ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ

Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν πρίσματα NαCl που δεν απορροφούν τηνακτινοβολία IR, αλλά στα νεότερα φασματοφωτόμετρα ο μηχανισμός τουφράγματος περίθλασης είναι πιο αποτελεσματικός.Υπάρχουν τουλάχιστον δύο σχισμές στο όλο σύστημα τουμονοχρωμάτορα. Οι σχισμές εισαγωγής και εξαγωγής, των οποίων το άνοιγμαμεταβάλλεται ανάλογα με το μήκος κύματος του φωτός. Αυτό επιτυγχάνεται είτεμηχανικά (με μια έκκεντρη μηχανική χτένα), είτε ηλεκτρικά (ποτενσιόμετρο). Ημείωση της σχισμής αυξάνει τη διακριτική ικανότητα ή βαθμό διαχωρισμού τουφασματοφωτομέτρου, αλλά συγχρόνως μειώνει την ένταση του φωτός καιαπαιτείται σημαντική ενίσχυση του σήματος μέσα στον ανιχνευτή.Το φράγμα περίθλασης (grating diffraction) αντικατέστησε τα πρίσματαNαCl που ήταν ευαίσθητα στην υγρασία. Το φράγμα αναλύει ή σκεδάζει τηνακτινοβολία στα συστατικά της μήκη κύματος με ένα σύστημα παράλληλωνγραμμικών αυλακώσεων, που βρίσκονται σε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους, πάνωσε μια γυαλιστερή μεταλλική επιφάνεια που λειτουργεί ως καθρέπτης. Όταν μιαδέσμη φωτός πέσει πάνω στο φράγμα περίθλασης, κάθε αυλακωτή γραμμήμετατρέπεται σε νέα πηγή φωτός που εκπέμπει προς την κατεύθυνση τουανιχνευτή. Οι γραμμές είναι διατεταγμένες κατά αυτόν τον τρόπο ώστε το φως(ακτινοβολία) από ένα μόνο μήκος κύματος, και τα πολλαπλάσια του, ναυποστούν θετική συμβολή σε μια ορισμένη γωνία του φράγματος περίθλασης.Ακτινοβολίες διαφορετικών μηκών κύματος μπορούν να ληφθούνπεριστρέφοντας το φράγμα σε σχέση με την κατεύθυνση της δέσμης του φωτόςαπό την πηγή, σαρώνοντας (scanning) έτσι τις διάφορες συχνότητες (ή μήκηκύματος) της ακτινοβολίας IR.Σχήμα 4.2. Σχηματική παράσταση φράγματος περίθλασης με κλιμακωτές γραμμικέςαυλακώσεις.Εάν δύο δέσμες φωτός του ίδιου μήκους κύματος πέσουν σε δύο γειτονικέςαυλακώσεις που έχουν απόσταση πολλαπλάσια (ακέραιος αριθμός 1, 2, 3, …) τουμήκους κύματος, τότε οι διαθλώμενες δέσμες τους θα υποστούν συμβολή (καικατά συνέπεια ενίσχυση). Αντίθετα, εάν η απόστασή τους είναι πολλαπλάσια1 1 1κατά 1+ , 2 + , 3 + , …(όχι ακέραιος αριθμός) τότε οι δέσμες φωτός που2 2 2υπόκεινται σε διάθλαση θα εκλείψουν.52