23.11.2012 Views

saerTo gazeTi~ internetSi www.saertogazeti.net

saerTo gazeTi~ internetSi www.saertogazeti.net

saerTo gazeTi~ internetSi www.saertogazeti.net

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

#47 (176), 26-30.XI, 2011 w. <strong>saerTo</strong> gazeTi<br />

gvesaubreba ekonomikis eqsperti<br />

vaJa beriZe:<br />

_ batono vaJa xelisufleba ganagrZobs<br />

Ria brZolas ivaniSvilis<br />

winaaRmdeg. saparlamento sabiujeto-safinanso<br />

komitetis sxdomaze<br />

erovnuli bankis prezidenti `qar-<br />

Tu bankSi~ wesrigis damyarebaze daiqadna.<br />

amiT `qarTu bankis~ gakotreba<br />

undaT Tu rasTan gvaqvs saqme?<br />

_ erovnuli bankis prezidentis<br />

paTosi aseTia _ Tu `qarTu bankSi~<br />

wesrigi ar damyardeba, me davamyareb<br />

wesrigso. qadagiZe droebiTi administraciis<br />

SeyvaniT imuqreba, rac,<br />

faqtobrivad bankis daxurvis, gakotrebisken<br />

gadadgmuli nabiji iqneba<br />

saxelmwifos mxridan. gana vinmes<br />

saqarTveloSi eWvi epareba, rom<br />

erovnuli banki Cveni xelisuflebis<br />

nawilia da ar aris damoukidebeli<br />

struqtura. igi moqmedebs amJamindel<br />

xelisuflebaSi myofi dajgufebebis<br />

interesebis Sesabamisad. erovnuli<br />

banki xelisuflebis dakve-<br />

Tebs asrulebs. aqedan gamomdinare<br />

es gaxlavT politikur arenaze gamosuli<br />

biZina ivaniSvilisadmi xelisuflebis<br />

muqara. yvela danarCen<br />

politikur ZalasTan, romelsac am<br />

donis finansuri resursi ar aqvs,<br />

xelisuflebas problema ar aqvs imitom,<br />

rom maT an daaSineben, an moisyidian,<br />

rac ivaniSvilTan mimarTebaSi<br />

gamoricxulia. amitom mas ebr-<br />

Zvian yvela meTodiT, mocemul Sem-<br />

TxvevaSi, es meTodi gamoxatulia<br />

bankis winaaRmdeg laSqrobaSi, absoluturad<br />

uniadago saubrebi midis<br />

fulis gaTeTrebis Sesaxeb.<br />

_ fulis gaTeTreba axseneT da<br />

ramdenad kanonieria xelisuflebis<br />

braldebebi. unebarTvod TbilisSi<br />

milionebis tarebis ufleba aravis<br />

aqvso _ ganacxada xelisuflebis<br />

erT-erTma wevrma. ramdenad safuZvliania<br />

es braldeba da rodemde unda<br />

iyos es Tanxa datusaRebuli?<br />

_ Tanxis dapatimreba ukanonoa.<br />

saqme formaluradaa aRZruli _ bi-<br />

Zina ivaniSvils ruseTis garda aqtivebi<br />

amerikasa da evropaSic aqvs.<br />

iq, misi aqtivebis Taobaze SekiTxvebi<br />

dRemde ar dasmula. vfiqrob,<br />

dRevandeli mTavrobis lobi ver<br />

SeZlebs kiTxvebi gaaCinos. aqedan<br />

gamomdinare, es elementalurad politikuri<br />

angariSsworebaa. asec<br />

rom ar iyos, erovnuli bankis prezidentma<br />

Tavs ufleba misca da komerciul<br />

bankebs miuTiTa, rom maT<br />

kvartaluri da wliuri angariSgebis<br />

Taobaze, kanoniT gaTvaliswinebuli<br />

masala ar dabeWdon erT-erT<br />

konkretul gazeTSi _`bankebi da<br />

finansebSi~. igi Tavs uflebas aZlevs<br />

Sexvdes zogierT biznesmens<br />

da uTxras _ ratom aris Tqveni<br />

reklamebi `bankebi da finansebSio~,<br />

`erovnuli bankis~ aseTi prezidenti<br />

Tavis mxriv wesrigis damyarebas<br />

cdilobs `qarTu bankSi~. <strong>saerTo</strong>d<br />

unda iTqvas, rom erovnuli banki ar<br />

aris damsjeli organo. erovnuli<br />

banki aris struqtura, romelic<br />

bankebSi arsebul mdgomareobas aregulirebs<br />

da amave dros icavs maT<br />

interesebs. misi saqme ar aris sadamsjelo<br />

operaciebis warmoeba,<br />

bankebis gakotreba da a.S. Tumca am<br />

faqts saqarTveloSi ramdenjerme<br />

ukve hqonda adgili.<br />

_ Tqven, albaT badri patarkaciSvilis<br />

`standart bankis~ SemTxvevas<br />

gulisxmobT.<br />

_ diax, sakmarisia gavixsenoT<br />

`standart bankis~ istoria, aseve,<br />

kaxi kalaZis bankis mimarT ganxorcielebuli<br />

represiebi da a.S. es kidev<br />

erTi dasturia imisa, rom ci-<br />

vilizebuli sazogadoeba aris miTi,<br />

demokratiuli saqarTvelo aris _<br />

miraJi. aq avtoritaruli tendenciebi<br />

sWarbobs risi gamoxatulebacaa<br />

xelisuflebis pozicia _ Tu banki<br />

politikas ar SeeSveba, maSin isini<br />

iq wesrigs daamyareben. ra ufleba<br />

aqvs erovnuli bankis prezidents,<br />

saxelmwifo moxeles, romeli wesdeba,<br />

kanoni aZlevs mas uflebas,<br />

rom erT-erTi bankis _ `qarTus~<br />

xelmZRvanelis nodar javaxiSvilis<br />

misamarTiT miTiTeba gaakeTos _ ra<br />

gancxadebebis gakeTeba SeuZlia da<br />

risi ara nodar javaxiSvils. rac<br />

Seexeba kvalifikacias, rogorc cnobilia,<br />

erovnuli bankis prezidenti<br />

unda Sexvdes bankis generalur<br />

direqtorad daniSnul pirovnebas.<br />

irakli qadagiZe ar xvdeba nodar<br />

javaxiSvils. ratom, ra ufleba<br />

aqvs mas, ar Sexvdes nodar javaxiSvils?<br />

javaxiSvils kompetenturobas<br />

sabanko sferoSi namdvilad ver<br />

dauwunebs. maSin ra xdeba? _ ubralod,<br />

igi asrulebs xelisuflebis<br />

ruporis rols, anu es aris morigi<br />

muqara biZina ivaniSvilis mimarT<br />

_ Tu igi politikidan ar wava, dauxuraven<br />

banks, drakonul zomebs<br />

miiReben misi qonebisa da sakuTrebis<br />

mimarT. rostom mefis sasaxle<br />

pirwmindad, TviTneburad, yovelgvari<br />

sabuTis gareSe dakavebuli aqvs<br />

raRac jgufs ararsebuli miTiuri<br />

xelSekrulebis safuZvelze da<br />

`qarTu jgufis~ warmomadgenlebs<br />

ar uSveben iq remontis dasasruleblad.<br />

es aris is, rasac qurdul<br />

Jargonze `bezpredeli~ hqvia. `kanonieri<br />

qurdebi~ sxvadasxva jgufebisa<br />

da sazogadoebis winaSe `bezpredels~<br />

aRar ewevian, samagierod<br />

ukanonod, yovelgvari samarTlebrivi<br />

procedurebis gareSe gavanadgureT<br />

qurduli samyaro, rac kargia,<br />

magram es kanongareSe moxda da axla<br />

ukve kanonieri qurdebis stil-<br />

Si moqmedi maRali rangis saxelmwifo<br />

moxeleebi da politikosebi saxelisuflebo<br />

wreebSi aRmovaCineT.<br />

swored am `bezpredelis~ gamovlinebaa<br />

qadagiZis gancxadebebi, is, rac<br />

`qarTu bankis~ Tavs xdeba, aseve<br />

rostom mefis sasaxlis da moqalaqeobis<br />

CamorTmeva biZina ivaniSvilisadmi<br />

da a.S.<br />

_ Tqven badri patarkaciSvilis<br />

da kaxi kalaZis bankebis gakotrebis<br />

precendenti gaixseneT. ramdenad mosalodnelia<br />

igive daemarTos `qar-<br />

Tu banksac~ da ra safrTxeebs qmnis<br />

es?<br />

_ es Seqmnis seriozul problemebs,<br />

magram amqveynad arsebobs<br />

ixileT `<strong>saerTo</strong> <strong>gazeTi~</strong><br />

<strong>inter<strong>net</strong>Si</strong><br />

<strong>www</strong>.<strong>saertogazeti</strong>.<strong>net</strong><br />

SemogvierTdiT FACEBOOK-ze<br />

vaJa vaJa beriZe: `es aris is, rasac qurdul<br />

Jargonze `bezpredeli~ hqvia...~<br />

aramxolod qarTuli sasamarTlo,<br />

romelic xelisuflebis wnexis qve-<br />

Saa, aramed saerTaSoriso samarTalic<br />

da vfiqrob, amis gaTvaliswinebiT<br />

xelisufleba ver SeZlebs am<br />

ukanonobis dakanonebas.<br />

_ zogadad razea dafuZnebuli<br />

dRes qarTuli sabanko sistema.<br />

aris Tu ara es maxinji, mafiozuri<br />

sistema, romelsac politikuri koniunqtura<br />

marTavs?<br />

_ mogaxsenebT. qarTuli bankebis<br />

mepatroneebi, ZiriTadad ofSorul<br />

zonebSi daregistrirebuli<br />

kompaniebi arian. Cven zogjer ar viciT<br />

Tu vin arian wamyvani bankebis<br />

mepatroneni, ra kapitali aqvT. SesaZloa<br />

sulac maT ukan rusuli kapitali<br />

arsebobs, an ufro uaresi,<br />

warmomavlobis Savi fuli aris am<br />

sistemaSemqmneli bankebis aqcioner-<br />

Ta ukan? amitom saubari ivaniSvilis<br />

rusul fulze sasaciloa ma-<br />

Sin, rodesac xelisuflebas ekonomikis<br />

2/3 rusuli kapitalisTvis<br />

aqvs gadacemuli. Cvens xelisuflebas<br />

ubralod eSinia personificirebuli<br />

finansuri resursis, romelic,<br />

maTi azriT zRudavs maT Zalauflebas.<br />

imitom, rom fuli Tavis-<br />

Tavad Tavisuflebis, politikuri<br />

sistemis normaluri funqcionirebis,<br />

demokratiis garantia. partiebs<br />

fuli rom hqondeT, gveqneboda demokratia<br />

da ar iqneboda am donis<br />

umuSevroba, siRaribe. magram rodesac<br />

mxolod erTi jgufis xelSia<br />

yvela biznesi, finansuri resursi,<br />

yvela bankis ukan saxelisuflo Zalebi<br />

dganan, amitom isini iseTi<br />

oazisebis gaCenasac ki ewinaaRmdegebian,<br />

rogoricaa erTi mxriv biZina<br />

ivaniSvilis banki, romelic, ra Tqma<br />

unda, absoluturad kanonierad da<br />

civilizebulad iTamaSebs. rodesac<br />

igi samTavrobo proeqtebs afinansebda,<br />

araCveulebrivi, wesieri, kanonieri<br />

banki hqonda, xolo rodesac<br />

politikur sarbielze poziciis<br />

dafiqsireba gadawyvita im wamsve<br />

gaxda saeWvo operaciebis da politikuri<br />

gancxadebebis gamkeTebeli<br />

banki. sagareo saqmeTa komisarma<br />

pirdapir uTxra Cvens xelisufle-<br />

bas _ batonebo, mivceT yvelas politikuri<br />

poziciis dafiqsirebis<br />

saSualeba, procesi unda iyos Ria<br />

da gamWirvale, arbitrma _ qarTvelma<br />

xalxma unda miiRos sruli<br />

informacia yvela wyarodan, raTa<br />

Semdeg samarTliani gadawyvetileba<br />

miiRos. amis gagoneba dRevandel xelisuflbas<br />

ar surs. saubroben,<br />

rom es TiTqos singapurizaciisken<br />

svlaa. amas me ver daveTanxmebi imitom,<br />

rom singapuris sinamdviles<br />

kargad vicnob da vici _ iq kanonis<br />

uzenaesobaa. Cven avtoritarizmis<br />

ufro mZime formisken mivdivarT, es<br />

aris Cinuri modeli. CineTis ekonomika<br />

hyvavis, Cveni _ ara, cifrebi<br />

gamogonilia, saq.stati obieqtur<br />

cifrebs ar awvdis sazogadoebas,<br />

gansxvavebiT CineTisgan _ iq yvela<br />

monacemi sworia, magram samagierod<br />

Tu 600 milioni Cineli dapurebulia<br />

da maTTvis cxovrebis done<br />

amaRlda, 700 milioni Cineli isev<br />

SimSilobs da kacma ar icis rodis<br />

danayrdebian isini. magram Cinuri<br />

modelis, Sanhais tipis megapolis<br />

_ baTumi, quTaisi, foTis samkuTxedis<br />

Seqnis ukan unda idges miliard<br />

300 milioni Cineli. am megapolisis<br />

ukan vin idgeba? _ Cveni megobari<br />

Turqebi, somxebi, azerbaijanelebi,<br />

ukrainelebi da Cveni mteri<br />

ruseTi. ra Tqma unda es sasaciloa<br />

da sabolood cud Sedegebs moitans.<br />

_ batono vaJa, zemoT axseneT,<br />

rom erovnuli banki damoukidebeli<br />

ar aris. zogadad, dRes mas zedamxedvelis<br />

funqcia ufro aqvs. ra<br />

igulisxmeba damoukideblobis ar-<br />

qonis miRma, sabanko saqmes dRes saqarTvelo<br />

ver akontrolebs?<br />

_ erovnuli bankis damoukideblobis<br />

xarisxi, nodar javaxiSvilis<br />

prezidentobisas sakmaod maRali<br />

iyo. managaZe cdilobda poziciis<br />

SenarCunebas, magram axla Zalian<br />

Sesustebulia erovnuli bankis<br />

damoukideblobis xarisxi. mogexsenebaT,<br />

didxans nominalurad vadgendiT<br />

erovnuli valutis kurss sxva<br />

valutebTan mimarTebaSi mcuravi<br />

procedurebis meSveobiT. dRes, es<br />

kursi pirTa SezRuduli wris mier<br />

ganisazRvreba, zogierTs erovnul<br />

bankTan aranairi kavSiri ar aqvs.<br />

erT-erTi aseTi pirovnebaa kaxa benduqiZe,<br />

rogor xasiaTzec gaiRviZebs<br />

imis mixedviT ukarnaxebs erovnuli<br />

bankis mesveurs am Sefardebas da<br />

xdeba amis dakanoneba. rodesac ramdenime<br />

kacma icis laris kursi aiwevs<br />

Tu daiwevs dolarTan mimarTebaSi<br />

_ es Zalian saxifaToa, radgan<br />

korufciuli garigebebis safrTxes<br />

qmnis. aqedan gamomdinare sabanko<br />

sferos regulireba Zalzed Sesustebulia.<br />

ufro metic, Cveni ekonomikuri<br />

politikis erT-erTi arqiteqtori<br />

kaxa benduqiZe ambobs _<br />

ukeTesi iqneba Tu erovnul banks<br />

gavauqmebTo. saxelmwifoebriobis<br />

moSla benduqiZisTvis problema ar<br />

aris. bunebrivia, saxezea erovnuli<br />

bankis Sesustebis koncefcia. vfiqrob,<br />

ucxoeli mrCevlebis garda,<br />

romelTa arsebobis Sesaxeb Cven ar<br />

viciT, qarTveli moRvaweebidan yvelaze<br />

meti wona am procesebSi benduqiZes<br />

aqvs.<br />

darwmunebuli var, Tqveni gaze-<br />

Ti sworad, obieqturad Seafasebs<br />

im movlenebs, rac erovnuli bankis<br />

mxridan xorcieldeba `qarTu bankze~,<br />

magram amiT araferi Seicvleba<br />

imitom, rom qveyanaSi SezRudulia<br />

demokratiuli institutebis funqcionireba,<br />

biznesis Tavisuflebis<br />

xarisxis ararsebobis gamo yvelaferi<br />

Zaladobrivi da avtoritarulia.<br />

_ xelisufleba ukan araferze<br />

ixevs, Tavadac aRniSneT, rom mosalodnelia<br />

`qarTu~ bankis gakotrebac.<br />

arCevnebamde ki sakmaod didi<br />

dro rCeba. ramdenad SesaZlebelia<br />

am muxtis SenarCuneba?<br />

_ es damokidebulia imaze, ra<br />

nabijebs gadadgams is politikuri<br />

Zala, romelic ivaniSvilis irgvliv<br />

yalibdeba. Tu es nabijebi Tanmimdevruli,<br />

kargad gaTvlili iqneba,<br />

xelisuflebis mxridan veranairi<br />

Zalismieri meTodebi ver SeZlebs<br />

im talRis SeCerebas, rac misma<br />

politikaSi mosvlam gamoiwvia.<br />

axla es sakmaod safuZvliani eiforia,<br />

romelic sazogadoebaSia, piks<br />

uaxlovdeba. amis Semdeg aris safr-<br />

Txe, es piki TandaTan ganeldes. saxelisuflebo<br />

propagandistuli<br />

manqana sakmaod Zlieria da xelisufleba<br />

yvelafers gaakeTebs moisyidos<br />

mosaxleoba da arCevnebis<br />

gziT darCes xelisuflebaSi, Tumca,<br />

aqve unda aRiniSnos, rom `bankebi<br />

da finansebis~ da `IPN~-is gauyalbebeli<br />

gamokiTxvebiT biZina<br />

ivaniSvils bevrad maRali reitingi<br />

aqvs, vidre `nacionalur moZraobas~.<br />

_ rogor fiqrobT ramdenad arsebobs<br />

safrTxe xelisuflebam ar-<br />

Cevnebis TariRi gadmoswios, xolo<br />

biZina ivaniSvils am droisTvis ar<br />

hqondes moswrebuli politikuri<br />

partiis Seqmna?<br />

_ aseTi safrTxe arsebobs. amiT<br />

xelisufleba cota met problemas<br />

Seuqmnis ivaniSvils, magram im Secdomebs,<br />

rac xelisuflebas sazogadoebis<br />

mimarT aqvs daSvebuli verafriT<br />

gadafaravs. erTaderTi rCeba<br />

Zalismieri meTodebis gamoyeneba,<br />

ris uflebasac xelisuflebas ar<br />

miscems Cveni strategiuli partniorebi<br />

_ amerikeli da evropeli megobrebi.<br />

_ bolos minda gkiTxoT, rogor<br />

gesaxebaT `qarTuli ocnebis~ axdena?<br />

_ Tu `uralmaSis~, `atomstroi<br />

eqsportis~ mepatrone, ruseTSi milionebis<br />

mSovneli benduqiZe safr-<br />

Txe ar aris, saqarTvelosTvis, ratom<br />

SeiZleba iqces safrTxed adamiani,<br />

romelsac sabanko, samSeneblo,<br />

farmacevtuli biznesi aqvs. savsebiT<br />

bunebrivia, ivaniSvilis politikaSi<br />

mosvla. qarTuli ocneba aris<br />

vicxovroT normalur, dapurebul,<br />

mSvidobian, gamTlianebul saqarTveloSi.<br />

gana es ar aris TiToeuli<br />

CvenTaganis ocneba? garda amisa, yvela<br />

adamiani pirovnul bednierebaze<br />

ocnebobs, magram es ar Sedgeba Tu<br />

qveyana ar iqna bednieri. aqedan gamomdinare,<br />

Cveni pirovnuli bednirebac<br />

am qarTul ocnebazea damokidebuli.<br />

aravin daafrTxos da SeaSinos<br />

msazRvrelma _ qarTuli imitom,<br />

rom qarTuli ocneba ara marto<br />

eTnikuri qarTvelebis ocnebis<br />

axdenas gulisxmobs, aramed saqarTveloSi<br />

dabadebuli, gazrdili da<br />

dRes aq mcxovrebi yvela adamianis.<br />

Tamar SveliZe<br />

�<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!