νων
νων οικονομιών του κόσμου, η υλοποίηση έργων ΙοΤ προχωρά αργά ή δεν προχωρά καθόλου. Συνεπώς, κρίνουμε σκόπιμο να καταπιαστούμε με τα ελάχιστα απαραίτητα βήματα εκείνα που πρέπει να γίνουν προς την επιτυχή υλοποίηση ενός έργου ΙοΤ. Ένα έργο ΙοΤ αποτελείται από διαφορετικά κομμάτια ή αλλιώς από μία σειρά τεχνολογικών επιπέδων, το κάθε ένα από τα οποία είναι διαφορετικά μεταξύ τους τεχνολογικά συστήματα, με διαφορετικές απαιτήσεις ως προς τη διαχείριση ,από την άποψη του management και της στρατηγικής. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για το επίπεδο του εξοπλισμού, το οποίο είναι κατά βάση οι αισθητήρες μέτρησης των μεταβλητών που μας ενδιαφέρουν (θερμοκρασία, επιτάχυνση, ήχος, κτλ.), οι διάφοροι επενεργητές που μπορούν να δέχονται και να εξάγουν σήματα σε συσκευές (προκαλώντας την κίνηση κάποιου μηχανισμού, καθώς και ο εξοπλισμός που επιτρέπει τη διασύνδεση), κεραίες, πύλες, μετασχηματιστές, κτλ. Το επόμενο τεχνολογικό επίπεδο αποτελείται από τα συστήματα τηλεπικοινωνιών που εξασφαλίζουν τη διασύνδεση των αντικειμένων και τη μεταφορά των δεδομένων σε διάφορα τεχνολογικά εργαλεία, έτσι ώστε αυτά να εξομοιωθούν, να «καθαριστούν», ώστε να είναι αξιοποιήσημα από τα συστήματα λογισμικού. Οι περισσότερες εταιρείες τηλεπικοινωνιών προσφέρουν πλατφόρμες διαχείρισης της συνδεσιμότητας για εφαρμογές ΙοΤ, οι οποίες πλατφόρμες μπορούν και «μιλούν» σε διαφορετικούς τύπους συσκευών (modules), με διαφορετικούς τρόπους (πρότυπα) και κανόνες (πρωτόκολλα). Στη συνέχεια γίνεται ο έλεγχος και η διαχείρηση των διαφόρων συσκευών που παράγουν τα δεδομένα ΙοΤ. Εδώ πραγματοποιείται η εγκατάσταση και η ενημέρωση λογισμικού που «τρέχει» στις συσκευές, διενεργείται μία πρώτη επεξεργασία δεδομένων, αν υπάρχουν οι σχετικές δυνατότητες. Παράλληλα υπάρχουν και συστήματα που μπορούν και παράγουν δεδομένα προς αξιοποίηση της εφαρμογής ΙοΤ. Παραδείγματα συστημάτων που «γεννούν» τα ΙοΤ δεδομένα είναι το πληροφορικό σύστημα μίας εταιρείας διαχείρισης αποθηκών, το οποίο στέλνει δεδομένα στην ΙοΤ πλατφόρμα για την κατάσταση της αποθήκης, προκειμένου αυτά να συνδυαστούν με τα αντίστοιχα δεδομένα ΙοΤ από το δίκτυο διανομής. Άλλα παραδείγματα ΙοΤ δεδομένων είναι ο κατάλογος παραπόνων και σχολίων των πελατών στα social media, στο τηλεφωνικό κέντρο της εταιρείας και στο φυσικό κατάστημα. Πιο ψηλά στη σειρά της τεχνολογίας ΙοΤ βρίσκεται η αξιοποίηση των δεδομένων με τη χρήση λογισμικού που μπορεί να παρουσιάζει τα δεδομένα για την κατάσταση των συσκευών ή των «έξυπνων» αντικειμένων σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, μπορεί να ανακαλύπτει μοτίβα σε αυτά τα δεδομένα, τα οποία έπειτα χρησιμεύουν στην πραγμα- infocom•11•17 17
IOT τοποίηση προβλέψεων για τη μελλοντική κατάσταση των συστημάτων υπό παρακολούθηση. Ο τελικός χρήστης αυτού του συστήματος μπορεί, ανάλογα με τις δυνατότητες, να πραγματοποιεί και απομακρυσμένο έλεγχο των συσκευών μέσα από διεπαφές που προσφέρουν τα εν λόγω προγράμματα. Εδώ οι εφαρμογές μπορούν να αναφέρονται σε πολλά πεδία όπως για παράδειγμα τις Έξυπνες Πόλεις, τη Βιομηχανική Παραγωγή, το Δίκτυο Ενέργειας, εφαρμογές της Εφοδιαστικής Αλυσίδας, κτλ. Η υλοποίηση ενός έργου ΙοΤ απαιτεί απαραίτητα τη συνεργασία όλων αυτών των επιπέδων. Η ασφάλεια (Cybersecurity) αποτελεί χαρακτηριστικό που πρέπει όχι μόνο να βρίσκεται σε καθένα από αυτά τα τεχνολογικά επίπεδα, αλλά και να τα διαπερνά με τρόπο που να εγγυάται τη ασφαλή διασύνδεση αυτών. Ας πάρουμε για παράδειγμα την περίπτωση μίας συσκευής Smart Home, η οποία επικοινωνεί με μία σειρά άλλων συστημάτων, εσωτερικά και εξωτερικά του σπιτιού, π.χ. το δίκτυο του ηλεκτρικού ρεύματος, το «σύννεφο» όπου ο χρήστης αποθηκεύει τα αρχεία του, το αυτοκίνητο, τις εφαρμογές ψυχαγωγίας της έξυπνης τηλεόρασης, κτλ. Το ρίσκο εισβολής εξαρτάται από όλα τα πιθανά «ευαίσθητα σημεία» όλων αυτών των συστημάτων, καθώς και των διεπαφών τους, έτσι μία επίθεση σε ένα από αυτά μπορεί να προσβάλλει και όλα τα υπόλοιπα με τα οποία επικοινωνεί. Οι ΙοΤ πλατφόρμες αποτελούν μία σύνθεση μερικών από τα παραπάνω επίπεδα, ή και όλων, αν πρόκειται για τις λεγόμενες ολοκληρωμένες ΙοΤ πλατφόρμες (end-to-end). Εκτός από τα τεχνολογικά εργαλεία που θα πρέπει να υπάρχουν, ένα έργο ΙοΤ, που θα πραγματοποιηθεί από μία εταιρεία, περιλαμβάνει μία σειρά από παράγοντες-πεδία που θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν. Τα οφέλη που αποκομίζει μία εταιρεία από ένα έργο ΙοΤ προκύπτουν συνοπτικά στα εξής τρία επίπεδα: • Στην αύξηση των εσόδων μέσω της απόκτησης νέων πελατών, χάρη στην προσφορά επιπλέον προϊόντων ή/ και υπηρεσιών. • Χάρη στη βελτίωση των υπαρχόντων προϊόντων ή/και υπηρεσιών, κατά τρόπο τέτοιο που να τους αποδίδει νέες ιδιότητες, είτε για παράδειγμα καθιστώντας τα «έξυπνα», είτε πιο προσαρμοσμένα στις ατομικές ανάγκες του κάθε καταναλωτή, ακόμα και διασυνδεδεμένα με τον κατασκευαστή, ο οποίος με αυτόν τον τρόπο είναι σε θέση να «παρακολουθεί» τη χρήση τους, να προσφέρει υπηρεσίες συντήρησης και αντικατάστασης στους πελάτες, έγκαιρα και με χαμηλότερο κόστος για αυτόν. • Στην εξοικονόμηση πόρων ή και τη μείωση του κόστους που προκύπτουν από τη βελτιστοποίηση της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας κάθε είδους επιχειρησιακής διαδικασίας, με βάση ότι κάθε διαδικασία που απαιτεί την επένδυση περιορισμένων πόρων μπορεί να βελτιωθεί μέσω της καλύτερης γνώσης για την εξέλιξη και του ακριβέστερου ελέγχου στην εκτέλεση αυτής. Τα έργα ΙοΤ με τη σύγχρονη μορφή μίας ολοκληρωμένης λύσης που αποτελείται από τα τεχνολογικά επίπεδα που αναφέραμε πιο πάνω - και όχι τις παραδοσιακές εφαρμογές τηλεματικής και διασύνδεσης μηχανών μέσω της τεχνολογίας Μ2Μ (Machine-to-Machine communication) - δεν αποτελούν προφανή αναγκαιότητα για τις επιχειρήσεις με την έννοια της επιβίωσής τους. Αν όμως ισχύει ότι διερχόμαστε μίας νέας τεχνολογικής επανάστασης, τότε σίγουρα η καινοτομία γεννά νέα μοντέλα και θυσιάζει παλαιότερα με ταχείς ρυθμούς. Συνεπώς, οι εταιρείες που είναι σε θέση να εξελίξουν τη λειτουργία τους, δηλαδή αυτές που έχουν λύσει βασικά ζητήματα οργάνωσης των διαδικασιών τους, μηχανοργάνωσης, βασικές δεξιότητες εργαζομένων, ασφάλεια εργαζομένων, ποιότητα προϊόντων, κτλ., αυτές μόνο είναι σε θέση να αφιερώσουν πόρους για το σχεδιασμό έργων ΙοΤ, να τα υλοποιήσουν με επιτυχία και να επωφεληθούν από την υψηλότερη παραγωγικότητα και αποδοτικότητα στον τομέα εφαρμογής τους. Οι παράγοντες που συνοψίζονται στον όρο «Πολιτική της Τεχνολογίας» έχουν να κάνουν με το πλαίσιο λειτουργίας μίας εφαρμογής και των διαφόρων εργαλείων. Για παράδειγμα, είναι διαφορετικό το πλαίσιο αυτό αν κάποιος χρησιμοποιεί το υπάρχον δίκτυο τηλεπικοινωνιών για μία εφαρμογή ΙοΤ, όπως για παράδειγμα με το NB-IoT, και άλλο αν έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο δικό του, όπως για παράδειγμα με το LoRa. Αναλογίες υπάρχουν και στα λεγόμενα «έξυπνα» ή διασυνδεδεμένα προϊόντα (Smart / Connected Products) που είναι σε συνεχή επικοινωνία με τους κατασκευαστές και τους χρήστες, ανεξάρτητα αν αυτά τα δύο μέρη βρίσκονται σε διαφορετικές χώρες, με διαφορετικούς κανόνες που διέπουν τα διάφορα προϊόντα, κτλ. Τα επιχειρηματικά μοντέλα με τα οποία μία εταιρεία που είτε κάνει χρήση ΙοΤ, είτε κυρίως προσφέρει προϊόντα ή υπηρεσίες ΙοΤ («έξυπνα προϊόντα», κτλ.) είναι κορυφαίας σημασίας. Ποια είναι η προστιθέμενη αξία, πως βγάζω λεφτά από όσα προσφέρω, θα καταχωρώ τα δεδομένα 18 infocom•11•17
Facebook
Twitter