05.06.2013 Views

B A C D E F G H - Countdown to Kindergarten

B A C D E F G H - Countdown to Kindergarten

B A C D E F G H - Countdown to Kindergarten

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

A C<br />

B D<br />

A b c D<br />

E<br />

Counting Down <strong>to</strong><br />

<strong>Kindergarten</strong>:<br />

Un Gía Útil pa Famílias di Jardin (K2) na<br />

Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n<br />

E<br />

F<br />

G<br />

H<br />

f G h<br />

Kontajen pa Jardin y Departamentu di Idukason Inisial di Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n.<br />

Kontajen pa Jardin é patrusinadu pa Perfeitu Thomas M. Menino, Kumitê Skular di Bos<strong>to</strong>n, Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n y<br />

parseru komunitariu.


Karus Famílias,<br />

BOSTON PUBLIC SCHOOLS<br />

Seja benvindu a Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n! Departamentu di Idukason Inisial ta ansiozu pa kumesa<br />

es jurnada idukasiunal ku nhos. Nu sta kontenti pa nos parsaria ku nhos pa poi nhos kriansa na<br />

kaminhu di susesu pa vida interu komu aprendis y sidadon.<br />

Es gía ta introduzi nhos a sala di aula di alunus di jardin di 5 anu (K2), inklíndu kuríkulu atual<br />

na leitura y matimátika, Pearson’s Scott Foresman Reading Street y TERC Investigations. Kes<br />

prugrama ta alinha ben ku kuríkulu di K1, OWL y Building Blocks, pa nhos kriansa ten un spriensa<br />

di idukason kontínua. Alén disu, meta di prugrama di alunus di jardin di Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n é<br />

pa poi kriansa en kursu di susesu pa vida interu komu lei<strong>to</strong>r, skri<strong>to</strong>r, alunu y sidadon konsienti.<br />

Nu ta adoraba di obi nhos sobri kuze ki nhos ta pensa di nhos spriensa na prugrama Inisial di<br />

Idukason di Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n. Pur favor txoma departamentu na 617-635-6768 o e-mail<br />

jsachs@bos<strong>to</strong>n.k12.ma.us. Nhos tanben podi aproveita di txeu rekursu ki sta na fin di es gía,<br />

inkluíndu Kontajen pa Jardin, ki podi djuda nhos ku es tranzison inpurtanti. Pur favor, nhos xinti<br />

avontadi na txoma Kontajen pa Jardin na 617-635-6816 o vizita site na www.countdown<strong>to</strong>kindergarten.org.<br />

Midjor dezenhu pa anu skular ki sta entra,<br />

Jason Sachs<br />

Dr. Jason Sachs<br />

Dire<strong>to</strong>r, Department di Idukason Inisial<br />

Sonia Gómez-Banrey<br />

Sonia Gómez-Banrey<br />

Dire<strong>to</strong>ra, Kontajen pa Jardin


Kriansa ta kumesa<br />

ta Prendi na Kaza<br />

Nhos fazi konta! Tudu ki famílias ta fazi pa da karinhu<br />

y pruteji ses kriansa ta fazi diferensa. Sen leva en<br />

konta ora ki kriansa ta entra skola, pais y otus parentis<br />

é primeru algen na vida di kriansa ki ta apresia ken ki es<br />

é y kuze ki es ta fazi. Pa enkoraja kuriuzidadi, komunika<br />

valoris familiar, y ten apresiu jenuínu a kriansa, famílias<br />

ta kria un alisersu forti pa aprendizajen ki ta dura vida<br />

interu.<br />

Kriansa ta floresi y<br />

kria kuandu ses pais,<br />

otus parentis y ken ta<br />

kuida d’es ta papia y<br />

djuga ku es. Pessoas<br />

na kaza di kriansa é<br />

ses primeru prufesor.<br />

Falandu, kontandu<br />

stórias y kantandu pa y<br />

ku kriansinhas, adultu<br />

ta djuda kriansas prendi<br />

lingua.<br />

Kriansinhas ta ten mas susesu na skola kuandu es ta<br />

konxi txeu palavras y es ta ser kapás di spresa ses<br />

ideias y nesesidadi. Pasandu tenpu ta papia y brinka<br />

ku nhos kriansas ta djuda-s midjora ses vukabulariu, y<br />

ta djuda-s xinti ben, y ta djuda-s kumesa skola ansiozu<br />

y preparadu pa kontinua ta prendi.<br />

1


Kuandu nhos ta ranja tenpu pa papia ku nhos<br />

kriansa, nhos ta mostra-l ki nhos ta ama-l,<br />

ta valoriza-l y ta kuida di el. Nhos atenson ka<br />

ta so asegura y konforta nhos kriansa, ma ta<br />

aumenta se propriu estima, un karateristika ki el<br />

ta dependi di el pa restu di se vida.<br />

Djuga pa Djuda Nhos Kriansa Prendi<br />

Kes atividadis ka ten presu, nen kaluria y ka<br />

ta pidi pilha!<br />

Txeu di kes kuzas ki nhos ta fazi pa djuda<br />

nhos kriansa prendi lê é fasíl, gratís y divertidu.<br />

Talves nhos ta fazi txeu di kes kuza sen sabi.<br />

Sô 20 minutu pur dia ta fazi diferensa.<br />

PAPÍA<br />

Papia senpri ku nhos kriansa y enkoraja-l pa<br />

papia ku nhos y sukuta kuidadozamenti kuze ki el ta fla. Mas palavras y frazi ki nhos<br />

fidju obi, y mas ki el pratika uza-s kuandu el ta papia ku nhos, mas el ta entendi sobri<br />

forma ki lingua ta trabadja. Konta-l stórias y anedotas..<br />

Atvidadi: “Stória, stória” Konta un stória sobri nhos. Fla-l sobri nhos avós o algun<br />

kuza sobri nhos kuandu nhos era kriansa. Kuandu nhos kriansa obi nhos papia sobri<br />

kuzas ki pasa na nhos vida, el sta ta prendi novus palavras. Nhos stória<br />

ta faze-l adora stórias y el ta pol ta kre prendi le. Pidi-l pa kontau un<br />

stória.<br />

Konta stória ten un longu tradison di ser un forma di familia pasa ses<br />

valoris, krensas y ses stória. Konta stória é un forma inportanti ki pais,<br />

menbrus di família y kenha ta kuida di kriansa podi djuda kriansinhas<br />

aprendi lingua y <strong>to</strong>rna menbru di ses komunidadi.<br />

2


DJUGA<br />

Dexa tenpu sufisienti pa nhos kriansa djuga. Kuandu<br />

nhos kriansa ta inventa stória enkuandu ta brinka<br />

ku kamion, bloku o otus brinkedus, el sa ta uza se<br />

imajinason, pratíka lingua y ta diverti. Kuandu nhos<br />

ta brinka ku nhos kriansa, é un grandi mumentu pa<br />

nhos dôs – o família interu – pa konpartilha palavras y<br />

ideias.<br />

Selesiona dretu<br />

prugramas di TV y<br />

djogu di vidiu. Poi<br />

limiti na kuantidadi y<br />

tipu di prugramas di<br />

TV y di jogu di vidiu ki<br />

nhos kriansa podi odja. Enkuantu ki alguns prugramas<br />

é idukativu, peskiza ta mostra ki menus tenpu ki<br />

nhos kriansa odja TV, midjor dezenpenhu es ta ten<br />

na skola. Tanbén, kriansa ki ta xinta frenti televizon,<br />

es ta perdi oportunidadi di fazi izersisiu y uza ses<br />

imajinason.<br />

BAI LUGARIS<br />

Kuandu nhos ta bai pa lugaris, ten senpre algun kuza<br />

novu pa papia. Lenbra ki kuze ki é regular pa nhos<br />

pruvavelmenti é novidadi pa nhos fidju. Mesmu un<br />

kaminhada diferenti pa parajen di au<strong>to</strong>karu, loja, o<br />

lavandaria ta signifika novus kuzas pa odja.<br />

DEZENHA O “SKREVI”<br />

Dezenha y rabiska é primeras etapas di skrita, an<strong>to</strong>n<br />

skrevi y dezenha djuntu. Kuandu nhos skrevi nhos lista<br />

di konpra, fla nhos kriansa pa “srevi” se lista, mesmu<br />

ke so rabiska. Papel normal o resikladu y lapís di kor o<br />

markador ki ta lavadu é tudu ki nhos kriansa mesti pa<br />

fazi ses “obra mestre”. Es ta gosta di rabiska, fazi imajen<br />

o pretendi ki es sta ta skrevi – tudu kes ta das tenpu di<br />

dezenvolvi ses abilidadi mu<strong>to</strong>r y ses imajinason.<br />

Atividadi: “Kanta un<br />

múzika” Kanta pa y<br />

ku kriansa. Muzika é<br />

universal y apresiadu<br />

pa tudu algen. Músika<br />

ta kalma y konforta<br />

kriansa. Muzika é un grandi<br />

forma pa kriansa liga palavra<br />

ku signifikadu, seja múzika<br />

pupular o múzika pa kriansa.<br />

Atividadi:<br />

“Nu<br />

Pretendi”<br />

Pretendi ku<br />

nhos kriansa di bai lugaris o<br />

atua iventus ki ta interesa-s.<br />

Nhos podi pretendi fazi<br />

un festa d’anu, bai pa un<br />

restauranti, pilota un avion,<br />

nada o anda di trenó. El<br />

ka ten ki ser atividadi di<br />

stason di anu. Lenbra ki é so<br />

imajinason.<br />

Atividadi: “Mi é spiãu” Nhos<br />

podi djuga kel li na kalker<br />

lugar: na karu, au<strong>to</strong>karu o na<br />

loja. Skodji un letra na nomi<br />

di nhos fidju y djobi si nhos<br />

podi odja kalker kuza ki ta<br />

parsi ku kel letra o kel letra<br />

na algun cartás di loja. “Bu<br />

podi atxa letra M?”, “S”, “T”,<br />

“V”, “C”, “O”,<br />

“E”, y “H”<br />

é otus letra<br />

fasíl pa<br />

kumesa.<br />

3


Atividadi: “Skrevi un karta”<br />

Pidi nhos kriansa pa fazi un<br />

dezenhu. Dipos skrevi<br />

kuze ki el flau sobri<br />

kel figura. Le-l di<br />

volta pa el. Y dexa<br />

nhos kriansa disidi pa ken ki<br />

el ta manda-l: parenti, amigu,<br />

prufesor. Poi kel karta na un<br />

evelopi y entrega-l o envia-l<br />

pa kureiu.<br />

Atividadi:<br />

“Nu<br />

Atua-l”<br />

Dipos ki<br />

nhos lê<br />

un stória mas ki un ves,<br />

atua-l ku nhos kriansa y<br />

ses irmon/irma o amigu.<br />

Kada un di nhos podi ser un<br />

personajen di stória. Y ka<br />

nhos priokupa sobri izajeru<br />

di kriansa, es ta aumenta<br />

na kuzas ki es obi.<br />

Atividadi: “Adiri”<br />

Dipos ki nhos lê un livru<br />

txeu ves, pauza y dexa nhos<br />

kriansa fla alguns di kês<br />

palavras lê-s ku nhôs. Da<br />

dikas pontandu pa figuras.<br />

Atividadi: “Nha parti<br />

favoritu” Dipos ki nhos<br />

lê un livru, papia ku nhos<br />

kriansa sobri un di ses<br />

parti favoritu di stória.<br />

LEITURA<br />

Desde inisiu, pais, menbrus di família, y ken ta<br />

kuida di mininu mesti da kriansa livrus. Un forma<br />

di xina kriansa valoriza livrus é pa mantê-s na un<br />

lugar ki podi ser alkansadu fasílmenti pa kriansa si<br />

es kre odja-s. Kuandu es ta bai das prezenti, pidi<br />

parenti y amigus pa oferesi livrus komo prenda.<br />

Livrus ka ten ki ser novu pa ser bon. Es podi ser<br />

pasadu di irmons o primus o konpradu na bazar!<br />

Pais, menbus di família, y algen ki ta kuida di<br />

kriansa devi introduzi livrus pa bêbê y kriansinhas.<br />

Odjandu figuras y falandu sobri es é un introduson<br />

a un vida intera di aprendizajen. Adultus podi<br />

mostra kriansas modi ki livru ta uzadu, mostrandu<br />

mo ki ta viradu pajína jentilmente y kuida di es.<br />

Kriansas ta prendi apresía livrus ku adultu ki ta das<br />

izenplu.<br />

Alen di prendi valoriza livru, maior parti di kriansa<br />

ta gosta di atenson ki es ta dadu kuandu es ta fika<br />

pertu di adultu ki kre konpartilha un livru ku ês.<br />

4


Enpenha na lê pa nhos kriansa diariamenti.<br />

Kalker ora di dia ta trabadja, ma antis di ora di<br />

durmi é un bon forma di termina dia. Podi ser 20<br />

minutu mas inportanti di dia.<br />

Atividadi: “Rima di Palavras”<br />

Livrus di rima é divertidu oa<br />

kriansa. Lê kalker de kes livru<br />

di Mother Goose o Dr. Seuss.<br />

Fazi un rima di palavras<br />

ingrasadu dipos ki nhos lê<br />

kes livru di rima o djuga<br />

nhos propriu jogu pensandu<br />

rimas pa palavras komun.<br />

Pur izenplu, “dime,” “time,”<br />

“rhyme” ou “lime.” Fazi<br />

novus letras pa un muzika<br />

adisiunandu mas rimas.<br />

Atividadi: “Nu deskubri”<br />

Ser kuriozu ku nhos kriansa.<br />

Sabi mas sobri kuzas<br />

buskandu na livru – na kaza o<br />

na biblioteka.<br />

Rezumu di Kuríkulu<br />

Meta di prugrama di Jardin (K2) di Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n (BPS) é<br />

pa kuloka nhos kriansa na kursu di un vida di susesu komu lei<strong>to</strong>ris,<br />

skri<strong>to</strong>ris, alunus y sidadon konsienti. Kuríkulu uzadu na sala di aula di K2 ta<br />

sigi Padron di Aprendizajen di Massachusetts y novu Padron Komun di Normas<br />

Fundamental.<br />

5


Alunus di jardin ta prendi midjor kuandu es sta ativamenti engajadu ku material<br />

interesanti y ta papia ku adultus y otus kriansas. Prugrama di Jardin di BOPS ta uza<br />

Kuríkulu di Pearson’s Scott Foresman Reading Street pa instruson di alfabetizason<br />

y TERC Investigations pa instruson di matimátika. Es ta oferesi kriansa tanben<br />

spriensas atraves di jogus FOSS (Papel/Madera, Animal 2x2) y studus susial<br />

atraves di tema di distritu interu (Nha Vizinhansa, Nha País).<br />

Duranti un dia típiku, nos alunus<br />

di jardin ta partisipa na instruson<br />

di grupu interu (ki ta inklui trabadju<br />

ku palavra, dezenvolvimentu di<br />

konseitu relasiunadu ku tema,<br />

leitura en vos altu), spriensa<br />

di kresimentu di abilidadis<br />

na grupus pikenu (ki ta inklui<br />

instruson di leitura gíadu, pratika<br />

di kaligrafía, spriensa pratiku di<br />

siênsias) y atividadi independenti<br />

(ki ta inklui sentrus, dezenhu y<br />

skrita di stória pesual, rezoluson<br />

di prublemas di matimátika). Duranti dia, kuríkulu ta apoia ses dezenvolvimentu di<br />

linguajen y sosiu-emusiunal.<br />

APRENDIZAJEN DI ALFABETIZASON<br />

Kuríkulu di Alfabetizason di Reading Street na K2 ta konsentra na abilidadi pa<br />

kriansa dekodifika y ententi stórias y testi di nãu-fikson.<br />

Instruson di kualidadi na prugrams di K2 di Bos<strong>to</strong>n é baziadu na midjor prátikas<br />

sima peskizadu y definidu na kanpu di idukason inisial y otus disiplinas. Kuríkulu<br />

ya konsentra na instruson di alta kualidadi na arias kritiku di dezenvolvimentu di<br />

alfabetizason, dekodifikason y konprenson<br />

DEKODIFIKASON: KONPRENSON:<br />

Identifikason di Letra di Alfabetu<br />

Konsiênsia Funulójiku<br />

Prinsípius Alfabétiku<br />

Kurespondensia Son/Letra<br />

Konvenson Inprimidu<br />

Konsiênsia Inprimidu<br />

Vukabulariu<br />

Sintaxa<br />

Kunhesimentu di Kontíudu<br />

Pensamentu Rasiusinu/Inferensial<br />

Kunhesimentu di Strutura di Testu<br />

6


Enkuantu txeu aprendizajen di<br />

alfabetizason di K1 y K2 sta inkluídu<br />

dentu di atividadi baziadu na tema<br />

pa kresi kunhesimentu, tudu dia<br />

algun tenpu é dedikadu a instruson<br />

di abilidadi di alfabetizason, inkluíndu<br />

dezenvolvimentu di linguajen oral,<br />

konsiênsia funulójika, kunhesimentu y<br />

konpreson di alfabetu. Na sala di aula,<br />

alunus ku 5 anu di idadi ta partisipa<br />

na atividadi di alfabetizason ondi es<br />

ta kanta, y pratika abilidadis ku kada<br />

ves menus apoiu di prufesor. Es ta<br />

konpartilha leitura di testu predizivel asin komu skrebi tabela di sala di aula. Prufesor<br />

ta oferesi instruson splisitu sobri formas ki livrus ta trabadja, modi ki ta rekunhesedu<br />

palavras inprimidu y formason di letra. Kuze ki kriansa ta prendi na tenpu pa grupu<br />

interu ta ser postu en prátika duranti tenpu di sentru y instrusiunal.<br />

UNIDADI TEMÁTIKU<br />

Enkuantu tenpu na sala di aula ta<br />

oferesi kriansas txeu oportunidadi di<br />

entendi ses mundu y algen ki sta na<br />

el, temas spesifiku na Reading Street<br />

ta aumenta kunhesimentu ki kriansa<br />

ten di mundu. Es ta inklui <strong>to</strong>piku y<br />

perguntas relasionadu.<br />

UNIDADI 1 Tudu djuntu gosi: Modi ki nu ta vivi, trabadja y djuga di djuntu?<br />

UNIDADI 2 Vida Animal: Ondi ki animal ta vivi?<br />

UNIDADI 3 Onservan: Modi ki algen, planta y animal ta kresi?<br />

UNIDADI 4 Nu Splora: Ondi ki nos aventura ta levanu?<br />

UNIDADI 5 Bai pa lugaris: Modi ki algen ta bai di li pa la?<br />

UNIDADI 6 Nos kaza: Modi ki kazas ta djunanu subrevivi y aproveita vida?<br />

7


MATIMÁTIKA<br />

Alunus di jardin ta investiga matimátika na mundu a<br />

ses volta. Es ta konta kuantu alunus ki sta na sala<br />

di aula, deskrevi formas ki es ta odja y rasiusinia<br />

sobri numeru. Kuríkulu di Investigason di Matimátika<br />

di Jardin ta oferesi un fundason forti na matimátika<br />

atraves di spriensas riku y variadu.<br />

Dezenvolvi un forti kunhesimentu di numeru y modi<br />

ki es ta trabadja é un meta inpurtanti pa jardin. Duranti anu, alunus ta dezenvolvi<br />

linguajen pa deskrevi kuze ki es sta ta observa y konseitu di matimátika ki sta ta<br />

surji. Alunus di jardin ten txeu oportunidadi di konta en vos altu y skrevi y interpreta<br />

numerus na un variedadi di kontestu. Es ta dezenvolvi imajen vizual pa kualidadi y ta<br />

xinti un relason entri es (10 é mas ki 5; 4 é menus ki 6; na konta kada numeru é mas<br />

1, ets.). Konta tanben ta sirvi komu ligason a operason di adison y subtrason. Alunus<br />

ta intendi y ta dezenvolvi stratejias pa rezolvi prublemas di adison y subtrason ku<br />

numerus pikenu y uzandu objetu konkretu, dezenhu y notas pa mostra ses stratejia<br />

y soluson. Alunus ta sprimenta repitispn sinplis di padron ku muvimentu di korpu<br />

(palma, <strong>to</strong>ka bus mon), formas y numeru. Es ta identifika padron sinples di repetison,<br />

sima vermelhu-azul-vermelhu-azul y podi kópia, konstrui, deskrevi, rejista y anplía<br />

varius padron. Es ta determina kuzê ki ta ben di sigida na un padron repetidu, y ta<br />

kumesa ta pensa sobri forma ki 2 padron é similar y diferenti. Alunus ta dezenvolvi ses<br />

konprenson sobri formas sima di triangulu, retangulu, y trapezoidi, es ta splora kuze ki<br />

ta fazi un triangulu indentifikandu alguns di ses atributu (3 ladu, 3 kantu o 3 angulu).<br />

Na midida, alunus ta introduzi konprimentu komu un distansia, y uza konparason<br />

diretu pa konpara konprimentu di objetus. Pa tudu ladu, ta konsentradu na linguajen<br />

pa deskrevi y konpara konprimentu.<br />

DEZENVOLVIMENTU SUSIAL & IMUSIUNAL<br />

Modi ki kriansinhas ta xinti é tãu inpurtanti komu es ta pensa, partikularmenti en<br />

relason ku preparason pa skola. Susesu akademiku é ligadu ku abilidadi susialimusiunal<br />

ben dezenvolvidu di kriansa. Kriansinhas ta prendi midjor na un kontestu di<br />

relason puzitivu y ka ta podi prendi si es ka ta xinti seguru, amadu y apoiadu. Prufesor<br />

ta trabadja ku kriansas na rezoluson di konflitu, entendi signifikadu di amizadu y atua<br />

di forma respei<strong>to</strong>zu y responsavel.<br />

RUTINA<br />

Prufesoris ta stablesi rutina na ses sala di aula pa djuda kriansa sabi kuze ki es<br />

ta spera, ki t’adjuda kriansas regula ses propriu konportamentu. Pur izenplu, txeu<br />

prufesor ta uza un muzika o sinu pa dexa kriansas sabi é ora di linpa o kuloka un<br />

8


tabela di paredi ku orariu di dia. Asin ki alunus di jardin ta fika mas familiar ku inprimi,<br />

prufesor ta uza mas tabelas pa apoia akizison di abilidadis di konportamentu y<br />

akademiku.<br />

IDIFÍSIU KOMUNITARIU<br />

Prufesoris ta djuda kriansas prendi komu parti di un komunidadi y ta dezenvolvi un<br />

sentidu di responsabilidadi pa konpanheru atraves di konversa y regras sobri sta<br />

seguru, kada un pa ten se vês, konpartilhandu y djudandu ku rezoluson di konflitu.<br />

Na txeu sala di aula, kriansas ta ten oportunidadi di konpartilha ideias, pensamentus<br />

y spriensas ku kunpanheru duranti riunion di dia di grupu interu.<br />

SIÊNSIAS<br />

Atraves di lison y atividadis na sala di aula (espesial), asin komu na diskuson di grupu<br />

interu, kriansas ten oportunidadi di prendi y prátika kuze ki sientistas ta fazi:<br />

Observa, splora, predizi, midi, refleti y rejista ses spriensa ku material y objetu na ses<br />

anbienti. Pur izenplu, na unidadi di “Madera/Papel”, alunus ta prendi sobri tipus di<br />

madera diferenti, se uzu y modi ki ta fazedu papel.<br />

DEZENVOLVIMENTU FIZIKU<br />

Kriansas pikenu ta dezenvolvi rapidamenti<br />

ses abilidadi mu<strong>to</strong>ra y es ta mesti txeu<br />

oportunidadi pa muvimenta ses korpu pa<br />

apoia ses kresimentu. Alunus di jardin ta pasa<br />

mas tenpu fora tudu dia (si tenpu atmosferiku<br />

pirmiti) asin komu engajadu na atividadis<br />

mo<strong>to</strong>r grandi txeu ves duranti semana.<br />

MUTORA GROSA: Kriansa ta aumenta ses<br />

abilidadi mu<strong>to</strong>ra grosa atraves di atividadis na sala di aula asin komu na juga fora di<br />

skola. Izenplu ta inklui, dansa, salta, subi, puluta un bola y uzandu eskurega o baloisu<br />

na parki.<br />

MUTORA FINA: Kriansa ta dezenvolvi abilidadi mu<strong>to</strong>ra fina atraves di atividadis<br />

prátiku, ki ta inklui skrevi, pinta, korta, kosntrui, djuga ku puzzles y material pikenu<br />

sima kubus ki ta pega na kunpanheru o legu, y splora material sensorial sima água,<br />

areia, o plastisina..<br />

9


ARTI & MÚSIKA<br />

Arti y muzika ta oferesi kriansa oportunidadi nãu somenti pa prendi abilidadi di<br />

alfabetizason y matimátika, ma tanben forma kriantivu y splora ses ideia y sentimentu.<br />

Duranti dia, kriansas ta ten oportunidadi<br />

pa kanta, partisipa na atividadi ritmiku y<br />

spresa atraves di arti vizual en konkuntu<br />

ku prugram di alfabetizason Reading<br />

Street.<br />

Txeu slolas ta oferesi prugramas<br />

adisiunal pa arti, muzika, idukason fizika<br />

o algun konbinason di kes di riba.<br />

Salas di K2 sta aranjadu pa pirmiti<br />

oportunidadis di grupu grandi, grupu pikenu, y oportunidadi di aprendizajen. Es é<br />

lugar okupadu ondi kriansas sta ativamenenti envolvidu na aprendizajen atraves di<br />

konversa, splorason y koperason.<br />

Tranzison di Jardin<br />

K2 classrooms are set up <strong>to</strong> allow for whole group, small group and independent<br />

learning opportunities. They are busy places where children are actively engaged in<br />

learning through talk, exploration and cooperation.<br />

TAPETI DI ARIA DI ENKONTRU: Kel li é aria ondi kriansa pa djunta pa atividadis<br />

di grupu interu lideradu pa prufesor ki ta inklui, leitura en vos altu, instruson splisitu na<br />

alfabetizason y diskuson di asuntus akademiku y susial. Es tapeti txeu ves é uxadu<br />

pa skodji livru, konstrui ku bloku, y/o prujetu di grandi envergadura.<br />

SENTRU DI APRENDIZAJEN: Sala é divididu na na sentru di aprendizajen ki ka<br />

é spesifiku a disiplina, ma ta sirvi txeu objetivu. Podi ten un sentru di drama pa faze<br />

papel di personajen, pa rekonta stória, un sentru ki ta inklui txeu tipu di bloku; un sentru<br />

manipulativu pa material pa trabadja ku mon, sima kebra kabesa y konstruson riba<br />

meza, un sentru pa skrita y dezenhu ki ten txeu instrumentu di skrevi, un biblioteka<br />

na sala di aula pa leitura di un variedadi di livrus familiar, puemas y otus material<br />

inprimidu, y un sentru di deskuberta pa splora y sprimenta ku material y konseitu<br />

relasiunadu ku tema. Kuandu kriansas sta trabadja na sentrus, prufesor ta sirkula<br />

entri es o trabadja ku grupus pikenu di kriansa pa instruson individualizadu.<br />

10


Izenplu di Dia na K2<br />

PIKENU ALMOSU & ATIVIDADIS PA KUMENSU DI DIA<br />

INKONTRU DI PALMANHAN<br />

Ta prepara pa atividadi di dia kumesandu ku rutina diariu, destaki di konseitu<br />

di unidadi atual, y un orientason na atividadis di dia.<br />

BLOKU DI LEITURA<br />

Ta inklui tenpu di grupu interu relasionadu ku tema atual, y leitura y diskuson<br />

di stórias y testu di nãu-fikson. Prufesor tanben ta enkontra ku grupus pikenu<br />

pa da-s instruson diferensiadu durenti sentru/trabadju independenti, ki é<br />

sigidu pa un grupu grandi pa instruson diretamenti na abilidadi di alfabetizason<br />

(konsializason funulójiku y kunhesimentu di alfabetu).<br />

FORA DI IDIFISIU/TEMPU PA MOTORA GROSU<br />

BLOKU DI MATIMÁTIKA<br />

Ta inklui instruson en grupu na konseitu atual di matimátika, grupu pikenu/<br />

trabadju manipulativu di matimátika independenti.<br />

ALMOSU Y REKREIU<br />

WORKSHOP PA SKRITORIS<br />

El ta inklui txeu ves un mini lison lideradu pa prufesor sobri kuzas ki un bon<br />

skri<strong>to</strong>r ta fazi, tenpu pa skrita independenti gíadu pa prufesor y partilha<br />

di trabadju di alunu. Txeu ves ta inklui leitura en vos altu pa mostra alunus<br />

mudelu di bon skrita y ilustrason.<br />

SPESIALISTA DI ARTI, MUZIKA, JINAZIU, KONPUTADOR O<br />

SIÊNSIAS<br />

Es ta varia di skola pa skola. Pergunta nhos dire<strong>to</strong>r di skola kuze ki ta pasa<br />

na nhos skola.<br />

SENTRU DI FIN DI DIA<br />

Parti di dia ki kriansa ta skodji ses atividadi, ki é vizita un sentru ki es vizita<br />

antis o splora un novu oportunidadi.<br />

INKONTRU DI TARDI<br />

Ta inklui revizon di distaki di dia y previzon di atividadis di amanhan. Alguns<br />

kriansa ta bai pa kaza na es mumentu enkuantu otus ta fazi tranzison pa<br />

prugramas dipos di skola<br />

.<br />

11


Tranzison di Jardin<br />

Tranzison podi ser difísil pa kalker algen, adultu<br />

o kriansa, espesialmenti tranzison pa jardin,<br />

sen leva en konsiderason si nhos kriansa sa ta<br />

entra K0,K1 ou K2. Entretantu, maior parti di ves,<br />

trazison pa jardin é mas difísil pa pais ki pa propriu<br />

kriansa. Kontajen pa Jardin y Departamenu di<br />

Idukason Inisial di Kriansa di BPS ta gostaba di<br />

oferesi alguns sujes<strong>to</strong>n pa atividadis ki podi djuda<br />

trazinson ser mais fasíl pa nhos y pa kriansa pa<br />

sala di aula di jardin.<br />

VIZITA NOVU SKOLA DI NHOS KRIANSA Y LEVA-L MA BO. Kel li é un<br />

parti inportanti di prusesu de tranzison. Kada skola públiku di Bos<strong>to</strong>n ta oferesi un<br />

Dekson di Boas Vindas pa novus famílias di jardin jeralmenti entri Abril y Junhu. Es<br />

é un bon oportunidadi di enkontra ku dire<strong>to</strong>r y prufesor di jardin, y pa vizita skola. Si<br />

nhos podi, vizita skola txeu ves duranti veron y dexa nhos kriansa brinka na aria di<br />

rekreiu. Nhos kriansa ta kumesa ta familiariza ku anbienti di skola, asin na Setenbru<br />

skola ka ta ser un lugar estronhe pa el.<br />

PAPIA SOBRI TRANZISON. Pur ezenplu, “Nu sa ta bai pa biblioteka. Dipos di<br />

biblioteka, nu ta para na supermerkadu y konpra kumida, y dipos nu ta ben kaza,<br />

almusa y deskansa.”<br />

KRIA RUTINAS. Ten un ora markadu pa-l deta y<br />

pa korda, y mante-l. El ta djuda kriansa sabi kuze<br />

ki es ta spera y ten serteza ki es ta ten deskansu<br />

sufisienti.<br />

LÊ LIVRUS sobri ida a skola, ma kontinua<br />

ta lê livrus ku nhos kriansa pa diverti. Lê un<br />

repetidamenti si nhos kriansa gosta di kel livru. Pa<br />

un lista di livrus rekumendadus bai pa nos pajína<br />

di rekursu na fin di es livrete. Kuandu nhos ta le,<br />

pergunta, “Ken?” “Kuandu?” “Ondi?” y “Kuandu?”<br />

pa djuda nhos kriansa entendi. Dexa nhos kriansa<br />

lê stória pa nhos. El podi fla nhos kuze ki el ta odja<br />

na ilustrason. Pidi-l pa prevê kuze ki<br />

ta kontisi dipos. Vizita nhos biblioteka lukal senpri.<br />

Es ten grandis prugrams di leitura gratís na veron.<br />

MODI KIN TA FAZI<br />

UN KARTON DI<br />

BIBLIOTEKA?<br />

Kada vizinhansa ten un<br />

biblioteka ku aria di<br />

sirkulason. Aria di sirkulason<br />

é jeralmenti lokalizadu<br />

na parti di frenti di kada<br />

idifisiu. Pa konsigi un kar<strong>to</strong>n<br />

di biblioteka, nhos ten ki<br />

prienxi lejivelmenti aplikason<br />

di biblioteka y trazi un<br />

identifikason ku nhos nomi,<br />

direson atual, y sinatura a<br />

aria di Sirkulason.<br />

12


ENKORAJA INDEPENDÊNSIA. Dal<br />

independensia dexandu nhos kriansa fazi alguns<br />

skolha. Nhos kre uza kamiza violeta o amarelhu?<br />

Dexa-l bisti el sô. Si el ka ta faze-l ja, enxina-l abri<br />

se propriu kaxa di sumu o resipienti di kumida.<br />

Kriansa podi leva ses propriu almosu pa skola y es<br />

ta bai abri ses propriu resipienti. Tanbén, si nhos<br />

kriansa ta kalsa sapatu ku kureia, ensina-l marra<br />

se propriu sapatu.<br />

KONPLETA KESTIUNARIU DI PAIS ki sta<br />

djuntu, ou un di kes oferesidu pa nhos skola.<br />

Informason ta djuda prufesor konxi nhos kriansa<br />

midjor.<br />

SELEBRA TRANZISON PA JARDIN. Kontajen<br />

pa Jardin ta oferesi un numeru di eventus na<br />

sidadi interu pa djuda selebra es marku inportanti.<br />

Buska nhos Pakoti di Preparason pa Jardin ki ta<br />

inklui kamiza ki ta fla “I’m going <strong>to</strong> <strong>Kindergarten</strong>”<br />

DVD “N Sta Prontu!” y un gia di atividadis ku lista<br />

di iventus gratís na sidadi interu. Es pakoti sta<br />

dispunivel na nhos biblioteka lukal.<br />

DIKAS: Na primeru dia di<br />

skola, visti nhos kriansa<br />

ku ropa konfortavel.<br />

Visti-l ku kalsa ku<br />

elastiku (fexu, sintu y<br />

bu<strong>to</strong>n podi ser difikul<strong>to</strong>zu na<br />

kes primerus dias). Asin si<br />

el spera ate ultimu mumentu<br />

pa uza kaza de banhu, ta ser<br />

mas fasíl pa el baxa se kalsa.<br />

Tanben si el ka sabi marra<br />

se propriu sapatu, dexa-l uza<br />

un sapatu ku velkru o ki ta<br />

kalsa fasilmenti. Asin ki nhos<br />

kriansa ta xinti konfortavel<br />

y el ta kostumadu ku novu<br />

rutina nhos podi dexa-l visti<br />

di forma ki el kre.<br />

KALENDARIU DI TRANZISON DI<br />

KONTAJEN PA JARDIN<br />

ABRIL-JUNHU: Bai pa un Sekson di Boas Vindas na skola di<br />

nhos kriansa. Nhos ta resebi un konviti di nhos skola.<br />

MAIU-JUNHU: Toma un pakoti di preparason ki ta inklui<br />

nhos kamiza gratís y DVD na nhos biblioteka lukal.<br />

JULIU-AGOSTU: Partisipa na iventus gratís di veron na<br />

sidadi interu ki ta inklui Prugrama di Leitura di veron na nhos<br />

biblioteka lukal. Pergunta bibliotekariu sobri entrada gratís pa txeu<br />

muzeu.<br />

AGOSTU: Selebra Dias di Jardin na nhos biblioteka lukal. Sisti un<br />

Selebrason Gratís di sidadi interu na Children’s Museum. Nhos ta<br />

resebi un konviti di Kontajen pa Jardin na mes di Agostu ou vizita<br />

www.countdown<strong>to</strong>kindergarten.org pa orariu di eventu.<br />

SETENBRU: Primeru dia di jardin é primeru Segunda-Feira dipos di Dia<br />

di Trabalhu na Stadus Unidus.<br />

13


DEZENVOLVI UN PLANU PA PRIMERU DIA DI JARDIN. Kuandu nhos<br />

vizita skola na primavera, nhos pergunta dire<strong>to</strong>r sobri orientason pa primeiru dia di<br />

skola. Si es ta dexa nhos entra ku mininu na skola? Alguns skolas ten regra mas<br />

estritu y ta pidi pa nhos dispidi di mininu fora di idifísiu. Nhos podi prepara nhos<br />

kriansa pa-l sabi di antesedensia kuze ki el ta spera. Nhos podi tanbén po-l un fo<strong>to</strong><br />

di nhos família na pasta. Si nhos skola ten regra ki ta dexa nhos entra na sala di<br />

aula, papia sobri kantu tenpu ki nhos ta sta la (10-15 minutu devi ser sufisienti).<br />

Kuandu nhos dispidi, faze-l ku konvikson.<br />

Si nhos ta antisipa algun difikuldadi pa nhos kriansa, relasiunadu ku tenpu de<br />

deskansu o separa di palmanha, papia ku prufesor di nhos fidju o dire<strong>to</strong>r asin pa<br />

nhos podi djuntu fazi trazison mas fasil pa nhos fidju. Lenbra ki nhos ta konxi nhos<br />

kriansa midjor ki kalker otu algen.<br />

Nhos ta ben nota poster di “Universidadi ta Kumesa na Jardin” na sala di nhos<br />

kriansa. El é pa lenbra nhos ki anu ki ta ben na un sala di jardin di BPS é<br />

prosima etapa na jurnada idukasiunal di nhos kriansa. Tenpu ta voa, y brevementi<br />

nhos ta fla adeus y nhos ta dexa nhos kriansa na Universidadi! Obrigadu pa skodji<br />

Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n.<br />

14


Kestionariu di Pais di Alunu di Jardin<br />

Pur favor <strong>to</strong>ma alguns minutus pa konpleta kes pergunta dibaxu y dipos devolve-l<br />

konpletu pa prufesor di jardin di nhos fidju. Es kestiunariu ta djuda prufesor<br />

konxi nhos fidju midjor y pa mutivu di instruson. Obrigadu!<br />

NOMI DI KRIANSA______________ DATA DI NASIMENTU: _______<br />

LUKAL DI NASIMENTU: ______________________ IDADI: _______<br />

1. Pur favor, fazi un lista di nomis di nhos irmon/a di nhos kriansa o otus mininus na<br />

nhos kaza.<br />

2. Kal ke lingua mas faladu na kaza? Ta faladu otus linguas? Nhos fidju sabi mas ki<br />

un lingua?<br />

3. Ku kenha ki nhos kriansa ta mora (izenplu: mãe, pai, mãe y pai, avós, otus)?<br />

4. Nhos kriansa ta podi kuida di se nesesidadi pesual, sima bisti, kaza banhu, abri si<br />

almosu? Si nãu, modi ki nhos ta djuda-l na kaza?<br />

5. Ki ora ki nhos kriansa ta deta?<br />

6. Ki responsabilidadi ki nhos kriansa ten na kaza?<br />

15


7. Pur favor, skrevi un lista di kuzas ki nhos kriansa ten medu (katxor, sta el so, ets).<br />

8. Kuze ki ta konfortal kuandu el sta el so?<br />

9. Kal ki é interese y pasatenpu di nhos fidju?<br />

10. Ten algun kuza mas ki nhos kre flanu sobri nhos kriansa (routina diariu, kuzas ki<br />

el ta gosta/ka ta gosta)?<br />

11. Nhos kriansa ten alerjias? Kuais.<br />

12. Nhos família ten algun selebrason spesial ki nhos ta kre konpartilha ku sala<br />

interu?<br />

13. Nhos kriansa ja tevi un spriênsa previu pre-skular o na kuidadu di mininu? Si sin,<br />

skrevi nomi di sentru o skola.<br />

14. Kual ki é nhos spetativa pa prugrama K2? Ki kuzas spesifiku nhos ta gostaba di<br />

odja kontisi es anu?<br />

15. Pur favor, konpartilha un kuza spesial sobri nhos kriansa.<br />

Si ten otu informason inpurtanti ki nhos tava gostaba di konpartilha na un forma konfidensial,<br />

nhos podi marka un enkontru ku prufesor di nhos kriansa.<br />

Votus di un anu esitanti! Obrigadu pa nhos tenpu pa prienxi es kestiunariu.<br />

16


Rekursus pa Pais<br />

http://www.ed.gov/pubs/CompactforReading/tablek.html<br />

Ta inklui atividadis pa fazi ku nhos kriansa pa inkoraja dezenvolvimentu di<br />

alfabetizason.<br />

http://www.familyeducation.com/home/<br />

Ta iduka pais na spetativa jeral pa jardin. Ten txeu forun tanben ku konselhu pa otus<br />

pais.<br />

Site di Internet:<br />

http://www.kinderart.com/littles/<br />

Ta detalha txeu atividadis pa tenta ku nhos kriansa ki sta kategorizadu baxu temas<br />

ki ta inklui djogu sensorial, saúdi y separa/grupa igual.<br />

http://www.seussville.com/<br />

Ta inklui atividadi interativu ki é divertidu y idukasiunal pa nhos kriansa.<br />

http://www.jstart.org/<br />

Ten un gía mensal pa preparason pa skola, asin komu otus instrumentu pa família.<br />

http://www.terc.edu<br />

Ta oferesi mas informason sobri kuríkulu di matimátika di TERC<br />

http://www.ncela.gwu.edu/pathways/reading/index.htm<br />

Ta enumera di pratikas pa ensina alunus bilinge modi ki es ta le.<br />

http://www.rif.org/leer<br />

Ta detalha atividadi di leitura pa familias ki ta papía spanhol.<br />

Rekursu:<br />

Skolas Públiku di Bos<strong>to</strong>n<br />

Numeru prinsipal: (617) 635-9000<br />

http://www.bos<strong>to</strong>npublicschools.org<br />

Linha Direta<br />

(617) 635-9046<br />

(August & September)<br />

Idukason Spesial<br />

(617) 635-8599<br />

Transporti<br />

(617) 635-9520<br />

BOSTNET<br />

(Txoma pa opson di prugramas dipos y antis<br />

di skola)<br />

(617) 720-1290<br />

Kontajen pa Jardin<br />

Linha diretu: (617) 63LEARN<br />

http://www.countdown<strong>to</strong>kindergarten.org<br />

Aprendizajen di Inglês<br />

617-635-9435<br />

Servisu di Alimentu y Nutrison<br />

(617) 635-9144<br />

Kumitê Skular di Bos<strong>to</strong>n<br />

(617) 635-9014<br />

Grupu di Pais di Sidadi Interu<br />

(617) 635-9210<br />

Childcare Choices of Bos<strong>to</strong>n<br />

(Txoma pa opson di kuidadu di kriansa)<br />

(617) 542-5437<br />

17


Parent Resources<br />

Continued<br />

Livrus<br />

Dibaxu sta un lista di livrus sujeridu pa le ku nhos kriansa. Vizita kalker<br />

Biblioteka Públiku di Bos<strong>to</strong>n pa enpresta kes sigintis livrus!<br />

Welcome <strong>to</strong> <strong>Kindergarten</strong><br />

pa Anne Rockwell<br />

Bigmama’s pa Donald Crews<br />

Gathering the Sun: An Alphabet Book<br />

in Spanish and English<br />

pa Ada & Simon Silva<br />

The Dinosaur Alphabet Book<br />

pa Jerry Pallotta<br />

Dim Sum for Everyone pa Grace Lin<br />

Eli’s Night-Light pa Liz Rosenberg<br />

Good Boy, Fergus!<br />

pa David Shannon<br />

Elizabeti’s Doll<br />

pa Stephanie Stuve-Bodeen<br />

Bippity Bop Barbershop<br />

pa Natasha Tarpley<br />

What comes in 2s, 3s, and 4s<br />

pa Suzanne Aker<br />

Big Fat Hen pa Keith Baker<br />

Ten Little Rabbits<br />

pa Virginia Grossman<br />

Color Zoo pa Lois Ehlert<br />

Changes, Changes<br />

pa Pat Hutchins<br />

Mr. Cookie Baker<br />

pa Monica Welling<strong>to</strong>n<br />

Ten, Nine, Eight<br />

pa Molly Bang<br />

Irene and the Big Fine Nickel<br />

pa Irene Smalls<br />

12 Ways <strong>to</strong> Get <strong>to</strong> 11<br />

pa Eve Miriam<br />

Giant Pandas pa Gail Gibbons<br />

Jamaica Tag-Along pa Juanita Hill<br />

When Mama Comes Home Tonight<br />

pa Eileen Spinelli<br />

La lagartija y el sol/The<br />

Lizard and the Sun<br />

pa Alma Flor Ada<br />

Tar Beach pa Faith Ringgold<br />

When I am Old with You<br />

pa Angela Johnson<br />

Frederick and his Friends<br />

pa Leo Lionni<br />

18


THANK YOU<br />

<strong>Countdown</strong> <strong>to</strong> <strong>Kindergarten</strong> and Bos<strong>to</strong>n Public Schools Early Childhood<br />

Department extends it sincere gratitude <strong>to</strong> the Early Childhood Coaches<br />

and the following Bos<strong>to</strong>n Public Schools <strong>Kindergarten</strong> Programs:<br />

Dever Elementary School<br />

Holmes Elementary School<br />

Philbrick Elementary School


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9<br />

A b c D E<br />

f G h J P<br />

PRODUCED BY:<br />

Sonia Gómez-Banrey<br />

Direc<strong>to</strong>r<br />

<strong>Countdown</strong> <strong>to</strong> <strong>Kindergarten</strong><br />

Connie Henry<br />

Elementary Math Program Direc<strong>to</strong>r<br />

Bos<strong>to</strong>n Public Schools<br />

Karen Sheaffer and Carol Darcy<br />

Hanson Initiative for Language and Literacy (HILL)<br />

MGH Institute of Health Professions<br />

Catherine Marchant<br />

Early Literacy Coach<br />

\BPS Department of Early Childhood<br />

Krystal Beaulieu<br />

Educational Consultant

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!