Lekt.8-9 Geburt von Rom.Gestae - UniFr Web Access

3
6
9
410
415
420
LATINUM Lektüre VIII-IX
Die Entstehung Roms
Geburt der Zwillinge Romulus und Remus (Liv. 1,3-4)
Proca deinde regnat. is Numitorem atque Amulium procreat; Numitori, qui stirpis maximus
erat, regnum vetustum Silviae gentis legat. plus tamen vis potuit quam voluntas patris aut
verecundia aetatis: pulso fratre Amulius regnat. addit sceleri scelus : stirpem fratris virilem
interemit, fratris filiae Reae Silviae per speciem honoris cum Vestalem eam legisset perpetua
virginitate spem partus adimit. sed debebatur, ut opinor, fatis tantae origo urbis maximique
secundum deorum opes imperii principium. vi compressa, Vestalis cum geminum partum
edidisset, seu ita rata seu quia deus auctor culpae honestior erat, Martem incertae stirpis
patrem nuncupat. sed nec di nec homines aut ipsam aut stirpem a crudelitate regia vindicant:
sacerdos vincta in custodiam datur, pueros in profluentem aquam mitti iubet.
Vokabular: stirps, stirpis f. (m.) = Geschlecht, Nachkommen; verecundia,ae f. = Respekt; imperium,i n. =
(absolute) Macht; ops,opis f. (opes) = Macht; incertus,a,um = unbestimmt; vindico,as,are = (be)schützen
Romulus und Remus von der Wölfin aufgezogen (Ov. fast. 2,407-22)
sustinet impositos summa cavus alveus unda:
heu quantum fati parva tabella tulit!
alveus in limo silvis adpulsus opacis
paulatim fluvio deficiente sedet.
arbor erat: remanent vestigia, quaeque vocatur
Rumina nunc ficus Romula ficus erat.
venit ad expositos, mirum, lupa feta gemellos:
quis credat pueris non nocuisse feram?
non nocuisse parum est, prodest quoque. quos lupa nutrit
perdere cognatae sustinuere manus.
constitit et cauda teneris blanditur alumnis,
et fingit lingua corpora bina sua.
Marte satos scires: timor abfuit. ubera ducunt
nec sibi promissi lactis aluntur ope.
illa loco nomen fecit, locus ipse Lupercis;
magna dati nutrix praemia lactis habet.
Vokabular: 407 alveus,i m. = Wanne —> Schiffchen ; 413 fetus,a,um = die Junge hat; 416 cognatus,a,um =
blutsverwandt; sustineo,es,ere = auf sich nehmen, ertragen; 417 consisto,is,ere = stehenbleiben; blandior,iris,iri =
schmeicheln, streicheln
Der Name des Feigenbaums Ruminalis, am Fusse des Palatin nahe der Grotte Lupercal soll daher stammen,
«quod sub ea arbore lupa mammam dederit Remo et romulo. mamma autem rumis dicitur.»

810
815
820
825
830
LATINUM Lektüre VIII-IX
Gründung von Rom (Ov. fast. 4,809-30)
Iam luerat poenas frater Numitoris, et omne
pastorum gemino sub duce vulgus erat.
contrahere agrestes et moenia ponere utrique
convenit: ambigitur, moenia ponat uter.
«nil opus est» dixit «certamine» Romulus «ullo;
magna fides avium est, experiamur aves.»
res placet. alter adit nemorosi saxa Palati,
alter Aventinum mane cacumen init.
sex Remus, hic volucres bis sex videt ordine; pacto
statur, et arbitrium Romulus urbis habet.
apta dies legitur, qua moenia signet aratro.
sacra Palis suberant: inde movetur opus.
fossa fit ad solidum, fruges iaciuntur in ima
et de vicino terra petita solo.
fossa repletur humo, plenaeque imponitur ara,
et novus accenso fungitur igne focus.
inde premens stivam designat moenia sulco;
Alba iugum niveo cum bove vacca tulit.
vox fuit haec regis: «Condenti, Iuppiter, urbem
et genitor Mavors Vestaque mater, ades!
quosque pium est adhibere deos, advertite cuncti!
Auspicibus vobis hoc mihi surgat opus.»
Vokabular: 809 luo.is,ere (poenas) = Strafe leiden; 811 contraho,is,ere = vereinigen, zusammenbringen; 812
ambigo,as,are = schwanken, unschlüssig sein; 816 cacumen,inis n. = Spitze, Gipfel; 818 arbitrium,i n. =
Herrschaft, Macht; 820 sacra,orum n. = religiöses Fest; Pales,is f. = Göttin der Hirten und Weiden; subeo,is,ire =
anrücken, nahe sein; 821 frux,frugis f. = Feldfrucht —> Getreide; 824 fungor,eris,i (+ abl.) = verrichten,
ausführen; 825 stiva,ae f. = Pflugsterz (Haltegriff); sulcus,i m. = Furche; 827 condenti (condo,is,ere =
gründen); 829 adhibeo,es,ere = anflehen; 830 auspex,icis m. = Beschützer

LATINUM Lektüre VIII-IX
Res Gestae C. Iulii Caesaris Augusti
§30 Ad me ex India regum legationes saepe missae sunt non visae ante id tempus apud quem-
quam Romanorum ducem. Nostram amicitiam appetiverunt per legatos Bastarnae Scythaeque
et Sarmatarum, qui sunt citra flumen Tanaim et ultra, reges, Albanorumque rex et Hiberorum
et Medorum. […]
§32 Ad me rex Parthorum Phrates Orodis filius filios suos nepotesque omnes misit in Italiam,
non bello superatus, sed amicitiam nostram per liberorum suorum pignora petens.
Plurimaeque aliae gentes expertae sunt p. R. (= populi Romani) fidem me principe, quibus
antea cum populo Romano nullum extiterat legationum et amicitiae commercium. […]
§34 In consulatu sexto et septimo, postquam bella civilia exstinxeram, per consensum
universorum potitus rerum omnium, rem publicam ex mea potestate in senatus populique
Romani arbitrium transtuli. Quo pro merito meo senatus consulto Augustus appellatus sum, et
laureis postes aedium mearum vestiti publice coronaque civica super ianuam meam fixa est et
clupeus aureus in curia Iulia positus, quem mihi senatum populumque Romanum dare virtutis
clementiae-que et iustitiae et pietatis caussa testatum est per eius clupei inscriptionem. Post id
tempus auctoritate omnibus praestiti, potestatis autem nihilo amplius habui quam ceteri qui
mihi quoque in magistratu conlegae fuerunt.
§35 Tertium decimum consulatum cum gerebam, senatus et equester ordo populusque
Romanus universus appellavit me patrem patriae idque in vestibulo aedium mearum
inscribendum et in curia Iulia et in foro Aug. (= Augusti) sub quadrigis quae mihi ex s.c. (=
senatus consulto) positae sunt censuit. Cum scripsi haec annum agebam septuagensumum
sextum.

LATINUM Lektüre VIII-IX
Inschrift des Schildes von Augustus: Kopie aus dem Römermuseum in Arles (Frankreich):
SENATVS
POPVLVSQVE ROMANVS
IMP CAESARI DIVI F AVGVSTO
COS VIII DEDIT CLVPEVM
VIRTVTIS CLEMENTIAE
IVSTITIAE PIETATIS ERGA
DEOS PATRIAMQUE