teroristebi
teroristebi
teroristebi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
irakli maxaraZe<br />
laSa xecuriani<br />
<strong>teroristebi</strong>
<br />
`eris dacema da gaTaxsireba maSin iwyeba, roca<br />
eri, Tavis saubedurod, Tavis istorias iviwyebs.~<br />
ilia WavWavaZe<br />
– 5 –
<br />
Sesavali<br />
gazeTi Кавказъ (marti, 1905 weli):<br />
`am dReebSi rkinis gzebis saxelosnos maxloblad ipoves ucnobi<br />
kacis gvami. ucnobs yeli aqvs gamoWrili, enac amoWrilia da Cadebuli<br />
yelis WrilobaSi. mokluli rkinis gzebis saxelosnoSi muSaobda~.<br />
gazeTi `isari~ (ianvari, 1906 weli):<br />
`dRes, 23 ianvars, SuadRis or saaTze, (boqauli) lolaZe erT rus<br />
aficersa da Tavis mcvel inguSTan erTad etliT somxebis na wi lidan<br />
TaTris nawilSi midioda. roca etli miuaxlovda im adgilas, sadac<br />
wylis milia eklesiasTan, erTbaSad igriala ramdenime revolverma...<br />
pirvelsave srolaze dasWres msubuqad rusi aficeri, romelic<br />
etlidan gadmovarda; lolaZe mardad da SeuSineblad ibrZoda<br />
revolveriTve. SeSinebulma meetlem TavdaviwyebiT gareka cxenebi,<br />
lolaZe gadmoxta etlidan, albaT im ganzraxviT, rom iqve egiancis<br />
maRaziaSi Tavi Seefarebina, radgan win gza Seukres da gadarCenis<br />
imedi aRar iyo. aq mas ocze meti tyvia daaxales da maRaziis win<br />
karebTan mohkles. Tavis qala lolaZes cxriliviT gauxades. saSineli<br />
sanaxavi iyo am dros mokluli lolaZe, saxe sruliad gaSaveboda,<br />
sisxli tvinSi areoda da pirRia egdo. mTeli is adgili sisxliT<br />
iyo morwyuli, zogan sisxlis ruebi idga... iqve cota moSorebiT<br />
erTi somexic mohkles... lolaZis garda mokluli aRmoCnda mcveli<br />
inguSi... daWrilia sami meetle... da erTi somexi~.<br />
igive gazeTi (7 Tebervali, 1908 weli) werda:<br />
`14 ianvridan quTaisSi muSaobda samxedro sasa marTlo da Semdegi<br />
ganaCenebi gamoitana: 14 ianvars gairCa saqme daviT kekuasi,<br />
romelsac braldeboda policielis jafariZis mokvla da ubnis<br />
zedamxedvelis lorTqifaniZis daWra, – gadauwyvites sikvdiliT<br />
dasja. 16 ianvars gairCa saqme kolia boWoriSvilisa, romelsac<br />
abralebdnen raWaSi merab wereTlis mokvlaSi monawileobis miRebas,<br />
– gadauwyvites CamoxrCoba... 21 ianvars gairCa levan lebaniZis<br />
saqme, romelsac abralebdnen raWaSi mixeil jafariZis mokvla-<br />
– 7 –
<br />
Si monawileobis miRebas, – gadauwyvites CamoxrCoba. imave dRes<br />
gairCa ioseb Takverdias da Smagi qobalavas saqme, romelTac<br />
abralebdnen sadgur abaSis maxloblad darajebis winaaRmdegobis<br />
gawevas, – orives CamoxrCoba gadauwyvites. 23 ianvars gairCa saqme<br />
arsen qoqaberiZis da saSa kldiaSvilisa, romelTac braldebodaT<br />
glaxua kemularias Tavdasxma da mcvelis iaraRis warTmeva; pirvels<br />
miusajes CamoxrCoba, meores TxuTmeti wlis katorRa...~<br />
gazeTi `cnobis furceli~ (25 oqtomberi, 1905 weli) iuwyeboda:<br />
(1905 wlis 22 oqtombers) `patriotuli partia 1 ...golovinis prospeqtze<br />
avida... da namestniskis sasaxlisken gaemarTa. gza da gza yvelas<br />
qudebs axdevinebdnen.~ es moxda cnobili 17 oqtombris manifestis<br />
gamocxadebis Semdeg, romelic sayovelTao mRelvarebis<br />
gasaneitraleblad iyo gamocemuli da is aseve erTgvar signals warmoadgenda<br />
kontrrevoluciuri gamosvlebisaTvis mTel ruseTis<br />
imperiaSi da, ra Tqma unda, saqarTveloSic. TviTmxilvelebis gadmocemiT,<br />
demonstracia, ricxviT aTas adamianamde, Sedgeboda kacebisa<br />
da qalebisagan, romelTac xatebi, droSebi da mefis suraTebi<br />
mihqondaT. golovinis prospeqtze mimavali demonstrantebisaTvis<br />
aravis Seuracxyofa ar miuyenebia, arc raime provokaciul qmedebas<br />
hqonia adgili, magram, miuxedavad amisa, saTavadaznauro gimnaziis<br />
WiSkarTan mdgom xalxs ramdenime manifestanti miuaxlovda<br />
da Cxubi autexa. erTma patriotma ki gimnazielebs iaraRi esrola.<br />
gasrolis xmis ga gonebisTanave iqve myofma jariskacebma sruliad<br />
udanaSaulo xalxis misamarTiT srola atexes. pirveli msxverpli<br />
patriotebSi aRmoCnda, radgan isini jaris win idgnen. srola TiTqmis<br />
or saaTs gagrZelda. isrodnen gimnaziaSi, aleqsandres baRSi,<br />
esrodnen saxlebsa da quCaSi moseirne xalxs, zubalaSvilisa da man-<br />
TaSevis qarvaslebs, `tifliski listokis~ redaqciasa da artistuli<br />
sazogadoebis Senobas. jariskacebi da patriotebi aravis da arafers<br />
indobdnen: oficialuri cnobebiT im dRes mokles 43, daWres 88 kaci,<br />
daarbies da gaZarcves ramdenime Senoba. gansakuTrebuli simxeciT<br />
1. e. w. `patriotTa kavSirSi~ gaerTianebuli umTavresad rusi erovnebis<br />
adamianebi mTavrobis yvela gadadgmul nabijs mxars uWerdnen, ar monawileobdnen<br />
gaficvebSi, sabotaJsa da sxva antisamTavrobo gamosvlebSi. revolucionerebi<br />
ki yvelas, vinc revoluciur moZraobas ar TanaugrZnobda, mtrad<br />
miiCnevdnen da maT winaaRmdeg teroris sxvadasxva meTods mimarTavdnen.<br />
bevri rusi muSa, Tavi rom gadaerCina, partiaSi wevriandeboda, bevri samsaxurs<br />
Tavs anebebda an sacxovreblad sxvagan gadadioda.<br />
– 8 –
<br />
da sisastikiT gamoirCeodnen poltavis polkis kazakebi. erTma kazakma,<br />
gvarad kladma, sakuTari xeliT mokla 14 udanaSaulo adamiani.<br />
am ambis monawilis, kavkasiis samxedro olqis jaris mTavarsardlis<br />
`kanvois~ oficris bigaevis kiTxvaze, Tu ratom Caidina es, man<br />
upasuxa, am revolucionerebma (isini ki revolucionerebi arian,<br />
radgan wiTel bafTebs atareben) mokles Cemi megobari kazaki mixnevi<br />
da sxvebio 1 . kazakebi samagieros uxdidnen 1905 wlis 30 agvistosTvisac,<br />
roca TbilisSi ganlagebul kazakTa yvela razms `saSineli<br />
damangreveli siZlieris~ e. w. avWaluri bombebi esroles (am bombebs<br />
simon ter-petrosiani, cnobili rogorc kamo, ioseb stalinis jgufis<br />
sxva wevrebTan, iliko WaWiaSvilTan da vano kalandaZesTan erTad,<br />
avWalaSi mdebare laboratoriaSi amzadebda, romelic policiam 1905<br />
wels aRmoaCina da gaanadgura). kazakebi gansakuTrebiT uswordebodnen<br />
grZelTmianebs (кудлатый – rogorc maT eZaxdnen), radgan adamiani<br />
grZeli TmiT, maTi azriT, aucileblad socialisti, anu mefis da<br />
wesrigis mteri iyo, romelic unda ganadgurebuliyo (im dros axalgazrda<br />
revolucionerebi, rogorc wesi, grZel Tmas atarebdnen).<br />
darbevis Semdeg gamarjvebuli `patriotebi~ mefis suraTiT,<br />
himnis simReriTa da `uras~ ZaxiliT isev ganagrZobdnen svlas.<br />
imave dRes didubeSi saqarTveloSi arsebuli yvela partiis mier<br />
erTob livi didi mitingi mimdinareobda (partiebis xelmZRvanelTa<br />
gadawyvetilebiT, patriotebis manifestaciasTan Setakebis Tavidan<br />
asacileblad qalaqis centrSi dagegmili mitingi avlabarsa<br />
da naZaladevSi gadaitanes). golovinis prospeqtze datrialebuli<br />
tragediis gaxmaurebisTanave, xalxi aRelda da daSla daiwyo.<br />
sazogadoebis dasamSvideblad, social-demokratiuli partiis<br />
erT-erTi TvalsaCino warmomadgeneli silibistro (silva) jiblaZe<br />
xatis msgavsad gakeTebul karl marqsis suraTs aqeT-iqiT iqnevda<br />
da damtvreuli rusuliT yviroda: `imenem marqsa prizivaiu k paradku!..~<br />
(`marqsis saxeliT wesrigisaken mogiwodebT!~).<br />
federalisti revaz gabaSvili, roca is sagubernio cixeSi ijda,<br />
ixsenebda, Tu rogor Caamwkrives TerTmeti axalgazrda wiTelraz-<br />
1. mixnevi 1905 wlis 24 agvistos social-demokratma teroristebma (es moklul<br />
Ta dokumentebiT dadasturda) mokles, roca mas sxva kazakTan er -<br />
Tad Sahis mier naCuqari ordenebi mefisnacval voroncov-daSkovisaTvis<br />
mihqonda. Н. А. Бигаев, Последние Наместники Кавказа (в свете личных воспоминаний)<br />
(1902-1917). http://feb-web.ru/feb/rosarc/rac/rac-402-.htm<br />
– 9 –
<br />
meli da rusma jariskacma maT sabraldebo ganaCeni waukiTxa: `...<br />
ava liani – smertnaia kazn!.. (sikvdiliT dasja) gomelauri – dvadcat<br />
let katorgi!.. (oci wlis katorRa) da ase ubralod CamoTvala<br />
xuTi kacis sikvdilis ganaCeni da eqvsisa – oci wlis katorRa. mere<br />
gao cebuli vuyurebdi, Cem Tvalwin cxenebiviT rogor daWedes Ter-<br />
Tmeti adamiani.<br />
TiTo adamiani, roca daWedvas gauTavebdnen, modioda Cemi<br />
kuT xis onkanTan xelis dasabanad da, rom daminaxavdnen gamoWril<br />
oT xkuTxedSi, RimiliT meubnebodnen:<br />
– amxanago, oci wlis katorRa gadamiwyvites!<br />
– amaxanago, sikvdiliT dasja gadamiwyvites!<br />
ase yvela... da arasodes damaviwydeba uqudo, lamazi mrgvali<br />
saxis, Tvrameti wlis ymawvili avaliani, romelmac igive gamimeora,<br />
iseTi kmayofilebiT, TiTqo sikvdili ki ara, qorwilSi wasvla<br />
miesajnaT~ 1 .<br />
zemoT aRwerili ambebi – politikuri mrwamsiT gamarTlebuli<br />
adamianTa sicocxlis xelyofis masStabebi, gansakuTrebiT `tuzemeci~<br />
(Туземец – rus. mkvidri, adgilobrivi mcxovrebi)kavkasielebis<br />
ganukiTxavi xocva-Jleta 2 , religiuri rwmenis registrSi ayvanili<br />
marqsis moZRvreba, imperiis momxreebisa da revolucionerebad<br />
wodebuli mowinaaRmdegeebis sisxliani dapirispireba – XIX-XX saukuneebis<br />
mijnaze ruseTis imperiis Semadgeneli nawilis – saqar-<br />
Tvelos yoveldRiurobad iqca. xelisuflebis mxridan ganxorcielebul<br />
terors uamravi revoluciuri partiis brZolis meTodad<br />
aRiarebuli aseTive terori daupirispirda.<br />
kacobrioba terminis `teroristisa~ da `terorizmis~ SemoRebadamkvidrebas<br />
safrangeTis revolucias unda umadlodes. am terminis<br />
gamoyeneba 1793-94 wlebSi, e. w. `teroris batonobis~ periodSi,<br />
iakobinelebis revoluciuri xelisuflebis dros daiwyes, romelmac<br />
aTiaTasobiT adamianis sicocxle Seiwira. `terori sxva araferia,<br />
Tu ara marTlmsajuleba, dauyovnebeli, daundobeli, Seudrekeli<br />
marTlmsajuleba~, – acxadebda iakobinelTa diqtaturis erT-erTi<br />
moTave da Teoretikosi maqsimilien robespieri, romelic, sxvaTa<br />
1. r. gabaSvili, `rac maxsovs~, dabruneba, firma `sadara~, t. 3, 1992 w., gv. 58<br />
2. niSandoblivia, rom ruseTSi xelisuflebisa da sazogadoebis pozicia<br />
ararusebis mimarT erTsulovani iyo da aris - yvela ararusi maT `derJavis~<br />
potenciur mtrad miaCndaT da axlac asea.<br />
– 10 –
<br />
Soris, diqtaturis damxobis Semdeg gausamarTleblad dasajes<br />
sikvdiliT.<br />
mravali specialistis azriT, terorizmis istoria uxsovari<br />
droidan iwyeba. zogierTi mkvlevari pirvel teroristul aqtad<br />
da, Sesabamisad, pirvel teroristad Zmis mkvlel bibliur kaens<br />
miiCnevs, rac, ra Tqma unda, sakamaTo Temaa. sityva `terorizmis~<br />
(laTinuri sityvidan terror – SiSi, saSineleba, terori, SiSis momgvreli<br />
saSineleba) ganmarteba Semdegnairia: Zaladobis gamoyeneba<br />
politikuri miznebis misaRwevad. SeiaraRebuli Tavdasxma, romlis<br />
mizania ara mowinaaRmdegisadmi raime strategiuli zianis miyeneba,<br />
aramed SiSis danergva.<br />
teroristuli aqti – es Zaladobis gamoyenebaa im pirovnebebis<br />
Tu pirovnebaTa jgufis mimarT, vinc teroristebs xels uSlis raime<br />
konkretuli miznis miRwevaSi. xSirad es aqtebi mimarTulia im udanaSaulo<br />
adamianebis winaaRmdeg, romlebsac <strong>teroristebi</strong>s politikur<br />
poziciasTan saerTo araferi aqvT. wiTeli armiis sulis-<br />
Camdgmeli lev trocki werda, rom Zlevamosil omSi damarcxebuli<br />
mowinaaRmdegis armiis mxolod nawili nadgurdeba, riTac danar-<br />
Cenebs aSinebs da gamarjvebis imeds ukargavs. zustad igive xdeba<br />
revoluciis dros – is Tavidan icilebs erTeulebs da SiSs unergavs<br />
aTasebs. `terori – es umTavresad arasaWiro sisastikea, romelsac<br />
iCens SeSinebuli xalxi sakuTari Tavis dasawynareblad~, – swerda<br />
fridrix engelsi karl marqss erT werilSi 1 (cnobili qarTveli<br />
filosofosi da sazogado moRvawe Salva nucubiZe ambobda, rom<br />
terori mtrebisagan Tavdacvis gansakuTrebuli saSualebaa da am<br />
azrs, rogorc qvemoT vnaxavT, bevri qarTveli revolucioneri Tu<br />
sazogado moRvawe iziarebda) 2 .<br />
miuxedavad amisa, dRemde ar arsebobs termin `terorizmis~ iuridiulad<br />
daxvewili, logikurad gamarTuli da yvelasaTvis naTeli<br />
ganmarteba. Jenevis 1949 wlis konvencia ganmartavs, rom `xalxis<br />
brZola ucxo dampyroblebis, koloniuri batonobisa da rasistuli<br />
reJimebis winaaRmdeg maTi TviTgamorkvevisa da damoukideblobis<br />
uflebebis gasatareblad aris legitimuri da saerTaSoriso<br />
1. www.memo.ru/history/terror/postnikov.htm<br />
2. q. nucubiZe, Salva nucubiZe (epizodebi cxovrebidan), gamomcemloba `sab-<br />
WoTa saqarTvelo~, Tbilisi, 1982 w., gv. 46<br />
– 11 –
<br />
kanonebTan SesabamisobaSi mosuli“. Tu Tavs davanebebT SeiaraRebuli<br />
konfliqtis `samarTlianad da usamarTlod~ dayofas, rac am koncefciis<br />
wakiTxvidan gamomdinareobs (misi miRebis Semdeg uamravi Sesworeba<br />
iqna Setanili da iq wamoWrili sakiTxebis umravlesoba kvlav<br />
dRis wesrigSia), Zalis gamoyenebis rogori forma SeiZleba CaiTvalos<br />
`samarTlianad~? anu arsebobs Tu ara legitimuri terori?<br />
`Cveni mtrebi teroristebs gveZaxian... am laTinur termins is<br />
xalxic xmarobs, vinc arc Cveni mteria da arc megobari... magram<br />
Cven ara varT <strong>teroristebi</strong>... adamianis RirsebisaTvis, Cagvrisa<br />
da damonebis winaaRmdeg brZolas ra kavSiri aqvs terorTan?~ am<br />
citatis avtori ara romelime arabi fundamentalistia, aramed<br />
menaxim begini – israelis saxelmwifos damaarsebeli. es gamonaTqvami<br />
pa lestinaSi samSvidobo mandatiT myofi britanuli armiis<br />
winaaRmdeg ebraelebis brZolis periods exeboda 1 .<br />
menaxim beginis logikas Tu mivyvebiT, romelic aseve exmaureba<br />
Jenevis cnobil konvencias, `samarTliani, ganmaTavisuflebeli~<br />
brZolis nebismieri meTodi teroristulad ar SeiZleba<br />
CaiTvalos. Tu es asea, iTvleba Tu ara teroristad amJamindeli<br />
palestineli TviTmkvleli, roca israelis armiis sakontrolo<br />
gamSveb punqtTan Tavs ifeTqebs da jariskacebs xocavs, an igive<br />
erayeli, roca amerikel jariskacs afeTqebs? orive SemTxvevaSi<br />
dapyrobili qveynis moqalaqe okupant jars ebrZvis.<br />
ramdenad naTelia, vin aris TavisuflebisTvis mebrZoli da<br />
vin – teroristi? romel ganmartebaSi jdeba britaneTis xelisuflebis<br />
winaaRmdeg mebrZoli IRA (irlandiis respublikuri armia),<br />
romelmac uamravi mSvidobiani mosaxleoba Seiwira?<br />
SeiZleba gamarTleba moeZebnos gasuli saukunis 70-iani wlebis<br />
bolos da 80-ianis dasawyisSi germaniasa da italiaSi moqmedi `wiTeli<br />
armiisa~ da `wiTeli brigadebis~ mier Catarebul teroristul<br />
aqtebs, romlebic `imperialisturi da kolonizatorul-rasistuli~<br />
dasavleTis saxelmwifoebis winaaRmdeg iyo mimarTuli?<br />
ramdenad samarTliani iyo ruseTis imperiaSi war moebuli te roristuli<br />
aqtebi mSvidobiani moqala qe ebis mimarT, Tu gaviTvaliswinebT,<br />
rom brZola mimdinareobda carizmis TviTmpyrobeluri<br />
da despoturi reJimis winaaRmdeg?<br />
1. S. Zizek, Violence, Profile, 2008 w., gv. 118.<br />
– 12 –
<br />
ganixileba ki terorizmad e. w. kolaboracioniste bis, umeteswilad<br />
mSvidobiani mosaxleobis, ganad gureba (magaliTad, meore<br />
msoflio omis dros ruseTsa da safrangeTSi warmoebuli winaaRmdegobis<br />
moZraobis dros), romlis mizansac warmoadgenda sxvebSi<br />
Si Sis danergviT dampyrobelTan TanamSromlobis aRkveTa?<br />
aris ki teroris ganmarteba damokidebuli imaze, Tu vin axorcielebs<br />
sakuTari miznis misaRwevad am `SiSis gamomwvev aqts~?<br />
am kiTxvebze calsaxa pasuxis gacema Znelia, Tumca mcdelobebi<br />
arsebobs:<br />
gaeros generaluri asambleis 1994 wlis 9 dekemb ris rezoluciis<br />
mixedviT, cneba `terorizmi~ Semdegnairadaa gansazRvruli:<br />
`kriminaluri aqtebi, mimarTuli an gamiznuli, raTa politikuri<br />
miznebiT SiSi gamoiwvios farTo sazogadoebaSi, adamianTa jgufsa<br />
an konkretul pirTa Soris, miuxedavad imisa, Tu rogori politikuri,<br />
filosofiuri, ideologiuri, rasobrivi, eTnikuri, religiuri<br />
an nebismieri sxva mowodebiT ar unda iyos am qmedebis gamar-<br />
Tlebis mcdeloba~ 1 .<br />
es ganmarteba zemoT moyvanil yvela magaliTs calsaxad te roristul<br />
qmedebad warmoaCens. Dda, mainc, istoriuli konteqstidan<br />
gamomdinare, terorizmis moraluri mxaris gaazreba uamrav<br />
urTierTsawinaaRmdego azrsa da emocias aRZravs. teroris Sesaxeb<br />
Txroba Sefasebebisa da msjavris gamotanis gareSe sakmaod Zneli<br />
amocanaa. amitom, albaT, gacilebiT iolia am ZalmomreobiTi aqtisadmi<br />
zemoT moyvanili ganmartebis misadageba iuridiul da zneobriv<br />
winaaRmdegobebSi gaxlarTvis gareSe.<br />
petre lavrovi, gamorCeuli rusi revolucioneri filosofosi,<br />
erT-erTi is `narodniki~ 2 iyo, romelic terors amarTlebda. 1885<br />
wels gamoqveynebul statiaSi `socialuri revolucia da zneobis<br />
daniSnuleba~ is aviTarebs azrs, rom zneobrivi sidiade socia luri<br />
samarTlianobisTvis brZolaSi araTu ar gamoricxavs terors, Zalmomreobas,<br />
aramed is aucilebeli zneobrivi nabijia. imavdroulad,<br />
`arc erTi wveTi zedmeti, usargeblo sisxlisa ar unda daiRvaros~<br />
(usargeblo sisxlad ar iTvleboda teroristis sisxli). `Cven<br />
gvWirdebian Tavganwiruli axalgazrdebi, romlebic yvelafers Seag-<br />
1. generaluri asambleis rezolucia 49/60.<br />
2. Народник (rus.) – xalxosani.<br />
– 13 –
<br />
deben sasworze, gawiraven yvelafers, Cven gvWirdebian martvilni...~<br />
– werda lavrovi. lavroviseul ganmartebaSi jdeba didi Tavadis,<br />
sergeis mkvlelis, ivane kaliaevis saqcieli, romelmac `usargeblo<br />
sisxlis~ daRvraze uari ganacxada, roca pirveli Tavdasxmis<br />
mcdelobis dros etls bombi ar esrola, radgan TavadTan erTad<br />
etlSi misi ojaxi imyofeboda 1 . aseTive `zneobrivi teroristia~ vera<br />
zasuliCi: 1878 wlis 24 ianvars peterburgis qalaqisTavis, general<br />
trepovis daWris Semdeg is SemTxvevis adgilze Segnebulad darCa<br />
da policias Cabarda. albaT, darwmunebuli iyo, rom CamoxrCobas<br />
miusjidnen. misTvis es teroristuli aqti udidesi saTnoebis gamoxatuleba<br />
iyo. CamoxrCobas iman gadaarCina, rom trepovi gadarCa.<br />
Tu ra igulisxmeboda revoluciuri teroris zneobriobaSi,<br />
kargad gadmosca rusma terorist-revolucionerma da mweralma<br />
sergei stepniak-kravCinskim (`krazanas~ avtoris, eTel lilian voiniCis<br />
STamagonebelma da mentorma), romelmac 1878 wlis 4 agvistos,<br />
dRisiT-mzisiT, peterburgis erT quCaze saidumlo policiis Sefi<br />
mezencevi xanjliT gangmira. ai, ras wers is Tavis wignSi `Underground<br />
Russia~: `revolucioneris (teroristis) mizani sxvisi bednierebaa,<br />
amisTvis is mzadaa, gawiros sakuTari bedniereba da sicocxle, misi<br />
idealia tanjviTa da mowamebrivi sikvdiliT savse sicocxle~ 2 .<br />
rogorc Semdeg davinaxavT, rusul revoluciur moZraobaSi<br />
teroristulma aqtma maleve dakarga gansakuTrebuli zneobrivi<br />
datvirTva. `usargeblo sisxlis~ cnebam Zalze farTo mniSvneloba<br />
miiRo, `лес рубят – щепки летят“ (sadac xe iWreba, iq nafotebic cvivao)<br />
1. ruseTis Sinagan saqmeTa ministris v. plevesa da moskovis general-gubernatoris,<br />
didi mTavris sergei aleqsandres Zis (didi mTavari istoriaSi<br />
Sevida ara marto rogorc cnobili homoseqsuali, aramed rogorc mZvinvare<br />
antisemitic. 1891-92 wlebSi misi brZanebiT aTasobiT ebraeli gaasaxles<br />
moskovidan. gasaxleba xasiaTdeboda ebrauli mosaxleobis SeuracxyofiTa<br />
da policiuri bakqanaliiT) mkvlelobis organizatori, eserTa partiis<br />
erT-erTi lideri boris savinkovi revolucioners da sazogado moRvawes,<br />
axalgazrda revaz gabaSvils moskovSi teroristuli aqtis ganxorcielebas<br />
sTxovda, magram pirdapir afrTxilebda, rom `...unda icodeT, aseTi `aqtis~<br />
Sedegi 90 procentiT sikvdilia an adgilzeve, an saxrCobelaze...~, r. gabaSvili,<br />
rac maxsovs, dabruneba, firma `sadara~, 1992 w., gv. 36.<br />
2. msgavsi SemTxvevebi qarTul revoluciur-teroristul sinamdvileSic<br />
iyo: teroristma burWulaZem quTaisis boqauli kedia imis gamo daindo, rom<br />
masTan erTad etlSi ucnobi mandilosani ijda; general griaznovze pirveli<br />
Tavdasxmac amis gamo gadaido...<br />
– 14 –
<br />
pozicia (qarTveli valiko juReli am gamoTqmas ilia WavWavaZis mkvlelobis<br />
Sesaxeb gamoiyenebs, imaves ambobda noe Jordania 1907 wlis<br />
zafxulis miwuruls WavWavaZis sikvdilTan dakavSirebiT gamoqveynebul<br />
werilSi. msgavsi damokidebuleba am didi pirovnebisadmi<br />
damaxasiaTebeli iyo social-demokratebisaTvis) miznis miRwevis<br />
yovelgvar saSualebas gaamarTlebs da yoveli teroristuli aqti<br />
zneobriv aqtad iqceva. teraqtis Casadenad sakuTar sindisTan sul<br />
ufro da ufro naklebi `Sinagani brZola iqneba saWiro~. germanuli<br />
faSizmis misamarTiT hanna ardantis mier gamoyenebuli termini<br />
`borotebis banaluroba~ rusul-qarTul terorizmSi xSirad msgavsi<br />
`banalurobiT~ gamovlindeba. …<br />
bevrisTvis gamonaTqvami `rusul-qarTuli terori~ yurismomWreli<br />
da miuRebelia. miuRebelia gansakuTrebiT imitom, rom<br />
xa siaTobrivad da samyaros aRqmis TvalTaxedviT iseTi gansxvavebuli<br />
qveynebi, rogoric ruseTi da saqarTveloa, Znelad mosaZiebelia.<br />
magram faqtia, rom qarTveli adamiani rusebis mier wamowyebul<br />
teroristul bakqanaliaSi TavgamodebiT gadaeSva da mis avangardSic<br />
ki moeqca. winamdebare wigni rusul terorTan gaigivebul da<br />
masTan identificirebul, XIX-XX saukuneebis mijnaze aRmocenebul<br />
qarTul terorizmsa da <strong>teroristebi</strong>s Tavgadasavals exeba. am Tavis<br />
dasawyisSi wamZRvarebuli ilias citatac mxolod Zlevamosili da<br />
siamayismomgvreli istoriis daviwyebas ar exeba, yurismomWreli<br />
da miuRebeli istoriuli faqtebi ufro upriania gasaxseneblad da<br />
gasaazreblad im ubralo WeSmaritebis gamo, rom momavalSi msgavsi<br />
Secdomebi Tavidan aviciloT.<br />
– 15 –