br />
TanxiT Sesrulebuli samuSaoebis Semowmebas.<br />
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis momzadebisa <strong>da</strong><br />
gamoqveynebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom isini guberniaSi gzavnian sainformacio centris mier<br />
momzadebul yovelkvireul informacias (mag.: ra mox<strong>da</strong> kviris manZilze<br />
municipalitetSi, ramdeni bavSvi <strong>da</strong>iba<strong>da</strong> <strong>da</strong> a.S.) <strong>da</strong> SeuZliaT<br />
analogiuri informacia <strong>da</strong>interesebul pirebsac miawodon, Tu gazeTi<br />
<strong>da</strong>interesdeba, arc mas etyvian uars.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi monawileoben<br />
ekonomikis samsaxuri <strong>da</strong> gamgebeli moadgileebTan erTad, sxva samsaxuris<br />
ufrosebi, deputatebi, xolo mosaxleobi<strong>da</strong>n, zogierT SemTxvevaSi,<br />
romelime sakiTxiT <strong>da</strong>interesebuli piri. fokus jgufis arc erT<br />
monawiles ar smenia sajaro ganxilvebSi sazogadoebis monawileobis<br />
Sesaxeb. rac Seexeba biujetis proeqtze SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis<br />
wardgenas, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, SeniSvnebs ufro<br />
xSirad sakrebulos deputatebi waradgenen. wels ori arasamTavrobo<br />
organizacia <strong>da</strong>fuZn<strong>da</strong> <strong>da</strong> isini jer ar arian CarTulni procesSi.<br />
ganxilvebisas Semosul SeniSvnebs sakrebulo iTvaliswinebs – ixsenebs<br />
SemTxvevas, roca SeiZines axali nagavSemgrovebeli manqana. fokus jgufis<br />
monawileTagan mxolod erTs aqvs wardgenili sakuTari SeniSvnebi<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, magram ara amJamad – ara<br />
arasamTavrobo organiaciaSi moRvaweobisas, aramed skolaSi moRvaweobis<br />
periodSi. misi gancxadebiT, skolis direqtorma <strong>da</strong> moswavle<br />
axalgazrdobis saxlis xelmZRvanelma welsac waradgines TavianTi<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi.<br />
kiTxvaze – ga<strong>da</strong>uciaT Tu ara biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
Semosuli SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi sakrebulosTvis – gamgeobis<br />
warmomadgeneli pasuxobs: „piriqiT, sakrebulo<strong>da</strong>n mosula SeniSvnebi<br />
CvenTan. sakrebulos ufleba aqvs biujetis proeqti ukan <strong>da</strong>gvibrunos.“<br />
194
ogorc aRvniSneT, socialur–ekonomikuri ganviTarebis programis<br />
sajaro ganxilva ar xdeba. gar<strong>da</strong> amisa, masze gamgeobas arc SeniSvnebi<br />
<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi miuRia.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebi maTgan sajaro<br />
informacias iTxoven – zogi gancxadebiT iTxovs, zogic sityvierad. misi<br />
TqmiT, wels proeqtebis simravlea, amitom SekiTxvebis raodenobac metia<br />
imis Taobaze, Tu ra gakeTdeba <strong>da</strong> ra TanxebiT. TveSi aseTi 4–5 moTxovna<br />
mainc aris. fokus jgufis monawileTagan aseTi informacia mxolod erTs<br />
gamouTxovia, isic gasuli wlis proeqtebis Sesaxeb <strong>da</strong>, rogorc zemoT<br />
ukve aRiniSna, gamgebelTan erTad maT Semowmebasac apirebs.<br />
rac Seexeba soflis mxar<strong>da</strong>Weris programas, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, am programis farglebSi TiToeul sofels gamoeyo Tanxa<br />
mosaxleobis raodenobis mixedviT. yvela sofelSi Catar<strong>da</strong> kreba,<br />
romelsac eswrebodnen gamgeobisa <strong>da</strong> sakrebulos warmomadgenlebi.<br />
TiToeulma sofelma Tavad gansazRvra is saWiroebebi <strong>da</strong> prioritetebi,<br />
romlis mogvarebasac moxmardeba an ukve moxmar<strong>da</strong> Tanxa. SexvedrebSi<br />
aqtiurad iyvnen CarTulni rwmunebulebi, romlebic saWiroebebis<br />
gamokveTisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisaTvis saWiro Sexvedrebs<br />
awyobdnen.<br />
zemoT aRniSnuli programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis<br />
monawileebic. erTi maTgani acxadebs, rom gazeTis saSualebiTac<br />
gavrcel<strong>da</strong> informacia, Tu romel sofels ra Tanxa gamoeyo, aseve im<br />
Sexvedrebis Sesaxeb, sa<strong>da</strong>c prioritetebi ganisazRvra. maTi gancxadebiT,<br />
adgilobriv saWiroebebs rwmunebulebi ikvleven, maT Soris, am programis<br />
farglebSic. procesSi mosaxleobac aqtiurad iyo CarTuli. erTi<br />
monawile acxadebs: rogorc ki cnobili gax<strong>da</strong>, rom sofels Tanxa<br />
gamoeyo <strong>da</strong> maTi survilis Sesabamisad un<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetiliyo misi<br />
aTviseba, mosaxleobam „SesaSuri aqtivoba gamoiCina <strong>da</strong> maTi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebiT SeirCa kidec prioritetebi“. es magaliTi ki imaze<br />
miuTiTebs, rom Tu mosaxleobis CarTulobiT sakrebulo <strong>da</strong> gamgeoba<br />
<strong>da</strong>interesdebian, isini amas aucileblad miaRweven, „Tu informacias<br />
miawvdian – iaqtiureben, Tu ara <strong>da</strong>, sakuTari iniciativiT xalxi ar<br />
aqtiurobs“, – acxadebs monawile.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, isini Tava<strong>da</strong>c eswrebodnen<br />
rwmunebulTan Sexvedrebs prioritetebis gansazRvris mizniT. erTi<br />
maTganis gancxadebiT, rwmunebulebs <strong>da</strong>valebuli hqon<strong>da</strong>T moewyoT aseTi<br />
Sexvedrebi. ramdena<strong>da</strong>c rwmunebulic am soflis Svilia, problemebi<br />
maTTvisac kargad aris cnobili.<br />
angariSvaldebuleba. onis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedrebis dro oficialurad <strong>da</strong>dgenili aqvT – gamokrulia miRebis<br />
saaTebi. onis mosaxleobas SeuZlia gamgeobaSi misvla yoveldRe gar<strong>da</strong><br />
orSabaTisa <strong>da</strong> xuTSabaTisa. xuTSabaTi dRe eTmoba onis raionis<br />
soflebis mosaxleobas, radgan soflebSi transporti am dReebSi <strong>da</strong>dis.<br />
195
misi TqmiT, debulebiT gansazRvruli aqvT mosaxleobasTan Sexvedrebis<br />
sakiTxic. gamgebeli Tavad xvdeba mosaxleobas – Tu mTeli raionis<br />
mosaxleobasTan aris Sexvedra, is kulturis saxlSi ewyoba, xolo Tu<br />
soflebSi un<strong>da</strong> moewyos _ deputats afrTxileben. Sexvedrebs eswrebian<br />
gamgebeli <strong>da</strong> gamgeobis samsaxurebis ufrosebi, aseve sakrebulos<br />
Tavmjdomare an misi moadgile. gamgeobis warmomadgenlis cnobiT,<br />
periodul Sexvedrebs mosaxleobasTan rwmunebulebic atareben, isini 2<br />
kviraSi erTxel waradgenen gamgeobaSi soflis problemebs, gamgebeli<br />
xvdeba rwmunebuls <strong>da</strong> erTad msjeloben TiToeul sakiTxze – umetesad<br />
es aris socialuri, aseve gzis, wylis, stiqiis Sedegebis Sesaxeb<br />
sakiTxebi.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben gamgeblis mier mosaxleobasTan<br />
Sexvedris Taobaze gamgeobis warmomadgenlis gancxadebas. maTi TqmiT,<br />
gamgebeli soflebSi <strong>da</strong>dis <strong>da</strong> xalxTan erTad ganixilavs problemebs.<br />
igi mosaxleobas xSirad xvdeba aseve soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis<br />
farglebSic. monawileebi a<strong>da</strong>stureben rwmunebulebis mosaxleobasTan<br />
Sexvedrasac – perioduloba maTTvis cnobili ar aris, magram erTi<br />
acxadebs, rom Tava<strong>da</strong>c <strong>da</strong>swrebia aseT Sexvedras.<br />
gamgeblis mier angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom igi weliwadSi orjer abarebs angariSs<br />
sakrebulos. rac Seexeba mosaxleobisTvis angariSis wardgenas, aseT<br />
informacias fokus jgufis monawileebi ar floben – erTi monawilis<br />
gancxadebiT, axla sruldeba erTi weli, rac gamgebeli am Tanamdebobaze<br />
muSaobs, amitom sajaro angariSi jer ar warudgenia, xolo meore<br />
acxadebs, rom gamgebeli mosaxleobasTan Sexvedrebisas, bunebrivia,<br />
ganxorcielebuli saqmianobis Sesaxebac saubrobs.<br />
SekiTxvaze – Tu ras miiCneven fokus jgufis monawileebi gamgeobis<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, monawileTagan erTi pasuxobs, rom problema<br />
mosaxleobis pasiurobaa, Tumca gamgeobamac ufro un<strong>da</strong> iaqtiuros,<br />
xSirad moawyos Sexvedrebi <strong>da</strong> miawodos maT informacia. meore<br />
monawilis azriT, mosaxleobis nawils aqvs problema, magram zogi<br />
„wauyruebs“ xolme mas, zogma ki ar icis rogor <strong>da</strong>ayenos sakiTxi. yvela<br />
monawile Tvlis, rom Sexvedrebi ufro xSirad un<strong>da</strong> tardebodes. erTerTi<br />
monawile imaze amaxvilebs yuradRebas rom soflis mxar<strong>da</strong>Weris<br />
programis farglebSi mosaxleoba, Cabmuli iyo, maT problema<br />
gansazRvres <strong>da</strong> iaqtiures kidec, magram aris sxva magaliTebi, roca isini<br />
pasiuroben. jgufis sxva monawile acxadebs, rom gubernatori Sexv<strong>da</strong><br />
mosaxleobas <strong>da</strong> SesTavaza CarTuliyvnen wyalgayvanilobis rogorc<br />
<strong>da</strong>gegmvis, aseve Tanxebis monitoringis procesSi, Tumca mas ar gaugia<br />
imis Sesaxeb, rom vinme Seikriba <strong>da</strong> es sakiTxi gagrZel<strong>da</strong>. monawile<br />
<strong>da</strong>sZens, rom xelmeore Sexvedras SeiZleba ufro aqtiurebi gaexa<strong>da</strong> isini.<br />
196
3.3.8. samegrelo–zemo svaneTi<br />
zugdidis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. zugdidis sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
sakrebulo avrcelebs sxdomebis Sesaxeb informacias – sakrebulos,<br />
biurosa <strong>da</strong> <strong>da</strong>rgobrivi komisiebis sxdomebis ganrigi Tavsdeba<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze, xolo mniSvnelovani sakiTxebis (biujetis<br />
<strong>da</strong>mtkiceba, gamgeblis arCevnebi) ganxilvisas informacia miewodeba<br />
medias <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebs. raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenelebi acxadeben, rom<br />
informaciis miReba SesaZlebelia adgilobrivi presis – gazeT<br />
„zugdidelebis“ meSveobiT <strong>da</strong> piradi kontaqtebiT, erT-erTi maTgani ki<br />
umetesad piradi kontaqtebiT iRebs informacias.<br />
sakrebulos reglamentSi sxdomaTa televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong><br />
internet saSualebebiT translirebis sakiTxi gaTvaliswinebuli ar aris.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, beWdviTi media sustad aris<br />
warmodgenili raionSi, arsebobs adgilobrivi televizia „odiSi“, magram<br />
media nakleba<strong>da</strong>a <strong>da</strong>interesebuli <strong>da</strong> CarTuli sakrebulos muSaobaSi. igi<br />
sxdomaTa translirebis sul or–sam SemTxvevas ixsenebs – rodesac<br />
mimdinareob<strong>da</strong> sakrebulos Tavmjdomaris, misi moadgileebisa <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>rgobrivi komisiebis arCevnebi, sxva SemTxvevebSi, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />
yovelTvis saqmis kursSi arian, sakrebulos saqmianobas TiTqmis ar<br />
aSuqeben. sakrebulos warmomadgeneli aRniSnavs, rom am etapze apireben<br />
adgilobriv radio „aTinaTTan“ SeaTanxmon TanamSromlobis formati <strong>da</strong><br />
imedovnebs, rom am gziT moxerxdeba sakrebulos muSaobis gaSuqeba.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebi sajaroa, rac organuli kanoniT aris <strong>da</strong>dgenili,<br />
magram gamonaklis SemTxvevebSi SesaZloa sxdoma <strong>da</strong>ixuros. zugdidis<br />
sakrebulos sxdomebi arasodes <strong>da</strong>uxuravs, aseTi SemTxveva maT<br />
praqtikaSi ar yofila. rac Seexeba sxdomebis Sesaxeb informacias,<br />
acxadebs, rom reglaments aTavseben sainformacio <strong>da</strong>faze, yvela<br />
<strong>da</strong>interesebuli piri iRebs informacias, xSirad piradi<br />
kontaqtiTac/<strong>da</strong>rekviTac atyobineben arasamTavrobo organizaciebs.<br />
sakrebulos sxdomis oqmebis sajaroobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT,<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom oqmi xelmisawvdomia yvela<br />
moqalaqisaTvis. kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoTxovis SemTxvevaSi,<br />
sxdomis oqmi imave dRes gaicema. fokus jgufis monawileTagan mediis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom misTvis oqmi xelmisawvdomia, erTma<br />
gviTxra, rom am sakiTxze sakrebulosaTvis ar miumarTavs, magram<br />
varaudobs, rom oqmze xelmisawvdomoba masSi mocemul sakiTxebze iqneba<br />
<strong>da</strong>mokidebuli. erTs ar gamouTxovia, magram fiqrobs, rom igi<br />
xelmisawvdomia, xolo erTis informaciiT, met-naklebad xelmisawvdomia.<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gamoqveynebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos<br />
197
saqmianobis Sesaxeb informacia TiTqmis vrceldeba. misi TqmiT, qveyndeba<br />
mxolod normatiuli aqtebi, romelTa gamoqveynebac kanoniT aris<br />
gaTvaliswinebuli. rac Seexeba sxva informacias, mas Zalze iSviaTad<br />
aSuqeben adgilobriv gazeTSi „zugdidelebi“. garkveul informacias<br />
aTavseben sakrebulos veb–gverdzec, Tumca es ukanaskneli naklebad aris<br />
xelmisawvdomi mosaxleobisaTvis. igi zoga<strong>da</strong>d aRniSnavs, rom sxva saxis<br />
informacia naklebad qveyndeba. fokus jgufis orma monawilem gacxa<strong>da</strong>,<br />
rom sakrebulos aparati sakrebulos saqmianobis Sesaxeb maT<br />
informacias ar awvdis, xolo sxvebis azriT, Tu moiTxoven, miawvdian<br />
kidec.<br />
sakrebulos warmomadgenlis TqmiT, moqalaqeebi xSirad mimarTaven maT<br />
gancxadebiT sajaro informaciis gamoTxovis Sesaxeb. statistikis<br />
Sesaxeb Tavad ar flobs zust informacias. sakrebuloSi aseve iwarmoeba<br />
sajaro informaciebis reestri. romlis safuZvelzec Sesabamis<br />
informacias awvdian prezidentsa <strong>da</strong> parlamentis Tavmjdomares.<br />
rac Seexeba sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoTxovisas mis<br />
droulad gacemis sakiTxs, fokus jgufis sam monawiles gamocdileba<br />
informaciis gamoTxovisa ar gaaCnia, maTgan erTis varaudiT, vadebi ar<br />
irRveva, meores hgonia, rom vadebi irRveva, xolo mesame Tvlis, rom<br />
gaaCnia informacias vin iTxovs – iuriduli piri Tu moqalaqe, misi<br />
mosazrebiT, iuridiul pirs ufro ukeT emsaxurebian. amave monawilis<br />
TqmiT, piradi kontaqtebis gamoyenebiT SeiZleba mosakreblis ga<strong>da</strong>xdis<br />
gareSec miiRo informacia. erTi monawile fiqrobs, rom vadebi xSirad<br />
imis gamo irRveva, rom gancxadebis Sinaarss ver igeben <strong>da</strong><br />
ganmartebisaTvis mimarTaven avtors, am procesSi ki dro gadis.<br />
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs „Ria karis“ sxdomis Catarebis<br />
sakiTxs. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom misi Catarebis<br />
aucilebloba ar yofila. jer-jerobiT dRis wesrigSi ar <strong>da</strong>mdgara iseTi<br />
sakiTxi, romelic moiTxov<strong>da</strong> „Ria karis“ sxdomis Catarebas. misi<br />
gancxadebiT, Tu saqme exeba informaciis Riaobas, maSin yoveli<br />
sakrebulos sxdoma aseTad SeiZleba CaiTvalos.<br />
mniSvnelovania aRiniSnos, rom parlamentis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis komitetis<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis arseboba sakrebulos warmomadgenlisaTvis<br />
cnobili ar aris.<br />
CarTuloba. sakrebulos warmomadgeneli aRniSnavs, rom moqalaqeebs<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebisaTvis gancxadebiT ar miumarTavT,<br />
radgan sakrebulos sxdomebi Riaa <strong>da</strong> yvela <strong>da</strong>interesebul pirs<br />
winaswari SeTanxmebis gareSec SeuZlia <strong>da</strong>eswros. misi TqmiT,<br />
sakrebulos sxdomebs ZiriTa<strong>da</strong>d arasamTavrobo <strong>da</strong> saTemo<br />
organizaciebis warmomadgenlebi eswrebian, rigiTi moqalaqeebi ki<br />
sxdomaze praqtikulad ar misulan, es albaT maTi kompetenciis<br />
naklebobiTac aris ganpirobebuli – yvela moqalaqe ver erkveva biujetis<br />
formirebis, problemebis prioritetebis mixedviT ranJirebisa <strong>da</strong> sxva<br />
sakiTxebSi.<br />
198
fokus jgufis monawileTagan erTi acxadebs, rom mediis<br />
warmomadgenlebi eswrebian sxdomebs, erT monawiles informacia ar<br />
gaaCnia mediis <strong>da</strong>swrebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. Tavad mediis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom eswreba, Tumca amas sistematuri xasiaTi ara aqvs –<br />
eswrebian <strong>da</strong> aSuqeben mxolod im sxdomebs, romlebze<strong>da</strong>c, maTi azriT,<br />
saintereso sakiTxi ganixileba. rac Seexeba maT specialuri adgilebiT<br />
uzrunvelyofas, erTi monawilis gancxadebiT, aseTi adgilebi<br />
gamoyofili ar aris, Tumca es ar qmnis problemas. jgufis erT-erTi<br />
monawile sxdomas pira<strong>da</strong>d ar <strong>da</strong>swrebia.<br />
sakrebulos sxdomaze gansaxilvel sakiTxebze sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa monawileobis Sesaxeb fokus jgufis monawileebi<br />
acxadeben, rom moqalaqeebi sakrebulos ZiriTa<strong>da</strong>d konkretuli<br />
TxovnebiT mimarTaven, xolo sxdomebTan <strong>da</strong>kavSirebiT maTi interesi <strong>da</strong><br />
CarTuloba naklebia, sazogadoeba Tvlis, rom maT azrs araviTari<br />
mniSvneloba ara aqvs ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi. erTi monawilis<br />
TqmiT, mosaxleoba ar interesdeba sakrebulos muSaobiT <strong>da</strong> ar eswreba<br />
sxdomebs, Tumca <strong>da</strong>swreba Tavisufalia. igi amas afasebs, rogorc<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong>bal xarisxs. erTi monawilis azriT,<br />
sazogadoebis sxdomebze <strong>da</strong>swrebis survili ganpirobebulia<br />
gansaxilveli sakiTxis aqtualurobiT – magaliTad, biujetis an sxva<br />
mniSvnelovani sakiTxis ganxilvisas sazogadoeba ufro metad aris<br />
CarTuli. erTi monawilis gancxadebiT, sakrebulo arasodes avrcelebs<br />
inforacias sxdomebis Sesaxeb. es informacia sajaro rom iyos, iqneb<br />
moqalaqeebma moindomon kidec sxdomebze <strong>da</strong>swreba.<br />
kiTxvaze, Tu visi iniciativiT xdeba sazogadoebis warmomadgenelTa<br />
<strong>da</strong>swreba sakrebulos sxdomebze, fokus jgufis monawileTa pasuxebi<br />
orgvaria – erTni fiqroben, rom iniciativa ufro sazogadoebisagan<br />
modis, xolo zogierTebis azriT, iniciatori Tavad sakrebuloa, radgan<br />
maT xSirad ugzavnis mosawvevebs <strong>da</strong> yovelTvis avrcelebs informacias<br />
sxdomis Sesaxeb.<br />
sakrebulos reglamentSi gaTvaliswinebuli ar aris sakrebulos<br />
komisiebis samuSao jgufebSi sazogadoebis warmomadgenelTa mowvevis<br />
sakiTxi. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, samuSao jgufebSi<br />
sazogadoebis warmomadgenlebi mainc arian CarTulni, radgan samuSao<br />
jgufebis Seqmna swored maSin xdeba saWiro, roca sakrebuloSi ar<br />
moiZebneba Sesabamisi kvalifikaciisa <strong>da</strong> kompetenciis mqone kadrebi <strong>da</strong><br />
aucilebelia maTi mowveva, sxva SemTxvevaSi sakiTxs Tavad <strong>da</strong>rgobrivi<br />
komisia ganixilavs. magaliTad, axla aq ori samuSao jgufi<br />
funqcionirebs, romelTagan erTi heraldikasTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />
sakiTxebze muSaobs, xolo meore _ quCebis saxeldebasTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />
sakiTxebze.<br />
zugdidis sakrebulos reglamentSi gaTvaliswinebulia <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis teritoriaze registrirebul amomrCevelTa saerTo<br />
raodenobis aranakleb 3%-is moTxovniT sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis sakiTxi. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas<br />
aseTi moTxovniT sakrebulosaTvis ar miumarTavs. aseve ar mouTxoviaT<br />
199
ama Tu im sakiTxis sajaro ganxilvis mowyoba. reglamentSi ar aris<br />
gamsvleli sxdomis Catarebis sakiTxi regulirebuli. sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, es dokumenti ga<strong>da</strong>xedvas saWiroebs, radgan<br />
masSi bevri sakiTxi ar aris gaTvaliswinebuli, es ki Sesabamisi<br />
gamocdilebis uqonlobiT iyo gamowveuli. amJamad debulebis<br />
ganaxlebaze muSaoben <strong>da</strong> <strong>da</strong>axloebiT 2–3 TveSi axal re<strong>da</strong>qcias<br />
<strong>da</strong>amtkiceben. gamsvleli sxdomis CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> gazrdis mizniT<br />
apireben amgvari praqtikis SemoRebas.<br />
sakrebulos riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis SemTxvevebis<br />
Sesaxeb informacias ar floben fokus jgufis monawileebi – sami<br />
maTganis gancxadebiT, aseTi moTxovna mosaxleobas arasodes <strong>da</strong>uyenebia.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, marTalia, reglamenti ar<br />
iTvaliswinebs amomrCevelTa mier peticiis wesiT sakrebuloSi<br />
normatiuli aqtis proeqtis inicirebis sakiTxs, magram es imas ar<br />
niSnavs, rom aq sakanonmdeblo vakuumia. misi gancxadebiT, mTavaria<br />
organuli kanoni ar <strong>da</strong>irRves. ase rom, aRniSnul sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
moqalaqeTa momarTvis SemTxvevaSi, avtomaturad isargeblebdnen<br />
organuli kanoniT. warmomadgenlis TqmiT, mosaxleobas amgvari<br />
iniciativa arasodes gamouCenia.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mosaxleobasTan Sexvedris sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom maT moqalaqeebis miRebis dro<br />
oficialurad aqvT <strong>da</strong>wesebuli. fokus jgufis monawileebi amboben, rom<br />
sakrebulos wevrebi mosaxleobas xvdebian maTTvis TavianTi saqmianobis<br />
gacnobisa <strong>da</strong> arsebul problemaTa ga<strong>da</strong>Wris mizniT, magram gasarkvevia,<br />
ramdenad xdeba am Sexvedrebze moqalaqeTa azris gaTvaliswineba, amasTan<br />
Sexvedrebis perioduloba sazogadoebis aqtiurobazea <strong>da</strong>mokidebuli. rac<br />
Seexeba angariSis Cabarebis sakiTxs, sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom angariSsac abareben – magaliTad mohyavs gaxarjuli<br />
biujetis Sesaxeb angariSi, sa<strong>da</strong>c detalurad gaiwera ra gakeT<strong>da</strong> wlis<br />
ganmavlobaSi. rogorc ukve aRiniSna, sakrebulo gegmavs gasvliTi<br />
sxdomebis Catarebas, rac kargi saSualeba iqneba adgilobrivi<br />
mosaxleobisTvis angariSis Casabareblad. fokus jgufis monawileTagan<br />
erTi sakrebulos wevrebis mier angariSis Cabarebis Sesaxeb informacias<br />
ar flobs, erTi acxadebs, rom isini angariSs ar abareben, xolo ori<br />
maTgani garkveul pasuxs ver iZleva, mxolod varaudoben, rom aseTi ram<br />
ar xdeba.<br />
rac Seexeba sakrebulos Tanamdebobis pirebTan <strong>da</strong> sakrebulosTan<br />
urTierTobisaTvis sakrebulos aparatisadmi moqalaqeTa mimarTvas <strong>da</strong><br />
maT mier am sakiTxis mogvarebaSi <strong>da</strong>xmarebis gawevas, fokus jgufis erTerTi<br />
monawile, romelic amave dros mediis warmomadgenelia, acxadebs,<br />
rom aparati mas exmareba, radgan sakrebulo ufro <strong>da</strong>interesebulia<br />
mediasTan urTierTobiT _ maTi muSaoba xom mediam un<strong>da</strong> gaaSuqos. erTi<br />
maTgani acxadebs, rom aparati garkveul <strong>da</strong>xmarebas uwevs, xolo jgufis<br />
or monawiles sakrebulos aparatTan saqme arasodes hqonia.<br />
200
SekiTxvaze – ra problemur sakiTxebs <strong>da</strong>asaxeleben sakrebulos<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> mxriv,<br />
fokus jgufis monawileTa pasuxebi Semdegia: erT-erTi monawile<br />
problemad miiCnevs sakrebulos wevrTa umetesobis pasiurobas, misi<br />
mosazrebiT, maTi umravlesoba ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
saerTod ar monawileobs <strong>da</strong> rasac etyvian, imas aZleven xmas, maT<br />
SeiZleba warmodgenac ara aqvT ras uyares kenWi. monawilis azriT, cudi<br />
mdgomareobaa sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> TvalsazrisiTac, Zalian<br />
<strong>da</strong>balia ndobis faqtori. fokus jgufis erTi monawile miiCnevs, rom<br />
sazogadoebas informacias arasakmarisad awvdian – zugdidSi televizia<br />
muSaobs <strong>da</strong> un<strong>da</strong> cxaddebodes sxdomebis Sesaxeb, es xels Seuwyob<strong>da</strong><br />
moqalaqeTa aqtiurobas. jgufis ori monawile problemad asaxelebs im<br />
garemoebas, rom SemuSavebuli ar aris sakrebulosa <strong>da</strong> sazogadoebis<br />
TanamSromlobis meqanizmi, rac iwvevs sazogadoebis nakleb CarTulobas<br />
<strong>da</strong>, Sesabamisad, sakrebulos muSaobis nakleb gamWvirvalobas.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. zugdidis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis<br />
proeqti qveyndeba adgilobriv gazeT „zugdidSi“ <strong>da</strong> sakrebulos veb–<br />
gverdze. fokus jgufis yvela monawile a<strong>da</strong>sturebs biujetis proeqtisa<br />
<strong>da</strong> mis Taobaze komisiebis <strong>da</strong>skvnebis gamoqveynebas. sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom sajaro ganxilvebic ewyoba, romlebSic<br />
ZiriTa<strong>da</strong>d gamgeobaSi momuSave sajaro moxeleebi monawileoben, xolo<br />
<strong>da</strong>interesebis SemTxvevaSi – sazogadoebis warmomadgenlebic.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis programa<br />
yovelwliurad muSavdeba <strong>da</strong> es <strong>da</strong>mokidebulia gamgeobis xelT arsebul<br />
saxsrebze. rogorc gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
socialuri proeqtebi finansdeba – wels, magaliTad, adgilobriv<br />
skolaSi inkluziuri swavlebis programa finansdeba. aRniSnuli<br />
dokumenti adgilobriv gazeT „zugdidSi“ qveyndeba, ewyoba sajaro<br />
ganxilvebic, sa<strong>da</strong>c moqalaqeebs iwveven gansaxorcielebeli programis<br />
sferos Sesabamisad, magaliTad, gzis reabilitaciis proeqtis<br />
ganxilvisas mowveuli iyo mosaxleoba, romelic am gziT sargeblobs,<br />
maTTan erTad SemuSav<strong>da</strong> samoqmedo gegma <strong>da</strong> vadebi. fokus jgufis erTerTi<br />
monawile socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis arsebobis<br />
Sesaxeb informacias ar flobs, ori maTganisaTvis cnobilia, rom fondi<br />
„aTaswleulis gamowveva“ muSaob<strong>da</strong> dokumentis SemuSavebaze, ris<br />
Sesaxebac adgilobriv presaSic <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong>. erT maTgans ki mxolod<br />
gagonili aqvs proeqtis arsebobis Sesaxeb.<br />
gamgeobis warmomadgeneli SekiTxvaze – qveyndeba Tu ara sakrebulos<br />
sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebi, pasuxobs, rom miRebuli<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebi qveyndeba adgilobriv gazeT „zugdidSi“, romelTanac<br />
Sesabamisi xelSekrulebaa gaformebuli.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgeobis saqmianobis Sesaxeb<br />
informacia qveyneba ZiriTa<strong>da</strong>d gazeT „zugdidSi“. aq awarmoeben sajaro<br />
201
informaciebis reestrsac. moTxovnis SemTxvevaSi moqalaqeebi maqsimum 5<br />
dReSi iReben informacias, Tumca cdiloben, rom es va<strong>da</strong> 2–3 dRes ar<br />
ga<strong>da</strong>acilon. gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebi TiTqmis<br />
yoveldRe mimarTaven maT saWiro informaciisaTvis. fokus jgufis erTerT<br />
monawiles gamgeobi<strong>da</strong>n sajaro informaciis gamoTxovis SemTxvevaSi<br />
kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili vadebis <strong>da</strong>cvis Sesaxeb informacia ara aqvs,<br />
xolo erTi acxadebs, rom vadebi xSirad imis gamo irRveva, rom<br />
zogierTi gancxadebis Sinaarsi gaugebaria, misi garkveva ki <strong>da</strong>matebiT<br />
dros moiTxovs.<br />
CarTuloba. zugdidis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sazogadoebisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenlebi, gamgeobis TanamSromlebTan<br />
erTad, CarTulni arian <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis<br />
ganxilvaSi. fokus jgufis monawileTagan, mxolod erTi saubrobs<br />
sazogadoebis monawileobaze – organizacia, romelsac is warmoadgens,<br />
biujetis monitoringis proeqts axorcielebs, romlis farglebSi 6<br />
Tematuri jgufia Seqmnili, yoveli jgufi TveSi erTxel ikribeba, xolo<br />
or TveSi erTxel jgufebis gaerTianebuli sxdoma imarTeba. am<br />
Sexvedrebze ixileba <strong>da</strong>samtkicebeli biujeti, iseve rogorc<br />
<strong>da</strong>mtkicebuli biujetis xarjvis sakiTxebi. fokus jgufis or monawiles<br />
zusti informacia ara aqvs biujetis proeqtis ganxilvaSi sazogadoebis<br />
monawileobis Sesaxeb, ambobs,rom albaT monawileoben, Tumca ucnobia<br />
ramdenad iTvaliswineben maT mosazrebebs. erTi maTgani ki Tvlis, rom<br />
sazogadoeba aseT sxdomebSi ar monawileobs.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis proeqtze sazogadoebis<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi miuRiaT, ZiriTa<strong>da</strong>d im organizaciebisagan,<br />
romlebic biujeti<strong>da</strong>n finansdebian. isini sxdomebze warmoadgenen xolme<br />
sakuTar proeqtebs <strong>da</strong> ganxilvisas maT gaTvaliswinebas iTxoven. fokus<br />
jgufis or monawiles SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT ar warudgenia, xolo or maTgans es gamocdileba aqvs<br />
TavianTi organizaciebis mier ganxorcielebuli proeqtebis farglebSi.<br />
erTi maTgani periodulad awvdis maT monitoringis Sedegebs, xolo<br />
meorem wina<strong>da</strong>debebiT mimarTa gamgeobas biujetSi socialur <strong>da</strong>xmarebaze<br />
gamoyofili Tanxebis konkretul socialur jgufebze gaweris Sesaxeb,<br />
rac gaTvaliswinebul iqna.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis proeqtze Semosul<br />
SeniSvnebs sakrebulos ga<strong>da</strong>scemen biujetis <strong>da</strong>mtkicebamde, ris Semdegac<br />
imarTeba ganmeorebiTi ganxilvebi <strong>da</strong> xdeba sakiTxebis biujetSi<br />
gaTvaliswineba. misi TqmiT, sakrebulo umeteswilad iTvaliswinebs maT<br />
SeniSvnebsa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebs.<br />
fokus jgufis monawileebi<strong>da</strong>n mxolod erTi iyo CarTuli raionis<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis programis ganxilvaSi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobi<strong>da</strong>n am dokumentze SeniSvnebi <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>debebi Semodis – roca erT quCaze keTdeba ganaTeba an gza,<br />
mezobeli quCis macxovreblebic Semodian msgavsi wina<strong>da</strong>debiT. programis<br />
sajaro ganxilvebis dros mosaxleobisagan Semosuli wina<strong>da</strong>debebi<br />
sakrebulos ga<strong>da</strong>ecema, romelic Semdeg prioritetebis mixedviT<br />
202
ganixilavs TiToeul maTgans <strong>da</strong>, Tuki biujeti iZleva amis saSualebas,<br />
maT iTvaliswineben.<br />
zugdidis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris<br />
araqarTulenovan moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofa.<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom maT Tarjimnis momsaxureba ar<br />
sWirdebaT, radgan Si<strong>da</strong> resursebiT (ucxo enebis mcodne TanamSromlebis<br />
meSveobiT) agvareben am problemas.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, rwmunebulebs soflis<br />
mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi <strong>da</strong>evalaT SeeswavlaT maT<br />
teritoriul <strong>erTeulebSi</strong> arsebuli problemebi. am mizniT isini<br />
atarebdnen mosaxleobasTan Sexvedrebs. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom<br />
rwmunebuli kargad icnobs mosaxleobis saWiroebebs, igi prioritetebs<br />
mainc adgilze gasvliT, mosaxleobasTan Sexvedrebisa <strong>da</strong><br />
konsultaciebis safuZvelze ikvlevs. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom raionis 30–ve soflisaTvis aris Tanxebi gaTvaliswinebuli <strong>da</strong><br />
programa yvela administraciul erTeulSi ganxorcieldeba.<br />
aRniSnuli programis Sesaxeb informacias flobs fokus jgufis yvela<br />
monawile, erTma maTganma ki programis Sesaxeb gamarTuli diskusiis<br />
Sesaxebac icis. rwmunebulebis mier programis farglebSi saWiroebaTa<br />
gamovlenasa <strong>da</strong> am mizniT mosaxleobasTan SexvedrebTan <strong>da</strong>kavSirebiT,<br />
erT-erTi monawile acxadebs, rom amis Sesaxeb araferi smenia, meoris<br />
azriT, rwmunebulebi saWiroebebs ar ikvleven <strong>da</strong> ar icis ramdenad aqvT<br />
rwmunebulebs amis ganxorcielebis meqanizmi. erTma monawilem SeniSna,<br />
rom rwmunebulis uflebebi SezRudulia, mas mxolod informacia miaqvs<br />
gamgeobamde, magram ar icis iqneba Tu ara is gaTvaliswinebuli, Tumca<br />
misTvis cnobilia, rom rwmunebuli mosaxleobasTan Sexvedrebs marTavs.<br />
fokus jgufis mxolod erT monawiles aqvs monawileoba miRebuli<br />
rwmunebulebTan prioritetebis gansazRvris mizniT Catarebul<br />
SexvedrebSi. erT aseT Sexvedraze, sa<strong>da</strong>c rwmunebuli <strong>da</strong> mosaxleoba<br />
monawileob<strong>da</strong>, 11 soflisaTvis ganisazRvra ganviTarebis prioritetebi,<br />
Tumca, rogorc monawile acxadebs, procesis bolomde miyola ver<br />
moxerxa <strong>da</strong> zogan gegmebi mxolod gegmebad <strong>da</strong>rCa.<br />
angariSvaldebuleba. zugdidis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sesaxvedrad dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT. rac Seexeba <strong>da</strong>narCeni samsaxuris<br />
ufrosebs, maTTvis moqalaqeebTan Sexvedris dro SezRuduli ar aris.<br />
fokus jgufis erTi monawile a<strong>da</strong>sturebs gamgeobis Tanamdebobis pirTa<br />
mosaxloebasTan Sexvedrebs – isini soflebSic gadian <strong>da</strong> adgilze<br />
xvdebian mosaxleobas. ori monawile varaudobs, rom SeiZleba xvdebian<br />
moqalaqeTa iniciativiT, erTi monawile ki fiqrobs, rom xvdebian<br />
mxolod im SemTxvevaSi, Tu TviTon maT sWirdebaT.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas xvdeba rwmunebulic.<br />
igi, TveSi erTxel mainc, ikvlevs maT problemebs <strong>da</strong> maTTan erTad<br />
adgens prioritetebs, Semdeg ki, ganxorcielebis mizniT, gamgeobaSi<br />
203
<strong>da</strong>samtkiceblad Seaqvs proeqtebi. rwmunebuli aseve Suamdgomlobas uwevs<br />
mosaxleobas gamgebelTan <strong>da</strong> mis moadgileebTan Sesaxvedrad.<br />
rac Seexeba angariSis Cabarebis sakiTxs, gamgeobis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, gamgebeli sakrebulos angariSs 6 TveSi erTxel abarebs,<br />
romelic Semdeg adgilobriv gazeTSic qveyndeba. fokus jgufis<br />
monawileTagan sami acxadebs, rom gamgebeli mosaxleobas mxolod maSin<br />
xvdeba, Tu problemaa ga<strong>da</strong>sWreli, xolo erTi fiqrobs, rom es xdeba<br />
mxolod arCevnebis periodSi. angariSs aqveyneben Tu ara, monawileebs<br />
informacia ara aqvT, erTi ki acxadebs – angariSi albaT qveyndeba<br />
presaSi, iseve rogorc biujeti.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi gamgeobis<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxebad, monawileTagan erTi pasuxobs, rom kargi iqnebo<strong>da</strong><br />
adgilobrivi xelisufleba sazogadoebis azrs iTvaliswinebdes. meore ki<br />
aRniSnavs, rom problemas warmoadgens is garemoeba, rom mosaxleoba ar<br />
endoba samTavrobo struqturebs, radgan maTi azris gaTvaliswineba<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi arasodes xdeba, Tumca aRniSnavs, rom<br />
es sazogadoebis pasiurobis bralic aris. erTi monawile fiqrobs, rom<br />
sazogadoebam metad un<strong>da</strong> iaqtiuros. misi TqmiT, zugdidSi arasamTavrobo<br />
seqtori sakmaod Zlieria, magram es mainc ar aris sakmarisi.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i qalaqi foTi<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. foTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb Tavsdeba sakrebulos sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze, romelic sakmaod TvalsaCino adgilas aris ganTavsebuli. foTSi<br />
moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenelTa<br />
nawili am informacias piradi kontaqtebis meSveobiT iRebs, isic<br />
SemTxveviT – Tu TviTon <strong>da</strong>rekaven. roca moqalaqeebi sakrebulos<br />
informaciisTvis mimarTaven, sakrebulos warmomadgenlebi pasuxoben, rom<br />
igi ganTavsebulia sainformacio <strong>da</strong>faze. fokus jgufis erTi monawilis<br />
gancxadebiT, adre sakrebulo atyobineb<strong>da</strong> mas aramarto sakrebulos,<br />
aramed komisiis sxdomebis Taobazec, axla ki sakrebulos sxdomebis<br />
Sesaxeb Zlivs iRebs informacias. meore monawile informacias<br />
adgilobrivi media saSualebebi<strong>da</strong>n iRebs, erTi – didi xania ar<br />
<strong>da</strong>interesebula am sakiTxiT <strong>da</strong> informacia ara aqvs, sxva monawile ki<br />
aRniSnavs, rom sakrebulo TveSi erTxel awvdis reglaments, romlis<br />
mixedviTac <strong>da</strong>gegmilia sxdomebi, magram zogjer es TariRebi icvleba <strong>da</strong><br />
informaciis ga<strong>da</strong>mowmeba Wirs, am reglamentSi riggareSe sxdomebis<br />
Sesaxeb ar aris miTiTebuli, amitomac aseT sxdomebs ver eswrebian. erT–<br />
erTi monawilis organizaciis gamgeobis wevri sakrebulos wevric aris<br />
<strong>da</strong> misi meSveobiT mogvarebuli aqvs komunikaciis sakiTxi, Tumca<br />
aRniSnavs, rom sakrebulos wevrebs xSirad Tava<strong>da</strong>c ara aqvT winaswar<br />
informacia, Tu rodis un<strong>da</strong> Catardes sxdomebi.<br />
204
eglamentiT gaTvaliswinebuli ar aris sakrebulos sxdomaTa<br />
televiziiT, radiomauwyeblobiT an internet saSualebebiT translirebis<br />
sakiTxi. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sxdomebi Suqdeba<br />
adgilobrivi televiziis „mecxre talRis“ mier, aqe<strong>da</strong>nve ga<strong>da</strong>icema<br />
informacia sxdomebis Catarebis Sesaxebac, am televiziis<br />
warmomadgenlebi yvela sxdomas eswrebian.<br />
sakrebulos warmomadgenlis mixedviT, sakrebulos biurosa <strong>da</strong> komisiis<br />
sxdomebi sajaroa, maTi Catarebis Sesaxeb informacia vrceldeba<br />
sainformacio <strong>da</strong>fis meSveobiT – samuSao reglamenti Tavsdeba<br />
TvalsaCino adgilas <strong>da</strong> yvela msurvels SeuZlia miiRos misTvis saWiro<br />
informacia. <strong>da</strong>faze yovelTvis gamokrulia sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebis dRis wesrigi.<br />
rac Seexeba sakrebulos sxdomebis oqmebis xelmisawvdomobis sakiTxs,<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom misi gacnoba nebismier<br />
moqalaqes SeuZlia, magram amisaTvis jer gancxadebiT un<strong>da</strong> mimarTos<br />
sakrebulos. misi TqmiT, msgavsi informaciis gamoTxovis ramdenime<br />
SemTxveva hqon<strong>da</strong>T. sakrebulos sxdomis oqmebis xelmisawvdomobis faqts<br />
a<strong>da</strong>sturebs fokus jgufis yvela monawile – maTi gancxadebiT, am mxriv<br />
problemebi namdvilad ar aris, oficialuri gancxadebis safuZvelze<br />
informacia yvelasaTvis xelmisawvdomia.<br />
rac Seexeba sakrebulos saqmianobis Sesaxeb sxva informaciis<br />
gavrcelebas, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, aseTi informacia<br />
sakrebulosa <strong>da</strong> qalaqis veb–gverdebze qveyndeba <strong>da</strong> sakrebulo cdilobs<br />
etapobrivad/periodulad, mimdinare saqmianobebis mixedviT, ganaTavsos<br />
xolme informacia. misi gancxadebiT, xSirad maT saqmianobas presa <strong>da</strong><br />
televiziac aSuqebs, magram isini amas (gansakuTrebiT presa) TavianTi<br />
interesebis Sesabamisad akeTeben. fokus jgufis monawileebis<br />
mosazrebiT, <strong>da</strong>dgenili wesiT – gancxadebiT gamoTxovis SemTxvevaSi, arc<br />
amgvari informaciis miReba warmoadgens problemas – sakrebulos<br />
aparati moTxovnis safuZvelze nebismier moqalaqes awvdis informacias<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb.<br />
sakrebulos warmomadgenlis TqmiT, moqalaqeebi sakrebulos sajaro<br />
informaciis gamoTxovis Sesaxeb gancxadebiT mimarTaven, Tumca aqve<br />
aRniSnavs, rom mimdinare wels aseTma mimarTvebma iklo, es ki<br />
gamowveulia im garemoebiT, rom gasul wels socialuri Temebi ufro<br />
aqtualuri iyo. misi gancxadebiT, sakrebuloSi iwarmoeba sajaro<br />
informaciebis reestri, romelic 4 wels moicavs. rac Seexeba<br />
statistikas, gasul wels sajaro informaciis gamoTxovis 14 ganacxadi<br />
iyo Sesuli sakrebuloSi, xolo wina mowvevis sakrebulos aseTi<br />
gancxadebiT 39-ma moqalaqem mimarTa.<br />
sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT,<br />
fokus jgufis monawileTagan xuTi aRniSnavs, rom informaciis<br />
gamoTxovisas kanoniT <strong>da</strong>dgenili vadebi ar irRveva, ori acxadebs, rom<br />
ar gaugia sakrebulos mier informaciis gacemisas vadebis <strong>da</strong>rRvevis<br />
faqtebis Sesaxeb, erTs informacia ara aqvs, xolo erTi acxadebs, rom<br />
205
SeiZleba vadebi ar <strong>da</strong>irRves, magram moTxovnil informacias sakrebulo<br />
arasodes gzavnis, <strong>da</strong>interesebulma pirma Tavad un<strong>da</strong> miakiTxos,<br />
sakrebuloSi ar aris sakuriero momsaxureba. amave monawilis TqmiT,<br />
erT-erTma partiam oficialurad gamoiTxova sakrebulos biujeti, magram<br />
pasuxi ver miiRo.<br />
CarTuloba. foTis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebs<br />
maTTvis miumarTavT sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT,<br />
umetesad axalgazrdebi mimarTaven xolme. yvela amgvari mimarTva<br />
kmayofildeba. fokus jgufis monawileebi aRniSnaven, rom media<br />
sakrebulos sxdomebs mxolod maSin eswreba, Tu maTTvis sxdomis Sesaxeb<br />
winaswar cnobilia, rac iSviaTad xdeba. Tuki sxdomis Sesaxeb Seityoben,<br />
Jurnalistebi erTmaneTs acnobeben xolme. <strong>da</strong>rbazSi presisTvis<br />
specialuri adgilebi gamoyofili ar aris, Tumca <strong>da</strong>swrebis mxriv arc<br />
sxva problema yofila.<br />
SekiTxvaze – cnobilia Tu ara fokus jgufis monawileTaTvis<br />
sakrebulos sxdomaze gansaxilvel sakiTxebSi sazogadoebis<br />
monawileobis Sesaxeb, isini pasuxoben, rom aseTi faqtebi maTTvis<br />
cnobili ar aris. maTi TqmiT, <strong>da</strong>mswreebs sxdomaze azris gamoTqmis,<br />
SekiTxvis <strong>da</strong>smisa <strong>da</strong> monawileobis uflebas ar aZleven. adre<br />
<strong>da</strong>mswreTaTvis TavianTi azris gamosaxatavad garkveuli dro iyo<br />
gamoyofili, axla ki, moqalaqe Tu sakuTar mosazrebas gamoTqvams, xelis<br />
SeSlis sababiT SeiZleba <strong>da</strong>rbazi<strong>da</strong>nac gaaZevon. erTi monawile miiCnevs,<br />
rom sazogadoebis warmomadgenlis sxdomaze misvlas araviTari azri ara<br />
aqvs, radgan ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT debatebi ar<br />
mimdinareobs, sxdomaze gamzadebuli ga<strong>da</strong>wyvetilebebiT modian <strong>da</strong><br />
mxolod kenWs uyrian, amboben, rom yvelaferi biuroze iqna<br />
SeTanxmebulio. erTi monawile ar eTanxmeba sxvaTa gamoTqmul azrs <strong>da</strong><br />
acxadebs, rom misTvis erTi faqtic ar aris cnobili, rom sazogadoebis<br />
warmomadgenels sakrebulos saqmianobaSi aqtiurad CarTva sur<strong>da</strong> <strong>da</strong> amis<br />
saSualeba ar misces, <strong>da</strong>swrebis ufleba SezRuduli ar aris, nebismier<br />
moqalaqes SeuZlia sxdomas <strong>da</strong>eswros <strong>da</strong> sakiTxebis ganxilvaSi<br />
monawileoba miiRos.<br />
foTis sakrebulos reglamenti iTvaliswinebs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
teritoriaze registrirebul amomrCevelTa saerTo raodenobis<br />
aranakleb 3%-is moTxovniT riggareSe sxdomis Catarebis sakiTxs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs riggareSe<br />
sxdomis mowvevis Sesaxeb gancxadebiT ar miumarTavT. sakrebulos<br />
gamsvleli sxdomis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT igi aRniSnavs, rom aseTi<br />
sxdomis Catareba, misTvis ucnobi mizezebis gamo, reglamentSi<br />
gaTvaliswinebuli ar aris, Tumca amomrCevlebs jer-jerobiT arc aseTi<br />
moTxovniT miumarTavT. fokus jgufis ramdenime monawilis informaciiT,<br />
gamsvleli <strong>da</strong> riggareSe sxdomebis Catarebis faqtebi ar yofila.<br />
sakrebulos mier konkretuli sakiTxis Sesaxeb sajaro ganxilvis<br />
mowyobis moTxovniT amomrCevlebma sakrebulos erTxel – biujetis<br />
proeqtis ganxilvasTan <strong>da</strong>kavSirebiT mimarTa <strong>da</strong> sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, moTxovna <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>. kiTxvaze, Tu ra<br />
206
procedurebi un<strong>da</strong> gaiaros moqalaqem aseTi moTxovnis <strong>da</strong>kmayofilebis<br />
SemTxvevaSi, igi pasuxobs, rom procedura martivia – moqalaqe<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze gamokruli reglamenti<strong>da</strong>n iRebs informacias,<br />
<strong>da</strong>interesebis SemTxvevaSi wers gancxadebas <strong>da</strong> werilobiTve ugzavnian<br />
pasuxs – Setyobinebas sxdomis an biuros TariRze <strong>da</strong> sxv. SesaZlebelia<br />
informacia telefoniTac miawodon. fokus jgufis monawileebi aseT<br />
SemTxvevas ixseneben – maTi TqmiT, erT-erTi opoziciuri partiis<br />
warmomadgenelma biujetis sajaro ganxilvis moTxovniT oficialurad<br />
mimarTa sakrebulos Tavmjdomares, magram misi moTxovna ar<br />
<strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong> <strong>da</strong> uaric ar <strong>da</strong>usabuTebiaT.<br />
„Ria karis“ sxdomebs reglamenti ar iTvaliswinebs <strong>da</strong> sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, praqtikulad, aseTi sxdomebi sakrebuloSi<br />
ar imarTeba. igi aseve aRniSnavs, rom sakrebulos komisiebTan arc<br />
droebiTi samuSao jgufebia Seqmnili, radgan amis saWiroeba ar yofila.<br />
reglamenti ar iTvaliswinebs agreTve amomrCevelTa mier normatiuli<br />
aqtis proeqtis peticis wesiT inicirebis sakiTxs, Tumca mosaxleobisagan<br />
msgavsi iniciativa arc yofila, sakrebulos warmomadgeneli aqve <strong>da</strong>sZens,<br />
rom saWiroebis SemTxvevaSi mas aucileblad gaiTvaliswinebdnen.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebsa <strong>da</strong> sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedris dro <strong>da</strong>wesebuli ara aqvT – nebismier samuSo dRes SeuZliaT<br />
maTi miReba. rac Seexeba Sexvedrebis organizebas, am sakiTxze<br />
pasuxismgebelia samdivno, swored maT un<strong>da</strong> mimarTos <strong>da</strong>interesebulma<br />
pirma sakrebulos Tanamdebobis pirTan Sexvedris sakiTxis<br />
mosagvareblad.<br />
fojus jgufis monawileTagan erT-erTi sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mier mosaxleobasTan Sexvedris Sesaxeb informacias ar flobs,<br />
ori monawile fiqrobs, rom isini mosaxleobas ar xvdebian, <strong>da</strong> mohyavT<br />
magaliTi, roca stiqiiT <strong>da</strong>zaralebuli moqalaqeebis jgufi mivi<strong>da</strong><br />
sakrebuloSi <strong>da</strong> iTxov<strong>da</strong> Sexvedras, magram am moqalaqeebs angariSi ar<br />
gauwies <strong>da</strong> Sexvedris nacvlad im maJoritar deputatTan gagzavnes,<br />
romelic maSin qalaqSi ar imyofebo<strong>da</strong>. erTi monawile acxadebs, rom<br />
moqalaqeebTan Sexvedra konkretulad sakrebulos wevrzea <strong>da</strong>mokidebuli,<br />
misi erTi nacnobi sakrebulos wevria <strong>da</strong> mudmivad aqvs Sexvedrebi<br />
mosaxleobasTan. fokus jgufis oTxi monawile acxadebs, rom moqalaqeebi<br />
TviTon akiTxaven sakrebulos wevrebs <strong>da</strong> Sexvedrac mxolod maTi<br />
iniciativiT imarTeba. erTi monawile aRniSnavs, rom sakrebulos wevrebi<br />
xalxSi mxolod winasaarCevno periodSi gadian, aseT dros isini TiTqmis<br />
yoveldRe awyoben Sexvedrebs.<br />
sakrebulos aparatis mier sakrebulosTan urTierTobis sakiTxSi<br />
mosaxleobisTvis <strong>da</strong>xmarebis gawevasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis<br />
monawileebi aRniSnaven, rom aparatisaTvis mimarTvis SemTxvevaSi, maTgan<br />
Seferxeba ar xdeba, ufro metic, zogi aRniSnavs, rom sakrebulosTan<br />
TanamSromlobiT ganxorcielebuli proeqtis farglebSi aparati xSirad<br />
maT saqmesac akeTebs <strong>da</strong>, saerTod, sakrebulosagan maT sruli mxar<strong>da</strong>Wera<br />
aqvT.<br />
207
ac Seexeba mosaxleobis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxs,<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos wevrebi, TavianTi<br />
samuSao procesi<strong>da</strong>n gamomdinare, angariSs etapobrivad abareben _<br />
sxva<strong>da</strong>sxva proeqtis ganxorcielebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gadian ubnebze <strong>da</strong><br />
detalurad awvdian informacias mosaxleobas. gar<strong>da</strong> amisa,<br />
amomrCevlebic xSirad rekaven <strong>da</strong> maTgan amomwurav informacias iReben.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi sakrebulos<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, erTi monawile ambobs, rom informacia sakrebulos<br />
sxdomebisa <strong>da</strong>, zoga<strong>da</strong>d, saqmianobis Sesaxeb ar vrceldeba. adre<br />
sakrebulos pressamsaxuri hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong> is avrceleb<strong>da</strong> informacias,<br />
sazogadoebis CarTulobac ufro maRali iyo – imdeni xalxi eswrebo<strong>da</strong><br />
sxdomebs, rom sakmarisi adgilebi aRar iyo <strong>da</strong> fexze dgoma uwev<strong>da</strong>T.<br />
erTi monawilis azriT, problema marto is ki ar aris, rom moqalaqeebi<br />
ar arian CarTuli procesSi, aramed is, rom sakrebulos wevrebic ki ar<br />
monawileoben ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebaSi. misi gancxadebiT, mosaxleobis<br />
TiTqmis naxevari ar icnobs sakrebulos wevrebs, informacia ara aqvs<br />
biujetze. mosaxleobas ar ainteresebs es sakiTxebi, radgan fiqroben,<br />
rom maT azrs mainc aravin gaiTvaliswinebs.<br />
jgufis erTi monawile acxadebs, rom sakrebulosa <strong>da</strong> sazogadoebas<br />
Soris TanamSromlobisaTvis sakmarisi meqanizmebi ar arsebobs, misi<br />
TqmiT, 2001–2002 wlebSi sakrebuloSi arasamTavrobo organizaciebis<br />
sakoordinacio sabWo arsebob<strong>da</strong>, romelic kviraSi erTxel xvdebo<strong>da</strong><br />
sakrebulos wevrebs <strong>da</strong> ixilav<strong>da</strong> mimdinare sakiTxebs. monawilis azriT,<br />
es sakrebulosa <strong>da</strong> sazogadoebas Soris TanamSromlobis kargi meqanizmi<br />
iyo, radgan kvalificiuri mediatoris saSualebiT xdebo<strong>da</strong><br />
sazogadoebasTan urTierToba, xalxsac arasamTavroboebis mimarT meti<br />
ndoba hqon<strong>da</strong> <strong>da</strong> Sedegic orive mxares akmayofileb<strong>da</strong>. igi miiCnevs, rom<br />
kargi iqnebo<strong>da</strong> am meqanizmis kvlav amuSaveba.<br />
meria<br />
sajarooba. foTis meriis warmomadgenlis gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqti qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze, aseve<br />
beWduri mediis <strong>da</strong>xmarebiT _ macnesa <strong>da</strong> adgilobriv gazeTSi „nikolaZis<br />
gza“. igi aRniSnavs, rom biujetis proeqtis sajaro ganxilvebic imarTeba<br />
<strong>da</strong> masSi sazogadoebis warmomadgenlebi monawileoben. fokus jgufis<br />
erTi monawile acxadebs, rom biujeti mxolod ganxilvis Semdeg<br />
qveyndeba, ori monawile acxadebs, rom proeqtic unaxavT gamoqveynebuli,<br />
erTi ki zustad ver ixsenebs, iyo Tu ara gamoqveynebuli, Tumca roca<br />
proeqti <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong>, mas nacnobma Jurnalistma miawo<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur-ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT meriis warmomadgeneli acxadebs, rom aseTi<br />
dokumenti muSavdeba, Tumca zustad ar icis ra periodulobiT,<br />
savaraudod, yovelwliurad. igi asaxelebs gasuli wlisa <strong>da</strong> mimdinare<br />
208
wlis garemos <strong>da</strong>cviTi xasiaTis proeqtebs. misi TqmiT, proeqtebis<br />
ganxorcielebaSi, rac wels aris <strong>da</strong>gegmili, aqtiura<strong>da</strong>a CarTuli<br />
arasamTavrobo seqtori <strong>da</strong> media. ar flobs informacias imis Sesaxeb,<br />
xdeba Tu ara am dokumentis gamoqveyneba <strong>da</strong> imarTeba Tu ara sajaro<br />
ganxilvebi.<br />
fokus jgufis ori monawilisaTvis cnobilia socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis SemuSavebis Sesaxeb, erTis informaciiT, igi 6<br />
TveSi erTxel muSavdeba, <strong>da</strong> mas biujetis xarjviT nawilTan erTad<br />
aqveyneben, Tumca igi sasargeblo informacias TiTqmis ar Seicavs, radgan<br />
mxolod biujetis muxlebisagan aris Sedgenili. erTi monawile acxadebs,<br />
rom dokumentis gamoTxovisa <strong>da</strong> gacnobis Semdeg mas iseTi STabeWdileba<br />
Seeqmna, rom mxolod raRac Sablonia <strong>da</strong> metad aRar <strong>da</strong>interesebula.<br />
misi azriT, sazogadoebis interesi naklebia <strong>da</strong> sajaro ganxilvebic<br />
amitom ar ewyoba. jgufis erT-erTi monawilis gancxadebiT, 2005 wels<br />
erT-erTi saerTaSoriso institutis xelSewyobiTa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
resursebis CarTvis Sedegad SemuSav<strong>da</strong> foTis socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis 5 wliani gegma. am dokumentis SeqmnaSi Zalian bevri<br />
kompetenturi a<strong>da</strong>miani iReb<strong>da</strong> monawileobas, romelTagan ramdenime<br />
amJamad sakrebulosa <strong>da</strong> meriaSi muSaobs. aRniSnul dokuments<br />
rekomen<strong>da</strong>ciis saxe hqon<strong>da</strong>. samwuxarod, es rekomen<strong>da</strong>cia ar iqna<br />
gaTvaliswinebuli, rac kidev erTxel miuTiTebs imaze, rom foTSi<br />
alternatiuli azri miuRebelia.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, meriis warmomadgeneli acxadebs, rom isini ar<br />
gamouqveynebiaT, radgan amas Tavad sakrebulo akeTebs _ sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze aTavseben brZanebulebebsa <strong>da</strong> <strong>da</strong>dgenilebebs.<br />
meriis warmomadgenlis gancxadebiT, meriis saqmianobis Sesaxeb<br />
operatiuli informacia ZiriTa<strong>da</strong>d adgilobriv gazeT „nikolaZis gzaSi“<br />
qveyndeba, aseve Suqdeba adgilobrivi televiziiTac, informacia gadis<br />
morbenali striqonis meSveobiT, Tavsdeba banerebi. sruli informacia<br />
meriis saqmianobisa <strong>da</strong> qalaqSi mimdinare aqtivobebis Sesaxeb meriis veb–<br />
gverdzea ganTavsebuli.<br />
rac Seexeba sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenili wesiT gamoTxovas, meriis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, ZiriTa<strong>da</strong>d mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis warmomadgenelTa gancxadebebi Semodis. statistikis<br />
mixedviT, mimdinare wels informaciis moTxovnis 20 gancxadeba iqna<br />
Setanili meriaSi. iwarmoeba sajaro informaciebis reestric. meriis<br />
warmomadgenelis TqmiT, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom kanoni informaciis<br />
gacemisas 10 dRian va<strong>da</strong>s iTvaliswinebs, maqsimalurad cdiloben, rom am<br />
proceduras 2–3 dReze meti ar moandomon. fokus jgufis ori monawile<br />
eTanxmeba meriis warmomadgenlis am gancxadebas, isini sakuTari<br />
gamocdilebiT a<strong>da</strong>stureben, rom yovelTvis droze xdeba informaciis<br />
gacema.<br />
CarTuloba. foTis meriis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi monawileoben<br />
209
arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenlebi, zogjer ki<br />
SeiZleba mosaxleobac CaerTos. sxdomebze <strong>da</strong>swrebis msurvelebi<br />
gancxadebiT mimarTaven merias. igi aRniSnavs, rom CarTuloba gasul<br />
wels ufro maRali iyo. mimdinare wlis biujeti SemWidroebul vadebSi<br />
<strong>da</strong>mtkic<strong>da</strong> <strong>da</strong> SarSandelTan Se<strong>da</strong>rebiT, sakmaod sekvestrirebulia,<br />
gasuli wlis agvistos movlenebis Sedegad, Semcirebulia tvirTbrunva<br />
<strong>da</strong>, aqe<strong>da</strong>n gamomdinare, qalaqis Semosavlebic. ase rom, biujetSi mxolod<br />
yvelaze mniSvnelovani sakiTxebis gaTvaliswineba moxerx<strong>da</strong>, Sesabamisad,<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi meriaSi ar Semosula. rac Seexeba gasul<br />
wlebSi mosaxleobis mier biujetis proeqtze SeniSvnebis wardgenis<br />
SemTxvevebs, informacia ara aqvs, radgan Tanamdebobaze axali<br />
<strong>da</strong>niSnulia. meriis warmomadgeneli fiqrobs, rom Tuki SeniSvnebi <strong>da</strong><br />
rekomen<strong>da</strong>ciebi Semotanili iqnebo<strong>da</strong>, ganxilvebamde ga<strong>da</strong>ecemo<strong>da</strong><br />
sakrebulos <strong>da</strong> <strong>da</strong>rwmunebulia, rom sakrebulo maT gaiTvaliswineb<strong>da</strong>.<br />
fojus jgufis yvela monawile acxadebs, rom biujetis proeqtis sajaro<br />
ganxilvebi ar gamarTula. maTi TqmiT, imaSi monawileobas ver miiReb,<br />
rac realurad ar xorcieldeba. rogorc zemoT aRvniSneT, monawileebma<br />
gaixsenes, rom erT–erTi partiis warmomadgenlma biujetis sajaro<br />
ganxilvebis mowyobis moxovniT oficialurad mimarTa sakrebulos,<br />
magram misi moTxovna ar <strong>da</strong>kmayofil<strong>da</strong>. maT araferi gaugiaT imis Sesaxeb,<br />
rom vinmes SeniSvnebi <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebi waredgina biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT <strong>da</strong> acxadeben, rom SeniSvnebis wardgenas azric ara aqvs,<br />
radgan cnobilia, rom foTSi biujets ar adgenen, aq mxolod gamzadebul<br />
dokumentze aweren xels.<br />
meriis warmomadgeneli acxadebs, rom ara aqvs informacia socialurekonomikuri<br />
ganviTarebis programis Sesaxeb sazogadoebis<br />
warmomadgenlebisgan SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis wardgenis Sesaxeb.<br />
rogorc iTqva, fokus jgufis monawileebisTvis arc socialurekonomikuri<br />
ganviTarebis programis sajaro ganxilvebis mowyobisa <strong>da</strong><br />
arc sazogadoebis warmomadgenlebisgan am dokumentis Taobaze<br />
SeniSvnebis wardgenis Sesaxeb cnobili ar aris. meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, meria <strong>da</strong> sakrebulo erToblivad muSaoben meriis mier<br />
wardgenil SeniSvnebze <strong>da</strong>, rogorc wesi, sakrebulo maT iTvaliswinebs.<br />
rogorc ukve aRiniSna, meriaSi mimdinare wels sajaro informaciis<br />
gamoTxovis mizniT 20 ganacxadia Setanili, ZiriTa<strong>da</strong>d arasamTavrobo<br />
organizaciebisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenelTa mier. fokus jgufis<br />
monawileTagan, informacia mxolod ors gamouTxovia.<br />
meriis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris <strong>CarTulobis</strong> sakiTxebi, maT<br />
Soris arc araqarTulenovan moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT<br />
uzrunvelyofisa <strong>da</strong> Sesabamisi xarjebis anazRaurebis sakiTxi. meriis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, isini Si<strong>da</strong> resursebis gamoyenebiT<br />
agvareben am problemas <strong>da</strong> Tarjimnis <strong>da</strong>qiraveba ar sWirdebaT.<br />
angariSvaldebuleba. foTis meriis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebelsa <strong>da</strong> gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs, iseve rogorc mersa<br />
<strong>da</strong> vice mers, moqalaqeebTan Sexvedrebis dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT, amis<br />
210
Sesaxeb gamoqveynebulia meriis veb–gverdzec. meri <strong>da</strong> vice meri<br />
moqalaqeebs gansazRvruli saaTebis mixedviT iReben, sxva Tanamdebobis<br />
pirebi ki SeuzRu<strong>da</strong>vad xvdebian maT. misi TqmiT, Sexvedrebs<br />
mosaxleobasTan rwmunebulic atarebs, qalaqi <strong>da</strong>yofilia 7 zonad/ubnad,<br />
TiToeulze gamoyofilia TiTo TanamSromeli. mTeli kviris<br />
ganmavlobaSi isini xvdebian mosaxleobas <strong>da</strong> informacias waradgenen<br />
meriaSi. orSabaTis TaTbirze ixilaven arsebul problemebs, paraskevis<br />
TaTbirze ki – Sesrulebuli samuSaosa <strong>da</strong> problemaTa ga<strong>da</strong>Wris Sesaxeb<br />
angariSs. rwmunebuli warmoadgens mosaxleobis problemebs meriaSi.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, meri moqalaqeebs mxolod<br />
winasaarCevnod xvdeba, an im periodSi, roca raime saprotesto talRa<br />
agordeba _ aseTi Sexvedrebi spontanurad ewyoba. fokus jgufis<br />
monawilebi a<strong>da</strong>stureben, rom mers yovel orSabaTs aqvs moqalaqeTa<br />
miRebis saaTebi. rwmunebulis mier mosaxleobasTan Sexvedrebs ori<br />
monawile a<strong>da</strong>sturebs, erTi maTgani uSualod <strong>da</strong>swrebia aseT Sexvedras,<br />
meoris azriT, Sexvedrebi maSin tardeba, rodesac raime problemaa an<br />
<strong>da</strong>Zabulobis kera Cndeba sadme, gegmuri Sexvedrebi ar ewyoba. erTi<br />
monawilis azriT, mosaxleobasTan komunikaciis Camoyalibebuli meqanizmi<br />
ar arsebobs, Sexvedrebs spontanuri xasiaTi aqvs <strong>da</strong> ara sistematuri.<br />
meore ki aRniSnavs, rom rwmunebulebic mxolod arCevnebis dros xvdebian<br />
moqalaqeebs.<br />
meris <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT meriis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom meri yovelkvartalurad axorcielebs<br />
angariSgebas sakrebulos winaSe, xolo mosaxelobas televiziiT abarebs<br />
angariSs _ pir<strong>da</strong>pir eTerSi pasuxobs Semosul zarebs <strong>da</strong> amomwurav<br />
informacias awvdis moqalaqeebs.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi meriis saqmianobis<br />
gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, monawileTagan erTi pasuxobs, rom sajarooba ar<br />
aris saTando doneze. Jurnalistebi met-naklebad saqmis kursSi arian,<br />
radgan pressamsaxuris xelmZRvaneli, rogorc kolega, awvdis maT saWiro<br />
informacias. magram zoga<strong>da</strong>d, moqalaqeebs informacia naklebad aqvT.<br />
meore monawile problemad asaxelebs im garemoebas, rom<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi ar iReben, aq saerTod ar<br />
mimdinareobs es procesi <strong>da</strong>, Sesabamisad, sajaroobaze laparakic<br />
zedmetia.<br />
3.3.9. samcxe–javaxeTi<br />
axalqalaqis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. axalqalaqis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb informacia qveyndeba sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze. raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
211
warmomadgenelTa gamokiTxvis Semdeg SevityveT, rom erT-erTi maTgani<br />
informacias sakrebulo<strong>da</strong>n iRebs, meore _ sxva<strong>da</strong>sxva wyaro<strong>da</strong>n, xolo<br />
erTi ki acxadebs, rom sxdomis Sesaxeb xSirad misi <strong>da</strong>srulebis Semdeg<br />
igebs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaroa sakrebulos biurosa<br />
<strong>da</strong> komisiebis sxdomebi <strong>da</strong> nebismier moqalaqes SeuZlia <strong>da</strong>eswros.<br />
informacia sxdomebis Sesaxeb qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze.<br />
mosaxleobisTvis xelmisawvdomia sxdomebis oqmebic, Tumca misi<br />
moTxovnis Sesaxeb gancxadebebi moqalaqeTa mxri<strong>da</strong>n ar Semosula. fokus<br />
jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom oqmis miReba SesaZlebelia<br />
moTxovnis SemTxvevaSi, erTi monawile ki aRniSnavs, rom oqmis<br />
gamoTxovisas mniSvnelovania administracias miuTiTon kanonis Sesabamisi<br />
muxlebi, raTa yovelgvari winaaRmdegoba Tavi<strong>da</strong>n iqnes acilebuli.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos saqmianobis<br />
Sesaxeb informacia ga<strong>da</strong>icema adgilobrivi televiziiT. fokus jgufis<br />
monawileebi ki acxadeben, rom sakrebulo Tavisi saqmianobis Sesaxeb<br />
informacias mosaxleobas sakuTari iniciativiT ar awvdis.<br />
sakrebulos warmomadgenlis TqmiT, sajaro informaciis miRebis Sesaxeb<br />
gancxadebiT moqalaqeebi maT iSviaTad mimarTaven, statistika gasul<br />
welTan Se<strong>da</strong>rebiT TiTqmis ucvlelia. misi TqmiT, yvela Semosuli<br />
gancxadeba registracias gadis. fokus jgufis monawileebi acxadeben,<br />
rom werilobiTi moTxovnis SemTxvevaSi, informaciis miwodebis vadebi ar<br />
irRveva, xolo erTi monawile miiCnevs, rom a<strong>da</strong>mianebs SerCeviT eqcevian<br />
_ ician, visTan gauvaT informaciis <strong>da</strong>gvianebiT miwodeba <strong>da</strong> vin ar<br />
moiTmens vadebis <strong>da</strong>rRvevas.<br />
sakrebulos reglamenti sxdomaTa televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong><br />
internet saSualebebiT translirebas ar iTvaliswinebs. sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom yovelTvis ara, magram xSirad xdeba<br />
sxdomaTa translireba adgilobrivi televiziiT.<br />
CarTuloba. axalqalaqis sakrebulos warmomadgenli acxadebs, rom<br />
sakrebulos sxdomeze <strong>da</strong>swreba yvela moqalaqes SeuZlia. fokus jgufis<br />
erTi monawilis gancxadebiT, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom moqalaqeTa<br />
sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis uflebis Sesaxeb televiziiTac ga<strong>da</strong>ica,<br />
mosaxleoba mainc pasiuria. meores TqmiT, survilis SemTxvevaSi,<br />
moqalaqeTaTvis sxdomebze <strong>da</strong>swreba <strong>da</strong> sakiTxebis ganxilvaSi<br />
monawileoba SesaZlebelia. mediis warmomadgenlebis <strong>da</strong>swrebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT fokus jgufis erTi monawile aRniSnavs, rom isini<br />
eswrebian sakuTari interesebis Sesabamisad, erTi ki SeniSnavs, rom<br />
xan<strong>da</strong>xan presisTvisac sxdomaze gansaxilveli sakiTxebi ucnobia. jgufis<br />
monawileTa informaciiT, mediis warmomadgenlebisa <strong>da</strong> mowveuli<br />
pirebisaTvis <strong>da</strong>rbazSi specialuri adgilebi gamoyofili ar aris.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos komisiebTan<br />
Seqmnil samuSao jgufebSi, saWiroebisamebr, xdeba specialistebisa <strong>da</strong><br />
eqspertebis mowveva. fokus jgufis erTi monawilisaTvis samuSao<br />
212
jgufebSi sazogadoebis warmomadgenelTa miwvevis faqtebi cnobili ar<br />
aris, xolo meore acxadebs, rom arasamTavrobo organizaciebi mersi<br />
korpis proeqtebis farglebSi sakrebulosTan erTad muSaobdnen<br />
socialur–ekonomikuri programis SemuSavebaze, am proeqtis <strong>da</strong>srulebis<br />
Semdeg ki sakrebuloc <strong>da</strong> organizaciebic pasiuroben.<br />
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs „Ria karis“ sxdomebis<br />
Catarebas. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom yvela sxdoma Riaa<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>xuruli sxdomebis Catareba jer ar <strong>da</strong>sWirvebiaT.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom mosaxleobas maTTvis arc<br />
riggareSe sxdomis mowvevisa <strong>da</strong> arc sakrebulos mier misaRebi raime<br />
sakiTxis sajaro ganxilvis mowyobis moTxovniT ar miumarTavs.<br />
amomrCevelTa moTxovnis safuZvelze gamsvleli sxdomebis Catarebis<br />
Sesaxeb ki acxadebs, rom gasuli wlis noemberSi 62 sofelSi Catar<strong>da</strong><br />
gamsvleli sxdomebi. fokus jgufis monawileebis TqmiT, mosaxleobas<br />
gamsvleli <strong>da</strong> riggareSe sxdomebis Catareba ar mouTxovia, gamsvleli<br />
sxdomebi ki Catar<strong>da</strong>, magram es sakrebulos iniciativa iyo.<br />
peticiis wesiT samarTlebrivi aqtis proeqtis inicirebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom mosaxleobas<br />
proeqti ar Seutania, Tumca maT monawileoba miiRes biujetis ganxilvaSi.<br />
fokus jgufis monawileebs mosaxleobis aseTi iniciativis Sesaxeb<br />
informacia ara aqvT, maTi mosazrebiT, mosaxleobam am meqanizmis Sesaxeb<br />
araferi icis.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebis moqalaqeebTan Sexvedrebis dro<br />
<strong>da</strong>wesebuli ara aqvT – nebismier moqalaqes yovel samuSao dRes SeuZlia<br />
Sexvdes sakrebulos Tanamdebobis pirebs. fokus jgufis monawileebi<br />
acxadeben, rom sakrebulos wevrebi mosaxleobas ar xvdebian, aseT<br />
Sexvedrebs mxolod rwmunebulebi atareben. fokus jgufis arc erT<br />
monawiles sakrebulos aparatisaTvis Tanamdebobis pirebTan Sexvedris<br />
organizebisa <strong>da</strong> masalebis miwodebaSi <strong>da</strong>xmarebisTvis ar miumarTavs,<br />
isini mxolod piradi kontaqtebis saSualebiT axorcieleben<br />
sakrebulosTan urTierTobas.<br />
mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT,<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom maJoritari deputatebi<br />
xvdebian TavianTi teritoriuli erTeulis mosaxleobas <strong>da</strong> abareben<br />
angariSs <strong>da</strong>axloebiT 6 TveSi erTxel. fokus jgufis monawileebi<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom maJoritarebi mosaxleobas xvdebian, Tumca angariSis<br />
Cabarebis Sesaxeb araferi ician.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad monawileebma<br />
<strong>da</strong>asaxeles: <strong>CarTulobis</strong> kuTxiT – mosaxleobis pasiuroba, xolo<br />
gamWvirvalobis kuTxiT – mosaxleobasTan angariSgeba, aseve<br />
municipalitetis SezRuduli SesaZleblobebi.<br />
213
gamgeoba<br />
sajarooba. axalqalaqis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis garkveuli aspeqtebi<br />
ga<strong>da</strong>icema adgilobrivi televiziiT. iqi<strong>da</strong>n gamomdinare, rom gamgeobas<br />
sakuTari gazeTi ara aqvs, sakiTxebis ufro farTod gaSuqeba ver<br />
xerxdeba. rac Seexeba biujetis proeqtis sajaro ganxilvebs, igi<br />
acxadebs, rom proeqtis ganxilva xdeba ekonomikur samsaxurSi. fokus<br />
jgufis monawileebis TqmiT, biujetis proeqti <strong>da</strong> komisiebis <strong>da</strong>skvnebi<br />
qveyndeba <strong>da</strong> yvelasaTvis xelmisawvdomia.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur-ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
SemuSavebulia erTwliani programa. misive TqmiT, progamis proeqti<br />
TiTqmis yvela sxdomaze rwmunebulebTan erTad ganixileba. sxdomebs<br />
aseve eswrebian mediis warmomadgenlebi, romlebic Semdeg aSuqeben am<br />
sakiTxs. fokus jgufis monawileTa informaciiT, socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programa 2008 wels SemuSav<strong>da</strong> mersi korpis iniciativiT,<br />
SemuSavebis procesSi CarTulni iyvnen adgilobrivi arasamTavrobo<br />
organizaciebic.<br />
kiTxvaze – aqveynebs Tu ara gamgeoba sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
proeqtebs, gamgeobis warmomadgeneli pasuxobs, rom maT Sesaxeb<br />
informacia adgilobrivi televiziT ga<strong>da</strong>icema.<br />
moqalaqeTa mier sajaro informaciis moTxovnis Taobaze gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebi iSviaTad, magram mainc<br />
iTxoven informacias, am mxriv maTi aqtivoba wels ufro maRalia, vidre<br />
SarSan, rac gamowveulia konkretuli programebiT mosaxleobis<br />
<strong>da</strong>interesebiT. informaciis gacemis vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT igi aRniSnavs,<br />
rom informaciis gacema xorcieldeba 15 dRi<strong>da</strong>n 1 Tvemde va<strong>da</strong>Si.<br />
iwarmoeba <strong>da</strong> kontroldeba sajaro informaciebis reestric. fokus<br />
jgufis monawileebis cnobiT, informaciis gacemisas vadebi ar irRveva,<br />
magram xSirad arasrul informacias iZlevian.<br />
rac Seexeba gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gamoqveynebas, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
angariSi yovel wels mzaddeba <strong>da</strong> nawilobriv ga<strong>da</strong>icema televiziiT.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvas eswrebian specialistebi<br />
<strong>da</strong> moqalaqeebi, xolo maTgan Semosuli konkretuli wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong><br />
SeniSvnebi miewodeba sabiujeto samsaxurs, romlis sxdomazec msjeloben<br />
maT Sesaxeb. moqalaqeTa wina<strong>da</strong>debebs ganixilavs sakrebulos safinanso<br />
komisiac <strong>da</strong> iRebs Sesabamis ga<strong>da</strong>wyvetilebebs. misi gancxadebiT, gamgeoba<br />
sakrebulosTan mWidrod TanamSromlobs. <strong>da</strong> sakrebulo iTvaliswinebs<br />
maT SeniSvnebs.<br />
214
fokus jgufis monawileebi biujetis proeqtis ganxilvebSi sazogadoebis<br />
monawileobis Sesaxeb acxadeben, rom mosaxleoba amaSi monawileobas ar<br />
iRebs, radgan sazogadoeba pasiuria. jgufis arc erTi wevri ar flobs<br />
informacias moqalaqeebis mier biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis wardgenis Sesaxeb.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis Taobaze SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi programis<br />
yoveli ganxilvis Semdeg Semodis. isini jer gamgeobaSi ganixileba,<br />
xolo Semdeg ga<strong>da</strong>ecema sakrebulos. fokus jgufis monawileebi<br />
aRniSnaven, rom programis proeqtis ganxilvebSi monawileoba miRebuli<br />
aqvT arasamTavrobo organizaciebs.<br />
rogorc gamgeobis warmomadgenelma aRniSna, gamgeoba aqveynebs<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebsac. igi acxadebs, rom<br />
SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi am proeqtebis Sesaxebac miuRiaT <strong>da</strong> Sesabamisi<br />
reagirebac mouxdeniaT.<br />
axalqalaqis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, gamgeobas <strong>da</strong>qiravebuli hyavs Tarjimani,<br />
romlis momsaxurebis xarjebsac gamgeoba biujeti<strong>da</strong>n anazRaurebs.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, soflis mxar<strong>da</strong>Weris programam<br />
yvela sofeli moicva. programis farglebSi rwmunebulebma Caatares<br />
saWiroebaTa kvleva adgilobriv mosaxleobasTan uSualo Sexvedrebis<br />
gziT. rac Seexeba kriteriumebs, ris mixedviTac municipaliteti arCevs<br />
administraciul erTeulebs, sa<strong>da</strong>c programa un<strong>da</strong> ganxorcieldes,<br />
gamgeobis warmomadgenelma ganacxa<strong>da</strong>, rom pirvel rigSi<br />
gaTvaliswinebul iqna, Tu mosaxleobis ra raodenoba miiReb<strong>da</strong> amiT<br />
sargebels. iyo gamonaklisebic – mosaxleobis mcire raodenobisaTvis<br />
gakeT<strong>da</strong> sasicocxlod aucilebeli obieqtebi, raTa soflebi ar<br />
<strong>da</strong>cliliyo.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, aRniSnuli programis Sesaxeb<br />
informacia yvela <strong>da</strong>interesebuli pirisaTvis xelmisawvdomia. isini<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom rwmunebulebma Caatares Sexvedrebi, sa<strong>da</strong>c ganisazRvra<br />
prioritetebi. TviTon jgufis monawileebic eswrebodnen am Sexvedrebs,<br />
iseve rogorc Jurnalistebi, magram maT prioritetebis gansazRvraSi<br />
monawileoba ar miuRiaT.<br />
angariSvaldebuleba. axalqalaqis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs,<br />
rom gamgebels moqalaqeebTan Sexvedrebis dRed <strong>da</strong>wesebuli aqvs<br />
orSabaTi, gamgeblis moadgileebi ki maT samuSao dReebSi, grafikis<br />
Sesabamisad, iReben. mosaxleobas yovelTviurad xvdebian rwmunebulebic<br />
yovel teritoriul erTeulSi <strong>da</strong> mosaxleobis problemebs ga<strong>da</strong>saWrelad<br />
warmoadgenen gamgeobaSi. fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben am<br />
informacias, rwmunebulis mier mosaxleobasTan Sexvedrebis Sesaxeb ki<br />
acxadeben, rom rwmunebulebi mosaxleobas xvdebian SemTxvevi<strong>da</strong>n<br />
SemTxvevamde, ar icaven periodulobas, xolo erTi monawilis TqmiT,<br />
215
wmunebulebi mosaxleobasTan Sexvedrebs mxolod soflis mxar<strong>da</strong>Weris<br />
programis farglebSi axorcieleben.<br />
angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavaSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom sakrebulos angariSs abarebs rogorc gamgebeli, aseve<br />
samsaxurebis ufrosebi. mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis Taobaze ki<br />
aRniSnavs, rom TveSi orjer tardeba saangariSo sxdoma, romelzec<br />
gamgebeli moxsenebas akeTebs Catarebuli samuSaoebis Sesaxeb. fokus<br />
jgufis erTi monawile acxadebs, rom gamgeblis mosaxleobasTan<br />
Sexvedrebs angariSis Cabarebas ver <strong>da</strong>arqmevs, xolo meore SeniSnavs,<br />
rom mosaxleoba TviTon ar iTxovs angariSis Cabarebas.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi fokus jgufis monawileebi problemur<br />
sakiTxad sakadro politikas asaxeleben. maTi azriT, am mxriv<br />
cvlilebebia saWiro.<br />
axalcixis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. axalcixis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos sxdomis Catarebis TariRisa <strong>da</strong> savaraudo dRis wesrigis<br />
Sesaxeb informacia qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze. raionSi moqmedi<br />
mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenelTagan erT-erTi<br />
am informacias piradi kontaqtebis saSualebiT iRebs, an sakrebuloSi<br />
rekavs. fokus jgufis erTi monawilis TqmiT, sakrebulos Tavmjdomaris<br />
mdivani Jurnalistebs xSirad telefoniT atyobinebs am informacias,<br />
xolo meore acxadebs, rom aris SemTxvevebi roca sxdomis Sesaxeb<br />
Jurnalistebs ar atyobineben, radgan iseT sakiTxs ixilaven, romlis<br />
mimarT sazogadoebis midgoma araerTgvarovania.<br />
sakrebulos warmomadgenelis gancxadebiT, sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiebis sxdomebi sajaroa <strong>da</strong> maT Sesaxeb informacia aseve Tavsdeba<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze, moqalaqeTaTvis xelmisawvdomia sakrebulos<br />
sxdomis oqmebic. ZiriTa<strong>da</strong>d oqmebs iTxoven arasamTavrobo organizaciebi,<br />
an moqalaqeebi arasamTavrobo organizaciebis <strong>da</strong>valebiT. fokus jgufis<br />
monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom sakrebulos sxdomis oqmebi<br />
xelmisawvdomia sajaro informaciis gamoTxovis <strong>da</strong>dgenili wesiT –<br />
werilobiT mimarTvis gziT.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos saqmianobis<br />
Sesaxeb informacia ar qveyndeba. fokus jgufis erTi monawile aRniSnavs,<br />
rom sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis miReba SesaZlebelia<br />
moTxovnis safuZvelze, sakuTari iniciativiT ki sakrebulo aseT<br />
informacias ar gascems. erTi monawilis TqmiT, sakrebulo informacias<br />
mxolod maSin awvdiT, roca raime konkretuli saqmis ganxorcielebas<br />
sakuTari reklamisaTvis iyenebs.<br />
216
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaro informaciis<br />
moTxovniT moqalaqeebi maT wels ufro aqtiurad mimarTaven, risi<br />
mizezic, savaraudod, mosakreblebis Sesaxeb kanonSi Setanili<br />
cvlilebebia. sakrebuloSi moqalaqeebs informacias awvdian rogorc<br />
nabeWdi, aseve eleqtronuli formiT, ZiriTa<strong>da</strong>d maT interess<br />
warmoadgens miwis ga<strong>da</strong>saxadTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebi, vinai<strong>da</strong>n<br />
teritoria zonebad aris <strong>da</strong>yofili <strong>da</strong> TiToeul maTganSi gansxvavebuli<br />
ga<strong>da</strong>saxadia <strong>da</strong>wesebuli. statistika <strong>da</strong>dgenili wesiT egzavneba<br />
parlamentsa <strong>da</strong> prezidentis administracias, iwarmoeba sajaro<br />
informaciebis reestri.<br />
sajaro informaciis <strong>da</strong>dgenil va<strong>da</strong>Si gacemasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, fokus<br />
jgufis monawileebi acxadeben, rom kanoniT gaTvaliswinebuli vadebi<br />
xSirad irRveva – roca saqme exeba biujets an sxva finansur sakiTxebs,<br />
arcTu iSviaTad, informaciis miRebas 20 dRec ki <strong>da</strong>sWirvebia.<br />
sakrebulos reglamenti sxdomaTa televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong><br />
internet saSualebebiT translirebas ar iTvaliswinebs. sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom sxdomaTa translireba Jurnalistebzea<br />
<strong>da</strong>mokidebuli, rodesac mniSvnelovani sakiTxi ixileba, isini yovelTvis<br />
eswrebian <strong>da</strong> aSuqeben. magaliTad asaxelebs gazeTs „samxreTis karibWe“.<br />
CarTuloba. axalcixis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
moqalaqeebs sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>saswrebad oficialurad mimarTva<br />
ar sWirdebaT, sxdomebi yovelTvis Riaa <strong>da</strong> Tavisuflad SeuZliaT<br />
<strong>da</strong>eswron. sxdomebze ZiriTa<strong>da</strong>d arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebi arian xolme, magram yofila SemTxveva, roca mas skolis<br />
moswavleebic <strong>da</strong>eswrnen. fokus jgufis erTi monawilis azriT,<br />
sazogadoeba inertulia, meore acxadebs, rom sakrebulos sxdomaze<br />
sazogadoebis warmomadgeneli arasodes unaxavs, xolo erTis<br />
informaciiT, sazogadoebis warmomadgenlebma biujetis proeqtTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT TavianTi wina<strong>da</strong>debebi mediasa <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebs warudgines, raTa maT mietanaT isini sakrebulomde. rac<br />
Seexeba Jurnalistebs, monawileebi acxadeben, rom sxdomebs eswrebian<br />
adgilobrivi presisa <strong>da</strong> televiziis warmomadgenlebi,<br />
JurnalistebisaTvis <strong>da</strong>rbazSi specialuri adgilebia gamoyofili, Tumca<br />
reglamentSi Sesabamisi sakiTxi gaTvaliswinebuli ar aris.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, ramdenime konkretuli<br />
proeqtis ganxorcielebisaTvis sakrebulos komisiebTan Seqmnil samuSao<br />
jgufebSi miwveulni iyvnen sazogadoebis warmomadgenlebic. fokus<br />
jgufis monawileebis TqmiT, Tavad aseT jgufebSi muSaobis gamocdileba<br />
ar gaaCniaT, isini aRniSnaven, rom arasamTavrobo organizaciaTa<br />
warmomadgenlebis miwveva mxolod maSin xdeba, roca konkretul proeqts<br />
Tana<strong>da</strong>mfinansebeli hyavs romelime donori organizaciis saxiT.<br />
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs „Ria karis“ sxdomebis<br />
Catarebas. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom mosaxleobis<br />
<strong>da</strong>intereseba naklebia, sxdomaze <strong>da</strong>swreba nebismiers SeuZlia.<br />
moqalaqeebs sakrebulosaTvis ar miumarTavT arc riggareSe <strong>da</strong> arc<br />
217
gamsvleli sxdomebis Catarebis moTxovniT. sakrebulos warmomadgenlis<br />
TqmiT, marTalia gamsvleli sxdomebi ar Catarebula, magram sakrebulosa<br />
<strong>da</strong> gamgeobis wevrebi erToblivad gadian adgilebze <strong>da</strong> awyoben<br />
Sexvedrebs mosaxleobis problemebis mogvarebis mizniT. fokus jgufis<br />
monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom moqalaqeebs ar mouTxoviaT gamsvleli <strong>da</strong><br />
riggareSe sxdomebis Catareba, radgan maT ar ician am uflebis Sesaxeb.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulosTvis ama Tu im<br />
sakiTxis sajaro ganxilvis moTxovna moqalaqeebisagan ar yofila, magram<br />
arasamTavrobo organizaciebma maT aseTi gancxadebiT mimarTes _ sakiTxi<br />
exebo<strong>da</strong> siRaribis zRvars <strong>da</strong>bla myofi moqalaqebisaTvis saxelmwifo<br />
<strong>da</strong>xmarebis programas. mosaxleobis im nawilisaTvis, romelic am<br />
programaSi ver moxv<strong>da</strong>, adgilobriv organoSi SemuSav<strong>da</strong> <strong>da</strong>xmarebis<br />
programa <strong>da</strong> swored misi sajaro ganxilva moiTxova erT-erTma<br />
arasamTavrobo organizaciam.<br />
sakrebulos warmomadgeneli <strong>da</strong> fokus jgufis monawileebi erTxmad<br />
acxadeben, rom mosaxleobas peticiis wesiT samarTlebrivi aqtis proeqti<br />
sakrebuloSi ar Seutania.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan Sexvedrebis dro<br />
oficialurad <strong>da</strong>dgenili ara aqvT, moqalaqes nebismier dros SeuZlia<br />
Sexvdes Tanamdebobis pirebs. Sexvedrebis organizeba sakrebulos<br />
aparatis mier xorcieldeba.<br />
fokus jgufis monawileTagan erTi acxadebs, rom sakrebulos<br />
Tavmjdomare <strong>da</strong> wevrebi mosaxleobas xvdebian romelime konkretuli<br />
programis ganxorcielebisas, xolo meore aRniSnavs, rom isini xSirad<br />
xvdebodnen mosaxleobas soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi. rac<br />
Seexeba sakrebulos aparatis mier moqalaqeTaTvis <strong>da</strong>xmarebis gawevas<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebTan miRebis organizebasa <strong>da</strong><br />
sakrebulosTan urTierTobaSi, erTi monawile acxadebs, rom aparati mas<br />
<strong>da</strong>xmarebas uwevs, xolo sxva monawile pirad kontaqtebs amjobinebs.<br />
mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis Sesaxeb sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos sxdomebze angariSs abareben<br />
sakrebulos komisiebi. praqtikulad yoveli sxdomis dRis wesrigSia<br />
romelime komisiis angariSi. Tavmjdomare ki sakrebulos abarebs<br />
angariSs. fokus jgufis erTi monawile ambobs, rom sakrebulos<br />
Tavmjdomarisa <strong>da</strong> wevrebis mosaxleobasTan Sexvedrebis dros saubari<br />
imazec mimdinareobs, Tu ra gakeT<strong>da</strong>.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad fokus jgufis<br />
monawileTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: mosaxleobis <strong>da</strong>bali ndoba sakrebulosadmi<br />
<strong>da</strong> sakrebulos mier mosaxleobis informirebisaTvis naklebi zrunva<br />
(sainformacio saSualebebis arasakmarisad gamoyeneba).<br />
218
gamgeoba<br />
sajarooba. axalcixis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqti qveyndeba gazeTis,<br />
televiziisa <strong>da</strong> axalcixeSi arsebuli yvela sainformacio saSualebiT.<br />
misive gancxadebiT, proeqtis sajaro ganxilvac ewyoba axladSeqmnil<br />
axalgazrdul <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan <strong>da</strong> sxva <strong>da</strong>interesebul<br />
arasamTavrobo organizaciebTan erTad. fokus jgufis monawileebi<br />
acxadeben, rom, marTalia biujetis proeqti <strong>da</strong> mis Sesaxeb komisiaTa<br />
<strong>da</strong>skvnebi gazeTSi qveyndeba, magram es gazeTi TveSi erTxel gamodis,<br />
amitom xSirad xelmisawvdomi ar aris.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur-ekonomikuri ganviTarebis<br />
programasTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
programa SemuSvebulia saerTaSoriso organizaciis (CARE) <strong>da</strong>xmarebiT<br />
<strong>da</strong> moicavs 2013 wlamde periods. igi wignad aris <strong>da</strong>beWdili, romlis<br />
tiraJi ramdenime aTeulia.<br />
fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programa municipalitetSi muSavdeba, Tumca igi arc<br />
gazeTSi gamoqveynebuli unaxavT <strong>da</strong> arc sainformacio <strong>da</strong>faze.<br />
kiTxvaze – aqveynebs Tu ara gamgeoba sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
proeqtebs, gamgeobis warmomadgeneli pasuxobs, rom ga<strong>da</strong>wyvetilebebs<br />
aqveyneben. uaxloes momavalSi muSaoba <strong>da</strong>sruldeba gamgeobis vebgverdze,<br />
sa<strong>da</strong>c yvela ga<strong>da</strong>wyvetileba iqneba moTavsebuli.<br />
moqalaqeTa mier sajaro informaciis moTxovnis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom Senobis SemosasvlelSi<br />
moqalaqeTaTvis gamoyofilia oTaxi – biuro, sa<strong>da</strong>c ganTavsebulia<br />
sainformacio <strong>da</strong>fa. moqalaqeebs aqve SeuZliaT moiTxovon sxva<br />
informaciac. misi gancxadebiT, amJamad informaciis gamoTxova aqtiurad<br />
ar xdeba, gasuli wlebis statistikas ki ar icnobs, radgan adre ar<br />
muSaob<strong>da</strong> gamgeobaSi. misi TqmiT, sajaro informaciis gacema<br />
praqtikulad <strong>da</strong>uyovnebliv xorcieldeba, maqsimum, 3 dReSi. gamgeobaSi<br />
iwarmoeba sajaro informaciebis reestric. fokus jgufis monawileebi<br />
amboben, rom kanoniT gaTvaliswinebuli vadebi xSirad irRveva – roca<br />
saqme exeba biujets an sxva finansur sakiTxebs, zogjer informaciis<br />
miRebas 20 dRec ki <strong>da</strong>sWirvebia.<br />
rac Seexeba gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gamoqveynebas, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, misi<br />
gamoqveyneba xdeba sainformacio <strong>da</strong>faze <strong>da</strong> adgilobriv sainformacio<br />
saSualebebSi, SemdgomSi gamoyenebuli iqneba internet sivrcec.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi monawileoben<br />
axalgazrduli <strong>TviTmmarTvel</strong>oba <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebi. misi<br />
TqmiT, biujetis proeqtis 10 dRiani ganxilva xdeba sakrebuloSi misi<br />
ga<strong>da</strong>cemis Semdeg, biujetis Sesaxeb Semosuli wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> SeniSvnebi<br />
219
ga<strong>da</strong>ecema sakrebulos <strong>da</strong>, zog SemTxvevaSi, sakrebulo maT<br />
iTvaliswinebs.<br />
fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom mosaxleoba saerTod ar aris<br />
CarTuli biujetis ganxilvis procesSi. maT SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi<br />
proeqtis Taobaze ar warudgeniaT. erTi monawile ki aRniSnavs, rom<br />
adgilobriv gazeTSi qveyndeba statiebi biujetis proeqtis Sesaxeb,<br />
sa<strong>da</strong>c mosaxleobis SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebia asaxuli.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis Sesaxeb mosaxleobam waradgina Tavisi SeniSvnebi<br />
<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, romlebic ga<strong>da</strong>eca sakrebulos, iq ki SeZlebis<strong>da</strong>gvarad<br />
mox<strong>da</strong> maTi gaTvaliswineba. fokus jgufis monawileebma gviTxres, rom<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis ganxilvaSi maT<br />
monawileoba ar miuRiaT.<br />
axalcixis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, Tarjimnis momsaxurebis aucilebloba ar<br />
yofila, radgan gamgeobis TanamSromelTa <strong>da</strong>axloebiT 30% erovnebiT<br />
somexia <strong>da</strong> eTnikur umciresobebTan urTierToba maTi meSveobiT xdeba.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis<br />
farglebSi rwmunebulebma adgilobriv mosaxleobasTan Sexvedrebi<br />
Caatares. Sedgenilia krebis oqmebi. am Sexvedrebze ganisazRvra<br />
prioritetebi. saerTo<strong>da</strong>c, rwmunebulebi adgilobriv saWiroebebs<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebis meSveobiT ikvleven.<br />
fokus–jgufis wevrebi aRniSnuli programis Sesaxeb informacias<br />
floben. Jurnalistebi Tavad <strong>da</strong>diodnen soflebSi, sa<strong>da</strong>c mosaxleobis<br />
nawilma arc ico<strong>da</strong> ra keTdebo<strong>da</strong>. isini a<strong>da</strong>stureben, rom rwmunebulebi<br />
problemebs adgilobriv mosaxleobasTan Sexvedrebis dros ikvleven,<br />
xSirad imarTeba kamaTi, radgan mosaxleobisTvis saintereso sakiTxebis<br />
ga<strong>da</strong>sawyvetad Tanxebi sakmarisi ar aris. Tavad fokus–jgufis<br />
monawileebs prioritetebis gamovlenis mizniT rwmunebulTan<br />
SexvedrebSi monawileba ar miuRiaT.<br />
angariSvaldebuleba. axalcixis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebels moqalaqeebTan Sexvedris dReebi <strong>da</strong>wesebuli aqvs – samSabaTi<br />
<strong>da</strong> xuTSabaTi. mosaxleobasTan mudmiv kavSirSia gamgeobis rwmunebulic,<br />
radgan Tava<strong>da</strong>c uSualod am teritortiuli erTeulebis macxovreblebi<br />
arian. isini mosaxleobis problemebs gamgeobaSi warmoadgenen, ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
es aris jan<strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>saqmebis problemebi.<br />
fokus jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom axlandeli gamgebeli<br />
mosaxleobas xSirad xvdeba <strong>da</strong> cdilobs maT <strong>da</strong>xmarebas. monawileTa<br />
gancxadebiT, mosaxleobas xvdebian rwmunebulebic.<br />
angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom gamgebeli sakrebulos TveSi erTxel abarebs angariSs.<br />
220
ac Seexeba mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebas, gamgebeli<br />
periodulad xvdeba mosaxleobas, Cadis soflebSi, esaubreba xalxs <strong>da</strong><br />
soflis Tavkacebs, swored aseTi Sexvedrebisas xdeba mimdinare<br />
sakiTxebis ganxilva.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad monawileTa<br />
mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: gamgeobis sazogadoebasTan urTierTobis samsaxurSi<br />
momuSave kadrebis araprofesionalizmi (erTi monawilis gancxadebiT,<br />
xSirad ferxdeba Sexvedrebi Tanamdebobis pirebTan) <strong>da</strong> mediis<br />
warmomadgenlebisaTvis gamgeobis mier maTTvis arasasurveli<br />
informaciis <strong>da</strong>malva.<br />
3.3.10. qvemo qarTli<br />
gar<strong>da</strong>banis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. gar<strong>da</strong>bnis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
informacia sakrebulos sxdomebis Sesaxeb qveyndeba sakrebulos<br />
SenobaSi arsebul sainformacio <strong>da</strong>faze. raionSi moqmedi arasamTavrobo<br />
organizaciisa <strong>da</strong> mediis warmomadgenelTa monawileobiT Catarebuli<br />
fokus jgufis ori monawile a<strong>da</strong>sturebs am informacias, erTi maTganis<br />
gancxadebiT, informaciis miwodebis sxva gza ar arsebobs _ gar<strong>da</strong>banSi<br />
ar aris televizia <strong>da</strong> arc gazeTi gamodis, sakrebulos aseve ara aqvs<br />
veb–gverdi. erTi monawile acxadebs, rom piradi kontaqtebis meSveobiT<br />
iRebs informacias, xolo meore sxdomebis Sesaxeb informacias ver<br />
iRebs.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos biuros <strong>da</strong><br />
sakrebulos komisiis sxdomebi sajaroa. biuros <strong>da</strong> komisiis sxdomebis<br />
Sesaxeb gancxadebebi Tavsdeba sainformacio <strong>da</strong>faze. <strong>da</strong>interesebul<br />
pirTaTvis aseve xelmisawvdomia sakrebulos sxdomis oqmi. fokus jgufis<br />
erTi monawile a<strong>da</strong>sturebs am gancxadebas, igi oqms iRebs werilobiTi<br />
gancxadebis safuZvelze. <strong>da</strong>narCen monawileebs oqmebi ar gamouTxoviaT.<br />
sakrebulos warmomadgenels informacia ara aqvs moqalaqeTa mier<br />
sxdomis oqmebis gamoTxovis Sesaxeb.<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom gar<strong>da</strong>bnis<br />
sakrebulos Sesaxeb informacias aSuqebs qvemo qarTlis televizia. rac<br />
Seexeba konkretul ga<strong>da</strong>wyvetilebebs, romlebsac sakrebulo iRebs, isini<br />
qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze. fokus jgufis monawileebi amboben, rom<br />
sakrebulos aparati informacias sakrebulos saqmianobis Sesaxeb<br />
sakuTari iniciativiT ar awvdiT, Tumca informaciis gamoTxovis<br />
SemTxvevaSi problemebi ar hqoniaT.<br />
sajaro informaciis xelmisawvdomobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT fokus<br />
jgufis ori monawile acxadebs, rom araerTxel gamouTxovia informacia<br />
221
<strong>da</strong> yovelgvari problemis gareSe miuRia. rac Seexeba informaciis<br />
gacemisas kanoniT <strong>da</strong>dgenil vadebs, jgufis or monawiles informacia<br />
<strong>da</strong>dgenil vadebSi aqvs miRebuli, xolo or maTgans informacia ar<br />
gamouTxovia. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom informaciis<br />
gamoTxoviT maT ZiriTa<strong>da</strong>d arasamTavrobo organizaciebi mimarTaven. rac<br />
Seexeba statistikas, amis Sesaxeb igi informacias ar flobs, aseve ar<br />
icis iwarmoeba Tu ara sakrebuloSi sajaro informaciebis reestri.<br />
sakrebulos reglamentSi ar aris gaTvaliswinebuli sakrebulos „Ria<br />
karis“ sxdomis Catareba. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
miuxe<strong>da</strong>vad amisa, „sakrebuloSi yvela Tanamdebobis piris samuSao oTaxis<br />
kari Riaa <strong>da</strong> moqalaqeebs nebismier dros SeuZliaT SekiTxviT<br />
mogvmarTon“.<br />
CarTuloba. gar<strong>da</strong>bnis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
moqalaqeebi mimarTaven sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT, Tu<br />
maTTvis saintereso sakiTxi (ZiriTa<strong>da</strong>d miwisa <strong>da</strong> sarwyavi arxis Sesaxeb)<br />
ixileba, igi ambobs, rom oficialuri mimarTvis Semdeg moqalaqeebs<br />
Tavisuflad SeuZliaT sxdomas <strong>da</strong>eswron. fokus jgufis ori monawile<br />
a<strong>da</strong>sturebs am informacias, orma maTganma amis Sesaxeb araferi icis,<br />
erTma gviTxra, rom mxolod misTvis saintereso sakiTxis ganxilvas<br />
eswreba, Tumca iSviaTad, radgan qarTuli enis arcodnis gamo uWirs<br />
sxdomis Sinaarsis gageba. imis Sesaxeb, cnobilia Tu ara fokus jgufis<br />
monawileTaTvis sakrebulos sxdomaze sakiTxebis ganxilvaSi<br />
sazogadoebis sxva warmomadgenlebis monawileobis Sesaxeb, erTi maTgani<br />
acxadebs, rom sazogadoebis warmomadgenlebi mxolod maTTvis<br />
saintereso sakiTxis ganxilvas eswrebian. <strong>da</strong>narCen monawileebs amasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT informacia ara aqvT.<br />
rac Seexeba mediis warmomadgenlebisa <strong>da</strong> sxva <strong>da</strong>mswreTa Sesabamisi<br />
adgilebiT uzrunvelyofas, erTi monawilis informaciiT, specialuri<br />
adgilebi gamoyofili ar aris. sxdomaze mowveul pirTa <strong>da</strong>swrebis<br />
organizaciul–teqnikuri uzrunvelyofis sakiTxebi gar<strong>da</strong>bnis<br />
sakrebulos reglamentiT ar aris gaTvaliswinebuli.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze registrirebul amomrCevelTa<br />
saerTo raodenobis aranakleb 3%–is mier sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
Catarebis moTxovnis sakiTxi sakrebulos reglamentiT<br />
gaTvaliswinebulia. sakrebulos warmomadgeneli <strong>da</strong> fokus jgufis<br />
monawileebi erTxmad acxadeben, rom aseTi moTxovniT amomrCevlebs<br />
sakrebulosaTvis ar miumarTavT <strong>da</strong>, savaraudod, maTTvis am uflebis<br />
Sesaxeb cnobili ar aris. sakrebulos aseve ar Cautarebia gamsvleli<br />
sxdoma <strong>da</strong> arc sakiTxis sajaro ganxilvaze yofila mosaxleobis<br />
moTxovna.<br />
municipalitetis reglamentSi gaTvaliswinebuli ar aris mosaxleobis<br />
mier samarTlebrivi aqtis proeqtis peticiis wesiT <strong>da</strong>yenebis sakiTxi.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, es meqanizmi praqtikulad<br />
arc yofila moqalaqeTa mier gamoyenebuli.<br />
222
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs sakrebulos komisiaTa mier<br />
gansaxilveli sakiTxebis mosamzadeblad samuSao jgufebSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa mowvevas, magram, miuxe<strong>da</strong>vad amisa, sakrebulos<br />
komisiebSi Seqmnil samuSao jgufebSi mowveulni arian specialistebi –<br />
iuristebi, ekonomistebi, eqimebi <strong>da</strong> a.S. imis mixedviT, Tu romel sferos<br />
exeba komisiis saqmianoba. sakrebulos warmomadgenlis es gancxadeba<br />
<strong>da</strong>a<strong>da</strong>stura fokus jgufis erTma wevrma, <strong>da</strong>narCenebs amis Sesaxeb<br />
informacia ar gaaCniaT.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mier moqalaqeTa miRebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom Sexvedris dro oficialurad ar aris<br />
gamoyofili, magram moqalaqeebs nebismier dros SeuZliaT Sexvdnen<br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebs. aRniSnul sakiTxze fokus jgufis<br />
wevrebi acxadeben, rom sakrebulos wevrebi mosaxleobas intensiurad<br />
xvdebian, erT-erTi maTganis gancxadebiT, aseTi Sexvedrebi ewyoba misi<br />
organizaciis ofisSic. sxva monawilis TqmiT, sakrebulos wevrebis<br />
telefonis nomrebi gamokrulia sakrebulos SenobaSi <strong>da</strong> isini<br />
valdebulni arian upasuxon yvela satelefono zars. maTi gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebTan urTierTobisas, an miRebis/Sexvedris<br />
organizebisaTvis sakrebulos aparatisadmi mimarTva saWiro aRar aris,<br />
radgan sakrebulos wevrebTan urTierToba sirTules ar warmoadgens.<br />
xolo gamoTxovili informaciis momzadebas <strong>da</strong> gacemas swored aparati<br />
uzrunvelyofs.<br />
sakrebulos wevrTa mier mosaxleobis winaSe angariSis wardgenasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos<br />
wevrebi amomrCevels angariSs TiTqmis yovelTviurad abareben. amis<br />
Sesaxeb informacias ar floben fokus jgufis monawileebi.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi fokus jgufis monawileebi problemur<br />
sakiTxad imas asaxeleben, rom mosaxleobam ar icis sakuTari uflebebis<br />
Sesaxeb. maTi mosazrebiT, kargi iqneba Tu sakrebulo uzrunvelyofs<br />
mosaxleobis metad informirebas maTi uflebebis Sesaxeb, sistematurad<br />
<strong>da</strong>beW<strong>da</strong>vs <strong>da</strong> gaavrcelebs adgilobriv gazeTs, gansakuTrebiT ki<br />
soflebSi.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom gamgeobis debulebaSi<br />
gaTvaliswinebulia sarekomen<strong>da</strong>cio debulebiT SemoTavazebuli<br />
sakiTxebis umetesoba, isini praqtikulad ar xorcieldeba. gar<strong>da</strong>bnis<br />
gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom biujetis proeqti jer-jerobiT<br />
mxolod sakrebulos SenobaSi ganTavsebul sainformacio <strong>da</strong>faze<br />
qveyndeba. gamgeobas aqvs survili sakuTari veb–gverdi iqonios, Tumca<br />
amis finansuri resursebi ar gaaCnia. fokus jgufis erTi monawile<br />
a<strong>da</strong>sturebs sainformacio <strong>da</strong>faze biujetis gamoqveynebis Sesaxeb<br />
informacias, xolo <strong>da</strong>narCenebma aRniSnulis Sesaxeb araferi ician.<br />
biujetis proeqtis sajaro ganxilvebi ar ewyoba.<br />
223
gamgeobis warmomadgeneli, iseve rogorc fokus jgufis monawileebi<br />
informacias ar floben, muSavdeba Tu ara <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programa.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT informacia gamgeobis saqmianobis<br />
Sesaxeb Tavsdeba sainformacio <strong>da</strong>faze. rac Seexeba sakrebulos sxva<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebs, misi TqmiT, gamgeobas isini ar<br />
gamouqveynebia.<br />
rac Seexeba moqalaqeTa mier sajaro informaciis gamoTxovis sakiTxs,<br />
gamgeobis warmomadgeneli amis Sesaxeb informacias ar flobs. fokus<br />
jgufis monawileTagan ors <strong>da</strong>dgenili wesiT gamouTxovia informacia <strong>da</strong><br />
gamgeobas vadebi ar <strong>da</strong>urRvevia. <strong>da</strong>narCenebs informacia ar gamouTxoviaT.<br />
CarTuloba. fokus jgufis monawileTa informaciiT, sazogadoeba<br />
biujetis proeqtis ganxilvebSi albaT CarTuli ar aris. maTi azriT, es<br />
imiT aris gamowveuli, rom mosaxleobas informacia ara aqvs. Sesabamisad,<br />
maT veraferi gviTxres, Setanili aqvT Tu ara sazogadoebis sxva<br />
warmomadgenlebs biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT SeniSvnebi <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>debebi. Tavad SeniSvnebi wardgenili ar aqvT.<br />
rac Seexeba socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis proeqtze<br />
SeniSvnebis wardgenas, rogorc zemoT aRiniSna, monawileebi aseT<br />
dokuments ar icnoben.<br />
gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebulia araqarTulenovan moqalaqeTa<br />
Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofa. gamgeobis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom Tarjimani gamgeobaSi ar hyavT, mosaxleoba ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
rusul enaze laparakobs, xolo Tu azerbaijanuli enis mcodne moqalaqe<br />
midis, mas gamgeobis TanamSromeli exmareba.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gar<strong>da</strong>banSi rwmunebulebi soflis<br />
mxar<strong>da</strong>Weris programis farglebSi xvdebian mosaxleobas, adgilze<br />
ikvleven saWiroebebs, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom maTTvis ZiriTadi problemebi<br />
cnobilia, isini periodulad mainc atareben krebebs, iweren mosaxleobis<br />
saWiroebebs <strong>da</strong> miaqvT gamgeobaSi. rac Seexeba kriteriums, ris<br />
mixedviTac irCeva administraciuli erTeulebi, sa<strong>da</strong>c proeqtebi un<strong>da</strong><br />
ganxorcieldes, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, es aris<br />
gar<strong>da</strong>bnis raionis yvela sofelSi proeqtiT gamoyofili Tanxis<br />
Tanabrad ganawileba – yvela sofels aqvs problemebi <strong>da</strong> rwmunebulebic<br />
gansazRvruli Tanxis farglebSi mosaxleobasTan erTad irCeven<br />
prioritetebs. fokus-jgufis wevrebisTvis cnobilia am programis<br />
arsebobis Sesaxeb, magram misi ganxorcielebis Taobaze detalur<br />
informacias ar floben.<br />
angariSvaldebuleba. gar<strong>da</strong>bnis gamgeobis debulebaSi srulad aris<br />
gaTvaliswinebuli sarekomen<strong>da</strong>cio debulebaSi mocemuli<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxebi.<br />
224
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, gamgebelTan <strong>da</strong> gamgeobis<br />
Tanamdebobis pirebTan moqalaqeTa miRebis dro oficialurad<br />
<strong>da</strong>wesebulia, Tumca maTTan Sexvedra mosaxleobas mainc nebismier dros<br />
SeuZlia. rac Seexeba rwmunebulebis mosaxleobasTan Sexvedrebs, misi<br />
gancxadebiT, rwmunebulebi yoveldRiurad esaubrebian mosaxleobas <strong>da</strong><br />
sruli informacia aqvT arsebuli problemebis Sesaxeb. fokus jgufis<br />
monawileebi amas a<strong>da</strong>stureben <strong>da</strong> amboben, rom swored rwmunebulebs<br />
acnobs xalxi Tavis problemebs. gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
Tavad rwmunebulebi uflebamosilni ar arian raime saxis ga<strong>da</strong>wyvetileba<br />
miiRon, maT mosaxleobis problemebi gamgeobaSi miaqvT ga<strong>da</strong>saWrelad.<br />
problemaTa umetesoba moicavs miwis nakveTebis gamoyofis, wyliT<br />
uzrunvelyofis, samedicino <strong>da</strong> socialur, gzis reabilitaciis, skolebis<br />
remontis sakiTxebs.<br />
fokus jgufis yvela monawilis gancxadebiT, mosaxleobas ara mxolod<br />
rwmunebuli, aramed gamgebelic sistematurad xvdeba, Tanac gamgeobis<br />
samsaxurebis ufrosebTan erTad, raTa adgilzeve miawodos mosaxleobas<br />
maTTvis saintereso informacia. rac Seexeba mosaxleobisTvis angariSis<br />
Cabarebas, monawileebs amis Sesaxeb informacia ar aqvT, gamgeobis<br />
warmomadgeneli ki acxadebs, rom gamgebeli mosaxleobas xSirad xvdeba<br />
magram angariSs ar abarebs. angariSs gamgebeli 6 TveSi erTxel<br />
warudgens sakrebulos.<br />
gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi fokus jgufis monawileebma,<br />
problemur sakiTxad <strong>da</strong>asaxeles mosaxleobis arainformirebuloba. maTi<br />
azriT, am mxriv meti muSaobaa saWiro _ rac ufro meti ecodineba<br />
mosaxleobas sakuTari uflebebisa <strong>da</strong> mimdinare procesebis Sesaxeb, miT<br />
ufro aqtiurad CaerTveba <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis saqmianobaSi.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i qalaqi rusTavi<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. rusTavis sakrebuloSi acxadeben, rom sxdomaTa Sesaxeb<br />
informacia qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze, xolo sxdomamde 2 dRiT<br />
adre, amave <strong>da</strong>faze Tavsdeba sakrebulos biuros mier <strong>da</strong>mtkicebuli dRis<br />
wesrigi. sakrebulos warmomadgenlis TqmiT, sxdomebisa <strong>da</strong> misi dRis<br />
wesrigis Sesaxeb adgilobriv gazeTSic qveyndeba, magram radgan gazeTis<br />
gamosvla, misi periodulobi<strong>da</strong>n gamomdinare, sxdomebis Catarebis TariRs<br />
yovelTvis ar emTxveva, informacias Sesabamis <strong>da</strong>faze aTavseben <strong>da</strong><br />
rwmunebulebis meSveobiT atyobineben mosaxleobas.<br />
raionSi moqmedi mediis warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos<br />
sxdomebis Sesaxeb informacias maT meriis pressamsaxuri awvdis.<br />
arasamTavrobo organizaciebis erT-erTi warmomadgenlis TqmiT, pira<strong>da</strong>d<br />
mas, ise rogorc rusTavis mTel mosaxleobas, sakrebulos sxdomebis<br />
Catarebis TariRTan <strong>da</strong> dRis wesrigTan <strong>da</strong>kavSirebiT informacia ar<br />
miewodeba. fokus jgufis erTma monawilem SeniSna, rom rusTavis<br />
sakrebulos veb–gverdze aseTi informacia ar Tavsdeba, maT arc pira<strong>da</strong>d<br />
225
ukavSirebian amis Taobaze. <strong>da</strong>interesebuli piri informaciis gasagebad<br />
aucileblad sakrebuloSi un<strong>da</strong> mivides. misi gancxadebiT, erTxel<br />
hqon<strong>da</strong>T survili sxdomas axalgazrdebi <strong>da</strong>swrebodnen <strong>da</strong> didi<br />
Zalisxmeva <strong>da</strong>sWir<strong>da</strong>, raTa Sesabamisi informacia moepovebina. erTi<br />
monawile ki a<strong>da</strong>sturebs, rom sakrebulos sxdomebis Sesaxeb gazeTSic<br />
qveyndeba (Tuki gazeTis gamosvla sxdomis TariRs <strong>da</strong>emTxveva),<br />
sainformacio <strong>da</strong>fazec xdeba informaciis ganTavseba <strong>da</strong> piradi<br />
kavSirebis saSualebiTac igebs.<br />
sxdomebis televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translirebis sakiTxi reglamentSi gaTvaliswinebuli ar aris.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, maTi pir<strong>da</strong>piri translacia ar<br />
xdeba, magram rusTavis telekompaniis meSveobiT regularulad Suqdeba<br />
informacia sakrebulos sxdomebis mimdinareobisa <strong>da</strong> miRebuli<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis Sesaxeb, saamisod televizias rusTavis biujeti<strong>da</strong>n<br />
Tanxa aqvs gamoyofili.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebi sajaroa <strong>da</strong> maT Sesaxebac iseve vrceldeba<br />
informacia, rogorc sakrebulos sxdomebis Sesaxeb. rac Seexeba sxdomis<br />
oqmebis sajaroobas, misi gancxadebiT, oqmi sajaroa <strong>da</strong> yvelas SeuZlia<br />
gaecnos, moqalaqeebi Zalian xSirad iTxoven sxdomis oqmebs,<br />
gansakuTrebiT ki maSin, rodesac sasamarTloSi TavianT uflebebs icaven<br />
<strong>da</strong> sakrebulos mier miRebuli romelime ga<strong>da</strong>wyvetileba erT–erT<br />
mtkicebulebas warmoadgens. oqmebis xelmisawvdomobis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, fokus jgufis monawileTagan erT–erTi a<strong>da</strong>sturebs, rom<br />
gamoTxovis SemTxvevaSi mas yovelgvari winaaRmdegobisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>yovnebis<br />
gareSe miiReb, ris gamocdilebac Tavad aqvs _ oqmi miuRia werilobiTi<br />
moTxovnis an piradi kontaqtis safuZvelze. erT maTgans, marTalia, ar<br />
gamouTxovia, magram <strong>da</strong>rwmunebulia, rom problema ar Seeqmnebo<strong>da</strong>, erT<br />
monawiles sxdomis oqmebi gamoTxovili <strong>da</strong> miRebuli aqvs sasamarTlo<br />
<strong>da</strong>vis dros, xolo erTs arasodes gamouTxovia.<br />
sajaro informaciis misaRebad, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
moqalaqeebi maT xSirad mimarTaven. mas zusti statistika ara aqvs, magram<br />
aseTi gancxadebebis ricxvi yovelwliurad izrdeba. rusTavSi<br />
Catarebuli kvlevis Sedegebis mixedviT, rusTavis sakrebulo<strong>da</strong>n<br />
moqalaqeTaTvis sajaro informaciis miwodebis mxriv araviTari<br />
Seferxeba ar SeiniSneba, Tu ar CavTvliT iseT gancxadebebs, romelTa<br />
avtorebic ver axerxeben moTxovnis zustad Camoyalibebas. misi TqmiT,<br />
sakrebulo awarmoebs sajaro informaciebis reestrs. sajaro<br />
informaciis <strong>da</strong>dgenil vadebSi gacemis Taobaze sakrebulos<br />
warmomadgenlis gancxadebas a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebi,<br />
maTi gancxadebiT, vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT problema arasodes SeqmniaT,<br />
ufro metic, xSirad informacia <strong>da</strong>uyovnebliv miuRiaT. monawileTagan<br />
erTi aRniSnavs, rom <strong>da</strong>axloebiT 2 wlis win informaciis miReba<br />
namdvilad problemas warmoadgen<strong>da</strong> <strong>da</strong> amas bevri mizezi hqon<strong>da</strong> –<br />
informaciis gamoTxovisas maT ekiTxebodnen, ratom sWirdebo<strong>da</strong>T esa Tu<br />
is dokumenti, aseve aferxebdnen im mizeziT, rom gancxadeba blankze ar<br />
iyo <strong>da</strong>beWdili <strong>da</strong> a.S. misi gancxadebiT, axla es sakiTxi mowesrigebulia.<br />
226
ac Seexeba sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gamoqveynebis<br />
sakiTxs, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb informacia qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>fisa <strong>da</strong><br />
televiziis saSualebiT. aseve sistematurad mzaddeba <strong>da</strong> vrceldeba<br />
broSurebi, risTvisac rusTavis biujetSi gaTvaliswinebulia Sesabamisi<br />
Tanxa. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom am saqmeSi maT<br />
aqtiurad exmarebian adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebi.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom rusTavis sakrebulos hyavs sakmaod kargi aparati,<br />
romlisTvisac sainformacio biuletenebis <strong>da</strong>beWdva <strong>da</strong> gavrceleba Zneli<br />
sulac ar iqnebo<strong>da</strong>, sazogadoebis ufro metad <strong>CarTulobis</strong> mizniT,<br />
sakrebulo aRniSnuli broSurebis <strong>da</strong> biuletenebis <strong>da</strong>mzadebas<br />
arasamTavrobo organizacias ukveTavs.<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxeb informaciis gavrcelebis sakiTxze<br />
fokus jgufis yvela monawile acxadebs, rom sakrebulo am informacias<br />
Tavisi iniciativiT ar avrcelebs, magram moTxovnis SemTxvevaSi,<br />
<strong>da</strong>brkolebas aravis Seuqmnis mis misaRebad.<br />
CarTuloba. rusTavis sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
moqalaqeebs sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT ar miumarTavT<br />
– am kuTxiT mosaxleoba pasiuria. adgilobrivi mediis warmomadgeneli<br />
aRniSnavs, rom sakrebulos Ria sxdomebs yovelTvis eswrebian<br />
adgilobrivi telekompaniis warmomadgenlebi <strong>da</strong> maT am mxriv araviTari<br />
problema ar hqoniaT. fokus jgufis erT-erT monawiles sxdomebze mediis<br />
warmomadgenelTa <strong>da</strong>swrebis Sesaxeb informacia ara aqvs. rac Seexeba<br />
mediisaTvis sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi specialuri adgilebiT uzrunvelyofas,<br />
ori monawile ambobs, rom aseTi adgilebi gamoyofili ar aris, radgan<br />
sxdomaTa <strong>da</strong>rbazis farTobi ar iZleva amis saSualebas.<br />
rac Seexeba sxdomebze sakiTxebis ganxilvaSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa monawileobas, fokus jgufi<strong>da</strong>n amis gamocdileba<br />
aravis aqvs, isini acxadeben, rom moqalaqeebi sxdomas mxolod im<br />
SemTxvevaSi eswrebian, Tu sakrebuloSi maTTvis saintereso sakiTxi<br />
ixileba, magram amas xSiri xasiaTi ar aqvs. aseT dros iniciativas<br />
<strong>da</strong>mswre pirebi iCenen.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis teritoriaze registrirebul amomrCevelTa<br />
saerTo raodenobis aranakleb 3%-is moTxovniT sakrebulos riggareSe<br />
sxdomis mowvevis sakiTxs sakrebulos reglamenti iTvaliswinebs. Tumca,<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas am sakiTxze<br />
maTTvis ar miumarTavs. fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben, rom<br />
mosaxleobas sakrebulosaTvis arc riggareSe <strong>da</strong> arc gamsvleli<br />
sxdomebis Catareba ar mouTxovia. gamsvleli sxdomebis mowyobas<br />
sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs, Tumca amaze sakuTar<br />
mosazrebas gviziarebs sakrebulos warmomadgeneli: reglamentSi es<br />
sakiTxi imitom ar aris gaTvaliswinebuli, rom sakrebulos ar surs am<br />
sxdomis Catarebis moTxovnisas, procentuli monacemebiT SezRudos<br />
amomrCeveli <strong>da</strong> <strong>da</strong>uwesos barieri. igi fiqrobs, rom amomrCevelTa 3 %–ze<br />
naklebsac un<strong>da</strong> hqondes gamsvleli sxdomis Catarebis moTxovnis ufleba<br />
227
<strong>da</strong>, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom mosaxleobas aseTi gancxadebiT jer ar<br />
miumarTavs, sakrebulo mzad aris moawyos igi.<br />
sakrebulos warmomadgenelis gancxadebiT, sakiTxis sajaro ganxilvis<br />
moTxovniT moqalaqeebs, TavianTi interesis sfero<strong>da</strong>n gamomdinare,<br />
sakrebulosaTvis miumarTavT, rasac sakrebulos myisieri Tanxmoba mohyva<br />
<strong>da</strong> maTTvis sasurveli sakiTxis sajaro ganxilva moewyo. am SemTxvevis<br />
Sesaxeb informacias ar floben fokus jgufis monawileebi.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom marTalia „Ria karis“<br />
sxdomaar aris reglamentiT gaTvaliswinebuli – isev <strong>da</strong> isev<br />
formalobebisgan Tavis aridebis mizniT – magram aRniSnuli meqanizmi<br />
sakrebuloSi <strong>da</strong>nergilia <strong>da</strong> warmatebiTac xorcieldeba. qvemo qarTlis<br />
televiziaSi arsebobs rubrika „Ria eTeri“, sa<strong>da</strong>c monawileoben<br />
sakrebulos <strong>da</strong> meriis warmomadgenlebi <strong>da</strong> pir<strong>da</strong>pir eTerSi pasuxoben<br />
moqalaqeTa SekiTxvebs. fokus jgufis monawileebi amas a<strong>da</strong>stureben,<br />
xolo „Ria karis“ sxdomebia Catarebis Sesaxeb informacia ar gaaCniaT.<br />
rac Seexeba sakrebulos komisiebSi sazogadoebis warmomadgenelTa<br />
miwvevis sakiTxs, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, aseTi samuSao<br />
jgufebi yvela komisiasTan arsebobs <strong>da</strong> maTSi, saqmianobis sfero<strong>da</strong>n<br />
gamomdinare, CarTuli arian sazogadoebis sxva<strong>da</strong>sxva fenis<br />
warmomadgenlebi – eqimebi, pe<strong>da</strong>gogebi, arqiteqtorebi, istorikosebi,<br />
msaxiobebi, sasuliero pirebi <strong>da</strong> a.S. sakrebulos warmomadgenlis am<br />
gancxadebas a<strong>da</strong>stureben fokus jgufis monawileebic.<br />
reglamenti ar iTvaliswinebs amomrCevelTa <strong>da</strong>dgenili raodenobis mier<br />
normatiuli aqtis proeqtis inicirebas peticis wesiT. amasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom aRniSnuli<br />
sakiTxi swored axla ixileba sakrebuloSi <strong>da</strong> male gamoqveyndeba<br />
sajaro ganxilvebisTvisac, Tumca, amomrCevlebs dResac rom miemarTaT<br />
msgavsi iniciativiT, sakrebulo maT problemas ar Seuqmni<strong>da</strong>.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos wevrebisa <strong>da</strong> sakrebulos Tanamdebobis<br />
pirebis mier moqalaqeTa miRebis sakiTxis Sesaxeb sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom maT moqalaqeebTan Sexvedris dro<br />
<strong>da</strong>wesebuli aqvT, Tumca moqalaqeebs maTTan Sexvedra nebismier dros<br />
SeuZliaT (SenobaSi ar arsebobs saSvTa sistema). gar<strong>da</strong> amisa,<br />
sakrebulos wevrebi, samsaxuris ufrosebTan erTad, TveSi erTxel mainc<br />
gadian sxva<strong>da</strong>sxva ubnebze, esaubrebian mosaxleobas <strong>da</strong> iqve pasuxoben, Tu<br />
rogor SeiZleba ga<strong>da</strong>wydes maT mier <strong>da</strong>smuli problemebi.<br />
fokus jgufis monawileTagan erTi a<strong>da</strong>sturebs, rom sakrebulos wevrebi<br />
mosaxleobas intensiurad xvdebian <strong>da</strong> ismenen maT problemebs. erT<br />
monawiles Sexvedrebis Sesaxeb informacia ar aqvs, erTi acxadebs, rom<br />
rusTavis mosaxleobisaTvis sakrebulos wevrTa piradi telefonebi<br />
cnobilia <strong>da</strong> SeuZliaT <strong>da</strong>ukavSirdnen maT. erTi monawile ki acxadebs,<br />
rom sakrebulos wevrTa midgoma aseTia – sazogadoeba movides,<br />
moiTxovos <strong>da</strong> isini upasuxeben. isini mosaxleobas adgilebze mxolod<br />
arCevnebis dros xvdebian.<br />
228
ac Seexeba sakrebulos Tanamdebobis pirebTan <strong>da</strong> sakrebulosTan<br />
urTierTobaSi <strong>da</strong>xmarebisaTvis aparatisadmi moqalaqeTa mimarTvis<br />
sakiTxs, fokus jgufis monawileTa umravlesoba acxadebs, rom aparati<br />
maqsimalurad exmareba maT sakrebulos wevrebTan urTierTobaSi, saWiro<br />
masalebis mopovebasa <strong>da</strong> informaciis moZiebaSi.<br />
rac Seexeba sakrebulos wevrebis mier mosaxleobisaTvis angariSis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> Cabarebas, sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, es<br />
praqtika axla inergeba <strong>da</strong> miiRebs yovelwliur xasiaTs. amJama<strong>da</strong>c<br />
sakrebulos wevrebi sistematurad xvdebian amomrCevlebs <strong>da</strong><br />
araoficialurad abareben kidec angariSs TavianTi saqmianobis Sesaxeb.<br />
mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis Sesaxeb informacia ar aqvT fokus<br />
jgufis monawileebs.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad, fokus jgufis<br />
monawileebi erTxmad asaxeleben ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis arasakmaris monawileobas. maTi mosazrebiT, sakrebulom<br />
Tavisi iniciativiT un<strong>da</strong> uzrunvelyos moqalaqeTa CarTuloba. marTalia,<br />
sakrebulosTan urTierTobisas mosaxleobas problemebi ar eqmneba,<br />
magram isini moqalaqeebisagan elodebian iniciativas. monawileebs amis<br />
konkretuli magaliTic mohyavT – rusTavSi mimdinareobs Zeglebis<br />
demontaJi <strong>da</strong> maTi sxva adgilebze ga<strong>da</strong>tana, rac rusTavis biujets<br />
sakmaod soliduri Tanxa ujdeba. monawileebs miaCniaT, rom sanam am<br />
saqmianobas <strong>da</strong>iwyebdnen, un<strong>da</strong> ekiTxaT rusTavis mosaxleobisaTvis, aseTi<br />
ekonomikuri krizisis dros maTTvis ra ufro prioritetulia –<br />
Zeglebis ga<strong>da</strong>tana Tu sxva saxis problemebis mogvareba.<br />
meria<br />
sajarooba. rusTavis meriis warmomadgenlis gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqti qveyndeba adgilobriv gazeTSi <strong>da</strong> meriis<br />
SenobaSi ganTavsebul sainformacio <strong>da</strong>faze. biujetis proeqtis<br />
gavrcelebaSi sakrebulos <strong>da</strong>xmarebas uwevs erT–erTi adgilobrivi<br />
arasamTavrobo organizacia, romelic sakrebulos SekveTiT beW<strong>da</strong>vs <strong>da</strong><br />
mosaxleobas urigebs sainformacio biuletenebs. amave organizaciis<br />
ofisSi gasul wels biujetis proeqtis sajaro ganxilvac ki moewyo.<br />
fokus jgufis monawileebi biujetis proeqtis gamoqveynebis Taobaze<br />
informacias ar floben, Tumca erTi maTganis gancxadebiT, <strong>da</strong>mtkicebuli<br />
biujeti qveyndeba.<br />
meriis warmomadgeneli aRniSnavs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programa SemuSavebulia 2009 – 2013<br />
wlebisaTvis, am saqmeSi finansuri <strong>da</strong>xmareba gaeros ganviTarebis fondma<br />
gaiRo. fokus jgufis mxolod or monawiles aqvs es informacia – maTi<br />
TqmiT, ucxouri donorebis monawileobiT SemuSav<strong>da</strong> programa 2009 – 2013<br />
wlebisaTvis <strong>da</strong> erT–erTi arasamTavrobo organizaciis ofisSi misi<br />
sajaro ganxilvac moewyo. meriis warmomadgenlis gancxadebiT, donori<br />
organizaciis warmomadgenlebic eswrebodnen programis sajaro<br />
229
ganxilvas. swored maTi moTxovna iyo, rom es programa SemuSavebuliyo<br />
sazogadoebis moTxovnilebebis gaTvaliswinebiT. Tav<strong>da</strong>pirvelad<br />
programa cal–calke iqna ganxiluli sazogadoebis sxva<strong>da</strong>sxva seqtorSi<br />
(biznesmenebTan, pe<strong>da</strong>gogebTan, mecnierebTan, eqimebTan, arasamTavrobo<br />
seqtoris warmomadgenlebTan), xolo Semdeg sajaro ganxilva moewyo<br />
yvela maTganis monawileobiT.<br />
sajaro informaciis gamoTxovis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT meriis<br />
warmomadgeneli aRniSnavs, rom moqalaqeebi sakmaod xSirad iTxoven<br />
sajaro informacias, zusti statistika ara aqvs, magram meriaSi<br />
iwarmoeba sajaro informaciebis reestri <strong>da</strong> mas erT-erTi TanamSromeli<br />
kurirebs, moqalaqeebs moTxovnili informacia kanoniT <strong>da</strong>dgenil vadebSi<br />
miewodebaT, amas ki is a<strong>da</strong>sturebs, rom vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT saCivrebi<br />
ar Semosula. mis naTqvams fokus jgufis monawileebic eTanxmebian, maT<br />
araerTxel miumarTavT meriisaTvis informaciis moTxovniT <strong>da</strong> saWiro<br />
informacia yovelTvis kanoniT <strong>da</strong>dgenil vadebSi, zogjer ki<br />
<strong>da</strong>uyovneblivac miuRiaT.<br />
rac Seexeba meriis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis<br />
momzadebasa <strong>da</strong> gavrcelebas, meriis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
operatiuli informacia mzaddeba <strong>da</strong> vrceldeba sistematurad, am<br />
saqmeSic maT <strong>da</strong>xmarebas uwevs erT-erTi adgilobrivi arasamTavrobo<br />
organizacia, romelic beW<strong>da</strong>vs <strong>da</strong> mosaxleobas urigebs bukletebs <strong>da</strong><br />
biuletenebs, informacia ibeWdeba aseve adgilobriv gazeTSi.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, meriis warmomadgeneli im proeqtis gamoqveynebis Sesaxeb<br />
ixsenebs, romelic exebo<strong>da</strong> rusTavis erT–erTi ubnis savaWro–ekonomikur<br />
zonad gamocxadebas.<br />
CarTuloba. rusTavis meriis warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis<br />
proeqtis sajaro ganxilvebSi arasamTavrobo organizaciebTan erTad<br />
CarTulia sazogadoebis sxva<strong>da</strong>sxva fenis warmomadgenlebi – eqimebi,<br />
pe<strong>da</strong>gogebi, mecnierebi <strong>da</strong> sxva <strong>da</strong>interesebuli pirebi. aRniSnul<br />
sakiTxze fokus jgufis monawileebs informacia ara aqvT. maT ar<br />
warudgeniaT SeniSvnebi biujetis proeqtis Sesaxeb <strong>da</strong> arc is ician, sxva<br />
<strong>da</strong>interesebulma pirebma waradgines Tu ara TavianTi SeniSvnebi <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>debebi. meriis warmomadgeneli mxolod erT SemTxvevas ixsenebs,<br />
rodesac biujetis proeqtis ganxilvis dros mravalSviliani dedebisa <strong>da</strong><br />
socialurad <strong>da</strong>ucveli moqalaqeebisagan Semovi<strong>da</strong> wina<strong>da</strong>deba – biujetis<br />
formirebisas jan<strong>da</strong>cvis programebis <strong>da</strong>finansebis kuTxiT, operaciebisa<br />
<strong>da</strong> medikamentebisaTvis meti Tanxa gamoyofiliyo, rasac <strong>da</strong>zRvevis<br />
programa ar iTvaliswinebs. es wina<strong>da</strong>deba biujetis <strong>da</strong>mtkicebamde<br />
ga<strong>da</strong>eca sakrebulos, romelmac gaiTvaliswina igi <strong>da</strong> rusTavis 2009 wlis<br />
biujetSi jan<strong>da</strong>cvis programebis <strong>da</strong>finansebis Tanxa gaizar<strong>da</strong>.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis<br />
sajaro ganxilvebisas aseve miRebul iqna SeniSvnebi sazogadoebis<br />
TiTqmis yvela seqtori<strong>da</strong>n. gamoTqmuli SeniSvnebi miewo<strong>da</strong> sakrebulos<br />
<strong>da</strong>, amgvarad, es programa ufro kargi <strong>da</strong> misaRebi gax<strong>da</strong> rusTavis<br />
230
mosaxleobisaTvis. fokus jgufis monawileTagan mxolod ori eswrebo<strong>da</strong><br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis sajaro ganxilvas, magram<br />
SeniSvnebi ar warudgeniaT, radgan programa kargad iyo Sedgenili.<br />
Tumca imave Sexvedraze sazogadoebis sxva warmomadgenlebma SeniSvnebi<br />
waradgines.<br />
rac Seexeba mosaxleobisagan wina<strong>da</strong>debebisa <strong>da</strong> SeniSvnebis miRebas<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebze, meriis warmomadgenlis<br />
gancxadebiT, mosaxleoba pasiuri iyo <strong>da</strong> maTgan araviTari SeniSvna <strong>da</strong><br />
wina<strong>da</strong>deba ar Semosula, igi fiqrobs, rom mosaxleobis pasiuroba<br />
informaciis arasakmarisad miwodebam gamoiwvia.<br />
meriis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofa. meriis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, Tarjimnis mowveva praqtikulad ar<br />
<strong>da</strong>sWirvebiaT.<br />
angariSvaldebuleba. merisa <strong>da</strong> meriis sxva Tanamdebobis pirebis mier<br />
moqalaqeTa miRebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT meriis warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom maT moqalaqeebis miRebis dro <strong>da</strong>wesebuli aqvT, Tumca maT<br />
nebismier dros SeuZliaT mosaxleobasTan Sexvedra, ufro metic – meria<br />
gasvliT Sexvedrebsac sistematurad awyobs. mosaxleobasTan mWidro<br />
kavSiri aqvT rwmunebulebsac, regularulad xvdebian xalxs <strong>da</strong> ismenen<br />
maT problemebs, Semdeg ki am sakiTxebs meriaSi warmoadgenen. problemaTa<br />
didi nawili sayofacxovrebo/materialuri <strong>da</strong>xmarebis xasiaTisaa.<br />
fokus jgufis monawileebi erTxmad a<strong>da</strong>stureben, rom meri mosaxleobas<br />
sistematurad xvdeba, mudmivi kontaqti aqvs masTan. maTi TqmiT, xSirad<br />
naxavT, roca meri qalaqis sxva<strong>da</strong>sxva ubanSi mosaxleobas esaubreba. rac<br />
Seexeba rwmunebulebis mosaxleobasTan Sexvedrebs, or monawiles amaze<br />
informacia ara aqvs, erTi maTgani a<strong>da</strong>sturebs maT regularul<br />
Sexvedrebs mosaxleobasTan, xolo mediis warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
mosaxleobis problemebTan <strong>da</strong>kavSirebiT xSirad ukavSirdebian<br />
rwmunebulebs, radgan maT TiTqmis yvela ojaxis problema ician.<br />
rac Seexeba meris mier angariSis wardgenis sakiTxs, meriis<br />
warmomadgenlisa <strong>da</strong> fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, mers jer ar<br />
Sesrulebia am Tanamdebobaze muSaobis <strong>da</strong>wyebi<strong>da</strong>n erTi weli <strong>da</strong> amitom<br />
angariSi ar Caubarebia mosaxleobisaTvis. sakrebulos winaSe ki, meri 6<br />
TveSi erTxel waradgens angariSs.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi meriis saqmianobis<br />
gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, monawileebi pasuxoben, rom saWiroa mosaxleobis<br />
informirebisaTvis meriam meti Zalisxmeva gamoiCinos, rac xels Seuwyobs<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis saqmianobaSi moqalaqeTa aqtiur monawileobas.<br />
231
3.3.11. Si<strong>da</strong> qarTli<br />
goris municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. goris sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
sxdomebis Sesaxeb informacia yovelTvis qveyndeba sainformacio <strong>da</strong>faze.<br />
raionSi moqmedi mediisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebi a<strong>da</strong>stureben, rom informaciis miReba SesaZlebelia<br />
sainformacio <strong>da</strong>fis saSualebiT, xolo erTi monawile sxdomis Taobaze<br />
informacias sakrebulos sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuri<strong>da</strong>nac<br />
iRebs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sajaroa sakrebulos biurosa<br />
<strong>da</strong> komisiebis sxdomebi. maTi Catarebis Sesaxeb informacia sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze Tavsdeba <strong>da</strong> nebismier <strong>da</strong>interesebul moqalaqes SeuZlia<br />
<strong>da</strong>eswros maT. sxdomis oqmebis xelmisawvdomobis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
igi aRniSnavs, rom moqalaqeebi oqmis miRebas gasul wels ufro<br />
iTxovdnen, mimdinare wels ki am mxriv Jurnalistebi <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis warmomadgenlebi aqtiuroben. aris SemTxvevebi, roca<br />
moqalaqeebi arasamTavrobo organizaciis meSveobiT iTxoven informacias<br />
<strong>da</strong> maTi moTxovnebi yovelTvis kmayofildeba. fokus jgufis monawileebi<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom sajaro informaciis miRebis <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
gamoTxovis SemTxvevaSi sxdomis oqmebis miReba SesaZlebelia.<br />
goris sakrebulos reglamentSi gaTvaliswinebuli ar aris sxdomaTa<br />
televiziiT, radiomauwyeblobiTa <strong>da</strong> internet saSualebebiT<br />
translirebis sakiTxi, magram sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
sakrebuloSi yvela zemoT CamoTvlil saSualebas iyeneben <strong>da</strong><br />
informacias gazeTisa <strong>da</strong> veb-gverdis meSveobiTac avrceleben. misi TqmiT,<br />
sakrebulos saqmianobis Sesaxebac analogiurad xdeba mosaxleobis<br />
informireba. fokus jgufis monawileTa cnobiT, sakrebulo<strong>da</strong>n<br />
informacias ZiriTa<strong>da</strong>d gamoTxovis safuZvelze iReben, sakuTari<br />
iniciativiT ki sakrebulo iSviaTad awvdis maT informacias, Tumca aseTi<br />
SemTxvevebic yofila.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebi maT xSirad<br />
mimarTaven sajaro informaciis miRebis moTxovniT. sakrebuloSi sajaro<br />
informaciebis reestri iwarmoeba. statistikis mixedviT, gasul wels<br />
informaciis gamoTxovis 28 ganacxadi iqna Setanili, xolo wels maTi<br />
raodenoba metia. gacemis vadebTan <strong>da</strong>kavSirebiT igi ambobs, rom<br />
informacias Seuferxeblad gascemen <strong>da</strong> amas fokus jgufis monawileebic<br />
a<strong>da</strong>stureben.<br />
CarTuloba. goris sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
sxdomebze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT moqalaqeebs werilobiT ar miumarTavT.<br />
igi aRniSnavs, rom sxdomebi ise<strong>da</strong>c Riaa <strong>da</strong> nebismier moqalaqes SeuZlia<br />
maTze <strong>da</strong>swreba. sakrebulos sxdomaze gansaxilvel sakiTxebSi<br />
sazogadoebis monawileobis Sesaxeb fokus jgufs Zalze mwiri<br />
informacia aqvs, xolo <strong>da</strong>swrebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT acxadeben, rom<br />
232
sainformacio <strong>da</strong>faze dRis wesrigis gacnobis Semdeg, <strong>da</strong>interesebis<br />
SemTxvevaSi, moqalaqeebi sxdomas eswrebian. maTi TqmiT, sxdomas<br />
masobrivi informaciis saSualebaTa warmomadgenlebic eswrebian, Tumca<br />
<strong>da</strong>rbazSi maTTvis specialuri adgilebi gamoyofili ar aris.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgenelma aRniSna, sakrebulos komisiebsa <strong>da</strong><br />
samuSao jgufebSi sazogadoebis warmomadgenlebic arian miwveuli.<br />
samuSao jgufebSi monawileoba miRebuli aqvT goris arasamTavrobo<br />
organizaciebsa <strong>da</strong> eqspertebs.<br />
„Ria karis“ sxdomebis CatarebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli ambobs, rom biuros, komisiis <strong>da</strong> sakrebulos sxdomebi<br />
sajaroa, amitom yvela msurvels SeuZlia maTze <strong>da</strong>swreba. xSirad,<br />
mniSvnelovani sakiTxis ganxvilvisas, sakrebulos aparati TviTon iwvevs<br />
arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, amomrCevlebs sakrebulosaTvis<br />
riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis moTxovniT ar miumarTavT.<br />
misi TqmiT, miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom debulebaSi amomrCevelTa mier<br />
gamsvleli sxdomis moTxovnis sakiTxi gaTvaliswinebuli ar aris,<br />
sakrebuloSi <strong>da</strong>isva sakiTxi aseTi sxdomis Catarebis Sesaxeb. fokus<br />
jgufis monawileebi a<strong>da</strong>stureben, rom mosaxleobisagan gamsvleli <strong>da</strong><br />
riggareSe sxdomebis moTxovnis precedents adgili ar hqonia.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, mosaxleobas arc sakrebulos<br />
mier misaRebi sakiTxis sajaro ganxilvis mowyoba mouTxovia, winaaRmdeg<br />
SemTxvevaSi biuro mas ganixilav<strong>da</strong> <strong>da</strong> Sesabamis ga<strong>da</strong>wyvetilebas<br />
miiReb<strong>da</strong>. amomrCevelTa mier sakrebuloSi normatiuli aqtis peticiis<br />
wesiT inicirebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT ki igi ambobs, rom nebismier<br />
moqalaqes an moqalaqeTa jgufs SeuZlia <strong>da</strong>ayenos es sakiTxi komisiis<br />
sxdomaze.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos Tavmjdomares moqalaqeebis miRebis dro oficialurad aqvs<br />
<strong>da</strong>wesebuli, xolo <strong>da</strong>narCeni Tanamdebobis pirebi yoveldRe xvdebian<br />
moqalaqeebs. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom sakrebulos<br />
wevrebi mosaxleobas xvdebian, magram amas sistematuri xasiaTi ar aqvs<br />
<strong>da</strong> amdenad, raime periodulobaze laparaki rTulia.<br />
mosaxleobisTvis angariSis Cabarebis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos wevrebi<br />
mosaxleobasTan Sexvedrebs marTaven, sa<strong>da</strong>c saubari mimdinareobs imaze,<br />
Tu ra gakeT<strong>da</strong> <strong>da</strong> ra un<strong>da</strong> gakeTdes. misi TqmiT, angariSis Cabarebis<br />
mizniT specialuri Sexvedrebi ar Catarebula.<br />
monawileebi acxadeben, rom sakrebulos aparati maT garkveul <strong>da</strong>xmarebas<br />
uwevs sakrebulos Tanamdebobis pirebTan Sexvedrebis organizebasa <strong>da</strong><br />
masalebis momzadebaSi, erTi maTgani ki azustebs, rom sakrebulosTan<br />
urTierTobas ZiriTa<strong>da</strong>d sazogadoebasTan urTierTobis samsaxuris<br />
meSveobiT axorcielebs.<br />
233
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxebad fokus jgufis<br />
monawileTa mier <strong>da</strong>saxel<strong>da</strong>: mosaxleobis arasakmarisi informirebuloba<br />
sakrebuloSi gansaxilvel sakiTxebze, sakrebulos wevrebis<br />
mosaxleobasTan sakuTari iniciativiT Sexvedrebis nakleboba, <strong>da</strong> xalxis<br />
mier wamoyenebuli problemebis sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>yenebisa <strong>da</strong> maT<br />
saqmianobaSi asaxvis aucilebloba.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. goris gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqts adgilobriv presaSi, kerZod, municipalur<br />
gazeTSi aqveyneben. fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben, rom<br />
biujetis proeqti <strong>da</strong> mis Sesaxeb komisiebis <strong>da</strong>skvnebi ganxilvebamde<br />
qveyndeba. gamgeobis warmomadgenlis TqmiT, biujetis proeqtis winaswari<br />
ganxilvebi xdeba komisiebSi, romlis sxdomebi Riaa <strong>da</strong> nebismier<br />
moqalaqes SeuZlia maTze <strong>da</strong>swreba.<br />
gamgeobis warmomadgeneli aRniSnavs, rom amJamad mimdinareobs regionis<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis SemuSaveba, romelSic<br />
goris municipalitetic aris gaTvaliswinebuli. 5 wliani programis<br />
SemuSaveba, savaraudod, 4 TveSi <strong>da</strong>sruldeba. aRniSnuli programis<br />
gegmaze muSaoba axla iwyeba <strong>da</strong> Sesabamisad, misi sajaro ganxilva jer<br />
ver moewyoba. programis SemuSavebaze maT <strong>da</strong>xmarebas uwevT gaeros<br />
ganviTarebis programa <strong>da</strong> urbanuli instituti. mis <strong>da</strong>mtkicebamde<br />
moewyoba sajaro ganxilva.<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis Sesaxeb fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom proeqti arsebob<strong>da</strong>, Tumca masSi bevri<br />
xarvezi iyo, amitomac <strong>da</strong>dga axali programis SemuSavebis sakiTxi. maTi<br />
informaciiT, goris SemTxvevaSi evrokomisiam ganviTarebis strategiuli<br />
gegmis SemuSaveba sakuTar Tavze aiRo, urbanuli instituti arsebuli<br />
gegmebis ga<strong>da</strong>muSavebas apirebs, xolo gaeros ganviTarebis programa<br />
Si<strong>da</strong> qarTlis ekonomikuri programis SemuSavebas gegmavs.<br />
sajaro informaciis droulad gacemis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom moqalaqeebs gamoTxovil informacias<br />
kanoniT gaTvaliswinebul vadebSi awvdian, xolo <strong>da</strong>gvianebis SemTxvevaSi<br />
mas werilobiT Tan erTvis <strong>da</strong>gvianebis mizezebis saTanado ganmartebebi.<br />
rogorc igi aRniSnavs, informacias umetesad saxalxo <strong>da</strong>mcvelisa <strong>da</strong><br />
sazogadoebrivi organizaciebis warmomadgenlebi iTxoven, moqalaqeebis<br />
aqtiuroba ki am mxriv Zalian <strong>da</strong>balia. misi TqmiT, sakrebuloSi sajaro<br />
informaciebis reestri iwarmoeba, informaciis gacemaze pasuxismgebelia<br />
aparatis ufrosi. rac Seexeba statistikas, igi wlis bolos jamdeba. 2008<br />
wels informaciis moTxovnis 28 gancxadeba iyo Semosuli, wels ki<br />
aqtivoba gazrdilia. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom sajaro<br />
informaciis gacemisas sakrebulos mier <strong>da</strong>dgenili vadebi ar irRveva.<br />
234
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli informaciis momzadeba <strong>da</strong><br />
gamoqveyneba, gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, regionuli radios,<br />
televiziisa <strong>da</strong> presis, aseve centraluri saagentoebis saSualebiT<br />
xorcieldeba.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebebis proeqtebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT, gamgeobis warmomadgenelma aRniSna, rom gamgeoba maT ar<br />
aqveynebs, radgan am sakiTxs Tavad sakrebulo agvarebs.<br />
CarTuloba. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvebs eswrebian Jurnalistebi<br />
<strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebuli moqalaqeebi. fokus jgufis informaciiT, sazogadoeba<br />
met-naklebad monawileobs biujetis proeqtis ganxilvebSi. sxdomebs aseve<br />
eswrebian arasamTavrobo organizaciebis warmomadgenlebi, maT Tava<strong>da</strong>c<br />
aqvT am sxdomebSi monawileobis gamocdileba, Tumca aRniSnaven, rom<br />
„farTo gagebiT sajaro ganxilvebi ar ewyoba“. fokus jgufis<br />
monawileebma aRniSnes, rom arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebi komisiis sxdomebsac eswrebian.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, moqalaqeebsa <strong>da</strong> organizaciebs<br />
biujetis proeqtis Sesaxeb werilobiTi SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi ar<br />
warudgeniaT. Mmisi TqmiT, urbanuli institutis iniciativa iyo, rom<br />
<strong>da</strong>energa programuli biujetis forma, magram es ver moxerx<strong>da</strong>. amJamad<br />
mimdinareobs formatis SemuSaveba, romelic gamgeobas saSualebas<br />
miscems momaval wels programuli biujeti warmoadginos. fokus jgufis<br />
monawileebi acxadeben, rom biujetis proeqtze SeniSvnebi werilobiT ar<br />
SeutaniaT, magram ganxilvebisas maT mier gamoTqmuli mosazrebebi<br />
gaiTvaliswines. gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom biujetis<br />
proeqtze Semosuli SeniSvnebis, mis <strong>da</strong>mtkicebamde, sakrebulosaTvis<br />
ga<strong>da</strong>cema Cveuli praqtikaa <strong>da</strong> saTanado argumentaciis wardgenis<br />
SemTxvevaSi sakrebulo maT iTvaliswinebs, rac asaxulia kidec<br />
<strong>da</strong>mtkicebul biujetSi.<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebis programis SemuSaveba am etapze<br />
mimdinareobs, fokus jgufis erTi monawile acxadebs, rom adre<br />
momzadebuli programis SemuSavebaSi araerTi sazogadoebrivi<br />
organizacia monawileob<strong>da</strong>, isini mzadyofnas gamoTqvamen CaerTon axali<br />
programis SemuSavebaSic, <strong>da</strong>narCen monawileebs ki analogiuri<br />
gamocdileba ar gaaCniaT.<br />
goris gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, aseTi moqalaqeebis mimarTvis SemTxvevaSi,<br />
maT exmarebian kancelariis TanamSromlebi – qarTulad awerineben<br />
gancxadebas <strong>da</strong> Tarjimnobasac uweven.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, soflis mxar<strong>da</strong>Weris programaSi<br />
soflebze Tanxebi ganawilebulia ojaxebis raodenobis mixedviT.<br />
rwmunebulebis mier teritoriul <strong>erTeulebSi</strong> tardeba sajaro<br />
Sexvedrebi, sa<strong>da</strong>c mosaxleobasTan erTad, gamoyofili Tanxis<br />
235
Sesabamisad, ganisazRvreba mosagvarebeli problemebis prioritetebi.<br />
Sexvedrebisas Sedgenil iqna oqmebi, romlebsac 50 – 150 moqalaqe awers<br />
xels. swored am oqmebis mixedviT iRebs gamgeoba ga<strong>da</strong>wyvetilebas<br />
proeqtebis <strong>da</strong>finansebaze.<br />
programis Sesaxeb informacias floben fokus jgufis monawileebic.<br />
erTi maTgani acxadebs, rom programis Sesaxeb informacia gamoiTxova,<br />
magram jer ar miuRia, xolo meores miaCnia, rom saeWvoa municipalitetSi<br />
icodnen, Tu rogor warmarTon Tanxebi. monawileTa gancxadebiT,<br />
rwmunebulebi soflebSi mxolod ramdenime a<strong>da</strong>mians esaubrebian,<br />
mosaxleobis umetesobam ki ar icis ra Tanxaze <strong>da</strong> ris gakeTebazea<br />
laparaki. erTi monawile fiqrobs, rom mosaxleobas xvdebian, magram es<br />
organizebulad ki ar xdeba, aramed spontanurad. Tavad fokus jgufi<strong>da</strong>n<br />
rwmunebulebTan prioritetebis gansazRvris mizniT SexvedrebSi<br />
monawileoba aravis miuRia, erTi maTgani ki acxadebs, rom amis survili<br />
arc aqvs, radgan rwmunebulebi arakompetenturebi arian.<br />
angariSvaldebuleba. goris gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgebels moqalaqeebis miRebis dro <strong>da</strong>wesebuli aqvs – es aris<br />
samSabaTi. masTan Sesaxvedrad moqalaqem winaswar un<strong>da</strong> mimarTos aparats<br />
– ra sakiTxze surs Sexvedra, gaiaros registracia. raodenobrivi<br />
SezRudvebi miRebis dRes ar aris. gamgeobis sxva Tanamdebobis pirebs<br />
moqalaqeebTan Sexvedrebis dro oficialurad <strong>da</strong>dgenili ara aqvT, isini<br />
maT yoveli samuSao dRis samuSao saaTebSi iReben. misi gancxadebiT,<br />
rwmunebulebi mosaxleobas saWiroebis mixedviT xvdebian, xolo<br />
mosaxleobis problemebs regularulad (yovel orSabaTs) waradgenen<br />
gamgeobaSi, sa<strong>da</strong>c maTze xdeba operatiuli reagireba.<br />
fokus jgufis erTi monawilis gancxadebiT, rwmunebuli mosaxleobas<br />
sakuTari iniciativiT xvdeba, meore aRniSnavs, rom, marTalia am<br />
Sexvedrebs sajaro xasiaTi ara aqvs, magram rwmunebulebi mosaxleobas<br />
xvdebian, magaliTad, omis Sedegad <strong>da</strong>zaralebuli mosaxleoba pirvel<br />
rigSi rwmunebuls akiTxavs.<br />
gamgeblis mier mosaxleobisTvis angariSis Cabarebis sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom gamgebeli angariSs<br />
mxolod sakrebulos abarebs kanoniT gaTvaliswinebul vadebSi. radgan<br />
sakrebulo mosaxleobis arCeulia, misi mosazrebiT, sakrebulosaTvis<br />
angariSis Cabareba mosaxleobisaTvis angariSis Cabarebis tolfasia. am<br />
sakiTxze calke mosaxleobasTan Sexvedra ar xdeba. aRniSnul<br />
informacias fokus jgufis monawileebic a<strong>da</strong>stureben. maTi TqmiT,<br />
gamgebeli saangariSo Sexvedrebs mosaxleobasTan ar atarebs.<br />
SekiTxvaze – ras miiCneven fokus jgufis monawileebi gamgeobis<br />
saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a<br />
<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi<br />
problemur sakiTxad, monawileebi pasuxoben: <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
gamsxvilebam geografiulad <strong>da</strong>aSora mosaxleoba municipalitetis<br />
centrs, mosaxleobis did nawils isic ki ar SeuZlia, rom centramde<br />
Camovides. gamodis, rom sistema ar iZleva imis saSualebas, rom<br />
236
mosaxleoba CarTuli iyos. monawileTa mosazrebiT, es sistemaSi<br />
arsebuli problemaa, Torem Tavad gamgeobis muSaoba gamWvirvalea.<br />
kaspis municipaliteti<br />
sakrebulo<br />
sajarooba. kaspis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, informacia<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb Tavsdeba sakrvbulos SenobaSi mdebare<br />
sainformacio <strong>da</strong>faze, amasTan igi qveyndeba adgilobriv gazeTSi „axali<br />
ganTiadi“, raionSi moRvawe arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlebi<br />
a<strong>da</strong>stureben, rom informacias presi<strong>da</strong>nac iReben <strong>da</strong> uSualod<br />
deputatebisganac.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos biurosa <strong>da</strong><br />
komisiis sxdomebi sajaroa – maTi dRis wesrigis Sesaxeb gancxadeba<br />
sakrebulos sainformacio <strong>da</strong>faze Tavsdeba, es ki imas niSnavs, rom<br />
moqalaqes <strong>da</strong>interesebis SemTxvevaSi SeuZlia sxdomebs <strong>da</strong>eswros. igi<br />
aRniSnavs, rom xelmisawvdomia sakrebulos sxdomis oqmebic. maTi<br />
gamoTxovis Sesaxeb moqalaqeTa gancxadebebs sakrebulo <strong>da</strong>dgenil<br />
vadebSi akmayofilebs. am informacias fokus jgufis monawileebic<br />
a<strong>da</strong>stureben, maTi TqmiT, informaciis gamoTxovis Sedegad sxdomis<br />
oqmebis miReba Tavisuflad SesaZlebelia.<br />
rogorc sakrebulos warmomadgeneli ambobs, informacia sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb qveyndeba adgilobriv gazeTSi, aseve sainformacio<br />
<strong>da</strong>faze, gar<strong>da</strong> amisa, moqalaqeTaTvis xelmisawvdomia sakrebulos<br />
TiToeuli <strong>da</strong>dgenileba <strong>da</strong> oqmi (Tavsdeba sainformacio <strong>da</strong>faze). fokus<br />
jgufis monawileTa TqmiT, sakrebulo informaciis miwodebis mxriv did<br />
iniciativas ar iCens, magram <strong>da</strong>dgenili wesiT moTxovnisas, kanoniT<br />
<strong>da</strong>dgenili vadebi ar irRveva. rogorc sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, moqalaqeebic <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebic xSirad<br />
mimarTaven maT sajaro informaciis gamoTxovis gancxadebiT. gasul wels<br />
informaciis gamoTxovis 36 gancxadeba iqna sakrebuloSi Setanili.<br />
sakrebuloSi iwarmoeba sajaro informaciebis reestric.<br />
reglamenti ar iTvaliswinebs televiziiT, radiomauwyeblobiT an<br />
internet saSualebebiT sakrebulos sxdomebis translirebas,<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sxdomebis pir<strong>da</strong>pir eTerSi<br />
Cveneba praqtikula<strong>da</strong>c ver xorcieldeba, magram ganxiluli sakiTxebis<br />
Sesaxeb informacia regionaluri telekompaniis „TrialeTis“ saSualebiT<br />
ga<strong>da</strong>icema, aseve qveyndeba gazeTebSic.<br />
CarTuloba. kaspis sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, sakrebulos<br />
sxdomaze <strong>da</strong>swrebis moTxovniT moqalaqeTa mimarTvis SemTxvevaSi, maTi<br />
gancxadebebi yovelTvis kmayofildeba – sakrebulos sxdoma Riaa <strong>da</strong><br />
nebismier moqalaqes SeuZlia <strong>da</strong>eswros mas. aRniSnul sakiTxTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT gansxvavebuli azri gamoTqves fokus jgufis monawileebma<br />
– maTi TqmiT, moqalaqeebi sakmaod pasiuroben, Tumca iyo SemTxveva, roca<br />
sakrebulos sxdomaze sazogadoebrivi organizaciebis warmomadgenlebis<br />
iniciativiT kaspis erT–erTi quCisaTvis saxelis ga<strong>da</strong>rqmevis mizniT<br />
237
ganxilva moewyo. rac Seexeba mediis warmomadgenelTa <strong>da</strong>swrebas, fokus<br />
jgufis monawileebi aRniSnaven, rom adgilobrivi gazeTis<br />
warmomadgeneli yvela sxdomas eswreba, JurnalistebisTvis <strong>da</strong>rbazSi<br />
specialuri adgilebic aris gamoyofili. monawileTa informaciiT,<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebasTan <strong>da</strong>kavSirebiT araviTari problema<br />
ar arsebobs.<br />
sakrebulos komisiebTan Seqmnil samuSao jgufebSi sazogadoebis<br />
warmomadgenelTa miwvevis sakiTxTan <strong>da</strong>kavSirebiT sakrebulos<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom samuSao jgufebi, saWiroebisamebr,<br />
gansazRvruli vadiT iqmneba raime konkretuli sakiTxis ga<strong>da</strong>sawyvetad<br />
<strong>da</strong> maT SemadgenlobaSi sakrebulos warmomadgenlebTan erTad<br />
monawileoben sazogadoebisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebi. fokus–jgufis monawileebs aseT jgufSi muSaobis<br />
gamocdileba ar gaaCniaT, Tumca ixseneben SemTxvevas, rodesac erT–erT<br />
sofelSi sasmeli wylis saTavo nageobobis mowerigebis Taobaze<br />
adgilobrivi Jurnalisti <strong>da</strong> eqsperti miiwvies.<br />
sakrebuloSi „Ria karis“ sxdomis Catarebas reglamenti ar<br />
iTvaliswinebs. sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom saWirod ar<br />
miaCnia am sakiTxis reglamentSi <strong>da</strong>regulireba, radgan organuli kanonis<br />
Tanaxmad sakrebulos sxdoma Riaa <strong>da</strong> TiToeul moqalaqes ise<strong>da</strong>c aqvs<br />
masze <strong>da</strong>swrebis saSualeba.<br />
reglamentSi gaTvaliswinebulia amomrCevelTa garkveuli raodenobis<br />
moTxovniT riggareSe <strong>da</strong> gamsvleli sxdomebis Catarebis sakiTxebi.<br />
sakrebulos warmomadgeneli acxadebs, rom aseTi sxdomebis Catarebis<br />
moTxovniT sazogadoebas maTTvis ar miumarTavs, winaaRmdeg SemTxvevaSi,<br />
sakrebulo aseT moTxovnas aucileblad <strong>da</strong>akmayofilebs. fokus jgufis<br />
monawileebic a<strong>da</strong>stureben, rom mosaxleobas gamsvleli an riggareSe<br />
sxdomis Catareba sakrebulosaTvis ar mouTxovia, maTi informaciiT,<br />
gamsvleli sxdomebi saerTo<strong>da</strong>c ar tardeba, mxolod erTi SemTxveva<br />
SeiZleba <strong>da</strong>saxeldes, rodesac sarwyavi wylis problemasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT sakrebuloSi Seqmnili jgufi adgilze iyo gasuli, Tumca<br />
es ar iyo sxdomis formati.<br />
sakrebulos mier moqalaqeTa moTxovniT konkretuli sakiTxis sajaro<br />
ganxilvis mowyobasTan <strong>da</strong>kavSirebiT, sakrebulos warmomadgeneli<br />
acxadebs, rom mosaxleobam sakrebulos sityvieri moTxovniT mimarTa<br />
cementis qarxnis mier garemos <strong>da</strong>binZurebis aRkveTis Sesaxeb, moewyo<br />
sajaro ganxilva, Seiqmna samuSo jgufi, ris Sedega<strong>da</strong>c qarxanaSi ukve<br />
mTavrdeba axali filtrebis <strong>da</strong>yenebis samuSaoebi. fokus jgufis<br />
monawileebis azriT, mosaxleobis moTxovniT sakiTxis sajaro ganxilvis<br />
mowyobis Sedegi iyo aseve sazogadoebrivi organizaciebis<br />
warmomadgenlebis iniciativiT kaspis erT-erTi quCisaTvis saxelis<br />
ga<strong>da</strong>rqmeva.<br />
kaspis sakrebulos reglamenti ar iTvaliswinebs amomrCevelTa<br />
gansazRvruli raodenobis mier peticiis wesiT sakrebuloSi normatiuli<br />
aqtis proeqtis inicirebis sakiTxs. sakrebulos warmomadgeneli saWirod<br />
238
ar miiCnevs aRniSnuli sakiTxis reglamentSi gaTvaliswinebas, radgan igi<br />
kanonmdeblobiT ise<strong>da</strong>c regulirebulia.<br />
angariSvaldebuleba. sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT,<br />
sakrebulos wevrebsa <strong>da</strong> sxva Tanamdebobis pirebs moqalaqeebTan<br />
Sexvedris dro gansazRvruli aqvT. misive TqmiT, sakrebulos wevrebi<br />
amomrCevlebs angariSs weliwadSi erTxel aucileblad abareben,<br />
angariSis Cabareba araperiodul Sexvedrebzec xdeba.<br />
fokus jgufis erT-erTi monawilis informaciiT, sakrebulos wevrebi<br />
mosaxleobas saWiroebi<strong>da</strong>n gamomdinare xvdebian, xolo monawileTa<br />
umetesoba acxadebs, rom isini moqalaqeebs periodulad xvdebian,<br />
magaliTad, aseTi Sexvedrebi Sedga skolaSi pe<strong>da</strong>gogebTan, agreTve<br />
devnilebTan, Sexvedra moewyo konkretul sakiTxzec – sarwyavi arxis<br />
gayvanasTan <strong>da</strong>kavSirebiT. garkveul sakiTxebze Sexvedrebis dros<br />
angariSis Cabarebac xdeba. jgufis monawileebi aRniSnaven, rom<br />
sakrebulos aparati mosaxleobas exmareba sakrebulosTan urTierTobaSi,<br />
saWiro Sexvedrebis organizebisa <strong>da</strong> masalebis momzadebis saqmeSi.<br />
sakrebulos saqmianobis gamWvirvalobis, sazogadoebis winaSe<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi fokus jgufis monawileebi problemur<br />
sakiTxad miiCneven sakrebulos saqmianobis Sesaxeb mosaxleobis<br />
arainformirebulobas. maTi mosazrebiT, mxolod gazeTSi informaciis<br />
gamoqveyneba sakmarisi ar aris, saWiroa sxva ufro efeqturi saSualebis<br />
gamonaxvac, raTa mosaxleobam programebis Sesaxeb informacia miiRos,<br />
xalxma bevrad ufro meti un<strong>da</strong> icodes xelisuflebis saqmianobis<br />
Sesaxeb.<br />
gamgeoba<br />
sajarooba. kaspis gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqti, agreTve biujetSi Setanili nebismieri<br />
cvlileba qveyndeba municipalur gazeTSi „axali ganTiadi“. fokus<br />
jgufis monawileebi aRniSnaven, rom biujetis proeqti <strong>da</strong> komisiebis<br />
<strong>da</strong>skvnebi ganxilvebamde ar qveyndeba. gamgeobis warmomadgenlis TqmiT,<br />
biujetis proeqtis ganxilva ewyoba safinanso–sabiujeto komisiis<br />
sxdomaze, romelic sajaroa <strong>da</strong> nebismieri moqalaqisTvis SesaZlebelia<br />
masze <strong>da</strong>swreba.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur-ekonomikuri ganviTarebis proeqti,<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, ar aris SemuSavebuli, radgan am<br />
etapze gamgeobis mTeli yuradReba <strong>da</strong> finansebi mimarTulia devnilTa<br />
problemebis mosagvareblad. misive gancxadebiT, rogorc ki dokumentis<br />
proeqti SemuSavdeba, igi aucileblad gamoqveyndeba adgilobriv presaSi.<br />
rogorc fokus jgufis monawileebi aRniSnaven, „programa SeimuSva erTerTma<br />
saerTaSoriso organizaciam. igi gamica kidec <strong>da</strong> wigni<br />
biblioTekaSic devs“.<br />
sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom sakrebulos<br />
239
nebismieri ga<strong>da</strong>wyvetilebis Sesaxeb informacia vrceldeba adgilobrivi<br />
gazeTis saSualebiT.<br />
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, operatiuli informacia<br />
gamgeobis saqmianobis Sesaxeb qveyndeba adgilobriv gazeTSi <strong>da</strong> samxareo<br />
administraciis <strong>da</strong>xmarebiT Tavsdeba veb–gverdze. misi TqmiT, gamgeobaSi<br />
iwarmoeba sajaro informaciebis reestri. moqalaqeebi informacias<br />
<strong>da</strong>dgenili wesiT, gancxadebis safuZvelze iTxoven, <strong>da</strong> mas gansazRvrul<br />
va<strong>da</strong>Sic iReben. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom mosaxleoba gamgeobas msgavsi<br />
moTxovniT gasul wels Se<strong>da</strong>rebiT aqtiurad mimarTav<strong>da</strong>. fokus jgufis<br />
erTi monawilis ganmartebiT, <strong>da</strong>dgenili vadebi informaciis<br />
gamoTxovisas arasodes irRveva, xolo meore ambobs, rom vadebi ar<br />
irRveva, magram <strong>da</strong>gvianebis SemTxvevaSi, gamgeoba iZleva werilobiT<br />
ganmartebebs.<br />
CarTuloba. kaspis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvaSi,<br />
sakrebulos wevrebis gar<strong>da</strong>, monawileoben gamgeobis Sesabamisi<br />
samsaxurebis warmomadgenlebi. rac Seexeba moqalaqeTa monawileobas,<br />
nebismier msurvels SeuZlia sxdomaze <strong>da</strong>swreba, radgan araviTari<br />
SezRudva ar arsebobs. fokus jgufis monawileebi aRniSnaven, rom<br />
sazogadoeba naklebad aris CarTuli biujetis proeqtis ganxilvis<br />
procesSi <strong>da</strong> gamonaklisi SemTxvevebis gar<strong>da</strong> (magaliTad, soflis<br />
mxar<strong>da</strong>Weris programa), sxdomebSi monawileobas ar iRebs.<br />
sakrebulos warmomadgenlis gancxadebiT, biujetis proeqtis Sesaxeb<br />
sazogadoebis warmomadgenlebs SeniSvnebi werilobiT ar warudgeniaT.<br />
ganxilvisas rogorc sajaro moxeleebi, aseve moqalaqeebi zepirad<br />
gamoTqvamen sakuTar azrebs, werilobiTi wina<strong>da</strong>debebi biujetis<br />
proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT gamgeobaSi ar Sesula. miuxe<strong>da</strong>vad amisa, zepirad<br />
gamoTqmuli SeniSvnebic ga<strong>da</strong>ecema sakrebulos biujetis proeqtis<br />
<strong>da</strong>mtkicebamde <strong>da</strong> maTi adekvaturobis SemTxvevaSi sakrebulo maT<br />
iTvaliswinebs. fokus jgufis monawileebi acxadeben, rom maT biujetis<br />
proeqtze SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi ar warudgeniaT.<br />
gamgeobis warmomadgenelma aRniSna, rom socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programa ar SemuSavebula. fokus jgufis monawileebi ki<br />
socialur–ekonomikuri ganviTarebis proeqtis SemuSavebas a<strong>da</strong>stureben<br />
<strong>da</strong> acxadeben, rom erT-erTi saerTaSoriso organizaciis mier SemuSvebul<br />
proeqtSi aqtiur monawileobas iReb<strong>da</strong> ramdenime arasamTavrobo<br />
organizacia.<br />
kiTxvaze _ sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa proeqtebis gamoqveynebis<br />
Semdeg sazogadoebis warmomadgenlebs SeutaniaT Tu ara maTTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi, gamgeobis warmomadgeneli<br />
pasuxobs, rom aseTi SeniSvnebi <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebi ar Semosula.<br />
rogorc ukve aRvniSneT, sajaro informaciis gamoTxovis kuTxiT,<br />
SarSandelTan Se<strong>da</strong>rebiT, mimdinare wels mosaxleoba naklebad aqtiuria<br />
_ 2008 wels gamgeobaSi Sesuli iyo <strong>da</strong>axloebiT 30–35 aseTi moTxovna.<br />
240
gamgeobis warmomadgenlis gancxadebiT, soflis mxar<strong>da</strong>Weris programis<br />
farglebSi rwmunebulebma mosaxleobasTan Sexvedrebi Caatares yvela<br />
sofelSi, moismines maTi problemebi <strong>da</strong> Semdeg maT Sesaxeb acnobes<br />
gamgeobas. kaspis gazeTis yvela nomerSi qveyndeba masalebi aRniSnuli<br />
programis farglebSi Sesrulebuli samuSaos Sesaxeb. rwmunebuli<br />
adgilobriv saWiroebebs mosaxleobasTan Sexvedrebis gziT ikvlevs.<br />
miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom rwmunebuli adgilobrivi macxovrebelia <strong>da</strong><br />
TviTonac kargad icnobs mosaxleobis problemebs, saboloo <strong>da</strong>skvnis<br />
gamotanamde Sexvedrebs mainc atarebs. municipaliteti programas<br />
axorcielebs yvela teritoriul erTeulSi, SerCevis gareSe.<br />
fokus jgufis monawileTa gancxadebiT, mosaxleobas am programis<br />
Sesaxeb sruli informacia aqvs – mimdinareobs sasmeli wylis sistemis<br />
reabilitacia <strong>da</strong> sxv. mosaxleobasTan Sexvedrebi programis farglebSi<br />
yvela rwmunebulma gamarTa <strong>da</strong> maTTan erTad SeirCa prioritetebi. Tavad<br />
fokus jgufis monawileebic eswrebodnen rwmunebulTan prioritetebis<br />
gansazRvris mizniT mowyobil Sexvedrebs.<br />
kaspis gamgeobis debulebaSi gaTvaliswinebuli ar aris araqarTulenovan<br />
moqalaqeTa Tarjimnis momsaxurebiT uzrunvelyofis sakiTxi. gamgeobis<br />
warmomadgenlis gancxadebiT, araqarTveli mosaxleoba kargad flobs<br />
saxelmwifo enas <strong>da</strong> Tarjimnis momsaxurebas ar saWiroeben.<br />
angariSvaldebuleba. kaspis gamgeobis warmomadgeneli acxadebs, rom<br />
gamgeblisa <strong>da</strong> misi moadgileebis mier moqalaqeTa miRebis dReebi <strong>da</strong><br />
saaTebi oficialurad <strong>da</strong>dgenilia, xolo samsaxurebis ufrosebi<br />
mosaxleobas yoveldRe SeuzRu<strong>da</strong>vad iReben. misi TqmiT, mosaxleobas<br />
rwmunebulebic xvdebian <strong>da</strong> maT problemebs gamgeobaSi ga<strong>da</strong>saWrelad<br />
warmoadgenen. problemebi ZiriTa<strong>da</strong>d socialuri xasiaTisaa. fokus<br />
jgufis monawileebi aRniSnaven, rom gamgebeli mosaxleobas mxolod<br />
arCevnebis win xvdeba, xolo rwmunebulebi xalxs sistematurad xvdebian<br />
<strong>da</strong> riTac SeuZliaT exmarebian maT.<br />
rac Seexeba gamgeblis mier angariSis Cabarebis sakiTxs, gamgeobis<br />
warmomadgeneli acxadebs, rom gamgebeli sakrebulos, iseve rogorc<br />
mosaxleobas, angariSs abarebs weliwadSi erTxel, yoveli wlis bolos.<br />
maTTvis, vinc mosaxleobisTvis angariSis wardgenas ver eswreba,<br />
gamgeblis ga<strong>da</strong>wyvetilebiT gamgeobis saqmianobis Sesaxeb mzaddeba<br />
vizualuri masala lifletis saxiT.<br />
fokus jgufis monawileebi gamgeobis saqmianobis gamWvirvalobis,<br />
sazogadoebis winaSe <strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis<br />
procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> saqmeSi problemur sakiTxad<br />
asaxeleben gamgeobis mier sazogadoebis azris gauTvaliswineblobas _<br />
gamgeoba miiCnevs, rom mosaxleobaze ukeT icis maTi problemebi. aseTi<br />
<strong>da</strong>mokidebuleba ki gansakuTrebiT biujetze muSaobisas vlindeba.<br />
241
IV. donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis mier<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis gaujobesebis mizniT ganxorcielebuli<br />
saqmianoba<br />
(bolo ori wlis monacemebi)<br />
kvlevis meoTxe komponentSi Seswavlil iqna <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi<br />
momuSave donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis mier bolo ori wlis<br />
ganmavlobaSi ganxorcielebuli proeqtebi, raTa <strong>da</strong>gvedgina ra saxis<br />
intervencia ganxorciel<strong>da</strong> bolo ori wlis manZilze sakvlev sferoSi.<br />
Tav<strong>da</strong>pirvelad vgegmavdiT <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobasa <strong>da</strong><br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> kuTxiT<br />
ganxorcielebuli proeqtebis Seswavlas, magram rogorc moZiebulma<br />
masalam cxadyo, am sferos gaumjobesebis mizniT ganxorcielebuli<br />
proeqtebis umetesobis erT–erTi komponentia ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisa<br />
<strong>da</strong> aRsrulebis procesSi sazogadoebis CarTvis xelSewyoba. Sesabamisad,<br />
Seswavlis kuTxe gafarTov<strong>da</strong> <strong>da</strong> moicva bolo ori wlis manZilze<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis mimarTulebiT ganxorcielebuli proeqtebi.<br />
ganxorcielebuli\mimdinare proeqtebis aRwerilobebis moZiebis mizniT<br />
sxva<strong>da</strong>sxva wyaros saSualebiT gavavrceleT informacia. Catar<strong>da</strong><br />
interviuebi rogorc donor, aseve arasamTavrobo seqtoris<br />
warmomadgenlebTan. informaciis nawili Tavad donorma <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo seqtoris warmomadgenlebma mogvawodes. informacia<br />
movipoveT sul 109 proeqtis Sesaxeb. rogorc aRvniSneT, moviZieT bolo<br />
ori wlis manZilze ganxorcielebuli proeqtebi, maTi nawili 2004, 2005,<br />
2006 wlebSia <strong>da</strong>wyebuli, Tumca aqtivobebi 2007, 2008 wlebamde<br />
grZeldebo<strong>da</strong>, an dRemde grZeldeba. proeqtebis umetesobis aqtivoba 2007,<br />
2008 wlebSi iwyeba <strong>da</strong> sruldeba. nawilis aqtivoba 2009, 2010 wlamde<br />
grZeldeba. qvemoT SexvdebiT iseTebsac, romelTa aqtivoba <strong>da</strong>iwyo 2009<br />
wels, ris gamoc es proeqtebi Seswavlis areals scildeba. maTi<br />
raodenoba mcirea <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>vwyviteT <strong>da</strong>gvetovebina. erTad Tavmoyrili<br />
masala ukeT warmoaCens donori organizaciebis mxri<strong>da</strong>n proeqtebis<br />
<strong>da</strong>gegmvis Tanmimdevrulobas <strong>da</strong> amasTan arasamTavrobo organizaciebis<br />
SesaZleblobebs – maT mier Sesrulebul samuSaoebs.<br />
Cveni varaudiT, qvemoT moyvanili proeqtebis erToblioba, bolo ori<br />
wlis manZilze ganxorcielebuli proeqtebis 90–95%–s un<strong>da</strong><br />
warmoadgendes 5 .<br />
proeqtebis erTobliobam gamokveTa:<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT bolo ori wlis manZilze<br />
ganxorcielebuli proeqtebis Tematika;<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT bolo ori wlis manZilze momuSave<br />
donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebi;<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT bolo ori wlis manZilze<br />
ganxorcielebuli proeqtebis regionaluri suraTi.<br />
5 proeqtebis Sesaxeb informacia eyrdnoba donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
mier mowodebul masalebs<br />
242
Cven xelT arsebuli monacemebis mixedviT, proeqtebi pirobiTad ramdenime<br />
mimarTulebiT SeiZleba <strong>da</strong>vyoT: proeqtebi, romlebic saqarTvelos yvela,<br />
an calkeuli regionis, <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis institicionaluri,<br />
ekonomikuri ganviTarebisken aris mimarTuli (aseTi proeqtebi moicavs<br />
ekonomikuri ganviTarebis gegmebis, momsaxurebis, marTvis struqturis,<br />
infrastruqturis gaumjobesebis xelSewyobas), aseve gvxvdeba<br />
administraciuli reformis an adgilobrivi reformis ganxorcielebis<br />
xelSemwyobi proeqtebi. nawili moicavs adgilobrivi Temis ganviTarebis,<br />
an adgilobrivi mewarmeobis xelSewyobas. maTi umetesoba adgilobrivi<br />
mosaxleobis informirebis, Tanamonawileobis komponentebsac Seicavs.<br />
mokvleul masalebSi gvxvdeba uSualod informirebis, <strong>CarTulobis</strong>,<br />
Tanamonawileobis procesis gaumjobesebis, xelSemwyobi. aseve unarebis,<br />
kvalifikaciis amaRlebisken mimarTuli proeqtebi, rac gulisxmobs<br />
rogorc satreningo kurss, aseve gacnobiTi, sainformacio, saswavlo<br />
vizitebs sxva<strong>da</strong>sxva qveynebis municipalur samsaxurebSi. <strong>da</strong>bolos,<br />
gamocemebi <strong>da</strong> kvleviTi xasiaTis proeqtebi, romlebic swavloben<br />
rogorc regionis saWiroebebs, aseve moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis<br />
xarisxs <strong>da</strong> sxv.<br />
rogorc kvlevam aCvena bolo ori wlis ganmavlobaSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
sferoSi muSaobdnen <strong>da</strong> kvlavac agrZeleben muSaobas iseTi donori<br />
organizaciebi rogorebicaa:<br />
amerikis SeerTebuli Statebis saelCo saqarTveloSi (1) 6 ;<br />
amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagento<br />
(USAID) (2);<br />
avstriis ganviTarebis TanamSromloba <strong>da</strong> TanamSromloba<br />
aRmosavleT evropasTan (ADC) (1):<br />
adgilobrivi demokratiis saagentoTa asociacia (1);<br />
britaneTis sabWo (British Counsil) (1):<br />
germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz) (22);<br />
gaeros ganviTarebis programa saqarTveloSi (UNDP) (3);<br />
federacia „ga<strong>da</strong>varCinoT bavSvebi“ (1);<br />
didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamenti (DFID)<br />
(2);<br />
A<strong>da</strong>m Smith international (1);<br />
britanul–qarTuli profesiuli qseli (1):<br />
didi britaneTis saerTaSoriso saqvelmoqmedo organizacia -<br />
oqsfami (OXFAM) (1);<br />
didi britaneTis saelCo saqarTveloSi (1);<br />
evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri (3);<br />
norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia (3);<br />
evraziis TanamSromlobis fondi (12);<br />
evrokomisia (EC) (11);<br />
6 frCxilebSi miTiTebulia proeqtebis raodenoba, romelTa jami moZiebuli proeqtebis<br />
raodenobaze gacilebiT metia, radgan zogierT proeqts ramdenime <strong>da</strong>mfinansebeli hyavs.<br />
243
evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE) (5);<br />
fondi – erovnuli wvlili demokratiisaTvis (NED) (2);<br />
latviis teqnikuri universiteti (1);<br />
latviis sagareo saqmeTa saministro (1);<br />
litvis sagareo saqmeTa saministro (1):<br />
marSalis fondi (German Marshall Fund) (1);<br />
niderlandebis organizacia saerTaSoriso TanamSromlobisa <strong>da</strong><br />
ganviTarebisaTvis (novib) (1);<br />
eklesiis ganviTarebis saagento (EED) (2);<br />
niderlandebis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia (1);<br />
poloneTis sagareo saqmeTa saministro (7);<br />
fondi „rita“ (2);<br />
urbanuli instituti (4);<br />
fridrix ebertis fondi (1) ;<br />
fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“ (16);<br />
SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis saagento<br />
(Si<strong>da</strong>) (2);<br />
Sveicariis ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis saagento (SDC) (3).<br />
kvlevam gamoavlina adgilobrivi donorebic – organizaciebi,<br />
saxelmwifo uwyebebi – romlebmac <strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT<br />
ganxorcielebuli proeqtebi Tu RonisZiebebi <strong>da</strong>afinanses, magaliTad<br />
(frCxilebSi miTiTebulia proeqtebis raodenoba):<br />
adgilobrivi demokratiis saagento – saqarTvelo (1);<br />
axalcixis, aspinZis, adigenis, borjomisa <strong>da</strong> ninowmindis<br />
municipalitetebi (1);<br />
asociacia kivitas–georgika (1);<br />
rusTavis adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>oba (2);<br />
saqarTvelos strategiuli kvlevebisa <strong>da</strong> ganviTarebis centri (1).<br />
rogorc vxe<strong>da</strong>vT, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT ganxorcielebul proeqtebs<br />
sakmaod bevri donori organizacia afinansebs. donorTa simravle <strong>da</strong><br />
proeqtebis raodenoba TiTqos qmnis iseT suraTs, rom donorTa mxolod<br />
mcire nawilia am sferoze mudmivad orientirebuli. qvemoTmoyvanili<br />
proeqtebis aRwerisas Cans, rom bevr donor organizacias TiTo proeqti<br />
aqvs <strong>da</strong>finansebuli. amave monacemebis mixedviT, maTi nawili stabilurad<br />
muSaobs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferos gaumjobesebisTvis. am sferoSi<br />
yvelaze meti proeqti <strong>da</strong>afinanses: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoebam, fondma „Ria sazogadoeba – saqarTvelom“, evraziis<br />
TanamSromlobis fondma. evrokomisiam. am organizaciebis mier<br />
<strong>da</strong>finansebuli proeqtebi imis naxevarze metia, risi moZiebac Cven<br />
SevZeliT. Tumca, raodenobrivi monacemis gar<strong>da</strong>, didi mniSvneloba aqvs<br />
proeqtis xangrZlivobas. aris proeqtebi, romelebic 3, 4, 5 wlis<br />
ganmavlobaSi xorcieldeba. magaliTad, aSS–s saerTaSoriso ganviTarebis<br />
saagentos, monacemebis mixedviT, uSualod ori proeqti aqvs<br />
<strong>da</strong>finansebuli, romelTa xangrZlivoba 4–5 welia. grZelvadiani<br />
proeqtebi aqvs <strong>da</strong>finansebuli avstriis ganviTarebis, TanamSromlobis <strong>da</strong><br />
aRmosavleT evropasTan TanamSromlobis organizacias, Sveicariis<br />
ganviTarebis <strong>da</strong> TanamSromlobis saagentos, didi britaneTis<br />
244
saerTaSoriso ganviTarebis departaments, evropaSi uSiSroebisa <strong>da</strong><br />
TanamSromlobis organizacias, SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong><br />
TanamSromlobis saagentos. aseve mniSvnelovania, ra areals moicavs<br />
proeqti – mTlianad saqarTvelos, ramdenime regions, Tu ramdenime<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls.<br />
saerTaSoriso donori organizaciebis nawili iSviaTad, magram zog<br />
SemTxvevaSi Tavad gvevlineba proeqtis erTaderT an proeqtebis<br />
ganmaxorcielebel erTaderT an erT–erT organizaciad. magaliTad<br />
fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“, germaniis teqnikuri ganviTarebis<br />
sazogadoeba, gaeros ganviTarebis programa saqarTveloSi, urbanuli<br />
instituti, evropaSi uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia <strong>da</strong><br />
sxv.<br />
moZiebuli monacemebi cxadyofs, rom sakmaod mravalferovania im<br />
organizaciaTa nusxac, romlebic <strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT proeqtebs<br />
axorcieleben (frCxilebSi miTiTebulia ganxorcielebuli proeqtebis<br />
raodenoba) 7 . esenia;<br />
axali Taoba – axali iniciativa (1);<br />
urbanuli instituti (1);<br />
CHF -saerTaSoriso-saqarTvelo (1);<br />
asociacia kivitas–georgika (8);<br />
qea–avstria (1);<br />
qea–kavkasia (3)F<br />
samoqalaqo ganviTarebis saagento (1);<br />
adgilobrivi demokratiis saagento – saqarTvelo (3);<br />
saqarTvelos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia<br />
(9);<br />
quTaisis sakrebulo (1);<br />
samauwyeblo kompania „hereTi“ (2);<br />
germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz) (9);<br />
efeqtiani mmarTvelobis sistemis <strong>da</strong> teritoriuli mowyobis<br />
reformis centri (5);<br />
saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa instituti (GIPA) (2);<br />
saqarTvelos strategiuli kvlevebis <strong>da</strong> ganviTarebis centri (4 );<br />
saqarTvelos media iniciativebis instituti (1);<br />
dinamikuri fsiqologia demokratiisa <strong>da</strong> ganviTarebisaTvis (1);<br />
samoqalaqo kulturis saerTaSoriso centri (2);<br />
kavSiri siRnaRi –2002 (1);<br />
lagodexis sainformacio centri (1);<br />
Terjolis samoqalaqo kulturis centri (1);<br />
raWa–leCxumis, qvemo svaneTis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis resurs centri (2);<br />
axalcixis municipaliteti (1);<br />
xelvaCauris municipaliteti (1);<br />
siRnaRis municipaliteti (1);<br />
7 organizaciaTa raodenoba proeqtebis raodenobaze gacilebiT metia, radgan garkveul<br />
proeqtebs koaliciebi axorcieleben.<br />
245
lagodexis municipaliteti (1);<br />
Terjolis municipaliteti (1);<br />
sociologebi – ana WeliZe, Tamar Carkviani (1);<br />
saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa asociacia (3);<br />
saqarTvelos regionaluri mediis asociacia (1);<br />
saqarTvelos iusticiis saswavlo centri (1);<br />
saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociacia (4);<br />
samarTliani arCevnebisa <strong>da</strong> demokratiis saerTaSoriso sazogadoeba<br />
(1);<br />
ozurgeTis axalgazr<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogTa kavSiri (3);<br />
gazeTi „rezonansi“ (1);<br />
fondi konstanta (1);<br />
saqarTvelos biznes–sakonsultacio organizacia (1);<br />
<strong>da</strong>vebis ga<strong>da</strong>wyvetis kavkasiuri instituti (1);<br />
invalid qalTa <strong>da</strong> invalid bavSvTa de<strong>da</strong>Ta asociacia – dea (1);<br />
gazeTi „kaxeTis xma“ (1);<br />
saqarTvelos demokratiuli ganviTarebis kavSiri (1);<br />
gazeTi „Cemi xaragauli“ (1);<br />
ozurgeTis axalgazr<strong>da</strong> mecnierTa klubi (3);<br />
guriis samauwyeblo kompania „guria“ (1);<br />
quTaisis sainformacio centri (1);<br />
a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong>cvis centri (2 );<br />
asociacia mwvane alternativa (1);<br />
samoqalaqo sazogadoebis instituti (6);<br />
demokratiul mesxTa kavSiri (1);<br />
samcxe–javaxeTis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis asociacia (3);<br />
saerTaSoriso gamWvirvaloba – latvia (1);<br />
saerTaSoriso gamWvirvaloba – saqarTvelo (4);<br />
gar<strong>da</strong>bnis socialur–ekonomikuri ganviTarebis fondi (1);<br />
marneulis socialur–ekonomikuri ganviTarebis fondi (1);<br />
evrokomisia (EC) (2);<br />
qvemo qarTlis gubernatoris ofisi (1);<br />
evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE) (2);<br />
gaeros ganviTarebis programa saqarTveloSi (UNDP) (4);<br />
asociacia „Ria sazogadoeba – axali quTaisi“ (2);<br />
lanCxuTis sainformacio centri (4);<br />
guriis agrobiznes centri (2);<br />
saqarTvelos samoqalaqo ganviTarebis asociacia (2);<br />
axalgazr<strong>da</strong> mecnierTa kavSiri „inteleqti“(1);<br />
saTemo kavSiri „qedlebi” (1);<br />
saTemo kavSiri „gvanca“(1);<br />
saTemo kavSiri maWaxela“(1);<br />
saTemo kavSiri „Caisubani“(1);<br />
axalgazrduli centri „speqtri“ (1);<br />
saerTaSoriso iniciativebis biuro (krakovi, poloneTi) (1);<br />
fondi „sxva ganzomileba“ (poloneTi) (1);<br />
siqa - saganmanaTleblo iniciativebis qarTuli asociacia (2);<br />
Cexur–slovakur–polonuri soli<strong>da</strong>robis fondi (1);<br />
qalaq kraSnikis meria (1);<br />
adgilobrivi demokratiis ganviTarebis fondi (lubliana) (1);<br />
246
studentur–axalgazrduli saTaTbiro (1);<br />
poloneTis qalaq gostinis municipaliteti (1);<br />
arasamTavrobo organizacia „palga“ (poloneTi) (1);<br />
arasamTavrobo organizacia „edukatori“ (poloneTi) (1);<br />
rusTavis sainformacio centri (1);<br />
zurab Jvanias saxelobis saxelmwifo administrirebis skola (1);<br />
axalgazrduli samecniero–sainformacio asociacia „asa (1);<br />
axali samoqalaqo azrovneba plusi (1);<br />
gazeTi „sarkmeli saqarTvelosi“ (1);<br />
studentur–axalgazrduli saTaTbiro (1);<br />
saqarTvelos gaeros asociacia (1);<br />
fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“ (4);<br />
sajaro samsaxurSi swavlebisa <strong>da</strong> kvalifikaciis amaRlebis<br />
imereTis regionuli centri (1);<br />
zestafonis sainformacio centri (1);<br />
goris sainformacio centri (1);<br />
marneulis demokrat qalTa sazogadoeba(1);<br />
fondi - afxazinterkonti (1);<br />
treningebisa <strong>da</strong> konsultaciebis centri (1);<br />
kavkasiis garemos<strong>da</strong>cviTi arasamTavrobo organizaciebis qseli (1);<br />
saqarTvelos turistuli saagentoebis asociacia (1).<br />
moZiebul proeqtebs Soris aris iseTi aqtivoba, romelic saqarTvelos<br />
yvela municipalitets, yvela regions exeba, laparakia im proeqtebze,<br />
romlebic reformebis, institucionaluri an ekonomikuri ganviTarebis<br />
xelSewyobas, kvlevebs, gamocemebs iTvaliswinebs. aseTia moZiebuli<br />
proeqtebis naxevarze naklebi (40). rac Seexeba <strong>da</strong>narCen proeqtebs (69),<br />
zogi erT municipalitets, regions moicavs, zogi ki ramdenime<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeuls, regions. aseT SemTxvevaSi erTi proeqtis<br />
aqtivobebi sxva<strong>da</strong>sxva <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi <strong>da</strong> regionebSi<br />
xorcieldeba.<br />
Cvens xelT arsebuli monacemebiT, saqarTvelos TiToeul regionSi<br />
ramdenime proeqti an proeqtis calkeuli aqtivoba mainc aris<br />
ganxorcielebuli, vgulisxmobT rogorc regionalur, aseve<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis masStabs. moZiebul masalebs Soris gvxvdeba<br />
proeqtebi, romelTa ganxorcielebis adgilad miTiTebulia konkretuli<br />
regioni an regionebi, nawilSi miTiTebulia <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeuli an<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebi. yvela proeqtis <strong>da</strong> maTi calkeuli<br />
aqtivobebis „<strong>da</strong>Sla“ <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis doneze am etapze<br />
SeuZlebeli aRmoCn<strong>da</strong>, amitom gTavazobT proeqtebis <strong>da</strong> maTi calkeuli<br />
aqtivobebis regionalur suraTs:<br />
qvemo qarTli – 20;<br />
Si<strong>da</strong> qarTli – 14;<br />
raWa–leCxumi, qvemo svaneTi – 9;<br />
imereTi – 23;<br />
kaxeTi – 21;<br />
mcxeTa–mTianeTi – 4;<br />
samegrelo–zemo svaneTi – 3;<br />
247
aWara – 14;<br />
guria – 23;<br />
samcxe–javaxeTi – 25.<br />
rac Seexeba Tbiliss, Cven xelT arsebuli informaciiT, bolo ori<br />
wlis manZilze sami proeqti ganxorciel<strong>da</strong>.<br />
248
donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis mier<br />
ganxorcielebuli proeqtebi<br />
amerikis SeerTebuli Statebis saelCo saqarTveloSi<br />
donori: amerikis SeerTebuli Statebis saelCo saqarTveloSi<br />
proeqtis saxelwodeba: axalgazrduli sakrebulo<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: axali Taoba – axali iniciativa<br />
proeqtis mizani: axalcixeSi, Telavsa <strong>da</strong> marneulSi sakrebuloebis<br />
modelis „axalgazrduli sakrebuloebis“ Seqmna. isini imuSaveben raionis<br />
sakrebulos saqmianobis paralelurad, moaxdenen raionSi arsebuli<br />
problematikis analizs, wamoayeneben axal ideebs, iniciativebs,<br />
<strong>da</strong>eswrebian sakrebulos sxdomebs, gamoTqvamen sakuTar Sexedulebebs.<br />
aseve CaerTvebian raionis sakrebulos programebSi <strong>da</strong> sazogadoebas<br />
miawvdian informacias raionis sakrebulos <strong>da</strong> sakuTari saqmianobis<br />
Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: am etapisTvis SeirCnen proeqtis monawileebi.<br />
mosalodneli Sedegi – axalgazrdebs eZlevaT Sansi CaerTon sakuTari<br />
raionis marTvaSi; warmoaCinon <strong>da</strong> ganaviTaron TavianTi SesaZleblobebi,<br />
wamoayenon sakuTari ideebi, SeiZinon praqtikuli gamocdileba.<br />
amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis<br />
saagento (USAID)<br />
donori: amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis<br />
saagento (USAID)<br />
proeqtis saxelwodeba: sazogadoebrivi monawileoba adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi (CELD)<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2004–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: urbanuli instituti<br />
proeqtis mizani: sazogadoebaze <strong>da</strong>myarebuli adgilobrivi ekonomikuri<br />
ganviTarebis, finansuri menejmentis, momsaxurebis gaumjobesebis,<br />
samoqalaqo ganaTlebis, axalgazrdobis, adgilobrivi mmarTvelobis<br />
gaumjobesebis xelSewyoba <strong>da</strong> decentralizaciis mxar<strong>da</strong>Wera. 2008 wlis<br />
agvistos movlenebis Semdgom Seicvala proeqtis prioritetebi <strong>da</strong><br />
gagrZel<strong>da</strong> im <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeylebSi, romlebsac konfliqti Seexo.<br />
proeqtis Sedegi: finansuri menejmentis xelSemwyobi programa<br />
ganxorciel<strong>da</strong> 57 municipalitetSi, <strong>da</strong>inerga programuli biujetebi,<br />
sabiujeto ganxilvebSi (sajaro mosmenebi, komentarebis miwodeba, maTi<br />
gaTvaliswineba) CaerTo adgilobrivi mosaxleoba. programaSi monawile<br />
municipalitetebis Sesabamisi samsaxurebi aRiWurva teqnikiT, Seiqmna<br />
specialuri kompiuteruli programebi. 2008 wlis agvistos movlenebis<br />
Semdeg aRniSnuli programa grZeldeba 14 municipalitetSi. municipaluri<br />
momsaxurebis gaumjobesebis programa 54 municipalitetSi ganxorciel<strong>da</strong><br />
- amJamad 12 municipalitetSi grZeldeba. aRniSnulma programam xeli<br />
Seuwyo municipaluri servisebis gaumjobesebas, am mimarTulebiT<br />
adgilobrivi mosaxleobisa <strong>da</strong> municipalitetis Sesabamisi samsaxurebis<br />
TanamSromelTa erTobliv muSaobas. sazogadoebaze <strong>da</strong>myarebuli<br />
ekonomikuri ganviTarebis programa ganxorciel<strong>da</strong> 30 municipalitetSi<br />
249
(2008 wlis seqtembri<strong>da</strong>n grZeldeba 11 municipalitetSi). ekonomikuri<br />
gegmebis SemuSavebaSi uSualod CarTuli iyvnen sazogadoebis<br />
warmomadgenlebi. sami ZiriTadi programis gar<strong>da</strong> proeqtis farglebSi<br />
sabiujeto, menejmentis, <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan <strong>da</strong>kavSirebul sakiTxebze<br />
Catar<strong>da</strong> treningebi. Seiqmna Semdegi saxelmZRvaneloebi: saerTaSoriso<br />
fondebi (gzamkvlevi), adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sabiujeto sistema<br />
(broSura), Tqven ufleba gaqvT icodeT (broSura), moqalaqeTa<br />
informireba (broSura), moqalaqeTa sakonsultacio sabWos formireba<br />
(bukleti), rogor movawyoT samoqalaqo ganxilvebi (bukleti),<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis struqtura <strong>da</strong> funqciebi (bukleti),<br />
lobireba (gzamkvlevi), municipaluri momsaxurebis gaumjobeseba<br />
(gzamkvlevi), programuli biujeti (gzamkvlevi), Tanamedrove qalaqis<br />
urbanuli ganviTareba.<br />
donori: amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis<br />
saagento (USAID)<br />
proeqtis saxelwodeba: municipalitetis ekonomikuri ganviTarebis<br />
<strong>da</strong>gegmareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2004–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: CHF-saerTaSoriso-saqarTvelo,<br />
partniori asociacia kivitas–georgika<br />
proeqtis mizani: municipalitetis ekonomikuri ganviTarebis <strong>da</strong>gegmarebis<br />
mizania xeli Seuwyos municipalitetis ekonomikuri ganviTarebis gegmis<br />
monawileobiTi principiT Camoyalibebas, raTa gaZlierdes dialogi<br />
sxva<strong>da</strong>sxva moTamaSeebs Soris, gaumjobesdes instituciuri SesaZlebloba<br />
<strong>da</strong> xeli Seewyos sicocxilisunarian ekonomikur ganviTarebas<br />
municipalitetis doneze. mrCevelTa jgufebisa <strong>da</strong> samuSao jgufis<br />
Camoyalibeba municipalitetis ekonomikuri ganviTarebis procesis<br />
mniSvnelovan etaps warmoadgens.<br />
proeqtis Sedegi: municipalitetebSi Camoyalib<strong>da</strong> mrCevelTa jgufebi,<br />
aseve samuSao jgufebi. proeqti ekonomikuri ganviTarebis gegmebis<br />
SedgenaSi <strong>da</strong>exmara 20 municipalitets – guriis (Coxatauri, lanCxuTi,<br />
ozurgeTi), imereTis (Terjola, xoni, zestafoni, xaragauli, baR<strong>da</strong>Ti,<br />
wyaltubo, vani, samtredia), samcxe–javaxeTis (ninowmin<strong>da</strong>), Si<strong>da</strong> qarTlisa<br />
(kaspi, gori, qareli, xaSuri) <strong>da</strong> mcxeTa–mTianeTis (mcxeTa, TianeTi,<br />
duSeTi, axalgori). zemoT aRniSnuli municipalitetebis ekonomikuri<br />
ganviTarebis gegmebi ixileT veb–gverdze: www.chf.ge.<br />
avstriis ganviTarebis TanamSromloba <strong>da</strong> TanamSromloba aRmosavleT<br />
evropasTan (ADC)<br />
donori: avstriis ganviTarebis TanamSromloba <strong>da</strong> TanamSromloba<br />
aRmosavleT evropasTan (ADC)<br />
proeqtis saxelwodeba: soflis asociaciebis rolis gaZliereba<br />
demokratiul procesebSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: qea–avstria, qea–kavkasia, partniorebi –<br />
samoqalaqo ganviTarebis saagento, asociacia kivitas–georgika,<br />
axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociacia<br />
250
proeqtis mizani: qvemo qarTlsa (gar<strong>da</strong>bani, marneuli, TeTriwyaro, walka)<br />
<strong>da</strong> samcxe–javaxeTSi (borjomi, axalcixe, aspinZa, adigeni) soflis<br />
asociaciebis gaZliereba. maTi (samizne 16 soflis asociacia)<br />
SesaZleblobis gazr<strong>da</strong> asociaciis TanamSromelTa profesiuli unar–<br />
Cvevebis amaRlebisa <strong>da</strong> marTvis struqturis gaumjobesebis gziT.<br />
raionuli <strong>TviTmmarTvel</strong>obis, centraluri saxelisuflo organoebis<br />
warmomadgenelTa informirebis gziT soflis mosaxleobis uflebebis <strong>da</strong><br />
saWiroebebis, saqmianobaSi maTi CarTvis aucileblobis warmoCena.<br />
proeqtis Sedegi: Catar<strong>da</strong> treningebi: 1. soflis asociaciis<br />
warmomadgenlebisaTvis (<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kompetenciebi; adgilobrivi<br />
biujetebis formireba; moqalaqeTa monawileoba adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sabiujeto procesebSi; Tanxebis moZieba;<br />
kanonmdebloba; qarTuli enis kursebi; sabuRaltro kursebi), 2.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis warmomadgenlebisaTvis<br />
(<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kompetenciebi; adgilobrivi biujetebis formireba;<br />
moqalaqeTa monawileoba adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sabiujeto<br />
procesebSi; kanonmdebloba). soflis asociaciebis cnobadobis gazrdis<br />
xelSewyoba sxva<strong>da</strong>sxva piar–kampaniebis gziT. proeqtis farglebSi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> soflis asociaciebis warmomadgenlebis<br />
monawileobiT Catar<strong>da</strong> samuSao Sexvedra biujetis proeqtis erToblivad<br />
SemuSavebisTvis. proeqtis farglebSi Seiqmna proeqtis veb–gverdi –<br />
www.ruralassociation.ge, gamoica sxva<strong>da</strong>sxva broSurebi uSualod soflis<br />
meurneobis mimarTulebiT, aseve Catar<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamoica analitikuri kvleva:<br />
adgilobrivi ekonomikuri politika samcxe–jaTaxeTis <strong>da</strong> qvemo qarTlis<br />
regionebSi (www.ruralassociation.ge,)<br />
adgilobrivi demokratiis saagento – saqarTvelo<br />
donori: adgilobrivi demokratiis saagento – saqarTvelo<br />
proeqtis saxelwodeba: evropuli adgilobrivi demokratiis kvireuli<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: adgilobrivi demokratiis saagento –<br />
saqarTvelo, adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia,<br />
quTaisis sakrebulo<br />
proeqtis mizani: kvireuli evropuli RonisZiebaa <strong>da</strong> xels uwyobs<br />
demokratiuli Tanamonawileobis ideis ganviTarebas. masSi monawileoben<br />
adgilobrivi mmarTvelobisa <strong>da</strong> sazogadoebis warmomadgenlebi.<br />
proeqtis Sedegi: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenelTa<br />
Sexvedra adgilobriv mosaxleobasa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebTan. quTaisis skolis moswavleTa stumroba adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebTan.<br />
adgilobrivi demokratiis saagentoTa asociacia<br />
donori: adgilobrivi demokratiis saagentoTa asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: sazogadoebrivi urTierTobis safuZvlebi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: adgilobrivi demokratiis saagento –<br />
saqarTvelo<br />
251
proeqtis mizani: imereTis adgilobrivi municipalitetebis,<br />
arasamTavrobo organizaciebis, mediis warmomadgenlebisaTvis<br />
swavlebebis Catareba sazogadoebasTan urTierTobis sakiTxebSi, rac<br />
xels Seuwyobs maT urTierTobas sazogadoebasTan.<br />
proeqtis Sedegi: seminarebi adgilobrivi municipalitetebis, mediis<br />
warmomadgenlebisTvis, axla<strong>da</strong>rCeuli skolis direqtorebisaTvis.<br />
axalcixis, aspinZis, adigenis, borjomisa <strong>da</strong> ninowmindis<br />
municipalitetebi<br />
donori: axalcixis, aspinZis, adigenis, borjomisa <strong>da</strong> ninowmindis<br />
municipalitetebi<br />
proeqtis saxelwodeba: proeqtis ganacxadis wera, finansebis moZieba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samcxe–javaxeTis regionaluri<br />
ganviTarebis saagento<br />
proeqtis mizani: proeqtis Sedgenisa <strong>da</strong> finansebis moZiebis unarebis<br />
ganviTareba.<br />
proeqtis Sedegi: axalcixis, aspinZis, adigenis, borjomisa <strong>da</strong> ninowmindis<br />
municipalitetebis, aseve samxareo administraciis TanamSromlebisaTvis<br />
treningebi proeqtebis werisa <strong>da</strong> finansebis moZiebis sakiTxebze.<br />
momzad<strong>da</strong> proeqtis ganacxadebi donor organizaciebSi warsadgenad.<br />
A<strong>da</strong>m Smith international,<br />
donori: didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamenti<br />
(DFID), A<strong>da</strong>m Smith international, britanul–qarTuli profesiuli qseli<br />
proeqtis saxelwodeba: regionuli biujeti.<br />
(detalebi ix. didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamentis qveTavSi).<br />
britaneTis sabWo (British Counsil)<br />
donori: britaneTis sabWo (British Counsil)<br />
proeqtis saxelwodeba: cxeli xazi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samauwyeblo kompania „hereTi“<br />
proeqtis mizani: kaxeTis regionis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis<br />
gamWvirvaloba, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi mosaxleobis CarTvis<br />
xelSewyoba informirebis gziT. am mizniT eTerSi ga<strong>da</strong>icema Toq–Sou<br />
„cxeli xazi“ (kviraSi erTxel).<br />
proeqtis Sedegi: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis<br />
gamWvirvalobisa <strong>da</strong> mosaxleobis informirebis mizniT am etapisTvis<br />
momzad<strong>da</strong> 24 radio–ga<strong>da</strong>cema.<br />
britanul–qarTuli profesiuli qseli<br />
donori: didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamenti<br />
(DFID), A<strong>da</strong>m Smith international, britanul–qarTuli profesiuli qseli<br />
proeqtis saxelwodeba: regionuli biujeti.<br />
(detalebi ix. didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamentis qveTavSi).<br />
252
germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz)<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis saxelmwifo ze<strong>da</strong>mxedvelobis axladmiRebuli kanonis Sesaxeb<br />
samxareo administraciis <strong>da</strong> adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
warmomadgenlebisaTvis treningebi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz), efeqtiani mmarTvelobis sistemis <strong>da</strong> teritoriuli<br />
mowyobis reformis centri<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis<br />
saxelmwifo ze<strong>da</strong>mxedvelobis kanonis miRebis Semdgom samxareo<br />
administraciis warmomadgenlebisaTvis <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
moxeleebisaTvis treningebi\axali kanonis gacnoba.<br />
proeqtis Sedegi: aRniSnuli mimarTulebiT kvalifikacia aimaRles<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i yvela erTeulis <strong>da</strong> samxareo administraciis Sesabamisi<br />
samsaxurebis warmomadgenlebma. gamoica <strong>da</strong> gavrcel<strong>da</strong> aRniSnuli kanonis<br />
komentarebi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: sainformacio viziti<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis mizani: ze<strong>da</strong>mxedvelobis samsaxurebis muSaobis gamocdilebis<br />
gacnobis mizniT sainformacio viziti germaniis federaciul<br />
respublikaSi.<br />
proeqtis Sedegi: sainformacio vizitis farglebSi germaniis<br />
gamocdilebas gaecnen efeqtiani mmarTvelobis sistemis <strong>da</strong> teritoriuli<br />
mowyobis reformebis centris, iusticiis saministros, saqarTvelos<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociaciis, samxareo<br />
administraciis <strong>da</strong> municipalitetis warmomadgenlebi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: treningebis cikli – safinanso–sabiujeto<br />
sakiTxebze, gzamkvlevi – adgilobrivi biujetebis Sedgena,<br />
ganxorcieleba, monitoringi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz), saqarTvelos strategiuli kvlevebisa <strong>da</strong> ganviTarebis<br />
centri<br />
proeqtis mizani: safinanso–sabiujeto sakiTxebze codnis amaRlebis<br />
xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: safinanso–sabiujeto sakiTxebze kvalifikaciis<br />
amaRlebis mizniT Catar<strong>da</strong> treningi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erTeulebis<br />
warmomadgenlebisaTvis.<br />
253
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis mimarTulebiT momuSave<br />
saswavleblebisa <strong>da</strong> saswavlo programebis kvleva<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz), saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa instituti (GIPA)<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxriT momuSave saswavlo<br />
<strong>da</strong>wesebulebebis Seswavla\Sefaseba. saqarTvelos umaRlesi<br />
saswavleblebis, saswavlo trening–centrebis Sesabamisi kurikulumebis<br />
adekvaturoba adgilobriv saWiroebebTan.<br />
proeqtis Sedegi: Seswavlil iqna saqarTveloSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
ganxriT momuSave saswavlo <strong>da</strong>wesebulebebisa <strong>da</strong> saswavlo–centrebis<br />
kurikulumebi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: samxareo administraciisa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis kompetenciebi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz), saqarTvelos strategiuli kvlevebis <strong>da</strong> ganviTarebis<br />
centri<br />
proeqtis mizani: treningi samxareo administraciisa <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebisaTvis am uwyebebis kompetenciebisa<br />
<strong>da</strong> funqciebis gamijvnis Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: Catar<strong>da</strong> treningi samxareo administraciisa <strong>da</strong><br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis funqciebis Sesaxeb amave uwyebebis<br />
warmomadgenlebisaTvis.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: socialuri video–rgoli adgilobrivi biujetis<br />
<strong>da</strong>gegmvaSi moqalaqeTa monawileobis sakiTxebze<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: efeqtiani mmarTvelobis sistemis <strong>da</strong><br />
teritoriuli mowyobis reformebis centri<br />
proeqtis mizani: sareklamo rgolis saSualebiT mosaxleobis<br />
informireba adgilobrivi biujetebis mniSvnelobis, <strong>da</strong>gegmvis <strong>da</strong><br />
<strong>da</strong>gegmvaSi monawileobis Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: pirveli arxis eTeriT 5 Tvis ganmavlobaSi gadio<strong>da</strong><br />
sareklamo rgoli, romlis meSveobiTac sazogadoebisTvis xelmisawvdomi<br />
gax<strong>da</strong> informacia adgilobrivi biujetis <strong>da</strong>gegmvaSi moqalaqeTa<br />
monawileobis mniSvnelobisa <strong>da</strong> monawileobis gzebis Sesaxeb.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: gazeT „24 saaTis“ CanarTi – regionis droiT,<br />
radioga<strong>da</strong>cema<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos media iniciativebis<br />
instituti<br />
254
proeqtis mizani: gazeT „24 saaTis“ CanarTisa <strong>da</strong> radioga<strong>da</strong>cemebis<br />
saSualebiT sazogadoebis informireba adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
sferoSi mimdinare procesebis, siaxleebis Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: gazeT „24 saaTis“ yovelTviuri CanarTisa <strong>da</strong><br />
radioga<strong>da</strong>cemebis saSualebiT mosaxleobas miewo<strong>da</strong> informacia<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi mimdinare procesebze.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: moqalaqeTa Tanamonawileoba adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis mizani: saqarTveloSi adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
saqmianobaSi moqalaqeebis Tanamonawileobis internacionaluri<br />
gamocdilebisa <strong>da</strong> Tanamonawileobis aprobirebuli procedurebis<br />
<strong>da</strong>nergva.<br />
proeqtis Sedegi: Catar<strong>da</strong> moqalaqeTa Tanamonawileobis sami samodelo<br />
procedura <strong>da</strong> <strong>da</strong>grov<strong>da</strong> Sesabamisi gamocdileba, romelic aisaxeba<br />
saxelmZRvaneloSi – „Tanamonawileobi<strong>da</strong>n samoqalaqo sazogadoebamde“.<br />
wignSi Teoriuli masalis gar<strong>da</strong> mocemulia Tanamonawileobis ramdenime<br />
modificirebuli proceduris Catarebis meTodika.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: sazogadoebis monawileobis sakiTxebi<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoTa debulebebSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: dinamikuri fsiqologia demokratiisa<br />
<strong>da</strong> ganviTarebisaTvis<br />
proeqtis mizani: sakrebuloebisa <strong>da</strong> gamgeobebis debulebebSi moqalaqeTa<br />
monawileobis sakiTxebis gaweris xelSewyoba arsebuli debulebebis<br />
Seswavlisa <strong>da</strong> saWiro rekomen<strong>da</strong>ciebis SemuSavebis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: Catar<strong>da</strong> kvleva, romlis Sedegebis, Sesabamisi<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebis gasacnobad gaimarTa mrgvali magi<strong>da</strong>, sa<strong>da</strong>c miwveul<br />
iqnen adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferos aqtorebi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebisagan<br />
ukukavSiris miReba adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb saqarTvelos<br />
organul kanonTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo kulturis saerTaSoriso<br />
centri<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis warmomadgenlebis<br />
gamokiTxvis safuZvelze kanonis normebis praqtikaSi gamoyenebis<br />
siZneleebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>debiTi mxareebis <strong>da</strong>dgena.<br />
proeqtis Sedegi: kvlevis Sedegebis gasacnobad gaimarTa mrgvali magi<strong>da</strong>,<br />
monawileobdnen adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferos aqtorebi.<br />
255
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: siRnaRis municipalitetis gzamkvlevi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: kavSiri siRnaRi–2002<br />
proeqtis mizani: mosaxleobisaTvis municipaluri informaciis miwodeba.<br />
proeqtis Sedegi: gamoica siRnaRis municipalitetis gzamkvlevi, misi<br />
gacnoba\miReba nebismier moqalaqes SeuZlia moqalaqeTa momsaxurebis<br />
biuroSi, gzamkvlevi xels uwyobs mosaxleobis informirebas<br />
municipalitetis struqturis, misi arsisa <strong>da</strong> funqciebis Sesaxeb. gar<strong>da</strong><br />
amisa, mosaxleobas aqvs detaluri informacia konkretuli sakiTxebis<br />
mosagvareblad vis <strong>da</strong> sad mimarTos.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: lagodexis municipalitetis gzamkvlevi,<br />
lagodexis sainformacio biuleteni<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: lagodexis sainformacio centri<br />
proeqtis mizani: mosaxleobisaTvis municipaluri informaciis miwodeba.<br />
proeqtis Sedegi: gamoica lagodexis municipalitetis gzamkvlevi, misi<br />
miReba nebismier moqalaqes SeuZlia moqalaqeTa momsaxurebis biuroSi.<br />
municipalitetis mosaxleoba flobs informacias municipalitetis<br />
struqturis, misi arsisa <strong>da</strong> funqciebis Sesaxeb. gar<strong>da</strong> amisa, mosaxleobas<br />
aqvs detaluri informacia konkretuli sakiTxebis mosagvareblad vis <strong>da</strong><br />
sad un<strong>da</strong> mimarTos. sainformacio biuleteni vrceldebo<strong>da</strong><br />
municipalitetis teritoriaze, man xeli Seuwyo municipalitetSi<br />
mimdinare procesebis Sesaxeb mosaxleobis informirebulobas.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: Terjolis municipalitetis gzamkvlevi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: Terjolis samoqalaqo kulturis<br />
centri<br />
proeqtis mizani: mosaxleobisaTvis municipaluri informaciis miwodeba.<br />
proeqtis Sedegi: gamoica Terjolis municipalitetis gzamkvlevi, misi<br />
gacnoba\miReba nebismier moqalaqes SeuZlia moqalaqeTa momsaxurebis<br />
biuroSi, municipalitetis mosaxleoba flobs informacias<br />
municipalitetis struqturis, misi arsisa <strong>da</strong> funqciebis Sesaxeb. gar<strong>da</strong><br />
amisa, mosaxleobas aqvs detaluri informacia konkretuli sakiTxebis<br />
mosagvareblad vis <strong>da</strong> sad mimarTos.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: sainformacio biuleteni<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: raWa–leCxumis, qvemo svaneTis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis resurs centri<br />
proeqtis mizani: mosaxleobisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebis<br />
informireba sferoSi mimdinare siaxleebis Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: biuleteni gavrcel<strong>da</strong> aRniSnul municipalitetebSi,<br />
ramac xeli Seuwyo adgilobrivi mosaxleobis ukeT informirebas<br />
municipalitetSi mimdinare procesebis Sesaxeb.<br />
256
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: sainformacio biuleteni<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia<br />
proeqtis mizani: kvalificiuri informaciis miwodeba adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis warmomadgenlebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebuli pirebisaTvis.<br />
proeqtis Sedegi: biuleteni vrceldeba saqarTvelos yvela<br />
municipalitetSi, misi meSveobiT adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
warmomadgenlebi <strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebuli pirebi floben kvalificiur<br />
informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi mimdinare siaxleebis,<br />
sakanonmdeblo cvlilebebis, inticiativebis, adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoTa miRwevebis <strong>da</strong> gamocdilebis Sesaxeb.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis menejmentis<br />
ganviTareba – saqarTvelos municipalitetebSi moqalaqeTa momsaxurebis<br />
biuroebis Seqmna<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz), partniori municipalitetebi – axalcixe, xelvaCauri,<br />
siRnaRi, lagodexi, Terjola<br />
proeqtis mizani: mosaxleobisaTvis administraciuli momsaxurebis<br />
<strong>da</strong>ubrkoleblad <strong>da</strong> gamWvirvaled miRebis, municipalitetebSi Si<strong>da</strong><br />
menejmentis ganviTarebis mizniT momsaxurebis biuroebis Seqmna SerCeul<br />
erTmaneTisgan gansxvavebul municipalitetebSi (axalcixis, xelvaCauris,<br />
siRnaRis, lagodexis, Terjolis).<br />
proeqtis Sedegi: SemuSav<strong>da</strong> koncefcia, romelic ganxilul iqna proeqtis<br />
samizne municipalitetebis sakrebuloebTan <strong>da</strong> mis safuZvelze Seiqmna<br />
momsaxurebis biuroebi xuT municipalitetSi. biuroebi „erTi sarkmlis“<br />
principiT emsaxureba mosaxleobas. momsaxurebis biuros<br />
warmomadgenlebma codnisa <strong>da</strong> gamocdilebis amaRlebis mizniT gaiares<br />
treningebis kursi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: treningebi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: efeqtiani mmarTvelobis sistemis <strong>da</strong><br />
teritoriuli mowyobis reformis centri<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis xelSewyoba sazogadoebrivi<br />
momsaxurebis sistematizaciasa <strong>da</strong> regulirebaSi.<br />
proeqtis Sedegi: ga<strong>da</strong>mzad<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis 150<br />
TanamSromeli.<br />
257
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>obebSi genderuli kuTxiT arsebuli<br />
suraTis Seswavla<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: germaniis teqnikuri TanamSromlobis<br />
sazogadoeba (gtz), sociologebi – ana WeliZe, Tamar Carkviani<br />
proeqtis mizani: siRnaRis, lagodexis, Terjolis sakrebuloebisa <strong>da</strong><br />
gamgeobebis warmomadgenlebis, aseve mosaxleobis gamokiTxva genderuli<br />
Tanasworobis sakiTxebze. kvlevis Sedegebis analizi\saWiroebebis<br />
gamokveTa.<br />
proeqtis Sedegi: kvlevis Sedegebis mixedviT qali naklebad aris<br />
warmodgenili adgilobrivi xelisuflebis organoebSi. genderuli<br />
mgrZnobelobis asamaRleblad tardeba treningebis cikli 10 regionis<br />
yvela municipalitetis TanamSromlebisaTvis. Seiqmna<br />
municipalitetTaSorisi genderuli qseli.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa<br />
asociacia<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlobiTi <strong>da</strong><br />
aRmasrulebeli organoebis warmomadgenelTa informirebulobis donis<br />
amaRleba adgilobriv finansebTan mimarTebaSi.<br />
proeqtis Sedegi: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis<br />
maregulirebeli finansuri kanonmdeblobis\wesebis<br />
sistematizacia\analizi. axali gamoTanabrebiTi transferis formulis<br />
<strong>da</strong>muSaveba, romlis safuZvelzec momzad<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamoica gzamkvlevi _<br />
municipaluri finansebis marTva saqarTveloSi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis skola<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos regionaluri mediis<br />
asociacia<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis gamWvirvalobis<br />
xelSewyoba informaciis miwodebis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: Seiqmna <strong>da</strong> funqcionirebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sakiTxebze<br />
momuSave JurnalistTa qseli, muSaobs sainformacio–sakonsultacio<br />
centri, yovelTviurad gamodis samenovani „<strong>TviTmmarTvel</strong>obis megzuri“,<br />
tardeba Sexvedrebi municipalitetebSi <strong>da</strong> konkursebi.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz)<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>i qalaqis – quTaisis meriis<br />
TanamSromelTa ga<strong>da</strong>mzadeba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos iusticiis saswavlo<br />
centri<br />
proeqtis mizani: samarTlebriv sakiTxebSi meriis TanamSromelTa<br />
ga<strong>da</strong>mzadeba. treningebis Tematika: administraciuli samarTali,<br />
258
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobis maregulirebeli<br />
kanonmdebloba, sajaro samsaxurisa <strong>da</strong> saqmiswarmoebis wesebi<br />
saxelmwifo struqturebSi.<br />
proeqtis Sedegi: ga<strong>da</strong>mzad<strong>da</strong> 240 TanamSromeli.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz), gaeros<br />
ganviTarebis programa (UNDP)<br />
proeqtis saxelwodeba: efeqtiani mmarTvelobisa <strong>da</strong> teritoriuli<br />
administraciuli reformis centris veb–gverdis Seqmna<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gaeros ganviTarebis programa (UNDP)..<br />
efeqtiani mmarTvelobisa <strong>da</strong> teritoriuli administraciuli reformis<br />
centri<br />
proeqtis mizani: sazogadoebisTvis, <strong>da</strong>interesebuli pirebisTvis<br />
informaciis miwodeba veb–gverdis saSualebiT.<br />
proeqtis Sedegi: <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis warmomadgenlebs, <strong>da</strong>interesebul<br />
pirebs veb–gverdis saSualebiT (www.cegstar.ge) SesaZlebloba eZlevaT<br />
gaecnon <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi mimdinare movlenebs, siaxleebs,<br />
analitikur masalebs.<br />
gaeros ganviTarebis programa (UNDP)<br />
donori: gaeros ganviTarebis programa (UNDP). evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: demokratiuli institutebis ganviTareba<br />
saqarTveloSi samoqalaqo Tanamonawileobis gziT<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa<br />
asociacia, partniori – samarTliani arCevnebisa <strong>da</strong> demokratiis<br />
saerTaSoriso sazogadoeba<br />
proeqtis mizani: regionis mosaxleobis CarTva adgilobriv doneze<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi, saadvokacio treningebisa <strong>da</strong><br />
saqmianobis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: saqarTvelos regionebSi Seiqmna aqtiur wevrTa<br />
jgufebi, romlebic adgilobrivi problemebis warmoCena–mogvarebis<br />
sakiTxebze imuSaveben. rac xels Seuwyobs arsebuli problemebis<br />
gansazRvrasa <strong>da</strong> mogvarebas, meore mxriv, safuZvels Cauyris Tems,<br />
mosaxleobasa <strong>da</strong> xelisuflebas Soris TanamSromlobas. proeqtis<br />
farglebSi momzad<strong>da</strong> broSura – „aqtiuri moqalaqis megzuri –<br />
moqalaqeTa Tanamonawileobis xelSewyoba adgilobriv doneze“. gamocema<br />
Seicavs moqalaqeebisaTvis sasargeblo rCevebs – advokatirebis meSveobiT<br />
adgilobrivi problemebis mogvarebis gzebis Sesaxeb.<br />
donori: germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoeba (gtz), gaeros<br />
ganviTarebis programa (UNDP)<br />
proeqtis saxelwodeba: efeqtiani mmarTvelobisa <strong>da</strong> teritoriuli<br />
administraciuli reformis centris veb–gverdis Seqmna<br />
(detalebi ix. germaniis teqnikuri TanamSromlobis sazogadoebis qveTavSi)<br />
259
donori: SvedeTi saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
saagento (Si<strong>da</strong>), gaeros ganviTarebis programa saqarTveloSi( UNDP)<br />
proeqtis saxelwodeba: saqarTvelos mTavrobis decentralizaciisken<br />
mimarTuli Zalisxmevis mxar<strong>da</strong>Wera<br />
(detalebi ix. SvedeTi saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis saagentos<br />
qveTavSi)<br />
federacia „ga<strong>da</strong>varCinoT bavSvebi“<br />
donori: federacia „ga<strong>da</strong>varCinoT bavSvebi“<br />
proeqtis saxelwodeba: yvela bavSvs aqvs ganaTlebis ufleba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: axalgazr<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogTa kavSiri<br />
proeqtis mizani: Coxatauris municipalitetSi mcxovrebi SezRuduli<br />
SesaZleblobis mqone bavSvebis saWiroebebis kvleva. advokatireba,<br />
saWirobebebis lobireba <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi.<br />
proeqtis Sedegi: lobirebis\advokatirebis Sedegad adgilobrivma<br />
municipalitetma biujeti<strong>da</strong>n <strong>da</strong>afinansa: 1.fenilketonuriiT <strong>da</strong>avadebuli<br />
4 bavSvis kvebis programa, 2. saswavlo wignebis programa, 3. fsiqiatris<br />
mowvevisa <strong>da</strong> misi honorari gonebrivad SezRuduli bavSvebisTvis<br />
statusis miniWebis mizniT.<br />
didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis<br />
departamenti (DFID)<br />
donori: didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamenti<br />
(DFID), A<strong>da</strong>m Smith international, britanul–qarTuli profesiuli qseli<br />
proeqtis saxelwodeba: regionuli biujeti<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gazeTi „rezonansi“<br />
proeqtis mizani: gazeTis saSualebiT samoqalaqo sazogadoebis<br />
informireba adgilobrivi biujetebis <strong>da</strong>gegmvisa <strong>da</strong> aRsrulebis<br />
sakiTxebze.<br />
proeqtis Sedegi: dekembri<strong>da</strong>n Tebervlis CaTvliT gazeT „rezonansis“<br />
yovelkvireuli CanarTi saxelwodebiT „regionuli biujeti“ mkiTxvels<br />
informacias awvdi<strong>da</strong> 8 <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis Sesaxeb.<br />
aRniSnuli publikaciebi paralelurad <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> adgilobriv presaSi.<br />
donori: didi britaneTis saerTaSoriso ganviTarebis departamenti (DFID)<br />
proeqtis saxelwodeba: mdgradi ganviTarebisa <strong>da</strong> regionaluri<br />
<strong>da</strong>gegmarebis proeqti<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2005–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: qea–kavkasia. partniorebi – saqarTvelos<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia, asociacia kivitas–<br />
georgika, fondi konstanta, saqarTvelos biznes–sakonsultacio<br />
organizacia, <strong>da</strong>vebis ga<strong>da</strong>wyvetis kavkasiuri instituti<br />
proeqtis mizani: samcxe–javaxeTis eqvs raionSi (adigeni, aspinZa,<br />
axalcixe, borjomi, axalqalaqi, ninowmin<strong>da</strong>) soflis infrastruqturis<br />
reabilitaciis, samuSao adgilebis Seqmnis, samewarmeo saqmianobis<br />
260
ganviTarebis xelSewyoba. regionaluri <strong>da</strong>gegmarebis Tanamedrove<br />
modelebis SemuSaveba\ganxorcieleba – proeqti <strong>da</strong>exmareba regionis<br />
xelmZRvanelobas <strong>da</strong>amkvidros <strong>da</strong>gegmvis axali, ufro efeqturi sistema,<br />
romelic monawileobriv principze iqneba <strong>da</strong>fuZnebuli. es sistema<br />
iTvaliswinebs regionis ganviTarebis <strong>da</strong>gegmvaSi adgilobrivi<br />
mosaxleobis, regionaluri mTavrobisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
erTobliv monawileobas.<br />
proeqtis Sedegi: regionis infrastruqturis reabilitaciis mizniT<br />
adgilobrivi arasamTavrobo organizaciebis, mosaxleobis, municipaluri<br />
<strong>da</strong> regionaluri xelisuflebis warmomadgenlebis erToblivi muSaobis<br />
Sedegad ganisazRvra prioritetebi, Seiqmna proeqtebi, maT Soris<br />
gamarjvebuli proeqtebis ganxorcielebisTvis gaica grantebi<br />
(TanamonawileobiTi grantebi – 80%-s afinanseb<strong>da</strong> qea, <strong>da</strong>narCens<br />
adgilobrivi biujetebi). Seiqmna regionaluri ganviTarebis saagento,<br />
aseve municipalitetSi Camoyalib<strong>da</strong> samuSao jgufebi, romlebSic Sedian<br />
arasamTavrobo seqtoris, municipaluri samsaxurebis warmomadgenlebi.<br />
maTi muSaobiT ganisazRvra prioritetebi, momzad<strong>da</strong> municipalitetisa <strong>da</strong><br />
regionis ganviTarebis strategia. municipalitetis TanamSromlebisaTvis,<br />
adgilobrivi mewarmeebisaTvis Catar<strong>da</strong> treningebis cikli sxva<strong>da</strong>sxva<br />
sakiTxebSi. gamoica bukleti – momsaxurebis baraTi, romelic<br />
<strong>da</strong>interesebul pirebs municipalitetebSi SeuZliaT miiRon. SemuSav<strong>da</strong><br />
municipaluri aqtebis nimuSebi. proeqtis farglebSi momzad<strong>da</strong> wigni<br />
„<strong>TviTmmarTvel</strong>obis megzuri“, romelSic kiTxva–pasuxis formiT (485<br />
kiTxva–pasuxi) aris ganxiluli adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
aqtualuri sakiTxebi (ix. www.ruralassociation.ge.). aseve momzad<strong>da</strong> wigni –<br />
„decentralizacia saqarTveloSi – arsebuli mdgomareoba <strong>da</strong><br />
perspeqtivebi“.<br />
didi britaneTis saerTaSoriso saqvelmoqmedo organizacia - oqsfami<br />
(OXFAM)<br />
donori: didi britaneTis saerTaSoriso saqvelmoqmedo organizacia -<br />
oqsfami (OXFAM)<br />
proeqtis saxelwodeba: 1. Temi <strong>da</strong> biujetis monitoringi; 2.sazogadoeba<br />
<strong>da</strong> biujetis monitoringi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2004–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: invalid qalTa <strong>da</strong> invalid bavSvTa<br />
de<strong>da</strong>Ta asociacia – dea<br />
proeqtis mizani: samoqalaqo sazogadoebis Tanamonawileobis<br />
institucionalizacia adgilobriv doneze. samoqalaqo cnobierebis<br />
amaRlebis xelSewyoba, municipaluri biujetis <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
xelisuflebis, sajaro <strong>da</strong>wesebulebebis saqmianobis gamWvirvalobis<br />
xelSewyoba. sazogadoebasa <strong>da</strong> adgilobrivi xelisuflebis<br />
warmomadgenlebs Soris TanamSromlobis inicireba <strong>da</strong> dialogis<br />
fasilitacia.<br />
proeqtis Sedegi: zugdidis raionis 30 Temsa <strong>da</strong> q. zugdidSi Seiqmna<br />
adgilobrivi biujetebis monitoringis sainiciativo jgufebi,<br />
sazogadoebrivi komitetebi, romlebmac ganaxorcieles Temebisa <strong>da</strong><br />
raionuli biujetebis monitoringi, xolo <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb<br />
axali kanonis amoqmedebisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis gamsxvilebis<br />
261
Semdeg municipaluri biujetis monitoringi. komitetebi aqtiurad<br />
TanamSromloben adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong> organoebTan, monawileoben<br />
sabiujeto procesis yvela etapze wina<strong>da</strong>debebisa <strong>da</strong> rekomen<strong>da</strong>ciebis<br />
SemuSaveba\wardgenaSi. proeqtis farglebSi gamoica broSura, romelSic<br />
mocemulia mravalwliani gamocdilebis analizi. 2004 wli<strong>da</strong>n gamodis<br />
yovelkvartaluri biuleteni „sazogadoeba <strong>da</strong> biujeti“, aseve gazeTi<br />
„sazogadoeba <strong>da</strong> biujeti“, 2004–2008 wlebSi radiokompania „aTinaTis“<br />
eTeriT ga<strong>da</strong>icemo<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>cemaTa cikli „sazogadoeba <strong>da</strong> biujeti“.<br />
Catar<strong>da</strong> kvlevebi problemebis identificirebisa <strong>da</strong> adgilobriv<br />
biujetSi maTi asaxvis xarisxis Sesaswavlad. gamgeobis SenobaSi gaixsna<br />
sainformacio resurs–centri, romelic sabiujeto procesebTan <strong>da</strong><br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan <strong>da</strong>kavSirebuli sakiTxebiT <strong>da</strong>interesebul pirebs<br />
emsaxureba.<br />
didi britaneTis saelCo saqarTveloSi<br />
donori: didi britaneTis saelCo saqarTveloSi<br />
proeqtis saxelwodeba: informirebuli moqalaqe <strong>da</strong> angariSvaldebuli<br />
xelisufleba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2005–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saerTaSoriso gamWvirvaloba –<br />
saqarTvelo<br />
proeqtis mizani: parlamentis wevrebsa <strong>da</strong> maT amomrCevlebs Soris<br />
urTierTobebis gaumjobeseba, kanonSemoqmedebiTi procesis Sesaxeb<br />
sazogadoebis ukeT informireba. am procesSi sazogadoebis monawileobis<br />
xelSewyoba <strong>da</strong> parlamentis mier warmodgenili informaciis<br />
gamWvirvalobis xarisxis amaRleba. maJoritari deputatebis biuroebisa<br />
<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebisTvis axladmiRebuli kanonebis<br />
gacnoba–treningebi.<br />
proeqtis Sedegi: maJoritari deputatebis biuroebis warmomadgenlebTan<br />
erTad saqarTvelos raionebSi Sexvedrebi adgilobriv mosaxleobasTan,<br />
maTi informireba miRebuli mniSvnelovani kanonebis Sesaxeb. mosaxleobis<br />
mxri<strong>da</strong>n adgilobrivi problematikis wardgena maJoritari<br />
deputatebisTvis. maJoritari deputatebis biuroebis TanamSromelTaTvis<br />
xelSewyoba kvalifikaciis amaRlebis mizniT, treningebs aseve<br />
eswrebodnen adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
warmomadgenlebi. proeqtis farglebSi gamoica broSurebi: “xSirad<br />
<strong>da</strong>smuli kiTxvebi adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb” (ix. veb–<br />
gverdze: http://www.transparency.ge), saqarTvelos organuli kanonis<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb mokle analizi (ix. veb–gverdze:<br />
http://www.transparency.ge). aseve momzad<strong>da</strong> gzamkvlevi moqalaqeebisTvis (ix. veb–<br />
gverdze: http://www.transparency.ge)<br />
262
evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri<br />
donori: evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri. norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: municipalitetebisTvis socialur–ekonomikuri<br />
gavniTarebis gegmebis SemuSavebis xelSewyoba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia<br />
proeqtis mizani: grZelvadiani strategiuli ganviTarebis gegmis<br />
SemuSavebis xelSewyoba municipaluri samsaxurebis, biznesis,<br />
arasamTavrobo seqtoris <strong>da</strong> sazogadoebis sxva warmomadgenelTa mier<br />
problemebis gamokveTisa <strong>da</strong> prioritetebis SerCevis gziT. proeqtis<br />
gansaxorcieleblad SeirCa <strong>TviTmmarTvel</strong>i qalaqi rusTavi <strong>da</strong> lanCxuTis<br />
municipaliteti.<br />
proeqtis Sedegi: problemebis gamokveTisa <strong>da</strong> prioritetebis gansazRvris<br />
mizniT, Seiqmna samuSao jgufi sxva<strong>da</strong>sxva struqturebis, biznesis<br />
arasamTavrobo seqtorisa <strong>da</strong> sazogadoebis warmomadgenlebis<br />
SemadgenlobiT. maTi rekomen<strong>da</strong>ciebis gaTvaliswinebiT orive<br />
municipalitetisTvis SemuSav<strong>da</strong> socialur–ekonomikuri ganviTarebis<br />
grZelvadiani gegma.<br />
donori: evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri, norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis<br />
mxar<strong>da</strong>Wera<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia<br />
proeqtis mizani: municipaluri samsaxurebis warmomadgenelTaTvis<br />
sabiujeto meqanizmebis codnis amaRlebis xelSewyoba, trening–<br />
modulebis Seqmnis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: evropeli partniorebis, trenerTa jgufis <strong>da</strong><br />
eqspertebis mier Seiqmna trening–masalebi Semdegi mimarTulebiT: 1.<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis evropul qartiasTan saqarTvelos<br />
kanonmdeblobis Sesabamisoba; 2. zogadi menejmenti adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi; 3. finansebis marTva <strong>da</strong> sabiujeto sfero.<br />
proeqtis meore etapze zemoxsenebuli sami mimarTulebis Sesabamisad<br />
momzad<strong>da</strong> 9 treneri. piloturi treningebisTvis SeirCa 4 municipaliteti,<br />
ramac xeli Seuwyo trening–modulebis <strong>da</strong>xvewas.<br />
donori: evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri<br />
proeqtis saxelwodeba: municipalur doneze a<strong>da</strong>mianuri resursebis<br />
marTva<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia<br />
263
proeqtis mizani: adgilobriv doneze a<strong>da</strong>mianuri resursebis marTvis<br />
gaumjobesebis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: momzad<strong>da</strong> adgilobrivi xelisuflebis moxeleTaTvis<br />
ZiriTadi saxelmZRvanelo, romelic moicavs Tanamdebobis pirTa <strong>da</strong><br />
moxeleTa samuSao aRweris tipobriv formularebs <strong>da</strong> a<strong>da</strong>mianuri<br />
resursebis marTvis procedurebs. proeqtis meore etapze am sakiTxebze 8<br />
treners Cautar<strong>da</strong> treningi, SeirCa 8 piloturi municipaliteti, sa<strong>da</strong>c<br />
moewyo ordRiani samuSao Sexvedrebi sakrebulos <strong>da</strong> gamgeobis<br />
warmomadgenelTa monawileobiT <strong>da</strong> detalurad iqna ganxiluli<br />
asociaciis mier momzadebuli masalebi. SexvedraSi monawileoba miiRo<br />
160-ma a<strong>da</strong>mianma.<br />
evraziis TanamSromlobis fondi<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: samoqalaqo seqtorSi samoqalaqo monitoringis<br />
Sesaxeb cnobierebis amaRleba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo kulturis saerTaSoriso<br />
centri<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos arasamTavrobo organizaciebis mier<br />
samoqalaqo monitoringis efeqturad ganxorcielebas baTumSi,<br />
samegrelosa <strong>da</strong> Si<strong>da</strong> qarTlis regionebSi samoqalaqo monitoringis<br />
mdgradi meqanizmebis Seqmnis gziT. arasamTavrobo seqtoris 60<br />
warmomadgeneli gaivlis trenings samoqalaqo monitorigSi.<br />
proeqtis Sedegi: arasamTavrobo seqtoris ganviTarebis xelSewyoba,<br />
monitoringis ganxorcielebiT adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis muSaobis gamWvirvalobisa <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> amaRleba.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: centraluri biujeti<strong>da</strong>n rTveli–2008<br />
programisaTvis ga<strong>da</strong>ricxuli Tanxebis monitoringi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gazeTi „kaxeTis xma“<br />
proeqtis mizani: gazeTis meSveobiT centraluri biujeti<strong>da</strong>n rTveli–<br />
2008–is ganxorcielebisTvis gamoyofili transferebisa <strong>da</strong> subsidiebis<br />
sakiTxebSi samoqalaqo monitoringis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: gazeTis meSveobiT sazogadoebam miiRo informacia<br />
rTveli 2008–isa <strong>da</strong> zoga<strong>da</strong>d adgilobrivi sabiujeto saxsrebis xarjvis<br />
Sesaxeb.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi biujeti xalxis samsaxurSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos demokratiuli<br />
ganviTarebis kavSiri<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos ozurgeTis municipalitetis 6<br />
teritoriuli Temis monawileobas adgilobriv doneze ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
miRebis procesSi, municipaluri biujetis xarjviTi nawilis Sesaxeb<br />
264
sajaro diskusiisa <strong>da</strong> samoqalaqo kontrolisa <strong>da</strong> adgilobrivi mediis<br />
CarTvis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: samoqalaqo aqtivobis amaRleba, adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis gamWvirvaloba <strong>da</strong><br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> xarisxis zr<strong>da</strong>, dialogi <strong>TviTmmarTvel</strong>obasa <strong>da</strong><br />
adgilobriv Temebs Soris.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis xelSewyoba<br />
<strong>da</strong>moukidebeli gazeTis meSveobiT<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gazeTi „Cemi xaragauli“<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos dialogs xaragaulis <strong>TviTmmarTvel</strong>obasa<br />
<strong>da</strong> adgilobriv macxovreblebs Soris gazeTis „Cemi xaragaulis“<br />
meSveobiT. yovelive es <strong>da</strong>exmareba sazogadoebas ukeT iyos<br />
informirebuli adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan <strong>da</strong>kavSirebul<br />
sakiTxebze.<br />
proeqtis Sedegi: gazeTSi gamoqveynebuli masalebi xels Seuwyobs<br />
adgilobrivi mosaxleobis informirebas sakuTari uflebebis, sabiujeto<br />
saxsrebisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi mimdinare procesebis Sesaxeb.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sarke<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samauwyeblo kompania „hereTi“<br />
proeqtis mizani: kaxeTis sam raionSi (Telavi, siRnaRi, lagodexi)<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis gamWvirvalobis xelSewyoba <strong>da</strong><br />
mosaxleobis informireba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebSi mimdinare<br />
movlenebisa <strong>da</strong> sabiujeto procesebis Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: samauwyeblo kompania „hereTis“ eTerSi ga<strong>da</strong>icema<br />
yovelkvireuli sainformacio–analitikuri ga<strong>da</strong>cema „mTeli kvira“,<br />
romelic mosaxleobas awvdis informacias adgilomrivi sabiujeto<br />
procesebis Sesaxeb.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: ratom avirCieT isini<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: ozurgeTis axalgazr<strong>da</strong> mecnierTa<br />
klubi, samauwyeblo kompania „guria“<br />
proeqtis mizani: guriis mxareSi sxva<strong>da</strong>sxva sferoSi socialur–<br />
ekonomikuri problemebis Sesaxeb informaciis moZieba\<strong>da</strong>muSaveba,<br />
aRniSnul sakiTxebze sazogadoebis informireba. am mizniT telekompania<br />
„guriis“ eTeriT satelevizio debatebis organizeba – adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis, arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> sazogadoebis<br />
warmomadgenlebis monawileobiT.<br />
proeqtis Sedegi: proeqtis farglebSi Seiqmna rva samuSao jgufi,<br />
romlebmac moiZies <strong>da</strong> <strong>da</strong>amuSaves socialur–ekonomikur problemebze<br />
informaciebi, TiToeul maTganze momzad<strong>da</strong> satelevizio siuJeti,<br />
aRniSnul sakiTxebze gaimarTa <strong>da</strong> telekompania „guriis“ eTeriT ga<strong>da</strong>ica<br />
265
debatebi. masSi monawileobas iRebdnen arasamTavrobo organizaciebis,<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebi.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: quTaisSi <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris monitoringi<br />
<strong>da</strong> servisis gaumjobeseba samoqalaqo sazogadoebis monawileobis<br />
gaZlierebis gziT<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: quTaisis sainformacio centri<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos qalaq quTaisis sayofacxovrebo<br />
narCenebis marTvis optimizacias <strong>da</strong> aamaRlos ekologiuri usafrTxoeba<br />
qalaqis <strong>da</strong>sufTavebis samsaxuris samoqalaqo monitoringis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: xels Seuwyobs qalaqSi komunaluri momsaxurebis<br />
xarisxis gaumjobesebas, amasTan ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi<br />
mosaxleobis monawileobis kulturis Camoyalibebas.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: Cveni qalaqi – Cemi fuli<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong>cvis centri<br />
proeqtis mizani: qalaq baTumis keTilmowyobis samsaxuris biujetis<br />
<strong>da</strong>gegmvaSi moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong> xarjvis procesSi<br />
gamWvirvalobis xarisxis gazr<strong>da</strong> binis mesakuTreTa, adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenelTa Soris dialogisa <strong>da</strong><br />
TanamSromlobis kulturis <strong>da</strong>mkvidrebis, sabiujeto sferos Sesaxeb<br />
mediis warmomadgenelTa codnis amaRlebisa <strong>da</strong> sabiujeto procesebis<br />
gamWvirvalobis sakiTxebiT maTi <strong>da</strong>interesebis xelSewyobis gziT. rac<br />
gazrdis sazogadoebis CarTulobas qalaqis biujetis swor <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong><br />
xarjvis monitoringis procesebSi.<br />
proeqtis Sedegi: amaRldeba moqalaqeTa monawileoba, informirebuloba<br />
biujetis sakiTxebze, proeqti xels Seuwyobs adgilobrivi municipaluri<br />
samsaxurebisa <strong>da</strong> mosaxleobis dialogs.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: qalaq quTaisis biujetis sazogadoebrivi<br />
monitoringi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa<br />
asociacia (imereTis filiali), saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> iuristTa<br />
asociacia (imereTis filiali)<br />
proeqtis mizani: qalaq quTaisis biujetis monitoringi, samoqalaqo<br />
sazogadoebis informirebis zr<strong>da</strong>, adgilobrivi problemebis gamokveTasa<br />
<strong>da</strong> biujetis <strong>da</strong>gegmvis procesSi sazogadoebis monawileoba.<br />
proeqtis Sedegi: 90–mde moqalaqem treningebisa <strong>da</strong> sainformacio<br />
Sexvedrebis saSualebiT miiRo codna sazogadoebrivi monitoringis <strong>da</strong><br />
sabiujeto procesis sakiTxebze. adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis 60–mde<br />
moxelem treningebis saSualebiT SeiZina <strong>da</strong>matebiTi codna sabiujeto<br />
marTvis sferoSi. Catar<strong>da</strong> aqtiuri sainformacio kampania mosaxleobis<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi CarTvis mizniT – gamoica<br />
sainformacio biuleteni, adgilobriv gazeTebSi momzad<strong>da</strong> CanarTebi,<br />
266
<strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> <strong>da</strong> gavrcel<strong>da</strong> lifletebi biujetis formirebis procesis<br />
Sesaxeb, quTaisis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis administraciul SenobaSi ganTavs<strong>da</strong><br />
sainformacio <strong>da</strong>fa, sa<strong>da</strong>c <strong>da</strong>interesebul pirebs saSualeba hqon<strong>da</strong>T<br />
mieRoT informacia biujetis formirebis procesisa <strong>da</strong> biujetis<br />
monitoringis Sesaxeb. SemuSav<strong>da</strong> sabiujeto rekomen<strong>da</strong>ciebi, romelTa<br />
nawili aisaxa 2008 wlis quTaisis biujetSi, SemuSav<strong>da</strong> antikorufciuli<br />
gegma.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi SesaZleblobebis ganviTareba satyeo<br />
seqtoris decentralizaciis procesisa <strong>da</strong> adgilobrivi tyeebis marTvis<br />
monitoringis sakiTxebSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia mwvane alternativa<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi mosaxleobisa <strong>da</strong> jgufebis<br />
SesaZleblobaTa gaZliereba, raTa maT SeZlon adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis balansze saxelmwifo tyis fondis ga<strong>da</strong>cemis<br />
procesisa <strong>da</strong> marTvis monitoringi, miiRon monawileoba ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
miRebis procesSi <strong>da</strong> iqonion realuri gavlena iseT ga<strong>da</strong>wyvetilebebze,<br />
romlebic <strong>da</strong>kavSirebulia maT sasicocxlo interesebTan;<br />
TanamSromlobis gaZliereba adgilobriv samoqalaqo sazogadoebas,<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebsa <strong>da</strong> centralur xelisuflebas Soris; adgilobrivi<br />
saWiroebebis gamovlena, satyeo seqtorTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />
kanon<strong>da</strong>rRvevebis kvleva <strong>da</strong> maTi Semcirebis gzebis Zieba; gamocdilebis<br />
gaziareba saqarTvelos sxva<strong>da</strong>sxva regions Soris aRniSnul sakiTxebSi.<br />
proeqtis samizne regionebi: raWa (ambrolaurisa <strong>da</strong> onis raionebi) <strong>da</strong><br />
qvemo svaneTi (lentexis raioni).<br />
proeqtis Sedegi: gamoica wignebi: 1. i. maWaraSvili, 2008. satyeo seqtoris<br />
decentralizacia, saxelmZRanelo, 2. i. maWaraSvili, 2009. satyeo<br />
seqtoris monitoringi (2007-2008).<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: qalaq baTumis meriis administraciuli reforma<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
proeqtis mizani: meriis saqmianobis efeqturobisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis<br />
amaRleba saWiroebebis gamovlenis, meriis TanamSromelTa treningebis,<br />
samarTlebrivi aqtebis Seswavlis, rekomen<strong>da</strong>ciebis, Tanamdebobrivi<br />
instruqciebis, samsaxurebis debulebebisa <strong>da</strong> erTi sarkmlis sistemis<br />
koncefciis Seqmnis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: baTumis meriis administraciuli sistemis Seswavlis<br />
mizniT Catar<strong>da</strong>: 1. sociologiuri kvleva _ gamoikiTxa baTumis<br />
mosaxleoba, baTumis meriis TanamSromlebi. 2. Seswavlil iqna baTumis<br />
meriis administraciuli sistemis <strong>da</strong> saqmianobis maregulirebeli<br />
kanonqvemdebare normatiuli aqtebi.<br />
sociologiuri kvlevisa <strong>da</strong> meriis administraciuli sistemis<br />
maregulirebeli aqtebis Seswavla–analizis safuZvelze SemuSav<strong>da</strong><br />
konkretuli rekomen<strong>da</strong>ciebi. SemuSav<strong>da</strong> baTumis meriis axali debulebis<br />
proeqti, meriis struqturuli qve<strong>da</strong>nayofebis debulebebi, Tanamdebobrivi<br />
instruqciebi. baTumis meriis TanamSromlebs kvalifikaciis amaRlebis<br />
267
mizniT Cautar<strong>da</strong>T treningebis cikli. SemuSav<strong>da</strong> erTi sarkmlis sistemis<br />
koncefcia.<br />
donori: evraziis TanamSromlobis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: erTi sarkmlis sistema adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
proeqtis mizani: baTumis meriaSi <strong>da</strong> qobuleTis municipalitetis<br />
gamgeobaSi mosaxleobis momsaxurebis moqnili <strong>da</strong> efeqturi sistemis<br />
Camoyalibebis xelSewyoba erTi sakrmlis sistemis <strong>da</strong>nergvis gziT.<br />
miznis misaRwevad SemuSavdeba <strong>da</strong> <strong>da</strong>inergeba erTi sarkmlis sistema,<br />
risTvisac Seiqmneba Sesabamisi samarTlebrivi baza, implementaciis<br />
procesSi <strong>TviTmmarTvel</strong>i organos warmomadgenlebs CautardebaT<br />
treningebi.<br />
proeqtis Sedegi: Seiqmneba moqalaqeTa momsaxurebis moqnili <strong>da</strong><br />
efeqturi sistema, <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebs CautardebaT<br />
treningebis cikli.<br />
evrokomisia (EC)<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi mmarTveloba xalxisTvis <strong>da</strong><br />
xalxTan erTad<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos strategiuli kvlevebisa<br />
<strong>da</strong> ganviTarebis centri<br />
proeqtis mizani: TbilisSi administraciuli <strong>angariSvaldebulebis</strong> zr<strong>da</strong><br />
<strong>da</strong> moqalaqeTa monawileobis uflebis realizebis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: TbilisSi SeirCa sami saTemo centri, romlis<br />
warmomadgenlebma strategiuli kvlevebisa <strong>da</strong> ganviTarebis centris<br />
meTodologiis safuZvelze <strong>da</strong> misi <strong>da</strong>xmarebiT Caatares mosaxleobis<br />
gamokiTxva, aseve Caatares Tbilisis biujeti<strong>da</strong>n im raionebisTvis<br />
gamoyofili sxva<strong>da</strong>sxva xarjebis monitoringi, sa<strong>da</strong>c aRniSnuli saTemo<br />
centrebi funqcionirebdnen (magaliTad, am raionebSi gzebis<br />
sarekonstruqciod, korpusebis SesakeTeblad <strong>da</strong> a.S. gamoyofili Tanxebis<br />
monitoringi). SerCeuli saTemo centris warmomadgenlebi monawileobdnen<br />
saqalaqo <strong>da</strong> raionuli xelisuflebis organoebTan SexvedrebSi,<br />
romlebic strategiuli kvlevebisa <strong>da</strong> ganviTarebis centris mier iyo<br />
organizebuli.<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: umciresobaTa xmebi cvlilebebisaTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia kivitas–georgika<br />
proeqtis mizani: SerCeul TemebSi eTnikur umciresobaTa cxovrebis<br />
pirobebis gaumjobeseba maTi gaaqtiurebis <strong>da</strong> municipalur doneze<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi CarTvis gziT. proeqti moicav<strong>da</strong> 4<br />
regionis (kaxeTi, Si<strong>da</strong> qarTli, samcxe–javaxeTi, qvemo qarTli) 10<br />
municipalitetSi Semaval 39 sofels.<br />
268
proeqtis Sedegi: adgilobrivi mosaxleobisaTvis advokatirebisa <strong>da</strong><br />
interesTa <strong>da</strong>cvis meqanizmebis Sesaxeb Catar<strong>da</strong> treningebi, gaimarTa<br />
mrgvali magidis formatis Sexvedra municipalitetebis<br />
warmomadgenlebisa <strong>da</strong> adgilobrivi mosaxleobis monawileobiT.<br />
SerCeuli soflebis macxovreblebma gamokveTes saWirboroto sakiTxebi<br />
<strong>da</strong> werilobiTi saxiT gaugzavnes adgilobriv xelisuflebas. sakiTxebis<br />
nawili mogvar<strong>da</strong>.<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: sakuTari uflebebi qmedebaSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009–2010<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: guriis agrobiznes centri<br />
proeqtis mizani: samTavrobo <strong>da</strong> arasamTavrobo seqtoris mWidro<br />
TanamSromlobis safuZvelze sakuTrebis uflebis maregulirebeli<br />
kanonebis praqtikaSi sworad gatarebis xelSewyoba, sakuTrebis<br />
uflebebis <strong>da</strong>sacavad myari samarTlebirvi garantiebis Seqmna <strong>da</strong> maTi<br />
realurad uzrunvelyofa ekonomikuri ganviTarebis, ucxouri<br />
investiciebis mozidvis <strong>da</strong> biznesis xelSewyobis mizniT.<br />
proeqtis mosalodneli Sedegi: guriis regionis 6 TemSi sazogadoebis<br />
cnobierebis donis amaRlebis xelSewyoba <strong>da</strong> maT mflobelobaSi<br />
arsebuli sakuTrebis samarTlebrivi bazis mowesrigebis mxar<strong>da</strong>Wera.<br />
mosaxleoba gaecnoba saqarTveloSi sakuTrebis uflebebis<br />
maregulirebel kanonebs, maT uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs, sakuTrebis<br />
<strong>da</strong>kanonebisaTvis saWiro procedurebs, proeqtis farglebSi<br />
gaTvaliswinebulia TiToeul TemSi sainformacio sesiebis mowyoba,<br />
samuSao Sexvedrebi <strong>da</strong> mrgvali magidebi, am Sexvedrebze xelisuflebis<br />
warmomadgenelebsa <strong>da</strong> mosaxleobas Soris azrTa gaziareba <strong>da</strong><br />
urTierTSeTanxmebis SesaZleblobebi xels Seuwyobs demokratiuli<br />
formebis SemoRebas TiToeul TemSi. proeqti guriis regionis masStabiT<br />
uzrunvelyofs iseTi praqtikis <strong>da</strong>nergvas, rogoricaa saxelmwifo<br />
organoebis <strong>angariSvaldebulebis</strong> uzrunvelyofa <strong>da</strong> gamWvirvale<br />
saqmianoba, es ki stimuls miscems mosaxleobas gaecnon TavianT<br />
uflebebsa <strong>da</strong> movaleobebs sakuTrebis gankargvasa <strong>da</strong> gamoyenebasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebiT.<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: TemTa mobilizaciis iniciativa<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: axalgazr<strong>da</strong> mecnierTa kavSiri<br />
„inteleqti“, saTemo kavSirebi – „qedlebi, „gvanca“. .maWaxela“. „Caisubani“<br />
proeqtis mizani: proeqti xorcieldeba aWaris avtonomiuri respublikis<br />
xuT municipalitetSi – qobuleTSi, xelvaCaurSi, qe<strong>da</strong>Si, Suaxevsa <strong>da</strong><br />
xuloSi. misi mizania mosaxleobis gaaqtiureba <strong>da</strong> maTi <strong>CarTulobis</strong><br />
donis amaRleba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis procesSi. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebsa <strong>da</strong> Temebis mosaxleobas Soris urTierTkavSiris <strong>da</strong><br />
praqtikuli TanamSromlobis formebis <strong>da</strong> meTodebis Camoyalibebis<br />
xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: SerCeuli municipalitetebis 63 TemSi Catar<strong>da</strong><br />
mosaxleobis Sexvedrebi maT winaSe arsebuli problemebis gamokveTisa<br />
<strong>da</strong> prioritetizaciis mizniT, romelTa safuZvelzec SemuSav<strong>da</strong><br />
269
miznobrivi programebi. programebi Setanil iqna gamgeobaSi<br />
gansaxilvelad. teritoriul rwmunebulebs Cautar<strong>da</strong>T treningebi –<br />
mosaxleobis saerTo krebebis Catarebis meTodologiasa <strong>da</strong> sabiujeto<br />
kvlevebis ganxorcielebis sakiTxebze. proeqtis farglebSi gamoica<br />
bukletebi, sagazeTo CanarTebi.<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: axalgazr<strong>da</strong> liderebi adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis samsaxurSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: axalgazr<strong>da</strong> iuristTa asociacia<br />
proeqtis mizani: proeqti xorcieldeba 5 regionSi - gorSi, quTaisSi,<br />
baTumSi, rusTavsa <strong>da</strong> TelavSi. proeqtis mizania axalgazr<strong>da</strong> liderebis<br />
gamovlena <strong>da</strong> maTi <strong>CarTulobis</strong> xelSewyoba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
saqmianobaSi.<br />
proeqtis Sedegi: Seiqmneba axalgazr<strong>da</strong> liderTa klubebi, treningebis<br />
kursi xels Seuwyobs moqalaqeTa samarTalSegnebis zr<strong>da</strong>s, aseve<br />
adgilobrivi problemebis mogvarebis sakiTxebSi moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong><br />
zr<strong>da</strong>s.<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: sazogadoebrivi lobi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: demokratiul mesxTa kavSiri, samcxe–<br />
javaxeTis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis asociacia<br />
proeqtis mizani: axalcixis, ninowmindisa <strong>da</strong> axalqalaqis<br />
municipalitetebis mosaxleobis informirebisa <strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebis<br />
miRebis procesSi CarTvis xelSewyoba. samcxe–javaxeTis regionis sam<br />
municipalitetSi Seiqmneba sainformacio centrebi, romelTa saSualebiT<br />
mosaxleoba miiRebs informacias qveynis kanonmdeblobis <strong>da</strong> adgilobrivi<br />
municipalitetis ga<strong>da</strong>wyvetilebebis Sesaxeb.<br />
proeqtis Sedegi: sam municipalitetSi Seiqmneba sainformacio centrebi,<br />
romlebic xels Seuwyoben mosaxleobis informirebas<br />
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: TanamSromloba Savi zRvis garemos <strong>da</strong>cvisaTvis –<br />
wyalwmindis janmrTeli momavali<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: lanCxuTis sainformacio centri<br />
proeqtis mizani: Savi zRvis qveynebis sanapiro zonis integrirebuli<br />
marTvis samagaliTo mdgradi ganviTarebis gegmis SemuSaveba konkretuli<br />
adgilis magaliTze (SerCeuli iyo lanCxuTis raionis sofeli<br />
wyalwmin<strong>da</strong>). rac iTvaliswinebs adgilobrivi Temis ekonomikuri<br />
potencialis ganviTarebis xelSewyobas, arsebuli bunebrivi garemos<br />
SenarCunebas, sofel wyalwmindis mdgradi ganviTarebis gegmis<br />
SemuSavebas.<br />
proeqtis Sedegi: wyalwmindis mdgradi ganviTarebis gegma, wyalwmindis<br />
geografiuli sainformacio sistema (ix. veb–gverdze: www.lanchkhuti.org.ge).<br />
270
donori: evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis xelSewyoba<br />
saqarTveloSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009-2011<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo sazogadoebis instituti,<br />
partniorebi goris sainformacio centri, ozurgeTis axalgazr<strong>da</strong><br />
mecnierTa klubi, saqarTvelos samoqalaqo ganviTarebis asociacia<br />
(lagodexi)<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis efeqturobisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis<br />
gazr<strong>da</strong> sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> institucionaluri meqanizmebis<br />
Camoyalibebis, mosaxleobis informirebulobis <strong>da</strong> misi samoqalaqo<br />
aqtivobis donis amaRlebis, municipaluri biujetebis efeqturad<br />
<strong>da</strong>gegmvis xelSewyobis, municipaluri servisebis miwodebis sistemis<br />
srulyofis gziT. treningebis Catareba adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis<br />
sajaro mosamsaxureebisTvis. proeqti xorcieldeba 8 municipalitetSi<br />
(baTumi, qobuleTi, ozurgeTi. Coxatauri, gori, kaspi, gurjaani, yvareli).<br />
proeqtis mosalodneli Sedegi: proeqti sawyis stadiaSia. Seiqmneba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> efeqturi meqanizmebi, rac<br />
xels Seuwyobs qveyanaSi efeqturi <strong>da</strong> gamWvirvale <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
Camoyalibebas, gaumjobesdeba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis servisebi, miznobrivi<br />
municipalitetebis TanamSromlebis kvalifikaciis donis amaRlebisa <strong>da</strong><br />
Si<strong>da</strong> samarTlebrivi regulaciebis srulyofis gziT.<br />
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE),<br />
evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: qvemo qarTlis regionaluri ganviTarebis gegmis<br />
mxar<strong>da</strong>Wera<br />
(detalebi ix. evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizaciis qveTavSi)<br />
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE),<br />
evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: fiskaluri decentralizaciis Sefaseba<br />
(detalebi ix. evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizaciis qveTavSi)<br />
donori: gaeros ganviTarebis programa (UNDP). evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: demokratiuli institutebis ganviTareba<br />
saqarTveloSi samoqalaqo Tanamonawileobis gziT<br />
(detalebi ix. gaeros ganviTarebis programis qveTavSi)<br />
evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
organizacia (OSCE)<br />
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE)<br />
proeqtis saxelwodeba: xelisuflebis mier ekonomikuri TanamSromlobisa<br />
<strong>da</strong> ganviTarebis organizaciis antikorufciuli qselis rekomen<strong>da</strong>ciebis<br />
Sesrulebis monitoringi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saerTaSoriso gamWvirvaloba –<br />
saqarTvelo<br />
271
proeqtis mizani: ekonomikuri TanamSrolobisa <strong>da</strong> ganviTarebis<br />
organizaciis antikorufciuli qselis mier SemuSavebuli<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebis ganxorcielebis monitoringi.<br />
proeqtis Sedegi: sxva<strong>da</strong>sxva RonisZiebebTan erTad Catar<strong>da</strong> adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obisa <strong>da</strong> mmarTvelobis organoebis mier gatarebuli<br />
antikorufciuli RonisZiebebis kvleva, romelic moicav<strong>da</strong> Semdegi<br />
komponentebis analizs: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis maregulirebeli<br />
kanonmdebloba; sakrebuloebis mier informaciis sajaroobis wesebisa <strong>da</strong><br />
Sesyidvebis ganxorcielebis procedurebis <strong>da</strong>cva; qonebis ga<strong>da</strong>cema<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erTeulebisTvis; adgilobrivi<br />
antikorufciuli iniciativebi. momzad<strong>da</strong> angariSi – adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis monitoringisa <strong>da</strong> analizis<br />
Sedegebis Sesaxeb (qarTul <strong>da</strong> inglisur enebze).<br />
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis xelSewyoba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gar<strong>da</strong>bnis socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis fondi<br />
proeqtis mizani: xelmisawvdomi <strong>da</strong> kompetenturi struqturis Seqmna,<br />
romelic kanonmdeblobasa <strong>da</strong> regulaciebSi Sesuli cvlilebebis Sesaxeb<br />
informacias miawvdis municipalitetis warmomadgenlebs, rac xels<br />
Seuwyobs mosaxleobisTvis municipaluri momsaxurebis xarisxis<br />
gaaumjobesebas.<br />
proeqtis Sedegi: municipaluri struqturebis SesaZleblobebisa <strong>da</strong><br />
kompetenciis gaumjobeseba; municipalitetis warmomadgenlebisaTvis<br />
gaumjobesdeba adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan <strong>da</strong>kavSirebuli<br />
(qarTul <strong>da</strong> rusul enebze) siaxleebis xelmisawvdomoba; adgilobrivi<br />
sajaro mosamsaxureebis unarebisa <strong>da</strong> SesaZleblobebis gaumjobeseba<br />
biujetis Sedgenis processa <strong>da</strong> gamWvirvalobis sakiTxebSi treningebis<br />
gziT.<br />
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis xelSewyoba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006 wli<strong>da</strong>n<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: marneulis socialur–ekonomikuri<br />
ganviTarebis fondi<br />
proeqtis mizani: xelmisawvdomi <strong>da</strong> kompetenturi struqturis Seqmna,<br />
romelic kanonmdeblobasa <strong>da</strong> regulaciebSi Sesuli cvlilebebis Sesaxeb<br />
informacias miawvdis municipalitetis warmomadgenlebs, <strong>da</strong>amgvarad<br />
mosaxleobisTvis municipaluri momsaxurebis xarisxs gaaumjobesebs.<br />
proeqtis Sedegi: municipaluri struqturebis SesaZleblobebisa <strong>da</strong><br />
kompetenciis gaumjobeseba; municipalitetis warmomadgenlebisaTvis<br />
adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan <strong>da</strong>kavSirebuli (qarTul <strong>da</strong> rusul<br />
enebze) informaciis Tavisufali <strong>da</strong> martivi xelmisawvdomoba;<br />
adgilobrivi sajaro mosamsaxureebis unarebisa <strong>da</strong> SesaZleblobebis<br />
gaumjobeseba biujetis Sedgenis processa <strong>da</strong> gamWvirvalobis sakiTxebSi<br />
treningebis gziT.<br />
272
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE),<br />
evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: qvemo qarTlis regionaluri ganviTarebis gegmis<br />
mxar<strong>da</strong>Wera<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: evrokomisia (EC), qvemo qarTlis<br />
gubernatoris ofisi, evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
organizacia (OSCE)<br />
proeqtis mizani: qvemo qarTlis regionaluri ganviTarebis gegmis<br />
ganviTarebis mxar<strong>da</strong>Wera.<br />
proeqtis Sedegi: angariSi, romelic moicavs situaciur analizsa <strong>da</strong><br />
qvemo qarTlis monacemTa analizs. igi safuZvlad <strong>da</strong>edeba regionaluri<br />
ganviTarebis strategiisa <strong>da</strong> programis SemuSavebas.<br />
donori: evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis organizacia (OSCE),<br />
evrokomisia (EC)<br />
proeqtis saxelwodeba: fiskaluri decentralizaciis Sefaseba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: evrokomisia (EC), germaniis teqnikuri<br />
TanamSromlobis sazogadoeba (gtz), gaeros ganviTarebis programa<br />
saqarTveloSi (UNDP), evropis uSiSroebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
organizacia (OSCE)<br />
proeqtis mizani: mimdinare fiskaluri decentralizaciis sakiTxebisa <strong>da</strong><br />
arsebuli problemebis gamokveTa\Seswavla.<br />
proeqtis Sedegi: saqarTveloSi fiskaluri decentralizaciis Sesaxeb<br />
angariSi.<br />
fondi – erovnuli wvlili demokratiisaTvis<br />
(NED)<br />
donori: fondi – erovnuli wvlili demokratiisaTvis (NED)<br />
proeqtis saxelwodeba: kontroli adgilobriv biujetze<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia „Ria sazogadoeba – axali<br />
quTaisi“<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi biujetis gamWvirvalobis gazr<strong>da</strong>,<br />
samoqalaqo sazogadoebis unar–Cvevebis <strong>da</strong> codnis amaRleba adgilobrivi<br />
sabiujeto procesis sakiTxebSi, adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis <strong>da</strong> samoqalaqo sazogadoebis urTierTTanamSromlobis<br />
gaaqtiureba adgilobriv sabiujeto procesSi. proeqti moicavs saCxeres,<br />
WiaTuras, xaragauls, foTs.<br />
proeqtis Sedegi: proeqti Sedgebo<strong>da</strong> 4 ZiriTadi komponentisgan –<br />
sabiujeto procesis eqspertiza; sajaro mosmenebi; saganmanaTleblo<br />
modeli – trening–seminarebi (monawileobdnen adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebisa <strong>da</strong> sazogadoebrivi organizaciebis<br />
warmomadgenlebi); sainformacio modeli – gamoica wigni saxelwodebiT<br />
„adgilobrivi biujetebis gamWvirvaloba“, quTaisi, 2007. wignSi<br />
ganxilulia adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis istoria, misi<br />
modelebi, sabiujeto politika msoflios ganviTarebul qveynebSi,<br />
adgilobrivi biujetis roli <strong>da</strong> mniSvneloba qveynis sabiujeto<br />
273
sistemaSi, gamoyenebiTi sabiujeto analizi (ix. veb–gverdze:<br />
www.transparentbudget.ge)<br />
donori: erovnuli wvlili demokratiisaTvis (NED)<br />
proeqtis saxelwodeba: kontroli adgilobriv biujetze<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia „Ria sazogadoeba – axali<br />
quTaisi“<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi biujetis gamWvirvalobis gazr<strong>da</strong>,<br />
samoqalaqo sazogadoebis unar–Cvevebis <strong>da</strong> codnis amaRleba adgilobrivi<br />
sabiujeto sakiTxebSi, adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis <strong>da</strong><br />
samoqalaqo sazogadoebis urTierTTanamSromlobis gaaqtiureba<br />
adgilobriv sabiujeto procesSi. proeqti moicavs imereTis regions.<br />
proeqtis Sedegi: proeqti Sedgebo<strong>da</strong> 4 ZiriTadi komponentisgan –<br />
sabiujeto procesis eqspertiza; sajaro mosmenebi; saganmanaTleblo<br />
modeli – trening–seminarebi (monawileobdnen adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebisa <strong>da</strong> sazogadoebrivi organizaciebis<br />
warmomadgenlebi); sainformacio modeli – gamoica wignebi: 1.<br />
„adgilobrivi biujetebis analizi <strong>da</strong> monitoringi“, quTaisi, 2007. wignSi<br />
ganxilulia adgilobrivi biujetis roli <strong>da</strong> mniSvneloba qveynis<br />
sabiujeto sistemaSi, sazogadoebrivi monawileoba adgilobriv<br />
sabiujeto procesSi, adgilobriv sabiujeto sferoSi samoqalaqo<br />
ganaTlebis mniSvneloba. 2. municipaluri marTva ganviTarebis<br />
strategiuli <strong>da</strong>gegmva“, quTaisi, 2008. wignSi ganxilulia municipaluri<br />
marTvis Tanamedrove sistemebi <strong>da</strong> maTi gaumjobesebis gzebi (ix. veb–<br />
gverdze: www.transparentbudget.ge). proeqtis farglebSi gaimarTa samecniero–<br />
praqtikuli konferencia – „gamWvirvale adgilobrivi biujeti“.<br />
donori: eklesiis ganviTarebis saagento (EED)<br />
donori: donori: eklesiis ganviTarebis saagento (EED)<br />
proeqtis saxelwodeba: SevicvaloT Cven <strong>da</strong> SevcvaloT Cveni Svilebi<br />
ukeTesi momavlisaTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: axalgazr<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogTa kavSiri<br />
proeqtis mizani: demokratiuli <strong>da</strong> samoqalaqo interesebis <strong>da</strong>cvis<br />
qmediTi meqanizmebis <strong>da</strong>nergviT guriis regionis (bavSvTa) socialuri<br />
mdgomareobis gaumjobesebis xelSewyoba <strong>da</strong> mozardTa SemoqmedebiT–<br />
inteleqtualuri potencialis ganviTareba. moswavleebis mier<br />
momzadebuli proeqtebis prezentacia\lobireba adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebSi.<br />
proeqtis Sedegi: momzad<strong>da</strong> <strong>da</strong> lobireba gaewia proeqtebs (8 proeqti). 2<br />
proeqtis <strong>da</strong>finanseba gaiTvaliswina ozurgeTis municipalitetma 2009<br />
wlis biujetSi.<br />
274
donori: niderlandebis organizacia saerTaSoriso TanamSromlobisa <strong>da</strong><br />
ganviTarebisaTvis (n(o)vib), eklesiis ganviTarebis saagento (EED)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi demokratiis ganviTareba<br />
(detalebi ix. niderlandebis organizacia saerTaSoriso TanamSromlobisa <strong>da</strong><br />
ganviTarebisaTvis - qveTavSi)<br />
asociacia kivitas–georgika<br />
donori: asociacia kivitas–georgika<br />
proeqtis saxelwodeba: samoqalaqo monawileobis kvireuli<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2005 wli<strong>da</strong>n (yovelwliuri RonisZieba)<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia kivitas–georgika partnior<br />
organizaciebTan erTad<br />
proeqtis mizani: RonisZieba, romelic miznad isaxavs sazogadoebis<br />
gaaqtiurebas, evropis 17 qveynis arasamTavrobo organizaciebis<br />
erToblivi iniciativaa. mas 2005 wli<strong>da</strong>n koordinacias uwevs CEECN<br />
centraluri <strong>da</strong> aRmosavleT evropis samoqalaqo qseli. romelic<br />
yovelwliuri aqciebiT xels uwyobs, rom sazogadoebis <strong>da</strong><br />
xelisuflebis yuradReba miapyros moqalaqeTa CarTulobas marTvis<br />
sakiTxebSi.<br />
proeqtis Sedegi: yovelwliurad imarTeba sxva<strong>da</strong>sxva saxis aqciebi –<br />
<strong>da</strong>sufTavebis, sxva<strong>da</strong>sxva aRdgeniTi Tu saqvelmoqmedo xasiaTis,<br />
adgilobrivi problemebis gamokveTis <strong>da</strong> municipaluri samsaxurebis<br />
warmomadgenlebisaTvis maTi gacnobis <strong>da</strong> a.S. aqciis xasiaTi<br />
<strong>da</strong>mokidebulia partniorebis iniciativebze.<br />
latviis sagareo saqmeTa saministro<br />
donori: latviis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: saswavlo turi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saerTaSoriso gamWvirvaloba – latvia,<br />
partniori saerTaSoriso gamWvirvaloba – saqarTvelo<br />
proeqtis mizani: gamocdilebis gaziarebis mizniT saswavlo turi<br />
latviaSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis, arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebisa <strong>da</strong> JurnalistebisaTvis.<br />
proeqtis Sedegi: gamocdilebis gacnobis mizniT saswavlo turi<br />
latviaSi.<br />
latviis teqnikuri universiteti<br />
donori: latviis teqnikuri universiteti<br />
proeqtis saxelwodeba: sabazo kompiuteruli ganaTleba municipalitetis<br />
TanamSromlebisaTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: lanCxuTis sainformacio centri<br />
proeqtis mizani: municipalitetis TanamSromelTa mier sainformacio<br />
teqnologiebis gamoyenebis codnisa <strong>da</strong> unar–Cvevebis xarisxis amaRleba,<br />
rac TavisTavad xels Seuwyobs saqmianobis gaumjobesebas.<br />
proeqtis Sedegi: treningi gaiara <strong>da</strong> serTifikati miiRo municipalitetis<br />
32-ma TanamSromelma.<br />
275
litvis sagareo saqmeTa saministro<br />
donori: litvis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: guriis regionis demokratiuli <strong>da</strong> ekonomikuri<br />
potencialis gazr<strong>da</strong><br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: lanCxuTis sainformacio centri,<br />
guriis agrobiznes centri, axalgazrduli centri „speqtri“<br />
proeqtis mizani: guriis regionis demokratiuli <strong>da</strong> ekonomikuri<br />
potencialis gazr<strong>da</strong>.<br />
proeqtis Sedegi: litvaSi praqtikuli staJireba gaiara guriis<br />
municipalitetebisa <strong>da</strong> samxareo administraciis 25-ma TanamSromelma, 25ma<br />
mewarmem. Seiqmna 2 erToblivi sawarmo, <strong>da</strong>myar<strong>da</strong> biznes kavSirebi,<br />
lanCxuTis municipalitetma <strong>da</strong> litvis kupiSkisis municipalitetma<br />
Seqmnes winapiroba megobrobisa <strong>da</strong> TanamSromlobis xelSekrulebis<br />
gasaformeblad.<br />
marSalis fondi (German Marshall Fund)<br />
donori: marSalis fondi (German Marshall Fund)<br />
proeqtis saxelwodeba: administraciuli sistemis srulyofa qobuleTis<br />
municipalitetSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
proeqtis mizani: qobuleTis municipalitetis gamgeobis administraciuli<br />
sistemis srulyofa, misi saqmianobis efeturobisa <strong>da</strong> gamWvirvalobis<br />
gazr<strong>da</strong>. administraciuli sistemis maregulirebeli normatiuli aqtebis<br />
Seswavla–analizi, qobuleTis municipalitetis gamgeobis struqturaSi<br />
Semavali samsaxurebis debulebebis srulyofa <strong>da</strong> Tanamdebobrivi<br />
instruqciebis SemuSaveba, qobuleTis municipalitetis gamgeobaSi<br />
kadrebis marTvis efeqturi <strong>da</strong> gamWvirvale procedurebis SemuSaveba,<br />
treningebi qobuleTis municipalitetis gamgeobis TanamSromelTa<br />
kvalifikaciis amaRlebis mizniT.<br />
proeqtis Sedegi: qobuleTis administraciuli sistemis maregulirebeli<br />
normatiuli aqtebis Seswavla, qobuleTis municipalitetis gamgeobis<br />
struqturaSi Semavali samsaxurebis debulebebis srulyofa <strong>da</strong><br />
Tanamdebobrivi instruqciebis SemuSaveba, treningebi qobuleTis<br />
municipalitetis gamgeobis TanamSromlebisaTvis.<br />
norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
donori: evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri. norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: municipalitetebisTvis socialur–ekonomikuri<br />
gavniTarebis gegmebis SemuSavebis xelSewyoba<br />
(detalebi ix. evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis eqspertizis<br />
centris qveTavSi).<br />
276
donori: evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis<br />
eqspertizis centri. norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis<br />
mxar<strong>da</strong>Wera<br />
(detalebi ix. evropis sabWos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformebis eqspertizis<br />
centris qveTavSi).<br />
donori: urbanuli instituti, norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa<br />
asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: institucionaluri ganviTareba<br />
(detalebi ix. urbanuli institutis qveTavSi).<br />
niderlandebis organizacia saerTaSoriso TanamSromlobisa <strong>da</strong><br />
ganviTarebisaTvis (n(o)vib)<br />
donori: niderlandebis organizacia saerTaSoriso TanamSromlobisa <strong>da</strong><br />
ganviTarebisaTvis (n(o)vib), eklesiis ganviTarebis saagento (EED)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi demokratiis ganviTareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2010<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos strategiuli kvlevebisa<br />
<strong>da</strong> ganviTarebis centri<br />
proeqtis mizani: xuT municipalitetSi (ozurgeTi, Coxatauri, lagodexi,<br />
Telavi, siRnaRi) sabiujeto procesis gamWvirvalobisa <strong>da</strong> municipaluri<br />
servisebis xelmisawvdobis gazrdis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: proeqti ganxorcielebis stadiaSia. 2009 wlamde<br />
miRweuli Sedegebi: proeqtis samizne municipalitetebSi srulyofilad<br />
awarmoeben sajaro reestrebs. informacia sakrebulos sxdomebis Sesaxeb<br />
vadebis <strong>da</strong>cviT qveyndeba municipalitetis SenobaSi ganTavsebul stendze<br />
(erTi kviriT an minimum 3 dRiT adre), gaizar<strong>da</strong> adgilobrivi<br />
xelisuflebisa <strong>da</strong> mosaxleobis Sexvedrebis raodenoba <strong>da</strong> xarisxi.<br />
Coxatauris municipalitetSi <strong>da</strong>inerga normatiul aqtebze<br />
administraciuli warmoebis wesi. am gamocdilebis gaTvaliswinebiT<br />
muSavdeba samizne municipalitetebis reglamentebSi cvlilebebis<br />
proeqti normatiuli aqtebis miRebis procesSi administraciuli<br />
warmoebis wesis Sesaxeb. samizne municipalitetebSi momzad<strong>da</strong> sajaro<br />
informaciis gacemis angariSebi, romlebic gaegzavna prezidentsa <strong>da</strong><br />
parlaments. samizne municipalitetebSi Catar<strong>da</strong> kvleva mosaxleobis<br />
problemebis gamovlenis mizniT, Sedegebi ga<strong>da</strong>ecaT municipalitetebs,<br />
romlis nawili aisaxa biujetebSi.<br />
niderlandebis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
donori: niderlandebis adgilobriv xelisuflebaTa asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: lobizmi <strong>da</strong> interesTa <strong>da</strong>cva<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis erovnuli asociacia<br />
proeqtis mizani: lobirebis kuTxiT erovnuli asociaciis<br />
SesaZleblobebis gaZliereba.<br />
277
proeqtis Sedegi: adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obaTa erovnuli asociaciis<br />
wevrTaTvis Catar<strong>da</strong> treningi lobirebis, interesebis <strong>da</strong>cvis kuTxiT.<br />
SemuSav<strong>da</strong> strategiuli gegma.<br />
poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: aqtiuri saqarTvelo - qalTa akademia<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saerTaSoriso iniciativebis biuro<br />
(krakovi, poloneTi), partniori; adgilobrivi demokratiis saagento –<br />
saqarTvelo<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi demokratiis gaZliereba, qalTa resursis<br />
gamoyeneba adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi.<br />
proeqtis Sedegi: Tbilisis <strong>da</strong> quTaisis qalTa organizaciebis<br />
warmomadgenelTa saswavlo viziti poloneTSi, monawileoba akademiur<br />
kursSi „<strong>TviTmmarTvel</strong>obis roli <strong>da</strong> funqcia, politikuri markentigi <strong>da</strong><br />
kampaniis warmarTva, evropuli fondebi <strong>da</strong> resursebi“.<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: partniorobebis mSenebloba saqarTvelos<br />
sasazRvro regionebSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: fondi „sxva ganzomileba“ (poloneTi),<br />
siqa - saganmanaTleblo iniciativebis qarTuli asociacia<br />
proeqtis mizani: arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
warmomadgenlebs Soris partnioruli urTierTobebis Camoyalibebis<br />
xelSewyoba. proeqtSi monawileobdnen 5 regionis (qvemo qarTli, Si<strong>da</strong><br />
qarTli, kaxeTi, aWara, samcxe–javaxeTi) arasamTavrobo organizaciebisa<br />
<strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebi.<br />
proeqtis Sedegi: saqarTvelos regionebis warmomadgenlebis Sexvedrebi<br />
poloneTis samTavrobo <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebTan. xeli Seewyo arasamTavrobo organizaciebisa <strong>da</strong><br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenlebis partniorul urTierTobebs.<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: saswavlo turi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: Cexur–slovakur–polonuri<br />
soli<strong>da</strong>robis fondi, partniori saerTaSoriso gamWvirvaloba –<br />
saqarTvelo<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sakiTxebze gamocdilebis gaziarebis<br />
mizniT saswavlo turi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis, arasamTavrobo organizaciebis<br />
warmomadgenlebisa <strong>da</strong> JurnalistebisaTvis.<br />
proeqtis Sedegi: proeqtis Sedegi: gamocdilebis gacnobis mizniT<br />
saswavlo turi.<br />
278
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: marTvis Tanamedrove meTodebis SeTavazeba<br />
saqarTvelos sajaro administraciisTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: qalaq kraSnikis meria (poloneTi),<br />
adgilobrivi demokratiis ganviTarebis fondi (lubliana), studentur–<br />
axalgazrduli saTaTbiro<br />
proeqtis mizani: poloneTis adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
muSaobis gamocdilebisa <strong>da</strong> proeqtis – „gamWvirvale poloneTis“<br />
Sedegebis gacnoba.<br />
proeqtis Sedegi: ozurgeTis municipalitetis warmomadgenlebis<br />
saswavlo–sainformacio viziti poloneTis qalaq kraSnikSi.<br />
polonelebis viziti ozurgeTSi – seminarebi municipalitetis<br />
TanamSromlebisaTvis, ozurgeTisa <strong>da</strong> qalaq kraSnikis municipalitetebs<br />
Soris gaform<strong>da</strong> „TanamSromlobis memorandumi“, proeqtis farglebSi<br />
gamoica wigni – „marTvis Tanamedrove meTodebis SeTavazeba saqarTvelos<br />
sajaro administraciisTvis“.<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: <strong>TviTmmarTvel</strong>oba, rogorc stimuli regionis<br />
ekonomikuri ganviTarebisaTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samcxe–javaxeTis regionaluri<br />
ganviTarebis saagento, poloneTis qalaq gostinis municipaliteti<br />
proeqtis mizani: polonuri gamocdilebis gaziareba, sainvesticio<br />
proeqtebis momzadeba, poloneTis municipalitetebTan TanamSromlobiTi<br />
kavSiris <strong>da</strong>myareba.<br />
proeqtis Sedegi: samcxe–javaxeTis regionis municipalitetebma <strong>da</strong>amyares<br />
partnioruli urTierTobebi poloneTis municipalitetebTan. saswavlo<br />
vizitis dros gaecnen polonur gamocdilebas, moamzades sainvesticio<br />
gegmebi <strong>da</strong> gaecnen Sesabamis gamocdilebas.<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
warmomadgenelTaTvis treningi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: organizacia „palga“ (poloneTi)<br />
proeqtis mizani: samcxe–javaxeTis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
warmomadgenelTa mier polonuri gamocdilebis Seswavla <strong>da</strong> treningebi.<br />
proeqtis Sedegi: cxra municipalitetis warmomadgeneli gaecno<br />
poloneTSi adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis muSaobis,<br />
mmarTvelobisa <strong>da</strong> municipaluri gegmebis SemuSavebis principebsa <strong>da</strong><br />
meTodologias. maT gaiares treningebi am sakiTxebze.<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro, polonuri fondi „rita“<br />
proeqtis saxelwodeba: skolamdeli ganaTlebis centrebi sasoflo<br />
teritoriebis ganviTarebisTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia kivitas–georgika, polonuri<br />
organizacia „edukatori“<br />
279
proeqtis mizani: skolamdeli ganaTlebis centrebis ganviTarebisa <strong>da</strong><br />
adgilobrivi partniorobebis Camoyalibebis gziT xeli Seuwyos<br />
soflebSi mosaxleobis mobilizacias <strong>da</strong> Temis ganviTarebisTvis<br />
Zalisxmevis gaerTianebas.<br />
proeqtis Sedegi: gaixsna skolamdeli ganaTlebis 10 centri 4–6 wlis<br />
150–200 bavSvisTvis, momzadeba gaiara 20–ma pe<strong>da</strong>gogma. proeqtis<br />
<strong>da</strong>srulebis Semdgom municipalitetebis nawilma gaagrZela skolamdeli<br />
centrebis Senaxva – gamoyo Tanxebi pe<strong>da</strong>gogebis xelfasebisTvis.<br />
zogierT municipalitetebSi, sa<strong>da</strong>c ar iqna gaTvaliswinebuli pe<strong>da</strong>gogTa<br />
xelfasi, mSoblebi aqtiurad lobireben am sakiTxs, raTa bavSvebma<br />
gaagrZelon skolamdeli ganaTlebis miReba. yovelive es xels uwyobs<br />
mosaxleobis CarTvas adgilobrivi saqmianobis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong><br />
ganxorcielebaSi.<br />
polonuri fondi „rita“<br />
donori: polonuri fondi „rita“<br />
proeqtis saxelwodeba: integracia<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia kivitas–georgika<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos iZulebiT ga<strong>da</strong>adgilebul pirTa <strong>da</strong><br />
soflebis adgilobrivi mosaxleobis Zalisxmevis gaerTianebas<br />
skolamdeli ganaTlebis centrebis, axalgazrdebisaTvis klubebis<br />
<strong>da</strong>arseba–ganviTarebisa <strong>da</strong> saWiroboroto sakiTxebis<br />
gamokveTa\ga<strong>da</strong>wyvetis saSualebebis Ziebis gziT.<br />
proeqtis Sedegi: xels Seuwyobs adgilobrivi <strong>da</strong> iZulebiT<br />
ga<strong>da</strong>adgilebul pirTa erTobliv Zalisxmevas <strong>da</strong> maT CarTvas<br />
adgilobrivi saqmianobis <strong>da</strong>gegmvasa <strong>da</strong> ganxorcielebaSi.<br />
donori: poloneTis sagareo saqmeTa saministro, polonuri fondi „rita“<br />
proeqtis saxelwodeba: skolamdeli ganaTlebis centrebi sasoflo<br />
teritoriebis ganviTarebisTvis<br />
(detalebi ix. poloneTis sagareo saqmeTa saministros qveTavSi)<br />
rusTavis adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>oba<br />
donori: rusTavis adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>oba<br />
proeqtis saxelwodeba: partnioroba ganviTarebisTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: kavSiri „rusTavis sainformacio<br />
centri“<br />
proeqtis mizani: <strong>da</strong>interesebuli pirebisTvis informaciis<br />
xelmisawvdomobis xelSewyoba. adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obasa <strong>da</strong><br />
mosaxleobas Soris ukukavSiris <strong>da</strong>myareba. aseve: sxva<strong>da</strong>sxva sakiTxebze<br />
sazogadoebrivi azris kvleva <strong>da</strong> misi Sedegebis adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obisTvis wardgena; qalaq rusTavis adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis veb–gverdis (www.rustavi,.ge) Seqmna <strong>da</strong> mudmivi<br />
ganaxleba; adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis fotoarqivis Seqmna;<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis struqturebis popularizaciisa <strong>da</strong> maTi<br />
muSaobis ukeT gacnobis mizniT saSualo skolebis maRali klasis<br />
moswavleTaTvis eqskursiebis mowyoba am struqturebSi.<br />
280
proeqtis Sedegi: informaciis xelmisawvdomobis xelSewyoba. adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obasa <strong>da</strong> mosaxleobas Soris ukukavSiris <strong>da</strong>myarebis<br />
xelSewyoba.<br />
donori: rusTavis meria<br />
proeqtis saxelwodeba: cocxali jaWvi sisufTavisa <strong>da</strong> erTianobisaTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: siqa - saganmanaTleblo iniciativebis<br />
qarTuli asociacia<br />
proeqtis mizani: sajaro skolis moswavleebis mier sxva<strong>da</strong>sxva<br />
teritoriebis <strong>da</strong>sufTaveba, fotoebis ga<strong>da</strong>Reba (ra mdgomareoba iyo<br />
<strong>da</strong>sufTavebamde <strong>da</strong> ra Sedegi miiRes <strong>da</strong>sufTavebis Semdgom), cocxali<br />
jaWvis gakeTeba plakatebiTa <strong>da</strong> sloganebiT.<br />
proeqtis Sedegi: saqalaqo eko–aqcia\fotokonkursi, romelic xels<br />
uwyobs adgilobriv doneze moswavleTa iniciativebs.<br />
saqarTvelos strategiuli kvlevebisa <strong>da</strong> ganviTarebis<br />
centri<br />
donori: saqarTvelos strategiuli kvlevebisa <strong>da</strong> ganviTarebis centri<br />
proeqtis saxelwodeba: fiskaluri decentralizacia saqarTveloSi –<br />
kvleva<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos strategiuli kvlevebisa<br />
<strong>da</strong> ganviTarebis centri<br />
proeqtis mizani: fiskaluri decentralizaciis sakiTxis aqtualizacia.<br />
proeqtis Sedegi: Catar<strong>da</strong> kvleva saxelwodebiT – fiskaluri<br />
decentralizaciis reforma saqarTveloSi (ix. veb–gverdze: www.csrdg.ge),<br />
romelmac aCvena <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erTeulebis fiskaluri<br />
<strong>da</strong>moukideblobis xarisxi <strong>da</strong> Semaferxebeli faqtorebi. proeqtis<br />
farglebSi Catar<strong>da</strong> seminarebi fiskaluri decentralizaciis sakiTxebze.<br />
urbanuli instituti<br />
donori: urbanuli instituti<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi mmarTvelobis programis ganviTareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2002–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa<br />
instituti (GIPA)<br />
proeqtis mizani: proeqtis mizani: saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa<br />
institutSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis programis gaZlierebis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: programam xeli Seuwyo institutSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
kursis <strong>da</strong>arseba-gaZlierebas, romelic warmatebiT funqcionirebs.<br />
donori: urbanuli instituti, norvegiis adgilobriv xelisuflebaTa<br />
asociacia<br />
proeqtis saxelwodeba: institucionaluri ganviTareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2005–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaTa erovnuli asociacia<br />
281
proeqtis mizani: saoperacio xarjebis <strong>da</strong>finansebis gziT<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT momuSave organizaciis institucionaluri<br />
gaZlierebis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: xeli Seuwyo <strong>TviTmmarTvel</strong>obis kuTxiT momuSave<br />
organizaciis gaZlierebas.<br />
donori: urbanuli instituti<br />
proeqtis saxelwodeba: raWa–leCxumisa <strong>da</strong> qvemo svaneTis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sainformacio biuleteni<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: raWa–leCxumisa <strong>da</strong> qvemo svaneTis<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis resurs centri<br />
proeqtis mizani: ambrolauris, onis, cageris, lentexis<br />
municipalitetebis mier misaRebi normatiuli aqtebis proeqtebis<br />
gamoqveyneba <strong>da</strong> mosaxleobis informireba, mosaxleobisTvis aqtualuri<br />
<strong>da</strong> saintereso sakiTxebis Sesaxeb informaciis miwodeba.<br />
proeqtis Sedegi: biuletenis meSveobiT mosaxleobis informireba.<br />
donori: urbanuli instituti<br />
proeqtis saxelwodeba: zurab Jvanias saxelobis saxelmwifo<br />
administrirebis skolis institucionaluri ganviTareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: zurab Jvanias saxelobis saxelmwifo<br />
administrirebis skola<br />
proeqtis mizani: administrirebis skolis institucionaluri gaZlierebis<br />
xelSewyoba\saoperacio xarjebis <strong>da</strong>finanseba.<br />
proeqtis Sedegi: xeli Seuwyo administrirebis skolis institucionalur<br />
ganviTarebas.<br />
fridrix ebertis fondi<br />
donori: fridrix ebertis fondi<br />
proeqtis saxelwodeba: 1. sazogadoebis CarTva adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis mier ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi; 2.<br />
samoqalaqo sazogadoebis monawileoba wyalmomaragebisa <strong>da</strong> <strong>da</strong>sufTavebis<br />
programebSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: axalgazrduli samecniero–<br />
sainformacio asociacia „asa“, partniorebi – axali samoqalaqo<br />
azrovneba plusi, gazeTi „sarkmeli saqarTvelosi“<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis xelSewyoba<br />
wyalmomaragebis proeqtebis sworad ganxorcielebis saqmeSi, aseve<br />
<strong>da</strong>sufTavebis sakiTxebis gaumjobeseba. yovelive amis Sesaxeb<br />
sazogadoebisaTvis informaciis miwodeba, maTi mxri<strong>da</strong>n zemoT aRniSnuli<br />
sakiTxebis <strong>da</strong>gegmvaSi CarTva <strong>da</strong> monitoringi.<br />
proeqtis Sedegi: infrastruqturis gaumjobesebis mizniT adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis gaauqtirebisa <strong>da</strong> am saqmeSi adgilobrivi<br />
sazogadoebis CarTvis mizniT Catar<strong>da</strong> ramdenime kvleva. gamoicema<br />
sainformacio biuletenebi\bukletebi.<br />
282
fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: yvelaferi kanonmdeblobisa <strong>da</strong> procedurebis<br />
Sesaxeb adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebisTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006–2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos axalgazr<strong>da</strong> ekonomistTa<br />
asociacia<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis warmomadgenlebs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis maregulirebeli<br />
axladmiRebuli <strong>da</strong> periodulad cvalebadi kanonmdeblobisa <strong>da</strong><br />
procedurebis Sesaxeb cnobierebis amaRlebasa <strong>da</strong> maT <strong>da</strong>nergvaSi.<br />
proeqtis Sedegi: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis maregulirebeli<br />
kanonmdeblobis sistematizacia\kodifikacia <strong>da</strong> analizi. ris<br />
safuZvelzec momzad<strong>da</strong> eleqtronuli saxelmZRvanelo – „yvelaferi<br />
kanonmdeblobisa <strong>da</strong> procedurebis Sesaxeb adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebisaTvis“. Seiqmna saqarTvelos eleqtronuli ruka,<br />
sa<strong>da</strong>c mocemulia yvela <strong>TviTmmarTvel</strong>i qalaqi <strong>da</strong> municipaliteti, maTi<br />
administraciuli sazRvrebi, msxvili <strong>da</strong>saxlebuli punqtebi, mdinareebi,<br />
gzebi, mosaxleobis raodenoba <strong>da</strong> sxva statistikuri informacia.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: Zveli baTumi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: a<strong>da</strong>mianis uflebaTa <strong>da</strong>cvis centri<br />
proeqtis mizani: baTumis ganaSenianebis, <strong>da</strong>gegmarebisa <strong>da</strong> ganviTarebis<br />
specifikis <strong>da</strong>dgena; Zveli baTumis istoriuli, kulturuli,<br />
arqiteqturuli Rirebulebebis, ier–saxis <strong>da</strong>cvisa <strong>da</strong> ganviTarebis<br />
xelSewyoba; qalaqis reabilitacia\ganviTarebis procesSi sazogadoebis<br />
monawileobis xelSewyoba, samSeneblo proeqtebis sazogadoebrivi<br />
monitoringis warmoeba.<br />
proeqtis Sedegi: qalaqis reabilitacia\ganviTarebis procesSi<br />
sazogadoebis monawileobis xelSewyoba. sazogadoebrivi monitoringi.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: moswavleTa <strong>TviTmmarTvel</strong>obebi – skolis<br />
demokratiis garanti<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: ozurgeTis axalgazr<strong>da</strong> pe<strong>da</strong>gogTa<br />
kavSiri<br />
proeqtis mizani: moswavleTa <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saTanado unar–CvevebiT<br />
aRWurva <strong>da</strong> maTi CarTuloba saswavlo saskolo sistemaSi. SerCeuli<br />
sajaro skolebi<strong>da</strong>n <strong>da</strong>kompleqtebuli axalgazrduli parlamentis<br />
Sexvedrebi adgilobrivi municipalitetis warmomadgenlebTan skolis<br />
problemebis lobirebis mizniT.<br />
proeqtis Sedegi: adgilobrivi municipalitetis warmomadgenlebTan<br />
Sexvedrebisa <strong>da</strong> lobirebis Sedegad ozurgeTis municipalitetis 2009<br />
wlis biujetSi gaTvaliswinebulia ozurgeTis ramdenime sajaro skolis<br />
saWiroebebi.<br />
283
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: lanCxuTis municipalitetSi „eleqtronuli<br />
mTavrobis” gamoyenebiT erTiani sainformacio bazis Seqmna<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: lanCxuTis sainformacio centri<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis gamWvirvalobis<br />
amaRleba, momsaxurebis gaumjobeseba, „eleqtronuli mTavrobis“<br />
gamoyenebiT lanCxuTis municipalitetSi erTiani sainformacio bazis<br />
Seqmna.<br />
proeqtis Sedegi: Seiqmna adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis erTiani<br />
sainformacio baza <strong>da</strong> dokumentaciis marTvisa <strong>da</strong> kontrolis<br />
eleqtronuli sistema - „dokmenejeri”, gaumjobes<strong>da</strong> veb-gverdis<br />
(www.lanchkhuti.org.ge), xarisxi informaciis moculobis gazrdis<br />
TvalsazrisiT, amaRl<strong>da</strong> sajaro informaciiT moqalaqeTa uzrunvelyofis<br />
xarisxi.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: gamWvirvale <strong>TviTmmarTvel</strong>oba: nabiji pirveli<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: studentur–axalgazrduli saTaTbiro,<br />
ozurgeTis axalgazr<strong>da</strong> mecnierTa klubi<br />
proeqtis mizani: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis<br />
gamWvirvalobis, <strong>angariSvaldebulebis</strong> gazr<strong>da</strong>, regionis mosaxleobis<br />
CarTva adgilobriv doneze ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi.<br />
proeqtis Sedegi: momzad<strong>da</strong> <strong>da</strong> gamoica „momsaxurebis baraTi“ (10<br />
sxva<strong>da</strong>sxva varianti), romlis saSualebiT mosaxleoba iRebs informacias<br />
Tu sad <strong>da</strong> rogor aiRos esa Tu is dokumenti, an isargeblos<br />
momsaxurebiT. proeqtis farglebSi Seiqmna ozurgeTis municipalitetis<br />
sakrebulos veb–gverdi. Catar<strong>da</strong> treningebi municipalitetis veb–gverdis<br />
informaciuli uzrunvelyofis marTvis procesSi CarTul sajaro<br />
moxeleebisaTvis, aseve mosaxleobisaTvis internet–resursebiT<br />
sargeblobis sferoSi. ozurgeTisa <strong>da</strong> Coxatauris municipalitetebSi<br />
Catar<strong>da</strong> mosaxleobis gamokiTxva, raTa gamokveTiliyo soflis (Temis)<br />
problemebi.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: qalaq Tbilisis meriis moqalaqeTa momsaxurebis<br />
sistemis ganviTareba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos gaeros asociacia<br />
proeqtis mizani: Tbilisis meriis mier moqalaqeTaTvis efeqturi<br />
momsaxurebis ganxorcieleba, erTi fanjris principis <strong>da</strong>nergvaganviTareba.<br />
proeqtis Sedegi: q. Tbilisis meriis axladSeqmnil moqalaqeTa<br />
momsaxurebis centris TanamSromlebs Cautar<strong>da</strong>T Sesabamisi treningi<br />
specialobasa <strong>da</strong> informaciis Tavisuflebis sakiTxebSi, maT agreTve<br />
gaiares treningi iseTi unar-Cvevebis gansaviTareblad, rac xels uwyobs<br />
moqalaqeebTan maT urTierTobasa <strong>da</strong> efeqturi <strong>da</strong> maRali stan<strong>da</strong>rtis<br />
momsaxurebis gawevas.<br />
284
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: saqarTveloSi adgilobrivi demokratiis<br />
ganviTarebis wliuri angariSi – 2007<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis Sesaxeb yovelwliuri<br />
angariSi, 2007 wlis manZilze decentralizaciis reformis procesSi<br />
arsebuli tendenciebis asaxva.<br />
proeqtis Sedegi: angariSi decentralizaciis sferoSi mimdinare<br />
reformis aRweris pirveli mcdelobaa, masSi aisaxa reformis<br />
msvlelobisas gamokveTili tendenciebi, misi <strong>da</strong>debiTi <strong>da</strong> uaryofiTi<br />
mxareebi. SemuSav<strong>da</strong> specialuri rekomen<strong>da</strong>ciebi, romlebic mimarTulia<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferos gaumjobesebisken. angariSs Tan erTvis<br />
raodenobrivi sociologiuri kvlevis Sedegebi, romlebic asaxaven<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformisadmi adgilobrivi mosaxleobis<br />
<strong>da</strong>mokidebulebas.<br />
donori: Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: erTad – ukeTesi momavlisken<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saqarTvelos samoqalaqo ganviTarebis<br />
asociacia<br />
proeqtis mizani: kaxeTis regionis – Telavis, siRnaRisa <strong>da</strong> lagodexis<br />
municipalitetebis xelisuflebisa <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
TanamSromlobiT axalgazrdebis gaaqtiurebis xelSewyoba, maTi<br />
sazogadoebriv cxovrebaSi CarTva, adgilobriv xelisuflebasa <strong>da</strong><br />
axalgazrdobas Soris dialogis organizeba, saukeTeso axalgazrduli<br />
iniciativebis mxar<strong>da</strong>Wera <strong>da</strong> maTi ganxorcielebisTvis finansuri<br />
xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: gaimarTa Sexvedrebi arasamTavrobo seqtorsa <strong>da</strong><br />
adgilobrivi xelisuflebis warmomadgenlebs Soris, Sedga dialogi,<br />
Telavis, siRnaRis, lagodexis municipalitetebi TavianTi saqmianobis<br />
procesSi iTvaliswineben axalgazrdebis azrs <strong>da</strong> mxars uWeren maTi<br />
iniciativebis ganxorcielebas. mox<strong>da</strong> axalgazrdebis mier wamoyenebuli<br />
saintereso ideebis generacia <strong>da</strong> Seiqmna maTi ganxorcielebis <strong>da</strong>debiTi<br />
precedentebi.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: saqarTveloSi adgilobrivi demokratiis<br />
ganviTarebis wliuri angariSi – 2008<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo”<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganviTarebis Sesaxeb yovelwliuri<br />
angariSi, 2008 wlis manZilze decentralizaciis reformis procesSi<br />
arsebuli tendenciebis asaxva.<br />
285
proeqtis Sedegi: angariSSi aisaxa 2008 wlis ganmavlobaSi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi gamokveTili tendenciebi, maTi <strong>da</strong>debiTi <strong>da</strong><br />
uaryofiTi mxareebi. SemuSav<strong>da</strong> Sesabamisi rekomen<strong>da</strong>ciebi, romlebic<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferos gaumjobesebazea mimarTuli. angariSs Tan<br />
erTvis raodenobrivi <strong>da</strong> Tvisebrivi kvlevis Sedegebi, romlebic asaxaven<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis reformisadmi adgilobrivi mosaxleobis<br />
<strong>da</strong>mokidebulebas.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebSi<br />
administraciuli saqmiswarmoeba <strong>da</strong> mmarTvelobiTi saqmianobis<br />
dokumentireba<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: sajaro samsaxurSi swavlebisa <strong>da</strong><br />
kvalifikaciis amaRlebis imereTis regionuli centri<br />
proeqtis mizani: <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis warmomadgenlebisTvis<br />
administraciuli saqmiswarmoebisa <strong>da</strong> dokumentebis Sedgenis<br />
samarTlebrivi bazis gacnoba <strong>da</strong> Sesabamisi unar-Cvevebis Camoyalibeba.<br />
proeqtis Sedegi: treningi gaires saqarTvelos 64 municipalitetis<br />
aparatis ufrosebma <strong>da</strong> iuridiuli samsaxurebis warmomadgenlebma.<br />
treningis Sedegad <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebSi amaRl<strong>da</strong><br />
administraciuli saqmiswarmoebisa <strong>da</strong> dokumentebis Sedgenis xarisxi.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis „eleqtronuli<br />
mzadyofna”<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: „fondi Ria sazogadoeba - saqarTvelo”<br />
proeqtis mizani: saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis „eleqtronuli<br />
mzadyofnis” mdgomareobis gansazRvra <strong>da</strong> Sefaseba.<br />
proeqtis Sedegi: gamokiTxvebi Catar<strong>da</strong> saqarTvelos 64 <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi, municipalitetebis mixedviT Seswavlil iqna Semdegi<br />
sakiTxebi: qseluri <strong>da</strong>farva <strong>da</strong> internet-momsaxurebis xelmisawvdomoba;<br />
inforaciuli teqnologiebis specialistebis arseboba; veb-gverdis<br />
arseboba; Sesabamisi programuli uzrunvelyofa; personaluri<br />
kompiuterebiT aRWurvis statistika. aRniSnuli kvlevis Sedegad<br />
momzad<strong>da</strong> <strong>da</strong> <strong>da</strong>ibeW<strong>da</strong> angariSi.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: forumi – efeqturi TanamSromlobisaTvis<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: zestafonis sainformacio centri<br />
proeqtis mizani: amxanagobaTa Soris TanamSromlobis ganviTareba,<br />
amxanagobebis municipalitetis sakrebulosTan, gamgeobasTan<br />
TanamSromlobis xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: amxanagobaTa Soris TanamSromlobis ganviTareba;<br />
amxanagobebis municipalitetis sakrebulosa <strong>da</strong> gamgeobasTan<br />
TanamSromloba, Tana<strong>da</strong>finansebis meqanizmis Seqmna <strong>da</strong> amoqmedeba;<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisa <strong>da</strong> sabiujeto procesSi amxanagobaTa<br />
286
warmomadgenlebis <strong>CarTulobis</strong> uzrunvelyofa, sabiujeto monitoringis<br />
ganxorcieleba.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: ga<strong>da</strong>cemebis cikli adgilobriv televiziaSi,<br />
sazogadoebis monawileoba ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebaSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: „marneulis demokrat qalTa<br />
sazogadoeba”<br />
proeqtis mizani: teqnikuri saSualebebs Seqmna sazogadoebrivi<br />
diskusiebis Casawerad adgilobriv televiziaSi („marneuli TV”).<br />
adgilobriv televiziis eTerSi ga<strong>da</strong>cemebis ciklis momzadeba.<br />
proeqtis Sedegi: sajaro diskusiebi, mosaxleobis monawileobis<br />
SesaZleblobis zr<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa ganxilvaSi. televiziis<br />
saSualebiT sazogadoebis informireba. momzad<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>cemaTa cikli<br />
saxelwodebiT „pozicia“ Semdeg Tematikaze: adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>oba <strong>da</strong> sazogadoebis monawileoba ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
miRebis procesSi; mosaxleobis socialuri <strong>da</strong>cva <strong>da</strong> samedicino<br />
momsaxurebis xelmisawvdomoba <strong>da</strong> sxv.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: Tanamonawileobis <strong>da</strong> gamWvirvalobis amaRleba<br />
soflad<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: asociacia kivitas georgika<br />
proeqtis mizani: saqarTvelos soflebSi saxelmwifo programis<br />
ganxorcielebaSi samoqalaqo <strong>CarTulobis</strong> xelSewyoba, reformis<br />
mimdinareobis gamWvirvalobis amaRleba.<br />
proeqtis Sedegi: soflis rwmunebulebisTvis (900 rwmunebuli)<br />
intensiuri treningis Catareba prioritetizaciis <strong>da</strong> Tanamonawileobis<br />
sakiTxebze; soflis rwmunebulebis unar-Cvevebis gaZliereba<br />
mosaxleobis TanamonawileobisTvis sabiujeto saxsrebis xarjvaSi; 20<br />
adgilobrivi arasamTavrobo organizaciis warmomadgenlis momzadeba<br />
soflebis ganviTarebis programis monitoringisTvis.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: samoqalaqo sazogadoebis <strong>da</strong> xelisuflebis<br />
TanamSromlobis xelSewyoba kaxeTis regionSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
proeqtis mizani: kaxeTis regionSi adgilobrivi xelisuflebisa <strong>da</strong><br />
samoqalaqo seqtoris TanamSromlobis xelSewyoba, adgilobrivi<br />
problematikis gamokveTa <strong>da</strong> maTi erToblivi ZalisxmeviT ga<strong>da</strong>Wra.<br />
proeqtis Sedegi: gamoikveTa wlebis ganmavlobaSi <strong>da</strong>grovili ga<strong>da</strong>uWreli<br />
problemebi, momzad<strong>da</strong> beWdviTi <strong>da</strong> vizualuri masala kaxeTis regionis<br />
winaSe arsebuli gamowvevebisa <strong>da</strong> prioritetebis Sesaxeb; gaimarTa<br />
donori qveynebisa <strong>da</strong> organizaciebis sakoordinacio Sexvedra; Catar<strong>da</strong><br />
sagranto konkursi kaxeTis regionSi moqmedi arasamTavrobo<br />
organizaciaTa koaliciisTvis; gaimarTa treningebi kaxeTis regionSi<br />
287
moqmedi arasamTavrobo organizaciebisTvis; momzad<strong>da</strong> samarTlebrivi<br />
dokumentebi siRnaRis municipalitetisTvis.<br />
donori: fondi „Ria sazogadoeba – saqarTvelo“<br />
proeqtis saxelwodeba: kvleva – moqalaqeTa monawileoba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: samoqalaqo sazogadoebis instituti<br />
proeqtis mizani: xeli Seuwyos qveyanaSi efeqturi adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis institutis formirebas masSi sazogadoebis<br />
<strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> sajaroobis xarisxis zrdis gziT. miznis misaRwevad<br />
Seswavlil un<strong>da</strong> iqnes saqarTvelos <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong> <strong>da</strong> sajaroobis xarisxi,<br />
SemuSavdes rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />
proeqtis Sedegi: saqarTvelos yvela <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
regulaciebSi sazogadoebis monawileobisa <strong>da</strong> sajaroobis arsebuli<br />
normebis Seswavla\analizi; am sakiTxebze multikomponenturi<br />
sociologiuri kvleva, donori <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis mier<br />
sferos gaumjobesebis mizniT bolo 2 wlis ganmavlobaSi Catarebuli<br />
samuSaos – ganxorcielebuli proeqtebis - Seswavla; mopovebuli<br />
informaciis analizi\rekomen<strong>da</strong>ciebi.<br />
SvedeTi saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
saagento (Si<strong>da</strong>)<br />
donori: SvedeTi saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
saagento (Si<strong>da</strong>), gaeros ganviTarebis programa saqarTveloSi ( UNDP)<br />
proeqtis saxelwodeba: saqarTvelos mTavrobis decentralizaciisken<br />
mimarTuli Zalisxmevis mxar<strong>da</strong>Wera<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2006-2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gaeros ganviTarebis programa<br />
saqarTveloSi (UNDP). efeqturi mmarTvelobisa <strong>da</strong> teritoriuli<br />
mowyobis saxelmwifo komisia<br />
proeqtis mizani: saqarTveloSi decentralizaciis warmatebiT<br />
ganxorcielebis xelSewyoba – adgilobriv, regionul <strong>da</strong> centralur<br />
xelisuflebebs Soris kompetenciebis gamijvna, instituciurad<br />
ganviTarebuli <strong>da</strong> Zlieri <strong>TviTmmarTvel</strong>i organoebis Camoyalibebisa <strong>da</strong><br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb informaciis gavrcelebis<br />
xelSewyoba. miznis gansaxorcieleblad proeqti Semdeg komponentebs<br />
moicavs: decentralizaciis erovnuli strategiis ganxorcielebisTvis<br />
samoqmedo gegmis SemuSavebis xelSewyoba; <strong>TviTmmarTvel</strong>obasTan<br />
<strong>da</strong>kavSirebuli kanonmdeblobis <strong>da</strong>xvewis xelSewyoba; codnis amaRlebisa<br />
<strong>da</strong> sainformacio mxar<strong>da</strong>Weris xelSewyoba.<br />
proeqtis Sedegi: strategiis proeqtis samoqmedo gegma – gawerili<br />
RonisZiebebi. cvlilebebis proeqtebisa <strong>da</strong> kanonis proeqtebis<br />
momzadebaSi aqtiuri monawileoba, sainformacio mxar<strong>da</strong>Wera.<br />
288
donori: SvedeTis saerTaSoriso ganviTarebisa <strong>da</strong> TanamSromlobis<br />
saagento (Si<strong>da</strong>)<br />
proeqtis saxelwodeba: adgilobrivi <strong>da</strong> regionuli mmarTvelobis<br />
xelSewyoba qvemo qarTlis regionSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2007–2009<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: gaeros ganviTarebis programa<br />
saqarTveloSi (UNDP).<br />
proeqtis mizani: mosaxleobas efeqturi momsaxurebis gasawevad<br />
mmarTvelobis adgilobrivi <strong>da</strong> regionuli struqturebis gaZliereba<br />
qvemo qarTlis regionSi.<br />
proeqtis Sedegi: proeqtis ganxorcielebiT miiRweva: regionaluri <strong>da</strong><br />
adgilobrivi mmarTvelobis gaumjobeseba. mosaxleobisTvis momsaxurebis<br />
xelmisawvdomobis zr<strong>da</strong>.<br />
Sveicariis ganviTarebis <strong>da</strong> TanamSromlobis saagento<br />
(SDC)<br />
donori: Sveicariis ganviTarebis <strong>da</strong> TanamSromlobis saagento (SDC)<br />
proeqtis saxelwodeba: soflis ganviTareba raWa–leCxumSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2009–2011<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: qea–kavkasia, partniorebi –<br />
afxazinterkonti, saqarTvelos adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
erovnuli asociacia, treningebisa <strong>da</strong> konsultaciebis centri, kavkasiis<br />
garemos<strong>da</strong>cviTi arasamTavrobo organizaciebis qseli, saqarTvelos<br />
turistuli saagentoebis asociacia<br />
proeqtis mizani: fermerebis mier resursebisa <strong>da</strong> sabazro arxebis<br />
efeqturad gamoyenebis saSualebiT Semosavlebis gazr<strong>da</strong>. fermerebis<br />
monawileoba adgilobrivi prioritetebis gamokveTaSi. proeqti moicavs<br />
ambrolauris, onis, lentexisa <strong>da</strong> cageris municipalitetebs. igi<br />
fokusirebuli iqneba Semdeg komponentebze: bazrebis gamoyeneba<br />
adgilobrivi mosaxleobisTvis, bunebrivi katastrofebis marTva,<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>oba.<br />
proeqtis Sedegi: Catardeba sabaziso kvlevebi, Seiqmneba sakonsultacio<br />
centrebi, treninegebs gaivlian adgilobrivi fermerebi, Catardeba<br />
sagranto konkursebi. proeqti aqtiurad CaerTveba regionaluri,<br />
municipaluri <strong>da</strong> TemTa ganviTarebis procesebSi. Seiqmneba regionis<br />
ganviTarebis gegma.<br />
donori: Sveicariis ganviTarebis <strong>da</strong> TanamSromlobis saagento (SDC)<br />
proeqtis saxelwodeba: saerTaSoriso gamWvirvaloba – saqarTvelos<br />
ofisi parlamentSi<br />
proeqtis ganxorcielebis va<strong>da</strong>: 2005–2008<br />
ganmaxorcielebeli organizacia: saerTaSoriso gamWvirvaloba –<br />
saqarTvelo<br />
proeqtis mizani: <strong>da</strong>moukidebeli specialistebis, regionuli<br />
arasamTavrobo organizaciebis, Jurnalistebis <strong>da</strong> <strong>da</strong>interesebuli<br />
moqalaqeebis monawileoba sakanonmdeblo procesSi – kanonproeqtebisa<br />
<strong>da</strong> axali iniciativebis ganxilvis gziT, fokus–jgufebisa <strong>da</strong> mrgvali<br />
magidebis organizeba. aRniSnul sakiTxebze broSurebis<br />
momzadeba\<strong>da</strong>rigeba.<br />
289
proeqtis Sedegi: sxva<strong>da</strong>sxva sakanonmdeblo iniciativis, maT Soris,<br />
axladmiRebuli adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis kanonis Sesaxeb<br />
sazogadoebis informireba. aRniSnul Temaze broSuris momzadeba -<br />
<strong>da</strong>rigeba, Sexvedrebi adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
warmomadgenlebis monawileobiT.<br />
290
ZiriTadi <strong>da</strong>skvnebi<br />
1. mosaxleobis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis procesebSi <strong>CarTulobis</strong> xarisxi<br />
<strong>da</strong>balia. sakiTxis cnobili mkvlevaris Seri arnsteinis skalas Tu<br />
gamoviyenebT, Cven axla „armonawileobis“ (nonparticipation) fazi<strong>da</strong>n<br />
„simboluri monawileobis“ (tokenizm) fazis pirvel safexurebze<br />
ga<strong>da</strong>vdivarT. 8 monawileobis aRniSnuli <strong>da</strong>bali done ganpirobebulia<br />
rigi faqtorebiT, kerZod:<br />
qveynis mosaxleobis samoqalaqo aqtivobis done <strong>da</strong>balia.<br />
rac ZiriTa<strong>da</strong>d ori faqtoriT aris ganpirobebuli: pirveli<br />
mosaxleobis undoblobaa. misi mniSvnelovani nawili fiqrobs,<br />
rom am instituts ar SeuZlia misi problemebis mogvareba,<br />
xolo meore imaSi mdgomareobs, rom mosaxleobas sakmarisi<br />
informacia ar gaaCnia zoga<strong>da</strong>d am institutis <strong>da</strong> masTan<br />
urTierTobis konkretuli meqanizmebis Sesaxeb. aqve un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom mosaxleoba ar flobs <strong>TviTmmarTvel</strong>obebTan<br />
urTierTobis saTanado codnasa <strong>da</strong> unarCvevebs;<br />
arsebuli sakanonmdeblo garemo ar qmnis <strong>CarTulobis</strong><br />
efeqtur meqanizmebs;<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebi ar arian proaqtiurebi mosaxleobasTan<br />
urTierTobaSi. isini xe<strong>da</strong>ven, rom mosaxleoba pasiuria, Tumca<br />
amis gamosasworeblad adekvatur RonisZiebebs ar<br />
axorcieleben. komunikaciisa <strong>da</strong> <strong>CarTulobis</strong> arsebuli<br />
meqanizmebic araefeqturad aris gamoyenebuli.<br />
2. arsebuli sakanonmdeblo garemo ver uzrunvelyofs mosaxleobis<br />
efeqtur CarTvas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxorcielebis procesSi.<br />
`adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb~ saqarTvelos organul<br />
kanonsa <strong>da</strong> `saqarTvelos de<strong>da</strong>qalaqis _ Tbilisis Sesaxeb~<br />
saqarTvelos kanonSi mocemulia moqalaqeTa mier<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis uflebis ganxorcielebis zogadi principebi,<br />
Tumca zogierT gamonakliss Tu ar CavTvliT, gansazRvruli ar<br />
aris am principebis realizaciisaTvis aucilebeli konkretuli<br />
meqanizmebi <strong>da</strong> procedurebi. gar<strong>da</strong> amisa, sxva<strong>da</strong>sxva sakanonmdeblo<br />
aqtSi gabneulia sajaroobisa <strong>da</strong> monawileobis sakiTxebi<br />
(informaciis Tavisufleba, normatiuli aqtis proeqtze sakuTari<br />
mosazrebebis wardgenis ufleba), romlebic ar exeba mxolod<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebs <strong>da</strong> savaldebuloa yvela<br />
administraciuli organosaTvis. SeiZleba iTqvas, rom arsebuli<br />
meqanizmebi srulad <strong>da</strong> efeqturad ver uzrunvelyofs<br />
kanonmdeblobaSi ganmtkicebuli principebis <strong>da</strong>, Sesabamisad,<br />
mosaxleobis aqtiur monawileobas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
ganxorcielebaSi.<br />
8<br />
Arnstein Sherry R. “A Ladder of Citizen Participation”. JAIP, Vol. 35, No. 4, July 1969, pp.<br />
216-224.<br />
291
3. sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi gvTavazobs moqmed kanonmdeblobasTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT ufro efeqtur meqanizmebs. moqmedi kanonmdeblobisgan<br />
gansxvavebiT, sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebSi met-naklebad detalurad<br />
aris gawerili adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobis<br />
procesSi sajaroobis, sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong>a <strong>da</strong><br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong> meqanizmebi. samwuxarod, es debulebebi<br />
mxolod sarekomen<strong>da</strong>cio xasiaTs atarebs <strong>da</strong> maTi gamoyeneba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis mier ar aris savaldebulo.<br />
sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis arasavaldebulo xasiaTis gamo<br />
Seswavlil <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis debulebebSi gansxvavebulia<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebis inkorporirebis xarisxi. yovelive es ganapirobebs<br />
imas, rom saqarTvelos erT <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi mosaxleobas<br />
SesaZlebloba aqvs aqtiurad CaerTos <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
saqmianobaSi sxva<strong>da</strong>sxva meqanizmebis gamoyenebiT, maSin roca sxva<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi Sesabamisi regulaciis ararsebobis<br />
Sedegad mosaxleobas amis srulyofili SesaZlebloba ar gaaCnia.<br />
4. qveynis mosaxleoba pasiuria <strong>TviTmmarTvel</strong>obebTan urTierTobaSi.<br />
kvlevam gvaCvena, rom qveynis mosaxleobis interesi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis mimarT mkveTrad <strong>da</strong>balia. regionebis<br />
mosaxleobis 81.5%-s <strong>da</strong> Tbilisis mosaxleobis 87.4%-s survilic ki<br />
ar hqonia <strong>da</strong>swrebo<strong>da</strong> sakrebulos Tun<strong>da</strong>c erT sxdomas; regionebis<br />
mosaxleobis naxevars <strong>da</strong> Tbilisis mosaxleobis meoTxeds saerTod<br />
ar ainteresebs municipalitetis saqmianoba; qveynis mosaxleobis<br />
mxolod 3%-s miumarTavs <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis Sesabamisi<br />
aparatebisaTvis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis pasuxismgebel<br />
pirebTan Sexvedris moTxovniT; 9 regionebis mosaxleobis mxolod<br />
4.3% acxadebs rom warudgenia SeniSvnebi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT, Tumca wardgenis forma 80%-ze<br />
met SemTxvevaSi sityvieri iyo. moqalaqeTa pasiurobis ZiriTad<br />
mizezad <strong>da</strong>saxelebulia <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis mimarT<br />
undobloba <strong>da</strong> maTi uunaroba ga<strong>da</strong>wyviton problemebi. pasiurobas<br />
iwvevs aseve specifikuri sakiTxebis Sesaxeb arainformirebuloba,<br />
magaliTad, im moqalaqeTa naxevarze meti, visac sakrebulos<br />
sxdomaze <strong>da</strong>swrebis survili hqon<strong>da</strong>, magram ver <strong>da</strong>eswro, amis<br />
mizezad sxdomis Catarebis adgilisa <strong>da</strong> TariRis arcodnas miiCnevs.<br />
5. <strong>TviTmmarTvel</strong>obebi arc xels uwyoben <strong>da</strong> arc barierebs uqmnian<br />
mosaxleobis CarTulobas. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi<br />
praqtikulad ar uqmnian barierebs mosaxleobis <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
saqmianobaSi CarTulobas, Tumca arc aqtiurebi arian am<br />
mimarTulebiT. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis warmomadgenlebi<br />
mosaxleobis pasiurobas abraleben <strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi<br />
maTi <strong>CarTulobis</strong> meqanizmebis praqtikaSi gamouyeneblobas, Tumca<br />
mxolod mosaxleobis pasiurobaze apelireba marTebuli ar aris.<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebi arc Tavad arian proaqtiurebi,<br />
radgan praqtikulad ar iyeneben mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong><br />
9 Tumca, fokus jgufebi<strong>da</strong>n miRebuli informaciiT, regionebSi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
moxeleebTan Sexvedrebi gacilebiT ufro xSirad xorcieldeba maTTan uSualo<br />
kontaqtiT.<br />
292
meqanizmebs (sakrebulos `Ria karis~ sxdoma, sakrebulos gasvliTi<br />
sxdoma, sakrebuloSi sakiTxis sajaro ganxilva). aseve <strong>da</strong>balia<br />
mosaxleobasTan maTi proaqtiuri komunikaciis done. Tbilisis<br />
mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT 64%-ma ganacxa<strong>da</strong>, rom sakrebulo <strong>da</strong><br />
meria ar awyobs Sexvedrebs mosaxleobasTan. regionebis<br />
mosaxleobis 15.8%-ma aRniSna, rom gamgeobis/meriis warmomadgenlebi<br />
ar xvdebian mosaxleobas, xolo 50.9%-s TqmiT, sakrebulos wevrebi<br />
arasdros atareben mosaxleobasTan Sexvedrebs. regionis<br />
mosaxleobis mxolod 46.5% ambobs, rom maTi rwmunebuli sxva<strong>da</strong>sxva<br />
periodulobiT xvdeba mosaxleobas, mxolod 38%-ma aRniSna, rom<br />
rwmunebuli sakuTari iniciativiT interesdeba maTi problemebiT,<br />
xolo 32.1% miuTiTebs, rom rwmunebuli saWiroebaTa<br />
prioritetizacias axdens.<br />
6. <strong>CarTulobis</strong> arsebuli meqanizmebis nawili praqtikaSi iSviaTad<br />
gamoiyeneba. rogorc kvlevam gamoavlina, arsebobs<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis saqmianobaSi sazogadoebis <strong>CarTulobis</strong><br />
meqanizmebi, romlebic praqtikaSi gamoiyeneba <strong>da</strong> mosaxleobac am<br />
mxriv garkveul aqtiurobas iCens. upirveles yovlisa es Seexeba<br />
sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebas, sakrebulos riggareSe sxdomis<br />
mowvevis inicirebasa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqtis Sesaxeb wina<strong>da</strong>debebis/SeniSvnebis wardgenas. Tumca, un<strong>da</strong><br />
aRiniSnos, rom es meqanizmebi Zalian <strong>da</strong>bali intensivobiT aris<br />
gamoyenebuli. magaliTad, sakrebulos sxdomebze <strong>da</strong>swrebis<br />
praqtikas a<strong>da</strong>sturebs regionis mosaxleobis 5.1% <strong>da</strong> Tbilisis 2.2%;<br />
biujetze wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi warudgenia regionis mosaxleobis<br />
4.3%-s (TbilisSi aseTi praqtika ar gamovlin<strong>da</strong>); sakrebulos<br />
riggareSe sxdomis mowvevis inicirebaSi monawileoba miRebuli aqvs<br />
2.7%-s 10 . un<strong>da</strong> aRiniSnos isic, rom arsebuli meqanizmebis gamoyeneba<br />
xSir SemTxvevaSi ar xdeba im formiTa <strong>da</strong> procedurebis <strong>da</strong>cviT,<br />
rasac SeiZleba samarTlebrivi Sedegi mohyves. magaliTad, im<br />
moqalaqeTagan, romlebsac biujetis proeqtTan <strong>da</strong>kavSirebiT<br />
wardgenili aqvT wina<strong>da</strong>debebi, mxolod 10.1%-ma ganaxorciela es<br />
werilobiTi formiT (isic mxolod ramdenime regionSi), xolo<br />
81.2%-ma es gaakeTa sityvierad. mniSvnelovania, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulebis mxri<strong>da</strong>n iseTi meqanizmis gamoyeneba, rogoricaa<br />
sakrebuloebis komisiebTan Seqmnil samuSao jgufebSi mosaxleobis<br />
CarTva. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis warmomadgenelTa umetesoba acxadebs,<br />
rom sakrebuloebis komisiebTan Seqmnil droebiT samuSao jgufebSi<br />
sazogadoebis warmomadgenlebs iwveven, Tumca samoqalaqo seqtoris<br />
warmomadgenlebi am faqtebs iSviaTad a<strong>da</strong>stureben. aRsaniSnavia,<br />
rom gar<strong>da</strong> profesiuli principisa, naTlad ar aris gansazRvruli<br />
is kriteriumebi, romelTa Sesabamisa<strong>da</strong>c xdeba mosaxleobis miwveva<br />
samuSao jgufebSi.<br />
7. <strong>CarTulobis</strong> arsebuli meqanizmebis mniSvnelovani nawili<br />
praqtikaSi TiTqmis ar gamoiyeneba. miuxe<strong>da</strong>vad imisa rom<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis debulebebis umravlesobaSi sxva<strong>da</strong>sxva<br />
10 inicirebis Sesaxeb informacia ar <strong>da</strong><strong>da</strong>stur<strong>da</strong> fokus jgufebis mier.<br />
293
xarisxiT aris gaTvaliswinebuli mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong><br />
meqanizmebi, maTi mniSvnelovani nawili praqtikaSi ar gamoiyeneba.<br />
iseTi meqanizmebi, rogorebicaa peticia, sakrebulos `Ria karis~<br />
sxdoma, sakrebulos gasvliTi sxdoma, sakrebuloSi sakiTxis<br />
sajaro ganxilva, iSviaTi SemTxvevebis gar<strong>da</strong>, praqtikulad ar<br />
muSaobs, an, ukeTes SemTxvevaSi, maTi gamoyeneba ar xdeba<br />
samarTlebrivi aqtebiT gaTvaliswinebuli formisa <strong>da</strong><br />
procedurebis Sesabamisad. amis gamomwvev mizezebad ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
mosaxleobis arasakmarisi informirebuloba, agreTve am kuTxiT<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebisa <strong>da</strong> mosaxleobis arasakmarisi<br />
aqtiuroba un<strong>da</strong> <strong>da</strong>vasaxeloT. rogorc kvlevam gamoavlina,<br />
mosaxleoba sxva<strong>da</strong>sxva formiT met-naklebad iRebs informacias<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb, Tumca<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis ganxorcielebaSi monawileobis konkretuli<br />
meqanizmebisa <strong>da</strong> procedurebis Sesaxeb maTi informirebulobis<br />
done <strong>da</strong>balia.<br />
8. saTanado nebis arsebobis pirobebSi centralur <strong>da</strong> adgilobriv<br />
xelisuflebas SeuZlia gazardos mosaxloebis <strong>CarTulobis</strong><br />
xarisxi adgilobriv <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi. am <strong>da</strong>skvnis safuZvelia<br />
e.w. soflis mxar<strong>da</strong>Weris programa. kvleva a<strong>da</strong>sturebs, rom<br />
miuxe<strong>da</strong>vad calkeuli xarvezebisa, am programam uzrunvelyo<br />
mosaxleobis CarTuloba adgilobrivi problemebis<br />
identificirebis <strong>da</strong> prioritetizaciis procesSi.<br />
9. qveynis mosaxleoba met-naklebad informirebulia<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obebis saqmianobisa <strong>da</strong> masTan mimarTebaSi sakuTari<br />
uflebebis Sesaxeb, Tumca es done ar aris sakmarisi<br />
TanamonawileobiTi demokratiis Camoyalibebisa <strong>da</strong><br />
ganviTarebisaTvis. informirebulobis TvalsazrisiT, sxva<br />
sakiTxebTan Se<strong>da</strong>rebiT, qveyanaSi ukeTesi mdgomareobaa. es<br />
<strong>da</strong>a<strong>da</strong>stura rogorc mosaxleobis gamokiTxvam, ise fokus jgufebis<br />
meSveobiT miRebulma Sedegebma. Tumca un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom<br />
mosaxleoba ZiriTa<strong>da</strong>d zogad sakiTxebzea informirebuli, xolo<br />
ufro specifikur sakiTxebze maTi informirebulobis done<br />
mkveTrad klebulobs. magaliTad, sakrebulos sxdomebis Riaobis<br />
Sesaxeb regionebSi mosaxleobis 42%-ma, xolo TbilisSi 25,6%-ma<br />
icis, magram mosaxleobis <strong>da</strong>axloebiT 8%-ma Tu icis, konkretulad<br />
rodis tardeba sxdomebi. qveynis mosaxleobis naxevari iRebs<br />
informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis<br />
Sesaxeb, Tumca regionebSi mxolod mesamedze cota mets gaugia,<br />
rom ufleba aqvs aRniSnul biujetTan <strong>da</strong>kavSirebiT waradginos<br />
wina<strong>da</strong>debebi/SeniSvnebi, TbilisSi ki es maCvenebeli kidev ufro<br />
<strong>da</strong>balia - 15.8%. amdenad, informirebulobis done seriozul<br />
cvlilebas moiTxovs. amaze <strong>da</strong>matebiT miuTiTeben is faqtebic, rom<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqmianobis Sesaxeb informacia ara<br />
aqvs regionebis mosaxleobis 77.1%-s, xolo TbilisSi _ 33.9%-s;<br />
regionebis mosaxleobis mesamedma ar icis sai<strong>da</strong>n miiRos<br />
informacia municipalitetis saqmianobis Sesaxeb.<br />
294
10. informaciis wyaroebi<strong>da</strong>n yvelaze qmediTi televiziaa. televiziis<br />
saSualebiT iReben informacias zoga<strong>da</strong>d <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobis (61.3%), sakrebulos sxdomebis (40.7%),<br />
biujetis proeqtis (33.8%) Sesaxeb. regionebSi informaciis<br />
mniSvnelovani wyaroa aseve socialuri urTierTobebi. nacnobmegobrebisagan<br />
iReben informacias <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
saqmianobis Sesaxeb (30.7%), biujetis proeqtis Sesaxeb (15.9%),<br />
sakrebulos sxdomebis Sesaxeb (32.7%). TbilisSi ZiriTa<strong>da</strong>d<br />
televizia dominirebs. televizii<strong>da</strong>n iReben informacias zoga<strong>da</strong>d<br />
meriis/sakrebulos saqmianobis (97.5%), biujetis proeqtis (58%)<br />
Sesaxeb. beWduri media informirebulobis TvalsazrisiT<br />
regionebSi mesame, xolo TbilisSi meore adgilzea.<br />
11. informaciis wyaroebi<strong>da</strong>n yvelaze <strong>da</strong>balefeqturi am etapze vebgverdia.<br />
mosaxleobisaTvis informaciis miRebis yvelaze<br />
gamouyenebad wyaros warmoadgens <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis<br />
veb-gverdebi. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom im <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulebis<br />
umravlesoba, romlebsac veb-gverdebi aqvT, periodulad<br />
ganaTavseben informacias TavianTi saqmianobis Sesaxeb, mosaxleobis<br />
Zalze mcire nawili iRebs am informacias am wyaro<strong>da</strong>n. SeiZleba<br />
iTqvas, rom regionebSi gamokiTxuli mosaxleoba TiTqmis ar<br />
sargeblobs veb-gverdiT. am mxriv de<strong>da</strong>qalaqSi Se<strong>da</strong>rebiT ukeTesi<br />
mdgomareobaa, rac advilad aixsneba, Tu Seva<strong>da</strong>rebT internetis<br />
xelmisawvdomobis maCveneblebs Tbilissa <strong>da</strong> regionebSi.<br />
12. donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis intervenciis<br />
moculoba sferoSi sakmaod maRalia. bolo ori wlis ganmavlobaSi<br />
100-ze meti proeqti ganxorciel<strong>da</strong>, romelic <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
sakiTxebs exebo<strong>da</strong>. TiTqmis yvela proeqtis erT-erTi komponenti<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebisa <strong>da</strong> aRsrulebis procesSi sazogadoebis<br />
CarTvis xelSewyobaa. am mimarTulebiT proeqtebs 30-ze meti donori<br />
afinansebs <strong>da</strong> 100-mde adgilobrivi <strong>da</strong> saerTaSoriso organizacia<br />
axorcielebs.<br />
13. ganxorcielebuli proeqtebis geografia regionebis mixedviT<br />
araTanabaria. arasamTavrobo aqtorebis aqtivoba araTanabaria<br />
qveynis regionebis mixedviT. igi yvelaze maRalia samcxe-javaxeTSi,<br />
guriaSi, imereTSi, kaxeTsa <strong>da</strong> qvemo qarTlSi (TiToeul regionSi<br />
20-ze meti proeqti, an proeqtis calkeuli aqtivobaa<br />
ganxorcielebuli); yvelaze <strong>da</strong>bali ki – samegrelo-zemo svaneTSi<br />
<strong>da</strong> mcxeTa-mTianeTSi (3-4).<br />
14. donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis intervencia gavlenas<br />
axdens arsebul mdgomareobaze. un<strong>da</strong> aRiniSnos, rom metad rTulia<br />
ganxorcielebuli proeqtebis jamuri efeqturobis Sefaseba <strong>da</strong><br />
kidev ufro rTuli maTi jamuri gavlenis <strong>da</strong>dgena arsebul<br />
situaciaze. proeqtebis Sedegebis Seafasebis kultura Cvens<br />
realobaSi sakmaod <strong>da</strong>balia. aseTi Sefasebebi an saerTod ar<br />
xorcieldeba, an formalur xasiaTs atarebs, amdenad, gakeTebuli<br />
<strong>da</strong>skvna zogadia <strong>da</strong> Cvens empiriul <strong>da</strong>kvirvebebs <strong>da</strong> kvleviT<br />
295
mopovebul informacias efuZneba. kvlevis masalebze <strong>da</strong>yrdnobiT<br />
rig regionebSi ikveTeba korelacia mesame seqtoris aqtivobebsa <strong>da</strong><br />
arsebul zogad Sedegebs Soris. magaliTad, guriaSi sxva<br />
regionebTan Se<strong>da</strong>rebiT jamurad ukeTesi mdgomareobaa <strong>da</strong> aSkarad<br />
ikveTeba am Sedegebis bma seqtoris aqtivobasTan <strong>da</strong><br />
ganxorcielebul proeqtebTan (23). Tumca sapirispiro Sedegebi<br />
gvaqvs qvemo qarTlSi <strong>da</strong> samcxe-javaxeTSi, sa<strong>da</strong>c donorebis<br />
aqtivoba maRalia, xolo miRebuli saerTo Sedegebi _ <strong>da</strong>bali.<br />
raWa-leCxumSi <strong>da</strong> mcxeTa-mTianeTSi ki, sa<strong>da</strong>c seqtoris aqtivoba<br />
aSkarad <strong>da</strong>balia, miRebuli jamuri Sedegebi sxva regionebTan<br />
Se<strong>da</strong>rebiT gacilebiT maRalia. ufro xSiria calkeuli<br />
parametrebis bma konkretul aqtivobebTan. magaliTad, samegreloSi,<br />
sa<strong>da</strong>c 2004 wli<strong>da</strong>n gamodis yovelkvartaluri biuleteni<br />
„sazogadoeba <strong>da</strong> biujeti“, aseve gazeTi „sazogadoeba <strong>da</strong> biujeti“,<br />
xolo radiokompania „aTinaTis“ eTeriT ga<strong>da</strong>icemo<strong>da</strong> ga<strong>da</strong>cemaTa<br />
cikli „sazogadoeba <strong>da</strong> biujeti“, mosaxleobis informirebuloba<br />
biujetis sakiTxebis Sesaxeb erT-erTi yvelaze maRalia.<br />
15. donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis intervenciis Sedegebi<br />
sakmarisi ar aris. qveyanaSi monawileobiTi demokratiis arsebuli<br />
saerTo mdgomareoba gvaZlevs saSualebas <strong>da</strong>vaskvnaT, rom am<br />
mimarTulebiT xelisuflebis, donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis ganxorcielebuli aqtivobebi sakmarisi ar aris,<br />
Tumca aqve aucileblad un<strong>da</strong> gaviTvaliswinoT is faqtic, rom<br />
Zalian rTuli, zogjer ki praqtikulad SeuZlebelia, arsebul<br />
situaciaze arasamTavrobo aqtorebis gavlenis xarisxis <strong>da</strong>dgena.<br />
ZviradRirebuli, detaluri SefasebiTi kvlevebis gareSe,<br />
SeuZlebelia <strong>da</strong>dgenil iqnes aqamde ganxorcielebuli aqtivobebis<br />
pir<strong>da</strong>piri <strong>da</strong> iribi zegavlena mimdinare procesebze. Tumca kvlevis<br />
yvela komponenti<strong>da</strong>n Cans, rom problemebi <strong>TviTmmarTvel</strong>obebis<br />
saqmianobaSi mosaxleobis <strong>CarTulobis</strong> TvalsazrisiT sakmaod<br />
seriozulia <strong>da</strong>, Sesabamisad, samuSaoc Zalian bevria.<br />
16. donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis koordinirebulobis<br />
<strong>da</strong> TanamSromlobis xarisxi <strong>da</strong>balia. ganxorcielebuli proeqtebis<br />
analizi <strong>da</strong> empiriuli <strong>da</strong>kvirvebebi saSualebas gvaZlevs <strong>da</strong>vaskvnaT,<br />
rom intervenciis procesSi adgili aqvs ga<strong>da</strong>farvebs, <strong>da</strong>balia<br />
gamocdilebis gaziarebis xarisxi, rac iwvevs resursebis<br />
araefeqtur gamoyenebas.<br />
296
ekomen<strong>da</strong>ciebi<br />
1. <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi moqalaqeTa monawileobis sakiTxis politikuri<br />
aqtivizaciis xelSewyoba. adgilobrivi ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis<br />
procesSi moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong> donis asamaRleblad metad<br />
mniSvnelovania am sakiTxis politikuri aqtivizaciis xelSewyoba.<br />
aucilebelia sakiTxi kvlav <strong>da</strong>dges xelisuflebis politikur dRis<br />
wesrigSi. amisaTvis saWiroa aqtiuri TanamSromloba xelisuflebis<br />
rogorc sakanonmdeblo aseve aRmasrulebel StosTan, aseve<br />
politikur partiebTan <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sakiTxebze momuSave<br />
saerTaSoriso organizaciebTan.<br />
2. sakanonmdeblo garemos gaumjobeseba sazogadoebis monawileobis<br />
sferoSi. saqarTvelos moqmedi kanonmdebloba <strong>da</strong>saxvewia<br />
sazogadoebrivi monawileobis uzrunvelyofis nawilSi.<br />
mniSvnelovania Camoyalibdes iseTi sakanonmdeblo baza, romelic,<br />
erTi mxriv, gansazRvravs adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
organoebis saqmianobaSi sazogadoebis CarTvis sxva<strong>da</strong>sxva formebsa<br />
<strong>da</strong> procedurebs, meore mxriv, uzrunvelyofs monawileobis<br />
formebis alternatiulobis princips. sazogadoebis monawileobis<br />
formebi <strong>da</strong> procedurebi, SeiZleba gaiweros erTian<br />
sistematizirebul kanonSi (es piroba gaTvaliswinebulia<br />
`adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb~ saqarTvelos organuli<br />
kanonis gar<strong>da</strong>maval debulebebSi), an moxdes maTi gaTvaliswineba<br />
`adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb~ saqarTvelos organul<br />
kanonsa <strong>da</strong> sxva sakanonmdeblo aqtebSi. Tumca erTiani<br />
sistematizirebuli kanonis miReba ufro met SesaZleblobas iZleva<br />
detalurad gaiweros rogorc normatiuli, aseve proceduruli<br />
regulaciebi <strong>da</strong> ufro efeqturi iqneba.<br />
3. parlamentis mier SemuSavebuli sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebis<br />
<strong>da</strong>xvewa. rogorc ganvlilma praqtikam cxadyo, rekomen<strong>da</strong>ciebis is<br />
nawili, romelic <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis sajaroobis,<br />
<strong>angariSvaldebulebis</strong>a <strong>da</strong> maT saqmianobaSi sazogadoebis<br />
monawileobis sakiTxebs Seexeba <strong>da</strong>saxvewia. Tu gaviTvaliswinebT<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis mxri<strong>da</strong>n parlamentis mier SemuSavebuli<br />
rekomen<strong>da</strong>ciebis gamoyenebis praqtikas (sarekomen<strong>da</strong>cio debulebebi<br />
gamoiyena <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis sakmaod didma nawilma),<br />
mniSvnelovani iqneba gagrZeldes muSaoba maTi Semdgomi srulyofis<br />
mimarTulebiT. monawileobis Sesaxeb axali sakanonmdeblo bazis<br />
Camoyalibebis SemTxvevaSi, debulebebi SesabamisobaSi un<strong>da</strong> movides<br />
masTan <strong>da</strong> sazogadoebis monawileobis mniSvnelovan principebTan.<br />
4. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleTa kvalifikaciis amaRleba, erTiani<br />
saxelmwifo politika moxeleTa momzadeba-ga<strong>da</strong>mzadebis sferoSi.<br />
mniSvnelovania Seiqmnas erTiani saxelmwifo politika<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleTa momzadeba-ga<strong>da</strong>mzadebis sferoSi,<br />
ganisazRvros saxelmwifo <strong>da</strong> adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis,<br />
agreTve arasaxelmwifo institutebis roli moxeleTa momzadebaga<strong>da</strong>mzadebis<br />
sferoSi. mniSvnelovania, rom <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
297
moxeleTa momzadeba-ga<strong>da</strong>mzadebis politika ganxilul iqnes<br />
umaRlesi saganmanaTleblo sistemis WrilSi <strong>da</strong> ganisazRvros<br />
umaRlesi saswavleblebis roli am mimarTulebiT, Seiqmnas<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis moxeleTa momzadeba-ga<strong>da</strong>mzadebis grZelvadiani<br />
gegmebi <strong>da</strong> moklevadiani sapilote programebi,<br />
uzrunvelyofili/inicirebuli iqnas Sesabamisi Tematuri<br />
publikaciebisa <strong>da</strong> literaturis momzadeba-gamocema-gavrceleba.<br />
5. axalgazrdebis informirebulobis donis gazr<strong>da</strong> adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis Sesaxeb. calsaxaa, rom adgilobriv<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi axalgazrdebis <strong>CarTulobis</strong> procesis<br />
gasaaqtiureblad aucilebelia maT hqondeT saTanado informacia,<br />
unar–Cvevebi <strong>da</strong> codna. yovelive es xels Seuwyobs momavalSi maTi<br />
samoqalaqo aqtivobis zr<strong>da</strong>s, rac aucileblad iqceva adgilebze<br />
demokratiis ganviTarebisa <strong>da</strong> <strong>TviTmmarTvel</strong>obis institutis<br />
Camoyalibebis erT-erT winapirobad. amdenad, aucilebelia<br />
axalgazrdobis samoqalaqo ganaTleba adgilobrivi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>obis arsis, funqciebisa <strong>da</strong> mis ganxorcielebaSi<br />
mosaxleobis uflebebisa <strong>da</strong> rolis Sesaxeb. gansakuTrebiT<br />
mniSvnelovania skolebis gaaqtiureba am mimarTulebiT. amdenad, am<br />
sakiTxs yuradReba miaqcios rogorc ganaTlebisa <strong>da</strong> mecnierebis<br />
saministrom, aseve sferoTi <strong>da</strong>interesebulma arasamTavrobo<br />
organizaciebma <strong>da</strong> donorebma.<br />
6. samoqalaqo sabWoebis Seqmna sxva<strong>da</strong>sxva doneze. mniSvnelovania<br />
<strong>da</strong>mkvidrdes adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan<br />
(sakrebulo, gamgeoba/meria) sakonsultacio samoqalaqo sabWoebis<br />
Seqmnis praqtika: SeiZleba Seiqmnas Tematuri anu specializebuli<br />
sabWoebi, romelTac eqnebaT rekomen<strong>da</strong>ciebis SemuSavebisa <strong>da</strong><br />
samoqalaqo monitoringis ganxorcielebis funqcia/ufleba.<br />
vfiqrobT, amgvari samoqalaqo sabWoebis Seqmnis gziT SesaZlebeli<br />
gaxdeba sazogadoebis warmomadgenlebis aqtiuri CarTva<br />
TviTmmarvelobis ganxorcielebis procesSi (adgilobrivi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebebis miRebis procesSi). gar<strong>da</strong> amisa, mniSvnelovani<br />
iqneba municipalitetis administraciaSi (sakrebulosTan an<br />
gamgeobasTan/meriasTan) moqalaqeebis Tanamonawileobaze<br />
pasuxismgebeli integrirebuli piris an jgufis gaTvaliswineba<br />
(msgavsad sajaro informaciis gacemaze pasuxismgebeli pirisa),<br />
romlis funqcia iqneba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebis saqminobaSi<br />
sazogadoebis monawileobis sakiTxis koordinireba.<br />
7. sademonstracio warmatebuli magaliTebis Seqmnis xelSewyoba<br />
adgilebze arasamTavrobo organizaciebis, donorebis <strong>da</strong><br />
xelisuflebis TanamSromlobis safuZvelze. konkretul viTarebaSi<br />
moqalaqeTa aqtivobis donis amaRlebis yvelaze efeqturi<br />
saSualebaa ga<strong>da</strong>wyvetilebis miRebis procesSi moqalaqeTa<br />
<strong>CarTulobis</strong> saSualebiT adgilobrivi problemebis ga<strong>da</strong>wyvetis<br />
warmatebuli precedentebis Seqmna. Ees iqneba mniSvnelovani<br />
mastimulirebeli faqtori sxvebisaTvis <strong>da</strong> waaxalisebs maT<br />
analogiuri aqtivobebis ganxorcielebis kuTxiT. am sakiTxis<br />
ga<strong>da</strong>wyvetaSi wamyvani roli un<strong>da</strong> iTamaSon arasamTavrobo<br />
298
organizaciebma <strong>da</strong> donorebma. aseve mniSvnelovania am procesebSi<br />
rogorc centraluri, aseve adgilobrivi xelisuflebis mier<br />
<strong>da</strong>fiqsirebuli politikuri neba <strong>da</strong> partnioruli pozicia.<br />
8. am sferoSi momuSave donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo organizaciebis<br />
saqmianobis koordinacia. donorebis <strong>da</strong> arasamTavrobo<br />
organizaciebis koordinacia xels Seuwyobs arsebuli SezRuduli<br />
resursebis efeqtur <strong>da</strong> efeqtian gamoyenebas. kerZod, uzrunvelyofs<br />
qveynis Tanabar geografiul <strong>da</strong>farvas, arsebuli resursebisa <strong>da</strong><br />
gamocdilebis urTierTgaziarebas, aseve ga<strong>da</strong>farvebis Tavi<strong>da</strong>n<br />
acilebas, rac Tavis mxriv ufro efeqturs gaxdis donorebis <strong>da</strong><br />
arasamTavrobo organizaciebis intervencias am sferoSi.<br />
9. sainformacio kampaniis gaaqtiureba <strong>da</strong> Tanamedrove teqnologiebis<br />
gamoyeneba am kampaniaSi. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis <strong>da</strong> mis saqmianobaSi<br />
moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong> meqanizmebis Sesaxeb mosaxleobis<br />
informirebulobis gazrdisaTvis aucilebelia mizanmimarTuli<br />
sainformacio kampaniis warmarTva rogorc erovnuli masStabiT,<br />
aseve calkeuli mxareebis (regionebis) <strong>da</strong> municipalitetebis<br />
doneze. mosaxleobis sakmaod maRali indiferentulobis<br />
<strong>da</strong>saZlevad metad mniSvnelovania msgavs kampaniebSi inovaciuri<br />
midgomebisa <strong>da</strong> Tanamedrove sainformacio teqnologiebis, maT<br />
Soris internetis gamoyeneba. miuxe<strong>da</strong>vad imisa, rom dRevandeli<br />
(amJamindeli) mdgomaroebiT veb-gverdebi yvelaze naklebad<br />
gamoyenebadi wyaroa, aucilebelia gagrZeldes muSaoba am<br />
mimarTulebiT, radgan am wyaroze xeli miuwvdeba samoqalaqo<br />
sazogadoebis swored im aqtiur nawils, romelic moiazreba<br />
rogorc mosaxleobamde am informaciis gamtari.<br />
10. zoga<strong>da</strong>d <strong>TviTmmarTvel</strong>obis <strong>da</strong> kerZod <strong>TviTmmarTvel</strong>obaSi<br />
moqalaqeTa <strong>CarTulobis</strong> sakiTxis popularizacia sazogadoebrivi<br />
televiziisa <strong>da</strong> radios meSveobiT. u<strong>da</strong>voa, rom aucilebelia<br />
sainformacio kampaniebSi media saSualebebis <strong>CarTulobis</strong> xarisxis<br />
gazr<strong>da</strong>. am TvalsazrisiT seriozul resurss warmoadgens<br />
sazogadoebrivi televizia <strong>da</strong> radio, romelTa erT-erTi<br />
umniSvnelovanesi funqcia swored sazogadoebis samoqalaqo<br />
ganaTlebaa. metad mniSvnelovania arasamTavrobo organizaciebisa<br />
<strong>da</strong> am uwyebebis partnioruli TanamSromloba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
sakiTxebze moqalaqeTa informirebulobis amaRlebis erTiani<br />
politikis SemuSavebis sakiTxze.<br />
11. Jurnalistebis ganaTlebis donis amaRleba <strong>TviTmmarTvel</strong>obis<br />
sferoSi. aucilebelia yuradReba <strong>da</strong>eTmos Jurnalistebis<br />
kvalifikaciis amaRlebas <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sferoSi, raTa<br />
sazogadoebam miiRos maRal kvalificiur doneze momzadebuli<br />
informacia. am kuTxiT aucilebeli iqneba rogorc moqmedi<br />
Jurnalistebis kvalifikaciis amaRleba, aseve mizanmimarTuli<br />
muSaoba media-skolebTan.<br />
12. `<strong>TviTmmarTvel</strong>obis evropuli kvireulis~ farglebSi saqmianobis<br />
gaaqtiureba. <strong>TviTmmarTvel</strong>obis sakiTxebis popularizaciis mizniT<br />
299
mizanSewonili iqneba `<strong>TviTmmarTvel</strong>obis evropuli kvireulis”<br />
farglebSi sxva<strong>da</strong>sxva sapopularizacio RonisZiebebis masStabebis<br />
gazr<strong>da</strong> <strong>da</strong> misi tradiciis <strong>da</strong>mkvidreba.<br />
300
<strong>da</strong>narTebi<br />
301
kriteriumi<br />
CarTuloba<br />
sajarooba<br />
angariSvaldebu<br />
leba<br />
sakiTxebi 1<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
Tbilisi<br />
baTumi<br />
qobuleTi<br />
aWara guria<br />
xelvaCauri<br />
qe<strong>da</strong><br />
Suaxevi<br />
xulo<br />
lanCxuTi<br />
ozurgeTi<br />
Coxatauri<br />
quTaisi<br />
zestafoni<br />
wyaltubo<br />
samtredia<br />
WiaTura<br />
saCxere<br />
Terjola<br />
vani<br />
xoni<br />
tyibuli<br />
baR<strong>da</strong>Ti<br />
xaraguli<br />
Telavi<br />
axmeta<br />
gurjaani<br />
yvareli<br />
dedofliswyaro<br />
lagodexi<br />
sagarejo<br />
siRnaRi<br />
duSeTi<br />
TianeTi<br />
mcxeTa<br />
yazbegi<br />
<strong>da</strong> qvemo svaneTi<br />
0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1<br />
1 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1<br />
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0<br />
1 1 0 0 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 1 0 0 0 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 1 1 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 0 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 0 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0<br />
0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 1 0 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0<br />
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 0 0 1 1 0 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0<br />
1.sakiTxebis CamonaTvali ix. Semdeg gverdze<br />
<strong>da</strong>narTi #1<br />
<strong>CarTulobis</strong>, sajaroobisa <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxebi gamgeobebis debulebebSi<br />
imereTi kaxeTi<br />
mcxeTa<br />
mTianeTi<br />
ambrolauri<br />
lentexi<br />
oni<br />
cageri<br />
foTi<br />
abaSa<br />
samegrelo-zemo svaneTi samcxe-javaxeTi qvemo qarTli<br />
senaki<br />
zugdidi<br />
martvili<br />
walenjixa<br />
xobi<br />
Cxorowyu<br />
mestia<br />
adigeni<br />
aspinZa<br />
axalqalaqi<br />
axalcixe<br />
borjomi<br />
ninowmin<strong>da</strong><br />
rusTavi<br />
gar<strong>da</strong>bani<br />
bolnisi<br />
marneuli<br />
dmanisi<br />
TeTriwyaro<br />
walka<br />
gori<br />
Si<strong>da</strong><br />
qarTli<br />
kaspi<br />
qareli<br />
xaSuri<br />
302
<strong>CarTulobis</strong>, sajaroobisa <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxebi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis gamgeobis sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
debulebaSi<br />
CarTuloba<br />
1. moqalaqeebi, romlebic ar floben qarTul enas, administraciuli<br />
saqmiswarmoebis dros <strong>da</strong> gamgeobasTan sxva urTierTobebisas<br />
gamgeobis mier uzrunvelyofilni arian Tarjimnis momsaxureobiT<br />
(muxli 4, gamgeobis samuSao ena, punqti 2);<br />
2. gamgeobis aparatis funqcia: organizeba gauwios gamgeobis<br />
urTierTobas saxelmwifo xelisuflebis organoebTan,<br />
<strong>da</strong>wesebulebebTan, sawarmoebTan, sazogadoebriv organizaciebTan <strong>da</strong><br />
moqalaqeebTan (muxli 13, gamgeobis aparati, punqti 2);<br />
3. gamgeobis rwmunebuli: b) uzrunvelyofs mosaxleobis kavSirs<br />
adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis organoebTan (muxli 25, gamgeobis<br />
rwmunebuli, punqti 3);<br />
sajarooba<br />
4. gamgeblis uflebamosilebas ganekuTvneba: <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
socialur-ekonomikuri ganviTarebisa <strong>da</strong> biujetis proeqtis,<br />
agreTve sakrebulos <strong>da</strong>valebiT sakrebulos sxva ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
proeqtebis sajaro ganxilvebis organizeba (muxli 7, gamgeblis<br />
uflebamosileba, punqti 1);<br />
5. gamgeobis aparatis funqciaa: organizaciul-teqnikurad<br />
uzrunvelyos gamgeobis samuSao TaTbirebis, agreTve gamgeobis<br />
struqturuli erTeulebis, teritoriuli marTvis organoebisa <strong>da</strong><br />
gamgeobis Tanamdebobis pirebis mier sxva RonisZiebebis Catareba.<br />
uzrunvelyos gamgeobis saqmianobis Sesaxeb operatiuli<br />
informaciis momzadeba <strong>da</strong> gamoqveyneba (muxli 13, gamgeobis aparati,<br />
punqti 2);<br />
6. safinanso-sabiujeto samsaxuris funqciaa: monawileobis miReba<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis sajaro ganxilvebSi<br />
(muxli 14, safinanso-sabiujeto samsaxuri, punqti 2);<br />
7. safinanso-sabiujeto samsaxuris funqciaa: ... sajaro ganxilvebisas<br />
gamoTqmul SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis, aRricxava, maTi analizi<br />
<strong>da</strong> Sesabamis <strong>da</strong>skvanis wardgena sakrebulosaTvis sakrebulos<br />
sxdomaze biujetis proeqtis ganxilvamde (muxli 14, safinansosabiujeto<br />
samsaxuri, punqti 2);<br />
8. ekonomikuri politikis, municipaluri qonebis marTvisa <strong>da</strong><br />
monicipaluri Sesyidvebis samsaxuris funqciaa: monawileobis<br />
miReba <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis socialur-ekonomikuri<br />
ganviTarebis programis proeqtis sajaro ganxilvebSi (muxli 15,<br />
ekon polit samsaxuri, punqti 2);<br />
9. ekonomikuri politikis, municipaluri qonebis marTvisa <strong>da</strong><br />
monicipaluri Sesyidvebis samsaxuris funqciaa: ... sajaro<br />
ganxilvebisas gamoTqmul SeniSvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis, aRricxava,<br />
maTi analizi <strong>da</strong> Sesabamis <strong>da</strong>skvanis wardgena sakrebulosaTvis<br />
sakrebulos sxdomaze socialur-ekonomikuri ganviTarebis<br />
programis proeqtis ganxilvamde (muxli 15, ekon. polit. samsaxuri,<br />
punqti 2);<br />
303
angariSvaldebuleba<br />
10. gamgeblis uflebamosilebas ganekuTvneba: weliwadSi orjer – ara<br />
ugvianes ivnisisa <strong>da</strong> dekembris bolo orSabaTisa, sajaro angariSis<br />
momzadeba <strong>da</strong> amomrCevelTa winaSe wardgena (muxli 7, gamgeblis<br />
uflebamosilebani, punqti 1);<br />
11. gamgeblis uflebamosilebas ganekuTvneba: yovelwliuri, agreTve<br />
sakrebulos <strong>da</strong>valebiT, gaweuli saqmianobis Sesaxeb angariSis<br />
momzadeba <strong>da</strong> sakrebuloSi wardgena (muxli 7, gamgeblis<br />
uflebamosilebani, punqti 1);<br />
12. gamgeblis uflebamosilebas ganekuTvneba: amomrCevelTa mier<br />
peticiis wesiT iniciirebul sakrebulos <strong>da</strong>dgenilebebis<br />
proeqtebze winas-wari <strong>da</strong>skvnebisa <strong>da</strong> wina<strong>da</strong>debebis momzadeba<br />
(muxli 7, gamgeblis uflebamosilebani, punqti 1).<br />
304
CarTuloba kriteriumi<br />
sakiTxebi 1<br />
baTumi<br />
qobuleTi<br />
xelvaCauri<br />
qe<strong>da</strong><br />
Suaxevi<br />
xulo<br />
lanCxuTi<br />
ozurgeTi<br />
Coxatauri<br />
quTaisi<br />
zestafoni<br />
wyaltubo<br />
samtredia<br />
WiaTura<br />
saCxere<br />
Terjola<br />
vani<br />
xoni<br />
tyibuli<br />
baR<strong>da</strong>Ti<br />
xaraguli<br />
Telavi<br />
axmeta<br />
gurjaani<br />
yvareli<br />
dedofliswyaro<br />
lagodexi<br />
sagarejo<br />
siRnaRi<br />
duSeTi<br />
TianeTi<br />
# 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23<br />
24<br />
Tbilisi<br />
<strong>da</strong>narTi #2<br />
<strong>CarTulobis</strong>, sajaroobis, <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxebi sakrebuloebis reglamentebSi<br />
raWa-leCxumi<br />
mcxeTa<br />
aWara guria imereTi kaxeTi <strong>da</strong> qvemo<br />
samegrelo-zemo svaneTi samcxe-javaxeTi<br />
qvemo qarTli<br />
mTianeTi<br />
svaneTi<br />
0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 1 0 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 0 1 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
mcxeTa<br />
yazbegi<br />
ambrolauri<br />
lentexi<br />
oni<br />
cageri<br />
foTi<br />
abaSa<br />
senaki<br />
zugdidi<br />
martvili<br />
walenjixa<br />
xobi<br />
Cxorowyu<br />
mestia<br />
adigeni<br />
aspinZa<br />
axalqalaqi<br />
axalcixe<br />
borjomi<br />
ninowmin<strong>da</strong><br />
rusTavi<br />
gar<strong>da</strong>bani<br />
bolnisi<br />
marneuli<br />
dmanisi<br />
TeTriwyaro<br />
walka<br />
gori<br />
Si<strong>da</strong><br />
qarTli<br />
kaspi<br />
qareli<br />
xaSuri<br />
305
angariSvaldebuleba sajarooba kriteriumi<br />
sakiTxebi 1<br />
baTumi<br />
qobuleTi<br />
xelvaCauri<br />
qe<strong>da</strong><br />
Suaxevi<br />
xulo<br />
lanCxuTi<br />
ozurgeTi<br />
Coxatauri<br />
quTaisi<br />
zestafoni<br />
wyaltubo<br />
samtredia<br />
WiaTura<br />
saCxere<br />
Terjola<br />
vani<br />
xoni<br />
tyibuli<br />
baR<strong>da</strong>Ti<br />
xaraguli<br />
Telavi<br />
axmeta<br />
gurjaani<br />
yvareli<br />
dedofliswyaro<br />
lagodexi<br />
sagarejo<br />
siRnaRi<br />
duSeTi<br />
# 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64<br />
25<br />
26<br />
27<br />
28<br />
29<br />
30<br />
31<br />
32<br />
33<br />
34<br />
35<br />
36<br />
37<br />
38<br />
39<br />
40<br />
41<br />
42<br />
43<br />
44<br />
45<br />
46<br />
47<br />
48<br />
49<br />
Tbilisi<br />
aWara<br />
guria imereTi kaxeTi<br />
TianeTi<br />
1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1<br />
0 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 0 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1<br />
1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0<br />
1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
1 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1<br />
1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0<br />
0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 1 0 1 0 0 0 0<br />
1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
0 1 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0<br />
1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1<br />
1. sakiTxebis CamonaTvali ix. Semdeg gverdze<br />
mcxeTa<br />
mTianeTi<br />
mcxeTa<br />
yazbegi<br />
raWa-leCxumi<br />
<strong>da</strong> qvemo<br />
svaneTi<br />
ambrolauri<br />
lentexi<br />
oni<br />
cageri<br />
foTi<br />
abaSa<br />
samegrelo-zemo svaneTi samcxe-javaxeTi qvemo qarTli<br />
senaki<br />
zugdidi<br />
martvili<br />
walenjixa<br />
xobi<br />
Cxorowyu<br />
mestia<br />
adigeni<br />
aspinZa<br />
axalqalaqi<br />
axalcixe<br />
borjomi<br />
ninowmin<strong>da</strong><br />
rusTavi<br />
gar<strong>da</strong>bani<br />
bolnisi<br />
marneuli<br />
dmanisi<br />
TeTriwyaro<br />
walka<br />
gori<br />
Si<strong>da</strong><br />
qarTli<br />
kaspi<br />
qareli<br />
xaSuri<br />
306
<strong>CarTulobis</strong>, sajaroobisa <strong>da</strong> <strong>angariSvaldebulebis</strong> sakiTxebi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis sakrebulos sarekomen<strong>da</strong>cio<br />
debulebaSi<br />
(reglamentSi)<br />
CarTuloba<br />
1. sakrebulos Ria sxdomebze <strong>da</strong>swrebis ufleba aqvT gamgebels (mers),<br />
gamgeobis (meriis) struqturuli <strong>da</strong> teritoriuli organos<br />
xelmZRvanelebs; sakrebulos aparatis <strong>da</strong> sakrebulos fraqciaTa<br />
TanamSromlebs, sakrebuloSi akreditirebul masobrivi informaciis<br />
saSualebaTa warmomadgenlebs (muxli 9, sakrebulos sxdomaze<br />
<strong>da</strong>swrebis wesi, punqti 1);<br />
2. pirebi, romlebic mowveulni arian sakrebulos sxdomaze<br />
gansaxilvelsakiTxze monawileobis misaRebad, sakrebulos<br />
<strong>da</strong>rbazSi Semodian sakrebulos sxdomis Tavmjdomaris mowveviT <strong>da</strong><br />
toveben <strong>da</strong>rbazs Sesabamisi sakiTxis ganxilvis<br />
<strong>da</strong>mTavrebisTanave (muxli 9, sakrebulos sxdomaze <strong>da</strong>swrebis wesi,<br />
punqti 2);<br />
3. sakrebulos `Ria karis~ sxdomaze sakrebulos wevrebi ismenen<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi registrirebul amomrCevelTa gamosvlebs<br />
(muxli 11, sakrebulos "Ria karis" sxdoma, punqti 2);<br />
4. `Ria karis~ sxdomaSi monawileobis misaRebad <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi registrirebulma amomrCevelma gancxadebiT un<strong>da</strong><br />
mimarTos sakrebulos aparats Ria sxdomis Catarebamde sami dRiT<br />
adre mainc (muxli 11, sakrebulis "Ria karis" sxdoma, punqti 3);<br />
5. sakrebulos aparatis registraciaSi atarebs Semosul gancxadebebs<br />
<strong>da</strong> ganmcxadeblebTan SeTanxmebiT adgens `Ria karis~ sxdomaSi<br />
gamomsvlelTa sias (muxli 11, sakrebulos "Ria karis" sxdoma, punqti<br />
4);<br />
6. `Ria karis~ sxdomaSi monawileTa rigiToba ganisazRvreba<br />
gancxadebis Semotanis rigis mixedviT (muxli 11, sakrebulos "Ria<br />
karis" sxdoma punqti 5);<br />
7. `Ria karis~ sxdomaSi monawile yvela pirs eZleva gamosvlisaTvis<br />
ara umetes 5 wuTi (muxli 11, sakrebulos "Ria karis" sxdoma, punqti<br />
6);<br />
8. `Ria karis~ sxdomaze <strong>da</strong>smul sakiTxebze debatebi ar imarTeba.<br />
`Ria karis~ sxdomaze gamomsvleli amomrCevlisaTvis<br />
<strong>da</strong>zustebisaTvis kiTxvis <strong>da</strong>smis ufleba aqvs mxolod sxdomis<br />
Tavmjdomares (muxli 11, sakrebulos "Ria karis" sxdoma, punqti 7);<br />
9. komisias ufleba aqvs mis mier gansaxilveli sakiTxebis<br />
mosamzadeblad gamgeobis (meriis) Sesabamisi samsaxurebis,<br />
samecniero <strong>da</strong>wesebulebebis, sazogadoebriobis<br />
warmomadgenlebisagan konkretul sakiTxTa mosamzadebelad Seqmnas<br />
komisiis samuSao jgufebi. (muxli 30, komisiis muSaobis wesi, punqti<br />
7);<br />
10. sakrebulos gamsvleli sxdomis Catarebaze ga<strong>da</strong>wyvetilebas iRebs<br />
sakrebulo sakrebulos sxdomaze an sakrebulos biuro sakrebulos<br />
morigi sxdomebs Soris periodSi: g) <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulSi<br />
307
Semavaladministraciul erTeulSi registrirebul amomrCevelTa<br />
3%-is moTxovniT (muxli 47, sakrebulos gamsvleli sxdoma, punqti 2);<br />
11. sakrebulos sxdomis organizaciul-teqnikur uzrunvelyofis<br />
mizniT sakrebulos aparati: b) adgenen mowveul pirTa sias <strong>da</strong><br />
sakrebulos Tavmjdomaris mier misi <strong>da</strong>mtkicebis Semdeg<br />
uzrunvelyofen am pirTa gafrTxilebas (muxli 48 sakrebulos<br />
sxdomis organizaciul-teqnikuri uzrunvelyofa, punqti 2);<br />
12. sakrebulos riggareSe sxdoma moiwveva: e) <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
teritoriaze registrirebul amomrCevelTa saerTo raodenobis<br />
aranakleb 3%-is moTxovniT (muxli 50, sakrebulos riggareSe<br />
sxdomis mowveva, punqti 1);<br />
13. sakrebulos morigi sxdomis bolo dRis pirvel naxevarSi<br />
gamgeblis (meris) <strong>da</strong> gamgeobis (meriis) Tanamdebobis pirebTan<br />
erTad imarTeba sakrebulos `Ria karis~ sxdoma <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi registrirebul amomrCevelTa monawileobiT. xolo dRis<br />
meore naxevarSi sakrebulo ismens gamgeblis (meris) <strong>da</strong> gamgeobis<br />
(meriis) samsaxurebis informaciebs maTi saqmianobis Sesaxeb (muxli<br />
53, sakrebulos sxdomis ganrigi, punqti 4);<br />
14. sajaro ganxilvis mowyobis safuZvelia: g) <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi<br />
registrirebul amomrCevelTa aranakleb 3%-is moTxovna (muxli 56,<br />
sakiTxis sajaro ganxilva, punqti 2);<br />
15. sajaro ganxilvis sxdomaze gasatan sakiTxze ga<strong>da</strong>wyvetilebaTa<br />
proeqtebis gamoqveynebi<strong>da</strong>n 10 dRis va<strong>da</strong>Si <strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi<br />
registrirebul amomrCevels, sazogadoebriv, politikur<br />
organizaciebs <strong>da</strong> moqalaqeTa jgufebs ufleba aqvT sakrebulos<br />
aparats miawodon TavianTi wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> gamoyon momxsenebeli<br />
sakrebulos sxdomaze monawileobis misaRebad (muxli 56, sakiTxis<br />
sajaro ganxilva, punqti 4);<br />
16. sakrebulos sajaro ganxilvis sxdoma iwyeba <strong>TviTmmarTvel</strong><br />
erTeulSi registrirebul amomrCevlis, sazogadoebriv, politikur<br />
organizaciebis <strong>da</strong> moqalaqeTa jgufebis warmomadgenelTa<br />
gamosvliT am debulebiT (reglamentiT) <strong>da</strong>dgenili sityviT<br />
gamosvlis wesis Sesabamisad (muxli 56, sakiTxis sajaro ganxilva,<br />
punqti 5);<br />
17. sakrebuloSi samarTlebrivi aqtis iniciirebis (Setanis) ufleba<br />
aqvs: e) amomrCevelTa saerTo raodenobis 3%-s peticiis wesi (muxli<br />
67, sakrebuloSi samarTlebrivi aqtis inicirebis wesi, punqti 1);<br />
18. wina<strong>da</strong>debebi <strong>da</strong> normatiuli aqtis proeqtebi CaiTvleba peticiis<br />
wesiT Semotanilad <strong>da</strong> sakrebulos sxdomaze ganixileba Tu am<br />
wina<strong>da</strong>debas an normatiuli aqtis proeqts xels awers<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong> erTeulSi registrirebuli ara nakleb 1000<br />
amomrCeveli <strong>da</strong> arsebobs sakrebulos aparatis <strong>da</strong>skvna xelmoweraTa<br />
Catarebis kanonierebisa <strong>da</strong> xelmowerebis namdvilobis Sesaxeb<br />
(muxli 74, peticiis wesiT Semotanil wina<strong>da</strong>debaTa <strong>da</strong> normatiuli<br />
aqtis proeqtTa ganxilva, punqti 1);<br />
19. peticiis wesiT <strong>da</strong>yenebuli sakiTxebi sakrebulos sxdomis dRis<br />
wesrigSi Seitaneba Semotani<strong>da</strong>n erTi Tvis va<strong>da</strong>Si, Tu peticiiT<br />
sakiTxis ganxilvis ufro gviani va<strong>da</strong> ara aris miTiTebuli.<br />
sakrebulos aparati Semotanili sakiTxis iniciatorebs sxdomis<br />
dRes erTi kviriT adre mainc acnobebs. wina<strong>da</strong>debis an normatiuli<br />
308
aqtis proeqtis sainiciativo jgufs ufleba aqvs gamohyos<br />
momxsenebeli, romelic saTaTiro xmis uflebiT monawileobis<br />
sakiTxis ganxilvaSi, sakrebulosa <strong>da</strong> Sesabamisi komisiis sxdomebze.<br />
warmodgenili normatiuli aqtis proeqtis xasiaTis mixedviT<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebis gamotana xdeba saerTo wesiT (muxli 74, peticiis<br />
wesiT Semotanil wina<strong>da</strong>debaTa <strong>da</strong> normatiuli aqtis proeqtTa<br />
ganxilva, punqti 2);<br />
20. aparatis ZiriTadi funqciebia: g) organizeba gauwios sakrebulos<br />
urTierTobas gamgeobasTan, saxelmwifo xelisuflebis organoebTan,<br />
<strong>da</strong>wesebulebebTan, sawarmoebTan, sazogadoebriv organizaciebTan <strong>da</strong><br />
moqalaqeebTan (muxli 106, sakrebulos aparatis funqciebi, punqti 3);<br />
21. moqalaqeebi am reglamentiT <strong>da</strong>dgenili wesis Sesabamisad<br />
Tavisuflad SeiZleba <strong>da</strong>eswron sakrebulosa <strong>da</strong> sakrebulos<br />
organoebis sxdomebs (muxli 108, moqalaqeTa monawileoba<br />
sakrebulosa <strong>da</strong> sakrebulos organoebis sxdomebSi);<br />
22. municipalitetis teritoriaze registrirebul aranakleb ----<br />
amomrCevels ufleba aqvs peticiis wesiT sakrebuloSi Seitanos<br />
sakrebulos <strong>da</strong>dgenilebis proeqti (muxli 110, normatiuli aqtis<br />
inicireba peticiis wesiT, punqti 1);<br />
23. peticiis wesiT normatiuli aqtis iniciirebisaTvis saWiroa: a)<br />
peticia xelmowerili iyos aranakleb --- amomrCevlis mier (muxli<br />
110, normatiuli aqtis inicireba peticiis wesiT, punqti 2);<br />
24. lobisturi saqmianoba sakrebuloSi <strong>da</strong>iSveba ,,lobisturi<br />
saqmianobis Sesaxeb~ saqarTvelos kanoniT <strong>da</strong>dgenili wesiT (muxli<br />
111, lobisturi saqmianoba sakrebuloSi);<br />
sajarooba<br />
25. sakrebulos sxdomaTa <strong>da</strong>rbazSi cal-calke un<strong>da</strong> iyos gamoyofili<br />
adgilebi <strong>TviTmmarTvel</strong>obis aRmasrulebeli organos Tanamdebobis<br />
pirTaTvis, sakrebuloSi akreditirebul masobrivi informaciis<br />
saSualebaTa warmomadgenlebisa <strong>da</strong> sakrebuloSi mowveuli<br />
pirebisaTvis (muxli 8, sakrebulos sxdomaTa <strong>da</strong>rbazi, punqti 3);<br />
26. sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebiT SeiZleba moewyos sakrebulos Ria<br />
sxdomebis radio <strong>da</strong> tele transliacia, agreTve transliacia<br />
internetis meSveobiT (muxli 10, sakrebulos sxdomebis translacia,<br />
punqti 1);<br />
27. sakrebulos sxdomis transliacias uzrunvelyofs sakrebulos<br />
aparati (muxli 10, sakrebulos sxdomebis translacia, punqti 2);<br />
28. yoveli morigi sxdomebis bolo dRis pirvel naxevarSi tardeba<br />
sakrebulos `Ria karis~ sxdoma (muxli 11, sakrebulos "Ria karis"<br />
sxdoma, punqti 1);<br />
29. sakrebulos aparati uzrunvelyofs `Ria karis~ sxdomis oqmis<br />
Sedgenas, sxdomaze <strong>da</strong>smul sakiTxebis aRricxvas <strong>da</strong> warudgens<br />
sakrebulos biuros uaxloes sxdomas, romelic iRebs<br />
ga<strong>da</strong>wyvetilebas warmodgenil sakiTxebis Sesabamis komisiisaTvis<br />
an/<strong>da</strong> gamgeblisaTvis (merisaTvis) gansaxilvelad ga<strong>da</strong>cemis Sesaxeb<br />
(muxli 11, sakrebulos "Ria karis" sxdoma, punqti 8);<br />
30. sakrebulos biuros sxdomebi sajaroa (muxli 22, biuros muSaobis<br />
wesi, punqti 1);<br />
309
31. komisiis sxdoma sajaroa (muxli 30, komisiis muSaobis wesi, punqti<br />
1);<br />
32. gancxadeba sakrebulos pirveli sxdomis Catarebis adgilisa <strong>da</strong><br />
drois Sesaxeb qveyndeba adgilobriv gazeTebSi, masobrivi<br />
informaciis sxva saSualebebSi an sxva wesiT ecnobebaT sakrebulos<br />
wevrebs sxdomis Catarebamde ori dRiT adre mainc (muxli 39,<br />
sakrebulos pirveli sxdomis mowveva, punqti 2);<br />
33. sakrebulos sxdomis organizaciul-teqnikur uzrunvelyofis mizniT<br />
sakrebulos aparati: e) saqarTvelos kanonmdeblobisa <strong>da</strong> am<br />
debulebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT uzrunvelyofen sakrebulos sxdomis<br />
oqmis Sedgenas, sakrebulos mier miRebul ga<strong>da</strong>wyvetilebebis<br />
gaformebas, gamoqveynebas <strong>da</strong> <strong>da</strong>gzavnas (muxli 48, sakrebulos<br />
sxdomis organizaciul-teqnikuri uzrunvelyofa, punqti 2);<br />
34. sakrebulos Tavmjdomare moTxovnis wardgeni<strong>da</strong>n sami dRis va<strong>da</strong>Si<br />
am debulebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT aqveynebs cnobas riggareSe sxdomis<br />
mowvevis Sesaxeb <strong>da</strong> moTxovnis (wina<strong>da</strong>debis) wardgeni<strong>da</strong>n erTi<br />
kviris va<strong>da</strong>Si iwvevs sakrebulos riggareSe sxdomas an moTxovnis<br />
(wina<strong>da</strong>debis) wardgeni<strong>da</strong>n sami dRis va<strong>da</strong>Si aqveynebs motivirebul<br />
uaryofiT pasuxs (muxli 50, sakrebulos riggareSe sxdomis mowveva,<br />
punqti 3);<br />
35. sakrebulos mier ga<strong>da</strong>sawyvet calkeul sakiTxze SeiZleba moewyos<br />
sajaro ganxilva (muxli 56, sakiTxis sajaro ganxilva, punqti 1);<br />
36. sajaro ganxilvis dros sakrebulos ga<strong>da</strong>wyvetilebis proeqti <strong>da</strong><br />
yvela alternatiuli proeqti Tu wina<strong>da</strong>deba un<strong>da</strong> iqnes<br />
gamoqveynebuli am debulebiT (reglamentiT) <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
sakrebulos mier sxdomis <strong>da</strong>wyebamde 10 dRiT adre mainc (muxli 56,<br />
sakiTxis sajaro ganxilva, punqti 3);<br />
37. sakrebulos safinanso-sabiujeto komisiis <strong>da</strong>skvna, sakrebulos<br />
fraqciebis, sakrebulos sxva komisiebis, agreTve sakrebulos<br />
wevrebis wina<strong>da</strong>debebi, SeniSvnebi <strong>da</strong> Sefasebebi biujetis proeqtis<br />
warmodgeni<strong>da</strong>n erTi kviris va<strong>da</strong>Si bardeba sakrebulos aparats,<br />
romelic uzrunvelyofs <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis<br />
proeqtTan erTad maT gamoqveynebas sajaro ganxilvisaTvis (muxli<br />
70, <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqtis ganxilvisa <strong>da</strong><br />
miRebis wesi, punqti 6);<br />
38. sakrebulo <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis biujetis proeqts ixilavs<br />
sakrebulos sxdomaze sajaro ganxilviT am debulebiT<br />
(reglamentiT) <strong>da</strong>dgenili wesiT sakrebulos safinanso-sabiujeto<br />
komisiis <strong>da</strong>skvnis, fraqciebisa <strong>da</strong> sakrebulos wevrTa wina<strong>da</strong>debebis<br />
gamoqveynebi<strong>da</strong>n, arauadres erTi kvirisa (muxli 70, <strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeulis biujetis proeqtis ganxilvisa <strong>da</strong> miRebis wesi, punqti 5)<br />
39. sxdomis oqmi sajaroa (gar<strong>da</strong> im sakiTxebisa, romelic ganxiluli<br />
iqna <strong>da</strong>xurul sxdomaze) (muxli 102, sakrebulos sxdomis oqmis<br />
Senaxvisa <strong>da</strong> sargeblobis wesi, punqti 2);<br />
40. aparatis funqciaa uzrunvelyos sakrebulos efeqturi<br />
saqmianobisaTvis Sesabamisi pirobebis Seqmna, gauwios <strong>da</strong>xmareba<br />
sakrebulos wevrebs maTi uflebamosilebis ganxorcielebaSi,<br />
mosaxleobas miawodos informacia sakrebulos saqmianobis Sesaxeb,<br />
organizaciulad uzrunvelyos moqalaqeTa urTierToba<br />
310
sakrebulosTan (muxli 106, sakrebulos aparatis funqciebi, punqti<br />
2);<br />
41. aparatis ZiriTadi funqciebia: a) organizaciulad uzrunvelyos<br />
sakrebulos, sakrebulos biuros, sakrebulos komisiebisa <strong>da</strong><br />
fraqciebis sxdomebis, agreTve sxva RonisZiebebis Catareba.<br />
uzrunvelyos sakrebulos saqmianobis Sesaxeb operatiuli<br />
informaciis momzadeba <strong>da</strong> gamoqveyneba (muxli 106, sakrebulos<br />
aparatis funqciebi, punqti 3);<br />
42. aparatis ZiriTadi funqciebia: l) uzrunvelyos masobrivi<br />
informaciis organoebTan sakrebulos muSaobis organizeba (muxli<br />
106, sakrebulos aparatis funqciebi, punqti 3);<br />
43. moqalaqeTa informirebas sakrebulos saqmianobis Sesaxeb<br />
uzrunvelyofs sakrebulos sainformacio centri. informireba<br />
xorcieldeba sakrebulos sainformacio-sakomunikacio sistemis,<br />
sakrebulos internet-portalis <strong>da</strong> beWvdiTi, aseve eleqtronuli<br />
masmediis meSveobiT (muxli 109, moqalaqeTa informireba sakrebulos<br />
saqmianobis Sesaxeb);<br />
angariSvaldebuleba<br />
44. sakrebulos aparati acnobebs `Ria karis~ sxdomaze monawile pirs<br />
mis mier <strong>da</strong>smuli sakiTxis ganxilvis mimdinareobis Sesaxeb <strong>da</strong><br />
akontrolebs <strong>da</strong>smuli sakiTxis kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenil vadebSi<br />
ga<strong>da</strong>wyvetas (muxli 11, sakrebulos "Ria karis" sxdoma, punqti 9);<br />
45. sakrebulos wevri valdebulia: g) am debulebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT<br />
Sexvdes moqalaqeebs (muxli 15, sakrebulos wevris movaleobebi,<br />
punqti 1, g);<br />
46. sakrebulos wevri valdebulia: T) aranakleb weliwadSi erTxel<br />
Caabaros angariSi amomrCevlebs gaweuli saqmianobis Sesaxeb (muxli<br />
15, sakrebulos wevris movaleobebi, punqti 1, T);<br />
47. sakrebulos wevris uflebebi: sakrebulos sxdomaze an sakrebulos<br />
komisiaSi am debulebiT <strong>da</strong>dgenili wesiT: d) gaacnos sakrebulos<br />
(sakrebulos komisias) moqalaqeTa werilebi <strong>da</strong> mimarTvebi (muxli 16<br />
sakrebulos wevris uflebebi, punqti 1, d);<br />
48. sakrebulos wevrs saqarTvelos kanonmdeblobiT <strong>da</strong>dgenili<br />
normativebis gaTvaliswinebiT, sakrebulos mier gansazRvruli<br />
limitis farglebSi adgilobrivi <strong>TviTmmarTvel</strong>i erTeulis<br />
biujeti<strong>da</strong>n unazRaurdeba sakrebulos wevris uflebamosilebis<br />
ganxorcielebis mizniT gaweuli xarjebi: d) amomrCevlebTan<br />
SexvedrebisaTvis (muxli 17 sakrebulos wevris uflebamosilebis<br />
ganxorcielebasTan <strong>da</strong>kavSirebuli xarjebis anazRaureba, punqti 1,<br />
d);<br />
49. sakrebulos aparatis funqciebia: uzrunvelyos sakrebuloSi <strong>da</strong><br />
sakrebulos Tanamdebobis pirebTan moqalaqeTa miRebis organizeba,<br />
Sesabamisi masalebis momzadeba, <strong>da</strong>valebaTa aRricxva <strong>da</strong> kontroli<br />
maT Sesrulebaze (muxli 106 sakrebulos aparatis funqciebi, punqti<br />
13, m).<br />
311
<strong>da</strong>narTi #3<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
Tbilisi<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
baTumi<br />
qobuleTi<br />
xelvaCauri<br />
qe<strong>da</strong><br />
Suaxevi<br />
xulo<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
lanCxuTi<br />
Tbilisi<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
meria 67% 50% 33% 50%<br />
sakrebulo 8% 42% 50% 33%<br />
jami 38% 46% 42% 42%<br />
aWara<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
meria 33% 25% 33% 31%<br />
sakrebulo 13% 37% 67% 39%<br />
jami 23% 31% 50% 35%<br />
gamgeoba 33% 25% 67% 42%<br />
sakrebulo 8% 5% 0% 5%<br />
jami 21% 15% 33% 23%<br />
gamgeoba 33% 25% 100% 53%<br />
sakrebulo 54% 68% 83% 69%<br />
jami 44% 47% 92% 61%<br />
gamgeoba 100% 50% 100% 83%<br />
sakrebulo 8% 21% 17% 15%<br />
jami 54% 36% 58% 49%<br />
gamgeoba 100% 50% 100% 83%<br />
sakrebulo 8% 21% 17% 15%<br />
jami 54% 36% 58% 49%<br />
gamgeoba 67% 25% 67% 53%<br />
sakrebulo 8% 26% 0% 12%<br />
jami 38% 26% 33% 32%<br />
guria<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
gamgeoba 67% 100% 100% 89%<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 83% 100% 100% 94%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
ozurgeTi sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 100% 100% 100%<br />
gamgeoba 67% 75% 100% 81%<br />
sakrebulo 100% 89% 100% 96%<br />
Coxatauri jami 83% 82% 100% 89%<br />
312
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
imereTi<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
quTaisi<br />
meria<br />
sakrebulo<br />
67%<br />
88%<br />
25%<br />
74%<br />
33%<br />
100%<br />
42%<br />
87%<br />
jami 77% 49% 67% 64%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
zestafoni sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 100% 100% 100%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
wyaltubo sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 100% 100% 100%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
sakrebulo 13% 37% 17% 22%<br />
samtredia jami 56% 68% 58% 61%<br />
WiaTura<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
100%<br />
92%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
97%<br />
jami 96% 100% 100% 99%<br />
gamgeoba 67% 100% 67% 78%<br />
saCxere<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 83% 100% 83% 89%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
Terjola sakrebulo 38% 89% 83% 70%<br />
jami 69% 95% 92% 85%<br />
gamgeoba 100% 50% 100% 83%<br />
vani<br />
sakrebulo<br />
jami<br />
96%<br />
98%<br />
100%<br />
75%<br />
100%<br />
100%<br />
99%<br />
91%<br />
xoni<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
0%<br />
17%<br />
25%<br />
37%<br />
33%<br />
17%<br />
19%<br />
23%<br />
jami 8% 31% 25% 21%<br />
gamgeoba 100% 100% 33% 78%<br />
sakrebulo<br />
tyibuli<br />
jami<br />
71%<br />
85%<br />
89%<br />
95%<br />
67%<br />
50%<br />
76%<br />
77%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
baR<strong>da</strong>Ti<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 100% 100% 100%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
xaragauli jami 100% 100% 100% 100%<br />
313
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
kaxeTi<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
Telavi<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
100%<br />
100%<br />
50%<br />
95%<br />
100%<br />
100%<br />
83%<br />
98%<br />
jami 100% 72% 100% 91%<br />
axmeta<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
67%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
89%<br />
100%<br />
jami 83% 100% 100% 94%<br />
gamgeoba 100% 50% 33% 61%<br />
gurjaani<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 75% 67% 81%<br />
gamgeoba 100% 100% 67% 89%<br />
sakrebulo 100% 84% 100% 95%<br />
yvareli jami 100% 92% 83% 92%<br />
dedofliswyaro<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
100%<br />
100%<br />
75%<br />
89%<br />
100%<br />
100%<br />
92%<br />
96%<br />
jami 100% 82% 100% 94%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
lagodexi sakrebulo 92% 100% 100% 97%<br />
jami 96% 100% 100% 99%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
sagarejo sakrebulo 29% 26% 17% 24%<br />
jami 65% 63% 58% 62%<br />
gamgeoba 100% 100% 33% 78%<br />
sakrebulo 92% 100% 100% 97%<br />
siRnaRi jami 96% 100% 67% 88%<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
mcxeTa-mTianeTi<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
duSeTi sakrebulo 96% 95% 100% 97%<br />
jami 98% 97% 100% 98%<br />
gamgeoba 67% 75% 33% 58%<br />
TianeTi sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 83% 88% 67% 79%<br />
gamgeoba 67% 75% 33% 58%<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
mcxeTa jami 83% 88% 67% 79%<br />
314
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
raWa-leCxumi <strong>da</strong> qvemo svaneTi<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
ambrolauri<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
67%<br />
100%<br />
75%<br />
100%<br />
100%<br />
100%<br />
81%<br />
100%<br />
jami 83% 88% 100% 90%<br />
gamgeoba 100% 100% 67% 89%<br />
lentexi sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 100% 83% 94%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
oni<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 100% 100% 100% 100%<br />
gamgeoba 100% 100% 67% 89%<br />
sakrebulo 96% 100% 100% 99%<br />
cageri jami 98% 100% 83% 94%<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
samegrelo-zemo svaneTi<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
foTi<br />
meria<br />
sakrebulo<br />
0%<br />
4%<br />
0%<br />
11%<br />
0%<br />
0%<br />
0%<br />
5%<br />
jami 2% 5% 0% 2%<br />
gamgeoba 67% 25% 33% 42%<br />
abaSa sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
jami 83% 63% 67% 71%<br />
gamgeoba 33% 0% 33% 22%<br />
senaki sakrebulo 17% 26% 17% 20%<br />
jami 25% 13% 25% 21%<br />
gamgeoba 33% 0% 0% 11%<br />
sakrebulo 8% 26% 0% 12%<br />
zugdidi jami 21% 13% 0% 11%<br />
martvili<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
67%<br />
83%<br />
25%<br />
100%<br />
100%<br />
83%<br />
64%<br />
89%<br />
jami 75% 63% 92% 76%<br />
gamgeoba 100% 50% 100% 83%<br />
walenjixa sakrebulo 13% 16% 17% 15%<br />
jami 56% 33% 58% 49%<br />
gamgeoba 67% 50% 67% 61%<br />
xobi sakrebulo 88% 95% 100% 94%<br />
jami 77% 72% 83% 78%<br />
gamgeoba 67% 50% 100% 72%<br />
Cxorowyu sakrebulo 21% 11% 17% 16%<br />
jami 44% 30% 58% 44%<br />
gamgeoba 67% 75% 67% 69%<br />
mestia<br />
sakrebulo<br />
jami<br />
13%<br />
40%<br />
0%<br />
38%<br />
0%<br />
33%<br />
4%<br />
37%<br />
315
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
qvemo qarTli<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
rusTavi<br />
meria<br />
sakrebulo<br />
33%<br />
4%<br />
0%<br />
11%<br />
33%<br />
67%<br />
22%<br />
27%<br />
jami 19% 5% 50% 25%<br />
gamgeoba 100% 100% 100% 100%<br />
gar<strong>da</strong>bani sakrebulo 8% 21% 17% 15%<br />
jami 54% 61% 58% 58%<br />
gamgeoba 33% 50% 33% 39%<br />
bolnisi sakrebulo 79% 100% 100% 93%<br />
jami 56% 75% 67% 66%<br />
gamgeoba 67% 25% 33% 42%<br />
sakrebulo 96% 84% 100% 93%<br />
marneuli jami 81% 55% 67% 68%<br />
dmanisi<br />
gamgeoba<br />
sakrebulo<br />
67%<br />
92%<br />
75%<br />
100%<br />
33%<br />
100%<br />
58%<br />
97%<br />
jami 79% 88% 67% 78%<br />
gamgeoba 33% 50% 33% 39%<br />
TeTriwyaro sakrebulo 58% 63% 83% 68%<br />
jami 46% 57% 58% 54%<br />
gamgeoba 67% 75% 33% 58%<br />
sakrebulo 100% 100% 100% 100%<br />
walka jami 83% 88% 67% 79%<br />
<strong>TviTmmarTvel</strong>i<br />
erTeuli<br />
gori<br />
kaspi<br />
qareli<br />
xaSuri<br />
Si<strong>da</strong> qarTli<br />
municipaluri<br />
organo CarTuloba sajarooba<br />
angariS<br />
valdebuleba jami<br />
gamgeoba 67% 100% 100% 89%<br />
sakrebulo 13% 53% 50% 38%<br />
jami 40% 76% 75% 64%<br />
gamgeoba 67% 100% 100% 89%<br />
sakrebulo 13% 42% 50% 35%<br />
jami 40% 71% 75% 62%<br />
gamgeoba 100% 50% 100% 83%<br />
sakrebulo 8% 37% 50% 32%<br />
jami 54% 43% 75% 58%<br />
gamgeoba 100% 50% 33% 61%<br />
sakrebulo 8% 32% 50% 30%<br />
jami 54% 41% 42% 46%<br />
316