524. 1032, julio 3. Juramento de la anterior declaración de Godmar ...

- 176 -
524. 1032, julio 3.
Juramento de la anterior declaración de Godmar y Guilara por los tcstigos ante
los cuales habían manifestado el contenido del precepto de Luis, rey de
Francia.
REGESTA: MAS, Taula, 490.
Condiciones sacramentorum ad quarum ordinacionem residebant iudices
Bonusfilius Marci, et Guifredus Guilelmi, et Vivanus, sacerdos. In presentia
Guisliberti, vicecomitis, et Alamagni, et Remundi, archilevite, et Suniarii Borrelli,
et Bonifilii Guilelmi, et Remundi, fratris eius, et Bernardi Audgerii, et
Amalrici Aitii, et Riculfi de Parietibus, et Remundi de Matrona, et Bernardi
Gelmiri, et Sendredi Aiaberti, et Mironis de Bisora, et Mironis de Clarmonte,
Guandalgaudi Sendredi, Bernardi Borrelli, et Remundi, fratris eius, et Guilelmi
de ipsa Vite, et Compagni Maieri, et Aianrici Geriberti, et Datonis, et
Mironis Fedachi, et Riculfi Bollomari, et Vivani Poncii, et Adalberti iuvenis,
et Isimberti, et Ermemiri, sacriste, et Guilelmi Iotoni, et Isarni Baroni, et
Onofredi Riculfi, et Remundi, fratris eius, aliorumque multorum quorum nomina
longum fuit texere. Testificati sunt testes his nominibus Guitarius et
Atto, et Sesgutus, presbiter, et Bardina, et Isarnus Ermemiri, et Aielanus,
unum dantes testimonium et iureiurando ita dicentes: "Iuramus nos testes supradicti,
primo per Deum Patrem Omnipotentem et per Iesum Christum, filium
eius, atque per sanctum Spiritum confitentes hanc Trinitatem unum et verum
Deum esse, super altare consecratum sancte beateque Marie, matris Domini,
quod situm est in aecclesia fundata subitus castrum Rodanas. prope forum
Martorelium, quod quidam homines Godmarus et Guillara, etate decrepiti atque
infirmitate gravati, iniunxerunt nobis per illorum mandatuin suum testimonium,
et nobis presentibus in presencia iudicis Bonifilii Marci et Guisliberti, vicecomitis,
et Remundi, archilevite, et Compagni, levite, et Mironis, levite, et Gadamiri
Ermemiri, et Isarni Guilelmi, et Remundi Seniofredi, et Gelruiri, presbiteri,
iureiurando testificati sunt per seriem conditionum super altare consecratum
s. Pauli quod situm est in aecclesia beati Petri apostoli, que non longe
constructa est ab ecclesia sanctissimi ac beatissimi Cucufatis, martiris Octavianensis,
quod ipsi viderunt atque legi audierunt preceptum s. Cucufatis cenobii
predicti quod domnus Hludoicus, rex Francorum, genitor Leutarii, regis simiiiter
Francorum, fecit ad confirmandas res aecclesiasticas huic cenobio collatas
aut in postmodum concedendas, et illic post multas alias res possessionum quae
per eundem preceptum in iure predicte aecclesiae confirmate erant resonabat,
quod supradictus rex Hludoicus confirmabat atque concedebat "aecclesiam
s. Olive cum ipso alodio in latitudine de ipsa Guardia de Bagnarias usque in
villam Domabuis, et in longitudine de Villa Domenio usque ad ipsum mare,
simul cum ipsos stagnos, cum decimis et primiciis, decimas quoque et primicias
uti consuetum est ipsi loco ab antiquis temporiluis accipere". Et nos haec,
que dicimus atque testificamur, sic iurare vidimus supradictos nostros mandatores,
Godmaru et Guillaramum, sicut et ipsi sciebant videndo et cognoscen-

177
do supradictam aecclesiam s. Olive cum ipso alodio, sicut supra determinatum
est, simul cum ipsis stagnis in iure aecclesie s. Cucuphatis per hos annos LX. a
retenta erat sine ulla legali interruptione, in ipsis condicionibus ad quas ipsi
iuraverunt resonat, et sicut hic nos testificamur atque iuramus per super adnexum
iuramentum in Domino.
Late sunt hae condiciones v.° nonas iulii, anno primo regni Henrici, regis.
+ Guitarii; S + m Attonis; S,+ m Bardine; S + m Isarni Ermemiri;
S + m Aielami; S + m Sesgud, sacer, ss., nos qui hoc testimonium dedimus et
iureiurando confirmamus et testibus firmari rogavimus; S + m Riculfi de Parietibus;
S + m Amalrici Vitii; S + m Riculfi Ballomari; S + m Vivani Poncii;
S + m Remundi Seniofredi; S + m Audegeri; S + m Guzberti, filii eius; S + m
Aitii de ipsis Vallibus ; S + m Remundi Geriberti; S + m Gontardi; S + m Bernardi,
Goltredi; S + m Bernardi Adroarii; S + m Trasovado, que vocant Donnutio,
sacer, ss.; Ermengaudus, levita, ss.; S + m Mironis; Ego Miro Geriberti,
qui has possessiones supranotatas aiens tutelam filii mei Guilelmi Mironis in
iudicio atque supradictorum audientia requisivi, et supradictos testes recepi, et
si ipsos testes supradictos qui ipsum testimonium aliis testibus presentibus qui
ad has condicionibus iuraverunt iniunxerunt infra hos sex menses legibus infamare
non potuero, omnem meam vocem quam in supradictis rebus propulsatis
habeo in iure s. Cucufatis aecclesie confirmo; S+m Gondballi Bisorensis;
S + m Renardi Bonucii; S + m Remundi Gilelmi; S + m Remundi Ermemiri;
S + m Remundi de Matrona; S + m Aenee, filii eius; S + m Onofredi
Riculfi; S + m Sifredus, iudice; S + m Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et
iudicis, qui hoc ordinavi atque in iure possessorum consignavi sicut supra insertum
est, et vocem supradicti Mironis qui se abstraxit de placito absque consultu
iudicum, legaliter observavi; Raimundus, archilevita, +; + Guislibertus,
levita, qui et vicescomes ; S + m Vivas, sacer et iudex; S + m Ermemirus, levita
et sacriscrini; + Alamanno Ugone.
S + m Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui haec scripsit atque
subscripsit cum litteris superpositis in linea xviiii. ubi dicit "et ipsi sciebant
videndo et cognoscendo supradictam aecclesiam s. Olive cum ipso alodio, sicuti
supra determinatum est, simul cum ipsis stagnis, in iure aecclesie s. Cucufatis
per hos annos LX. a retentam esse sine ulla legali interrupcione", die et anno quo
supra ss.
525. 1032, julio 26.
Oliba permuta con el abad Guitart dos piezas de tierra con viñedos, radicadas
en Olcrdola, en el lugar llamado Senabre, por un viñedo sito en ''Mogia",
en el lugar llamado "Viridario".
REGESTA : MILA, Apéndice, 600. — MAS, Taula, 600 ; Notes, iv, 276 (n. CDXI.I).
A. C. A., Cart., f. 137 v, n.° 445.
In nomine Domini. Ego Oliba, comutator sum vobis domno Witardo, abbati
s. Cucufatis cenobii, simul et ad fratres vestros monachos ibidem vobiscum
commorantes. Manifestum est enim quia commuto vobis pecias ii de terra cum

- 178 -
vinea, que ibi est fundata, per alia vestra vinea que vos comutatis michi; et
advenit mihi ipsas ii pecias de vineas per comparacione seu per qualicumque
voce. Et sunt ipsas pecias de vineas in comitatu Barch., in apendicio de castrum
Olerdola, in locum que vocant ad ipsa Senabre. Et affrontat ipsa i pecia de
vinea: de parte orientis in vinea de Sendredo Provizio, et de meridie in vinea
de Lopardo, et de occiduo in vinea de Ariulfo, et de circi in via. Et alia pecia
de vinea affrontat: de orientis in via vel in terra de Felice, et de meridie in
vinea de Altemiro, et de occiduo in vinea de Bonafemina, et de circi in torrente,
qui discurrit. Quantum infra istas affrontaciones includunt, sic conmuto
vobis ipsa terra ubi ipsa vinea est fundata, pro ipsa nostra vinea que vos
dedistis michi in nostra conmutacione in supradicto commitato vel termine, in
locum ubi dicunt Moia, ad ipso Viridiario, totum placibile, sicut bene conveuit
inter vos et me, sicut in vestra resonat scriptura conmutacionis, quod vos
mihi fecistis. Quem vero predictas vineas in vestro trado dominio et potestate,
ut teneatis sicut ceteris munificenciis s. Cucufatis ad eum locum pertinentibus.
Quod si ego conmutator, aut ullusque homo, qui contra hanc conmutacionem
venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat prelibata
omnia in duplo cum omni sua inmelioracione, et in antea ista conmutacio firmis
permaneat omnique tempore.
Facta ista conmutacio vii.° kal. agusti, a.° xxxvi. regnante Rodberto,
rege.
S + m Oliba, qui ista conmutacione feci et firmare rogavi; S + m Ballomar;
S + m Tedmon; S + m Iohannes.
Argiricus, sacer et monachus, qui hec scripsit et sub die ss. et anno quod
supra.
526. 1032, octubre 12.
Publicación sacramental del testamento de Riculfo.
REGESTA: MAS, Taula, 323; Notcs, iv, 176-7 (n.° CDXLII). — CARESMAR, S. Sevcnts, 26.
A. C. A., Cart, f. 44, n.° 145.
Conditiones sacramentorum ad {quarum presentia} vel exordinatione Sesgud,
sacerdote et iudice Mirone, et in presentia Bernardi et Amalrico et Witario,
et Hicla, et Raimundo Uveriberto, et Miro Ermemiro, et Orutio, et Ansulfo,
et Riculfo, et Guitardo, et Bonefilio, et aliorum bonorum hominum, qui
ibidem aderant. Testificant testes prolati, quas proferunt his nominibus: id est,
Riculfo de Villa-Alluir, et Miro, clerico, et Bonadonna, femina, et Vivas Pontio,
et Bernardo Orutio, in faciem de supradicto sacerdote vel iudice, ad conprobandam
causam helemosinariam de qd. Riculfo. Et hec sunt nomina testium
qui hoc testificant sicuti et iurant, id est: Sesgud, sacer, et Testet, et Iohannes,
et Gauzbert. Iurandi autem dicimus, in primis per Deum Patrem omnipotentem
et per Iesum Christum, filium eius, Sanctumque Spiritum, qui est in Trinitate
unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis s. Petri apostole Dei,
cuius ecclesia sita est in comitato Barchinonense, prope cenobii s. Cucuphati,
supra cuius sacro sancto altario has conditicmes manibus nostris continemus

— 179 —
vel iurando contangimus, quia nos suprascripti testes bene in veritate sapemus,
de presente eramus, occulis nostris vidimus, et aures nostras audivimus, ad ea
hora quando pergit ad s. Iacobi, apostoli, et suum testamentum scribere fecit,
et comendavit et inuncxit omnem suam helemosinam ad istos suos helemosinarios
supranominatos, et precepit ad illos et dixit, ut si in ipso itinere aut in
alio loco antequam alium testamentum fecisset, mors illi advenisset plenam
potestatem habuissent omnem suam helemosinam apprehendere et dare pro
anima sua sicut ille ad eos iniuncxit per suum testamentum. In primis concessit
ad domum s. Cucuphati in mansione de Ansulfo kafices v de ordeo et tonna i
cum ipso vino, et cubo i, et egua i, et untias iii de auro; et erant debitores
Guiscafret Amilio, et Allomar. Et ad s. Maria de Mustrol mancoso i ad ipsa
opera, et ad s. Severi mancosos ii que debebat Blancutio et Sesmundo, et
tonna i cum ipso vino, et cubeto i qui est ad ipso plano. Et ad domum s. Crucis,
sedis Barchinonensis, concessit untia i de auro, que debebat ei Remundo de
Barberan, et alia uncia que ei debebat; et ipsum ordeum concessit a Remundo
suprascripti, et ad s. Petri Roma untia i, et ad s. Michaelis de Monte Gargano,
mancusos ii, et ad s. Maria del Pug, mancosos ii, et ad s. Felicis de de Vila
Milans ss. vi de ordeo, et kafices i de vino, ad ipsa opera; ad s. Pauli Riosicco
concessit untia i ad ipsa dedicatione; ad s. Felicis Gerunda, mancoso i. Et
concessit ad uxori sue omnem suum alaudem cum filio vel filia sua, quod ei advenit
per sua comparatione, et si morte advenit ad ipsum filium aut filia, remaneat
ad uxori sue omnibus diebus vite sue, et per unumquemque annum dare
faciat ad s. Cucufati mancoso i; post obitum vero suum, liberum remaneat ad
s. Cucuphati. Et concessit ad uxori sue cum filio suo vel filia untias vii de auro,
quod ei debebat Bernard Macot, et Raimundo, archilevita, et Uvilielmus., avunculos
suos, et mancosos ii quod debet Guiscafret, homine suo, et mula i, asino i,
et parilio i de boves cum ipso aper; et ipso pane et vino cum vascula maiore
vel minore [1] qui est in ipsa mansione, totum ab integrum, concessit ad uxori
sue cum filio aut filia sua; et concessit ad genitrice sua ipsa hereditate quod illi
hereditare debebat de genitori suo vel genitrice, in tale ratione ut teneat et possideat
omnibus diebus vite sue; post obitum vero suum remaneat ad filium vel
filia iam supradictos; et si mortem advenerit ad ipsum filium vel filia remansisset
ad sororem sua vel filios suos. Et iterum concessit a genitrice sua kafices
v de ordeo in valle Moronta, et de alium ordeum quod ibi remanet iussit
dare ad Stefanum kaficio i, et mancosos iiii quod illi ei debebat, et ad Riculfo,
avunculo suo, eguas ii et ad fratrem suum, Uvilelm, iussit dare inter panem
et vinum et auro valente solidos centum; et iterum concessit ad genitrice sua
parilio i de bovos quod habebat in Riosicco, et ad ipsos monachos de s. Cucuphati
qui sunt presbiteros iussit dare singulos aureos per missas. Et concessit
ad filium suum ipsum cavallum, et si mors ei advenerit antequam ad
etatem perveniat iussit dare per anima sua; et ipsum suum alsbergum concesit
ad Vives Pontio, in tale conventum, ut si filium ei Deus dederit dare illi faciat
untia i de auro, et si morte ei advenerit, ipsa untia dare faciant pro anima sua;
et iussit de ipso pane et vino quod in suum testamentum non est scriptum, et
quod in suis brevis scripti inventi fuerint dare faciant pro anima sua, et de
ipsas bestias, tam maiores quam minores, ipsa medietate pro anima sua, et
ipsum debitum quod debebat iussit dare a Recosindo mancosos iiii, et a Miro
clerico iii, et a Uvifret Languard mancosos v; et si nullum hominem aut fe-

— 180 —
mina quod de illi aliqua querelam habebat de malum quod ei factum habebat
iussit emendare pro anima sua; et iussit dare a Sesgud, sacer, mancosos iii
per missas, et iussit dare per singulos sacerdotes xx. ti mancosos per missas,
et alium quod remanet dare faciant pro anima sua qui in suo testamento non
sunt scripti, et quod in suis brevis fuerint inventi. Et precepit et dixit de suos
elemosinarios quod de sua elemosina bona voluntate abuissent ad donare, in
eius potestate consistat, et si quis contrarius exinde fuisset, extraneus exinde
fiat. Et fiat Deus inter illum et illos. Et cum hec omnia ordinavit, anno completo,
sic fuit interemptus in mense isto octobris, ubi hodie sumus. Et ego
Bona Donna et Vivas, et Bernard, qui sumus tutores vel helemosinarii, sic
iuramus in Deum et preter Deum, in omnia et in omnibus, quia quantum isti
testes testificaverunt in istum iudicium verum est, et nulla fraus nec malo ingenio
hic inpressa non est, set secundum voluntate ipsius conditoris est factus
vel editus, et ea que scimus recte et veraciter testificamus atque iuramus super
hancnixum iuramentum in Domino.
Late conditiones iiii.° idus octobris, a.° ii.° regni Enricho, rege.
Miro, levita, ss.; S + m Riculfo; S + m Vivas; S + m Bonadonna; S + m
Bernardi, nos qui sumus tutores vel elemosinari et hunc iuramentum iuramus;
S+m Sesgud, sacer; S+m Teret; S + m Iohan, nos testes sumus et hunc
iuramentum iuramus; S + m Stefanus; S + m Bernard Goltret; S + m Guifret,
isti presentiales fuerunt; S + m Gelmirus, presbiter, auditor fui; S + m Mirone,
iudice, ss.
S+m Sesgud, sacer, qui has conditiones scripsit cum litteras rasas et superpositas
quod sunt in verso xviiii. 0 et superpositas xxiiii. et die et anno quod
supra.
1, mirone, Cart.
527. 1033, marzo 18.
Sentencia dada en la cuestión promovida por Mir Geriberto, tutor de su hijo
Guillermo, contra el abad Guitardo, sobre la posesión de un "Caldarium",
estanques y anejos. Mir recusó los testigos Gelmiro, Guilara y Gondemar
por no haberse presentado para probar los cargos que contra los citados
testigos había hecho; en cambio, el abad había aportado las escrituras de la
concesión de dicho "Caldarium", por lo cual fué confirmada la sentencia a
favor del Monasterio.
EDI.T.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. xi.
REGESTA: BALARI, Orígenes, 370, 378-9, 443, 559. — MAS, Taula, 490; Notcs, iv, 277-80
(n.° CDXLIII). — PUIG, Episcopologio, 96, 107. — ABADAL, Els preceptes, 186.
A. C. A., Cart., f. 89 v, n.° 320.
Ad noticiam tam presencium quam futurorum sub nomine Domini deduci
voluimus hominum, nos iudices, quos hec specialis iudicii formula subterius
continet anotatos, qualiter magne altercacio cause exorta fuit inter domnum
Guitardum, s. Cucufatis Octavianensis abbatie abbatem, et inter Mironem Geriberti,
agentem tutelam filii sui Guilelmi, pro quodam predio quod dicitur Cal-

— 181 —
darium cum stagnis et possessionibus terrarum ad hoc predium pertinentibus.
Dicebat iste petitor Miro, quod iuris filii sui predicti debebat esse per aprisionis
vocem, quam proavus suus Galindo fecerat ex predicta possessione. Ad hoc
autem dicebat abbas supradictus: hanc autem aprisionem, quam dicis, nescio,
sed scio quod reges Francie et Romanorum presules necnon et marchiones istius
patriae comites confirmaverunt per illorum auctoritates et scripturas in
iure aecclesie mei monasterii hanc possessionem, quae a me requiritur, et ego
retineo, quam de heremi squalore magnis dispensis et duris laboribus atque
periculis ex parte ad culturam perduxi, et municiones contra infestacionem
paganorum ibi construxi. Hec autem, eo dicente, ostendit privilegia et precepta
regum et scripturas comitum ex his et aliis possessionibus supra meminite
aecclesiae decenter confecta. Volente autem prenotato Mirone conprobare predictam
aprisionem maluerunt iudices quos causa fecit esse presentes a parte
prenotati abbatis testes recipere quam de Mironis parte quoniam anterior erat
vox precepti, quod Hludoicus rex Francorum, genitor Leutarii regis, fecit ex
his rebus aecclesiae iam dictae s. Cucufatis voce aprisionis, quam prenotatus
petitor asserebat fecisse ibi Galindo proavus iam dicti Gilelmi. Et quia hoc
preceptum deletum fuit in captione urbis Barchinone, testificaverunt testes
a parte supra notati Guitardi ob reparacionem perditi precepti, qui se dixerunt
eum vidisse et legi audisse, et inter alia que ibi resonabant hanc possessionem,
unde intencio vertebatur, audierunt ibi resonare, et qui dixerunt eandem possessionem
ab ecclesia s. Cucufatis sub eorum presentia per LX. annos et amplius
possessam fuisse. His autem testibus receptis a iudicibus et confirmata
ipsa possessione ab eis in iure iam dictae aecclesiae, sicut lex iubet, postquam
Miro predictus abstraxit se sine consultu iudicum de ipsa audientia, et quod
noluit recipere supra notatos testes, venit ante iudicem Bonumfilium Marchi
Barchinone et dixit illi quia habebat quod racionabiliter acusare valebat contra
testes supra meminitos, qui iam dictum testimonium dederant. Iudex quoque
ipse, sicut lex iubet, pacienter audivit quod idem Miro unicuique ipsorum testium
obitiebat. Obiciebat siquidem Gelmiro, sacerdoti, quod ipse monachus cum
benediccione habitus et ordinis monacorum fuerat, et apostatizando ad laicalem
conversacionem redierat, concubinas apetendo et filios ex his procreando, habitu
religionis monacorum derelicto. Guillarano quoque obiciebat quod alienam
uxorem adulteraverat et in audientia domni Guitardi, predicti abbatis, hoc recognoverat,
et petitori pro hoc satisfecerat. Gondemaro quippe quod circumcisionem
carnis prepucii sui exercuerat, a fide christianitatis deviando et fidem
muthleemitarum imitando. Hec audiens iudex prefatus requisivit eundem Mironem
utrum per idoneos ct ad hoc sufficientes testes convincere valebat quod
testibus obiciebat, an non. Et quia ibi non habebat sufficientes ad hoc testes,
dixit se inquirere alios illis meliores quibus infamiam a se l obiectam, contra
se, prolatis testibus, comprobasset. Nec non et rogavit eundem iudicem, ut mandatum
faceret idoneis susceptoribus de testimonio aprisionis praedictae, quam
Galindo fecerat. Iudex autem in suis responsis dixit ei: "hoc vero mandatum,
quod a me requiris fieri, propter metum preocupacionis mortis testium supradictae
aprisionis, eo quod unus illorum gravi detinetur infirmitate et alter iam
manet in decrepitate aetate, semper erit invalidum, et omni auctoritate iusticie
carebit, nisi prius testes contra te prolatos infames esse conviceris, aut falsum
contra te dedisse testimonium secundum ordinem legis prius eos comproba-

— 182 —
veris". Ipse vero iam dictus Miro, ductus inutili acceleracione, tandem compulit
eundem iudicem quod fecit ipsud mandatum de testimonio quod Giscafredus,
qui | adhuc gravi detinebatur infirmitate, et Lobatonus, qui f. 85 v
aetate decrepitus erat, dederunt de prefata aprisione, sub eo scilicet modo et
ordine, ut si iustum atque necesse fieret hoc quod mandatoribus suis iurare
audierunt, ipsi, qui illud mandatum susceperunt, suo testimonio confirmarent,
non ante, sed quando iudices hoc iuste iudicassent. Facto autem supradicto mandato,
idem iudex iterum monuit eundem Mironem ut vel tunc ageret de infammacione
testium contra se prolatorum quod prius facere debuerat antequam
mandatum fieri imperasset, si cupiebat quod ipsud mandatum aliquam vocem
auctoritatis retinuisset in futurum, quod fuit factum pridie kalendas ianuarii,
anno ii.° regni regis Enrici. Qua causa idem iudex monuit Guitardum, supradictum
abbatem, et domnum Guislibertum, vicecomitem, qui eandem possessionem
per ipsum retinebat, ut reiterarent ipsam audienciam et audirent quid
supradictus Miro contra sibi prolatos testes dicere asserebat. Et quamquam ipsi
dicerent quod iniuste eos compellebat reiterare audientiam, quoniam spatium
sex mensium infamandi testes iam transierat, utrique tamen venerunt ad audientiam
ad diem constitutum viii.° iduum martii, anno ii.° Henrici, regis, in
loco constituto ad ecclesia s. Marie in territorio Barchinonensi quod dicitur
Cornelianum. Supradictus autem Miro, qui similiter a iudice ante domnum
Guadallum episcopum multosque alios idoneos viros circunstantes ad osteum
catedrali.s aeclesiae s. Crucis comonitus fuerat ad diem constitutum venire ad
audientiam, non venit, sed de placito constituto se abstraxit. Igitur idem ipse
iudex quia pleniter novit quod legaliter atque racionabiliter non potest prenotatus
Miro infamare supradictos testes aut falsum dixisse testimonium eos
convincere, stantibus scripturis omnibus que per legis auctoritatem facte a
iudicibus exinde sunt, et stantibus preceptis ac privilegiis, nec non et scripturis
comitum exinde aeditis, scriptura, scilicet, donacionis et confirmacionis quam
Guifredus, venerabilis comes, fecit de rebus quas supra scripta aecclesia retinet
in marchiis comitatus Barchinonensis, et de ceteris aliis rebus illis pertinentibus
in iam dicto comitatu, et in comitatu Ausonensi, et in comitatu Gerundensi,
et Orgellensi, nec non et scriptura auctoritatis quam Borrellus comes
fecit Ammato, cuidam viro nobili de castro s. Stefani, cum pertinenciis eius,
in qua pleniter resonat quod possessio predii supradicti Caldarii iuris s. Cucufatis
aecclesie est per preceptum regale quod exinde fuit confirmatum insuper
aetiam et scriptura donacionis quam de his rebus fecit Reimundus, comes, vir
venerabilis, confirmavit demum eandem possessionem in iure s. Cucuphatis
aeclesiae, ita tamen, ut, si in postmodum Miro aut eius posteritas per supradictum
mandaturn iniuncti testimonii quod Giscafredus et Lobatonus suis susceptoribus
iniuncxerunt aliquam vocem in supradictis rebus habere se proclamaverint,
si aliquis iudex fuerit qui dicat idem testimonium debere recepi, hoc
non erit iustum neque necesse ut ipsum testimonium susceptum ut valorem optineat
a susceptoribus confirmetur, quoniam Raimundus, comes predictus, qui
ipsam terram heremam et sine habitatore et sine edificio alicuius aprisiatoris
invenit, iustissime potuit, sicut et fecit, scripturam donacionis exinde huic ecclesie
facere, et dare quod pre[de]cessores sui comites illi confirmaverunt. Et non
erit iustum seu necesse ut ipsum testimonium recipiatur, quoniam anterior est
vox precepti Hludoici supra notati quam ipsa aprisio quam ipsi testes Gisca-

- 183-
fredus et Lobatonus tempore Poncionis, abbatis predicti monasterii, factam
fuisse testificati sunt, et eo quod Miro supradictus non quivit vel potuit sufficienter
atque legaliter conprobare infamiam predictorum testium, aut quod falsum
contra | illum dedissent testimonium. Et ut haec iudicii scriptura f. 86
valorem perpetuum obtineat ultra placitum constitutum et supra determinatum,
expectavit idem iudex supra dictum Mironem xi diebus, ut vel ad diem super
adieccionis veniret ad placitum, quod si aliquid habebat quod rationabiliter accusaret
vel diceret, licentiam habuisset. Unde quia neque ad diem super adieccionis
noluit venire, sed contempsit, iudex supradictus confirmavit hanc iudicii
scripturam in iure donacionis aecclesie s. Cucuphatis ex supra meminita possessione,
unde intencio vertebatur, ut aeternaliter vigorem plenitudinis obtineat.
Et si quis contra hoc iniuste venire temptaverit, componat xii libras auri aecclesie
prenotate, et insuper huius iudicii scripturatn firmitatem in omnibus
obtineat.
Actum est hoc xv.° kal. aprilio, a.° ii.° regni Henrici, regis.
S.+ m Poncii, cognomento Bonifilii, clerici et iudicis, qui hoc legaliter examinavit,
et iuste definitum sciens subscripsit, et testibus firmare optavit; S + m
Guilelmi de Montescatano; S + m Reimundi Guilelmi; S + m Guadalli Seniofredi
de s. Vicentio; S + m Riculfi de Parietibus; S + m Reimundi Aicii;
S.+ m Amalrici, fratris eius; S + m Guadalli Cixelani; S + m Oliba Mironis;
S + m Guifredi Longobardi; S + m Vivani Pontionis; S + m Guilaberti Bonutii;
S + m Bernardi Goltredi; S + m Lupi Sancii Eurardi; S + m Maieri, fratris
eius; S + m Adalberti Eldesindi; S+m Bonifilii Seniofredi; S + m Arnalli
Guilelmi; S.+ m Boniparis, fratris eius; S + m Guitardi Navu; S + m Gondeballi
Ermemiri; S + m Geriberti Quirici; S + m Reimundi Adalberti; S + m
Sendredi Venanciani; S.+ m Iadballi Seniofredi; S + m Bonifilii Aursindi;
S + m Maieri, fratris eius; S + m Bonifilii Leopardi; S + m Adalberti de Perticacio;
S + m Bonifilii Seniofredi; S.+ m Reimundi Seniofredi; S + m Guilelmi
Arnalli; Raimundus, archilevita, +; S+m Ermengaudi Mironis; S+m
Bonucii Vivani; S + m Guitardi Maieri; + Gislibertus, levita, qui et vicescomes,
+; S + m Guillelmus Sesmundi; S + m Compannus Marchucius et levita,
ss. S + m Bernardus; S.+ m Ermengaudus; S + m Petrus; + Berengarius,
comes, +; S + m Mirone, iudice, ss., sub istorum et aliorum presentia multorum
supradictum placitum stabilitum fuit, et supradictus abbas Guitardus paratus
fuit ad respondendum si haberet cum quo placitus fuisset; + Wadallus,
ac si indignus gratia Dei episcopus, ss.; Alamano Ugo; Guifredus, levita, qui
et iudex, hoc conlaudo confirmat atque corroborat et sub ss.
S + m Bellihominis, cognomento Geraldus, levite, exarator, et ss. et sub
die et anno prefixo.
1. sse, Cart.

- 184-
528. 1033, abril 14.
Bernardo y su esposa permutan y venden al abad Guitart un alodio sito en
Masqueja, en el lugar llamado Sils, por seis mancusos.
REGESTA: MAS, Notes, iv, 280-1 (n.° CDXLIV).
A. C. A., Cart., f. 176, n.° 567.
Est in antiquis regulis constitutum et in guotorum legibus est decretum ut
inter conmutantes gesta scripturam intercurrant, quatimus uno animo firmiter
et corroboretur. Hiccirco in Dei nomine. Ego Bernardus et uxor mea nomine
Ermengardis, commutatores sive vinditores summus s. Cucufato martiri coenobii
Octavianensis, vel domno Guitardo abbati seu et monachis predicti coenobii
i alodium nostrum proprium, omnem scilicet nostram hereditatem in casis, in
casalibus, in ortis, in ortalibus, in terris, in vineis, in triliis vel in omnia genera
arborum que ibidem sunt, in columbario seu et torculare, in linariis sive et cannabariis,
vel in omnibus que illic ad varios usus pertinere videntur. Sunt antem
de predicto alodio, due modiate de vinea per commutacione; tres vero modiate
de terra et alia modiata de vinea simul cum omnia predicta per vindicione propter
precium manchusos vi in rem valentem. Et advenit mihi Bernardo predictum
alodium per parentorum vel per comparacione sive per qualicumque
voce, et ad me Ermengards advenit per decimum vel pro qualicumque voce.
Est autem predictum alodium in commitatum Barchinone, in terminio de castro
Maccepha, in locum quem vocant Sils. Et habet affrontaciones: de parte orientis
in terra s. Cucuphati predicti, et de meridie in torrente qui discurrit, et de
occiduo in alodium Scluvani, de parte vero circi in torrente vel in termino de
Apierola. Quantum iste affrontaciones includunt, sic vindimus vel commutamus
vobis predicta omnia, quantum ibi habemus vel habere debemus, ab omni
integritate, cum exiis et regresiis earum, ad vestrum proprium; et est manifestum.
Si quis contra hanc kartam vindicionis vel commutacionis venerit ad
inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed componat in quadruplum.
Facta karta vindicionis vel commutacionis xviii.° kal. madii, a.° ii. regnante
Aemrico, rege.
S + m Bernardi; S.+ m Ermengardis, qui hanc kartam fecimus et testes firmare
rogavimus; S + m Agelani; S + m Wisadi; S + m Riculfi; S + m Duran.
Wifredus, monachus, qui hanc kartam scripsit et sub ss. die et anno quo
supra.
529. 1033, julio 30.
Confirmación de la sentencia dada a favor del Monasterio en la cuestión que
vertía entre el abad de San Cugat y Mir Geriberto. Se reproducen las declaraciones
de los testigos Godmar, Guilara y Gelmiro (que publicamos con
letra pequeña).
EDIT.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. x. — ABADAL, EIs preceptes, 184-6. Fotografía de
la hoja del Cart. conteniendo este documento en MAS, Notes, vi.

- 185-
REGESTA: BALARI, Orígencs, 26, 334, 363, 378-9, 422, 424, 439, 443-4 5^0, 542, 543,
546, 559. — MAS, Taula, 491; Notes, iv, 281 (n.° CDXLV). — PUIG, Episcopologio, 96, 107.
ROVIRA, Historia, iv, 234. — PEDEMONTE, Del Mogcnt, 87.
A. C. A., Cart., f. 89v, n.° 323.
Cum iudices causa remediorum constet esse creatos, iustum esse perpenditur,
ne ad futurum qualibet mota intencione vertatur in dubium qualiter cause
negocium ad fines usque legitimos sit deductum, ut iudicii serie specialiter sit
anotatum. Igitur in Dei nomine. Nos iudices, quos haec specialis formula continet
denotatos et causa subterius conscripti negocii fecit esse presentes, tam
ad presentium quam ad futurorum noticiam deducimus quod anno dominice
Trabeacionis xxxii. post millesimum et regni siquidem Henrici regeundemtis in
Francia secundo, acta est altercacio inter Guitardum, abbatem monasterii s. Cucufatis
Octavianensis, et inter Mironem Geriberti, agentem tutelam filiorum
suorum pupillorum, quis genuit ex uxore sua cui nomine fuit Disposia, ex
quadam municione quae sita est in comitatu Barch., in extremis finibus abitate
Marchiae, ad ipsum Caldarium, nec non et pro ipsa possessione terrarum, partim
ad culturam * ductarum * ac per maxime ducendarum que modo adiacet
prefate municioni, et pro ipsis stagnis. Aiebat enim iste Miro supranotatus in
suis peticionibus quod suprascripte res ad hanc peticionem pertinentes iuris
filiorum suorum predictorum debebant esse, eo quod, uti ipse asserebat, Galindo,
avus eorum, per suam propriam apprisionem eas capuerat, et notas atque
signa ad terminos earum faciendo, terminosque figendo ad possessioinem suam
deduxerat, et ipsa stagna quandiu postmodum vixerat ad opus suum pisces ex
ipsis capiendo de ceteris hominibus defensaverat; post obitumque eius,
Guilelmus, filius eius, hanc possessionem heremi et stagna similiter ad opus
suum retinuerat. Adiecit antem quod, eo ab hac vita discedente et infestacione
paganorum a supradicta Marchia cessante, Adalaizis, uxor predicti Guilelmi,
aiens tutelam filiorum suorum quos ille ex ea genuerat, voluit municionem ibi
construere et ad culturam eandem possessionem perducere, sed obieccionibus
iam dicti Guitardi, abbatis, permotus, comes Remundus, Borrelli filius, repulit
eam ab eadem apprisione et possessione, et iniusto ordine, sicut predictus petitor
adfirmabat, in iure s. Cucufatis aecclesie confirmaverat. Allatis quippe testibus
voluit hoc comprobare. Idem vero Guitardus in suis responsis ita affatus
est: "Possessio quidem haec quam ad opus mee aecclesie retinieo et a me requiritur
per preceptum regale, et per iusta privilegia presulum Romanorum
quibus status s. aecclesie confirmatur multum iam temporis est, ex quo in iure
meae aecclesie confirmata est." Ob quam causam cum Leutarii, principis, preceptum
perlectum fuisset, ventum est ad locum ubi inter alia resonabat, quod
omnes res huic aecclesie collatas et adhuc concedendas, idem Leutarius, rex
Francorum, ita illi concedebat atque confirmabat, sicut iam illi confirmaverat
atque concesserat pius genitor eius Hludoicus per renovabile preceptum, quod
postmodum infestacione paganorum delectum fuit in captione Barchinone civitatis
atque in postmodum per supranotatum preceptum Leutarii renovatum
atque reparatum. Iudices autem haec audientes, quia non valuerunt eundem
preceptum ex toto deletum videre, in dubium verterunt utrum supradicte
res quas Miro requirebat in iure predictae aecclesie sancti Cucufatis per
illum preceptum Hludoici, regis, quod postmodum, sicut superius scriptum
est, deletum fuit conligate atque confirmate ab eodem principe fuissent, an

— 186 —
non. Iccircho, a parte predicti abbatis requisierunt si, habebat testes qui
eundem preceptum Hludoici regis vidissent et legi audissent, et pleniter
cognovissent quod ipse res unde intencio vertebatur in hoc eodem precepto
resonassent. Ille vero postulatis sibi legalibus octo dierum induciis attulit idoneos
testes Bonofilio Marci, iudici, qui iussus atque informatus a principe et
a primatibus patrie est dirimere causas, Godmarum, scilicet, atque Guillaranum,
qui se dixerunt hoc plenissime nosse. Et quia gravati senectute vel infirmitate
erant, congregatis in Octavianensi territorio idoneis viris Guisliberto, levita,
et Barchinonensi vicecomite, et Remundo sancte Sedis Barchinonensis, archiievita,
et Compagno, levita, et Mirone, levita, et Isarno Guilelmi, et Remundo
Seniofredi, coram supradicto iudice mandatum facientes idoneis viris testimonium
suum illis iniunxerunt, taliter dicentes:
" In [1] Christi nomine. Ego Godmarus et Guillara, vobis, Guitario et Vivano Poncii, et
Attoni, fratri tuo, et Riculfo Ballomari, et Sesguto, et Remundo, et Aitio, et Bardine, et Isarno
Ermemiri, et Guilelmo, fratri tuo, et Suniario Guifredi, et Sperandeo, et Iohanni, clerico, et
Guadallo, et Adalberto, presbitero, et Agilani. Rogantes vos atque obsecrantes eo quod gravati
infirmitate sumus, sive senectute depressi, hoc mandatum facimus vobis, ut vice nostra in quacumque
audiencia necesse fuerit pro nobis testimonium detis ex hoc quod per subter anotatas
condiciones iurare nos audituri estis, scilicet ob confirmandam veritatem precepti quod domnus
Hludoicus rex fecit ex rebus subter adscriptis in iure dominacionis aecclesie s. Cucufatis, cenobii
Octavianensis, quod per infestacionem paganorum combustum aut deletum esse novimus atque
postmodum renovatum a domno et gloriosissimo rege Francorum, Leutario, filio predicti Hludoici,
pie memorie. Et ut hoc mandati nostri scriptum firmitatem in omnibus optineat testimonium
nostrum per seriem harum conditionum iure iurando confirmavinms ita dicentes. Iuramus
nos testes Godmarus et Guillara, unum dantes testimonium, primo per Deum Patrem omnipotentem,
et per Iesum Christum, filium eius, atque per Spiritum Sanctum, confitentes hanc Trinitatem
unum et verum Deum esse, et per istud altare consecratum s. Pauli apostoli quod situm
est in aecclesia beati Petri apostoli, que non longe constructa est ab ecclesia sanctissimi ac
beatissimi Cucufatis martiris Octavianensis, quod nos vidimus atque legi i audivimus | f. 90 v
preceptum s. Cucufatis cenobii predicti quod domnus Hludoicus, rex Francorum, genitor Leutarii,
regis similiter Francorum, fecit ad confirmandas res aecclesiasticas huic cenobio collatas
aut in postmodum concedendas. Et illic post multas alias res possessionum que per eundem
preceptum in iure praedicte eclesiae confirmate erant, resonabat quod supradictus rex Hludoicus
confirmabat atque concedebat "aecclesiam s. Olive cum ipso alodio in latitudine de ipsa
Guardia de Bagnariis usque in Villa Domabuis, et in longitudine de Villa Domenio usque ad
ipsum mare, simul cum ipsis stagnis, cum decimis et primiciis, decimas quoque et primicias uti
consuetum est * ipsi loco * ab antiquis temporibus accipere". Et nos haec que dicimus vera
esse scimus, et supradictam aecclesiam s. Olive cura ipso alodio, sicuti supra determinatum est,
simul cum ipsis stagnis in iure aeclesie s. Cucufatis predicti per hos annos LX. videndo et
cognoscendo retentam esse scimus sine ulla legali interrupcione. Et ullam fraudem aut ullum
malum ingenium hic in isto nostro testimonio impressum non est, sed secundum quod supra
intextum est veraciter a nobis datum est per super adnexum iuramentum in Domino.
Postquam antem hoc testimonium a testibus secundum leges iure iurando
datum est, et supradictum mandatum factum est atque utrumque legaliter confirmatum,
sicut inspici potest in conscriptis pro hac causa condicionibus, utreque
partes convenerunt ad constitutum termini diem in aecclesia sancte beate
iusta forum Martorelium sita. Et cum diu litigassent, videntes iudices tantam
rei veritatem a parte aeclesiae s. Cucufatis, requisierunt testium supra me[mi]nitas
condiciones ad quas iuraverant in territorio predicto Octavianensi. Et
facto in audientia silencio, eas legi fecerunt. Tunc per rectum iuditium secundum
eorum conscientiam iudicaverunt, ut supradictus Miro recepisset suffitientes
et idoneos testes ad testificandum quibus aliorum testimonium iniunctum
fuerat, ut haec res finem accipere quoniam omnibus inodis iusta et verior atque

- 187 -
anterior voce filiorum Mironis patebat esse vox aeclesie predicta, nec non et
annosa sive possessionis plena, unde in postmodum a principe Remundo, dive
memorie, et a coniuge sua Hermessinde, qui domini Marchiarum et ipsius possessionis
esse noscebantur, per largitionis seriem in iure eiusdem aeclesie iustissime
confirmacio est facta. Et iccirco non fuit iustum a parte Mironis testes
recipere, quoniam si ita fuit ipsa apprisio Galindonis ex supradicta possessione
unde intencio vertebatur, quemadmodum Miro per allatos in audientia testes
paratus erat comprobare, iniusta penitus et evellenda in postmodum fuit quia
quacumque ibi Galindo capuit atque signavit vel apprisiavit in rebus et de rebus
s. Dei aeclesie haec fecit. Et si aliquid ibi ipse aut posteritas eius retinuit,
contra ordinem iusticie et legis sive per presumptivam novitatem hoc retinuit,
quoniam sicut iam diximus, anterior est vox aecclesiae et largior voce Galindonis
et eius posteritatis, ut tempus dive memorie Hludoici qui eundem preceptu[m]
fecit approbat, nec non et ut scripturae eadite ex possessionibus que circa
sunt que hanc possessionem s. Cucufatis esse testantur proclamant atque edocent.
Miro namque iam dictus, videns nil iusticie obtinere filiorum suorum vocem,
sed hoc recognoscere contendens, noluit supradictos recipere testes, sed
pertinaciter vociferabat iniustam esse vocem aecclesie s. Cucufatis et vocem
filiorum suorum iustam. Unde quia lex iubet, iudices receperunt suprafatos
testes, quibus testimonium iniunctum fuit per condicionis seriem qui ita testimonium
suum confirmaverunt dicentes :
" Iuramus [2] nos testes, Guitarius et Atto, et Sesgutus, presbiter, et Bardina, et Isarnus
Ermemiri, et Aguilanus, unum dantes testimonium primo per Deum Patrem Omnipotentem, et
per Iesum Christum, filium eius, atque per Spiritum Sanctum, confitentes hanc Trinitatem unum
et verum Deuiri. esse super altare consecratum s. beateque Marie, matris Domini, quod situm
est in aecclesia fundata subtus castrum Rodanas, prope forum Martorelium, quod quidam homines
Godmarus et Guillara, aetate decrepiti atque infirmitate gravati, iniunxerunt nobis per
illorum mandatum, suum testimonium, et nobis presentibus in presencia iudicis Bonifilii Marci
et Guisliberti, vicecomitis, et Remundi, archilevite, et ceterorum, qui superius conscripti sunt,
iureiurando per seriem conditionum testificati sunt super altare consecratum s. Pauli quod situm
est in aeclesia beati Petri apostoli, que non longe constructa est ab aecclesia sanctissimi ac beatissimi
Cucufatis martiris Octavianensis, quod ipsi viderunt atque legi audierunt preceptum
s. Cucufatis cenobii predicti, quod domnus Hludoicus, rex Francorum, genitor Leutarii, regis
similiter Francorum, fecit ad confirmandas res aecclesiasticas huic cenobio collatas, atque inpostmodum
concedendas, et illic post multas alias res possessionum, que per eundem preceptum in
iure predicte ecclesie confirmate erant, resonabat quod supradictus rex Hludoicus confirmabat
atque concedebat "aeclesiam s. Olivae cum ipso alodio in latitudine de ipsa Guardia de Bagnariis
usque in Villam Domobuis, et in longitudine de Villa Domenio usque ad ipsum mare, simul
cum ipsis stagnis, cum decimis et primiciis, decimasque et primicias uti consuetum est ipsi loco
ab antiquis temporibus accipere".
Et ipsi sciebant videndo et recognoscendo supradictam aecclesiam s. Olivae
cum ipso alodio, sicuti supra determinatum est, simul cum ipsis stagnis
in iure aecclesiae s. Cucufatis per hos annos LX. : retentam esse sine ulla legali
interruptione. Et nos haec, qui dicimus atque testificamur, sic iurare vidimus
supradictos nostros mandatores Godmarum et Guillanum, sicut in ipsis condicionibus
ad quas ipsi iuraverunt resonat, et sicut hic nos testificamur atque iuramus
per super adnexum iuramentum in Domino." Postquam autem isti testes
testimonium suum dederunt, Gelmirus, sacer, * qui supradictum preceptum Ludoyci
vidit et legi audivit, propter hoc ita testificavit:
" Ego Gelmiros, sacer,* iuro per metuendum atque tremendum nomen Domini, et per altare
consecratmn s. beateque Marie, matris Domini, cuius aeclesia sita est in comitatu [Barch.,] in

— l88 —
foro Martorelio, quod ego vidi, et legi audivi, supradictum preceptum, unde supranotati testes
Godmarus et Guillara testimonium suum dederunt, et audivi quod illic resonabat quod supradictus
rex Hludoicus confirmabat atque concedebat in iure aeclesie s. Cucufatis "aeclesiam
s. Olive cum ipso alodio in latitudine de ipsa Guardia de Bagnariis usque in Villam Domabuis,
et in longitudine de Villa Domenio usque ad ipsum mare, simul cum ipsis stagnis, cum decimis
et primiciis, decimas quoque et primicias uti consuetum est ipsi loco ab antiquis temporibus
accipere". Et haec supradicta omnia nosco retenta fuisse sine legali interruptione in iure s. Cucufatis
predicti, videndo et cognoscendo per hos l.x. annos, nullamque fraudem nullumque
malum ingenium in isto testimonio impressum scio, sed secundum quod supradicti testes et ego
testificati sumus verum est, atque a nobis fideliter confirmatum per adnexum iuramentum supra
atque datum in Domino."
His autem omnibus sacramentis a testibus datis per auctoritatem legis in
qua resonat, si quis cause sue cupiens accelerare propositum testem in iudicio
protulerit si ille contra quem causam habet presens adfuerit, et quid in reprobacione
oblati testis opponat nescire se dixerit, res siquidem ipsa de qua agitur
per oblatorum testimonium testium in iure illius ad cuius partem testificaverunt
iudicis quistancia contradatur, et per auctoritatem legis inter alia dicit
qua propter quaecumque res sanctis Dei basilicis aut per principum aut per
quorumlibet fidelium donaciones collate repperiuntur votive ac potencialiter,
pro certo censetur ut in earum iure inrevocabili modo legum aeternitate firmetur,
et per auctoritatem legis que inter alia insonat, nam quod xxx quisque
annis completis absque irrupcione temporis possidet, nequaquam ulterius per
repetentis calumpniam amitere potest, verum et ubi unus possessor sine alterius
domini mansoribus publice possidens per evidencia signa locum ex integro vendicare
videtur, nulla racio sinit ut eius possessionis integritas decerpatur, unde
si alter i|llic se per presumptivami introduxerit novitatem, nihil nocere poterit
possessori, iudices huius negocii hec omnia suprascripta perpetualiter retinenda
confirmaverunt in iure dominacionis aeclesie s. Cucufatis predicti in manu Guitardi,
predicti abbatis, ut si quis hoc amplius iniuste movere temptaverit, componat
hec que de mala peticione legibus continentur, et xii libras auri purissimi
cui iniusticia facta fuerit, et insuper hoc firmum permaneat.
Acta fuit haec audientia in presentia Guisliberti, vicecomitis, et Remundi,
archilevite, et Gondeballi Bisorensis, et Alamagni Ugonis, et Renardi Bonucii,
* et Remundi Guillelmi, et Remundi Ermemiri *, et Remundi de Matrona, et
Aenee, filii eius, et Honofredi Riculfi, et Riculfi de Parietibus, et Amalrici
Aitii, et Riculfi Ballomari, et Vivani Poncii, et Remundi Seniofredi, et Audgeri,
et Gauceberti, filii eius, et Aitii de ipsis Vallibus, et Remundi Geriberti,
et Gontardi, et +Bernardi Goltredi+, et Bernardi Adroarii, et Ermengaudi,
levitte, et Trasuadi, qui vocatur Domnucius, presbiter, aliorumque multorum,
et postmodum conscripta atque confirmata iii.° kal. aug., a.° ii.° supradicti
regis Henrici.
S + m Poncii Bonifilii Marci, clerici et iudicis, atque canonice Barchinonensis
prepositi, qui hoc legaliter confirmavit, et potestatibus, comitibus, episcopis
seu iudicibus hoc confirmari optavit, seu ceteris idoneis viris; + Berengarius,
comes, + + Guilie, comitisse, +; Wadallus, ac si indignus gratia
Dei episcopus, ss.;+ Guislibertus, levita, qui et vicecomes, +; + Hermessindis,
gratia Dei comitissae, +; S + m Sisguirallus, vicecomes, ss.; Raimundus,
archilevita, +; S + m Sisfredus, iudex; S + m Gonballi Bisorensis;
S + m Renardi Bonucii; S + m Remundi Gilelmi; S + m Remundi Hermemiri;
S + m Remundi de Matrona; S + m Aenetie, filii eius; S + m Onofredi Riculfi;

— 189 —
S + m Riculfi de Parietibus; S + m Amalrici Aitii,; S + m Riculfi Baldomari;
S+m Vivani Poncii; S+m Remundi Seniofredi Flavii; S + m Audgeri; S + m
Gauzberti, filiieius; S + m Aitii de ipsis Vallibus; S + m Remundi Geriberti;
S + m Gontardi; S + m Bernardi Goltredi; S+m Bernardi Adroarii; S + m Vivas,
sacer et iudex; Miro, levita, ss.; Ss. Sifredus, iudex; Miro, ss.; ENEAS
MIRO.
S + m Poncii Bonifilii Marci, clerici et iudicis, qui haec scripsit et ss. die
et anno prefixo ss.
1 y 2. Véase el n. 523.
530.
IO 34i febrero 21.
Giscafredo permuta con el Monasterio una viña sita en Olérdola por una pieza
de tierra situada en la Sierra dc "Ballobo".
REGESTA: MixA, Apéndice, 600. — MAS, Taula, 556; Notcs, iv, 285-6 (n.° CDXLVI).
A. C. A., Cart., f. 118», n.° 393.
In nomine Domini. Ego Gischafret, chomutatore sum s. Chucufati martiri
cenobii. Manifestum est quia sic chomutavit pecia i de vinea, aput ipsa terra
ubi est fundata, et in alio locho terra chulta vel erma, meum proprium, qui
michi advenit per comparacione sive per ullasque voces. Et est ipsa vinea et
terra in comitatum Barchinona, in termineo de Olerdula, ubi mihi pater Rafagera.
Et afrontad ipsa vinea: de orientis de iam dicto s. Cuchufati, martiris, de
meridie in ipsa strada qui pergit ubique, et de occiduo in vinea de me chomutatore,
de circi in vineas de Eg, f emina. Et ipsa fixa de terra que est in ipsa
sera de Ballobo, afrontad: +de+ orientis in me chomutatore, de meridie in ipsa
chalciata, de occiduo in vineas de Olibane, de parte vero circii in alaude s. Cucufati,
martiris. Quantum infra istas afrontaciones includunt et isti termine
chontinetur, sic chomuto ipsa vinea, et totum ab integre, cum exios et regresios
earum, a proprium. Quem vera predicta terra vel vinea ego chomutavi, de meo
iure in tuo trado dominio et potestatem. Quod si ego chomutatore, aut ullus
homo, qui contra hanc charta chomutacione venerit ad inrumpendum, non hoc
valeat vendicare, sed componam ad domum s. Cucufati martiris, ipsa terra et
vinea in duplo cum omnem suam melioracione, et in antea ista chomutacione
firma permanead modo vel omnique tempore.
Facta ista chomutacione viii. kal. marcii, a.° iii.° Aianrig, rege.
S + m Gischafredus, qui ista chomutacione fecit et firmavit, et testes firmare
rogavit; S + m Quadalus Quifardi; S + m Vidal Analehcus; S + m Adroario
Belid; S+m Queral, subdiachono.
S + m Oddone, sacer, qui hec scripsit die et anno prefixo.

— 190 —
531. 1034, abril 29.
Publicación sacramental del testamento de Ermengarda.
REGESTA: BALARI, Orígenes, 589, 610. — MAS, Notes. iv, 286 (n.° CDXLVII).-
A. C. A., Cart., f. 259, n. 798.
Condiciones sacramentorum ad quarum ex ordinacione residebat sacerdos
Wifredus et iudices, id est: Vivane et Mirone, in presencia Raimundi Ysimberti
et Onofredi Riculphi, et Geraldi Olibani et Guielmi Mironi, levite, et
Agelani et Alamanni, eius filii, et Witardi Savarici et aliorum multorum hominum,
quorum nomina longum fuit scribere. Testificaverunt testes: Witardus,
abbas, et Scluva, monachus, et Gerbertus, monachus, et Iohannes, levita, et
Ermengaudus, levita, et Sanla de Verz in faciem suprascripti sacerdotis et
iudices ad conprobandam ultimam voluntatem Ermengardis, femine, editam
in solis tantummodo verbis, quoram probacione promulgata, sicut est constitutum
in lege gotica, quod sanctorum Patrum dimulgaverunt atque sancxerunt
in lege ubi dicit: "Illa vero voluntas defuncti, que iuxta quarti ordinis modum
verbis tantumodo quoram probacione promulgata patuerit, que instante quocumque
periculo conscribi nequiverit et tamen ab eo, qui moritur, iussa fuerit
alligari, tunc robur plenissimum optinebit si testes ipsi qui hoc audierint et
rogati a conditore extiterint, infra sex mensium spacio hoc quod iniunctum
habuerint, suam quoram iudices iuracione confirment eiusdemque iuramenti
condicionem tam sua quam testium manu corroborent." Nos vero suprascripti
Witardus, abbas, et Scluva, monacus ac presbiter, Gerbertus, monachus, et
Iohannes, levita, et Ermengaudus, levita, et Sanla de Vercz unum dantes testimonium
et iurantes per Deum vivum et verum et per altare consecratum s. Marie,
quod est situm vel fundatum in aula s. Petri in Maccepha, testificamus
quod, postquam supradicta conditrix Ermengardis fecit fieri suum testamentum,
accidit ei quod paciebatur magnam egritudinem et tunc in eadem egritudine
unde obiit detempta adhuc loquelam plenam et memoriam integram abens
inmutavit voluntatem suam de ordinacione sui testamenti et insinuavit nobis
suam ultimam voluntatem atque iniuncxit nobis tunc in suis solumodo verbis,
ut si de ipsa egritudine mors illi advenisset, sicut et fecit, ipsum suum alodium
quod habebat vel possidebat antea quam mors illi advenisset infra terminos de
castro Erapruniano solidum et quietum remansisset ad integrum ad cenobium
s. Cucuphati pro seculo prolixo inconvulsum. Et iussit ducere suum corpus ad
s. Cucuphatem ad sepeliendum et cum eo parilios ii de anaps argenteis, et gradal
i obtimo, et cuzlars x. m ex argento. Postquam antem hanc voluntatem in
suis solummodo verbis editam voluntarie in mense octobrio ordinavit anno iii
regni Aenrici regis, migravit de hoc seculo iii.° kal. nov., a.° eodem iii. supradicti
Aenrici regis, et nos testes huius voluntatis verbis tantummodo edite
ea que supra retulimus vera esse testificamus per superadnexum iuramentum
in Domino.
Late condiciones predicte voluntatis verbis tantummodo ultime promulgate
quoram probacione iii.° kal. mad., a.° iii.° iam pretitulato regni Aenrici regis.
Witardus, gracia Dei abba; Ss. Scluva, presbiter et monachus; S + m Gerbertus,
monachus; X. Ioannes, levita; S + m Ermengaudus, levita; S + m San-

— 191 —
lane de Vercz, nos testes supradicte ultime voluntatis, verbis tantumodo edite,
iureiurando confirmavimus, et testibus firmari, rogavimus; Miro, presbiter;
Ss. Sendredus, presbiter; S + m Willelmus, monachus, ss.; S + m Raimundi
Ysimberti; S + m Onofredi Riculphi; S+m Geraldi Olibani; S + m Amati;
S + m Rechosindi; S + m Martini; S.+ m Ermengaudi, nos supradicti testes
qui presentes fuimus et hoc iuramentum vidimus et audivimus et signi nostri
manibus sive digitis puncta impressimus; S + m Vivas, sacer et iudex; X Mirone,
iudice, ss.
X Senderedus, monachus, qui has condiciones scripsit cum litteras rasas et
emendatas sub die et notato tempore.
532. 1034, julio 16 (?).
El abad Guitart permuta con Vives unas tierras sitas en Riusech por otras
tierras situadas en Gausach.
A. C. A. Monacales, perg. 177. A.-2. A. Copia del siglo xiii.
In nomine Domini. Ego Vuitardus, gratia Dei abba cenobii s. Cucuphati,
simul cum fratres meos monachos commutatores sumus tibi Vives. Manifestum
est enim quia commutamus tibi pecia una de terra cum ipso genestar, quod
habemus in comitato Barch., in locum vocitato Risech ubi dicunt montem Pausato.
Et affrontat ipsa terra simul cum ipso genestar: de parte orientis in terra
de te commutatore, de mer. et de occiduo in terra de nostro cenobio, de parte
vero circii in terra de te commutatore vel heres tuos. Quantum in istas affronlationes
includunt, sic commutamus tibi ipsa pecia de terra, simul cum ipso genestar,
pro alias tuas terras quod tu nobis donasti in nostra comutatione intus
valle Gausago, cultas vel heremas, cum ipso orto subreganeo, cum suo rego et
capud rego et cum ipsos boschos, totum placibilem, sicut bene convenit inter
nos et te, et sicut bene sonat in nostra scriptura comutationis qui tu nobis fecisti.
Quem vero predicta hec omnia, que tibi comutamus, de nostro iure in
tuo tradimus dominio et potestate, cum exiis et regressiis earum. Quod si nos
comutatores, aut ullusque homo, qui contra hac corautatione venerit ad inrumpendum,
non hoc valeat vendicare, set componat, aut componamus tibi hec
omnia suprascripta in duplo cum omnem suam inmeliorationem, et in antea
ista [comutatio] firma et stabiiis permaneat modo vel omnique tempore.
Facta carta commutatione xvii (?) augusti, a.° iii.° regnante Enrici, rege.
Witardus, gratia Dei abba, ss.; Guifredus, monacus, ss.; Wifredus, monacus,
ss.; Vivas, monacus; Wifredus, monacus; X Senderedus, monachus;
X Geraldus, gratia Dei abba, X.
Guarinus, monacus, qui ista comutatione scripsi et ss. die et anno quo
supra.

— 192 —
533. 1034, octubre 7.
Testamento de Beliardis, nombrando ejecutorcs del mismo a su esposo y a
otros.
REGESTA: BALARI, Origenes, 605. — MAS, Taula, 488; Notes, iv, 287 (n.° CDXLVIII).
A. C. A., Cart., f. 79, n.° 310.
In nomine Domini. Ego Belliardis, iacens in lectulo meo in egritudine spero
in misericordia Dei mei ne subito superveniat michi repentino casu mortis mee.
Propterea hunc testamentum de rebus meis fieri decrevit ut quicquid subter
nixum fuerit firmissimum et stabilissimum permaneat omnique tempore. Et
ideo iubeo atque discerno ut sint helemosinarii mei domnus abba Guitardus et
viro meo Esimbertus, et Guitardus de ipsa Sala. Precipio namque vobis iam
dictis helemosinariis meis, ut si, michi advenerit mors de hista egritudine aut
de alia, antequam alium testamentum vel memoriale faciam, plenam potestatem
habeatis a distribuere omnes meas facultates aprehendere propter Deum et remedium
anime mee, sicut in hunc testamentum inveneritis roboratum. In primis
ad domum s. Cucufati ipsum alaude de Vila Radulf, et ipsum de Fonte
Calciata similiter remaneat ad s. Cucuphati, et ipsum alaude qui est in Campo
rodon remaneat ad filium de Guillelmus, et ipsum alaude quod habeo apud
viro meo Esimbert remaneat ad s. Cecilia in pane et vino et in cubos et tonnas
et in egues ipsa medietate, et ad ipsos monachos manchuso i obtimum per
karitate, et ad Ermengardis, cusina mea Berregano i vermel, in tale captione,
ut donet ad Olsava, [femina,] kamiso i, similiter remaneat ad Olsava, femina,
drapo i de lectulo, et pellicone i, et ipsa obra de lino et de kanap, qui ibi
est, remaneat ad Olsava, femina, et ad duos fillolos, porcels ii, et de ipso
precio que fuit adprehensum de ipso kavallo, ipsa medietate remaneat ad
sancti Cucuphati ad ipsa opera de ipso salario, et ipsa truia quod tenet Guifret,
remaneat a Guidat, et ipsas mapes et tovalles qui ibi sunt, remaneant
ad sancti Cucuphati, et ad Guarinus, monachus, porcel i, et omnia alia
quod remanet, que ego habeo vel abere debeo in terris et in vineis, in domos
vel in curtes, vel omne mobile sive inmobile, qui michi debetur per Christum
vel per qualicumque voce remaneat ad domum s. Cucuphati ubi corpus meum
humatum erit, sicut supra scriptum est, sic remaneat pro anima mea vel seniori
meo domno Isimberto.
Facto testamento nonas octuber, a. iiii. o regnante Enrici, rege.
S + m Belliardis, qui istum testamentum feci et firmare rogavit; S + m Guidat;
S + m Domutuus ; S + m Aguer.
S + m Guarinus, monachus, qui istum testamentum scripsi et ss. die et
anno quo supra.
534. 1034, octubre 31.
Publicación sacramental del testamento de Beliardis.
REGESTA: MAS, Taula, 488; Notes, iv, 287 (n.° CDXLIX).
A. C. A., Cart., f. 78 v, n.° 309.
Condiciones sacramentorum ad quarum presencia vel ex ordinacione Sesgutus
sacer, et iudex Mirone, et in presencia Mirone, clericus, et Guitar et

— 193 —
Vivas, et Bonifilius, Guifrent et Bonutius, Cixela, et Remundus Leopardus,
et aliorum bonorum hominum qui ibidem aderant. Testificant testes prolati,
quas profert his nominibus, id est: domnus Guitardus, abba, et Esimbert et
Guitardus de ipsa Sala in faciem de supradicto sacerdote vel iudice ad comprobandam
kausam helemosinam de qd. Billiardis, femina; et hec sunt nomina
testium qui hoc testificant, sicuti et iurant, id est, Guitardus et Adguer, et
Godmar. Iurandi antem dicimus, in primis per Deum Patrem Omnipotentem
et per Iesum Christum, filium eius Sanctumque Spiritum Paraclitum, qui est
in Trinitate unus et verus Deus, et per hanc locum veneracionis s. Pauli, cuius
altarius fundatus est in aula ,s. Petri, prope cenobii s. Cucuphati, cuius baselica
sita est in comitato Barch., in locum vocitatum Octaviano, supra cuius
sacrosanto altario as canditionis manibus nostris continemus vel iurando contigimus;
quia nos, suprascripti testes, scimus et bene in veritate sapemus et de
presente eramus et occulis nostris vidimus et aures nostras audivimus ad ea
hora, quando iacebat qd. Billiardis in ipsa egritudine, unde obiit, adhuc lo
quela plena et memoria bona, et sic nos videntes et audientes, sic comendavit
vel iniuncxit omnem suam elemosina ad istos suos elemosinarios iam dictos,
et precepit eis et dixit ut, si de ipsa egritudine mortua fuisset, sicut et fuit,
plenam potestatem abuissent isti sui elemosinarii omnem suam elemosinam
aprehendere et dare pro anima sua, sicut illa iniuncxit in suum testamentum.
In primis ad domum s. Cucuphati concessit ipsum suum alaudem de Villa
Radulf et ipsum de Fonte Calciata, et ad filium de Guillelmus concessit ipsum
alaudem quod habebat in Camporodon et ipsum alaudem quod habebat aput
viro suo Esimbert, concessit a sancta Cecilia et in pane et vino et cubos et
tonnes, et in egues ipsa medietate, et ad ipsos monachos de s. Cucuphati manchuso
i et verro i obtimo per karitate, et ad Ermengars, cusina sua, berrega i
vermel, in tale captione ut donet ad Odalva, femina, kamiso i, et item concessit
ad Odalva drapo i de lectulo et pellicio i et ipsa obra de kanap et lino
qui ibi erat, et ad duos fillolos, porcels ii, et de ipso precio que fuit de ipso
kavallo, ipsa medietate concessit ad s. Cucuphati ad ipsa opera de ipso solario,
et ipsas mapes et tovalles, qui ibidem sunt, concessit ad Cucuphati, et ad Guidat,
truia i quod tenet Guifret, et ad Garinus, monachus, porcel i, et alia
omnia que remanet, quod illa abebat vel habere debebat, in decimis, in terris,
in vineis, in chasas, in curtes mobile vel inmobile, in omnia et in omnibus, totum
concessit ad s. Cucuphati pro anima sua vel de viro suo Esimbert. Et cum
hec omnia ordinavit, adhuc loquela plena et memoria bona erat, sic obiit de
hoc seculo in mense octuber, ubi hodie summus.
Late condicionis ii.° kal. november, a.° iiii. regnante Aenrici, rege.
Witardus, gratia Dei abba, ss.; S + m Esimbert; S + ni Guitardus, nos qui
sumus elemosinarii; S + m Guitardus; S + m Adguer; S + m Godmar, nos
testes sumus et has condiciones iure iurando confirmamus; S + m Adalbert:
S + m Plancher; S + m Domenichus.
S + m Guarinus, monachus, qui hos condicionis scripsit et ss. cum literas
suprapositas in verso iiii. sive xiiii. 0 die et anno quo supra.

— 194 —
535. 1035, enero 18.
Bonfill y su esposa venden a Mirón, levita, un alodio sito en el término de
"sub Barbaro", por seis mancusos.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, 179. Orig.
In nomine Domini. Ego Bonifilio et uxori mee Emo, femine, venditores
sumus tibi Mirone, levita, emptori. Per hac scriptura vendicionis nostre vendimus
nos tibi alaudem nostrum proprium, || id est: terra cum chasas et curtes
et columbario, solos et super positos, hostios et ianuas, guttas et stillicinios,
et foveas et choaclas, et torculario cum omni sua utensilia [et curtes] || et olivarias
et ortos, simul cum arboribus diversis ieneris, que abemus in comitatu
Barch., in terminio de sub Barbaro. Advenit ad me Bonifilio per ienitor[es
meos] || et per mea comparacione, et ad uxor mea per comparacione, seu per x
vel et per qualicumque voces. Afrontat denique ea omnia: a parte circii in terra
de filia nostra Aurofacte, de aquilonis [in stra] || ta publicha, de meridie in
ipso torrente qui excurrit per tempus pluviarum, de occiduo in torrente. Quantum
istas totidem afrontaciones includunt, sic vindimus tibi pre[dicta] || omnia
tota, ab integre, simul cum exiis et regresiis earum maderato et definito precio
manchusos vi in rem valentem, quod tu emtor precium nobis dedisti et nos
venditores [ad] || presens manibus nostris integriter recepimus, est manifestum.
Quem vero prenotata omnia que nos tibi vindimus de nostro iure in tuo
eam tradimus dominio et potestate, a proprio. Quod si n[os vindi] || tores, aut
alicuius viventis homo, qui contra ista vendicione venerit ad inrumpendum,
non hoc valead vendichare, sed componat aut componamus tibi ea omnia in
duplo cum om[nem suam] inmelioracionem, et in antea ista vendicio suam in
omnibus abtineat firmitatem..
Facta vendicione xv.° kal. februarias, a.° iiii.° regnante Enrici, reie.
S + m || Bonifilio; S + m Emo, femine, nos qui ista vendicione fecimus, et
firmare rogavimus; S + m Guadamirus; S + m Raimundo; || S + m Olibane,
sacer, qui signum de Emo, femina, hic impressi; S + m Bellihominis, cognomento
Geraldus, levita ||.
X Iusalus, presbiter, qui hec scripsit die et anno quod supra ss.
536. 1035, enero 25.
Riquilda y sus hijos permutan con el abad Guitart cuatro mojadas de viña sitas
en la sierra de "Bellovicino", por una "insula" con los viñedos, trilla,
árboles y canales.
REGESTA : BALARI, Orígcnes, 226, 251. — MAS, Taula, 333-4; Notcs, iv, 287-8 (n. CDL).
A. C. A., Cart., f. 54 v, n.° 200.
Est in antiquis regularibus institutum et in gothorum legibus est decretum
ut inter comutantes gesta scripturarum intercurrant, quatinus uno animo firmetur
et corroboretur. Idcirco in Dei nomine. Ego Richildis, femina, et filii

— 195 —
et filie mee, comutatores sumus vobis domno Guitardo, abbati cenobii s. Cucuphati
Octavianensis et omni congregationi monachorum vobis comisse. Per
hanc scripturam comutacionis nostre comutamus vobis alodium nostrum proprium,
id est, modiatas iiii de vineas, que nobis advenerunt per parentorum
et per comparatione vel pro qualicumque voce, pro coniutacione unius insule
cum vinea et trilia simulque cum omnes arbores que ibidem sunt, cum rego et
capud rego quod nos a vobis in comutacione accipimus. Sunt antem predicte
vinee in comitatu Barchinona, in terminio de Palatio Audito vel in ipsa serra
de Bello Vicino. Et affrontat ipsa vinea predicta: de parte orientis in ipso
margine de Reimundo Traserico, de meridie in vinea de Bernardo Adrovarii
vel de suos heredes, de occiduo in vinea de iam dicto Reimundo Traserico, de
circi vero in vinea de s. Cucuphati, vel in terra s. Petri. Et alia vinea in alio
loco affrontat: de parte orientis in vinea de Vivas Fabri, et fratri sui Lupi
Sancii, et de Bonucii et heredum suorum et s. Cucuphati predicti, de meridie
in vinea de Suniario, que vocant Rubio, de occiduo in vinea de Vitalo, de parte
vero circi affrontat in via que vadit ubique. Quantum iste affrontaciones includunt,
sic comutamus vobis predictas vineas cum illorum arboribus, ab omni
integritate, cum exiis et regressiis suis, ut liberam, in Dei nomine, habeatis
potestatem habendi, tenendi, excolendi, et in perpetuum possidendi, et vos et
omnes abbates vel monachi qui vobis in predicto monasterio successerint usque
in seculum; et est manifestum. Si quis antem contra hanc cartam comutacionis
venerit, aut nos comutatores venerimus ad inrumpendum, non hoc valeat, aut
valeamus vindicare, set componat, aut componamus in quadruplum, sicut lex
gothorum continet, et in antea ista carta comutacionis firma et stabilis permaneat
et semper inconvulsa.
Facta carta comutacionis viii.° kal. febr., a.° iiii.° quo rex Henricus regnandi
sumpsit exordium.
S + m Richildis, femina; S + m Reimundo; S + m Bernardo; S.+ m Adalaidis;
S + m Guilia, nos simul in unum qui ista comutacione facimus, firmavimus,
et testes firmare rogavimus; S + m Odgarius; S + m Ennego; S + m
Leopardus; S.+ m Bonefilii,
X Senderedus, monachus, qui, ista carta comutacione scripsi cum litteras
rasas vel emendatas in verso vii.° die et anno quo supra.
537. 1035, mayo 16.
Berenguer Geriberto permuta con el abad Guitart la mitad de una finca, situada
en la Clota de Olérdola, más un mulo que valga cuatro onzas de oro,
por otra finca situada en el mismo lugar.
REGESTA: MAS, Taula, 595; Notcs, v, 3 (n.° CDLI). — AESBICHER, Étudcs, 33.
A. C.A., Cart., f. 127, n.° 418.
Es in antiquis regulis constitutum et in gotorum legibus est decretum, ut
inter commutantes gesta scripturarum intercurrare, quatinus uno animo firnietur
et corroboretur. Idcirco in Dei nomine. Ego Berengarius Geriberti, commutator
sum vobis domno Witardo, abbati cenobii, s. Cucuphatis Octavianensis

— 196 —
cunctique congregacioni monachorum vobis subiecte. Per hanc scripturam commutacionis
nostre, commuto vobis alodium meum proprium, quod michi per
comparacione, vel per qualicumque voce, advenit, id est medietatem unius mansui
cum medietate terrarum et vinearum sive arborum eidem masuit cum medietate
terrarum et vinearum sive arborum eidem masui pertinencium. Dono autem
vobis predictum alodium in commutacione alodii vestri unius, videlicet masui cum
terris et vineis, quod ego a vabis in ipso eodem loco accipio. Est autem predictum
alodium in committatum Barch., in terminio de Olerdola, in locum quem
dicunt ad ipsa Clota. Dono namque et insuper vobis unam mulam valentem. quatuor
uncias auri. Habet antem affrontaciones predictum alodium: de parte
orientis in terra s. Crucis, Sancteque Eulalie vel in via que pergit ad Olerdula,
de meridie in alodio predicto s. Cucufatis, de occiduo in terra s. Sebastiani, de
circi in terra de Bernardo Amati. Quantum iste affrontaciones includunt, sic
commuto vobis predictum alodium, eo conventu, ut dum ego vixero teneam et
possideam utrumque alodium predictum, unum videlicet et alium, et per singulos
annos donem predicto cenobio pro beneficio sextario i de frumento purgato,
ad mesura legitima. Post obitum vero meum utrumque alodium remaneat
uno filio meo, si legitimum habuero, que ego elegero, et ipse in die qua a vobis
vel ab abbate, qui vobis successerit, predictum alodium acceperit unam unciam
auri donet predicto cenobio et per unumquemque annum predictum censum
persolvat unius sextarii frumenti; dum autem ipse obierit solidum et liberum
remaneat utrumque alodium predicto coenobio. Si autem filium legitimum non
habuero, remaneat similiter uno meo consanguineo quem ego elegero, qui ipse
die qua acceperit duas uncias auri donet predicto coenobio et deincebs beneficium
persolvat predictum; post obitum vero ipsius, solidum et liberum utrumque
alodium remaneat predicto cenobio; et est manifestum. Si quis contra hanc
kartam commutacionis venerit, aut nos venerimus pro inrumpendum, non hoc
valeat aut valeamus vendicare, sed componat, aut componam vobis in quadruplum
et in antea ista karta coumutacionis firma et stabilis permaneat et semper
inconvulsa.
Facta karta conmutacionis xvii. kal. iunii, a.° iiii.° regnante Henrico, rege.
S + m Berengari Geriberti, qui hanc kartam conmutacionis rogavi scribere,
et testibus firmari rogavi; S.+ m Geriberti Ugoni; S + m Bernardi; S + m Venrelli;
S + m Lopardi; S + m Giribertus.
Wifredus, sacer et monachus, qui hanc kartam conmutacionis scripsit et
sub ss. die et anno quo supra.
538. 1035, julio 26.
El abad Guitart concede a precario a "Guinedelle" y oltos un alodio que poseía
en Pujals (Gerona), pagando tasca.
A. C. A. Monacales, perg., 188. Orig.
In [Dei] nomine. Ego Witardus, Christi gratia abbas cunctaque congregatio
monachorum s. C{h}ucufatis coenobii Octavianensis, donatores sumus
vobis Guinedelle et Eio feminis et filiis vel filiabus vestris, id est, Mirono et

— 197 —
Sicario et Seniofredo et Tedlen || et Amaltrud et Doda et B[l]ancuza et
Ollovara. Per hanc scripturam donationis nostre donamus vobis alodium s. Cucufatis
proprium et nostrum qui advenit predicto coenobio per vestra donatione,
id sunt kasas, kasalibus, ortis, orta || libus, terras et vin[e]as cultas et incultas
cum omnia genera arborum, pratis, pascuis, aquis aquarum, vieductibus et reductibus.
Et est predictum alodium in comitatum Gerundensis in adiacentias
de parrochia sancte Eulalie, in locum || quem dicunt Puials. Abet autem afrontationes
predictum alodium: de parte orientis in ipsa ecclesia de sancta Eulalia,
et de meridie in Corniliano, et de occiduo in ipsa kassaia, de circio in ipso vilar
de Turres. Quantum iste afronta || tiones includunt, sic donamus vobis predictum
alodium eo conventu ut laboretis et construatis et edificetis et prout
potestis semper meliorare studeatis, teneatis namque et possideatis dum vixeritis
et per singulos annos ipsam || tascham persolvatis predicto coenobio de
omnibus frugibus qui exinde exierint et duos parilios de kaponos obtimos. Nec
liceat vobis vendere n[ec] commutare, nec alienare, nec nullum seniorem facere
aut proclamare nisi nos et suc || cessores nostros in servitio s. Cucufatis
predicti. Cum autem qualiscumque ex vobis mortuus fuerit semper aliis
remaneat, sicut supra insertum est, et ita dum nullus vestrum supervixerit
semper teneat in ditione suprascripta. Post mortem || vero omnium vestrum
solidum et liberum remaneat predicto cenobio abendi, tenendi et in perpetuum
absque alicuius contradictione possidendi. Est manifestum. Si quis contra hanc
kartam donationis venerit aut nos donato || res venerimus pro inrumpendum,
non hoc valeat aut valeamus vendicare, sed componat aut componamus vobis
in duplo cum omnem suam meliorationem, et in antea firma et stabilis permancat
et semper inconvulsa.
Facta karta || donationis vii.° kal. augusti, a.° v.° regnante Errico, rege.
Vuitardus, gratia Dei abba, ss.; Wifredus, monachus, ss.; X Senderedus,
monachus, ss.; Vivas, monachus, ss.; S+m Guillelmus, monachus; || S.+ m
Ysarni, cognomento Privati; S + m Miro, || qui hanc kartam donationis fecimus
et testibus firmari rogavimus; S + m Guillelmus, levita; S.+ m Mironi Elemar;
|| Vuillelmus, monachus, ss. ||
WIFREDUS, sacer et monachus, qui hanc kartam donationis scripsit et [su]b
ss. die et anno quo supra ||.
539. 1035, septiembre 22.
Oruza y sus hijos venden a Ramón y a Geraldo unas casas y anejos sitos en
el castillo de Subirads, en el aliodio llamado Monistrol, por cuatro mancusos
y cinco medidas de cebada, más la tasca.
REGESTA: No hemos sabido hallarla en MAS.
A. C. A., Cart., f. 160, n.° 517.
In nomine Domini. Ego Oruca, femina, et filiis meis et filio, id est, Gotfre
et Reimundo, et Bernardo et Ricello, nos simul in unum vinditores sumus
vobis Reimundo, levita, et Geraldo,, utrique fratres emptores. Per anc scriptura
vindicionis nostre vindimus vobis terras cum casas, sols et superpositos, et

— 198 —
foveas, et vineas et cum ipsas oliveiras diversis generis qui nobis advenit per
Salomone, seniori meo, et ad nos infantes per genitores nostro vel per comparacione
aut per qualicumque voces vel auctoritate; qui est ipsum alaudem in
chomitatum Barcinona, in castro Subirads, in alaude s. Cucuphati, ubi dicunt
Munistrollo. Qui affrontat ipsas terras, culta vel erma: de oriente ab ipsas casas
et cum ipsas oliveiras, de oriente in vinea s. Cucufati, de meridie in terra Estregodo,
femina, qui fuit qd., vel eredes, de occiduo in terra Guifre, de circii in
vinea de sepe iam dicto Guifre; et ipsa vinea afronta: de oriente et de meridie
in vinea s. Cucuphati, de occiduo in vinea Giscafre, de circii in vinea Ugo
vel eredes; et in alio loco quarterada i de vinea cum illorum terminis vel
afrontaciones. Quantum in istas afrontaciones includunt vel resonant, sic vindimus
vobis ipsa omnia suprascriptorum, ab integrum, cum fines et termines
cum illorum afrontaciones, cum exiis et regressiis earum, in propter precium
mancusos iiii et migeras v de ordio; et est manifestum. Quem vero predictum
alaudem quod superius scriptum de nostro iuramus in vestro tradimus
dominio et potestate in eo modo, ut vos et posteritas vestras teneatis et possideatis
et de ipsos fructos quod Deus dederit ipsa tasca donatis a domum s. Cucufati
vel ad eius servientes, et nullum alium seniore non faciatis. Quod si nos
vinditores aut ullus omo vel femina, qui contra ista carta vindicione venerit
ad inrumpendum, non oc valeat vindicare, sed componat ipsum alaudem in
duplo cum omnem suam inmelioracionem et in antea ista carta vindicione firma
permaneat modo vel omnique tempore.
Facta ista carta vindicione x.° kal. octuber, a.° v.° regnante Eianricii, rege.
S + m Oruca; S + m Iocefredo; S + mReimundo; S + m Bernardo; S+m
Ricello, qui ista carta vindicione fecimus ct firmavimus et firmare rogavimus;
S+m Bonofilio; S + m Geribert; Sendredus, levita, ss.
Ss. Gondafredus, presbiter, qui ista carta vindicione scripsit, ss. die et
anno quod supra.
540. 1036, enero 13.
Ellemar y su esposa permutan con el abad Guitart una tierra sita en Palou, por
otra no determinada.
REGESTA: No hemos sabido ver este documento en MAS.
A. C. A., Cart, f. 347, n.° 10:8.
In Dei nomine. Ego Ellemar et uxori mea Bonadonna, comutatores sumus
vobis Guitardo, gratia Dei abbas, simul cum fratres tuos monacos s. Cucufati
cenobii. Certum quidem et manifestum est enim quia placuit animis nostris,
et placet nostra bona voluptas ut ad vos iam predicti et cenobii carta comutacione
fecisemus sicuti et facimus. Comutamus vobis pecia i de terra nostra
propria qui nobis advenit per genitores nostros vel per quaque voces, et est
ipsa terra in comitatu Barch., in terminio ubi dicunt Palaciolo. Et adfrontad
ipsa terra: de oriente in terra s. Cucufati cenobii et abet dextros octuaginita
et i, de meridie et de occiduo in via que pergit ubique et abet dextros setanta
et ii et cubitos ii, de circi in terra de Ollofredo et abet dextros septuaginta

— 199 —
et i. Quantum infra istas quatuor afrontaciones includunt, sic comutamus vobis
ipsa terra, ab integrum, cum exiis et regressiis earum, pro ipsa terra que vos
ad nos in nostra comutacione dedistis. Quod si nos comutatores, aut ullusque
homo, qui contra ista comutacione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat
vindicare, set componat ipsa terra in duplo cum omni inmelioratione, et in
antea ista comutacione firma permaneat omnique tempore.
Facta ista comutacione idus ianuaris, a.° v.° regnante Enrici, rege.
Witardus, gratia Dei abba, ss.; S+m Ellemar; S.+ m Bonadonna, nos qui
ista comutacione fecimus et firmamus, et firmare rogavimus; S + m Petro;
S + m Ollofredo; S + m Bunucio; S + m Ermirigo; S,+ m Guidisclus; Seniofred,
presbiter, ss.
Ss. Berengarius, levita et monachus, qui ista comutacio scripsit die et anno
quod supra.
541. 1036, enero 24.
Vidal y su esposa dan al Monasterio una viña situada en Palou, cerca de Puigriquer,
pagando tasca al cenobio los donantes y sus sucesores.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 185. Orig.
In nomine Domini. Ego Vidale et uxori mea Emmo, donatores sumus tibi
domum s. Cucufatt cenobio. || Manifestum est enim quia plachuit animis nostris,
et placet, nullus quoque ingentis imperio, nec suadentis || ingenio, sed
propria expontanea nobis hoc helegit cum Deo bona volumptas promptaque
bona volump || tate, ut cartam donacionis fecissemus, sicuti et facimus. Donamus
namque a predicto domo vinea nostra || propria cum ipsa terra ubi est
fundata, qui nobis advenit per nostra comparacione sive per ullasque voces.
Et est || ipsa vinea in chomitato Barch., in Kallense, in terminio de Palaciolo,
prope puio de Richer. Et affron || tad ipsa vinea: de circii in terra de predicto
domo, de orientis in ipsa strada, de meridie in vinea de s. Vin || cencii, de occiduo
in vinea de Godmar. Quantum in istas affrontaciones includunt, sic donamus
tibi ad predicto || domo s. Cucufati cenobio ipsa vinea, cum ipsa terra ubi est
fundata, tota ab integre, cum exios et regres || sios suos, in tale capcione ut
teneamus nos et posteritas {nostra} per unumquequem annum dare faciamus
ad predicto || domo de ipsum f ructum qui ibidem exierit ipsa tascha et de nostre
iuramento in tua tradimus dominio et potes || tatem, ad tuum proprium de
predicto domo. Quod si nos donatores aut ullusquo homo qui contra hanc ista
carta dona || cionis venerit pro inrumpendum, non hoc valeat vindicare, sed
componat aut componamus tibi ista predicta || vinea in duplo cum omnem suam
inmelioracione, et in antea ista carta donacione habeant firmi || tatem modo
vel omnique tempore.
Facta ista donacione viiii. kal. febr., a.° v.° regnante Henrici, regi. ||
S + m Vidale; S + m Emmo, nos qui ista donacione fecimus et manibus
nostris firmamus et adfir || mare rogavimus; S + m Petrus Bonusomo; S + m
Seniol Leopardi; S + m Fruia Figuli. ||
Ss. Honofredus, levita, qui scripsit cum litteras superpositas in verso x
ubi dicit nostra, ss. die et anno prefixo.

— 200 —
542. 1036, junio 26.
En una causa que vertía entre el abad Guitart y Dagoberto junto con su esposa,
sobre dos predios sitos en Cornellá y Las Corts (Gerona), este matrimoino
reconociá su falsedad, y el abad predicho les concedió a precario unas
casas y tierras sitas junto a San Cugat,
A.C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 187. Orig. muy deteriorado.
Presentibus notum sit ac futuros qu[aliter] domnus Witardus, abbas s. Cucuphatis
cenobii Octavianensis vel qua convenientium dedit alo[dium
Dag]oberto [ Gerundensis incole et uxori cius nomine
Adalaizis, et quomodo demum idem ipsi, prompto ac devoto animo, predictum
alodium in potestatem redigerim [us] pr[out a nobis] ac ab enim
predictus || Dagobertus premissus a patre suo condam nomine Bonohomine predicto
cenobio s. Cucuphatis per monachum cum sua simul hereditate, et sub hac
occasione fecit comutacione [m predictus Bonushomo] de domno Ottone || episcopo
et abbate predicti cenobii antecessoris predicti Witardis de suo alodio, ea
tamen ratione, ut si de iam dicta promissione se substraxisset predicta comutacio
alodii nostri restitueremus abbate predicti cenobii. || Accidit autem ita subtraens
videlicet se de iam dicta promissione, et ideo predictus Witardus, abbas,
in presentia multorum nobilium virorum interpellavit Ermessindam, comitissam,
ut hac [comutacio qu]estuare || et iusticiam exinde faceret. Predicta autem comitissa
hoc diligenter perquisivit et invenit apud predictum Dagobertum scripturam
falsitatis confectam. Predictus autem Dagobertus recognovit [se de] scripluram
falsi || tatis et esvacuavit se de ipso alodio, et de omnes suos alios alodios
in potestatem predicti abbatis Witardi ad iure et dominio s. Cucuphatis predicti
simul et eius coniux predicta [ • | predictus autem || Vuitardus, abba,
misericordia postmodum motus, dedit predicto Dagoberto et eius coniugi predicte
in comitatu Gerundensis, in terminio Corneliani, mansum unum quod fuit
Cixelani [condam illi] perti || nentium, et cum omnes suas affrontaliones;
et in villa, que vocant Corts, alium mansum, quod ipse Dagobertus vendidit
vel donavit, sive securitatem firmavit predicto s. Cucuphato [de predictos]
terminos || vel affrontationes, eo conventu ut ipsi tenerent et possiderent dum
viverent, et post obitum illorum liberum et solidum remansisset predicto cenobio
s. Cucuphatis. His igitur ita Dagobertus || necessitate famis
et inopia detentus, hoc eodem alodium predictum, totum ab integre, cum
omnia illorum pertinentia, solidum et liberum recuperavit ad proprium, predicto
cenobio [s. Cucuphatis ego predictus] || Degobertus et uxor mea
predicta Adalaiz, corde perfecto et animo voluntario, nullius cogentis imperio
nec suadentis ingenio, donamus predictos mansos et [omnia alodia que in ]
comitatu || Gerundensis habemus vel habere debemus per ullasque voces in
omnibus omnino locis predicto cenobio, ut habitantes in eo et omnes successores
illorum liberu[m et solidum possideant] et in perpe || tuum possidere
mereantur absque ulla inquietudine; et omnibus ita sit manifestum. Hec
omnia peracta predictus Vuitardus, abbas, inspiratione divina compfunctus et
misericordia motus] dedit || ad predictum Dagobertum ct eius coniugi predicte
Adalaiz, in comitatu Barch., in territorio almi martiris Cucupbati, kasas, kasa-

— 201 —
libus et terra, cum orto et omnia [genera arborum] que ibidem sunt || cum
modiata i de vinea, eo conventu, ut ips[i te]nerent et possiderent, dum viverent,
et post obitum illorum remaneat ad unum ex filiis vel filiabus eorum,
qualem elegerit [ut dum viveret p]ossi || deat in servitio predicti almi martiris
Cucuphati; et ita omnibus sit manifestum. Disrumpere autem vel inmutare hanc
noticiam vel donationem nulli licitum sit; quod si etiam aliquis [disrumpere
vel inquieta]re || temptaverit libram auri quoactus exsolvat, et in antea hec
donatio f [irm]am optineat roborem.
Facta autem hec donatio constat vi.° kal. iulii, a.° v.° regni Henrici, regis. ||
S + m Dagoberti; S + m Adalaizis, qui hanc donationem fecimus scribere,
et testibus firmare rogavimus. ||
X Senderedus, monachus, qui hanc scedulam donationis exarator fuit sub
die et anno prefixo.
543. 1036, octubre 21.
El abad Guitart entrega a su hermano Vives el alodio de San Cugat situado
en Sardañola, en el lugar llamado Agulló, entregando la cuarta parte de
sus frutos.
A. C. A. Monacales, perg. 177. A.-2. B. Copia de 1225.
In nomine Domini. Ego Guitardus, gratia Dei abbas, cohors quicquc s. Cucupbatis
almi monachorum Octavianensis coenobii, donatores sumus tibi Vivano
Poncii uxorique tue nomine Blanchuze. Manifestum est enim quia donamus
vobis per hanc scripturam donationis alodium s. Cucuphatis predicti et nostrum,
ad plantandum vineis sive [arboribus cuiuscumque generis arboribus, ad exa-lendum
denique et ad edificandum. Est autem predictum alodium in comitatum
Barch., in adia[ centiis s. Cucuphatis predicti ] sive in termino Cerdaniole, in
locum vocitatum Acculionem. Habet namque affrontationes predictum alodium:
de parte orientis [ in vinea de Ladcrten...], in vinea filiorum Lobeti qd.,
de meridie in ipsas vineas filiorum Guadamiri qd. vel ad ipsa casa de predicto
qd. Lobeto, de occiduo in ipso Arg...agere, de circio affrontat in vineas que
fuerunt de Ferruz, sive in vineas que fuerunt de Firriolo. Quantum [ipsas
affrontationes] includunt, sic donamus vobis predictum alodium eo conventu
atque conditione ut sicut supra scriptum est, plantetis, hedificetis et ut vos et
filii vestri ct omnes simul progenies semper in servicio s. Cucuphatis predicti
teneatis et possideatis, et per singulos annos ipsum quartum donetis predictu
cenobio fideliter et bono animo. Vobis autem nec alicui ex vestris non liceat
iam nullum seniorem ex hoc nec baiulum facere, aut adclamare nisi nos et successores
qui nobis ab hac die et deincebs in predicti cenobio successerint. Si aliquid
autem ex eodem alodio residuum fuerit, quod non sit plantatum vinea aut
[trilea] et fructus non exierint, ipsam tascham donetis predicto cenobio; sub
ac namquc conditione dcnamus vobis predictum alodium, [ cum omni inte]gritate,
cum exiis et regresiis suis; et est manifestum. Quod si nos donatores, aut
ullus cuiuscumque persone homo contra hanc cartam donationis venerimus, aut
venerit pro inrumpendum, non hoc valeamus, aut valeat vendicare, sed compo-

~- 202 —
namus aut componat vobis in duplo cum omni sua melioratione et in antea firma
et stabilis permaneat et semper inconvulsa.
Facta carta donationis xii.° kal. novembr., a.° vi.° regni Enrici, regis.
[S + m Guitardi, abbatis], qui hanc cartam donationis scribere iussit et
testibus firmare rogavit; S + m Adroarii; S + m Frederi; S+m Eroigii; S + m
Ermemiri Manuelis; Wadallus, monachus; Ss. Scluva, monachus; S+m Witardus,
gratia Dei abba; Ss. Guarinus, monacus; Ss. Remundus, monacus, ss ;
X Sendredus, monacus; Wivas, monacus; Ss. Remundus, monacus; Ss. Remundus,
monachus; Guillelmus, monachus; Ss. Guifredus, monachus; Ermengaudus,
monachus; Miro, monachus.
Guifredus, sacer et monacus, qui hanc cartam donationis scripsit cum virgulis
duobus et punctis in verso vii et viii et sub ss. die et notato tempore.
544. 1037, marzo 10.
El abad Guitart establece a favor de Bernardo Gelmiro el castillo de Calder y
sus términos para que lo reedifique y pueble, construyendo una torre alta y
fuerte en el plazo de diez años.
EDIT.: CARRERAS, Lo Montjuich, 344-5.
REGESTA: BALARI, Orígenes. 309, 314, 318. — PUIG, L'arquitectura, ii, 2. parte, 447.
MAS, Taula, 491-2; Notcs, v, 6 (n.° CDLIII). — ROVIRA, Historia, iii, 493; IV, 234.
A: A. C. A. Monacales, perg. San Cugat. 192. Escr. s. xn.
B : Cart., f. 92, n.° 325.
In Dei eterni et salvatoris Christi nomine. Ego Guitardus, nutu divino
abbas, cohors quicque monachorum s. Cucuphatis cenobii Octavianensis, donatores
sumus tibi [Bernardo] Gelmiri. Manifestutn est enim quia donamus
tibi kastrum Cucuphatis cenobii almi predicti, ipsum videlicet quem vocant
Kaldarium, cum omnibus suis terminis sive pertinenciis, ad construendum et
hedificandum, atque ad populandum. Retinemus autem ad ius s. Cucufatis predicti,
ipsam laboracionem dominicam quam modo ibi habemus, vel in antea
exerce || re potuerimus, cum omnibus suis decimis, ad proprium, et medietatem
de omnes census quoscumque, qualicumque modo predictum kastrum, vel
possessores eiusdem conquirere potuerint. Est autem pre || dictum kastrum
in comitatu Barchinone, in ipsa marcha de Penitense, in litore maris fundatum.
Habet namque affrontaciones sive terminos: de parte orientis in termino || de
kastro Kasteleto, de meridie in altitudine maris, de occiduo in termino de
Berano, sive in ipsa mare, de circi affrontat in termino s. Olive sive in termi ||
no de kastro Albiniana. Quantum iste affrontaciones includunt, sic donamus
tibi predictum kastrum Kaldarium, cum omnibus suis adiacenciis sive pertinenciis,
simul cum ip || sos stagnos, et cum omnibus decimis, exceptus his quos
supra memoravimus. Donamus namque tibi predictum kastrum cum suis terminis,
eo conventu atque racione, ut usque ad diem decem annorum |[ completum
habeas in predicto kastro bene et firmiter unam turrem constructam alciorem
et grossiorem eiusque modo ibi est, et secundum posse hedifices atque
munias predictum kas || trum, et adpopules hac terram ad culturam perducas.

— 203 —
Pro hedificacione autem tua habeas medietatem in predicto kastro et in omnia
eius hedificia sive in eius terminis tu et fi || lii ac filie tue post te, et nepti ac
nepte, sive bis nepti, hac bisnepte, unus post alium dum vixerint. Aliam vero
medietatem teneas et teneant per nostrum fevum. Post mortem vero istorum,
vel istarum omnium, solidum et liberum remaneat predictum kastrum in iure
et potestate sancti Cucuphatis predicti et eius habitancium, absque ulla inquie ||
tudine, et sino ullo malo ingenio, cum omnia hedificia, vel cum sua melioradone.
Si autem ad constitutum terminum x annorum turrem predictam pleniter non
constructam || habueris, aut tu aut ipsi qui ex predictis filiis tuis vivi fuerunt,
x untias auri dones incunctanter, aut donent predicto cenobio, et in antea cuncta
perficias aut perficiant, sicut hic insertum est. In servicium autem s. Cucufatis
predicti, ita semper teneas et possideas tu et omnes predicti iam dictum kastrum,
ut iam non liceat tibi vel il || lis, aliquid de predicto kastro, aut de eius
terminis, vindere nec in iure alterius alienare, nec ullum seniorem ex eodem
aliquando facere, aut clamare ||, nisi me G[uitardum] abbatem, et monachos
predicti cenobii, aut successores nostros nisi per nostrum, aut per illorum preceptum.
Nos autem donatores, aut aliquis ex successoribus nostris, || si aliquando,
quod absit, hanc donacionem infra constitutum tempus inquietare voluerimus,
aut voluerint, non hoc valeamus, aut valeant vindicare, sed componamus,
aut || componant auri libras ii, et in antea hec donacio usque ad constitutum
diem, plenam obtineat firmitatem; et est manifestum. 1
Facta karta donacionis, sive || convencionis vi. idus marci, anno vi.° regni
Heienrici, regis.
Witardus, gratia Dei abbas; Widisclus; Sendredus, monachus; Wifredus,
monachus; Vivas, monachus; || Baro, monachus; Wari, monachus; Reimundus,
monachus; Guillelmus, monachus; Berengarius, monachus; Otho, monachus;
Enego, monachus; Iohanes, monachus; Ermessendis, gratia Dei comitissa
; Reimundus, comes, nos qui, hanc donacionem vel convencionem
firmavimus, et testibus firmare rogavimus.
1. mphm.
545. 1037, julio 19.
Concordia entre Guitart, abad, y Bernardo, hijo de "Hodegarii", sobre los
terminos de Santa Oliva, Calders y Castellet, después de haber sometido la
causa a la prueba "per albatum".
EDIT.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. xviii. — PUIG, Episcopologio, ap. XLI.
REGESTA: BAI.ARI, Orígenes, 82, 94-5, 152, 158, 211, 383-5, 450, 497.—MAS, Taula, 489 :
Notes, v, 4-6 (n.° CDLII). — PUIG, Episcopologio, 108. — ROVIRA, Historia, iii, 495; iv, 210.
PEDEMONTE, Del Mogent, 87.
A: Orig. A. C. A. Monacales, perg San Cugat, n.° 194. Muy deteriorado.
B : Cart., f. 82^-83, n.° 316.
Lo que se halla entre corchetes cuadrados falta en A, habiendolo suplido por B.
Notum sit omnibus hominibus tain presentibus quam futuris qualiter orta
fuit contencio intcr Guitardum, abbatem s. Chucuphatis cenobii, et Bernardum,

— 204 —
prolem qui fuit Hodegarii, de terminos sancte Olive [sive || de] ipso Kaldario
et de Kastelet. Proinde venerunt in presencia donne Ermisindis, comitisse,
atque [nepti suo], domno Reimundo, prolis Berengarii, comitis, procerumque
suorum Guislibertus, episcopus [sancte sedis. || ] Barchinonensis et Reimundo,
archilevita, et Bernardus Sendredus, et Fulco Geriberti, et Willelmus de Kastrovetulo,
et Ermengaudus Gisadus, Bonefilio, Vuillelmus et fratri suo Petro et
Amatus Uldrigus et [Willelmus || Borrellus], sive Bonefilio Suniario, et Reimundo
Giskafredus, et Miro Lub Sancio et Reimundo Rat[fredus et] Bernardus
Gelmirus et Companno Mager, Reimundo Esimbertus et Onofredo Ricol[fo
Companno || Mar]chucio et Bonefilio, Sendredo et Willelm Lobato
et Bonopar, Willelmus sive Geriberto, iudice, et Ardenco Willelm et Reimundus,
levita, et Otto, sacer, et Ermengaudus, levita, et Salomon, sacer, et aliorum
multofrum || bonorum hominum] ibidem adsistencium. Appetebat namque
supradictus Bernardus terminum de Kastelet per ripam stangni que dicunt
Kaldarii, sive per ipsum reger qui est ante Venrel, sive ante [turrem ||
s. Olive usque in ser]ra qui est supra ipsa turre. Et appetebat supradictus
Guitardus, abba, terminum s. Olive sive de ipso Kaller de collo, qui est subtus
parada que dicunt Episcopalem et per ipsas planas ultra [ipso reger || prope
ipsa turre qui fuit] de Tedbert que dicunt [Belvizi], sive per ipsa gralera, et
ipsum kastrum, que dicunt Kalafell, simul cum ipso stangnos que dicunt Ollero
usque [in ipsum mare], sicut resonat in preceptum s. Chu || cuphatis, [quod
domnus Ledovicus, rex Franchorum, genitor Leutarii, regis] similiter franchorum,
fecit [ad confirmandas res ecclesiasticas] huic cenobio collatas aut in
[postmodum] concedendas. Resonabat namque [in || unc preceptum, quod
supradictus rex Leodovicus "confirmabat] atque concedebat ecclesiam [sancte
Olive] cum ipso alodio [in latitudijne de ipsa Guardia de Bangnarias usque
[in Villa] Domabuis, et in longitudine [de || Villa Demenio usque ad ipsum
mare, simul cum ipsos stangnos". De hoc alterca]ntes atque inter se contendentes
iudicavit Gislibertus, suprascriptus episcopus, et donno Bernardus [Sendredus,
et Fulco Geri]bertus, ut ex ambobus partibus || misissent se] sub
lege, et [dedissent fideiussores ut secum]dum sanccionem legis Libri Iudicum
fecissent sibi inter se directum. Ad quem supradictus abba [Guitardus prestus
fuit et fi]deiussores dare et secundum sanccionem] || legis Libri Iudicum directum
facere. Supradictus vero Bernardus noluit se mittere sub iugo supradicte
legis, nec ullumque alium dire[ctum facere, nisi tantum modo] verbis suis affatus
est dicens: Ego || [nullum alium directum] faciam neque recipiam, sed si
[ vultis mittamus,] singulos puerulos ad iudicium Dei Omnipotentis in aqua frigida,
ut inde appareat cuius di[rectum sit. Et nos], suprascripti Ermisindis, comitissa,
et Gisla || ber[tus, episcopus, et] Bernardus Sendredus, et Fulco [Geribertus,
quan]do hec vidimus et nullum alium directum — facere — aut p[acificaci]onem
neque amodium de hoc facere non potuimus, [fecimus] talem conveniencia
inter utrosque: ut || qualiscumque ex || illis puerulis suscepissset
aq[ua, ipse qui illum] pro se vicarium tradidit habuisset suprascripta omnia,
sicut suprascriptum est vel piduatum fuit; si vero ambos suscepissct aqua, divisissent
per me[dium || suprascripta omnia] piduata; si autem ambobus evanuerint
ut non recipuerit illos aqua, similiter divisissent [supra]scripta omnia
per medium, sicut piduatum fuit ex ambobus partibus. Unde hoc firmatum et
pigne || [ratum inter] illos fecerunt suprascriptum iudicium ad statutum diem

— 205 —
in quo apparuit ita: puerulum s. Chucuphatis co[operuit] aqua, sed non retinuit;
puerum autem supradictum Bernardi nichil omni [no suscepti aqua,||
sed vanum d]e superstetit. Deinde nos suprascripti voluimus dividere per medium
suprascriptam contencionem. Et propter amorem Dei Omnipotentis et
precibus Bernardi [suprascripti] eo quod [umquam nulla || alterkacio] aut
contencio fieret inter illos, fecimus amodium inter illos ut abeat pars minima
s. Cucuphatem et pars maior Bernardi, sicut piduavit Gisla[bertus], episcopus,
et Bernardus Sendredi [extremum] || diem quando hunc amodium fecimus.
In tale videlicet racione: ut ab hodierno die vel tempora non sit illi licitum
appetere nec inquietare suprascripta omnia neque de suprascriptis omnibus,
unde se iachivit || in presencia suprascriptarum omnium, in potestate Guitardi,
abbati, qui hec appetebat per vocem s. Cucuphati, et suprascriptus Guitardus
sive supradicta Ermisindis, comitissa, dederunt maiorem || partem supradicto
Bernardo, sub tali vero conventu: ut ita stet supradic{ta} divisio sicut supradictum
est vel terminatum. Ego namque Bernardo Hodegarii, qui hec appetebam,
ex vacuo me de hoc, sicut piduatum || vel definitum fuit extrema die de
ipsa sentencia ubi crux fuit facta in ipso saxo qui ibidem est et descendit per
ipso Paladol et pervadit ad ipsa Calçada sive ad ipso Torrent ubi fuit factum
karacter in saxum || magnum et pervadit ad ipsam serram per ipsum Collet,
qui est subtus ipsam mugam, et inde vadit per signas vel notas usque in sumitatem
montis de Kalafell, et inde descendit per notas vel signas usque in
ipsa mare, sicut superius insertum est, de latitudine de ipsa Guardia de
Bagnarias usque in Domabui, de longitudine de Villa Domenio usque in ipsum
mare, sicut piduavit Gislibertus, episcopus, et Bernardus || Sendredi, extrema
die quando fuit ipsa definicio, ita me exvacuo atque dimito omnes voces quam
ibidem appetebam, ut ab odierno die vel tempore, nec ego, nec ulla posteritas
mea aut || ullus vivens homo utriusque sexus licitum sit appetere vel inquietare
suprascri{p}tos terminos neque infra suprascriptos terminis. Quod si ego Bernardus
aut aliquis vivens homo || utriusque sexus qui contra hanc definicionem
venerit aut venero ad inrumpendum, non hoc valeam aut valeant vindicare
quod requirit, sed in primis iram Dei Omnipotentis in || currat et cum Iuda
traditore in [baratro] inferni sit damnatus, et pro te[mporali iudicio ponat]
in vinculo quantum hic resonat in quadruplum ad s. Cucuphati, et in antea ||
ista deffinicio firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore.
Facta diffinicione xiiii. kal. agustas, anno vi.° regni Henrici, regis. ||
S + m Bernardus, qui hanc definicionem feci et {firmavi,} et firmare rogavi;
+ Guislibertus, gratia Dei episcopus, +; + Ermesindis, gratia Dei
comitissa, +; S + m Miro Lub Santio; S + m Reimon Esimbertus; S + m Honofredus
Ricolfus; S + m Ermengaudus; || S + m Mirone; S + m Fulco, levita;
S + m Compannus, levita, ss.; S + m Guifred de Ru[bio] ; S + m Bernardus;
Ss. Geribertus, iudice; S + m Amato Uldrici; || Raimundus, archilevita,+;
S + m Reimundi Gischafredi.
WADALLUS, monachus, qui hanc definitionem scripsi et sub ss. die et anno
quod supra.
S+m Bernard, qui hanc definitionem feci et firmavi, et firmare rogavi, et nunc confirmo
hec omnia, sicut superius scriptum est, et relinquo hec omnia quod iniuste detinebam, et evacuo
me de omnibus vocibus quas ibi apetebam vel apetiturus eram quocumque modo || in potestate
s. Cucuphatis, et supra sacro sanctum eius altare manibus meis hoc scriptum pono et relinquo

— 2O6 —
hec omnia, sicut hic scriptum est, ad suum plenissimum proprium, sine engan, et sine ullo
malo ingenio, aut ulla decepcione. Propterea ut nullus unquam mee || proienie aut mei generis,
aut mee propinquitatis audeat hoc inquietare aut aliquomodo apetere. Quod si ego, aut aliquis
homo utriusque sexus aut mei generis contra hanc definicionem vel evacuacionem sive confirmacionem
venero aut venerit pro inrumpendum quocumque modo, non hoc || valeam, aut valeat
vindicare, sed componam aut componat hec omnia in duplo cum omni sua inmelioracione, modo
vel omnique tempore. Facta est hec definicio supradicto tempore. Et confirmacio huius reliccionis,
sive evacuacionis, est primum facta in castello Granata, in potestate || Guitardis, abbatis,
[in presencia] Henee Mironis, et Raimundi Ricolphi, monachi, et Ermengaudi, clerici, et Gonbaldi,
clerici, iii.° die ante Kalendas augusti. Postea vero hec supradicta confirmacio huius
reliccionis sive evacuacionis est facta in ipso cenobio s. Cucuphatis, ii.° nonas augusti, anno xiiii.
regnant [Aenrico, rege,] presenti omni congregacione, sive supradicto abbate. S + rn Bonifilii
Willelmi; S+m Mironi, clerici; S+m Udalgarii; Wifred; S + m Raimundi Ysimberti.
WIFREDUS, monachus vel presbiter, qui hanc confirmacionem [huius reliccionis sive evacuacionis]
scripsi ss. sub die et anno quo supra.
546. 1037, julio 25.
Ennego y su esposa Emmo entregan al Monasterio el señorío de una tierra
sita en "Vallis Moronta" de Sardañola, comprometiéndose a pagar la "tasca"
al cenobio.
REGESTA: MAS, Taula, 301; Notes, v, 7 (n.° CDLIV).
A. C. A. Cart., f. 35, n.° no.
In nomine Domini. Ego Ennego et uxori mea Emmo, donatores sumus ad
domum s. Cucuphati cenobii terra nostra propria, qui mihi advenit, ad me
Ennego, per mea comparatione, quod emi de Guilaberto, levita, et ad me uxor,
per meum decimum. Manifestum est enim quia placuit animis nostris, et placet,
nullus quoingentis imperio, nec suadentis ingenio, set propria hoc elegit
nobis cum Deo bona voluntas, ut cartam donationis fecissemus sicuti et facimus.
Donamus nobis ibidem terra nostra propria suprascripta, quod habemus
in comitato Barchinona, infra terminio de Cerdaniola, in loco quo dicitur vallis
Moronta. Que affrontat ipsa iam dicta terra: de parte orientis, in ipsa aqua
qui per totum tempus discurrit et in alaude s. Cucuphati, de meridie in alaude
qui fuit de qd. Deodatus suosque heres, de occiduo in via comunis, et in alaude
de te emptore, de circi in supra dicta aqua, qui discurrit per vallis Moronta.
Quantum iste affrontaciones includunt, sic donamus ad domum s. Cucuphati
ipsa terra iam dicta, totum ab integram, cum exiis vel regressiis earum, et de
nostro iure in eius dominio et potestate tradimus. In tale videlicet ratione et
conventu, ut istam terram suprascriptam nos et filiis nostris et posteritas nostra
semper teneamus sub potestate et dominatione s. Cucuphati predicti vel eius
cenobitantes, et per unumquemque annum donare faciamus ipsa tascha fideliter
ad domum s. Cucuphati prelibati vel eius cenobitantes, et non habeatis ibi
licentia nullum senioraticum facere, nisi vos presentes vel successores vestros.
Quod si nos donatores, aut ullusque homo, qui contra hanc donatione venerit
ad inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat, aut componamus ad
predictum domum vel eius cenobitantes predicta haec omnia in duplo cum
omnem suam inmeliorationem, et in antea ista donatione firma et stabilis permaneat
modo vel omnique tempore.

— 207 —
Facta ista donatione viii.° kal. augusti, a.° vii.° regnante Aenrici, regi.
S + m Ennego; S + m Emmo, nos qui ista donatione fecimus et testes firmare
rogavimus; S + m Borrello; S + m Guiscafred; S + m Dagobertus, ss.
Guarinus,, monachus, qui ista donatione scripsi et ss. die et anno quo supra.
547. 1037, diciembre 30.
Testamento de Osberto.
.REGESTA: MAS, Notes, v, 7 (n.° CDLV).
A. C. A. Cart., f. 296, n.° 902.
In nomine Domini. Ego Osberto spero in misericordia Dei et ob metum
mortis hunc testamentum fieri decrevi, ut firmitatem in omnibus obtineat quousque
alium faciam, et iubeo ut elemosinarii mei sint, id est: Bonifilio Seniofredi
et Cixelane, sacer, et uxor mea Ierberga, femina. Precipio namque elemosinarii
mei ut, si michi advenerit in qualicumque loco, aut antequam alium
testamentum faciam, licencia habeatis omnem facultatem meam aprehendere
et distribuere quemadmodum vobis hic ordinavero. In primis solvere faciatis
nostros debitos in comune ad novo veniente, et concedo ad Cixela, sacer, mancuso
i que mihi debet Atoni Ermemiri, et alio ad ipsa canonica que michi debet
Atoni Ermemirus; et concedo pro anima mea de meum pane et de meum
vino que isto anno presente habuimus et a nove veniente tercia parte pro anima
mea et asina i ad ipsos meos elemosinarios. Et concedo a Filio meo Ramundo
ipsa medietate de ipsa mula que ego emi apud Gontario, monachum, et
escuto i et espada i et lancea i, et concedo ad uxor mea Ierberga modiata i
de terra in ipso campo de ipsa archa, et semodiata i de vinea que est in ipsa
coma prope ipsa vinea de Gliscacura per meum donitum et suum x, et tonna i
de kaficios iiii. per decimum et meum donum, et si illa vindere voluerit non
liceat vindere nisi ad filios vel filias meas sicut boni homines preciaverunt; et
si illi emere noluerint, tunc faciat exinde re quod voluerit; et item concedo
ad uxor mea trugia i per suum decimum, et concedo ad filio meo Ramundo
et Amalrigo et Azalens et Ermesindis et Gisula omne meum alaude, id est:
terras et vineas, casas cum curtes, solos et superpositos, cum ipso molendino,
cum rego et capudrego, cum pratis et pascuis, quicquid visus sum habet
et possidere, ut equaliter dividant et donent ipsa tascha omni anno ad sancti
Cucufatis, et si unus mortus fuisset antequam quindecim annis habuisset,
hereditas eius remaneat ad illis qui supravixerint, ita ut non liceat illis vindere
de isto alodio ad homo nec ad femina nisi inter se ipsos et si infra
xv annis omnes mortui fuerint et unum de eis supravixerit, ad unum remaneat
omnis hereditas eorum, et item si omnes mortui fuerint et nullum ex eis
non remanserint, remaneat ad s. Cucufatis; et item concedo ad predictos proles
meos omnia vascula maiora vel minora et omnia quecumque invenire potueritis,
et item concedo de meis porchis et meis bubis, terciam parte de meis anima
mea, exceptus ipsa vaccha que concessit uxor mea Guilla ad proles suos; aliud
quod remanet, equaliter dividant proles meos, sicut superius est insertum.
Facto testamento iii.° kal. ianuarii, a.° vii.° regnante Enrici, regis.

— 208 —
S + m Osberto, qui isto testamento feci et firmare rogavi; S + m Bernardus
Baroni; S + m Ramundo ; S + m Trasuerio.
X Vitalis, presbiter, qui hec scripsi die et anno quod supra.
548. 1039, mayo 25.
Ramón y su esposa establecen a favor del Monasterio el alodio que poseían
en Pertegás, pagando anualmente el censo de dos libras de cera.
In Dei nomine. Ego Raimundus et uxor mea nomine Guilia, donatores sumus
Domino Deo et s. Cucufato martiri, cuius cenobium situm est octavo
miliario ab urbe Barchinona. Per hanc scripturam donacionis nostre donamus
eiusdem predicto cenobio alodium nostrum proprium in Pertigacio, sive in
Agualba, qui nobis advenit per parentorum et per comparatione sive pro qualicumque
voce, id sunt: kasas, kasalibus, terras et vineas, cultum et eremum,
boscos, garricis, pratis, pascuis, vieductibus et reductibus, cum exiis et regressiis
suis. Habet namque afrontaciones predictum alodium: de parte orientis in
Elzina commitale, et de meridie in Monte Nigro, de occiduo in colle de Sabadello,
de circio in Monte Senno. Quantum iste affrontaciones includunt, sic
donamus predicto cenobio iam dictum alodium quantum ibi habemus vel habere
debemus pro qualicumque voce, pro animas nostras et pro animam Enee filii
nostri, sive et pro anima Petronis, fratris mei, seu et pro animabus parentorum
nostrorum; ea videlicet ratione atque eo conventu, ut dum vixerimus nos
ambo teneamus et possideamus et per singulos annos donemus predicto cenobio
recognitionem vel censum libras ii de cera. Post obitum vero nostrum liberum
et solidum remaneat predicto cenobio, ut absque blandimento ullius hominis
legitime et potencialiter, teneant et possideant illud servientes predicti cenobii
cunctis diebus seculi; et est manifestum. Quod si nos donatores, aut ullus
cuiuscumque homo persone contra hanc kartam helemosinariam vel largicionis
venerimus, aut venerit pro inrumpendum, non hoc valeamus, aut valeat vendicare,
set componamus, aut coraponat in quadruplum iam dictum alodium, et in
antea hec karta elemosinaria firma et stabilis permaneat et semper inconvulsa.
Facta karta helemosinaria vel largitionis viii. kal. iunii, a.° viii. regnante
Henrico, rege.
S + m Reimundi; S + m Guile, qui hanc kartam helemosinariam fecimus
scribere et testibus firmari rogavimus ; S + m Brochardi; S + m Olibani;
S + m Ervigii.
Guifredus, sacer, et monachus, qui hanc kartam helemosinariam vel largicionis
scripsi et sub ss. die et notato tempore.

— 209 —
549. 1040, enero 17.
El abad Guitart permuta con Mir Geriberto y su esposa in alodio situado en
el castillo de La Vid, por otro alodio sito en el mismo castillo, en el lugar
llamado Ullastrell.
EDIT.: CARRErAS, Lo Montjuich, xv.
REGESTA: MAS, Taula, 844; Notes, v, 8-9 (n. u CDLVII).
A. C. A., Cart., f. 154, n.° 493.
Est in antiquis regulis constitutum et in gotorum legibus est decretum, ut
inter conmutantes gesta scripturarum intercurrant, quatenus uno animo firmetur
et corroboretur. Hidcirco, in Dei nomine. Ego Guitardus, gratia Dei abbas,
cetus quoque monachorum s. Cucuphatis cenobii Octavianensis, commutatores
sumus tibi Mironi Geriberti et uxori tue nomine Guile. Per hanc scripturam
commutacionis commutamus vobis alodium s. Cucufatis predicti proprium,
illud videlicet quod Guigo et eius uxor nomine Adaledis qd. Dadile dudum miserunt
in pignore, quodque postmodum ego predictus Guitardus, abbas, ab eodem
Dedila comparavi tres uncias auri. Est autem huiusmodi turris, cum casas et
casalibus, cum terris pariter et vineis atque olivetis, cum boscho et garricis et
aliis diversi generis arboribus, unum denique molinum, cum rego et caputrego
atque subtusrego, cum resclosare et glevare, atque cum omnia strumenta que
molino pertinent, et insuper modiatas duas de vinea quas comparavimus de
Moratone qd. Sunt autem predicta hec omnia in comitatu Barch., infra terminos
de castro Vid. Habent namque affrontaciones supradicta omnia: de parte
orientis in ipso torrente qui discurrit, de meridie in ipsa strada que vadit ad
castro Subirads, de occiduo in terra de Geriberto, de circio in ipsa strada, vel
in vinea Geriberti. Quantum iste affrontaciones includunt sic commutamus vobis
prefatum alodium pro alodio quod nos a vobis in commutacione accepimus
in finibus de predicto castro Vid, in locum quem dicunt Araniola, et in locum
quem dicunt Oleastrello, ab omni integritate, cum exiis et regressiis suis, et
est manifestum, ut liberam, in Dei nomine, habeatis potestatem eum abendi, tenendi,
et quicquid volueritis faciendi. Quod si nos conmutatores, aut aliquis
ex successoribus nostris contra hanc cartam conmutacionis venerimus, aut venerit
ad disrumpendum, non hoc valeamus, aut valeat vendicare, set componamus,
aut componat in duplo cum sua melioracione, et in antea firma et stabilis
permaneat et semper inconvulsa.
Facta carta conmutacionis xvi.° kal. feb., a." viiii.° regni Henrici, regis.
Witardus, gratia Dei abba, ss.; Wifredus, monachus; Ss. Wifredus, monachus;
S + m Vuilelmus, monachus; Ss. Guidisclus, monachus; Ss. Guillelmus,
monachus, ss.; S + m Gerbertus, monachus ; S + m Miro, monachus ;
S + m Remundus. monachus; S + m Amatus, monachus; Ermengaudus, monachus;
S + m Petrus, monachus; Guifredus, monachus, ss., nos prescripti omnisque
congregacio monachorum prefati cenobii auctores et consencientes huius
commutacionis, quicque eam pari consensu testibus firmari rogavimus; S+m
Guilelmi Lopardi; S + m Bernardi Borrelli; S + m Arnaldi Arlovini; S + m
Boni Pari Guilelmi; S+m Geraldi Olibani; S + m Bernardi Vivani; S + m
Guillelmi Onofredi.

— 210 —
Guifredus, sacer et monachus, qui hanc kartam comutacionis scripsit cum
superpositiones oportunas literarum in linea octava et in nona et sub ss. die et
notato tempore.
550. 1040, marzo 7.
El abad Guitart establece a favor de Gofredo y Ramón unas casas, corrales,
tierras y un molino situado cn "Vilarzello", con la obligación de pagar al
Monasterio, como censo, dos libras de cera.
REGESTA: MAS, Notes, v, 9 (n. u CDLVIII).
A. C. A., Cart., f. 323, n.° 963.
In Dei nomine. Ego dompno Guitardo, abbati, simul cum fratres meos monachos
cenobii s. Cucufatis martir, nosque omnes, donatores sumus tibi Gaufredus
atque Raimundus. Manifestum est enim quia placuit animis nostris, et
placet, nostra propria voluntas bona, ut a te Gaufredus atque Raimundus cartam
donacionis fecissemus, sicuti et facimus. Et donamus tibi casas cum curte,
cum solos et superpositos, et terras cultas vel heremas cum arboribus, boscos,
arbores, arboribus, montis, pascuis, aquis aquarum, mulnare, petris petrarum,
nostrum proprium, qui nobis advenit de predicto cenobio vel per [qua]cumque
voces. Et est hec omnia in comitatu Barch., in termine quem dicunt Vilarzello.
Et affrontad hec omnia: de oriente in ipsa strada publica, de meridie in ipsa
Venna, de circi in strada publica, de occiduo in torrent de Reners. Quantum
infra istas quatuor affrontaciones includunt sic damus vobis ut vos et posteritas
vestra donetis per unumquemque annum libras ii de cera a s. Cucufatis, et non
sit tibi licitum alium seniorem facere, nisi nos et successores nostros. Quod si
nos donatores, aut ullusque homo, qui contra ista carta donacione venerit ad
inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat, aut componant in duplo
cum omni sua melioratione, et in antea ista donacione firma permaneat omnique
tempore.
Que est facta nonas marci, anno viiii. regnante Henrico, rege.
Resonat ibi dompno Guitardo, gratia Dei abbato, qui ipsa donacione fecit
et firmavit et testes firmare rogavit; Odo, monachus; Stephanus, monachus;
Berengarius, monachus; Sendredus, monachus; Barone, monachus; Selvua,
monachus; Guifredus, monachus; Guarinus, monachus; Mironis, monachus;
Guifredus, monachus, et alii plurimi huius testes; S + m Petrus, sacer.
Ss. Arluinus, sacer, qui hoc scripsit cum una litera dampnata in v. linea
et affrontaciones superpositas in viii., die et anno quo supra.

— 211 —
551. 1040, abril 29.
Los herederos testamentarios de "Guimare" venden al Monasterio un alodio
sito en Masquefa, en el lugar llamado Sils, por ocho mancusos.
REGESTA: MAS, Notes, v, 9-10 (n.° CDLIX).
A. C. A., Cart., f. 177, n.° 568.
In nomine Domini. Ego Fulcho, filius qd. Guimare, et Borrellus, presbiter,
et Tedbert, nos simul in unum elemosinarii qd. supradicti Guimare, vinditores
sumus Domino Deo et s. Cucufato, martiri Octavianensis cenobii, et tibi domno
Guitardo, abati supradicti cenobii, tibique subditis monachis predicto locho servientibus.
Manifestum est enim quia nos iam dicti fuimus elemosinarii qd. Guimare
predicti, iniunxitque nobis in suum testamentum, unde iudicium obligatum
tenemus infra metus temporum, series condicionis editum, ut vindere
faceremus suum quondam alodium, qui est in terminio Machecefa, in locum
quem dicunt Sils, pro eius anima. Propterea vinditores sumus vobis supradictis,
predictum alodium, cum casas, casalibus, cum solos et superpositos, cum
ortis, ortalibus, terras et vineas, cum omni genera arborum, qui infra sunt,
pratis, paschuis, aquis, aqualibus, vieitibus et reditibus, totum ab integrum,
curn exiis et regressiis earum; per supradictum namque mandatum hec nobis
omnia advenerunt, semper ullasque voces. Est autem predictum alodium in
comitatu Barch., in terminio de Chastro Machcefe, in locum que dicunt Sils.
Abet namque has affrontaciones: de parte orientis in alodde s. Cucufati, sive
in alodio de Sclua vel in vineis s. Chucufatis predicti, de meridie in alodio
s. Cucufatis, sive in ipso torrent vel in termineo de Apiera Magore vel Minore,
de occiduo in alodio de Maderesenna, femina, vel in termineo de Apierola,
de circii in alodio de Guilelm Reimundo, vel in terminio de Apierola.
Quantum infra istas iiii affrontaciones includunt, sic vindimus nos vobis ipsa
hec onmia suprascripta, ab integrum, cum exiis et regressiis earum, in propter
precium mancusos viii in rem valentem; et est manifestum. Quod si nos vinditores,
aut ullusque omo, qui contra hanc ista carta vindicionis venerimus,
au venerit ad inrumpendum, non hoc valeat, aut valeamus vendicare, set componamus
aut componat hec omnia in duplo cum omni sua inmelioracione, et
in antea firma perseveret..
Facta est carta vindicionis iii.° kal. madii, a.° viiii. regnante Eenricho,
rege.
S + m Fulcho; S + m Tedbert, qui ista carta fecimus scribere et firmare
rogavimus; Borrellus, presbiter, ss.; S + m Agela; S + m Lupo Miro; Ermengaudus,
levita, ss.
Reimundus, sacer, qui ista carta scripsit die supraque ano.

— 212 —
552. 1040, octubre 25.
"Illiardis" vende a Mir, levita, unos alodios sitos en Masquefa, en Horta y
en "Mogoda", por veintiocho onzas y cuatro mancusos de oro.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 213. Orig.
In nomine Domin.. Ego Illiardis, filiam qd. Egane, vinditrice sum tibi
[Mironi], levita, emptore. Per hanc scriptura vindicionis me[e] vindo tibi alodes
meos proprios quod [abemus in termi]nis || Mazchefa, et in alio loco infra
termines de Orta, et in alio loco in terminio de Vallense, in locum que dicunt
Mogoda, id sunt: kasas cum curtes, terras et vineas, [cultum vel eremum ortis]
cum || arboribus diversi generis, fontibus cum eorum discursibus, molinaribus,
cum regos et caput regos, et subtus regos, riguum et inriguum, pratis hac pascuis,
silvis et garricis, montibus et || vallibus cum eorum collibus, petris et
spelluncis, quiquid videri, tangi, palpari vel dici lingua humana potest. Qui
midii advenit per genitrice mea et ad genitrice mea per decimum || de pater
meus Bonefilius, cui sit requies. Et est hec omnia prenotata in comitatum Barchinona,
in locum vocitatum Maczefa, vel infra eius termines, et in locum pretaxato
[Orta] vel in eius || termines, et in loco prefato Mogoda vel in eius
termines. Et afrontad ipsos alodes de Mazchefa: de orient in terminio de kastrum
Apierola minoris vel de kastrum Vetulo, de me || ridie in terminio de
predicto kastulo Vetulo vel in terminio de kastrum Gellita, de occiduo in terminio
de kastrum Subirads vel in terminio de Apiera maiore, de circii in ter ||
minio de Apieria maiore predicta vel in terminio de Kastelleto [vel] alaudem
s. Chuchufati sive in terminio de Apierola minore. Suntque rei istius affrontaciones:
de orientis de ip || sos alodes de Orta in serra de ipsas Fenestrelas
et vadit per alvium Bisoz et descendit usque in litore ipsius maris, de meridie
de ipsa strada que pergit a flumine Bisoz et vadit per villa || de Provincialis
et vadit per ipsam turrem blancam, que est iusta parietes delcatas, et vadit per
ipsa areneo usque in ipsa via de Orta et pervadit usque ad curte que fuit de
qd. Cesareo || et pertingit usque ad summitatem Monte Aquelario, de parte
circi vadit per sumitates de ipsas serras que sunt super Acutellos et super Orta,
et super Romanetum et super Kannelles. Et affron || tat hec alaudem de Mogoda:
de parte orientis in terminio parrokia s. Leta, et pervad.it usque ad fontem
de Albinana, de meridie in flumine Bisoc, de occiduo in rio de || Kanalilias,
de circi in terminio de Tapias vel in terminio de Fontaneto, et sic vadit
per ipsa serra que pergit super ecclesia de s. Perpetua. Quantum istas afrontaciones
in || cludunt, et fui de mater mea per suum decimum, sic vindo +tibi+
ipsos alodes prenotatos aput ecclesiam s. Maria, simul cum ipsos alodes que
ad ipsam ecclesiam pertinent, cum exios et re || gressios earum in omnibusque
locis, in propter precium uncias xx et octo et mancusos iiii. or de auro, et nichil
exinde de isto precio aput te emptore non remansit; et est manifestum. || Quem
vero predicta ipsa hec omnia de meo iure in tuo trado dominio potestate ad
omnia facere quod vult. Quod si ego vinditrice venero, aut ullusque omo qui
contra hanc ista kar || ta vindicione venerit ad inrumpendum, non hoc valeat
vindicare, sed componam aut componat prelibata omnia in duplo cum omne
suam inmeliorationem, et in antea ista kar || ta vindicio suam in omnibus firmam
obtineat roborem,

— 213 —
Actum est hoc viii.° kal. nov., a.° x.° regni Enrici, regis.
S + m Elliardis, qui ista kar || ta vinditione fecit et firmavi et testes innixi
firmarique rogavi; S + m Reimundi, proli Recosindi; S + m Wadaldi, proli
Adalberti; S + m || Lup Santio, proli Eurardi; S + m Udalgario, proli Vuifredi;
S + m Leopardi, proli Iaucefredi; Alamanno; || Ss. Lupo Sancio, levita.||
X Seniofredi, sacer, qui ista karta rogitus scripsit ss. die et anno prefixo.
553. 1040, noviembre 5.
El abad Guitart establece a beneficio de Bernardo "Odegarii" el castillo de
Albiñana, con la condición de edificar en él una torre y poblar dicho lugar.
La mitad lo tendrá Bernardo como alodio y la otra mitad como feudo, reservándose
el abad la elección del sacerdote de la iglesia del castillo.
EDIT.: CARRERAS, Lo Montjuich, ap. xvi.
REGESTA: BALARI, Orígenes, 201, 309-10, 501, 508. — MILA, Apéndice, 600. — MAS,
Taula, 495; Notes, v, 10-11 (n.° CDLX) ; Notes, xiii, 43. — HINOJOSA, El régimcn, 106, nota i.
PUIG, L'arquitectura, ii, 2. a parte, 448. — ROVIRA, Historia, iv, 234.
A. C. A., Cart., f. 99, n.° 340.
Hec conveniencia inter domnum Guitardum, abbatem cenobii s. Cucufatis,
et Bernardum Odegarii acta, omnibus tam presentibus quam futuris sit cognita
et manifesta. Que conventio hunc habet modum: Dono namque in Dei nomine,
ego, predictus Guitardus, abba, una cum consensu monachorum prefati cenobii,
tibi prefato Bernardo, ipsum kastrum quod dicitur Albiniana, cum omnibus
suis terminis, finibus atque adiacentiis, cultum atque heremum, rochas et petras,
silvas et garricas atque boschos, prata simul ac paschua vel molinares, pronum
etiam ac planum, cum dirivacionibus aquarum earumque decursis. Dono namque
tibi hec predicta et conventu atque ratione, ut kastrum construas atque
edifices, ita scilicet ut infra septem annorum spacio habeas illic factam unam
turrim firmam a petra et calce quinquaginta habentem palmos in altitudine,
et in circuitu turris curtale firmum similiter a petra et calce, et terram ad populare
studeas, prout melius potueris. Medietatem denique predicti kastri cum
omnibus suis terminis dono tibi pro alodio, ita ut tu et filii tui et omnis deincebs
posteritas tua libere habeatis et possideatis pro alodio in servitio et famulatu
et senioratico s. Cucufatis predicti et nostro ac omnium successorum nostrorum,
et aliam medietatem teneas semper pro fevo tu et filii tui et omnis tua posteritas
pro me, predicto abbate, et pro omnibus michi predicto succedentibus coenobio.
De utrisque namque partibus tam de alodio quam de fevo, quartam partem
ego, predictus donator, retineo in dominio s. Cucufatis predicti et nostro, omniumque
nobis succedentium, omnibus decimis inde et de cunctis terminis predicti
castri exeuntibus. Quam partem integre et fideliter semper et per cunctis
temporibus donetis et observetis predicto cenobio, et nobis ac successoribus
nostris, tu et filii tui et omnis tua posteritas. Guaitas autem, ad ipsum kastrum
abservo ab integrum. In cunctis autem placitis, maximis sive minoribus, quartam
partem retineo in iure s. Cucufatis prefati et nostro. De cunctis etiam
rebus, vel de captis sarracenis que in Spania vel in Spanio finibus, qualicum-

— 214 —
que modo, Deo iuvante, milites vel homines qui in predicto kastro habitaverint,
conquisierint quocumque modo vel ceperint, de ea parte que vobis exinde contigerit,
terciam partem donetis et observetis fideliter predicto cenobio, et nobis
presentibus ac successoribus nostris. Retineo pariter et eleccionem presbiteri,
qui ecclesiam eiusdem kastri cum primiciis eidem ecclesie a nobis conlatis tenuerit,
in iure similiter predicti cenobii et nostro. Retineo insuper ibidem et
laboracionem dominicam in iure s. Cucufatis prefati et nostro pariliatis xx. a
de terra inter tres aut quatuor locos, quos ego donator meo sensu providero.
In eadem vero mea dominicatura, si ego aut aliquis ex successoribus meis aliquod
hedificii fecero aut fecerint, illum baiulum quem statuero aut statuerint,
et illos homines qui nostros boves dominicos tenuerint, liberos et solidos nostro
servicio retineo, quo nec vos nec ullius posteritatis vestre homo vel femina
quiquam illic audeat distringere aut execucionis alicuius meis insistere. Milites
namque qui in prefato kastro steterint, vel populus qui in cunctis illius habitaverint
a finibus, vel infra eius terminis, semper cum oportunum fuerit, me sequantur
in hoste et in cunctis publicis utilitatibus, aut eum quem ego ad hoc
opus direxero. Habet namque predictum kastrum Albiniana cum suis finibus,
has affrontaciones: a plaga orientili pervenit usque in terminio kastro Vetuli
et in Guardia de Baineres, sive in terminio kastri s. Olive, vel in terminio de
kastro Caldarii; a plaga meridiana in terminio * de prefato * kastro Caldarii;
sive in kastro Berano, de occidentali vero plaga in extrema ripa fluminis Galiani,
de circi namque parte terminatur in terminio montis Macelli, sive in
terminio predicti kastri Vetuli. Quantum iste afrontaciones includunt et isti
termini ambiunt, sic donamus tibi predicto Bernardo, et filiis tuis, omnique tue
posteritati, predictum kastrum Albinianam, cum omnibus suis terminis sive
afrontacionibus, sicut supra insertum est, totum ab integrum, eo videlicet conventu,
ut iam non liceat tibi nec alicui ex posteris tuis aliquid exinde vendere
nec alienare, nec ullum seniorem alium facere, aut adclamare de predicto kastro,
nisi nos presentes et successores nostros. Quod si nos donatores, aut aliquis
ex successoribus nostris, vel cuiuscumque persone homo vel femina contra
hanc cartam donacionis venerimus, aut venerit pro inrumpendum, aut eam
inquietare voluerimus, aut voluerit, non hoc valeamus, vel valeat vendicare,
set componamus, aut componat in duplo cum sua melioracione. Quod si tu
susceptor predictus, aut filii tui hec omnia predicta, sicut supra insertum est,
minime impleveritis, similiter componas, aut componant predicto cenobio et
nobis, aut successoribus nostris similiter in duplo, et in antea hec conveniencia
et karta donacionis firma et stabilis permaneat et semper inconvulsa.
Facta conveniencia vel karta donacionis, nonas novembris, a.° x.° regnante
Henrico, rege.
Witardus, gratia Dei abba, ss.; Remundus, monachus, ss.; X Sendredus,
monachus; Iohannes, monachus; S.+ m Guarinus, monachus; S + m Wifredus,
monachus; S + m Wif redus; Americhus; S + m Remundus, monachus;
S + m Widisclus, monachus; S.+ m Miro, monachus; S + m Remundus, monachus;
S + m Guilelmus, monachus; S + m Gerbertus, monachus; X Ennengaudus,
monachus; S + m Amatus, monachus; S + m Petrus, monachus; Guilelmus,
monachus, ss., nos prescripti et ceteri omnes qui voluntarie consencientes
sumus in ac donacionis vel largicionis convenientia; S + m Privati; S + m
Mironis Radulf.

— 215 -
Guifredus, sacer et monachus, qui hanc donacionis convenientiam scripsit
cum litteras rasas sive emendatas in linea iiii. vel in linea xvi. a et ss. die. et
notato tempore.
554. 1041, abril 22.
"Elliardis" empeña a Mir, levita, uns alodios que poseían en Masquefa. Si
por Todos Santos devuelve a Mir diez onzas de oro, cesará el empeño; de
lo contrario, pasará a Mir la propiedad o alodio.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 211 (ol. 153). Orig.
In nomine Domini. Ego Illiardis, proli Egane, inpignoratrice sum tibi Mirone,
clericus. Manifestum est enim quia debitrice sum tibi uncias x de auri ||
de Spania a penso legitime. Propterea inpignoro tibi ipsos meos alaudes que
abeo in Mazchefa infra eius terminos, id sunt: terras et vineas, || cultas vel
ermas, kasas cum curtes et solos et superpositos, et omnia genera arborum
que infra eius alaudes sunt, similis et dissimilis hec omnia totum || ab integre,
exceptus alios alaudes que iam tenes in tuum pignus pro mancusos cc.
Prefatos autem alios alaudes que mito tibi in pignus pro x uncias || decem auri
advenerunt mihi per vocem paterne seu materne, et per comparatione aut per
excamiatione, vel per omnimodas voces, {et ad infantes || vel Elliardis per
vocem patris nostri vel per quali[cum]que voces}. Predicta autem || hec omnia
est in comitatu Barchinona, infra termines Mazchefa. Qui affrontat iam dicta
omnia: de parte orientis in termine Apierola || vel in termine de kastro Veitulo,
de meridie in termine de Gellida, et de occiduo in termine de Appiera magore,
et de circii in termine || Apierola. Quantum infra istas affrontaciones includunt,
sic impignoro tibi supra scripta omnia, in ea videlicet racione, ut ego Illiardis ||
teneam per tuum beneficium, et in die quod erit festa omnium sanctorum ista
proxima ventura, si ego Illiardis redidero tibi Mironi x uncias auri || tu mihi
reddere facias ista scriptura sine mora. Quod si ego Illiardis non reddidero tibi
prefatum avere ad terminum suprascriptum, tunc || abeas potestatem hec omnia
suprascripta aprehendere, vindere, comutare aut alienare, ut quidquid exinde
facere vel ad fieri volueris || in omnibus tibi licitum sit. Quod si ego inpignoratrice
venero aut ullusque omo qui hoc voluerit disrumpere non hoc valeat vindicare,
sed com || ponam, aut componat prefata omnia in duplo cum omnem suo
immeliorationem, et in antea ista scriptura suam in omnibus firmam obtineat ||
roborem.
Actum est hoc x.° kal. madii, a. x.° regni Enrici, regi.
S + m Elliardis, qui ista supignoratione feci et fir || mavi et testes firmarique
rogavi; Alamano; Girbertus; + Umbert, archilevita; || S.+ m Bermudi;
S + m Sendredi Mironi; S + m Geraldi Seniofre. |
X Seniofredi, sacer, qui ista supignoratione scripsit cum literas superpositas
in verso v et vi ubi dicit "per omnimodas voces" ss. die vel anno prefixo.

— 2l6 —
555. 1041, agosto 31.
Oliba (Guilem) otorga al Monasterio la propiedad que posee en Barberá y en
la parroquia de Felgueroles, reteniéndose el dominio útil a cambio de la
tasca y el censo de una libra de cera.
REGESTA: BALARI, Orígenes, 550.— MAS, Taula, 408; Notes, V, n (n.° CDLXI). — AES-
BICHER, Études, 67.
A: Original, A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 218 (ol. 21).
B: Cart., f. 66, n. 354.
In nomine Domini. Ego, Oliba, quem vocant Guilem, donator sum Domino
Deo et s. Cucuphati Octavianensis cenobio. Manifestum est enim quia placuit
animis meis, et placet nullus quoque coegentis imperio nec suadentis ingenio,
sed propria mea hoc elegi cum Deo bona volumptate ut ad domum || s. Cucufati
kartam donacionis facerem de aliquid de proprietate mea sicuti et facio.
Dono namque ego, Oliba, quem vocant Willelmus, ad predicto cenobio ipsa
mea hereditate quem habeo in Barbera vel in parrochia quem dicunt s. Maria
de Felgoroles, et advenit mihi de genitore meo vel per qualicumque || voce.
Et habet affrontaciones ipse alaudes, de parte orientis in ipsa rara, et de parte
meridie affrontat in ipsa aqua vel ad ipso mulino de s. Petro, et de parte circi
afrontat in ipso alaude sanctis Iohannis, et de parte vero occiduo affrontat in
strata publica qui est subtus ipso campo. || Quantum inter istas afrontaciones
includunt, sic dono ego, Oliba, quem vocant Willem, ad predicto domo s. Cucufati
ipsa mea hereditate qui mihi advenit de genitore meo, ab integrum, cum
exiis et regressiis earum. In tali videlicet racione ut ego dum vixero teneam,
et per unumquemque annum donare fa || ciam ipsa thascam ad domum s. Cucufati
cenobii et libra i de cera propter luminaria. Et quando mors mihi advenerit,
ita teneat unus de propinquis meis aut posteritas mea, cui ego relinquero
in meum testamentum. Et ipse vero qui hanc alaudem tenuerit, similiter
donet ad Domum s. Cucufati || cenobii hanc tascham, et hac libra de cera per
unumquemque annum. Si vero ullus erat qui ad hoc contraria misisset ut ita
non dedissent ad ipsum cenobium, abba vel monaci s. Cucuphati liberam, Dei
habeant potestatem ipsum alaudem aprehendere ab integrum sicut aliis ceteris
alaudibus qui sunt s. Cucuphati. || Quod si ego, donator, aut ullusque homo
qui contra hanc kartam donacionis venerit ad inrumpendum, non hoc valeat
vindicare, sed componam aut componant ipsa hec omnia in duplo cum omni
sua inmelioracione, et in antea ista carta donacionis firmis et stabilis permaneat
modo vel omnique tempore. Et de meo iure in potestate s. Cucuphati trado
ut Deus propicius sit in peccatis meis.
Facta ista carta donacionis ii.° kal. sept., a. xi.° regnante Aenrico, rege.
S + m Oliba, quem vocant Willem, qui ista carta donacionis rogavi scribere
et testes firmare; S + m Ramon || Mir de Clarmont; S.+ m Ramon Guischafred;
S + m Gifred Sendred; S + m Duran; S + m Willelmus.
WIFREDUS, monachus vel presbiter, qui ista karta donacionis rogitus scripsi
et sub ss. die annoque prefixo.

- 217 -
556. 1041, septiembre 23.
El abad "Odgarius" da a su hermano "Vivano" la heredad que poseía en Riusech,
para que la posean en usufructo él y sus hijos, pagando a los monjes
dc San Cugat una refección en el aniversario de la muerte del donante.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 177. I.-2, C. Adviértese en el mismo documento
que se dejaron notados por puntos las palabas que en el siglo xiii no se pudieron leer.
In Dei nomine. Ego Odgarius, gratia Christi abba, donator sum tibi Vivano
f ratri meo. Manifestum est enim quia dono tibi una cum auctoritate et consensu
domini Guitardi abbatis patronis mei cunctam meam hereditatem quam habeo
iure paterno et materno aut habere debeo in casalibus, in ortis et ortalibus,
in terris et in vineis sive arboribus, vel in molinaribus, in omnia et in omnibus.
Dono namque tibi predictam hereditatem eo conventu atque racione, ut
dum ego predictus donator vixero teneam et habeam per iussionem et obedientiam
abbatis predicti domni Guitardi, post obitum vero meum teneas quandiu
supervixeris et possideas; ita tamen, ut per singulos annos in die mei anniversarii
dones unam karitatis refectionem monachis s. Cucuphatis cenobii,
cuius me esse fateor servum, ob mei memoriam commendandam. Post mortem
vero tuam simili modo teneat predictam hereditatem Bernardus, filius eius, si
superstis fuerit, dum vixerit et predictam refectionem similiter persolvat per
singulos annos. Sed si predictus Bernardus ante te obierit, succedat post te
in predicta hereditate alius filius eius qui maior natu fuerit, qui teneat dum
vixerit et predictam pactionem, ut supra scriptum est adimpleat. Et si idem
secundus filius ante te forsitan mortuus fuerit, teneat alius qui superfuerit,
predictam hereditatem similo modo, ut supra scriptum est, et predictam conventionem
semper adimpleat. Post mortem tui unius filii qui post te predictam
hereditatem tenuerit solida et libera remaneat predicta hereditas prefato cenobio
s. Cucuphatis, absque ullius inquietudine. Dono enim tibi predictam hereditatem,
ut supra scriptum est, cum exiis et regressiis suis et cum terminis
et affrontacionibus sive adiacenciis. Est autem preticta hereditas in comitatu
Barchinone, in adiacencias de Rivo sicco vel in ruviros (?
Quod si ego donator, aut aliquis cuiuscumque persone, homo aut femina, contra
hanc donationis cartam venero, aut venerit pro inrumpendum, non hoc valeam,
aut valeat vendicare, sed componam, aut componat vobis in duplo cum sua melioratione,
et in antea firma et stabilis permaneat et semper inconvulsa.
Facta carta donationis viiii. kal. oct., a. xi. regni Enrici, regis.
Otgarius, gratia Dei abba, ss. qui hanc cartam donationis feci scribere et
testibus firmari rogavi; S + m Seniofredi; S + m Frederi; S + m Adroveri.
Guisfredus, sacer et monachus, qui hanc cartam donationis scripsit et sub
ss. die et notato tempore.

- 218 -
557. 1041, octubre 6.
Los ejecutores testamentarios de Seniofredo dan al Monasterio una casa con
un alodio situados en Plegamans, excepto unas pequeñas piezas de tierra.
REGESTA: RIBERA, Genealogía, 66. — MAS, Notes, v, 13 (n.° CDLXII).
A. C. A., Cart., f. 367, n.° 1061.
In nomine Domini. Ego Gonballus et Uldrigo et Richildis, femina, donamus
vel donatores sumus Domino Deo et s. Cucuphato martiri cenobii Octavianensis.
Manifestum est enim quia comendavit nobis qd. Seniofredus suam elemosinam
unde iuditium obligatum vel roboratum exinde habemus, intra constituto
tempore legis, ordinante iudice. Et precepit nobis, ut ad predictum cenobium
donationem fecissemus, sicuti et facimus. Donamus namque predicto cenobio
s. Cucuphatis casa, cum ipso alodio, quod est ultra quoddam torrentem qui discurrit
infra terminos Plegamanus ad occidentalem plagam, prope domum cuiusdam
hominis Sendredi Olderici, totum ab integrum. Advenit nobis prefatum
alodium per supradictam vocem. Habet autem afrontaciones predictum alodum:
a parte orientali l in via que pergit ad Gualegs, a parte vero meridiana
in alodio Guidonis Riculfi et Guilaberti nepotis Belidi, presbiteri, et Seniofredi
Fortis, ab occidentali denique parte in strata que vadit per ipsa serra de Plegamans
et pertransit una pecia de terra ipsam stratam prope alodium de Fels,
et pervadit usque ad quodam marginem, a septentrionali autem parte in margine
qui est terminum Plegamanus. Quantum infra istas iiii. or afrontaciones
includunt, sic donamus supradictum alodium, casam, scilicet, terram et vineam,
totum ab integrum, exceptus peciunculas de terra quas retinet infra predictos
terminos Elliardis de Cervilione et heredes predicti Seniofredi qd. et Seniofredi
Foctis, cum exiis et regressiis earum, a proprio; et de nostro iure tradimus
in potestate s. Cucuphatis predicti eiusque servientibus. Quod si nos donatores,
aut ullus homo, qui contra istam donacionem venerit ad inrumpendum,
non hoc valeat vendicare, sed componamus, aut componat hec omnia in duplo,
et in antea firma permaneat.
Facta carta donacionis ii. nonas octobri, a.° xi.° regni Henrici, regis.
S + m Gonballi; S.+ m Oldrici; S + m Richildis, femina, nos qui istam donacionem
fecimus, firmavimus et firmare rogavimus; S + m Bonifilii Guitardi;
S + m Ugonis Bonucii; S + m Guillelmus Miro, nos qui visores et auditores
fuimus de his.
Remundus, levita et monachus, qui hec scripsit et ss. cum literas superpositas
dannatas die et preenotato tempore.
1. Sigue, borrado con una línea horizontal: denique parte in strata que vadit per ipsa serra.

— 219 —
558. 1042, abril 20.
Publicación sacramental del testamento de Bonfill, presbítero, jurado en el altar
de San Martín de la iglesia de Sardañola.
REGESTA: BALARI, Orígenes, 541.— MAS, Taula, 334; Notes, v, 13-4 (n.° CDLXV).
A: A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 214. Roto en diversas partes. Orig.
B : Cart., f. 55, n.° 202.
Hemos suplido el original poniendo las palabras que faltan en él entre corchetes cuadrados,
tomándolas del Cartoral.
Este testamento sacramental planteaba el problema con que hemos tropezado siempre que
se hallaba el testamento y su ejecución. El hallazgo del original nos resuelve la cuestión.
En cada caso que teníamos que resolver asomaba a nuestra mente la hipótesis de que el
notario, quizá aún con menos cuidado que sus colegas del siglo xiii, hacía sólo una minuta
del juramento del testamento, redactando o mandando redactar después el texto con la fecha
probablemente de la entrega del documento. Al ejecutor testamentario le bastaba este acto para
cumplir su misión. Si necesitaba otra prueba de su cargo, o si era diferente el ejecutor, acudiría
éste al notario pidiendo otro testamento, y el escribano, a base de su minuta, transcribiría o
haría extender otro acto, pero con la fecha de la — llamémosla — copia del testamento. Al ejecutor
le bastaría el documento para legalizar el cumplimiento de su mandato.
Así se explica que el original hallado tenga una fecha diferente de la copia del Cartoral.
Con la fecha de este original conjuega muy bien la ejecución del documento siguiente. El transcriptor
del Cartoral tendría otro original, y lo copiaría. Entre si no difieren estos dos documentos
mas que en el final.
[Conditiones] sacramentorum ad quarum ex ordinatione residebat Blanchetus,
sacer, et Miro, iudex, in presentia Guillelmi, monachi et sacerdo[tis et
Durandi, presbiteri, atque Gui || llelmi, cognometo Abba]tis, et Petri Sunierii
et Erimanni Eigfredi, et Borrelli Guillelmi, et aliorum multorum hominum,
quorum nomina longum est retex[ere. Testificant testes prolati quos || proferunt
Cix]elamus, presbiter, et Bonadonna, femina, et Guifredus, presbiter, in
facie de supradicto sacerdote et iudice predicto ad comprobandam u[ltimam
voluntatem condam Boni || filii, presbiteri. Et hec] sunt nomina testium, qui
hoc testificanit, sicuti et iurant, id est, Remundus Sendredi, et Remundus Olibani.
"Iurantes autem dicimus [in primis per Deum Patrem omnipotentem, et
per Iesum Christum || Filium ei]us, Sanctumque Spiritum, qui est in Trinitate
unus et verus Deus, et per hunc locum venerationis sancti Martini, confessoris,
cuius ecclesia sita est [in comitatu Barch., in ][ villa Cerdaniola],
supra cuius sacrosancto altario has conditiones manibus nostris continemus et
iurando contangimus, quia nos suprascripti testes in [veritate bene sapemus, ||
et presentes eramus, occul]isque nostris vidimus et auribus nostris audivimus
ad ea hora quando iacebat condam Bonofilius prescriptus, presbiter, in ipsa
egritudine [unde obiit, nobis videntibus et audien || tibus iniunc]xit suam elemosinam,
et iussit omnem suam substanciam distribuere a suis predictis elemosinariis.
In primis, ad domum sancti Cucuphatis concessit [bovem i ipsum
qui fuit de Odsenna sorore || sua, et] kaficio i de ordei, et kaficios ii de vino,
et sextarios ii de frumento. Et ad ipsos monachos de sancti Cucufatis concessit
manchusum i pro karitate. Ad [Blanchetum, filium suum, concessit || ipsum
alodium de Riopollet, to]tum ab integrum, cum omnibus suis pertinenciis et
cum arboribus qui ibidem sunt, et cum molino, vel cum omnibus suis adiacenciis,
et concessit etiam pariter et id ipsum || alodium quem dicunt Camp de
[Sancio] terram scilicet et vineas et cum arboribus, totum ab integrum, in

- 220 -
tali scilicet ratione, ut dum vixerit, liberum et s[olidum absque ulla inquietudine
tenuisset et possedisset; || post obitum] vero ipsius remansisset predictum
alodium ad predictam Bonamdonnam et ad illos suos filios, qui sunt ex
ea, si vivi fuissent, [vel si unus tantum vivus fuisset semper || tenuisset dum
vixisset, et illi] vel ille qui post mortem predicti Blancheti predictum alodium
tenuisset, per singulos annos dedisset prefato cenobio sancti Cufcufatis censum
libras iii de cera. Post mortem vero omnium || filiorum su]orum vel predicte
Bonedonne, liberum et solidum remansisset prefatum alodium predicto
cenobio s. Cucuphatis perhenni[ter habiturum. Et concessit ad Bona || dona
predicta et ad filios suos qui sunt ex ea], ipsum alodium de Fexas, kasas, scilicet
et torcular, et terras, et vineas cum arboribus, totum ab integrum. Et
ip[sum alodium qui fuit de Garsen, terras || scilicet et vineas cum arboribus,
totum ab integrum, et cum omnibus illorum pertinenciis, in tali scilicet racione,
ut dum vixissent, tenuissent et [possedissent. Post mortem vero || illorum
si predictus Blanchetus] vivus fuisset, ad illum remansisset prefatum alodium,
ut ipse simili [modo te]nuisset dum vixisset. Qualiscumque autem ex
predictis [filiis suis ceteros || supervixisset omnia incunctanter] obtinuisset
dum vixisset. Post mortem vero omnium filiorum suorum [et filie, solida et
libera] remansissent predicta alodia prefato cenobio [ab integrum. Et concessit
ad Remundus, || filium suum, su]per hec omnia, ipsum alodium quod fuit
de Frugel, et de Remundo filio [suo, casa scilicet et] terra, et ipsam vineam
quam dicunt Lovesa. Ea [similiter ratione sicut de aliis || alodibus supra inse]rtum
est. Ipsas insulas que sunt ad radices Montis Catani concessit ad
pre[dicta Bonadona et ad] filios suos predictos, eadem ipsa racione sicut [suprascriptum
est, ut qualis || cumque ex predictis] fratribus ceteros supervixesset,
tenuisset predicta alodia et possedisset. Et [post omnium illorum d]ecessu,
solida et libera remansissent predicta [hec omnia prefato cenobio || sancti Cucuphatis]
pro anima sua et remissione peccatorum suorum, et ut abbas et monachi
efiusdem cenobii s]emper predictis filiis suis opem et adiutorum impend[erent,
et || benignum solatium] semper eis inpenderent, et ita per Deum
obsecravit et obtestavit, ut omnes fruges qu[e de] predicta alodia exissent,
postquam ita sanctus Cucufas obtinui[sset, semper in usus || infirmantium
fra]trum expendissent, et nullo modo in aliquibus commodis transferrent. Et
concessit ad prefatum cenobium sancti Cucufatis capras xx et unum trap[um
de lecto obtimum, et pluma || tium i. Et concess]it ad predictum Blanchetum,
filium suum, pullinum i asininum et porchos ii, et exada i, et cavag et podadora
i, et de ipsa vascula [que est in ipsa casa de Fexas || concessit ad] Blanchetum
predictum tonnam i, et cubum i. Omnia alia vascula que remansissent
maiora et minora, et omnia alia ferramenta si[mul et omnia utensilia ||
concessit ad] Bonam donam predictam et ad predictos filios eius; et concessit
et ad filium suum Remundum capras vi. Et concessit ad Raimundum Sendredi
kapr[ras iii, et concessit || pro anima sua ov]es xiii in missis. Alias vero
kapras et alias oves que remansissent, concessit ad predictam Bonam donam et
ad predictos filios suos. Et concessit [ad Bona donam] predictam || [boves iii]
et asinam i, et ad filiam suam parvulam concessit ipsum bovem rubeum, ad
Guifredum, monachum, scriptorem sui testamenti, concessit quarter. iii de
ordei. Et [d ip]so novo veniente || [terciam partem] de pane et vino iussit
dare pro anima sua prout melius vidissent; ad dedicationem baselice sancti

— 221 —
Martini de Cerdaniola concessit [manichussum i,] ipsam kasam || [de Cerdani]ola
cum ipsa trilia et ipsos arbores que ibidem sunt concessit ad Bonam
donnam predictam et ad filium suum Gifredum, simul et ipsam terram [cum ipsa
trilio]la que sunt ad || [ipsa ecclesia] sancti Marcialis cum ulmos vel alias arbores
que ibidem sunt. De tota autem parte que illi de omnibus aliis rebus que
invenire po [tuissent, contingissent], persolvisssent || [suos debitos], id est, ad
Mironem, clericum, unciam i de auro, et ad Olibanum, monachum, solidos v
de denarios, et ad Remundum Sendredi manch[usum, et] si quid postea reman
|| [sisset ius]sit dare pro anima sua [1] (sigue casi una línea en blanco) solum
modo verbis || [predicta] hec omnia ordinavit, adhuc loquela intelligibili et memoria
integra, mutavit in aliquo voluntatem suam, de ordinatione sui testamenti
multorum || [hominum] adstantium, id est, Mironis, clerici, et Ermemiri,
presbiter, et Iohannis Sendredi et Remundi, presbiteri, et Guillelmi Bels, et
Guillelmi Sendredi, et Enneganis et Donucii Bels, et || Algeri Guifredi de illud,
scilicet, alodium quod fuerat de Godemar et ipsum quod fuit de Sancio, quod
concessit ad predictum Blanchetum, filium suum, ut postquam evenisset, ut
nullus ex || [fili]is suis superstis fuisset, remansisset ad unum religiosum clericum
de sede sancte Crucis qu[i remans]isset in servicio prefate ecclesie et
orasset semper pro [anima] ipsius, et post eum, simili || [ter] teneat alius, et
ita semper in omni evo succedat alius alii." Et cum hec omnia ordinavit, sic
obiit de hoc seculo in mense marcio {qui} iam preteritus est. Et nos predicti
elemosinarii || sic iuramus in Deum et propter Deum, quia quantum isti testes
testificaverunt in isto iudicio verum est et nulla fraus nec ullum malum ingenium
hic impressum non est, sed secundum voluntatem et ordinem prelibati
conditoris est factus vel editus. Et nos testes, ea que supra retulimus, recte et
veraciter testificamus atque iuramus per superadnixum iuramentum in Domino.
Late conditiones xii.° kal. madii, a.° xi.° regni Henrici, regis.
S + m Cixela; S+m Bonadonna; S + m Gifredus, presbiter, nos qui tutores
vel elemosinarii sumus et hoc iuramentum iuramus ;...; S.+ m Remundi
Sen[dderedi] ; || [S + m Remun]di Olibani, nos testes sumus et has conditiones
iureiuran[do confirmamus] ; Vuillelmus, monachus, ss.; Ss. Blanchetus,
sacer || [S + m Petri Suni]erii; S + m Erimanni, isti audi[tores sumus] ; Durandus,
presbiter; S + m Guillelmus, levita; || X Mirone, iudice, ss. ||
[GUIFREDUS], sacer et monachus, qui hanc conditionem scripsit cum litteras
superpositas, fusas vel emendatas in locis oportunis et ss. sub die et notato
tempore.
1. En el Cartulario continúa hasta el final de la siguicnte manera:
Et cum hec omnia ordinavit sic obiit de hoc seculo in mense Marcio qui iam preteritus est.
Et nos, predicti helemosinarii, sic iuramus in Deum et propter Deum, quia quantum isti testes
testificaverunt in isto iuditio, verum est et nulla fraus nec ullum malum ingenium hic inpressum
non est, sed secundum vohintatem et ordinem prelibati conditoris est factus vel editus.
Et nos testes, ea que supra retulimus, recte et veraciter testificamus atque iuramus per super
adnixum iuramentum in Domino.
Late conditiones xvi.° kalendas octobris, anno xii. regni Henrici, regis.
S+m Cixelane, presbiter, ss.; S + m Bone Donne; S + ru Gifredi, presbiter. nos elemosinarii
sumus; S+m Remundi Senderedi; S + m Remundi Olibani, nos testes sumus et has conditiones
iureiurando confirmamus ; Guillelmus, monachus, ss.; S + m Petri Sunierii; S + m Eximanni;
S+m Mirone, iudice, ss.
GUIFREDUS, sacer et monacluis, qui hanc conditioneni scripsit, cum litteras superpossitas
in verso xxviii. et xx.° ss. die et notato.

— 222 —
559. 1042, junio 21.
Cixela, por disposición testamentaria de Bonfill, entrega a Bonadona, y a Guifredo,
Reimundo y Ermetruit, hijos de ambos, un alodio sito en diversos
lugares y otro que se halla en Moncada, reteniéndolos precariamente durante
su vida, pasando después a ser propiedad del Monasterio.
REGESTA : MAS, Taula, 305; Notes, v, 12-13 (n.° CDLXIII).
A: A. C. A. Monacales. perg. San Cugat, n.° 217.
B: A. C. A. Cart, f. 40v, n.° 131.
In nomine Domini. Ego Cixelanus, presbiter, qui sum elemosinarius de
condam Bonofilio, presbitero. Manifestum est enim quia Bonofilius condam,
presbiter, commendavit mihi suam elemosinam per suum testamentum, unde
ego iudicium obligatum vel || corroboratum habeo a serie conditionis infra
meta temporum. Et precepit mihi, ut kartam donationis fecissem ad fidelem vel
famulam ipsius nomine Bonam donnam et ad filios illius, qui sunt ex ea, ad Guifredum,
scilicet et || Remundum { et ad Ermetruit } de coddam suo alodio, nobiliter
et legitime francho, diversisque in locis separato, sicuti et facio. Est autem
huiusmodi ipsum alodium de Fexas, kasas, scilicet et torcular, terrasque et vineas,
cum arboribus, || totum ab integrum. Et ipsum alodium quod fuit de Garsen,
terras, scilicet et vineas, cum arboribus, totum ab integrum. Et ipsas insulas
que sunt ad radices Montis Catani. Hec omnia predicta dono per vocem predicti
testato || ris predicte Bone donne et filiis ipsius predictis, cum exiis et
regresiis suis, et cum omnibus terminis et affrontacionibus atque cum omnibus
illorum pertinenciis, sicut in scripturis predicti testatoris resonat. Ea videlicet ||
racione atque eo conventu, ut dum simul pariterque vixerint, teneant, et absque
ulla inquietudine possideant. Quod si predicta Bona donna predictos suos filios
supervixerit, simili semper modo teneat || dum vivit. Similiter quoque, si
predicti filii, aut unus forte tantummodo ex eis alium aut illam supervixerit,
libere semper et indubitantur obtineat. Post mortem vero omnium illorum solida
et libera remaneant || prefata alodia coenobio sancti Cucufatis Octavianensis,
totum ab integre, ab ea die et deincebs perpetim habenda et indubitanter
eidem coenobio famulisque Dei ibi comorantibus possidenda. Sunt autem || predicta
alodia in commitatu Barchinone, in prefatis locis separatim posita. Si
autem cuiuscunque persone, homo aut femina, contra hanc kartam elemosinariam
vel largitionis venerit pro inrumpendura || aut eam inquietare temptaverit,
non hoc valeat vendicare, set componat in duplo cum sua melioratione, et in
antea firma et stabilis permaneat et semper inconvulsa.
Facta karta ele || mosinaria vel largicionis xi.° kal. iulii, a.° xi. regni Henrici,
regis.
S + m Cixilane, presbiter, qui ista donacione feci et firmare rogavi, ss. ||
S + m Remundi Aurucii; S + m Remundi Sendredi; S + m Remundi Olibani.
[Gui]fredus, sacer et monachus, qui hanc kartam elemosinariam vel largitionis
scripsit cum literas superpositas in verso iii ubi dicet "Ermetruit", et
sub ss. die et notato tempore.

— 223 —
560. 1042, septiembre 6.
Mir Guillermo otorga al Monasterio un alodio situado cn el lugar llamado Ripollt
conservando el dominio útil durante su vida y pagando al cenobio una
libra de cera de censo anual.
RiEGBSTA: MAS, Taula, 405 ; Notes, v, 13 (n.° CDLXIV).
A. C. A., Cart., f. 63 v, n.° 241.
In nomine Domini. Ego Miro Guillelmi, sacer, donator sum Domino Deo
et cenobitane Ecclesie s. Cucuphatis Christi martiris. Per hanc scripturam donacionis
mee, promto anima et bona voluntate, dono Domino Deo et predicte
Ecclesie alodium meum proprium quod habeo in comitatu Barch., in Vallense,
in loco qui dicitur Rivuspollens. Sunt namque terra et vinee cum casibus et
diversi generis arboribus que mihi advenerunt ob parentum collationem meorum.
Et habent terminum: de parte orientis in ipsa strata calciata sive in vinea
de Guifredo Ermengaudi, de meridie in alodio Cixolani, presbiteri, de occiduo
in alodio quod fuit Mironis qd. sive Bonifilii, presbiteri, qd., de circi{o} in
vinea predicti Bonifilii sive in predicta strata calciata. Quantum iste affrontaciones
includunt, sic dono Deo et predicte cenobitane ecclesie s. Cucuphatis
martiris Christi predicta omnia, integriter, cum exitibus et regressibus earum,
et de meo iure in ius et dominationem predicte ecclesie trado atque proprialiter
huius scripture serie confirmo hoc modo et ordine: ut in diebus vite mee
et Guidonis, fratris mei, habeamus et exfructemus predicta omnia, et dum
interim vixerimus, per unumquemque annum, Domino Deo et predicte ecclesie
{s. Cucufatis} libram cere unam demus. Verumptamen post dicessum mei et
Guidonis predicti, monaci Deo et predicte ecclesie servientes habeant et exfructent
absque aliquo obiectu omnia per sepe dicta, ob remedium animarum
fratris, scilicet, mei Borrelli et patris mei et matris mee et alterius fratris mei
Ysarni qd., et mee ipsius. Quod si ego donator, aut aliquis homo utriusque
sexus hoc disrumpere voluero, aut voluerit, non hoc valeat, aut valeat vindicare,
sed componam, aut componat Domino Deo et predicte ecclesie iam dicta
omnia in duplum cum sua inmelioracione et insuper hoc maneat firmum omne
per evum.
Actum est hoc vii.° idus sept., a.° xiii.° regni Henrici, regis.
S + m MIRO, presbiter, qui hanc donacionem fieri iussi et firmare rogavi,
et firmavi; S.+ m Reimundi, levite et censoris huius rei instantis; S + m Gaucefredus,
sacer; S + m Miro, presbitero.
S+m Bernardus, presbiter, qui hoc scripsi die et anno quod supra.
561. 1043, julio 3
El abad Guitart da a Mir Geriberto y a su esposa un alodio que poseía en
Arampruñá a censo de veinte libras de cera.
A. C. A. Monacales, per. San Cugat, n.° 221 (ol. 166).
In Christi Dei nomine. Ego Guitardus abbas cohors quoque monachorum
cenobii almi Cucuphatis, donatores sumus tibi Mironi Geriberti atque uxori

— 224 —
tue Guilie alodium nostrum nostreque matris aecclesie || proprium, scilicet,
terras et vineas, cultas vel eremas quod habemus in comitatu Barch., in terminio
kastellanie Erapruniani. Advenit autem nobis nostrique matri aecclesie per
donatio || nis cartulam sive per verba ultime voluntatis unde iuditium obligatum
tenemus condam matris tue Ermengardis, sive per donationem atque evacuationem
vel redditionem quantum predictus Miro || nobis fecisti intus in
aecclesia s. Petri kastrum Felix ante ipsum altare ac postmodum intus in ipso
alodio quod ad ipsam scilicet Rocham est, videntibus viris subtus nominandis.
Est autem predictum alodium in || comitatu predicto in terminio prescripto
separatum in duos locos, videlicet, unum ante Turrem Comitalem de Gavan et
alterum in Begas. Habet ergo affrontationes istut alodium sicuti reso || nat in
scriptura evacuationis quam nostre matri aecclesie, largitus es. Donamus denique
tibi sepedictum alodium hac ratione, ut teneas eum tu et ista uxor tua
Guilia quamdiu vixeritis et per || unum quemque annum persolvatis nobis
censum xx. ti libras cere exinde, et hoc ad festivitatem s. Cucuphatis. Post mortem
siquidem vestrum teneat eum filius vester Bernardus clericus prenomine
Vivas, eo tenore quo || supra retulimus de vobis, et non liceat vobis eum vindere
nec filio vestro aut opignorare aut alienare, aut alium ibidem seniorem
aut defensorem facere, aut aclamare, set neque donare nec vobis || neque filio
vestro. Post obitum siquidem vestrum filiique vestri predicti solidum et liberum
remaneat ac revertatur in potestate s. Cucuphatis et abbatis ac servientium
sibi ad proprium sine cuiuslibet || inquietudine vel vinculo. Quod si nos
aut filius prefatus non persolveritis predictum censum ad festum s. Cucuphatis
per unumquemque annum solidum revertatur ad s. Cucuphatem servientes ||
que sibi iure perpetuo habendum. Quod si nos donatores aut ullus homo vivens
iniuste contra hanc cartam venerit ad inrumpendum non hoc valeamus aut
valeat vendicare, sed componam || aut componant hec omnia in duplo cum omni
sua inmelioratione.
Facta carta donationis est v. non. iulii, a. xii.° regni Aenrici, regis.
Hec sunt nomina virorum qui ad evacuationem vel reditionem sive do ||
nationem interfuerunt, qui viderunt et audierunt quando prenominatus Miro
reddidit prefatum alodium sancto Cucuphato martiri et Guitardo abbati, scilicet,
Guillelmus, prolis eiusdem Mironis, et Guile, uxoris eius, et Companii Mageri,
et Remundi Ermenra || di, et Berengarii Guadaldi, et Petri et Mironis, clerici,
et Guadaldi Guigonis et Geraldi Olivani, et Sendredi de Vilar, et Bonifilius
Bels, et Bernardi Companii, et Guillelmus de Castrum Felix, et Bardineroni
(?) || S+ m Remundus, monachus, ss.; Vuitardus, gratia Dei abba, ss.;
Wifredus, monachus, ss. ||.
X Guarinus, monachus, qui anc cartam scripsi et ss. die et anno quod supra.
Remundus, monachus, ss. || Wifredus, monachus, ss.

~ 225 —
562. 1043, agosto 23.
"Miro" levita, entrega al Monasterio un alodio que poseía en "Mogoda", lugar
sito entre los términos de Masquefa y Horta.
REGESTA: MAS, Notes, vi, 203-4 (n.° MCCLII).
A, C. A. Cart., f. 169, n.° 544.
In nomine Domini. Ego Miro, clericus et levita, magnum michi et satis licitum
esse videtur domum Dei edificare ubique et de meis rebus honorare atque
concedere, audiens predicaciones et monita Sanctorum Patrum quia elemosina
a morte liberat animas, cognoscens me peccati macula onustum, conpunctus divina
pietate, ut misericors et propicius sit Deus in peccatis meis. Propterea trado
atque concedo Domino Deo et s. martiri Cucufato, cuius coenobium fundatum
est in loco qui dicitur Octavianus, alodium meum proprium legitime franchum,
diversis in locis separatum, quod michi advenit per comparacione ac per inpigneracione
sive per ullas quascumque voces. Sunt autem predicta alodia in terminos
vel infra terminos de castro Machzefa, et in terminos vel infra terminos
de Orta, et in Vallense in illo loco qui vocatur Mogoda. Sunt enim casas cum
solos et superpositos et curtes, terras denique et vineas, cultas et eremas, cum
diversa genera arborum, ortis ortalibus, et fontes cum earum decursus, molinaribus
cum regos et capudregos et subtusregos, prata, pascua atque irrigua, silvis
et garricis, montibus et vallibus, cum eorum collibus, planumque et proclivum,
petris et speluncis, quiquid videri, tangi, palpari vel dici lingua humana potest.
Et sunt predicta alodia in comitatu Barchinone, in prescriptis locis, ab invicem
se iunctis, vel in eorum sive infra illorum terminis. Habent namque predicta
alodia de Machzefa afrontaciones: de parte orientis in terminio de castro Apierola
minoris, sive in terminia de Castro Vetulo, de meridie in terminio de predicto
Castro Vetulo, sive in terminio de castro Gellita, de occiduo in terminio de
castro Subirads, vel in terminio de Apiera maiore, de circio in terminio de
Apiera maiore predicta, vel in terminio de Castelleto, qui est alodium s. Cucufatis
predicti, sive in terminio de predicta Apierola minore. Et ipsa alodia que
sunt in predicta Orta vel infra eius terminis afrontant: de parte orientis in
serra de Fenestrellas et vadit per alveum Bisaucii et descendit usque in littore
maris, de meridie incoatur ab ipsa strada que pergit a flumine Bisaucii, et vadit
per villam Provincialis, sive per ipsam Turrem blancham que est iuxta parietes
delgatas, pergit per ipso areneo usque in ipsa via de Orta protenditurque usque
ad curtem que fuit de qd. Cesareo, et pertingit usque ad summitatem montis
Aquilaris, de circio vadit per summitates de ipsas serras que sunt super Accutellos
et super Orta et super Romanetum et super Kannellas. Et ipsa alodia
predicta de Mogoda afrontant: de parte orientis in terminio de s. Leta, et pervadit
usque ad fontem de Albiniana, de meridie in flumine Bisaucii, de occiduo
in rivo de Kannalias, de circio in terminio de Tapias, vel in terminio de Fontaneto,
et sic vadit per ipsa serra que pergit super ecclesia s. Perpetue. Quantum
iste affrontaciones includunt vel isti termini ambiunt, sic dono omnia prefata
alodia in omnibus prescriptis locis, cum ecclesiam pariter s. Marie, simul
cum omnes alodios qui ad prefatam pertinent ecclesiam in omnibus omnino
locis, cum exiis et regressiis eorum, et cum omnibus illorum terminis et afron-
•5

— 226 —
tacionibus sive cum omnibus eorum pertinenciis predicto cenobio s. Cucuphatis,
propter Deum et remedium anime mee, et ut ipse s. Cucuphas veniam Deo
iuvante et remissione michi obtineat peccatorum ut liberam, in Dei nomine,
habeat prefatus s. Cucuphas et illius famulatui subiecti michi presentes sive.
futuri potestatem omnia prescripta alodia, tota ab integre, habendi, tenendi,
fruendi et in perpetuum possidendi. Si quis autem cuiuscumque persone, homo
aut femina, contra hanc cartam elemosinariam vel largicionis venerit pro inrumpendum,
aut eam inquietare temptaverit, aut ego donator disrumpere voluero,
non hoc valeam aut valeat vendicare, set primitus iram Dei incurrat, et
cum Iuda Scarioth porcionem accipiat, et a liminibus sancte Dei ecclesie extraneus
habeatur, dampnacionisque atque excommunkacionis sentenciam. anathematizatus
incurrat, et insuper predicta alodia in duplo cum omnem suam melioracionem
predicto componat cenobio, et in antea hec carta elemosinaria vel largicionis
firmum obtineat roborem semperque sit inconvulsa.
Facta karta elemosinaria vel largicionis x.° kal. sept, a.° xiii.° regni Henrici,
regis.
Miro, levita, ss., qui hanc cartam elemosinariam scribere fecit, et testibus
firmari rogavit; Blanchetus, presbiter, ss.; S + m Bernardi Vives ; S + m Bonifilii
Atonis; S + m Stephani Gostremiri; S + m Amelii; S + m Gerberti Arnalli;
S + m Remundi Agelani; S + m Guillelmi Bernardi.
Guifredus, sacer et monachus, qui hanc cartam elemosinariam vel largicionis
scripsit cum duas literas superpositas in verso xvi et sub ss. die et notato
tempore.
563. [1043], noviembre 30.
Esteban Quinla entrega al Monasterio una propiedad sita en el castillo de
"Subirads", en el lugar llamado "Munistrol".
REGESTA: MAS, Notes, v, 27-8 (n.° CDLXXXVIII).
A. C. A. Cart, f. 160v, n.° 518.
La data es un poco rara. El Rev. MAS, Notes, v, 28, nota, cree que la fecha del mes debe
ser el cuatro después de las calendas de diciembre, y en cuanto al año srnna v555 + x5ii, es
decir, xxi = a 1051, aunque también insinúa que podría haber dos fechas: 1.° de diciembre
de 1038, fecha del documento, y otra de 4 de diciembre de 1043, fecha de una copia.
Nosotros creemos que el escritor se equivocó en la calendación y en el año del reinado,
escribiendo en seguida la fecha verdadera (la segunda), olvidándose de cancelar la primera.
In nomine Domini. Ego Stefanus Quinla, donator sum tibi ad domum
s. Cucuphati martir. Manifestum est enim quia sic donamus tibi aliquit de
propietate nostra, id est: terras et vineas et c{h}asas et curtes, curtalibus, cum
solis et superpositis et foveis, terras et vineas, cum ipsos arbores, qui infra
sunt, cultum vel ermum, et chubos, et tonnas, qui in ipsa mansione erit a die
quando obit Esteva de isto seculo, et pane et vino, que in ipsa mansione erit,
meum proprium; que michi advenit ad me Esteva per ienitorum meorum vel
per comparacione sive per complant vel per quascumque voces. Et est hec
omnia in chomitatum Barch., in terminio de kastrum Subirads, in alode
s. Cucufati, ubi dicunt Munistrol. Que afrontad hec omnia: de orientis in

— 227 —
vinea de Guilelm Ioan, de meridie in vinea de s. Cucufati vel in terra de
Andrias, de occiduo in ipsa strada qui pergit ad ipso Portel, de circi in terra
de Sanla vel in terra de Andrias. Quantum infra istas iiii afrontaciones includunt,
sic donamus tibi ipsas terras et ipsas vineas et ipsas chasas et ipso
avere, que in ipsa mansione erit, meum proprium, totum ab integrum, cum
exios et regresios earum, in tale videlicet racionem, ut in diebus vite sue
teneat et possideat, et post obitum vero suum remaneat a s. Cucufati martir,
in tale capcione, ut si nullam necessitatem abuit, donetis in ipsa mansione
ipsa vivenda, et si remanet in vestra conciencia, abet Esteva ipsum alode
aprendere, donare, facias quod volueris; et est manifestum. Quem vero predicta
hec omnia, quod superius resonat, de nostro iure in vestro trado dominio
et potestatem, ad domum s. Cucufati martir. Quod si nos donatores, aut
ullusque omo, qui contra hanc ista carta donacione venerit ad inrumpendum,
non hoc valeat vindicare, sed componam, aut componamus tibi ad domum
s. Cucuphati martir in duplo cum omne suam inmelioracione, et in antea ista
carta donacione firma et stabilis permaneat in seculum seculi, et qui ista
carta donacione ad domum s. Cucufati voluit disrumpere, participacionem
abeat aput Iuda Schariozis hic et in perpetuum et in futurum seculi, amen,
et extraneus a limina sancta Dei Ecclesia et de regno Dei, amen.
Facta ista carta pridie nonas kal. december, anno xiii. regnante Aianrici,
rege.
S + m Esteva Quinla, qui ista carta donacione nos fecimus et firrnare
rogavimus; S + m Guilelm Esteva; S + m Bofil Guifre; S + m Bofil Isarn.
X Escluva, diaconus, que vocant Benz, que ista carta donacione scripsit
die et anno quod supra.
564. 1043, diciembre 3.
Bernardo Gig y su esposa dan al Monasterio unas tierras y viñedos separados
en dos trozos, sitos en Caldas, en el punto denominado Tapia.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n.° 229. Copia de 1226.
In nomine Domini. .Ego Bernad Gig et uxor meii Elliards, donatores
sumus domino Deo et s. Cucufati cenobio. Manifestum est enim quod de bono
animo, prompta nostra voluntate, sic donamus tibi predicto domo terra et vineas
in duos locos, nostrum proprium; qui nobis advenit, ad me Bernad per
genitores meos, per mea comparatione sive per qualemcumque voces, et ad
uxor mea per suum decimum. Et est ipsa terra et vineas in comitatu Barch.,
in Callense, in terminio de ipsa Tapia. Et affrontat ipsa terra simul cum una
petia de vinea: de parte orientis in ipsa strada qui pergit de s. Maria de
Calles ad ipsa turre et ad albareda, et de meridie in terra de s. Petri de Calidas,
et de occiduo in ipsa strada qui pergit ad ipso Prad, de parte vero circii
in vinea de s. Laurentii et in terra de Dalmatz Isarn. Et alia petia de vinea
affrontat: de orient in ipsa strada, de meridie in alia strada et in terra de
s. Laurencii, de occiduo et de circii in vineas de Bertran Truiter. Quantum
istas affrontationes includunt, sic donamus domino Deo et s. Cucufati supra-

— 228 —
dicta omnia, totum ab integrum, cum exios vel regressios earum, et de nostro
iuro in tuo tradimus dominio et potestate, ad tuum proprium. Quod si nos
donatores aut ullusque omo qui contra hanc ista carta donatioiie venerit pro
inrumpendum, non hoc valeat vindicare, set componat aut componamus tibi
predicto domo ipsa terra et vineas in duplo cum omnem suam inmeliorationem,
et in antea ista carta donatione suam abeat firmitatem modo vel omnique
tempore.
Facta ista carta donatione iii.° non. decemb., a.° xiii." regnante Enricii,
rege.
S + m Bernardus Gigo; S+.m Elliardis, nos qui ista donatione fecimus ad
ipsa domo et firmare rogavimus; S + m Ervig; S + m Compang; S + m Dona
Deo.
Oto, monachus, qui scripsit cum litteras fusas in verso iiii vel v ss. die
et anno quo supra.
Raimundus, presbiter, tenens et legens originale huius translati; Arnallus, presbiter, huius
translati testis ; Berengarius, Barchinonen. episcopus, subscribo ut testis.
En el verso, s. xiii: Originale tenet G[illelmus] de Calidis et tenet ipsemet de istis fexis
et dat pro ipsa fexa unum quarta olei ad mensuram Calidis, sicut in instrumento a se facto
continetur annuatirn, et aliam fexam tenet Berengarius Rubeus, frater eius, ubi est modo vinea.
et dat alium quarta dei annuatim, sicut in carta a se nobis facta continetur.
Ego P. de Amenis... comendavi originale Guillelmo de Calidis, eo quod ipse et frater eius
tenent ipsas duas petias et dant etiaiu predictum oleum.
565. 1043, diciembre 26.
Sendredo, presbítero, vende al abad Guitart media mojada de viña situada
en Sarriá, en el lugar llamado Trullols, por un mancuso y dos sueldos.
REGESTA: MAS, Notes, v, 14 (n.° CDLXVI). — CARRERAS, Notas Sarriá, 10. — SAGARRA,
S. V. de Sarriá, n, 151. — CARRERAS, La Ciutat, nota 807.
A. C. A., Cart., f. 284, n.° 877.
In nomine Domini. Ego Sendredus, presbiter, vinditor sum vobis dompno
Guitardo, abbati cenobia s. Cucuphati, simul cum fratres tuos monachos, emptores.
Per hanc scripturam vindicionis mee vindo vobis semodiata i de vinea,
simul cum ipsa terra ubi est fundata; qui michi advenit ob conlacionem homini
Bonihominis nomine. Et est in comitatu Barch., in terminio de Serria,
iu loco ubi dicunt Trullols. Et affrontat: de orientis in vinea de s. Cucuphati,
et de meridie similiter in terra et vinea de s. Cucuphati, et de miridie similiter
in vinea s. Cucuphati predicti, et de parte vero circi in terra de s. Cucufati
sive in terra de Ermengaudo. Quantum inter istas afrontaciones includunt,
sic vindo vobis ipsa seniodiata i de vinea cum ipsa terra in precium
manchuso i de eneas, et solidos ii de diners, et de ipso precio apud vos emptores
non remansit; et est manifestum. Predicta vero vinea de meo iure in
vestro trado dominio et potestate, a proprio, cum exiis et regressiis eius. Quod
si ego vinditor, aut ullusque homo qui contra hanc cartam vindicionis venerit
ad inrumpendum, non hoc valead vindicare, sed componam, aut compo-

— 229 —
nat vobis in quadruplum cum suam melioracionem, et in antea ista karta firma
permaneat modo vel omnique tempore.
Facta karta vindicionis vii.° kal. ian., a.° xiii.° regni Henrici, regis.
S+m Sindredus, presbiter, qui ista karta vindicionis rogavi scribere et
testes firmare; S + m Boniparis Riculfi; S + m Adalberti; S + m Miro.
WIFREDUS, monachus vel presbiter, qui ista karta vindicionis rogitus
scripsi et sub ss. die annoque prefixo.
566. 1044, febrero 20.
Guillermo y su esposa Filmera dan al Monasterio un alodio que poseen en
San Baudilio, en el "Reger".
REGESTA: MAS, Notes, v, 14-5 (n.° CDLXVII).
A. C. A., Cart., f. 253, n.° 776.
In Dei nomine. Ego Willelmus et uxor mea nomine Filmera, donatores
sumus Domino Deo et s. Cucufati martiris cenobio. Manifestum est enim
quia donamus ei alodium nostrum, id sunt, casas et terras et vineas et arbores
diversi generis, arundinetis, cum exiis et regresiis earum; qui mihi advenit
ad me Guillelmo per mea comparacione et ad me uxor per meum decimum
sive et per ullasque voces. Et est hec omnia in comitatu Barch., in terminio
de parrochia s. Baudelii sive de Alchale ad ipso Reger. Et affrontat:
de parte orientis in terra de filiis de Bernardo qd. filio Bardine vel eredum
eorum, de meridie in terra de proles qd. Sesmutidi vel in terra de s. Petro
cenobii Puellarum, de occiduo similiter in terra s. Petri cenobii, de circio in
ipsa via qui pergit ubique. Quantum infra istas affrontaciones includunt, sic
donamus Domino et s. Cucuphati martiris hec omnia supra scripta pro remedium
animarum nostrarum, ut faciant ex eo servientes eius sicut de aliis
munificenciis eiusdem cenobii pertinentes, a proprio; et est manifestum. Predicta
vero hec omnia suprascripta de nostro iure in eius: tradimus dominio et
potestate, a proprio alodio. Quod si nos donatores, aut aliquis homo contra
ista karta donacionis venerit, aut venerimus pro inrumpendum, non hoc valeat,
aut valeamus vendicare, set componat, aut componamus vobis hec omnia
in quadruplum cum suam melioracionem, et in antea ista karta donacionis
firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore.
Facta ista karta x.° kal. marci, a.° xiii.° regni Enrici, regis.
S + m Vuillelmus; S + m Filmere, nos qui ista karta fecimus et testes
firmare rogavimus; Ermengaudus, levita, ss.; S + m Guadaldi Guigoni;
S + m Geraldi Olibani; S + m Bernardi; S + m Guillelmi Lobatoni; S + m
Mironi Ollomari; Borrellus, presbiter, ss.
Vuillelmus, presbiter et monachus, qui ista karta scripsit ss. die et anno
quo supra.

— 230 —
567. 1044, rnarzo 21.
Odón y otros venden a Adelino y a su esposa un alodio sito en Senabre o en
"ipso Pelagho" por doce mancusos.
A. C. A. Monacales, perg. San Cugat, n. 225 (ol. 84). Orig.
In nomine Domini. Ego Oddone, presbiter, et Ervig et Gischafret, vinditores
sumus vobis seu chomutatores A[d]halinus et uxori mea Bonafemina,
emp || tores. Per hanc scriptura vindicionis nostre vindimus sive chomutamus
nos vobis alaudem nostrum chultum vel eremum nostrum proprium
[totum ab in] || tegre, qui nobis advenit de genitrice nostra seu per qualiscumque
voces. Et est ipsa terra in chomitatum Barquinonense, infra termines
de [Olerdola] || in locum que nunchupant ad ipsa Senabre, sive ad ipso
Pelagho. Et adfrontad ipsum alaudem: de parte orientis in terra de vos comparatores
et de [me || ridie in] alaudem de Seniofredus Guifredus, sive in
ipso torente qui per imbrem ducit aqua, et de occiduo in terra de Maria et de
circii in terra de iam dicto Guifre. [Quan] tum infra istas adfrontaciones
includunt, sic vindimus, sive chomutamus vobis ipsa terra, ab integre, quantum
ibi abemus vel ereditare debemus, [in propter] || pretium manchosos xii
in rem valentem; et est manifestum. Quem vero predicta terra de nostro iure
in vestro tradimus dominio et potestate, [ad proprium] | Quod si nos vinditores
aut chomutatores aut ulusque homo, qui contra hanc ista karta venerit
ad irumpendum, aut nos venerimus, [non hoc valeamus, aut] || valeat vendichare,
set chomponamus nos vobis ipsum alaudem in duplo, cum omnem
suam inmelioracione et in antea suam abeat firmita || tem omnique tempore.
Facta vindicione aut chomutacione xiii. kal. aprelii, anno xiii. regnante
Henrici, regi.
S + m Ervig; S + m [Giscafredus] ; S + m [Seniofre]d Gifred; S+m Reimundus
Gueribert; S + m Efre ; S + m
Ss. Oddone, prebiter, qui scripsit et firmavit et firmare rogavit die et
anno prefixo +.
568. 1044, marzo 21.
Testamento de "Ariemir" nombrando ejecutores del mismo a Bernardo, Benito,
Jofredo, Atón y a "Bonucia", esposa del primero.
REGESTA: MAS, Notcs, v, 15 (n." CDLXVIII).
A. C. A., Cart., f. 178, n.° 571.
Verba testium quod iubeo, ego Ariemir, precipio vobis ipsi elemosinariis
meis, id est: Bernardo, Benedicto et Iofredus, Ato et uxor mea Bonucia, femina,
ut si de ista egritudine mors michi advenerit, antequam alium testamentum
faciat, potestatem abeatis ipsos meos elemosinarios iam dictos a distribuere
homnem meum abere, mobilem et inmobilem, propter Deum et remedium
anime mee. In primis concedo ad domum s. Maria de Galecus pecia i

— 231 —
de trilia, iusta ipsa trilia de Pedro Estevan quod vindere facia, aput ipso chanamar,
ex ipso precio dare faciam in ipsa ornamenta ad domum s. Maria,
et concedo ad Guisla, neputa mea, ipso alodio, que dicunt ipsas Fexas, cum
ipso chasal et ipsos arboribus, quod ibi sunt, quod per unusquisque annum
donet ipsa tascha ad domum s. Petri de Roma, et concedo ad uxor mea Bonucia
1 ipsa terra cum ipsa trilia quod est infra alodio de s. Michael et de
s. Cucufati, et concedo ad s. Cruce et ad s. Elolia ad ipsa canonica emina i
de fromen a novo venienti; et concedo de ipso alodio qui fuit de Guissara
infra terram et vinea semodatas iii per ipsos mancusos ii de Vidal Bela, et
per uno mancuso ad ipsa absolucione de ipso vas; aliut alode, quod ibi remanet,
terras et vineas, remanea a neta mea Senior; et concedo ad domno Alamanno
et a domno Ierberto et a domno Umberto, archidiachoni, ipsa trilia
cum ipso maliol qui iusta est ipsa trilia de s. Cucufati; et concedo ad domum
s. Cucufati ipso meo directo quod ibi conplantavit, et concedo ad Amalrig
Bels, ipso alodio de ipsa Choma suptus ipsas vineas de Baron; et concedo a
Berido, presbiter, mancusos; et concedo ad Pedro, presbiter, cubo i, et concedo
a neta mea Senior barilio i, quod fuit Darchinbal, et a Iofredus Ato
tona i borela, et concedo ad uxor mea Bonucia, femina, bovo i et somera i
et tona i et cubo i; et concedo ipsas chasas, cum ipso alodio, quod est in
circuitu, ad uxor mea et Iofredus; et de ipsa vacha, ipsa medietatem ad
Iofredus; et de ipso pane et vino, quod Deus derit, a novo veniente, fiant ipsos
debitos persolutos; aliut quod remanet de pane et vino, ad uxor mea, ipsas
ii partes; alia tercia parte pro anima mea et Poncio, gonela i et calcias ii;
et concedo ad uxor mea exadas ii et relia i.
Hactum est hoc factum est istum breve testamentum xii.° kal. aprili, a.°
xiii.° regnante Enrice, rege.
S + m Ariemir, qui istum testamenturri fierit scribere et firmavit et firmare
rogavit; S.+ m Adrover; S + m Poncii.
Petrus, presbiter, qui istum breve testamentum scripsit die et anno quod
supra.
1. ips., Cart.
569. 1044, mayo 10.
"Blanchetus", presbítero, hace donación de una casa, molino y tierra sitos
en "Palacio Auzido" a su hermano Guifredo, igualmente sacerdote, y además
un campo situado en villa "Rafia", con la obligación de pagar al Monasterio
el censo de dos libras de cera y otros servicios.
REGESTA: MAS, Taula, 334; Notes.v, 15-6 (n.° CDLXIX).
Ponemos entre dos + un párrafo que en el manuscrito lleva dos señales espccíalcs, como
para indicar su trasposición.
A. C. A., Cart., f. 56, n.° 205.
In Dei nomine. Ego Blanchetus, presbiter, donator sum tibi fratri meo
Gifredo, presbitero. Certum quidem et manifestum est quia placuit animis
meis, et placet, nullius cogentis imperio nec suadentis ingenio, sed propria
et spontanea hoc elegit mihi cum Deo bona voluntas, ut tibi donationem fe-

— 232 —
cissem de meo alodio, sicuti et facio. Dono namque tibi alodium meum legitime
franchum, quod mihi advenit per donationem patris mei Bonofilii qd.,
domum scilicet cum solario et curte, cum solo et superposito, cum hostiis et
ianuis atque liminaribus, terras denique cultas et incultas, cum arboribus diversi
generis, pratisque et pascuis, unum denique molinum atque molinare
cum capud rego et rego, et subtus rego, et cum omni usibilia molino pertinentia.
Modiatas etiam tres et mediam de vineas cum solos et fundos earum
separatim in quatuor locis positas; et dono tibi unam tonnam et unum cubum,
que sunt in prefata domo. Sunt autem predicta hec omnia in comitatu Barchinon.,
prope Palatio Auzido. Et in alio, loco quem dicunt Vila Rafia vel
ad ipsa Calciata, dono tibi ipsum campum, quem dicunt de Sancio, cum ficulneas
que in eo sunt, pariter et vineas que eidem campo e latere iunguntur.
Advenerunt autem mihi prefata hec omnia per donationem prescripti patris
mei qd., ut suprascriptum est, vel pro qualicumque voce. Habet namque
affrontaciones prescriptum primitus alodium cum prefata domo: de parte orientis
in alodio Mironis, clerici, et in alodio Amelii vel Bonucii sive in Valle Maiore,
de meridie in rivo qui vocatur Rivus Pollens, de occiduo in prefato Rivopullo,
sive in alodio quod fuit qd. Lobatonis, et in alodio Attonis Ermemeri
sive in alodio de filiis qd. Gifredi, de circio in terra s. Petri vel in terra s. Cucuphatis
cenobii, sive in vineas de iam dictis filiis qd. Gifredi. Et ille prenotatus
campus de Sancio, cum iunctas sibi predictas {vineas} affrontat: de
oriente et de meridie in alodio de qd. Scolastica, femina, vel filiorum suorum,
de occiduo in terra s. Crucis sancteque Eulalie sedis Barchinon. vel in medio
Rivo Maiore, de circi in ipso strata Calciata. Quantum iste affrontaciones includunt
vel isti termini ambiunt, sic dono tibi prenotata omnia, totum ab integre,
cum exiis et regressiis earum et cum omnibus suis pertinentiis, ea videlicet
ratione atque eo conventu, ut dum vita mihi comes fuerit teneam et possideam
absque ulla inquietudine; post obitum vero meum solide et libere teneas
et possideas in servitio vel tuicione s. Cucuphatis, sicut et pater meus prefatus
qd. in suo testamento constituit; ac per singulos annos dones pro benefitio
censum libras ii de cera eidem cenobio s. Cucuphatis, pro prescripto,
scilicet, alodio, in quo domus prefata est; et hoc ad diem natalis Domini. Ceteuim
pro prefatas vineas, que sunt ad ipsa Calciata, per singulos annos dones
refectionem omnibus monachis eiusdem cenobii s. Cucuphatis predicti in conmemoracione
anniversarii patris mei predicti, et mei simul memoria, et nullo
modo tibi liceat ommitere ut non ita facias, et hoc ad diem quo erit festivitas
Omnium sanctorum, sed nullus premitatur annus dum vixeris, quo hec a te
nobiliter et honeste non observentur. + Post obitum vero tuum solida et libera
remaneant prefata alodia predicto cenobio s. Cucuphatis, ut liberam, in Dei
nomine, habeant potestatem famulantes eidem cenobio presentes vel omnes
succedentes ea habere et tenere atque in perpetuum possidere.+ Et pro prefata
tonna et cubo infra xv dies quo ego mortuus fuero habeas datos ii manchusos
de auro receptibiles monachis prefati cenobii in caritate pro anima mea. Si
quis autem cuiuscumque persone homo contra hanc cartam donationis venerit
pro inrumpendum, aut eam inquietare temptaverit, non hoc valeat vendicare,
sed componat in duplo cum sua melioracione prefata alodia, et in antea hec
donatio firma et stabilis permaneat et semper inconvulsa.
Facta carta donacionis vi.° idus may, a.° xiii.° regni Henrici, regis.

— 233 —
BLANCHETUS, sacer, ss., qui hanc cartam feci scribere donacionis et testibus
firmari rogavi; S+m Bernardi Vives; S + m Bonifilii Olibani; S+m Bonofilii
Guitardi; S + m Remundi Sendredi.
GUIFREDUS, sacer et monachus, qui hanc cartam donacionis scripsit, cum
litteras superpositas in verso xiii et sub ss. die et notato tempore.
570. 1044, mayo 26.
Bonucia, viuda de Argemiro, cumpliendo la voluntad de su esposo, entrega al
Monasterio una pieza de tierra sita en Gallechs.
REGESTA : MAS, Notcs, v, 16 (n.° CDLXX).
A. C. A., Cart., f. 376, n. 1085.
In nomine Domini. Ego Bonucia, femina. Manifestum est enim quia placuit
animis meis, et placet, nullus quoque ingenio nec suadentis inperio, sed l
propria expontanea michi hoc elegit cum Deo bona voluntas, ut cartam donacionis
vel esugurationis feciset ad Deum et ad domum s. Cucufati cenobio
propter Deum e remedium anime mee et de viro meo Ariemirus qd. de pecia i
de terra, et ipsa trilia, cum illorum arboribus de universis ieneris, qui ibi sunt
fundatis, et propter hoc facio que mihi dixit viro meo Ariemir in suum secreto
que ipsia terram iam dicta de domum s. Cucufati fuerat, et est, et ille michi
dixit quod ego tenuisset in diebus vite mee et post obitum meum derelinquisset
ad domum s. Cucufati cenobii; et propter hoc quod Deus misertus siat anima
sua et mea et s. Cucufati non siat contrarius, sic fecit ista exuguratione vel
donatione. Et est hec omnia iam dicta in chomitatum Barch., in Vallense, infra
termine de s. Maria de Galecus. Et afrontat ec omnia suprascripta: de parte
orient in ipso torrent, qui discurrit per tempus pluviarum, de meridie in alodio
de s. Cucufati cenobii, de occiduo in terra de filiis de Ciliardos, qd., de cerci in
terra et vineas de s. Michaelis. Quantum infra istas iiii. afrontaciones includunt,
sic dono et exuguro et derelinquit ad domum s. Cucufati cenobii, ab integrum,
cum exios vel regressios earum. Quod si ego donatrice, ad ullusque
homo vel femina, qui contra anc ista donacione vel exuguratione venerit pro
inrumpendum, non hoc valeat vendicare, set componat a componamus ad donaum
s. Cucufati vel ad suos servientes in duplo cum omne suam inmelioratione,
et in antea ista donacione vel exuguratione firma permaneat omnique tempore.
Facta ista donatione vel exuguratione vii. kal. iunii, a.° xiii.° regnante
Enrice, rege.
S + m Bonucia, f emina, que ista donacione vel exuguracione f ecit et firmavit
et firmare rogavit; S + m Guadamirus; S+m Mirone; S + m Facuci Mir;
S + m Guitardus; S + m Geri{ber}to Falcucio; S + m Oliba Lopardd, nos
sumus auditores vel firmatores.
S + m Petrus, presbiter, qui ista donacione vel exuguracione scripsit ss.
die et ano quod supra.
1. coet, Cart.

— 234 —
571. 1044, agosto 4.
Conveniencia entrc el abad Guitart y Bernardo Olger, en virtud de la cual el
Monasterio entrega como feudo a Bernardo la tierra qee se halla junto a
la Calzada, desde Calaf al mar, pagando un mancuso y reservándose el
Monasterio sucessores. dos yugadas de tierra, todo bajo el señorio del abad y de sus
A. C. A., Monacales, perg. San Cugat, n.° 232 (ol. 369). Orig.
Hec est convenientia dommum Guitardum, abbatem s. Cucuphatis cenobii
et Bernardum Odgarii, acta. Donat namque predictus abbas Bernardo Odgarii
et posteritati eius ipsa terra, que est subtus ipsa Calciata, quomodo scriptum
est in ipsa evacuat[ione] que fecit predictus || Bernardus, vel sicut piduavit
Ermessindis, comitissa, et Guislibertus episcopus et Bernardus Sedredi, scilicet,
sicut demonstravit signe et note usque in ipso torrent ubi est caracter in
saxum et ascendit per ipsum colle, qui est subtus ipsa Muga et per || vadit
usque ad sumitatem montis Calaph, et sic desdendit in usque ipsum mare, et
sic vadit per ipsum reger usque ad supra dictam Calciatam. Hec omnia donat
supradictus Guitardus predicto Bernardo in tali conventu per fevum, ut teneat
hec || omnia supradicta in servicio s. Cucuphatis per manum eius {hac} successorum
omnium eius abbatum, videlicet, et ut predictus abbas teneat in supradicta
terra dominicaturam duas pariliatas obtimas cum decima que de eis
exierit in loco quo ipse elege || rit, ipse et omnes successores sibi in perpetuum,
et hec omnia exceptus supradictas pariliatas teneat Bernardus in servicio predicti
abbatis et omnium successorum eius et preterea donet per unumquemque
annum mancusum unum per festam sancti || Cucuphatis in ipso cenobio, in
tali ratione ut teneat Raimundus Ysimberti ipsam medietatem de ipsa terra supradicta
cum omnia que inde debent exire ad seniorem per manum predicti,
Bernardi et de omni posteritate eius ipse et || omnes successores eius, scilicet,
de ipso Puio qui ante Venrel, sicut vadit per ipsum Reger usque in ipsa Calciata,
et de ipso Puio predicto, sicut vadit per ipsa serra, usque ad ipsam Mugam.
De ista que infra istos terminos sunt, teneat predic || tus Raimundus
ipsam medietatem, sicut supra dictum est. Et si infra predictos terminos quos
tenet Bernardus fecerit quisque aliquam fortezam, faciat fidelitatem predictus
Bernardus et omnis posteritas eius ad sanctum Cucuphatem et ad omnes abbates
|| qui illic fuerint, et ipsi qui eam tenuerint. Et si infra predictos terminos
quos Raimundus tenuerit fecerit aliquis aliquam fortezam, faciat Raimunduss
et omnis posteritas eius fidelitatem ad Bernardum et ad omnem posteritatem
eius, || salva fidelitate sancti Cucijphati. Et sicut superius scriptum est, sic teneat
Bernardus predictus et omnis posteritas eius sine engan de predicto Bernard
et de omni posteritate eius et sicut superius scriptum est de Raimundo et
de successoribus eius || sic permaneat omni tempore, salva fidelitate s. Cucuphati
et omnium abbatum eius ; et sicut superius scriptum est, sic permaneat
sine engan s. Cucuphati et omnium ahbatum sibimet succedentium et sine engan
de Bernard et de omni posteritate eius || et sine engan de Reimundo et de omni
posteritate eius. Et hoc fuit factum in presentia de Bonifilio Guillelmo et de
Mironi Daco et de Miro clerica et de Raimundo Ysimberto et de Mir Oldemar
et cuncte Congregacionis || sancti Cucuphatis.

— 235 —
Facta est conveniencia ii.° non. augusti, annu xiiii." regni Aenrici, regis.
Guitardus, gratia Dei abba; Raimundus, monachus; Guifredus, monachus;
Sendredus, monachus; Guillelmus, clericus; || Iohannes, monachus; Raimundus,
monachus: isti sunt subscriptores.
PETRUS, subdiaconus, qui hec fideliter transtulit.
572. 1044, octubre 10.
Publicación sacramental del testamento de Ricolfo, jurado en el altar de San
Juan de Mollet.
REGESTA: MAS, Notcs, v, 17 (n.° CDLXXI).
A. C. A., Cart., f. 359, n." 1047.
Condicciones sacramentorum ad quarum ex ordinacione residebat saeerdote
Suniarii et iudice Mironi, in presencia Onofredi Riculfi et Reimundi Riculfi,
utrique fratres, et Vivane Poncii et Reimundi Agelani et Bernarni Guilelmi
et Bernardi Orucii et Amadi Guilelmi et Guilelmi Audegarii et aliorum multorum
omnium quorum nomina longum fuit scribere. Testificant testes prolati
quas proferunt is nominibus, id sunt: domno Guitardo, gratia Dei abba cenobio
s. Cucuphati, et Guidone et Berengario et Bonefilii Orucio et Ermetructe, femina,
in faciem de supradicto sacerdote vel iudice ad conprobandam causam
elemosinariam de qd. Riculfi. Et hec sunt nomina testum qui hoc testificant,
sicuti et iurant, id est: Oliba et Godmar, que vocant Godal et Guanalgude et
Petro, iurati autem dicimus "in primis per, Deum vivum et verum et per altare
consecratum s. Iohannis cuius altario fundatum est in ecclesiam s. Vincenti, in
comitatum Barch., in Vallense, in loco vocitato Moledo, supra cuius sacrosancto
altario as condiciones manibus nostris continemus, vel iurando contagimus,
quia nos suprascripti testes bene in veritate sapemus, de presente eramus,
occulis nostris vidimus et aures nostras audivimus ad ea ora quando iacebat
qd. Riculfi in ipsa egritudine unde obiit, sic nos videntes et audientes, commendavit
vel iniuxit suam elemosinam ad istos suos elemosinarios supranominatos
et precepit illis et dixit, ut, si de ipsa egritudine aut in alia, mors illi
adveniset, sicut et fecit, antequam alium testamentum feciset, plenam potestatem
abuisent suprascripti sui elemosinarii facultatem suam ad distribuere, sicut
ille ad eos iniuxit atque commendavit, propter Deum et remedium anime
sue. In primis concessit ad domum s. Cucuphati cenobii ipsum suum alaudem,
id sunt terras et vineas, cultas et ermas, quod abebat infra terminos de Plegamanus,
iusta rio de Calidas. Et afrontat suprascripto alode: a parte orientis
in alode suprascripto cenobio vel in ipsa strada, de meridie in Petra Fita et in
alode s. Cucufati, de occiduo in rio de Calidis, de circi in alode qui fuit de
Borrelo, qui est qd. Et concessit ad s. Adziscli, martir, qui est in villa Litoris,
ipsum suum alaudem qui fuit de Bonarig, id sunt: casas et curtes et terras,
cum vineas et arbores qui infra sunt, et ipsa trilia, totum ab integre, et pecias
de terra quod ille emit de Bonefilis Orucio, iusta terra de Bonarig, et pecia i
de terra cum vinea, qui est super ipsa mansione de Gelmir. Et in alio loco
pecia i de terra que est iusta terra de Cocelmi, in eo modo, ut teneat presbiter,

— 236 —
qui cantet ecclesiam s. Aziscli per manu Guidone, filio suo, et filio suo Guidone
faciat decantare ipsam ecclesiam s. Aziscli iugiter in secula per unam quemque
ebdomada, feria ii. a ; idem dies lunis sacrifitium offerat pro anima sua. Et ipsa
sua mula lora meliora, ad s. Aziscli per dedicatione, et concessit ad presbiter
qui tenuerit eclesiam s. Martini de Fertegacio pecia i de terra cum ipsa mansiuncula
qui ibidem est, propter Deum et remedium anime sue, sine blandimentum
de ullumque ominem vel vikario, ut omne tempus roget Deum pro eo.
Et concessit ad opera s. Crucis sancteque Eulalie e[u]ga i. Et concessit ad filio
suo Guidone ipsos suos domos in quo ille habitabat in villa Litoris cum | f. 360
ecclesiam {s.} Adziscli, cum terras et vineas, casas et curtes, solos et superpositos,
hostios et ianuas et foveas et omnes arbores, qui infra sunt. Afrontat
suprascripta omnia: a parte orientis in alaude de Remundi Gaufredi et de filiis
Remundi Bela, qui est qd., de meridie in ipsa strada vel in alode qui fuit de
Bonarig qd. et ascendit usque in ipsa serra in alode vadat s. Crucis sancteque
Eulalie, de occiduo in ipsa strada, qui vadit per ipsa coma et pervadit ad s. Cucuphati,
de circii in ipsa cruce et in villa Rodalli. Quantum abebat in suprascriptas
affrontaciones. sic concessit ad filio suo Guidone. Et concessit ad Oliba
de Buada pecia i de terra, cum ipso domo, qui ibidem est, et pecia i de trilia
et arbores qui infra sunt infra termines Palacio Salatani. Affrontat: de parte
orientis in riunculo de Macneries, de meridie in terra Guidone vel in ipsa
strada, qui vadit ad ipsa ecclesiam, de occiduo in terra de Amaligecio, de circii
in terra de Amalrigecio et in rio de Macaperes. Et concessit ad Bonefilio Oruejo
modiatas ii de terra, cum vineas que ibidem sunt fundatas, qui sunt ad ipso
Collo. Et concessit ad Riculfus, filio suo, ipso suo alode; qui est in villa Litoris,
id sunt: terras et vineas, cultas et ermas, et omnes arbores qui infra sunt,
cum casas, solos et superpositos et ostios et ianuas et foveas, qui ibidem sunt.
Affrontat: a parte orientis in ipsa strada, qui pergit ads. Stefani, sive in ipsa
via qui vadit a Barch., de meridie in alode de Guanalgod, de occiduo in alode
s. Cucufati et s. Crucis sancteque Eulalie, de circii in alode, qui fuit de Bonarig
sive i[n] strada qui pergit ad s. Stephani, subtus ipsa Fonte. Et in alio loco
concessit ad Rihulfus, filio suo, et ad sorore sua Ingilsendi ipsum suum alodem
quod habebat in Castelone, id sunt: terras et vineas, cultas et ermas, mulino,
molendinario, cum rego et caputreg, pratis, pasquis, aquisductis et reductis,
cum casas et curtis, solos et superpositos et ostios et ianuas et foveas et omnes
arbores, qui infra sunt, exceptus ipso alodio quod dedit a filio suo Guidone ad
diem nuptiarum quod ille ipso die tenebat. Afrontat suprascripto alode quod
concessit a filio suo Rihulfi et sorori sue Ingilsendis: a parte orientis in rio de
Calidas, de meridie in alode de Guidone, de occiduo in rio de Macaneres, de
circii in Montemaiore. Et concessit ad uxor sua ipsum sum alodem quod abebat
infra termines de Nisiano sive de Gramendo, id sunt: terras et vineas,
casas et curtis, solos et superpositos et omnem ienere arborum qui infra sunt,
simul cum ipsa turre, cum solario. Et concessit ad uxor sua ipsum suum alodem
quod abebat infra termines de Galegs et de Moled. id sunt: terras et
vineas, casas, curtes, solos et superpositos, et trilias et pratis et aquis et omnis
genere arborum, que infra sunt, totum ab integre. Et concessit a filio suo Mirone
ipsa sua mansione cum ipso solario de Kanalilias, cum terras et vineas
que sunt in cirquitum. Affrontat predicta omnia: de orientis in ipso torrent,
de meridie in ipsa strada publica, de circii in ipso feo de Barberan. Quantum

— 237 —
infra istas afrontaciones includunt, sic concessit ad suprascripto filio suo Mirone,
terras et vineas, casas, solos et superpositos, totum ab integre. Et concessit
ad filia sua Adalez ipsum suum alaude, quod remanet infra termines de
Canaliles et de s. Perpetua, id sunt: terras et vineas, cultum et ermum, et
arbores, qui infra sunt, simul cum ipsas aquas qui ibidem sunt et casas curtes
| solos et superpositos, totum ab integrum, exceptus ipsum quod | f. 360 v
concesit ad filio suo Mirone et ipsum quod donavit ad filia sua [A]tares. Et
concesit ipsum suum alode, quod abebat ad ipsa Ruvira, a filia sua Atares, id
sunt: terras et vineas, cultum et ermum, simul cum ipso alode de Canaliles,
et pareliata i de terra cum ipsa Font et prato quod ille eam dedit quando illam
sponsavit, infra termines de Palacio Fisco et villa Litoris. Et ipsum suum alodem,
qui fuit de ienitores suos, sive per comparacione, quod abebat in Pertegacio
concessit ad filios et ad filias suas equaliter. Et concessit ad uxor sua
ipsa sua mula Ollovara. Et concessit ad seniori suo domno Guitardo, abba,
egua i; et infra Berenguer et Bonefilio Orucio, alia; et infra Guidone et uxor
sua, alia; et pulina i pro anima sua; et de suum panem et vinum concessit ipsa
medietate pro anima sua, alia medietate a uxor sua, cum filiis suis et filias. Et
concessit ad uxor sua parilios ii de boves meliores; alias, quod remanebant,
pro anima sua. Et de ipsas suas oves ipsa medietate pro anima sua alia medietate
ad uxor sua cum filiis suis et filias. Et de volatilia, similiter; et de ipsas
tonnas de Pertegacio, ii meliores pro anima sua. Et concessit ad Sinulfo, filio
suo, tonna i, qui est in mansione de Oliba; et alia, qui est in Pertegacio et
hube i; et concesit a filia sua Atares noska i et i crozadoros de auro in computo
de uncias x in eorum valente; et alia nosca de auro pro anima sua. Et concessit
ipsum suum auro quod ille abebat vel abere debebat pro anima sua. Et
concessit a filio suo, filium Berengarii, mancoso i. Et ad filio suo, filium de
Ganalgod, alio mancoso. Et ipsos mancos{os} ii de auro, quod debet Riholfo,
filio suo, concessit pro anima sua. Et ipsa bascula qui habebat in villa Litoris,
maiore vel minore, et de ferramenta, ad filio suo Guidone, et in Canaliles similiter
ad Mirone; et in Nisino et in Gramenedo, ad uxor sua; et in Palacio,
similiter ad Riolfio et ad Ilgisindis. Et concessit ipsa sua muleta nigra pro
anima sua. Et concessit duos drapos de lana et lino, gonelas et pelicias et vestimenta
siricia, a filia sua Atares, in computo de x uncias de auro in eorum valente
quod ille eam convenit. Et ipso suo lano uicio concessit ad uxor sua. Et
concessit ipsa sua kallera et sartagine pro anima sua. Et cum hec omnia ordinavit,
adhuc loquela plena et memoria integra; et postea sic obiit de hoc seculo
in mense octuber, ubi odie sumus. Et nos suprascripti Gitardus, abba, et Guidone
et Berengario et Bonefilii Orucio et Ermetruit, femina, que sumus elemosinarii,
sic iuramus in Deum et propter Deum quia quantum isti testes testificaverunt
in istum iuditium verum est, et nulla fraus nec malo ingenio ihc in
ipsa non est, set secundum voluntatem supradicto conditore est factus vel
editus, et ea que scimus recte et veraciter testificamus atque iuramus per
superadnixum iuramentum in Domino.
Late condiciones predicte vi.° id. oct., a.° xiiii. regnante Enrici, rege.
Witardus, gratia Dei abba, ss.; S + m Guidone; S + m Berengario; S + m
Bonefilio, levita; S + m Ermetruit, femina, nos elemosinarii sumus; S + m Oliba;
S + m Godmar, que vocant Godal; S.+ m Guanalgod; S + m Petro, nos
testes sumus et hunc iuramentum iuramus; S + m Onofredi Riculfi; S + m Rei-

- 238 -
mundi Richulfi ; S + m Vivane Poncii; S + m Remundi Agelani; S + m Remundi
At; S + m Bernardi Guilelmi; S + m Bernardi Orucio; S + m Amadi
Guilelmi; S + m Guilelmi Audegarii; Ss. Suniario, sacer; X Mirone, iudice.
Ss. SUNIARIUS, sacer, qui has conditione scripsit et sub ss. cripsit die et
anno quod supra.
573. 1044, octubre 20.
Amalrico otorga a San Cugat un alodio sito en el castillo de Cervelló, menos
el derecho de su cuñada.
REGESTA: MAS, Notcs, v, 17-8 (n.° CDLXXII).
A. C. A., Cart., f. 227, n. 713.
In nomine Domini. Ego Amalricus, donator sum Domino Deo et s. martiri
Cucufato alodium meum proprium. Manifestum est enim quia nullius coegentis
ac suadentis imperio, sed propria hac spontanea voluntate, dono meum alodium
predicto martiri, id sunt, casas, casalibus, ortis, ortalibus, arbores diversi
generis, cultum vel eremum et unam semodiatam de vinea vel quicquid dici
vel nominari potest. Est hec omnia in terminio castri Cervilionis; et afrontat:
de oriente in terra s. Cucuphati sive in trilia eiusdem, sive in olivaria que ibidem
est, de meridie in vineas de Alaman Ug sive de Guitard Suier, de occiduo
in vineas de me donatore, sive in vinea de Oliba, de circio in ipso rio de Cervelio.
Quantum infra istas afrontaciones includunt, sic dono prefato martiri,
totum ab integrum, exceptus ipso directo de mea cognata. Predicta autem
omnia de meo iure in eius trado dominio et potestate, a proprio. Quod si ego
donator, aut ullus homo utriusque sexus, contra hanc donacionem venero, aut
venerit pro inrumpendum, non hoc valeam, aut valeant vendicare, sed componam,
aut componat hec in duplo cum omni sua melioracione et in antea donacio
hec firma et stabilis permaneat omni tempore.
Facta est hec carta donacionis xiii. kal. nov., a. xiiiim. regni Henrici,
regis.
S + m Amalrici, qui hanc donacionem feci et firmavi et firmare rogavi;
S+m Guitardi Suniarii; S + m Borelli Estrader; S + m Guadall Guigoni;
S + m Mironis Comdal.
S + m Remundi, monachi, qui hanc cartam scripsi et ss. cum litteras damnalas
in versu ii. et superpositas in iiii. ubi dicit i semodiatam de vinea et
in versu vii.° ubi dicit de Oliba.

— 239 -
574. 1044, diciembre 28.
El obispo de Barcelona (1035-62) permuta con el abad Guitart unos terrenos
y viñedos separados cn cuatro partes, sitos en Sarriá, por otras tierras situadas
en el mismo término y una pieza junto al mar.
REGESTA : BALARI, Orígcncs, 541. — CARRERAS, Notas Sarriá, 10; La Ciutat, nota 807.
SAGARRA, S. V. dc Sarriá, u. — MAS, Notcs, v, 18 (n.° CDLXXIII).
A. C. A., Cart., f. 282, n.° 873.
In nomine Domini. Ego Guislibertus, gratia Dei s. Sedis Barchinonensis
episcopus, cum assensu clericorum s. Crucis, comutatores sumus vobis dompno
Guitardo abbati cenobio s. Cucuphatis cum cuncta congregacione monachorum
tibi comisse. Manifestum est enim quia convenit inter nos ut comutacionem
fecissemus de aliquid de proprietate nostre matris ecclesie sicuti et facimus.
Donamus namque in vestra comutacione terras et vineas separatas in quatuor
locos, qui sunt in comitatu Barch., in terminio de Serria. Et affrontat una pecia
de terra: de oriente in ipso rio, et de meridie in vestra terra de s. Cucuphati
vel heredum vestrorum, de occiduo in ipso torrente, de circio in ipsa strata
publica. Et alia pecia de terra affrontat: de orientis in terra s. Cucuphati, de
meridie similiter, de occiduo in ipso torrente, de circio in terra s. Cucuphati.
Et in alio loco a Truliols modiata i de terra cum vinea qui ibi est fundata. Et
affrontat de iiii. or partes in vineas de s. Cucuphati. Et item semodiata i de terra
qui est de s. Vincencii. Et affrontat de iiii. or partes in terras et vineas s. Cucuphatis
predicti. Quantum inter istas affrontaciones includunt, sic comutamus
vobis predictas terras et vineas cum illorum affrontaciones, propter alias vestras
terras quod nos in nostra comutacione accipimus, unam videlicet peciam
ad ipsum mare, id est, modiata i de terra et amplius. Et in alio loco, in Serria
modiatas ii et media de terra quod nos in nostra comutacione accepimus, simul
cum ipsa pecia de ipso heremo, qui est ultra ipso rio sicut in nostra resonat
scriptura quod vos nobis fecistis. De ipsas autem terras et vineas de iii modiatas
cum exiis et regressiis earum ipsum decimum similiter comutamus vobis
pro ipsa decima de ipsa terra qui est ad ipsum mare. Et est manifestum. Predicta
vero hec omnia in vestro tradimus dominio et potestate, a proprio, ut
faciatis ex eo sicut de aliis alodibus s. Cucuphatis predicti. Quod si nos comutatores
aut aliquis ex successoribus nostris qui contra hanc istam kartam comutacionis
venerimus aut venerit ad inrumpendum, non hoc valeamus aut
valeat vendicare, sed componamus aut componat vobis in quadruplum cum
omnem suam imelioracionem cum exiis et regressiis earum, et in antea ista
karta comutacionis firma et stabilis permaneat modo vel omnique tempore.
Actum est hoc v.° kal. ianuarii, a.° xiiii.° regni Aenrici, regis.
+ Guislibertus, gratia Dei episcopus, + ; S + m Ellemar, sacer; S + m Compan,
levita; S + m Guilelmi, presbiteri; S + m Stephanus, levita; S + m Guilielmus,
presbiter; S + m Gaucefredus, sacer; S + m Geralli, levite; S + m Trasuer,
presbiter; S + m Miro, presbiter; S + m Boniparus, presbiter.
VIF[R]EDUS, monachus vel presbiter, qui ista karta comutacionis rogitus
scripsi, cum litteras superpositas in v.° titulo et rasas literas in vi.° verso sub
ss. die annoque prefixo.