5 - Lea-Artibai Amankomunazgoa

gIZARTE ZERBITZUAK
AMANKOMUNAZGOA

Aurkezpena
Bizi-bizi
03
04
Ariketa fisikoa nagusitzean BAI, NOSKI!
Oroimenari klik
06
Zenbakiak Lantzen!
Borondatez
07
Jesus Mari Agirre eta Juan Argoitia
Zaintzaileak zaintzen
08
Zaintza familiartean
Danon artean
10
[5. Aldizkaria - 2011ko negua]
Xabin Ipiñari elkarrizketa
Agenda
12
LEA-ARTIBAI AMANKOMUNAZGOA
GIZARTE ZERBITZUAK
Xemein Etorbidea 13
48270 Markina-Xemein
Tel.: 94 616 85 58
Emaila: ongizate@lea-artibai.org
Ekintza honek Foru Aldundiaren
diru laguntza jaso du
BIZKAIKO FORU ALDUNDIA
Gizarte Ekintza eta Kultura Saila
JUBILATU ELKARTEAK
LEKEITIOKO UDALEKO Gizarte dinamizatzailea
BIZITZEN FUNDAZIOA
11 BARRI

AURKEZPENA
Biodantzak gure Osasun Emozionala nabarmenki hobetzen du, adiera emozionala
ahalbidetzen duelako, babes eta errespetuzko giro batean, juiziorik gabe, elikatze
eta sentsibilitate esparru ludiko-afektibo batean.
Biodantza taldean egiten da beti, inoiz ez bakarka.
Helburua, batez ere, pertsona bakoitzaren indarrak
estimulatzea da, era progresibo, erraz eta ludiko
batean. Gure emozioak adierazteko espazioa ahalbidetzen
du, musika eta mugimendu osatzaileen bidez.
Gutxi gorabehera gizakien bi mila gaixotasunek jatorri
emozionala dute (Arthur Jones).
• Biodantzak, Emozioen berezko adierazpena errazten
du.
• Biodantzak, Estresa prebenitu eta gutxitzen
du (emozionala eta/edo fisikoa).
• Biodantzak, Bizi-energia estimulatzen du.
• Biodantzak, Depresioa gainditzen laguntzen
du.
• Biodantzak, SENTITZERA gonbidatzen du
pentsatzera baino gehiago.
• Biodantzak, Autoestimua eta balioztapena
handitzen ditu.
• Biodantzak, Gizarte-fobiak eta lotsa gainditzen
laguntzen du.
• Biodantzak, Sormena garatzen du.
• Biodantzak, Afektibitatea eta giza-harremanak
lantzen ditu.
• Biodantzak, Afektua eman eta jasotzea bideratzen
du.
• Biodanzak, Pixkanaka ohiturak aldatzen
laguntzen du.
• Biodanzak, Bizi-estilo osasuntsuagoa eta senezkoa
sustatzen du.
• Biodantzak, Bizi-kalitatea hobetzen du orokorrean.
• Biodanzak, Bizitzarako gaitasunak garatzen ditu.
Biodantzak harreman eta komunikazio afektiboaren
prozesuak nabarmenki hobetzen ditu, oraingo garaia
era sentikor, elikagarri eta aberasgarri batean bizitzeko
aukera emanez.
Erregulartasunez praktikatu ezkero, eraginak maila ezberdinetan
ematen dira:
• Inmunologikoa: biorritmoak egokitu, gorputza eta
bere beharrak entzunez; emozioetatik jokatzen du
zuzenean azaleko geruzatik pasatu gabe; sentimendutik
jokatzen du, ez pentsamendutik.
• Homeostatikoa: gorputzak barneko oreka mantentzeko
duen gaitasuna egokitzen du, kanpoan aldaketak
egon arren.
• Afektibo-motorea: musika eta dantzaren bidez,
naturaltasuna eta gozatzeko gaitasuna berreskuratzen
ditugu eta gure gaitasun-adierazkorra ere hobetzen
da.
• Existentziala: afektibitatearen bidez, lotura errazten
du: norberarekin, besteekin, ingurunearekin.
Biodantzak Osasun eta Autoezagupen bide bat eskaintzen
digu, bizipenekoa eta gozamenetik zuzendua.
aldizkaria 3

BIZI-BIZI
erreportaia
"Tenemos un remedio inmediato, seguro y confiable para algunos de los principales riesgos de
salud relacionados con el consumo no saludable. Es gratis. Funciona para ricos y pobres,
para hombres y mujeres, para jóvenes y mayores; es La Actividad física,
al menos treinta minutos todos los días."
Gro Harlem Brundtland. Directora general.
OMS Asamblea Mundial de la salud 2002
Adinean aurrera goazen heinean, ariketa fisiko gutxiago egiten
dugu, eta gaixotasun kronikoak gehitu egiten dira. Honek, era
berean, eragina dauka ariketa fisikoan, hau da, gaixotasun kroniko
bat edukitzeak ariketa fisikoa egiteko aukerak gutxitzen ditu, eta alderantziz,
ariketa fisiko gutxi egiten badugu gaixotasun kronikoak edukitzeko
aukera gehiago izango dugu.
Egiaztatuta dago ariketa fisikoa oinarrizkoa dela osasuna mantentzeko.
Aditu eta nazioarteko erakunde guztiek gomendatzen dute, bai gazteei
eta baita pertsona nagusiei ere.
Bizitza sedentarioak gure osasuna kaltetzen du, eta horregatik gure
nagusitze-prozesuaren arduradunak izan behar gara. Ariketa fisikoak
gaixotasuna saihesten laguntzen du, eta baita funtzio fisiko, psikologiko
eta sozialak mantentzen ere. Halaber, independiente eta baliogarriago
egiten gaitu.
Ariketa fisikoa egiten hasi aurretik, kontutan izan behar dugu pertsona
nagusiek horri buruz izan ditzaketen ideiak, bereziki kirola egitera ohituta
ez daudenean. Ondoren, ariketa fisikoari buruzko ideia negatiboak
ageri dira:
- Osasuntsu egon behar da kirola egiteko.
Pertsona nagusi ugarik uste dute ariketa fisikoa egiteko osasuntsu
egon behar dela. Ariketa fisikoak pertsona nagusien osasuna hobetu
dezake, baita gaixotasun kronikoak dituzten pertsonena nagusiena ere.
- Zaharregia naiz kirola egiten hasteko.
Inor ez da hain zaharra ariketa fisikoa egiten hasteko. Ariketa norbere
adin eta egoerara egokituz gero, ez dago inongo arazorik.
- Ez dut astirik ariketa fisikoa egiteko.
Ariketa fisikoa egiteko ez da ezinbestekoa egunaren atal bat libre
edukitzea. Gure eginbeharretara egokitu dezakegu (erosketak egitera
oinez joan, etxeko lanak egin, zaletasun aktiboak bilatu, etab).
4 aldizkaria
Adinak ez du ariketa fisikoa egiteko
oztopo bat suposatu behar. Ariketa fisikoa
egiteak aldaketa positiboak eta gaitasun
fisikoaren hobetzea dakartza, bai pertsona
gazteetan eta baita pertsona nagusietan.
Ariketa fisikoa praktikatzeko aukerak
oso ugariak dira. Bueltatxo sinple batetik
hasita, kirol konkretu batean bukatu arte.
Garrantzitsuena aktibitate hau gure forma
fisiko eta gaitasunetara egokitutakoa izatea
da.
Bestalde, lortu nahi duguna egunero
egiten dugun aktibitate-maila handitzea da,
hau da, ariketa fisikoa erregulartasunez egitea.
Horretarako errazagoa izango da gogoko
dugun aktibitateren bat bilatzea.
HASI AURRETIK, KONTUTAN IZAN:
- Gure osasun maila neurtu eta egoera
fisikoa baloratu.
- Sendagileari kontsultatu.
- Aktibitate fisikoarekin iraunkorra izatea
komeni da, ohiturak sortzea.
- Era askotako aktibitateak bilatu, eta
praktikatu.
- Ordu erditik ordu baterako iraupenarekin.
- Intentsitatea baxu-ertaina izan behar
da, eta gure gaitasunekiko egokia.
- Lagunekin praktikatu ezkero, leialtasuna
lortzen da.
- Dibertigarria izan behar da.
- Frekuentzia: Astean 3-5 aldiz praktikatu.

Ikerketa ezberdinek diotenaren arabera, ariketa fisikoak gaitasun muskularra
hobetzeaz gain, erresistentzia, oreka, artikulazioen mugikortasuna, malgutasuna,
bizkortasuna, ibiltzeko abiadura eta koordinazio fisikoa hobetzen ditu.
Halaber, aktibitate fisikoak metabolismoan, odolaren presioan eta pisuaren
kontrolean laguntzen du. Datu epidemiologikoek diotenez, ariketa fisikoa erregulartasunez
eta energikoki egitea, gaixotasun kardiobaskular, osteoporosis,
diabetes, eta kantzer mota batzuk edukitzeko arrisku gutxiagorekin erlazionatuta
dago.
Ariketa fisikoa erregulartasunez egiteak beste onura hauek ere ekar ditzake:
• Funtzio fisiko eta psikikoa altu mantendu.
• Gizarte harremanak mantentzen lagundu.
• Egonkortasuna, indarra eta tonu fisikoa hobetu.
• Osasun arazoak hobetu: bihotzeko gaixotasunak, gaixotasun kardiobaskularrak.
• Tentsioa hobetu.
• Pisua kontrolatu.
Orokorrean, gure bizi-kalitatea hobetzen du, estresa gutxitzen du eta osasun
hobeago bat edukitzen laguntzen digu. Ondorioz, hasi gaitezen ariketa fisikoa
praktikan jartzen!
Lehen esan dugun bezala, ariketa fisikoa aukeratu baino lehen gure gaitasunak
kontutan izan behar ditugu.
4 kontzeptu ikasi behar ditugu: erresistentzia, indarra, malgutasuna eta
oreka.
ERRESISTENTZIA: Aktibitate hauek epe luzez egin ezkero arnasketa frekuentzia
eta frekuentzia kardiakoa hobetzen da. Adibideak: Arin ibili, igeriketa,
dantza, bizikleta, eskailerak igotzea, etab.
INDARRA: Muskuluak eta hezurrak garatzen dituzte. Adibideak: Besoak
eta hankak leku ezberdinetara luzatu, aulki batetik altxatu eta eseri, pisuak
erabili, etab.
OREKA: Edonon eta edozein momentutan praktikan jarri daiteke.
Adibideak: Lehenengo orpoa ta gero behatz punta jarriz ibili, aulkitik altxatu
eta eseri eskuak jarri gabe, etab. Oreka eta jarrera hobetzean, ariketa
hauekin erortzeak eta mokor apurketak hobetu daitezke.
MALGUTASUNA: Gorputzaren malgutasuna hobetzen duten ariketak dira,
adibidez, flexioak, eta luzapenak. Gorputza malgu mantentzen laguntzen
dute, eta artikulazioen mugikortasuna hobetzen dute. Bizitza independiente
bat egiteko mugimendu askatasun gehiago ematen digu, eguneroko
eginbeharrak errazago jarriz.
• IBILTZEA: Ariketa erraz eta dibertigarria
da, eta pertsona nagusi gehienek
praktikatzen dute. Sistema kardiobaskularra
eta bizkortasuna hobetzen
laguntzen digu. Egunero 30
minutu baino gehiago, erritmo onean,
gelditu gabe, eta jendearekin ahal
bada.
• TAI-CHI: Oreka, malgutasuna, eta
sistema kardiobaskularra hobetzen
ditu.
• MANTENTZE-GIMNASIA: Herri
askotan aktibitate ugari antolatzen
dira, eta pisua galtzeko eta besteekin
erlazionatzeko aukera ezinhobea
suposatzen dute.
• DANTZA: Dantza motaren arabera
intentsitatea aldakorra izango da.
Gure gustokoen araberako bat aukeratu
eta gozatu! Animoarentzako oso
ona da.
• IGERIKETA: Arnasketarako onuragarria
da.
• Eguneroko AKTIBITATE EZBER-
DINAK: eskailerak igo, etxea garbitu,
erosketak egin, leku gehienetara ibiltzen
joan, etab.
aldizkaria 5

2
Oroimenari KLIK
6 aldizkaria
4
5
08
Eguneroko zereginak egiteko beharrezkoa izaten dugu
zenbakiekin lan egitea. Erosketarako zenbat diru
eraman behar dudan kalkulatzeko, erosketa egin
ondoren bueltak ondo eman dizkidaten frogatzeko,
batuketa bat egiteko, etab. Ariketa hauek egiten
ditugunean kalkulua lantzen ari gara.
Kalkulua bizitza osoan zehar
lantzen dugu, baina nagusiak
egiten garen heinean,
gutxiago erabiltzen dugun funtzio
bat da (erretiratu ostean beharrizan
gutxiago izaten delako, kalkulagailua
erabiltzen dugulako, ez
erabiltzeagatik ahazten doalako,
9
etab).
Horregatik, kalkuluko ariketak
egin aurretik kontutan izan behar
ditugu ondorengo gauzak:
Pertsona nagusiaren ikasketamaila
(ea analfabetoa den, biderketak
egiten ikasi duen, etab) eta
aktualitatean ariketak egiten
dituen ala ez. Funtzio hau erabiltzen
ez badugu, normala da erabiltzen
hastean zailtasunak nabaritzea.
Adibidez: 6 urtetan ez badugu
biderkaketa bat egin, normala
izango da egiten hasten garen
egunean, oso zaila iruditzea, eta
gehiago egin nahi ez izatea.
Kalkulua lantzeko modu asko
daude, ez bakarrik batuketak edo
kenketak egiten: Arazo aritmetikoak,
zenbakiak ordenatu, zenbakiekin
zerrendak jarraitu, etab. Denok
dakigu kalkulagailu gabe batuketa
edo kenketa arrunt bat egiten,
baina biderkaketa edo zatiketa bat
egin behar badugu, paper gabe
gainera, gauza zailagoa bihurtzen
da. Kalkuluko ariketak egiten ditugunean
arreta eta lan-oroimena
ere lantzen ditugu. Funtzio hau
lantzeko oso ariketa desberdinak
egin daitezke, oso entretenigarriak
gainera.
91
3
6
- Batuketa eta kenketa errazak
buruz egin, kalkulagailu gabe.
Laguntza behar badugu paperean
egin.
- Erosketak egiterakoan saiatu
buruarekin kalkuluak egiten.
- Ez utzi ariketa matematikoak
egiteari (luzaroan uzten badugu,
zailagoa izango da gogoratzea
eta ahaztu egingo zaigu).
- Sudokuak, zenbakiekin ariketak,
etab.
- Euroekin kalkuluak egin.
- Datak kalkulatu.
- Arazo matematikoak egin.
- Ilobari matematikako etxeko
lanekin lagundu.
Bata bestearen ondoan dauden bi zenbaki batuta
8 edo 5 emaitza lortu
(Bi kolore ezberdinekin azpimarratu).
2631624125438645237420125367482161732812345672
345353514472737158935264829145823275262732524
362453940521738590238657235053795864783657534
262718039483627394766848932679476397465856459
403586704532437584563859653423674895645859697

elkarrizketa
BORONdateZ
Nolako lana egiten da Jubilatuen zuzendaritza batzorde
batean
Astean hiru egunetan goizetan etortzen gara, posta jasotzeko
eta erakundeekin beharrezkoak diren kudeaketak egiteko.
Ondaroako Udaletxeko eta Bizkaiko Foru Aldundiaren diru
laguntzak dauzkagu, beraz horrek eskaera ezberdinak egitea
suposatzen deusku eta egiten diren aktibitateak justifikatzea.
Bulegoko biharra da gehienbat, honetarako beste bi kide
daukaguz boluntario bezala laguntzen deuskuenak, ordenagailuan
hobeto maneiatzen direnak. Arratsaldez egunero
gagoz, 5:00etatik 7:00retara, bazkideen zalantzak argitzeko
eta ekintza ezberdinei buruz informatzeko.
[ ONDARROAKO ANTIGUAKO AMA JUBILATUEN ELKARTEKO KIDEAK ]
Jubilatuen elkarteko Zuzendaritza Batzordeko
Lehendakari eta diruzaina zarete. Nola hartu zenuten
ardura hori Noiztik zarete elkarteko lehendakari eta
diruzain, eta nolako balantzea egiten duzue
Jesus Mari: Orain dala 4 urte hartu gendun ardura hau.
Saturraranetik pasiatzen nengoela, orduko zuzendaritza
batzordeko kide bat urreratu jatan eta zuzendaritza batzordea
berrizteko beharrizana komentatu eustan. Orduko lehendakariaren
osasun egoera txarra zala eta, beharrezkoa zan
jende barria. Hau dala eta, nik lagun bati komentatu neutsan,
Juan Argoitiari, eta ordutik aurrera Zuzendaritza Batzordeko
kide gara. Hasieran ez genuen ezagutzen batzordearen funtzionamendua
eta Ondarroako Gizarte Zerbitzuetako gizarte
langile baten laguntza izan gendun diru laguntzen kudeaketarako.
4 urtetan zehar danetik ikusi dogu. Bazkideen partehartzea
oso txikia da, jendeak ez dau nahi aktibitate berrietan
partehartu. Irteeretan eta bazkarietan batez ere parte
hartzen da, baina hitzaldiak dagozanean beti gara bardinak
joaten garenak.
Zein zailtasun edo arazo sortzen dira batzorde hauetan
Eta zuzendaritza batzordea berrizterakoan
Lehen esan dogun bezala, bazkideen partehartzea oso
txikia da, jendeak ez dau nahi honelako konpromesu eta
erantzukizunik. Abenduaren 16an batzar bat egin gendun,
zuzendaritza batzordea berriztatzea beharrezkoa
dala argitzeko. 850 bazkidetik 46 bakarrik hurreratu
ziren. Momentuz inork ez dau jarri interesik. Argi utzi gendun
prozesu honetan beti gure laguntza emango gendula,
ez zala izango batbateko gauza. Batzarrean, gazteenak
diren bazkideekin beste batzar bat egitea proposatu
zan, baina oraindik ez dogu ezer egin. Ez dakigu zer gertatuko
dan hurrengo urtean. Guk urte asko daroago
zuzendaritza batzordean eta beharrezkoa da txanda
pasa egitea.
Jubilatuen elkarteko lehendakaria izatea lan boluntario
bat dela kontutan hartuz, nolako eragina dauka
zure egunerokoan
Boluntario bezala egiten dogun biharra da hau, eta esfortzu
bat suposatzen dau, eta askotan gure bizitza pertsonalean
ere eragina dauka. Gustora egiten dogu, eta egia
da bazkide batzuk eskerrak emoten deuskuezela egiten
dogun biharragatik. Baina uste dogu ez dala behar dan
bezala baloratzen. Gure ustez bazkideen erantzukizuna
ez da bakarrik kuota ordaintzea eta bazkide karneta eukitzea,
inplikazio eta partehartze handiagoa egon beharko
litzateke. Askotan exijentzia asko eta inplikazio gutxi
dagoela uste dogu.
Zein da zuzendaritza batzordeetan emakumeek duten
papera Nola hobetu daiteke
Uste dogu emakumeen partehartzea garrantzitsua dala
eta aktibitate askotan parte hartzen dabe. Badago emakume
talde bat beti laguntzeko prest dagoena. Baina
zuzendaritza batzordeko kide izatea nahi daben galdetzerakoan
ezetz esaten dabe, egia esan ez dakigu zergatik,
agian bildurra izan leike.
aldizkaria 7

ZAINTZAILEAK zaintzen
erreportaia
“Guztiz normala eta zoriontsua zen etxe batean bizi ginen, eta orain,
egunen ehuneko laurogeita hemeretzian, dena dira oihuak, depresioak, negarrak
eta erabateko zoriontasun eza. Txarrena, etxean bizi den tentsio-egoera eta
komunikazio falta da, guraso eta seme-alaben artean elkarrizketa asko egon da beti
etxean, gure etxean dena partekatu dugu. Orain jan, telebista ikusi eta isildu
edo oihu baino ez dugu egiten, besterik ez”.
Familiarteko gatazkak mendeko
pertsona bat zaintzeak
eragiten duen ondorio
negatibo arruntenetarikoa dira:
eztabaidak, oihuak, haserrealdiak,
negarrak, komunikazio falta, erruduntasun
sentimendua, tristura…
Gatazkak faktore ezberdinak bateratzean
sortzen dira, zaintza denboraldian
zehar agertu eta desagertzen
direnak.
• TENTSIO-EGOERA
OROKORTUA
• DEFINIZIO
EZBERDINTASUNAK
• ERABAKI-HARTZE
GARRANTZITSUAK
8 aldizkaria
• Familia TENTSIO HANDIKO
egoera batean aurkitzen da, ziur
aski zaintza hasi aurretik datorrena.
Beraz, oreka apurtzen ari da,
familia-sistema ahul eta zaurgarri
dago. Une hauetan dena handiesten
da, biziagotu egiten da
dena, mina beraz askoz handiagoa
da.
• Familiarteko gatazka askoren
arrazoia DEFINIZIOETAN
EZBERDINTASUNAK izatea da:
gaixotasuna zer den, zaintza
nola eman behar den, zenbatek
zaindu behar duten, zaintzaile
nagusia nola lagundu behar
den… ezberdintasun hauek batzar
batean eztabaida handiak sortzen
dituzte, adibidez.
- Familiako nagusiari zaintza
emateko erari buruzko iritzi
ezberdintasunak. Zentzu honetan
zaintzaile batek zera esaten
zuen:
"Bere neba bat hiru urtez egon
zen gurekin hitzik egin gabe
egoitzara eraman izanagatik.
Bekatua zela esaten zuen,
giza-injustizia bat"
- Zaintzaren arduraren banaketa
desegokia. Familiako kideek
zaintzan duten inplikazio maila
oso ezberdina da eta normalean
zaintzaile nagusiarengan
“gainkarga” egoera ematen da:
"Nire ahizpak ez du ardura
askorik hartzen, eta hori ez
duela egitekorik. Neba eta
ahizpa bat daukat, baina ez
dute ezer jakin nahi”
• ERABAKI GARRANTZI-
TSUAK HARTU BEHAR DIREN
UNEETAN ere gatazka handiak
agertzen dira: tratamendu medikoak,
seme-alaba ezberdinen etxeen
artean txandaketak, giza-baliabideen
erabilera (etxez-etxeko
laguntza zerbitzua, eguneko zentroa,
egoitza...). Familiako kideen
artean komunikazio falta.

Zaintzailea zaintzaren lana bera
bakarrik aurrera eramateko gai ez
dela konturatu behar da. Gainera, ez
da zaintzaren ardurari bera bakarrik
aurre egiten saiatu behar. Lehenengo
unetik familia guztiaren laguntza izatea
beharrezkoa da. Eta honetarako
beraiekin hitz egin behar da. KOMU-
NIKAZIOA BEHARREZKOA DA.
Komunikazio gaitasunak
eta asertibitatea,
honako hau
baimenduko diena >
BEREN ESKUBIDEAK
EZAGUTU ditzakete
eta praktikan ipini >
¥ Beren iritziak, beharrak eta
sentimendu positiboak adieraztea.
¥ Sentimendu negatiboak
adieraztea, adibidez ondoeza
edo atsekabea, eta kritikak egitea
familiakoen edo lagunen
errefusa edo mespretxua
jasotzeko beldurrik gabe.
¥ Beren familiakoei eta lagunei
behar dutena eskatzea.
LAGUNTZA ESKATU.
¥ Ez esaten jakitea egin nahi
ez dituzten eginkizun eta eskaerei.
¥ Beren eskubideak ezagutu
eta praktikan ipintzea zaintzaileak
beren burua hobeto zaintzen
lagunduko ditu, eta ondorioz,
beren buruekin eta besteekin
hobeto sentitzen.
Gerta daiteke zaintzaile batzuk
familia eta lagunei laguntza eskatu
izana, baina jasotako erantzuna
espero zutena ez izatea. Arrazoia
laguntza era egokian eskatu ez dela
izan daiteke: laguntza exijitu edo
oldarkortasunez eskatzea, “horrela
izan beharko lukeen” zerbait bezala,
ez dira familia eta lagunen laguntza
lortzeko estrategia gomendagarriak.
Pertsona bat zaintzearen ardura,
printzipioz, familia guztiari dagokionez,
ardura hori banatzeko modurik
onena gai hau lantzeko familiarteko
batzarrak antolatzea izan daiteke.
Egia esan familiarteko batzar
hauek arazoa hasten den lehenengo
unetik egin beharko lirateke. Ezin da
azken une arte itxaron besteekin hitz
egiteko, kulturalki oso arrunta den
arren.
Ardurak banatzea lortu ondoren
ere, familiarteko batzarrak egiten
jarraitzea garrantzitsua da, zailtasun
berriak lantzeko, beharrak komunikatzeko…
familiarteko batzarrak aberasgarriak
dira.
aldizkaria 9

DANON artean
elkarrizketa
[ NAGUSIAK ELKARTEKO LEHENDAKARIA. ]
Xabin Ipiña
Nagusiak elkarteko
lehendakaria da.
Nagusiak Bizkaiko Jubilatu eta
Pentsiodunen Elkartea da,
eta 140 elkarte inguru
batzen ditu bere baitan.
10
Biztanleriari dagokionez aldaketa sasoi batean
murgilduta gaude: Bizi-esperantza hazi egin da,
eta pertsona nagusien kolektiboa gero eta handiagoa
da. Aldaketa guzti hauei aurre egiteko
prest al gaude Ze neurri hartu beharko lirateke
Aldaketa guzti hauen aurrean prestatu gabe gaude,
pertsona nagusi gehienak ez dira konturatzen bizitza
luzapen hauek suposatzen duena, ezta gizartean
dituen ondorioetan ere. Ez daukagu bizitza-programarik
etapa luze batentzat (30 urte gutxi gora
behera). Pertsona nagusiek etapa honen erronkei
aurre egiteko rol bat behar dute, eta horretarako
jubilatu aurretik prestatu beharra dugu; egoera berri
baten aurrean gaudela kontzientziatuz. Horretarako
beharrezkoa da eginkizun bat edukitzea, bizitza
planteamendu bat, programa bat edukitzea.
aldizkaria
Zein da jubilatu eta pentsionisten
elkarteen errealitatea
Gure elkarteak garai konkretu
batean jaio ziren arreta eta
konpainia emateko, zerbitzu
hori inork eskaintzen ez zuenean;
erlazio eta aisirako gune bat edukitzea oinarrizko
beharrizan bat zen, 70.hamarkadan asko
suposatu zuelarik, bizi-esperantza laburragoa zen
unean. Helburu hauek oso ondo betetzen dira,
baina gaur egungo garapenak gainditu egin ditu;
ekintza berriak garatu behar dira, komunikazio-teknika
berriei buruzko prestakuntza eta informazioa,
“bizitzan zehar prestakuntza iraunkorrerako” estimuloak
sortu, eta esperientziaren balioa bultzatu.
Pertsona nagusien parte-hartzea instrumentalizatu,
arauak eta politika konkretuak sortu.
Jubilatuaren perfila aldatzen ari da: Gero eta
pertsona gazteagoak, prejubilatuak, emakume
gehiago… aldaketa guzti hauek zertan eragiten
diete jubilatu eta pentsiodunen elkarteei
Egia da pertsona jubilatu gazte asko dagoela, baina
oso gutxi dira elkarteetako
erantzukizunak onartzen dituztenak.
Elkarteetara 75 urteetako
pertsonak hurbiltzen dira,
adin horretararte jubilatu bezala
konpromisorik planteatzen
ez direlako. Jubilatu pasiboaren
mezuak oraindik ere eragi-

na dauka. Emakumeak erantzukizun postuetara
gehitzen ari dira; oso kreatiboak dira, eta jarrera
aktiboagoa daukate.
Dena den, elkarteak astiro astiro aldatzen ari dira,
horren seinale dira aste kulturalen hobetzea, informatikako
gelen garatzea, eta garapen pertsonaleko
tailerrak. 65-75 urteetako jubilatuak kontutan hartzen
dituen asoziazionismo bat bideratu beharko
litzateke.
Norantz zuzentzen da elkarte hauen etorkizuna
Elkarteak bi ekintza arlotan oinarritu behar dira:
A) Belaunaldiarteko planteamendu baten barnean
“Bizitzan zehar prestakuntza iraunkorrerako” programara
gehitu.
B) Pertsona nagusien egoera aztertzeko lan-taldeak
sortu, eta hauen eskubideen babeserako lan
egin.
Asko hitzegiten da zahartze aktiboaz, zahartze
osasuntsu eta partizipatibo bat bultzatzeaz. Zein
da zuen iritzia
XXI.mendearen paradigma da hau.
- Zahartze aktiboa ez da bakarrik pertsona nagusien
gaia, planteamenduak zahartzen ari diren pertsona
guztiengan eragiten du. Zahartze osasuntsu eta
partizipatibo bat edukitzeko jubilatu aurretik prestatu
beharra dago, gehienbat parte hartze kontutan;
ezin dezake eman ez daukanak.
- Pertsona nagusiek osasun, elikadura, ariketa fisiko
eta mentalak landu behar
dituzte.
- Bestalde, instituzio eta komunikabideetatik
ZAHARTZE
AKTIBOAREN hiru oinarrizko
euskarriak (Osasuna, partehartzea
eta Babesa) kontutan
hartzen dituzten sentsibilizazio
programak bultzatu behar dira.
Horretarako aukera bat 2012an ospatuko den
ZAHARTZE AKTIBO ETA BELAUNALDI ARTEKO
ELKARTASUNAREN EUROPAR URTEA da.
Pertsona nagusiak ez dira aparteko mundu bat.
Zahartze aktiboa bultzatzen duten politikak ez daukate
beharrezko oihartzuna, eta komunikabideek ez
dituzte asko bultzatzen.
Zein da gizarteak pertsona nagusiei buruz daukan
ikuspuntua
Pertsona nagusien inguruko estereotipo negatibo
ugari existitzen dira gizartean, eta horren ondorioz
pertsona nagusien alde lan egiteko pertsona gutxi
daude; orokorrean esperientzia eta lana eskaintzen
duen sektore bat kontsideratu beharrean, gastu bat
suposatzen duen kolektibo bat konsideratzen da.
Ez gaituzte kontutan hartzen estruktura instituzionaletan,
nagusientzako politikak erabakitzen diren
erabaki-zentruetan ez dira partehartzea bultzatzeko
mekanismoak sortzen.
Nolakoa da pertsona nagusien parte-hartze
soziala Hobetu daiteke
- Pertsona nagusien parte hartze soziala gizartean
sortzen ari diren aldaketen araberakoa da, pasiboa
kontsideratua dagoen kolektiboa izatetik, aktiboa
kontsideratzera, kontzientzia gradu garrantzitsu bat
behar da. Familiarteko egitura berriak eragin handia
dauka pertsona nagusien paper aktiboan.
- Gizarteak orokorrean aldaketa hau bultzatzen
lagundu dezake, adin guztietan
parte-hartze mekanismoak
eta politika aktibo eta integratzaileak
bultzatuz.
Pertsona nagusien kasuan
autoestima bultzatu nahi da,
belaunaldiarteko kultura
maila ezberdinak garatuz.
aldizkaria 11

2011eko ekintzak alde batera lagata,
2012. urtean lotuta dauden ekintzen berri
emango dugu agenda honetan.
Halere, oraindik ekintza gehiago
egon ahal dira. Horiei buruzko informazioa
web orrialde honetan izango da:
www.lea-artibai.org
PERTSONA MENPEKOEN
ZAINTZAILEEKIN PROIEKTUAK
Prestakuntza ikastaroak
ZAINTZAILEENTZAT
Datak zehazteko. Izena emateko: 94 623 27 44.
ONDARROAN
PERTSONA NAGUSIEKIN /
JUBILATUEKIN PROIEKTUAK
HITZALDIAK
Urtarrilak 24:
ETXEBARRIA
“Internet mundura begira”, 16:30ean.
Jubilatuen Elkartean.
MENPEKOTASUNA DUTEN
PERTSONEKIN
PROIEKTUAK
Psikoestimulazioa
MENPEKO DIREN
PERTSONENTZAT:
Non egin: etxez etxe menpekotasuna duten pertsonekin.
Asteroko saioak izango dira.
Izena emateko: 94 623 27 44.
Zure udalerriko Gizarte Zerbitzuetan ere
eskatu dezakezu informazio gehiago.
BIODANZA tailerra ZAINTZAILEENTZAT
ONDARROAN
16:00-18:00, KOFRADIA ZAHARREAN
Urtarrilak 11,18, 25, otsailak 1, 8, 15, 22, 29, martxoak 7,14,21,18.
Izena emateko: 94 623 27 44.
BAKARKAKO esku-hartze
psikologikoa ZAINTZAILEENTZAT
Non egin: Lea-Artibaiko Amankomunazgoko herrietan,
etxez etxe menpekotasuna duten pertsonen zaintzaileekin.
Astero 50 minutuko 16 saio ematen dira.
Menpekotasuna duten
gaixoen senideentzako
LAGUNTZA PSIKOLOGIKO TALDEA
ONDARROAN
16:30-18:30, KULTUR ETXEKO HITZALDI ARETOAN
Urtarrilak 9, 23, otsailak 6, 20, martxoak 5, 26, apirilak 18, maiatzak 2,16,30,
ekainak 13, 27, urriak 10, 24, azaroak 7, 21, abenduak 15,19.
Nahiz eta Ondarroan egin Amankomunazgoa osatzen duten beste udalerrietako
zaintzaileei zabaldua dago. Izena emateko: 94 623 27 44.
Zaintzari buruzko ZINE ZIKLOA
17:00etan, LEA ARTIBAI AMANKOMUNAZGOAN
-«Lejos de ella»: Urtarrilak 31.
-«Hace mucho que te quiero» : Otsailak 7.
-«La mitad de Oscar» : Otsailak 16.
AMOROTO BERRIATUA ETXEBARRIA GIZABURUAGA ISPASTER LEKEITIO MARKINA-
XEMEIN
MENDEXA ONDARROA ZIORTZA-
BOLIBAR