Vi : iisoz il S !> 1 - Corpusnebrissense
Vi : iisoz il S !> 1 - Corpusnebrissense
Vi : iisoz il S !> 1 - Corpusnebrissense
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
•.SV.<br />
<strong>Vi</strong><br />
: <strong>iisoz</strong><br />
<strong>il</strong> S !> 1<br />
л<br />
<strong>il</strong>-<br />
tic-
2, ¿*
S A'PIËNTVM DI<br />
CTA V À F II E ET ÁCVTIS-;<br />
SÌMB CVM GLOSEMÄTE<br />
Ácílíf Antoni) Nebríííeníts<br />
пиле dctiUo Yècogniu &<br />
tmeitdtiíi. •' "<strong>Vi</strong><br />
ínsedibus Aclfj Antoni] NebníTenfís-<br />
Anna i577'
SAPIENTVM DICTA ^ VA:.<br />
FRE ET ACVT1SSIME •'•'<br />
CVM GL OS EM ATE A EL II<br />
AntontjNebrìjfmfìS-.nuncdcìUio /<br />
ncogniucr cmaiiAU*<br />
Prologs ad cundcm^<br />
Yth agoras <strong>il</strong>k Sami'Spatëf arri<br />
plifsimexuius fuit magnum m<br />
ftudio fapientix nomen > curri<br />
Phliunta vcnificttinterrcgatus<br />
aLeonte Phliafi'orum tyranó<br />
quemfeefïè profìteretur:phìlo<br />
fophus,inqui't, Ami. Is enim cum vidercr, alios<br />
eiufdem rei frudiofos maxima quada" arrogan<br />
ciafapientiç fapicntes appellari : quod intelli<br />
H YthttgorM,Nncfdrchif<strong>il</strong>ÌKf : fìtte ( M aîij pu'i<br />
Ut)Snrmici.S.imiu^cx Sdmo infuU loni£ dtfy<br />
vrbe eiufdem nominis, cfterdk Samos Thru<br />
cïe.Mtignum nomen,quippe qui ph<strong>il</strong>ofophiatit<br />
que dicituritdica primus injlituit. Phîiunttt,<br />
ì>bliut.mtis. vrbs ejl SicionU in-Acdk : yn&ç<br />
pojfcfiiuum cfl,phlkftM.d.um. Ciccro.bi de Iw Vytbp<br />
gone pcregritutionc loquitur: Vbliuntis nbis O' Vhlkfij fermât<br />
ms cm L tonte kéiti meminiUdem tmm Cicero in epiftoliï ait<br />
r • . . At Atticum
. , „ PROLOGVS.<br />
getat {ohm fòèun? eo nVtTÌmecenTeh*dÌbti'^<br />
fc ncnfophon,hoc efrfapientérn : fed;phj'!ofo<br />
phumjtd eft amatprem fapicnti^yhpneftioii<br />
vocabulo ptaedicau/É Omncs igitm > qui ante<br />
<strong>il</strong>luni fapienriaeftudio incubtrarunt : foplii'j6C<br />
p o ft i 11 u ni p hi lofo p Iri a p pel ! ati fu n t. Fueru n t<br />
autem anteT ,ythagorarncompìùrcs,5(. habiti<br />
fun-t-fapicntes: fed quos G «eia iae%at prope<br />
omnium cpnfenfù mere fepterrì Tliàks Mi'l^<br />
fÌus,Solon Salaniinius. Ch<strong>il</strong>o Làc'é'daitloni'u^<br />
:Pittaccis Mttylcnaeus.Bi'as'-Prienn'^Gcc^a<br />
JusLjndi'usjPcriader Cerini jims^fé^pti funt<br />
,autem appellati fapieresrquod airn a"do!efcen<br />
it.eslonjj l'aduni reti'sa pifeatoribus; cmjfT;ni:<br />
Atthim À VhiimteVhliunitim.i.uhi. dcéuxitdndhgkdeccptutj<br />
"qùòddbOpunfe OpUntiu^dSipunte Sipuntmdicitur.Scdmcjnt<br />
£№,Ando.gÌA decepit; fed hoc continuo correximm. Apulcius in<br />
'dpclogkjmUm inquit Thajìum,
PRO LOG VS. 5<br />
lefTefcpmtcr<strong>il</strong>los de tripode aureo cam pifcib*<br />
eJucro exorta contennemon antea inter eoa<br />
,onuem't : quam cft Ddphos mi (Turn: rcfpen/:<br />
i :mc]} ab Apolhne-<br />
Eh tripode ex Phceb-o quxris M<strong>il</strong>efia pubes.<br />
Jrluic tripode addico, cuius (api-Scia prima eft,<br />
Dant ergo Thaleu'jThaies <strong>il</strong>ium ah'j dat: aiqj,<br />
.alius alrj :donccad Soloncm ver» turn effoqui<br />
Dcum erTeprimum fapicntia afla'cns <strong>il</strong>ium<br />
Ddphos mifit. Sunt qui AnacharfimScyt,a-;<br />
.Mifpncm £heijacum. : I^pimcn idi Cretcnfem<br />
Pherecydem Syrum5inter fept: fuperiòrcs an<br />
numerare veline &t hi quidem omnès appella<br />
ti in primis fapientes florucrunt circa olynv,<br />
mftct.Tripode lurcojd eft tripode me fi ex Mro.Contentiotvtru<br />
adokfceimbui m pifcxtoribuf ecdcrct.Conucnìtyd eft concordi*<br />
fatici, cft.Dclpbosyvrbem Vhocidk
; : PROLOGVS.'<br />
piada quinquagefimam: hoc eft, ante Ulàt?th<br />
Chriftianam anno circiter fexcentefimo. Phf><br />
lofophiac vero duo principia fuere : alterum*<br />
quod ab Anaximandrojalterum, quod a<br />
thagora,fluxit.Anaxymandri Thales M<strong>il</strong>e<br />
fius pra:ceptor fuit,Pythagor» vero Pherecy/<br />
des Syrus. AppellatamcBe<strong>il</strong><strong>il</strong>lud Ph<strong>il</strong>ofophig<br />
genus lonfcum, quod Thales fuerit ex Ionia?<br />
liocautemitalicurn,quod<strong>il</strong>h'us autor Pythz/<br />
goras in Italia plurimum fit ph<strong>il</strong>ofophatus.<br />
Érit igi'tur operis noftri liber primus deijs,<br />
ttdmodm in ium ntd dicemut.Mifonem-.hunc pro Veridndro po<br />
nit.Fl.Uo in Vrothdgord. Epimcnidcm. Lemdriut hunc pro Clep<br />
buio ponit.vherecyi'.m-M KermippmScd de his fuo loco. Olym<br />
piddd quinqudgejinwn} hoc cfl ante fxlutem Chri&iawn anna<br />
circiter[схсШерто.Шт tcjtc Eufcbio Chri&M predicare on<br />
•fm eft annofcemdo ducetejìmx fecmids olympiddis,qui funi dnt<br />
moóimgcntifzx-.vmctiii]; olympiddì qudtuor dnnis diflrikutis.TÀ<br />
c~l& funfyutem olympiads db olympid > qui locus efi dpud Pifdsn<br />
tìidìs frbS in Achdù,t>bi totiui Grecie confenfu: qudrto quoque<br />
мпо ludi olimpici cclcbrdbdntur : dtq; in quinq- iUis nomindtifite<br />
mis ludisjhoc eft pdleftrdycurfujifco^ccejlibii^pdticrdtìo^iào!!<br />
rcs coroiid donati olympionic£ dt<strong>il</strong>i funt.Vhibfophise. Ad ordii<br />
Hem opcris dceedìf.iwn cum fuperiorcs nidecim homines fenfdti<br />
pro loco zr tempore fententidt firn pdjìim ejfuderint: faditfe<br />
foiduMtinduMfchoto jlusfettatlQnìcmfctliect &ЫЫпи
qUi proprie fapienfes appellante^. Sccundqs<br />
de ph<strong>il</strong>ofophislon-icac ph<strong>il</strong>ofbphiae • Tentiti*<br />
de itaikat ph<strong>il</strong>ofophiae autoribusjnon omni/<br />
bus quidern.fed de <strong>il</strong>lis tantuirijqin antiquiia»<br />
tis maiefiatem óbtinent,<br />
N1« db 'kntiiminiroThdcHmìkjì)dU^oYcphìlofophu\Oì<br />
HÌCA incepìf.quonUm v!sr%cwitMiktifucrit; M<strong>il</strong>ctMc№w(.*t<br />
4ìximui) cintiti efi Ionie : k Tythagord vero phtlofcphk Italie*<br />
imwn jumpjìt^uivtlittdpdtrid pojl Itiftrctidm Acgfytmjyp<br />
riatti<br />
tCrctm,Crot onmjn Itdim *enti:4tqi Itdis fcg« dedit.Bt<br />
cani iifcipulis trecctis rcmpubUcdniAimint&rmt fOb cdfomd,<br />
^u$\6\-£ciiAtifì?crdtuàiciw%<br />
A 4 Théla
' DICTA S'ÀPIENTVM.<br />
M<strong>il</strong>t ANT ONU NEBRIS,<br />
SENSIS IN V AFRE DI/<br />
- . crafapjentifm,h'berprtnius<br />
incipitur*<br />
THALES MILESIVS.<br />
IH ALES primus ex numero<br />
feptcm fapiêtum patre Examyo<br />
waSs. -.L-awlt & macre Globulina genitus pa/<br />
crianvhabaitPhceniciamrpoftea,<br />
jjVcrò cim's M<strong>il</strong>eiï afçriptus eûivï<br />
\xitcj5 annos non agi ri ta;Hfc curii<br />
perfcueraffet cxlebsinepotem ex forore fibi iiy<br />
lium adoptauit-<br />
Udlcf primut.in ordine dignitdtis-quomcireUquis cmni<br />
bus in fapiqitU ejl db Apolline prddtM, ndin qui dicati<br />
:tur fcptem fdpientcs,çontcporaneifutrwit;vt diximm.<br />
Vdtre Exdtnyo & mdtre Cleobulitu: qui Vhccnkum nob<strong>il</strong>itimi db<br />
Agenore genm ducebdnt.Vdtridm Phoenicidnr.fcd pofted exVhœ<br />
nice profeàm in lonìdm cittìs Mikti afcriptm eft-.qudnqudtn fuct<br />
tint,qui dixerunt, futffe iniigendm nob<strong>il</strong>i genere.Ex ddminiftrd<br />
tiont deinde nipuh.fe di contempldtionem rerum ndturulium<br />
trdnliuht.CœlcbsJdcft non duxijfet \>xorcm,quiddm vxorem du<br />
xifft dtquc fdium iftmn procredfjc putdnt.<strong>Vi</strong>xitq; dnncs nondgin<br />
1d,iUtorcSofKnte;Apollcdorus3ditodc oftoginU vixif[c,fcribit.<br />
DHcmt
DICT A SAPIENTVM. j<br />
' • ]lim fcnvcntra* flint.<br />
paceret vxorerrwriater (badebàt ephéb'o'<br />
Nondum cift tépus,ait:pi?ft modo tfpus ei it<br />
inftabàtrurfusjcumiamfofctacfra iuuerus',<br />
Qjrid mnii\grànda!uoertconiugc,dixjr,op'?<br />
Scitanti' cur non nac'osgcneraueritrmquj'rj -<br />
Menunquarn potuit flettere talis amor.<br />
Etfophr'a» itudi'um quidam exprobrauerat <strong>il</strong>li<br />
fgnaum;quia ni! vr<strong>il</strong>itan's habet;<br />
Sydera cune cadi circuh(picit:arq?ab ami'ds<br />
Ducerci vxorem.LdertÌMi>rgentì,mquit3mdÌrìvt fe matrimoni<br />
rinculi* dflringcref.ddbuc intempefeitium eff: dixit, emenfd fere<br />
iuimtdxum fìbi i\\d dcriut infìftekef.idm j itiquitjnttmpeftiuuat<br />
'ejl.Cenfetigitur fhiiefyfdpiaiti fxorem nonefjeduccndam.<br />
V>ùceret, li ejl vt ducer ef.ndm coniuncìió plerwtq; fubtrdhitur<br />
• verbo fubiiin<strong>il</strong>iuo-M \uuendlis.Grxscului efuriens ad cóltiiufferis<br />
ibitjdeft fi iaffcm.ls\iter:CUobulind,rt diximmxphebo-.im pu<br />
1 h:ri,quonid Ephebos Grscèefì pubessZT Ephcbid pubertM.-Vcjh<br />
modo:pofied,V efieompofìtio ex przpofìticne O dduerbio : H<br />
Ouidiiis.iiMctd.Poftmodoqui rdptd longum cum coniuge bel<strong>il</strong>i<br />
'dttulit. Acid, id efl cxdft.i cr pr£tie/} iUud thdlfi M<strong>il</strong>efij diirèufumjibipropter^fdpientkììi.<br />
A 5 Cui
DICTA SÀPIENTVW.<br />
Qpaereddenda forentrpauca talenta petit:<br />
Vnde fubarrauit M<strong>il</strong>eti quidquid ojiui -<br />
Anni fert<strong>il</strong>itas exhibiturafuit.<br />
Facio deinde lucro,fac<strong>il</strong>e eft fapie.nii.bo?, in<br />
Effe locupletesrfit modo cura fi'bj. (quit,<br />
Materiam rebus natiuis eflè liquorem<br />
Cticamobifcerctur pfxlafcphk jìulim qttdfi inut<strong>il</strong>e & infos,<br />
étuofum projpexiffe tUum/erunt^er tlhologidm oliudrum fert<br />
t<strong>il</strong>itaemfuturdm. Cumq^iUe coUegiffet putx<strong>il</strong>lum pecunkrum,<br />
hyeme ddhuc 'ngéte,cmptionem ohi feciffc in Mcto er in Chio<br />
pro pdruo ddmodHpredo :vtpf>te temine plus offerente ;
DICTA SAPIENTVM. ' 6<br />
Dixit: Se ex <strong>il</strong>io cuncìa creaflfe Dcum.<br />
QjJ vir,no malier:cj> homo,no beluajcp ftirps<br />
Grasca foretxjuod nò barbara, gratus erat^<br />
"effe dicit principiti,qudpropter crtcrrdm fuperdqudm dictlxt<br />
ejjcjfumptd exiftiiiutione cx to quod nutrimtntum humidum eftt<br />
CT cx hoc fieri dtquc hoc viucrc cdlidum ipfum videbdt. Id dute9<br />
•eum:quemddmodum Arikoteks putdt.Thdles non difiin<br />
gucbdt principium mdteridlc db efficienti : Stygem ponebdt<br />
pro vtroq;:dequi Vergiiim.6Aeneid.Hij cuimiurdre timet CT<br />
fèdere nttmé.Scd quidDeu ingenitu ponit^dtq; did generdfjr.cdrc<br />
=re quoq;principio z?fine:dtq; <strong>il</strong>lu nih<strong>il</strong> ldtcrcydicit:nos ddiccimut<br />
• cx UquoreDca cucld crcdlfc:quodArisiotclesAHdxdgor£ tributt<br />
ex Chdo. Qt^od vir. Ldcrtiiu: diebdt, in'-quitjriu mdxunevc<br />
ru cdtifd gntidàfe fortuna dgere. Vrimo,q$ homo no behtdidem<br />
ieflivir no m:dier:tertio9q
•• DICTA S A PIENTVM. "<br />
Sarmonesraros eius,quipauca loquatur*<br />
' Elfo bona? mentis {ìgnificabac opus. ..><br />
•Cvunc^arum rerum Deus anuquifsima res cfl:<br />
Ingcnitusquia (ìcomnia cum gencrct.<br />
^Omnibus in rcb 9reseli: pulchcm'ma mu-nd.*?.<br />
Hunc libi quod fumma Fecerit arte D-us. .<br />
tur.bcUud foto Appetìtu. Nta ìpfw Animi origo ccelcftis cft, flut<br />
incorporicreetur,vt Arinoteliplacet: jìuediundevenidt -,fieni<br />
Vldtoni:dtque perinde immorulh efti la bcìlunrum vero interim<br />
mimi cumcorpore diftipAtur: dicente Inumale. Vrincipio.mduU<br />
fit comunis conditor iÙis tantum Aninw}nobi$. dnimum qmq; ere.<br />
Qjgoiftir-ps Grxcdjd cft Grècia-iiutianc Q* non bdrbdrm^quot<br />
niim vt refert Ari&oteles primo politi, figentes ratione diorum<br />
funt domini re^orcs2quod de Grxcisidè Autor interpretdtur.<br />
•Semoncs rdrosihoc ipfe trimetro fenArio exprefttt, quod fic UH<br />
ne ter fum eftdb interprete LAtrtij: non midtd verbd fìgnx futi<br />
bolle mentis.Uos AUtemin dislichon fìcgermoncs rdras. Ce. Or<br />
do cft fign&cibitM eftquifì per fìgnum qmddun dicebdt, effe<br />
opM bjti£mentis fmonesrdros,quìd è dinerfoyVt feripturd fd'><br />
cri dicitjn multi oquio non effugies peccxtum. Cuniidritm rea<br />
rum : Ldertm : Antiqu<strong>il</strong>ìimum eorum i qu
Es I ST A S Ä FIE N1? V M.- v ^<br />
M?xfma reslocuseihquoniäcapftciafolu's.<br />
Vclceiisirna mens.cmnia cum penetret. •<br />
Oirmia quod fuperac: vis eft forcifsima remrr^<br />
winealioedudppcUd) i iibuituuius ärcmßcxu teguntur runäit,<br />
er pdulo poß:qÜem coßmonGrxcinomine ortwhcnti dppelhue*<br />
return nos k pcrfcäd dbfolutdfy dcgdntid mundum, cxlum qui*<br />
kmbdiid dubic cddti drgumetttodiximüs. Sibijd eß hdbitdtwni.<br />
fiuAuxtdittudP.fdlmi.ücminus in ctlo fides iius. &iUud rur*<br />
fusXlcehm codi domino.Äriftotclcs quoq^ i.de ccclo.<strong>Vi</strong>ieres, in?<br />
qüitjccelum Bijs tribuef-unt.tä Apuleius libro de mundo httncHo<br />
Uteriverfumcitat.Sorsumsaulapoll,nubis fuperxtbertfatti<br />
tß:& fubditfairc cpmonem commit mos er hernimmt obßrm<br />
tiotics fecutx affirmant fuperiord eßfe Dto tTdditd. pdm'tyhMi<br />
tus ordntium ßc eß,vt manibus extenßs inctlufrecemur. M4<br />
ximdres locus eß-.LaertiUi'.mdximu locUs,capit enim omnid. hm<br />
feritentii nonvfyqudq; vera eß, tici)} mint loctis ccduxapiv.quoi<br />
m'iw cochm non eß in locojed in feipfo, vt probat hrßoicles in<br />
^.Phyficorum.lgiiur locus non eß mabeimd restftd ctidum,cuiu$<br />
eircunßlxu ,vt pdulo ante ex dutöriutc Plinij, tegimtur omnia.<br />
•fcfr quod Ouidius.i.täetd.fcnbitiCr qtiod tegit omnia caelum. Scd<br />
in-exteris rebus verum cß,quodThaks diät, lecum eße rem mat<br />
ximanuquk cotinens malus eß contenia. Udq;,vtAriüotcles ait,<br />
terra eß in dqua,bjec in dere, der in
Et fápíeñs tcmpus/C uncía quod inaetiíatTl<br />
'A vita mortem parui referre putabat.<br />
- Cum maleccmpaclo corppre fenfas ab/tv<br />
Qltadiuic quifqu«5cur non moreretur SC ipfe,'<br />
Si mors ipi» nih<strong>il</strong>i'n<strong>il</strong> quia díítat,ait;<br />
tius;fortijiintu,iiiquit,cjl nccejlitdt, omnidenim fuperat. D/ot igi<br />
tur}qitod viscid ejl violent* necefiittf. N
. • 'DICTA SÌPIVNTVM. T 8<br />
ÁTjnadi>$án nox prior e'flerfacraf'i'ógáiitf<br />
J. t<strong>il</strong>e réfertrfacìaeitnox prior vna die 1.<br />
'Ari ncDeutn peccasfallataliquSdor'rogatusi<br />
Ncc tunc ifte latetxum meditarur:ait.<br />
33epréfoíriMo2cha qugréti,àn peierctfinquít<br />
Ladfa fides non eft peioradülterio;<br />
jxrcntiàmjion efi vüd rdtìò,cOr ¿tterüm alteri pnferdm. AÙ<br />
\nx d¿cs:LA:rtiM:fcitJLnti cuiddi>i,quod primo fanti effet: nox M<br />
iics?nox,iit,vnd priitidie.~ñ£c qu£fiw exeoortd-efíiáuod Thd<br />
les dixit mutidmn k Deb ejftfdclum.fi igiturincepitmandas: fi*<br />
&iM ne fiiit die's frior ditnoxfKejpondit vntm noftcm priecefif<br />
fe diem.qUod ejl confomim ijs,qt}je dictintur k pltrifynofirx re<br />
ligionis àutoribui Ucem ctatim prícefitffc dmdectm borititene<br />
brirum.quod probmt ex coquoè, fiera litendicunt .Ydüum efb<br />
¿ejpcrc & iftdne. dies wtiis.Sed cttr Thdes dixit vm nox^mii'<br />
primi iioxtcjUitOH & ego k te cur Mofes dixit dies ww^sy m<br />
dies primus. Nim qitod Eufcbius Csfdrienfis traéldnsiüud a Fu í<br />
Hum ejl vedere C* mdné dies rms,fcribit dicens. Vrimadierum<br />
cmniUrii,quo m<strong>il</strong>ium extit cvndkus. An ne Demnf Ldcrtimjn<br />
txrrogitusjiiquifrbdks hteret ne Deum homo m<strong>il</strong>e operÜs:nec<br />
cogitdns quiclem refyondit.F.tUit• Beton,id efi Utedt&eum:', hoc<br />
tfl qtíód Dctü ignorct-Dicimus enim.HocUtetme,idefe ignoro.<br />
Cum meditdtur.multo igitur winas cum peccdtqudtiqudmsy ip¿<br />
fu meiitítlo ei'tpd, non edret. Dcprehfo in Mcccbd. Ldcrtim<br />
percontdnti,mqwt)tdultero dniunret fe•minime dduhcrajfei no<br />
tfipcrimmdMttriodctcriw.feLimphibólogh cft.-namcrk
«> DICTA SÁPI.ÉNTVM.<br />
Qpaéfcs in vita fpret ardua díffialiscpi<br />
Currj- pceeret quifquarn;gnoti fe auton^it'<br />
QiU-acfac<strong>il</strong>iSjContra íutíus qugrebaf SC tnquiC-<br />
gf poicjl enuncktiue & interrogatine) fed melitu efi vt interrai<br />
gitine legdtur.Kejfonditigitur Thdlci deprehenfo in Machi<br />
nan dcprehcndereinm<strong>il</strong>um ejl plcrun'q-^t ¡Airtklis, deprehen<br />
funi m pítero tetricis-me voc-ibus vxor.éy Hontim. i.fcrmq.De^<br />
prehendi miferum e[t.Qu£renti iti peieret^üdin <strong>il</strong>io modo fittif¿<br />
fjcKbit minto adultera aqueje abadùltcrij infimi purgabat.<br />
LxfdjídeSjidcftiufiur indimi noUtum^eiuiddultcrio.fien ni<br />
cktiuè,vt dixijegas,erit fenfmxwniufìurddi contempti religid<br />
vtdiciturccoufitltMjfolumDeumbabcdt yltctefh-.mctiuí cft'mi<br />
adite in munii •dominijuxta tílud D.mid regis. 2. Kcg.cap. 14.<br />
fed potrn mihiplàcet aiterà fententk. Oyeres fa vitd-ALam<br />
t-iuMiucrrog:itmJitqiut,Tkdks:qiudn¿mcjjetd<br />
tnquitjwffc.ln fita, id efi in ijs qii£ pertincni dàtienebedtec^ vii<br />
ueiiAitìri. énoti fc diiton. qiiod ex Crxco intcrprct.mr lìofce teip<br />
fimReliquimmautein buie jentcntim f'itb literatura Grceca^q,<br />
fubhoc titulo ciiátur qitan [epifanie M.irci Varronis fabula. JKÌ<br />
uenahs qnoéji c cedo iuquit ckccnditgnptife tuton.Nam C7" <strong>Vi</strong>ci<br />
toh te gibus Apollan hoc tribuir. Vlatonis interpretes ChjLoniret<br />
fponfumab'Apolline per Pythkmdicunt. Sed CTCiccjo.t jhttft<br />
in Apoüinem hanc fntcntkm nfert. Vlimushoc. a. Mortales irti<br />
quit crdculortim focktdtem dedere ch<strong>il</strong>cm Ldccdxtnonio prisca<br />
pt.icius Dclphis confccrando aurcis hterisjqiu funi h£c,nof]efe<br />
quemqmmQi' c£tera\ Qit£ fic<strong>il</strong>is contra:Lmtius:qtud coni
DTCTÀ SA PIE NT VM. . $<br />
. ìllei^peficula curri nos aliena monent.<br />
QuaercntVqua? rcs eflct fuàuifsima rerum<br />
CLua;Uns}inquif,{i pctiare li ben s.<br />
Cumcj3-rcgaretur:quid firDeusrinrulit<strong>il</strong>lcj<br />
Cui ncqj principium^cd ncq3 Finis adeft*<br />
Quamrem vidifièr perràramditfir<strong>il</strong>emqj:<br />
Cum perijt iiccà morte tyranus,ait.<br />
trd fàc<strong>il</strong>e, dlijs inonériJixit.SciifusdUtem efl,qucnidm non pop<br />
fumusin nos ipfos reflexionem fuere cognofccndcnosy hoc efì<br />
animUm nofìruMCicero imerpretdtuf.rcliqtium cjt,vt excmpló<br />
Uliorum moucdlnur di bene àgéium c detcrredmur d male dgeii<br />
do,qMnidìn boni Wtutis prtmidjn&li veYo pcends cenfequimuri<br />
Monent. inxtd itiud tiordtij primo epifto. N.-< m ttid res dgitur, pd<br />
ries tumproximusdrdet. Qvxr enti.qua: res. LdcrtiusJLnterof<br />
gdtusThdks quid fuduifimu:frui,ii:quit.ìAdm cuin fìt vti coruitii<br />
qu
DICTA SAPIENTVMJ<br />
Quo mifer aduerfcs fortune pcrferat lcluft<br />
Si peicre loco forte inimicus en t.<br />
^Tum bene viuernus fceliciter atcp beate:<br />
Si,qux infeciamur3non faciemus,ait.<br />
Quis Mm fit feelix.inquifj qui corporc fanuSj<br />
Fortuna locuples?qui bonus Se iapiés.<br />
Abfentis memorem tanqua prarfentis amici<br />
Effe iubebat eum3qtiifquis amicusjerat.<br />
A potid^iu fdnguinc are t,dtque inmentd eft. Qgo mt/cr;<br />
TLdertim.quo padco fortune dduerfs iftut quijpidm fent fdc<strong>il</strong>li*<br />
mè-fì inimicoSjiit,videdt deterws dffedos. Quo igitur.id eft quA<br />
rxtione.lciiK, id eft fortune iniuriM. Peiore loco, id eft inferiori<br />
conditione. Tunc bene viuemm.Licrtiin. quo modo optime de<br />
iuftifìimè WJ.emmfi-qu.cin dlijs^nquit^reprehendimus, ipft non<br />
fxcumM.lnfeclmur.ideftipcrfequimurO'ex.igitM'.ti. QgiJ<br />
nm^iertimiirderrogitusquifndmfoelixfttjquicorporejnquit<br />
fdiiM, fortuna locuples, animoq- non igmtw out imperitut eft.<br />
N dm cum f:cundum Per ipotetico: trid ftmt generd bonorum,mt<br />
№£>fo№.ie,dtqydnimi: que omnid (hnul cianuldtd fctlkitdtem<br />
conftcimt,inter bonditdtur
DICTA SAPIENT VM* IO<br />
JNon facìcm-colico fucisrneccorpus amfdu: .<br />
Sed men tern virtusimbuat.arfcp colat.<br />
Q_'ia pietatc: pacrem iueris marremqj (ecutUSj<br />
<strong>il</strong>ia etiam nati te rcfequenturjait.<br />
puè in micitU no vera hoctfl vt<strong>il</strong>i zriucundd coiingit Non f*<br />
(Uni cclito-.Ldcrtiiii : non componcre fdciem, fed bonarum ars<br />
iium fìadijs dnimum excolerc prsclarum effe. Senfni dutem eft-<br />
cum conftemus Animo & arpore,non corpus fed animus nobis<br />
cxeolédus:iuxtd <strong>il</strong>lud vcrfìpcttoris. Si Deus eft animus-M ndbis,<br />
Gfc.quod ex libro fexto Qiccronis de repub.fumptum eft.Apule*<br />
ius quoque deDeo fdcratis.nih<strong>il</strong>jnqukyeqiiè miror.qua cum omf<br />
ncs fciinf.quantum mux animus fit cólendmanimum fuum non<br />
colant. M fi quis velit acritcr cernere, orali funt curandi, qwbm<br />
cernit-.cur igitur non etiam dnimum fuum ratione excolantfqum<br />
doquidem ratio viuendi£que omnibus neceffaria efìjno ratio pini<br />
gcndi.ratio pfaUéndr.quas quisq- borni fine pudore contopferir.<br />
iucis,id ejl medicancntis,qwbusmulieres folcnt facìcm emaculi»<br />
re.<strong>Vi</strong>rtut imbudt,fc<strong>il</strong>icct,moralis,qu.(,vt paulo ante diximus.ha*<br />
mines cfficiuntur boni.Arsq; cclxt,fcdicet virtus inteUcftiua, qud<br />
efftcimur fapientcsjvt fu ars, non qUtmadmodum ab Ariflotelé<br />
libro fexto Ethicorum iiffmitttr,retta ratio fattib<strong>il</strong>ium:fed quent<br />
ddmodum d Cicerone collegio multorum prxceptorum in vnwn<br />
fi:te
DICTA SÀPÏENTVM.<br />
Scxagintâ annos habeo qui dixerat,inqtiir>' -<br />
Quïdjtibïjquod perrjr,dieis habere mifcif<br />
ргста sapien'tvm: ii<br />
Eius fententfae funt<br />
QaajrebatCrcefus,quis fozbx efìktt&t inquit,<br />
, Expectanda dies vkimafcrnper erit.<br />
flit dande dd Crocfum regem Lydorum, feinde in C<strong>il</strong>icidm, vbi<br />
vrbem Solos ex fuo nomine ippeUiti condidit. Deinde Cyprum,<br />
vbi defmicjus cft.fcd off л in pdtridm refenditene in cineres foli*<br />
tdptrinlulimdijfeminaripri'cepit.<br />
«[f Qumbit Crcefiti.Licrtius.poß AcgyptumO'Cyprum per л<br />
gntM dd Craefum peruenitù quo interrogitus quifmm fibifoe»<br />
lixvideretur.ThcluiJnquit A thcnienfis3zr Lleobis,tJ Biton,&<br />
c£tcn,qu£funttn ore omniu. Rcroiotus vero in.i.libro referti<br />
quai cum Solon di Crxfum regem Lydoru venißetUußit Mi rex<br />
diuiuMfuMoßendi,xtque interrogiuit,dn vnqttim vidtffctbed*<br />
tioretn.Kefroniit Sohnfe Tkelum vidtffe, qui er liberos fufeet<br />
perito' viderit ex. bis nepotes niortuos hancßißime.interrogi*<br />
ШуШ dterum,rcfbondit,Clcobin er Bitonem, quorum pietM im<br />
nitrem fotoliti fuerit,& mors honeuißinu. rurfut, de eo quii<br />
fetitiret:intdtorum te,inquitj7ominum regem ibitror, quod vero<br />
interrogiXiprim no dffirmiucrotqum mdiuero te viti bene fu*<br />
cium eff:,Deinde Croefut k Cyro aptws Solonis fententixm ver*<br />
fuiffe схрегШ cfi. Nicivninpyri imenduseffet Crccfu
DICTA SApiENTV~M.<br />
Oniatusgemmis oftt-ocj? infignis 6i auro<br />
Crcefus ait,num res pi<strong>il</strong>chnor vlla fore<br />
Qjias, ait <strong>il</strong>]c,auium ludens naturacreaui'tj<br />
Pauonesjgallt',phafides,&meropcs<br />
Humans vita? fyzcium digefferat annos<br />
In decics fcptem,dehinc dolor arc]} labor,'<br />
Impiusjobfcurus^alasjat^ignobihseft'o,<br />
A quo non fuerit paftus vtercjp parens.<br />
expcftm'di dies homini eftydiciq) bedtus dntc obittm nemo fkpre<br />
tntfyfu-icrd dcbct.Et limethtUsMt Cr
DICTA SÄ-PIENTV&. rz<br />
Etqoí verfuram patrimoni fecerit oíim:<br />
Acufatori ctt<strong>il</strong>ibetefto v¿tis.<br />
Et qai nequicia famofus 5C indeeorcfíeí:<br />
l<strong>il</strong>e tribunali-reffciendus erar,<br />
Sermones operís quxdam fi muí ach a pufabaC<br />
Er?qui polieret viríbus^eíTe ducem.<br />
I<br />
lis, enmtigiturobfcuricjr ignob<strong>il</strong>es propemodum. wfdmes.Vd.»<br />
fttu,<br />
trimonijjinquit,vcrfurdmfeccrit:omnibus dccufdrt voleniibut<br />
obnoxias efto.qu.ift dicdf.qtäpdtrimonium díldpidducrit,d.quoli<br />
let legitime poßit in iudicio deeufdri. Vcrfurdm, id e fi, conßtm»<br />
púonem,eft dutem ver fura cum debitum debito-.dut feenus foaiot<br />
re diffoluitur ,vnde erfolum vertere, eft in ex<strong>il</strong>ium propter
DICTA SAPIENTVM,<br />
E г legem tela? fim<strong>il</strong>eirbdiccbac aracnes<br />
Qjod ccdit magnis.'fnferioracapit.<br />
Cur non fctta tulit deconfeclore paretisc'<br />
quod defp ;ralTet hoc fore camгт^Ш<br />
Tunciushumanum mini'me violabere: fi qui<br />
L:cdimn3C qui под Ueditur aequa. dolet,<br />
moresconfdbuldtionespcfitoa. QuipoUeretJdeflpotens'effe't<br />
mm itA dmum fit:rt potentior rex eu.ifrixcdufi<br />
"Deo pkcetfed vifti Cdtoni,quidquodreges non funt.Icgibus fub<br />
ietti, fedncqur confleUAtionibus codi, vtpulchre deducit luliut<br />
Mitemus in Prologo WAthcfeos librorum'M fit 1>crum,quodfA><br />
cr£ \iter£ tefidntur,cor regit in mdnu IDei.HorAtius.Pueri laden<br />
tes,rex em,diunt, fi rede fdcies. Et legem teU, Ldertiusda<br />
ges,inquit,drdcnedrum telis dicebdt effe (im<strong>il</strong>i)riit,quippe fiquii<br />
leue ey imbcciUumincideritiinupluidb ekdtque contegi,fi quid<br />
miiusduigramsperrumpi dcperire.hocpulchre nofterlodnf<br />
nes Mewtd exprtf.it dtqut imitdtus efi. Cur tionfciti. l/ten<br />
tinsJnterrdgttus cuiusreigr % Atidco'ntr'A pirYiciddmlegenon tu.<br />
'liffct:quoidejberiffctjit,boc fcelus.fcitd^Hefi,dfcretA CTh<br />
: gcs,mde plebifeitd funt dppellxtx . ConfecTore; id efi, interfef<br />
'£iore, hoc efi, pirvicidd. Vore,id efi,futurum effe. Tunc ius<br />
'humuui.Liertius: quo pdtlo homines minime hunidiid iurd vhU.<br />
rent ititerrogitus:fi ficjnquit,dotcdnt& dffickhtur qui iniurijs<br />
nonkceffUntur.vt'qui kceffHi<strong>il</strong>iir.dpoflrophdt'igitur dices ol<strong>il</strong>is<br />
hmrwujd efi quod coerces фсойщ homines in focietdticiuis<br />
tunc
DICTA SAPIENTVM. • n<br />
Diaiti'xgignunt:fatiemratiefcj}(aperbUm<br />
Hie fpernit leges iudiciqmcffimuU<br />
<strong>Vi</strong>rtus ac probitasiuramento potior fit.-.<br />
Mentirt noli,fac meditere bona.<br />
N^ninconfulto fiat detenus amt:i-<br />
JSI'C cum leclus erit ;reuciendus eriC,<br />
tunemww'vioHberis-ftquiUditurfUniuriam patitur: ty q«i<br />
non iediturdolet,£qui.i.£qualiter,vtfit nomen pro aduerbio.<br />
X>iuiti£gigiwit LxertiusjiccbxtJnquit.SoionJxtietatcm ex diui<br />
tijsnafci,\y ex fatietxte contumclias gigni.Satiem.i. fafiidium CT<br />
Arrogtitiam.quiadiuiu£faciunthomines infolentes. pJJQCXSdh<br />
: (it,hoc nomen habere tantum nominatiuumiquanquam apud Pho<br />
.dm fatias non fades legitur.Hic fc<strong>il</strong>icetfuperbus cotemiiit leges.<br />
fc<strong>il</strong>icct.fcriptts ey iudiciuin.i-legum executionem,quod eft effe ia<br />
ittrinm er coniumeliofum. <strong>Vi</strong>rtus ac probitas. Laertius. nnute<br />
. ac probiUtem fideliorem cenfeMa\tiri noli.pr£claraftudiofe me<br />
iitarc.tria funt igitur pr£ceptx in hominum focietate neccffarui,<br />
primum,vt potius credxmus aliorum prohtati ey virtuti quam in<br />
, ramento-.quoniam virtus fortius vinculum eft'quam iufiurandum.<br />
; SecundniiyVt non mentiamur.i. aliui fronteyerb'ifq; ofltndamus,<br />
qui quod in animo habemus.dcbemus autem in animo hoiiejld ton<br />
; cipere.ideo adiecit tertium pr£ccptum.hypocrifis ejfef.fi bone/Id<br />
tern prmobis ferremus,cffe:nufq; introrfus turpes,vt ait Pcrfius.<br />
Hon incofultojAertius^.xmicoscito,noli acquirere.quos autem ac<br />
, quifieris,reprobare cxue.NoninconfultOyfedlonga^t aiuntjeli*<br />
btntioiie
DICTA SA'FlÄNrVM.'<br />
Cálale qux optímafuntrnó" qfuaúiTsimaíactíI<br />
Tune regercum primum fciueris ipfe regí.<br />
Düx-animusvitaí tibí (infortuna fequatur<br />
Haec animo femperparcat>'<strong>il</strong>leregat.<br />
Imprimís venerare deos^reuerere parétesi<br />
Si po-íis eSjnunquamcongiredíare malis.<br />
re eß idóneos dd dliqn% rS eligere.vnde dmki d<strong>il</strong>i*%tur,qUiß d<strong>il</strong>i<br />
gut,qi eß rdtionis opus,vt dieit Liurétius.KeijcíSdus crit.dü mo<br />
do ¡tic mores no mutet-.quinobis Ulli coac<strong>il</strong>idriit.fed de hoe,dü ex*<br />
fáicibimus <strong>il</strong>litd BiMtisfic QT mindus erit, quem dcßgnabis as<br />
micutütTcphird dietmus. Confule qut optimd.lAertius,con<br />
futc,inquit,non qu.e fuduifsimd,fcd qujefunt optimd.ndmcum fit<br />
toiupus ¡turnia virtuti dt'q- vitijs comímíld: dt'q; econtrario doí<br />
tor virtutis genitor dt'q- hoßis vitiorit:n:h3¡mnefq¡ ( vi T'emitid*<br />
nusiüc Simo dit,ßttt d Ixbore procliucs dd libídine: f:mper optinH<br />
vohptdrijs funtprffcrendd. Tune rege. Ldertius , tune rege,<br />
•fcqnit,ci№ primum didiceris regi.Gregorius in didlogit, vfusjn*<br />
qMt,rcÜ£ coimrfdtimis eß, vt prsefft non dudext: quifitbeffe<br />
non didicerit Btix dnimus vit-.e. hiertius,dnimum de rdtionem,<br />
inquit, ducent fequerc.ergo e diuerfo fequitur, nih<strong>il</strong> fortunx can<br />
«¿tten&m eß. nxm vt Volus apui Pluonem in eo libro, qui Gon<br />
giis iitfcribitur,iit:pcritidfdcit vitdm noßnm per drtem,imp:ri<br />
fu vero per fortit nint incedere.Animus igitur pro dlterd perte A<br />
nimi hoc eß rdtione ponitur. Imprimís vencrdrc.Ldertius, noli<br />
m<strong>il</strong>is congreii, déos honord,pirentes rcuerere. Venture déos,<br />
(pii faeruub ot<strong>il</strong>ares vit£ mimfiks,pdxenies Mores vita
DICTA SAPIENT VM." 14<br />
Lagjfiti natum 01 ui'dam.n<strong>il</strong>'p roficis5inquit><br />
Ills reF2rr,!achrymor,m'l quia profkio.<br />
Eius precìpue Celebris fen ten ria fertut:<br />
SeuCh<strong>il</strong>onisea efùnit nimis vt cupias,<br />
Ne forte qui tegant,quodmtas habebunf? !<br />
Odium:mementofingulcspaobe femes,'-.<br />
pdrticuldres.eongycdUremdHsJd eft,am nulls, fic Verg<strong>il</strong>ius,u<br />
Amdd.dtq; impdt congreffus Ach<strong>il</strong>li, id cjb, cum tiuitis uoh corns<br />
munices.Sipotis csjd cfl,potcs.ndm potisCf potè dcclitutur.<br />
Lugenti ndtum. Ldertius, cum ldchrymdretur,iuqui{, &c lugcnl<br />
defunttwn fi!iuiti,diccreturq; [ibi k quodim,dt nih<strong>il</strong> proficis: reft<br />
pondiffe : di propter hoc ipfwii<strong>il</strong>ldchrymor, quid nih<strong>il</strong> profit<br />
cio. Ei«f pr£cipuc. Ldertius, diunt, inquk, CT bdnc ipfmi<br />
fuijfc fenteiitUm.nih<strong>il</strong>nimis.Tlinius lib. feptimo ndturdis hifto a<br />
righine Cb<strong>il</strong>oniddtdicens.mortdles focietdtem ordculorum des<br />
dercCb<strong>il</strong>om,trideiusprceccptdY)clphis dureis Uteris confecrdtt<br />
do , nih<strong>il</strong> nimium cttpere &c. Solitus efl er hmc Socrd a<br />
tes vfurpxrc , dtcfc Terentius in Andrid. id drbitror in fi)<br />
tx dpprime vt<strong>il</strong>e, nequid nimis.idq; non modo in rebus medijs<br />
fedetiiinhoneftis,dicentcluuaule,imponit jinem fipiens cr re<br />
bus honc$is . Uordtius quofy primo cp<strong>il</strong>ìo. infdni fdpiens<br />
nomen ferdt £quus inìqui, vltrd qu.im fdtis cjl , virtu *<br />
tern fi petit ipfdm.hccd.im pcrtmet <strong>il</strong>lud Terentidiium, fum a<br />
mum ius funimd iniurid e/h Ne forte qui. interpres LdntVj<br />
ordtione foltiidfit vertit.Cdute jtngulos obfcruf.nc forte odium,<br />
incordi tcgint iu\% bkndi CT irridenti fdcie te dloquuntur,<br />
(ed quits
DICTA. S A P JE NT VM.<br />
Dum vece te aUoquuntur,ac tener,-Wanda»<br />
fv)e lingua duplex ex atra foncc mente.<br />
DICTA S.RPiBNTVM. |f<br />
Pi ¡Wfcnex complexas fíliumi quod ínOlym'<br />
pia tu<strong>il</strong>f:ccoronatus.<br />
- Eius íententiarfuri*'* 4 -<br />
íratus fràcer,cur.nonforetipfe tribunos;<br />
• PerGontabatüKqucdtamcn<strong>il</strong>lefuiti<br />
Cuiufouamfaftustua fore iuperbia, fratrrj<br />
Qjiod nunquam potuít.quos ego íarpctuli»<br />
.$cicautiiAc;ope fac:rct quidiupiterfinquiij<br />
Ex icííít mi :es5atcg fuperba premifc<br />
fompus irex, muore Valerio tAaxintói ephoros primus h o<br />
¡tUMC.<br />
ít( Iratus fr^tcr.tiertiusJrtdigndiUUriqUitfratriyqúodipfe epho<br />
Yus non ficrcf.cum i'Ú.e fuiffei¿go>i
forCTA SAPIENTVM.'<br />
In quo p\^$tarentfàpientes:mfipiétiV<br />
11 le refert,dirlat fpe meliore fui.<br />
Qjia: res dirhc<strong>il</strong>isr'reticere arcanajparare '<br />
Otia fi pofsis.'atcjjfuperba pati.<br />
Ompefceda tibi Temper funt verbera linguae<br />
Precipue quado menfa parata tibi eft.<br />
j^ec carpas alios/ed nec fermone laccfias;<br />
due : quo. fortuna inimica fupcrbos deprimit^tty humites ctarum<br />
fuper xtherd tcl'it. In quo prsftarent.Ldcrtius.rogdtus quo dijfe<br />
yunt peritub imp:ritisibon.iJnquit,fpe:]Prn fempcr quiicifc'd in cotiiuio prx<br />
feftim cotinendam. Verberalmgua.i.verbcrd.alkditq; di dimoio<br />
fix verbi,quod diciturab deris verberdtu Menfa paratd,quo tcpo<br />
temi maxime ì turpibus verbis abftinendu cft.luueialis.hic mdius<br />
verbis puior mi rewentia. menfe. Nec carpds alios, Ldertius,<br />
proxiim
Àceipesaliter plm* dolenda tibi.<br />
Intentare minas noli,namcjj effe mintiti<br />
Atcp puf<strong>il</strong>lianimi.nccmuliebre magi*<br />
Próptius ad trifles cafus veniemus amici:<br />
Ex voto qua fi res aget <strong>il</strong>le fuas<br />
Éft humiiis coniux modico ducenda parata.<br />
proximo dicebdt non makdiccndumi aKoqui jiuditttros que ncs<br />
meerore confidant. Uec cdrpds, id tfijneminem dbfcntem rodds:<br />
Atfy <strong>il</strong>lius lejiimdtioni detrahds.LdceffasJd cfl,prt£fentem contai<br />
wlijs prouoces.Acclpks dudiesjidm vi iitTcrentiss:qni pergit<br />
dicereqit.e volt,qu£ non voli nudici. ati^ <strong>il</strong>ludHefìodi ,fì quemt<br />
quam verbo lewtcffc cnim muliebre. intentare<br />
minasjd cfl,minari.alioqui cr ipfum verbum intento. as. per f:<br />
minirifignificat.virg<strong>il</strong>ius.i.Aeneid.pr,efentemq; viris intentane<br />
omnid mortem.Minuti V puf lli.i.timidi Muliebre magis.i. minus<br />
tir<strong>il</strong>e. Promptim. Ldcrtius.prxcipicbat, inquit, promptius dà<br />
dmicorum ddaerfos cafus quam adfecatidos fuccejfus dccxrrcnt<br />
dum.hoc CT ch<strong>il</strong>lisprxcipitwrjqvi de dmicicia leges tradiderimt.<br />
intercjl tdmennojlrdivt citius dd profperitatem nofìram quam<br />
addducrfìtatemamicosvocemKs.fcdin vtraq; fortuna neceffdt<br />
rij funt dmici,vnde C necejjlirij dicuntur.quidin hominUm viti<br />
nih<strong>il</strong> ejl magis neccfftrium. fine amitis.nM dit Ariflcteks, nano<br />
eligeret viu&e.EJl humiiis coniux.Ldertius, pracipiebat, itiquit<br />
vxoYcmhumikm modico apparita duccnddm. Modico pdra'u.<br />
Iste fi Ariflottlei in ecowwisprtxipitmvlkn vtenitm<br />
' A *
Ê> ICTA SAPIEN-rVM,<br />
Nec rnaleçiicendum qucs Libi tin a facräf<br />
Precipue teipiurncatus obferuare,mementc*<br />
Non Gontcmncüos tie lune venerare lencs<br />
èffe veße atq;fumptu minóri qum legibus permìffnjnfît : inulto'<br />
magis ider.it t<strong>il</strong>i faciendum qua eß conditienis inßmin quitjnortuo non maledicali<br />
ium.hoc eß quod ültmus in proemio fenbit naturalis hißdcu lav<br />
uis hoc.eft cummertuis non effe luäadum-QUosLibltinaÀ.inors<br />
eft autem übitinaveiiusjuxta cuius templum, vt in problematis.,<br />
Vuitdrçhusfcribit,funcraliavcndcbâ'turR<br />
digetauitjnoc eft, quod vulgo.dicitur cancnizauit,cr eft fumptuin<br />
ex Uoratio.^.epiftoldrum-.miranturq- nih<strong>il</strong> nifi quod ttbitana fan<br />
erauit* • Frtecipue te ipfum Laerttus,pr£cipiebat,inquit}bonorZ<br />
dam feneâutem^bferudndam feipfum,noS inuertimus, vtpoftet,<br />
rbrem fenteutiam priustfnorcm pofterìus poneremus.Nam poft<br />
deum nofipfos hoc eft animum noftrum in primis colere debemusi<br />
deinde fenes.i.eos qui nos £tate pr£cedunt:interquos primi débet<br />
effepxrenteS.ObfcrUare.i.colereCT rencrari,bue pertinet <strong>il</strong>luì<br />
fapientis,quicuqi tandem isßt.ß deus eft diiimus,vt nobis carmini<br />
dicuntjbic-tibi pr£cipucpt purd mente•c.elcndus:quod ex C.içeroa<br />
nis fexto dcrep.fitmptum eft.Cdtus,id eß, fapicns.yudeÇdtcncs<br />
diäi.tcipfumjd eß,animum tuunr.qui eß in te potior parsymmo<br />
vtr-o totusquìfq- eft animus fuus,vt Cicero <strong>il</strong>licdicit.Non content<br />
nendos .nam funt quidam fenes , qui iure pofsint centanni Set<br />
neS . bine dpud Ldcedemonios mdxtme erat venerationi fenet<br />
CICTÀ^SAPIENTVM. 17<br />
ÌDctn'mchta feras potius qu3 turpe luceliurri.<br />
Hoc etenim femper lapdcrejat <strong>il</strong>ia femel.<br />
Arrìdere viro,quem resfecere fecunda:<br />
Elatum>noli:crefcàtvt inde tumor<br />
Fortis,manfuetusficefto:prcximusvt te<br />
Non tam formidet,quam vereatunait.<br />
Éxuperada tibi propria eft iraeundiafempef*<br />
Difcendumép domi rite prat<strong>il</strong>e tux >u<br />
preceder e qudtuordimis. "Detrìmentd.Ldertius,dicebdt,in><br />
quit,ddmntim potius quatti turpe lucrum elìgendum,idquippe [et<br />
md tantum dngere: hoc fempcr, LuceUumJimihutiuum 4 lucrot,<br />
Horatius.i.'Epid.Quid purè trdnquitlet bonosan dulce luceUumt.<br />
Hoc,fc<strong>il</strong>icct,lucrum, femper, quìa coufeientiam femper torqueL<br />
VHa,fc<strong>il</strong>icet,dctrimenta. Arridere viro. Lacrtius, dicebat,in><br />
quit,elato f ecundts rebus non arridendum, cr cur iUius f iptrbie<br />
non eft arridendum,ofteniit dicens,ne tumor,id eft,fuperbid ere<br />
fcat,iniei)boc eft ex cofauore. Yortìs,manfuetus<strong>il</strong>aertius,dit<br />
cebat,inquit,fortem: manfuetum effeeporterc : rt prcximinoti<br />
Uni metudntqudm reuercantur.lccrtitudo er tnanfuetudo virtù*<br />
tcs funt morales in parte diurniirdfcib<strong>il</strong>ipofit£: ad quds peninet<br />
irdfei in quos er quando ey quantum er quit ob res opportet /e~<br />
cundum Veripdteticos:quod Stoici negdtiL Exupcrandd.Laer<br />
tiu's,dicebat,inquit)<strong>Vi</strong>ncendam effe tracundidm,difcendumc]; do*<br />
ìnui fune rite prteeffe.Ham de irackndid, qu
£>ICTA S APIENT VM.<br />
Cum mes depromat fenfus,interprete lingtféj<br />
Faccures ferri per premeditata loquij<br />
Execranda tibi fot diuinatio:fiue<br />
Vaucinanris erit.-fiue fitartts opus.<br />
Dirticiies lacru rcs nunquam pofcerc debes.<br />
Nec feitinandum eitcum tibi fietitcr.<br />
fìat fìt,mdnifefl;Mi efi oporterc rei fam<strong>il</strong>iarìs rdtioncm hdbef<br />
re. Cum mens.Ldcrtimydicebatjnquit, linguam prtire dnimo<br />
non pcrmittendam. Mens. mento agitano. Depromat fenfus, id<br />
ex Koratio fumptum efi in poetrid diccnte,pofi effèrt dni<br />
mi matta interprete lingua. Execranda.LdertimJìcebdtJtn<br />
quit,diuinationem extcrdndxm. nani quod in omnibus codicibas<br />
ex impresone iegitur diumationem ncn cxecradam,pro non ego<br />
fujpicor vero effe legendum.Vdticinatis fine drtis, min due funt<br />
dtuinatioms fj}Ccies.Ciccro de diuin-.(tione.dtera qua fit infiincÌH<br />
dittinojqn£ dicitur vaticiniumtaltera qu£ftt drte er nomine gei<br />
neri; dppelUtur diuìnitio.vtramq- execrandam aut non execran<br />
dm iicit.fed multo ratiotub<strong>il</strong>ior efi prior fententk. T>iffid<br />
lisfdàu.L*ertiusjiìccbdtjuqnitjmpofi&iVa non dppetendd. Rd<br />
tio dutem bum efi, quid eayqux À nobit fieri pofjuni, eddunt in<br />
confultdtioncin-.impofiéi'Jd vero 0" qua idem prope funt diffidi<br />
Hi >non cdfar.t,ex libro ter tio Ethicormn.Ncc feftinandum. Lder<br />
tìttSjdieebitjnquitjn via non effe feftindndum,a' hoc efi fluid vt<br />
,de magnanimo Aristotele! quarto Etbicomm fcribit, motu-i ciuf<br />
tardm efavox grdtwjQcv,tio firminoti cnim propcrat, quipaut
McfK SAPIBNTVJT; ÌS<br />
In medio fermone manus non eft; agii and*<br />
non bene fenfati name]} putabatopusj<br />
Iampromulgatis parendum legibus effe.<br />
Atcp bono dui fem per amanda quies.<br />
Aurifices Lyd/s explorant cotibus aurum<br />
Aaro menshoniinum fa'pe probatm- aiti<br />
eh ìntenditineque vehement cfi,qni nih<strong>il</strong> magnum pntat in we<br />
dio fermone. Ldertim, dieebdt, inquit, interloqucndian minunt<br />
non effe agitandomi effe enim vecordiitm. Ndm omnia.. membrx<br />
qbtempèraredebentrationii quod fi diiter fit infìpientìc ftgtnm<br />
eß.Perfius.n<strong>il</strong>tibiconccßit rdtiojigittm exere peccdi.de ß dicdt<br />
in fold digini exertioncpeccdtum eftiqith emuli motu; inordindi<br />
tut eß vitìofmquemddmodüin pdrdlyjl3ex.i.Ethicorum. Uni<br />
prqmulgdtis.Ldertiits)dicebitJnq:titìobtempeì'andu.legibuSy quia<br />
tern dimandi. Um promulgai?.quid anted qua lex promulgete<br />
malum habet vigorèidtq}fi ex vt<strong>il</strong>itatc reipublica non eß : bonus<br />
vir intercedei dtq}> obukbit legis rogdtioni. hmania quies. na qui<br />
e<strong>il</strong>iter facit Ubefaiiit rempub.Cicero^ uoffìebrtm,ea velie in rea<br />
pub.qiLe tranqu<strong>il</strong>li funt,taUm bomim einem & fentire er dictre<br />
folemiK.Refert Microbio libro Sahir, z. tum veniffet Augufiiß<br />
Ca far in doxum.qium héitauerat Cito: Strabo in aduktionan<br />
Gefiris male exißimintkde Catonis pernicdtkiait. Quifquis pra<br />
fentern ciuitith ßitum comutiri non volet, & ciuh er vir kennt<br />
cft.fathjnquitftrio ej Catone LtudauitiO' fibi nequis dffeftaret<br />
res noun confuluit. Aurifices Lydii. I dcrtiwjnter extern?<br />
wqiùt,e'w Jattentiti ktc maximepUcuit,quadixerat, Ly dis<br />
C t cotibus
DICTA SAPIENT vai.<br />
lacTUram.feihper comítatut fponfío,fed qui<br />
L LitigatjSc debet,creditut èffe mifer.<br />
DePittaco.<br />
PlttacusHyrradio nátfMítylene patriam<br />
habuitquae: vrbs eft Lesbi ínfula?: cuius ty<br />
rannum Melanchrürn profligauìt. Phunoné<br />
eotibiis durum exdmindri CT dare apertimi fui documentimi, am<br />
ro dutem honorum malorumq, hominum mentati, ctiiufmodi fit¿<br />
comprobari.Lydis cotibus,fìc appellantur Idpidcs iUi indices,quo<br />
grddus auri indicàntur.Cotes dutem Lydos vocari huiufmòdi Idi<br />
pides-.neq- folitos inueniri nifi in flumine Tutolo VÌinius autor e fi<br />
hbro.^.ndturdlvshiftork. lacluram femper.Laertius,ch<strong>il</strong>o<br />
nisjnquit^fl ed f:ntétioU,j¡>onfioni non deeff: iddurdm. Plinius<br />
ìibro.y.non fponfìonem fedlitem effe miferidm,comitem(inquit')<br />
effe miferiam tris alieni dtque litis,Sponfio,id eft fdeiufio. ficut<br />
ftonfor fideiuffor.Vebetjd cfìjebitor eft,dtque in
pICTA SAPIENTVM. 19<br />
prxterca ducem Athenienfium:cum de AchiI<br />
litidis agri poffefsione certaretur: in fingulari<br />
certamincimplicitumretifuperauit;agrumcj5<br />
fuis reftituitCumcp poitvicroriam decem *n.<br />
nos Mttykngorumrernp.tenjiiuet: magiftra/<br />
tu fe abdieauicdecemqjalios infuper annos vi<br />
xit,de quo Callimachus ad Dionem.<br />
Hofpes Acarnites rogitauit Pittacum olim<br />
Sic Mityienarum Hyrradiocjj fatum. (rum<br />
Magnefenex-jgemine cupifit mihi nubercqua<br />
Et genere atqj opibus conuenit yna mihi»<br />
Altera prgcellir?quid preftat confule,diccj$<br />
Vtra ex his potius fitcapienda mthij<br />
nem,qui pincrdtixfles dtcfc olympionicesjboc ejl in olimpi* coro»<br />
nitus victor.Retiimplicitum.Hinc originem ipud Kómdnos ha<br />
buit ludus Hlirmiìlonis er Keturij, mm Mirm<strong>il</strong>lo gdlcx infatui<br />
prò cri&x pifcem hdbebxtjtn quem Rcturitis cdptdns pifcem refi<br />
te idttxbit dicati pifcem petojc non peto, in eo ndmcfa flibdt vi*<br />
tlorid. CdUimichus poetd Gr
DICTA SA PIE-NT VM.'<br />
Hie bäcülum tcllcns fíe tela fen<strong>il</strong>ia dixit,<br />
Conülium puerijquod pe£is,expedient<br />
C¿uis ecler in gyrum iacTatus verbere turbo<br />
Afsiduo latís verti tur in triuíís,<br />
l/cqucre<strong>il</strong>lormn monitus.ü'c fatur,at ílíe<br />
Scitarur,rcreruntjtu tibí fume parem.<br />
JQiía? poílquam audí'uit.monitis pucr<strong>il</strong>ib 9hae<br />
Amagníshofpesabftinuitthalamís. (reus<br />
Atq; parem parnasianos traduxitin jedes.<br />
Sic Dion íequalcm.'fí fapis ípfe; cape.<br />
Eins fententíae funt.<br />
Sign a ti argentí míttebat muñera CrczfuSj<br />
L is tarnen argentom noluit aeeipere<br />
Turbo,qui kGrcecis dicitur throcut.Cclcr.mle h h-ccho quod e fi<br />
curro deriuaìur. Verbar, idcjl, flagello Agitat<strong>il</strong>i. In triuijs.vbi<br />
pucritrocho Munt.At <strong>il</strong>lcjc<strong>il</strong>icet.bofycs Acdrnitcs.ScitaturJd<br />
cji putros inlcrrogdt.'Keferunt.pueri.Parem, id e fi iUam txor'c,<br />
que tibi eft ccqurfh conditione.kudiuit.hojp'es iUe.A thalamis m&<br />
gnisjd cft^xoreitla nobliori te ditiori.Sic Bion.ad hunc crat epi<br />
grammo.Cìlliii?dcbi,rt dixiintìt, quiBioni confuluit de duccndi<br />
varare confulentr.rt excitipla Pittaci ceqiktlcm ducerei.<br />
4jf Sigiatidrgeiiti.LHertiiK.CrcjfoJnquit,pecttnidt a'dfe mittem<br />
te décipere itohtit:àuplo fc balere plura qiwnvclkt• conlejìans<br />
àcfanfto enim friire- fine Uhm htredìtdtem édfe fkrtìnae dii<br />
*dt&r.
DICTA S A PIE NT VM. î«<br />
AddiditôC caufas,duplo quia plura tenerct<br />
. QuacupirextincTo fi-atrequcdauct 9crat'<br />
Ebrius ôC petulans fi qucnquam forte cedditi<br />
Is duplici poena turpiter acia luat.<br />
Eft virtutis opus res ardua díffic<strong>il</strong>iícj};,<br />
Non fac<strong>il</strong>e eftigiturçu<strong>il</strong>ibet elle bono.<br />
tas colati. Aididit caufas.cur videlicet ttoluit accipere. Quoà<br />
duftui eut,id cjl,fd(tus ditwfratre moi tuo, V fie teneret du*<br />
pio pluujd eft}duo tanto3quam volebat. Ebrius de pctuhns*<br />
'Latrtius,<strong>Vi</strong>ttdcu'.}inquit,ebrios>cum peccdrenttduplki incomodo<br />
dfficiendos per leges fidiuit : vt educrent. temulcniiam , dbunddt<br />
qidppe vim infida Lesbos Mem Arino.i.Politi.fuitinquit Pittai<br />
c.is legum conditori fed non in república verfatusjex eft propria<br />
idáuticbriorfi quern pulfduerint : mdiori poena ddmnari deberci<br />
quant ji fobrij fcciffcntSed quomodo Ariftoteles dicitynon fuiffc<br />
in república ver fatum Pittdcunv.fì decern annis renipublicam Hí'í<br />
tykn£orum ddministrauitiScd forte hœc lex non fapicntìshuìusz<br />
hoc est de numero fcptemifed alterius minori¡quifuerit legisla»<br />
tor.Ebrius cr petulans.cx luuenalc fumptum efliqui ait}ebrius ac<br />
petulans qui w<strong>il</strong>um forte cecidit.fimt dutem petuL.ntes.qui mimo<br />
dice dtque intcmperanlcr aliquid faciunt. Luat acia turpiter, id<br />
efl,pro peccato foluat duplican pœnun, quim fi fobrìus feciffet.<br />
ci-ifa ante efi.vt ait Ariflctcl:s,quod plures delinqu<strong>il</strong>i cbrijquam<br />
fobrijMeo legislator no ad idrefJKxit, q, ebrius digitus eft venia,,<br />
fed ad vè<strong>il</strong>itatë. Efv virtutis opus. Latrtius,fcrtur, inquit fittici<br />
[cíücciaiperdiffiák cfibonïl effe,nos out cur id fait¿aufam aditi<br />
C 4 «tfitfî,
DICTA SAPIENTVM,<br />
Omnia poflè Deumj iufsit quodcunqj volant<br />
Sed curfum fati non retiñere folet. (ras;<br />
Üt qui priuatus potuifTet forte latere:<br />
Clara magiftratus dat documenta fui.<br />
Quaefit^quòndam > qug res foret optima^dixit<br />
Quod nunc occtírrit.vita beata puto.<br />
r<br />
cimttsexkriflotele libró fecundoEthicorum. .Quonidm virtus<br />
ZT ars circi diffic<strong>il</strong>e verfmtur. Omniipoffe Deum.Liert<br />
tius:fertur Pittici fcntentid, necef ititi ncc Deoj relucìdri. \ufiit<br />
quodcunq; voluntdsjd eft3quidquid i<strong>il</strong>ud efl, vult: f:d nò idcirco.<br />
tnutdt feriem fdtorumiO" ordinem cdufarum,nifi ddmodum rdro<br />
C? ex mignk quibufdm aufis,0" hoc efl quod dixit neccfí'ititi<br />
id e fi,ex necefìitdte prouenientibus rebus-M folem orni dtq; oca,<br />
Aere. Et qui priudtus.Laertius:eius,inquit , fententid eft print<br />
cipitm viros declirdre.Ucíc kriñoteles libro Ethicorum, 1 ).Biin<br />
tk effe dicit: propter ed inquit, videtur prxcldrum iHudlBidntist<br />
mdgiñrdtus virum ojlendit,№ulti enimM iüe inquitJn proprijs<br />
firtute vtipoffuntjcdin ijs, qux dd dlium funt,non poffunt, di<br />
dliud vero ey in communi migiñrdtus gcritur.mm co mdgiflrá.<br />
tus d priuito differttquod mdgiflrdtus per foni publicd efl,priud<br />
tus vero,quimigiñrdtus non efl. Qv,&fitns quodim.Liertius<br />
interrogdtut,inquit,dliquindo quid effet optimumiquod imprxt<br />
fcntidruoccumt,bene dgere rejf>ondit,nim quemidmodu hrifto<br />
teles.i.Etbi.iitJbene viuere debene dgere pro eodem dcciphmtur<br />
á¿ fcàicc effe. Yctlicitds dutè optimu. de fumimi de perfecìifimu<br />
PICTA SAPfENTVM. ?I<br />
Tiinc nonìmmeritas quasrit vicftoria Iaudes;<br />
Cum tua funefto fanguine bella earent<br />
Qihcjj virum frugt quaerédum dixeratrinqt,<br />
Si niiTUUm qua»ras:nontameninuentes.<br />
Ecauid gratificum qua:renti,tempora dixir,<br />
Qjiid foret obfcurumf'qS dea cxcz premit<br />
Quidqj fidekforetf'quae fultinetomnia tell9<br />
Quid cotra infidumCquae fluit vnda maris.<br />
EIE prudentisopuscafusvitare futuros.<br />
Fortis5cum feriantmfr.ia:po{Te pati.<br />
Curri fis faclurus qaicquamjpracdicere noli.<br />
p kititur, Tunc non immeritis.LicrHus,dicebdt, inquit, <strong>Vi</strong>ttdt<br />
cus,victorids fine [inguine icquiri dibereidc fi dieitjnon effe opt<br />
tindxm viéìoriim,qu£ jìt multo fdnguineconfliturd,ndm infere<br />
<strong>il</strong>i belli rdtio Multiti coniunòìi effe debet. QJi% • Liertius,<br />
fhocdico,inquit,dicenti qu£rendum effe fludiofum defrugi virìi:<br />
etixm fi vdldcjiit1qu£fìeris,non inueniens. hoc preceptum fìm<strong>il</strong>e<br />
ejl faperior'v.nonfielle eli igitur cu<strong>il</strong>ibet effe bona. Ecquid gri<br />
tifeum.Liertius, percontdiitibusjnquit, quid nim fit gritificum:<br />
tépus,dit.quid obfcumntfutnroru euentus.quid fideleHerri.quid<br />
contri vifìdtifmxrc inquit.Gntifìcu.vt<strong>il</strong>e fimi de praciofum, n%<br />
cupcrìt-.nih<strong>il</strong>i fdci)im,imijfu>twro diuitijs omnibus meraremur<br />
Ded aecd.fortutid.Premit.i.dbfcodit.cuius exituignermus. E/ì<br />
prudétis.LiertÌ!is,iicebdt,inqirìt,?itti№,prudentM<br />
priitfquci dduerfd coìinglt-.prouidere ne venidt0fortiiivero,cu Uh<br />
cotigerint^quo mimo ferrea Cum fìsfiéìurus. Ldertius, quoi<br />
C 5 inquit
DICTA SAPlENTVM.'<br />
Qaod fi non facias:mox h abeare lem's<br />
Aerumnas alijsnonexprobraueris vnquamj<br />
Ne te confim<strong>il</strong>isforte querela premat.<br />
Depofitum potius qua mutua rcddere debcs?<br />
iNecalium Iedasretft inimicuserit.<br />
Etto bon£ frugi5vcrax,pinus,atq3 pudicus,<br />
Et follersjfìdusjdexter am'tcus,ait.<br />
IUius imprimis celebrarne Grascia didtum?' \<br />
In quo,mortales tempora noiièjiubet.<br />
inquit faccrt intendi! noli predicare.mm ft facer e nequiueris,ris<br />
debsris. Aerumnas.haertiusjnfcclicitatem, inquit, mminiimi<br />
properauerisme iitjle querimoni* pdtcas.q.d.ne in fìm<strong>il</strong>em editi<br />
mitdtem tu quoq; fi inciderà fim<strong>il</strong><strong>il</strong>udibrìo pateas. Vepeficum*<br />
Liertiusìdtpofttumjnquit,ci
DICTA SAPÍENTVM." -<br />
B<br />
DcBtante.<br />
lanti pater fuitTeutam^patría vero Pri£»<br />
nejcgit caufas:mortuuíqjefí,cum caufam<br />
pro amicodixílTetjNam cuma áicznói íabo/<br />
i'cquíeuííTefjCapntá^ínfínuniex f<strong>il</strong>ia nepotis<br />
reclínaftct, audiuifletcjj fecundum eum9caíus<br />
•patronus füerar,i'udícatum:anímam effiauít..<br />
Emsícn ten ti* íunt.<br />
Aduerfus nuíli:cuncfris aifab<strong>il</strong>iseítoj<br />
Namfícmultorumeft conc<strong>il</strong>iandus amor:<br />
Eft vaíídümcorpus,naturarmunus árnica:.<br />
Si patr;ií ferues.id rationis opus.<br />
4[ De Biitite.Vriennc.ciuitdS Áfidticd Thebdnorum ccíonií. Bgit<br />
cdufdsjd eft,fuit ordtor pítronufy emufirum deerrimus: Diccdi<br />
Uborejd exeunt cdufdm peror-dffe.Secundum eum,id eft,pro eoy<br />
c¡uod eft vulgo in fmor em <strong>il</strong>liusiftc qnoc[- iurifconfíiti ¿icmt, ft<br />
lis fecundum me iudicdtd ftt,id eft,in fuuorem mcum fententii fue<br />
rit Utd. Animdm efflduitjd eft3cxpirduit.Ciccro primo Thuf dni<br />
mm dgerc/J efftdre dnimdm dici;nus,pro eo quod cft meti.<br />
Aduerfus nuíli .hdertitis,pUcuertmtJnqtdtjfts <strong>il</strong>lius fentcntis cif<br />
üibus^pldccre omnibus ftudethdbet enim id multum grdtid-.contrd,<br />
vero fdftus de fupcrbii femper nccititjuxtd <strong>il</strong>lud Ttrentij in An*<br />
drid.nuaqudm,inqmipr
tolCTÄ S APIENrVM»<br />
IS-mìferis opes aliorum,plurib9<strong>il</strong>ias<br />
Fortunamconttatfaepe dediffe malis.<br />
|nfceliX,ai£:ert;hominurn'^ miferrimus <strong>il</strong>le.<br />
Forrunam aducrfam qui tolerare nequit.<br />
.Quod fieri no poffe putes:nee amauerisyncgj<br />
'Aiteriufcßmalu 5 facmeminiffevelis<br />
Ecqm'd diffic<strong>il</strong>e eft^qua:renti:fortiter,inqm't,<br />
ßnt pàtrie dicere animi Ac prudenti* proprium. Compir At vires<br />
corporis, quod eft nature mmus,animi bom, qu£ funt virtutes:<br />
itq; nugis has reipublice prodeffe,qux iüas.Naturä imicejid eft<br />
benigne,que tecum libenliter egit. Sipatriam.quia ftlus patrie<br />
migis Stat ntionc er prudentii qua viribus. Ne mireris. Laer<br />
tiiCyiicebitjmquitjpccuniirum copiar» pluribus ctiam forte obi<br />
u:nijp:boc poteftiungifuperioribus,na bona fortun£,qiulidflit<br />
diuitie,non tarn pro funt reipu.quim ratio & prudentii boni viri.<br />
Non mireris, id eft, cum idmiutione Uudes. Plunbus malis.non<br />
igitur funt ob diuidis laudandi. lnfaelix,ait,eß.Liertius,infoei<br />
bcvnJitq
DICTA SAPIENT <strong>Vi</strong>i.<br />
-Rerum motus in deteriora pati.<br />
Dum vehitur pelagojnauim iaclatib 9 AoftriSj<br />
Qamabat fac<strong>il</strong>és impia turba deos;<br />
peci ora fedatocumiìc ait <strong>il</strong>lerf<strong>il</strong>ete<br />
Obfecro.he vos hie velificare fciaht.<br />
Ccntcmptor diuum quaercbat & lrnpius òlim<br />
Ecquideftpietasfretulit<strong>il</strong>le nih<strong>il</strong>.<br />
Miranti caufam5cur n am fic i'lle taceteti<br />
Qjix. nih<strong>il</strong> ad te,remjpertihetjinquit,agis.<br />
nam effet diffic<strong>il</strong>efferrcfortiter,refpodit3mutitionem <strong>il</strong>i detenus<br />
Rerummotus,idefljnutdtiones.lndeteriordjdefljn inferiorità<br />
conditions decidereste]; pdtienter id pdti. er hoc quii vnufquicfc<br />
grduiter fert honor e priudri, in Economicis hrifloteUs. tium<br />
\ebitur.lAcrtius3nduigabìt3inquit3cum impijs diqudndò^O' cum<br />
coortd tempefidte nduis qudteretUrfiuttibusii<strong>il</strong>iq; deos ihuocdret,<br />
f<strong>il</strong>etejnquit,ne vos hie t<strong>il</strong>i nduigdr e fentidftt i Vehitur pelago,id<br />
efi,nauigdt.iadantibus kuflris.ex Horatio primo fcr.Yic<strong>il</strong>es.dut<br />
vt effent propicij ey exordb<strong>il</strong>esidut femper fdc<strong>il</strong>es^ vt Ver gibus,<br />
fac<strong>il</strong>es venerare Ndp£ds.Sedato.non perturbato vt rcliqui.Sciant<br />
de fi dicdtfi fcierint,perijflis, cum impiorumordtb potius exa<br />
Cerbet deos,qtid pldcdtos reddatjuxta <strong>il</strong>lud$eccitcri dixit deus:<br />
'quite tu enirris iuflicias masi Contemptor.Laertius percoli<br />
tanti,inquit,impio homini3quid fit pictds,nib<strong>il</strong> refpondit:cumq;<strong>il</strong>le<br />
pienti] cdufam fàcìtdretur,quid de rebus;ait3nih<strong>il</strong> dd te pertinent<br />
iibus qùxris3hoc per quitti fìmìle efl <strong>il</strong>li faluatoris nofìri ex euana<br />
gelio loin.xviij,qwd inttriogantiVontip <strong>Vi</strong>ktofìmà eft Veritas:<br />
nih<strong>il</strong>
D-ICTA SAPiftNTVM.<br />
Se qäoq* malle daos irtter cenfere lmmicösv<br />
Die ebanqaS fi cliarus vterqj foret.<br />
Alter cni'm m<strong>il</strong>uimmi'cQsfortepareturJ<br />
Atveroex <strong>il</strong>lisalteramicuserit.<br />
Cum patria capta vieler permitteret aurum<br />
^ Pro fe quifcp vehit: folus inanis abic<br />
Huic nliquis dixit.'cur exoneratus abi'rerj*<br />
Cum u'c<strong>il</strong>krcferKomma porto mea.<br />
vth<strong>il</strong>refponditiquidvidelicet icre ,qtid' nih<strong>il</strong> di fc po-üncbdti<br />
fcicitdbatur.Diimm.pro diuorum.<strong>Vi</strong>etis religio. Sc quo'q- maf<br />
lk.Ldertius0dicebdtJnquit,malk feinter inimicos qusm inter Ami<br />
cos iudicdre,quippc cx dmicis dlterum prerfus futurum inimicunt<br />
ex inimkis dutem dlterum amicum .Sic. fe<strong>il</strong>ket iu. diedndo int er<br />
duos amicos.'Ex Ulis, fälicct inimkisyititer quos dreiter fuero.<br />
Ciidtrid cdptd. VhÄc ex Cicerone in drddoxis deeepimus. aLaer<br />
tio nonponiturjllud tdmtn rtfert: quodcum db Aliatte Vrkv.ne<br />
<strong>il</strong>li'U p.ttrid obfideretur,Bids ex indttßrix duos faginauit muloi<br />
cofq; in cafira impuhtquibus conßjeäis obflupmffc regem, quod<br />
brtctd quo'q-, animalix largds ebfefforum copius pr.tferrent:ac da<br />
folw.ndd obßdione cogitantem explordndi gralia nuncium in vr*<br />
bau dimifif)c;1Si.Mtan confdio regis explorato mdgnos drenx di<br />
ceruos triiico optruiffejiommi!' taq;oftcndiffc:co dgnito,regc cu.<br />
Vriennenßhus pdeem percufsijfe:ex continenti regem Hidnti vt ad<br />
fepergeret mandaffe: <strong>il</strong>lumq; dixeffe, cquidem res eepas edere<br />
(e^nd:]\"-re iubeo.Vkior. kliittes rex Lydorum Indttis.vdenus.<br />
*Qmnix med, fe<strong>il</strong>icetbotu animi, qua fok fmt boni.
iSt'Cf ASlPiENf VlC %4 .<br />
Et quid dalce foretc'fcitantijfpes, aititfó.<br />
Hxc recreat vircs,feffacp mébra lénat."<br />
Ec quid homo fariatgaudésc 1 a!iquadorogat??<br />
St quocunqj modo forre lucretar3ait.<br />
FacjJvE fi'cmiferae difponas tempora vitxi<br />
Àc fi vicrurus fis nimis) atqj panini.<br />
Sic òcamandus erit^qucm dcfignabis amicum*<br />
Ac fi poft odio fis habiturus eunt'<br />
Kcquii ìulce.'Liirtmsjintcrrogitus ecquid effct dulcchommhusi<br />
fpesìiit.ddiccimus vero,qu
' DICTA SAPIENT VM.<br />
Quod facturus eris,cuncìanrer premeditar^<br />
Et decreuifìi quod fernel arripies.<br />
IDecp deisjvt funt?fk te (entire deccbit.<br />
Et bene fenfa bonis effe joquenda tibi.<br />
Indi'gnum>quia fit diues>1audare caueto.<br />
Escape hon violens,fi quid habere cupis.<br />
de dliquo eft3qu£ condlkt dmickks: fi quifquam talis nonfueritj<br />
qualem opinabamur3oportet Alius amiciciam dijjbluere, quod etia,<br />
Cicero ipfe dicit^VBias figniftcat dicens plures mmq; effe inalos.<br />
Quod fdcturus.Lacftiusfìcjnquit, confulebat:quodcunq;agere<br />
infiituis,cunclabundus ac deliberandi anipe3ceterum in eo,quoi<br />
elegeris:ftrmiterperfìfle.Arifloteles.6.'Ethi.ddconféu)vi inquit<br />
temporis foaciunt adhibetur:atq;,vt aiuntjcleritcr agendum eff• :<br />
confulendum auttm morofe.Cuclanter,id cft,cum incra.Arripies.<br />
id efi,celeriter fades. Deq;dijs vtfunt.LaertiusJe dijs,inquitt<br />
iti vt funtjo quere.Vt funt.nih<strong>il</strong> videlicet de deo cxiflimans,quod<br />
vi naturam diuinam cadere nonpofsif.vt quspoeta: de dijsfabut<br />
lanturifcd<strong>il</strong>la amen fateri dcbemUs, qu
DICTA SAPIENTVtí." if<br />
'Aícribenda tibí feint qua? male fecerís vnqua:<br />
Quae benefeciíti funt referenda Deo.<br />
Dífcebonas artes míferifcjj viatica canis..<br />
Dicebat: firmas fi tibí quaeris opcs.<br />
Nobílis <strong>il</strong>lius fertur fententíarplures<br />
Ex homínumnumero quaîputateiïêmaios<br />
DeClcobuío. •<br />
CLcobuíusEüagora? f<strong>il</strong>ius'íx Lindo vrb£<br />
Rhodi.füitifiue^vt aírjtradunt? ex Caria,<br />
db aliquo:pot'ms id affequtris fuidmdo:qua,cogèdo,quod eji vio<br />
lentis cuiufdam opas,violais,id eji violenter.Ajcriknda,Lder?<br />
tius,qiioicti:iq¡ boni egerisM Dcús refer,jic Hor.ititK,hinc ont<br />
ne principiiim,hacrefert exitum.nos vero ddkcimm, maldnobií<br />
imputare deber e:quod eji confequens dd Eiantis fententUm. Dfr<br />
fez batuf.Ldertiitíj<strong>Vi</strong>dticumjiiquitJibidb adolefeentid dd fenef<br />
ctutem fdpientidm compdrd,ed qaippe fohefí certa verdé¡; poff<br />
fcfíio.<strong>Vi</strong>atica, funt impenfx;qii,e pard ¡tur íüneri faciendo : fea<br />
quid hsc vita quafi via qu.edam ejkfapkntia eji viatkum certifi<br />
pium,c¿terd omnid incertd.eji autan ex Verfio fumptum hoc he<br />
miflichiunr.petitc hinc:inquit,iuuenefa¿ fenefq¡f.nem dnimicerf<br />
tum miferifq; viatica cdnis.cdnisigitur,id eft,fene¿luiicdn
infigní corporis fpecí'c at
DÌCf& §ÄP1ENTVM. V IÈ<br />
Eft itìùtier fenfurvtrgo eft aitate locanda<br />
F<strong>il</strong>ia:moraram quod pn'us effe decer.<br />
O rBcio charum magis eliiciem 9 ann'cum,<br />
Munere non charos demeruiiìè potcs.<br />
Egreffurc domo tecum pn'us ipfe voluta<br />
Quid fis facrurustquid quoqj non facies-'<br />
Retuleris cum forte pedem tecum acia rec2<br />
Quid recre quid non feceris ipfe boni, (fe,<br />
Corporis eft moles multa mercede domanda:<br />
Qiod frammenti comoda multa pariti<br />
mum emrrdntcs. Eß mutier fenfii.LdertÌKs:f<strong>il</strong>idijnquit:dicei<br />
Kit nuptuì locare oportet a-taie virgines'-.fcd prudentia zrjenft*<br />
muliercs : doecns per id, virgincs quoty erudiendas effe. Uulier<br />
Wirga dijfemnf.quid mulier eß corruptAttir go intcgrAieß ©*<br />
HU dijfercntk:quod mulier eß cctatc maturdivirgo 'state floride<br />
er {ic hoc loco ieeipitur. dliqiO.do mulicr fexÜ tanta dich : vt in<br />
lege iüa:ß midier <strong>il</strong>a eß irtìdivt mujkr fteri no poßit. LocÄla.L<br />
viro tradeda.vLiHtus in Rttlu.E<strong>il</strong>ia babeo grande ho ub<strong>il</strong>LLfine<br />
dote. Officio Chdru.Lmtiii;,diccbdt:itiqiiit:amiecs beneßeijs,<br />
fouenios : vtamiciorcs fiat : inimicos autem amicos faciendos.<br />
Officio, quod amicus dmico prxflat. Deiner ütße.id eß beneficio<br />
cV.ig.tre. ouidius:criminc te potui demeruiße meo. Egreffu*<br />
re. LaertiUs:dicebdt:inquit:&iUudidnteqitdm domo quii exeat:<br />
quid ddurus ßt ip:id fcpertraäet : rurßs cum redierit : quid<br />
egerie recogitet.ocgreffure.ideß qui egreffurus cs.Volutii<br />
cogitd.fimik Vergiìius in viro bono. Corporis eß.Ldertius:<br />
D 2 confiti
DICTA SAPIENTVJÍÍ<br />
N<strong>il</strong> aiídire nocetrnocuítfemperqj nocebtfí<br />
Cum fine deleciu verbaloquentís eunt,<br />
Blandicias non eíi>nifí defipis,vxor agenda.<br />
Otiurgare tamen hánc.ftne tefte decet.<br />
Atc¡3 hylarern vino feruum punire caucto:<br />
Cum feruimercesfitcibusatcp merum.<br />
eonfulebat,inquit,corpm rite extrcédum. nam per otium corpus"<br />
luxuriaré fólef.atque èconturio per Uborcs in bonam frugem té<br />
dereMoles corpowjd efl,corpus,quod moleflum atque onero»<br />
funi e fi animo.Multa, mercede,id efì multo Ubore.ex Verg<strong>il</strong>io.i.<br />
Geor.de vitibus,cogenda: in fulcum ac multa mercede domanda,<br />
nam quia merces datur labor(,dter pro altero ponitur. Sibi. ipfì<br />
corporinam moderata cxercitatio tnm corpori tum animo vt<strong>il</strong>is<br />
efì. Nt'í audire nocet.Ldertiiis,cgnfulebat,inquit,dudiendi ma»<br />
gisquZloquendijludiofumeffeotfortere.TAciturnitatispraceptcì<br />
complurafunt atqui improptu.comparatitaq; hos duos fenfus lo<br />
qucndifalicet atq; audietijkquoru alter nunqua nocuit per ftyd<br />
ter veroftfpe-.quodjit cumìoquimurfine delettujdefl eleclione<br />
vcrborum. Blandicijs non eñ.Ldertiusyconfulebat,inquit,eum<br />
mullere necfc blandicijs agendum,neq; prafmtibus extrañéis iun<br />
gandumiefl namq; ttrumq,- vitiofum.Vxor agendayid efl trattati<br />
da errcgciìda.Sine teflejd efl cora alio quocunq;:nHy<br />
lare, nonomnino ebriutna ftc caftigadus efl. Cuf:rui merces. hoc<br />
tx Arinotele inQeeonomicis:refktyinquit,i>topus faciendu feri<br />
uo
DICTA SAPIENTVM^ *7<br />
Qtfa» tibi fit diïpar.vxorem ducere noli.<br />
Affines dominos namqj habituais cris.<br />
Exfoliât né te rebusfortunafeeundis:<br />
Sed nec aduerfis déprimât <strong>il</strong>la,caue.<br />
Fortune motus patienter ferre memento;<br />
Pr » fer tim fi no culpa fit vlla tua.<br />
T)z Periandro.<br />
PEriander Cypfeli Corinthioram tyrâni fi<br />
lius'Siipfequocnei9 vrbis dominationem<br />
exercuit annis quaqraginta: obrjt autem ocro<br />
KO tribuitur.ey cibusfufficiës,fiiie mercede enim domiunduno<br />
putint-.meces aut.ftrttëitibm cibus ejl. Qji£tibi.Ldertitts,cofu<br />
lebitjnquit^xoréfibipirë deligendhia fi clariorë te duxeris,<br />
dffws dnos habebis.kffines dìios.quii ex Morii voluntite,no ex<br />
tu fxorë tntlabìtSut ditte affines propinqui vxoris tit£,& ejl<br />
fentctiiftm<strong>il</strong>k M Pittici. Extolhs lie te.tiertius, dufecîidi in<br />
fortum irridet;fuperbire nolkiduerfi perjlrepëte noli frutgù<br />
hoc dut preflit eqUnimitis inter vtrdmqifortuita. Fortuna<br />
motus.Liertiusfortune mutitiones fortiter perferre difce.Cuh<br />
pltuijboctxdUomfcntëdiddietlïieji.tiAin iduerjttdtibus t!U<br />
ejl precipui cofolitio,fi no fumus aufdnojlre cikmitatis.<br />
De Vcriittdro.Cypfeli.quifuitex Heraclidirumgenere. Coi<br />
rinthiorum.dtque etian totius kradie, ejl autem in Vcloponejîi<br />
ifthmo Corintbus nonlonge ab kradii.SiteUitioJd cjlJateUiti''<br />
bjts.rtftrmt<strong>il</strong>itit pro ferw.miniflerium prò minijli%funt iutem<br />
D ) fitellites,
: ?<br />
DICTA SAPIENT VM.<br />
genanus.Hic primus omnium fatcllttio fiipa<br />
tus ad corporis cufcodiam* incefsit. Sunt qui<br />
dicant,a:iam fuific Pea'andrum fapicntem;<br />
patria Ambraciotam,a!ium vero Corinthio/rumtyrannum<br />
ratque ex coglionane ortum<br />
cflèerrcrcm.vttyrannusfapiens putaretur.<br />
E i u s fen ten üss fu n f •<br />
Numniorom caufa itudiokis n<strong>il</strong> facit vnquä":<br />
Cum fit turpe lucrum: nifqj'decoris Habens.<br />
Qui rato regnare volesrannitcre ne tarn<br />
Ävmatus nä<strong>il</strong>es:quam tueatur amor.<br />
fitcUìtcs,qui armai idfiquem tutele grutù ftipdnt:hoc eft vndiefe<br />
ciramdanf.vnde CT ftipatores quoq; dicuntur.A.mbrdtiotam,ex<br />
Ambratia vrbe Epiri. Nummorum caufa. Laertiut,?eridndrit<br />
inquit , eft : nih<strong>il</strong> pectmiarumgratia, agendum, oportere emm3<br />
qui honcfiut ftf.ncn lucrari. Caufa tiutcm huiut eft , quia lucrum<br />
habet in fc annexam turpitudincnv.cum fine alteriti! idäuu fieri<br />
non poßit.fola aut agriculture aiitreip. mercespotefi hominem<br />
difendere ab <strong>il</strong>ia infami appettatane cerdoniijioc eft eim qui lit<br />
cri caufa quidpiam faätstudiofus. vir bantu & viriate pr.tdi?<br />
tus.DccorisJd eft,honesìatii.nam lucrum non eft propter fc, fed<br />
propter aliud. Quituto.Litrtiw,diccbdt,inqiüt'qiiituto regi<br />
nxre vettet: fummo. openitendum.Tt beneuolètia. non armk ftipat<br />
rmturxx quo videtur,emide effe tyrannu,& qui fapiès eft hdU<br />
tus : quindoquidc de tyranide ta crebro loquitur •vcl maxime id,<br />
prqbd^quQd de tyranide iaterrogdtus paulo poft refècdìt.krtnx<br />
№
DICTA SAPIENTVM.' 2S<br />
Forte rogabatur,cur pergcrct cfíe tyraníiüs:<br />
Qiiando tyraunís erat Sic odioía ílbíc<br />
Rcfpondit:quia no poíTum no eiTc tyrSnüS<br />
Quodjcui me credam:nu'llus anycus erít.<br />
Dulce quics homtnijtemeran'a vita pcríclís J<br />
Obui'a:fcd domini peísimacondirlo eft.<br />
EíTe imniortales,idem dicebachcnores3<br />
Narc voluptares:arcg Perire breu'f.<br />
Nec te diui'cücm dulcí prarbebis amico:<br />
Siueíit is fcelíx,fiuc fit <strong>il</strong>le miíer.<br />
tus mÜes.i.ftteñes.Amor ex üopult beneuólctii topdrdtut. Ter<br />
ic rogibiturJLitrtius cogitas jinquit, dìiquindo curiti tyrmide<br />
perfi¡icrctfqui.ijnquit,&' ¡pote er inuitü cedere sque perict<strong>il</strong>os<br />
fum eji.Cur pergeret.i.perfeuerdtct. Qjjdttdo pro quomd.Non<br />
pojfiíT. no effe.i.in nunu CT patefiite mei no cfh.Qtime credi".i.<br />
co;mttim,&iti quo pofíim fderc.eyefe fumptií ex Cicc.j.Thuf.<br />
qu£ft.dc co>quod DionyfìusSyrdcufinorutyrdnusfìmtlimodo in<br />
terrogitus refpodit. Dulce tiuici.Liertius}boni,inq'ut,dicebdt<br />
quies efi, ÍC piado fi temeritiS.QniesJ. tranqu<strong>il</strong>li ex quieti viti<br />
cft dulcc.i.eúcis.t<strong>il</strong>in. vit£vuüusimpcdet ntetHs.viti temermi,<br />
i.quss efl fortuna fubiefu.qtidis cji tyrhorü.hinc fequitut : q$<br />
coiitio.i.llitus tyrani efl pefimus cim. EjJ*: inmortales. Lien<br />
tius voluptdtcs,inquii ¿orruptib<strong>il</strong>cs funt,honores dut immortiki<br />
Honores.ì.eos quidebetur virtuthid qui <strong>il</strong>iade proueniut itunes-<br />
fwit.^ire.Lnitdre cr jUtítudre,cr bretti tepore pcrire.i.corm'*<br />
, Hec te difftc<strong>il</strong>¿,L4crtius}mici>¿nquit,& e7 in fes<br />
D 4 » licibus
DICTA S A PIE NT VM.<br />
R'cddefïde fumma>quidqui;f prcmifTeris v<strong>il</strong>i<br />
Nec fecretum animi prodere v:rba finas.<br />
Ncnmodo qui peccanvcrum peccare volete<br />
Puniat is iudex,qui bonus elfe volet.<br />
DeAnacharfi.<br />
r. A Nacharfi's Sdtha Gnnri fih'uscxmatre<br />
^ I~vei'oG;eca inter fepte annumeratus eît.;<br />
h cum Athehas venifìet.-facìufcp effet Soloni<br />
famiîï'arifsimusinScythiâredijt. Vbicumpa?<br />
ti .ias leges Grecis mutare yelfeta fratre Cadui<br />
'do qui apudScythasregnabatjper fpecicm ve<br />
Iiationis fagitta confixus interrjt.<br />
Bius fententix funt.<br />
Eft. mfrumiertur-,dixifle5 qued in ter] Achktos<br />
! ] Artifices certant.iudicat artisinops.<br />
infœlicibiis" eitndein te pne&e.Ncc difficiiem, immo traftabii<br />
lem. redde fide fumm.i. Lacrtius-, quodeunq;, inquit, pollicitus<br />
fit cris fmu.es' interlcqtiendum caue ne feercta pronuncies.Yide<br />
fumm.i Jd efl integra.Martidlisdìlc fide fumimi tefte fun tini re<br />
men fus. Non modo qtti.Laertiut)diccbtit,inquit>non peccati<br />
tes modo^cnm & gcjiientcs puni.<br />
DICTA SjAPIENTVM. 2? •<br />
Et quod Iex,qui fe'malcdicfh's forte laceffunt,<br />
Punïtjôc athletas cenfet honore deum.<br />
[Ttis vuasvitis fertrquarum prima voluptas,<br />
Ebrietas pofl: hanc3te>-t:ia m cefticia eir.<br />
Qjio pacîo quifqua poffet non ebcius efïè<br />
Forte rogabatur,conf<strong>il</strong>iumcj}dedit.<br />
Qui nimio vino titubantia verbanotabit,<br />
Et turpes motus:hic crit abltemi 9.<br />
qui opifices noneffent.Achiuos.Grx'cos. Artis inops, id cfi}quin.o<br />
fit irtifcx.boc etixm fere hodie fit;quod omîtes artifices;f;d €T li<br />
terni pxrxnt fe iudicio wlgi potius qtixm fipientum.Tertullixnus<br />
inApologetico demttficis dicit,Anxchirfim hocdixif[e:quod cer<br />
txntesde muficx fxciunt iudicem psp'Alitm. Et quod lex. Lderf<br />
tius,mirxrijnquit,fe dicebxt,quid fit quxmobrem Grxci dduerfus<br />
eos,qui f: iniurijs Ixceffuntdegem ferentes:dthletxs,cum feinuicê<br />
feriuityboaordt.ordo efl,mirxrife fe diccbxt:quodlex punit eos,<br />
qu<strong>il</strong>xceffunt fejd efl,prouoant mxlediéiis: dtq,- è diuerfo cenfet.<br />
id cjljdignos ptttxt dthletxsjd efi, pug<strong>il</strong>es honore deum pro deoi<br />
rummxin olimpionic£,id ejljn olimpix vittores coronxbÂtur.qui<br />
honor diuinus hxhebxt T.H rd.primo cxr.palmdq,- nob<strong>il</strong>is terrd,<br />
rum dominos euchit dd deos. Tris wxs.LdertiusJmius, inquit,<br />
dittum memordtur^item ftixs tris fe'rre.primxm voluptdtis, fet<br />
cundxm cbrictxtis,tertixmmaeroris.Apuleius.4.-floridorum}fdpië<br />
tisjniuit,wifuper mcnfiim célèbre diâum cfl.primd inquit crdi<br />
ten xd fitim pcrtinet,fzcundd id hylxritdtë, tertii dd wluptdtc,<br />
quxrtd ddmfdnid, Quo pdfto quifqut liertiusjogdtusjnquit,<br />
' D 5 quo
D I C T A S'APIENTVM.<br />
iftfineforent pìures cxtincìi qua peritai'!<br />
Ex «omnium numeroeforte rogatus eraf.<br />
. , Cum fic<strong>il</strong>le refer'tfcitantudic mìhi qu*fo<br />
Inter quos nautas annumerare velisf<br />
Cumcpinfultaret iuuenis non fobrius <strong>il</strong>li,<br />
Sedato vultu tal/a verba refert. phaì<br />
_ Sitemetum iuuenis nofcrsrdicpoculalym<br />
Confecirus fenip qua rationc feresf<br />
CuidaexprobratiScythicis quod natusin oris<br />
Effèt:re(pondittah'a verba "fenex;<br />
Niiquaeltjaut dabitur(pbro fua patria cuiqj<br />
Attice.tcìprobro jfempereris patria^.<br />
quo paolo quii ahjicmiusfìcrcl:ft turpesjnqttit, ebrioforttm mo-i<br />
tu? jibÌAntecculospontt.AbjieiniHs.quiàtcmetohoceft vino fc<br />
«ibjiinet penitus.nos penultimam bretiimimus, cum db aiijslcngd*<br />
ponatur,quoniamtemetum prìmam breuidt. An nt forati<br />
LacHius,interroganti,iiiquityVtrit!n piarti funt viui quam mori<br />
ttiifniuig.intes,inquit,vtrd in parie conjìituisì hanc Vlato in Axio<br />
cho BANFI attribuii.ftc dialettici pra:cipiunt,qu£fiiones hfolub<strong>il</strong>es<br />
loco dijfoluere, Cumcj; infultdrct.Ldcrtius, ab adolefcente, int<br />
quitycomtttid pdjfu; contumeliam,adciefcens, ìnqitityfì modo cum<br />
iuuer.is es vinti no fers,quando fenueris, quomodo aqua fers.q.d.<br />
fi diolefcens ebrius es^uid facies fenex. Confcttus fenio,ide(lt<br />
deb<strong>il</strong>itata;. ' Cuidam txprobriiuttiLdtrtius ; 4 cxprobrtmri, m<br />
quitfibi AtHcOyquod Scytbi effet,nonmibi qmdent ait pobro efl<br />
piirwfci patrie tu}\n oris tc3tUtii.nl vi di-ximtts9cx pdtrc Scy
'D'TCTAYAPIENTVM. _ 30<br />
Sci tanti qua? nani efì nauis fecurior : inquif. ;<br />
Vcncrit in oortos aoa* fine ìabe fuos.<br />
Dicenti naaem tenui coìtarc tabella<br />
ld fpaci'um natitis'cfr. mora morris ai't.<br />
Ec qua? ves nomini loret. oprima,q mala rurfus<br />
Qa ae nocct:aut ,pdéfcjgarrula lingaa,refert.<br />
Ex multis vnum tfbi deh'ge cautus ami'cum<br />
Ne tuusin pìureslanguidus erre: amor.<br />
thi & mitre Greci eji ndtus.Sm pitrii.hoc fìnt<strong>il</strong>e efl <strong>il</strong>ll, quei<br />
Vhto in primo de rep.fcribit3ZTCicero in Lelio mutuata cft.The<br />
mljioclenjnquitfìruntjìcfipbio cuidim in iurgio refpondijfc,cti<br />
<strong>il</strong>le dixi[fet,non eumfuifcdpitrit glorii fylendorem dffecutum<br />
non HcrcUlejnquìt.ft ego Seipbius effemiignobtUs effem, ncq; fi<br />
tu Athenienfìs cffes}cUrus vnqumt fuiffes.Attice.nÀ Attkus crxt><br />
qui pxtru ignob<strong>il</strong>itdtem UH exprobiuem. Scitanti. Liertitts,<br />
pcrcontdntiJnqmt,qu£nimeffetfccurioriuuis:ed,rcfpodit,qu£<br />
in portum veacrit.Sine kbeìd cftjncorruptd er integri. Vortus<br />
fuos,id efljptdtos.fìc Ouidius, vento nxuiget <strong>il</strong>le fuo. Dicenti<br />
n.iucm.Ldertius, cum didiciffetjnquit, quituor digiios nxuis effe<br />
G-dfsitudinem;, inquit, morti propinqui fun^quinxuigdnt. Tenui<br />
ttbclU.luueniUf , nwtcO* ventis dnimxm cornatine dokto con<br />
fifus [ignojigitis k morte remotus qudtuor,Mt f:ptem fi fìt ktif><br />
firn 1 ttdd £sqtt£ rcs bvminLLiertiusjrogicus quidnÀ clfct ho<br />
minibus botiti de indlitm<strong>il</strong>ingttijrtquitr.d queimdmodu effe potefb<br />
citi fi multoru bonoridta ediuerf3 multi mih diffeminarc pot.<br />
Ex nutltis vmm.Litertius, melius inquù^iicb^efc «unicum vnum<br />
egregiii
DICTA SAplENTVM.'<br />
Iudidak foiu res eft fallentibus apta? -<br />
Hinc 8fi auaricie maxima caufa fub eft-<br />
Factribus abftineas hts,lingua,ventre?pudédis<br />
Ipfius infcribunt femper imaginibus;<br />
D: Mifo'ne.<br />
MIfon Strymonisf<strong>il</strong>ms, patria Chcnxus,<br />
Scipfe a qi/ibufda inter fepténumeratur<br />
NaSi Plato in Protagora <strong>il</strong>ici pro Periadro co<br />
egregium^udm gregdrios multos pofsidere.hoc etid ex podrind<br />
Ariftotclis diftìi cft,qui dinicicid proprie diitd dtéfc vt eft dffeftus<br />
non virtus dd pdUcos eftiimmo vero dd vnu duntdxdt. ludicidi<br />
k for?i.l,4ertius,foru)njnquit,dd fdHendum inuicem,dtq,- dd ddtt<br />
iis. dudricie minus locìi deftindtu.C? prof celo itd rem fefe hdbet<br />
n quotidie experimur in rdbulis er leguleism iure cofultos offe<br />
aere hoc ine no eft mihiin dnimoMemeto hoc in loco <strong>il</strong>lltdDioge<br />
ms de duobus rdbulis. Vdc tribus tbftineds.LdertiusJnferibitur<br />
kquiUpftus imiginibus lingni,ventre,pudendis continendum eft.<br />
hoc dutem diftum fub <strong>il</strong>lius imxginibus ideo fcribebdnt:quod , forte<br />
h$c <strong>il</strong>lius fententia maxime pkcuit,qitòd videbdtur homines dd tè<br />
perdntidm hortdri,cuius mdterid eft,vt hriftotcles.t.w.$.'EthL<br />
fmbit,cibus,potus3coitus,i>ttdmen per lingudm intelligdmus duo<br />
ìttitts oficii,dlterum,quo efi miniftrdguftus^lterum^uo fermo)<br />
<strong>il</strong>k inftriumentum. \<br />
^V>c0fone.Chen£US.dUj dlciit et Oeteus db Oetd mott.dlijEteit<br />
'^.igoLicqniie.ltiFrotdgQ.m di<strong>il</strong>ogo,quiftc inferibitur no Vythd.<br />
in fro
D1CTA SSPIENTVM; 3Ì<br />
ftituif.SC ApolIinisoraculofapiéYifsim^eft hi'<br />
dicartfuit auté qctipfurri nom&innirit,moralii!<br />
pfor.vixit aute annos fepté &feptuaginta.<br />
Eius fententia eft.<br />
f<strong>il</strong>e per xftatis mediae graue tempus aratro<br />
Aptabatfì:iuam:cui Anacharfis ait..<br />
Ante diern properas o Mifon mun 9 aratri,<br />
Mie refeit: properat munera nemo faas;<br />
DeÈpimenide.<br />
EPimenidesPhefti fìliùs,patriaCretenffs ex<br />
vico Gnofo5pro eleobulo in ter fep tenni u<br />
in prologo gcnejìs mendofe legitur.VraVeriddroJoco Verìdndri,<br />
de quo fuprd Apollinis orcdculo.ndmfcrtur,Vytbwtti cu db And<br />
cbdrjìdc qusrcretur^quis na fé effet fdpientior,refpondijfe,Cetu.<br />
quendaml'MfonemfìueChenxumfefdpientiorem effe hoc Uhm<br />
ordctdo foliciutum vicumperueni(fe,eumq;inueni(fe.]pfum nome<br />
ndm Niifon ofor interpretdtur.quidutem ofor hominum eft k gr
DICTÀ SÀPIENTVKL<br />
méiatttófantjqui.-diGamjhuncinantfooBdo?<br />
miuiffcannosfepte & quinquagi'nta: atcp ex<br />
perrecrum,cum rerum omnium faeiem mira/<br />
tusefièt:aiuniore fratre iam vetulo agnitum<br />
efìe.Suntjqui dicantj<strong>il</strong>lum non obdormiuifle:<br />
fedadrcmpus'fecefsifie: yigitannos centum<br />
quinquaginta fepreriijfcriphrcp in earmine o/<br />
peracompIura:fed,quod legerim; nullum ex/<br />
tat dicfrarnjfiift quod Paulus Äpöftolus in epi<br />
ftolaadTitum huius implorar tefiimom'uni<br />
<strong>il</strong>lumappeHansProphetamjcliccns. Crctcs zi<br />
ttmciitt doYmitum.'BxpcYYcSìus qtbcßtd oue & noti iniicntd dipi<br />
tran Yedijt&iiwenit anni a ex prißinia forma immutata. Ir di<br />
tre iur.bre quam ìpfe Epimenìaes erat fed iam reiuio. IH epißoi<br />
U adTitumedp.pri.dixit quidam ex<strong>il</strong>lisproprius ipfcrum Vrot<br />
pbetd.CretenfesO'c.Crctcs.Cretenfes . Nrf»i Qres Cretisab<br />
<strong>il</strong>lisdtqtdnojìrisdccliiwur. Aè,e(bfemptr. vr.de aizotts herbd<br />
qii£fempcr viud.Pfcufte.menddces.ytidc er pfetidc. cdcos < im<br />
terpretaturindius.tberion.fcra.Argi.tardifiuepigri.Cresmutat<br />
vitnus autem carmini: necefatate plur.dem in fmgularem. öbet<br />
funt autemJd eßipinoucm,pro pigro pofuimus id quod pr£cedity<br />
pro eo quodfequitur.hochemiftickiimijO-etenfsfanpcrmendai<br />
ces,vtait Hieronymus ddmagnum oratorem vrbtsRom£ , poi<br />
fica Cd'limachus poèta in kymtto dà louem vfurpduit.fedqua par<br />
tcCreteitfcs mendaces dppellant omnes poeUGr£ci er Latini:<br />
uos wdcesdkiimsßlinamcjf mendica dicuntur: quodlouis fcs
Diet A' SApijeHtfVM. 1 F«<br />
pfeaft^5caca«thcria,gafteres,argi,qaod carmea<br />
htroicum diuus Hieronymasffcfntef preta't^jt<br />
Cretenfcs fcmper mendaces>rnahe bcfti аг,уеп/<br />
trcs pigri.nos verd additamccri necefsiratefio<br />
Cres Temper mendax?mala b'sftia?veter obefu*<br />
pifichrum dpud fe dkunt effe-.cum inccelo'regndre риШйит.<br />
>Cmdius in Amoribus.Cretes aunt tcftes, пес fingunt отш Ore*<br />
tes. )dcm dlibi: поЫ loquorjwn hoc, qui centum f uftinct vrbes,<br />
qudiiuisfttmendAx,Creti ntgdrc poteft. Lucdnus quoq,- libro. 8,<br />
tdm mmddx,migm tttmulo qutm Crctd tonAiitis.v Vapiniuspri<br />
tno Tbebaidis , ddlotiaii, mentitdq) mdnes Crctd tiios . cftq;<br />
tpudGnecos proiicrbium dd Cretan cretizdre,quo figr^edtur^<br />
ad mcnddcem vti menddcio.quod igitur eftmendtcium UlomrnH<br />
quod fc<strong>il</strong>icet dicttnt dpu^fe effe louts fcpulchrum in vicoGnofo<br />
DICTA SAPlENrVMf.<br />
De Pherecyde.<br />
PHerecydesBadis i<strong>il</strong>iusSyrus cognomina/<br />
tus a nonnullis inter fapi'entes numeratus<br />
eft pri'niufcj; omnium de natura rerum decjj<br />
dn's feripfit,aft(j5 vt Cicero putaf,primus ,om<br />
nium dixit animos hominum cfTe l'mmortalcs<br />
Extatad huncjThalctisepiftola:inQuz often<br />
ditfe velie ad <strong>il</strong>luni nauigare:vt difTerétem de<br />
rebus diuin*s audiat7perijtconfumptus phthi<br />
ria fijhoceft morbo pedicularì.<br />
oflenditur. De vherecyde.Syrus.ndn quidam fuit è Syrid, vt<br />
quidam putdntjed è Syro infuli,vt dutor ejl Strabo CT Ldcrtius:<br />
non dico c Scyro , in qua regnduit Lycomedes <strong>Vi</strong>dimi* piter<br />
dtct; Ach<strong>il</strong>li! focer.produca dutem primdm Syrus.De ndturd rem<br />
CT dijs.ferudbdtur,inquit,Ldcrtius,dd fui tempori libellus Vhere<br />
cydis Syride rerum principio,cuius initfum fuit : lupiter quidan<br />
dtq; teliti! Cf tenipus erdiit fcmperCicero putdt libro primoThuf<br />
culandrum qtt£Jlionum, buiusinucntionis"Autorcm Vy-bxgordm<br />
fuiffe,fcribitdiuttsììieronymusdd KufBnum.dlijidTh<strong>il</strong>ctcm re<br />
ferunt.Thdetis epiftold.f:d et <strong>il</strong>l'ius ad Xb.detem, in qui fìgn ifit<br />
Ci^quo morbi genere tdbefceret.fc<strong>il</strong>icet phthirkfì,hoc ejl morbo<br />
pcdicuhri.N.vn phtbir pedicitlus interpretitur. hoc edam morbi<br />
genere perijt Sylld di<strong>il</strong>itor^ Uerodcs <strong>il</strong>le, fitb quo f<strong>il</strong>uatornoi<br />
jler nituscji.
ÀELII ÂNTONII NEBRJS-<br />
SENSIS IN VAFRE DICTA PHI*<br />
lofophorum, Liber fecundui<br />
incipitur.<br />
H<strong>il</strong>ofophia? Ionica^quemadmô<br />
dum inin'o diximus,autor fuit<br />
Anaxymander ThaletisM<strong>il</strong>e/<br />
frj difeipulus: Anaxymfdro fuc<br />
cefsit Anaxymenes,cui Anaxa^<br />
gorasratquehuicrurfus Arche/<br />
ïaus,quiSocraté docuit, a quo eihice primum<br />
cftinducîa.Socratisaudirores fuere complu/<br />
res.Sed imprimis Ariftippus,Xenopbor?An<br />
tiftbenes;ôcPIaio;qui primus veterèm acade/<br />
miam inftiruir,Caeterosiqui lequntur, quiare/<br />
centiores funt,omifimus-<br />
De Anaximandro.<br />
ANaximander patrem habuït Praxyadê<br />
patriam vero M<strong>il</strong>etum:cuius preceptor<br />
Itf Liber fccunius ph<strong>il</strong>o fophite ionic
DICtA PHILOSÓPHORVM,'<br />
firit Thales M<strong>il</strong>cfius quocp.Qbijt акт futim<br />
carn agcrec aimum gratis quanum oc frxàg_v<br />
fimura.<br />
Emsfententfg font.<br />
EiTeinfinìtum piimumnec poffé mouer*<br />
Principìara:partes feci fluitare tamen.<br />
Cozleitem fpheram eli aufus deferiberercuiua<br />
In medio tc<strong>il</strong>us orbici)lata forcr.<br />
Primus Si errorcs luna: fenfiffe putatur:<br />
Qua? vario vultu franis ab erbe nitct<br />
nitumeffe-.cr p.trtcsdmimmutitri.totum vero immutab<strong>il</strong>eìuv*<br />
re.Ordo eji. Anaxymander diccbM-.priimtm principitim effe inft<br />
nitwn,nec poffe moucri: quii quoi infìnitum eft perfe immob<strong>il</strong>e<br />
efe: fed <strong>il</strong>limparta parta fluitare,id eft moucri. Cacleftem<br />
fpheram. bicrtwìAiccbat,inquk,m>:dio kco terram centri inftar<br />
conflitutam,?Jobofamq; effeac rotudam. Aufm. quia primus hoc<br />
inu:nit:quod terra effet immedio fphene fiue mundi. Orbkuhtd,<br />
globofa V rotunddyidq; necefjario faclu^uoniam eftgrauis er<br />
nutu fuo ad ccntrum tendens comglob.tri neceflario ikbct. Fri<br />
tnm & errorcs. Laertim Jicebat,inqv.itdur.am faifo lucere lumi<br />
ne fpkndoreméji a fole mtttuxri.Errores, id eft motus crrantcsin<br />
ccelo-.vnde ctiam pianeti dicuntur latine erratica? fteue fine erro<br />
nes.V.mo wltu.mmc nona C? cornkulata., nunc diuidua atq- lui<br />
mine dimidiita,» une pkna:ZT hoc vario afrcélu, quem habet ad<br />
fokm.quem podice frxtem appdlmt: quoniam A pollo er biat<br />
ftx ex ione er LdtoM dkunlur geniti. Primm er hic tenti,<br />
Lacrtius.
LIEÊR SECVNbVS.' 34<br />
Primùs & hic tcrris^quauit lampadaPhcebf<br />
Qucdcj; idem puro purior igne foret.<br />
PrimusSchic tadio defcriofit gentibus orbenr<br />
Fluminac[3j8c montcs3occaniôî fînus.<br />
Huius opiisgnomon bi vafa horofcopa.nâcj^<br />
ïndifcreta prius tempora lucis erantv<br />
ÏAcrtias,âiecbdt,inquit, fokm terre square mgnkuJinem t?<br />
tffe igncm purijiimum.Lmpada. Phccbijd ejl, (plcndidum gioì<br />
bum folti. Acquanti tcrrh.Ftolom.cus cyAlpi7r.tg.mus diurne*<br />
tra terne quinquies. crfemis di'.metru folis mctiridiciCMfit fol<br />
miior quam terra ccnties fexagies fexies.Furiar ignt.VUto ¿tq¡<br />
Ante <strong>il</strong>lum complurcs phdofophimdtcrim ccelelìem igne dm pon<br />
furunt nedum fokm. Frimas er kìc radio. Ldertius,primtii<br />
inq:iit,Andxyi::ander ter* mdrifq-circuían defcripft eyJlheí<br />
r¿m infuper conjìruxit.Radio. rirgd,qua Geometre fiatai dei<br />
fcnptioncs.ftc Vcrp<strong>il</strong>ii:-; in BHco.Defcripjìt radio totmn qui gen<br />
tibor, orbemJÂ e¡i,Cafmogrdpbiiin defignauit. Sìmts Oceani, id<br />
efe quatuor <strong>il</strong>U mana,qi-..v ierrara cctívienicm ¡rrumpxnt > falia<br />
cet nofirum,LrabictKiJ>;\f,cHin, i Zd¡]>U'n. Huitts opus, lacra<br />
tius,borofcopii,inqttit>f..brh\iiiis e ¡i primus Anaxymander. Vlh<br />
nius libro fecundo non Andxymdndruratfcd Anañmenem Aitai<br />
xymandri difcipulmn horologiitm fcicteriam, id efe vmbratií<br />
le prima LdceCtmoMx o¡iédi}fe tradit.fiúffe date horologiu feto<br />
tc7Ícan,hoc efi fo! ir e fue gnomicti ante Anaxymcnc, vt vultFli<br />
liitisfìuc Anaxymadrum vt Laertiut minifcjìwn eji:,ex eo qued<br />
E 2 feribitur
DICTA PHILOSOPHORVM.<br />
Hictropiccs primus docuit trafuerfaqj (igni<br />
Qua Pcebus torieris icq* r editqp viam.<br />
Dumcanit a puerisimfusfortc'canendum eft<br />
Obpueros inquitdulciusergo mihi.<br />
De Änaxymene.<br />
ANaxymenesEuriftratifih'us patria quo/<br />
que M<strong>il</strong>efius fuit JatcpÄnaxymandri au<br />
fcribitur.4. Reg. tap. to. de boYologio Achdm in agrotdtionc<br />
Ezechuregis-.quodcempMefidntc Kndxynundrum ducento*<br />
rum cireiter dnnorum.Gnomon.ldtine dppeldjituY tmb<strong>il</strong>icus, vuls<br />
go curtdbon.cuiufmodi eft figurd,qudm fdcit ft<strong>il</strong>m Yearn foli ex<br />
pofitutcum fuxvmbYd.VdfdboYofcopdJjoYolögidex dqud fiue<br />
txdYtnd.vdfdquoq-boYöfcopd Pliniuslib.z.eodem dppelht hot<br />
rologid vmbrdtihd. Hie tYopicos.LdeYtiui^gnomoiuJnquitt<br />
imenit:qito folis conueYpones er equina ft id notaYet. TYopicos,<br />
fc<strong>il</strong>icet cdncYi er cYdpYicoYnihoc eft folftitium aftiudle er bye?<br />
mdle.VrdnfueYfa.figndJd eft obliqud, fc<strong>il</strong>icet zodidcum .Vergib<br />
Im. i.GeoYg.obliquiv; qud fe fignoYum vcYteYet ovdo. Dum<br />
cdnit.LdeYMs,diunt}inquit.Andxymdndrum cdnentem d, pueYis<br />
iYYifum:
LIBER SECVNDVS. J5<br />
tor Parmenidifqj,natus e i jfexag^fima terna<br />
Olympiadejobijtcri quo anno Sardis captae<br />
font.<br />
Etas fententi'ar funt.<br />
Non fupcr terra fed circum fydera ferri:<br />
Atcj3 infinito ex aere cuncìa facit.<br />
Si metus impèndet:fcrutari fydera cali<br />
Lastus Anaximcnes qua ratione poteftf<br />
nomen'Byrciddcs,vt fcribit Uerodotus.regmbit dutcm Sdrdi*<br />
bus Crcefus ide omnium ditiftimumd quern fuprd diximus ve*<br />
niffeSoloneny.dtque eundem mififfc munerd dittico No» fut<br />
per terrdm.Liertius,bic,inquit, dixit initium derd Cf infinitum,<br />
•gtoueriq^fydcrdnonfuprdterrim fed circi terrim.nos cdymit<br />
nisnecefiitite coir aiti fentctin inuertimus.Ordo eft.ficitjdefb<br />
Amxymenes dicit fyierx non ferri fupcr tcrrdnr.fcd circum ter<br />
rim,vt fupn diantur ferri,qu£ rette fenntur, circi que orbit<br />
culiriter CT in circuitu. er fdcit cunftdjd eft fieri dicit cuncld ex<br />
nere infinito.Arifioteles.iMethdpby.kndxymenè pofuiffe prin<br />
eipium,dicit,derem. Cicero tmen primo de N.it«ra Beorum di><br />
cit kmxymciiem pofuiffe Deumicrem infinitum. Aeri, inquit»<br />
De«)« flituteumqì gigni cffc'q,- immenfum ey infinitum, ey fé m*<br />
per in motu. Si metus impendet.hoc ex epiftoli Andxymenis<br />
id Pytbigoum fumptum eft. quo mm,inquit,modo pofiit Ani*<br />
xymenes coelifecreti rimiri, cui iugk dut mortis dut fcruitutti<br />
incumbit metusHmpcndetjid eft nobis immmt,a' quifì fuprd ci,<br />
$utinruMmpendet*<br />
j E i
DICTA PHILOSOPHORVM.'
LIBER SECVNDVSJ 3
'DICTA PHIL'OSOPHORVM.<br />
Lampfacios motes nunquid mare mergere to<br />
Si non defuerinttépora,merget,ait. (lirr|<br />
Maufoli cernens ingenti molefepulchrum:<br />
Diuitiarum hsec eitjinquir,imago n oua.<br />
In patriam ferri num velletcum moreretur<br />
Aequurn aitad ntanes vndicp fiet iter.<br />
Verg<strong>il</strong>i] aUudit,quod.i.Georg.fcribitur. Vos o clangimi mundi<br />
lumina,labentem coclo que. ducitis dnnum. Lampficios mom<br />
tes.Laertius,percontdnti,inquit,in Lampfdceni monies mitre e fi<br />
fent dliqumdo futuri-.dixiffe feruntdtd fdne:nifi tempus defect<br />
rit.fignificabit iutem,poffe montes <strong>il</strong>los peffum,dtque fub vnda\<br />
itturos vi tempefldtmn dtque imbriu: fedf ijbicabatur tunc mm<br />
diflitum aliquando finem babiturum. Maufpli cernens.Lder<br />
tiuSjCum vidifJetJnquit ,Maufoli fepulchrwn. monumentimi int<br />
quit predofum eylapidibus ornitum.Diuitiirum imdgo efi.lui:<br />
intern Mdufolm rex Carie,cui Artemifii vxor monumentum <strong>il</strong>><br />
ui infigne codidit,i quo alii quoque Miufotei dicuntur,fì modo<br />
Imdgnijtcè fìnt extruéìi. Ingenti mole, id e fi ingentk ftruclure.<br />
Imago nouajd eft idminnda,fe4 diuitiarum oflentitio,que fci><br />
licet pefiimo cuiq; pcffunt contingere. In patriim ferri.Lder<br />
tius,indignintì,inquit,homini ic moleftè ferenti quod in alien»<br />
folo moreretur,l>ono,inquit,efto dnimo.lde enim mdic^in inferi<br />
num defccnfus ejl.Ciccro primo Tbuf.hocipfìkndxdgore mot<br />
rienti tribuit,non alteri indignanti quod moreretur in ex<strong>il</strong>io: nifi<br />
forte Ole alter ob kmxagorim indignabatur.kequu iter,id eft,<br />
wdccumq} tdntumdcm itinere eft id inferos.
J,IBER SECVJNDVS<br />
De Archelao Arhenienfi-<br />
ARchelaus patré habin't Apollodorarnj<br />
patn'am vero Athenas ? praeccp to rcmcj?<br />
Anaxagoram Hie cx Ionia primus Athenas<br />
Ph<strong>il</strong>ofoDhiaminduxfteam? quae de rerum na<br />
tura di'fferit.Socratem inftituit in ethicc: quam<br />
cum ab <strong>il</strong>io accepts propaga<strong>il</strong>cr, inueniffe pu<br />
fcatu/eft.<br />
^ Eiusfententiaefunt.<br />
A iufto^iuftum legem fecernererhoneftis<br />
Et non naturam turpia poflè putat.<br />
4? Dc krcbeko,quidxm. dicunt M<strong>il</strong>cftim.kpollodorum. funt qui<br />
dicxt№ydonisf<strong>il</strong>ium.ExIonk,vbifioruerimtTbales,knaximan<br />
der^naxymenes-.vnde bee quofade qua nunc agitur,Ionica Vbi<br />
lofopbia eft cognominati.De rerum natura, phyficam. in etbice.<br />
in morali ph<strong>il</strong>ofophii.quem tamen omnes S ocrati tribuunt inuen<br />
fu.Cicero in Thufculanis, primus, inquit,Socrates ph<strong>il</strong>ofophiam<br />
tuocauit è codo,cr inter homines habitare coegit. kiufto.Lier<br />
tius}ifferebitJnquit,iuftum CT turpe non naturi conftare: fed lei<br />
ge.kriftoteles in primo Ethicorumjufti inquit,cy honefta,de qui<br />
bus ciu<strong>il</strong>isid ejl,moralis ph<strong>il</strong>ofopk confident,txntim diuerftti*<br />
tern inter ft babent:vt lege duntaxat, non autem naturi conftare<br />
videantur.llliM,intei quam lex fentur : nih<strong>il</strong> refert <strong>il</strong>io vcl <strong>il</strong>io<br />
modoficere,poftei vero quam lati eft: multum refert.ordo eft.<br />
Arcbelius putit legem ZfnoniMtunmpoffefecernereiniufttii.<br />
E f iufto
DICTA FHILOSPHORVM.<br />
Fnnciptum rebus pofuit genitale calore<br />
Qui tamenex lento cuncìa vapore creat.<br />
[ De Socrate Alopecenfi.<br />
SOcrates AlopecéTis cognominatùs apago<br />
Atn'ce SophionifciftÌius:atcp Archelai au/<br />
ditorfuit; duafcphabuitvxores Xantippenj<br />
ex qua Larnprodemgcnuifc&MyrtOiex qua<br />
Sophronifcum ScMenexenumiufcepica Che<br />
rophonte vero Apollo eonfultusrefpondtc<br />
tufto €7 turpid db honeftis. Vrincipium.Laertius ,.duas, inquit<br />
effe generdtionis. cditfds ajferebdt calidum frigidum.wfubdit,<br />
gigni vero ammalia ex teme calore dictbat, uamq,- Uqucntem ca><br />
hte dqmntjvbi ignis drdoribus infìdmmdtur.terrdm ejficere, vbi<br />
vero cìrciwifluit derem gig:ierc.GemtdieJdefh,gencrdtiuumXcn<br />
to. vApore.qui ex terra mddefdtld exhxlat.<br />
4G"DE Socrate.Alopccenfis.Alopcx^iiodinterpretdtur vulpes,ptt<br />
gxf efè Attica: rcgionis.Sophnnifci.hic lapidai ius fuif.matcr ve><br />
90 PhcnarctdcbiÌelrix.yZdn!Ìppen.prioremMyrto.pofieriorem,<br />
qu,e fuitArifiidis <strong>il</strong>'ius iufli fliaiquam indotatxtn dccepif.funt qui<br />
vttaffy fimul bibuiffe trxd.vii.A cherophonte. difett<strong>il</strong>o <strong>il</strong>lius.Kef<br />
pàiit.pcr Vyihixmjffoc tfi,Apollims facerdotemMue fibyllxm.Sd<br />
pkncìfsimus.<strong>Vi</strong>rg<strong>il</strong>ius in viro bano.vir bonus ey prudens: quxlem<br />
nx reperii wum twliibusè cunclisbominumconfultus Apollo*<br />
MiAnyta.qiÀASwtiirifcàftwii^
LÍBER SECVNDVS 38<br />
omcíílü m : q> eft in ore omníum. Sí quo mor<br />
talíum Sócrates fapíentifsimus iuciicatur. De<br />
indeaceufatus ab Anyto Melito 8c Lycone<br />
damnatus efíymoituufcp veneno fumpto :curn<br />
prius multa cíe anímormn immortaluate dif¿<br />
puiaílct auno astatis. \xx-<br />
* Eíúsfentenfiarfunt.'<br />
Iurgía Xantípprs clamores probracfj Iínguae<br />
Vtdecl/narer.-<strong>il</strong>ío abcunte domoj<br />
Ip'íwsin capütfcaphium diffundit ab alto»<br />
S pargtt 6C vrina com'ugís ora fui,<br />
Huiusjaít ridensipíuuias cernTsj'mus autor<br />
Ni mírum nobís <strong>il</strong>íe tonímis erat<br />
fas Mum inuexii-.dtf, in cius mikdiéli prouociuitMdito. hic
DICTA PHILOSOPHORVN.'<br />
Et cur tam patiens eflettiurgabat amicus.<br />
Et ram morofam cur pateretunait,<br />
la velut ad trochlee fonitus oBcalluif auris,<br />
Anferis Scftrepítum tu quocjj non pateris?<br />
Ouaparinpullofcj} mihi creat vt<strong>il</strong>is anfer,<br />
At mihiXantippe pignora chara dedit,<br />
Etdanti cakes refpondít fronte ferena, •<br />
Calcitro,fic afinusludere fsepe'folet.<br />
— Miranti díxítjfi afíñus me calce petiííet, i \<br />
An ne in iudicium conueniendus eratj*<br />
nojlicum certifsimum. fie Yergi.primo Geo?, fin quarto cxortu,<br />
nm$ is certifsimus dutor.dc ft die At fponfor. Et cur tdm pd><br />
tiens.hdertius^dicentijmquit^«Icibidái non efje tolerab<strong>il</strong>em Xd»<br />
tipptm ideo moroftntydit^ego hifce iampridedffuetus fumi dc ft<br />
iungiter fonum trochkdrum hduriam^dtt vero tu non tolerds cid»<br />
more perftrepentes dnferes ? dt <strong>il</strong>lo dicente-.dt mihioud pullofcj;<br />
pdriuntlW mibi,
LIBER SECVNDVS. J§<br />
Hone iuuenis petulans pugnis Sifufte cecidit:<br />
Atcp <strong>il</strong>li fades vndiqj tuber erat.<br />
Ille nih<strong>il</strong> contra:fed tantum fröte notauit,<br />
Quis pinx<strong>il</strong>Tct opusjcuius imagolforct.<br />
Alterius iuuenis pugno percu{Tus;abibatj .<br />
Quippe volens taciturn difsimulare nefas.<br />
O re renidenti fibi tunc ait,efie molcftum<br />
Se nefcire;domo cum galeatus eat.<br />
Dicéti quidam tibi derrahit.in tubman tu]<br />
Mirabaredoqui fi bene non didicitf<br />
Dicenti rurfus,male dicit^noii facit,inqui£<br />
pffet* Hwjc iuuenis Jatnc Diogenes tdertius Antiftheni tribuit<br />
•ßaßlius vero <strong>il</strong>le magnus,cuius magna eft dpud Grt-cos du&orii<br />
Usjn Socman refert.dit enim in ed ordtione,quam hdbuit dd net<br />
potes,quemidmodmnlibros Eticorum legerei debeant : per enfi<br />
fit quifpimn Socratem Sophrcmifciflium faciem eiuspetulantifsvt<br />
me cxdens,Socrdtcs vero non rcpugnduit,fcd<strong>il</strong>liuspctulanti8fe<br />
permißt^donec ei vultus vndiq; tuber ßeret:vcrum vbiira Uhus ß<br />
tidta eft:Socrates quidem nih<strong>il</strong>dliud egit,niß quod fronti fu& feri<br />
pßt percujforis nomen,quemdmodü ftatimfteri folet: <strong>il</strong>le inquit<br />
hoc opus ejfecit. Altenas iuuenis, banc ex Seneca aeeepimus<br />
Hefds UcitumM eftjpfe tdeitus volens difsimuUre iniurim <strong>il</strong>kt<br />
Um.Keaidenti, id eft, fim<strong>il</strong>i ridenti,aut vultu hyhri.ait Galcdtus,<br />
<br />
qui non dicit. Dicenti wfus.LdeniHsfaenti, inquit, cuiddm •<br />
nonne ti
DTCTÄ PHILÖSOPHORVÄ:'<br />
Cum nulluni vi'deam crimen ineffe mihi]<br />
Ingentem fcclix aream donabat amicus<br />
' lnqua pcrmagnam poneret <strong>il</strong>le domunr<br />
An tufi vac* cotiumjinqui'tj forte dedüTes»<br />
Calccus vt ficrer hiuc mihtmum caperem?<br />
j^um vocat ad cccnam cbnui*uas;exiguicß<br />
Xantippen fumptus difpuduiflectj ait<br />
Si'fucrintfrug^mediocris coenaiuuabicJ<br />
Qjü petulans ad nos pertinet <strong>il</strong>le nih<strong>il</strong><br />
Xncelebri fecum mercato voluere [cccpitj<br />
O benc,t am multis qood mihi non fit opus?<br />
normt tibi<strong>il</strong>lt mUdicitfnon inquif.mihi enim ißd non ddßmt.<br />
Ingentem fcclix. I dertius,cum AlcUbid.es, inquit , grandem Uli dt<br />
redm ddconßrutnddm domUldrgireturiiirJffe ferturidnvero fi<br />
cdlcidmcntis mihi kpus eßct,comr.iq; ddrcs,M cdlccos mihi poß<br />
conficercmiridiculus eßem ß dccipcrmiFodte üinicusjd eß,\\U<br />
cibiddes,qui diues er dt. Kream.ßc dppdldtar piinicksjn qiid doi<br />
muffunddtur.Nunccdpcre>Kiq.d.)ninime cdpcrtm, fed qudntuni<br />
tri: opus dd cxlccos. TJumvccdt dd cccvj.:t?. Lcertius, cum wo«<br />
cdffctjnquit,id coendm diuites, & ZCdniippen media puderet dp<br />
pirdtu;,bono,inqM,cßo dnimo.^dmßquidtm modeßierunt CT<br />
frugUmcnfdm nequdquim dfpermbmtur ,fiut dutem ir.terpinn*<br />
tesinulid nobis de hifee curd erit.üxigaifmuptus,id cß, impenf£<br />
exiga£.proipfodppdrdtupofuit.mdeeßlexfumptUArid,qu£ cir<br />
cet hoc confulcbdt. In celebri fecum.'Ldcrtiits, fepe, inquit,ctim<br />
tommjqus publice vendebantur^ultitudinem intueretuy: fecuin
Proxfrnus aicbatdiisimmortalibrjsiHedl:<br />
Sc perquam paucis quifquis cgerepurai.<br />
Et fequarrentt cuia tem dicerete<strong>il</strong>e:<br />
Sum mtndanus ait.-mundas Si eft patri-a<br />
Scitati quid agat dum ferus obambulatinqiiif<br />
Condimencacibisfe pedibus tererc.<br />
Prxterea ex gufcu periiur, cui vera voluptas<br />
Non exqiufitis indiget <strong>il</strong>k cibis;<br />
ifti vohebdt,qudm multisipftno cgeo. Voluereycogitdrc.O bene*<br />
jUbiudifdftii.Midrtklts,o benefited rip*, colitur Tirinthius ijhu<br />
Vroximus diebdt.Vdcrtius,dicebdt,mquit,eum dijsindxim-c pr&<br />
pinquttm,qui minimis egedt.Tdtno dutcm hurts in promptti eft,qm<br />
nkm dcus,qu6dpcrfefojfidens,nulldrcmdigct.ergoqttipa%to»<br />
nbus indigctJHc eft dco propinquior. kpulcius pro mdgk.equidc<br />
didid,cd re pracedere mdxtmc dco; hominibus: quod nulli re iti<br />
ffu indigcf.igitur ex nobis ft cuiqud miuimu opusjit,eZde effe dco<br />
ftm<strong>il</strong>tarem. Et fe qusrenti.Ciccroms luc eft in Thufculdnis.Sa<br />
crdtes imcrrogdtus cuktem f: dicer ef.munddvus. inquit ,fum.dtf<br />
inundus pro coelo dcciperct,.vi vt valgus loquitur,dubium eft.<br />
Sciuntiquid dgdt.hxc qucq- Ciceroms ell in eodem operc. SerusB<br />
ii eft,tempore vefpertinoJ.
DICTÀ PHILOSOPHORVÈl<br />
Atcp alios tantum diccbat viuere vtefferifc '<br />
At'tamen, vt poffim viuere, dixit edo.jg<br />
Solus ait bonus eitcuius fapientia fulget<br />
Solum ignciantem crediditeffe malum.<br />
Nò generis iplédonnec opes famulatur hoéftd<br />
LIBER SECVNDVS. 4*<br />
Fac ne quod nefcis difcere te pudeaf.<br />
Princi pium facTi dtcebat maxima res efr.<br />
• Idqj.fciofolumrqued nih<strong>il</strong> ipfe fcio.<br />
Et qui pomafibircdimunt pr a* cocia magno,'<br />
Dcfperare fuo tempore poffè frui.<br />
Et qua; fitiuucnisvirfusr'aliquandorogatuiTi<br />
Refpòndiffe,ferunt,n<strong>il</strong> ninu's vt facias.<br />
An ducenda viris vxor fapientibusefier,<br />
• Vtrum vis egeris poena fcquetur:ait.<br />
dibmjnquit^niere didicif.quado dli oportunum fuit,mìnime imi<br />
probumfeu pudendum diccnsiquod qmfq- nefciat. INNER*<br />
pium ficii.Liertius,dfftrebat,inquit, bene incipere pdruum mm<br />
effe, fed maximum,cr nih<strong>il</strong> fe feir e prefer hoc ipfum, quod nc><br />
fcirct.Vrincipium.Aufoniiif.lncipe,dimidium fìtti eft caviffc, fa<br />
pcrftt dimidium rurfum, hocincipe, effuiesAdq; few.kmc<br />
Acidemicorum fetta orti eft dicentium, nih<strong>il</strong> pro comperto ha<br />
beri poffe. Et qui pomi fibì. Laertius,ecs, inquii, cui precot<br />
cid multo emerét:dfjb:rare, ai:bat,fc ad maturitaiii tempii* per<br />
ucnturos,Vr.ecocia pomi,id eft, ante tempw in fuo gencrematn;<br />
nMigno,fc<strong>il</strong>icet precio.Suo lepore, id eft a:m ruìgo er pa firn<br />
protuniunt. Et qu.e ft iuuenis.Laertimjrogatux, inquit, ahi<br />
quando,qua nam fit iuuenis virtMjiih<strong>il</strong> nmùs, inqv.it, dehac più*<br />
radiximm fupn in Sobnvs dittis : nam ab <strong>il</strong>io Socrates vfurpiì<br />
uh. An ducende viris. L.iertius, interrogat<strong>il</strong>a: indiiit, vtìrunt<br />
meliiK effet vxorem ducereme ne:vtrum visjnquit, horumèga<br />
ris,poenitcntii inceft"et.VWmm.duorum dita u.ToeiuJd eft pes
. ÔICT.A PHILOSOPHORVM.'<br />
Carpenti cuid5,quod origo Antifthenis effet<br />
Ex patreCecropio matrcqjThraicia;<br />
Tu ne duos ciues ortos,reipondit,Athene<br />
Tarn cl arum cêfes progenuiffe virumc"<br />
'Ârtifi'ceSjinquirjfcabro demarmore fignum<br />
Contédunt veris afsimulare viris:<br />
Itlud difsimulas,<strong>il</strong>lud quocp negîigî^vt fis<br />
Nec lapidi fimiiisnec videarerudi?<br />
A fpeculo iuuenem cenfuram ferre iubebati<br />
Óracp confpiccretrqualiacun'qj forent.<br />
Vtfi turpiserit.-formeturmoribusaptis:<br />
Dignacp fe faciatjfi fpeciofus erit.<br />
nitentid. Carpenti cuidam. Ldcrtius,cuin dixijfetjnquit, ci qui<br />
dan Aniiftbencm maire cffcTbraicia'.tu ncdnquityarbitrabark,<br />
ex duobusAthenienftbus adeò infìgnem virïcnatum:de hoc etiam<br />
in. vita Antifthenis no nihi<strong>il</strong>'uit enim Antiftbenes Socrati fam<strong>il</strong>a<br />
r%Cecropio ,Atbeniëfi,ac ft dicxt,vfque adeo deprauatifunt iam<br />
Athénienfes:vt ex duobus parcncibus Athc<strong>il</strong>is ortis tantus vir ge<br />
nerarinon potuerit : quo reftonfo elufìt iaâatoremittum Atbe.t<br />
nicnfcmyqui ex co gloriabatur. Artifices inquit.LacrtÌM,ddt<br />
tnirariànquityfe dicebatuur ij,quikpidum figlia fcalperent, fum<br />
ma ope niter entur: vt lapis homini qu m ftmiUimus etfadat : f:ipt<br />
fos curare négligèrent;ne fìm<strong>il</strong>es lapidibus er videantur CT fìnt.<br />
Artiftces.marmorarij.Scdbrosudi©"inelaborato. Signum,ftd><br />
tuam. Afim<strong>il</strong>are>fìm<strong>il</strong>e facer e. Nec videarc, id eft videark alijs<br />
tjfekpis. A fceçub imewM^rti^ottibdtur^nquit, ime<br />
MS,
LIBER - S Ë C V N D t r .£ 42"<br />
Ctîm fi'mtam paupcr,cuî'dam ch'cebat arm'cus'<br />
[ Et niî pcfsideam.'me tibi cedo Iibens.<br />
An tu no cenfcSjtctum cum te mihi'tradàs<br />
Qiiod îrad2s,înquït;maxima qï;a?âî bona?<br />
JTerti'a te Phthi* tcmpeftas Iseta locabit:<br />
Q_uidan-!jait,m fomnis vifus adefîêfïbi<br />
Praîdîxiiîefuo caidam tum^ttuhzmiço<br />
Quod tris addîesinteriturus erat.<br />
nis,fc iugiterin jpcct<strong>il</strong>o intucrentur: vt fiquidem fortnofi ejjinti<br />
digni ed fbcciefierent}fin autè de fermes,(un defermitettem erm<br />
ditione protégèrent Senecd in.i.ndtu.quzjl. inuaitidnquit,funt<br />
fpeculdjtthomo ipfe fe nofceret,fomofat H ritirct infmim,<br />
deformis vtfciret redimer.dum ejje virtiïibiu quicquidcorpôri<br />
dcejfet,iu:ienisvt flore œtdtis ddmonc-retur,iîltid tempusejfe<br />
difcëdi C fortk dudendi, fcr.ex tt indecord canik deponeret,<br />
€?dcmortett'iquidcogiurct. dehocctimmultx Apuleim pro<br />
mxgii. Cenfumn,iuiicium fine confûium. mirtidis, confûium<br />
forme ffecubm. Qum fim tdin pduper. hderim, cum, in)<br />
quitiUi dixiffet SchincSjpdUperdliud hdbeo nih<strong>il</strong>: me ipi<br />
fum ditlem tibi do. an vero tujnquit,ncn dnimdducrtis-.qudm mit<br />
bi mdxinid trddistquicUm dnikmjfc<strong>il</strong>icet Schines, non ordtor iue<br />
Demojlhenis
DICTA PHILOSOPHORVM.<br />
Cecropídís<strong>il</strong>lum mortí damnantíbos íftqüiii<br />
Ilíos fata fiftiul ímperiofa tralrent.<br />
ÍDamnatOjíniuíte morerísjcurn diceret vxof<br />
l<strong>il</strong>e rcfcrt.iuíte me cupís crgo niorif<br />
Cum precrj magni veftcin de naret amicus:<br />
Quafepelíretunduincprccufanait.<br />
An mihidum víuo veliis mea couenit, atcj$<br />
Apta cftjdeíuncl o cengruet <strong>il</strong>la minus?<br />
De Xcnophonte Archiaeo«<br />
XEnophon patre Grylío,patria vero Af<br />
chiaeus ex pago Amcae, di'fcipulus fuit<br />
Tbe¡falÍ£.Vergñii(f.i.Aeneid.CumdommAffaracivkhidmcla<br />
tafq-, Niycetw.Cuidam dmico,Schini. Qecropidis iüum. taer<br />
tw,referenti,inquit,quod<strong>il</strong>lum htbenienfes mcri decreuiffenti<br />
CR natura, inquit,<strong>il</strong>los.Tatd imperiofa,qu<br />
quit,iujle maVesiVxor.'Kantippe. lujie, quid meíius ejlinnocett<br />
tem qv.am noecntem pcendt lucre. Cum precij magni. Laert<br />
tius, Apoüodorm, inquit,ei pxUium preciofum obtulit, VI in <strong>il</strong>lo<br />
morerétur,eyi\le:quidinquitinupdliummeum fimuticongruu<br />
fuit :vitdfuntto non eonuenietí<br />
4¡¡¡T>e 'Xcnopbontt.Difápuhis SocrdtU,nam cum in dngiportU<br />
fiodam iüum Sócrates hcAmffet obuium. porrcüo ab eo bacuío<br />
tranjirc
• LÍBER SECVNDVS. 45<br />
gocratís.Floruit nonagcfima quartaOlym/<br />
píade:atque obíjc Corinthi íam grandís.'natu,<br />
Eíusfcntentía eft.<br />
lllecoronatus dum facrum reddít ad aras;<br />
Accepít G'ylíí fuñera acerba fui.<br />
Arqj íta,depofitajfertur díxiíFe5corona:<br />
- íamfcío mortalem prcgenuifíe vir-um;.'<br />
Sed poítquá audiuít puíchre cecdiííe>coron2<br />
Ddapiam capiti compofuifTe fuo.<br />
Unjìre probibitum.Vercontdnti vero,vbi nam vcnircnt: quehu*<br />
mdnis vfibus decornodxtd funt:dd fingulx ctí Ule rejbondiffef.rut<br />
fut,vbi ndm boni de probi homines fierentfrogduit.dd hxc b¡erett<br />
te Hlp,dixiffe ci Socrdtem fequere igitur,cr difce,ex eo SocrdtiS<br />
auditor fdftjH efl.Scripfit hy¡lorhm.fuitq~; Qyro regi Perfxruirt<br />
fdm<strong>il</strong>iirk, ciiwpedixmÀd eftpucrieruditionem fcripftt. Corint<br />
thi.quo pojl longxm peregrinxtionem ex ex<strong>il</strong>io Atbenienjium fe<br />
coútidit,exidxbíit dutem,quòd pxrtes Licomim contrd hcbcnieti<br />
fes tuer-etur. LILE coronxtut.Lxcrtw,fcrtur, inquit, XENO?<br />
phon corontfus fdcrificdffe:&cum f<strong>il</strong>ium corruiffe didki¡fet:co<br />
romm depofuiffe.ybi vero xcriter pugnxntem oppetiffe compe*<br />
rit:cdm riirfut cdpitiimpofuijfi^ryUùfui f<strong>il</strong>ij.'wn dúos hdbuit,<br />
hmc CT Dìadorum.quiin ed pugnx,qujcfuit dd Mxntinedm inf<br />
ter Tbebxnos CP Lxcedmonìos, in qui Epimiminundxs cecidit,<br />
pro Liconibut xtqiie Athenienfibus qui duxñixres erdnt:pugnd9<br />
uerunhfed GryUtu FORF/íer dimiexns occubuitMortdlem. hoc ex<br />
AMXdgorAvfurjiduit*
[DICTA PHILOSOPHOÏWM.'<br />
D'2 Ariftïppo Gyrenœo.<br />
ARîftippuspatriam habuit Cyrenas vt><br />
bcm Libyîe; praeceptor^m vero Socra><br />
iem Qui'jquamqoam in voluptate fammumi<br />
bonum pofi»fIèi:ita prefcn tibus friiebatur: vt<br />
no muhum abfentes qug reret voluptates. Vri.<br />
de estât in iiîarrt Platonis dictum : tibi foïi ôC<br />
, chïamydem 3i pannum ferre datam eft.Illunv<br />
Di'ogenescancin regium appellabat. Faite/<br />
rdmDionyiïo Syracufanorom tyrâno quani<br />
fam<strong>il</strong>ïarifsjïnus.<br />
Etus fententis font.<br />
CumCynicas rraérarct olas,fic pretereuntent<br />
Geepit Ariflîppiîm carpere nmorefùo:<br />
Si piacarefamétibi vetris olufculapcffentî<br />
Turpis adaîator nUÎIius elle velis:<br />
*[D« Ari<strong>il</strong>ippo.Cyren.it. tvbemfi qui yegio Cyrendcd in LU<br />
byiivnàe ph<strong>il</strong>ophi quoq; Cyrendici funt diétLSocrdtcm.cuiutfdi<br />
mi commetut venit Atheiids.Vlitonh diclum. A Uj dicunt Strdto»<br />
nis-Chldmydem er pdtmumjd eft^ti vtnq) fortundi-nm Chla<br />
ïiiys veftisejlpreciofd,pmr.us tero cbfoleta. Hordtiut,omnis<br />
Arishippum decuit color^eyjr.itys&res-.tcntdntem mdioufes<br />
Vfprafentibm£quimi.Cdnemregkm,qiiid Dionyfîo fdm<strong>il</strong>idris.<br />
fuit. Cum Cynicut.Ldertiut.pr£tereuntem:inqtùt, qudndcqtoiogena<br />
olerd dbluens pb'mr gdu.it 0 dixituftd tu fi pinretibi<br />
djdictjfesuymnorum duh no ddeofoidaidjfentdtor adircs.Ttt
. LI&ER SECVNDvi 44<br />
.•- Ille refertcontradifciresregibusvti:<br />
Non tua fovdidior terge'ret ora cibus.<br />
Cum drachmas centum fibi pcrdix emptafuif/<br />
<strong>Vi</strong>faqj res cuidamluxuriofaforet: (fet:<br />
- . Ille ait:ergo tu nee afiem forte dediffesc"<br />
At mihi drachma; centumvnius afsis erafJ<br />
lacratus p~lago dumnaui'gat <strong>il</strong>le Corinthon:<br />
PerfpieuOjmemorantjextimuifle metu<br />
Huic aliquisvecrorrcur palles morte futura<br />
Cum no's indocli n<strong>il</strong> timcarnusf'ai.c.<br />
WYo,ik iUe,ftquidcm cornierfari cum homimbui fcires-.olcrd pro<br />
fettononlduijfes. Uordthu primo cpijlo. Si prandcrct dm pa<br />
tienter,regibui vti iiouet ArijlippM.fi fciret regibm vti, fdftidh<br />
ret oliKtquime notat.CyniciiA.T>iogenes,qui ex fefid Cymcorum<br />
fuit.Tratt.vfet.}pararet.lAorc fuo,quii Cynicui,cum inftdutunt<br />
crdt in mores hominum oblxtrxreiatquc idco Cynisusjd eft, cdni<br />
l№ dittos. Tcrgcret. (ic Roratius, gduind tergcrc paldtum.<br />
Cum drdchmis,Litertiui}diuntJnquit, Шит aliquando iuftiffe pep<br />
dicem quinquagintd drdcbmis emi, tdntum luxum grduiter fe*<br />
rente quodam3rejbondiftc:tu iftdm obolo non emcres, er cum dm<br />
nuijfet iUeimibi vcro, tnquit, quinquagintd drachma; tantun<br />
•Ydlent.AffemJdem propc eft as quod obolm.VniM a$isy dc ft die<br />
edtsgo tantifdcio centum drdchmds:quantitu vnum iftem,<br />
lactam pelago. Ldirtiu^Corintbumdnquit^iattigdbat aliquant<br />
do: cum tmpcftatc idttdretur: turbdri cccperdt. to ел per)<br />
щЬайощ iiifultiuti cuidm Ac dicenti, ws.Wpenti non<br />
P 4 metuimuSs
ImcTA. PHILOSOPHORVM.<br />
Non fm'Ics noftrum cura* Cunt dixit vtrfcgl<br />
Profapientemea efcproncbulonetua<br />
Forte fuit nauis piratccqua vcheretur:<br />
Idcf? rnari fummo,nec tamcn ante videf.<br />
Tunc quafi dinumerasargetum propfit ab'<br />
5 Et fibi danofasin mare iecic opes (area<br />
| AcgemitufimulasminimececidnTe voleti:<br />
; Ha?c fecum tacita mente putaffe ferunt<br />
j Pra'irat ariftippifortunas ire per altum:<br />
j Q^am quod anitippus propter eas pereatJ<br />
Wttrimur.yos ph<strong>il</strong>ofophi cur trepiditkhiontnim,inqnit,deeAi<br />
dent .uitftm<strong>il</strong>i omnium vtrifq; nojirum curd 0" metm incumbit.<br />
Aulas GeUmlb.i9.cap.-i.boc bdlifiimcmultkq; verbis,quemai<br />
tnoJwn geftitm eft}exponit.Coriuthon.n.v.iigabdt atttem dd Lais<br />
dan mcretricemtqud etidm potitus eft^t infra dicetur.Hinc Hot<br />
radix dc Arifttppo,no cuiuis bomini contingit adirc Corinthum,<br />
ciqui dmuit.Vafjyicuo^quifdcle^olbicicbatur.Vettor^quifimi<strong>il</strong><br />
vehebatur.pro ncbuloneJd eft pro homine nib<strong>il</strong>i^xGeUio For<br />
tc fuit muk.Licrdm,cum aliquado ,hquit,nauigarehdidiciffetq;<br />
tuue effc piradcAyicccptu, aurum numerabatjdnde quafi irhprn<br />
dedjnuitojapfum e manibm iiftauit in mare: ingemuitq; grdui*<br />
ter.Sut,qui U<strong>Vi</strong> & h.tc dixiffe mcmoret'.mdiits eftyt bxc ab Art<br />
ftippoiqui ft AriShipput propter ifta percdt.Veheretur,pro \>et<br />
htbitur.NLiriifummoJogeaportu. Qutfidinumerasjdeftftnu<br />
Idns f•: veUcdinwnerare.'Propfit.qui'fi rc fenata extraxit.T)dno<br />
fii^ade^culiimituebdt.Futajfe^reputafte^<br />
1'r.ejtdt
LIJ3ER SECVNDVS. 4?<br />
Calpatas quondam quod haberettarda: dixffc<br />
Menon lais habet,frd tarnen <strong>il</strong>ia mihi cit<br />
Namcp voluptatesvincendaseiTeifedufus<br />
Non tarnen <strong>il</strong>ia-ram reìieiendus erat.<br />
-Jjxrte concepì meretrix dicebat.-at <strong>il</strong> le<br />
Vndehanccompertä rem tibi dixit habet! -<br />
Än tu per fpinasincedens.dicere'pofies.<br />
Vnamex his mo<strong>il</strong>rans punxerat <strong>il</strong>lä ped3.<br />
Qjjxrenti?natum cur pellatfüc quctp multa<br />
Pellimus:ex nobis qu£ gcnerantur: ait.<br />
N.Tqj pediculus Sc pituita cap<strong>il</strong>lus Si v.nguis-<br />
1 "Ex me gignuntur>proijäenda tarnen^<br />
Vr
DICTA PHILOSOPHORVM.<br />
Fendi* &,quodamreprenfu$forte aquod<strong>il</strong>ti."'<br />
ConiiicTus turpi cum meretrice foretr<br />
JSfic referre putas: nauis noua te vehat ingt<br />
An qua; iam plures vexeritante virosi<br />
Refpondétcparum vel-n<strong>il</strong> diftare:quid «ego<br />
Admc peitineatyvirgo fit an mulierr 1<br />
Cum tamen intraret veteri centone lupanan<br />
Et rauenem quendam difpudu<strong>il</strong>Tet,ait.<br />
Non in.trare pudet infcriptae nomina celiai<br />
Sed rcgredi tandem non potuiffe pudet.<br />
tx nobis gigni,qu£ tdmcii vclut inut<strong>il</strong>id quim longifsitne proijcii<br />
wts.Vclhtjd ejl,non dgnofcdt.Multd,cr,quae funi <strong>il</strong>ld,fubdit.<strong>Vi</strong>i<br />
tuitdJ)imor,quiÀGrce'cispheugmddicitur.Exmcgigmmtur3fei<br />
non generdtione vniuocd,vt dicunt ph<strong>il</strong>ofopbi,fcd percxcremcm<br />
tortini corruptionem. • Tcrtur C? d quoddm.dd cum, qui,<br />
qaòd meretrici cohdbitirct,dngebdt3dic dgc, rcfpondit, nunquii<br />
differii edm dòmum dcciperetqmm multi- dliqttindo inbdbitdtiei<br />
rint,dttt qudm nemoitiegdnte ifloyquidjnquitynum differrc putd?,<br />
ed nduifcrridnqud itmutnerifepe nduigducrint,fìue in qud nullusi<br />
;ni!iimc,itiquitike.num CYgo,inqtàt,differt vtri mulieri congrediti<br />
re,ei.ne,qu£ mttltìs ftìerit expafìtd,dn ei3qu£ nullis ì ÌUduis noud.<br />
dlierum de domo notti exemplumfupprefsit.<strong>Vi</strong>rgo dn mulicr, id<br />
cftjutegrddn corruptd3cum bvwn, *>t fttprd d;ximus,
L'IBER SECVNDVS ' " " 4£<br />
Deep fribus feortis cum, ^mittente tyrano,<br />
Vnam, quod velletjfumeref l'ndefibi:<br />
IUe domani Ia?tus tris fecum duxit.Sc l'nquic<br />
ncc Paridi tutum diTpiicuiiTe duas.<br />
Ecquid amiciciam voluifl'et inire ty ratini<br />
• EdocT-usfandroSscratis ingeniof<br />
Literulis,inquit,vacuus mecotufi ad iìlum<br />
Nane vero nummis huius àmicus ero.<br />
Qaidue Syracufas veniatfqabrente tyranne*<br />
co erdnt, ddolefcintibus,non , inquìt, ingredi poffe, turpe c/F.<br />
X'etericentone.ex Imaule.intrdttìt cdlidum veteri centone lupa<br />
Hdr,:d cjl,veteris centonìs.efi dutem cento veftìs crafsior ex pana<br />
nis dìuerjicolofibus. bic dtttemprò velo, quod meretricum ctllìs-<br />
pr£teniitur.\rScripte cell£,quonidm meretrice: nomindfud inferì-<br />
bebdnt ccllisjn quibus proftdbant.luueiulisjitulttm mentita Lyd*<br />
nifc£.Rcgredì,id eji,d voluptdtibus dbfiincrzlAorAtius, non lufi£<br />
fe pudetjed non incidere ludum. De quatti ex <strong>il</strong>lis veliet cligere.tunc <strong>il</strong>le tres pm<strong>il</strong>itev<br />
dbditxit diccnsincquaquam Paridi tutum fui(fe,quod vndin pr£tu*<br />
lerit c£teris.eas igitttr ad vejiibuluvfq; deduxit de dimifit.Tyrana<br />
Dionyfio.Duis limone cr Pallddi-.quibus Venere pr£tulit. Ec<br />
quid Amiciciì.Ld!rtius,cxprobrdti,inqt,cuiddeur dSocrdtc d&Dio<br />
nvjiuf: cotnlif[et,itq dit,ddSocrdtè difcipliii£ indiges profettus fié<br />
dlDionyfiu, aut pecunia: egenusveiii.di <strong>il</strong>lu.Socrdte.huius.f.Bionyi<br />
(ij* 'QuiimSyMcuftslldiriius,mtcrxQgZtitwquitrymyfi0dà
DICTA pmLOSO-PH.OR.VMÊ<br />
Hofpes ariftippustalia verba- refert.<br />
Vtqcuncjjhabeotib<strong>il</strong>argì àr optime p'rmv<br />
• Etquxnohabeo5rurfusvtaccipiâ. ceps<br />
Côfpueretvultushominis dî forte tyrannus<br />
Ha'caliqm's dixit,tii tolerare potes^ 1<br />
Vtfit pra!CÎa}refcrt,tefpargit, gobius,vnda;<br />
: Vt balena mihi:fputa ego non patiate<br />
Purpureajiufsit çunctos in vefte tyrannus<br />
&altere:id tantum fe Plato ferre negat..<br />
Sumit Anftipus veftem,faltâfq5 pudici<br />
Et feftis Bacchi non vitiantur.ait,<br />
quiivenijjèf.vt que hibco,refponditMp :irti< ir >&'q Ui:e non hdbeo<br />
àccipitdtij fie eum rxfpondiffe refcrunt,qudndo fdpientiiegebdm<br />
adij SocritemMucpecùnùrum egens dd te ftni.Syrdcufds. vrbé<br />
Sic<strong>il</strong>ia vbi Dionyfius tynnnidem excrcuitjîofpes.quid in vrbem<br />
tieni. Confpuerct Mltus.lAertius,cotifputusiinquit,i Dionyfìó<br />
modici tulit.eimin'mrim cum quiddm egreferrettperifcdtores<br />
mqttit,vt gobium rdpiintvniripdtiuntiirdfpergi, ey ego vt b<strong>il</strong>et<br />
mm iccipiimmonpdtiir excredtione rcfpergiîGobius. pifeis efh<br />
quiey gobio dicituryvulgo. Bdlend mibi.fubiudifit predi.<br />
WuYpuni iufsit. liertiusjufjeritjnquit, dliquindo Dionyfius in<br />
eonuiuioyvtfinguliin vefte purpura faltdrent.idPldta renuit di*<br />
censitotipofjfe feinduere vcfiemfaeminedm.Sumptim vera krii.<br />
fiippus fe iniuit,& cum fdltdrc inciperet: proprie prompteq, dit<br />
&ttcr intirbucchiiAlu pudicus non commpittirfkto.ph<strong>il</strong>ofos
UBER SECVNDVS 47<br />
•JDúmqj pctens aliquid paterecör forte repulß<br />
llleDionyfi prccidit ante pedes.<br />
Idcpijjföiumatus aitnon tarn mea culpa eit:<br />
Quäquodfunt auresprincipis in pedibus.<br />
Cum peteret nú mos mcmini te dicere qucnda<br />
Quifapitjcxtcrnis noncget<strong>il</strong>lebonis.<br />
lnquit Ariitipp 9 , da rJc,cumq}<strong>il</strong>Ie dediiìèt:<br />
Rurfus ait.iam me cernís egere nih<strong>il</strong>. ¡<br />
Qiii venit libenfit feruus in arce tyranni.<br />
N5 fit feruus ait:fimodo Uber erat.<br />
pbus Arißippi condìfciputus,qui Wipfe ad tiionyßumtcr Syrat<br />
cufas profeñus eß.Saltanfq^ideß inter faltandum.ießisBaccbi,<br />
, id eß,bachanaiijs. Dumq¡ peteiis.'Laertius,ordbat,inquit>aliqvZ<br />
do pro Amico Dionyfium,& cum repclletur,dd peda eius corruit<br />
idfdttum cum drguerci quifpiam,non ego,ait, in culpd fura : [ed<br />
Dioiiy fius,qui dures hdbct in pedibus.Ipfiim.proptcr <strong>il</strong>lud ipfum<br />
Cum pctcret.hdertius,poßuhbdt,inquit,pecunimAE'ionyjh<br />
& Ule dixißi,dit,non egere fapientemja inqv.itUle, CR pofied de<br />
ijsqturamus.ey cum dcdijfct.YÍdes,ait,mcnon inàigere.Quifai<br />
pit,fdpiens,qui tt Stoici diclini.cß diues ER reXjExterms,ideft ho<br />
nis fortune, qU£ externa dicuntur,quid funi extra nos T>a nunc<br />
quod peto. Qui venit.Laertius,dicete dd eum <strong>Vi</strong>ionyfio, qui,ad<br />
tyrdnnum proficifcitUrjllius e fi feruus quamuis Uber fuer it : von<br />
tfi,inqv.it,feruus ßlibervenitMijVldtonem id dixiffe traduiiL<br />
N0 FIT feruus Judit in nomine f:ruiMis,qu£ duplex eß,ficnt CT ü<br />
beridtis,dlterd legibusfiue iure gentium inttodufia, altera mora.<br />
Iis,
Rreprenfus nummos q? ceperi^Piato librunî?<br />
Inquït,ego nunimis,indiget <strong>il</strong>ìe libro.<br />
DmiteiamTacT-o,pi-a?ceptor dixerat <strong>il</strong>li><br />
Vnde cibi tantum eftfpauca, aif,vnde tibt.<br />
Scitantiûqui'd habent fapientes ampliusjinquit<br />
Sitollaslegcspofiùmus elle boni.<br />
DccTus ab indocìo quo diiratrlntullit<strong>il</strong>le<br />
Quofrenatuscquus d<strong>il</strong>iatab indomito<br />
Rurfus abindocTodcclus quo d<strong>il</strong>latrvti umc^<br />
Mittis ad ignoìos expcn'eris.ait.<br />
lìs.fiue diurni. Reprenfus nummos.Lticrtius.cnm l Dionyp.cjit<br />
quit,pecunidm ipfe:PhtoltbrtimctccepiJ]et, infmiulante fc quodix<br />
ego,inquit,pecimijs indigeo, Vìnto libris. de fi akat, qmfy digit,<br />
quod [ibi opus effe iutelligit. Biuitc im.Ldertius . mulUs im<br />
pecunidskonfecuto3cumdiceretSocrdtes3tndetibitÂmultd,\lki<br />
inquit,vnde er tibipaucd, quaft dkdt,ex ph<strong>il</strong>ofiphid: que potefb<br />
dhùtemfdcere fi pb<strong>il</strong>ofophus •velitifediion curdi,vt in Thdlctc di<br />
ximus. ScitdntiquidXdcrtius, rogdtus dliqudndo quid habmt<br />
ampl<strong>il</strong>a pb<strong>il</strong>ofophi:fi omncs,inquìt,leges tntcrcant,fvmliter riue<br />
inus.Amplius fe<strong>il</strong>ieei qunn non fapientes.Tolkslcgcs. quid cria<br />
mus boni nanmeiupccn.c:fcd virtutis canore. Coclus db ini<br />
docìo.Ltertìus.intcrrogdtus,inquit,quo différait dodi ab ini<br />
Aoâis, quo,tnquit,domiti equi,ab ìndomitìs. fmïlkris fìm<strong>il</strong>itudo<br />
efl equi dddppetitmn. Rurfus ab indo<strong>il</strong>o.LdcrtiusJntcrrogd.<br />
tus, inquit,quid différâtfitpiens ab infìpienti : mitte, inquinimi<br />
hos nudos di incognitos er difees. quadin Vlyjft fac<strong>il</strong>e dppiveL
LÍBER SECVNDVS* 48;.:<br />
Quid (ibi cOntulerít fapieníiafforte rogarus,<br />
Omnibus vt pofsim díccre qoecp veíim<br />
Límina cur diues nunquamfapícntis oberraf5<br />
Di uitís at fápiens límina (sepe tericc<br />
QiJ c d,quib 9 índigeatjfapics bene ncnit: atülc<br />
Neicít,quo fít opus;nec quibus indigeat.<br />
Diuifísindccií íapiens cur límina vexat.<br />
At con tra diues nonfapícníis itar 1<br />
An cja;,refp6dít,?eratvtmedícamína morbo<br />
Aegrotum medícus vífere íkpc folet:<br />
Non tamé idcirco quifqua ta pcrditus effcí:<br />
V t languere magís3quá medicare velie<br />
Mtf f ¡f .tcfr/r/í mittis, vt iuuenalis.dd cdum iufferis ibitjdeft ft mf<br />
firis. (luid }ibicontukrit.Laertius3interrogdtus3inquit,quid<br />
mmfibiph<strong>il</strong>ofophiefludijsquxfiífetipoffednquit.cmnibiafden<br />
ter loqui3quod indoiius faceré inquit, aut fi facit : habeatur in*<br />
f mus. Um<strong>il</strong>ia cur diues.Lacrtius,prscontanti¿nquit, Diony<br />
ftojuius rei gratia ph<strong>il</strong>ofophi diuttum limina terunt, ph<strong>il</strong>ofophot<br />
rum.ver o diuites non ita:quod <strong>il</strong>lijnquit, fciunt, quibus indigeni,<br />
ifli nef iunt. At Ule f <strong>il</strong>icet diues Diuitis indotti. Laertiut<br />
indignanti cuidam , ac dicenti quòd ph<strong>il</strong>ofopbos cernerei ftìtt<br />
per obfiiere diuitum forcs, er medici, inquit, languen «<br />
tium ianuas frequentant : non tamen ideo quifpiam infrmari<br />
malieti/quam mederi. Um<strong>il</strong>ia vexat. fic luuenalis . fed vexant<br />
limen er ipft nobifcumM fe<strong>il</strong>iect »cxa limen. E/£ diqttis di*
DICTA PHILOSOPHORVM<br />
'Efl'.aliqai's dixir,mihi f<strong>il</strong>ius arte dccendus<br />
Egregi a:fed quid proderic<strong>il</strong>lafibi?<br />
Ecfiniialiudjdixirjludicra thcatri<br />
3pcc5ans,n5faxuiT] faxeus<strong>il</strong>le prcmetv<br />
Gumcpaiiusgnaifiinftitucndurn traderetjirigt<br />
Otlingen tas dr&chmasfi mihi tradis: agam.<br />
Ar tanti feruus poterit conftare volenti»<br />
l.mercare,tibi fi cupis efìè duos.<br />
Qua;ren:i>qu£ena pueros.edifccre opotetc'<br />
Q_ualiacuncßjreferf,ffnt profutura viris.<br />
laccanti cuidam?fe plurima quod didiciflet.j<br />
xit.T^rtius,rogatus,inqnit,aquoddm,quo mmmelior eudfurus<br />
effetf<strong>il</strong>ius,fi erudir et ur. er/2 nulla,inquit,alid in re:certe vel in<br />
tbeatro non fedebit lapis fuper Lipide. Arte egregiaifc<strong>il</strong>icet ph<strong>il</strong>o<br />
phia.QuidprodcritiqnLi videnturpb<strong>il</strong>of phießeinut<strong>il</strong>es.Ludri<br />
cra,id efl,ludos,fc<strong>il</strong>icet comoedids &tragcedids.Sdxcus,ideß indo<br />
äus.infcnfdtus Non premei, fedendo grdUdbit. Sdxum, [ed<strong>il</strong>e fidi<br />
xeum. Cuméj; alius natum.Liertius,cum fibi,inquit,quidam cot<br />
menddffet f<strong>il</strong>ium,quingentds poßulmit drdchmas,cui,üle edm dit<br />
cerei,Unti anere mdncipium valco,cmc,inquit,cr habebis duo.in<br />
ßituendum,docendum.Agam.fedinflituam erdocebo.Volei\ti,mi<br />
hi fi voluero.Buos,fubdudiferuos. Quterenti qu£ mm.Laer<br />
tius,rogatus,inquit,qu£ nam ittuenes oportear difcere.ed, inquit,<br />
qus vfui viris futura funt. fodinti cuidam.Ldertius,gloridntL<br />
inquit,cuiAdm,quod multa didieiffet, ait. ficuti non i], qui plurima ••<br />
comeduni,®' excrcentur,meliuds vlcnt}qudm quifumunt neceffa<br />
ridatalo
LIBER SECVNDVS.': 4*<br />
Taíibüs exemplís confuíuiffc,feftint.<br />
Ccu pugíl,exercet nicid? qui mebra palefírg<br />
Plura voraí.fed non reclíus índe vaíet:<br />
Sic qui plurakgir.-qui non aceptrffima car/<br />
Dodtior ídcirco non crit t<strong>il</strong>e rriihi. (pit:<br />
<strong>il</strong>liu's orator caufám qui vicerat,inquit:<br />
Socratis ihgenium quid tulií ergo tibie"<br />
Vt,qua* pro nobis habita eít^ofatiojdíxít;<br />
Moribus efTecijvera fit <strong>il</strong>la nimis.<br />
Ét cur in propria conduxitrhetora lite?<br />
E r,cum cceno,Íocat fe mihi faépe cocus.<br />
rid:itd,non qui plurimtf.f:d qui vtiüd íegerunt: ¡ludiofi hdbendí<br />
funt CTeruiiti.Vdle¡lr£ nitid£,quid Paleftrit£ nudidtq- oleo per<br />
uncli luttántur. Vlurd vordt, quid fires augentur ex capacítate<br />
muid cibi-.cj" tolerantia multorum laborum: vi dit Ariñotcles fef<br />
cundo EthicorunnAptifim.icarpit,nampaucabcnd nifiexinulf<br />
tis ELIGÍ non pojfunt. LIFE orator. lacrtius,oraiori, inquit, qui<br />
c¿ü r d n pro fe dixcrat,&vicit:fqfcitanti,quid te iuuit Socrates*<br />
hoc d':t,vt ordtio,quam pro me er de me habuiñi, verdfit. Caui<br />
famjd ejl litem.Socratis,pr£ceptork tui. Quid tulitfid efl VILLI'S<br />
td".v¡quiddttuliti Pro me,id ejl in defenfionem meain.Sitverdi<br />
nam cuín me in orationclaudafli,vt me uidicibm conc<strong>il</strong>iares, virf<br />
tutibut ej mentis meisfeci,vt effes vcrut,'id ejl verd de me dice* •<br />
reí. Et cur in propria.lAertius,probro iüifemel obijcientibusi<br />
ciir in eaufa propria ccitduxerit rhetorcm: dtqui, inquit, er coi<br />
G tum¡
DlCTA 'PHIL OSÖPHOR VM.<br />
Hone quocpdum probris iorgator forteläcef<br />
Et fugicntem <strong>il</strong>lum pcrfequcretur.'ait. f fit:<br />
An mihi non Iicear,tenon audire Ioquacc:<br />
Simakdicendicopia facta tibi cft?<br />
Egrcgias a»dcs afärotaqj vermiculata<br />
jyfcniLtantis faciemconfpuit<strong>il</strong>k Phrygis;<br />
Addid;t&caufam:dumcoliuitrauen'c gcles<br />
Sorcudicr vifus qucd ferctiUe locus.<br />
cum,cum coendmfdcio, caiduco. Rhetord,id eß cvdtorm, qui<br />
cdtifdtn pro iüo diceret. <strong>il</strong>tmc quoq;. Ldertw,cum dliquando,<br />
i:tquit,conuiü]s dgerctur.dbibatJnfcädtore vcrc perftqucntejc<br />
d:ccntc,curßgisfqiwm№,!iiqtt<strong>il</strong>,tu ut<strong>il</strong>e dicendi potcfiatem hü<br />
besiego non dudicndi.Liccßit probrkjd eß prouocdt iniurijs CT<br />
contiimelijs. EgregidSiedes.Ldertiu^oßcndebdtJnqmt^ißi<br />
mws<strong>Vi</strong>ouyfijquicftor mignißcc inßruttas tdes er pduimenttt<br />
preciofet. Eratdutem Vhryx.Tum tue fputd quam mdxime potuit<br />
ci infdeiem c&mcitjndignante <strong>il</strong>lomon bdbttijnquit,opportumo<br />
remlocum.Pduimentd preciofx,nos vertimzsin dßirotd vermiete<br />
Idtd.Sunt autedfarotd pduimentd ex teßfdlis diuerßcoloribm det<br />
pitti CT vdridtd,vnde vermiculdtws dAiecit Vdpinim in fylud, fu><br />
perdntq-, new dfdrotd ßgttrdt,cr Sidonius Apoüittdrü. Aureas,<br />
inquit,por tos exorndntes dfaroticis hpiUis.Vtrmicuktdiex Luc<strong>il</strong><br />
loyquipduimentd vermieuhtd dixit.Ordoeß.lUe Arißippmcom<br />
fruit fdeiem Vhrygis ittw ßmi,quid cx Pbrygk erutMoußdtitis<br />
stdes CT d[drothrygk Ulius,<br />
lüisü
ftts nimodicosfumptus carpebaf amicus:<br />
Et quod veftiserattam preciofafibi.<br />
Si malafunf¿nquif,curhecin tépiadeorrjm<br />
Adm'itturìt fícrí;religícq; iubet.<br />
jDum carpii luxom conuiuaPoiyxenuSj<strong>il</strong>Ie<br />
Paulifper cum fe continaiiièt;ait<br />
An nepotes nobiscoisíua recumbere IgtV,<br />
Iüe rcíert:pcííurn:íi modo poíTe datur,<br />
Ergo volupratcs non ta reprehendis amíce<br />
Qua nimios fumpt?. quos mihi cornafacit><br />
Immodici fumptus üiuminfimuiSte Piatone;<br />
None Dionyfì vita probaturjait?<br />
ìUtui ¡inmódicos.Liertia;, cuprobro,inquit,f¡bi diretur,quod<br />
precio fc ey exquifitifimè wieref.fi ?itupcrindum,iit,hoc effett<br />
in celcbrititibw Dcorum pro fedo nonperent. \mmodieos, mi*<br />
gnos CT immoderdtos.Admittunt, rccipiuntiRcligio iubet, quact<br />
fe<strong>il</strong>ieet tempU ornentur: dtq,- in fdcris cpulétur opipdrè Dum<br />
c.trpit.Liertius,intrduitji;qui:tid <strong>il</strong>lum aliquuido Sophtjli Vciy~<br />
xenus, intuitafq- midieres compofitds, CT mignifee itiftruitum<br />
conuiuiumidccufdre luxum huiufmodicapif.continuit fe iüe mot<br />
dice, ic demum, potes ne, inquit, hodie nobifeum ejfcf C cum<br />
iüe innuiffet: cur ergo, inquit, qitereris'ìlcmpe enim certmn<br />
eft,te non deliaticrem menfim dccufire,fedfumptum. Luxmn<br />
nimium, cozne ippir¿tum.\Ue,fc<strong>il</strong>icet Ariftippus. Vcffum, fedi*<br />
cet ktiK recumbere.Si ddturjd efifì mihipermittis poffe reami<br />
bere. ìnimodicifumptus.LAertiuSi Plutone, inquit, magnifici<br />
Q a iüm
Y) ICTÀ PHltÒSOPHOltVM.<br />
Lautius at multo me viuinnec tamen itti<br />
Ad bene viuehdum fplendida vita nocet.<br />
Vln'mus in ccena iuìTus difcumbererdixit.<br />
Per me fplendid/or hie erit ergo Iccus.<br />
Iacìator quidam nimium fibif orte placebat:<br />
Qjjippe quod énandi docT-us in arte forcr.<br />
Nonnepudet laude tc,dixit,quercre ab arte<br />
In qua delphinigloria maioren^<br />
Quod nimio vino potus nunqua ebrius eiTet<br />
iaeianti:hcc?inquit,mulus6cipfefacit.<br />
ita dppardtux cr preciofe fupellcft<strong>il</strong>is infimuldnteinum, dit,ti<br />
bi bonui Dionyfiws videturtfdtente iUoiatqui tiuit,inquit,dlequa.<br />
ego magnificentw.Bene viuendumjd ejl fceliciter,nam in eo bid.<br />
' titudinem coUocabat. Vltimus in coend. Ldertiut > cogente, in*<br />
quit,dliqudiido Dionyfìó,vt dliquid ex pb<strong>il</strong>ofcpbkloqucretur: ri<br />
diculum,dit,efl,(iquidemme,vtloqudr, rogai : & quando loqiti<br />
oportedtiipfe me doces.Adhtic indigndtut'DionyjÌM extrcmum<br />
omnium feci dccumbere,f ;d dle,\Uufirem inquit,hunc locum fieri<br />
CT dpparere toluifii.Ver me,quid hie fedeo,vt non tdm loem per<br />
fonam lUuftref.quam per fond locum. Ucldtor quiddm.Lderf<br />
tÌM,gloridbdtur,inquit,dc fibi applaudebat quidam dendtdiidi pet<br />
ritia:adquerniRe,nocrubefcti,mquit,iniJ5,qu
^iBER SECVNDVS. 51<br />
Cuti fi mercan's chry fendetajdeligis aurum:<br />
At vitas hominum non ratione prebasf<br />
Qu^etentipqualis fuerit morsSocratis.Cnquit.<br />
O ms fcslicenvfi mca talis ent.<br />
Atque viae corniti fibi ferre viatica fueto?<br />
Ponderenummorum cumpremerctur,aitj<br />
Proijce,qd nimiseft:ad fumptfpaaca tenete»<br />
Nam. res eft nobis quantulacunqjfatis.<br />
Antifthene Athenicnfi.<br />
. A Ncifthcnes patria Athenienffopatre ge<br />
^rxtiiijprgceptorè habuitmitio Gorgiam<br />
tnulm fait. Vdeitfc<strong>il</strong>icet quod nimio pottt nop inebridtur. Cur<br />
ft mercdris. Liertiui,drguebdt, inquit, mixime homines, quod in<br />
ditcìiombus quidem vdfd.i;\fp'iccrcnt:\ùtdm vero ncquaquun pro<br />
bdrentyhoc dlij Diogeni* fuiffe volunt.Chryfendeti, va.fi dureat<br />
f£pe apud Mdrtidlem.DeligiSyCotibiis exdmindndo. Rdtione,artc<br />
C? experientii. Quwcnti qualis. Liertim, interrogitus, inqttit,<br />
quomodo Socrdtes obijjfet diem:vtinim,mquit,ftc ego. AFCFC<br />
•vie contiti. Liertius,ge[iibat,inquit,eius famulus in itinere pecui<br />
niam yO"cum premer etur onere: ejfunde dif.quoi nimis eft:eyfer<br />
ed que prm.tles.<strong>Vi</strong>itica,idcfl visimpenfoi. QIJOI eftnimts, ii<br />
eft fuperfiuum.Q3Antutdcuttq;yid eft quantumuis pdrud.<br />
i[ De kntifthette.Vatm A.thenienfis,quanquam miter exThm<br />
ài fueritiquod iHi probro
DICTA PHILOSOPHORVM. .<br />
Lecntinum.-deinde Socrate. Hic,quemadmo><br />
dum in Socrate diximus,ex ma tre fuit ThraiV<br />
ci'ajcum parer AfherJéfiscffèt.Hic primus Cy<br />
iiicainftituit fcciarprincepfcB in ea fuit. Obrjt<br />
morbo:quo tepore ingreffusad eum Dioge/<br />
nes cum ficca dixit : nunquid amico opus eftcJ Cui iìlz, qa'is me, inquit, dolortb us abfoluéff<br />
Cynicns,eftcnfafìca:hx:c inquit.St <strong>il</strong> !c}d elori/<br />
bus cSixi: non vira. <strong>Vi</strong>debaturenùn mollius<br />
perferre morbum amore vitsè-<br />
Ei'usfentcntizefunt-<br />
Cccropideqaodaiacrate,quod indigent elìcti<br />
L Non es;dixit9:o nob<strong>il</strong>iti cochlea.<br />
nomnis,hoc eft Antifthencs eque ippcUdtm, mm gent<strong>il</strong>es funt,<br />
VR inquit Cicero,in Topicis,qui'codem nomine dppeUnitur. Con<br />
gidm Leontinuxt,ordtorcm Uhm infignem,qui de re,c,uecunq,- ih<br />
liproponereturiex tempore difputibit.Vrinccps,quk primus, dt<br />
lijs Diogenes migis celebntur.Obijtmorbo,fc<strong>il</strong>icetpbthifì.Diot<br />
genes J'diusdifcipuhts.Cu fìcd,id e fi enfe. Amico opus eft, id [ubi<br />
leuindum te morbo.TLec inquit,fc<strong>il</strong>icet qui tibimortem cofeifa/s<br />
l&o\li'M,norì pro dignitite ph<strong>il</strong>ofophi, eim precipue, qui Cyniat<br />
fuit iimntor. Cccropide quodam. Licrtiits, Antifthencs, in*<br />
quit,P.th(iùcnfibm,quodindigene ejJent,glomtibus exprobrans<br />
dìrebitJUos cocbicii non effe nobiiiorcs.ìndigenijdcftjnde, hoc<br />
eft Athenis geiùtui>^s,fe<strong>il</strong>icctquo indigeni es.Cochkd.que non
LI3ER SECVNDVS. •<br />
Cdmcp fibi qaondam vkio fortaffo daretun<br />
Ingenuusquod non cffet vterqjparcns<br />
Ilie,duobus fed nec lacr atoribus ortus;<br />
At fum ludator non mediocfis,ai£:<br />
Di faciant,vtme potius dem:ntiavcrfe£:<br />
Qjiam moaeac ienfustetra libido meos.<br />
Diesbar talisineundaeft fcemina.'cui ta<br />
Non multum multum debeat <strong>il</strong>ia tibi.<br />
Si pulehara duces vxorem,publica fiet:<br />
At fi defoi.m:mjpcena fequetur, ait.<br />
longc progrcdititr ah to loco, in quo natA eß. Cum$ fibi.<br />
L-iertius,probro,inquit,fibi dibxttir aliqiiando^quod non ejfet ex<br />
duobus libera genitus:nequ:,inquit,ex dxobus liiaxtoribus^cT t.i<br />
men luftxtor fum. Be ho; in Socrxtc diximus CT in Argumenta.<br />
Vterefc parens >quii m.ttcr cx Thrxcii birbxra era. <strong>Vi</strong>j fx<br />
tknt.Liertiitt,dicebxt,inquit,iugiter infxnii,potius quiin volupf<br />
txtesorripixrjim multo mxgis voluptas,quam infank, menteni<br />
dliinit'.M quid turpior eß.Nioue.ü,pcrturbet. Tctrx libido, turf<br />
pis. Dicebxt talis. Lxertiusjicebxt inquit, CT i<strong>il</strong>ud, oportet-<br />
eiufmodi propinquxrc >nulieribus,que gratUs habeat.talis foe mit<br />
nx,id eß: eins condition:*. N(3 multüfobrndi debcasf :d Uli potius<br />
dibzat tibi. Sipulchra duces.Lartiits>interrog'itiJnq-iit,cut,<br />
iufnoii vxjreduceret:(ijnc}iiit,fonnofim vxore duxeris} comit<br />
nt hiiiturus es,p. deforme,paeiii.hxc fentetiä Gelluis Biäti tribuit<br />
№.
DI'CJTA PHIL050PH0RVM.<br />
ScitantJ,an fapiensvxorem duceretrinquit.<br />
Die minimum fapiensiudicor effe tibif<br />
Annuir. i'Ile.quidé,tum i'nfert:ergo ego duxi<br />
Vxorermuec me pceniteteffe virum-<br />
^ iuuenhqui fe tradebatforre docendum:<br />
Dum qui'bus eftet opus qugreret <strong>il</strong>le refer f,<br />
Nempe nouo Iibro,graphio}nouaq3 tabella<br />
Forte volens ani'mum fìgnifìcare rudem.<br />
.Prototypum amiffum cum deploraret amie 9<br />
In quod eontuIerat:,quae memoranda Ibréj<br />
Illa qùidem,menti;dixif,mandaretanaci<br />
Non chartis debes:qux fupereffecupis.<br />
\>xor.. Scianti in ftpiens. Licrthis bine non ponit : fed di)<br />
buie tributali. Annuitjd ejl conce fit <strong>il</strong>ium ejfe^fupientem. Duxi<br />
vxorem,ergo fipieitfifiimufquifty ducct vxorem, vfqueideo de<br />
incendi vxore fxpienti inter ph<strong>il</strong>ofopbos non conflxt.Ejfe virum<br />
id ejl nuritum. At iuucni.X^crtius,? antico,inquit,idclcfcen<br />
ti,cum f : itti in difciplimm dire vettehrogxretty, qm min re fibi<br />
» opus effet l .libro,Y esonda ,nono,flylo nouo, nouxq; tubetti : ini*<br />
mum fc<strong>il</strong>ieetjìgnifìcxns.Griphio,fl<strong>il</strong>o,quo in certi fcribere coni<br />
ftieuerunt.Animu rudem,id ejl in quo, vt inquit Arisìoteles, nih<strong>il</strong><br />
ejl depiel'vn. • ?rototypum.Lertius,fimiUiri,inqitit,quodm<br />
ipttd fe drplonnte, quodperdidijfct comentirix, cportcb.it, iit,<br />
ijlx mimo potiufquun cbxnk infcribere.PrototypumJd efl com<br />
mencxrios ittos irchetypos, (ine, vt dicunt, origenxles. Contui<br />
lent ,traifcripferit.Sup:rejfe. id ejljjermiiiere itque din dura<br />
re.
LIBER SECVNDVS.<br />
Cumqj accep<strong>il</strong>fèt^fibidetraxifiè Platona:<br />
Et male rex auditrcum bene fecit>ait..<br />
Cor indifcipulos fic acriter inueheretuiY<br />
Et medicali quos forte fecare volunt.<br />
Et cur tam pauci t'ibi funt,argentea virgaC<br />
Quod prccul a m: <strong>il</strong>los exagitate folet.<br />
Depréfus : fugercteummo2chus,paruo,ait?aie<br />
LNFCELIXPQTERAS,quantacauercmaIar'<br />
Incurras porius coruos, qua blad<strong>il</strong>oquentes.<br />
Hi viuosa<strong>il</strong>i) quae periere,voranr<br />
re. Cumq; dccepijfet.Laertius,cum audiffet,inquit,vlatonem,fi<br />
bi dliquando nule dicere,regumjnqnit,efl indeaùdire, cum bene<br />
fccerint.Platoiia.phiiofopbiim codifcipulum fu uni. M<strong>il</strong>e audit,id<br />
tji infamatur.fìc №xrtialis,vxor tua Galle malie audit. Terentius<br />
quoq^ulgus mulier
DICTA PHILOSOPHOR.VM.<br />
Ecqbae res homini invita foret optima rerlimi<br />
Qjiarrétíjfccííx fi moriaris, ait.<br />
Çarpitur,vtquodam fcabra rubigine ferrum><br />
Inuidusipiefua rumpiturinuidia.<br />
ïmmortaîiseris;omniqîex patre beatus.<br />
Sí caite & iurte vixen's atcp pie.<br />
Gumqj ínter dues nullum difcrimen habcíür¿<br />
T une vrbs exitio eft interitura graui.<br />
quippe mortuos, iflos minta deuordre.Coruos.qtd mortiiorum<br />
aimer i f:cìintur.Blitid<strong>il</strong>oqucccs,id efl,i Mitores. quonkmdif<br />
pnìmtur blindi inimici,qttoru>n oppofìti font vences imici.quò»<br />
tii'№,vt iit Hicronymus veritis rugo fi efl,& frontis innr£.ìiù<br />
fè<strong>il</strong>icet,iMitores,<strong>il</strong>li fc<strong>il</strong>icet corui. 0%* peñere, idejl morticU<br />
mi. Ecqu£iL.iertius,rjgitus,inq'tit,quidti№ipud homines ef<br />
fet beitius,fccliccin,refpondit,mori.bocpinne eft <strong>il</strong>li S<strong>il</strong>onis,expc<br />
<strong>il</strong>iadi dies vUimifemper erit. Cirpitur vt quondim.Licrtius<br />
diebit,inqnit, peuti rubigo ferram, iti ituùdkm ¿nítidos confume*<br />
re-CipitUFyid eji,cori•oiitur..Rubigine. ferri ferrugine. Sabri.<br />
fie fctbrijd ejl,ifpcri efl-,ferruin ifpermn fiat, quod <strong>il</strong>iìset<br />
tit lene. I>?t lurt<strong>il</strong>is eris.Liertiu>,eo>;iiquit, qui cuperent ini<br />
mirala effe,oportcre dicebit,pie viuere ic infle, fed cum triplex<br />
fi; peeítum,i!it iti nos^iut in-proxiwim, iui in deum : tra qttoífc<br />
fofuit iiicrfi, ciflvnov.m, que nos redíit mundos, ittfliciutt,<br />
fistos úij; conc<strong>il</strong>i it hmiiibus,pietiie.it jii zfl,religiotiem,qn£<br />
izxfioit Amicai er bta:^huC^f^i^.ycrimtcwUMsJiu<br />
qxit
LIB'ER SECVNDVS' 54.<br />
Dicehtbplures" te laudant,quod (cdasdnquitt<br />
Admifijvt videar piuribus effe bonusc 1<br />
Eft"muro fratrumconui'cìusfirmior omnfy<br />
Si modo Concordes vnanimefq? forcnr.. .(<br />
Illa paranda tibi funr. foia viatica, quve fi<br />
JNUuiragium iaciasjte. eonutenturjair,<br />
quit,tunc interne dicebihc.m bonos nequeunt difcernere & mulish<br />
Difcrimm, id eftjiffcrentii. nam in hoc [ut iufticia diftributif'<br />
ux , vt ciiiéf; fecundum dignitatem tribuxntur bom , cr fe><br />
cundum delitti peate, alias foluitwr foeietxs ciutlis. Bis<br />
tenti plures. Licrtius ,cum <strong>il</strong>iquando , inquit, I nulis litit<br />
dxretur: mignx, inquit, anxictudme miceror : ne forte mi»<br />
li quidpiim fecerim. CFitcrum dicenti, inquit, fibi cuidam,<br />
multi te liudint : quid, ait, mali [eci! Seeks admi[l, id eft,pecs<br />
cani. Vluribus. ac ft dicat m<strong>il</strong>ls , quii pleriq; homines mali<br />
[wit ex Biantis [cntentii, ex hoMinum numero qua putat effe<br />
inxlos. Eft muro. Laertius , fratrum, inquit , qui eft<br />
[ent concordes, conuittum omni pariete dixit effe fortiorem*<br />
b.tc S<strong>il</strong>omonis ex proucrbiocap . Yrater , inquit, quiiuui?<br />
tur'ifratrej quap emit is firma. ConUiclus. focietas , a, cons<br />
uiuendo . concordes CT vmnimes idem eft , mm cor pro dfi<br />
nimo capitur fx-pe. <strong>il</strong>ia panndi. Laertius, dicebat ,ini<br />
quit,pirandaeffe viitica, q:u cum mufrigo fimul emtirent.<br />
h.ece[i <strong>il</strong>lis fim<strong>il</strong>is Bi.tntis. di fee boms artes , miferifcfc vii*<br />
tia anis . hoc eft, virtutes , que , vtdicit Bifìlìus , cwn<br />
u.iufrago enatant ? №$ poffunt ì fortuna fed n:q;a naturi<br />
rafh
DICTA PHILOSOPHORVM.<br />
Qoa:rehucp,malis curoltm cógredereturf<br />
Et medici £egrotis:fed ncqj febricitante<br />
Vé lolio meffes purgatas/ic qnocg Si vrbes<br />
Non bene moratísciuibus effe decer..<br />
Quidfibicontuleritfapientia3forterpganti, '<br />
Sémper3ait,mecum polTe notataloqui- ;<br />
Qnce docT-rina foret magisopportunar , rogat$<br />
lrtiprimi?,inquít;dedidiciífemala.<br />
Delicias cuidain laudantívvitajait<strong>il</strong>le^<br />
Hoftibuseueniat deliciofa meis.<br />
tmpu Qjtírenti indis. probro, inquit}fibi dibitur aliqudndoi<br />
qiiod cogrederetur m<strong>il</strong>is}it medicijiaquitjnter infirmos ver firn.<br />
timen fibricitaitMílis id cft,cum m<strong>il</strong>is, Vcrg<strong>il</strong>ius prit<br />
TF?A kenád-impir congreffus Ach<strong>il</strong>li, hoc jìmik e fi l<strong>il</strong>i DiogeniSi<br />
Wpii,diccnti,quii ddis loci! Vt lollio. Ldcrtius:ibfurdum, int<br />
quitycjj'c dicebdt triticm purgire lollio-.bdlumq- inut<strong>il</strong>i m<strong>il</strong>ite : re<br />
vero publicim immundis non cxhiurire.Lclho.bcrbd, qu£ in fru><br />
mentis mixtd mfciturjbifpdne efi vdllico.Bene montisjd cfi,bot<br />
WS moribus injlitutis. Qyid fibi contu.rogitusjnquit^uidndm<br />
¡ex ph<strong>il</strong>ofophid luerdtus efifethnecum dfi colloqui poffc.l$otdt~did<br />
efì,ei,qu£ in dlijs nudoribus notduì. Que doñrind. Licxtius,<br />
fogituSyinquit^qua difciplini effet migis necefptridfmdlijtiquitj<br />
dcdifcerc.Dcdidiciffcjd c¡l,obliuifci.cx hoc genere ejl <strong>il</strong>ludVtma<br />
$ci M<strong>il</strong>efij^quifolitus erdt duplices exigere mercedes db ijs,quos<br />
¿tiusinflituiffet. Delicias culiim.Liertius ,cuidiminquit>dclii<br />
iks IduikntLJmmicifiitJelicite- viimt.ic fi diat, tdlis viti hofii<br />
bui
LIBER SECVNDVS 57<br />
D<br />
De Diogene Sinopajo. Ì<br />
Iogenes patre habuìtlcefium menfarJUm<br />
patriamv E o Sinopem Ponti vrbemjprg<br />
ceptoremvero Antifthenem.fugifTeautem di/<br />
citarcum patre,quod,cum publice rrìenfani<br />
haberet,pecuniamfalfofignauit. primuspano<br />
duplici Se pcra,baculo atqj dolio fkfri'i prò do<br />
mo vfus:eit Obiit propenonagenarius Coda<br />
thì,quo die Alexander rnagnus Babylonc.<br />
Eiusfentcntiasfunt.<br />
Ànne.virosvfquavidifletf'folavidendos. :<br />
Sparta dedit pueros, Grajcia'nuUa viro» '<br />
Carpebatmultos>quod auarijfjdécj} biforme»<br />
Culpiarent nummos?di'Iigerentcj} fimul.<br />
bus optdndx eft imtdtus e'fl dutem Ouìdium in dmortbus.homftìt<br />
bus eueniit vitd feuerd meis. De Diogene. Icefìus mcnfdrius^<br />
qui dicitur grece trdpezitd.Sinope.penultimd longd. ribs Ponti<br />
regionis k(ì.e conttrmind Bythinie.Pdnno duplici,vcfte,queiici<br />
tur xboìlx3grece vero dyplois.Hordtius de Diogene.contrd quem<br />
duplici fxnno pdtientid veldt. kn ne mas.Ldertius, interroga<br />
tusjnquit,vbi nxm Grecite viros vidifJètionoSy<strong>Vi</strong>roSyquidemydit^<br />
nufquxm,fcd Ldcedemone pueros vidi.Spxrtd.tddem ejl'.Ldcede-<br />
mon.Vueros.quidyVt krifioAO.Etbi.fcribitJnLdcedemonicru ci<br />
uitite tei foldvel cìi pxucis curd videtur ddbibitd cired eruditiàm<br />
puerortGrecii nulltjd eft^ulh pxr's Grecia. Cdrpebdt laew<br />
'tim
DÎCTA PHILDSOPHOR VM.<br />
Et qúi laudabant ofores diüitíarum?<br />
Atcpimitanturcum3quifibiqueri't opes^<br />
Diuitiis certant oí honoribus accumularí<br />
Mcrtales,nemo cogitateffe bonus.<br />
Nec non gramáticos carpebat;q> malaVJyiTís.<br />
Lngentes,pcffunt diísimulare fuá.<br />
! A*q3 mathematicos,qucd folem&i clara fuetes<br />
Sydera3negligerentqu cd foret ante pedes.<br />
Cantores etía taxabat3qucd male mores<br />
Concordent aními>ccnueniatcj3 lyra. ¡<br />
tius.cdrpebat,inqui:,cupidos,quod pecuniam tituperdrcnt,dc ftttn<br />
lite d<strong>il</strong>igerent.BiformesJd cjl,varios,cum aliud dicerent,dliud fa¡<br />
cerent. EF qui laudabant.Ldertius,reprcbendebat, inquit, f or,<br />
qui iujlos,qttod pecuniam contanncrcnt,lauddbant,pecnniofos a»<br />
tan imitan fatagéant,e¡l fcntaitid propc modum f m<strong>il</strong>is fupaio<br />
ri. Biuitijs ccrtdnt.Laertiiis,congregatis, inquinad fe plurimis<br />
cxprobrduit,ï>tqui ad inepta fludiofe cmcurrerct,a¿ cdV ;ro,ct:e<br />
grauit feffení€? vt<strong>il</strong>id,neglig êtes conucuirent^tá^t botúcrpro<br />
bi fièrent,cur dre neminem. Accumularüdugeri. Nec non granit<br />
tndticos,inquitjidmirabdtur,quod cumVlyfsis malt rcquirant,fuA<br />
ignorarent.Vlyffs.qui ab Homero inducitur in Odyfjea calamita<br />
fus,qui per totum orbem decc annos crrduit,quemadmod¡tm apui<br />
Vcrg<strong>il</strong>iu Ácueas f :ptë. Atq; mathemdtkos. I dertius,mathem
ElBER SECVNDVS \6<br />
'Atgj oratores3quod ab cmni parte laboran<br />
Cum mim'me faciantJufta & honefta Ioqui<br />
Dum captus venit, quid kiret forte rogatus?<br />
Ingenuis5dixit>imperitare van's.<br />
Tuncadpraeconemjdiejtnquitjvocefonora?<br />
Quis domincm prccio vult fi'bi ferre domu<br />
Cumep Ilium ftante prchiberet mango federe?<br />
Quocp modo iaecat pifcis,emetur,ait.<br />
Teftacei vafis rimas crepitu digitoruni<br />
Explorant homines, ne capiantur>ait.<br />
Cum redimunt feruos,no curt, ne capiat fe<br />
Sola hominis fac:"es,multiph'cefcp do!i.<br />
it <strong>il</strong>lo in his vocdbdt,quod cii lyr
PICTA:PHILOSOPHORVM<br />
Et digitò monftrans peregrinimi dixit;amfc£<br />
Huic me ve'nde'precor.cu'i opus eft domine»<br />
Empioriq? fuo dixinparcreneceffe eft<br />
Te mihi:quépofsisvendere tu dominus.<br />
Naép gubernator feruuS)medic 9 quocp fera''<br />
Hic iegrisjnautis imperat<strong>il</strong>lefuis.<br />
Cumqj foiuturos precium pròfitentur amici<br />
Quo fibi libertas reftituatur>ait.<br />
Stulti3qui reputant nomini parere Ieonenì<br />
mirdriJtiquit,pe dicebdtjzum olkm quìdem de operculum non fine<br />
tac<strong>il</strong>i ac tinmtu cmamus,folo inhomine emendo afpettu contenti<br />
fumus.Tejlacei vdftsjd eft,fttt<strong>il</strong>is. Crepitu àgitqrum. Maritali!<br />
de matella fìtt<strong>il</strong>i. diu pofeor crepitìi digitcrum.Pcrftus, pulfa dit<br />
gnofeerc cautusyanfolidum crepet.W capianturjd eft decipiant<br />
tur.Niultiplicis doìi.quix homines multos hdbent CT varios receft<br />
fus. Et digito monftrdns.Ldtrtius, cutri repcntéjnquit^fpc; iff<br />
fet Corinthium quendam habitu ingenuo pretereuntéjalicct XC<br />
mddemjounc digito denotai'is,hiùcme vendeJbic enim demino indi<br />
get. emit igitur <strong>il</strong>lu;n'X.eniadcs,Corinthumq; pecum adducehs p<strong>il</strong>ijs<br />
preceptorsdedit, er orniti domuifprepccit Empiati puo.Laér<br />
tiusJiccbxt,inquit,Xcniad£cmptoripuo,ippuinfibi,quxmuìsferf<br />
uus,obtemperxrc.na cr medicus ej gubernator pi piruùs fìt,vtiq;<br />
ftbi paretUr.Qjtem pofsis vender è Jure gentium, nam renerà t<strong>il</strong>e<br />
fcruit, qui vitijf'aitimi labor at. imperai, ergo ea parte pupenor<br />
è ft. Cumq; polutttros. LacrLÌi
LIBER'SECVNDVS. 57<br />
Noii potiusidominisimperi'tare fois<br />
Nâépferèpropriom eftpauidos terreremà
DICTA PHILO SOPHORVM.<br />
'At fentire nih<strong>il</strong> poteris rune mortui! s.'ergo<br />
Nih<strong>il</strong> mihifenfuro quid fcniatus obcftV<br />
He 9 homines quondämagno.clamcrecicbat.<br />
Cümcp<strong>il</strong>luc piurcs congrederentur:a;r7<br />
Aft ego certe hoies>no purgamenta, vecaui.<br />
Nam mihi vos homines no farisefie liquet,<br />
lamc^ fenefcenti cum quidam diceretrheus t«<br />
Parce fenecTutijteq} laborc leua.<br />
In itadiojdixit currentiiam prope metam<br />
Laxandus curfus5an properändus eritf<br />
Comep peregrinicuperent Demofthenis ora<br />
Confpicere:in <strong>il</strong>ium porrigit is digitums<br />
tt.virbi dmici.'irgo.bicgcnis verbs. Hens homines. Ider*<br />
tius,cum ddmdffet,inquit,aliquindo,heus homines, couenijjcntcjf<br />
plurimv.virgd iUos dgebdt,duens,homines non purgdmentd vecx<br />
iii.Reus homines,o hcmines.Cicbat.vocdbdt.lUHc.vbi ipfe cldmdfi<br />
bdt.UominesAntcUigcntes er rdtione vigenles.nl dlij fimuldchrd<br />
bominti funtjnon homincs.Furgdmcntdjd eft feces hominu.Non<br />
liquetjd efi non confide. Umcfc fenefcenti.Ldertius,cum dice<br />
retur,inquit,fibi,fenex es,id quiefce d. labor e.quid enim, dit,fiin<br />
fiddio currerhdd fimm oporteret curfum remittere,& non mat<br />
gis intenderefPdrce feneäutijd efi abftinc a, Ubore, quifenibui<br />
nocet, 'n fiddio. in ludis olympiads,de quibw. fupra: quaru etidnt<br />
Vdulus Apoftolus mcminit. Cumq; percgrini.Ldertw,pcra<br />
grinis,inquit,aliquando Derne fthenem videre cupientibw.,mtdui<br />
intendens digttwnjhic, dit,vobis eft Atbtimfium orator,Ora*fit
tlBER SECVNDVS.' 5»<br />
Qui rnedtus numero cxoi famofushaberut<br />
Atq> aifen vobi's rhetoraCecropidum.<br />
Gum mcdicoSjvrbis rccfroreSjSf fapientes<br />
Confpiceret.dixit,nii hominc citmelius,'<br />
Cum coniecforeS)V'at-:s5afcp ambin'ofos:<br />
N<strong>il</strong> nomine efl rarfus,dixirjinane magis.<br />
<strong>Vi</strong>lla dtcebat magno venire frequenterà<br />
Et paruo rurfus auz preciofaforenr.<br />
, M<strong>il</strong>lia naqj paratftaruatioi cum tamen gre<br />
.. Paruo frumenti; tederà polli remi.<br />
ciem & vultu.quem vt ridercntjnuUi pere gr<strong>il</strong>liti font. Porrigit '•<br />
digitimi mediu.infmen digita dppeUdbdni eumeni me dm efì ot .<br />
mnìw.n quinq;, ieperinde longior.porrigebttur in opprobnum,<br />
qiiemidmodum tempefldte noftrd pollex infert<strong>il</strong>i indici aque me 1<br />
dioMdrtidlis. ridete multimi, qui te ZcxiiHe cyncdm dixerit-c?<br />
medium porrigito digititm.idem dliubi,oftendit digitum,fed imptt<br />
dicum kìcontiSymdchoq;D.i/?oój.O" luueiidlis.medimr.q;ojlern<br />
derctvnguc.FdmofiKJdeflinfdmMiqui&vcrpuìdicitur.Cecrot<br />
pidumid.efv Cecropidxrìi,hoc ejl,Athenienfiu. Cum medico!<br />
\Lier'.tK,dicebdtJnquit,cum iniuevetur in viti guberndtores, me<br />
dicos,dtq;phihfopbos,dmmdliuomiiiufdpieniifiimiejfe bombici<br />
cu. infbiceret fomaioru interpretes,coicclores,vdtes,vel huiufmo<br />
di cteteros,'oel qui glorie dut diuitijs dddiiìi efftntjcum demum ni<br />
b<strong>il</strong> fc imnim exiftimdre bomine,dìebdt,arbitrdri. Ccieclores.pro<br />
prie dicutur fomniorum interpntes7A conijciendo,id efì coiefidit<br />
do. <strong>Vi</strong>lli dictbat. LicrtiM, dicibit, inquit, qua funi predo»
•'QflCi'éci,quo.fit pradendum tSp.ó.rer'cum vùlt<br />
Dmcs,ait,pa,uper tcmpore,quo poteri!...<br />
Forte man 9 puer<strong>il</strong>i fpecié forrriàuérat anabasi<br />
CotylaèjSi. e puro fonte biberataquam<br />
T-unc vafeexpera proiecro:v<strong>il</strong>tus,inqui£<br />
Dam bibit.eft vifus nos fuperafièj puer<br />
Cum puerum rurfu'Sjperfracro vafe videret /<br />
Lentem pane cauofumcré forte datam ..<br />
P.rofjciréc lancemjftudio permòtuseodcnì<br />
Atcj3 aitjbìc fumptus nempe minon's eget.<br />
fìjiiMi ex mìnimo venire,zzi contrario, denique jlatuam tribui<br />
tniUéiK emi»f arine vero chceniccm duobus erris.Venire.vendi À<br />
veneo.isMiUia,pluri,dixit antan tria.cbccnix, mai fura cftfrut<br />
menti,quaUsdpudiatinostcffenvquimqiamCTteffe'rd Grecunt<br />
'quoque fit. Quereliti quo fit.LaertiM,intcrrogaiiti,qUi nam<br />
bara pr.Uidcrc oporxret: fi diues,inquit,efì-.quando vuìt : fi pam<br />
per cum potejl. Torte manm.LacrtiuiJntuitm,inquit, al/qui<br />
do pueruimconcaua bibentan maniccotylam pera producimi ahi<br />
iecitJiccns.'Puerme vditate fupcrauitAn fpecian cotylejtd ejì in<br />
fìm<strong>il</strong>itudincm aqu<strong>il</strong>a vajìs.Dum bibit v<strong>il</strong>iiK,id eft minori"' fumptu<br />
ER apparata. Cum puerum.Laertiui,eum vidiffet,inqiiit,pue<br />
rum vafculo perfraclo concauo.pdnc lenticulam fufcipiàitc:prot<br />
iecit catinum codem lìudio,id ejlcadem rationc, qua fuperim db<br />
xic cotylam proiecijft.Hic,fc<strong>il</strong>icet puer.cget minora fumptm,id<br />
tfì- v<strong>il</strong>impoteft viuerejioc eft minui eft idi opm.
IBER SECVNDVS. fj><br />
Cuinq?OiiniMegarispuerorumcorpcranuda<br />
Pellibus Sitecìas forte videret oaes:<br />
Ergo vii !of§ pecudis p efcantiorjinquit<br />
Proles quifqj viri qua Megarenfiserit.<br />
Huic aprfcantiMacedo curri obfitieret,inquit<br />
Ex meDiogenes ecquid habcrc petisr"<br />
liie n<strong>il</strong>ultantum pauio abfis inquir,amicc<br />
Nam mìlii apricanti,quafacis,vmbranocct<br />
Magn 9Aiexader,ego fum rcx deniqj regum<br />
Aft ego Diogenes maximus<strong>il</strong>le Canis.<br />
Subdic Alcxander,num fe forf aiTe timeretc*<br />
Die mihijcui Cynicus.nG bonus an mal^cs?<br />
Cumcfc olìm.Lxcrt№,xpud Mcgmnfcs, inquit, intuit<strong>il</strong>i oues<br />
peUibus te(ixsy<strong>il</strong>lorum xutemflìos nudos: dit, prafixt Megdrèfis<br />
Arietem effeIqua:npliumMegxrkMegxrd;oru.oppidum non loti<br />
gexb Atbenis.<strong>Vi</strong>ìlQfepecidisJdelhouiivOrdo efi. Ergo qu:fcf;<br />
erit proles'3 id efifUiifsprxfixutior, idefi melior v<strong>il</strong>lofc pecudis<br />
qiixm viri Megxrenfis. Kuic dpricdnti.Ldcrtìtts>dd folcm in'><br />
quìt fedenti f\bt' dfìiflens Alexmder dit. Pei? k meyquod vis. Ai <strong>il</strong><br />
IcjioliJnqmtjnihi vmbrun fxcere. Apricdntiy id eli dà folem fc<br />
cxlfxcicnti.Ndmxpricxri efi foli expofitum effe.ob\ìfieret№.xce<br />
dojdefi Alexxnderrcx Mxcedonum fcd\ioppemeret. \Uènih<strong>il</strong>t<br />
fub tudi petijt,
D ICTA PHILQSOPHOltVM.'<br />
Retulit <strong>il</strong>le bonusrCynic 9 tunc intultt ergo<br />
Si bonus e's:nulli nempc timendus eris<br />
TumMaccdo comites a flat 9 ait.-nifi q3fum<br />
Magnus Aicxander.'Cynicus effe velim.<br />
JDiffereret quidam cum de celcftibus : heus tii<br />
Dic,ait,e cejo nunquidamice venis<br />
Scitanti cuidam cauf?.s,cur palleat aurùm<br />
Mi qucd plurcsinfidietm-jait.<br />
Cummurem adméfas irrcpere forte videret:<br />
Inquit,Diogenes en parafiton habet.<br />
Dura vctula* immodica vult rollere religion e:<br />
Prona quod in facien procidit ante deos:<br />
inquit,fcante,dc rogantetnim me times f quod enimjnqnit, csibofi<br />
num an malttidieenic bonuiquis ergoy : nquit,bonu timet! Jum<br />
IWaccdoXaertiu^Alcxatid/u, inqutt, dixiffc feruttt, q, nifi Qlei<br />
zander effef.Dioger.c fe effe vohuffci,dc f: diceref.nifi quod fum<br />
iam in hoc (lain 0" codinone pofitta, vt iam nubi no ft integrum<br />
fieri priuatm,kdnc certe f irte Diogene eligcrem. Differcret<br />
quida, LacrtiM,ad eum,qui d: cdefiibus dif]erebdt:quado,inqnit<br />
Ac caio vcmfliiDc celcftibusjd e fi ifs,que ad Ajlrologia per tit<br />
nent. Scitanti cuida,.Ri>gatus,inquit,cur palliis ejjetaurufquid ,<br />
multosbabctinfidiatorrs. Cum murè.Laertiu;,munbus adipi<br />
piume f<strong>il</strong>m fnbrepcntibiu:ccce,inquit, O Dicgcncs parafitos mn<br />
trit.irrcpere.pdi<strong>il</strong>atim G5" fenfim procedere.Parafito, id eft dfiii<br />
dente alieni gratia ciborìiind<strong>il</strong>li prope dicutur parafiti,qui vidta<br />
grutii dd'Mtm: DK Mtde.LiertimJnfpexerdtJtiqui^midiei,
LIBER SECVNDVS.' €6<br />
None vides muli'er,cum frnt leafs ola plena<br />
Quod vertas-jnquit?terga inhoneita deoC ;<br />
N arranti vitam Califthenis effe beatarn:<br />
Quodeonuiua frequens regius eiTetrat't<br />
Immo eft <strong>il</strong>le mifer:qui coenat qndo videtue<br />
Non fibi:fedregi,cùius arnicas erit.<br />
Ex <strong>il</strong>io quondam magno quaerente Ph<strong>il</strong>ippe)<br />
Qjjas artes.aut quem teprofitcrisfait.<br />
Exploratcr ego infatiab<strong>il</strong>is ambitionis.<br />
Atcp tua: verus tefh's auaritia?.<br />
rem inbonefiiut dijs procidenté:eiui.igitur fuperflitione dufcrrc<br />
folens:dccurritdicens,no verew mulierjic forte fiate poji terga<br />
Veo,cun<strong>il</strong>.i tnimipfo pieni funtùiiboncflè te hdbcusìmmodicd,*<br />
immoderata СГ nimid,qu£ tue fuperflitio debet appeUari.Vrond.<br />
cerimi. inclinato apite.louis oumìi pieni, ex Verg<strong>il</strong>.in Buco'<br />
Lucaim quoq; in.s>-lupiter efi quodeunéj; vides:quodcunq) motte<br />
ris.Tergi inhonefldjd efi turpe" partem,qu£ к tergo eft. N ar<br />
tanti vitd.Lierthit3bedtutJnquitJiccbitur Cdlijìhenes,quod mtt<br />
gnificis ab A lexindro apparatibui exciperetur,at infcelixànquit3<br />
eH,qui turn prandet ac cccnat,cum Alexandre videtur. Caltftbci-<br />
nìs,quialiejuando apud Alcxandrum gran-i СГ autoritdtc plurii<br />
mum valuti:fed poflea ab & amicitia eli aliendtiit. Ex <strong>il</strong>io.<br />
biertm,refertjnquit,DionyfÌ№, Шит deprehenfum ibducluin<br />
dd Vh<strong>il</strong>ippum ,àquo quid effet f interrogata! : exploratcr, in<br />
quit, infatiab<strong>il</strong>ii auiditatktux . Ex qno admiradoni beh<br />
tui ; liber dimijfta efi . Vb<strong>il</strong>ippo . pure ulexandri cttqtie<br />
H 4 mcedotwm
FDICT'A PHILOSOPHORVM.<br />
.Qtio-ducen'da viris vxor di tempore : nSdam;<br />
Eli iuueni:rmllo tempore habendafeni<br />
Quf'dvisaccipere:vtcolapho te cedere pofsirn<br />
Dicenti;galeam>qaa excìpiamr.ait<br />
Et fecomentirmadbus fi pedreris inquit:<br />
Vanus es.at nequamrfcemina fi petitur.<br />
Forte puer rofeo fuffuderat ora rubore:<br />
Confidediic nitidi in probitate colot:<br />
Mdcedóhum rege. Quo ducendo, virk.Lièrtius,rogitus,inf,<br />
quìt,l quoddm,quo tempore ducendd fit VXOR. luuenibusjnquit,<br />
nondum, fcnikts vero nunquim.Nondumiuueni. ergo breue C/I<br />
ddniodum tcmpw,quo vxor connenidf.fì nec iuueni nec feni con»<br />
uenit, Quid vis. Liertius , interrogAtus,inquit, quid min<br />
vell:t,vt coldphttm dcciperef.gdleunjnquit.Qyid vis.lìle de pre<br />
ciò intenogdb.it,ftd Diogene* elndii àlum fud pitientid.Coldpbo<br />
pugno impdóio.Excipidtur.coUpbui Ale fujlincdtur. Et fe<br />
comenti.Liertiiiì,ddolefcentem,inquit,intuens fe com ponentem:<br />
fi quidem,dit,dd virosfruflrd.fin diitem dd muliercs,nequiter.Co<br />
meiìti.ornMtife.Peclcris.luuendUsJdmq^dtonforcmdgislro pe<br />
c~ieris.Vdmis.es.quii vdnum eft, quodfuumfinem non confequh<br />
tur. Ncqu-im.Ubidinofut. vnde nequitu ipfd libido,qiiz fiat<br />
hd/nhies nih<strong>il</strong>i.PetiturJd eft qu.eritur. FORFÈ puer.Ldertius,vi<br />
dés,inquit,idolefcentidu, rubare perfufum:cofide,dit,{ìli buiufmo<br />
di efi vtrtutis color.Rìtbove rofeo.q$ ejlptidòrisfìgnuin ci
LIBER SECVNDVS. ¿1<br />
|fmenias,quonda narranti,quod opti'mus eiTec<br />
Tibicen>dixit pefsimus ergo vir cs.<br />
Et percontandjquod vinumfuauiuseflètc' ;<br />
St quod? annullo conftitcnt prccio.<br />
Diiqj duos rabulas cernens danaret4 vtramq;,<br />
Hiciamfurarur,nonduni;a{t,i<strong>il</strong>epotei£<br />
Compiuteseli quidam dicebat amicus?<br />
Te rident, at non rideor,inquit,ego.<br />
]<strong>Vi</strong>uere nempe malum eft dicenti, viuerc certe<br />
No mata res;ait,eft,fed mala vita malum eft.<br />
Color probititis,id efoflgnum. ifmenks. Licrtius banc ijfdem<br />
propc verbis ponit.lfmenks autem cantor fuit <strong>il</strong>k tempeflate,me<br />
minerunt <strong>il</strong>lius Plato, kpttleius>Bif<strong>il</strong>iiif Hit magnus. Et per con<br />
tinti.Liertius,rogatusJnquit,cuiufmodi vinum libentius biberet:<br />
<strong>il</strong>ienum inquit.Quod vinmmquod vnigemisi Nullo predo. quii<br />
non empia fuiuiorafunt. Cumq,- duo,Laertius,cura duos,inquit<br />
dliqumdo iudiffetlegifperitos:ambos dannauit, diceris, alterum<br />
quidemfur.itùm,xltcYim vero non potuiffc.Rabulas,fic Cicero ap<br />
pellai ineptos iurifconfultos,jìue acìores caufarum.arabie inftadi<br />
negotijs.vnde Seneca ingicus, lue ckmofi rabula fori iurgk veti<br />
deus improbus iris CT verbi beat. Complures.Liertius,dicenì<br />
tejnquiifihi quockm,plures'te irrident,at ego,inquit,no irrideor.<br />
Non rideorjd efori fu <strong>il</strong>lorum non confundor. <strong>Vi</strong>uerc nempe.<br />
.Liertius,dicenti,inquit,m<strong>il</strong>um effe viuere-.nonjnquit, viuerc ma<br />
"lum eft: fed male viuerc.viutre er vita idem efl.que alitc'r k vulgo<br />
àiter A fapientibiis iccipiuntur.nm vulgus bene viuere eos didt:<br />
qui vot
DICTA PHILOSOPHORTM.<br />
Dicent4feruumfugitiaurnqu3»reret:vtc^<br />
Magna iîlumcura perfequeretur,any<br />
Ridiculum5 féru*? fine me cam vi aere pofsie:<br />
Non fineferuo me viuere poffè.pu,tes.<br />
Qnali natura canis cffèt^cam rogaretur,<br />
StfaEorracrisjait.'blandusjat efuwen s.<br />
Cur coram multis manducetfa;pc,voganti:<br />
Quod coram multis faepc, ait, efarïo.<br />
Si pranderenihiI5quodturpeei%c5tinet,ergo<br />
Nec prandere palam rcs inhonefta foret.<br />
qui voluptdtibus operdm,ddnt.Uordt;u:,fi baie quicœttdt-.bene H<br />
aif.C Cdtullus,viudnius medLesbk dtf, dmemus.e? JsUrtiéis fa<br />
pe. Dicenti feruum. Ldertius, eoiifulentibusJnquityVt fugitif<br />
mimrequireretferuum:ridiculumjnquit}efl}fîMdncs dbfq,-Diof<br />
gene viudt:Diog:nesdbfq;lMdnenonpofsit.Seruum fc<strong>il</strong>ket Mdt<br />
naKyfietnimdppeliibdtur.Kidiatlum,fnbdudi efl.Putes,id cfl,fi<br />
pitetfa lu№idlis,in cœlum iufftris ibit,id cfl,fî iufftris.QUdli mt<br />
tur.d,Liertius,rogdtus,inquityquctlis effet cdnis. èfuriens > inquit»<br />
hhnditSyfttidtus vero Molofsicus. fed qui hoc quxvebit : de ipfo<br />
HiogaUyqui Cdnis cagnomkdbdtur, intelligcre videtur. Ndra int<br />
terrogitusdliquddoycur Cdnis voedre turf quodeisjnquitjblddicr<br />
qui dmt'.in eos wto,qui non ddntyobktro,ntdlos dutan mordeo.<br />
Acris.qudlis cfl MolofskuSyid ejlyEpiroticus-.ndm Mo!o fsi poput<br />
% fwit Epiri. Cur corm.LicrtiuSyhdnc eifde verbis ponit.erdt<br />
mitem Cynicoritm <strong>il</strong>lnd proprium,quodnon pudebdt <strong>il</strong>los qukquî<br />
publiée opcrdri»ex ifs qpe ndturdlidfuiit. Si prdiidereXdc-rtius,
LIBER SECVNDVS» 6i<br />
Aít& paíam cpícns vtínam fíe iure Iiceret<br />
Perfrícro,díxít,ventre carere fame.<br />
Cumíurgaretur íi'gnaííenumífmata falfo,<br />
l<strong>il</strong>e exprobrantis verba refeíht ita.<br />
. Ohm quah's ego fueram:tu pefsíme nunc es<br />
Tu fed erís nullo temporequalísego.<br />
Magnificas Myncíi porrasvrbé quocp parua<br />
Gemens, Myndenfestalibus alloquicur.<br />
O prohíbete ncfas,& portasclaudítejnáííc<br />
Mceniapet portas egredíentur5ait.<br />
Yt:biturJnquitJ)uiufnodi conclufionibus, fi pr iniere nih<strong>il</strong> indi<br />
cftyich; in foro prämiere m<strong>il</strong>um eß.n on efi iutem m<strong>il</strong>um prmdc<br />
reitiec iiforo quidem prxndere m<strong>il</strong>um eß. Atq¡ p<strong>il</strong>an coiens*<br />
~Liertius,cu:n inte on omnium iugiter openretur.vtitim Iiceret,<br />
iicbxt,fi: perfricito ventre
DICTA PHÌLOSPKOHVM.<br />
CuVpoti'ciscarcis&claudisquafapicntf. "<br />
Impendun thominesf forte rogatus crat.<br />
An qufa,fepotiusmendices qua fapientcs?<br />
Refpondit,n'eri poflealiquando putantf<br />
Profecìus Spartacum forterediret Athenas,<br />
Scttanti cuidam,quo bone &£ vnd: venis£<br />
Seiiicet a maribus,dixir,fenempe redire<br />
Fortibusatcpvirisad muliebre gcnus.<br />
'Cum peteret faxis po pulum de fornice naf us*.<br />
Ne patrem fe; ias,inquir,amice cane.<br />
Turba canéprandété(<strong>il</strong>lum cum dicerct?inquit<br />
cucrc: Curpotìus.Ldcrttus,ìnterrogitu$,inquit tcurmcndìci?<br />
impenderent:non.dutemph<strong>il</strong>o[ophis,quiaclaudi,dit, fieri polius,<br />
cfHdm ph<strong>il</strong>ofiophos eludere fperdnt.ìmpendunt. dondnt, largiutu<br />
iMrcfi benefici*. An quk.refpondet per M more commini proble<br />
mxtdfoluuntxdcfi diatyforte caufa efi:quk mufquifq- à fim<strong>il</strong>iot<br />
ri: moueturyzX quk magis difiaut k fdpientk qttdtn db infòrtunijs<br />
ideo fuifim<strong>il</strong>ibut largiuntur. Vrofeftus Sparta.Lacrtius, reuer<br />
tehturjnquit^ex Lacedemone Atbenas 3 interrogatafq; quo 0*<br />
mie fa, viris^iquìt^ddmi<strong>il</strong>ieres.SpartamLàcedfmom.Qjio boi<br />
neifubaièì tendis.Et Yndcffiibaudi venis.A mmbusjd efi, à Las<br />
combus viris fortifsimis Ad muliebre genus,id efi, mulieres. hoc<br />
eli, Atbenienfes viros molles. Cum peteret.Laertius,cmn [corti<br />
f<strong>il</strong>iumin turbas kctintélapides corner et:cdue,aitjie patrefierks<br />
Hitus de fornice.i.exlup.dnirì1vagdqioneubitu.Fatr^<br />
is:,què Lipide perteret effet. Turba canein.Lacrtius}prandenti,<br />
itiquit
UBER --SEC.V.ND-VS €j<br />
•.C^iimccircunftanr^funtmagiseirgo canes.'<br />
CG dpmin9domu|infccipfiflet;res malla-n'ulia<br />
.. .Hucintrer:dominusqualngrediejqr^äi't. ,/<br />
Cumcjj deis iapiensfit amicus,cun(fradeorunY<br />
Atcp tä ccena phiionjha?c fapientfs. erunc-><br />
Dumcp aUquisrnoiiircunidirpuiar.ellenegarciC<br />
., ;i<strong>il</strong>t.mpuensartus/cnego>au?moueorT v, .<br />
f iqnit,in p\ittd,qui circunßdbM:iugiter dictfant,cdnis,cdnis, dt<br />
ül^vos cdnis eßis,quiprdnäemc dr:umßßißis. Sunt mxgis c&>\<br />
nes,quucmmn eßfpeä.xrc prxixdcntcs'.vt vcfid'iturrelijU}jsd'redktur:'Dominus,fpxdo <strong>il</strong>k. Üulld res mxid. quqd<br />
pro dmukto infcripjl:: fmt duteni dmuktd,qu.e ßtmt ob pericuU<br />
molknli.QUirt eß,per quam pxrtcm-.ß ipfemdlus eß. Cm<br />
q; deis Her tius,omni x,inquit, f dpi: nt um effe dicebdt ihüiufmodi<br />
rxtiambiis vtch;,omnid,inqi
^ > DIC¥A" PHILÓSÓPHÒRVM ,<br />
rAtè^ cauìÌlanti,quod haberet cornua:fronrem<br />
IpfemanutracìansrfiOnjaitj<strong>il</strong>la premo,<br />
I urgabat plures, quod pro valitudine faerum<br />
Cum faeerentreontravota falotfs edant-<br />
Conuiui's coram calcans aliqaandó Platenis<br />
Puluinanfaftum calcePiatcnis,ait.<br />
Coi Plato,* Diogenes faftu maiore fuperbis:<br />
Pam faftum faftu vincere po<strong>il</strong>è putas.<br />
eft. ktq- cAu<strong>il</strong>Unti.Liertius,Utiocinanti, inquit,cuidain &<br />
concludenti tllum habere cornur.manu frontem palpdns equident<br />
<strong>il</strong>k non video.buiufmodi queftiones,ex quibus infertur,<strong>il</strong>luni cum<br />
quo difputAinushAberecorn<strong>il</strong>a, ceratinedicuntur. vt Seneca in<br />
epiftolis ad LncHlum.Sedebdm,inqtiit,ociofus e? buiufmodi quei.<br />
ftiones ponens.quod)wn perdidiftibabes, corn<strong>il</strong>a non perd<strong>il</strong>ifti,<br />
ergo cornua babes. dicuntur autem ceratine quaft cornute,nani,<br />
cera ceratos eft corna. Quìnt<strong>il</strong>ianus,Gclhus, Luckins;atq}- hie au<br />
(tor, quem fequimur ,huiufmodi queftioiutm ceratinarum met<br />
minerunt. lurgibat.haertius,ftomachabatur, inquit, eis qui<br />
pro boni valitudine fiera facerent: inter facrificia centra fai<br />
nitatem cccnarent.boc eft quod Pcrftus poeta dicit,pofcis opem<br />
ncruis, corpi!fy fidele fcnetle,efto age, f :d grAndes patine tut<br />
ceta'q- craffaannuereijsfuperi vetuere. Omuiuiscoram.<br />
L4ertius,calcans,inquit, Platonis aliquando ftratum ,prefcntit<br />
lus Dionyfij amicis, quos <strong>il</strong>le imitar at, dixit,calco vlatonis ina*<br />
neftudium. ad quem Plato, quAtito , inquit,o Diogenes-fat<br />
fin tumts >[uperbim te akm putii, PuUinar. ftrat<br />
" " ~ " turn
LIBER SECVNDVS ' 46<br />
Landabatcj3virum;fibiqui com ducere velkt<br />
Vxorem,nullo eft tempore ducfra-domum.'<br />
Et qui inoltra maris preciofa peficuta mSdi<br />
<strong>Vi</strong>furus,nunqua" nauigat<strong>il</strong>ie tarnen.<br />
Quicp gubernädos audet fibi pofcere ciues*<br />
E t rem cornirtunemmec moderai ur earn.<br />
Cur hominescertant de lana fepe caprina<br />
Dicebat,nec qua fint ratione boni?<br />
Affcclus ratio Caperet5fiducia fortem;<br />
Naturae lex eft obiicieda viris.<br />
miexmuUispulu<strong>il</strong>lis.Edßum.f:ipeYbkm.Ydßunifaßu.&g 7 om^<br />
ioiicß tua fuperbiaquint med. ~Laudabat
- DICT'A" PHILOSOPHÒ'RVM.'<br />
Et bona fortuna cuncìos opta?.e:quodéfièn£. •<br />
Veìarnerì vitijs /"edperinanefuis.<br />
Cumq; fagif tator lentos male fleelerét arcus.<br />
Ad feopon accedens, ne feriamur,att.<br />
Cur mendfcaret?non mendicante Platone;* ;<br />
Quaerentieuipia,protinus <strong>il</strong>'c refert.<br />
llle quidem mendicat,fcd medicar in aure: ; ;<br />
Nequiseum turpi viuere ab arte putet.<br />
Querenti,cuidà7nunqu'id mors eft maìafdixitf.<br />
Qjiam non fentiniuSjqu<strong>il</strong>icetefTe malamf<br />
di. Etbon6fortun£.Ldertius,nob<strong>il</strong>itdtem,inquit,erghrkm&<br />
huiufmodic£teri ridebit,dicens,m<strong>il</strong>ieu effe vekmentum. Veld*<br />
, mcnti,quonkm,inquit,virtutemnon poffunt confequi-.quxrunt di<br />
nitidi CT honores:vt vidcdntur virtutis \\udiofi,zy honeftdte pre<br />
diìi. Cumq;fagittitor.Ldertius,fagittatorcm, inquit, intuitu*<br />
ignduum,iitxtd. feopon confedit,diccns ne forte meferidt. Lentos<br />
circus.flcxibiks.Scopon, dd quod fagittatares dirigunt fagittas,<br />
quod dicitur latine lignum.Àccedcnsjubaudi qu£ptus, cut <strong>il</strong>lue<br />
dccederctfrcfpondit.ne ferkmur. Cur mcndìcaret.Lacftius,ca<br />
cxprobraretnr,cur Platone non pctentijpfc peteret, & Me, in*<br />
quit,petit:fed propius ddmoto capitane difcdnt dlij. Mendicai in<br />
aurem.exluuenale.arcdnimlitd.ed tremens mendicai <strong>il</strong>i aurati,<br />
quajì diedi fecretó,ne dlij intelligdnt, eum ex mendicitite viuerc<br />
irte fordida er turpi. Quereliti cuidxm.Liertius, interrogin<br />
ti,m nula effet morsfquomodo,incjuitymdk:qu.im przfcntem non<br />
fetitimus.quk in primo Thufcukmruni probatum efi ,mortem<br />
neq,dd
trBER SECVNDVS. '€j<br />
Docìrinàm puerisdicebatfobrietatem";<br />
Solamen fi quos dura fenecTa prefnfc.<br />
Ornamenta fuis opibus locupìétibus eflè.<br />
Pauperibus certase<strong>il</strong>è ferebat ópes.<br />
Àree oculos medico dum curat forte puelfg:<br />
Ne vitietur aittota puella caue".<br />
Etiuueni p'ulchro fed turpia vefbaloquenti<br />
Scringitur ex ebore plumbeus enfis ait.<br />
Monftrati gladium fibi que donarat anaator:<br />
Enfis ait pulchrenturpis at eftcapulus.<br />
ncque M viuos ncque dd moriuoipertinere. Bottriiu.Lder '<br />
timJicebitJiiquitJifciplinm effe iuitenibus fobrietitem,feniori<br />
bm foktium, piupcribuf diuitUs, diuitibmorndtum : ergo omni<br />
teliti CT conditigli Yt<strong>il</strong>is ejl.Sobrietitcm%modeftkm.Soldmé,con "<br />
foluionem ijs,quos fcnccìiu durddd ejl kboriofd. Premit/d efb<br />
fitigdU Atq- oculos.Ldertiut, Midymonijnqtiit,medico cut<br />
rxnti dliqudndo puelte oculum,\-ide,inquit,ne virginis oculum cu<br />
nn$,puekm corrumpM.Medico, Didymcni ocul^irio. vitietur,-<br />
inferendo itti [luprum. Et hiueni.Ldertim,ddólefcenti,inquit<br />
i \decenterloq>.ienti,non erubefeis, ait, exeburnedvdgind p'.umt<br />
beum editcens gkdiumi Pulchro quem compir duit vagina eburs<br />
nee.Verbd turpid. qu£ comparit<strong>il</strong>i- enfi plumbeo.Stringitur.euct<br />
ginMiir. Monftrdnti glidiunLhiertiui, puero, inquit, often*<br />
tanti fibi glddium,què ab unitorc dcceper'dtigkdiusJnqiiit, pult<br />
cher ejl: fed cipuluifcedm.Glidium.folitifurit autem pueri db i s<br />
(fui <strong>il</strong>los tur piter Mibdiit,t<strong>il</strong>t nmm decipere. luuen<strong>il</strong>k.mitten»<br />
I tur
DICTA PHILOSOPHORVM.<br />
t-audanri quendam fib'i qui benefecerat: irgt<br />
Cur me non laudantrqui mcrui aca'perec 1<br />
Quid tibi dicentifapientiacotuht:vtfim<br />
Omnes ad cafus v'cjj paratus ait<br />
Gigneret vt natos facientifacra,quidinquit<br />
Non vt fint frugi tu quoqj facrafacisf'<br />
Turpia dicenti quid adis loca3foi qucqjturpes<br />
SeceiTus intratjnec maculatur ait.<br />
Dicenti infidias tibi nccnt charus amicus<br />
Ne fallare cauc,talibus <strong>il</strong>le refert.<br />
tur.lrach
LÏBETI SECÍVN'bVÍ. '€6<br />
.Qníd faciasjfi tencep amico fídefeoportetc'<br />
Vtendumcp<strong>il</strong>lo c<strong>il</strong> acfi inimicuseritr 1<br />
Laudati pueri;m patri qui díxeratjhíc eu;<br />
Ingenio & vera ftmplicítate bonus;<br />
Hûc doceas,cynic9 íic intulit,he9 bone taíis<br />
Q^uicunç eft,monitis non egct <strong>il</strong>le mcis.<br />
DcPIatoue Athénienf.<br />
PLato Atbenienfis,patrc Arifrone Sima/<br />
tre PericÌ!ona?quantavitx integritatc fue<br />
rítjomnesteílantur. Scripfit de pb<strong>il</strong>ofophia<br />
libros complures quorum plcrique j quia<br />
diari:CT quid,dit,agere oportet:¡i dmicis ei~ inimicis eque vtenf<br />
dtim erit!.Qv,id [dciis.fanper fie loquhv.ur de re, qUebabèt dif<br />
. fie<strong>il</strong>em deliberationem,ac p dicdt,fì amicis fíonfid:mUs,quibmpf<br />
dendum ejl! Liud&nti.LdertiM, Iduàabdtur, inquit, puer ad<br />
iÏÏum adducius,quod ingenio cxcelleret: cffet'q, optimis ir.ctibut:<br />
quid ergo,dit,me indigettVerd [implicitdte,non fidi, ex MdrtU<br />
le,qui dit. krtibus CXver'd fimplicitate bonus. Hem bone,fubaudi<br />
w:nam fie fttpra quoque diximus.Quo bone,c? vnde venisi<strong>Vi</strong>r<br />
pus,heus bont,tu paüesiey dlio in loco,o bone,uuir. ignorait<br />
De Vldtone.Vericïiona mitre,dlij dicUnt Fotoni, que i Solof<br />
ne ducebit gcnM.Libros compkres,quorum maior'pdrs 4 Mar fi<br />
Uo <strong>Vi</strong>cino è Greto in litinm e fitndu<strong>il</strong>i.'Kelegamiis}mìttìi<br />
i 2 mus.
DICTA PHliOSOPHORVM."<br />
ttdhuc extant, nih<strong>il</strong> exiIIisdecerpfimos:C(tr(n\<br />
potius leciorcsàd ipfumvolumen autoris re^<br />
legamus: pauca tamen <strong>il</strong>lius diclaex epiftolis<br />
non potuimus difTimuìare.<br />
Eafuht.<br />
Et iuftitix cumulus fi pefllma vita<br />
Cum tibi fit:cures,vt videare bonus.<br />
Et qualis prince psjaifjeft'tairs quocp ciuis.<br />
Nam mores domini fubditus omnis habet.<br />
Non folum nobis fùmtis orti:quod geniturae<br />
Noftrae pars patria efbpàrs Scamiciriae.<br />
In re comuni tantum contendere debes:<br />
Q_u^ pollisduiperfuadere tuo.<br />
mm. Eft iniuftititcboc in bypocritas,boc èft,fimulatorcs,diì<br />
cium efl.Pefiima rìtajd eft cumfis ntiofus.<strong>Vi</strong>dearebonm,al^s.<br />
iuuetiihs. pewres qui ulti verbis Hercitlis mtkdunt.ty'c.Qudlif<br />
princeps.quh nemo cft.qui nolit eff;qu<strong>il</strong>is eft tlle,quem àdmiri<br />
tur-.iuq; fe dd tmaginem prittcipisomnes componunt. Mores dot<br />
mini.tHartidlis.fed mores domini Cafaridnusbibet. No«/b<br />
lum nobis.btcc db omnibus eclebratur. Sumtis orti.iton folum not<br />
bis,boc eft, vt<strong>il</strong>itdtitintum noftra naifuinus ,fed ortus nòfiri<br />
ipirtem pitrii vèdicat,partem annci.
x-IBER. SECVNDVS. 6><br />
J$ vc patrfâ âut par.i-e.fas quëquâ" cogere> nâ fie<br />
: Res nullaéit tarito>quam violenter agas,<br />
(Jum fueriifïtdaes'fapientesjefie beatos:<br />
i Aut fî eontigerit a fapiente régi.<br />
pmdmquidlitenfacittUb'efdâcit non conflituit rempubtiedm, "<br />
quoddtttem fcquitur^confirmxtio.eii dtquc exemplum fupnrioi<br />
risfcHtetiti£;-ntm pxirt.tm&pirem dtfîpientcin non debemut<br />
cogercjdefl morepuerorim cdfligdreifed ddhoYtdtionibm mo<br />
ncre.Hxmjkfc<strong>il</strong>icetcagendo. per vie. Tdiitù id ejl txnt& vt<strong>il</strong>it<br />
tdtis. Cum fuçrint.Senfus eji ,bedtds rjfercfpublicds qu£ cit<br />
fies hibcMt fipicntes^dut fdkem à fdpientibus gubernentur.<br />
4f F INI S.<br />
I ?
EPITHALAMIVM INNVP-"<br />
TIIS CL ARISSIMORVM L V S IT A NI AE<br />
Principimi Alpbonß ac Uclißbcs iimioriiiquod An» - ' .<br />
toniia Nebriffenßs in ipß durum fei,<br />
ßorwn celcbritatc praM<br />
fem lufiL<br />
Epitbalamium primus omnium,quodqùidein ego fctäm, ApoU<br />
lo tmditur zecinifft in nuptijs Pelei crrhctitUtwide Ach<strong>il</strong>les ort<br />
tus eßicuius ab Apoüinc vir tutti prjeßar.tia, atq,- incredib<strong>il</strong>e qua»<br />
dam fortitudo portend<strong>il</strong>urifcd cuentußtisinfaclici. Apttd Latti<br />
nos,quod ex antiquitate colligitur,primus fuit CatuUus Veronelli<br />
ßs,qui nuptias IManlijcjlu'ie celebrarne. Deinde Outdiuspoett<br />
cuiufdam Fabij^acpoßca PäpiniwsStelle ac<strong>Vi</strong>olant<strong>il</strong>lattum prei<br />
terea Claudianus.iJcsquoquehorun:autoritatcm fediti,cumipt<br />
fa nuptiarwn cclcbritate pr.efentes cffemusjioc Epitbalamium tu<br />
ßmtts,quodßnoii pro SHICO aiigurium noßrum fucccßit: nemo mit<br />
r:ride')et,quoni.im bomincs fumiv,,atqite,vt Horattus inquittnon<br />
fcmpcr fertef.quodcunque miiubitur arem. Cum prafertim Apol<br />
lo ipfejn quem duttualio rtfertur, infodiciter de nuptijs Felci o 1<br />
Tethidit<br />
J ;
EPITHAL AMIVM.<br />
V N C S acer erbis amor, qui<br />
necfr's femina rerum-<br />
Omnia:& eterno fcederecun*<br />
eia tenes:<br />
Huc ades,accj$ fides7pax,& con/<br />
cordia tecum<br />
Afsidua; comites.virgineufcp chorus.<br />
Tetbidis dufl>icdtutfìt,cr Vcrg'dim infcelici quoque euenttt gena<br />
thlidconSdlonini cccinerit.Sed dpud Hcbrueos Salomon rex ci<br />
tia anticorum fcripfìt : quieterà infcriptionepot<strong>il</strong>a Epith<strong>il</strong>n<br />
miuminfcribi debuerait-.dutore Origene. Epithdlamium, inqttit,<br />
Sxlomonis,quod in morem dramdth compojìtum tji, vnde ej Ecf<br />
clefid anit. Ante torum buw virginis frequentate nobk cantica<br />
dukid dramatifjd e$in morem didogiivbiperfino introdttcuni<br />
tnrloquentes:<br />
N<br />
VNC Sdcerorbk.àuMpdrtesbabethoc Epìthdldmium^<br />
Principio emmerat bona,quxhiì nuptiit confcquuntur,<br />
delude inducit miifam deftatu rerum Rifpanienfum futura prudi<br />
cene .Principio igitur inuocat Deos pici; autorcs: quonuhe nup<br />
ti£ di pace conciìidnda pertinent. Amor qui tieclii f :mim,ni quel<br />
alnodum pb<strong>il</strong>ofophi dicunt:cum elementoru quahtates cotrdria<br />
fìntiper imititi! ex Olii re; generantur: ey per inimicitia corrimi<br />
pwitur.Neétis femvi i aU.i.principia,ftue iìlx ftntquatuor elemen<br />
tifine qucdl ex iftisfiue atomi.Fccdcre.pice.eycfl Luc.tniin.q.*<br />
Nicr dles^terno copicZicn; oìd nexu, o rem mixticj; f<strong>il</strong>m cocor<br />
diinudi,®" ficer orbii 4Hlor.N.T more effe picUdutorè etiani<br />
i 4 Propertim
E PITHALAMIVM ;<br />
Catabuntalrjrhalamos GeniuiTsqlvocabqn?<br />
lunonemcp firnubtcqj Hyrnenee canant.<br />
Ió Hymé Hymcnce Hyme ades 6 Hyrnenee<br />
Ifigeminent cmnes:tecj5 Thalaflfe vocènt.<br />
propertius teftdtur,pdck,inquit, amor Deus eft, picem venere)<br />
tmr amintcs.fìdcs dutem pax cr concordia, qiu•: dmorancòmit<br />
t.intur:de£funt,quibiis etkm templi Romefuerunt diati,?? ì<br />
poctis virgines fngunturiideo diitcm comites unork effe diami,<br />
quii \>bì e\l amor,ibi fides,ibi pixjbi cocordii cft.Cintdbunt<strong>il</strong>ij<br />
diat fenoli cdntdturu,que diij poeti" hi fuìs epithdlimijs cecina<br />
runt,putì iqcos & res hidkrisiquis res dlijs ancndis trdiifmit*<br />
, tit:fed,qu£ long^è meius fit memordre,hoc eft pdce,qu£ hds nupf<br />
tids fecuti ejl,& futuri tempork fcclkitite.Thdkmos,id efl cpi<br />
thikmudege dliorum poetirum,qui de hie miteni fcripferunt.<br />
Geniumq; Deitiuture ic perinde gaierdtionis, mde Kordtius<br />
primo epiftokrumjccìut genk'is in duk efl,id efl gignend£ p\ 0<br />
lis cdufd pdrdtus,ergo quxftDeus nuptkrum prefes inuocindus<br />
eft in nuptijs.]uncnem,qu£ ctkm nuptijs prejtdet.Oiiidius in cpi<br />
ftolis heroidam.lunonemq; fdcris,qu£ pr.efidet almi, mirìtis. Et<br />
Verg<strong>il</strong>w.^.kendd.Vrimi telhs & pronubd luno.Uymenee,??<br />
hie Dens nuptkrii eft Biechi er Veneris fliw.qui k Greek in ce<br />
lebritite nuptiiru fie inuocdbituri'e i LdtinkThdliffns. lò<br />
hymen, lo intcrkiìio tarn Utnitk, turn dolentk eft, hicktintk:<br />
dpdhturdutè Hymenals V H.ymen:& eft armai ex epithdla<br />
two CituRipoet.e fampttim.lngeminetjd efl repctint.Vcrg<strong>il</strong>iut.<br />
i.Ae!ieid.lngeminitpkufumTyrij,Troefq^equutur.Thd<br />
, Ink dux
E PIT A L A MIV M<br />
Et Fefeennini yolitent de more Sabino<br />
Lufus,86 populo.multa rapina cadat.<br />
Sparganturcp nucesj&iungatvefper amantesj<br />
^rapferat l'ncenfas & noua nupta faces.<br />
hie dux fuit Romulitcui pulcberrimd omnium fibinariim ex raptu<br />
conügit vxor.vnde in nuptijs did confueu.it ,-cum atifpicarentur<br />
fponfo
EPF THALAMIVM<br />
Kxcfutmagna qu'tdé:fed nos maiora can am'.'<br />
Et quae nos deceat nunc memiriifle magi's.<br />
Fcedera magnorum canimus couetaqj rcgum<br />
Fataqj non nullo difloluenda modo..<br />
Pofìèdi'c multos difcordi'a tetra per annos<br />
Hefperiam5necfpcs vlla dabatur opis.<br />
Ardentgfq* faces: & raptos cnnibus hydros<br />
Omnibus iniecit fseua Megajra locis^<br />
Iks in "Buco.tibi deferittyefpcrus Octdn, er de vtfperc multd Gtt<br />
tullus in epithdkmio Mdnlij.Prsferdt, id cft,pr£ feferdt. Ydcet<br />
tains nnptij.les.mm ante notum nuptkm ignis ey dqud praferet<br />
bdntur:quk hxc duo elementi potifsimum in generdtione conue?<br />
wunt.'mdc Ouidiusprimo Meta, er ex his oriuntur cuntti dim<br />
Bus. m'eludi diximus fuprd;quk diprolem procrcdiiddm fpe<br />
èUdtò : cuius grdlii mdtrimonid funt conftitutd.iAd.iord. er, qua<br />
fiat <strong>il</strong>k mxiordftbdit fc<strong>il</strong>icet feeder d zrfdti. Tcederd,qu£ fttt<br />
"Mitttfunt per hds nuptks, er conuentd fcdicet.'piclu. q;i£ pnus<br />
profeqiiitur.Di[folucndi.quinq} fylkbxrum fxcid dicrcft ex.u.O"<br />
t.fkOuidiusincpiftokMcd£e. debuennt fufos euoluiffe meos.<br />
. Poffc.dit multo s.incipit profequi primxm pirtem. Difcordid te<br />
trd№rpis,Hordtitts inprimo fcr. poftqudin difcordid tetrd belli<br />
f'erratos poftes portdfq; refregit. Hefperkm. Uifpdnkm. Nee<br />
fpcs vlk dibdtur opis.Vcrg<strong>il</strong>itis.i. keneid.nec fpes opis vlk ddba<br />
titr.Meg£rd.vm ex tribusfurijs i qiu inter cogndtos & propini<br />
q:tas diffemimt coiiteiitioncs.Uydros.ferpenteSyquAs pro cdp<strong>il</strong>lis<br />
furiekibcrc dicuntur* №.5 came*, rei mliUm ordinem
EP ITH At AMI VM. 7°<br />
No comes ipfe ddcimo Marchfo pftat honore^'<br />
^ Non comiti m<strong>il</strong>es,m<strong>il</strong>i ttbufcp clieris. t •<br />
Ipfi non paret regi dux atcp magi<strong>il</strong>er.<br />
M<strong>il</strong>itia facra?:bel!icus ordo iacet.<br />
Erigonecp fimul terras exofa feliquif?<br />
Qji* fugiente dea3iüfcß piumcjj f<strong>il</strong>et.<br />
Talis erat mundi facies,cum belia gigantes<br />
> Incuftere Ioui: cxlitibüfq3 fuis.<br />
Ta'ts ÖC ipfa fuit reram natura priorum* •<br />
. Cümchaos antiquum feminamiftatuHt.'<br />
Talis apud manes>miferasvbi tcrrttattumbras<br />
perturhdtum ndrrdt,nxm cum duxddcomitem referdtur.vtqui<br />
prxfidere Hit debedt: vinculum Mud folutum cß belli difeordtd^<br />
Mxrchio.nomai cß nouum: dtfyd ntdrcbd voce bdrbdrd deriudt<br />
tuw.praftxt honoremstem debet.Cliens. paid cdlojdculd, lyx4i<br />
Mdgißer m<strong>il</strong>itia ßcra.vt fdncli Ucob^dtty ordinis Cifiercicnfis*<br />
T&ellicus ordo iacetjd cfi.cxqua crdina'td eße debuerdiiticonfußt<br />
fant omnid.Erigone,lcdrif<strong>il</strong>ii,qii£ dbldccho in vua fpeciem coma<br />
preffd cß: dtcfc propter iufiicidmdspictdtcm ergd pdtrem in fit<br />
gnum virginis cß trdnsldtd. krdtus dicit Erigonem homines in<br />
etdte dtircx rexiffe: pofied vero <strong>il</strong>iorttm fcelerd fugiffe: dtq-in<br />
coelum.fi: contuliffe. Talis erit. per tres compdrationes Hiß<br />
panarmi rerum confufionem exprimit: prima cfi fumptd ex<br />
bello giganteo, fecunda ex chdo > vnde omnid procredtd ex opit<br />
niont Antx.igor£ ndrrdnt poett, certii cx ho fie gtneris human<br />
№ ; qui dpui inferos miferorum dnimxs torquet . Se *<br />
mind
• EPITALAMIV'M.<br />
.XartaceäsiadexrdicJtur'eiTelocus. ; '<br />
Sed pater omnipotens tandémiferatus,Ibens<br />
Profpexitrebusjfcjppetiaicjjtulit. < • [<br />
Et fa a ducTorum fe quiixp in regna recepir..<br />
Etqui difperiitreddi.tus o:do fibi eit.<br />
Tum rediit vtrgo,redt'erunt tempora pacis,.<br />
Quafcp colit partes paeis alumna quies.. .<br />
Redditur ipfa fibi concorsHifpania, qualem<br />
Non yiditPoenusjn 0 ^ <strong>Vi</strong>tiacasIber. •<br />
Non^cui tonga fuitfed non ingrata fenecTus,<br />
Arganthoniusj'à: Romulidac procercs,. :<br />
Non qualem videre Gothiquo temporefcelix<br />
mind nùfi4M ^omnium rerucdußconß(x.Apudmdnesidpud<br />
inferos.Tdrtdreus itidexjnfernus. Rebus Iberts.Hifpdnis.Profpe<br />
xitiproUiditMppettdStftux<strong>il</strong>ium,, CP iungitur femper hoc nomea<br />
indccMfdtiuOjplurdìicuinhoc• verbo, fero.tuli.ln fudvegndjdefi,<br />
fjc<strong>il</strong>icetfimgohejlc qux fuperius.Verg<strong>il</strong>ius iiiBuco.idtn redita"<br />
virgo,redeunt$dtumi regnx.QuicsJd efi,trdnqudlitds,qu
ÈPITHALÀMÏVM. yïj<br />
Hifpanaîgcniis rexRodericus erat. '••*,<br />
Ne tamé hune talé violarent faecula curfum<br />
Nec poflet Lachefis fampère penfa mano:*<br />
ÎProaidà mens regum fpperauit iungere fcedys<br />
" : Connubio ftab<strong>il</strong>ï pignoribufqjdatis.. .<br />
JSJâm Lufitano iuueni rcgicjj futuro .<br />
Defponditgnatam deiicialcp fuas.<br />
Cértiushoc muIto>quâca:fa virgi'ne porca<br />
Fcedus Romanis quod Feciale fuit.<br />
wtïute expec~le\nus,inquit,Tdrtefsiorum régis atdtcnv.fuit enbn<br />
Argdntonius quidxm Gddibu,squi oclogintd regiidUit dimos-, cent<br />
tu & viginti vixit.Strdbo quoq-huiusmeminit. Romulid£proca<br />
res.RommUqti f-ptingentis prope dnnis Hifpdmg mperarunt.<br />
Gothi.quipuifts Romxnis Hif>xnitèprsfueruntmnis centmn w<br />
ginti.RexRodericusMtiinùSjGotborum.Yoelix.-ndiHpofled Jibi<br />
A: pdtru cdlx'mitdtan peperit. Ldchefis 3 vnd exrribus Paras.<br />
T>enfd,flxminx, qui ntnies hummxm vitxm defìgmnt. Connubio<br />
flxb<strong>il</strong>i.ex <strong>Vi</strong>rgdio primo Aenei.conubioiungaftdb<strong>il</strong>i,pfopridmç[;<br />
'âicdbn.<strong>Vi</strong>gnoribusJd efof<strong>il</strong>ijs,qu£ funt ahks quxfipignordqii£i<br />
dxm inter viros CT vxores-.mmc vero inter ipfos reges. Lufitdno<br />
iuueni,id efoprincipi fubftx ntiœ.Rtgi futuro, qui fuccejfurus erdt<br />
in regnumfi fita permififfeat.Dclicids fuas,id cft, qux dclefidbZ<br />
tur rex& regind. Verg<strong>il</strong>ius in Buco, delicids domini. Et Cdtullus,<br />
piffer delirium mes puclU. Certius boc.compdrdthasnuptias<br />
fœdcribits Ronunornm,qu£ fdnciebdntur aefi porex: nxm cuin<br />
f décriâtes Yècides dd hojlimftnesconueiwniiemrrdiscondif<br />
cionibus
EPÏTEf At AMÏVM<br />
S<strong>il</strong>icei Scfaseft magnis componere pàrùai<br />
Cum poíl d<strong>il</strong>uuíum reddíra terra fibi eft* ^<br />
Taie fuit fìgnum pacis tibí recîor oíympi<br />
Et generi humano quae bibit iris aquas.<br />
Muía peor memora míhi nunc;qfata fequátuf<br />
Hastaedasraut quid vincula tanta parent.<br />
Sic ego.fic contra refpondit nona fororum,<br />
Cgleftís cui vis nomina certa dedit.<br />
Accipe q teneasCquando hxc te cura fatigat)<br />
Qjjaeqj meo terris numine cüncíra canas.<br />
eionibus pecis,porcdm vulneribus confciebant:dicaites,quieumq)<br />
violduerit,qUd' his fœderibus continents:fie per eat, vt híc por?<br />
a.ordo efl.hoc fœdus efl multo certius, quam iüud fœdus, quoi<br />
fuit Romanis Fecixle,virgine porca c.cfd.Verg<strong>il</strong>ius.8.Aeneid. cç<br />
faiungebantfeedera porca. atquiporcus erat, nonpored ,vt<br />
dixit Scrums in eo loco,fed garas pro genere pe fuit. fœdus dus<br />
tem aporco fcedi ocafo dittimi efl: vnd: per cuter e fœdus.<br />
S<strong>il</strong>icet.altera comparado fumptd À re malori, quod exatfxt, db<br />
cens, fi licet Cïfas efl.Ver g lins in Buco. fie parais componere<br />
magna folebam.Reddita,r(ftituta. Iris : que libit aquas. Vcrgii<br />
lius primo Geor.cr bibit ingens arcus. Propcrtius. lib, j .purput<br />
reuspluuiascur bibit arqms dquas.Gene. ¡>. hoc cfl fìgnum feet<br />
derismei,quod do inter me & vos : arcum meumponamin nut<br />
libas cdi,C? erit fìgnum foederis inter me cr inter terrain. Mut<br />
fd precor. fecunda pars Bpithalamij de flatu rerum futur arum,<br />
quad quid feitu diffic<strong>il</strong>e efl:mufam inuoeat ex Horatij pr.ecet<br />
pto
EPlTH'AfcAMIVM; t 7*<br />
'Au'gnftt quondam teftantia nomina pacem<br />
Pax Augufta tenens, quafecus Anafluir,<br />
Cum fua confpiciet fub mcem'afcedus iniri, ;<br />
Aeternae pads nunc magi's- omen eric.<br />
Nam Lufitanus princeps fecura videbit<br />
Cum fua terga meturconfocericjj fidem,<br />
ptoinpoetfu,necdm inierfit: nip nodus vindice dignus in?<br />
ciderit.TediSjdeft, faceser nuptias. <strong>Vi</strong>nculo,.pignora m&<br />
trimonij. Nona fororum. vna dc nouem ntufis. <strong>Vi</strong>s cdc/hr,<br />
idcftyVrania , quedittd eft ab vrdno ,boc eft ,codo .ZJ m<br />
ftc ba-c de futuro refpondet ex aftrorum peritia. Quando bac<br />
t'ccura fatigat .Vcrg<strong>il</strong>ius primo Aeneid. quando bee te cu
. - E PITH á'LÁMIVM<br />
Armatas cíaftes & multo m<strong>il</strong>ite plenas<br />
In mare deduccí3fol vbi mcrgítéquos.<br />
Et ubi ftrbücíet : quecumq? cíe ínfula Ponfo"<br />
Acthiopcs parí ter» Barbarícumcpfmum.<br />
Guarís ar veftri cibi nunc ingenti a rerum<br />
Et'-fimul ausuífceconiuoris acia canam.<br />
I^c.iquias belli poitquamconrecerítíllcj<br />
Quod benefufeeptum pro patria fuerat.<br />
Quodjbene pro fodis:&noítr'*egentishon'orc<br />
\lí!od bene pro Chrifti religione fuít;<br />
cUdt-M.im fubijcictinfuksmaris Atlantici & Àethiópes.&pnum<<br />
B.trbaricum.Secura tergaùd eft,cum nih<strong>il</strong> timcbit a terra contine<br />
ti. Confocertfc<strong>il</strong>icet nojiri regis.Deducet clafjes ex terra in mat<br />
reficut fubducere ejl ex mari in terram.Verg<strong>il</strong>ius.l.Acneid.dcdti<br />
cm focijnaucs.lnmare vbifoljdeftjn Oceanum AtUnticum.Ae<br />
thiopesjd e ft,or am maris Aethiopici.Barbaricum finunuqui pars<br />
eft maris ìndici inter finum magnum V Gangetìcu:a quo Lufitti<br />
norma muigatioparum diftat. Gefaris veftriJcrdinandi. Aut<br />
gt(lliamquemadmodumimper atores appellant<br />
tur Cefarcs-.itavxores <strong>il</strong>lorum dicuntur anguft£.Acia ingctk pro<br />
gefta & eft tapinnfisiquk gejla funi publica: acia vero priuata:<br />
fi fublcmtur tapinofìs:quk iunxit ingentk.Sic L'tcanus lib.s.li<br />
cet ingentes abruperit deus feftiuxta dies. Reliquias, quod ret<br />
fiditi de bello Grdndtenji.Vropitrk.pro defenfione patri£,qnu<br />
i:;depcriculiiirjmnebdt.Vrofocijs.ideft,rcgib:is finitimi't'q¡re<br />
liquis cbriftìMis.Noftne gentis)Eifp.tnÌ£.Rcgionc. quia <strong>il</strong>k tres
E P1TH A L A MIV M.<br />
Haec pia vici-ori perfol uet vota Iacobor<br />
Diuis tempia dabitrmafcula thura Deb<br />
Darri tamé <strong>il</strong>le paratbcllum,refìcitcj3 cohortes<br />
Quasycheat,Herculcum traijciatcp fretum.<br />
Hsc mores tandem patri* defuetacp corda<br />
Componetcertislcgibus atcjj modis.<br />
Dumqj oras Libyae curfim per agrauerit <strong>il</strong>le:<br />
Atcp fui iuris vrracp Syrtis erit;<br />
Denicp dum vícior totum luttrauerit orbem:<br />
Deep triumphatis hoftibus arma referti<br />
Ha^c intenta nouis rebus regnifcj? faturis<br />
Extruetimmenfumpoiteritansopus.<br />
cdufe funt boneft£,vt fufcipiamus beUuin pro necefitate,pro già<br />
ria,pro religione,ex primo ojfieiorum CUeronis.Ha>c,fctlicet huí<br />
gufti nojlra.<strong>Vi</strong>ttoriJ.d e/i cui tota vittoria e[i afcrìbenda.Diuis,\<br />
reliquis fanttis indigetibusMafct<strong>il</strong>x thurific Vcrg.in Buco. Ver?<br />
ben ifq; ddole pingues,es mifcull tbura. Pardt beìlum, id eft ex?<br />
peditionem cr belli dppdrdtum fdeit dd bellum vltrdmarinum.Rc<br />
ficit cohortes,beüo fupcriori defatigatas.V ehat,trapiebat tr^<br />
ijcixtJretum Herculeum,id eft nutre noftruiu,qua ejl traieélus in<br />
Aphricam.Tìcfuetaq; cordddd eft longo temporum inieruaìlo a in,<br />
ftitii cypietdtedliendtdfix verg<strong>il</strong>.^..Aeneid. UmpridemrefAs,<br />
mimos defuetdij; corda.Ords Libyijdeft partes littorales : quid,<br />
interior•aìÀbya:,incultafunt.Cur(tm,celeriter. Vtra'q,SyrtkjmA<br />
ior & minor,qua funt in Aphrica è regione Cyreñaicg prouinàie<br />
citrd Aegyptum.Nouis rebui er regnisfuturis,id eft quemadme»<br />
K dum ideiti
EPffÖALAMt VIVI."<br />
jVfcp domus ratio conftet fibi totacp quadrctì<br />
Refngeret<strong>il</strong>le fonsrrcsagetiftadomi.<br />
Sed cum longa dies fenio cofeceritambos:<br />
Dulcibusinnatis cmne leuamencric.<br />
[VxoreS regum naras regefq} nepotes<br />
Confpicient lactijfyderiburcg pares.<br />
Ioannesqj fuus tanta? p{:tatisimagö<br />
imperi] confors Sc moderator cric.<br />
Etprocul cx cculis cuanuithas modo voceS<br />
Vrania fudiirprefierat ora deus.<br />
Ätq*ego,qui fueram auditurus piena libenter*<br />
Deiutuor fubito lumina fixus humi-<br />
dum ideidt fitndamentd ad ßab<strong>il</strong>itatcm regnerum : ne labe facta<br />
tut in omnibus feculis futuri*. Dom:/; ratio, qua- ex Arißotde in<br />
Qcconomick eß,vt vir pr.ept rcbutjitt£ extra donrumfunf.vxer<br />
vero domefiids.Confie! fibi,id cß ßtconßans zjßrma.Qxuadret<br />
id eß confentiat.Vergüius.z.Georg.reclo via limite quadret : 0*<br />
fumptum eß ex lapidibus quadrati*, qù£ in edtfieijs confentiunt.<br />
"Longa diesjd eß tempws.Leuamc.confolatio.TanU pietatk.Ver<br />
g<strong>il</strong>im eß.Conforsjd eß cx £quo reget imperium. Modo, tantum*<br />
modo-PreffératóraDem.Verg<strong>il</strong>im.}.Aeneid.prohibent nam ca<br />
fera parc£feire Heknumftriq; vetat.Tießitu^or,
ELEGIA DÉ PATRIAE AH.<br />
TI Q_V I T.A T E : ET PARENTI?<br />
BVS AVTORIS.<br />
S T tocus Hefpenarj qua Bethis<br />
arundinecincT-us.<br />
Inlcuam carnpcs influir? acque<br />
tenet.<br />
Dixcrathunc adtusfluuio ftagi><br />
nante vctuftas?<br />
At vero Albinam fecula noftra vocanfc<br />
T $t lo CM.Defcribit origine dtfy dntiquitatem pdtrit ftì.e Ne<br />
Ìybriffse,dicitq,fuijje<br />
condirmi k Libero patre intcr cefìuarix<br />
"Bctb&quo tempore riéìor YLifpanixm perdgrabaf.deinde dicit in<br />
de habuiffe par attesine dio crii conditionis. Efl tócus,hemiflif<br />
chium efl Verg<strong>il</strong>ij. i.Aeneid.Efi inquit htm, Hefpcrlim Grdij co<br />
gnomine dicimt:f:d Verg<strong>il</strong>m Hejpcriam wcauit Italiani, Ine té*<br />
Irò tìijpanixminxm qtid rdtióne GrxciappeUaiierunt Italia Kejpe<br />
ridimeddcm latini Hifbaniam Ecj^erixiii dìxere. Bethis drundine<br />
cincìiiiidtqui olhia potim diceretur coronatasi vt Martialis. u.Ut<br />
Irò cpigrd.Bethis oliai ferd crinem redimite corona:fed drundine<br />
cinttus dixit:vel quia poeu fìuminibus coronds arutidinaceds ddnt<br />
vel quid prope Nebriffdtn ejl afluariìi k nomine dittiti ariidinum,<br />
Eflcró de cariai appettant. In leuam,quoniam per tefluma Bei<br />
this in capos hfundittir à parte finiflra.Atq- tenet,pofiidet, occu<br />
p
E L'E (5 I À.<br />
Hîc variam r gchus5ÔC volucrum'maris: atfcjj-pa><br />
Excluditfœtus.incubitccp fouet. (ludis<br />
Haud^cuihinccoIi'.urmuroNebriffavetufto<br />
Qui Bacchus pofuit littus ad Oceani.<br />
JMamq? fcrunt Semelegenitum,Gagetide vicia<br />
InuafiiTeferosHefperix populos. -<br />
ipfum maris crementttex rat ione cur [us lumrìs. Tluuio ftdgnuif<br />
te.jiagna dutem <strong>il</strong>la non tant cx fluminis refufione quam ex cotài<br />
ui£ imbrium coHigitur. A Ibinam ,fic hodic dkitur : fuit autèm alb<br />
quando œftuarium: fedlimo confufum eft: ftcutalia multi. Seau<br />
la noftrajd eft homines noftri fecuti.Gctius voliterà variumjd eft<br />
diuerficolorûl.lMm proprie varius de colore dkituriautor éftjul<br />
lins de finibus.Mam cr paludisjd eft mirimi C? paluftre pue li*<br />
cuftrc.Excludit fœtus,proprie excluder e oua ift auium, cum fee*<br />
tus ex oui teftd educut. incubitu fouet,nam incubare eft cuis, cum<br />
crociunt,hpdcrc:t{l autan ifteron proteron quia prius incubant,<br />
poftea excludunt. Haudprocul, atqui Ncbrijja inter œftuaria Be*<br />
this condita fuit autoreStrabcne,Vlimo,Vtolan£o:fed quo tepore<br />
alter aluîM,qidoblimatus cft, in mare prorumpebat non longe À<br />
turreCapioniSjLittm ad Oceanijd eft no loge ab Oceano.Ndmq;<br />
ferunt,poet
ELEGIA. 74<br />
Et (odo amìiTò:a quo Lufìtania nomcn<br />
Duxerat,in Calpesitttora vcrtitfter<br />
Dfivehitur currup mhofpira t :fqua marifmae:<br />
Qua fequi'tur Tigds.dcficit.atque fiat:<br />
Etcuruuspando rcfidens S<strong>il</strong>enus afelio:<br />
Et vane lync:s?Menades3ScSatyri.<br />
bifloricos.Socio dmìffo, Lyfii: Л quo dièta eft Lyfìtdnii : dande<br />
ypf<strong>il</strong>on ver fa in.uficM e? in multis alijs Lufitatiia: vt in libra di»<br />
geflorum titulo de cenfibusjn Lyfttdnkinquit£meritd. Cfс. In<br />
Cdlpeslittordjd efl dd Ш/Ьапк promontorium^qudQcednm tert<br />
W irrumpit, id efl Gibraltar : СГ ejl difpofitio, vt fit vtriftm<strong>il</strong>e,<br />
quod defunddtione Ncbriffe dicitur.nam cum conjtet Bacchum 4<br />
Lufitank dd Cdlpen veniffe^atque Nebriffam fityros3quiin itius<br />
comititu fuenif.incoluiffe-.credib<strong>il</strong>e efljb iRc fuiffe conditi. Per<br />
inbojp'itd tefquijd ejl deferti loci &afpcra:in qttibus non efl ho<br />
fbitium:nam iuud efl tefqm dpud Rordtium in epiftolisMirifma<br />
fic vulgo dppcllatur biffine db indigenis:qu.ifi mariit£,vel potuti<br />
m.witime. rigris}dninidl fm<strong>il</strong>iare Biccho atque in iuim comitdt<br />
tufrequens-.dtque <strong>il</strong>li dedicdtum.Deficit eT fìtit, id efl ex (it<strong>il</strong>an»<br />
guefcit^SiìenmJhic fatyrus fuit Bacchi poedagegus eycomes.kfel<br />
lo pandojd efl cuimfbina efl in ventrem dcmifJa.Ouiditis.i.Vafto<br />
rum.Venerat GT fenior pando S<strong>il</strong>enus afelio^ varie lynces, nuca<br />
lofi. Verg<strong>il</strong>ius. i. Aencid. Miet<strong>il</strong>ofe tegminelyncis: funtautem<br />
lynces quoque in comititu СГ tutela Bxcchificut Tigres. Vergi}<br />
lius idem in Georg. Qa
E t E G I £<br />
Ventura ërat adfpeculâ.-quçfontînaTi'a dicant<br />
lndigena;:diuus nane Benedicìus habet.<br />
Ad ftrepitum IympheTigrìs por arngi't aures<br />
Et caucla ludensrprçuia monftrat iter.<br />
In gelidos lat!'ce$:& ameena frôdibus vmbram<br />
Et fontes facrosrarida turba ruit.<br />
Cumqj refecra cohors vftdis falientibus elTèt:<br />
Captus amore loci dicitur efle pater-<br />
Conc<strong>il</strong>iée]) habito.Satyds dixiflè vocatfs.<br />
Atcjj Mimalloneisxg tera turba fiìet.<br />
qitoque Biechi fuerunt. Adfyecuhm, tuntuhis efi m<strong>il</strong>le pdfiibui 5<br />
\hebriffi difidns,mde edmpos Idtifiimè patentes fyeculdri pofiis:<br />
qui ex co /peculi dici potefi.id huius rddices fontes funt,qu£ int<br />
digene vocitFontindlidificrd quoque fontiumdpud Ouidiumin<br />
Tcifiis Yontin<strong>il</strong>ii dicuntur.'Diuui Benedtcïus,qui in ipfo monticut<br />
mli vertice ficeUum hibet.Tigris prior,omniuprimus,vtfit comf<br />
p intima gndas prò fuperlitiuo. Arrigit dures, quifì prxfcn»<br />
tiens.dudi ludcnsjd efi audim motitdns.Verg<strong>il</strong>ius primo Geov<br />
gicorum.Colludere plttmis. Pr£uid,pr£cedens cr dux vUm mont<br />
fir•dits,LitìceSyiquis, qua diximus ex fontibus ftuere. Yr.ondibm<br />
vmbnm,quii <strong>il</strong>lic funt irbores multe, fontes fier os, quid ÌSPym*<br />
phis fdcros.Vergdius in Buço.Hic Inter flumind noti er fontes fit<br />
eros. Aridi turbici efifidens.Cohors,Biechicxerçitu/s.Vttdvs fx<br />
lientibus.Verg<strong>il</strong>ius in Buco. Dulcis dqua fidiente fitim reftingue*<br />
re riuo.Pdter,liber,piter,fic enini cognomindtus efi. Çonc<strong>il</strong>iohd.<br />
bito,eft conc<strong>il</strong>imi;
ELEGIA'. 1 76<br />
Accipfte ò comites:fetafcp adnerrite mentes:<br />
Hicmi'hi coUis erit religione facer.<br />
jMce tam Nyfa mihi.'natufcp ad facraCitheron<br />
Gratus erirquantuni a Nebride dicfrus ager<br />
Nec qui plusBaccho:qui fe plus ia^e.t oliuo;<br />
Et Cereris flauar mcffibus.atquc fauis.<br />
Q_iare agic*Saty.ï,noifrurna rcpcfcitcfacra><br />
Et Baifarideshunc celebrate locum.<br />
cet CX %етш,ех m<strong>il</strong>ites^iiyrìs CTMìmiÌloneìs,c№Ìtibus vtr'tuf<br />
que fcxuîStmt autë Niimxllone.-e,(ìuc iweiudcs, fìue Thyxdes,fì* 1<br />
uèBiffaiidesBiechificerdotiffe.Diclje funtiutem MimaUonea '<br />
fìue Mimxllonides ab imitando,quod3iccbumimitcntt>.r. Ouif<br />
dius de .irte.Ecce Mimxllonides fufìs in terg i capiîlis. Et Pcrfìus-<br />
Тог их MimxUoneisimplcrunt comua bombii, kccipite^oritio cft<br />
ЪхссЫ ad comités\attentofq- <strong>il</strong>los imprimis ficit.Uic coïïi$,ficriC<br />
Bacchi in agris prope vrbcm per noftem fìebanf.cum iuquè Bici<br />
ehm opidum fundxre dccrcwffcf.hunc collcm proximum facrisfet<br />
ciendìs elegit.Nyfd^rbs Arxbi
ELEG ГА.<br />
lamTartheffi'aeasTitan dcfcenditin yndasìj<br />
E t feflcs curuo littore foluit eques-<br />
Inuadunt thyrfoSjrefonantvlulatibus agri<br />
E t te Bacche vocaf,& tua facra canunt.<br />
Infonnefc^rrahunthacchatesOrgTa:donec<br />
Cedere luciferum cogeret orta dies.<br />
redimita']; facra Nebride menas. Nec quip\itx.quatuor in rebus di<br />
c/c Agnini Hebriffenfem praflaturum omnibus alijs 4>ino,oleo,fru<br />
malto,mel\e:quArum du£,fc<strong>il</strong>icet vinum ey mei Bacchi inuentiot<br />
ni Attributo funt-.okum Aittem о frumcntu conimela funt ijs duo<br />
bus.laclet fe,id efi glorutur.BAcchojino^cr cft mctonymià.Th*<br />
U£ quonia quo tepore frumcta funt matura fkucfcut.Verg<strong>il</strong>im in<br />
Bue.mollipaulatim jìaucf -.et сарм arista. Ef. ì.Georg. Ylaua Ce*<br />
res alto ncquicquam fpcàatalympo.Sacra noéìurna3quia,vt dixh<br />
massacra bacchi per no Дет febat.Bajfaridcs,BacU fac e rdot es,<br />
ab eo q, Zaccbus a vejlis genere Bajfareut dkitur.Vcrfmj& rat<br />
ptum fitt<strong>il</strong>o caput ablatnra fuperbo Zaffarti. laTartbef.iacas.dii<br />
cit quod fio prìmam iioclem cceperut facra peragere. Vndas Таг<br />
thrflucisjd ejl fol occidit in oceano.nani Tartheffos cfltcju£ poi<br />
fica Cartài ejl appellata,nunc ejl dragati non longe A Gt/pe.<br />
S<strong>il</strong>ius lib.i.Pumcoru.Tartheffos jlabidanti cofeid FhAojdeft v6ì<br />
fol radios difiungit cofeào itinere dki.Curuo littore Jipitheto liti<br />
torii >thyrfos.r:tmos,quos circìiferebant ejrribrabat in lUis facris.<br />
Ref»n.int»huitIbus,ey'idquoq; fackbantbacchantes. Tua facra.<br />
id ejl hymos fucros Bxcchi.lnfonnes, id e fi peruig<strong>il</strong>cs.Trahut or<br />
gia,id ejl difjfcruntpcr tota no<strong>il</strong>em.funt aute orgia pròprie ma
. N ELEGIA. 77<br />
Eft propemóti'cuMurgcscleméterfn Aaitros<br />
Parte tartureliqua preci pìtautelatus-<br />
Hic promiffa pater fundauir moenia Bacchus.<br />
Nebr<strong>il</strong>Tacp vocat Nebn'dis aufpici'o.<br />
Qua? curri pòlleretRoderico regcrfurores<br />
DirueratLibyci5nuncrenouata vige't.<br />
Hi'cdom 9 .*bec patria eitjbicmegenuere paretes<br />
Ingenuir&medi'a còdicionc parcs.<br />
chi ficri.quoniim orgi eft furor.Vìrg<strong>il</strong>ius. 4. Aencid. trieterici<br />
Biechi or gii. Donec orti dies. Serica tngictis.dum mdtutinos<br />
prxdicit lueifer or tus,candida formofi venerabimur orci LtV/.E/i<br />
prope.defcnbitlocum vbiNebriffipojìtd cft.Surgens clemcntex,<br />
id eft,pdu'.itim CT modice.S<strong>il</strong>ius hb. i.Punicorum. clemente)- fura<br />
gente iugo.ln Aufbrosjid eft,i pxrte mcredìonali. Parte reliquia<br />
id eftjreliquis tribus lateribus.Vrecipitintelatus, ideft, hibente<br />
Uteri in precipitio.Promìffi mcaiu.fubintelligendum eft in cent<br />
cione tlli fuperiori,quia oportebat prope effe aliquam vrbem, vt<br />
diximus.Atifyicìo.fumpto cx nomine mgurio:vt fit i Nebride Ne<br />
briffi autoritxte fìlìi,mendum namq- eft in Strabone Ptolemeo CT<br />
"Plinio N.tbrifft prò Nebrijfi. Polleret,fatis potis effet vt ex hifto<br />
rix Gothici appxrct : O* monumenti! litenrttm in marnioribus.<br />
Roderico regesti fu.it Gothorum vltimitsrex.Yurorcs Lybkiji<br />
eft Ubycs furibundi. dkucnnt. cuerterdnt.<strong>Vi</strong>get,frequentatur.<br />
Hic domus.Verg<strong>il</strong>i] in Aeneid.lngenuijd eft quorum miiorcs non<br />
feruierunf.etpira, coequxles, ex mediaconditionejdeft,nec<br />
plebei neqspitricipfcd ex medio or•dine.\on\nejpater .eft, qui id
ELEGIA.<br />
Namìh<strong>il</strong>oanes pater efìjCatharinacp tnater.<br />
Dcberrms pam'a?:plus tamcn <strong>il</strong>la rruhi.<br />
Illa mihidedithunc vita; mortahs honorem.<br />
S:d iiudfjs noltris <strong>il</strong>la perennj; eri'f,<br />
huc vMtm dgens ttdtis dnnum nondg ejìmum.Cdthdrind,per.th.<br />
fequcnti.d.noncdterim.interpretdturturni]; pura fine purgdt<br />
tu Debemus pitrk.quii fuic rit£ principiai}:fed t<strong>il</strong>t plus da<br />
bct mihixuiui fubdit cdufxm,ne ridcdturtmpietdtc rcus,c\ui.i tra<br />
hu.it mihivitdin mort<strong>il</strong>em-.ego UH nomcn
ANTON<strong>il</strong> NEBRISSENSIS<br />
S^ALVTATIO AD PATRIAM SVAh%<br />
Ittt<strong>il</strong>tis ante annis non vifxmicf memcrxtx infxntix<br />
fua facia quoq,- cxcufxtione tdtn long£ mors,<br />
'r polliccturfc ,pofl emcritos fu£ pro*<br />
fefsionis aniwsJtrpAtrim<br />
rediturunu<br />
*<br />
ATne parua domusjpsriter faluete Penates<br />
A ten Larcs,ortus confda turba rnei.<br />
Hic primum rofci vitales lu minis auras<br />
Carpfîmus.hic nutrix vbera prima dédît.<br />
S'lue pxrux domus.dl'oquiturpatnxm fudm Nebriffdm, q:u<br />
xr decern dut eo dmplitts dnnos nonvidcrxt:exciifatq;fc,cur<br />
<strong>il</strong>lxm tdtn rdro vifat.deinde pollicetifr, fe poflca quant fuerit ex<br />
mufis emeritus in pdtriam rediturum,vt compofttisC? mixtis cine<br />
ribus cum mxiortbus fuis conda-ur.Parua domus.arrogantiam fit<br />
m<strong>il</strong>iter cr'idtîxntidm fugit more poetaru.Pcnates ee Lares,dii do<br />
mcjiici erdntjd efi,quipriuatim celebrantur,erdnt CT publia, cr<br />
prefcntcs.Turbd confeidjd efi,teflis cr prœfcnsjd eft,qui interi<br />
fuifiis mço iidtxli.Mirtixlis.infdntis dominf confeix terrx fuit.Cdr<br />
pftmus durdsxd efl,fpirduimusprimum dercm. Verg<strong>il</strong>is. in. Act<br />
tieid.xiirds vitales cxrpis.LwninisrofciJd ejl,pulchri, quod mint<br />
quxm date vidcrdt.Rifcre pdrentes.quix vt fcribitVcrg<strong>il</strong>ius in EM<br />
coiit
SALVTATIO AD PATRIAM.<br />
Hie mihinafcenti primum rifere parentès,<br />
Vagitafcj} mcos audiir ifte locus?<br />
Hie fuerantcuna?,qua? me mulfcre iacenturr£<br />
Hie cccmit mater carm!na,dum vig<strong>il</strong>o.<br />
Execctfo pacris onus hie praedulccpependi*<br />
Et matrisgrernicvfarcina grata fui.<br />
Repijm^hic puerijb rcuis hjec tulit area primCÌ<br />
Qisadrupcmrteneras fuftinuifqa manus<br />
Hie primu ftetera bipes, Se crepitacula quaflas*<br />
coliciscui non ri fere pdvcntesinec deus hunc me ft, dea ncc dignx<br />
ti cub<strong>il</strong>i cjl.<strong>Vi</strong>gitus meos.infintu gemitus eft vigitus. Verg<strong>il</strong>ius<br />
&.Aeneid.continuo indite voces,digitus ZT ingensj.nfintumq\ it<br />
nimzftentes in limine primoMttlfere.prius fopiere , fedquii fo<br />
pia primim producitjfopor vero breuidf.non duftfumus breuent<br />
tetinquere:fttigiturmulfere,pro fopiere:ndm cuns CT cdntus fot<br />
pit pueros.Ex collo pitris,quod infdntes ficiunt.Ouidiusin eptfto<br />
It Uermiones,non ego cdptdui breuibus tUi colli Ucertis, non fet<br />
Ai gremio fttrcind grati tuo.Verg<strong>il</strong>ius. /\..Aeneid.ìlle vbi compiei<br />
xu Ae/i&e caHocf* pepedit.Repfimus hic.primum repftt, deinde in<br />
ccfsitquidrupes,pofteibipcs.№artialis,fcelixqtwtintis fonuit<br />
vigitibus,
5ALVTATI0 AD PATRIA»! 7$'<br />
Btandicfas matri btefa qua; verba tuli.<br />
Hic locus infante paribus colludere vidit,<br />
Perdere:^ ancipiti vincere forte'nuces.<br />
H'ic certa ludens equitaui aründfn'e longa?<br />
Afqj trochifcus erat maxima cara mea.<br />
Accipe me reduce per tanta pericola vedum:<br />
Poiiqueannosmultos accipe me reducem-<br />
Accipe me reducem,nec dedagneris al umn um<br />
Qi>i tibi magnus bonos glòria magna fuìt.,<br />
Nec mihifuccenfe pietas patriaeque patrifquc<br />
Qjiod genitale folum vifere lentus eram.<br />
\pe pro amuleto dppeniuntnr puerìs in "humero, diftd quoq\ db<br />
to quod fdcidiit crepitum dgitdtd.'Bknäcids matri.Ouidtusin epì<br />
ßoldRermiones, non tibi bkndicks primis med vidier in dtinis im<br />
certo diäds ore piietld tuli.quodigitur Ouidius dixit ore incerto;<br />
nò? blefo diximus. eßdutem b!efus,qui liter am in proktionc frm<br />
ddtiquod infantibus contingit frequenter.Pdribus colludere Jd eß<br />
cu cequdlibusfìm<strong>il</strong>iter ludere.Roradtts de puero in pòetrk.quipe<br />
de certo ßgmt humum geßit pdribus colludere. Perdere er vm:e<br />
re,fubxudi d fuperiori vidìtMartkhsJudcjnquisjiucibus, perde*<br />
re nolo nuces. <strong>Vi</strong>ncere,fic proprie dicitur in died lucrum fdecreet<br />
vinciim tibi centum dureos Sorte dncipitidd efi,dubk, hoc eß pd*<br />
ri CT impari.Roratius infer.ludere p.ir,inquit,equitdrein drundi<br />
ne longdfiquem barbatum deleäat,amentk ver fathergopuerorü<br />
cfi,Cetr.<strong>il</strong>ndcnsjdeß.cctrdtnmotitdns. cßduttm tetrd tlypeiis<br />
ex
ÀD PATRI AM SV AM.' .<br />
Quodcp tuo carui tamlögo tepore vultOJ<br />
Qui nrihidcbucrat hu minis effe loco.<br />
Nam fi corri plexu medetinui'tìfet inertem<br />
Dulcis amor patriasrdic, quid vtercp foretj*<br />
Illa quidcmmultos Iatof<strong>il</strong>ct forte per annos.<br />
öbfcurumcjj efiet nomen in orbe meum-<br />
Literulis vero noftris nunc viuet vtercgj<br />
Et famam nobis fsecula multa dabunt.<br />
Id que peragrato tantum fumus orbe fecùti:<br />
: Dum profugifequimur,q9 diàidìkiuuzt '<br />
ex corìOyVnde cetratiin<strong>il</strong>ites in hificrijs exprimit dutem pueroru<br />
moretti in Betbìcd,qus fnit oììm Mauris finitima.Trcckifcus. di»<br />
mitutti'uucfi a trócho-.quodinterprctxtur turbo.Martialism dißi<br />
cbis.<strong>il</strong>ìe trochtts pueris.ey ibidé,ccdat vt drgutis obuid turba trof<br />
cbis.M.-.xima curd meaJd eß.jdlrd nìagis curdbM. Ver gititi?, u<br />
AcneidsH^niam puer ire parat med maxima curd. Accipe me re<br />
ducem'.domum alloquitur funt autem feduces qui lóti go pofltimit-<br />
ìlio inpatriamredeunt:fitte qui expiriculis euddunt.Verg<strong>il</strong>ius'.i.<br />
Acnei.namiéj; ttbiredtices focios ckffrmq; relatam.&plxidcpofi<br />
vt reduces <strong>il</strong>l<strong>il</strong>ttdunt firidentibus alis.Tdnt.i pcriculx,qu£ Uhi [ite<br />
rint'non vdcat mihi nunc enarrare, fed ter dixit accipe'me reduce<br />
ex affcäu loquens-.quifi donna' irata ncllet Uhm exceptare. itaq- '<br />
vt Ulani placare pofsif.ratioiies affert : fed Ulani imprimis, qttód'<br />
fait maximum decus <strong>il</strong>li.<strong>Vi</strong>etas pxtrix.proprie pietas eß o'vferiMV<br />
tk,qit£ debeittr patrie C7 parentibas.<strong>Vi</strong>fereyad videndum, con?<br />
firucìio GrM,Qenitalè folumjd efi,patrkm}in qua fum genitus<br />
' Y u l U U
AD' PATRIAM SVÀM; 70<br />
Sed fi frigida mors mihi no abrupcrit annoSj<br />
Clima tica legem fi fuperare datur.<br />
Si dàtur emerito mufis tranqu<strong>il</strong>la fenecTus.<br />
Nec properatLachefisfrangere fa?uacolos.'<br />
Qua: genuii?tellus;qu£err:ctuhr vbere largo?<br />
"Còponet c'meres,excipicrqj mecs:<br />
•VuHu,eonfpeBu.toco num'mis.i.què dSuerdvenerdrì^udpqttoi<br />
di rìumen .Lucxnus in primoMtxgni mihi ntiminis infìdrRcmd.ai<br />
fuhec ejìc.iufd,cur xbfuittindiuiquónidp d'Arisamorpdtrixda<br />
tinmffct me ejc.Dulcis artior.Ouidiusjnefcio'qux nitxlefclu Aids<br />
cedine cunclosAncrtè,prcprie pne urte C" induprix. Vteréfcquià<br />
foret.i.cgo CT Mi quid\nuc effemusierfubdit qd rtcrq; forct.quii<br />
<strong>il</strong>k Utuìjfet.vobfcunt ftnffet per multos innos'.O' cgo
SALVTATIÒ AD PA TRI AM.<br />
Qui bene pro patria cecidi! tirinforme cadaueij<br />
Vulturibus fa;uisdans:animumqj deo.<br />
Hie tibi cum pr'oam's & auts pater ipfeiacebif<br />
Hie vbi per mixto puluere tota domus.<br />
Vt quoniamv obis carui,dum vita rmanebat;<br />
Orbatusfabélumme morte fruar.;<br />
Hie vita? poi'tus,tequies hie certa laborum?<br />
Hie michi defundto dulce leuamen erit.<br />
pjic vbicàftaiacetmaterjpariterc^forores:<br />
CHias immaturo funere mors rapuif.<br />
Nam quid ego de te frater charifsime dicam><br />
Qj ii bene pro Chrifti religione faces?<br />
ptem videlicet er nouem,qui decretory mdleficiq) funty ey dd vii<br />
tdm fuccidenddvdlentesjn vnum qudfi concurrunt : alter enim in,<br />
dterum ductus fexaginta trcs efficiunt. Ldchejisj vna ex tribus<br />
Varcis,que vitam noftram torquent .frangere colosjd eft3abrupc<br />
revitam.Quegcnuit.procrcduit.Qgetulit.fubftulit ©" dducdi<br />
cd'M.vbere Idrgojtd eft,fert<strong>il</strong>itate nimia. Coiuponet C?excipict><br />
id eftsremia umpleltetur.Hic vite portus.id eft'., terminus peret<br />
grinationis mee.hoc eft mors.Wequi.es laborum.quia tota vitalat,<br />
boribus. plena e ft.Leuamen mitejubkuatio.lnforme tadauer.turt,<br />
pe er de formatitm.Orbatus luminejd eft,vita.fruar.fubaudi vo-<br />
bis in morte. " '• '<br />
FINIS.
Sí<br />
DE P R Ö F E C T I O N E RE<br />
G V M C O M P O S T E LLAM.<br />
^—: T resCallaicœf<strong>il</strong>ueruntl'proxi<br />
. m a i uí u's<br />
Cura fuit ducib9perfoluere vo/<br />
:. talacobo. • —<br />
Omnibus ex díuis quem'gens<br />
Htfpàna patronum<br />
In dubtfs voeat:S¿ belli.quali numen adorai.<br />
Atquc ingés íIli folido de marmore templum<br />
Finib 9 Artabic pofuit: pofitumqj'dicauit.<br />
Namqj ferunt Chrifto celefti fede recepto»<br />
Et focns omni dímíffis orbex-ruenti<br />
res CdÚdic^dnmisAi. db bine ágitur-tx quo inuiclißi<br />
VT<br />
mi principes noßri profecìi funt iiiGdílieiddd feádndos<br />
componendofq; motus comiús Lénidci temeritdte còncitdto.s-ìtdcfc<br />
negocio cofeäOyVt votd perfcluerët, CöpoßcUdin dd diutí Ucobü<br />
venere-.dtque inde Sdlmdnticd, vt hiberna, dgcrentfe contulcrunt.<br />
Quo tempore,pro éd fdm<strong>il</strong>idritdte, qii£ mihi tß cum krebiepifí<br />
copo ìUiberitdno tune pr
ÍRpPECTltí REGVsí<br />
tíaíic primurnHercdís íuíTu cecidífTe fyránni<br />
Difcipuli vero j3entes:regernc£. percíiV<br />
Etg'nusScpatríamcrudelcs líaquere térras<br />
Et monis dómínt teftcscaefícp magíftri<br />
Coníntuuntergccyrnbs.impofueie cadaucr)<br />
Incertiquo faca feránrrv'bi fiíterc detur.<br />
Percp maris noftri flucítís ííne-rcrnigc vedi<br />
Hefperíarn; Oalpen E tiro tcnueíe fecundo. 1<br />
Inde per Herculci fpumofas gurgi'tísvndas,<br />
O ceartí fluci us Auílro impeliente íerunturí<br />
de reíigio iÜd ortd cftvct íocus ex tolo orbe frcqaentdretur.Chri*<br />
fio recepto infede edeftijd eftpoft kfcev.fioncm.Etfccijs.cmni<br />
orbejd efi per totum orbem. Umifiis, per dimf® partes nñfiisí<br />
Md:tb£Í,EUrci,Luc3e,cdp.s><strong>il</strong>imo.lodt¡nis.20 demifiione Rpoftff<br />
íorum per totum orbem. tíúnc primum ex numero Apoftclorim.<br />
Accuwn.u. Ai quiStephdnusfuit primits.Acluií. y. Vndc & pro<br />
tomartyr efi diñus.Eft úlud memorándum quoq-, ex duobus Ze-f<br />
bedeiftlijs:aherumfuiffc rxptumprius,dkerum pofterhts. ELerot<br />
distyrhi cructi.Hic fuct Hcrodcsjub quo Sahutor iwfter paffití<br />
eft.Eiifcipuli ipfius Hcobi.Confiituüt linquere tenas crudeles. Ex<br />
Verg<strong>il</strong>io: ¿.Aensid. Etteftes monis domini, id efi Saludtoris no»<br />
flri:qui domina; efi ver redemptionem. Et magiftri, id efi Ucobi,<br />
qutx dixit fupra difcipuli.Cymbx'.nduicutejncerti.ex Verguío.}.<br />
, Aeneid.Vd.tx, id efi Lei voluntasMdris noftri,quod vulgus Fiedi<br />
terrdneum vocdtsine remige,boc iam mirandum,quod nec remo<br />
nec vélis cymbafit inrpulfd,Hcfi?criw'Calpcu, promoiitoritm H
í?ü CÓKPOSTELLAM. 1<br />
Arfabriaí doñee por tus tet/gere repollos.<br />
Tune res Hifpaaas princeps Romanushabe/<br />
llle,fub imperio cuiusfaíuator lefus ( ba£<br />
Sponte fuá moriens hominum peccata releuií<br />
Anaulus ¿lie tamen,reffíoci? obaoxia.Cauro<br />
Tota Lupeceíiit.'dederantcui nomina mores.<br />
Qugjcom'itis ChnTti poñquam miracula vidiÉ<br />
Ec fidei f.gnumjíuftraííbus extuíit vndís;<br />
Hofpitis m tumulum fedes concefsit atíitas<br />
Ex<strong>il</strong>io celebratur honos,templumcgIacob¿<br />
fbatú£ contra kbiUm poptum,nunc Gibraltar;id eft ntóns Tdric<strong>il</strong><br />
Euro fecundo,nam ex loppe nauigantibus adfretiim Uerculeu Ea<br />
rus ventm eft: fecundus.lndejd eft poll Calpen ü in exteriore mal<br />
r'uGurgitk Herculci, quod diximus frettm Herculcum pue Gadlí<br />
tanum.Auftro impedente,qui [tir at a mcridie.Vortut Artdbri£,ii<br />
eft Cerium prù;nontcriimi,quodiiunc eft,vt diximm,7inis terrx*<br />
Vrinceps KOmanuiiTyberim C£far,cuius anno. iS. Chriñuspaft<br />
fus eft.Saluitor ìcfiisjntcrprctxlio eft, quale iüud \'crgiíij.}.Aef<br />
neid. Plemnyrium vndofum.lde namá; eft r A£braice le fus quod Lx<br />
tine Sxluitar.Spontc fua,quoniam oblatm eft, quid ipfe dixit,pó?<br />
. ieftattm babeo ponendi animarti mea cr iterum fumendi earn. Ai*<br />
gulas iüe ,fc<strong>il</strong>icet Nerium promontorium.Obnoxia Cauro, id eft<br />
fubieíta Voppopta véto,qui aLxtinis Caurusfá, Gr£cisArgeftes,<br />
vulgoGallcgo.LUp?,qu£ eo tepore regnabat in Gxllicia,quanqu&<br />
iota Irlifpmia fubieclx erat Tyberio. Mores, quia erat meretrix,<br />
i»í antique meretrices lupas vocabátu-nde adbuc dicitur lupanar.<br />
]L x ContitU
PROFECTIO REGVM<br />
Non modo finitimi: fed qui funt orbe remoto,<br />
Chrifticofg magna cum religione frequentane<br />
Cantaber & Vafcoh, Britonesafcj} Britanni.<br />
Et ami luaernae cuìtoribusincola Thules.<br />
Teutones& GalIi;Greci pariteitp Latini.<br />
Et quxcunqj tnanetgens nato confciaChrifto<br />
Sed necg poi't tcrram,pcdibusqua pre<strong>il</strong>itlcfus<br />
Qnacj3 f uit Petri Pauìicjj infperfa cruore: .<br />
Comìtti Cbrijìi, id efl "Apofloli ; fed prius tomts er dtftipuÌM,<br />
po(lea Apojlolusjd efimiffus.Tidei fignum ad efl c&raderè Cbni<br />
flUmfim.LuflralibiKrndisj&eft qua pertincnt ad pur gattonati<br />
peccatorununaluflrare cflpurgirc.Extulit>quiabxptizatac'mtr<br />
fìt cum figno fidei Cbrtftiane.Sedes auitas, id efl domum, quam À<br />
tnaioribus fuvsbfrc&itate acceperat,ex iUo,fcibcet tepore,ex <strong>Vi</strong>r<br />
giho.S. Aeneidfinitimijd efl confines. Chrifikcl£,fcdicet Canta*<br />
ber.populus Hijpdkite nunc <strong>Vi</strong>zcdyd CTUauarrd.'Vdfccn.Cdntdf<br />
bris finitimus.Britones populi Gallie.^ritani.nuncdicuntux Angli<br />
ìuuerne.queCTlbernia dicinir>vulgoYrlddd.TbulcsJnfuld efl fet<br />
ptentriotulis fubcircuìoartlico. Verg<strong>il</strong>w.i.Georg.Tibiferuict<br />
•citimi thule.Teutones^Germdni^ GM,gens longe lutee); patès.<br />
Gens confeiajd efl qu£ confitetur Chriflum natum.ìzx Lucano in<br />
primo.Et gens (ìqux ideet ndfeenti conf<strong>il</strong>a N/fo.QHdm prefiit ìet<br />
fusad efl Pahjlinam Syriam.allufit ad<strong>il</strong>lud Pfitlmograpbi,ador&<br />
uim ut in loco^bijleteruntpcdes em. Qu£q-,fuit,fc<strong>il</strong>icetRoma,<br />
vbi Petrus er Paulus mdrtyrio coronati funt. Sdcratius, fubaudi<br />
quam templum Compoftellanum nomine Apoftolidicatm.<strong>Vi</strong>deds
IN COMPOSTELLAM. 8|<br />
Eftaliqtiid coto facratius orbe verenda<br />
maíeftate Ioci:vídeas fufpenfa redücb's<br />
<strong>Vi</strong>ncula capriuismanicas,femcp carenas.<br />
Ercumcompedibustranfuerfì pondera vecris<br />
Mie errìgies,tlitc fìmi<strong>il</strong>acra virorum,<br />
I p fe co mes Chrifti media quos morte red uxit»<br />
Hucigttur poltquam pietas imm?falaborum<br />
Immemor acceffit,terra proftratus vtercp<br />
Votacp concipiunt SCtempI<strong>il</strong>imen adorant.<br />
Siccp pdorregina preces dat'pedtoreimo.<br />
O decusHefperia? rerum tutela mearum»<br />
Qué primi colim 9 Hifpani:quem¿j3 patronum<br />
dejl uidtrcpafíis, e? nxrrib miriadi compturi, que inde funt.<br />
У inculi, fcüicet minien.vincuh mdimum.VergiUusMinicis itq-<br />
ar<strong>il</strong>i leuari vinch iubet Primm.^ompedibus.vinculis pedum.Ve<br />
<strong>il</strong>istrdnpterfìjdefimiffeferrigrduifiime. Effigtescrfìmula<br />
chri, id efi imagines cx ceri iut dlii mittrii. Medii morte, est<br />
qui <strong>il</strong>los vite reflituìt. Defcripti templi religione : quefumus.<br />
precesrex ef rrgini fufciperktexponit : fcdprius reginm lot<br />
q!ientemindii:it,quhìnhìs,qu£idreligionempertinenr,focininis<br />
prime pirtes dinde fimt. Ex ea>quo$inEpithdimìo dixinus,<br />
hec pii viclóri perfoluet voti Ucobo. Vìetis immenfi, id eft ipH<br />
pientifiimi principes.ыЬогит immemor, id efi non recuentes U<br />
borem.Concipiunt voti,id eft vauent,q'te pojtei perfohmt,pref<br />
ces dit peiìore ib imo. Ex Verg<strong>il</strong>io. Rerum tuteüi, id efi tutor.<br />
Q8:m primi colimws* Verg<strong>il</strong>imm cjiJd efi nos precipue. i« df*
PROFECTIO R E G V M<br />
Rcbûsinafîlidris femper fenfere parentes.<br />
Vtcp<strong>il</strong>lcstaccamyquibuseU: pretelle vetuftas?<br />
Te dace.itefocio^tcm<strong>il</strong>itejfïgnifei'oé^,<br />
Non fernel armi poten s per fregi t meenia côiux<br />
Diruit attegias Maurorum dirait arces.<br />
ïngenioep loci validas hominuméjj labore.<br />
Non femel borrendo faperauit Marte féroces-<br />
Pcenorum pcpolos:8dtragis viditaceruos:<br />
Cam tamen ex noftris vix effet vulneris autor:<br />
Sing<strong>il</strong>is eft tefiis;Culci qui tempérât vnda<br />
fikik rebusjd eft defperitk.Pdr entes, ìd eft mdiores mei. Pro f e<br />
fie vctuPcxs.Ouidij cjfjd eft cuius rei dntiquitis ddt teftimoniu.Te<br />
ducere focio,quid omnii deceptd refertin ipfum kpoftolum.Per<br />
frcgìt,expugndiìit.MMrorum dttegiis,ex luuendle.DirueJnquit •<br />
TAdurorum dtiegids,Qdftel\i Brigxntum.Sunt diitem ittegk iim<br />
midxrum,qu£ db dlijs dicitntur mdpdlid fiue mdgdlii,hoc eft, tmt<br />
brdciiU,quxlibaivtwiturNumid'£,\>titurhocvocxbulo Ruffinu*<br />
in interpretxtione lofephi de bello luddico pro ftxione txberndcu)<br />
lorum:fed hicdttegiitpofuit pro vicis ruftick Maurorum. ìnget<br />
nio,id eft nxturd loci. Et kborejd eft drte : ndm hk duxbm rebus<br />
mtiniuntur ir ces. Pcenorum, qui erx kphrici tenerunt in ïïifpa<br />
niim. kutor wherkjenfui eftjnucniebintur hoftes occift,çy ne<br />
mo ex noftrk decider xt iiïor.ex quovidetur ipfum Apoftolum con<br />
feciffe <strong>il</strong>losSìng<strong>il</strong>ist"ius,quoi dixijmploro dtque cito teftes ipfi<br />
ioa,in quibui !i£c gejli funt. Sing<strong>il</strong>is, flauimin Bethim inftuenst<br />
nme eft GuiiixeniLcxui tempcuyuni. hoc compertunt poftjio
Ï-N ""COMP OST ELL ÄM; S 4.<br />
Arbore Palladia redimitum tempora Bethim<br />
Et Lethe S'tygfj referens obliata Lethes.<br />
Et cam Mentcfa Parnasia Cafiulo teftis.<br />
Mundâijj Cçfarei nonvîtima famalaborîs;<br />
M<strong>il</strong>le loci teltes,mcdio querhofte recepit;<br />
Chriiticolifcp dedit.diuis queq; tîplafacrauit,<br />
Ol'm qua; fuerant Mahumetis lege profana.<br />
Ergo ego pre meritisgrar.es perfolueredignasi<br />
CumneqaeHaperelt,ingentes femper agam 9<br />
Vtcß aliqüem iatcrca magna? pïetatis honore<br />
A?cp mei teftes animi monumenta relin quam<br />
Accipe diu-- precor noftrg munufcula fortis,<br />
mnßumhium conßtentem iquan Bethis effe fuuùorem. Arbore<br />
<strong>Vi</strong>ìlxdixjd eßolim Pxuidifxcrx. Nlxrtixlis. Bethis clini feri crii<br />
tiem redimite coroni. Leibes, fìuuiut eß Bethice, qui nunc Gun<br />
dxlete.Eß mi e m cognomini* <strong>il</strong>tcri fiut<strong>il</strong>o Gxllici£,qui Limii quo*<br />
que dicitur. EßO"ßuuius dpud Inferos, quem refert hic noßer,<br />
in:e:-pr£txtur n.vnj; Lethcs,obliuio.ttcntefx,oppidum Timeo»<br />
neiiß>,>iwicjjU.wi.Pirnxßx Ç.t[iulo,ciuitif fuit in ipfo confhiia t<br />
"Bethice CP T xricon'.nÇis non long: i B\iiix,nunc veßigii ippifi<br />
reni vocintitrcfr Cizloni,cx qui vrbefuit l.n<strong>il</strong>ce vxor Annib<strong>il</strong>is,<br />
q>.t.e referente S<strong>il</strong>io li .dico „quemtdwodum ZT vrbs fui, origineitt<br />
d'iccbxt db incolis moniti Pxrnxß. Waixquc, non longe ì Rouf<br />
di; vbi Cxfxr Pôtnpeij f<strong>il</strong>ios fupermit . Luanus in prim&.<br />
fMtii funeßi comtmt prdii Wtndi . Recepit,reàituit.<br />
h 4 Templi
PROFECTIO RE.GVM..<br />
Qtïod fi force mei manibus fuperatá mariti:<br />
Atquetuo nutu Granatcmceniacernam<br />
Ipfa meis ocuh'srmedia tuncvrbe dicabo<br />
Templa tibi:ritüfcß facros ? gentemcj? profana<br />
Cum Mahumete iuo noftris pellemus ab oris.<br />
Templa ipforum Fíiurofum.Agdinm ingentes grates, obferuat<br />
differentiam inter agere ZT perfokere ftue referre.Aliquem hoi<br />
noremjd eft facrificfum. Verg<strong>il</strong>m primo Aeneid. Aut fupplex<br />
are imponat hotioremMonumenta tcftcs. Sic Propertim. Sydertt<br />
teftes.MccepictatkJd eft venerations,Noftrœ fortisjd eftfortu*<br />
iu,z7 jubintclligendum eft donaría obtuliffe certa. Quod ft,vot&<br />
perfoluaidrconcipit.Granatœ mcenia.lUiberos. Sic enim dicitur.<br />
Sed weem fcquitur vulgi. Cernam meis oculis. íleonafmus eftt<br />
Centern profanam,ftcr<strong>il</strong>egam.<br />
«Г F I N I S.
«5<br />
P E T R V S M A R T Y R<br />
ANTONIO SVO NEBRISSENSI.<br />
fC FTriufq? Hifpaniaj lumen 8c praefcns<br />
\ J decusfalue.<br />
Deambulanti mihi per littus Gaditani<br />
Freti anno,quo venit Almeria in imperli Hif/<br />
pani poteftätem3deditfe mihi obuiamcorpu,'<br />
ìentifsimaincultaqj àc balbutiensquasdaJIUM<br />
Iierdaniatiseomis, 8clachrymis largo fiamme<br />
per ora&pullam veftem cadentibus,quajfu/<br />
blatisvocibus dari fibinaatas,per quos tranf<br />
fretaret,inclamffans,quanuis metoruo luminc<br />
fpecrafTet.interroganti tarnen t quae nam e<strong>il</strong>et:<br />
quid fibi vellet his fletibus, quid funeralis ha/<br />
bitus:quidue laceri petterga cap<strong>il</strong>lifignifica/<br />
rentr" refpondit?<br />
M<strong>il</strong>le &C tercetum fuerä dominata per annos:<br />
Et totam fine forma orbe fine lege cenebam<br />
etrus Nurtyr. Antonio fuo Ncbrcffenfi.lnducit barbariam vi<br />
Pcem<br />
fudm dolentem,quod expulft cx Udlia per doäos quofs<br />
ddm vir os cum fein Hifpxm'am recepi[fet db Antonio in AphricZ<br />
pulfd fit :fed priufqud id fdcidt,dicit f: n<strong>il</strong> rcliäuram intetatu dut<br />
itidufMn.M<strong>il</strong>eXTtercetitum.db Antonino Pio.i£.imperatore Ro<br />
Utinorumad tempori ValU^api eresine forma, id efi, pulchri,<br />
L 5 indine
Incolto fermone canés regtim arma dtfcefqi<br />
Nomine barbancs.mulier nce amica poetis<br />
N re laudi bene grata pice diuoque decori.<br />
Bis fenis luftn's exaitos orbibus orbes<br />
Arbitror ardete Phcebum trax<strong>il</strong>Te per aura*.<br />
Ex quo fata ingcnsdurumqj in dicere bellum<br />
Coftituere mihijMartfque incendere centra<br />
Demifere yiros fuperi defede tonantis.<br />
Summerfum eloquium ccenofoncqagrauatum<br />
Qjjì cxcuterent.turpicp fituxronfecTa leuarent:<br />
Excolereinciperent lingua: rudimenta latina;<br />
Ex <strong>il</strong>io cecidere mihi de pectore vires:<br />
i'uiine.mde formofus Z? informis.ordo efi.ego nomine bj.rkj.rks<br />
mulier tiefe amica ncq; grati laudi pie ncq; decori diuo cancns hp<br />
culto fermone regum irmi ducefq; fuzram dominiti ey.c.Hcc i*<br />
nudammo h ofiis public a. Ne c gnu laudi pktnec decori ditto.<br />
Qpinor relligioni iittelligit.boe efh hymnis ZT canticis ficris-bìs fe<br />
nis lufiris.quinquiginta annosßgnißat quaidoquidcin lußmtt<br />
quituor annos contimi fi idem e fi quo-J. Ólympiis grece. Ar den<br />
tem Pbxbum ex ppitùone pb<strong>il</strong>ofopborim qui materiati cdeßein.<br />
intuiiiritibntvi VergÙiits.4.. A?sjM. ixm buttero torquet<br />
fiel'.is ardécibus aptuin-Traxiffeper attras orbes,id cfi,annos quii<br />
orbes j"u-ii. Verg<strong>il</strong>ius itq- in fui per vefiigìt voluitur an'ius.Exü<br />
étjs orbibus,id cß,co:tfc$}s ntotibus circuliribus hn.e. Verg<strong>il</strong>ius<br />
l^Aeneid.Triginti mt^nos voluèdis menfibus orbes. Qt^inquagim<br />
ti itvpint AUW* ex pò fiti confiìttwwtt indiare, idefi denunì
8
Mercurio genitû référant &N*bride nymphà<br />
Anroni-huïc nomâqui mefequiturqj fuigatq?<br />
Per totâ Hefpem puer hic patriâqj domumqj<br />
Ec natale frlum îinquesiuuenuia femper<br />
Têpora cum mufis BachoqjÔC apollinee triuif<br />
ïnueteri Italia; ad qua nîïcfe contullitomnis<br />
Turba puellarumcyrrha nyfaqjrelicîis-<br />
Hune poftqua virides lauros hederafqj feèf ces<br />
Iam meruifle fibi vidir,Saturnia tel lus:<br />
Ad patria antiqua celeri difeedere çurfa<br />
ïufsit,vt infirmogeneri fuccurreret:5d me<br />
Hifpanis ageretterris, fubitoqj fugaret.<br />
Cum pmum aduetare hominc mceftifsima fefi<br />
Ätqj aduerfa mihi penit* pia numtna cali<br />
Et terra peîagoqj fîmïliter ferabella parari?,<br />
quiDeus ingcmfçritt dpotelefmdtis dßrologi£ bomincs di varias<br />
grt.es. incUnit.Nebriicnymphd.finglt <strong>il</strong>lum gentium ex ieo icdij;<br />
iidm.vtiicit Arißoteles.j.Etbicorumexbominibus jìuntdij Pro<br />
per exçellentiam virtutis.Puer bic.dnnovnieuiceßmo in Italiam<br />
profecius eß.\n veteri Itdlidji eßjn latto dntiquo.aut <strong>il</strong>lui potius<br />
volititßgnißcareinßrmone latino antiquo. Turba puellarum, ii<br />
cfimufirum.ìuumdlis midies profit mihi ws dixiffe puellds.<br />
hiuros CT beierds.ex quibuscorondbdtur pocte.Verg<strong>il</strong>ius.intcr<br />
vitlrices beieras tibi ferpere Iduros.SequdcesJerpentet cum Per<br />
ßo iixit.generiinßrmo, ii eß, fuis VLifpdnis. Ageret,expelleret.<br />
Uomijtem^Atüoniwn.Pk mminajii eß,ieos cdeßcsüelU pdrari<br />
con»
- «7<br />
Tartáreas vires fubíto eentnqdae profundi<br />
V alientes umbras adii,qua dicitur Aftur<br />
Camafea fpecu me-riens defcédere ad orcum<br />
Si nulos extiterat,nfasdum carperer auras. V<br />
Tiüphonérelíquafcg farens dífcordía fecum<br />
Eduxitfatuura mihi? populofque percmnes<br />
Hefpcria* occidua fparfit fuá femina dextra<br />
Tah2ti,vudiutnqug ánimos centraxítad iram<br />
A rmatus ftipes namís,nec tela5nec hafta?.<br />
Ne cprofuereminae í.ngetes,ítriclique garetes<br />
Inflexus gladií triuioruin>enfefque corufei. ,<br />
Poft muítos variofque niet^durcfque labores<br />
Neqüemeofqurfimulvscit ítrauitcfjnec vlfra<br />
Me finir bas penims térras habitare potentes.<br />
Deferios ígitur Libyx zonarque furentis/<br />
iontrtim me.Qux dicitur aftur. locum fine fpecum elefcribitqun<br />
tfí defeenfus adinferos in A fturibus.vndeMx<strong>il</strong>iumimphrat bar<br />
baria a dtfcordia.fequitur autem quod vulgus opinatur de Cams<br />
fea fpecu ex. borxtij xuüoritate qüiin poética arte dicitaut fama,<br />
fequere:aut conuenientia 'fingeardo eft,qua Aftur moríaisft fuit<br />
mxlus dum viueret dicitur descenderé ad antrum.Specu Camafea,<br />
U ejlypcr fpecum ülum.dum carperet auras,id eft, dum viueret.di<br />
feordiifautura mihi eduxit Tifiphonem
Saxofcs mores nigrf & v
5>8<br />
ÄELI VS A N T ONI VS.<br />
PETRO MARTYR! SVO.S.rf.<br />
Vos tibi qucs tali red dam pro<br />
carmine verfug<br />
Petre mea? laudisiudex & can/<br />
dide mar.tyfj , m %<br />
-• Cuius ego pluris def pihi carmf<br />
inina feci<br />
Quamfi Mseoniis opibus meCrcefusinaürct<br />
A*cpTagus Bethifque meusnühidefluät vni<br />
Q Vos HbiidfitperioriVetrimirtyris arwim rcfcrtbit<br />
^ dicens fe muitificcre <strong>il</strong>liusiudicium candor emq; animi,<br />
quod cx alijs noncft cxpcrtusjtaqud ab hominibus inuidia er ma<br />
leuokntia fuffuf.s. deinde ndrrat,quarationc atq; arte birbariam<br />
profiigduit.Qnqs tibi.Verg<strong>il</strong>ij carmen ex Bucolkis.que tibi qua: •<br />
talireddampro carmine dona.Kartyrudcft,teftis.dl!ußtq;adno<br />
men Petri martyris3quafi futurus fmffct tcfiis glori.e Anto a<br />
rrfj.Et cdndide iudex. appellantwr autem candidi,qui non [tint in*<br />
nidiidtq, c cotrario nigridetr adores ermaleuoiidicuntur. Pluris<br />
ftd,id cfi,maiori pricio eßimiulDe mc.de rebus incisMeoniis,<br />
id cfiyUdijsybifunt tiermus cr Pdclclusfiuuij aurifcri. era fits<br />
rex hydorum ditißimus omnium fuit.Jnaurctid efi,at',ro impleat<br />
Hor.vt te fortune riuusinxuret. Tagus er Betbis flumitid Hif«<br />
pani£,qu£durumquoq-a, poetisinmaredeuotueredtcuntur.'Bet<br />
this mwß efv,conterr Miens mihi,quippe qui igru Nebriffen fem<br />
ablttit.
№'qtiicumque aíij ñofiro ver Cantarín orbe.<br />
De gregePierio:quosmiferat ante difertos<br />
Muía latina viros,partim carpiere labores<br />
Conatufquemeós preceptaque frádita partint<br />
Inufdere mihi:fed pars contépfit vtrumque.<br />
At tecandídius nih<strong>il</strong> eft, n<strong>il</strong> dociíus unqua<br />
Pirene gélidas vidit tranfceñdere faltus,<br />
Romanos poftquáducTores.barbara proles :<br />
Expulit,8c bello populosfubiedtlberos.<br />
dbluitMihimiúd e¡l,jbíi,vt quicquid duri deferunt fit meuml<br />
Ndm quicumq;,fenfus ejl, omnes dlij fermonisktiniprofejforef^<br />
quidntchdc ex ltdlid in Hifp.mkm venerunt, diit inuiderunt<br />
mece glorieidut contempfermt me:tu folusfine inuidid ey mdlí»<br />
gnitdte de rebus meis iudicdfli. Noftro orbe,in Bifpdnid. de grege<br />
Ticrio,id eft,mufdrum,hoc eft homines poetice ftudlofi.Mufd kti<br />
nd,id e¡l, fermonis ktiniperitos. Vdrtim: queddiri pdrs <strong>il</strong>lorum.<br />
Cdrpferunt,reprchenderunt. Ldbores O" condtus, metonymid ejl<br />
pro opera Uboxdtdjy que fum condtus fcibere. Inuidere.citrd<br />
reprehenjionem.Contempjit vtrumq;jd efl,nih<strong>il</strong>i fecit dtq¡ neglet<br />
xit,rcprchedere,ey inuidere.Cdndidiusjd ejl,nih<strong>il</strong> minus inuidid<br />
er mdleuolentk f iffufum. <strong>Vi</strong>rene,nymphd fuit ex cuius nomit<br />
ne Vyrenci diíli funt montes, qui Gdllkm db Bifpdnk difignunt*<br />
f<strong>il</strong>tus gélidos niuibus cdndicdntes,dtq- per inde frígidos. Barbdrd<br />
proles fc<strong>il</strong>icct Gotthi,genus hominum bdrbdrum,& quod ferino*<br />
nis ktini reliquks obruit. T.xpúlit Komdnos ex Hifpdnk.qudm<br />
feptingentos circiter dnnos obtinuerdt\tt<br />
Ergo ego
8<br />
b'rgoego "barbane magni prope Iittora port9, Quam vidiffe#refers:a'ut te vidiffe putabas:<br />
Indixibellum tyrrliena afedepi'olfccrus<br />
Cum p ri mum in patria redijrquadeniqj vifam<br />
Congreffus fudi noftrccjj exorbe fuga ut,<br />
1<br />
Ufa quid? magnts ducibusrem geffit:5C omnes<br />
Hefperie popu'Iosvieìrix dicìicne tenebat.<br />
Neue gi-aui quon pam miferis exire Ifceret<br />
Seraiao.-validasiniponttmcenibusarces<br />
Sed pra^toritias<strong>il</strong>liSalmantica fedes<br />
Prarbuit; vnde viros partes dimtttat in cmnes:<br />
Ergoego.Qyomodo bxrbxridmfuderit fugxueritq; cxponit.Òrdo<br />
eft. Ego préfcftas k fede Tyrrhettd, id eft db ltdlix,etius pdrs<br />
fuprd Roml M meridie verfd Tyrrhenid dntiquis tfporibus died<br />
bdtur.indixi bellum hdrbxrietqul refers te vidiffe, dui putdfti te<br />
videre,quad non vidcbdsddq; propc littord ntd'gnipartus, qui dut<br />
eftkbnerix dut no longc db cd.lndixi inqul cum primu redij in pd<br />
tridm.ClUivifdm,xdbdrb.iridreferendmcft.Congrejfusipugnd<br />
comiffd.Tudi CT ftigdui.Ex quo occup.tuit Hifpxnixm bxrbxrix:<br />
prius nxrdf.dmde quoinodo <strong>il</strong>llproftigduit.ltl.i quidem bdrbdrit.<br />
Otta qui rffrìipant.vacuent cuttórib'us agros?<br />
E t fpargant noihis a le datafemina terris.<br />
Hosego palantcscupie.ns areer'e;Mmcrua<br />
Qug fauetingenrjsriuifit feccderebello:<br />
ConfiHurncjj dedìr,qua fic ràtiofiege-rendurn.<br />
Ipfa petcnda tibiefr.tantoromcàufa ii'alorurrt<br />
Barbarics reg^ni co lumen quie fixitin arce.<br />
At vclut Akides pcfcrcr cum viribus hydrarri.<br />
Et crcfcens dano nionftrum;non ante peremit<br />
Guttura qua vaisdfs comprcflic fama lacertis<br />
Pcrqjvias tenues fanimam exhallareeocgi't: ;<br />
uitio,ex Vergi'io in 2ucolias.Nccf; ci;::n feruitiom cxire lìcebati<br />
VretoricksfedaJdefidomuregki.Ka'quii Vretoresdittifuntt<br />
f quoi preirrnt benonbutumiffo Vretoris fìgnifiati4,qui efi redo<br />
, re vnicuiq,- fuum ius: Vretorium dicitur domus regis, e7 Pretoria-.<br />
) cohors,que regis ciiiìcdùe preposta efi : CT ttduis pretoria, qua<br />
: rex vehiiur. Hrgo f:despretoria!, teipretoricks, idefireg<strong>il</strong>es.<br />
• T>imiitat,id efi be'datores per dmerfas pjrtes tnittai.CttiirumpSt.<br />
ockjd efi piceni c? bona* artes pica aluuas.Culroribus,fermcuis<br />
latini pcritis.Sauina dattù.fe,id efi ìoì\ium,auena flcr<strong>il</strong>c,® 1 qua<br />
friigibus nocent,cr efi metaphora frequens etiam in facrti literis.<br />
Hos eg^Jc<strong>il</strong>ket duces barbarie. Palatcs, id efi ragos
Sic ipfas Faiices:fic ipfum cor ripe gUttffr<br />
Alterius rrionftri.'totoój ex orbe fugato<br />
VItra Sauromatas:aot extremes Garàrnanteà<br />
Perge bonis auibusrdubtjsnec defice rebus:<br />
Nam te magna mamet iuPa victoria belli.<br />
Dixit St ex oculis euànuit: Aft ego vires<br />
Qualcfcunq; meas contraxi pròtfnus: & te<br />
(Na rumor tulcrat magni mihi nomina Petri <br />
Martyris)abfentem ad partes arceftere belli<br />
Comuni s volui.fcd Ga.<strong>il</strong>ia magna tenebat<br />
Te procul a patria;noftrifq3 «emotusab oris.<br />
pe qu£fttit ciuf a tantoxu maloru.Cokmch.id efifundamentu &<br />
fiducia regni fui.ln arce Sdlmdttc£.Ac v;lut?excplo prcbdtfìc eft<br />
fc fìciendu,q, quéddinodìi Hercules nih<strong>il</strong> proficiebdt finguk capi<br />
tnminuides ,quo dd ipfum gutiur qtiifìrddicè capita coprtfiitifìc<br />
tii cu ducibm bdrbdri£itthiiprojiciei,n'ijiipfdm oppreffcris.Mcif<br />
d:s,Kercules.Crefcens dd.no quid tmocapite ibfciffo coplurd pub<br />
Mxbdnt. Per vixi,ten№ per porosCT fordmina iUd fubt<strong>il</strong>k,quiquonid ex duibu-s captabdiitur dufpick.tfdnit te,ii<br />
tfl cxpetdtyVerg<strong>il</strong>idnu eft.EuxnUit Minernd, qii£ omnid h£c dixc<br />
r4t.Q&iUfa?$,qtiantu\:un% pdrm,Contrdxiic
Non paterasetfì clíperes fuccurrere amico.<br />
Nuncia barbaria; veuitfama:iIlacc3ortes-<br />
Ex pi jcat:;&d'ucib*'geirH nis duo corn u a.rnádat<br />
Barbaron a dextra íetiatp a parte íblcecon ,<br />
Prefícít.arqj fuas vires .a'nimofcjj monftrau.<br />
Specratrix aderat toi&Salmantico muro<br />
Matres.atcg viri puertínnuptar puella?:.'<br />
Cum vcnij<strong>Vi</strong>dijvicijMartccp repulía.<br />
Noílrovertititerdiuerfas orbisin oras.'<br />
Vcrdtit:r;neq} pofcoculiseftreddica noítris.<br />
tiomihijd cjí fuña tua.G<strong>il</strong>lia mignA,vbi eo teporecrai,fama nu<br />
ciíty. ego^Aduentabajlla cxplicat-jeàicitey ordin.it exercitufuìi.<br />
Gemiiiisduc'ÙM duobmyquos ffítim tpmin.itfiarbarifmum A finii<br />
jiro coriM fol'cccifmum A dextro. SUM vires,quaft ipfx in fubfidio<br />
pofiti,nAfic.diùidebatur exercitwtin duo corn<strong>il</strong>a ®Un fubfidium.<br />
Spccììtrixsxpeclas quajt ex Jpccl acuto eueiitum rciMatrcs.ycr<br />
giUawmicjiNeni,.vidiJnpiuca verba cotrahit vicloria:vt]celeri><br />
t.itépotiuiquap!ignto¡lmhret,fueruntAutciUA tria verbain ti<br />
tula triupbi defaris de mthriditc rege Ponti.Veni,vidi>vicijn oí<br />
№ diuerfas.f.ùi Aphrica,vt tu dixifti.RedditajrcftitutA. ex Verg.<br />
, f F.I:N I S. v<br />
^Vúeimpreffo enKete^u'e^con ]••;]<br />
yconiiccnciadel Ordinario. :<br />
C Bíla taflado por los Sonore? del Cón'ífcfo Real cu Efpaña a tres mtitOfit<br />
"3ts.pl p!igo,y en las islas de feto Domingo, y 'T»«*a tfrhie a feys máhríaij.,<br />
y c n<strong>Vi</strong>¡a Efpaña y nuei¡o teyno a Granada a ocho maraiiedis,y enlas pra •<br />
«inda» dcìPeru a dica marauedit cada plígo.