Bioteknologia

__________________________ERREPORTAJEA
BIOTEKNOLOGIA
GAUR EGUNGO
ZIENTZIA

TRANSGENIKOAK
● Zer dira?
● Beste espezie
bateko geneak hartu
dituzten landare edo
animalietatik
datozen janariak
dira transgenikoak.
Genetikoki eraldatutako organismoak (GEO) ingeniaritza genetikoaren
bidez aldatutakoak dira. Beste organismo baten gene bat transgene
izenekoa sartzen zaie, edo haien gene bat kendu edo eraldatzen zaie.

Nola eta zertarako ekoizten dira
● Informazio genetikoa
manipulatuz dauden
organismoak aldatzen,
eta berriak ere sortzen,
Ingenieritza Genetikoa
erabiliz.
● Aspalditik saiatu da
gizakia uztak hobetzen
eta jateko landare hobeak
eta sendoagoak lortzen.
XX. Mendearen hasieran,
genetikaren ezagurpenek
produktibitate handiko
mutanteak lortzea
ahalbidetu zuen, landare
haziak X izpiez tratatuz.
1983An lehengo landare
trasgenikoak lortu zen.
Landare baten DNA-tik nahi den propietatea hartu eta beste landare bati bere DNA- an txertatze
zaio. Horrela, adibidez letxuga batek ur asko behar ez izateko, basamortuko kaktusaren
propietateak txertatzen zaizkio.

Aldeko eta aurkako argudioak
● Aldeko gauzak: produktu
interesgarriak ekoitzi
ditzakeela; landareetan,
gene berriak sartuz,
hauen ezaugarrik hobetu
egiten direla; elikagai
berriak sortzen dituela
ezaugarri bereziekin;
intsektuen aurka
erresistenteak direla...
etab.
● Alergiak sor
ditzakete eta
kontsumitzeko
orduan toxikoak izan
daitezke.

Aldeko eta aurkako argudioak
● Alde: nekazaritza
ekoizpena handitu
eta gose arazoak
konpontzen lagun
dezakete
transgenikoak.
● Aurka:
transgenikoak
enpresa pribatuak
sortzen dituzte eta
gero patentatu
egiten dituzte.
Zilegia al da
bizidunak
patentatzea?

Egileak
Imanol Esnal
Kristian Rubio
Mikel Sein
Amaia Turrillas
Txomin Olalde

Bioteknologia gizakiari aplikatua
(Nagore Elizegi, Maider Arratibel, Jon Delgado, Maria Garcia)

Terapia Genikoa
● Alterazio genetikoek sortzen dituzten
gaixotasunak tratatzen ditu.
● Duela gutxira arte, gaixotasun horiek tratatzeko
modu bakarra gaitzaren ondorioak arintzeko
substantziak ematea zen.
● Genea akastuna ordezkatzen du ondo
funtzionatzen duen gene batekin.

In Vivo
● Geneak zuzenean sartzen dira gaixoan. Gene
horiek han dihardute arazoa konponduz.

Ex Vivo
● Akatsa duen genea atera eta kanpoan
zuzentzen da eta ondoren berriro sartu.

Giza Genoma Proiektua
● Nukleotidoak giza kromosomen ADN kateetan
zer ordenetan kokatuta dauden jakiteko sortu.
● Nazioartean koordinatutako lehen ahalegina
(1980an hasi ziren). Helburu hauek zituen:
-Giza gene guztiak identifikatzea eta
kromosometan zer lekutan dauden jakitea
-Gene bakoitza sekuentziatzea
-Gene bakoitzak zer funtzio duen zehaztea

Egungo Ezagutzak
Giza genoma ia osorik ezagutzen da.
Lortutako emaitzak:
-Gure genomak 25.000 gene ditu
-Gure genomak 2900 milioi base pare ditu
-Geneetako asko zenbait mikroorganismo primitibotatik
datoz
-Gizakiok genetikoki oso antzekoak gara (%99,99an
berdinak gara). Arraza kontzeptuak ez du oinarririk.
-Gene bakoitzak hainbat proteinen sintesian hartzen du
parte
-Gene askok beste geneen erregulatzaile gisa jokatzen
dute.
- Oraindik ez dakigu zehazki gene guztien funtzioa.

● Terapia genikoa:
Arazoak
-Susmoak zabaldu du gizakiekin erabiltzea.
● Giza genoma proiektua:
-Ezagutzak handitu dira, gaixotasun genetikoei
eta herentziazko gaixotasunei dagokienez.
-Arazo etikoak sortu dira identitate
pertsonalarekin edota intimitatearekin ere.

● http://www.youtube.com/watch?v=ZwBZpKWwYQo
● http://www.youtube.com/watch?v=CqYYy9uTiTA