13 Groot duimpje en de dwerg.pdf - Neejandertaal
13 Groot duimpje en de dwerg.pdf - Neejandertaal
13 Groot duimpje en de dwerg.pdf - Neejandertaal
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Oef<strong>en</strong>ing<br />
1. De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> tekst bevat bijvoeglijke naamwoord<strong>en</strong>. Laat ze weg of vervang ze door<br />
iets an<strong>de</strong>rs.<br />
2. Voeg e<strong>en</strong> uitgang toe als je dat nodig vindt.<br />
De Duits.. vorst<strong>en</strong> <strong>en</strong> het Engels.. koningshuis zi<strong>en</strong> het allemaal met le<strong>de</strong> og<strong>en</strong> aan. De reactie<br />
volgt mete<strong>en</strong>. De Spaans.. galjo<strong>en</strong><strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>de</strong> uitverkor<strong>en</strong>.. prooi van <strong>de</strong> berucht.. Engels..<br />
pirat<strong>en</strong>. Noord-Europese han<strong>de</strong>laars smokkel<strong>en</strong> zilver uit Zuid-Amerika <strong>en</strong> wie zou nog<br />
nooit gehoord hebb<strong>en</strong> van Piet Hein die op 9 september 1628 voor <strong>de</strong> kust van Cuba <strong>de</strong> zilver..<br />
vloot kon kel<strong>de</strong>r<strong>en</strong>?<br />
De strijdvaardig.. Piet Hein werd in <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rland<strong>en</strong> bezong<strong>en</strong>.<br />
Spanje krijgt nog meer teg<strong>en</strong>wind. De heel.. wereld verneemt het verhaal over <strong>de</strong> reusachtig..<br />
diefstal <strong>en</strong> <strong>de</strong> onm<strong>en</strong>selijk.. slavernij die <strong>de</strong> Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Zon in <strong>de</strong> mijn<strong>en</strong> wordt opgelegd.<br />
In Potosi zoud<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> to<strong>en</strong> gangbaar.. verhal<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Zilverberg acht miljo<strong>en</strong> indian<strong>en</strong><br />
omgekom<strong>en</strong> zijn!<br />
EN NU? ...<br />
In 1988 nam <strong>de</strong> Unesco <strong>de</strong> verget<strong>en</strong>.. stad, Potosi, op in <strong>de</strong> lijst van cultuurmonum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die<br />
niet verlor<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> gaan voor <strong>de</strong> m<strong>en</strong>sheid.<br />
Sinds 1980 vermin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> <strong>de</strong> activiteit<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Boliviaans.. mijn<strong>en</strong> heel wat. Daardoor nam <strong>de</strong><br />
cocaproductie geweldig toe. De vroeger.. mijnwerkers verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> nu ti<strong>en</strong> keer zoveel als in <strong>de</strong><br />
mijn<strong>en</strong> met die cocaproductie. De export van cocapasta br<strong>en</strong>gt het land nu jaarlijks meer dan<br />
600 miljo<strong>en</strong> dollar op. Het kauw<strong>en</strong> van cocabla<strong>de</strong>r<strong>en</strong> is er e<strong>en</strong> traditie die teruggaat tot <strong>de</strong> inca’s.<br />
Voor <strong>de</strong> regering is het nu moeilijk.. <strong>de</strong>ze cultuur te beperk<strong>en</strong>.<br />
3. Zelf<strong>de</strong> opdracht.<br />
(Uit Eos)<br />
FIETSPADEN<br />
Van het overgroot.. <strong>de</strong>el van onze verplaatsing<strong>en</strong> bedraagt <strong>de</strong> totaal.. afstand min<strong>de</strong>r dan ti<strong>en</strong><br />
kilometer. Dat komt neer op e<strong>en</strong> half uurtje fiets<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> kwartiertje he<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> kwartiertje terug,<br />
teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> tempo dat zelfs e<strong>en</strong> verstokt.. roker met ernstig.. a<strong>de</strong>mhalingsproblem<strong>en</strong> nog<br />
altijd moeiteloos kan volg<strong>en</strong>. Met an<strong>de</strong>r woord<strong>en</strong>: als we voor die kort.. verplaatsing<strong>en</strong> onze<br />
duur.., b<strong>en</strong>zineverslind<strong>en</strong>d.. <strong>en</strong> broeikasgasspuw<strong>en</strong>d.. vierwieler inruild<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> goedkoop..,<br />
gezond.. <strong>en</strong> milieuvri<strong>en</strong><strong>de</strong>lijk.. tweewieler, red<strong>en</strong> er mete<strong>en</strong> heel wat min<strong>de</strong>r auto’s<br />
rond, zeker in <strong>de</strong> c<strong>en</strong>tra van onze sted<strong>en</strong> <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
De promotie van <strong>de</strong> fiets als i<strong>de</strong>aal.. voertuig voor kort.. afstand<strong>en</strong> vormt dan ook e<strong>en</strong> logisch..<br />
on<strong>de</strong>r<strong>de</strong>el van elk beleid voor het vrijwar<strong>en</strong> van <strong>de</strong> mobiliteit.<br />
Die promotie heeft echter weinig of ge<strong>en</strong> zin zolang fiets<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gevaarlijk.. on<strong>de</strong>rneming<br />
blijft <strong>en</strong> <strong>de</strong> fietser zich op zijn rijwiel zo onveilig.. voelt als e<strong>en</strong> rund in e<strong>en</strong> hamburgert<strong>en</strong>t.<br />
Daarom werd al duchtig geïnvesteerd in <strong>de</strong> aanleg van nieuw.. of verbeterd.. fietspad<strong>en</strong>. Deze<br />
investering lever<strong>de</strong> al meer dan 600 kilometer uitstek<strong>en</strong>d.. fietspad<strong>en</strong> op.<br />
(Uit Vlaan<strong>de</strong>r<strong>en</strong> in beweging)<br />
69