Στην πλευρά των καταναλωτών παρακολουθούμε με ενδιαφέρον την εκδήλωση πρωτοβουλιών τύπου “the right to be forgotten”, ή την πρωτοβουλία “my data movement”, σαν προσπάθειες να υψωθούν προστασίες και αντιστάσεις στην επέλαση του κόσμου των δεδομένων. Στην πλευρά των εταιρειών, πέραν από προσπάθειες εμπορικής “αξιοποίησης” των δεδομένων που διαμοιράζουν οι καταναλωτές, έχει ενδιαφέρον να σταθούμε στη δυνατότητα των εταιρειών να μετατρέψουν όλες αυτές τις πηγές ασάφειας περί διαχείρισης των δεδομένων - και άρα πηγές ρίσκου - σε επιχειρηματικές ευκαιρίες για τις ίδιες και προστιθέμενη αξία για τους πελάτες τους. Κρίνοντας λοιπόν πως η τεχνολογία, με αργούς ή πιο γρήγορους ρυθμούς, τελικά θα προχωρήσει και θα πετύχει την ευρύτερη υιοθέτηση της από τους καταναλωτές, θα προτείναμε στις διάφορες εταιρείες τα εξής: • Αφ’ενός να σκεφτούν πολύ σοβαρά πριν λάβουν αποφάσεις για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, τα οποία περιλαμβάνουν τις εν λόγω τεχνολογίες, και οι οποίες αποφάσεις εκτείνονται και πέραν του παραδοσιακού σχεδιασμού και στρατηγικής, τόσο χρονικά αλλά και στα διάφορα πεδία δράσης τους. • Αφ’ετέρου να εξερευνήσουν τις δυνατότητες που έχουν για να αντιμετωπίσουν αυτή την αβεβαιότητα, προσφέροντας λύσεις για τους πελάτες τους, δηλαδή να δημιουργήσουν προστιθέμενη αξία. Αρχικά, ας πάρουμε το παράδειγμα μίας εταιρείας που αποφασίζει να ενσωματώσει συστήματα παρακολούθησης των πλυντηρίων που πουλά, έτσι ώστε να γνωρίζει την κατάσταση των συσκευών, την ανάγκη συντήρησης τους, και την ακριβή χρήση που κάνουν οι πελάτες της, αφού έχουν αγοράσει το πλυντήριο. Μία σειρά στρατηγικών -το τονίζουμε- αποφάσεων που θα πρέπει να λάβει μεταξύ άλλων είναι: • Θα επιτρέπεται στον πελάτη να βλέπει τα δεδομένα που καταχωρώ εγώ ως εταιρεία γι’ αυτόν; • Θα είναι διαθέσιμα αυτά δημόσια ή όχι - έστω και ανώνυμα; • Ποια από τα χαρακτηριστικά του πελάτη θα πρέπει και επιτρέπεται να καταχωρούνται μαζί με τα δεδομένα περί της χρήσης που κάνει στο προϊόν; • Θα επιτρέπεται η δημόσια αξιολόγηση του προϊόντος; • Είναι η τιμή του προϊόντος προκαθορισμένη ή θα εξαρ- τάται το τελικό της ύψος από τη χρήση που κάνει ο κάθε πελάτης; • Θα εμείνουμε στα παραδοσιακά βιομηχανικά σχέδια για το προϊόν ή, εκμεταλλευόμενοι τον πλέον διαθέσιμο δίαυλο ανταλλαγής δεδομένων που έχουμε με τον κάθε πελάτη, θα προσφέρουμε και εξατομικευμένα χαρακτηριστικά στα προϊόντα μας; Πώς θα μπορέσουν τώρα οι εταιρείες να μετατρέψουν την αβεβαιότητα και τη δυσπιστία που θα αυξάνεται προς τις έξυπνες τεχνολογίες σε ευκαιρία να προσφέρουν περισσότερη αξία στους πελάτες τους; Ο προφανής τρόπος είναι η δραστηριοποίηση στους κλάδους εκείνους που κατασκευάζουν συστήματα ασφαλείας για την τεχνολογία, είτε σε επίπεδο δικτύων, είτε σε επίπεδο συσκευών, τόσο στην πρόληψη όσο και στη διαχείριση προβλημάτων και κρίσεων. Άλλος τρόπος θα ήταν μέσω της προσφοράς / πρόσθεσης έξυπνων χαρακτηριστικών στα υπάρχοντα έξυπνα προϊόντα ή και τα αντίστοιχα πακέτα δεδομένων. Στο παράδειγμα των έξυπνων σπιτιών που αναφέραμε πιο πάνω, μία τέτοια λύση θα ήταν για παράδειγμα η προσφορά μίας διεπαφής όπου ο χρήστης θα μπορεί να ελέγχει ποιες συσκευές είναι ή όχι συνδεδεμένες. Καταλήγοντας, υπάρχουν λοιπόν πολλά σημεία τριβών των εταιρειών με τους πελάτες, αλλά και τις διάφορες ρυθμιστικές αρχές, με αφορμή τις λεγόμενες «αναδυόμενες τεχνολογίες», οι οποίες έχουν στο επίκεντρο της λειτουργίας τους τη διαχείριση μεγάλου όγκου προσωπικών δεδομένων. Πολλοί, ορμώμενοι από το πολιτικό τους ένστικτο, σπεύδουν να λάβουν μεριά στην αντιπαράθεση ελεύθερης αγοράς και καινοτομίας εναντίον της ρυθμισμένης αγοράς για την προστασία των δικαιωμάτων. Είναι χρήσιμες, πράγματι, αυτές οι όψεις, ωστόσο δεν αρκούν. Ο κόσμος παραέχει γίνει σύνθετος και πολύπλοκος για αφορισμούς, και η κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά. Αν δούμε τις περιπτώσεις του Uber και του (Taxi)Beat από τη μεριά της όμοιας τεχνολογίας στην οποία βασίζονται, θα διαπιστώσουμε ότι πρόκειται για εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις ως προς τις συνέπειες που επιφέρουν στην αγορά, και άρα χρήζουν διαφορετικής αξιολόγησης. Το σίγουρο είναι ότι η αβεβαιότητα που συνοδεύει την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, αν ιδωθεί σωστά, μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τις εταιρείες ώστε να κερδίσουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, αρκεί να σκεφτούν έξυπνα και να προσφέρουν ευελιξία -ελευθερία επιλογώνστους πελάτες τους. infocom•11•17 31
SEVEN X Οδεύουμε προς μια «άνοιξη» στις τηλεπικοινωνιακές υποδομές της Ελλάδας R&D και αγορά στην Ελλάδα Παρ’ότι στη χώρα μας υπάρχει πλούτος βασικής γνώσης σε νέες τεχνολογίες, είναι ακόμα λίγες οι εταιρείες που κάνουν R&D με σκοπό την ανάπτυξη προϊόντων και την προώθησή τους προς την αγορά, δημιουργώντας μία «γραμμή παραγωγής καινοτομίας». Τα κοινοτικά και εθνικά κεφάλαια μέχρι πρόσφατα δεν διατίθεντο αποδοτικά προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης από την αγορά ανταγωνιστικών προϊόντων σε συγκεκριμένους τεχνολογικούς τομείς, όπου η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Στην Ελλάδα, η έρευνα γίνεται ακόμα, πρωτίστως, σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο κεντρικό συντονισμό, όπως γινόταν στο παρελθόν και σε άλλες χώρες, με αποτέλεσμα πολύ λίγα ερευνητικά αποτελέσματα να προχωρούν προς προϊοντική ανάπτυξη με σημαντικά οφέλη για τη χώρα. Στον υπόλοιπο κόσμο, η τεχνολογική καινοτομία αναπτύσσεται πλέον, σε μεγάλο βαθμό, και από νεοφυείς επιχειρήσεις (startups). Θα πρέπει να ισχυροποιηθεί και στη χώρα μας το σχετικό πλαίσιο που να επιτρέπει / ενθαρρύνει συνεργασίες μεγάλων εταιρειών, νεοφυών επιχειρήσεων και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, μέσω π.χ. τεχνολογικών / επιχειρηματικών πάρκων. Γράφει ο Γιάννης Ριζόπουλος Κάθε μήνα, πρόσωπα της επικαιρότητας αποκρίνονται σε 7 φράσεις - αφορμές που τους δίνει το InfoCom, με κύριο άξονα την τεχνολογία και όχι μόνο… Σ’αυτό το τεύχος, συνομιλητής του Γιάννη Ριζόπουλου ο καθηγητής Γιάννης Τόμκος. Προκλήσεις και ευκαιρίες Στις μέρες μας παρατηρούμε, από τη μια, ότι η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία, και από την άλλη, ότι δομικές αλλαγές υλοποιούνται στην αγορά σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα σε σχέση με το παρελθόν, λόγω και των νέων επιχειρηματικών μοντέλων. Παραδείγματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι η εξέλιξη εταιριών όπως οι Google, Facebook, Amazon, κτλ., που πλέον ανταγωνίζονται σε παροχή υπηρεσιών (έχοντας μάλιστα το «πάνω χέρι»), τεχνολογικούς κολοσσούς και παραδοσιακούς παρόχους υπηρεσιών με σημαντικότατες επενδύσεις σε υποδομές, όπως οι Vodafone, DT, Orange, κτλ. Αυτοί που θα επιβιώσουν και θα κυριαρχήσουν στο νέο τοπίο, είναι όσοι καταφέρνουν να δημιουργούν νέες μεγάλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες και επιχειρηματικά μοντέλα, όπως απαιτούν οι σύγχρονες εξελίξεις. Ο ανταγωνισμός λόγω της παγκοσμιοποίησης είναι πολύ μεγάλος, όμως και οι αγορές που ανοίγονται είναι πλέον τεράστιες, δημιουργώντας επιχειρηματικές ευκαιρίες ακόμα και για μικρές, νεοφυείς εταιρείες. Δεινόν το καινοτομείν; Το «καινοτομείν» στην Ελλάδα αντιμετωπίζει σίγουρα πολλές δυσκολίες, αφού δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές που να υποβοηθούν την ανάπτυξη της καινοτομίας (π.χ. 32 infocom•11•17
Facebook
Twitter