Cum hostes adessent, pro se quisque in urbem ... - The Latin Library

HORATIUS AT THE BRIDGE (C. 510 B.C.) (2.10)12345678910111213141516171819202122232425Cum hostes adessent, pro se quisque in urbem ex agris demigrant; urbemipsam saepiunt praesidiis. Alia muris, alia Tiberi obiecto videbantur tuta:pons sublicius iter paene hostibus dedit, ni unus vir fuisset, Horatius Cocles;id munimentum illo die fortuna urbis Romanae habuit. Qui positus forte instatione pontis cum captum repentino impetu Ianiculum atque inde citatosdecurrere hostes vidisset trepidamque turbam suorum arma ordinesquerelinquere, reprehensans singulos, obsistens obtestansque deum et hominumfidem testabatur nequiquam deserto praesidio eos fugere; si transitum pontea tergo reliquissent, iam plus hostium in Palatio Capitolioque quam inIaniculo fore. Itaque monere, praedicere ut pontem ferro, igni, quacumque vipossint, interrumpant: se impetum hostium, quantum corpore uno possetobsisti, excepturum. Vadit inde in primum aditum pontis, insignisque interconspecta cedentium pugna terga obversis comminus ad ineundum proeliumarmis, ipso miraculo audaciae obstupefecit hostes. Duos tamen cum eopudor tenuit, Sp. Larcium ac T. Herminium, ambos claros genere factisque.Cum his primam periculi procellam et quod tumultuosissimum pugnae eratparumper sustinuit; deinde eos quoque ipsos exigua parte pontis relictarevocantibus qui rescindebant cedere in tutum coegit. Circumferens indetruces minaciter oculos ad proceres Etruscorum nunc singulos provocare,nunc increpare omnes: servitia regum superborum, suae libertatisimmemores alienam oppugnatum venire. Cunctati aliquamdiu sunt, dumalius alium, ut proelium incipiant, circumspectant; pudor deinde commovitaciem, et clamore sublato undique in unum hostem tela coniciunt. Quae cumin obiecto cuncta scuto haesissent, neque ille minus obstinatus ingentipontem obtineret gradu, iam impetu conabantur detrudere virum, cum simul

262728293031323334fragor rupti pontis, simul clamor Romanorum, alacritate perfecti operissublatus, pavore subito impetum sustinuit. Tum Cocles "Tiberine pater"inquit, "te sancte precor, haec arma et hunc militem propitio flumineaccipias." Ita sic armatus in Tiberim desiluit multisque superincidentibustelis incolumis ad suos tranavit, rem ausus plus famae habituram ad posterosquam fidei. Grata erga tantam virtutem civitas fuit; statua in comitio posita;agri quantum uno die circumaravit, datum. Privata quoque inter publicoshonores studia eminebant; nam in magna inopia pro domesticis copiisunusquisque ei aliquid, fraudans se ipse victu suo, contulit.