วลีที่1 - มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

ผู้วิจัยได้วิเคราะห์บทเพลงที่กําหนดไว้ดังนี้
1. ลักษณะทั่วไป
1.1 ประวัติความเป็นมาของเพลงวังแม่ลูกอ่อนตอน 1
เพลงนี้
พร ภิรมย์ ได้แต่งทั้งทํานองและเนื้อร้องเอง
แต่งมาจากเรื่องจริงที่อินเดีย
จาก
แม่น้ําอรัญญวดี
นํามาจากพุทธประวัติของพระพุทธเจ้า ชื่อเพลงนํามาจากตําบลวังแม่ลูกอ่อน
จังหวัดชัยนาทเนื่องขณะที่แต่งเพลงพร
ภิรมย์ เดินทางไปร้องเพลงที่ตําบลวังแม่ลูกอ่อน
จังหวัด
ชัยนาท กับแม่ผ่องศรี
1.2 ความหมายเนื้อเพลงโดยสรุป
เป็นเพลงแหล่นิทานคํากลอนเล่าเรื่องที่เกิดขึ้นจริงที่วังแม่ลูกอ่อนเดิมมีลูกสาวเศรษฐีผู้
มีฐานะได้หลงรักหนุ่มชาวนาจึงตัดสินใจหนีตามกันไป
ขณะอยู่ด้วยกันนั้นลูกสาวเศรษฐีได้ท้องและมี
ความเป็นอยู่อย่างยากจน
ซึ่งมีอาชีพหลักเป็นคนเผ่าถ่านไปวันๆ
จนกระทั่งคลอดบุตรชายออกมา
ทํา
ให้การเป็นอยู่ยิ่งแย่ลงไปกว่าเก่า
ทั้งสองทนชีวิตแบบนี้ไม่ไหวจึงได้ชวนกันกับไปบ้านของตน
ระหว่างทั้งสามเดินทางแบบค่ําไหนนอนนั้นโดยพักตามใต้ต้นไม้ใหญ่
ลูกสาวเศรษฐีก็เกิดเจ็บท้องร้อง
ทุรนทุราย ตอนนี้จบประมาณนี้
1.3 รูปแบบเพลง
เป็นเพลงแหล่ มีอัตราจังหวะชั้นเดียว
เป็นเพลงที่เล่นเที่ยวเดียวจบ
ไม่มีการซ้ํา
ทํานอง
2. ค าร้อง
2.1 รูปแบบการประพันธ์ค าร้อง เพลงวังแม่ลูกอ่อนท่อน 1เป็นคําประพันธ์ประเภท
เพลงกลอนแปด แต่ละวรรคจะมีจํานวนคําตั้งแต่
3 – 4 คํา เป็นไปตามหลักการสัมผัสประเภทกลอน
แปด เพลงวังแม่ลูกอ่อน 1ใช้ถ้อยคําที่สละสลวย
มีทั้งสัมผัสนอกและสัมผัสใน
ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
2.1.1 สัมผัสนอก สัมผัสนอกของกลอนแปด มีสัมผัสนอกดังนี้
- คําสุดท้ายของวรรคที่
2 สัมผัสกับคําสุดท้ายของวรรคที่3
และคํา
ที่สองของวรรคที่
4คําสุดท้ายของวรรคที่
4 สัมผัสกับคําสุดท้าย
ของวรรคที่
6
- คําสุดท้ายของวรรคที่
5 สัมผัสกับคําที่
2 ของวรรคที่6
- คําสุดท้ายของวรรคที่
6 สัมผัสกับคําสุดท้าย ของวรรคที่7
และคําที่สองของวรรคที่
8
- คําสุดท้ายของวรรคที่
9 สัมผัสกับคําที่สอง
ของวรรคที่10
- คําสุดท้ายของวรรคที่10
สัมผัสกับคําสุดท้ายของวรรคที่11
- คําสุดท้ายของวรรคที่12
สัมผัสกับคําสุดท้ายของวรรคที่14
104