2425_argia
2425_argia
2425_argia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TERMOMETROA<br />
AMIKUZEKO ZABALIK ELKARTEA<br />
Euskara biziberritzeko<br />
ahaleginean<br />
Erauntsiak alimaleko desmasiak egin zituen Nafarroa Beherean, uztailaren 4an. Ura goiko<br />
eskualdeetan abiatu eta beheko Amikuze eskualderaino iritsi zen. Ura nola “eskuara” hala<br />
Amikuzen, zirimolatsu. Euriak euri, Zabalik elkarteko Jean-Mixel Puxulu presidentea eta<br />
Mattin Irigoien idazkaria gure zain genituen, Donapaleuko euskara elkartearen aterpean.<br />
| MIKEL ASURMENDI |<br />
NAFARROA BEHEREKO sei eskualdetarik<br />
bat da Amikuze. 27 herriz osatua,<br />
9.000 biztanle ditu. Donapaleu<br />
da herri nagusia 1.700 jenderekin.<br />
Zuberoa eta Biarno lurraldeak ditu<br />
mugakide. Iparraldeko eskualde<br />
ipartarrena da, eta euskara, naski,<br />
lurraldeko ahulena. Ahulena izatearen<br />
arrazoiak geografiari egotzi<br />
geniezazkioke, baina hori begirada<br />
sinpleegia litzateke.<br />
NAHIA GARAT<br />
Donapaleuko Libertimendua da gazteria euskaraz biltzen duen ekitaldi nagusia.<br />
Zabalik elkartearen sorrera<br />
Zabalik Euskara Elkartea azken 40<br />
urteko historiari lotuta dago. Frantziskotarrek<br />
ospe handia ukan zuten<br />
Donapaleun. Elkartea, nolabait erranik,<br />
1983an hasi zen ernamuintzen,<br />
frantziskotarren etxean: “Frantziskotarrak<br />
ez ziren ontsa ikusiak<br />
hemen, batzuk apaiz ezkertiarrak eta<br />
euskaltzaleak ziren, eta besteak, eliza<br />
ofizialekoak, itxiak. Batzuentzat<br />
ospe ona zuten eta ez hain ona besterentzat.<br />
Apaizetxe harrera gunea<br />
zen erromes eta elkarte sindikal zein<br />
politikoentzat”. Manex Erdozaintzi-<br />
Etxart ibarlarra zen frantziskotar<br />
haietako bat. Idazle eta poeta ezaguna.<br />
50 urterekin hil zen, gazte.<br />
1994an omenaldia egin zioten, baita<br />
Manex Gogoan taldea sortu ere.<br />
2006an, Manex Gogoan taldeko<br />
lagunak eta Zabalik frantziskotarretatik<br />
kanporatuak izan ziren. Frantziskotarren<br />
nagusiek Herriko Etxeari<br />
egoitza saldu zioten eta elkartea<br />
lokalik gabe geratu zen: “Alegia, ez<br />
zaituztegu kanporatzen, baina kanpoan<br />
geratzen zarete. Aterperik<br />
gabe, arratoiak bezala kasatu gintuzten”.<br />
Herriko Etxeak lokal bat uzten<br />
ahal zion elkarteari, baina ez zuen<br />
lagundu: “Manex Gogoan taldearen<br />
funtzio nagusia euskara atxikitzea<br />
zen. Euskara zen gure enbrioia.<br />
Noraezean geratu ginen, lokalik<br />
gabe, baina behar horretatik gogoeta<br />
bat planteatu zen; 2008an eratzen<br />
hasi eta 2012an gorpuztu zena. Biltzar<br />
Nagusia egin genuen. Estatutu<br />
berriak onartu ziren eta Zabalik Euskara<br />
Taldea ofizialki sortu. Otsail<br />
Ostegunak kultur hilabetea da gure<br />
ekimen ezagunena. Lau astetan gai<br />
bereziez mintzatzen da euskara<br />
hutsez”. Frantziskotarren etxea aterpe<br />
berezia izan zen, Donapaleun atea<br />
irekitzen zuen etxe bakarra. Gaur<br />
egun ez dago halakorik, Zabalik<br />
elkartekoek ez dute berezko lokalik.<br />
Herriko Mediatekako gela batean biltzen<br />
dira.<br />
Badea norbait<br />
Zabalik elkarteak Badea norbait izeneko<br />
aldizkaria zabaldu zuen eskualdean<br />
2011n. Galdera inposatzen da:<br />
“Arraposturik bai”. Erantzuna:<br />
“Norbait bada beti, baina ez dakigu<br />
zehazki neurtzen. Badea norbait itsa-<br />
44 2014KO UZTAILAREN 27A
Change language