17.06.2013 Views

Vi : iisoz il S !> 1 - Corpusnebrissense

Vi : iisoz il S !> 1 - Corpusnebrissense

Vi : iisoz il S !> 1 - Corpusnebrissense

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

•.SV.<br />

<strong>Vi</strong><br />

: <strong>iisoz</strong><br />

<strong>il</strong> S !> 1<br />

л<br />

<strong>il</strong>-<br />

tic-


2, ¿*


S A'PIËNTVM DI­<br />

CTA V À F II E ET ÁCVTIS-;<br />

SÌMB CVM GLOSEMÄTE<br />

Ácílíf Antoni) Nebríííeníts<br />

пиле dctiUo Yècogniu &<br />

tmeitdtiíi. •' "<strong>Vi</strong><br />

ínsedibus Aclfj Antoni] NebníTenfís-<br />

Anna i577'


SAPIENTVM DICTA ^ VA:.<br />

FRE ET ACVT1SSIME •'•'<br />

CVM GL OS EM ATE A EL II<br />

AntontjNebrìjfmfìS-.nuncdcìUio /<br />

ncogniucr cmaiiAU*<br />

Prologs ad cundcm^<br />

Yth agoras <strong>il</strong>k Sami'Spatëf arri<br />

plifsimexuius fuit magnum m<br />

ftudio fapientix nomen > curri<br />

Phliunta vcnificttinterrcgatus<br />

aLeonte Phliafi'orum tyranó<br />

quemfeefïè profìteretur:phìlo<br />

fophus,inqui't, Ami. Is enim cum vidercr, alios<br />

eiufdem rei frudiofos maxima quada" arrogan<br />

ciafapientiç fapicntes appellari : quod intelli<br />

H YthttgorM,Nncfdrchif<strong>il</strong>ÌKf : fìtte ( M aîij pu'i<br />

Ut)Snrmici.S.imiu^cx Sdmo infuU loni£ dtfy<br />

vrbe eiufdem nominis, cfterdk Samos Thru<br />

cïe.Mtignum nomen,quippe qui ph<strong>il</strong>ofophiatit<br />

que dicituritdica primus injlituit. Phîiunttt,<br />

ì>bliut.mtis. vrbs ejl SicionU in-Acdk : yn&ç<br />

pojfcfiiuum cfl,phlkftM.d.um. Ciccro.bi de Iw Vytbp<br />

gone pcregritutionc loquitur: Vbliuntis nbis O' Vhlkfij fermât<br />

ms cm L tonte kéiti meminiUdem tmm Cicero in epiftoliï ait<br />

r • . . At Atticum


. , „­ ­ PROLOGVS.<br />

getat {ohm fòèun? eo nVtTÌmecenTeh*dÌbti'^<br />

fc ncnfophon,hoc efrfapientérn : fed;phj'!ofo<br />

phumjtd eft amatprem fapicnti^yhpneftioii<br />

vocabulo ptaedicau/É Omncs igitm > qui ante<br />

<strong>il</strong>luni fapienriaeftudio incubtrarunt : foplii'j6C<br />

p o ft i 11 u ni p hi lofo p Iri a p pel ! ati fu n t. Fueru n t<br />

autem anteT ,ythagorarncompìùrcs,5(. habiti<br />

fun-t-fapicntes: fed quos G «eia iae%at prope<br />

omnium cpnfenfù mere fepterrì Tliàks Mi'l^<br />

fÌus,Solon Salaniinius. Ch<strong>il</strong>o Làc'é'daitloni'u^<br />

:Pittaccis Mttylcnaeus.Bi'as'-Prienn'^Gcc^a<br />

JusLjndi'usjPcriader Cerini jims^fé^pti funt<br />

,autem appellati fapieresrquod airn a"do!efcen<br />

it.eslonjj l'aduni reti'sa pifeatoribus; cmjfT;ni:<br />

Atthim À VhiimteVhliunitim.i.uhi. dcéuxitdndhgkdeccptutj<br />

"qùòddbOpunfe OpUntiu^dSipunte Sipuntmdicitur.Scdmcjnt<br />

£№,Ando.gÌA decepit; fed hoc continuo correximm. Apulcius in<br />

'dpclogkjmUm inquit Thajìum,


PRO LOG VS. 5<br />

lefTefcpmtcr<strong>il</strong>los de tripode aureo cam pifcib*<br />

eJucro exorta contennemon antea inter eoa<br />

,onuem't : quam cft Ddphos mi (Turn: rcfpen/:<br />

i :mc]} ab Apolhne-<br />

Eh tripode ex Phceb-o quxris M<strong>il</strong>efia pubes.<br />

Jrluic tripode addico, cuius (api-Scia prima eft,<br />

Dant ergo Thaleu'jThaies <strong>il</strong>ium ah'j dat: aiqj,<br />

.alius alrj :donccad Soloncm ver» turn effoqui<br />

Dcum erTeprimum fapicntia afla'cns <strong>il</strong>ium<br />

Ddphos mifit. Sunt qui AnacharfimScyt,a-;<br />

.Mifpncm £heijacum. : I^pimcn idi Cretcnfem<br />

Pherecydem Syrum5inter fept: fuperiòrcs an<br />

numerare veline &t hi quidem omnès appella<br />

ti in primis fapientes florucrunt circa olynv,<br />

mftct.Tripode lurcojd eft tripode me fi ex Mro.Contentiotvtru<br />

adokfceimbui m pifcxtoribuf ecdcrct.Conucnìtyd eft concordi*<br />

fatici, cft.Dclpbosyvrbem Vhocidk


; : PROLOGVS.'<br />

piada quinquagefimam: hoc eft, ante Ulàt?th<br />

Chriftianam anno circiter fexcentefimo. Phf><br />

lofophiac vero duo principia fuere : alterum*<br />

quod ab Anaximandrojalterum, quod a<br />

thagora,fluxit.Anaxymandri Thales M<strong>il</strong>e<br />

fius pra:ceptor fuit,Pythagor» vero Pherecy/<br />

des Syrus. AppellatamcBe<strong>il</strong><strong>il</strong>lud Ph<strong>il</strong>ofophig<br />

genus lonfcum, quod Thales fuerit ex Ionia?<br />

liocautemitalicurn,quod<strong>il</strong>h'us autor Pythz/<br />

goras in Italia plurimum fit ph<strong>il</strong>ofophatus.<br />

Érit igi'tur operis noftri liber primus deijs,<br />

ttdmodm in ium ntd dicemut.Mifonem-.hunc pro Veridndro po<br />

nit.Fl.Uo in Vrothdgord. Epimcnidcm. Lemdriut hunc pro Clep<br />

buio ponit.vherecyi'.m-M KermippmScd de his fuo loco. Olym<br />

piddd quinqudgejinwn} hoc cfl ante fxlutem Chri&iawn anna<br />

circiter[схсШерто.Шт tcjtc Eufcbio Chri&M predicare on<br />

•fm eft annofcemdo ducetejìmx fecmids olympiddis,qui funi dnt<br />

moóimgcntifzx-.vmctiii]; olympiddì qudtuor dnnis diflrikutis.TÀ<br />

c~l& funfyutem olympiads db olympid > qui locus efi dpud Pifdsn<br />

tìidìs frbS in Achdù,t>bi totiui Grecie confenfu: qudrto quoque<br />

мпо ludi olimpici cclcbrdbdntur : dtq; in quinq- iUis nomindtifite<br />

mis ludisjhoc eft pdleftrdycurfujifco^ccejlibii^pdticrdtìo^iào!!<br />

rcs coroiid donati olympionic£ dt<strong>il</strong>i funt.Vhibfophise. Ad ordii<br />

Hem opcris dceedìf.iwn cum fuperiorcs nidecim homines fenfdti<br />

pro loco zr tempore fententidt firn pdjìim ejfuderint: faditfe<br />

foiduMtinduMfchoto jlusfettatlQnìcmfctliect &ЫЫпи


qUi proprie fapienfes appellante^. Sccundqs<br />

de ph<strong>il</strong>ofophislon-icac ph<strong>il</strong>ofbphiae • Tentiti*<br />

de itaikat ph<strong>il</strong>ofophiae autoribusjnon omni/<br />

bus quidern.fed de <strong>il</strong>lis tantuirijqin antiquiia»<br />

tis maiefiatem óbtinent,<br />

N1« db 'kntiiminiroThdcHmìkjì)dU^oYcphìlofophu\Oì<br />

HÌCA incepìf.quonUm v!sr%cwitMiktifucrit; M<strong>il</strong>ctMc№w(.*t<br />

4ìximui) cintiti efi Ionie : k Tythagord vero phtlofcphk Italie*<br />

imwn jumpjìt^uivtlittdpdtrid pojl Itiftrctidm Acgfytmjyp<br />

riatti<br />

tCrctm,Crot onmjn Itdim *enti:4tqi Itdis fcg« dedit.Bt<br />

cani iifcipulis trecctis rcmpubUcdniAimint&rmt fOb cdfomd,<br />

^u$\6\-£ciiAtifì?crdtuàiciw%<br />

A 4 Théla


' DICTA S'ÀPIENTVM.<br />

M<strong>il</strong>t ANT ONU NEBRIS,<br />

SENSIS IN V AFRE DI/<br />

- . crafapjentifm,h'berprtnius<br />

incipitur*<br />

THALES MILESIVS.<br />

IH ALES primus ex numero<br />

feptcm fapiêtum patre Examyo<br />

waSs. -.L-awlt & macre Globulina genitus pa/<br />

crianvhabaitPhceniciamrpoftea,<br />

jjVcrò cim's M<strong>il</strong>eiï afçriptus eûivï<br />

\xitcj5 annos non agi ri ta;Hfc curii<br />

perfcueraffet cxlebsinepotem ex forore fibi iiy<br />

lium adoptauit-<br />

Udlcf primut.in ordine dignitdtis-quomcireUquis cmni<br />

bus in fapiqitU ejl db Apolline prddtM, ndin qui dicati<br />

:tur fcptem fdpientcs,çontcporaneifutrwit;vt diximm.<br />

Vdtre Exdtnyo & mdtre Cleobulitu: qui Vhccnkum nob<strong>il</strong>itimi db<br />

Agenore genm ducebdnt.Vdtridm Phoenicidnr.fcd pofted exVhœ<br />

nice profeàm in lonìdm cittìs Mikti afcriptm eft-.qudnqudtn fuct<br />

tint,qui dixerunt, futffe iniigendm nob<strong>il</strong>i genere.Ex ddminiftrd<br />

tiont deinde nipuh.fe di contempldtionem rerum ndturulium<br />

trdnliuht.CœlcbsJdcft non duxijfet \>xorcm,quiddm vxorem du<br />

xifft dtquc fdium iftmn procredfjc putdnt.<strong>Vi</strong>xitq; dnncs nondgin<br />

1d,iUtorcSofKnte;Apollcdorus3ditodc oftoginU vixif[c,fcribit.<br />

DHcmt


DICT A SAPIENTVM. j<br />

' • ]lim fcnvcntra* flint.<br />

paceret vxorerrwriater (badebàt ephéb'o'<br />

Nondum cift tépus,ait:pi?ft modo tfpus ei it<br />

inftabàtrurfusjcumiamfofctacfra iuuerus',<br />

Qjrid mnii\grànda!uoertconiugc,dixjr,op'?<br />

Scitanti' cur non nac'osgcneraueritrmquj'rj -<br />

Menunquarn potuit flettere talis amor.<br />

Etfophr'a» itudi'um quidam exprobrauerat <strong>il</strong>li<br />

fgnaum;quia ni! vr<strong>il</strong>itan's habet;<br />

Sydera cune cadi circuh(picit:arq?ab ami'ds<br />

Ducerci vxorem.LdertÌMi>rgentì,mquit3mdÌrìvt fe matrimoni<br />

rinculi* dflringcref.ddbuc intempefeitium eff: dixit, emenfd fere<br />

iuimtdxum fìbi i\\d dcriut infìftekef.idm j itiquitjnttmpeftiuuat<br />

'ejl.Cenfetigitur fhiiefyfdpiaiti fxorem nonefjeduccndam.<br />

V>ùceret, li ejl vt ducer ef.ndm coniuncìió plerwtq; fubtrdhitur<br />

• verbo fubiiin<strong>il</strong>iuo-M \uuendlis.Grxscului efuriens ad cóltiiufferis<br />

ibitjdeft fi iaffcm.ls\iter:CUobulind,rt diximmxphebo-.im pu<br />

1 h:ri,quonid Ephebos Grscèefì pubessZT Ephcbid pubertM.-Vcjh<br />

modo:pofied,V efieompofìtio ex przpofìticne O dduerbio : H<br />

Ouidiiis.iiMctd.Poftmodoqui rdptd longum cum coniuge bel<strong>il</strong>i<br />

'dttulit. Acid, id efl cxdft.i cr pr£tie/} iUud thdlfi M<strong>il</strong>efij diirèufumjibipropter^fdpientkììi.<br />

A 5 Cui


DICTA SÀPIENTVW.<br />

Qpaereddenda forentrpauca talenta petit:<br />

Vnde fubarrauit M<strong>il</strong>eti quidquid ojiui -<br />

Anni fert<strong>il</strong>itas exhibiturafuit.<br />

Facio deinde lucro,fac<strong>il</strong>e eft fapie.nii.bo?, in<br />

Effe locupletesrfit modo cura fi'bj. (quit,<br />

Materiam rebus natiuis eflè liquorem<br />

Cticamobifcerctur pfxlafcphk jìulim qttdfi inut<strong>il</strong>e & infos,<br />

étuofum projpexiffe tUum/erunt^er tlhologidm oliudrum fert<br />

t<strong>il</strong>itaemfuturdm. Cumq^iUe coUegiffet putx<strong>il</strong>lum pecunkrum,<br />

hyeme ddhuc 'ngéte,cmptionem ohi feciffc in Mcto er in Chio<br />

pro pdruo ddmodHpredo :vtpf>te temine plus offerente ;


DICTA SAPIENTVM. ' 6<br />

Dixit: Se ex <strong>il</strong>io cuncìa creaflfe Dcum.<br />

QjJ vir,no malier:cj> homo,no beluajcp ftirps<br />

Grasca foretxjuod nò barbara, gratus erat^<br />

"effe dicit principiti,qudpropter crtcrrdm fuperdqudm dictlxt<br />

ejjcjfumptd exiftiiiutione cx to quod nutrimtntum humidum eftt<br />

CT cx hoc fieri dtquc hoc viucrc cdlidum ipfum videbdt. Id dute9<br />

•eum:quemddmodum Arikoteks putdt.Thdles non difiin<br />

gucbdt principium mdteridlc db efficienti : Stygem ponebdt<br />

pro vtroq;:dequi Vergiiim.6Aeneid.Hij cuimiurdre timet CT<br />

fèdere nttmé.Scd quidDeu ingenitu ponit^dtq; did generdfjr.cdrc<br />

=re quoq;principio z?fine:dtq; <strong>il</strong>lu nih<strong>il</strong> ldtcrcydicit:nos ddiccimut<br />

• cx UquoreDca cucld crcdlfc:quodArisiotclesAHdxdgor£ tributt<br />

ex Chdo. Qt^od vir. Ldcrtiiu: diebdt, in'-quitjriu mdxunevc<br />

ru cdtifd gntidàfe fortuna dgere. Vrimo,q$ homo no behtdidem<br />

ieflivir no m:dier:tertio9q


•• DICTA S A PIENTVM. "<br />

Sarmonesraros eius,quipauca loquatur*<br />

' Elfo bona? mentis {ìgnificabac opus. ..><br />

•Cvunc^arum rerum Deus anuquifsima res cfl:<br />

Ingcnitusquia (ìcomnia cum gencrct.<br />

^Omnibus in rcb 9reseli: pulchcm'ma mu-nd.*?.<br />

Hunc libi quod fumma Fecerit arte D-us. .<br />

tur.bcUud foto Appetìtu. Nta ìpfw Animi origo ccelcftis cft, flut<br />

incorporicreetur,vt Arinoteliplacet: jìuediundevenidt -,fieni<br />

Vldtoni:dtque perinde immorulh efti la bcìlunrum vero interim<br />

mimi cumcorpore diftipAtur: dicente Inumale. Vrincipio.mduU<br />

fit comunis conditor iÙis tantum Aninw}nobi$. dnimum qmq; ere.<br />

Qjgoiftir-ps Grxcdjd cft Grècia-iiutianc Q* non bdrbdrm^quot<br />

niim vt refert Ari&oteles primo politi, figentes ratione diorum<br />

funt domini re^orcs2quod de Grxcisidè Autor interpretdtur.<br />

•Semoncs rdrosihoc ipfe trimetro fenArio exprefttt, quod fic UH<br />

ne ter fum eftdb interprete LAtrtij: non midtd verbd fìgnx futi<br />

bolle mentis.Uos AUtemin dislichon fìcgermoncs rdras. Ce. Or<br />

do cft fign&cibitM eftquifì per fìgnum qmddun dicebdt, effe<br />

opM bjti£mentis fmonesrdros,quìd è dinerfoyVt feripturd fd'><br />

cri dicitjn multi oquio non effugies peccxtum. Cuniidritm rea<br />

rum : Ldertm : Antiqu<strong>il</strong>ìimum eorum i qu


Es I ST A S Ä FIE N1? V M.- v ^<br />

M?xfma reslocuseihquoniäcapftciafolu's.<br />

Vclceiisirna mens.cmnia cum penetret. •<br />

Oirmia quod fuperac: vis eft forcifsima remrr^<br />

winealioedudppcUd) i iibuituuius ärcmßcxu teguntur runäit,<br />

er pdulo poß:qÜem coßmonGrxcinomine ortwhcnti dppelhue*<br />

return nos k pcrfcäd dbfolutdfy dcgdntid mundum, cxlum qui*<br />

kmbdiid dubic cddti drgumetttodiximüs. Sibijd eß hdbitdtwni.<br />

fiuAuxtdittudP.fdlmi.ücminus in ctlo fides iius. &iUud rur*<br />

fusXlcehm codi domino.Äriftotclcs quoq^ i.de ccclo.<strong>Vi</strong>ieres, in?<br />

qüitjccelum Bijs tribuef-unt.tä Apuleius libro de mundo httncHo<br />

Uteriverfumcitat.Sorsumsaulapoll,nubis fuperxtbertfatti<br />

tß:& fubditfairc cpmonem commit mos er hernimmt obßrm<br />

tiotics fecutx affirmant fuperiord eßfe Dto tTdditd. pdm'tyhMi<br />

tus ordntium ßc eß,vt manibus extenßs inctlufrecemur. M4<br />

ximdres locus eß-.LaertiUi'.mdximu locUs,capit enim omnid. hm<br />

feritentii nonvfyqudq; vera eß, tici)} mint loctis ccduxapiv.quoi<br />

m'iw cochm non eß in locojed in feipfo, vt probat hrßoicles in<br />

^.Phyficorum.lgiiur locus non eß mabeimd restftd ctidum,cuiu$<br />

eircunßlxu ,vt pdulo ante ex dutöriutc Plinij, tegimtur omnia.<br />

•fcfr quod Ouidius.i.täetd.fcnbitiCr qtiod tegit omnia caelum. Scd<br />

in-exteris rebus verum cß,quodThaks diät, lecum eße rem mat<br />

ximanuquk cotinens malus eß contenia. Udq;,vtAriüotcles ait,<br />

terra eß in dqua,bjec in dere, der in


Et fápíeñs tcmpus/C uncía quod inaetiíatTl<br />

'A vita mortem parui referre putabat.<br />

- Cum maleccmpaclo corppre fenfas ab/tv<br />

Qltadiuic quifqu«5cur non moreretur SC ipfe,'<br />

Si mors ipi» nih<strong>il</strong>i'n<strong>il</strong> quia díítat,ait;<br />

tius;fortijiintu,iiiquit,cjl nccejlitdt, omnidenim fuperat. D/ot igi<br />

tur}qitod viscid ejl violent* necefiittf. N


. • 'DICTA SÌPIVNTVM. T 8<br />

ÁTjnadi>$án nox prior e'flerfacraf'i'ógáiitf<br />

J. t<strong>il</strong>e réfertrfacìaeitnox prior vna die 1.<br />

'Ari ncDeutn peccasfallataliquSdor'rogatusi<br />

Ncc tunc ifte latetxum meditarur:ait.<br />

33epréfoíriMo2cha qugréti,àn peierctfinquít<br />

Ladfa fides non eft peioradülterio;<br />

jxrcntiàmjion efi vüd rdtìò,cOr ¿tterüm alteri pnferdm. AÙ<br />

\nx d¿cs:LA:rtiM:fcitJLnti cuiddi>i,quod primo fanti effet: nox M<br />

iics?nox,iit,vnd priitidie.~ñ£c qu£fiw exeoortd-efíiáuod Thd<br />

les dixit mutidmn k Deb ejftfdclum.fi igiturincepitmandas: fi*<br />

&iM ne fiiit die's frior ditnoxfKejpondit vntm noftcm priecefif<br />

fe diem.qUod ejl confomim ijs,qt}je dictintur k pltrifynofirx re<br />

ligionis àutoribui Ucem ctatim prícefitffc dmdectm borititene<br />

brirum.quod probmt ex coquoè, fiera litendicunt .Ydüum efb<br />

¿ejpcrc & iftdne. dies wtiis.Sed cttr Thdes dixit vm nox^mii'<br />

primi iioxtcjUitOH & ego k te cur Mofes dixit dies ww^sy m<br />

dies primus. Nim qitod Eufcbius Csfdrienfis traéldnsiüud a Fu í<br />

Hum ejl vedere C* mdné dies rms,fcribit dicens. Vrimadierum<br />

cmniUrii,quo m<strong>il</strong>ium extit cvndkus. An ne Demnf Ldcrtimjn<br />

txrrogitusjiiquifrbdks hteret ne Deum homo m<strong>il</strong>e operÜs:nec<br />

cogitdns quiclem refyondit.F.tUit• Beton,id efi Utedt&eum:', hoc<br />

tfl qtíód Dctü ignorct-Dicimus enim.HocUtetme,idefe ignoro.<br />

Cum meditdtur.multo igitur winas cum peccdtqudtiqudmsy ip¿<br />

fu meiitítlo ei'tpd, non edret. Dcprehfo in Mcccbd. Ldcrtim<br />

percontdnti,mqwt)tdultero dniunret fe•minime dduhcrajfei no<br />

tfipcrimmdMttriodctcriw.feLimphibólogh cft.-namcrk


«> DICTA SÁPI.ÉNTVM.<br />

Qpaéfcs in vita fpret ardua díffialiscpi<br />

Currj- pceeret quifquarn;gnoti fe auton^it'<br />

QiU-acfac<strong>il</strong>iSjContra íutíus qugrebaf SC tnquiC-<br />

gf poicjl enuncktiue & interrogatine) fed melitu efi vt interrai<br />

gitine legdtur.Kejfonditigitur Thdlci deprehenfo in Machi­<br />

nan dcprehcndereinm<strong>il</strong>um ejl plcrun'q-^t ¡Airtklis, deprehen<br />

funi m pítero tetricis-me voc-ibus vxor.éy Hontim. i.fcrmq.De^<br />

prehendi miferum e[t.Qu£renti iti peieret^üdin <strong>il</strong>io modo fittif¿<br />

fjcKbit minto adultera aqueje abadùltcrij infimi purgabat.<br />

LxfdjídeSjidcftiufiur indimi noUtum^eiuiddultcrio.fien ni<br />

cktiuè,vt dixijegas,erit fenfmxwniufìurddi contempti religid<br />

vtdiciturccoufitltMjfolumDeumbabcdt yltctefh-.mctiuí cft'mi<br />

adite in munii •dominijuxta tílud D.mid regis. 2. Kcg.cap. 14.<br />

fed potrn mihiplàcet aiterà fententk. Oyeres fa vitd-ALam<br />

t-iuMiucrrog:itmJitqiut,Tkdks:qiudn¿mcjjetd<br />

tnquitjwffc.ln fita, id efi in ijs qii£ pertincni dàtienebedtec^ vii<br />

ueiiAitìri. énoti fc diiton. qiiod ex Crxco intcrprct.mr lìofce teip<br />

fimReliquimmautein buie jentcntim f'itb literatura Grceca^q,<br />

fubhoc titulo ciiátur qitan [epifanie M.irci Varronis fabula. JKÌ<br />

uenahs qnoéji c cedo iuquit ckccnditgnptife tuton.Nam C7" <strong>Vi</strong>ci<br />

toh te gibus Apollan hoc tribuir. Vlatonis interpretes ChjLoniret<br />

fponfumab'Apolline per Pythkmdicunt. Sed CTCiccjo.t jhttft<br />

in Apoüinem hanc fntcntkm nfert. Vlimushoc. a. Mortales irti<br />

quit crdculortim focktdtem dedere ch<strong>il</strong>cm Ldccdxtnonio prisca<br />

pt.icius Dclphis confccrando aurcis hterisjqiu funi h£c,nof]efe<br />

quemqmmQi' c£tera\ Qit£ fic<strong>il</strong>is contra:Lmtius:qtud coni


DTCTÀ SA PIE NT VM. . $<br />

. ìllei^peficula curri nos aliena monent.<br />

QuaercntVqua? rcs eflct fuàuifsima rerum<br />

CLua;Uns}inquif,{i pctiare li ben s.<br />

Cumcj3-rcgaretur:quid firDeusrinrulit<strong>il</strong>lcj<br />

Cui ncqj principium^cd ncq3 Finis adeft*<br />

Quamrem vidifièr perràramditfir<strong>il</strong>emqj:<br />

Cum perijt iiccà morte tyranus,ait.<br />

trd fàc<strong>il</strong>e, dlijs inonériJixit.SciifusdUtem efl,qucnidm non pop<br />

fumusin nos ipfos reflexionem fuere cognofccndcnosy hoc efì<br />

animUm nofìruMCicero imerpretdtuf.rcliqtium cjt,vt excmpló<br />

Uliorum moucdlnur di bene àgéium c detcrredmur d male dgeii<br />

do,qMnidìn boni Wtutis prtmidjn&li veYo pcends cenfequimuri<br />

Monent. inxtd itiud tiordtij primo epifto. N.-< m ttid res dgitur, pd<br />

ries tumproximusdrdet. Qvxr enti.qua: res. LdcrtiusJLnterof<br />

gdtusThdks quid fuduifimu:frui,ii:quit.ìAdm cuin fìt vti coruitii<br />

qu


DICTA SAPIENTVMJ<br />

Quo mifer aduerfcs fortune pcrferat lcluft<br />

Si peicre loco forte inimicus en t.<br />

^Tum bene viuernus fceliciter atcp beate:<br />

Si,qux infeciamur3non faciemus,ait.<br />

Quis Mm fit feelix.inquifj qui corporc fanuSj<br />

Fortuna locuples?qui bonus Se iapiés.<br />

Abfentis memorem tanqua prarfentis amici<br />

Effe iubebat eum3qtiifquis amicusjerat.<br />

A potid^iu fdnguinc are t,dtque inmentd eft. Qgo mt/cr;<br />

TLdertim.quo padco fortune dduerfs iftut quijpidm fent fdc<strong>il</strong>li*<br />

mè-fì inimicoSjiit,videdt deterws dffedos. Quo igitur.id eft quA<br />

rxtione.lciiK, id eft fortune iniuriM. Peiore loco, id eft inferiori<br />

conditione. Tunc bene viuemm.Licrtiin. quo modo optime de<br />

iuftifìimè WJ.emmfi-qu.cin dlijs^nquit^reprehendimus, ipft non<br />

fxcumM.lnfeclmur.ideftipcrfequimurO'ex.igitM'.ti. QgiJ<br />

nm^iertimiirderrogitusquifndmfoelixfttjquicorporejnquit<br />

fdiiM, fortuna locuples, animoq- non igmtw out imperitut eft.<br />

N dm cum f:cundum Per ipotetico: trid ftmt generd bonorum,mt<br />

№£>fo№.ie,dtqydnimi: que omnid (hnul cianuldtd fctlkitdtem<br />

conftcimt,inter bonditdtur


DICTA SAPIENT VM* IO<br />

JNon facìcm-colico fucisrneccorpus amfdu: .<br />

Sed men tern virtusimbuat.arfcp colat.<br />

Q_'ia pietatc: pacrem iueris marremqj (ecutUSj<br />

<strong>il</strong>ia etiam nati te rcfequenturjait.<br />

puè in micitU no vera hoctfl vt<strong>il</strong>i zriucundd coiingit Non f*<br />

(Uni cclito-.Ldcrtiiii : non componcre fdciem, fed bonarum ars<br />

iium fìadijs dnimum excolerc prsclarum effe. Senfni dutem eft-<br />

cum conftemus Animo & arpore,non corpus fed animus nobis<br />

cxeolédus:iuxtd <strong>il</strong>lud vcrfìpcttoris. Si Deus eft animus-M ndbis,<br />

Gfc.quod ex libro fexto Qiccronis de repub.fumptum eft.Apule*<br />

ius quoque deDeo fdcratis.nih<strong>il</strong>jnqukyeqiiè miror.qua cum omf<br />

ncs fciinf.quantum mux animus fit cólendmanimum fuum non<br />

colant. M fi quis velit acritcr cernere, orali funt curandi, qwbm<br />

cernit-.cur igitur non etiam dnimum fuum ratione excolantfqum<br />

doquidem ratio viuendi£que omnibus neceffaria efìjno ratio pini<br />

gcndi.ratio pfaUéndr.quas quisq- borni fine pudore contopferir.<br />

iucis,id ejl medicancntis,qwbusmulieres folcnt facìcm emaculi»<br />

re.<strong>Vi</strong>rtut imbudt,fc<strong>il</strong>icct,moralis,qu.(,vt paulo ante diximus.ha*<br />

mines cfficiuntur boni.Arsq; cclxt,fcdicet virtus inteUcftiua, qud<br />

efftcimur fapientcsjvt fu ars, non qUtmadmodum ab Ariflotelé<br />

libro fexto Ethicorum iiffmitttr,retta ratio fattib<strong>il</strong>ium:fed quent<br />

ddmodum d Cicerone collegio multorum prxceptorum in vnwn<br />

fi:te


DICTA SÀPÏENTVM.<br />

Scxagintâ annos habeo qui dixerat,inqtiir>' -<br />

Quïdjtibïjquod perrjr,dieis habere mifcif<br />


ргста sapien'tvm: ii<br />

Eius fententfae funt<br />

QaajrebatCrcefus,quis fozbx efìktt&t inquit,<br />

, Expectanda dies vkimafcrnper erit.<br />

flit dande dd Crocfum regem Lydorum, feinde in C<strong>il</strong>icidm, vbi<br />

vrbem Solos ex fuo nomine ippeUiti condidit. Deinde Cyprum,<br />

vbi defmicjus cft.fcd off л in pdtridm refenditene in cineres foli*<br />

tdptrinlulimdijfeminaripri'cepit.<br />

«[f Qumbit Crcefiti.Licrtius.poß AcgyptumO'Cyprum per л<br />

gntM dd Craefum peruenitù quo interrogitus quifmm fibifoe»<br />

lixvideretur.ThcluiJnquit A thcnienfis3zr Lleobis,tJ Biton,&<br />

c£tcn,qu£funttn ore omniu. Rcroiotus vero in.i.libro referti<br />

quai cum Solon di Crxfum regem Lydoru venißetUußit Mi rex<br />

diuiuMfuMoßendi,xtque interrogiuit,dn vnqttim vidtffctbed*<br />

tioretn.Kefroniit Sohnfe Tkelum vidtffe, qui er liberos fufeet<br />

perito' viderit ex. bis nepotes niortuos hancßißime.interrogi*<br />

ШуШ dterum,rcfbondit,Clcobin er Bitonem, quorum pietM im<br />

nitrem fotoliti fuerit,& mors honeuißinu. rurfut, de eo quii<br />

fetitiret:intdtorum te,inquitj7ominum regem ibitror, quod vero<br />

interrogiXiprim no dffirmiucrotqum mdiuero te viti bene fu*<br />

cium eff:,Deinde Croefut k Cyro aptws Solonis fententixm ver*<br />

fuiffe схрегШ cfi. Nicivninpyri imenduseffet Crccfu


DICTA SApiENTV~M.<br />

Oniatusgemmis oftt-ocj? infignis 6i auro<br />

Crcefus ait,num res pi<strong>il</strong>chnor vlla fore<br />

Qjias, ait <strong>il</strong>]c,auium ludens naturacreaui'tj<br />

Pauonesjgallt',phafides,&meropcs<br />

Humans vita? fyzcium digefferat annos<br />

In decics fcptem,dehinc dolor arc]} labor,'<br />

Impiusjobfcurus^alasjat^ignobihseft'o,<br />

A quo non fuerit paftus vtercjp parens.<br />

expcftm'di dies homini eftydiciq) bedtus dntc obittm nemo fkpre<br />

tntfyfu-icrd dcbct.Et limethtUsMt Cr


DICTA SÄ-PIENTV&. rz<br />

Etqoí verfuram patrimoni fecerit oíim:<br />

Acufatori ctt<strong>il</strong>ibetefto v¿tis.<br />

Et qai nequicia famofus 5C indeeorcfíeí:<br />

l<strong>il</strong>e tribunali-reffciendus erar,<br />

Sermones operís quxdam fi muí ach a pufabaC<br />

Er?qui polieret viríbus^eíTe ducem.<br />

I<br />

lis, enmtigiturobfcuricjr ignob<strong>il</strong>es propemodum. wfdmes.Vd.»<br />

fttu,<br />

trimonijjinquit,vcrfurdmfeccrit:omnibus dccufdrt voleniibut<br />

obnoxias efto.qu.ift dicdf.qtäpdtrimonium díldpidducrit,d.quoli<br />

let legitime poßit in iudicio deeufdri. Vcrfurdm, id e fi, conßtm»<br />

púonem,eft dutem ver fura cum debitum debito-.dut feenus foaiot<br />

re diffoluitur ,vnde erfolum vertere, eft in ex<strong>il</strong>ium propter


DICTA SAPIENTVM,<br />

E г legem tela? fim<strong>il</strong>eirbdiccbac aracnes<br />

Qjod ccdit magnis.'fnferioracapit.<br />

Cur non fctta tulit deconfeclore paretisc'<br />

quod defp ;ralTet hoc fore camгт^Ш<br />

Tunciushumanum mini'me violabere: fi qui<br />

L:cdimn3C qui под Ueditur aequa. dolet,<br />

moresconfdbuldtionespcfitoa. QuipoUeretJdeflpotens'effe't<br />

mm itA dmum fit:rt potentior rex eu.ifrixcdufi<br />

"Deo pkcetfed vifti Cdtoni,quidquodreges non funt.Icgibus fub<br />

ietti, fedncqur confleUAtionibus codi, vtpulchre deducit luliut<br />

Mitemus in Prologo WAthcfeos librorum'M fit 1>crum,quodfA><br />

cr£ \iter£ tefidntur,cor regit in mdnu IDei.HorAtius.Pueri laden<br />

tes,rex em,diunt, fi rede fdcies. Et legem teU, Ldertiusda<br />

ges,inquit,drdcnedrum telis dicebdt effe (im<strong>il</strong>i)riit,quippe fiquii<br />

leue ey imbcciUumincideritiinupluidb ekdtque contegi,fi quid<br />

miiusduigramsperrumpi dcperire.hocpulchre nofterlodnf<br />

nes Mewtd exprtf.it dtqut imitdtus efi. Cur tionfciti. l/ten<br />

tinsJnterrdgttus cuiusreigr % Atidco'ntr'A pirYiciddmlegenon tu.<br />

'liffct:quoidejberiffctjit,boc fcelus.fcitd^Hefi,dfcretA CTh<br />

: gcs,mde plebifeitd funt dppellxtx . ConfecTore; id efi, interfef<br />

'£iore, hoc efi, pirvicidd. Vore,id efi,futurum effe. Tunc ius<br />

'humuui.Liertius: quo pdtlo homines minime hunidiid iurd vhU.<br />

rent ititerrogitus:fi ficjnquit,dotcdnt& dffickhtur qui iniurijs<br />

nonkceffUntur.vt'qui kceffHi<strong>il</strong>iir.dpoflrophdt'igitur dices ol<strong>il</strong>is<br />

hmrwujd efi quod coerces фсойщ homines in focietdticiuis<br />

tunc


DICTA SAPIENTVM. • n<br />

Diaiti'xgignunt:fatiemratiefcj}(aperbUm<br />

Hie fpernit leges iudiciqmcffimuU<br />

<strong>Vi</strong>rtus ac probitasiuramento potior fit.-.<br />

Mentirt noli,fac meditere bona.<br />

N^ninconfulto fiat detenus amt:i-<br />

JSI'C cum leclus erit ;reuciendus eriC,<br />

tunemww'vioHberis-ftquiUditurfUniuriam patitur: ty q«i<br />

non iediturdolet,£qui.i.£qualiter,vtfit nomen pro aduerbio.<br />

X>iuiti£gigiwit LxertiusjiccbxtJnquit.SoionJxtietatcm ex diui<br />

tijsnafci,\y ex fatietxte contumclias gigni.Satiem.i. fafiidium CT<br />

Arrogtitiam.quiadiuiu£faciunthomines infolentes. pJJQCXSdh<br />

: (it,hoc nomen habere tantum nominatiuumiquanquam apud Pho<br />

.dm fatias non fades legitur.Hic fc<strong>il</strong>icetfuperbus cotemiiit leges.<br />

fc<strong>il</strong>icct.fcriptts ey iudiciuin.i-legum executionem,quod eft effe ia<br />

ittrinm er coniumeliofum. <strong>Vi</strong>rtus ac probitas. Laertius. nnute<br />

. ac probiUtem fideliorem cenfeMa\tiri noli.pr£claraftudiofe me<br />

iitarc.tria funt igitur pr£ceptx in hominum focietate neccffarui,<br />

primum,vt potius credxmus aliorum prohtati ey virtuti quam in<br />

, ramento-.quoniam virtus fortius vinculum eft'quam iufiurandum.<br />

; SecundniiyVt non mentiamur.i. aliui fronteyerb'ifq; ofltndamus,<br />

qui quod in animo habemus.dcbemus autem in animo hoiiejld ton<br />

; cipere.ideo adiecit tertium pr£ccptum.hypocrifis ejfef.fi bone/Id<br />

tern prmobis ferremus,cffe:nufq; introrfus turpes,vt ait Pcrfius.<br />

Hon incofultojAertius^.xmicoscito,noli acquirere.quos autem ac<br />

, quifieris,reprobare cxue.NoninconfultOyfedlonga^t aiuntjeli*<br />

btntioiie


DICTA SA'FlÄNrVM.'<br />

Cálale qux optímafuntrnó" qfuaúiTsimaíactíI<br />

Tune regercum primum fciueris ipfe regí.<br />

Düx-animusvitaí tibí (infortuna fequatur<br />

Haec animo femperparcat>'<strong>il</strong>leregat.<br />

Imprimís venerare deos^reuerere parétesi<br />

Si po-íis eSjnunquamcongiredíare malis.<br />

re eß idóneos dd dliqn% rS eligere.vnde dmki d<strong>il</strong>i*%tur,qUiß d<strong>il</strong>i<br />

gut,qi eß rdtionis opus,vt dieit Liurétius.KeijcíSdus crit.dü mo<br />

do ¡tic mores no mutet-.quinobis Ulli coac<strong>il</strong>idriit.fed de hoe,dü ex*<br />

fáicibimus <strong>il</strong>litd BiMtisfic QT mindus erit, quem dcßgnabis as<br />

micutütTcphird dietmus. Confule qut optimd.lAertius,con<br />

futc,inquit,non qu.e fuduifsimd,fcd qujefunt optimd.ndmcum fit<br />

toiupus ¡turnia virtuti dt'q- vitijs comímíld: dt'q; econtrario doí<br />

tor virtutis genitor dt'q- hoßis vitiorit:n:h3¡mnefq¡ ( vi T'emitid*<br />

nusiüc Simo dit,ßttt d Ixbore procliucs dd libídine: f:mper optinH<br />

vohptdrijs funtprffcrendd. Tune rege. Ldertius , tune rege,<br />

•fcqnit,ci№ primum didiceris regi.Gregorius in didlogit, vfusjn*<br />

qMt,rcÜ£ coimrfdtimis eß, vt prsefft non dudext: quifitbeffe<br />

non didicerit Btix dnimus vit-.e. hiertius,dnimum de rdtionem,<br />

inquit, ducent fequerc.ergo e diuerfo fequitur, nih<strong>il</strong> fortunx can<br />

«¿tten&m eß. nxm vt Volus apui Pluonem in eo libro, qui Gon<br />

giis iitfcribitur,iit:pcritidfdcit vitdm noßnm per drtem,imp:ri<br />

fu vero per fortit nint incedere.Animus igitur pro dlterd perte A<br />

nimi hoc eß rdtione ponitur. Imprimís vencrdrc.Ldertius, noli<br />

m<strong>il</strong>is congreii, déos honord,pirentes rcuerere. Venture déos,<br />

(pii faeruub ot<strong>il</strong>ares vit£ mimfiks,pdxenies Mores vita


DICTA SAPIENT VM." 14<br />

Lagjfiti natum 01 ui'dam.n<strong>il</strong>'p roficis5inquit><br />

Ills reF2rr,!achrymor,m'l quia profkio.<br />

Eius precìpue Celebris fen ten ria fertut:<br />

SeuCh<strong>il</strong>onisea efùnit nimis vt cupias,<br />

Ne forte qui tegant,quodmtas habebunf? !<br />

Odium:mementofingulcspaobe femes,'-.<br />

pdrticuldres.eongycdUremdHsJd eft,am nulls, fic Verg<strong>il</strong>ius,u<br />

Amdd.dtq; impdt congreffus Ach<strong>il</strong>li, id cjb, cum tiuitis uoh corns<br />

munices.Sipotis csjd cfl,potcs.ndm potisCf potè dcclitutur.<br />

Lugenti ndtum. Ldertius, cum ldchrymdretur,iuqui{, &c lugcnl<br />

defunttwn fi!iuiti,diccreturq; [ibi k quodim,dt nih<strong>il</strong> proficis: reft<br />

pondiffe : di propter hoc ipfwii<strong>il</strong>ldchrymor, quid nih<strong>il</strong> profit<br />

cio. Ei«f pr£cipuc. Ldertius, diunt, inquk, CT bdnc ipfmi<br />

fuijfc fenteiitUm.nih<strong>il</strong>nimis.Tlinius lib. feptimo ndturdis hifto a<br />

righine Cb<strong>il</strong>oniddtdicens.mortdles focietdtem ordculorum des<br />

dercCb<strong>il</strong>om,trideiusprceccptdY)clphis dureis Uteris confecrdtt<br />

do , nih<strong>il</strong> nimium cttpere &c. Solitus efl er hmc Socrd a<br />

tes vfurpxrc , dtcfc Terentius in Andrid. id drbitror in fi)<br />

tx dpprime vt<strong>il</strong>e, nequid nimis.idq; non modo in rebus medijs<br />

fedetiiinhoneftis,dicentcluuaule,imponit jinem fipiens cr re<br />

bus honc$is . Uordtius quofy primo cp<strong>il</strong>ìo. infdni fdpiens<br />

nomen ferdt £quus inìqui, vltrd qu.im fdtis cjl , virtu *<br />

tern fi petit ipfdm.hccd.im pcrtmet <strong>il</strong>lud Terentidiium, fum a<br />

mum ius funimd iniurid e/h Ne forte qui. interpres LdntVj<br />

ordtione foltiidfit vertit.Cdute jtngulos obfcruf.nc forte odium,<br />

incordi tcgint iu\% bkndi CT irridenti fdcie te dloquuntur,<br />

(ed quits


DICTA. S A P JE NT VM.<br />

Dum vece te aUoquuntur,ac tener,-Wanda»<br />

fv)e lingua duplex ex atra foncc mente.<br />


DICTA S.RPiBNTVM. |f<br />

Pi ¡Wfcnex complexas fíliumi quod ínOlym'<br />

pia tu<strong>il</strong>f:ccoronatus.<br />

- Eius íententiarfuri*'* 4 -<br />

íratus fràcer,cur.nonforetipfe tribunos;<br />

• PerGontabatüKqucdtamcn<strong>il</strong>lefuiti<br />

Cuiufouamfaftustua fore iuperbia, fratrrj<br />

Qjiod nunquam potuít.quos ego íarpctuli»<br />

.$cicautiiAc;ope fac:rct quidiupiterfinquiij<br />

Ex icííít mi :es5atcg fuperba premifc<br />

fompus irex, muore Valerio tAaxintói ephoros primus h o<br />

¡tUMC.<br />

ít( Iratus fr^tcr.tiertiusJrtdigndiUUriqUitfratriyqúodipfe epho<br />

Yus non ficrcf.cum i'Ú.e fuiffei¿go>i


forCTA SAPIENTVM.'<br />

In quo p\^$tarentfàpientes:mfipiétiV<br />

11 le refert,dirlat fpe meliore fui.<br />

Qjia: res dirhc<strong>il</strong>isr'reticere arcanajparare '<br />

Otia fi pofsis.'atcjjfuperba pati.<br />

Ompefceda tibi Temper funt verbera linguae<br />

Precipue quado menfa parata tibi eft.<br />

j^ec carpas alios/ed nec fermone laccfias;<br />

due : quo. fortuna inimica fupcrbos deprimit^tty humites ctarum<br />

fuper xtherd tcl'it. In quo prsftarent.Ldcrtius.rogdtus quo dijfe<br />

yunt peritub imp:ritisibon.iJnquit,fpe:]Prn fempcr quiicifc'd in cotiiuio prx<br />

feftim cotinendam. Verberalmgua.i.verbcrd.alkditq; di dimoio<br />

fix verbi,quod diciturab deris verberdtu Menfa paratd,quo tcpo<br />

temi maxime ì turpibus verbis abftinendu cft.luueialis.hic mdius<br />

verbis puior mi rewentia. menfe. Nec carpds alios, Ldertius,<br />

proxiim


Àceipesaliter plm* dolenda tibi.<br />

Intentare minas noli,namcjj effe mintiti<br />

Atcp puf<strong>il</strong>lianimi.nccmuliebre magi*<br />

Próptius ad trifles cafus veniemus amici:<br />

Ex voto qua fi res aget <strong>il</strong>le fuas<br />

Éft humiiis coniux modico ducenda parata.<br />

proximo dicebdt non makdiccndumi aKoqui jiuditttros que ncs<br />

meerore confidant. Uec cdrpds, id tfijneminem dbfcntem rodds:<br />

Atfy <strong>il</strong>lius lejiimdtioni detrahds.LdceffasJd cfl,prt£fentem contai<br />

wlijs prouoces.Acclpks dudiesjidm vi iitTcrentiss:qni pergit<br />

dicereqit.e volt,qu£ non voli nudici. ati^ <strong>il</strong>ludHefìodi ,fì quemt<br />

quam verbo lewtcffc cnim muliebre. intentare<br />

minasjd cfl,minari.alioqui cr ipfum verbum intento. as. per f:<br />

minirifignificat.virg<strong>il</strong>ius.i.Aeneid.pr,efentemq; viris intentane<br />

omnid mortem.Minuti V puf lli.i.timidi Muliebre magis.i. minus<br />

tir<strong>il</strong>e. Promptim. Ldcrtius.prxcipicbat, inquit, promptius dà<br />

dmicorum ddaerfos cafus quam adfecatidos fuccejfus dccxrrcnt<br />

dum.hoc CT ch<strong>il</strong>lisprxcipitwrjqvi de dmicicia leges tradiderimt.<br />

intercjl tdmennojlrdivt citius dd profperitatem nofìram quam<br />

addducrfìtatemamicosvocemKs.fcdin vtraq; fortuna neceffdt<br />

rij funt dmici,vnde C necejjlirij dicuntur.quidin hominUm viti<br />

nih<strong>il</strong> ejl magis neccfftrium. fine amitis.nM dit Ariflcteks, nano<br />

eligeret viu&e.EJl humiiis coniux.Ldertius, pracipiebat, itiquit<br />

vxoYcmhumikm modico apparita duccnddm. Modico pdra'u.<br />

Iste fi Ariflottlei in ecowwisprtxipitmvlkn vtenitm<br />

' A *


Ê> ICTA SAPIEN-rVM,<br />

Nec rnaleçiicendum qucs Libi tin a facräf<br />

Precipue teipiurncatus obferuare,mementc*<br />

Non Gontcmncüos tie lune venerare lencs<br />

èffe veße atq;fumptu minóri qum legibus permìffnjnfît : inulto'<br />

magis ider.it t<strong>il</strong>i faciendum qua eß conditienis inßmin quitjnortuo non maledicali<br />

ium.hoc eß quod ültmus in proemio fenbit naturalis hißdcu lav<br />

uis hoc.eft cummertuis non effe luäadum-QUosLibltinaÀ.inors<br />

eft autem übitinaveiiusjuxta cuius templum, vt in problematis.,<br />

Vuitdrçhusfcribit,funcraliavcndcbâ'turR<br />

digetauitjnoc eft, quod vulgo.dicitur cancnizauit,cr eft fumptuin<br />

ex Uoratio.^.epiftoldrum-.miranturq- nih<strong>il</strong> nifi quod ttbitana fan<br />

erauit* • Frtecipue te ipfum Laerttus,pr£cipiebat,inquit}bonorZ<br />

dam feneâutem^bferudndam feipfum,noS inuertimus, vtpoftet,<br />

rbrem fenteutiam priustfnorcm pofterìus poneremus.Nam poft<br />

deum nofipfos hoc eft animum noftrum in primis colere debemusi<br />

deinde fenes.i.eos qui nos £tate pr£cedunt:interquos primi débet<br />

effepxrenteS.ObfcrUare.i.colereCT rencrari,bue pertinet <strong>il</strong>luì<br />

fapientis,quicuqi tandem isßt.ß deus eft diiimus,vt nobis carmini<br />

dicuntjbic-tibi pr£cipucpt purd mente•c.elcndus:quod ex C.içeroa<br />

nis fexto dcrep.fitmptum eft.Cdtus,id eß, fapicns.yudeÇdtcncs<br />

diäi.tcipfumjd eß,animum tuunr.qui eß in te potior parsymmo<br />

vtr-o totusquìfq- eft animus fuus,vt Cicero <strong>il</strong>licdicit.Non content<br />

nendos .nam funt quidam fenes , qui iure pofsint centanni Set<br />

neS . bine dpud Ldcedemonios mdxtme erat venerationi fenet<br />


CICTÀ^SAPIENTVM. 17<br />

ÌDctn'mchta feras potius qu3 turpe luceliurri.<br />

Hoc etenim femper lapdcrejat <strong>il</strong>ia femel.<br />

Arrìdere viro,quem resfecere fecunda:<br />

Elatum>noli:crefcàtvt inde tumor<br />

Fortis,manfuetusficefto:prcximusvt te<br />

Non tam formidet,quam vereatunait.<br />

Éxuperada tibi propria eft iraeundiafempef*<br />

Difcendumép domi rite prat<strong>il</strong>e tux >u<br />

preceder e qudtuordimis. "Detrìmentd.Ldertius,dicebdt,in><br />

quit,ddmntim potius quatti turpe lucrum elìgendum,idquippe [et<br />

md tantum dngere: hoc fempcr, LuceUumJimihutiuum 4 lucrot,<br />

Horatius.i.'Epid.Quid purè trdnquitlet bonosan dulce luceUumt.<br />

Hoc,fc<strong>il</strong>icct,lucrum, femper, quìa coufeientiam femper torqueL<br />

VHa,fc<strong>il</strong>icet,dctrimenta. Arridere viro. Lacrtius, dicebat,in><br />

quit,elato f ecundts rebus non arridendum, cr cur iUius f iptrbie<br />

non eft arridendum,ofteniit dicens,ne tumor,id eft,fuperbid ere<br />

fcat,iniei)boc eft ex cofauore. Yortìs,manfuetus<strong>il</strong>aertius,dit<br />

cebat,inquit,fortem: manfuetum effeeporterc : rt prcximinoti<br />

Uni metudntqudm reuercantur.lccrtitudo er tnanfuetudo virtù*<br />

tcs funt morales in parte diurniirdfcib<strong>il</strong>ipofit£: ad quds peninet<br />

irdfei in quos er quando ey quantum er quit ob res opportet /e~<br />

cundum Veripdteticos:quod Stoici negdtiL Exupcrandd.Laer<br />

tiu's,dicebat,inquit)<strong>Vi</strong>ncendam effe tracundidm,difcendumc]; do*<br />

ìnui fune rite prteeffe.Ham de irackndid, qu


£>ICTA S APIENT VM.<br />

Cum mes depromat fenfus,interprete lingtféj<br />

Faccures ferri per premeditata loquij<br />

Execranda tibi fot diuinatio:fiue<br />

Vaucinanris erit.-fiue fitartts opus.<br />

Dirticiies lacru rcs nunquam pofcerc debes.<br />

Nec feitinandum eitcum tibi fietitcr.<br />

fìat fìt,mdnifefl;Mi efi oporterc rei fam<strong>il</strong>iarìs rdtioncm hdbef<br />

re. Cum mens.Ldcrtimydicebatjnquit, linguam prtire dnimo<br />

non pcrmittendam. Mens. mento agitano. Depromat fenfus, id<br />

ex Koratio fumptum efi in poetrid diccnte,pofi effèrt dni<br />

mi matta interprete lingua. Execranda.LdertimJìcebdtJtn<br />

quit,diuinationem extcrdndxm. nani quod in omnibus codicibas<br />

ex impresone iegitur diumationem ncn cxecradam,pro non ego<br />

fujpicor vero effe legendum.Vdticinatis fine drtis, min due funt<br />

dtuinatioms fj}Ccies.Ciccro de diuin-.(tione.dtera qua fit infiincÌH<br />

dittinojqn£ dicitur vaticiniumtaltera qu£ftt drte er nomine gei<br />

neri; dppelUtur diuìnitio.vtramq- execrandam aut non execran<br />

dm iicit.fed multo ratiotub<strong>il</strong>ior efi prior fententk. T>iffid<br />

lisfdàu.L*ertiusjiìccbdtjuqnitjmpofi&iVa non dppetendd. Rd<br />

tio dutem bum efi, quid eayqux À nobit fieri pofjuni, eddunt in<br />

confultdtioncin-.impofiéi'Jd vero 0" qua idem prope funt diffidi<br />

Hi >non cdfar.t,ex libro ter tio Ethicormn.Ncc feftinandum. Lder<br />

tìttSjdieebitjnquitjn via non effe feftindndum,a' hoc efi fluid vt<br />

,de magnanimo Aristotele! quarto Etbicomm fcribit, motu-i ciuf<br />

tardm efavox grdtwjQcv,tio firminoti cnim propcrat, quipaut


McfK SAPIBNTVJT; ÌS<br />

In medio fermone manus non eft; agii and*<br />

non bene fenfati name]} putabatopusj<br />

Iampromulgatis parendum legibus effe.<br />

Atcp bono dui fem per amanda quies.<br />

Aurifices Lyd/s explorant cotibus aurum<br />

Aaro menshoniinum fa'pe probatm- aiti<br />

eh ìntenditineque vehement cfi,qni nih<strong>il</strong> magnum pntat in we<br />

dio fermone. Ldertim, dieebdt, inquit, interloqucndian minunt<br />

non effe agitandomi effe enim vecordiitm. Ndm omnia.. membrx<br />

qbtempèraredebentrationii quod fi diiter fit infìpientìc ftgtnm<br />

eß.Perfius.n<strong>il</strong>tibiconccßit rdtiojigittm exere peccdi.de ß dicdt<br />

in fold digini exertioncpeccdtum eftiqith emuli motu; inordindi<br />

tut eß vitìofmquemddmodüin pdrdlyjl3ex.i.Ethicorum. Uni<br />

prqmulgdtis.Ldertiits)dicebitJnq:titìobtempeì'andu.legibuSy quia<br />

tern dimandi. Um promulgai?.quid anted qua lex promulgete<br />

malum habet vigorèidtq}fi ex vt<strong>il</strong>itatc reipublica non eß : bonus<br />

vir intercedei dtq}> obukbit legis rogdtioni. hmania quies. na qui<br />

e<strong>il</strong>iter facit Ubefaiiit rempub.Cicero^ uoffìebrtm,ea velie in rea<br />

pub.qiLe tranqu<strong>il</strong>li funt,taUm bomim einem & fentire er dictre<br />

folemiK.Refert Microbio libro Sahir, z. tum veniffet Augufiiß<br />

Ca far in doxum.qium héitauerat Cito: Strabo in aduktionan<br />

Gefiris male exißimintkde Catonis pernicdtkiait. Quifquis pra<br />

fentern ciuitith ßitum comutiri non volet, & ciuh er vir kennt<br />

cft.fathjnquitftrio ej Catone LtudauitiO' fibi nequis dffeftaret<br />

res noun confuluit. Aurifices Lydii. I dcrtiwjnter extern?<br />

wqiùt,e'w Jattentiti ktc maximepUcuit,quadixerat, Ly dis<br />

C t cotibus


DICTA SAPIENT vai.<br />

lacTUram.feihper comítatut fponfío,fed qui<br />

L LitigatjSc debet,creditut èffe mifer.<br />

DePittaco.<br />

PlttacusHyrradio nátfMítylene patriam<br />

habuitquae: vrbs eft Lesbi ínfula?: cuius ty<br />

rannum Melanchrürn profligauìt. Phunoné<br />

eotibiis durum exdmindri CT dare apertimi fui documentimi, am<br />

ro dutem honorum malorumq, hominum mentati, ctiiufmodi fit¿<br />

comprobari.Lydis cotibus,fìc appellantur Idpidcs iUi indices,quo<br />

grddus auri indicàntur.Cotes dutem Lydos vocari huiufmòdi Idi<br />

pides-.neq- folitos inueniri nifi in flumine Tutolo VÌinius autor e fi<br />

hbro.^.ndturdlvshiftork. lacluram femper.Laertius,ch<strong>il</strong>o<br />

nisjnquit^fl ed f:ntétioU,j¡>onfioni non deeff: iddurdm. Plinius<br />

ìibro.y.non fponfìonem fedlitem effe miferidm,comitem(inquit')<br />

effe miferiam tris alieni dtque litis,Sponfio,id eft fdeiufio. ficut<br />

ftonfor fideiuffor.Vebetjd cfìjebitor eft,dtque in


pICTA SAPIENTVM. 19<br />

prxterca ducem Athenienfium:cum de AchiI<br />

litidis agri poffefsione certaretur: in fingulari<br />

certamincimplicitumretifuperauit;agrumcj5<br />

fuis reftituitCumcp poitvicroriam decem *n.<br />

nos Mttykngorumrernp.tenjiiuet: magiftra/<br />

tu fe abdieauicdecemqjalios infuper annos vi<br />

xit,de quo Callimachus ad Dionem.<br />

Hofpes Acarnites rogitauit Pittacum olim<br />

Sic Mityienarum Hyrradiocjj fatum. (rum<br />

Magnefenex-jgemine cupifit mihi nubercqua<br />

Et genere atqj opibus conuenit yna mihi»<br />

Altera prgcellir?quid preftat confule,diccj$<br />

Vtra ex his potius fitcapienda mthij<br />

nem,qui pincrdtixfles dtcfc olympionicesjboc ejl in olimpi* coro»<br />

nitus victor.Retiimplicitum.Hinc originem ipud Kómdnos ha<br />

buit ludus Hlirmiìlonis er Keturij, mm Mirm<strong>il</strong>lo gdlcx infatui<br />

prò cri&x pifcem hdbebxtjtn quem Rcturitis cdptdns pifcem refi<br />

te idttxbit dicati pifcem petojc non peto, in eo ndmcfa flibdt vi*<br />

tlorid. CdUimichus poetd Gr


DICTA SA PIE-NT VM.'<br />

Hie bäcülum tcllcns fíe tela fen<strong>il</strong>ia dixit,<br />

Conülium puerijquod pe£is,expedient<br />

C¿uis ecler in gyrum iacTatus verbere turbo<br />

Afsiduo latís verti tur in triuíís,<br />

l/cqucre<strong>il</strong>lormn monitus.ü'c fatur,at ílíe<br />

Scitarur,rcreruntjtu tibí fume parem.<br />

JQiía? poílquam audí'uit.monitis pucr<strong>il</strong>ib 9hae<br />

Amagníshofpesabftinuitthalamís. (reus<br />

Atq; parem parnasianos traduxitin jedes.<br />

Sic Dion íequalcm.'fí fapis ípfe; cape.<br />

Eins fententíae funt.<br />

Sign a ti argentí míttebat muñera CrczfuSj<br />

L is tarnen argentom noluit aeeipere<br />

Turbo,qui kGrcecis dicitur throcut.Cclcr.mle h h-ccho quod e fi<br />

curro deriuaìur. Verbar, idcjl, flagello Agitat<strong>il</strong>i. In triuijs.vbi<br />

pucritrocho Munt.At <strong>il</strong>lcjc<strong>il</strong>icet.bofycs Acdrnitcs.ScitaturJd<br />

cji putros inlcrrogdt.'Keferunt.pueri.Parem, id e fi iUam txor'c,<br />

que tibi eft ccqurfh conditione.kudiuit.hojp'es iUe.A thalamis m&<br />

gnisjd cft^xoreitla nobliori te ditiori.Sic Bion.ad hunc crat epi<br />

grammo.Cìlliii?dcbi,rt dixiintìt, quiBioni confuluit de duccndi<br />

varare confulentr.rt excitipla Pittaci ceqiktlcm ducerei.<br />

4jf Sigiatidrgeiiti.LHertiiK.CrcjfoJnquit,pecttnidt a'dfe mittem<br />

te décipere itohtit:àuplo fc balere plura qiwnvclkt• conlejìans<br />

àcfanfto enim friire- fine Uhm htredìtdtem édfe fkrtìnae dii<br />

*dt&r.


DICTA S A PIE NT VM. î«<br />

AddiditôC caufas,duplo quia plura tenerct<br />

. QuacupirextincTo fi-atrequcdauct 9crat'<br />

Ebrius ôC petulans fi qucnquam forte cedditi<br />

Is duplici poena turpiter acia luat.<br />

Eft virtutis opus res ardua díffic<strong>il</strong>iícj};,<br />

Non fac<strong>il</strong>e eftigiturçu<strong>il</strong>ibet elle bono.<br />

tas colati. Aididit caufas.cur videlicet ttoluit accipere. Quoà<br />

duftui eut,id cjl,fd(tus ditwfratre moi tuo, V fie teneret du*<br />

pio pluujd eft}duo tanto3quam volebat. Ebrius de pctuhns*<br />

'Latrtius,<strong>Vi</strong>ttdcu'.}inquit,ebrios>cum peccdrenttduplki incomodo<br />

dfficiendos per leges fidiuit : vt educrent. temulcniiam , dbunddt<br />

qidppe vim infida Lesbos Mem Arino.i.Politi.fuitinquit Pittai<br />

c.is legum conditori fed non in república verfatusjex eft propria<br />

idáuticbriorfi quern pulfduerint : mdiori poena ddmnari deberci<br />

quant ji fobrij fcciffcntSed quomodo Ariftoteles dicitynon fuiffc<br />

in república ver fatum Pittdcunv.fì decern annis renipublicam Hí'í<br />

tykn£orum ddministrauitiScd forte hœc lex non fapicntìshuìusz<br />

hoc est de numero fcptemifed alterius minori¡quifuerit legisla»<br />

tor.Ebrius cr petulans.cx luuenalc fumptum efliqui ait}ebrius ac<br />

petulans qui w<strong>il</strong>um forte cecidit.fimt dutem petuL.ntes.qui mimo<br />

dice dtque intcmperanlcr aliquid faciunt. Luat acia turpiter, id<br />

efl,pro peccato foluat duplican pœnun, quim fi fobrìus feciffet.<br />

ci-ifa ante efi.vt ait Ariflctcl:s,quod plures delinqu<strong>il</strong>i cbrijquam<br />

fobrijMeo legislator no ad idrefJKxit, q, ebrius digitus eft venia,,<br />

fed ad vè<strong>il</strong>itatë. Efv virtutis opus. Latrtius,fcrtur, inquit fittici<br />

[cíücciaiperdiffiák cfibonïl effe,nos out cur id fait¿aufam aditi<br />

C 4 «tfitfî,


DICTA SAPIENTVM,<br />

Omnia poflè Deumj iufsit quodcunqj volant<br />

Sed curfum fati non retiñere folet. (ras;<br />

Üt qui priuatus potuifTet forte latere:<br />

Clara magiftratus dat documenta fui.<br />

Quaefit^quòndam > qug res foret optima^dixit<br />

Quod nunc occtírrit.vita beata puto.<br />

r<br />

cimttsexkriflotele libró fecundoEthicorum. .Quonidm virtus<br />

ZT ars circi diffic<strong>il</strong>e verfmtur. Omniipoffe Deum.Liert<br />

tius:fertur Pittici fcntentid, necef ititi ncc Deoj relucìdri. \ufiit<br />

quodcunq; voluntdsjd eft3quidquid i<strong>il</strong>ud efl, vult: f:d nò idcirco.<br />

tnutdt feriem fdtorumiO" ordinem cdufarum,nifi ddmodum rdro<br />

C? ex mignk quibufdm aufis,0" hoc efl quod dixit neccfí'ititi<br />

id e fi,ex necefìitdte prouenientibus rebus-M folem orni dtq; oca,<br />

Aere. Et qui priudtus.Laertius:eius,inquit , fententid eft print<br />

cipitm viros declirdre.Ucíc kriñoteles libro Ethicorum, 1 ).Biin<br />

tk effe dicit: propter ed inquit, videtur prxcldrum iHudlBidntist<br />

mdgiñrdtus virum ojlendit,№ulti enimM iüe inquitJn proprijs<br />

firtute vtipoffuntjcdin ijs, qux dd dlium funt,non poffunt, di<br />

dliud vero ey in communi migiñrdtus gcritur.mm co mdgiflrá.<br />

tus d priuito differttquod mdgiflrdtus per foni publicd efl,priud<br />

tus vero,quimigiñrdtus non efl. Qv,&fitns quodim.Liertius<br />

interrogdtut,inquit,dliquindo quid effet optimumiquod imprxt<br />

fcntidruoccumt,bene dgere rejf>ondit,nim quemidmodu hrifto<br />

teles.i.Etbi.iitJbene viuere debene dgere pro eodem dcciphmtur<br />

á¿ fcàicc effe. Yctlicitds dutè optimu. de fumimi de perfecìifimu<br />


PICTA SAPfENTVM. ?I<br />

Tiinc nonìmmeritas quasrit vicftoria Iaudes;<br />

Cum tua funefto fanguine bella earent<br />

Qihcjj virum frugt quaerédum dixeratrinqt,<br />

Si niiTUUm qua»ras:nontameninuentes.<br />

Ecauid gratificum qua:renti,tempora dixir,<br />

Qjiid foret obfcurumf'qS dea cxcz premit<br />

Quidqj fidekforetf'quae fultinetomnia tell9<br />

Quid cotra infidumCquae fluit vnda maris.<br />

EIE prudentisopuscafusvitare futuros.<br />

Fortis5cum feriantmfr.ia:po{Te pati.<br />

Curri fis faclurus qaicquamjpracdicere noli.<br />

p kititur, Tunc non immeritis.LicrHus,dicebdt, inquit, <strong>Vi</strong>ttdt<br />

cus,victorids fine [inguine icquiri dibereidc fi dieitjnon effe opt<br />

tindxm viéìoriim,qu£ jìt multo fdnguineconfliturd,ndm infere<br />

<strong>il</strong>i belli rdtio Multiti coniunòìi effe debet. QJi% • Liertius,<br />

fhocdico,inquit,dicenti qu£rendum effe fludiofum defrugi virìi:<br />

etixm fi vdldcjiit1qu£fìeris,non inueniens. hoc preceptum fìm<strong>il</strong>e<br />

ejl faperior'v.nonfielle eli igitur cu<strong>il</strong>ibet effe bona. Ecquid gri<br />

tifeum.Liertius, percontdiitibusjnquit, quid nim fit gritificum:<br />

tépus,dit.quid obfcumntfutnroru euentus.quid fideleHerri.quid<br />

contri vifìdtifmxrc inquit.Gntifìcu.vt<strong>il</strong>e fimi de praciofum, n%<br />

cupcrìt-.nih<strong>il</strong>i fdci)im,imijfu>twro diuitijs omnibus meraremur<br />

Ded aecd.fortutid.Premit.i.dbfcodit.cuius exituignermus. E/ì<br />

prudétis.LiertÌ!is,iicebdt,inqirìt,?itti№,prudentM<br />

priitfquci dduerfd coìinglt-.prouidere ne venidt0fortiiivero,cu Uh<br />

cotigerint^quo mimo ferrea Cum fìsfiéìurus. Ldertius, quoi<br />

C 5 inquit


DICTA SAPlENTVM.'<br />

Qaod fi non facias:mox h abeare lem's<br />

Aerumnas alijsnonexprobraueris vnquamj<br />

Ne te confim<strong>il</strong>isforte querela premat.<br />

Depofitum potius qua mutua rcddere debcs?<br />

iNecalium Iedasretft inimicuserit.<br />

Etto bon£ frugi5vcrax,pinus,atq3 pudicus,<br />

Et follersjfìdusjdexter am'tcus,ait.<br />

IUius imprimis celebrarne Grascia didtum?' \<br />

In quo,mortales tempora noiièjiubet.<br />

inquit faccrt intendi! noli predicare.mm ft facer e nequiueris,ris<br />

debsris. Aerumnas.haertiusjnfcclicitatem, inquit, mminiimi<br />

properauerisme iitjle querimoni* pdtcas.q.d.ne in fìm<strong>il</strong>em editi<br />

mitdtem tu quoq; fi inciderà fim<strong>il</strong><strong>il</strong>udibrìo pateas. Vepeficum*<br />

Liertiusìdtpofttumjnquit,ci


DICTA SAPÍENTVM." -<br />

B<br />

DcBtante.<br />

lanti pater fuitTeutam^patría vero Pri£»<br />

nejcgit caufas:mortuuíqjefí,cum caufam<br />

pro amicodixílTetjNam cuma áicznói íabo/<br />

i'cquíeuííTefjCapntá^ínfínuniex f<strong>il</strong>ia nepotis<br />

reclínaftct, audiuifletcjj fecundum eum9caíus<br />

•patronus füerar,i'udícatum:anímam effiauít..<br />

Emsícn ten ti* íunt.<br />

Aduerfus nuíli:cuncfris aifab<strong>il</strong>iseítoj<br />

Namfícmultorumeft conc<strong>il</strong>iandus amor:<br />

Eft vaíídümcorpus,naturarmunus árnica:.<br />

Si patr;ií ferues.id rationis opus.<br />

4[ De Biitite.Vriennc.ciuitdS Áfidticd Thebdnorum ccíonií. Bgit<br />

cdufdsjd eft,fuit ordtor pítronufy emufirum deerrimus: Diccdi<br />

Uborejd exeunt cdufdm peror-dffe.Secundum eum,id eft,pro eoy<br />

c¡uod eft vulgo in fmor em <strong>il</strong>liusiftc qnoc[- iurifconfíiti ¿icmt, ft<br />

lis fecundum me iudicdtd ftt,id eft,in fuuorem mcum fententii fue<br />

rit Utd. Animdm efflduitjd eft3cxpirduit.Ciccro primo Thuf dni<br />

mm dgerc/J efftdre dnimdm dici;nus,pro eo quod cft meti.<br />

Aduerfus nuíli .hdertitis,pUcuertmtJnqtdtjfts <strong>il</strong>lius fentcntis cif<br />

üibus^pldccre omnibus ftudethdbet enim id multum grdtid-.contrd,<br />

vero fdftus de fupcrbii femper nccititjuxtd <strong>il</strong>lud Ttrentij in An*<br />

drid.nuaqudm,inqmipr


tolCTÄ S APIENrVM»<br />

IS-mìferis opes aliorum,plurib9<strong>il</strong>ias<br />

Fortunamconttatfaepe dediffe malis.<br />

|nfceliX,ai£:ert;hominurn'^ miferrimus <strong>il</strong>le.<br />

Forrunam aducrfam qui tolerare nequit.<br />

.Quod fieri no poffe putes:nee amauerisyncgj<br />

'Aiteriufcßmalu 5 facmeminiffevelis<br />

Ecqm'd diffic<strong>il</strong>e eft^qua:renti:fortiter,inqm't,<br />

ßnt pàtrie dicere animi Ac prudenti* proprium. Compir At vires<br />

corporis, quod eft nature mmus,animi bom, qu£ funt virtutes:<br />

itq; nugis has reipublice prodeffe,qux iüas.Naturä imicejid eft<br />

benigne,que tecum libenliter egit. Sipatriam.quia ftlus patrie<br />

migis Stat ntionc er prudentii qua viribus. Ne mireris. Laer<br />

tiiCyiicebitjmquitjpccuniirum copiar» pluribus ctiam forte obi<br />

u:nijp:boc poteftiungifuperioribus,na bona fortun£,qiulidflit<br />

diuitie,non tarn pro funt reipu.quim ratio & prudentii boni viri.<br />

Non mireris, id eft, cum idmiutione Uudes. Plunbus malis.non<br />

igitur funt ob diuidis laudandi. lnfaelix,ait,eß.Liertius,infoei<br />

bcvnJitq


DICTA SAPIENT <strong>Vi</strong>i.<br />

-Rerum motus in deteriora pati.<br />

Dum vehitur pelagojnauim iaclatib 9 AoftriSj<br />

Qamabat fac<strong>il</strong>és impia turba deos;<br />

peci ora fedatocumiìc ait <strong>il</strong>lerf<strong>il</strong>ete<br />

Obfecro.he vos hie velificare fciaht.<br />

Ccntcmptor diuum quaercbat & lrnpius òlim<br />

Ecquideftpietasfretulit<strong>il</strong>le nih<strong>il</strong>.<br />

Miranti caufam5cur n am fic i'lle taceteti<br />

Qjix. nih<strong>il</strong> ad te,remjpertihetjinquit,agis.<br />

nam effet diffic<strong>il</strong>efferrcfortiter,refpodit3mutitionem <strong>il</strong>i detenus<br />

Rerummotus,idefljnutdtiones.lndeteriordjdefljn inferiorità<br />

conditions decidereste]; pdtienter id pdti. er hoc quii vnufquicfc<br />

grduiter fert honor e priudri, in Economicis hrifloteUs. tium<br />

\ebitur.lAcrtius3nduigabìt3inquit3cum impijs diqudndò^O' cum<br />

coortd tempefidte nduis qudteretUrfiuttibusii<strong>il</strong>iq; deos ihuocdret,<br />

f<strong>il</strong>etejnquit,ne vos hie t<strong>il</strong>i nduigdr e fentidftt i Vehitur pelago,id<br />

efi,nauigdt.iadantibus kuflris.ex Horatio primo fcr.Yic<strong>il</strong>es.dut<br />

vt effent propicij ey exordb<strong>il</strong>esidut femper fdc<strong>il</strong>es^ vt Ver gibus,<br />

fac<strong>il</strong>es venerare Ndp£ds.Sedato.non perturbato vt rcliqui.Sciant<br />

de fi dicdtfi fcierint,perijflis, cum impiorumordtb potius exa<br />

Cerbet deos,qtid pldcdtos reddatjuxta <strong>il</strong>lud$eccitcri dixit deus:<br />

'quite tu enirris iuflicias masi Contemptor.Laertius percoli<br />

tanti,inquit,impio homini3quid fit pictds,nib<strong>il</strong> refpondit:cumq;<strong>il</strong>le<br />

pienti] cdufam fàcìtdretur,quid de rebus;ait3nih<strong>il</strong> dd te pertinent<br />

iibus qùxris3hoc per quitti fìmìle efl <strong>il</strong>li faluatoris nofìri ex euana<br />

gelio loin.xviij,qwd inttriogantiVontip <strong>Vi</strong>ktofìmà eft Veritas:<br />

nih<strong>il</strong>


D-ICTA SAPiftNTVM.<br />

Se qäoq* malle daos irtter cenfere lmmicösv<br />

Die ebanqaS fi cliarus vterqj foret.<br />

Alter cni'm m<strong>il</strong>uimmi'cQsfortepareturJ<br />

Atveroex <strong>il</strong>lisalteramicuserit.<br />

Cum patria capta vieler permitteret aurum<br />

^ Pro fe quifcp vehit: folus inanis abic<br />

Huic nliquis dixit.'cur exoneratus abi'rerj*<br />

Cum u'c<strong>il</strong>krcferKomma porto mea.<br />

vth<strong>il</strong>refponditiquidvidelicet icre ,qtid' nih<strong>il</strong> di fc po-üncbdti<br />

fcicitdbatur.Diimm.pro diuorum.<strong>Vi</strong>etis religio. Sc quo'q- maf<br />

lk.Ldertius0dicebdtJnquit,malk feinter inimicos qusm inter Ami<br />

cos iudicdre,quippc cx dmicis dlterum prerfus futurum inimicunt<br />

ex inimkis dutem dlterum amicum .Sic. fe<strong>il</strong>ket iu. diedndo int er<br />

duos amicos.'Ex Ulis, fälicct inimkisyititer quos dreiter fuero.<br />

Ciidtrid cdptd. VhÄc ex Cicerone in drddoxis deeepimus. aLaer<br />

tio nonponiturjllud tdmtn rtfert: quodcum db Aliatte Vrkv.ne<br />

<strong>il</strong>li'U p.ttrid obfideretur,Bids ex indttßrix duos faginauit muloi<br />

cofq; in cafira impuhtquibus conßjeäis obflupmffc regem, quod<br />

brtctd quo'q-, animalix largds ebfefforum copius pr.tferrent:ac da<br />

folw.ndd obßdione cogitantem explordndi gralia nuncium in vr*<br />

bau dimifif)c;1Si.Mtan confdio regis explorato mdgnos drenx di<br />

ceruos triiico optruiffejiommi!' taq;oftcndiffc:co dgnito,regc cu.<br />

Vriennenßhus pdeem percufsijfe:ex continenti regem Hidnti vt ad<br />

fepergeret mandaffe: <strong>il</strong>lumq; dixeffe, cquidem res eepas edere<br />

(e^nd:]\"-re iubeo.Vkior. kliittes rex Lydorum Indttis.vdenus.<br />

*Qmnix med, fe<strong>il</strong>icetbotu animi, qua fok fmt boni.


iSt'Cf ASlPiENf VlC %4 .<br />

Et quid dalce foretc'fcitantijfpes, aititfó.<br />

Hxc recreat vircs,feffacp mébra lénat."<br />

Ec quid homo fariatgaudésc 1 a!iquadorogat??<br />

St quocunqj modo forre lucretar3ait.<br />

FacjJvE fi'cmiferae difponas tempora vitxi<br />

Àc fi vicrurus fis nimis) atqj panini.<br />

Sic òcamandus erit^qucm dcfignabis amicum*<br />

Ac fi poft odio fis habiturus eunt'<br />

Kcquii ìulce.'Liirtmsjintcrrogitus ecquid effct dulcchommhusi<br />

fpesìiit.ddiccimus vero,qu


' DICTA SAPIENT VM.<br />

Quod facturus eris,cuncìanrer premeditar^<br />

Et decreuifìi quod fernel arripies.<br />

IDecp deisjvt funt?fk te (entire deccbit.<br />

Et bene fenfa bonis effe joquenda tibi.<br />

Indi'gnum>quia fit diues>1audare caueto.<br />

Escape hon violens,fi quid habere cupis.<br />

de dliquo eft3qu£ condlkt dmickks: fi quifquam talis nonfueritj<br />

qualem opinabamur3oportet Alius amiciciam dijjbluere, quod etia,<br />

Cicero ipfe dicit^VBias figniftcat dicens plures mmq; effe inalos.<br />

Quod fdcturus.Lacftiusfìcjnquit, confulebat:quodcunq;agere<br />

infiituis,cunclabundus ac deliberandi anipe3ceterum in eo,quoi<br />

elegeris:ftrmiterperfìfle.Arifloteles.6.'Ethi.ddconféu)vi inquit<br />

temporis foaciunt adhibetur:atq;,vt aiuntjcleritcr agendum eff• :<br />

confulendum auttm morofe.Cuclanter,id cft,cum incra.Arripies.<br />

id efi,celeriter fades. Deq;dijs vtfunt.LaertiusJe dijs,inquitt<br />

iti vt funtjo quere.Vt funt.nih<strong>il</strong> videlicet de deo cxiflimans,quod<br />

vi naturam diuinam cadere nonpofsif.vt quspoeta: de dijsfabut<br />

lanturifcd<strong>il</strong>la amen fateri dcbemUs, qu


DICTA SAPIENTVtí." if<br />

'Aícribenda tibí feint qua? male fecerís vnqua:<br />

Quae benefeciíti funt referenda Deo.<br />

Dífcebonas artes míferifcjj viatica canis..<br />

Dicebat: firmas fi tibí quaeris opcs.<br />

Nobílis <strong>il</strong>lius fertur fententíarplures<br />

Ex homínumnumero quaîputateiïêmaios<br />

DeClcobuío. •<br />

CLcobuíusEüagora? f<strong>il</strong>ius'íx Lindo vrb£<br />

Rhodi.füitifiue^vt aírjtradunt? ex Caria,<br />

db aliquo:pot'ms id affequtris fuidmdo:qua,cogèdo,quod eji vio<br />

lentis cuiufdam opas,violais,id eji violenter.Ajcriknda,Lder?<br />

tius,qiioicti:iq¡ boni egerisM Dcús refer,jic Hor.ititK,hinc ont<br />

ne principiiim,hacrefert exitum.nos vero ddkcimm, maldnobií<br />

imputare deber e:quod eji confequens dd Eiantis fententUm. Dfr<br />

fez batuf.Ldertiitíj<strong>Vi</strong>dticumjiiquitJibidb adolefeentid dd fenef<br />

ctutem fdpientidm compdrd,ed qaippe fohefí certa verdé¡; poff<br />

fcfíio.<strong>Vi</strong>atica, funt impenfx;qii,e pard ¡tur íüneri faciendo : fea<br />

quid hsc vita quafi via qu.edam ejkfapkntia eji viatkum certifi<br />

pium,c¿terd omnid incertd.eji autan ex Verfio fumptum hoc he<br />

miflichiunr.petitc hinc:inquit,iuuenefa¿ fenefq¡f.nem dnimicerf<br />

tum miferifq; viatica cdnis.cdnisigitur,id eft,fene¿luiicdn


infigní corporis fpecí'c at


DÌCf& §ÄP1ENTVM. V IÈ<br />

Eft itìùtier fenfurvtrgo eft aitate locanda<br />

F<strong>il</strong>ia:moraram quod pn'us effe decer.<br />

O rBcio charum magis eliiciem 9 ann'cum,<br />

Munere non charos demeruiiìè potcs.<br />

Egreffurc domo tecum pn'us ipfe voluta<br />

Quid fis facrurustquid quoqj non facies-'<br />

Retuleris cum forte pedem tecum acia rec2<br />

Quid recre quid non feceris ipfe boni, (fe,<br />

Corporis eft moles multa mercede domanda:<br />

Qiod frammenti comoda multa pariti<br />

mum emrrdntcs. Eß mutier fenfii.LdertÌKs:f<strong>il</strong>idijnquit:dicei<br />

Kit nuptuì locare oportet a-taie virgines'-.fcd prudentia zrjenft*<br />

muliercs : doecns per id, virgincs quoty erudiendas effe. Uulier<br />

Wirga dijfemnf.quid mulier eß corruptAttir go intcgrAieß ©*<br />

HU dijfercntk:quod mulier eß cctatc maturdivirgo 'state floride<br />

er {ic hoc loco ieeipitur. dliqiO.do mulicr fexÜ tanta dich : vt in<br />

lege iüa:ß midier <strong>il</strong>a eß irtìdivt mujkr fteri no poßit. LocÄla.L<br />

viro tradeda.vLiHtus in Rttlu.E<strong>il</strong>ia babeo grande ho ub<strong>il</strong>LLfine<br />

dote. Officio Chdru.Lmtiii;,diccbdt:itiqiiit:amiecs beneßeijs,<br />

fouenios : vtamiciorcs fiat : inimicos autem amicos faciendos.<br />

Officio, quod amicus dmico prxflat. Deiner ütße.id eß beneficio<br />

cV.ig.tre. ouidius:criminc te potui demeruiße meo. Egreffu*<br />

re. LaertiUs:dicebdt:inquit:&iUudidnteqitdm domo quii exeat:<br />

quid ddurus ßt ip:id fcpertraäet : rurßs cum redierit : quid<br />

egerie recogitet.ocgreffure.ideß qui egreffurus cs.Volutii<br />

cogitd.fimik Vergiìius in viro bono. Corporis eß.Ldertius:<br />

D 2 confiti


DICTA SAPIENTVJÍÍ<br />

N<strong>il</strong> aiídire nocetrnocuítfemperqj nocebtfí<br />

Cum fine deleciu verbaloquentís eunt,<br />

Blandicias non eíi>nifí defipis,vxor agenda.<br />

Otiurgare tamen hánc.ftne tefte decet.<br />

Atc¡3 hylarern vino feruum punire caucto:<br />

Cum feruimercesfitcibusatcp merum.<br />

eonfulebat,inquit,corpm rite extrcédum. nam per otium corpus"<br />

luxuriaré fólef.atque èconturio per Uborcs in bonam frugem té<br />

dereMoles corpowjd efl,corpus,quod moleflum atque onero»<br />

funi e fi animo.Multa, mercede,id efì multo Ubore.ex Verg<strong>il</strong>io.i.<br />

Geor.de vitibus,cogenda: in fulcum ac multa mercede domanda,<br />

nam quia merces datur labor(,dter pro altero ponitur. Sibi. ipfì<br />

corporinam moderata cxercitatio tnm corpori tum animo vt<strong>il</strong>is<br />

efì. Nt'í audire nocet.Ldertiiis,cgnfulebat,inquit,dudiendi ma»<br />

gisquZloquendijludiofumeffeotfortere.TAciturnitatispraceptcì<br />

complurafunt atqui improptu.comparatitaq; hos duos fenfus lo<br />

qucndifalicet atq; audietijkquoru alter nunqua nocuit per ftyd<br />

ter veroftfpe-.quodjit cumìoquimurfine delettujdefl eleclione<br />

vcrborum. Blandicijs non eñ.Ldertiusyconfulebat,inquit,eum<br />

mullere necfc blandicijs agendum,neq; prafmtibus extrañéis iun<br />

gandumiefl namq; ttrumq,- vitiofum.Vxor agendayid efl trattati<br />

da errcgciìda.Sine teflejd efl cora alio quocunq;:nHy<br />

lare, nonomnino ebriutna ftc caftigadus efl. Cuf:rui merces. hoc<br />

tx Arinotele inQeeonomicis:refktyinquit,i>topus faciendu feri<br />

uo


DICTA SAPIENTVM^ *7<br />

Qtfa» tibi fit diïpar.vxorem ducere noli.<br />

Affines dominos namqj habituais cris.<br />

Exfoliât né te rebusfortunafeeundis:<br />

Sed nec aduerfis déprimât <strong>il</strong>la,caue.<br />

Fortune motus patienter ferre memento;<br />

Pr » fer tim fi no culpa fit vlla tua.<br />

T)z Periandro.<br />

PEriander Cypfeli Corinthioram tyrâni fi<br />

lius'Siipfequocnei9 vrbis dominationem<br />

exercuit annis quaqraginta: obrjt autem ocro<br />

KO tribuitur.ey cibusfufficiës,fiiie mercede enim domiunduno<br />

putint-.meces aut.ftrttëitibm cibus ejl. Qji£tibi.Ldertitts,cofu<br />

lebitjnquit^xoréfibipirë deligendhia fi clariorë te duxeris,<br />

dffws dnos habebis.kffines dìios.quii ex Morii voluntite,no ex<br />

tu fxorë tntlabìtSut ditte affines propinqui vxoris tit£,& ejl<br />

fentctiiftm<strong>il</strong>k M Pittici. Extolhs lie te.tiertius, dufecîidi in<br />

fortum irridet;fuperbire nolkiduerfi perjlrepëte noli frutgù<br />

hoc dut preflit eqUnimitis inter vtrdmqifortuita. Fortuna<br />

motus.Liertiusfortune mutitiones fortiter perferre difce.Cuh<br />

pltuijboctxdUomfcntëdiddietlïieji.tiAin iduerjttdtibus t!U<br />

ejl precipui cofolitio,fi no fumus aufdnojlre cikmitatis.<br />

De Vcriittdro.Cypfeli.quifuitex Heraclidirumgenere. Coi<br />

rinthiorum.dtque etian totius kradie, ejl autem in Vcloponejîi<br />

ifthmo Corintbus nonlonge ab kradii.SiteUitioJd cjlJateUiti''<br />

bjts.rtftrmt<strong>il</strong>itit pro ferw.miniflerium prò minijli%funt iutem<br />

D ) fitellites,


: ?<br />

DICTA SAPIENT VM.<br />

genanus.Hic primus omnium fatcllttio fiipa<br />

tus ad corporis cufcodiam* incefsit. Sunt qui<br />

dicant,a:iam fuific Pea'andrum fapicntem;<br />

patria Ambraciotam,a!ium vero Corinthio/rumtyrannum<br />

ratque ex coglionane ortum<br />

cflèerrcrcm.vttyrannusfapiens putaretur.<br />

E i u s fen ten üss fu n f •<br />

Numniorom caufa itudiokis n<strong>il</strong> facit vnquä":<br />

Cum fit turpe lucrum: nifqj'decoris Habens.<br />

Qui rato regnare volesrannitcre ne tarn<br />

Ävmatus nä<strong>il</strong>es:quam tueatur amor.<br />

fitcUìtcs,qui armai idfiquem tutele grutù ftipdnt:hoc eft vndiefe<br />

ciramdanf.vnde CT ftipatores quoq; dicuntur.A.mbrdtiotam,ex<br />

Ambratia vrbe Epiri. Nummorum caufa. Laertiut,?eridndrit<br />

inquit , eft : nih<strong>il</strong> pectmiarumgratia, agendum, oportere emm3<br />

qui honcfiut ftf.ncn lucrari. Caufa tiutcm huiut eft , quia lucrum<br />

habet in fc annexam turpitudincnv.cum fine alteriti! idäuu fieri<br />

non poßit.fola aut agriculture aiitreip. mercespotefi hominem<br />

difendere ab <strong>il</strong>ia infami appettatane cerdoniijioc eft eim qui lit<br />

cri caufa quidpiam faätstudiofus. vir bantu & viriate pr.tdi?<br />

tus.DccorisJd eft,honesìatii.nam lucrum non eft propter fc, fed<br />

propter aliud. Quituto.Litrtiw,diccbdt,inqiüt'qiiituto regi<br />

nxre vettet: fummo. openitendum.Tt beneuolètia. non armk ftipat<br />

rmturxx quo videtur,emide effe tyrannu,& qui fapiès eft hdU<br />

tus : quindoquidc de tyranide ta crebro loquitur •vcl maxime id,<br />

prqbd^quQd de tyranide iaterrogdtus paulo poft refècdìt.krtnx<br />


DICTA SAPIENTVM.' 2S<br />

Forte rogabatur,cur pergcrct cfíe tyraníiüs:<br />

Qiiando tyraunís erat Sic odioía ílbíc<br />

Rcfpondit:quia no poíTum no eiTc tyrSnüS<br />

Quodjcui me credam:nu'llus anycus erít.<br />

Dulce quics homtnijtemeran'a vita pcríclís J<br />

Obui'a:fcd domini peísimacondirlo eft.<br />

EíTe imniortales,idem dicebachcnores3<br />

Narc voluptares:arcg Perire breu'f.<br />

Nec te diui'cücm dulcí prarbebis amico:<br />

Siueíit is fcelíx,fiuc fit <strong>il</strong>le miíer.<br />

tus mÜes.i.ftteñes.Amor ex üopult beneuólctii topdrdtut. Ter<br />

ic rogibiturJLitrtius cogitas jinquit, dìiquindo curiti tyrmide<br />

perfi¡icrctfqui.ijnquit,&' ¡pote er inuitü cedere sque perict<strong>il</strong>os<br />

fum eji.Cur pergeret.i.perfeuerdtct. Qjjdttdo pro quomd.Non<br />

pojfiíT. no effe.i.in nunu CT patefiite mei no cfh.Qtime credi".i.<br />

co;mttim,&iti quo pofíim fderc.eyefe fumptií ex Cicc.j.Thuf.<br />

qu£ft.dc co>quod DionyfìusSyrdcufinorutyrdnusfìmtlimodo in<br />

terrogitus refpodit. Dulce tiuici.Liertius}boni,inq'ut,dicebdt<br />

quies efi, ÍC piado fi temeritiS.QniesJ. tranqu<strong>il</strong>li ex quieti viti<br />

cft dulcc.i.eúcis.t<strong>il</strong>in. vit£vuüusimpcdet ntetHs.viti temermi,<br />

i.quss efl fortuna fubiefu.qtidis cji tyrhorü.hinc fequitut : q$<br />

coiitio.i.llitus tyrani efl pefimus cim. EjJ*: inmortales. Lien<br />

tius voluptdtcs,inquii ¿orruptib<strong>il</strong>cs funt,honores dut immortiki<br />

Honores.ì.eos quidebetur virtuthid qui <strong>il</strong>iade proueniut itunes-<br />

fwit.^ire.Lnitdre cr jUtítudre,cr bretti tepore pcrire.i.corm'*<br />

, Hec te difftc<strong>il</strong>¿,L4crtius}mici>¿nquit,& e7 in fes<br />

D 4 » licibus


DICTA S A PIE NT VM.<br />

R'cddefïde fumma>quidqui;f prcmifTeris v<strong>il</strong>i<br />

Nec fecretum animi prodere v:rba finas.<br />

Ncnmodo qui peccanvcrum peccare volete<br />

Puniat is iudex,qui bonus elfe volet.<br />

DeAnacharfi.<br />

r. A Nacharfi's Sdtha Gnnri fih'uscxmatre<br />

^ I~vei'oG;eca inter fepte annumeratus eît.;<br />

h cum Athehas venifìet.-facìufcp effet Soloni<br />

famiîï'arifsimusinScythiâredijt. Vbicumpa?<br />

ti .ias leges Grecis mutare yelfeta fratre Cadui<br />

'do qui apudScythasregnabatjper fpecicm ve<br />

Iiationis fagitta confixus interrjt.<br />

Bius fententix funt.<br />

Eft. mfrumiertur-,dixifle5 qued in ter] Achktos<br />

! ] Artifices certant.iudicat artisinops.<br />

infœlicibiis" eitndein te pne&e.Ncc difficiiem, immo traftabii<br />

lem. redde fide fumm.i. Lacrtius-, quodeunq;, inquit, pollicitus<br />

fit cris fmu.es' interlcqtiendum caue ne feercta pronuncies.Yide<br />

fumm.i Jd efl integra.Martidlisdìlc fide fumimi tefte fun tini re<br />

men fus. Non modo qtti.Laertiut)diccbtit,inquit>non peccati<br />

tes modo^cnm & gcjiientcs puni.<br />


DICTA SjAPIENTVM. 2? •<br />

Et quod Iex,qui fe'malcdicfh's forte laceffunt,<br />

Punïtjôc athletas cenfet honore deum.<br />

[Ttis vuasvitis fertrquarum prima voluptas,<br />

Ebrietas pofl: hanc3te>-t:ia m cefticia eir.<br />

Qjio pacîo quifqua poffet non ebcius efïè<br />

Forte rogabatur,conf<strong>il</strong>iumcj}dedit.<br />

Qui nimio vino titubantia verbanotabit,<br />

Et turpes motus:hic crit abltemi 9.<br />

qui opifices noneffent.Achiuos.Grx'cos. Artis inops, id cfi}quin.o<br />

fit irtifcx.boc etixm fere hodie fit;quod omîtes artifices;f;d €T li<br />

terni pxrxnt fe iudicio wlgi potius qtixm fipientum.Tertullixnus<br />

inApologetico demttficis dicit,Anxchirfim hocdixif[e:quod cer<br />

txntesde muficx fxciunt iudicem psp'Alitm. Et quod lex. Lderf<br />

tius,mirxrijnquit,fe dicebxt,quid fit quxmobrem Grxci dduerfus<br />

eos,qui f: iniurijs Ixceffuntdegem ferentes:dthletxs,cum feinuicê<br />

feriuityboaordt.ordo efl,mirxrife fe diccbxt:quodlex punit eos,<br />

qu<strong>il</strong>xceffunt fejd efl,prouoant mxlediéiis: dtq,- è diuerfo cenfet.<br />

id cjljdignos ptttxt dthletxsjd efi, pug<strong>il</strong>es honore deum pro deoi<br />

rummxin olimpionic£,id ejljn olimpix vittores coronxbÂtur.qui<br />

honor diuinus hxhebxt T.H rd.primo cxr.palmdq,- nob<strong>il</strong>is terrd,<br />

rum dominos euchit dd deos. Tris wxs.LdertiusJmius, inquit,<br />

dittum memordtur^item ftixs tris fe'rre.primxm voluptdtis, fet<br />

cundxm cbrictxtis,tertixmmaeroris.Apuleius.4.-floridorum}fdpië<br />

tisjniuit,wifuper mcnfiim célèbre diâum cfl.primd inquit crdi<br />

ten xd fitim pcrtinet,fzcundd id hylxritdtë, tertii dd wluptdtc,<br />

quxrtd ddmfdnid, Quo pdfto quifqut liertiusjogdtusjnquit,<br />

' D 5 quo


D I C T A S'APIENTVM.<br />

iftfineforent pìures cxtincìi qua peritai'!<br />

Ex «omnium numeroeforte rogatus eraf.<br />

. , Cum fic<strong>il</strong>le refer'tfcitantudic mìhi qu*fo<br />

Inter quos nautas annumerare velisf<br />

Cumcpinfultaret iuuenis non fobrius <strong>il</strong>li,<br />

Sedato vultu tal/a verba refert. phaì<br />

_ Sitemetum iuuenis nofcrsrdicpoculalym<br />

Confecirus fenip qua rationc feresf<br />

CuidaexprobratiScythicis quod natusin oris<br />

Effèt:re(pondittah'a verba "fenex;<br />

Niiquaeltjaut dabitur(pbro fua patria cuiqj<br />

Attice.tcìprobro jfempereris patria^.<br />

quo paolo quii ahjicmiusfìcrcl:ft turpesjnqttit, ebrioforttm mo-i<br />

tu? jibÌAntecculospontt.AbjieiniHs.quiàtcmetohoceft vino fc<br />

«ibjiinet penitus.nos penultimam bretiimimus, cum db aiijslcngd*<br />

ponatur,quoniamtemetum prìmam breuidt. An nt forati<br />

LacHius,interroganti,iiiquityVtrit!n piarti funt viui quam mori<br />

ttiifniuig.intes,inquit,vtrd in parie conjìituisì hanc Vlato in Axio<br />

cho BANFI attribuii.ftc dialettici pra:cipiunt,qu£fiiones hfolub<strong>il</strong>es<br />

loco dijfoluere, Cumcj; infultdrct.Ldcrtius, ab adolefcente, int<br />

quitycomtttid pdjfu; contumeliam,adciefcens, ìnqitityfì modo cum<br />

iuuer.is es vinti no fers,quando fenueris, quomodo aqua fers.q.d.<br />

fi diolefcens ebrius es^uid facies fenex. Confcttus fenio,ide(lt<br />

deb<strong>il</strong>itata;. ' Cuidam txprobriiuttiLdtrtius ; 4 cxprobrtmri, m<br />

quitfibi AtHcOyquod Scytbi effet,nonmibi qmdent ait pobro efl<br />

piirwfci patrie tu}\n oris tc3tUtii.nl vi di-ximtts9cx pdtrc Scy


'D'TCTAYAPIENTVM. _ 30<br />

Sci tanti qua? nani efì nauis fecurior : inquif. ;<br />

Vcncrit in oortos aoa* fine ìabe fuos.<br />

Dicenti naaem tenui coìtarc tabella<br />

ld fpaci'um natitis'cfr. mora morris ai't.<br />

Ec qua? ves nomini loret. oprima,q mala rurfus<br />

Qa ae nocct:aut ,pdéfcjgarrula lingaa,refert.<br />

Ex multis vnum tfbi deh'ge cautus ami'cum<br />

Ne tuusin pìureslanguidus erre: amor.<br />

thi & mitre Greci eji ndtus.Sm pitrii.hoc fìnt<strong>il</strong>e efl <strong>il</strong>ll, quei<br />

Vhto in primo de rep.fcribit3ZTCicero in Lelio mutuata cft.The<br />

mljioclenjnquitfìruntjìcfipbio cuidim in iurgio refpondijfc,cti<br />

<strong>il</strong>le dixi[fet,non eumfuifcdpitrit glorii fylendorem dffecutum<br />

non HcrcUlejnquìt.ft ego Seipbius effemiignobtUs effem, ncq; fi<br />

tu Athenienfìs cffes}cUrus vnqumt fuiffes.Attice.nÀ Attkus crxt><br />

qui pxtru ignob<strong>il</strong>itdtem UH exprobiuem. Scitanti. Liertitts,<br />

pcrcontdntiJnqmt,qu£nimeffetfccurioriuuis:ed,rcfpodit,qu£<br />

in portum veacrit.Sine kbeìd cftjncorruptd er integri. Vortus<br />

fuos,id efljptdtos.fìc Ouidius, vento nxuiget <strong>il</strong>le fuo. Dicenti<br />

n.iucm.Ldertius, cum didiciffetjnquit, quituor digiios nxuis effe<br />

G-dfsitudinem;, inquit, morti propinqui fun^quinxuigdnt. Tenui<br />

ttbclU.luueniUf , nwtcO* ventis dnimxm cornatine dokto con<br />

fifus [ignojigitis k morte remotus qudtuor,Mt f:ptem fi fìt ktif><br />

firn 1 ttdd £sqtt£ rcs bvminLLiertiusjrogicus quidnÀ clfct ho<br />

minibus botiti de indlitm<strong>il</strong>ingttijrtquitr.d queimdmodu effe potefb<br />

citi fi multoru bonoridta ediuerf3 multi mih diffeminarc pot.<br />

Ex nutltis vmm.Litertius, melius inquù^iicb^efc «unicum vnum<br />

egregiii


DICTA SAplENTVM.'<br />

Iudidak foiu res eft fallentibus apta? -<br />

Hinc 8fi auaricie maxima caufa fub eft-<br />

Factribus abftineas hts,lingua,ventre?pudédis<br />

Ipfius infcribunt femper imaginibus;<br />

D: Mifo'ne.<br />

MIfon Strymonisf<strong>il</strong>ms, patria Chcnxus,<br />

Scipfe a qi/ibufda inter fepténumeratur<br />

NaSi Plato in Protagora <strong>il</strong>ici pro Periadro co<br />

egregium^udm gregdrios multos pofsidere.hoc etid ex podrind<br />

Ariftotclis diftìi cft,qui dinicicid proprie diitd dtéfc vt eft dffeftus<br />

non virtus dd pdUcos eftiimmo vero dd vnu duntdxdt. ludicidi<br />

k for?i.l,4ertius,foru)njnquit,dd fdHendum inuicem,dtq,- dd ddtt<br />

iis. dudricie minus locìi deftindtu.C? prof celo itd rem fefe hdbet<br />

n quotidie experimur in rdbulis er leguleism iure cofultos offe<br />

aere hoc ine no eft mihiin dnimoMemeto hoc in loco <strong>il</strong>lltdDioge<br />

ms de duobus rdbulis. Vdc tribus tbftineds.LdertiusJnferibitur<br />

kquiUpftus imiginibus lingni,ventre,pudendis continendum eft.<br />

hoc dutem diftum fub <strong>il</strong>lius imxginibus ideo fcribebdnt:quod , forte<br />

h$c <strong>il</strong>lius fententia maxime pkcuit,qitòd videbdtur homines dd tè<br />

perdntidm hortdri,cuius mdterid eft,vt hriftotcles.t.w.$.'EthL<br />

fmbit,cibus,potus3coitus,i>ttdmen per lingudm intelligdmus duo<br />

ìttitts oficii,dlterum,quo efi miniftrdguftus^lterum^uo fermo)<br />

<strong>il</strong>k inftriumentum. \<br />

^V>c0fone.Chen£US.dUj dlciit et Oeteus db Oetd mott.dlijEteit<br />

'^.igoLicqniie.ltiFrotdgQ.m di<strong>il</strong>ogo,quiftc inferibitur no Vythd.<br />

in fro


D1CTA SSPIENTVM; 3Ì<br />

ftituif.SC ApolIinisoraculofapiéYifsim^eft hi'<br />

dicartfuit auté qctipfurri nom&innirit,moralii!<br />

pfor.vixit aute annos fepté &feptuaginta.<br />

Eius fententia eft.<br />

f<strong>il</strong>e per xftatis mediae graue tempus aratro<br />

Aptabatfì:iuam:cui Anacharfis ait..<br />

Ante diern properas o Mifon mun 9 aratri,<br />

Mie refeit: properat munera nemo faas;<br />

DeÈpimenide.<br />

EPimenidesPhefti fìliùs,patriaCretenffs ex<br />

vico Gnofo5pro eleobulo in ter fep tenni u<br />

in prologo gcnejìs mendofe legitur.VraVeriddroJoco Verìdndri,<br />

de quo fuprd Apollinis orcdculo.ndmfcrtur,Vytbwtti cu db And<br />

cbdrjìdc qusrcretur^quis na fé effet fdpientior,refpondijfe,Cetu.<br />

quendaml'MfonemfìueChenxumfefdpientiorem effe hoc Uhm<br />

ordctdo foliciutum vicumperueni(fe,eumq;inueni(fe.]pfum nome<br />

ndm Niifon ofor interpretdtur.quidutem ofor hominum eft k gr


DICTÀ SÀPIENTVKL<br />

méiatttófantjqui.-diGamjhuncinantfooBdo?<br />

miuiffcannosfepte & quinquagi'nta: atcp ex<br />

perrecrum,cum rerum omnium faeiem mira/<br />

tusefièt:aiuniore fratre iam vetulo agnitum<br />

efìe.Suntjqui dicantj<strong>il</strong>lum non obdormiuifle:<br />

fedadrcmpus'fecefsifie: yigitannos centum<br />

quinquaginta fepreriijfcriphrcp in earmine o/<br />

peracompIura:fed,quod legerim; nullum ex/<br />

tat dicfrarnjfiift quod Paulus Äpöftolus in epi<br />

ftolaadTitum huius implorar tefiimom'uni<br />

<strong>il</strong>lumappeHansProphetamjcliccns. Crctcs zi<br />

ttmciitt doYmitum.'BxpcYYcSìus qtbcßtd oue & noti iniicntd dipi<br />

tran Yedijt&iiwenit anni a ex prißinia forma immutata. Ir di<br />

tre iur.bre quam ìpfe Epimenìaes erat fed iam reiuio. IH epißoi<br />

U adTitumedp.pri.dixit quidam ex<strong>il</strong>lisproprius ipfcrum Vrot<br />

pbetd.CretenfesO'c.Crctcs.Cretenfes . Nrf»i Qres Cretisab<br />

<strong>il</strong>lisdtqtdnojìrisdccliiwur. Aè,e(bfemptr. vr.de aizotts herbd<br />

qii£fempcr viud.Pfcufte.menddces.ytidc er pfetidc. cdcos < im<br />

terpretaturindius.tberion.fcra.Argi.tardifiuepigri.Cresmutat<br />

vitnus autem carmini: necefatate plur.dem in fmgularem. öbet<br />

funt autemJd eßipinoucm,pro pigro pofuimus id quod pr£cedity<br />

pro eo quodfequitur.hochemiftickiimijO-etenfsfanpcrmendai<br />

ces,vtait Hieronymus ddmagnum oratorem vrbtsRom£ , poi<br />

fica Cd'limachus poèta in kymtto dà louem vfurpduit.fedqua par<br />

tcCreteitfcs mendaces dppellant omnes poeUGr£ci er Latini:<br />

uos wdcesdkiimsßlinamcjf mendica dicuntur: quodlouis fcs


Diet A' SApijeHtfVM. 1 F«<br />

pfeaft^5caca«thcria,gafteres,argi,qaod carmea<br />

htroicum diuus Hieronymasffcfntef preta't^jt<br />

Cretenfcs fcmper mendaces>rnahe bcfti аг,уеп/<br />

trcs pigri.nos verd additamccri necefsiratefio<br />

Cres Temper mendax?mala b'sftia?veter obefu*<br />

pifichrum dpud fe dkunt effe-.cum inccelo'regndre риШйит.<br />

>Cmdius in Amoribus.Cretes aunt tcftes, пес fingunt отш Ore*<br />

tes. )dcm dlibi: поЫ loquorjwn hoc, qui centum f uftinct vrbes,<br />

qudiiuisfttmendAx,Creti ntgdrc poteft. Lucdnus quoq,- libro. 8,<br />

tdm mmddx,migm tttmulo qutm Crctd tonAiitis.v Vapiniuspri<br />

tno Tbebaidis , ddlotiaii, mentitdq) mdnes Crctd tiios . cftq;<br />

tpudGnecos proiicrbium dd Cretan cretizdre,quo figr^edtur^<br />

ad mcnddcem vti menddcio.quod igitur eftmendtcium UlomrnH<br />

quod fc<strong>il</strong>icet dicttnt dpu^fe effe louts fcpulchrum in vicoGnofo<br />


DICTA SAPlENrVMf.<br />

De Pherecyde.<br />

PHerecydesBadis i<strong>il</strong>iusSyrus cognomina/<br />

tus a nonnullis inter fapi'entes numeratus<br />

eft pri'niufcj; omnium de natura rerum decjj<br />

dn's feripfit,aft(j5 vt Cicero putaf,primus ,om<br />

nium dixit animos hominum cfTe l'mmortalcs<br />

Extatad huncjThalctisepiftola:inQuz often<br />

ditfe velie ad <strong>il</strong>luni nauigare:vt difTerétem de<br />

rebus diuin*s audiat7perijtconfumptus phthi<br />

ria fijhoceft morbo pedicularì.<br />

oflenditur. De vherecyde.Syrus.ndn quidam fuit è Syrid, vt<br />

quidam putdntjed è Syro infuli,vt dutor ejl Strabo CT Ldcrtius:<br />

non dico c Scyro , in qua regnduit Lycomedes <strong>Vi</strong>dimi* piter<br />

dtct; Ach<strong>il</strong>li! focer.produca dutem primdm Syrus.De ndturd rem<br />

CT dijs.ferudbdtur,inquit,Ldcrtius,dd fui tempori libellus Vhere<br />

cydis Syride rerum principio,cuius initfum fuit : lupiter quidan<br />

dtq; teliti! Cf tenipus erdiit fcmperCicero putdt libro primoThuf<br />

culandrum qtt£Jlionum, buiusinucntionis"Autorcm Vy-bxgordm<br />

fuiffe,fcribitdiuttsììieronymusdd KufBnum.dlijidTh<strong>il</strong>ctcm re<br />

ferunt.Thdetis epiftold.f:d et <strong>il</strong>l'ius ad Xb.detem, in qui fìgn ifit<br />

Ci^quo morbi genere tdbefceret.fc<strong>il</strong>icet phthirkfì,hoc ejl morbo<br />

pcdicuhri.N.vn phtbir pedicitlus interpretitur. hoc edam morbi<br />

genere perijt Sylld di<strong>il</strong>itor^ Uerodcs <strong>il</strong>le, fitb quo f<strong>il</strong>uatornoi<br />

jler nituscji.


ÀELII ÂNTONII NEBRJS-<br />

SENSIS IN VAFRE DICTA PHI*<br />

lofophorum, Liber fecundui<br />

incipitur.<br />

H<strong>il</strong>ofophia? Ionica^quemadmô<br />

dum inin'o diximus,autor fuit<br />

Anaxymander ThaletisM<strong>il</strong>e/<br />

frj difeipulus: Anaxymfdro fuc<br />

cefsit Anaxymenes,cui Anaxa^<br />

gorasratquehuicrurfus Arche/<br />

ïaus,quiSocraté docuit, a quo eihice primum<br />

cftinducîa.Socratisaudirores fuere complu/<br />

res.Sed imprimis Ariftippus,Xenopbor?An<br />

tiftbenes;ôcPIaio;qui primus veterèm acade/<br />

miam inftiruir,Caeterosiqui lequntur, quiare/<br />

centiores funt,omifimus-<br />

De Anaximandro.<br />

ANaximander patrem habuït Praxyadê<br />

patriam vero M<strong>il</strong>etum:cuius preceptor<br />

Itf Liber fccunius ph<strong>il</strong>o fophite ionic


DICtA PHILOSÓPHORVM,'<br />

firit Thales M<strong>il</strong>cfius quocp.Qbijt акт futim<br />

carn agcrec aimum gratis quanum oc frxàg_v<br />

fimura.<br />

Emsfententfg font.<br />

EiTeinfinìtum piimumnec poffé mouer*<br />

Principìara:partes feci fluitare tamen.<br />

Cozleitem fpheram eli aufus deferiberercuiua<br />

In medio tc<strong>il</strong>us orbici)lata forcr.<br />

Primus Si errorcs luna: fenfiffe putatur:<br />

Qua? vario vultu franis ab erbe nitct<br />

nitumeffe-.cr p.trtcsdmimmutitri.totum vero immutab<strong>il</strong>eìuv*<br />

re.Ordo eji. Anaxymander diccbM-.priimtm principitim effe inft<br />

nitwn,nec poffe moucri: quii quoi infìnitum eft perfe immob<strong>il</strong>e<br />

efe: fed <strong>il</strong>limparta parta fluitare,id eft moucri. Cacleftem<br />

fpheram. bicrtwìAiccbat,inquk,m>:dio kco terram centri inftar<br />

conflitutam,?Jobofamq; effeac rotudam. Aufm. quia primus hoc<br />

inu:nit:quod terra effet immedio fphene fiue mundi. Orbkuhtd,<br />

globofa V rotunddyidq; necefjario faclu^uoniam eftgrauis er<br />

nutu fuo ad ccntrum tendens comglob.tri neceflario ikbct. Fri<br />

tnm & errorcs. Laertim Jicebat,inqv.itdur.am faifo lucere lumi<br />

ne fpkndoreméji a fole mtttuxri.Errores, id eft motus crrantcsin<br />

ccelo-.vnde ctiam pianeti dicuntur latine erratica? fteue fine erro<br />

nes.V.mo wltu.mmc nona C? cornkulata., nunc diuidua atq- lui<br />

mine dimidiita,» une pkna:ZT hoc vario afrcélu, quem habet ad<br />

fokm.quem podice frxtem appdlmt: quoniam A pollo er biat<br />

ftx ex ione er LdtoM dkunlur geniti. Primm er hic tenti,<br />

Lacrtius.


LIEÊR SECVNbVS.' 34<br />

Primùs & hic tcrris^quauit lampadaPhcebf<br />

Qucdcj; idem puro purior igne foret.<br />

PrimusSchic tadio defcriofit gentibus orbenr<br />

Fluminac[3j8c montcs3occaniôî fînus.<br />

Huius opiisgnomon bi vafa horofcopa.nâcj^<br />

ïndifcreta prius tempora lucis erantv<br />

ÏAcrtias,âiecbdt,inquit, fokm terre square mgnkuJinem t?<br />

tffe igncm purijiimum.Lmpada. Phccbijd ejl, (plcndidum gioì<br />

bum folti. Acquanti tcrrh.Ftolom.cus cyAlpi7r.tg.mus diurne*<br />

tra terne quinquies. crfemis di'.metru folis mctiridiciCMfit fol<br />

miior quam terra ccnties fexagies fexies.Furiar ignt.VUto ¿tq¡<br />

Ante <strong>il</strong>lum complurcs phdofophimdtcrim ccelelìem igne dm pon<br />

furunt nedum fokm. Frimas er kìc radio. Ldertius,primtii<br />

inq:iit,Andxyi::ander ter* mdrifq-circuían defcripft eyJlheí<br />

r¿m infuper conjìruxit.Radio. rirgd,qua Geometre fiatai dei<br />

fcnptioncs.ftc Vcrp<strong>il</strong>ii:-; in BHco.Defcripjìt radio totmn qui gen<br />

tibor, orbemJÂ e¡i,Cafmogrdpbiiin defignauit. Sìmts Oceani, id<br />

efe quatuor <strong>il</strong>U mana,qi-..v ierrara cctívienicm ¡rrumpxnt > falia<br />

cet nofirum,LrabictKiJ>;\f,cHin, i Zd¡]>U'n. Huitts opus, lacra<br />

tius,borofcopii,inqttit>f..brh\iiiis e ¡i primus Anaxymander. Vlh<br />

nius libro fecundo non Andxymdndruratfcd Anañmenem Aitai<br />

xymandri difcipulmn horologiitm fcicteriam, id efe vmbratií<br />

le prima LdceCtmoMx o¡iédi}fe tradit.fiúffe date horologiu feto<br />

tc7Ícan,hoc efi fo! ir e fue gnomicti ante Anaxymcnc, vt vultFli<br />

liitisfìuc Anaxymadrum vt Laertiut minifcjìwn eji:,ex eo qued<br />

E 2 feribitur


DICTA PHILOSOPHORVM.<br />

Hictropiccs primus docuit trafuerfaqj (igni<br />

Qua Pcebus torieris icq* r editqp viam.<br />

Dumcanit a puerisimfusfortc'canendum eft<br />

Obpueros inquitdulciusergo mihi.<br />

De Änaxymene.<br />

ANaxymenesEuriftratifih'us patria quo/<br />

que M<strong>il</strong>efius fuit JatcpÄnaxymandri au<br />

fcribitur.4. Reg. tap. to. de boYologio Achdm in agrotdtionc<br />

Ezechuregis-.quodcempMefidntc Kndxynundrum ducento*<br />

rum cireiter dnnorum.Gnomon.ldtine dppeldjituY tmb<strong>il</strong>icus, vuls<br />

go curtdbon.cuiufmodi eft figurd,qudm fdcit ft<strong>il</strong>m Yearn foli ex<br />

pofitutcum fuxvmbYd.VdfdboYofcopdJjoYolögidex dqud fiue<br />

txdYtnd.vdfdquoq-boYöfcopd Pliniuslib.z.eodem dppelht hot<br />

rologid vmbrdtihd. Hie tYopicos.LdeYtiui^gnomoiuJnquitt<br />

imenit:qito folis conueYpones er equina ft id notaYet. TYopicos,<br />

fc<strong>il</strong>icet cdncYi er cYdpYicoYnihoc eft folftitium aftiudle er bye?<br />

mdle.VrdnfueYfa.figndJd eft obliqud, fc<strong>il</strong>icet zodidcum .Vergib<br />

Im. i.GeoYg.obliquiv; qud fe fignoYum vcYteYet ovdo. Dum<br />

cdnit.LdeYMs,diunt}inquit.Andxymdndrum cdnentem d, pueYis<br />

iYYifum:


LIBER SECVNDVS. J5<br />

tor Parmenidifqj,natus e i jfexag^fima terna<br />

Olympiadejobijtcri quo anno Sardis captae<br />

font.<br />

Etas fententi'ar funt.<br />

Non fupcr terra fed circum fydera ferri:<br />

Atcj3 infinito ex aere cuncìa facit.<br />

Si metus impèndet:fcrutari fydera cali<br />

Lastus Anaximcnes qua ratione poteftf<br />

nomen'Byrciddcs,vt fcribit Uerodotus.regmbit dutcm Sdrdi*<br />

bus Crcefus ide omnium ditiftimumd quern fuprd diximus ve*<br />

niffeSoloneny.dtque eundem mififfc munerd dittico No» fut<br />

per terrdm.Liertius,bic,inquit, dixit initium derd Cf infinitum,<br />

•gtoueriq^fydcrdnonfuprdterrim fed circi terrim.nos cdymit<br />

nisnecefiitite coir aiti fentctin inuertimus.Ordo eft.ficitjdefb<br />

Amxymenes dicit fyierx non ferri fupcr tcrrdnr.fcd circum ter<br />

rim,vt fupn diantur ferri,qu£ rette fenntur, circi que orbit<br />

culiriter CT in circuitu. er fdcit cunftdjd eft fieri dicit cuncld ex<br />

nere infinito.Arifioteles.iMethdpby.kndxymenè pofuiffe prin<br />

eipium,dicit,derem. Cicero tmen primo de N.it«ra Beorum di><br />

cit kmxymciiem pofuiffe Deumicrem infinitum. Aeri, inquit»<br />

De«)« flituteumqì gigni cffc'q,- immenfum ey infinitum, ey fé m*<br />

per in motu. Si metus impendet.hoc ex epiftoli Andxymenis<br />

id Pytbigoum fumptum eft. quo mm,inquit,modo pofiit Ani*<br />

xymenes coelifecreti rimiri, cui iugk dut mortis dut fcruitutti<br />

incumbit metusHmpcndetjid eft nobis immmt,a' quifì fuprd ci,<br />

$utinruMmpendet*<br />

j E i


DICTA PHILOSOPHORVM.'


LIBER SECVNDVSJ 3


'DICTA PHIL'OSOPHORVM.<br />

Lampfacios motes nunquid mare mergere to<br />

Si non defuerinttépora,merget,ait. (lirr|<br />

Maufoli cernens ingenti molefepulchrum:<br />

Diuitiarum hsec eitjinquir,imago n oua.<br />

In patriam ferri num velletcum moreretur<br />

Aequurn aitad ntanes vndicp fiet iter.<br />

Verg<strong>il</strong>i] aUudit,quod.i.Georg.fcribitur. Vos o clangimi mundi<br />

lumina,labentem coclo que. ducitis dnnum. Lampficios mom<br />

tes.Laertius,percontdnti,inquit,in Lampfdceni monies mitre e fi<br />

fent dliqumdo futuri-.dixiffe feruntdtd fdne:nifi tempus defect<br />

rit.fignificabit iutem,poffe montes <strong>il</strong>los peffum,dtque fub vnda\<br />

itturos vi tempefldtmn dtque imbriu: fedf ijbicabatur tunc mm<br />

diflitum aliquando finem babiturum. Maufpli cernens.Lder<br />

tiuSjCum vidifJetJnquit ,Maufoli fepulchrwn. monumentimi int<br />

quit predofum eylapidibus ornitum.Diuitiirum imdgo efi.lui:<br />

intern Mdufolm rex Carie,cui Artemifii vxor monumentum <strong>il</strong>><br />

ui infigne codidit,i quo alii quoque Miufotei dicuntur,fì modo<br />

Imdgnijtcè fìnt extruéìi. Ingenti mole, id e fi ingentk ftruclure.<br />

Imago nouajd eft idminnda,fe4 diuitiarum oflentitio,que fci><br />

licet pefiimo cuiq; pcffunt contingere. In patriim ferri.Lder<br />

tius,indignintì,inquit,homini ic moleftè ferenti quod in alien»<br />

folo moreretur,l>ono,inquit,efto dnimo.lde enim mdic^in inferi<br />

num defccnfus ejl.Ciccro primo Tbuf.hocipfìkndxdgore mot<br />

rienti tribuit,non alteri indignanti quod moreretur in ex<strong>il</strong>io: nifi<br />

forte Ole alter ob kmxagorim indignabatur.kequu iter,id eft,<br />

wdccumq} tdntumdcm itinere eft id inferos.


J,IBER SECVJNDVS<br />

De Archelao Arhenienfi-<br />

ARchelaus patré habin't Apollodorarnj<br />

patn'am vero Athenas ? praeccp to rcmcj?<br />

Anaxagoram Hie cx Ionia primus Athenas<br />

Ph<strong>il</strong>ofoDhiaminduxfteam? quae de rerum na<br />

tura di'fferit.Socratem inftituit in ethicc: quam<br />

cum ab <strong>il</strong>io accepts propaga<strong>il</strong>cr, inueniffe pu<br />

fcatu/eft.<br />

^ Eiusfententiaefunt.<br />

A iufto^iuftum legem fecernererhoneftis<br />

Et non naturam turpia poflè putat.<br />

4? Dc krcbeko,quidxm. dicunt M<strong>il</strong>cftim.kpollodorum. funt qui<br />

dicxt№ydonisf<strong>il</strong>ium.ExIonk,vbifioruerimtTbales,knaximan<br />

der^naxymenes-.vnde bee quofade qua nunc agitur,Ionica Vbi<br />

lofopbia eft cognominati.De rerum natura, phyficam. in etbice.<br />

in morali ph<strong>il</strong>ofophii.quem tamen omnes S ocrati tribuunt inuen<br />

fu.Cicero in Thufculanis, primus, inquit,Socrates ph<strong>il</strong>ofophiam<br />

tuocauit è codo,cr inter homines habitare coegit. kiufto.Lier<br />

tius}ifferebitJnquit,iuftum CT turpe non naturi conftare: fed lei<br />

ge.kriftoteles in primo Ethicorumjufti inquit,cy honefta,de qui<br />

bus ciu<strong>il</strong>isid ejl,moralis ph<strong>il</strong>ofopk confident,txntim diuerftti*<br />

tern inter ft babent:vt lege duntaxat, non autem naturi conftare<br />

videantur.llliM,intei quam lex fentur : nih<strong>il</strong> refert <strong>il</strong>io vcl <strong>il</strong>io<br />

modoficere,poftei vero quam lati eft: multum refert.ordo eft.<br />

Arcbelius putit legem ZfnoniMtunmpoffefecernereiniufttii.<br />

E f iufto


DICTA FHILOSPHORVM.<br />

Fnnciptum rebus pofuit genitale calore<br />

Qui tamenex lento cuncìa vapore creat.<br />

[ De Socrate Alopecenfi.<br />

SOcrates AlopecéTis cognominatùs apago<br />

Atn'ce SophionifciftÌius:atcp Archelai au/<br />

ditorfuit; duafcphabuitvxores Xantippenj<br />

ex qua Larnprodemgcnuifc&MyrtOiex qua<br />

Sophronifcum ScMenexenumiufcepica Che<br />

rophonte vero Apollo eonfultusrefpondtc<br />

tufto €7 turpid db honeftis. Vrincipium.Laertius ,.duas, inquit<br />

effe generdtionis. cditfds ajferebdt calidum frigidum.wfubdit,<br />

gigni vero ammalia ex teme calore dictbat, uamq,- Uqucntem ca><br />

hte dqmntjvbi ignis drdoribus infìdmmdtur.terrdm ejficere, vbi<br />

vero cìrciwifluit derem gig:ierc.GemtdieJdefh,gencrdtiuumXcn<br />

to. vApore.qui ex terra mddefdtld exhxlat.<br />

4G"DE Socrate.Alopccenfis.Alopcx^iiodinterpretdtur vulpes,ptt<br />

gxf efè Attica: rcgionis.Sophnnifci.hic lapidai ius fuif.matcr ve><br />

90 PhcnarctdcbiÌelrix.yZdn!Ìppen.prioremMyrto.pofieriorem,<br />

qu,e fuitArifiidis <strong>il</strong>'ius iufli fliaiquam indotatxtn dccepif.funt qui<br />

vttaffy fimul bibuiffe trxd.vii.A cherophonte. difett<strong>il</strong>o <strong>il</strong>lius.Kef<br />

pàiit.pcr Vyihixmjffoc tfi,Apollims facerdotemMue fibyllxm.Sd<br />

pkncìfsimus.<strong>Vi</strong>rg<strong>il</strong>ius in viro bano.vir bonus ey prudens: quxlem<br />

nx reperii wum twliibusè cunclisbominumconfultus Apollo*<br />

MiAnyta.qiÀASwtiirifcàftwii^


LÍBER SECVNDVS 38<br />

omcíílü m : q> eft in ore omníum. Sí quo mor<br />

talíum Sócrates fapíentifsimus iuciicatur. De<br />

indeaceufatus ab Anyto Melito 8c Lycone<br />

damnatus efíymoituufcp veneno fumpto :curn<br />

prius multa cíe anímormn immortaluate dif¿<br />

puiaílct auno astatis. \xx-<br />

* Eíúsfentenfiarfunt.'<br />

Iurgía Xantípprs clamores probracfj Iínguae<br />

Vtdecl/narer.-<strong>il</strong>ío abcunte domoj<br />

Ip'íwsin capütfcaphium diffundit ab alto»<br />

S pargtt 6C vrina com'ugís ora fui,<br />

Huiusjaít ridensipíuuias cernTsj'mus autor<br />

Ni mírum nobís <strong>il</strong>íe tonímis erat<br />

fas Mum inuexii-.dtf, in cius mikdiéli prouociuitMdito. hic


DICTA PHILOSOPHORVN.'<br />

Et cur tam patiens eflettiurgabat amicus.<br />

Et ram morofam cur pateretunait,<br />

la velut ad trochlee fonitus oBcalluif auris,<br />

Anferis Scftrepítum tu quocjj non pateris?<br />

Ouaparinpullofcj} mihi creat vt<strong>il</strong>is anfer,<br />

At mihiXantippe pignora chara dedit,<br />

Etdanti cakes refpondít fronte ferena, •<br />

Calcitro,fic afinusludere fsepe'folet.<br />

— Miranti díxítjfi afíñus me calce petiííet, i \<br />

An ne in iudicium conueniendus eratj*<br />

nojlicum certifsimum. fie Yergi.primo Geo?, fin quarto cxortu,<br />

nm$ is certifsimus dutor.dc ft die At fponfor. Et cur tdm pd><br />

tiens.hdertius^dicentijmquit^«Icibidái non efje tolerab<strong>il</strong>em Xd»<br />

tipptm ideo moroftntydit^ego hifce iampridedffuetus fumi dc ft<br />

iungiter fonum trochkdrum hduriam^dtt vero tu non tolerds cid»<br />

more perftrepentes dnferes ? dt <strong>il</strong>lo dicente-.dt mihioud pullofcj;<br />

pdriuntlW mibi,


LIBER SECVNDVS. J§<br />

Hone iuuenis petulans pugnis Sifufte cecidit:<br />

Atcp <strong>il</strong>li fades vndiqj tuber erat.<br />

Ille nih<strong>il</strong> contra:fed tantum fröte notauit,<br />

Quis pinx<strong>il</strong>Tct opusjcuius imagolforct.<br />

Alterius iuuenis pugno percu{Tus;abibatj .<br />

Quippe volens taciturn difsimulare nefas.<br />

O re renidenti fibi tunc ait,efie molcftum<br />

Se nefcire;domo cum galeatus eat.<br />

Dicéti quidam tibi derrahit.in tubman tu]<br />

Mirabaredoqui fi bene non didicitf<br />

Dicenti rurfus,male dicit^noii facit,inqui£<br />

pffet* Hwjc iuuenis Jatnc Diogenes tdertius Antiftheni tribuit<br />

•ßaßlius vero <strong>il</strong>le magnus,cuius magna eft dpud Grt-cos du&orii<br />

Usjn Socman refert.dit enim in ed ordtione,quam hdbuit dd net<br />

potes,quemidmodmnlibros Eticorum legerei debeant : per enfi<br />

fit quifpimn Socratem Sophrcmifciflium faciem eiuspetulantifsvt<br />

me cxdens,Socrdtcs vero non rcpugnduit,fcd<strong>il</strong>liuspctulanti8fe<br />

permißt^donec ei vultus vndiq; tuber ßeret:vcrum vbiira Uhus ß<br />

tidta eft:Socrates quidem nih<strong>il</strong>dliud egit,niß quod fronti fu& feri<br />

pßt percujforis nomen,quemdmodü ftatimfteri folet: <strong>il</strong>le inquit<br />

hoc opus ejfecit. Altenas iuuenis, banc ex Seneca aeeepimus<br />

Hefds UcitumM eftjpfe tdeitus volens difsimuUre iniurim <strong>il</strong>kt<br />

Um.Keaidenti, id eft, fim<strong>il</strong>i ridenti,aut vultu hyhri.ait Galcdtus,<br />

<br />

qui non dicit. Dicenti wfus.LdeniHsfaenti, inquit, cuiddm •<br />

nonne ti


DTCTÄ PHILÖSOPHORVÄ:'<br />

Cum nulluni vi'deam crimen ineffe mihi]<br />

Ingentem fcclix aream donabat amicus<br />

' lnqua pcrmagnam poneret <strong>il</strong>le domunr<br />

An tufi vac* cotiumjinqui'tj forte dedüTes»<br />

Calccus vt ficrer hiuc mihtmum caperem?<br />

j^um vocat ad cccnam cbnui*uas;exiguicß<br />

Xantippen fumptus difpuduiflectj ait<br />

Si'fucrintfrug^mediocris coenaiuuabicJ<br />

Qjü petulans ad nos pertinet <strong>il</strong>le nih<strong>il</strong><br />

Xncelebri fecum mercato voluere [cccpitj<br />

O benc,t am multis qood mihi non fit opus?<br />

normt tibi<strong>il</strong>lt mUdicitfnon inquif.mihi enim ißd non ddßmt.<br />

Ingentem fcclix. I dertius,cum AlcUbid.es, inquit , grandem Uli dt<br />

redm ddconßrutnddm domUldrgireturiiirJffe ferturidnvero fi<br />

cdlcidmcntis mihi kpus eßct,comr.iq; ddrcs,M cdlccos mihi poß<br />

conficercmiridiculus eßem ß dccipcrmiFodte üinicusjd eß,\\U<br />

cibiddes,qui diues er dt. Kream.ßc dppdldtar piinicksjn qiid doi<br />

muffunddtur.Nunccdpcre>Kiq.d.)ninime cdpcrtm, fed qudntuni<br />

tri: opus dd cxlccos. TJumvccdt dd cccvj.:t?. Lcertius, cum wo«<br />

cdffctjnquit,id coendm diuites, & ZCdniippen media puderet dp<br />

pirdtu;,bono,inqM,cßo dnimo.^dmßquidtm modeßierunt CT<br />

frugUmcnfdm nequdquim dfpermbmtur ,fiut dutem ir.terpinn*<br />

tesinulid nobis de hifee curd erit.üxigaifmuptus,id cß, impenf£<br />

exiga£.proipfodppdrdtupofuit.mdeeßlexfumptUArid,qu£ cir<br />

cet hoc confulcbdt. In celebri fecum.'Ldcrtiits, fepe, inquit,ctim<br />

tommjqus publice vendebantur^ultitudinem intueretuy: fecuin


Proxfrnus aicbatdiisimmortalibrjsiHedl:<br />

Sc perquam paucis quifquis cgerepurai.<br />

Et fequarrentt cuia tem dicerete<strong>il</strong>e:<br />

Sum mtndanus ait.-mundas Si eft patri-a<br />

Scitati quid agat dum ferus obambulatinqiiif<br />

Condimencacibisfe pedibus tererc.<br />

Prxterea ex gufcu periiur, cui vera voluptas<br />

Non exqiufitis indiget <strong>il</strong>k cibis;<br />

ifti vohebdt,qudm multisipftno cgeo. Voluereycogitdrc.O bene*<br />

jUbiudifdftii.Midrtklts,o benefited rip*, colitur Tirinthius ijhu<br />

Vroximus diebdt.Vdcrtius,dicebdt,mquit,eum dijsindxim-c pr&<br />

pinquttm,qui minimis egedt.Tdtno dutcm hurts in promptti eft,qm<br />

nkm dcus,qu6dpcrfefojfidens,nulldrcmdigct.ergoqttipa%to»<br />

nbus indigctJHc eft dco propinquior. kpulcius pro mdgk.equidc<br />

didid,cd re pracedere mdxtmc dco; hominibus: quod nulli re iti<br />

ffu indigcf.igitur ex nobis ft cuiqud miuimu opusjit,eZde effe dco<br />

ftm<strong>il</strong>tarem. Et fe qusrenti.Ciccroms luc eft in Thufculdnis.Sa<br />

crdtes imcrrogdtus cuktem f: dicer ef.munddvus. inquit ,fum.dtf<br />

inundus pro coelo dcciperct,.vi vt valgus loquitur,dubium eft.<br />

Sciuntiquid dgdt.hxc qucq- Ciceroms ell in eodem operc. SerusB<br />

ii eft,tempore vefpertinoJ.


DICTÀ PHILOSOPHORVÈl<br />

Atcp alios tantum diccbat viuere vtefferifc '<br />

At'tamen, vt poffim viuere, dixit edo.jg<br />

Solus ait bonus eitcuius fapientia fulget<br />

Solum ignciantem crediditeffe malum.<br />

Nò generis iplédonnec opes famulatur hoéftd<br />


LIBER SECVNDVS. 4*<br />

Fac ne quod nefcis difcere te pudeaf.<br />

Princi pium facTi dtcebat maxima res efr.<br />

• Idqj.fciofolumrqued nih<strong>il</strong> ipfe fcio.<br />

Et qui pomafibircdimunt pr a* cocia magno,'<br />

Dcfperare fuo tempore poffè frui.<br />

Et qua; fitiuucnisvirfusr'aliquandorogatuiTi<br />

Refpòndiffe,ferunt,n<strong>il</strong> ninu's vt facias.<br />

An ducenda viris vxor fapientibusefier,<br />

• Vtrum vis egeris poena fcquetur:ait.<br />

dibmjnquit^niere didicif.quado dli oportunum fuit,mìnime imi<br />

probumfeu pudendum diccnsiquod qmfq- nefciat. INNER*<br />

pium ficii.Liertius,dfftrebat,inquit, bene incipere pdruum mm<br />

effe, fed maximum,cr nih<strong>il</strong> fe feir e prefer hoc ipfum, quod nc><br />

fcirct.Vrincipium.Aufoniiif.lncipe,dimidium fìtti eft caviffc, fa<br />

pcrftt dimidium rurfum, hocincipe, effuiesAdq; few.kmc<br />

Acidemicorum fetta orti eft dicentium, nih<strong>il</strong> pro comperto ha<br />

beri poffe. Et qui pomi fibì. Laertius,ecs, inquii, cui precot<br />

cid multo emerét:dfjb:rare, ai:bat,fc ad maturitaiii tempii* per<br />

ucnturos,Vr.ecocia pomi,id eft, ante tempw in fuo gencrematn;<br />

nMigno,fc<strong>il</strong>icet precio.Suo lepore, id eft a:m ruìgo er pa firn<br />

protuniunt. Et qu.e ft iuuenis.Laertimjrogatux, inquit, ahi<br />

quando,qua nam fit iuuenis virtMjiih<strong>il</strong> nmùs, inqv.it, dehac più*<br />

radiximm fupn in Sobnvs dittis : nam ab <strong>il</strong>io Socrates vfurpiì<br />

uh. An ducende viris. L.iertius, interrogat<strong>il</strong>a: indiiit, vtìrunt<br />

meliiK effet vxorem ducereme ne:vtrum visjnquit, horumèga<br />

ris,poenitcntii inceft"et.VWmm.duorum dita u.ToeiuJd eft pes


. ÔICT.A PHILOSOPHORVM.'<br />

Carpenti cuid5,quod origo Antifthenis effet<br />

Ex patreCecropio matrcqjThraicia;<br />

Tu ne duos ciues ortos,reipondit,Athene<br />

Tarn cl arum cêfes progenuiffe virumc"<br />

'Ârtifi'ceSjinquirjfcabro demarmore fignum<br />

Contédunt veris afsimulare viris:<br />

Itlud difsimulas,<strong>il</strong>lud quocp negîigî^vt fis<br />

Nec lapidi fimiiisnec videarerudi?<br />

A fpeculo iuuenem cenfuram ferre iubebati<br />

Óracp confpiccretrqualiacun'qj forent.<br />

Vtfi turpiserit.-formeturmoribusaptis:<br />

Dignacp fe faciatjfi fpeciofus erit.<br />

nitentid. Carpenti cuidam. Ldcrtius,cuin dixijfetjnquit, ci qui<br />

dan Aniiftbencm maire cffcTbraicia'.tu ncdnquityarbitrabark,<br />

ex duobusAthenienftbus adeò infìgnem virïcnatum:de hoc etiam<br />

in. vita Antifthenis no nihi<strong>il</strong>'uit enim Antiftbenes Socrati fam<strong>il</strong>a<br />

r%Cecropio ,Atbeniëfi,ac ft dicxt,vfque adeo deprauatifunt iam<br />

Athénienfes:vt ex duobus parcncibus Athc<strong>il</strong>is ortis tantus vir ge<br />

nerarinon potuerit : quo reftonfo elufìt iaâatoremittum Atbe.t<br />

nicnfcmyqui ex co gloriabatur. Artifices inquit.LacrtÌM,ddt<br />

tnirariànquityfe dicebatuur ij,quikpidum figlia fcalperent, fum<br />

ma ope niter entur: vt lapis homini qu m ftmiUimus etfadat : f:ipt<br />

fos curare négligèrent;ne fìm<strong>il</strong>es lapidibus er videantur CT fìnt.<br />

Artiftces.marmorarij.Scdbrosudi©"inelaborato. Signum,ftd><br />

tuam. Afim<strong>il</strong>are>fìm<strong>il</strong>e facer e. Nec videarc, id eft videark alijs<br />

tjfekpis. A fceçub imewM^rti^ottibdtur^nquit, ime<br />

MS,


LIBER - S Ë C V N D t r .£ 42"<br />

Ctîm fi'mtam paupcr,cuî'dam ch'cebat arm'cus'<br />

[ Et niî pcfsideam.'me tibi cedo Iibens.<br />

An tu no cenfcSjtctum cum te mihi'tradàs<br />

Qiiod îrad2s,înquït;maxima qï;a?âî bona?<br />

JTerti'a te Phthi* tcmpeftas Iseta locabit:<br />

Q_uidan-!jait,m fomnis vifus adefîêfïbi<br />

Praîdîxiiîefuo caidam tum^ttuhzmiço<br />

Quod tris addîesinteriturus erat.<br />

nis,fc iugiterin jpcct<strong>il</strong>o intucrentur: vt fiquidem fortnofi ejjinti<br />

digni ed fbcciefierent}fin autè de fermes,(un defermitettem erm<br />

ditione protégèrent Senecd in.i.ndtu.quzjl. inuaitidnquit,funt<br />

fpeculdjtthomo ipfe fe nofceret,fomofat H ritirct infmim,<br />

deformis vtfciret redimer.dum ejje virtiïibiu quicquidcorpôri<br />

dcejfet,iu:ienisvt flore œtdtis ddmonc-retur,iîltid tempusejfe<br />

difcëdi C fortk dudendi, fcr.ex tt indecord canik deponeret,<br />

€?dcmortett'iquidcogiurct. dehocctimmultx Apuleim pro<br />

mxgii. Cenfumn,iuiicium fine confûium. mirtidis, confûium<br />

forme ffecubm. Qum fim tdin pduper. hderim, cum, in)<br />

quitiUi dixiffet SchincSjpdUperdliud hdbeo nih<strong>il</strong>: me ipi<br />

fum ditlem tibi do. an vero tujnquit,ncn dnimdducrtis-.qudm mit<br />

bi mdxinid trddistquicUm dnikmjfc<strong>il</strong>icet Schines, non ordtor iue<br />

Demojlhenis


DICTA PHILOSOPHORVM.<br />

Cecropídís<strong>il</strong>lum mortí damnantíbos íftqüiii<br />

Ilíos fata fiftiul ímperiofa tralrent.<br />

ÍDamnatOjíniuíte morerísjcurn diceret vxof<br />

l<strong>il</strong>e rcfcrt.iuíte me cupís crgo niorif<br />

Cum precrj magni veftcin de naret amicus:<br />

Quafepelíretunduincprccufanait.<br />

An mihidum víuo veliis mea couenit, atcj$<br />

Apta cftjdeíuncl o cengruet <strong>il</strong>la minus?<br />

De Xcnophonte Archiaeo«<br />

XEnophon patre Grylío,patria vero Af<br />

chiaeus ex pago Amcae, di'fcipulus fuit<br />

Tbe¡falÍ£.Vergñii(f.i.Aeneid.CumdommAffaracivkhidmcla<br />

tafq-, Niycetw.Cuidam dmico,Schini. Qecropidis iüum. taer<br />

tw,referenti,inquit,quod<strong>il</strong>lum htbenienfes mcri decreuiffenti<br />

CR natura, inquit,<strong>il</strong>los.Tatd imperiofa,qu<br />

quit,iujle maVesiVxor.'Kantippe. lujie, quid meíius ejlinnocett<br />

tem qv.am noecntem pcendt lucre. Cum precij magni. Laert<br />

tius, Apoüodorm, inquit,ei pxUium preciofum obtulit, VI in <strong>il</strong>lo<br />

morerétur,eyi\le:quidinquitinupdliummeum fimuticongruu<br />

fuit :vitdfuntto non eonuenietí<br />

4¡¡¡T>e 'Xcnopbontt.Difápuhis SocrdtU,nam cum in dngiportU<br />

fiodam iüum Sócrates hcAmffet obuium. porrcüo ab eo bacuío<br />

tranjirc


• LÍBER SECVNDVS. 45<br />

gocratís.Floruit nonagcfima quartaOlym/<br />

píade:atque obíjc Corinthi íam grandís.'natu,<br />

Eíusfcntentía eft.<br />

lllecoronatus dum facrum reddít ad aras;<br />

Accepít G'ylíí fuñera acerba fui.<br />

Arqj íta,depofitajfertur díxiíFe5corona:<br />

- íamfcío mortalem prcgenuifíe vir-um;.'<br />

Sed poítquá audiuít puíchre cecdiííe>coron2<br />

Ddapiam capiti compofuifTe fuo.<br />

Unjìre probibitum.Vercontdnti vero,vbi nam vcnircnt: quehu*<br />

mdnis vfibus decornodxtd funt:dd fingulx ctí Ule rejbondiffef.rut<br />

fut,vbi ndm boni de probi homines fierentfrogduit.dd hxc b¡erett<br />

te Hlp,dixiffe ci Socrdtem fequere igitur,cr difce,ex eo SocrdtiS<br />

auditor fdftjH efl.Scripfit hy¡lorhm.fuitq~; Qyro regi Perfxruirt<br />

fdm<strong>il</strong>iirk, ciiwpedixmÀd eftpucrieruditionem fcripftt. Corint<br />

thi.quo pojl longxm peregrinxtionem ex ex<strong>il</strong>io Atbenienjium fe<br />

coútidit,exidxbíit dutem,quòd pxrtes Licomim contrd hcbcnieti<br />

fes tuer-etur. LILE coronxtut.Lxcrtw,fcrtur, inquit, XENO?<br />

phon corontfus fdcrificdffe:&cum f<strong>il</strong>ium corruiffe didki¡fet:co<br />

romm depofuiffe.ybi vero xcriter pugnxntem oppetiffe compe*<br />

rit:cdm riirfut cdpitiimpofuijfi^ryUùfui f<strong>il</strong>ij.'wn dúos hdbuit,<br />

hmc CT Dìadorum.quiin ed pugnx,qujcfuit dd Mxntinedm inf<br />

ter Tbebxnos CP Lxcedmonìos, in qui Epimiminundxs cecidit,<br />

pro Liconibut xtqiie Athenienfibus qui duxñixres erdnt:pugnd9<br />

uerunhfed GryUtu FORF/íer dimiexns occubuitMortdlem. hoc ex<br />

AMXdgorAvfurjiduit*


[DICTA PHILOSOPHOÏWM.'<br />

D'2 Ariftïppo Gyrenœo.<br />

ARîftippuspatriam habuit Cyrenas vt><br />

bcm Libyîe; praeceptor^m vero Socra><br />

iem Qui'jquamqoam in voluptate fammumi<br />

bonum pofi»fIèi:ita prefcn tibus friiebatur: vt<br />

no muhum abfentes qug reret voluptates. Vri.<br />

de estât in iiîarrt Platonis dictum : tibi foïi ôC<br />

, chïamydem 3i pannum ferre datam eft.Illunv<br />

Di'ogenescancin regium appellabat. Faite/<br />

rdmDionyiïo Syracufanorom tyrâno quani<br />

fam<strong>il</strong>ïarifsjïnus.<br />

Etus fententis font.<br />

CumCynicas rraérarct olas,fic pretereuntent<br />

Geepit Ariflîppiîm carpere nmorefùo:<br />

Si piacarefamétibi vetris olufculapcffentî<br />

Turpis adaîator nUÎIius elle velis:<br />

*[D« Ari<strong>il</strong>ippo.Cyren.it. tvbemfi qui yegio Cyrendcd in LU<br />

byiivnàe ph<strong>il</strong>ophi quoq; Cyrendici funt diétLSocrdtcm.cuiutfdi<br />

mi commetut venit Atheiids.Vlitonh diclum. A Uj dicunt Strdto»<br />

nis-Chldmydem er pdtmumjd eft^ti vtnq) fortundi-nm Chla<br />

ïiiys veftisejlpreciofd,pmr.us tero cbfoleta. Hordtiut,omnis<br />

Arishippum decuit color^eyjr.itys&res-.tcntdntem mdioufes<br />

Vfprafentibm£quimi.Cdnemregkm,qiiid Dionyfîo fdm<strong>il</strong>idris.<br />

fuit. Cum Cynicut.Ldertiut.pr£tereuntem:inqtùt, qudndcqtoiogena<br />

olerd dbluens pb'mr gdu.it 0 dixituftd tu fi pinretibi<br />

djdictjfesuymnorum duh no ddeofoidaidjfentdtor adircs.Ttt


. LI&ER SECVNDvi 44<br />

.•- Ille refertcontradifciresregibusvti:<br />

Non tua fovdidior terge'ret ora cibus.<br />

Cum drachmas centum fibi pcrdix emptafuif/<br />

<strong>Vi</strong>faqj res cuidamluxuriofaforet: (fet:<br />

- . Ille ait:ergo tu nee afiem forte dediffesc"<br />

At mihi drachma; centumvnius afsis erafJ<br />

lacratus p~lago dumnaui'gat <strong>il</strong>le Corinthon:<br />

PerfpieuOjmemorantjextimuifle metu<br />

Huic aliquisvecrorrcur palles morte futura<br />

Cum no's indocli n<strong>il</strong> timcarnusf'ai.c.<br />

WYo,ik iUe,ftquidcm cornierfari cum homimbui fcires-.olcrd pro<br />

fettononlduijfes. Uordthu primo cpijlo. Si prandcrct dm pa<br />

tienter,regibui vti iiouet ArijlippM.fi fciret regibm vti, fdftidh<br />

ret oliKtquime notat.CyniciiA.T>iogenes,qui ex fefid Cymcorum<br />

fuit.Tratt.vfet.}pararet.lAorc fuo,quii Cynicui,cum inftdutunt<br />

crdt in mores hominum oblxtrxreiatquc idco Cynisusjd eft, cdni<br />

l№ dittos. Tcrgcret. (ic Roratius, gduind tergcrc paldtum.<br />

Cum drdchmis,Litertiui}diuntJnquit, Шит aliquando iuftiffe pep<br />

dicem quinquagintd drdcbmis emi, tdntum luxum grduiter fe*<br />

rente quodam3rejbondiftc:tu iftdm obolo non emcres, er cum dm<br />

nuijfet iUeimibi vcro, tnquit, quinquagintd drachma; tantun<br />

•Ydlent.AffemJdem propc eft as quod obolm.VniM a$isy dc ft die<br />

edtsgo tantifdcio centum drdchmds:quantitu vnum iftem,<br />

lactam pelago. Ldirtiu^Corintbumdnquit^iattigdbat aliquant<br />

do: cum tmpcftatc idttdretur: turbdri cccperdt. to ел per)<br />

щЬайощ iiifultiuti cuidm Ac dicenti, ws.Wpenti non<br />

P 4 metuimuSs


ImcTA. PHILOSOPHORVM.<br />

Non fm'Ics noftrum cura* Cunt dixit vtrfcgl<br />

Profapientemea efcproncbulonetua<br />

Forte fuit nauis piratccqua vcheretur:<br />

Idcf? rnari fummo,nec tamcn ante videf.<br />

Tunc quafi dinumerasargetum propfit ab'<br />

5 Et fibi danofasin mare iecic opes (area<br />

| AcgemitufimulasminimececidnTe voleti:<br />

; Ha?c fecum tacita mente putaffe ferunt<br />

j Pra'irat ariftippifortunas ire per altum:<br />

j Q^am quod anitippus propter eas pereatJ<br />

Wttrimur.yos ph<strong>il</strong>ofophi cur trepiditkhiontnim,inqnit,deeAi<br />

dent .uitftm<strong>il</strong>i omnium vtrifq; nojirum curd 0" metm incumbit.<br />

Aulas GeUmlb.i9.cap.-i.boc bdlifiimcmultkq; verbis,quemai<br />

tnoJwn geftitm eft}exponit.Coriuthon.n.v.iigabdt atttem dd Lais<br />

dan mcretricemtqud etidm potitus eft^t infra dicetur.Hinc Hot<br />

radix dc Arifttppo,no cuiuis bomini contingit adirc Corinthum,<br />

ciqui dmuit.Vafjyicuo^quifdcle^olbicicbatur.Vettor^quifimi<strong>il</strong><br />

vehebatur.pro ncbuloneJd eft pro homine nib<strong>il</strong>i^xGeUio For<br />

tc fuit muk.Licrdm,cum aliquado ,hquit,nauigarehdidiciffetq;<br />

tuue effc piradcAyicccptu, aurum numerabatjdnde quafi irhprn<br />

dedjnuitojapfum e manibm iiftauit in mare: ingemuitq; grdui*<br />

ter.Sut,qui U<strong>Vi</strong> & h.tc dixiffe mcmoret'.mdiits eftyt bxc ab Art<br />

ftippoiqui ft AriShipput propter ifta percdt.Veheretur,pro \>et<br />

htbitur.NLiriifummoJogeaportu. Qutfidinumerasjdeftftnu<br />

Idns f•: veUcdinwnerare.'Propfit.qui'fi rc fenata extraxit.T)dno<br />

fii^ade^culiimituebdt.Futajfe^reputafte^<br />

1'r.ejtdt


LIJ3ER SECVNDVS. 4?<br />

Calpatas quondam quod haberettarda: dixffc<br />

Menon lais habet,frd tarnen <strong>il</strong>ia mihi cit<br />

Namcp voluptatesvincendaseiTeifedufus<br />

Non tarnen <strong>il</strong>ia-ram reìieiendus erat.<br />

-Jjxrte concepì meretrix dicebat.-at <strong>il</strong> le<br />

Vndehanccompertä rem tibi dixit habet! -<br />

Än tu per fpinasincedens.dicere'pofies.<br />

Vnamex his mo<strong>il</strong>rans punxerat <strong>il</strong>lä ped3.<br />

Qjjxrenti?natum cur pellatfüc quctp multa<br />

Pellimus:ex nobis qu£ gcnerantur: ait.<br />

N.Tqj pediculus Sc pituita cap<strong>il</strong>lus Si v.nguis-<br />

1 "Ex me gignuntur>proijäenda tarnen^<br />

Vr


DICTA PHILOSOPHORVM.<br />

Fendi* &,quodamreprenfu$forte aquod<strong>il</strong>ti."'<br />

ConiiicTus turpi cum meretrice foretr<br />

JSfic referre putas: nauis noua te vehat ingt<br />

An qua; iam plures vexeritante virosi<br />

Refpondétcparum vel-n<strong>il</strong> diftare:quid «ego<br />

Admc peitineatyvirgo fit an mulierr 1<br />

Cum tamen intraret veteri centone lupanan<br />

Et rauenem quendam difpudu<strong>il</strong>Tet,ait.<br />

Non in.trare pudet infcriptae nomina celiai<br />

Sed rcgredi tandem non potuiffe pudet.<br />

tx nobis gigni,qu£ tdmcii vclut inut<strong>il</strong>id quim longifsitne proijcii<br />

wts.Vclhtjd ejl,non dgnofcdt.Multd,cr,quae funi <strong>il</strong>ld,fubdit.<strong>Vi</strong>i<br />

tuitdJ)imor,quiÀGrce'cispheugmddicitur.Exmcgigmmtur3fei<br />

non generdtione vniuocd,vt dicunt ph<strong>il</strong>ofopbi,fcd percxcremcm<br />

tortini corruptionem. • Tcrtur C? d quoddm.dd cum, qui,<br />

qaòd meretrici cohdbitirct,dngebdt3dic dgc, rcfpondit, nunquii<br />

differii edm dòmum dcciperetqmm multi- dliqttindo inbdbitdtiei<br />

rint,dttt qudm nemoitiegdnte ifloyquidjnquitynum differrc putd?,<br />

ed nduifcrridnqud itmutnerifepe nduigducrint,fìue in qud nullusi<br />

;ni!iimc,itiquitike.num CYgo,inqtàt,differt vtri mulieri congrediti<br />

re,ei.ne,qu£ mttltìs ftìerit expafìtd,dn ei3qu£ nullis ì ÌUduis noud.<br />

dlierum de domo notti exemplumfupprefsit.<strong>Vi</strong>rgo dn mulicr, id<br />

cftjutegrddn corruptd3cum bvwn, *>t fttprd d;ximus,


L'IBER SECVNDVS ' " " 4£<br />

Deep fribus feortis cum, ^mittente tyrano,<br />

Vnam, quod velletjfumeref l'ndefibi:<br />

IUe domani Ia?tus tris fecum duxit.Sc l'nquic<br />

ncc Paridi tutum diTpiicuiiTe duas.<br />

Ecquid amiciciam voluifl'et inire ty ratini<br />

• EdocT-usfandroSscratis ingeniof<br />

Literulis,inquit,vacuus mecotufi ad iìlum<br />

Nane vero nummis huius àmicus ero.<br />

Qaidue Syracufas veniatfqabrente tyranne*<br />

co erdnt, ddolefcintibus,non , inquìt, ingredi poffe, turpe c/F.<br />

X'etericentone.ex Imaule.intrdttìt cdlidum veteri centone lupa<br />

Hdr,:d cjl,veteris centonìs.efi dutem cento veftìs crafsior ex pana<br />

nis dìuerjicolofibus. bic dtttemprò velo, quod meretricum ctllìs-<br />

pr£teniitur.\rScripte cell£,quonidm meretrice: nomindfud inferì-<br />

bebdnt ccllisjn quibus proftdbant.luueiulisjitulttm mentita Lyd*<br />

nifc£.Rcgredì,id eji,d voluptdtibus dbfiincrzlAorAtius, non lufi£<br />

fe pudetjed non incidere ludum. De quatti ex <strong>il</strong>lis veliet cligere.tunc <strong>il</strong>le tres pm<strong>il</strong>itev<br />

dbditxit diccnsincquaquam Paridi tutum fui(fe,quod vndin pr£tu*<br />

lerit c£teris.eas igitttr ad vejiibuluvfq; deduxit de dimifit.Tyrana<br />

Dionyfio.Duis limone cr Pallddi-.quibus Venere pr£tulit. Ec<br />

quid Amiciciì.Ld!rtius,cxprobrdti,inqt,cuiddeur dSocrdtc d&Dio<br />

nvjiuf: cotnlif[et,itq dit,ddSocrdtè difcipliii£ indiges profettus fié<br />

dlDionyfiu, aut pecunia: egenusveiii.di <strong>il</strong>lu.Socrdte.huius.f.Bionyi<br />

(ij* 'QuiimSyMcuftslldiriius,mtcrxQgZtitwquitrymyfi0dà


DICTA pmLOSO-PH.OR.VMÊ<br />

Hofpes ariftippustalia verba- refert.<br />

Vtqcuncjjhabeotib<strong>il</strong>argì àr optime p'rmv<br />

• Etquxnohabeo5rurfusvtaccipiâ. ceps<br />

Côfpueretvultushominis dî forte tyrannus<br />

Ha'caliqm's dixit,tii tolerare potes^ 1<br />

Vtfit pra!CÎa}refcrt,tefpargit, gobius,vnda;<br />

: Vt balena mihi:fputa ego non patiate<br />

Purpureajiufsit çunctos in vefte tyrannus<br />

&altere:id tantum fe Plato ferre negat..<br />

Sumit Anftipus veftem,faltâfq5 pudici<br />

Et feftis Bacchi non vitiantur.ait,<br />

quiivenijjèf.vt que hibco,refponditMp :irti< ir >&'q Ui:e non hdbeo<br />

àccipitdtij fie eum rxfpondiffe refcrunt,qudndo fdpientiiegebdm<br />

adij SocritemMucpecùnùrum egens dd te ftni.Syrdcufds. vrbé<br />

Sic<strong>il</strong>ia vbi Dionyfius tynnnidem excrcuitjîofpes.quid in vrbem<br />

tieni. Confpuerct Mltus.lAertius,cotifputusiinquit,i Dionyfìó<br />

modici tulit.eimin'mrim cum quiddm egreferrettperifcdtores<br />

mqttit,vt gobium rdpiintvniripdtiuntiirdfpergi, ey ego vt b<strong>il</strong>et<br />

mm iccipiimmonpdtiir excredtione rcfpergiîGobius. pifeis efh<br />

quiey gobio dicituryvulgo. Bdlend mibi.fubiudifit predi.<br />

WuYpuni iufsit. liertiusjufjeritjnquit, dliquindo Dionyfius in<br />

eonuiuioyvtfinguliin vefte purpura faltdrent.idPldta renuit di*<br />

censitotipofjfe feinduere vcfiemfaeminedm.Sumptim vera krii.<br />

fiippus fe iniuit,& cum fdltdrc inciperet: proprie prompteq, dit<br />

&ttcr intirbucchiiAlu pudicus non commpittirfkto.ph<strong>il</strong>ofos


UBER SECVNDVS 47<br />

•JDúmqj pctens aliquid paterecör forte repulß<br />

llleDionyfi prccidit ante pedes.<br />

Idcpijjföiumatus aitnon tarn mea culpa eit:<br />

Quäquodfunt auresprincipis in pedibus.<br />

Cum peteret nú mos mcmini te dicere qucnda<br />

Quifapitjcxtcrnis noncget<strong>il</strong>lebonis.<br />

lnquit Ariitipp 9 , da rJc,cumq}<strong>il</strong>Ie dediiìèt:<br />

Rurfus ait.iam me cernís egere nih<strong>il</strong>. ¡<br />

Qiii venit libenfit feruus in arce tyranni.<br />

N5 fit feruus ait:fimodo Uber erat.<br />

pbus Arißippi condìfciputus,qui Wipfe ad tiionyßumtcr Syrat<br />

cufas profeñus eß.Saltanfq^ideß inter faltandum.ießisBaccbi,<br />

, id eß,bachanaiijs. Dumq¡ peteiis.'Laertius,ordbat,inquit>aliqvZ<br />

do pro Amico Dionyfium,& cum repclletur,dd peda eius corruit<br />

idfdttum cum drguerci quifpiam,non ego,ait, in culpd fura : [ed<br />

Dioiiy fius,qui dures hdbct in pedibus.Ipfiim.proptcr <strong>il</strong>lud ipfum<br />

Cum pctcret.hdertius,poßuhbdt,inquit,pecunimAE'ionyjh<br />

& Ule dixißi,dit,non egere fapientemja inqv.itUle, CR pofied de<br />

ijsqturamus.ey cum dcdijfct.YÍdes,ait,mcnon inàigere.Quifai<br />

pit,fdpiens,qui tt Stoici diclini.cß diues ER reXjExterms,ideft ho<br />

nis fortune, qU£ externa dicuntur,quid funi extra nos T>a nunc<br />

quod peto. Qui venit.Laertius,dicete dd eum <strong>Vi</strong>ionyfio, qui,ad<br />

tyrdnnum proficifcitUrjllius e fi feruus quamuis Uber fuer it : von<br />

tfi,inqv.it,feruus ßlibervenitMijVldtonem id dixiffe traduiiL<br />

N0 FIT feruus Judit in nomine f:ruiMis,qu£ duplex eß,ficnt CT ü<br />

beridtis,dlterd legibusfiue iure gentium inttodufia, altera mora.<br />

Iis,


Rreprenfus nummos q? ceperi^Piato librunî?<br />

Inquït,ego nunimis,indiget <strong>il</strong>ìe libro.<br />

DmiteiamTacT-o,pi-a?ceptor dixerat <strong>il</strong>li><br />

Vnde cibi tantum eftfpauca, aif,vnde tibt.<br />

Scitantiûqui'd habent fapientes ampliusjinquit<br />

Sitollaslegcspofiùmus elle boni.<br />

DccTus ab indocìo quo diiratrlntullit<strong>il</strong>le<br />

Quofrenatuscquus d<strong>il</strong>iatab indomito<br />

Rurfus abindocTodcclus quo d<strong>il</strong>latrvti umc^<br />

Mittis ad ignoìos expcn'eris.ait.<br />

lìs.fiue diurni. Reprenfus nummos.Lticrtius.cnm l Dionyp.cjit<br />

quit,pecunidm ipfe:PhtoltbrtimctccepiJ]et, infmiulante fc quodix<br />

ego,inquit,pecimijs indigeo, Vìnto libris. de fi akat, qmfy digit,<br />

quod [ibi opus effe iutelligit. Biuitc im.Ldertius . mulUs im<br />

pecunidskonfecuto3cumdiceretSocrdtes3tndetibitÂmultd,\lki<br />

inquit,vnde er tibipaucd, quaft dkdt,ex ph<strong>il</strong>ofiphid: que potefb<br />

dhùtemfdcere fi pb<strong>il</strong>ofophus •velitifediion curdi,vt in Thdlctc di<br />

ximus. ScitdntiquidXdcrtius, rogdtus dliqudndo quid habmt<br />

ampl<strong>il</strong>a pb<strong>il</strong>ofophi:fi omncs,inquìt,leges tntcrcant,fvmliter riue<br />

inus.Amplius fe<strong>il</strong>ieei qunn non fapientes.Tolkslcgcs. quid cria<br />

mus boni nanmeiupccn.c:fcd virtutis canore. Coclus db ini<br />

docìo.Ltertìus.intcrrogdtus,inquit,quo différait dodi ab ini<br />

Aoâis, quo,tnquit,domiti equi,ab ìndomitìs. fmïlkris fìm<strong>il</strong>itudo<br />

efl equi dddppetitmn. Rurfus ab indo<strong>il</strong>o.LdcrtiusJntcrrogd.<br />

tus, inquit,quid différâtfitpiens ab infìpienti : mitte, inquinimi<br />

hos nudos di incognitos er difees. quadin Vlyjft fac<strong>il</strong>e dppiveL


LÍBER SECVNDVS* 48;.:<br />

Quid (ibi cOntulerít fapieníiafforte rogarus,<br />

Omnibus vt pofsim díccre qoecp veíim<br />

Límina cur diues nunquamfapícntis oberraf5<br />

Di uitís at fápiens límina (sepe tericc<br />

QiJ c d,quib 9 índigeatjfapics bene ncnit: atülc<br />

Neicít,quo fít opus;nec quibus indigeat.<br />

Diuifísindccií íapiens cur límina vexat.<br />

At con tra diues nonfapícníis itar 1<br />

An cja;,refp6dít,?eratvtmedícamína morbo<br />

Aegrotum medícus vífere íkpc folet:<br />

Non tamé idcirco quifqua ta pcrditus effcí:<br />

V t languere magís3quá medicare velie<br />

Mtf f ¡f .tcfr/r/í mittis, vt iuuenalis.dd cdum iufferis ibitjdeft ft mf<br />

firis. (luid }ibicontukrit.Laertius3interrogdtus3inquit,quid<br />

mmfibiph<strong>il</strong>ofophiefludijsquxfiífetipoffednquit.cmnibiafden<br />

ter loqui3quod indoiius faceré inquit, aut fi facit : habeatur in*<br />

f mus. Um<strong>il</strong>ia cur diues.Lacrtius,prscontanti¿nquit, Diony<br />

ftojuius rei gratia ph<strong>il</strong>ofophi diuttum limina terunt, ph<strong>il</strong>ofophot<br />

rum.ver o diuites non ita:quod <strong>il</strong>lijnquit, fciunt, quibus indigeni,<br />

ifli nef iunt. At Ule f <strong>il</strong>icet diues Diuitis indotti. Laertiut<br />

indignanti cuidam , ac dicenti quòd ph<strong>il</strong>ofopbos cernerei ftìtt<br />

per obfiiere diuitum forcs, er medici, inquit, languen «<br />

tium ianuas frequentant : non tamen ideo quifpiam infrmari<br />

malieti/quam mederi. Um<strong>il</strong>ia vexat. fic luuenalis . fed vexant<br />

limen er ipft nobifcumM fe<strong>il</strong>iect »cxa limen. E/£ diqttis di*


DICTA PHILOSOPHORVM<br />

'Efl'.aliqai's dixir,mihi f<strong>il</strong>ius arte dccendus<br />

Egregi a:fed quid proderic<strong>il</strong>lafibi?<br />

Ecfiniialiudjdixirjludicra thcatri<br />

3pcc5ans,n5faxuiT] faxeus<strong>il</strong>le prcmetv<br />

Gumcpaiiusgnaifiinftitucndurn traderetjirigt<br />

Otlingen tas dr&chmasfi mihi tradis: agam.<br />

Ar tanti feruus poterit conftare volenti»<br />

l.mercare,tibi fi cupis efìè duos.<br />

Qua;ren:i>qu£ena pueros.edifccre opotetc'<br />

Q_ualiacuncßjreferf,ffnt profutura viris.<br />

laccanti cuidam?fe plurima quod didiciflet.j<br />

xit.T^rtius,rogatus,inqnit,aquoddm,quo mmmelior eudfurus<br />

effetf<strong>il</strong>ius,fi erudir et ur. er/2 nulla,inquit,alid in re:certe vel in<br />

tbeatro non fedebit lapis fuper Lipide. Arte egregiaifc<strong>il</strong>icet ph<strong>il</strong>o<br />

phia.QuidprodcritiqnLi videnturpb<strong>il</strong>of phießeinut<strong>il</strong>es.Ludri<br />

cra,id efl,ludos,fc<strong>il</strong>icet comoedids &tragcedids.Sdxcus,ideß indo<br />

äus.infcnfdtus Non premei, fedendo grdUdbit. Sdxum, [ed<strong>il</strong>e fidi<br />

xeum. Cuméj; alius natum.Liertius,cum fibi,inquit,quidam cot<br />

menddffet f<strong>il</strong>ium,quingentds poßulmit drdchmas,cui,üle edm dit<br />

cerei,Unti anere mdncipium valco,cmc,inquit,cr habebis duo.in<br />

ßituendum,docendum.Agam.fedinflituam erdocebo.Volei\ti,mi<br />

hi fi voluero.Buos,fubdudiferuos. Quterenti qu£ mm.Laer<br />

tius,rogatus,inquit,qu£ nam ittuenes oportear difcere.ed, inquit,<br />

qus vfui viris futura funt. fodinti cuidam.Ldertius,gloridntL<br />

inquit,cuiAdm,quod multa didieiffet, ait. ficuti non i], qui plurima ••<br />

comeduni,®' excrcentur,meliuds vlcnt}qudm quifumunt neceffa<br />

ridatalo


LIBER SECVNDVS.': 4*<br />

Taíibüs exemplís confuíuiffc,feftint.<br />

Ccu pugíl,exercet nicid? qui mebra palefírg<br />

Plura voraí.fed non reclíus índe vaíet:<br />

Sic qui plurakgir.-qui non aceptrffima car/<br />

Dodtior ídcirco non crit t<strong>il</strong>e rriihi. (pit:<br />

<strong>il</strong>liu's orator caufám qui vicerat,inquit:<br />

Socratis ihgenium quid tulií ergo tibie"<br />

Vt,qua* pro nobis habita eít^ofatiojdíxít;<br />

Moribus efTecijvera fit <strong>il</strong>la nimis.<br />

Ét cur in propria conduxitrhetora lite?<br />

E r,cum cceno,Íocat fe mihi faépe cocus.<br />

rid:itd,non qui plurimtf.f:d qui vtiüd íegerunt: ¡ludiofi hdbendí<br />

funt CTeruiiti.Vdle¡lr£ nitid£,quid Paleftrit£ nudidtq- oleo per<br />

uncli luttántur. Vlurd vordt, quid fires augentur ex capacítate<br />

muid cibi-.cj" tolerantia multorum laborum: vi dit Ariñotcles fef<br />

cundo EthicorunnAptifim.icarpit,nampaucabcnd nifiexinulf<br />

tis ELIGÍ non pojfunt. LIFE orator. lacrtius,oraiori, inquit, qui<br />

c¿ü r d n pro fe dixcrat,&vicit:fqfcitanti,quid te iuuit Socrates*<br />

hoc d':t,vt ordtio,quam pro me er de me habuiñi, verdfit. Caui<br />

famjd ejl litem.Socratis,pr£ceptork tui. Quid tulitfid efl VILLI'S<br />

td".v¡quiddttuliti Pro me,id ejl in defenfionem meain.Sitverdi<br />

nam cuín me in orationclaudafli,vt me uidicibm conc<strong>il</strong>iares, virf<br />

tutibut ej mentis meisfeci,vt effes vcrut,'id ejl verd de me dice* •<br />

reí. Et cur in propria.lAertius,probro iüifemel obijcientibusi<br />

ciir in eaufa propria ccitduxerit rhetorcm: dtqui, inquit, er coi<br />

G tum¡


DlCTA 'PHIL OSÖPHOR VM.<br />

Hone quocpdum probris iorgator forteläcef<br />

Et fugicntem <strong>il</strong>lum pcrfequcretur.'ait. f fit:<br />

An mihi non Iicear,tenon audire Ioquacc:<br />

Simakdicendicopia facta tibi cft?<br />

Egrcgias a»dcs afärotaqj vermiculata<br />

jyfcniLtantis faciemconfpuit<strong>il</strong>k Phrygis;<br />

Addid;t&caufam:dumcoliuitrauen'c gcles<br />

Sorcudicr vifus qucd ferctiUe locus.<br />

cum,cum coendmfdcio, caiduco. Rhetord,id eß cvdtorm, qui<br />

cdtifdtn pro iüo diceret. <strong>il</strong>tmc quoq;. Ldertw,cum dliquando,<br />

i:tquit,conuiü]s dgerctur.dbibatJnfcädtore vcrc perftqucntejc<br />

d:ccntc,curßgisfqiwm№,!iiqtt<strong>il</strong>,tu ut<strong>il</strong>e dicendi potcfiatem hü<br />

besiego non dudicndi.Liccßit probrkjd eß prouocdt iniurijs CT<br />

contiimelijs. EgregidSiedes.Ldertiu^oßcndebdtJnqmt^ißi<br />

mws<strong>Vi</strong>ouyfijquicftor mignißcc inßruttas tdes er pduimenttt<br />

preciofet. Eratdutem Vhryx.Tum tue fputd quam mdxime potuit<br />

ci infdeiem c&mcitjndignante <strong>il</strong>lomon bdbttijnquit,opportumo<br />

remlocum.Pduimentd preciofx,nos vertimzsin dßirotd vermiete<br />

Idtd.Sunt autedfarotd pduimentd ex teßfdlis diuerßcoloribm det<br />

pitti CT vdridtd,vnde vermiculdtws dAiecit Vdpinim in fylud, fu><br />

perdntq-, new dfdrotd ßgttrdt,cr Sidonius Apoüittdrü. Aureas,<br />

inquit,por tos exorndntes dfaroticis hpiUis.Vtrmicuktdiex Luc<strong>il</strong><br />

loyquipduimentd vermieuhtd dixit.Ordoeß.lUe Arißippmcom<br />

fruit fdeiem Vhrygis ittw ßmi,quid cx Pbrygk erutMoußdtitis<br />

stdes CT d[drothrygk Ulius,<br />

lüisü


ftts nimodicosfumptus carpebaf amicus:<br />

Et quod veftiserattam preciofafibi.<br />

Si malafunf¿nquif,curhecin tépiadeorrjm<br />

Adm'itturìt fícrí;religícq; iubet.<br />

jDum carpii luxom conuiuaPoiyxenuSj<strong>il</strong>Ie<br />

Paulifper cum fe continaiiièt;ait<br />

An nepotes nobiscoisíua recumbere IgtV,<br />

Iüe rcíert:pcííurn:íi modo poíTe datur,<br />

Ergo volupratcs non ta reprehendis amíce<br />

Qua nimios fumpt?. quos mihi cornafacit><br />

Immodici fumptus üiuminfimuiSte Piatone;<br />

None Dionyfì vita probaturjait?<br />

ìUtui ¡inmódicos.Liertia;, cuprobro,inquit,f¡bi diretur,quod<br />

precio fc ey exquifitifimè wieref.fi ?itupcrindum,iit,hoc effett<br />

in celcbrititibw Dcorum pro fedo nonperent. \mmodieos, mi*<br />

gnos CT immoderdtos.Admittunt, rccipiuntiRcligio iubet, quact<br />

fe<strong>il</strong>ieet tempU ornentur: dtq,- in fdcris cpulétur opipdrè Dum<br />

c.trpit.Liertius,intrduitji;qui:tid <strong>il</strong>lum aliquuido Sophtjli Vciy~<br />

xenus, intuitafq- midieres compofitds, CT mignifee itiftruitum<br />

conuiuiumidccufdre luxum huiufmodicapif.continuit fe iüe mot<br />

dice, ic demum, potes ne, inquit, hodie nobifeum ejfcf C cum<br />

iüe innuiffet: cur ergo, inquit, qitereris'ìlcmpe enim certmn<br />

eft,te non deliaticrem menfim dccufire,fedfumptum. Luxmn<br />

nimium, cozne ippir¿tum.\Ue,fc<strong>il</strong>icet Ariftippus. Vcffum, fedi*<br />

cet ktiK recumbere.Si ddturjd efifì mihipermittis poffe reami<br />

bere. ìnimodicifumptus.LAertiuSi Plutone, inquit, magnifici<br />

Q a iüm


Y) ICTÀ PHltÒSOPHOltVM.<br />

Lautius at multo me viuinnec tamen itti<br />

Ad bene viuehdum fplendida vita nocet.<br />

Vln'mus in ccena iuìTus difcumbererdixit.<br />

Per me fplendid/or hie erit ergo Iccus.<br />

Iacìator quidam nimium fibif orte placebat:<br />

Qjjippe quod énandi docT-us in arte forcr.<br />

Nonnepudet laude tc,dixit,quercre ab arte<br />

In qua delphinigloria maioren^<br />

Quod nimio vino potus nunqua ebrius eiTet<br />

iaeianti:hcc?inquit,mulus6cipfefacit.<br />

ita dppardtux cr preciofe fupellcft<strong>il</strong>is infimuldnteinum, dit,ti<br />

bi bonui Dionyfiws videturtfdtente iUoiatqui tiuit,inquit,dlequa.<br />

ego magnificentw.Bene viuendumjd ejl fceliciter,nam in eo bid.<br />

' titudinem coUocabat. Vltimus in coend. Ldertiut > cogente, in*<br />

quit,dliqudiido Dionyfìó,vt dliquid ex pb<strong>il</strong>ofcpbkloqucretur: ri<br />

diculum,dit,efl,(iquidemme,vtloqudr, rogai : & quando loqiti<br />

oportedtiipfe me doces.Adhtic indigndtut'DionyjÌM extrcmum<br />

omnium feci dccumbere,f ;d dle,\Uufirem inquit,hunc locum fieri<br />

CT dpparere toluifii.Ver me,quid hie fedeo,vt non tdm loem per<br />

fonam lUuftref.quam per fond locum. Ucldtor quiddm.Lderf<br />

tÌM,gloridbdtur,inquit,dc fibi applaudebat quidam dendtdiidi pet<br />

ritia:adquerniRe,nocrubefcti,mquit,iniJ5,qu


^iBER SECVNDVS. 51<br />

Cuti fi mercan's chry fendetajdeligis aurum:<br />

At vitas hominum non ratione prebasf<br />

Qu^etentipqualis fuerit morsSocratis.Cnquit.<br />

O ms fcslicenvfi mca talis ent.<br />

Atque viae corniti fibi ferre viatica fueto?<br />

Ponderenummorum cumpremerctur,aitj<br />

Proijce,qd nimiseft:ad fumptfpaaca tenete»<br />

Nam. res eft nobis quantulacunqjfatis.<br />

Antifthene Athenicnfi.<br />

. A Ncifthcnes patria Athenienffopatre ge<br />

^rxtiiijprgceptorè habuitmitio Gorgiam<br />

tnulm fait. Vdeitfc<strong>il</strong>icet quod nimio pottt nop inebridtur. Cur<br />

ft mercdris. Liertiui,drguebdt, inquit, mixime homines, quod in<br />

ditcìiombus quidem vdfd.i;\fp'iccrcnt:\ùtdm vero ncquaquun pro<br />

bdrentyhoc dlij Diogeni* fuiffe volunt.Chryfendeti, va.fi dureat<br />

f£pe apud Mdrtidlem.DeligiSyCotibiis exdmindndo. Rdtione,artc<br />

C? experientii. Quwcnti qualis. Liertim, interrogitus, inqttit,<br />

quomodo Socrdtes obijjfet diem:vtinim,mquit,ftc ego. AFCFC<br />

•vie contiti. Liertius,ge[iibat,inquit,eius famulus in itinere pecui<br />

niam yO"cum premer etur onere: ejfunde dif.quoi nimis eft:eyfer<br />

ed que prm.tles.<strong>Vi</strong>itica,idcfl visimpenfoi. QIJOI eftnimts, ii<br />

eft fuperfiuum.Q3Antutdcuttq;yid eft quantumuis pdrud.<br />

i[ De kntifthette.Vatm A.thenienfis,quanquam miter exThm<br />

ài fueritiquod iHi probro


DICTA PHILOSOPHORVM. .<br />

Lecntinum.-deinde Socrate. Hic,quemadmo><br />

dum in Socrate diximus,ex ma tre fuit ThraiV<br />

ci'ajcum parer AfherJéfiscffèt.Hic primus Cy<br />

iiicainftituit fcciarprincepfcB in ea fuit. Obrjt<br />

morbo:quo tepore ingreffusad eum Dioge/<br />

nes cum ficca dixit : nunquid amico opus eftcJ Cui iìlz, qa'is me, inquit, dolortb us abfoluéff<br />

Cynicns,eftcnfafìca:hx:c inquit.St <strong>il</strong> !c}d elori/<br />

bus cSixi: non vira. <strong>Vi</strong>debaturenùn mollius<br />

perferre morbum amore vitsè-<br />

Ei'usfentcntizefunt-<br />

Cccropideqaodaiacrate,quod indigent elìcti<br />

L Non es;dixit9:o nob<strong>il</strong>iti cochlea.<br />

nomnis,hoc eft Antifthencs eque ippcUdtm, mm gent<strong>il</strong>es funt,<br />

VR inquit Cicero,in Topicis,qui'codem nomine dppeUnitur. Con<br />

gidm Leontinuxt,ordtorcm Uhm infignem,qui de re,c,uecunq,- ih<br />

liproponereturiex tempore difputibit.Vrinccps,quk primus, dt<br />

lijs Diogenes migis celebntur.Obijtmorbo,fc<strong>il</strong>icetpbthifì.Diot<br />

genes J'diusdifcipuhts.Cu fìcd,id e fi enfe. Amico opus eft, id [ubi<br />

leuindum te morbo.TLec inquit,fc<strong>il</strong>icet qui tibimortem cofeifa/s<br />

l&o\li'M,norì pro dignitite ph<strong>il</strong>ofophi, eim precipue, qui Cyniat<br />

fuit iimntor. Cccropide quodam. Licrtiits, Antifthencs, in*<br />

quit,P.th(iùcnfibm,quodindigene ejJent,glomtibus exprobrans<br />

dìrebitJUos cocbicii non effe nobiiiorcs.ìndigenijdcftjnde, hoc<br />

eft Athenis geiùtui>^s,fe<strong>il</strong>icctquo indigeni es.Cochkd.que non


LI3ER SECVNDVS. •<br />

Cdmcp fibi qaondam vkio fortaffo daretun<br />

Ingenuusquod non cffet vterqjparcns<br />

Ilie,duobus fed nec lacr atoribus ortus;<br />

At fum ludator non mediocfis,ai£:<br />

Di faciant,vtme potius dem:ntiavcrfe£:<br />

Qjiam moaeac ienfustetra libido meos.<br />

Diesbar talisineundaeft fcemina.'cui ta<br />

Non multum multum debeat <strong>il</strong>ia tibi.<br />

Si pulehara duces vxorem,publica fiet:<br />

At fi defoi.­m:mjpcena fequetur, ait.<br />

longc progrcdititr ah to loco, in quo natA eß. Cum$ fibi.<br />

L-iertius,probro,inquit,fibi dibxttir aliqiiando^quod non ejfet ex<br />

duobus libera genitus:nequ:,inquit,ex dxobus liiaxtoribus^cT t.i<br />

men luftxtor fum. Be ho; in Socrxtc diximus CT in Argumenta.<br />

Vterefc parens >quii m.ttcr cx Thrxcii birbxra era. <strong>Vi</strong>j fx<br />

tknt.Liertiitt,dicebxt,inquit,iugiter infxnii,potius quiin volupf<br />

txtesorripixrjim multo mxgis voluptas,quam infank, menteni<br />

dliinit'.M quid turpior eß.Nioue.ü,pcrturbet. Tctrx libido, turf<br />

pis. Dicebxt talis. Lxertiusjicebxt inquit, CT i<strong>il</strong>ud, oportet-<br />

eiufmodi propinquxrc >nulieribus,que gratUs habeat.talis foe mit<br />

nx,id eß: eins condition:*. N(3 multüfobrndi debcasf :d Uli potius<br />

dibzat tibi. Sipulchra duces.Lartiits>interrog'itiJnq-iit,cut,<br />

iufnoii vxjreduceret:(ijnc}iiit,fonnofim vxore duxeris} comit<br />

nt hiiiturus es,p. deforme,paeiii.hxc fentetiä Gelluis Biäti tribuit<br />

№.


DI'CJTA PHIL050PH0RVM.<br />

ScitantJ,an fapiensvxorem duceretrinquit.<br />

Die minimum fapiensiudicor effe tibif<br />

Annuir. i'Ile.quidé,tum i'nfert:ergo ego duxi<br />

Vxorermuec me pceniteteffe virum-<br />

^ iuuenhqui fe tradebatforre docendum:<br />

Dum qui'bus eftet opus qugreret <strong>il</strong>le refer f,<br />

Nempe nouo Iibro,graphio}nouaq3 tabella<br />

Forte volens ani'mum fìgnifìcare rudem.<br />

.Prototypum amiffum cum deploraret amie 9<br />

In quod eontuIerat:,quae memoranda Ibréj<br />

Illa qùidem,menti;dixif,mandaretanaci<br />

Non chartis debes:qux fupereffecupis.<br />

\>xor.. Scianti in ftpiens. Licrthis bine non ponit : fed di)<br />

buie tributali. Annuitjd ejl conce fit <strong>il</strong>ium ejfe^fupientem. Duxi<br />

vxorem,ergo fipieitfifiimufquifty ducct vxorem, vfqueideo de<br />

incendi vxore fxpienti inter ph<strong>il</strong>ofopbos non conflxt.Ejfe virum<br />

id ejl nuritum. At iuucni.X^crtius,? antico,inquit,idclcfcen<br />

ti,cum f : itti in difciplimm dire vettehrogxretty, qm min re fibi<br />

» opus effet l .libro,Y esonda ,nono,flylo nouo, nouxq; tubetti : ini*<br />

mum fc<strong>il</strong>ieetjìgnifìcxns.Griphio,fl<strong>il</strong>o,quo in certi fcribere coni<br />

ftieuerunt.Animu rudem,id ejl in quo, vt inquit Arisìoteles, nih<strong>il</strong><br />

ejl depiel'vn. • ?rototypum.Lertius,fimiUiri,inqitit,quodm<br />

ipttd fe drplonnte, quodperdidijfct comentirix, cportcb.it, iit,<br />

ijlx mimo potiufquun cbxnk infcribere.PrototypumJd efl com<br />

mencxrios ittos irchetypos, (ine, vt dicunt, origenxles. Contui<br />

lent ,traifcripferit.Sup:rejfe. id ejljjermiiiere itque din dura<br />

re.


LIBER SECVNDVS.<br />

Cumqj accep<strong>il</strong>fèt^fibidetraxifiè Platona:<br />

Et male rex auditrcum bene fecit>ait..<br />

Cor indifcipulos fic acriter inueheretuiY<br />

Et medicali quos forte fecare volunt.<br />

Et cur tam pauci t'ibi funt,argentea virgaC<br />

Quod prccul a m: <strong>il</strong>los exagitate folet.<br />

Depréfus : fugercteummo2chus,paruo,ait?ai­e<br />

LNFCELIXPQTERAS,quantacauercmaIar'<br />

Incurras porius coruos, qua blad<strong>il</strong>oquentes.<br />

Hi viuosa<strong>il</strong>i) quae periere,voranr­<br />

re. Cumq; dccepijfet.Laertius,cum audiffet,inquit,vlatonem,fi<br />

bi dliquando nule dicere,regumjnqnit,efl indeaùdire, cum bene<br />

fccerint.Platoiia.phiiofopbiim codifcipulum fu uni. M<strong>il</strong>e audit,id<br />

tji infamatur.fìc №xrtialis,vxor tua Galle malie audit. Terentius<br />

quoq^ulgus mulier


DICTA PHILOSOPHOR.VM.<br />

Ecqbae res homini invita foret optima rerlimi<br />

Qjiarrétíjfccííx fi moriaris, ait.<br />

Çarpitur,vtquodam fcabra rubigine ferrum><br />

Inuidusipiefua rumpiturinuidia.<br />

ïmmortaîiseris;omniqîex patre beatus.<br />

Sí caite & iurte vixen's atcp pie.<br />

Gumqj ínter dues nullum difcrimen habcíür¿<br />

T une vrbs exitio eft interitura graui.<br />

quippe mortuos, iflos minta deuordre.Coruos.qtd mortiiorum<br />

aimer i f:cìintur.Blitid<strong>il</strong>oqucccs,id efl,i Mitores. quonkmdif<br />

pnìmtur blindi inimici,qttoru>n oppofìti font vences imici.quò»<br />

tii'№,vt iit Hicronymus veritis rugo fi efl,& frontis innr£.ìiù<br />

fè<strong>il</strong>icet,iMitores,<strong>il</strong>li fc<strong>il</strong>icet corui. 0%* peñere, idejl morticU<br />

mi. Ecqu£iL.iertius,rjgitus,inq'tit,quidti№ipud homines ef<br />

fet beitius,fccliccin,refpondit,mori.bocpinne eft <strong>il</strong>li S<strong>il</strong>onis,expc<br />

<strong>il</strong>iadi dies vUimifemper erit. Cirpitur vt quondim.Licrtius<br />

diebit,inqnit, peuti rubigo ferram, iti ituùdkm ¿nítidos confume*<br />

re-CipitUFyid eji,cori•oiitur..Rubigine. ferri ferrugine. Sabri.<br />

fie fctbrijd ejl,ifpcri efl-,ferruin ifpermn fiat, quod <strong>il</strong>iìset<br />

tit lene. I>?t lurt<strong>il</strong>is eris.Liertiu>,eo>;iiquit, qui cuperent ini<br />

mirala effe,oportcre dicebit,pie viuere ic infle, fed cum triplex<br />

fi; peeítum,i!it iti nos^iut in-proxiwim, iui in deum : tra qttoífc<br />

fofuit iiicrfi, ciflvnov.m, que nos redíit mundos, ittfliciutt,<br />

fistos úij; conc<strong>il</strong>i it hmiiibus,pietiie.it jii zfl,religiotiem,qn£<br />

izxfioit Amicai er bta:^huC^f^i^.ycrimtcwUMsJiu<br />

qxit


LIB'ER SECVNDVS' 54.<br />

Dicehtbplures" te laudant,quod (cdasdnquitt<br />

Admifijvt videar piuribus effe bonusc 1<br />

Eft"muro fratrumconui'cìusfirmior omnfy<br />

Si modo Concordes vnanimefq? forcnr.. .(<br />

Illa paranda tibi funr. foia viatica, quve fi<br />

JNUuiragium iaciasjte. eonutenturjair,<br />

quit,tunc interne dicebihc.m bonos nequeunt difcernere & mulish<br />

Difcrimm, id eftjiffcrentii. nam in hoc [ut iufticia diftributif'<br />

ux , vt ciiiéf; fecundum dignitatem tribuxntur bom , cr fe><br />

cundum delitti peate, alias foluitwr foeietxs ciutlis. Bis<br />

tenti plures. Licrtius ,cum <strong>il</strong>iquando , inquit, I nulis litit<br />

dxretur: mignx, inquit, anxictudme miceror : ne forte mi»<br />

li quidpiim fecerim. CFitcrum dicenti, inquit, fibi cuidam,<br />

multi te liudint : quid, ait, mali [eci! Seeks admi[l, id eft,pecs<br />

cani. Vluribus. ac ft dicat m<strong>il</strong>ls , quii pleriq; homines mali<br />

[wit ex Biantis [cntentii, ex hoMinum numero qua putat effe<br />

inxlos. Eft muro. Laertius , fratrum, inquit , qui eft<br />

[ent concordes, conuittum omni pariete dixit effe fortiorem*<br />

b.tc S<strong>il</strong>omonis ex proucrbiocap . Yrater , inquit, quiiuui?<br />

tur'ifratrej quap emit is firma. ConUiclus. focietas , a, cons<br />

uiuendo . concordes CT vmnimes idem eft , mm cor pro dfi<br />

nimo capitur fx-pe. <strong>il</strong>ia panndi. Laertius, dicebat ,ini<br />

quit,pirandaeffe viitica, q:u cum mufrigo fimul emtirent.<br />

h.ece[i <strong>il</strong>lis fim<strong>il</strong>is Bi.tntis. di fee boms artes , miferifcfc vii*<br />

tia anis . hoc eft, virtutes , que , vtdicit Bifìlìus , cwn<br />

u.iufrago enatant ? №$ poffunt ì fortuna fed n:q;a naturi<br />

rafh


DICTA PHILOSOPHORVM.<br />

Qoa:rehucp,malis curoltm cógredereturf<br />

Et medici £egrotis:fed ncqj febricitante<br />

Vé lolio meffes purgatas/ic qnocg Si vrbes<br />

Non bene moratísciuibus effe decer..<br />

Quidfibicontuleritfapientia3forterpganti, '<br />

Sémper3ait,mecum polTe notataloqui- ;<br />

Qnce docT-rina foret magisopportunar , rogat$<br />

lrtiprimi?,inquít;dedidiciífemala.<br />

Delicias cuidain laudantívvitajait<strong>il</strong>le^<br />

Hoftibuseueniat deliciofa meis.<br />

tmpu Qjtírenti indis. probro, inquit}fibi dibitur aliqudndoi<br />

qiiod cogrederetur m<strong>il</strong>is}it medicijiaquitjnter infirmos ver firn.<br />

timen fibricitaitMílis id cft,cum m<strong>il</strong>is, Vcrg<strong>il</strong>ius prit<br />

TF?A kenád-impir congreffus Ach<strong>il</strong>li, hoc jìmik e fi l<strong>il</strong>i DiogeniSi<br />

Wpii,diccnti,quii ddis loci! Vt lollio. Ldcrtius:ibfurdum, int<br />

quitycjj'c dicebdt triticm purgire lollio-.bdlumq- inut<strong>il</strong>i m<strong>il</strong>ite : re<br />

vero publicim immundis non cxhiurire.Lclho.bcrbd, qu£ in fru><br />

mentis mixtd mfciturjbifpdne efi vdllico.Bene montisjd cfi,bot<br />

WS moribus injlitutis. Qyid fibi contu.rogitusjnquit^uidndm<br />

¡ex ph<strong>il</strong>ofophid luerdtus efifethnecum dfi colloqui poffc.l$otdt~did<br />

efì,ei,qu£ in dlijs nudoribus notduì. Que doñrind. Licxtius,<br />

fogituSyinquit^qua difciplini effet migis necefptridfmdlijtiquitj<br />

dcdifcerc.Dcdidiciffcjd c¡l,obliuifci.cx hoc genere ejl <strong>il</strong>ludVtma<br />

$ci M<strong>il</strong>efij^quifolitus erdt duplices exigere mercedes db ijs,quos<br />

¿tiusinflituiffet. Delicias culiim.Liertius ,cuidiminquit>dclii<br />

iks IduikntLJmmicifiitJelicite- viimt.ic fi diat, tdlis viti hofii<br />

bui


LIBER SECVNDVS 57<br />

D<br />

De Diogene Sinopajo. Ì<br />

Iogenes patre habuìtlcefium menfarJUm<br />

patriamv E o Sinopem Ponti vrbemjprg<br />

ceptoremvero Antifthenem.fugifTeautem di/<br />

citarcum patre,quod,cum publice rrìenfani<br />

haberet,pecuniamfalfofignauit. primuspano<br />

duplici Se pcra,baculo atqj dolio fkfri'i prò do<br />

mo vfus:eit Obiit propenonagenarius Coda<br />

thì,quo die Alexander rnagnus Babylonc.<br />

Eiusfentcntiasfunt.<br />

Ànne.virosvfquavidifletf'folavidendos. :<br />

Sparta dedit pueros, Grajcia'nuUa viro» '<br />

Carpebatmultos>quod auarijfjdécj} biforme»<br />

Culpiarent nummos?di'Iigerentcj} fimul.<br />

bus optdndx eft imtdtus e'fl dutem Ouìdium in dmortbus.homftìt<br />

bus eueniit vitd feuerd meis. De Diogene. Icefìus mcnfdrius^<br />

qui dicitur grece trdpezitd.Sinope.penultimd longd. ribs Ponti<br />

regionis k(ì.e conttrmind Bythinie.Pdnno duplici,vcfte,queiici<br />

tur xboìlx3grece vero dyplois.Hordtius de Diogene.contrd quem<br />

duplici fxnno pdtientid veldt. kn ne mas.Ldertius, interroga<br />

tusjnquit,vbi nxm Grecite viros vidifJètionoSy<strong>Vi</strong>roSyquidemydit^<br />

nufquxm,fcd Ldcedemone pueros vidi.Spxrtd.tddem ejl'.Ldcede-<br />

mon.Vueros.quidyVt krifioAO.Etbi.fcribitJnLdcedemonicru ci<br />

uitite tei foldvel cìi pxucis curd videtur ddbibitd cired eruditiàm<br />

puerortGrecii nulltjd eft^ulh pxr's Grecia. Cdrpebdt laew<br />

'tim


DÎCTA PHILDSOPHOR VM.<br />

Et qúi laudabant ofores diüitíarum?<br />

Atcpimitanturcum3quifibiqueri't opes^<br />

Diuitiis certant oí honoribus accumularí<br />

Mcrtales,nemo cogitateffe bonus.<br />

Nec non gramáticos carpebat;q> malaVJyiTís.<br />

Lngentes,pcffunt diísimulare fuá.<br />

! A*q3 mathematicos,qucd folem&i clara fuetes<br />

Sydera3negligerentqu cd foret ante pedes.<br />

Cantores etía taxabat3qucd male mores<br />

Concordent aními>ccnueniatcj3 lyra. ¡<br />

tius.cdrpebat,inqui:,cupidos,quod pecuniam tituperdrcnt,dc ftttn<br />

lite d<strong>il</strong>igerent.BiformesJd cjl,varios,cum aliud dicerent,dliud fa¡<br />

cerent. EF qui laudabant.Ldertius,reprcbendebat, inquit, f or,<br />

qui iujlos,qttod pecuniam contanncrcnt,lauddbant,pecnniofos a»<br />

tan imitan fatagéant,e¡l fcntaitid propc modum f m<strong>il</strong>is fupaio<br />

ri. Biuitijs ccrtdnt.Laertiiis,congregatis, inquinad fe plurimis<br />

cxprobrduit,ï>tqui ad inepta fludiofe cmcurrerct,a¿ cdV ;ro,ct:e<br />

grauit feffení€? vt<strong>il</strong>id,neglig êtes conucuirent^tá^t botúcrpro<br />

bi fièrent,cur dre neminem. Accumularüdugeri. Nec non granit<br />

tndticos,inquitjidmirabdtur,quod cumVlyfsis malt rcquirant,fuA<br />

ignorarent.Vlyffs.qui ab Homero inducitur in Odyfjea calamita<br />

fus,qui per totum orbem decc annos crrduit,quemadmod¡tm apui<br />

Vcrg<strong>il</strong>iu Ácueas f :ptë. Atq; mathemdtkos. I dertius,mathem


ElBER SECVNDVS \6<br />

'Atgj oratores3quod ab cmni parte laboran<br />

Cum mim'me faciantJufta & honefta Ioqui<br />

Dum captus venit, quid kiret forte rogatus?<br />

Ingenuis5dixit>imperitare van's.<br />

Tuncadpraeconemjdiejtnquitjvocefonora?<br />

Quis domincm prccio vult fi'bi ferre domu<br />

Cumep Ilium ftante prchiberet mango federe?<br />

Quocp modo iaecat pifcis,emetur,ait.<br />

Teftacei vafis rimas crepitu digitoruni<br />

Explorant homines, ne capiantur>ait.<br />

Cum redimunt feruos,no curt, ne capiat fe<br />

Sola hominis fac:"es­,multiph'cefcp do!i.<br />

it <strong>il</strong>lo in his vocdbdt,quod cii lyr


PICTA:PHILOSOPHORVM<br />

Et digitò monftrans peregrinimi dixit;amfc£<br />

Huic me ve'nde'precor.cu'i opus eft domine»<br />

Empioriq? fuo dixinparcreneceffe eft<br />

Te mihi:quépofsisvendere tu dominus.<br />

Naép gubernator feruuS)medic 9 quocp fera''<br />

Hic iegrisjnautis imperat<strong>il</strong>lefuis.<br />

Cumqj foiuturos precium pròfitentur amici<br />

Quo fibi libertas reftituatur>ait.<br />

Stulti3qui reputant nomini parere Ieonenì<br />

mirdriJtiquit,pe dicebdtjzum olkm quìdem de operculum non fine<br />

tac<strong>il</strong>i ac tinmtu cmamus,folo inhomine emendo afpettu contenti<br />

fumus.Tejlacei vdftsjd eft,fttt<strong>il</strong>is. Crepitu àgitqrum. Maritali!<br />

de matella fìtt<strong>il</strong>i. diu pofeor crepitìi digitcrum.Pcrftus, pulfa dit<br />

gnofeerc cautusyanfolidum crepet.W capianturjd eft decipiant<br />

tur.Niultiplicis doìi.quix homines multos hdbent CT varios receft<br />

fus. Et digito monftrdns.Ldtrtius, cutri repcntéjnquit^fpc; iff<br />

fet Corinthium quendam habitu ingenuo pretereuntéjalicct XC<br />

mddemjounc digito denotai'is,hiùcme vendeJbic enim demino indi<br />

get. emit igitur <strong>il</strong>lu;n'X.eniadcs,Corinthumq; pecum adducehs p<strong>il</strong>ijs<br />

preceptorsdedit, er orniti domuifprepccit Empiati puo.Laér<br />

tiusJiccbxt,inquit,Xcniad£cmptoripuo,ippuinfibi,quxmuìsferf<br />

uus,obtemperxrc.na cr medicus ej gubernator pi piruùs fìt,vtiq;<br />

ftbi paretUr.Qjtem pofsis vender è Jure gentium, nam renerà t<strong>il</strong>e<br />

fcruit, qui vitijf'aitimi labor at. imperai, ergo ea parte pupenor<br />

è ft. Cumq; polutttros. LacrLÌi


LIBER'SECVNDVS. 57<br />

Noii potiusidominisimperi'tare fois<br />

Nâépferèpropriom eftpauidos terreremà


DICTA PHILO SOPHORVM.<br />

'At fentire nih<strong>il</strong> poteris rune mortui! s.'ergo<br />

Nih<strong>il</strong> mihifenfuro quid fcniatus obcftV<br />

He 9 homines quondämagno.clamcrecicbat.<br />

Cümcp<strong>il</strong>luc piurcs congrederentur:a;r7<br />

Aft ego certe hoies>no purgamenta, vecaui.<br />

Nam mihi vos homines no farisefie liquet,<br />

lamc^ fenefcenti cum quidam diceretrheus t«<br />

Parce fenecTutijteq} laborc leua.<br />

In itadiojdixit currentiiam prope metam<br />

Laxandus curfus5an properändus eritf<br />

Comep peregrinicuperent Demofthenis ora<br />

Confpicere:in <strong>il</strong>ium porrigit is digitums<br />

tt.virbi dmici.'irgo.bicgcnis verbs. Hens homines. Ider*<br />

tius,cum ddmdffet,inquit,aliquindo,heus homines, couenijjcntcjf<br />

plurimv.virgd iUos dgebdt,duens,homines non purgdmentd vecx<br />

iii.Reus homines,o hcmines.Cicbat.vocdbdt.lUHc.vbi ipfe cldmdfi<br />

bdt.UominesAntcUigcntes er rdtione vigenles.nl dlij fimuldchrd<br />

bominti funtjnon homincs.Furgdmcntdjd eft feces hominu.Non<br />

liquetjd efi non confide. Umcfc fenefcenti.Ldertius,cum dice<br />

retur,inquit,fibi,fenex es,id quiefce d. labor e.quid enim, dit,fiin<br />

fiddio currerhdd fimm oporteret curfum remittere,& non mat<br />

gis intenderefPdrce feneäutijd efi abftinc a, Ubore, quifenibui<br />

nocet, 'n fiddio. in ludis olympiads,de quibw. fupra: quaru etidnt<br />

Vdulus Apoftolus mcminit. Cumq; percgrini.Ldertw,pcra<br />

grinis,inquit,aliquando Derne fthenem videre cupientibw.,mtdui<br />

intendens digttwnjhic, dit,vobis eft Atbtimfium orator,Ora*fit


tlBER SECVNDVS.' 5»<br />

Qui rnedtus numero cxoi famofushaberut<br />

Atq> aifen vobi's rhetoraCecropidum.<br />

Gum mcdicoSjvrbis rccfroreSjSf fapientes<br />

Confpiceret.dixit,nii hominc citmelius,'<br />

Cum coniecforeS)V'at-:s5afcp ambin'ofos:<br />

N<strong>il</strong> nomine efl rarfus,dixirjinane magis.<br />

<strong>Vi</strong>lla dtcebat magno venire frequenterà<br />

Et paruo rurfus auz preciofaforenr.<br />

, M<strong>il</strong>lia naqj paratftaruatioi cum tamen gre<br />

.. Paruo frumenti; tederà polli remi.<br />

ciem & vultu.quem vt ridercntjnuUi pere gr<strong>il</strong>liti font. Porrigit '•<br />

digitimi mediu.infmen digita dppeUdbdni eumeni me dm efì ot .<br />

mnìw.n quinq;, ieperinde longior.porrigebttur in opprobnum,<br />

qiiemidmodum tempefldte noftrd pollex infert<strong>il</strong>i indici aque me 1<br />

dioMdrtidlis. ridete multimi, qui te ZcxiiHe cyncdm dixerit-c?<br />

medium porrigito digititm.idem dliubi,oftendit digitum,fed imptt<br />

dicum kìcontiSymdchoq;D.i/?oój.O" luueiidlis.medimr.q;ojlern<br />

derctvnguc.FdmofiKJdeflinfdmMiqui&vcrpuìdicitur.Cecrot<br />

pidumid.efv Cecropidxrìi,hoc ejl,Athenienfiu. Cum medico!<br />

\Lier'.tK,dicebdtJnquit,cum iniuevetur in viti guberndtores, me<br />

dicos,dtq;phihfopbos,dmmdliuomiiiufdpieniifiimiejfe bombici<br />

cu. infbiceret fomaioru interpretes,coicclores,vdtes,vel huiufmo<br />

di cteteros,'oel qui glorie dut diuitijs dddiiìi efftntjcum demum ni<br />

b<strong>il</strong> fc imnim exiftimdre bomine,dìebdt,arbitrdri. Ccieclores.pro<br />

prie dicutur fomniorum interpntes7A conijciendo,id efì coiefidit<br />

do. <strong>Vi</strong>lli dictbat. LicrtiM, dicibit, inquit, qua funi predo»


•'QflCi'éci,quo.fit pradendum tSp.ó.rer'cum vùlt<br />

Dmcs,ait,pa,uper tcmpore,quo poteri!...<br />

Forte man 9 puer<strong>il</strong>i fpecié forrriàuérat anabasi<br />

CotylaèjSi. e puro fonte biberataquam<br />

T-unc vafeexpera proiecro:v<strong>il</strong>tus,inqui£<br />

Dam bibit.eft vifus nos fuperafièj puer<br />

Cum puerum rurfu'Sjperfracro vafe videret /<br />

Lentem pane cauofumcré forte datam ..<br />

P.rofjciréc lancemjftudio permòtuseodcnì<br />

Atcj3 aitjbìc fumptus nempe minon's eget.<br />

fìjiiMi ex mìnimo venire,zzi contrario, denique jlatuam tribui<br />

tniUéiK emi»f arine vero chceniccm duobus erris.Venire.vendi À<br />

veneo.isMiUia,pluri,dixit antan tria.cbccnix, mai fura cftfrut<br />

menti,quaUsdpudiatinostcffenvquimqiamCTteffe'rd Grecunt<br />

'quoque fit. Quereliti quo fit.LaertiM,intcrrogaiiti,qUi nam<br />

bara pr.Uidcrc oporxret: fi diues,inquit,efì-.quando vuìt : fi pam<br />

per cum potejl. Torte manm.LacrtiuiJntuitm,inquit, al/qui<br />

do pueruimconcaua bibentan maniccotylam pera producimi ahi<br />

iecitJiccns.'Puerme vditate fupcrauitAn fpecian cotylejtd ejì in<br />

fìm<strong>il</strong>itudincm aqu<strong>il</strong>a vajìs.Dum bibit v<strong>il</strong>iiK,id eft minori"' fumptu<br />

ER apparata. Cum puerum.Laertiui,eum vidiffet,inqiiit,pue<br />

rum vafculo perfraclo concauo.pdnc lenticulam fufcipiàitc:prot<br />

iecit catinum codem lìudio,id ejlcadem rationc, qua fuperim db<br />

xic cotylam proiecijft.Hic,fc<strong>il</strong>icet puer.cget minora fumptm,id<br />

tfì- v<strong>il</strong>impoteft viuerejioc eft minui eft idi opm.


IBER SECVNDVS. fj><br />

Cuinq?OiiniMegarispuerorumcorpcranuda<br />

Pellibus Sitecìas forte videret oaes:<br />

Ergo vii !of§ pecudis p efcantiorjinquit<br />

Proles quifqj viri qua Megarenfiserit.<br />

Huic aprfcantiMacedo curri obfitieret,inquit<br />

Ex meDiogenes ecquid habcrc petisr"<br />

liie n<strong>il</strong>ultantum pauio abfis inquir,amicc<br />

Nam mìlii apricanti,quafacis,vmbranocct<br />

Magn 9Aiexader,ego fum rcx deniqj regum<br />

Aft ego Diogenes maximus<strong>il</strong>le Canis.<br />

Subdic Alcxander,num fe forf aiTe timeretc*<br />

Die mihijcui Cynicus.nG bonus an mal^cs?<br />

Cumcfc olìm.Lxcrt№,xpud Mcgmnfcs, inquit, intuit<strong>il</strong>i oues<br />

peUibus te(ixsy<strong>il</strong>lorum xutemflìos nudos: dit, prafixt Megdrèfis<br />

Arietem effeIqua:npliumMegxrkMegxrd;oru.oppidum non loti<br />

gexb Atbenis.<strong>Vi</strong>ìlQfepecidisJdelhouiivOrdo efi. Ergo qu:fcf;<br />

erit proles'3 id efifUiifsprxfixutior, idefi melior v<strong>il</strong>lofc pecudis<br />

qiixm viri Megxrenfis. Kuic dpricdnti.Ldcrtìtts>dd folcm in'><br />

quìt fedenti f\bt' dfìiflens Alexmder dit. Pei? k meyquod vis. Ai <strong>il</strong><br />

IcjioliJnqmtjnihi vmbrun fxcere. Apricdntiy id eli dà folem fc<br />

cxlfxcicnti.Ndmxpricxri efi foli expofitum effe.ob\ìfieret№.xce<br />

dojdefi Alexxnderrcx Mxcedonum fcd\ioppemeret. \Uènih<strong>il</strong>t<br />

fub tudi petijt,


D ICTA PHILQSOPHOltVM.'<br />

Retulit <strong>il</strong>le bonusrCynic 9 tunc intultt ergo<br />

Si bonus e's:nulli nempc timendus eris<br />

TumMaccdo comites a flat 9 ait.-nifi q3fum<br />

Magnus Aicxander.'Cynicus effe velim.<br />

JDiffereret quidam cum de celcftibus : heus tii<br />

Dic,ait,e cejo nunquidamice venis<br />

Scitanti cuidam cauf?.s,cur palleat aurùm<br />

Mi qucd plurcsinfidietm-jait.<br />

Cummurem adméfas irrcpere forte videret:<br />

Inquit,Diogenes en parafiton habet.<br />

Dura vctula* immodica vult rollere religion e:<br />

Prona quod in facien procidit ante deos:<br />

inquit,fcante,dc rogantetnim me times f quod enimjnqnit, csibofi<br />

num an malttidieenic bonuiquis ergoy : nquit,bonu timet! Jum<br />

IWaccdoXaertiu^Alcxatid/u, inqutt, dixiffc feruttt, q, nifi Qlei<br />

zander effef.Dioger.c fe effe vohuffci,dc f: diceref.nifi quod fum<br />

iam in hoc (lain 0" codinone pofitta, vt iam nubi no ft integrum<br />

fieri priuatm,kdnc certe f irte Diogene eligcrem. Differcret<br />

quida, LacrtiM,ad eum,qui d: cdefiibus dif]erebdt:quado,inqnit<br />

Ac caio vcmfliiDc celcftibusjd e fi ifs,que ad Ajlrologia per tit<br />

nent. Scitanti cuida,.Ri>gatus,inquit,cur palliis ejjetaurufquid ,<br />

multosbabctinfidiatorrs. Cum murè.Laertiu;,munbus adipi<br />

piume f<strong>il</strong>m fnbrepcntibiu:ccce,inquit, O Dicgcncs parafitos mn<br />

trit.irrcpere.pdi<strong>il</strong>atim G5" fenfim procedere.Parafito, id eft dfiii<br />

dente alieni gratia ciborìiind<strong>il</strong>li prope dicutur parafiti,qui vidta<br />

grutii dd'Mtm: DK Mtde.LiertimJnfpexerdtJtiqui^midiei,


LIBER SECVNDVS.' €6<br />

None vides muli'er,cum frnt leafs ola plena<br />

Quod vertas-jnquit?terga inhoneita deoC ;<br />

N arranti vitam Califthenis effe beatarn:<br />

Quodeonuiua frequens regius eiTetrat't<br />

Immo eft <strong>il</strong>le mifer:qui coenat qndo videtue<br />

Non fibi:fedregi,cùius arnicas erit.<br />

Ex <strong>il</strong>io quondam magno quaerente Ph<strong>il</strong>ippe)<br />

Qjjas artes.aut quem teprofitcrisfait.<br />

Exploratcr ego infatiab<strong>il</strong>is ambitionis.<br />

Atcp tua: verus tefh's auaritia?.<br />

rem inbonefiiut dijs procidenté:eiui.igitur fuperflitione dufcrrc<br />

folens:dccurritdicens,no verew mulierjic forte fiate poji terga<br />

Veo,cun<strong>il</strong>.i tnimipfo pieni funtùiiboncflè te hdbcusìmmodicd,*<br />

immoderata СГ nimid,qu£ tue fuperflitio debet appeUari.Vrond.<br />

cerimi. inclinato apite.louis oumìi pieni, ex Verg<strong>il</strong>.in Buco'<br />

Lucaim quoq; in.s>-lupiter efi quodeunéj; vides:quodcunq) motte<br />

ris.Tergi inhonefldjd efi turpe" partem,qu£ к tergo eft. N ar<br />

tanti vitd.Lierthit3bedtutJnquitJiccbitur Cdlijìhenes,quod mtt<br />

gnificis ab A lexindro apparatibui exciperetur,at infcelixànquit3<br />

eH,qui turn prandet ac cccnat,cum Alexandre videtur. Caltftbci-<br />

nìs,quialiejuando apud Alcxandrum gran-i СГ autoritdtc plurii<br />

mum valuti:fed poflea ab & amicitia eli aliendtiit. Ex <strong>il</strong>io.<br />

biertm,refertjnquit,DionyfÌ№, Шит deprehenfum ibducluin<br />

dd Vh<strong>il</strong>ippum ,àquo quid effet f interrogata! : exploratcr, in<br />

quit, infatiab<strong>il</strong>ii auiditatktux . Ex qno admiradoni beh<br />

tui ; liber dimijfta efi . Vb<strong>il</strong>ippo . pure ulexandri cttqtie<br />

H 4 mcedotwm


FDICT'A PHILOSOPHORVM.<br />

.Qtio-ducen'da viris vxor di tempore : nSdam;<br />

Eli iuueni:rmllo tempore habendafeni<br />

Quf'dvisaccipere:vtcolapho te cedere pofsirn<br />

Dicenti;galeam>qaa excìpiamr.ait<br />

Et fecomentirmadbus fi pedreris inquit:<br />

Vanus es.at nequamrfcemina fi petitur.<br />

Forte puer rofeo fuffuderat ora rubore:<br />

Confidediic nitidi in probitate colot:<br />

Mdcedóhum rege. Quo ducendo, virk.Lièrtius,rogitus,inf,<br />

quìt,l quoddm,quo tempore ducendd fit VXOR. luuenibusjnquit,<br />

nondum, fcnikts vero nunquim.Nondumiuueni. ergo breue C/I<br />

ddniodum tcmpw,quo vxor connenidf.fì nec iuueni nec feni con»<br />

uenit, Quid vis. Liertius , interrogAtus,inquit, quid min<br />

vell:t,vt coldphttm dcciperef.gdleunjnquit.Qyid vis.lìle de pre<br />

ciò intenogdb.it,ftd Diogene* elndii àlum fud pitientid.Coldpbo<br />

pugno impdóio.Excipidtur.coUpbui Ale fujlincdtur. Et fe<br />

comenti.Liertiiiì,ddolefcentem,inquit,intuens fe com ponentem:<br />

fi quidem,dit,dd virosfruflrd.fin diitem dd muliercs,nequiter.Co<br />

meiìti.ornMtife.Peclcris.luuendUsJdmq^dtonforcmdgislro pe<br />

c~ieris.Vdmis.es.quii vdnum eft, quodfuumfinem non confequh<br />

tur. Ncqu-im.Ubidinofut. vnde nequitu ipfd libido,qiiz fiat<br />

hd/nhies nih<strong>il</strong>i.PetiturJd eft qu.eritur. FORFÈ puer.Ldertius,vi<br />

dés,inquit,idolefcentidu, rubare perfufum:cofide,dit,{ìli buiufmo<br />

di efi vtrtutis color.Rìtbove rofeo.q$ ejlptidòrisfìgnuin ci


LIBER SECVNDVS. ¿1<br />

|fmenias,quonda narranti,quod opti'mus eiTec<br />

Tibicen>dixit pefsimus ergo vir cs.<br />

Et percontandjquod vinumfuauiuseflètc' ;<br />

St quod? annullo conftitcnt prccio.<br />

Diiqj duos rabulas cernens danaret4 vtramq;,<br />

Hiciamfurarur,nonduni;a{t,i<strong>il</strong>epotei£<br />

Compiuteseli quidam dicebat amicus?<br />

Te rident, at non rideor,inquit,ego.<br />

]<strong>Vi</strong>uere nempe malum eft dicenti, viuerc certe<br />

No mata res;ait,eft,fed mala vita malum eft.<br />

Color probititis,id efoflgnum. ifmenks. Licrtius banc ijfdem<br />

propc verbis ponit.lfmenks autem cantor fuit <strong>il</strong>k tempeflate,me<br />

minerunt <strong>il</strong>lius Plato, kpttleius>Bif<strong>il</strong>iiif Hit magnus. Et per con<br />

tinti.Liertius,rogatusJnquit,cuiufmodi vinum libentius biberet:<br />

<strong>il</strong>ienum inquit.Quod vinmmquod vnigemisi Nullo predo. quii<br />

non empia fuiuiorafunt. Cumq,- duo,Laertius,cura duos,inquit<br />

dliqumdo iudiffetlegifperitos:ambos dannauit, diceris, alterum<br />

quidemfur.itùm,xltcYim vero non potuiffc.Rabulas,fic Cicero ap<br />

pellai ineptos iurifconfultos,jìue acìores caufarum.arabie inftadi<br />

negotijs.vnde Seneca ingicus, lue ckmofi rabula fori iurgk veti<br />

deus improbus iris CT verbi beat. Complures.Liertius,dicenì<br />

tejnquiifihi quockm,plures'te irrident,at ego,inquit,no irrideor.<br />

Non rideorjd efori fu <strong>il</strong>lorum non confundor. <strong>Vi</strong>uerc nempe.<br />

.Liertius,dicenti,inquit,m<strong>il</strong>um effe viuere-.nonjnquit, viuerc ma<br />

"lum eft: fed male viuerc.viutre er vita idem efl.que alitc'r k vulgo<br />

àiter A fapientibiis iccipiuntur.nm vulgus bene viuere eos didt:<br />

qui vot


DICTA PHILOSOPHORTM.<br />

Dicent4feruumfugitiaurnqu3»reret:vtc^<br />

Magna iîlumcura perfequeretur,any<br />

Ridiculum5 féru*? fine me cam vi aere pofsie:<br />

Non fineferuo me viuere poffè.pu,tes.<br />

Qnali natura canis cffèt^cam rogaretur,<br />

StfaEorracrisjait.'blandusjat efuwen s.<br />

Cur coram multis manducetfa;pc,voganti:<br />

Quod coram multis faepc, ait, efarïo.<br />

Si pranderenihiI5quodturpeei%c5tinet,ergo<br />

Nec prandere palam rcs inhonefta foret.<br />

qui voluptdtibus operdm,ddnt.Uordt;u:,fi baie quicœttdt-.bene H<br />

aif.C Cdtullus,viudnius medLesbk dtf, dmemus.e? JsUrtiéis fa<br />

pe. Dicenti feruum. Ldertius, eoiifulentibusJnquityVt fugitif<br />

mimrequireretferuum:ridiculumjnquit}efl}fîMdncs dbfq,-Diof<br />

gene viudt:Diog:nesdbfq;lMdnenonpofsit.Seruum fc<strong>il</strong>ket Mdt<br />

naKyfietnimdppeliibdtur.Kidiatlum,fnbdudi efl.Putes,id cfl,fi<br />

pitetfa lu№idlis,in cœlum iufftris ibit,id cfl,fî iufftris.QUdli mt<br />

tur.d,Liertius,rogdtus,inquityquctlis effet cdnis. èfuriens > inquit»<br />

hhnditSyfttidtus vero Molofsicus. fed qui hoc quxvebit : de ipfo<br />

HiogaUyqui Cdnis cagnomkdbdtur, intelligcre videtur. Ndra int<br />

terrogitusdliquddoycur Cdnis voedre turf quodeisjnquitjblddicr<br />

qui dmt'.in eos wto,qui non ddntyobktro,ntdlos dutan mordeo.<br />

Acris.qudlis cfl MolofskuSyid ejlyEpiroticus-.ndm Mo!o fsi poput<br />

% fwit Epiri. Cur corm.LicrtiuSyhdnc eifde verbis ponit.erdt<br />

mitem Cynicoritm <strong>il</strong>lnd proprium,quodnon pudebdt <strong>il</strong>los qukquî<br />

publiée opcrdri»ex ifs qpe ndturdlidfuiit. Si prdiidereXdc-rtius,


LIBER SECVNDVS» 6i<br />

Aít& paíam cpícns vtínam fíe iure Iiceret<br />

Perfrícro,díxít,ventre carere fame.<br />

Cumíurgaretur íi'gnaííenumífmata falfo,<br />

l<strong>il</strong>e exprobrantis verba refeíht ita.<br />

. Ohm quah's ego fueram:tu pefsíme nunc es<br />

Tu fed erís nullo temporequalísego.<br />

Magnificas Myncíi porrasvrbé quocp parua<br />

Gemens, Myndenfestalibus alloquicur.<br />

­ O prohíbete ncfas,& portasclaudítejnáííc<br />

Mceniapet portas egredíentur5ait.<br />

Yt:biturJnquitJ)uiufnodi conclufionibus, fi pr iniere nih<strong>il</strong> indi<br />

cftyich; in foro prämiere m<strong>il</strong>um eß.n on efi iutem m<strong>il</strong>um prmdc<br />

reitiec iiforo quidem prxndere m<strong>il</strong>um eß. Atq¡ p<strong>il</strong>an coiens*<br />

~Liertius,cu:n inte on omnium iugiter openretur.vtitim Iiceret,<br />

iicbxt,fi: perfricito ventre


DICTA PHÌLOSPKOHVM.<br />

CuVpoti'ciscarcis&claudisquafapicntf. "<br />

Impendun thominesf forte rogatus crat.<br />

An qufa,fepotiusmendices qua fapientcs?<br />

Refpondit,n'eri poflealiquando putantf<br />

Profecìus Spartacum forterediret Athenas,<br />

Scttanti cuidam,quo bone &£ vnd: venis£<br />

Seiiicet a maribus,dixir,fenempe redire<br />

Fortibusatcpvirisad muliebre gcnus.<br />

'Cum peteret faxis po pulum de fornice naf us*.<br />

Ne patrem fe; ias,inquir,amice cane.<br />

Turba canéprandété(<strong>il</strong>lum cum dicerct?inquit<br />

cucrc: Curpotìus.Ldcrttus,ìnterrogitu$,inquit tcurmcndìci?<br />

impenderent:non.dutemph<strong>il</strong>o[ophis,quiaclaudi,dit, fieri polius,<br />

cfHdm ph<strong>il</strong>ofiophos eludere fperdnt.ìmpendunt. dondnt, largiutu<br />

iMrcfi benefici*. An quk.refpondet per M more commini proble<br />

mxtdfoluuntxdcfi diatyforte caufa efi:quk mufquifq- à fim<strong>il</strong>iot<br />

ri: moueturyzX quk magis difiaut k fdpientk qttdtn db infòrtunijs<br />

ideo fuifim<strong>il</strong>ibut largiuntur. Vrofeftus Sparta.Lacrtius, reuer<br />

tehturjnquit^ex Lacedemone Atbenas 3 interrogatafq; quo 0*<br />

mie fa, viris^iquìt^ddmi<strong>il</strong>ieres.SpartamLàcedfmom.Qjio boi<br />

neifubaièì tendis.Et Yndcffiibaudi venis.A mmbusjd efi, à Las<br />

combus viris fortifsimis Ad muliebre genus,id efi, mulieres. hoc<br />

eli, Atbenienfes viros molles. Cum peteret.Laertius,cmn [corti<br />

f<strong>il</strong>iumin turbas kctintélapides corner et:cdue,aitjie patrefierks<br />

Hitus de fornice.i.exlup.dnirì1vagdqioneubitu.Fatr^<br />

is:,què Lipide perteret effet. Turba canein.Lacrtius}prandenti,<br />

itiquit


UBER --SEC.V.ND-VS €j<br />

•.C^iimccircunftanr^funtmagiseirgo canes.'<br />

CG dpmin9domu|infccipfiflet;res malla-n'ulia<br />

.. .Hucintrer:dominusqualngrediejqr^äi't. ,/<br />

Cumcjj deis iapiensfit amicus,cun(fradeorunY<br />

Atcp tä ccena phiionjha?c fapientfs. erunc-><br />

Dumcp aUquisrnoiiircunidirpuiar.ellenegarciC<br />

., ;i<strong>il</strong>t.mpuensartus/cnego>au?moueorT v, .<br />

f iqnit,in p\ittd,qui circunßdbM:iugiter dictfant,cdnis,cdnis, dt<br />

ül^vos cdnis eßis,quiprdnäemc dr:umßßißis. Sunt mxgis c&>\<br />

nes,quucmmn eßfpeä.xrc prxixdcntcs'.vt vcfid'iturrelijU}jsd'redktur:'Dominus,fpxdo <strong>il</strong>k. Üulld res mxid. quqd<br />

pro dmukto infcripjl:: fmt duteni dmuktd,qu.e ßtmt ob pericuU<br />

molknli.QUirt eß,per quam pxrtcm-.ß ipfemdlus eß. Cm<br />

q; deis Her tius,omni x,inquit, f dpi: nt um effe dicebdt ihüiufmodi<br />

rxtiambiis vtch;,omnid,inqi


^ > DIC¥A" PHILÓSÓPHÒRVM ,<br />

rAtè^ cauìÌlanti,quod haberet cornua:fronrem<br />

IpfemanutracìansrfiOnjaitj<strong>il</strong>la premo,<br />

I urgabat plures, quod pro valitudine faerum<br />

Cum faeerentreontravota falotfs edant-<br />

Conuiui's coram calcans aliqaandó Platenis<br />

Puluinanfaftum calcePiatcnis,ait.<br />

Coi Plato,* Diogenes faftu maiore fuperbis:<br />

Pam faftum faftu vincere po<strong>il</strong>è putas.<br />

eft. ktq- cAu<strong>il</strong>Unti.Liertius,Utiocinanti, inquit,cuidain &<br />

concludenti tllum habere cornur.manu frontem palpdns equident<br />

<strong>il</strong>k non video.buiufmodi queftiones,ex quibus infertur,<strong>il</strong>luni cum<br />

quo difputAinushAberecorn<strong>il</strong>a, ceratinedicuntur. vt Seneca in<br />

epiftolis ad LncHlum.Sedebdm,inqtiit,ociofus e? buiufmodi quei.<br />

ftiones ponens.quod)wn perdidiftibabes, corn<strong>il</strong>a non perd<strong>il</strong>ifti,<br />

ergo cornua babes. dicuntur autem ceratine quaft cornute,nani,<br />

cera ceratos eft corna. Quìnt<strong>il</strong>ianus,Gclhus, Luckins;atq}- hie au<br />

(tor, quem fequimur ,huiufmodi queftioiutm ceratinarum met<br />

minerunt. lurgibat.haertius,ftomachabatur, inquit, eis qui<br />

pro boni valitudine fiera facerent: inter facrificia centra fai<br />

nitatem cccnarent.boc eft quod Pcrftus poeta dicit,pofcis opem<br />

ncruis, corpi!fy fidele fcnetle,efto age, f :d grAndes patine tut<br />

ceta'q- craffaannuereijsfuperi vetuere. Omuiuiscoram.<br />

L4ertius,calcans,inquit, Platonis aliquando ftratum ,prefcntit<br />

lus Dionyfij amicis, quos <strong>il</strong>le imitar at, dixit,calco vlatonis ina*<br />

neftudium. ad quem Plato, quAtito , inquit,o Diogenes-fat<br />

fin tumts >[uperbim te akm putii, PuUinar. ftrat<br />

" " ~ " turn


LIBER SECVNDVS ' 46<br />

Landabatcj3virum;fibiqui com ducere velkt<br />

Vxorem,nullo eft tempore ducfra-domum.'<br />

Et qui inoltra maris preciofa peficuta mSdi<br />

<strong>Vi</strong>furus,nunqua" nauigat<strong>il</strong>ie tarnen.<br />

Quicp gubernädos audet fibi pofcere ciues*<br />

E t rem cornirtunemmec moderai ur earn.<br />

Cur hominescertant de lana fepe caprina<br />

Dicebat,nec qua fint ratione boni?<br />

Affcclus ratio Caperet5fiducia fortem;<br />

Naturae lex eft obiicieda viris.<br />

miexmuUispulu<strong>il</strong>lis.Edßum.f:ipeYbkm.Ydßunifaßu.&g 7 om^<br />

ioiicß tua fuperbiaquint med. ~Laudabat


- DICT'A" PHILOSOPHÒ'RVM.'<br />

Et bona fortuna cuncìos opta?.e:quodéfièn£. •<br />

Veìarnerì vitijs /"edperinanefuis.<br />

Cumq; fagif tator lentos male fleelerét arcus.<br />

Ad feopon accedens, ne feriamur,att.<br />

Cur mendfcaret?non mendicante Platone;* ;<br />

Quaerentieuipia,protinus <strong>il</strong>'c refert.<br />

llle quidem mendicat,fcd medicar in aure: ; ;<br />

Nequiseum turpi viuere ab arte putet.<br />

Querenti,cuidà7nunqu'id mors eft maìafdixitf.<br />

Qjiam non fentiniuSjqu<strong>il</strong>icetefTe malamf<br />

di. Etbon6fortun£.Ldertius,nob<strong>il</strong>itdtem,inquit,erghrkm&<br />

huiufmodic£teri ridebit,dicens,m<strong>il</strong>ieu effe vekmentum. Veld*<br />

, mcnti,quonkm,inquit,virtutemnon poffunt confequi-.quxrunt di<br />

nitidi CT honores:vt vidcdntur virtutis \\udiofi,zy honeftdte pre<br />

diìi. Cumq;fagittitor.Ldertius,fagittatorcm, inquit, intuitu*<br />

ignduum,iitxtd. feopon confedit,diccns ne forte meferidt. Lentos<br />

circus.flcxibiks.Scopon, dd quod fagittatares dirigunt fagittas,<br />

quod dicitur latine lignum.Àccedcnsjubaudi qu£ptus, cut <strong>il</strong>lue<br />

dccederctfrcfpondit.ne ferkmur. Cur mcndìcaret.Lacftius,ca<br />

cxprobraretnr,cur Platone non pctentijpfc peteret, & Me, in*<br />

quit,petit:fed propius ddmoto capitane difcdnt dlij. Mendicai in<br />

aurem.exluuenale.arcdnimlitd.ed tremens mendicai <strong>il</strong>i aurati,<br />

quajì diedi fecretó,ne dlij intelligdnt, eum ex mendicitite viuerc<br />

irte fordida er turpi. Quereliti cuidxm.Liertius, interrogin<br />

ti,m nula effet morsfquomodo,incjuitymdk:qu.im przfcntem non<br />

fetitimus.quk in primo Thufcukmruni probatum efi ,mortem<br />

neq,dd


trBER SECVNDVS. '€j<br />

Docìrinàm puerisdicebatfobrietatem";<br />

Solamen fi quos dura fenecTa prefnfc.<br />

Ornamenta fuis opibus locupìétibus eflè.<br />

Pauperibus certase<strong>il</strong>è ferebat ópes.<br />

Àree oculos medico dum curat forte puelfg:<br />

Ne vitietur aittota puella caue".<br />

Etiuueni p'ulchro fed turpia vefbaloquenti<br />

Scringitur ex ebore plumbeus enfis ait.<br />

Monftrati gladium fibi que donarat anaator:<br />

Enfis ait pulchrenturpis at eftcapulus.<br />

ncque M viuos ncque dd moriuoipertinere. Bottriiu.Lder '<br />

timJicebitJiiquitJifciplinm effe iuitenibus fobrietitem,feniori<br />

bm foktium, piupcribuf diuitUs, diuitibmorndtum : ergo omni<br />

teliti CT conditigli Yt<strong>il</strong>is ejl.Sobrietitcm%modeftkm.Soldmé,con "<br />

foluionem ijs,quos fcnccìiu durddd ejl kboriofd. Premit/d efb<br />

fitigdU Atq- oculos.Ldertiut, Midymonijnqtiit,medico cut<br />

rxnti dliqudndo puelte oculum,\-ide,inquit,ne virginis oculum cu<br />

nn$,puekm corrumpM.Medico, Didymcni ocul^irio. vitietur,-<br />

inferendo itti [luprum. Et hiueni.Ldertim,ddólefcenti,inquit<br />

i \decenterloq>.ienti,non erubefeis, ait, exeburnedvdgind p'.umt<br />

beum editcens gkdiumi Pulchro quem compir duit vagina eburs<br />

nee.Verbd turpid. qu£ comparit<strong>il</strong>i- enfi plumbeo.Stringitur.euct<br />

ginMiir. Monftrdnti glidiunLhiertiui, puero, inquit, often*<br />

tanti fibi glddium,què ab unitorc dcceper'dtigkdiusJnqiiit, pult<br />

cher ejl: fed cipuluifcedm.Glidium.folitifurit autem pueri db i s<br />

(fui <strong>il</strong>los tur piter Mibdiit,t<strong>il</strong>t nmm decipere. luuen<strong>il</strong>k.mitten»<br />

I tur


DICTA PHILOSOPHORVM.<br />

t-audanri quendam fib'i qui benefecerat: irgt<br />

Cur me non laudantrqui mcrui aca'perec 1<br />

Quid tibi dicentifapientiacotuht:vtfim<br />

Omnes ad cafus v'cjj paratus ait<br />

Gigneret vt natos facientifacra,quidinquit<br />

Non vt fint frugi tu quoqj facrafacisf'<br />

Turpia dicenti quid adis loca3foi qucqjturpes<br />

SeceiTus intratjnec maculatur ait.<br />

Dicenti infidias tibi nccnt charus amicus<br />

Ne fallare cauc,talibus <strong>il</strong>le refert.<br />

tur.lrach


LÏBETI SECÍVN'bVÍ. '€6<br />

.Qníd faciasjfi tencep amico fídefeoportetc'<br />

Vtendumcp<strong>il</strong>lo c<strong>il</strong> acfi inimicuseritr 1<br />

Laudati pueri;m patri qui díxeratjhíc eu;<br />

Ingenio & vera ftmplicítate bonus;<br />

Hûc doceas,cynic9 íic intulit,he9 bone taíis<br />

Q^uicunç eft,monitis non egct <strong>il</strong>le mcis.<br />

DcPIatoue Athénienf.<br />

PLato Atbenienfis,patrc Arifrone Sima/<br />

tre PericÌ!ona?quantavitx integritatc fue<br />

rítjomnesteílantur. Scripfit de pb<strong>il</strong>ofophia<br />

libros complures quorum plcrique j quia<br />

diari:CT quid,dit,agere oportet:¡i dmicis ei~ inimicis eque vtenf<br />

dtim erit!.Qv,id [dciis.fanper fie loquhv.ur de re, qUebabèt dif<br />

. fie<strong>il</strong>em deliberationem,ac p dicdt,fì amicis fíonfid:mUs,quibmpf<br />

dendum ejl! Liud&nti.LdertiM, Iduàabdtur, inquit, puer ad<br />

iÏÏum adducius,quod ingenio cxcelleret: cffet'q, optimis ir.ctibut:<br />

quid ergo,dit,me indigettVerd [implicitdte,non fidi, ex MdrtU<br />

le,qui dit. krtibus CXver'd fimplicitate bonus. Hem bone,fubaudi<br />

w:nam fie fttpra quoque diximus.Quo bone,c? vnde venisi<strong>Vi</strong>r<br />

pus,heus bont,tu paüesiey dlio in loco,o bone,uuir. ignorait<br />

De Vldtone.Vericïiona mitre,dlij dicUnt Fotoni, que i Solof<br />

ne ducebit gcnM.Libros compkres,quorum maior'pdrs 4 Mar fi<br />

Uo <strong>Vi</strong>cino è Greto in litinm e fitndu<strong>il</strong>i.'Kelegamiis}mìttìi<br />

i 2 mus.


DICTA PHliOSOPHORVM."<br />

ttdhuc extant, nih<strong>il</strong> exiIIisdecerpfimos:C(tr(n\<br />

potius leciorcsàd ipfumvolumen autoris re^<br />

legamus: pauca tamen <strong>il</strong>lius diclaex epiftolis<br />

non potuimus difTimuìare.<br />

Eafuht.<br />

Et iuftitix cumulus fi pefllma vita<br />

Cum tibi fit:cures,vt videare bonus.<br />

Et qualis prince psjaifjeft'tairs quocp ciuis.<br />

Nam mores domini fubditus omnis habet.<br />

Non folum nobis fùmtis orti:quod geniturae<br />

Noftrae pars patria efbpàrs Scamiciriae.<br />

In re comuni tantum contendere debes:<br />

Q_u^ pollisduiperfuadere tuo.<br />

mm. Eft iniuftititcboc in bypocritas,boc èft,fimulatorcs,diì<br />

cium efl.Pefiima rìtajd eft cumfis ntiofus.<strong>Vi</strong>dearebonm,al^s.<br />

iuuetiihs. pewres qui ulti verbis Hercitlis mtkdunt.ty'c.Qudlif<br />

princeps.quh nemo cft.qui nolit eff;qu<strong>il</strong>is eft tlle,quem àdmiri<br />

tur-.iuq; fe dd tmaginem prittcipisomnes componunt. Mores dot<br />

mini.tHartidlis.fed mores domini Cafaridnusbibet. No«/b<br />

lum nobis.btcc db omnibus eclebratur. Sumtis orti.iton folum not<br />

bis,boc eft, vt<strong>il</strong>itdtitintum noftra naifuinus ,fed ortus nòfiri<br />

ipirtem pitrii vèdicat,partem annci.


x-IBER. SECVNDVS. 6><br />

J$ vc patrfâ âut par.i-e.fas quëquâ" cogere> nâ fie<br />

: Res nullaéit tarito>quam violenter agas,<br />

(Jum fueriifïtdaes'fapientesjefie beatos:<br />

i Aut fî eontigerit a fapiente régi.<br />

pmdmquidlitenfacittUb'efdâcit non conflituit rempubtiedm, "<br />

quoddtttem fcquitur^confirmxtio.eii dtquc exemplum fupnrioi<br />

risfcHtetiti£;-ntm pxirt.tm&pirem dtfîpientcin non debemut<br />

cogercjdefl morepuerorim cdfligdreifed ddhoYtdtionibm mo<br />

ncre.Hxmjkfc<strong>il</strong>icetcagendo. per vie. Tdiitù id ejl txnt& vt<strong>il</strong>it<br />

tdtis. Cum fuçrint.Senfus eji ,bedtds rjfercfpublicds qu£ cit<br />

fies hibcMt fipicntes^dut fdkem à fdpientibus gubernentur.<br />

4f F INI S.<br />

I ?


EPITHALAMIVM INNVP-"<br />

TIIS CL ARISSIMORVM L V S IT A NI AE<br />

Principimi Alpbonß ac Uclißbcs iimioriiiquod An» - ' .<br />

toniia Nebriffenßs in ipß durum fei,<br />

ßorwn celcbritatc praM<br />

fem lufiL<br />

Epitbalamium primus omnium,quodqùidein ego fctäm, ApoU<br />

lo tmditur zecinifft in nuptijs Pelei crrhctitUtwide Ach<strong>il</strong>les ort<br />

tus eßicuius ab Apoüinc vir tutti prjeßar.tia, atq,- incredib<strong>il</strong>e qua»<br />

dam fortitudo portend<strong>il</strong>urifcd cuentußtisinfaclici. Apttd Latti<br />

nos,quod ex antiquitate colligitur,primus fuit CatuUus Veronelli<br />

ßs,qui nuptias IManlijcjlu'ie celebrarne. Deinde Outdiuspoett<br />

cuiufdam Fabij^acpoßca PäpiniwsStelle ac<strong>Vi</strong>olant<strong>il</strong>lattum prei<br />

terea Claudianus.iJcsquoquehorun:autoritatcm fediti,cumipt<br />

fa nuptiarwn cclcbritate pr.efentes cffemusjioc Epitbalamium tu<br />

ßmtts,quodßnoii pro SHICO aiigurium noßrum fucccßit: nemo mit<br />

r:ride')et,quoni.im bomincs fumiv,,atqite,vt Horattus inquittnon<br />

fcmpcr fertef.quodcunque miiubitur arem. Cum prafertim Apol<br />

lo ipfejn quem duttualio rtfertur, infodiciter de nuptijs Felci o 1<br />

Tethidit<br />

J ;


EPITHAL AMIVM.<br />

V N C S acer erbis amor, qui<br />

necfr's femina rerum-<br />

Omnia:& eterno fcederecun*<br />

eia tenes:<br />

Huc ades,accj$ fides7pax,& con/<br />

cordia tecum<br />

Afsidua; comites.virgineufcp chorus.<br />

Tetbidis dufl>icdtutfìt,cr Vcrg'dim infcelici quoque euenttt gena<br />

thlidconSdlonini cccinerit.Sed dpud Hcbrueos Salomon rex ci<br />

tia anticorum fcripfìt : quieterà infcriptionepot<strong>il</strong>a Epith<strong>il</strong>n<br />

miuminfcribi debuerait-.dutore Origene. Epithdlamium, inqttit,<br />

Sxlomonis,quod in morem dramdth compojìtum tji, vnde ej Ecf<br />

clefid anit. Ante torum buw virginis frequentate nobk cantica<br />

dukid dramatifjd e$in morem didogiivbiperfino introdttcuni<br />

tnrloquentes:<br />

N<br />

VNC Sdcerorbk.àuMpdrtesbabethoc Epìthdldmium^<br />

Principio emmerat bona,quxhiì nuptiit confcquuntur,<br />

delude inducit miifam deftatu rerum Rifpanienfum futura prudi<br />

cene .Principio igitur inuocat Deos pici; autorcs: quonuhe nup<br />

ti£ di pace conciìidnda pertinent. Amor qui tieclii f :mim,ni quel<br />

alnodum pb<strong>il</strong>ofophi dicunt:cum elementoru quahtates cotrdria<br />

fìntiper imititi! ex Olii re; generantur: ey per inimicitia corrimi<br />

pwitur.Neétis femvi i aU.i.principia,ftue iìlx ftntquatuor elemen<br />

tifine qucdl ex iftisfiue atomi.Fccdcre.pice.eycfl Luc.tniin.q.*<br />

Nicr dles^terno copicZicn; oìd nexu, o rem mixticj; f<strong>il</strong>m cocor<br />

diinudi,®" ficer orbii 4Hlor.N.T more effe picUdutorè etiani<br />

i 4 Propertim


E PITHALAMIVM ;<br />

Catabuntalrjrhalamos GeniuiTsqlvocabqn?<br />

lunonemcp firnubtcqj Hyrnenee canant.<br />

Ió Hymé Hymcnce Hyme ades 6 Hyrnenee<br />

Ifigeminent cmnes:tecj5 Thalaflfe vocènt.<br />

propertius teftdtur,pdck,inquit, amor Deus eft, picem venere)<br />

tmr amintcs.fìdcs dutem pax cr concordia, qiu•: dmorancòmit<br />

t.intur:de£funt,quibiis etkm templi Romefuerunt diati,?? ì<br />

poctis virgines fngunturiideo diitcm comites unork effe diami,<br />

quii \>bì e\l amor,ibi fides,ibi pixjbi cocordii cft.Cintdbunt<strong>il</strong>ij<br />

diat fenoli cdntdturu,que diij poeti" hi fuìs epithdlimijs cecina<br />

runt,putì iqcos & res hidkrisiquis res dlijs ancndis trdiifmit*<br />

, tit:fed,qu£ long^è meius fit memordre,hoc eft pdce,qu£ hds nupf<br />

tids fecuti ejl,& futuri tempork fcclkitite.Thdkmos,id efl cpi<br />

thikmudege dliorum poetirum,qui de hie miteni fcripferunt.<br />

Geniumq; Deitiuture ic perinde gaierdtionis, mde Kordtius<br />

primo epiftokrumjccìut genk'is in duk efl,id efl gignend£ p\ 0<br />

lis cdufd pdrdtus,ergo quxftDeus nuptkrum prefes inuocindus<br />

eft in nuptijs.]uncnem,qu£ ctkm nuptijs prejtdet.Oiiidius in cpi<br />

ftolis heroidam.lunonemq; fdcris,qu£ pr.efidet almi, mirìtis. Et<br />

Verg<strong>il</strong>w.^.kendd.Vrimi telhs & pronubd luno.Uymenee,??<br />

hie Dens nuptkrii eft Biechi er Veneris fliw.qui k Greek in ce<br />

lebritite nuptiiru fie inuocdbituri'e i LdtinkThdliffns. lò<br />

hymen, lo intcrkiìio tarn Utnitk, turn dolentk eft, hicktintk:<br />

dpdhturdutè Hymenals V H.ymen:& eft armai ex epithdla<br />

two CituRipoet.e fampttim.lngeminetjd efl repctint.Vcrg<strong>il</strong>iut.<br />

i.Ae!ieid.lngeminitpkufumTyrij,Troefq^equutur.Thd<br />

, Ink dux


E PIT A L A MIV M<br />

Et Fefeennini yolitent de more Sabino<br />

Lufus,86 populo.multa rapina cadat.<br />

Sparganturcp nucesj&iungatvefper amantesj<br />

^rapferat l'ncenfas & noua nupta faces.<br />

hie dux fuit Romulitcui pulcberrimd omnium fibinariim ex raptu<br />

conügit vxor.vnde in nuptijs did confueu.it ,-cum atifpicarentur<br />

fponfo


EPF THALAMIVM<br />

Kxcfutmagna qu'tdé:fed nos maiora can am'.'<br />

Et quae nos deceat nunc memiriifle magi's.<br />

Fcedera magnorum canimus couetaqj rcgum<br />

Fataqj non nullo difloluenda modo..<br />

Pofìèdi'c multos difcordi'a tetra per annos<br />

Hefperiam5necfpcs vlla dabatur opis.<br />

Ardentgfq* faces: & raptos cnnibus hydros<br />

Omnibus iniecit fseua Megajra locis^<br />

Iks in "Buco.tibi deferittyefpcrus Octdn, er de vtfperc multd Gtt<br />

tullus in epithdkmio Mdnlij.Prsferdt, id cft,pr£ feferdt. Ydcet<br />

tains nnptij.les.mm ante notum nuptkm ignis ey dqud praferet<br />

bdntur:quk hxc duo elementi potifsimum in generdtione conue?<br />

wunt.'mdc Ouidiusprimo Meta, er ex his oriuntur cuntti dim<br />

Bus. m'eludi diximus fuprd;quk diprolem procrcdiiddm fpe<br />

èUdtò : cuius grdlii mdtrimonid funt conftitutd.iAd.iord. er, qua<br />

fiat <strong>il</strong>k mxiordftbdit fc<strong>il</strong>icet feeder d zrfdti. Tcederd,qu£ fttt<br />

"Mitttfunt per hds nuptks, er conuentd fcdicet.'piclu. q;i£ pnus<br />

profeqiiitur.Di[folucndi.quinq} fylkbxrum fxcid dicrcft ex.u.O"<br />

t.fkOuidiusincpiftokMcd£e. debuennt fufos euoluiffe meos.<br />

. Poffc.dit multo s.incipit profequi primxm pirtem. Difcordid te<br />

trd№rpis,Hordtitts inprimo fcr. poftqudin difcordid tetrd belli<br />

f'erratos poftes portdfq; refregit. Hefperkm. Uifpdnkm. Nee<br />

fpcs vlk dibdtur opis.Vcrg<strong>il</strong>itis.i. keneid.nec fpes opis vlk ddba<br />

titr.Meg£rd.vm ex tribusfurijs i qiu inter cogndtos & propini<br />

q:tas diffemimt coiiteiitioncs.Uydros.ferpenteSyquAs pro cdp<strong>il</strong>lis<br />

furiekibcrc dicuntur* №.5 came*, rei mliUm ordinem


EP ITH At AMI VM. 7°<br />

No comes ipfe ddcimo Marchfo pftat honore^'<br />

^ Non comiti m<strong>il</strong>es,m<strong>il</strong>i ttbufcp clieris. t •<br />

Ipfi non paret regi dux atcp magi<strong>il</strong>er.<br />

M<strong>il</strong>itia facra?:bel!icus ordo iacet.<br />

Erigonecp fimul terras exofa feliquif?<br />

Qji* fugiente dea3iüfcß piumcjj f<strong>il</strong>et.<br />

Talis erat mundi facies,cum belia gigantes<br />

> Incuftere Ioui: cxlitibüfq3 fuis.<br />

Ta'ts ÖC ipfa fuit reram natura priorum* •<br />

. Cümchaos antiquum feminamiftatuHt.'<br />

Talis apud manes>miferasvbi tcrrttattumbras<br />

perturhdtum ndrrdt,nxm cum duxddcomitem referdtur.vtqui<br />

prxfidere Hit debedt: vinculum Mud folutum cß belli difeordtd^<br />

Mxrchio.nomai cß nouum: dtfyd ntdrcbd voce bdrbdrd deriudt<br />

tuw.praftxt honoremstem debet.Cliens. paid cdlojdculd, lyx4i<br />

Mdgißer m<strong>il</strong>itia ßcra.vt fdncli Ucob^dtty ordinis Cifiercicnfis*<br />

T&ellicus ordo iacetjd cfi.cxqua crdina'td eße debuerdiiticonfußt<br />

fant omnid.Erigone,lcdrif<strong>il</strong>ii,qii£ dbldccho in vua fpeciem coma<br />

preffd cß: dtcfc propter iufiicidmdspictdtcm ergd pdtrem in fit<br />

gnum virginis cß trdnsldtd. krdtus dicit Erigonem homines in<br />

etdte dtircx rexiffe: pofied vero <strong>il</strong>iorttm fcelerd fugiffe: dtq-in<br />

coelum.fi: contuliffe. Talis erit. per tres compdrationes Hiß<br />

panarmi rerum confufionem exprimit: prima cfi fumptd ex<br />

bello giganteo, fecunda ex chdo > vnde omnid procredtd ex opit<br />

niont Antx.igor£ ndrrdnt poett, certii cx ho fie gtneris human<br />

№ ; qui dpui inferos miferorum dnimxs torquet . Se *<br />

mind


• EPITALAMIV'M.<br />

.XartaceäsiadexrdicJtur'eiTelocus. ; '<br />

Sed pater omnipotens tandémiferatus,Ibens<br />

Profpexitrebusjfcjppetiaicjjtulit. < • [<br />

Et fa a ducT­orum fe quiixp in regna recepir..<br />

Etqui difperiitreddi.tus o:do fibi eit.<br />

Tum rediit vtrgo,redt'erunt tempora pacis,.<br />

Quafcp colit partes paeis alumna quies.. .<br />

Redditur ipfa fibi concorsHifpania, qualem<br />

Non y­iditPoenusjn 0 ^ <strong>Vi</strong>tiacasIber. •<br />

Non^cui tonga fuitfed non ingrata fenecT­us,<br />

Arganthoniusj'à: Romulidac procercs,. :<br />

Non qualem videre Gothiquo temporefcelix<br />

mind nùfi4M ^omnium rerucdußconß(x.Apudmdnesidpud<br />

inferos.Tdrtdreus itidexjnfernus. Rebus Iberts.Hifpdnis.Profpe<br />

xitiproUiditMppettdStftux<strong>il</strong>ium,, CP iungitur femper hoc nomea<br />

indccMfdtiuOjplurdìicuinhoc• verbo, fero.tuli.ln fudvegndjdefi,<br />

fjc<strong>il</strong>icetfimgohejlc qux fuperius.Verg<strong>il</strong>ius iiiBuco.idtn redita"<br />

virgo,redeunt$dtumi regnx.QuicsJd efi,trdnqudlitds,qu


ÈPITHALÀMÏVM. yïj<br />

Hifpanaîgcniis rexRodericus erat. '••*,<br />

Ne tamé hune talé violarent faecula curfum<br />

Nec poflet Lachefis fampère penfa mano:*<br />

ÎProaidà mens regum fpperauit iungere fcedys<br />

" : Connubio ftab<strong>il</strong>ï pignoribufqjdatis.. .<br />

JSJâm Lufitano iuueni rcgicjj futuro .<br />

Defponditgnatam deiicialcp fuas.<br />

Cértiushoc muIto>quâca:fa virgi'ne porca<br />

Fcedus Romanis quod Feciale fuit.<br />

wtïute expec~le\nus,inquit,Tdrtefsiorum régis atdtcnv.fuit enbn<br />

Argdntonius quidxm Gddibu,squi oclogintd regiidUit dimos-, cent<br />

tu & viginti vixit.Strdbo quoq-huiusmeminit. Romulid£proca<br />

res.RommUqti f-ptingentis prope dnnis Hifpdmg mperarunt.<br />

Gothi.quipuifts Romxnis Hif>xnitèprsfueruntmnis centmn w<br />

ginti.RexRodericusMtiinùSjGotborum.Yoelix.-ndiHpofled Jibi<br />

A: pdtru cdlx'mitdtan peperit. Ldchefis 3 vnd exrribus Paras.<br />

T>enfd,flxminx, qui ntnies hummxm vitxm defìgmnt. Connubio<br />

flxb<strong>il</strong>i.ex <strong>Vi</strong>rgdio primo Aenei.conubioiungaftdb<strong>il</strong>i,pfopridmç[;<br />

'âicdbn.<strong>Vi</strong>gnoribusJd efof<strong>il</strong>ijs,qu£ funt ahks quxfipignordqii£i<br />

dxm inter viros CT vxores-.mmc vero inter ipfos reges. Lufitdno<br />

iuueni,id efoprincipi fubftx ntiœ.Rtgi futuro, qui fuccejfurus erdt<br />

in regnumfi fita permififfeat.Dclicids fuas,id cft, qux dclefidbZ<br />

tur rex& regind. Verg<strong>il</strong>ius in Buco, delicids domini. Et Cdtullus,<br />

piffer delirium mes puclU. Certius boc.compdrdthasnuptias<br />

fœdcribits Ronunornm,qu£ fdnciebdntur aefi porex: nxm cuin<br />

f décriâtes Yècides dd hojlimftnesconueiwniiemrrdiscondif<br />

cionibus


EPÏTEf At AMÏVM<br />

S<strong>il</strong>icei Scfaseft magnis componere pàrùai<br />

Cum poíl d<strong>il</strong>uuíum reddíra terra fibi eft* ^<br />

Taie fuit fìgnum pacis tibí recîor oíympi<br />

Et generi humano quae bibit iris aquas.<br />

Muía peor memora míhi nunc;qfata fequátuf<br />

Hastaedasraut quid vincula tanta parent.<br />

Sic ego.fic contra refpondit nona fororum,<br />

Cgleftís cui vis nomina certa dedit.<br />

Accipe q teneasCquando hxc te cura fatigat)<br />

Qjjaeqj meo terris numine cüncíra canas.<br />

eionibus pecis,porcdm vulneribus confciebant:dicaites,quieumq)<br />

violduerit,qUd' his fœderibus continents:fie per eat, vt híc por?<br />

a.ordo efl.hoc fœdus efl multo certius, quam iüud fœdus, quoi<br />

fuit Romanis Fecixle,virgine porca c.cfd.Verg<strong>il</strong>ius.8.Aeneid. cç<br />

faiungebantfeedera porca. atquiporcus erat, nonpored ,vt<br />

dixit Scrums in eo loco,fed garas pro genere pe fuit. fœdus dus<br />

tem aporco fcedi ocafo dittimi efl: vnd: per cuter e fœdus.<br />

S<strong>il</strong>icet.altera comparado fumptd À re malori, quod exatfxt, db<br />

cens, fi licet Cïfas efl.Ver g lins in Buco. fie parais componere<br />

magna folebam.Reddita,r(ftituta. Iris : que libit aquas. Vcrgii<br />

lius primo Geor.cr bibit ingens arcus. Propcrtius. lib, j .purput<br />

reuspluuiascur bibit arqms dquas.Gene. ¡>. hoc cfl fìgnum feet<br />

derismei,quod do inter me & vos : arcum meumponamin nut<br />

libas cdi,C? erit fìgnum foederis inter me cr inter terrain. Mut<br />

fd precor. fecunda pars Bpithalamij de flatu rerum futur arum,<br />

quad quid feitu diffic<strong>il</strong>e efl:mufam inuoeat ex Horatij pr.ecet<br />

pto


EPlTH'AfcAMIVM; t 7*<br />

'Au'gnftt quondam teftantia nomina pacem<br />

Pax Augufta tenens, quafecus Anafluir,<br />

Cum fua confpiciet fub mcem'afcedus iniri, ;<br />

Aeternae pads nunc magi's- omen eric.<br />

Nam Lufitanus princeps fecura videbit<br />

Cum fua terga meturconfocericjj fidem,<br />

ptoinpoetfu,necdm inierfit: nip nodus vindice dignus in?<br />

ciderit.TediSjdeft, faceser nuptias. <strong>Vi</strong>nculo,.pignora m&<br />

trimonij. Nona fororum. vna dc nouem ntufis. <strong>Vi</strong>s cdc/hr,<br />

idcftyVrania , quedittd eft ab vrdno ,boc eft ,codo .ZJ m<br />

ftc ba-c de futuro refpondet ex aftrorum peritia. Quando bac<br />

t'ccura fatigat .Vcrg<strong>il</strong>ius primo Aeneid. quando bee te cu


. - E PITH á'LÁMIVM<br />

Armatas cíaftes & multo m<strong>il</strong>ite plenas<br />

In mare deduccí3fol vbi mcrgítéquos.<br />

Et ubi ftrbücíet : quecumq? cíe ínfula Ponfo"<br />

Acthiopcs parí ter» Barbarícumcpfmum.<br />

Guarís ar veftri cibi nunc ingenti a rerum<br />

Et'-fimul ausuífceconiuoris acia canam.<br />

I^c.iquias belli poitquamconrecerítíllcj<br />

Quod benefufeeptum pro patria fuerat.<br />

Quodjbene pro fodis:&noítr'*egentishon'orc<br />

\lí!od bene pro Chrifti religione fuít;<br />

cUdt-M.im fubijcictinfuksmaris Atlantici & Àethiópes.&pnum<<br />

B.trbaricum.Secura tergaùd eft,cum nih<strong>il</strong> timcbit a terra contine<br />

ti. Confocertfc<strong>il</strong>icet nojiri regis.Deducet clafjes ex terra in mat<br />

reficut fubducere ejl ex mari in terram.Verg<strong>il</strong>ius.l.Acneid.dcdti<br />

cm focijnaucs.lnmare vbifoljdeftjn Oceanum AtUnticum.Ae<br />

thiopesjd e ft,or am maris Aethiopici.Barbaricum finunuqui pars<br />

eft maris ìndici inter finum magnum V Gangetìcu:a quo Lufitti<br />

norma muigatioparum diftat. Gefaris veftriJcrdinandi. Aut<br />

gt(lliamquemadmodumimper atores appellant<br />

tur Cefarcs-.itavxores <strong>il</strong>lorum dicuntur anguft£.Acia ingctk pro<br />

gefta & eft tapinnfisiquk gejla funi publica: acia vero priuata:<br />

fi fublcmtur tapinofìs:quk iunxit ingentk.Sic L'tcanus lib.s.li<br />

cet ingentes abruperit deus feftiuxta dies. Reliquias, quod ret<br />

fiditi de bello Grdndtenji.Vropitrk.pro defenfione patri£,qnu<br />

i:;depcriculiiirjmnebdt.Vrofocijs.ideft,rcgib:is finitimi't'q¡re<br />

liquis cbriftìMis.Noftne gentis)Eifp.tnÌ£.Rcgionc. quia <strong>il</strong>k tres


E P1TH A L A MIV M.<br />

Haec pia vici-ori perfol uet vota Iacobor<br />

Diuis tempia dabitrmafcula thura Deb<br />

Darri tamé <strong>il</strong>le paratbcllum,refìcitcj3 cohortes<br />

Quasycheat,Herculcum traijciatcp fretum.<br />

Hsc mores tandem patri* defuetacp corda<br />

Componetcertislcgibus atcjj modis.<br />

Dumqj oras Libyae curfim per agrauerit <strong>il</strong>le:<br />

Atcp fui iuris vrracp Syrtis erit;<br />

Denicp dum vícior totum luttrauerit orbem:<br />

Deep triumphatis hoftibus arma referti<br />

Ha^c intenta nouis rebus regnifcj? faturis<br />

Extruetimmenfumpoiteritansopus.<br />

cdufe funt boneft£,vt fufcipiamus beUuin pro necefitate,pro già<br />

ria,pro religione,ex primo ojfieiorum CUeronis.Ha>c,fctlicet huí<br />

gufti nojlra.<strong>Vi</strong>ttoriJ.d e/i cui tota vittoria e[i afcrìbenda.Diuis,\<br />

reliquis fanttis indigetibusMafct<strong>il</strong>x thurific Vcrg.in Buco. Ver?<br />

ben ifq; ddole pingues,es mifcull tbura. Pardt beìlum, id eft ex?<br />

peditionem cr belli dppdrdtum fdeit dd bellum vltrdmarinum.Rc<br />

ficit cohortes,beüo fupcriori defatigatas.V ehat,trapiebat tr^<br />

ijcixtJretum Herculeum,id eft nutre noftruiu,qua ejl traieélus in<br />

Aphricam.Tìcfuetaq; cordddd eft longo temporum inieruaìlo a in,<br />

ftitii cypietdtedliendtdfix verg<strong>il</strong>.^..Aeneid. UmpridemrefAs,<br />

mimos defuetdij; corda.Ords Libyijdeft partes littorales : quid,<br />

interior•aìÀbya:,incultafunt.Cur(tm,celeriter. Vtra'q,SyrtkjmA<br />

ior & minor,qua funt in Aphrica è regione Cyreñaicg prouinàie<br />

citrd Aegyptum.Nouis rebui er regnisfuturis,id eft quemadme»<br />

K dum ideiti


EPffÖALAMt VIVI."<br />

jVfcp domus ratio conftet fibi totacp quadrctì<br />

Refngeret<strong>il</strong>le fonsrrcsagetiftadomi.<br />

Sed cum longa dies fenio cofeceritambos:<br />

Dulcibusinnatis cmne leuamencric.<br />

[VxoreS regum naras regefq} nepotes<br />

Confpicient lactijfyderiburcg pares.<br />

Ioannesqj fuus tanta? p{:tatisimagö<br />

imperi] confors Sc moderator cric.<br />

Etprocul cx cculis cuanuithas modo voceS<br />

Vrania fudiirprefierat ora deus.<br />

Ätq*ego,qui fueram auditurus piena libenter*<br />

Deiutuor fubito lumina fixus humi-<br />

dum ideidt fitndamentd ad ßab<strong>il</strong>itatcm regnerum : ne labe facta<br />

tut in omnibus feculis futuri*. Dom:/; ratio, qua- ex Arißotde in<br />

Qcconomick eß,vt vir pr.ept rcbutjitt£ extra donrumfunf.vxer<br />

vero domefiids.Confie! fibi,id cß ßtconßans zjßrma.Qxuadret<br />

id eß confentiat.Vergüius.z.Georg.reclo via limite quadret : 0*<br />

fumptum eß ex lapidibus quadrati*, qù£ in edtfieijs confentiunt.<br />

"Longa diesjd eß tempws.Leuamc.confolatio.TanU pietatk.Ver<br />

g<strong>il</strong>im eß.Conforsjd eß cx £quo reget imperium. Modo, tantum*<br />

modo-PreffératóraDem.Verg<strong>il</strong>im.}.Aeneid.prohibent nam ca<br />

fera parc£feire Heknumftriq; vetat.Tießitu^or,


ELEGIA DÉ PATRIAE AH.<br />

TI Q_V I T.A T E : ET PARENTI?<br />

BVS AVTORIS.<br />

S T tocus Hefpenarj qua Bethis<br />

arundinecincT-us.<br />

Inlcuam carnpcs influir? acque<br />

tenet.<br />

Dixcrathunc adtusfluuio ftagi><br />

nante vctuftas?<br />

At vero Albinam fecula noftra vocanfc<br />

T $t lo CM.Defcribit origine dtfy dntiquitatem pdtrit ftì.e Ne<br />

Ìybriffse,dicitq,fuijje<br />

condirmi k Libero patre intcr cefìuarix<br />

"Bctb&quo tempore riéìor YLifpanixm perdgrabaf.deinde dicit in<br />

de habuiffe par attesine dio crii conditionis. Efl tócus,hemiflif<br />

chium efl Verg<strong>il</strong>ij. i.Aeneid.Efi inquit htm, Hefpcrlim Grdij co<br />

gnomine dicimt:f:d Verg<strong>il</strong>m Hejpcriam wcauit Italiani, Ine té*<br />

Irò tìijpanixminxm qtid rdtióne GrxciappeUaiierunt Italia Kejpe<br />

ridimeddcm latini Hifbaniam Ecj^erixiii dìxere. Bethis drundine<br />

cincìiiiidtqui olhia potim diceretur coronatasi vt Martialis. u.Ut<br />

Irò cpigrd.Bethis oliai ferd crinem redimite corona:fed drundine<br />

cinttus dixit:vel quia poeu fìuminibus coronds arutidinaceds ddnt<br />

vel quid prope Nebriffdtn ejl afluariìi k nomine dittiti ariidinum,<br />

Eflcró de cariai appettant. In leuam,quoniam per tefluma Bei<br />

this in capos hfundittir à parte finiflra.Atq- tenet,pofiidet, occu<br />

p


E L'E (5 I À.<br />

Hîc variam r gchus5ÔC volucrum'maris: atfcjj-pa><br />

Excluditfœtus.incubitccp fouet. (ludis<br />

Haud^cuihinccoIi'.urmuroNebriffavetufto<br />

Qui Bacchus pofuit littus ad Oceani.<br />

JMamq? fcrunt Semelegenitum,Gagetide vicia<br />

InuafiiTeferosHefperix populos. -<br />

ipfum maris crementttex rat ione cur [us lumrìs. Tluuio ftdgnuif<br />

te.jiagna dutem <strong>il</strong>la non tant cx fluminis refufione quam ex cotài<br />

ui£ imbrium coHigitur. A Ibinam ,fic hodic dkitur : fuit autèm alb<br />

quando œftuarium: fedlimo confufum eft: ftcutalia multi. Seau<br />

la noftrajd eft homines noftri fecuti.Gctius voliterà variumjd eft<br />

diuerficolorûl.lMm proprie varius de colore dkituriautor éftjul<br />

lins de finibus.Mam cr paludisjd eft mirimi C? paluftre pue li*<br />

cuftrc.Excludit fœtus,proprie excluder e oua ift auium, cum fee*<br />

tus ex oui teftd educut. incubitu fouet,nam incubare eft cuis, cum<br />

crociunt,hpdcrc:t{l autan ifteron proteron quia prius incubant,<br />

poftea excludunt. Haudprocul, atqui Ncbrijja inter œftuaria Be*<br />

this condita fuit autoreStrabcne,Vlimo,Vtolan£o:fed quo tepore<br />

alter aluîM,qidoblimatus cft, in mare prorumpebat non longe À<br />

turreCapioniSjLittm ad Oceanijd eft no loge ab Oceano.Ndmq;<br />

ferunt,poet


ELEGIA. 74<br />

Et (odo amìiTò:a quo Lufìtania nomcn<br />

Duxerat,in Calpesitttora vcrtitfter<br />

Dfivehitur currup mhofpira t :fqua marifmae:<br />

Qua fequi'tur Tigds.dcficit.­atque fiat:<br />

Etcuruuspando rcfidens S<strong>il</strong>enus afelio:<br />

Et vane lync:s?Menades3ScSatyri.<br />

bifloricos.Socio dmìffo, Lyfii: Л quo dièta eft Lyfìtdnii : dande<br />

ypf<strong>il</strong>on ver fa in.uficM e? in multis alijs Lufitatiia: vt in libra di»<br />

geflorum titulo de cenfibusjn Lyfttdnkinquit£meritd. Cfс. In<br />

Cdlpeslittordjd efl dd Ш/Ьапк promontorium^qudQcednm tert<br />

W irrumpit, id efl Gibraltar : СГ ejl difpofitio, vt fit vtriftm<strong>il</strong>e,<br />

quod defunddtione Ncbriffe dicitur.nam cum conjtet Bacchum 4<br />

Lufitank dd Cdlpen veniffe^atque Nebriffam fityros3quiin itius<br />

comititu fuenif.incoluiffe-.credib<strong>il</strong>e efljb iRc fuiffe conditi. Per<br />

inbojp'itd tefquijd ejl deferti loci &afpcra:in qttibus non efl ho<br />

fbitium:nam iuud efl tefqm dpud Rordtium in epiftolisMirifma<br />

fic vulgo dppcllatur biffine db indigenis:qu.ifi mariit£,vel potuti<br />

m.witime. rigris}dninidl fm<strong>il</strong>iare Biccho atque in iuim comitdt<br />

tufrequens-.dtque <strong>il</strong>li dedicdtum.Deficit eT fìtit, id efl ex (it<strong>il</strong>an»<br />

guefcit^SiìenmJhic fatyrus fuit Bacchi poedagegus eycomes.kfel<br />

lo pandojd efl cuimfbina efl in ventrem dcmifJa.Ouiditis.i.Vafto<br />

rum.Venerat GT fenior pando S<strong>il</strong>enus afelio^ varie lynces, nuca<br />

lofi. Verg<strong>il</strong>ius. i. Aencid. Miet<strong>il</strong>ofe tegminelyncis: funtautem<br />

lynces quoque in comititu СГ tutela Bxcchificut Tigres. Vergi}<br />

lius idem in Georg. Qa


E t E G I £<br />

Ventura ërat adfpeculâ.-quçfontînaTi'a dicant<br />

lndigena;:diuus nane Benedicìus habet.<br />

Ad ftrepitum IympheTigrìs por arngi't aures<br />

Et caucla ludensrprçuia monftrat iter.<br />

In gelidos lat!'ce$:& ameena frôdibus vmbram<br />

Et fontes facrosrarida turba ruit.<br />

Cumqj refecra cohors vftdis falientibus elTèt:<br />

Captus amore loci dicitur efle pater-<br />

Conc<strong>il</strong>iée]) habito.Satyds dixiflè vocatfs.<br />

Atcjj Mimalloneisxg tera turba fiìet.<br />

qitoque Biechi fuerunt. Adfyecuhm, tuntuhis efi m<strong>il</strong>le pdfiibui 5<br />

\hebriffi difidns,mde edmpos Idtifiimè patentes fyeculdri pofiis:<br />

qui ex co /peculi dici potefi.id huius rddices fontes funt,qu£ int<br />

digene vocitFontindlidificrd quoque fontiumdpud Ouidiumin<br />

Tcifiis Yontin<strong>il</strong>ii dicuntur.'Diuui Benedtcïus,qui in ipfo monticut<br />

mli vertice ficeUum hibet.Tigris prior,omniuprimus,vtfit comf<br />

p intima gndas prò fuperlitiuo. Arrigit dures, quifì prxfcn»<br />

tiens.dudi ludcnsjd efi audim motitdns.Verg<strong>il</strong>ius primo Geov<br />

gicorum.Colludere plttmis. Pr£uid,pr£cedens cr dux vUm mont<br />

fir•dits,LitìceSyiquis, qua diximus ex fontibus ftuere. Yr.ondibm<br />

vmbnm,quii <strong>il</strong>lic funt irbores multe, fontes fier os, quid ÌSPym*<br />

phis fdcros.Vergdius in Buço.Hic Inter flumind noti er fontes fit<br />

eros. Aridi turbici efifidens.Cohors,Biechicxerçitu/s.Vttdvs fx<br />

lientibus.Verg<strong>il</strong>ius in Buco. Dulcis dqua fidiente fitim reftingue*<br />

re riuo.Pdter,liber,piter,fic enini cognomindtus efi. Çonc<strong>il</strong>iohd.<br />

bito,eft conc<strong>il</strong>imi;


ELEGIA'. 1 76<br />

Accipfte ò comites:fetafcp adnerrite mentes:<br />

Hicmi'hi coUis erit religione facer.<br />

jMce tam Nyfa mihi.'natufcp ad facraCitheron<br />

Gratus erirquantuni a Nebride dicfrus ager<br />

Nec qui plusBaccho:qui fe plus ia^e.t oliuo;<br />

Et Cereris flauar mcffibus.atquc fauis.<br />

Q_iare agic*Saty.ï,noifrurna rcpcfcitcfacra><br />

Et Baifarideshunc celebrate locum.<br />

cet CX %етш,ех m<strong>il</strong>ites^iiyrìs CTMìmiÌloneìs,c№Ìtibus vtr'tuf<br />

que fcxuîStmt autë Niimxllone.-e,(ìuc iweiudcs, fìue Thyxdes,fì* 1<br />

uèBiffaiidesBiechificerdotiffe.Diclje funtiutem MimaUonea '<br />

fìue Mimxllonides ab imitando,quod3iccbumimitcntt>.r. Ouif<br />

dius de .irte.Ecce Mimxllonides fufìs in terg i capiîlis. Et Pcrfìus-<br />

Тог их MimxUoneisimplcrunt comua bombii, kccipite^oritio cft<br />

ЪхссЫ ad comités\attentofq- <strong>il</strong>los imprimis ficit.Uic coïïi$,ficriC<br />

Bacchi in agris prope vrbcm per noftem fìebanf.cum iuquè Bici<br />

ehm opidum fundxre dccrcwffcf.hunc collcm proximum facrisfet<br />

ciendìs elegit.Nyfd^rbs Arxbi


ELEG ГА.<br />

lamTartheffi'aeasTitan dcfcenditin yndasìj<br />

E t feflcs curuo littore foluit eques-<br />

Inuadunt thyrfoSjrefonantvlulatibus agri<br />

E t te Bacche vocaf,& tua facra canunt.<br />

Infonnefc^rrahunthacchatesOrgTa:donec<br />

Cedere luciferum cogeret orta dies.<br />

redimita']; facra Nebride menas. Nec quip\itx.quatuor in rebus di<br />

c/c Agnini Hebriffenfem praflaturum omnibus alijs 4>ino,oleo,fru<br />

malto,mel\e:quArum du£,fc<strong>il</strong>icet vinum ey mei Bacchi inuentiot<br />

ni Attributo funt-.okum Aittem о frumcntu conimela funt ijs duo<br />

bus.laclet fe,id efi glorutur.BAcchojino^cr cft mctonymià.Th*<br />

U£ quonia quo tepore frumcta funt matura fkucfcut.Verg<strong>il</strong>im in<br />

Bue.mollipaulatim jìaucf -.et сарм arista. Ef. ì.Georg. Ylaua Ce*<br />

res alto ncquicquam fpcàatalympo.Sacra noéìurna3quia,vt dixh<br />

massacra bacchi per no Дет febat.Bajfaridcs,BacU fac e rdot es,<br />

ab eo q, Zaccbus a vejlis genere Bajfareut dkitur.Vcrfmj& rat<br />

ptum fitt<strong>il</strong>o caput ablatnra fuperbo Zaffarti. laTartbef.iacas.dii<br />

cit quod fio prìmam iioclem cceperut facra peragere. Vndas Таг<br />

thrflucisjd ejl fol occidit in oceano.nani Tartheffos cfltcju£ poi<br />

fica Cartài ejl appellata,nunc ejl dragati non longe A Gt/pe.<br />

S<strong>il</strong>ius lib.i.Pumcoru.Tartheffos jlabidanti cofeid FhAojdeft v6ì<br />

fol radios difiungit cofeào itinere dki.Curuo littore Jipitheto liti<br />

torii >thyrfos.r:tmos,quos circìiferebant ejrribrabat in lUis facris.<br />

Ref»n.int»huitIbus,ey'idquoq; fackbantbacchantes. Tua facra.<br />

id ejl hymos fucros Bxcchi.lnfonnes, id e fi peruig<strong>il</strong>cs.Trahut or<br />

gia,id ejl difjfcruntpcr tota no<strong>il</strong>em.funt aute orgia pròprie ma


. N ELEGIA. 77<br />

Eft propemóti'cuMurgcscleméterfn Aaitros<br />

Parte tartureliqua preci pìtautelatus-<br />

Hic promiffa pater fundauir moenia Bacchus.<br />

Nebr<strong>il</strong>Tacp vocat Nebn'dis aufpici'o.<br />

Qua? curri pòlleretRoderico regcrfurores<br />

DirueratLibyci5nuncrenouata vige't.<br />

Hi'cdom 9 .*bec patria eitjbicmegenuere paretes<br />

Ingenuir&medi'a còdicionc parcs.<br />

chi ficri.quoniim orgi eft furor.Vìrg<strong>il</strong>ius. 4. Aencid. trieterici<br />

Biechi or gii. Donec orti dies. Serica tngictis.dum mdtutinos<br />

prxdicit lueifer or tus,candida formofi venerabimur orci LtV/.E/i<br />

prope.defcnbitlocum vbiNebriffipojìtd cft.Surgens clemcntex,<br />

id eft,pdu'.itim CT modice.S<strong>il</strong>ius hb. i.Punicorum. clemente)- fura<br />

gente iugo.ln Aufbrosjid eft,i pxrte mcredìonali. Parte reliquia<br />

id eftjreliquis tribus lateribus.Vrecipitintelatus, ideft, hibente<br />

Uteri in precipitio.Promìffi mcaiu.fubintelligendum eft in cent<br />

cione tlli fuperiori,quia oportebat prope effe aliquam vrbem, vt<br />

diximus.Atifyicìo.fumpto cx nomine mgurio:vt fit i Nebride Ne<br />

briffi autoritxte fìlìi,mendum namq- eft in Strabone Ptolemeo CT<br />

"Plinio N.tbrifft prò Nebrijfi. Polleret,fatis potis effet vt ex hifto<br />

rix Gothici appxrct : O* monumenti! litenrttm in marnioribus.<br />

Roderico regesti fu.it Gothorum vltimitsrex.Yurorcs Lybkiji<br />

eft Ubycs furibundi. dkucnnt. cuerterdnt.<strong>Vi</strong>get,frequentatur.<br />

Hic domus.Verg<strong>il</strong>i] in Aeneid.lngenuijd eft quorum miiorcs non<br />

feruierunf.etpira, coequxles, ex mediaconditionejdeft,nec<br />

plebei neqspitricipfcd ex medio or•dine.\on\nejpater .eft, qui id


ELEGIA.<br />

Namìh<strong>il</strong>oanes pater efìjCatharinacp tnater.<br />

Dcberrms pam'a?:plus tamcn <strong>il</strong>la rruhi.<br />

Illa mihidedithunc vita; mortahs honorem.<br />

S:d iiudfjs noltris <strong>il</strong>la perennj; eri'f,<br />

huc vMtm dgens ttdtis dnnum nondg ejìmum.Cdthdrind,per.th.<br />

fequcnti.d.noncdterim.interpretdturturni]; pura fine purgdt<br />

tu Debemus pitrk.quii fuic rit£ principiai}:fed t<strong>il</strong>t plus da<br />

bct mihixuiui fubdit cdufxm,ne ridcdturtmpietdtc rcus,c\ui.i tra<br />

hu.it mihivitdin mort<strong>il</strong>em-.ego UH nomcn


ANTON<strong>il</strong> NEBRISSENSIS<br />

S^ALVTATIO AD PATRIAM SVAh%<br />

Ittt<strong>il</strong>tis ante annis non vifxmicf memcrxtx infxntix<br />

fua facia quoq,- cxcufxtione tdtn long£ mors,<br />

'r polliccturfc ,pofl emcritos fu£ pro*<br />

fefsionis aniwsJtrpAtrim<br />

rediturunu<br />

*<br />

ATne parua domusjpsriter faluete Penates<br />

A ten Larcs,ortus confda turba rnei.<br />

Hic primum rofci vitales lu minis auras<br />

Carpfîmus.hic nutrix vbera prima dédît.<br />

S'lue pxrux domus.dl'oquiturpatnxm fudm Nebriffdm, q:u<br />

xr decern dut eo dmplitts dnnos nonvidcrxt:exciifatq;fc,cur<br />

<strong>il</strong>lxm tdtn rdro vifat.deinde pollicetifr, fe poflca quant fuerit ex<br />

mufis emeritus in pdtriam rediturum,vt compofttisC? mixtis cine<br />

ribus cum mxiortbus fuis conda-ur.Parua domus.arrogantiam fit<br />

m<strong>il</strong>iter cr'idtîxntidm fugit more poetaru.Pcnates ee Lares,dii do<br />

mcjiici erdntjd efi,quipriuatim celebrantur,erdnt CT publia, cr<br />

prefcntcs.Turbd confeidjd efi,teflis cr prœfcnsjd eft,qui interi<br />

fuifiis mço iidtxli.Mirtixlis.infdntis dominf confeix terrx fuit.Cdr<br />

pftmus durdsxd efl,fpirduimusprimum dercm. Verg<strong>il</strong>is. in. Act<br />

tieid.xiirds vitales cxrpis.LwninisrofciJd ejl,pulchri, quod mint<br />

quxm date vidcrdt.Rifcre pdrentes.quix vt fcribitVcrg<strong>il</strong>ius in EM<br />

coiit


SALVTATIO AD PATRIAM.<br />

Hie mihinafcenti primum rifere parentès,<br />

Vagitafcj} mcos audiir ifte locus?<br />

Hie fuerantcuna?,qua? me mulfcre iacenturr£<br />

Hie cccmit mater carm!na,dum vig<strong>il</strong>o.<br />

Execctfo pacris onus hie praedulccpependi*<br />

Et matrisgrernicvfarcina grata fui.<br />

Repijm^hic puerijb rcuis hjec tulit area primCÌ<br />

Qisadrupcmrteneras fuftinuifqa manus<br />

Hie primu ftetera bipes, Se crepitacula quaflas*<br />

coliciscui non ri fere pdvcntesinec deus hunc me ft, dea ncc dignx<br />

ti cub<strong>il</strong>i cjl.<strong>Vi</strong>gitus meos.infintu gemitus eft vigitus. Verg<strong>il</strong>ius<br />

&.Aeneid.continuo indite voces,digitus ZT ingensj.nfintumq\ it<br />

nimzftentes in limine primoMttlfere.prius fopiere , fedquii fo<br />

pia primim producitjfopor vero breuidf.non duftfumus breuent<br />

tetinquere:fttigiturmulfere,pro fopiere:ndm cuns CT cdntus fot<br />

pit pueros.Ex collo pitris,quod infdntes ficiunt.Ouidiusin eptfto<br />

It Uermiones,non ego cdptdui breuibus tUi colli Ucertis, non fet<br />

Ai gremio fttrcind grati tuo.Verg<strong>il</strong>ius. /\..Aeneid.ìlle vbi compiei<br />

xu Ae/i&e caHocf* pepedit.Repfimus hic.primum repftt, deinde in<br />

ccfsitquidrupes,pofteibipcs.№artialis,fcelixqtwtintis fonuit<br />

vigitibus,


5ALVTATI0 AD PATRIA»! 7$'<br />

Btandicfas matri btefa qua; verba tuli.<br />

Hic locus infante paribus colludere vidit,<br />

Perdere:^ ancipiti vincere forte'nuces.<br />

H'ic certa ludens equitaui aründfn'e longa?<br />

Afqj trochifcus erat maxima cara mea.<br />

Accipe me reduce per tanta pericola vedum:<br />

Poiiqueannosmultos accipe me reducem-<br />

Accipe me reducem,nec dedagneris al umn um<br />

Qi>i tibi magnus bonos glòria magna fuìt.,<br />

Nec mihifuccenfe pietas patriaeque patrifquc<br />

Qjiod genitale folum vifere lentus eram.<br />

\pe pro amuleto dppeniuntnr puerìs in "humero, diftd quoq\ db<br />

to quod fdcidiit crepitum dgitdtd.'Bknäcids matri.Ouidtusin epì<br />

ßoldRermiones, non tibi bkndicks primis med vidier in dtinis im<br />

certo diäds ore piietld tuli.quodigitur Ouidius dixit ore incerto;<br />

nò? blefo diximus. eßdutem b!efus,qui liter am in proktionc frm<br />

ddtiquod infantibus contingit frequenter.Pdribus colludere Jd eß<br />

cu cequdlibusfìm<strong>il</strong>iter ludere.Roradtts de puero in pòetrk.quipe<br />

de certo ßgmt humum geßit pdribus colludere. Perdere er vm:e<br />

re,fubxudi d fuperiori vidìtMartkhsJudcjnquisjiucibus, perde*<br />

re nolo nuces. <strong>Vi</strong>ncere,fic proprie dicitur in died lucrum fdecreet<br />

vinciim tibi centum dureos Sorte dncipitidd efi,dubk, hoc eß pd*<br />

ri CT impari.Roratius infer.ludere p.ir,inquit,equitdrein drundi<br />

ne longdfiquem barbatum deleäat,amentk ver fathergopuerorü<br />

cfi,Cetr.<strong>il</strong>ndcnsjdeß.cctrdtnmotitdns. cßduttm tetrd tlypeiis<br />

ex


ÀD PATRI AM SV AM.' .<br />

Quodcp tuo carui tamlögo tepore vultOJ<br />

Qui nrihidcbucrat hu minis effe loco.<br />

Nam fi corri plexu medetinui'tìfet inertem<br />

Dulcis amor patriasrdic, quid vtercp foretj*<br />

Illa quidcmmultos Iatof<strong>il</strong>ct forte per annos.<br />

öbfcurumcjj efiet nomen in orbe meum-<br />

Literulis vero noftris nunc viuet vtercgj<br />

Et famam nobis fsecula multa dabunt.<br />

Id que peragrato tantum fumus orbe fecùti:<br />

: Dum profugifequimur,q9 diàidìkiuuzt '<br />

ex corìOyVnde cetratiin<strong>il</strong>ites in hificrijs exprimit dutem pueroru<br />

moretti in Betbìcd,qus fnit oììm Mauris finitima.Trcckifcus. di»<br />

mitutti'uucfi a trócho-.quodinterprctxtur turbo.Martialism dißi<br />

cbis.<strong>il</strong>ìe trochtts pueris.ey ibidé,ccdat vt drgutis obuid turba trof<br />

cbis.M.-.xima curd meaJd eß.jdlrd nìagis curdbM. Ver gititi?, u<br />

AcneidsH^niam puer ire parat med maxima curd. Accipe me re<br />

ducem'.domum alloquitur funt autem feduces qui lóti go pofltimit-<br />

ìlio inpatriamredeunt:fitte qui expiriculis euddunt.Verg<strong>il</strong>ius'.i.<br />

Acnei.namiéj; ttbiredtices focios ckffrmq; relatam.&plxidcpofi<br />

vt reduces <strong>il</strong>l<strong>il</strong>ttdunt firidentibus alis.Tdnt.i pcriculx,qu£ Uhi [ite<br />

rint'non vdcat mihi nunc enarrare, fed ter dixit accipe'me reduce<br />

ex affcäu loquens-.quifi donna' irata ncllet Uhm exceptare. itaq- '<br />

vt Ulani placare pofsif.ratioiies affert : fed Ulani imprimis, qttód'<br />

fait maximum decus <strong>il</strong>li.<strong>Vi</strong>etas pxtrix.proprie pietas eß o'vferiMV<br />

tk,qit£ debeittr patrie C7 parentibas.<strong>Vi</strong>fereyad videndum, con?<br />

firucìio GrM,Qenitalè folumjd efi,patrkm}in qua fum genitus<br />

' Y u l U U


AD' PATRIAM SVÀM; 70<br />

Sed fi frigida mors mihi no abrupcrit annoSj<br />

Clima tica legem fi fuperare datur.<br />

Si dàtur emerito mufis tranqu<strong>il</strong>la fenecTus.<br />

Nec properatLachefisfrangere fa?uacolos.'<br />

Qua: genuii?tellus;qu£err:ctuhr vbere largo?<br />

"Còponet c'meres,excipicrqj mecs:<br />

•VuHu,eonfpeBu.toco num'mis.i.què dSuerdvenerdrì^udpqttoi<br />

di rìumen .Lucxnus in primoMtxgni mihi ntiminis infìdrRcmd.ai<br />

fuhec ejìc.iufd,cur xbfuittindiuiquónidp d'Arisamorpdtrixda<br />

tinmffct me ejc.Dulcis artior.Ouidiusjnefcio'qux nitxlefclu Aids<br />

cedine cunclosAncrtè,prcprie pne urte C" induprix. Vteréfcquià<br />

foret.i.cgo CT Mi quid\nuc effemusierfubdit qd rtcrq; forct.quii<br />

<strong>il</strong>k Utuìjfet.vobfcunt ftnffet per multos innos'.O' cgo


SALVTATIÒ AD PA TRI AM.<br />

Qui bene pro patria cecidi! tirinforme cadaueij<br />

Vulturibus fa;uisdans:animumqj deo.<br />

Hie tibi cum pr'oam's & auts pater ipfeiacebif<br />

Hie vbi per mixto puluere tota domus.<br />

Vt quoniamv obis carui,dum vita rmanebat;<br />

Orbatusfabélumme morte fruar.;<br />

Hie vita? poi'tus,tequies hie certa laborum?<br />

Hie michi defundto dulce leuamen erit.<br />

pjic vbicàftaiacetmaterjpariterc^forores:<br />

CHias immaturo funere mors rapuif.<br />

Nam quid ego de te frater charifsime dicam><br />

Qj ii bene pro Chrifti religione faces?<br />

ptem videlicet er nouem,qui decretory mdleficiq) funty ey dd vii<br />

tdm fuccidenddvdlentesjn vnum qudfi concurrunt : alter enim in,<br />

dterum ductus fexaginta trcs efficiunt. Ldchejisj vna ex tribus<br />

Varcis,que vitam noftram torquent .frangere colosjd eft3abrupc<br />

revitam.Quegcnuit.procrcduit.Qgetulit.fubftulit ©" dducdi<br />

cd'M.vbere Idrgojtd eft,fert<strong>il</strong>itate nimia. Coiuponet C?excipict><br />

id eftsremia umpleltetur.Hic vite portus.id eft'., terminus peret<br />

grinationis mee.hoc eft mors.Wequi.es laborum.quia tota vitalat,<br />

boribus. plena e ft.Leuamen mitejubkuatio.lnforme tadauer.turt,<br />

pe er de formatitm.Orbatus luminejd eft,vita.fruar.fubaudi vo-<br />

bis in morte. " '• '<br />

FINIS.


Sí<br />

DE P R Ö F E C T I O N E RE<br />

G V M C O M P O S T E LLAM.<br />

^—: T resCallaicœf<strong>il</strong>ueruntl'proxi<br />

. m a i uí u's<br />

Cura fuit ducib9perfoluere vo/<br />

:. talacobo. • —<br />

Omnibus ex díuis quem'gens<br />

Htfpàna patronum<br />

In dubtfs voeat:S¿ belli.quali numen adorai.<br />

Atquc ingés íIli folido de marmore templum<br />

Finib 9 Artabic pofuit: pofitumqj'dicauit.<br />

Namqj ferunt Chrifto celefti fede recepto»<br />

Et focns omni dímíffis orbex-ruenti<br />

res CdÚdic^dnmisAi. db bine ágitur-tx quo inuiclißi<br />

VT<br />

mi principes noßri profecìi funt iiiGdílieiddd feádndos<br />

componendofq; motus comiús Lénidci temeritdte còncitdto.s-ìtdcfc<br />

negocio cofeäOyVt votd perfcluerët, CöpoßcUdin dd diutí Ucobü<br />

venere-.dtque inde Sdlmdnticd, vt hiberna, dgcrentfe contulcrunt.<br />

Quo tempore,pro éd fdm<strong>il</strong>idritdte, qii£ mihi tß cum krebiepifí<br />

copo ìUiberitdno tune pr


ÍRpPECTltí REGVsí<br />

tíaíic primurnHercdís íuíTu cecidífTe fyránni<br />

Difcipuli vero j3entes:regernc£. percíiV<br />

Etg'nusScpatríamcrudelcs líaquere térras<br />

Et monis dómínt teftcscaefícp magíftri<br />

Coníntuuntergccyrnbs.impofueie cadaucr)<br />

Incertiquo faca feránrrv'bi fiíterc detur.<br />

Percp maris noftri flucítís ííne-rcrnigc vedi<br />

Hefperíarn; Oalpen E tiro tcnueíe fecundo. 1<br />

Inde per Herculci fpumofas gurgi'tísvndas,<br />

O ceartí fluci us Auílro impeliente íerunturí<br />

de reíigio iÜd ortd cftvct íocus ex tolo orbe frcqaentdretur.Chri*<br />

fio recepto infede edeftijd eftpoft kfcev.fioncm.Etfccijs.cmni<br />

orbejd efi per totum orbem. Umifiis, per dimf® partes nñfiisí<br />

Md:tb£Í,EUrci,Luc3e,cdp.s><strong>il</strong>imo.lodt¡nis.20 demifiione Rpoftff<br />

íorum per totum orbem. tíúnc primum ex numero Apoftclorim.<br />

Accuwn.u. Ai quiStephdnusfuit primits.Acluií. y. Vndc & pro<br />

tomartyr efi diñus.Eft úlud memorándum quoq-, ex duobus Ze-f<br />

bedeiftlijs:aherumfuiffc rxptumprius,dkerum pofterhts. ELerot<br />

distyrhi cructi.Hic fuct Hcrodcsjub quo Sahutor iwfter paffití<br />

eft.Eiifcipuli ipfius Hcobi.Confiituüt linquere tenas crudeles. Ex<br />

Verg<strong>il</strong>io: ¿.Aensid. Etteftes monis domini, id efi Saludtoris no»<br />

flri:qui domina; efi ver redemptionem. Et magiftri, id efi Ucobi,<br />

qutx dixit fupra difcipuli.Cymbx'.nduicutejncerti.ex Verguío.}.<br />

, Aeneid.Vd.tx, id efi Lei voluntasMdris noftri,quod vulgus Fiedi<br />

terrdneum vocdtsine remige,boc iam mirandum,quod nec remo<br />

nec vélis cymbafit inrpulfd,Hcfi?criw'Calpcu, promoiitoritm H


í?ü CÓKPOSTELLAM. 1<br />

Arfabriaí doñee por tus tet/gere repollos.<br />

Tune res Hifpaaas princeps Romanushabe/<br />

llle,fub imperio cuiusfaíuator lefus ( ba£<br />

Sponte fuá moriens hominum peccata releuií<br />

Anaulus ¿lie tamen,reffíoci? obaoxia.Cauro<br />

Tota Lupeceíiit.'dederantcui nomina mores.<br />

Qugjcom'itis ChnTti poñquam miracula vidiÉ<br />

Ec fidei f.gnumjíuftraííbus extuíit vndís;<br />

Hofpitis m tumulum fedes concefsit atíitas<br />

Ex<strong>il</strong>io celebratur honos,templumcgIacob¿<br />

fbatú£ contra kbiUm poptum,nunc Gibraltar;id eft ntóns Tdric<strong>il</strong><br />

Euro fecundo,nam ex loppe nauigantibus adfretiim Uerculeu Ea<br />

rus ventm eft: fecundus.lndejd eft poll Calpen ü in exteriore mal<br />

r'uGurgitk Herculci, quod diximus frettm Herculcum pue Gadlí<br />

tanum.Auftro impedente,qui [tir at a mcridie.Vortut Artdbri£,ii<br />

eft Cerium prù;nontcriimi,quodiiunc eft,vt diximm,7inis terrx*<br />

Vrinceps KOmanuiiTyberim C£far,cuius anno. iS. Chriñuspaft<br />

fus eft.Saluitor ìcfiisjntcrprctxlio eft, quale iüud \'crgiíij.}.Aef<br />

neid. Plemnyrium vndofum.lde namá; eft r A£braice le fus quod Lx<br />

tine Sxluitar.Spontc fua,quoniam oblatm eft, quid ipfe dixit,pó?<br />

. ieftattm babeo ponendi animarti mea cr iterum fumendi earn. Ai*<br />

gulas iüe ,fc<strong>il</strong>icet Nerium promontorium.Obnoxia Cauro, id eft<br />

fubieíta Voppopta véto,qui aLxtinis Caurusfá, Gr£cisArgeftes,<br />

vulgoGallcgo.LUp?,qu£ eo tepore regnabat in Gxllicia,quanqu&<br />

iota Irlifpmia fubieclx erat Tyberio. Mores, quia erat meretrix,<br />

i»í antique meretrices lupas vocabátu-nde adbuc dicitur lupanar.<br />

]L x ContitU


PROFECTIO REGVM<br />

Non modo finitimi: fed qui funt orbe remoto,<br />

Chrifticofg magna cum religione frequentane<br />

Cantaber & Vafcoh, Britonesafcj} Britanni.<br />

Et ami luaernae cuìtoribusincola Thules.<br />

Teutones& GalIi;Greci pariteitp Latini.<br />

Et quxcunqj tnanetgens nato confciaChrifto<br />

Sed necg poi't tcrram,pcdibusqua pre<strong>il</strong>itlcfus<br />

Qnacj3 f uit Petri Pauìicjj infperfa cruore: .<br />

Comìtti Cbrijìi, id efl "Apofloli ; fed prius tomts er dtftipuÌM,<br />

po(lea Apojlolusjd efimiffus.Tidei fignum ad efl c&raderè Cbni<br />

flUmfim.LuflralibiKrndisj&eft qua pertincnt ad pur gattonati<br />

peccatorununaluflrare cflpurgirc.Extulit>quiabxptizatac'mtr<br />

fìt cum figno fidei Cbrtftiane.Sedes auitas, id efl domum, quam À<br />

tnaioribus fuvsbfrc&itate acceperat,ex iUo,fcibcet tepore,ex <strong>Vi</strong>r<br />

giho.S. Aeneidfinitimijd efl confines. Chrifikcl£,fcdicet Canta*<br />

ber.populus Hijpdkite nunc <strong>Vi</strong>zcdyd CTUauarrd.'Vdfccn.Cdntdf<br />

bris finitimus.Britones populi Gallie.^ritani.nuncdicuntux Angli<br />

ìuuerne.queCTlbernia dicinir>vulgoYrlddd.TbulcsJnfuld efl fet<br />

ptentriotulis fubcircuìoartlico. Verg<strong>il</strong>w.i.Georg.Tibiferuict<br />

•citimi thule.Teutones^Germdni^ GM,gens longe lutee); patès.<br />

Gens confeiajd efl qu£ confitetur Chriflum natum.ìzx Lucano in<br />

primo.Et gens (ìqux ideet ndfeenti conf<strong>il</strong>a N/fo.QHdm prefiit ìet<br />

fusad efl Pahjlinam Syriam.allufit ad<strong>il</strong>lud Pfitlmograpbi,ador&<br />

uim ut in loco^bijleteruntpcdes em. Qu£q-,fuit,fc<strong>il</strong>icetRoma,<br />

vbi Petrus er Paulus mdrtyrio coronati funt. Sdcratius, fubaudi<br />

quam templum Compoftellanum nomine Apoftolidicatm.<strong>Vi</strong>deds


IN COMPOSTELLAM. 8|<br />

Eftaliqtiid coto facratius orbe verenda<br />

maíeftate Ioci:vídeas fufpenfa redücb's<br />

<strong>Vi</strong>ncula capriuis­manicas,femcp carenas.<br />

Ercumcompedibustranfuerfì pondera vecris<br />

Mie errìgies,tlitc fìmi<strong>il</strong>acra virorum,<br />

I p fe co mes Chrifti media quos morte red uxit»<br />

Hucigttur poltquam pietas imm?falaborum<br />

Immemor acceffit,terra proftratus vtercp<br />

Votacp concipiunt SCtempI<strong>il</strong>imen adorant.<br />

Siccp pdorregina preces dat'pedtoreimo.<br />

O decusHefperia? rerum tutela mearum»<br />

Qué primi colim 9 Hifpani:quem¿j3 patronum<br />

dejl uidtrcpafíis, e? nxrrib miriadi compturi, que inde funt.<br />

У inculi, fcüicet minien.vincuh mdimum.VergiUusMinicis itq-<br />

ar<strong>il</strong>i leuari vinch iubet Primm.^ompedibus.vinculis pedum.Ve<br />

<strong>il</strong>istrdnpterfìjdefimiffeferrigrduifiime. Effigtescrfìmula<br />

chri, id efi imagines cx ceri iut dlii mittrii. Medii morte, est<br />

qui <strong>il</strong>los vite reflituìt. Defcripti templi religione : quefumus.<br />

precesrex ef rrgini fufciperktexponit : fcdprius reginm lot<br />

q!ientemindii:it,quhìnhìs,qu£idreligionempertinenr,focininis<br />

prime pirtes dinde fimt. Ex ea>quo$inEpithdimìo dixinus,<br />

hec pii viclóri perfoluet voti Ucobo. Vìetis immenfi, id eft ipH<br />

pientifiimi principes.ыЬогит immemor, id efi non recuentes U<br />

borem.Concipiunt voti,id eft vauent,q'te pojtei perfohmt,pref<br />

ces dit peiìore ib imo. Ex Verg<strong>il</strong>io. Rerum tuteüi, id efi tutor.<br />

Q8:m primi colimws* Verg<strong>il</strong>imm cjiJd efi nos precipue. i« df*


PROFECTIO R E G V M<br />

Rcbûsinafîlidris femper fenfere parentes.<br />

Vtcp<strong>il</strong>lcstaccamyquibuseU: pretelle vetuftas?<br />

Te dace.itefocio^tcm<strong>il</strong>itejfïgnifei'oé^,<br />

Non fernel armi poten s per fregi t meenia côiux<br />

Diruit attegias Maurorum dirait arces.<br />

ïngenioep loci validas hominuméjj labore.<br />

Non femel borrendo faperauit Marte féroces-<br />

Pcenorum pcpolos:8dtragis viditaceruos:<br />

Cam tamen ex noftris vix effet vulneris autor:<br />

Sing<strong>il</strong>is eft tefiis;Culci qui tempérât vnda<br />

fikik rebusjd eft defperitk.Pdr entes, ìd eft mdiores mei. Pro f e<br />

fie vctuPcxs.Ouidij cjfjd eft cuius rei dntiquitis ddt teftimoniu.Te<br />

ducere focio,quid omnii deceptd refertin ipfum kpoftolum.Per<br />

frcgìt,expugndiìit.MMrorum dttegiis,ex luuendle.DirueJnquit •<br />

TAdurorum dtiegids,Qdftel\i Brigxntum.Sunt diitem ittegk iim<br />

midxrum,qu£ db dlijs dicitntur mdpdlid fiue mdgdlii,hoc eft, tmt<br />

brdciiU,quxlibaivtwiturNumid'£,\>titurhocvocxbulo Ruffinu*<br />

in interpretxtione lofephi de bello luddico pro ftxione txberndcu)<br />

lorum:fed hicdttegiitpofuit pro vicis ruftick Maurorum. ìnget<br />

nio,id eft nxturd loci. Et kborejd eft drte : ndm hk duxbm rebus<br />

mtiniuntur ir ces. Pcenorum, qui erx kphrici tenerunt in ïïifpa<br />

niim. kutor wherkjenfui eftjnucniebintur hoftes occift,çy ne<br />

mo ex noftrk decider xt iiïor.ex quovidetur ipfum Apoftolum con<br />

feciffe <strong>il</strong>losSìng<strong>il</strong>ist"ius,quoi dixijmploro dtque cito teftes ipfi<br />

ioa,in quibui !i£c gejli funt. Sing<strong>il</strong>is, flauimin Bethim inftuenst<br />

nme eft GuiiixeniLcxui tempcuyuni. hoc compertunt poftjio


Ï-N ""COMP OST ELL ÄM; S 4.<br />

Arbore Palladia redimitum tempora Bethim<br />

Et Lethe S'tygfj referens obliata Lethes.<br />

Et cam Mentcfa Parnasia Cafiulo teftis.<br />

Mundâijj Cçfarei nonvîtima famalaborîs;<br />

M<strong>il</strong>le loci teltes,mcdio querhofte recepit;<br />

Chriiticolifcp dedit.diuis queq; tîplafacrauit,<br />

Ol'm qua; fuerant Mahumetis lege profana.<br />

Ergo ego pre meritisgrar.es perfolueredignasi<br />

CumneqaeHaperelt,ingentes femper agam 9<br />

Vtcß aliqüem iatcrca magna? pïetatis honore<br />

A?cp mei teftes animi monumenta relin quam<br />

Accipe diu-- precor noftrg munufcula fortis,<br />

mnßumhium conßtentem iquan Bethis effe fuuùorem. Arbore<br />

<strong>Vi</strong>ìlxdixjd eßolim Pxuidifxcrx. Nlxrtixlis. Bethis clini feri crii<br />

tiem redimite coroni. Leibes, fìuuiut eß Bethice, qui nunc Gun<br />

dxlete.Eß mi e m cognomini* <strong>il</strong>tcri fiut<strong>il</strong>o Gxllici£,qui Limii quo*<br />

que dicitur. EßO"ßuuius dpud Inferos, quem refert hic noßer,<br />

in:e:-pr£txtur n.vnj; Lethcs,obliuio.ttcntefx,oppidum Timeo»<br />

neiiß>,>iwicjjU.wi.Pirnxßx Ç.t[iulo,ciuitif fuit in ipfo confhiia t<br />

"Bethice CP T xricon'.nÇis non long: i B\iiix,nunc veßigii ippifi<br />

reni vocintitrcfr Cizloni,cx qui vrbefuit l.n<strong>il</strong>ce vxor Annib<strong>il</strong>is,<br />

q>.t.e referente S<strong>il</strong>io li .dico „quemtdwodum ZT vrbs fui, origineitt<br />

d'iccbxt db incolis moniti Pxrnxß. Waixquc, non longe ì Rouf<br />

di; vbi Cxfxr Pôtnpeij f<strong>il</strong>ios fupermit . Luanus in prim&.<br />

fMtii funeßi comtmt prdii Wtndi . Recepit,reàituit.<br />

h 4 Templi


PROFECTIO RE.GVM..<br />

Qtïod fi force mei manibus fuperatá mariti:<br />

Atquetuo nutu Granatcmceniacernam<br />

Ipfa meis ocuh'srmedia tuncvrbe dicabo<br />

Templa tibi:ritüfcß facros ? gentemcj? profana<br />

Cum Mahumete iuo noftris pellemus ab oris.<br />

Templa ipforum Fíiurofum.Agdinm ingentes grates, obferuat<br />

differentiam inter agere ZT perfokere ftue referre.Aliquem hoi<br />

noremjd eft facrificfum. Verg<strong>il</strong>m primo Aeneid. Aut fupplex<br />

are imponat hotioremMonumenta tcftcs. Sic Propertim. Sydertt<br />

teftes.MccepictatkJd eft venerations,Noftrœ fortisjd eftfortu*<br />

iu,z7 jubintclligendum eft donaría obtuliffe certa. Quod ft,vot&<br />

perfoluaidrconcipit.Granatœ mcenia.lUiberos. Sic enim dicitur.<br />

Sed weem fcquitur vulgi. Cernam meis oculis. íleonafmus eftt<br />

Centern profanam,ftcr<strong>il</strong>egam.<br />

«Г F I N I S.


«5<br />

P E T R V S M A R T Y R<br />

ANTONIO SVO NEBRISSENSI.<br />

fC FTriufq? Hifpaniaj lumen 8c praefcns<br />

\ J decusfalue.<br />

Deambulanti mihi per littus Gaditani<br />

Freti anno,quo venit Almeria in imperli Hif/<br />

pani poteftätem3deditfe mihi obuiamcorpu,'<br />

ìentifsimaincultaqj àc balbutiensquasdaJIUM<br />

Iierdaniatiseomis, 8clachrymis largo fiamme<br />

per ora&pullam veftem cadentibus,quajfu/<br />

blatisvocibus dari fibinaatas,per quos tranf<br />

fretaret,inclamffans,quanuis metoruo luminc<br />

fpecrafTet.interroganti tarnen t quae nam e<strong>il</strong>et:<br />

quid fibi vellet his fletibus, quid funeralis ha/<br />

bitus:quidue laceri petterga cap<strong>il</strong>lifignifica/<br />

rentr" refpondit?<br />

M<strong>il</strong>le &C tercetum fuerä dominata per annos:<br />

Et totam fine forma orbe fine lege cenebam<br />

etrus Nurtyr. Antonio fuo Ncbrcffenfi.lnducit barbariam vi<br />

Pcem<br />

fudm dolentem,quod expulft cx Udlia per doäos quofs<br />

ddm vir os cum fein Hifpxm'am recepi[fet db Antonio in AphricZ<br />

pulfd fit :fed priufqud id fdcidt,dicit f: n<strong>il</strong> rcliäuram intetatu dut<br />

itidufMn.M<strong>il</strong>eXTtercetitum.db Antonino Pio.i£.imperatore Ro<br />

Utinorumad tempori ValU^api eresine forma, id efi, pulchri,<br />

L 5 indine


Incolto fermone canés regtim arma dtfcefqi<br />

Nomine barbancs.mulier nce amica poetis<br />

N re laudi bene grata pice diuoque decori.<br />

Bis fenis luftn's exaitos orbibus orbes<br />

Arbitror ardete Phcebum trax<strong>il</strong>Te per aura*.<br />

Ex quo fata ingcnsdurumqj in dicere bellum<br />

Coftituere mihijMartfque incendere centra<br />

Demifere yiros fuperi defede tonantis.<br />

Summerfum eloquium ccenofoncqagrauatum<br />

Qjjì cxcuterent.turpicp fituxronfecTa leuarent:<br />

Excolereinciperent lingua: rudimenta latina;<br />

Ex <strong>il</strong>io cecidere mihi de pectore vires:<br />

i'uiine.mde formofus Z? informis.ordo efi.ego nomine bj.rkj.rks<br />

mulier tiefe amica ncq; grati laudi pie ncq; decori diuo cancns hp<br />

culto fermone regum irmi ducefq; fuzram dominiti ey.c.Hcc i*<br />

nudammo h ofiis public a. Ne c gnu laudi pktnec decori ditto.<br />

Qpinor relligioni iittelligit.boe efh hymnis ZT canticis ficris-bìs fe­<br />

nis lufiris.quinquiginta annosßgnißat quaidoquidcin lußmtt<br />

quituor annos contimi fi idem e fi quo-J. Ólympiis grece. Ar den<br />

tem Pbxbum ex ppitùone pb<strong>il</strong>ofopborim qui materiati cdeßein.<br />

intuiiiritibntvi VergÙiits.4.. A?sjM. ixm buttero torquet<br />

fiel'.is ardécibus aptuin-Traxiffeper attras orbes,id cfi,annos quii<br />

orbes j"u-ii. Verg<strong>il</strong>ius itq- in fui per vefiigìt voluitur an'ius.Exü<br />

étjs orbibus,id cß,co:tfc$}s ntotibus circuliribus hn.e. Verg<strong>il</strong>ius<br />

l^Aeneid.Triginti mt^nos voluèdis menfibus orbes. Qt^inquagim<br />

ti itvpint AUW* ex pò fiti confiìttwwtt indiare, idefi denunì


8


Mercurio genitû référant &N*bride nymphà<br />

Anroni-huïc nomâqui mefequiturqj fuigatq?<br />

Per totâ Hefpem puer hic patriâqj domumqj<br />

Ec natale frlum îinquesiuuenuia femper<br />

Têpora cum mufis BachoqjÔC apollinee triuif<br />

ïnueteri Italia; ad qua nîïcfe contullitomnis<br />

Turba puellarumcyrrha nyfaqjrelicîis-<br />

Hune poftqua virides lauros hederafqj feèf ces<br />

Iam meruifle fibi vidir,Saturnia tel lus:<br />

Ad patria antiqua celeri difeedere çurfa<br />

ïufsit,vt infirmogeneri fuccurreret:5d me<br />

Hifpanis ageretterris, fubitoqj fugaret.<br />

Cum pmum aduetare hominc mceftifsima fefi<br />

Ätqj aduerfa mihi penit* pia numtna cali<br />

Et terra peîagoqj fîmïliter ferabella parari?,<br />

quiDeus ingcmfçritt dpotelefmdtis dßrologi£ bomincs di varias<br />

grt.es. incUnit.Nebriicnymphd.finglt <strong>il</strong>lum gentium ex ieo icdij;<br />

iidm.vtiicit Arißoteles.j.Etbicorumexbominibus jìuntdij Pro<br />

per exçellentiam virtutis.Puer bic.dnnovnieuiceßmo in Italiam<br />

profecius eß.\n veteri Itdlidji eßjn latto dntiquo.aut <strong>il</strong>lui potius<br />

volititßgnißcareinßrmone latino antiquo. Turba puellarum, ii<br />

cfimufirum.ìuumdlis midies profit mihi ws dixiffe puellds.<br />

hiuros CT beierds.ex quibuscorondbdtur pocte.Verg<strong>il</strong>ius.intcr<br />

vitlrices beieras tibi ferpere Iduros.SequdcesJerpentet cum Per<br />

ßo iixit.generiinßrmo, ii eß, fuis VLifpdnis. Ageret,expelleret.<br />

Uomijtem^Atüoniwn.Pk mminajii eß,ieos cdeßcsüelU pdrari<br />

con»


- «7<br />

Tartáreas vires fubíto eentnqdae profundi<br />

V alientes umbras adii,qua dicitur Aftur<br />

Camafea fpecu me-riens defcédere ad orcum<br />

Si nulos extiterat,nfasdum carperer auras. V<br />

Tiüphonérelíquafcg farens dífcordía fecum<br />

Eduxitfatuura mihi? populofque percmnes<br />

Hefpcria* occidua fparfit fuá femina dextra<br />

Tah2ti,vudiutnqug ánimos centraxítad iram<br />

A rmatus ftipes namís,nec tela5nec hafta?.<br />

Ne cprofuereminae í.ngetes,ítriclique garetes<br />

Inflexus gladií triuioruin>enfefque corufei. ,<br />

Poft muítos variofque niet^durcfque labores<br />

Neqüemeofqurfimulvscit ítrauitcfjnec vlfra<br />

Me finir bas penims térras habitare potentes.<br />

Deferios ígitur Libyx zonarque furentis/<br />

iontrtim me.Qux dicitur aftur. locum fine fpecum elefcribitqun<br />

tfí defeenfus adinferos in A fturibus.vndeMx<strong>il</strong>iumimphrat bar­<br />

baria a dtfcordia.fequitur autem quod vulgus opinatur de Cams<br />

fea fpecu ex. borxtij xuüoritate qüiin poética arte dicitaut fama,<br />

fequere:aut conuenientia 'fingeardo eft,qua Aftur moríaisft fuit<br />

mxlus dum viueret dicitur descenderé ad antrum.Specu Camafea,<br />

U ejlypcr fpecum ülum.dum carperet auras,id eft, dum viueret.di<br />

feordiifautura mihi eduxit Tifiphonem


Saxofcs mores nigrf & v


5>8<br />

ÄELI VS A N T ONI VS.<br />

PETRO MARTYR! SVO.S.rf.<br />

Vos tibi qucs tali red dam pro<br />

carmine verfug<br />

Petre mea? laudisiudex & can/<br />

dide mar.tyfj , m %<br />

-• Cuius ego pluris def pihi carmf<br />

inina feci<br />

Quamfi Mseoniis opibus meCrcefusinaürct<br />

A*cpTagus Bethifque meusnühidefluät vni<br />

Q Vos HbiidfitperioriVetrimirtyris arwim rcfcrtbit<br />

^ dicens fe muitificcre <strong>il</strong>liusiudicium candor emq; animi,<br />

quod cx alijs noncft cxpcrtusjtaqud ab hominibus inuidia er ma<br />

leuokntia fuffuf.s. deinde ndrrat,quarationc atq; arte birbariam<br />

profiigduit.Qnqs tibi.Verg<strong>il</strong>ij carmen ex Bucolkis.que tibi qua: •<br />

talireddampro carmine dona.Kartyrudcft,teftis.dl!ußtq;adno<br />

men Petri martyris3quafi futurus fmffct tcfiis glori.e Anto a<br />

rrfj.Et cdndide iudex. appellantwr autem candidi,qui non [tint in*<br />

nidiidtq, c cotrario nigridetr adores ermaleuoiidicuntur. Pluris<br />

ftd,id cfi,maiori pricio eßimiulDe mc.de rebus incisMeoniis,<br />

id cfiyUdijsybifunt tiermus cr Pdclclusfiuuij aurifcri. era fits<br />

rex hydorum ditißimus omnium fuit.Jnaurctid efi,at',ro impleat<br />

Hor.vt te fortune riuusinxuret. Tagus er Betbis flumitid Hif«<br />

pani£,qu£durumquoq-a, poetisinmaredeuotueredtcuntur.'Bet<br />

this mwß efv,conterr Miens mihi,quippe qui igru Nebriffen fem<br />

ablttit.


№'qtiicumque aíij ñofiro ver Cantarín orbe.<br />

De gregePierio:quosmiferat ante difertos<br />

Muía latina viros,partim carpiere labores<br />

Conatufquemeós preceptaque frádita partint<br />

Inufdere mihi:fed pars contépfit vtrumque.<br />

At te­candídius nih<strong>il</strong> eft, n<strong>il</strong> dociíus unqua<br />

Pirene gélidas vidit tranfceñdere faltus,<br />

Romanos poftquáducTores.barbara proles :<br />

Expulit,8c bello populosfubiedtlberos.<br />

dbluitMihimiúd e¡l,jbíi,vt quicquid duri deferunt fit meuml<br />

Ndm quicumq;,fenfus ejl, omnes dlij fermonisktiniprofejforef^<br />

quidntchdc ex ltdlid in Hifp.mkm venerunt, diit inuiderunt<br />

mece glorieidut contempfermt me:tu folusfine inuidid ey mdlí»<br />

gnitdte de rebus meis iudicdfli. Noftro orbe,in Bifpdnid. de grege<br />

Ticrio,id eft,mufdrum,hoc eft homines poetice ftudlofi.Mufd kti<br />

nd,id e¡l, fermonis ktiniperitos. Vdrtim: queddiri pdrs <strong>il</strong>lorum.<br />

Cdrpferunt,reprchenderunt. Ldbores O" condtus, metonymid ejl<br />

pro opera Uboxdtdjy que fum condtus fcibere. Inuidere.citrd<br />

reprehenjionem.Contempjit vtrumq;jd efl,nih<strong>il</strong>i fecit dtq¡ neglet<br />

xit,rcprchedere,ey inuidere.Cdndidiusjd ejl,nih<strong>il</strong> minus inuidid<br />

er mdleuolentk f iffufum. <strong>Vi</strong>rene,nymphd fuit ex cuius nomit<br />

ne Vyrenci diíli funt montes, qui Gdllkm db Bifpdnk difignunt*<br />

f<strong>il</strong>tus gélidos niuibus cdndicdntes,dtq- per inde frígidos. Barbdrd<br />

proles fc<strong>il</strong>icct Gotthi,genus hominum bdrbdrum,& quod ferino*<br />

nis ktini reliquks obruit. T.xpúlit Komdnos ex Hifpdnk.qudm<br />

feptingentos circiter dnnos obtinuerdt\tt<br />

Ergo ego


8<br />

b'rgoego "barbane magni prope Iittora port9, Quam vidiffe#refers:a'ut te vidiffe putabas:<br />

Indixibellum tyrrliena afedepi'olfccrus<br />

Cum p ri mum in patria redijrquadeniqj vifam<br />

Congreffus fudi noftrccjj exorbe fuga ut,<br />

1<br />

Ufa quid? magnts ducibusrem geffit:5C omnes<br />

Hefperie popu'Iosvieìrix dicìicne tenebat.<br />

Neue gi-aui quon pam miferis exire Ifceret<br />

Seraiao.-validasiniponttmcenibusarces<br />

Sed pra^toritias<strong>il</strong>liSalmantica fedes<br />

Prarbuit; vnde viros partes dimtttat in cmnes:<br />

Ergoego.Qyomodo bxrbxridmfuderit fugxueritq; cxponit.Òrdo<br />

eft. Ego préfcftas k fede Tyrrhettd, id eft db ltdlix,etius pdrs<br />

fuprd Roml M meridie verfd Tyrrhenid dntiquis tfporibus died<br />

bdtur.indixi bellum hdrbxrietqul refers te vidiffe, dui putdfti te<br />

videre,quad non vidcbdsddq; propc littord ntd'gnipartus, qui dut<br />

eftkbnerix dut no longc db cd.lndixi inqul cum primu redij in pd<br />

tridm.ClUivifdm,xdbdrb.iridreferendmcft.Congrejfusipugnd<br />

comiffd.Tudi CT ftigdui.Ex quo occup.tuit Hifpxnixm bxrbxrix:<br />

prius nxrdf.dmde quoinodo <strong>il</strong>llproftigduit.ltl.i quidem bdrbdrit.<br />


Otta qui rffrìipant.vacuent cuttórib'us agros?<br />

E t fpargant noihis a le datafemina terris.<br />

Hosego palantcscupie.ns areer'e;Mmcrua<br />

Qug fauetingenrjsriuifit feccderebello:<br />

ConfiHurncjj dedìr,qua fic ràtiofiege-rendurn.<br />

Ipfa petcnda tibiefr.tantoromcàufa ii'alorurrt<br />

Barbarics reg^ni co lumen quie fixitin arce.<br />

At vclut Akides pcfcrcr cum viribus hydrarri.<br />

Et crcfcens dano nionftrum;non ante peremit<br />

Guttura qua vaisdfs comprcflic fama lacertis<br />

Pcrqjvias tenues fanimam exhallareeocgi't: ;<br />

uitio,ex Vergi'io in 2ucolias.Nccf; ci;::n feruitiom cxire lìcebati<br />

VretoricksfedaJdefidomuregki.Ka'quii Vretoresdittifuntt<br />

f quoi preirrnt benonbutumiffo Vretoris fìgnifiati4,qui efi redo<br />

, re vnicuiq,- fuum ius: Vretorium dicitur domus regis, e7 Pretoria-.<br />

) cohors,que regis ciiiìcdùe preposta efi : CT ttduis pretoria, qua<br />

: rex vehiiur. Hrgo f:despretoria!, teipretoricks, idefireg<strong>il</strong>es.<br />

• T>imiitat,id efi be'datores per dmerfas pjrtes tnittai.CttiirumpSt.<br />

ockjd efi piceni c? bona* artes pica aluuas.Culroribus,fermcuis<br />

latini pcritis.Sauina dattù.fe,id efi ìoì\ium,auena flcr<strong>il</strong>c,® 1 qua<br />

friigibus nocent,cr efi metaphora frequens etiam in facrti literis.<br />

Hos eg^Jc<strong>il</strong>ket duces barbarie. Palatcs, id efi ragos


Sic ipfas Faiices:fic ipfum cor ripe gUttffr<br />

Alterius rrionftri.'totoój ex orbe fugato<br />

VItra Sauromatas:aot extremes Garàrnanteà<br />

Perge bonis auibusrdubtjsnec defice rebus:<br />

Nam te magna mamet iuPa victoria belli.<br />

Dixit St ex oculis euànuit: Aft ego vires<br />

Qualcfcunq; meas contraxi pròtfnus: & te<br />

(Na rumor tulcrat magni mihi nomina Petri ­<br />

Martyris)abfentem ad partes arceftere belli<br />

Comuni s volui.fcd Ga.<strong>il</strong>ia magna tenebat<br />

Te procul a patria;noftrifq3 «emotusab oris.<br />

pe qu£fttit ciuf a tantoxu maloru.Cokmch.id efifundamentu &<br />

fiducia regni fui.ln arce Sdlmdttc£.Ac v;lut?excplo prcbdtfìc eft<br />

fc fìciendu,q, quéddinodìi Hercules nih<strong>il</strong> proficiebdt finguk capi<br />

tnminuides ,quo dd ipfum gutiur qtiifìrddicè capita coprtfiitifìc<br />

tii cu ducibm bdrbdri£itthiiprojiciei,n'ijiipfdm oppreffcris.Mcif<br />

d:s,Kercules.Crefcens dd.no quid tmocapite ibfciffo coplurd pub<br />

Mxbdnt. Per vixi,ten№ per porosCT fordmina iUd fubt<strong>il</strong>k,quiquonid ex duibu-s captabdiitur dufpick.tfdnit te,ii<br />

tfl cxpetdtyVerg<strong>il</strong>idnu eft.EuxnUit Minernd, qii£ omnid h£c dixc<br />

r4t.Q&iUfa?$,qtiantu\:un% pdrm,Contrdxiic


Non paterasetfì clíperes fuccurrere amico.<br />

Nuncia barbaria; veuitfama:iIlacc3ortes-<br />

Ex pi jcat:;&d'ucib*'geirH nis duo corn u a.rnádat<br />

Barbaron a dextra íetiatp a parte íblcecon ,<br />

Prefícít.arqj fuas vires .a'nimofcjj monftrau.<br />

Specratrix aderat toi&Salmantico muro<br />

Matres­.atcg viri puertínnuptar puella?:.'<br />

Cum vcnij<strong>Vi</strong>dijvicijMartccp repulía.<br />

Noílrovertititerdiuerfas orbisin oras.'<br />

Vcrdtit:r;neq} pofcoculiseftreddica noítris.<br />

tiomihijd cjí fuña tua.G<strong>il</strong>lia mignA,vbi eo teporecrai,fama nu<br />

ciíty. ego^Aduentabajlla cxplicat-jeàicitey ordin.it exercitufuìi.<br />

Gemiiiisduc'ÙM duobmyquos ffítim tpmin.itfiarbarifmum A finii<br />

jiro coriM fol'cccifmum A dextro. SUM vires,quaft ipfx in fubfidio<br />

pofiti,nAfic.diùidebatur exercitwtin duo corn<strong>il</strong>a ®Un fubfidium.<br />

Spccììtrixsxpeclas quajt ex Jpccl acuto eueiitum rciMatrcs.ycr<br />

giUawmicjiNeni,.vidiJnpiuca verba cotrahit vicloria:vt]celeri><br />

t.itépotiuiquap!ignto¡lmhret,fueruntAutciUA tria verbain ti<br />

tula triupbi defaris de mthriditc rege Ponti.Veni,vidi>vicijn oí<br />

№ diuerfas.f.ùi Aphrica,vt tu dixifti.RedditajrcftitutA. ex Verg.<br />

, f F.I:N I S. v<br />

^Vúeimpreffo enKete^u'e^con ]••;]<br />

yconiiccnciadel Ordinario. :<br />

C Bíla taflado por los Sonore? del Cón'ífcfo Real cu Efpaña a tres mtitOfit<br />

"3ts.pl p!igo,y en las islas de feto Domingo, y 'T»«*a tfrhie a feys máhríaij.,<br />

y c n<strong>Vi</strong>¡a Efpaña y nuei¡o teyno a Granada a ocho maraiiedis,y enlas pra •<br />

«inda» dcìPeru a dica marauedit cada plígo.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!