Afkortingen en begrippen - Archeologische Werkgemeenschap voor ...
Afkortingen en begrippen - Archeologische Werkgemeenschap voor ...
Afkortingen en begrippen - Archeologische Werkgemeenschap voor ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Archeologische</strong> Ver<strong>en</strong>iging Kemp<strong>en</strong>- <strong>en</strong> Peelland<br />
AWN afdeling 23<br />
NOTITIES ARCHEOLOGIE EN RUIMTELIJKE ORDENING<br />
ALFABETISCH OVERZICHT VAN AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN (versie juni 2010)<br />
Bijlage 4 uit „Verled<strong>en</strong> wordt Hed<strong>en</strong>‟ herzi<strong>en</strong>e versie 2010.<br />
Tonnie van de Rijdt – van de V<strong>en</strong><br />
AFKORTINGEN<br />
Voor cursief gedrukte tekst<strong>en</strong> staat onder begripp<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nadere uitleg<br />
AHN Actueel Hoogtebestand Nederland<br />
AMK <strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>kaart<br />
AMvB Algem<strong>en</strong>e Maatregel van Bestuur<br />
AMZ <strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>Zorg<br />
Archis <strong>Archeologische</strong> Informatie Systeem<br />
ARCHON <strong>Archeologische</strong> Onderzoeksschool<br />
AVKP <strong>Archeologische</strong> Ver<strong>en</strong>iging Kemp<strong>en</strong> <strong>en</strong> Peelland<br />
Awb Algem<strong>en</strong>e wet bestuursrecht<br />
AWN <strong>Archeologische</strong> Werkgeme<strong>en</strong>schap Nederland<br />
BRL Beoordelingsrichtlijn<br />
CCvD – A C<strong>en</strong>traal College van Deskundig<strong>en</strong> – Archeologie<br />
CHW Cultuurhistorische Waard<strong>en</strong>kaart<br />
CMA C<strong>en</strong>traal Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Archief<br />
EI Erfgoed Inspectie<br />
FIM Federatie instandhouding Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
GS Gedeputeerde Stat<strong>en</strong><br />
IKAW Indicatieve Kaart <strong>Archeologische</strong> Waard<strong>en</strong><br />
IVO Inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong>d Veldonderzoek<br />
KNA Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie<br />
m.e.r. de procedure van de milieueffectrapportage<br />
M.E.R. het milieueffectrapport<br />
MW Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet<br />
NOaA Nationale Onderzoeksag<strong>en</strong>da Archeologie<br />
OCW (Ministerie van) Onderwijs, Cultuur <strong>en</strong> Wet<strong>en</strong>schap<br />
PDB Provinciaal Depot Bodemvondst<strong>en</strong><br />
PvA Plan van aanpak<br />
PvE Programma van Eis<strong>en</strong><br />
RCE Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed (<strong>voor</strong>he<strong>en</strong> ROB <strong>en</strong> RACM)<br />
RO Ruimtelijke Ord<strong>en</strong>ing<br />
SIKB Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer<br />
SMB Strategische Milieubeoordeling<br />
SVBP Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplann<strong>en</strong> (2008)<br />
Uov Uniforme op<strong>en</strong>bare <strong>voor</strong>bereidingsprocedure volg<strong>en</strong>s de Awb<br />
VNG Ver<strong>en</strong>iging Nederlandse Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
Wabo Wet algem<strong>en</strong>e bepaling<strong>en</strong> omgevingsrecht<br />
Wamz Wet archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg<br />
Wkpb Wet k<strong>en</strong>baarheid publiekrechtelijke beperking<strong>en</strong><br />
Wro Wet ruimtelijke ord<strong>en</strong>ing die op 1 juli 2008 is ingegaan<br />
WRO Wet Ruimtelijke ord<strong>en</strong>ing die gold tot 1 juli 2008<br />
1
BEGRIPPEN<br />
Cursief gedrukte tekst<strong>en</strong> zijn ook zelf als begrip in dit overzicht opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
Aanlegvergunning<br />
Voor gebied<strong>en</strong> met de Waarde Archeologie di<strong>en</strong>t in het bestemmingsplan e<strong>en</strong> verbod te geld<strong>en</strong> op het<br />
uitvoer<strong>en</strong> van bepaalde werk<strong>en</strong> of werkzaamhed<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> bouwwerk<strong>en</strong> zijnde, binn<strong>en</strong> de door de<br />
geme<strong>en</strong>te aangev<strong>en</strong> ondergr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> in oppervlakte <strong>en</strong> diepte. Die werkzaamhed<strong>en</strong> zijn dan alle<strong>en</strong><br />
mogelijk indi<strong>en</strong> daar door burgemeester <strong>en</strong> wethouders e<strong>en</strong> aanlegvergunning <strong>voor</strong> is verle<strong>en</strong>d.<br />
Algem<strong>en</strong>e wet bestuursrecht<br />
De Awb is het juridisch kader <strong>voor</strong> „behoorlijk bestuur‟ door de overheid. De wet bevat<br />
- e<strong>en</strong> aantal algem<strong>en</strong>e beginsel<strong>en</strong> van behoorlijk bestuur<br />
- e<strong>en</strong> Uniforme op<strong>en</strong>bare <strong>voor</strong>bereidingsprocedure (Uov)<br />
- regels <strong>voor</strong> het kunn<strong>en</strong> inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van bezwaar <strong>en</strong> beroep teg<strong>en</strong> bestuursrechtelijke besluit<strong>en</strong> van<br />
de overheid.<br />
Archeologiebeleid<br />
Door e<strong>en</strong> overheid vastgesteld kader <strong>voor</strong> de wijze waarop zij wil omgaan met haar zorgplicht t<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong> van archeologische waard<strong>en</strong> in haar gebied, ev<strong>en</strong>tueel aangevuld met verdergaande<br />
bepaling<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van selectiebesluit<strong>en</strong>.<br />
<strong>Archeologische</strong> att<strong>en</strong>tiegebied<br />
Door de provincie aangewez<strong>en</strong> gebied dat archeologisch waardevol is of naar verwachting kan zijn.<br />
Dit zijn gebied<strong>en</strong> van provinciaal belang. Provinciale Stat<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> bij vaststelling of herzi<strong>en</strong>ing van<br />
de structuurvisie rek<strong>en</strong>ing met deze gebied<strong>en</strong>.<br />
Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn verplicht om binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> door de Provinciale Stat<strong>en</strong> te bepal<strong>en</strong> termijn <strong>voor</strong> die<br />
gebied<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bestemmingsplan vast te stell<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komstig door de provincie gegev<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>schrift<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t de inhoud van dat bestemmingsplan (proactieve aanwijzing).<br />
<strong>Archeologische</strong> begeleiding<br />
Proces waarbij de uitvoering van niet-archeologische werkzaamhed<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> archeoloog wordt<br />
begeleid. Het proces kan 3 doel<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong>:<br />
- om bij afwezigheid van adequaat <strong>voor</strong>onderzoek door fysieke belemmering<strong>en</strong> alsnog e<strong>en</strong> vorm<br />
van inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong>d veldonderzoek te kunn<strong>en</strong> verricht<strong>en</strong> (conform IVO-proefsleuv<strong>en</strong>);<br />
- om ev<strong>en</strong>tueel aanwezige archeologische informatie te behoud<strong>en</strong> (conform Opgrav<strong>en</strong>);<br />
- om bij (beperkte) ingrep<strong>en</strong> in gewaardeerde terrein<strong>en</strong> aanwezige archeologische informatie te<br />
behoud<strong>en</strong> (conform Opgrav<strong>en</strong>).<br />
<strong>Archeologische</strong> beleidskaart<br />
Kaart met e<strong>en</strong> ruimtelijke pres<strong>en</strong>tatie van het te voer<strong>en</strong> beleid, vastgesteld door de bevoegde<br />
overheid.<br />
Archeologiegroep<br />
E<strong>en</strong> verzamelnaam <strong>voor</strong> vrijwilligersgroep<strong>en</strong>. Dit kunn<strong>en</strong> zijn AWN-afdeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> AWN-werkgroep<strong>en</strong>,<br />
archeologische werkgroep<strong>en</strong> die lid zijn van e<strong>en</strong> heemkundekring of historische ver<strong>en</strong>iging of andere<br />
lokale groep<strong>en</strong>.<br />
<strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<br />
Zie Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
<strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Kaart (AMK)<br />
E<strong>en</strong> archeologische kaart met e<strong>en</strong> overzicht van alle bek<strong>en</strong>de beschermde archeologische<br />
monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> overige behoud<strong>en</strong>swaardige locaties in e<strong>en</strong> bepaald gebied.<br />
De AMK is de gezam<strong>en</strong>lijke verantwoordelijkheid van de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed <strong>en</strong> de<br />
provincies <strong>en</strong> wordt beheerd door de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed.<br />
AMK-terrein<br />
2
Terrein<strong>en</strong> die staan vermeld op de <strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>kaart <strong>en</strong> daarmee e<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>de<br />
archeologische waarde hebb<strong>en</strong>.<br />
<strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg (AMZ)<br />
Wettelijke verplichting<strong>en</strong> die zijn vastgelegd in de Wamz/ Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet <strong>en</strong> zijn uitgewerkt in de<br />
KNA.<br />
Archeologievergunning<br />
E<strong>en</strong> door het rijk, provincie of geme<strong>en</strong>te te verl<strong>en</strong><strong>en</strong> vergunning <strong>voor</strong> het verricht<strong>en</strong> van<br />
grondwerkzaamhed<strong>en</strong> of het wijzig<strong>en</strong> van de situatie <strong>voor</strong> respectievelijk beschermde rijks-,<br />
provinciale of geme<strong>en</strong>telijke archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Archeologieverord<strong>en</strong>ing<br />
Geme<strong>en</strong>telijke verord<strong>en</strong>ing waarin beleidsregels <strong>en</strong> uitvoeringsinstrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de uitvoering van<br />
het geme<strong>en</strong>telijke beleid <strong>voor</strong> de archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg zijn vastgelegd.<br />
<strong>Archeologische</strong> verwachting<br />
De aan e<strong>en</strong> gebied toegek<strong>en</strong>de kans op het <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> van archeologische relict<strong>en</strong>.<br />
<strong>Archeologische</strong> waarde<br />
Vindplaats of vondst met e<strong>en</strong> oudheidkundige waarde. Het betreft hier met name archeologische<br />
relict<strong>en</strong> in hun oorspronkelijke ruimtelijke context. Zowel grote complex<strong>en</strong>/ structur<strong>en</strong> zoals<br />
nederzettingsterrein<strong>en</strong>, als afzonderlijke vondst<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> met deze term word<strong>en</strong> aangeduid.<br />
Archis (Archeologisch informatie systeem)<br />
Het door de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed beheerde archeologisch informatie systeem, met<br />
informatie over o.a. onderzoeksmelding<strong>en</strong>, vondstmelding<strong>en</strong>/ waarneming<strong>en</strong>, complex<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. Archis II is de huidige versie van Archis. Archis is <strong>voor</strong>alsnog alle<strong>en</strong> rechtstreeks<br />
toegankelijk <strong>voor</strong> beroepsarcheolog<strong>en</strong>. Amateurarcheolog<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> informatie t<strong>en</strong> behoeve van e<strong>en</strong><br />
concreet project opvrag<strong>en</strong>.<br />
Beheer / beheerplan<br />
Het treff<strong>en</strong> van maatregel<strong>en</strong> die noodzakelijk zijn om er<strong>voor</strong> te zorg<strong>en</strong> dat archeologische<br />
monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in e<strong>en</strong> goede staat verker<strong>en</strong> dat ook blijv<strong>en</strong>.<br />
Beheer bestaat uit schouw<strong>en</strong>, uitvoer<strong>en</strong> van onderhoud <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel monitor<strong>en</strong>. Het gaat hier om het<br />
treff<strong>en</strong> van maatregel<strong>en</strong> op de lange termijn. De te nem<strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> bij <strong>voor</strong>keur<br />
vastgelegd in e<strong>en</strong> beheerplan of behoud<strong>voor</strong>schrift<strong>en</strong>, onder toezicht van e<strong>en</strong> s<strong>en</strong>iorarcheoloog.<br />
Zie ook fysiek bescherm<strong>en</strong>.<br />
Beheersverord<strong>en</strong>ing<br />
De geme<strong>en</strong>teraad kan in plaats van e<strong>en</strong> bestemmingsplan e<strong>en</strong> beheersverord<strong>en</strong>ing vaststell<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
gebied<strong>en</strong> waar ge<strong>en</strong> ruimtelijke ontwikkeling wordt <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>. De verord<strong>en</strong>ing regelt het beheer van het<br />
gebied overe<strong>en</strong>komstig bestaand gebruik. Beheersverord<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> elke ti<strong>en</strong> jaar word<strong>en</strong><br />
herzi<strong>en</strong> <strong>en</strong> bij het vaststell<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> herzi<strong>en</strong>ing van de beheersverord<strong>en</strong>ing moet rek<strong>en</strong>ing word<strong>en</strong><br />
gehoud<strong>en</strong> met de in de bodem aanwezige of te verwacht<strong>en</strong> archeologische waard<strong>en</strong>.<br />
Behoud<strong>en</strong>swaardig<br />
De resultante van de verschill<strong>en</strong>de stapp<strong>en</strong> van de waardering, waarbij wordt vastgesteld of e<strong>en</strong><br />
vindplaats al dan niet <strong>voor</strong> duurzaam behoud in aanmerking komt.<br />
Behoud in situ<br />
Het duurzaam in stand houd<strong>en</strong> van archeologische waard<strong>en</strong> in de bodem als bron van k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong><br />
beleving, op exact de plaats waar de laatste gebruiker het heeft gebouwd, gedeponeerd, weggegooid<br />
of verlor<strong>en</strong>. Dit door fysieke bescherming <strong>en</strong>/of inpassing van de archeologische waard<strong>en</strong> in de<br />
inrichting van het plangebied.<br />
Behoud ex situ<br />
Wanneer de archeologische vindplaats als behoud<strong>en</strong>swaardig gewaardeerd is, maar het niet mogelijk<br />
is deze in de ruimtelijke plann<strong>en</strong> in te pass<strong>en</strong> of te bescherm<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> de bodemverstor<strong>en</strong>de ingrep<strong>en</strong><br />
3
zal de informatie die zo‟n vindplaats bevat, veiliggesteld di<strong>en</strong><strong>en</strong> te word<strong>en</strong> door middel van e<strong>en</strong><br />
Definitieve Opgraving.<br />
Beoordelingsrichtlijn<br />
Toetsingskader <strong>voor</strong> certificer<strong>en</strong>de instelling<strong>en</strong> (CI). Het bevat de eis<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> CI hanteert bij hun<br />
beoordeling van archeologische bedrijv<strong>en</strong> of di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> of verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
certificaat. De beoordelingsrichtlijn is gebaseerd op de protocoll<strong>en</strong> uit de KNA <strong>en</strong> wordt in<br />
sam<strong>en</strong>werking met het C<strong>en</strong>traal College van Deskundig<strong>en</strong> Archeologie (CCvD - A) opgesteld.<br />
Beroep bij de Raad van State<br />
Dit is e<strong>en</strong> beroepsmogelijkheid bij de Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State <strong>voor</strong><br />
bestuursrechtelijke besluit<strong>en</strong> nadat eerst zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong> zijn ingebracht. Het gaat om besluit<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
vaststelling van e<strong>en</strong> bestemmingsplan, e<strong>en</strong> inpassingsplan of uitwerkingsplan, tracébesluit<strong>en</strong>,<br />
besluit<strong>en</strong> in het kader van de Reconstructiewet, de Waterwet, de Natuurwet <strong>en</strong> dergelijke. Beroep<br />
instell<strong>en</strong> is alle<strong>en</strong> mogelijk door belanghebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> die eerder e<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>swijze hebb<strong>en</strong> ingebracht<br />
of indi<strong>en</strong> het plan gewijzigd is vastgesteld. Dit is e<strong>en</strong> beroepsmogelijkheid in eerste <strong>en</strong> laatste<br />
instantie.<br />
Beroep bij de Raad van State is ook mogelijk na beroep bij de rechtbank (beroep in tweede instantie).<br />
(Zie Notitie Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong>, bezwaar <strong>en</strong> beroep).<br />
Beroep bij de rechtbank<br />
Dit is de beroepsmogelijkheid bij het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van vergunning<strong>en</strong> <strong>en</strong> dergelijke, nadat eerst bezwaar is<br />
ingedi<strong>en</strong>d. Als het bestuursorgaan e<strong>en</strong> bezwaar verwerpt is beroep mogelijk bij de rechtbank<br />
(bestuursrechter). Wanneer ook dit beroep wordt verworp<strong>en</strong> is er nog de mogelijkheid van hoger<br />
beroep bij Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State.<br />
(Zie Notitie Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong>, bezwaar <strong>en</strong> beroep).<br />
Bestemmingsomschrijving<br />
Onderdeel van de regels in e<strong>en</strong> bestemmingsplan. Het is de omschrijving van welke bestemming<strong>en</strong><br />
waar zijn toegestaan. Indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gebied e<strong>en</strong> archeologische waarde heeft <strong>en</strong> (mede) bestemd is <strong>voor</strong><br />
het in stand houd<strong>en</strong> van die waard<strong>en</strong>, dan moet dat in de bestemmingsomschrijving zijn aangegev<strong>en</strong>.<br />
Zo‟n gebied heeft dan meestal e<strong>en</strong> dubbelbestemming zoals archeologische waarde <strong>en</strong> agrarische<br />
gebied of archeologische waarde <strong>en</strong> natuurgebied / gro<strong>en</strong>gebeid.<br />
Bestemmingsplan<br />
E<strong>en</strong> bestemmingsplan legt vast hoe de grond <strong>en</strong> de daarop staande gebouw<strong>en</strong> gebruikt mog<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>. Het bestemmingsplan legt de huidige functies vast, reguleert die <strong>en</strong> geeft tev<strong>en</strong>s aan welke<br />
nieuwe bestemming<strong>en</strong> of ontwikkeling wel of niet mogelijk zijn. E<strong>en</strong> bestemmingplan omvat<br />
- de verbeelding<br />
- de regels<br />
- de toelichting.<br />
E<strong>en</strong> bestemmingsplan moet iedere ti<strong>en</strong> jaar word<strong>en</strong> herzi<strong>en</strong>. Bij het opstell<strong>en</strong> of herzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
bestemmingplan is de geme<strong>en</strong>te verplicht rek<strong>en</strong>ing te houd<strong>en</strong> met aanwezige of de verwacht<strong>en</strong><br />
archeologische waard<strong>en</strong>.<br />
Bestuursrechtelijk besluit<strong>en</strong><br />
Schriftelijke beslissing<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bestuursorgaan die consequ<strong>en</strong>ties hebb<strong>en</strong> <strong>voor</strong> individuele<br />
burgers. Dat kunn<strong>en</strong> zijn:<br />
- besluit<strong>en</strong> van algem<strong>en</strong>e strekking, deze geld<strong>en</strong> <strong>voor</strong> iedere burger, zoals e<strong>en</strong> besluit over het<br />
vaststell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bestemmingsplan;<br />
- <strong>en</strong> besluit<strong>en</strong> die één of e<strong>en</strong> kleine groep belanghebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong> betreft, zoals het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van<br />
vergunning<strong>en</strong>.<br />
Bevoegd gezag<br />
De overheid (geme<strong>en</strong>te, provincie, rijk) die bevoegd is e<strong>en</strong> (ruimtelijk) besluit te nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> in het kader<br />
daarvan:<br />
- bepaalt wanneer archeologisch onderzoek nodig is;<br />
- bepaalt hoe dit onderzoek moet word<strong>en</strong> uitgevoerd (via e<strong>en</strong> Programma van Eis<strong>en</strong>);<br />
- de kwaliteit van het uitgevoerde onderzoek <strong>en</strong> de rapportages beoordeelt;<br />
- de selectiebesluit<strong>en</strong> neemt.<br />
4
Bezwaar<br />
Bezwaar mak<strong>en</strong> is mogelijk bij e<strong>en</strong> bestuursrechtelijk besluit dat één of e<strong>en</strong> beperkte groep<br />
belanghebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong> betreft zoals het besluit (beschikking) op e<strong>en</strong> aanvraag <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> vergunning.<br />
Belanghebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong> (waaronder de vergunningvrager zelf) kunn<strong>en</strong> bezwaar mak<strong>en</strong>. Het bezwaar wordt<br />
ingedi<strong>en</strong>d bij het bestuursorgaan dat het besluit neemt <strong>en</strong> dit bestuursorgaan beslist ook over het<br />
bezwaar. Bij afwijz<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bezwaar is beroep bij te rechtbank mogelijk.<br />
(Zie Notitie Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong>, bezwaar <strong>en</strong> beroep)<br />
Booronderzoek<br />
Methode bij inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong>d veldonderzoek, gebaseerd op het verricht<strong>en</strong> van grondboring<strong>en</strong>, waarbij<br />
onderzoeksdoel<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zijn:<br />
- controle bodemopbouw, gaafheid <strong>en</strong> mate <strong>en</strong> soort van verstoring, dikte afvalpakkett<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
bouw<strong>voor</strong> <strong>en</strong> dergelijke;<br />
- onderzoek naar het <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> van archeologische indicator<strong>en</strong> zoals aardewerkfragm<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
houtskool <strong>en</strong> fosfaatconc<strong>en</strong>traties.<br />
Bureauonderzoek<br />
Het verwerv<strong>en</strong> van informatie, aan de hand van bestaande bronn<strong>en</strong>, over bek<strong>en</strong>de of verwachte<br />
archeologische waard<strong>en</strong>, binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> omschrev<strong>en</strong> gebied, resulter<strong>en</strong>d in e<strong>en</strong> gespecificeerde<br />
verwachting.<br />
Bouwregels<br />
De bouwregels zijn onderdeel van de regels in e<strong>en</strong> bestemmingplan <strong>en</strong> omschrijv<strong>en</strong> de eis<strong>en</strong> waaraan<br />
gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong> bouwwerk<strong>en</strong>, ge<strong>en</strong> gebouw<strong>en</strong> zijnde, moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>. Bij<strong>voor</strong>beeld het toegestane<br />
gebruik van het gebouw, de maatvoering <strong>en</strong> situering.<br />
Voor gebied<strong>en</strong> met archeologische waard<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> in de bouwregels eis<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld <strong>voor</strong><br />
bescherming van de archeologische ondergrond. De bouwregels kunn<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> bouwverbod<br />
inhoud<strong>en</strong>, er is dan ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele vorm van bebouwing toegestaan, waarbij alle<strong>en</strong> onder <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> ontheffing kan word<strong>en</strong> verle<strong>en</strong>d.<br />
Bouwvergunning (reguliere)<br />
Kleine bouwwerkzaamhed<strong>en</strong> zijn vergunningsvrij of hebb<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lichte bouwvergunning nodig.<br />
Voor alle andere bouwwerk<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> reguliere bouwvergunning nodig (art 44, eerste lid Woningwet).<br />
Aan reguliere vergunning kunn<strong>en</strong> eis<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld t<strong>en</strong> behoeve van de archeologische<br />
monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg.<br />
C<strong>en</strong>traal Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Archief (CMA)<br />
Onderdeel van Archis met digitaal ontslot<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s over wettelijk beschermde archeologische<br />
vindplaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere terrein<strong>en</strong> met vastgestelde waarde dan wel vermoedelijk behoud<strong>en</strong>swaardige<br />
vindplaats<strong>en</strong>.<br />
Certificer<strong>en</strong> / certificaat<br />
Certificer<strong>en</strong> is het beoordel<strong>en</strong> door de Certificer<strong>en</strong>de Instelling, op basis van e<strong>en</strong> beoordelingsrichtlijn<br />
of e<strong>en</strong> organisatie voldoet aan de technische eis<strong>en</strong> in het protocol <strong>voor</strong> het behal<strong>en</strong> of behoud<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> kwaliteitscertificaat. Het certificaat is e<strong>en</strong> verklaring dat voldaan wordt aan e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong><br />
norm.<br />
C<strong>en</strong>traal College van Deskundig<strong>en</strong> – Archeologie (CCvD-A)<br />
Het CCvD-A heeft als tak<strong>en</strong> het vaststell<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijhoud<strong>en</strong> van de Kwaliteitsnorm Nederlandse<br />
Archeologie (KNA) <strong>en</strong> het gev<strong>en</strong> van <strong>voor</strong>lichting over kwaliteitsborging in de archeologie. Het<br />
secretariaat van het CCvD-A is ondergebracht bij het SIKB.<br />
Cultureel erfgoed<br />
Door verschill<strong>en</strong>de g<strong>en</strong>eraties overgedrag<strong>en</strong> materiële <strong>en</strong> immateriële cultuuruiting<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
sam<strong>en</strong>leving. De term erfgoed kan betrekking hebb<strong>en</strong> op ieder d<strong>en</strong>kbaar object of onderwerp uit het<br />
verled<strong>en</strong>. Voor archeologie is <strong>voor</strong>al de sam<strong>en</strong>hang van belang met gebouwde <strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e<br />
monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
Cultuurhistorische Informatiekaart / Waard<strong>en</strong>kaart (CHW)<br />
5
Door de provincie opgestelde beleidskaart<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> overzicht van archeologische <strong>en</strong> andere<br />
cultuurhistorische elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>. De kaart is het toetsingskader <strong>voor</strong> de provincie bij beoordeling van<br />
eig<strong>en</strong> <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke ruimtelijke plann<strong>en</strong>. In het verled<strong>en</strong> war<strong>en</strong> deze kaart<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zo breed<br />
mogelijke inv<strong>en</strong>tarisatie van cultuurhistorische waard<strong>en</strong> in de eig<strong>en</strong> provincie. Sinds de<br />
inwerkingtreding van de Wro, waardoor het goedkeur<strong>en</strong> van alle bestemmingsplann<strong>en</strong> door de<br />
provincie is kom<strong>en</strong> te vervall<strong>en</strong>, word<strong>en</strong> deze kaart<strong>en</strong> beperkt tot cultuurhistorische waard<strong>en</strong> van<br />
provinciaal belang.<br />
Zie ook erfgoedkaart <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke archeologie/ erfgoedkaart<strong>en</strong>.<br />
Depot<br />
E<strong>en</strong> <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing (gebouw), geschikt <strong>voor</strong> de geconditioneerde bewaring van archeologische vondst<strong>en</strong>,<br />
monsters <strong>en</strong> docum<strong>en</strong>tatie. Vondst<strong>en</strong> uit opgraving<strong>en</strong> word<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>dom van de provincie <strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
opgeslag<strong>en</strong> in het provinciaal depot. Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> van de provincie toestemming krijg<strong>en</strong> <strong>voor</strong><br />
e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijk depot <strong>en</strong> de geme<strong>en</strong>te is dan ook eig<strong>en</strong>aar van die vondst<strong>en</strong>.<br />
Directievoerder<br />
Partij of organisatie die <strong>voor</strong> de opdrachtgever het dagelijkse toezicht verzorgt op <strong>voor</strong> derd<strong>en</strong> uit te<br />
voer<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> <strong>en</strong> die controleert op naleving van de overe<strong>en</strong>komst.<br />
Erfgoedinspectie<br />
De onder het ministerie van OCW ressorter<strong>en</strong>de instantie die toeziet op de uitvoering van het<br />
kwaliteitssysteem <strong>en</strong> de werking daarvan, inbegrep<strong>en</strong> de wijze waarop opdrachtgevers, adviseurs <strong>en</strong><br />
overhed<strong>en</strong> hun rol vervull<strong>en</strong>.<br />
(Paragraaf 2.3 <strong>en</strong> 15.3)<br />
Erfgoedkaart<br />
Door de geme<strong>en</strong>te of provincie opgestelde kaart, bedoeld <strong>voor</strong> beleid <strong>en</strong> /of toetsing van ruimtelijke<br />
plann<strong>en</strong>. In de erfgoedkaart zijn gebouwde, archeologische <strong>en</strong> cultuurlandschappelijke waard<strong>en</strong><br />
opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Lokale bronn<strong>en</strong> <strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis word<strong>en</strong> daarbij optimaal b<strong>en</strong>ut Zie ook CHW <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke<br />
archeologiekaart.<br />
Erfgoedverord<strong>en</strong>ing<br />
Combinatie van e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>verord<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> e<strong>en</strong> archeologieverord<strong>en</strong>ing.<br />
Ethische Code<br />
De door de beroepsver<strong>en</strong>iging <strong>voor</strong> archeolog<strong>en</strong> de NVvA opgestelde ethische norm<strong>en</strong>. Led<strong>en</strong> van de<br />
ver<strong>en</strong>iging zijn statutair verplicht de tekst van de ethische code te onderschrijv<strong>en</strong>. Die fungeert<br />
daarmee als e<strong>en</strong> norm waarop de NVvA-led<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong>. Bij handel<strong>en</strong> dat naar<br />
het oordeel van het bestuur strijdig is met de geest van de code, kan het bestuur disciplinair teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
lid optred<strong>en</strong>.<br />
(www.nvva.info)<br />
Exploitatieopzet / exploitatieplan<br />
E<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>teraad is verplicht bij het vaststell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bestemmingsplan ook de financiële<br />
haalbaarheid te onderzoek<strong>en</strong>. Dit is meestal e<strong>en</strong> exploitatieopzet als bijlage bij het plan.<br />
Vanaf 1 juli 2009 is er de verplichting <strong>voor</strong> verhaal van kost<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> bestemmingsplan <strong>voor</strong>ziet<br />
in nieuwe ontwikkeling<strong>en</strong> (bouwplann<strong>en</strong>) op grond<strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>dom zijn van de geme<strong>en</strong>te, kan<br />
de verplichting ontstaan om e<strong>en</strong> exploitatieplan te mak<strong>en</strong>. De geme<strong>en</strong>teraad is verplicht e<strong>en</strong><br />
exploitatieplan op te stell<strong>en</strong> indi<strong>en</strong> bij de vaststelling van het bestemmingsplan verhaal van kost<strong>en</strong> nog<br />
niet verzekerd is.<br />
De geme<strong>en</strong>te kan in het exploitatieplan dan e<strong>en</strong> reservering opnem<strong>en</strong> <strong>voor</strong> archeologie. E<strong>en</strong><br />
geme<strong>en</strong>te zal vervolg<strong>en</strong>s in veel gevall<strong>en</strong> e<strong>en</strong> exploitatieovere<strong>en</strong>komst sluit<strong>en</strong> met<br />
projectontwikkelaars <strong>en</strong> particuliere eig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong>. Daarin wordt dan ondermeer vastgelegd wie de kost<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> het archeologisch onderzoek draagt <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele bijkom<strong>en</strong>de risico‟s <strong>voor</strong> zijn rek<strong>en</strong>ing neemt.<br />
Excessieve kost<strong>en</strong> (vergoeding <strong>voor</strong>)<br />
Wanneer de kost<strong>en</strong> van het archeologisch onderzoek onredelijk hoog zijn, kan de verstoorder e<strong>en</strong><br />
verzoek om schadevergoeding indi<strong>en</strong><strong>en</strong>. Over het verzoek tot schadevergoeding beslist de geme<strong>en</strong>te<br />
of provincie die de opgraving verplicht heeft gesteld. Deze toegek<strong>en</strong>de schadevergoeding is <strong>voor</strong><br />
rek<strong>en</strong>ing van geme<strong>en</strong>te dan wel provincie. Indi<strong>en</strong> die kost<strong>en</strong> in redelijkheid niet te drag<strong>en</strong> is <strong>voor</strong> de<br />
6
geme<strong>en</strong>te of provincie kunn<strong>en</strong> zij e<strong>en</strong> specifieke uitkering <strong>voor</strong> excessieve kost<strong>en</strong> aanvrag<strong>en</strong> bij de<br />
minister van OCW (uitvoering door de RCE). De <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> waaronder die uitkering wordt verstrekt<br />
zijn te vind<strong>en</strong> op de website van de RCE, www.cultureelerfgoed.nl<br />
Fysiek bescherm<strong>en</strong><br />
Het duurzaam in stand houd<strong>en</strong> van archeologische waard<strong>en</strong> in situ als bron van k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> beleving.<br />
Het strev<strong>en</strong> is het (verdere) verval van archeologische waard<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> te gaan <strong>en</strong> aangerichte schade,<br />
zo mogelijk, te herstell<strong>en</strong>. Er kunn<strong>en</strong> inrichtingsmaatregel<strong>en</strong> nodig zijn <strong>en</strong> er di<strong>en</strong>t e<strong>en</strong> beheerplan te<br />
kom<strong>en</strong>. Inrichtingsmaatregel<strong>en</strong> zijn alle e<strong>en</strong>malig te treff<strong>en</strong> beschermingsmaatregel<strong>en</strong> die noodzakelijk<br />
zijn om archeologische waard<strong>en</strong> in te pass<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> ruimtelijk ontwerp, zodanig dat (verdere)<br />
aantasting van het archeologisch monum<strong>en</strong>t te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong> (consolidatie) <strong>en</strong>/of het beter<br />
zichtbaar/herk<strong>en</strong>baar houd<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of toegankelijk mak<strong>en</strong>.<br />
Het beheerplan legt vast welke maatregel<strong>en</strong> nodig zijn <strong>voor</strong> de lange termijn.<br />
Gebruiksregels<br />
Onderdeel van de regels in het bestemmingsplan. De gebruiksregels beschrijv<strong>en</strong> welk gebruik van<br />
bouwwerk<strong>en</strong> <strong>en</strong> grond<strong>en</strong> in het betreff<strong>en</strong>de gebied is toegestaan. Het is e<strong>en</strong> aanvulling op de<br />
bestemmingsomschrijving met specifieke bepaling<strong>en</strong> waar<strong>voor</strong>, op grond van de<br />
bestemmingsomschrijving, niet zonder meer duidelijk is wat wel of niet binn<strong>en</strong> de regels valt. Dit<br />
kunn<strong>en</strong> bij<strong>voor</strong>beeld regels zijn <strong>voor</strong> welk type bedrijv<strong>en</strong> of welke werkzaamhed<strong>en</strong> wel of niet zijn<br />
toegestaan.<br />
Geme<strong>en</strong>telijke archeologiekaart (verwachting<strong>en</strong>- <strong>en</strong> waard<strong>en</strong>kaart)<br />
Op deze kaart word<strong>en</strong> de in de geme<strong>en</strong>te aanwezige <strong>en</strong> te verwacht<strong>en</strong> archeologische waard<strong>en</strong><br />
vermeld. Op de kaart zijn de zones aangegev<strong>en</strong> waar e<strong>en</strong> kans is op het aantreff<strong>en</strong> van<br />
archeologische vindplaats<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> verfijning van de IKAW. De geme<strong>en</strong>telijke kaart<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> kleinere schaal (van 1:50 000 <strong>voor</strong> de IKAW naar 1:15 000, 1:10 000 of 1:2 500 <strong>voor</strong><br />
geme<strong>en</strong>telijke kaart<strong>en</strong>). Op e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke kaart word<strong>en</strong> veel meer details aangegev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
terrein<strong>en</strong> die niet op de IKAW staan zoals de bebouwde kom, kasteeltterrein<strong>en</strong>, mol<strong>en</strong>terrein<strong>en</strong> oude<br />
hoev<strong>en</strong> <strong>en</strong> dergelijke.<br />
Geme<strong>en</strong>telijke archeologische beleidskaart<br />
De archeologische beleidskaart is afgeleid van de archeologische verwachting<strong>en</strong>- <strong>en</strong> waard<strong>en</strong>kaart,<br />
<strong>en</strong> geeft de grondslag <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> archeologiebeleid bij ruimtelijke plann<strong>en</strong>. De archeologische<br />
beleidskaart geeft aan welke gebied<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> bestemmingsplan de (dubbel)bestemming archeologie<br />
(zoud<strong>en</strong>) moet<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> welke regels <strong>voor</strong> die gebied<strong>en</strong> geld<strong>en</strong>. Deze gebied<strong>en</strong> zijn<br />
onderscheid<strong>en</strong> in zones of terrein<strong>en</strong>, waar e<strong>en</strong> op onderdel<strong>en</strong> verschill<strong>en</strong>d beleid kan word<strong>en</strong><br />
gehanteerd.<br />
Geme<strong>en</strong>telijke erfgoedkaart<br />
Gecombineerde kaart van de archeologische waard<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwachting<strong>en</strong> met andere<br />
cultuurhistorische waard<strong>en</strong> zoals gebouwde monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, historische locaties <strong>en</strong> historisch<br />
landschap.<br />
Geofysisch onderzoek<br />
Onderzoek gebaseerd op geofysische meettechniek<strong>en</strong>. Bij<strong>voor</strong>beeld via grondradar,<br />
magnetometeronderzoek, elektromagnetische meting<strong>en</strong> <strong>en</strong> elektrische weerstandsmeting<strong>en</strong>. Hiermee<br />
kunn<strong>en</strong> structur<strong>en</strong> in de bodem opgespoord <strong>en</strong> gevisualiseerd word<strong>en</strong>.<br />
Indicatieve kaart van <strong>Archeologische</strong> Waard<strong>en</strong> (IKAW)<br />
E<strong>en</strong> door de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed geproduceerde kaart op landelijk niveau op e<strong>en</strong><br />
schaal 1:50 000 die de kans weergeeft op de aanwezigheid van archeologische vindplaats<strong>en</strong>. Die<br />
kans wordt onderscheid<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> hoge, middelhoge <strong>en</strong> lage trefkans <strong>en</strong> gebied<strong>en</strong> die niet gekarteerd<br />
zijn. De IKAW gegev<strong>en</strong>s gev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> indicatie, ze zijn onvoldo<strong>en</strong>de om op geme<strong>en</strong>telijke niveau te<br />
bepal<strong>en</strong> of bij bodemingrep<strong>en</strong> archeologie verstoord kan word<strong>en</strong>. Daar<strong>voor</strong> is e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke<br />
archeologiekaart nodig of <strong>voor</strong>onderzoek.<br />
Inpassingsplan<br />
E<strong>en</strong> door de provincie of rijk vast te stell<strong>en</strong> ´bestemmingsplan´ <strong>voor</strong> provinciale, respectievelijk<br />
rijksbelang<strong>en</strong>. De bevoegdheid van de geme<strong>en</strong>teraad <strong>voor</strong> het vaststell<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bestemmingsplan<br />
7
wordt dan <strong>voor</strong> het betreff<strong>en</strong>de gebied uitgeslot<strong>en</strong>. Het inpassingsplan wordt geacht deel uit te mak<strong>en</strong><br />
van het geme<strong>en</strong>telijke bestemmingsplan of de bestemmingsplann<strong>en</strong> waarop het betrekking heeft. Het<br />
betreff<strong>en</strong>de overheidorgaan moet bij het opstell<strong>en</strong> van het inpassingsplan rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met<br />
archeologische waard<strong>en</strong>.<br />
Inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong>d veldonderzoek (IVO)<br />
Archeologisch onderzoek met als doel het verwerv<strong>en</strong> van (extra) informatie over bek<strong>en</strong>de of<br />
verwachte archeologische waard<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> onderzoeksgebied, als aanvulling op <strong>en</strong> toetsing van<br />
de op het bureauonderzoek of geme<strong>en</strong>telijke archeologiekaart gebaseerde verwachting. IVO k<strong>en</strong>t<br />
twee vorm<strong>en</strong>:<br />
- IVO non-destructief<br />
De verwachting wordt getoetst via het “belop<strong>en</strong>” van het gebied (veldverk<strong>en</strong>ning) <strong>en</strong>/of<br />
booronderzoek. Ev<strong>en</strong>tueel wordt geofysisch onderzoek verricht.<br />
- IVO destructief<br />
Toetsing van de verwachting uit het bureauonderzoek of de geme<strong>en</strong>telijke archeologiekaart door<br />
middel van proefsleuv<strong>en</strong> <strong>en</strong>/of werkputt<strong>en</strong>. Door middel van deze onderzoek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />
verzameld <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> betrouwbare waardering van de aangetroff<strong>en</strong> archeologische rest<strong>en</strong> in het<br />
plangebied. Daarbij di<strong>en</strong>t de omvang van de vindplaats(<strong>en</strong>) te word<strong>en</strong> bepaald, alsmede de<br />
conservering <strong>en</strong> gaafheid, de ouderdom <strong>en</strong> het soort vindplaats.<br />
Kwaliteitsborging<br />
Het waarborg<strong>en</strong> van kwaliteit door middel van het opzett<strong>en</strong>, invoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> op peil houd<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
stelsel van afsprak<strong>en</strong> waarin de verantwoordelijkhed<strong>en</strong>, procedures <strong>en</strong> <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het lever<strong>en</strong><br />
van kwaliteit zijn vastgelegd. Kwaliteit wordt in drie niveaus onderscheid<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>voor</strong> elk van deze<br />
kwaliteitsniveaus zijn <strong>voor</strong> archeologie system<strong>en</strong> beschikbaar of in ontwikkeling<br />
- kwaliteit van het werkproces (opgravingsbevoegdheid <strong>en</strong> certificer<strong>en</strong>);<br />
- kwaliteit van het archeologisch product (KNA, Erfgoedinspectie <strong>en</strong> NOaA);<br />
- kwaliteit van de individuele beroepsbeoef<strong>en</strong>aar (ethische code).<br />
Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA)<br />
De door de beroepsgroep overe<strong>en</strong>gekom<strong>en</strong> norm<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de kwaliteit van het archeologisch<br />
werkproces. De KNA bevat eis<strong>en</strong> <strong>voor</strong> alle werkzaamhed<strong>en</strong> die onder de opgravingsvergunning<br />
vall<strong>en</strong>. De processtapp<strong>en</strong> (<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel bijbehor<strong>en</strong>de specificaties) die zijn vastgelegd in de KNA,<br />
vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> minimum eis. Het biedt de opdrachtgevers de garantie dat aan de basale kwaliteitseis<strong>en</strong><br />
wordt voldaan. Meer mag altijd <strong>en</strong> opdrachtgevers kunn<strong>en</strong> in hun Progamma van Eis<strong>en</strong> extra<br />
kwaliteitseis<strong>en</strong> stell<strong>en</strong>.<br />
Wanneer vrijwilligers via de RCE e<strong>en</strong> opgravingstoestemming krijg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> vrijgegev<strong>en</strong> terrein<strong>en</strong> of<br />
noodopgraving<strong>en</strong> zijn zij niet gehoud<strong>en</strong> aan norm<strong>en</strong> van de KNA.<br />
K<strong>en</strong>nisinfrastructuur Cultuurhistorie (Kich)<br />
E<strong>en</strong> digitale ontsluiting van cultuurhistorische informatie <strong>voor</strong> planvormers, ontwerpers, beleidsmakers<br />
<strong>en</strong> opdrachtgevers. Via Kich zijn cultuurhistorische gegev<strong>en</strong>s toegankelijk, beschikbaar, koppelbaar<br />
<strong>en</strong> bewerkbaar. (www.kich.nl )<br />
Milieueffectrapportage: m.e.r <strong>en</strong> Mer<br />
De milieueffectrapportage is e<strong>en</strong> wettelijk verplicht onderzoek, met als doel om bij ruimtelijke plann<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong>af de effect<strong>en</strong> op milieu <strong>en</strong> leefomgeving in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. Deze verplichting is gebaseerd op<br />
Europese richtlijn<strong>en</strong>. Het begrip m.e.r. (kleine letters) staat <strong>voor</strong> de prócedure van de<br />
milieueffectrapportage, het MER (hoofdletters) verwijst naar het daarop betrekking hebb<strong>en</strong>d rappórt.<br />
Archeologie <strong>en</strong> cultureel erfgoed zijn e<strong>en</strong> integraal onderdeel van die rapportage <strong>en</strong> die belang<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> dus ook word<strong>en</strong> meegewog<strong>en</strong> in het m.e.r.- advies <strong>en</strong> de op basis daarvan g<strong>en</strong>om<strong>en</strong><br />
beslissing van geme<strong>en</strong>te of andere overheid.<br />
Monitoring<br />
Het verwerv<strong>en</strong> van meetbare, kwantitatieve gegev<strong>en</strong>s over de bodemkwaliteit van e<strong>en</strong> archeologische<br />
vindplaats. Monitoring is e<strong>en</strong> van de maatregel<strong>en</strong> <strong>voor</strong> fysiek behoud.<br />
Monum<strong>en</strong>t (Archeologisch)<br />
Alle vóór t<strong>en</strong>minste vijftig jaar vervaardigde zak<strong>en</strong> welke van algeme<strong>en</strong> belang zijn weg<strong>en</strong>s hun<br />
schoonheid, hun betek<strong>en</strong>is <strong>voor</strong> de wet<strong>en</strong>schap of hun cultuurhistorische waarde. <strong>Archeologische</strong><br />
8
monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn de terrein<strong>en</strong> waar dit soort zak<strong>en</strong> zich in de bodem bevind<strong>en</strong> (Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet art<br />
1b, lid 1). De termijn van 50 jaar staat ter discussie <strong>en</strong> wordt in de toekomst. mogelijk losgelat<strong>en</strong><br />
Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet 1988 (gewijzigde)<br />
Met het in werking tred<strong>en</strong> van de Wet op de <strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg is de Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet<br />
van 1988 gewijzigd <strong>en</strong> is de archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg onderdeel van de Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet.<br />
Nationale Onderzoeksag<strong>en</strong>da Archeologie (NOaA)<br />
De NOaA geeft inzicht in de actuele thema‟s <strong>en</strong> vrag<strong>en</strong> die in de huidige archeologische discussie<br />
c<strong>en</strong>traal staan <strong>en</strong> waaraan nieuw uitvoer<strong>en</strong>d onderzoek e<strong>en</strong> bijdrage kan lever<strong>en</strong>. De NOaA kan<br />
ingezet word<strong>en</strong> als instrum<strong>en</strong>t <strong>voor</strong> het opstell<strong>en</strong> van onderzoeksplann<strong>en</strong>, de selectie <strong>en</strong> waardering<br />
van vindplaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> het opstell<strong>en</strong> van Programma‟s van Eis<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk product<br />
van het hele archeologisch veld (RCE, universiteit<strong>en</strong>, bedrijfslev<strong>en</strong>, geme<strong>en</strong>telijke archeolog<strong>en</strong>).<br />
Omgevingsvergunning<br />
Bij invoering van de Wet algem<strong>en</strong>e bepaling<strong>en</strong> omgevingsrecht (Wabo) gaan bouw-, aanleg- <strong>en</strong><br />
sloopvergunning<strong>en</strong> plus e<strong>en</strong> groot aantal andere vergunning<strong>en</strong> op in één omgevingsvergunning. De<br />
tekst<strong>en</strong> van de Wro zull<strong>en</strong> daar op word<strong>en</strong> aangepast. De mogelijkheid om <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> aan die<br />
vergunning te verbind<strong>en</strong>, verandert niet. De invoeringsdatum <strong>voor</strong> de Wabo zal 1-10-2010 zijn.<br />
Onderzoeksmelding / Artikel 46-melding<br />
De op basis van artikel 46 van de monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet wettelijk <strong>voor</strong>geschrev<strong>en</strong> onderzoeksaanmelding<br />
<strong>en</strong> onderzoeksafmelding bij Archis door houders van e<strong>en</strong> opgravingsvergunning.<br />
Onderzoeksmelding<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in Archis opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> later aangevuld met de vondstmelding.<br />
Ontgrond<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> ontgronding of ontgrondingsactiviteit zijn werkzaamhed<strong>en</strong>, gericht op het perman<strong>en</strong>t dan wel<br />
tijdelijk verlag<strong>en</strong> van de hoogteligging van het maaiveld of het verdiep<strong>en</strong> van de waterbodem;<br />
De bodem wordt door afgraving ontdaan van e<strong>en</strong> grondstoflaag zoals klei, ve<strong>en</strong>, zand of grind. Ook<br />
e<strong>en</strong> tijdelijke verlaging van het maaiveld of verdieping van de waterbodem is e<strong>en</strong> ontgronding.<br />
(Zie Notitie Ontgronding<strong>en</strong>)<br />
Ontheffing<br />
Burgemeester <strong>en</strong> wethouders kunn<strong>en</strong> <strong>voor</strong> bouw- <strong>en</strong> gebruiksregels in het bestemmingplan<br />
ontheffing<strong>en</strong> verl<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>voor</strong>:<br />
- in het bestemmingsplan omschrev<strong>en</strong> ontheffing<strong>en</strong> (in de regels aan gegev<strong>en</strong> uitzondering<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
toelaatbaarheid);<br />
- de tijdelijke ontheffing: e<strong>en</strong> ontheffing <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> tijdelijk bouwwerk, <strong>voor</strong> maximaal vijf jaar;<br />
- ontheffing <strong>voor</strong> de zog<strong>en</strong>aamde „kruimelgevall<strong>en</strong>‟.<br />
Aan het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van ontheffing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> word<strong>en</strong> verbond<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van de<br />
archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg.<br />
Opgrav<strong>en</strong> (definitief, DO)<br />
Het verricht<strong>en</strong> van werkzaamhed<strong>en</strong> met als doel het opspor<strong>en</strong> of onderzoek<strong>en</strong> van monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
waardoor verstoring van de bodem optreedt. De opgraving is erop gericht zoveel mogelijk informatie<br />
vast te legg<strong>en</strong>. De consequ<strong>en</strong>tie is dat na de opgraving de vindplaats niet meer bestaat (opgrav<strong>en</strong>=<br />
vernietig<strong>en</strong>).<br />
Opgravingstoestemming<br />
Vrijwilligersorganisatie kunn<strong>en</strong>, onder <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong>, toestemming krijg<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> opgraving op<br />
gebied<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> negatief selectiebesluit <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tueel ook <strong>voor</strong> gebied<strong>en</strong> de onder de<br />
archeologische onderzoeksplicht van de geme<strong>en</strong>te vall<strong>en</strong>. Die toestemming moet word<strong>en</strong><br />
aangevraagd aan de RCE.<br />
Opgravingsvergunning<br />
Volg<strong>en</strong>s art 45 van de gewijzigde Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet 1988 is opgrav<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> behoud<strong>en</strong>swaardige<br />
vindplaats alle<strong>en</strong> toegestaan aan partij<strong>en</strong> (bedrijv<strong>en</strong>, instelling<strong>en</strong>) die beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> schriftelijke<br />
vergunning van de minister van OCW. De RCE treedt daarbij op als uitvoeringsorgaan nam<strong>en</strong>s de<br />
minister van OCW.<br />
9
E<strong>en</strong> opgravingsbevoegdheid wordt alle<strong>en</strong> verle<strong>en</strong>d indi<strong>en</strong> de aanvrager aantoont bekwaam te zijn tot<br />
het do<strong>en</strong> van opgraving<strong>en</strong>. Hier<strong>voor</strong> geld<strong>en</strong> diverse eis<strong>en</strong>, waaronder het beschikk<strong>en</strong> over voldo<strong>en</strong>de<br />
gekwalificeerd personeel <strong>en</strong> over voldo<strong>en</strong>de faciliteit<strong>en</strong> om vondst<strong>en</strong> te conserver<strong>en</strong> <strong>en</strong> op te slaan.<br />
Bedrijv<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> opgravingsbevoegdheid zijn verplicht om volg<strong>en</strong>s de Kwaliteitsnorm Nederlandse<br />
Archeologie (KNA) te werk<strong>en</strong>.<br />
Parapluherzi<strong>en</strong>ing<br />
E<strong>en</strong> parapluherzi<strong>en</strong>ing ofwel facetherzi<strong>en</strong>ing biedt de mogelijkheid alle of e<strong>en</strong> aantal<br />
bestemmingsplann<strong>en</strong> in de geme<strong>en</strong>te in één keer te herzi<strong>en</strong> <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> bepaald aspect. E<strong>en</strong><br />
parapluherzi<strong>en</strong>ing zou bij<strong>voor</strong>beeld gebruikt kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het inpass<strong>en</strong> van het geme<strong>en</strong>telijke<br />
archeologiebeleid in bestemmingsplann<strong>en</strong>. Door de verplichting vanaf 2010 dat alle<br />
bestemmingsplann<strong>en</strong> gedigitaliseerd moet<strong>en</strong> zijn, kan e<strong>en</strong> parapluherzi<strong>en</strong>ing niet gebruikt word<strong>en</strong><br />
<strong>voor</strong> oude, nog niet gedigitaliseerde bestemmingsplann<strong>en</strong>.<br />
Plan van Aanpak (PvA)<br />
E<strong>en</strong> Plan van Aanpak (PvA) is e<strong>en</strong>, door de uitvoerder opgesteld, gedetailleerd werkplan van de te<br />
volg<strong>en</strong> werkwijze bij de uitvoering van e<strong>en</strong> project. Doorgaans is het e<strong>en</strong> praktische vertaling van het<br />
PvE (indi<strong>en</strong> aanwezig) <strong>en</strong> wordt in het veld gebruikt als handleiding <strong>voor</strong> het onderzoek. Het bevat in<br />
elk geval de concrete planning van het veldwerk <strong>en</strong> e<strong>en</strong> beschrijving van de wijze waarop het<br />
onderzoek wordt uitgevoerd.<br />
Planschade<br />
De vermog<strong>en</strong>sschade (waardevermindering van onroer<strong>en</strong>de zak<strong>en</strong>) of inkom<strong>en</strong>sschade die ontstaat<br />
na wijziging van bestemmingsplann<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere vergelijkbare ruimtelijke plann<strong>en</strong>.<br />
De vermog<strong>en</strong>s- of inkom<strong>en</strong>sschade wordt bepaald door de maximale invulling van de oude planologie<br />
<strong>en</strong> de maximale invulling van de nieuwe planologie te vergelijk<strong>en</strong>. Ev<strong>en</strong>tuele planschade kan geclaimd<br />
word<strong>en</strong> nadat e<strong>en</strong> bestemmingsplan definitief is.<br />
Proactieve aanwijzing<br />
E<strong>en</strong> aanwijzing door de provincie aan e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>teraad om binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> daarbij te bepal<strong>en</strong> termijn<br />
e<strong>en</strong> bestemmingsplan vast te stell<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komstig daarbij gegev<strong>en</strong> <strong>voor</strong>schrift<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t de inhoud<br />
van dat bestemmingsplan, bij<strong>voor</strong>beeld <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> att<strong>en</strong>tiegebied.<br />
Proefsleuf / proefsleuv<strong>en</strong>onderzoek<br />
E<strong>en</strong> methode bij Inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong>d Velonderzoek (IVO) <strong>voor</strong> het bepal<strong>en</strong> van de vindplaats(<strong>en</strong>),<br />
alsmede de conservering <strong>en</strong> gaafheid, de ouderdom <strong>en</strong> het soort vindplaats (boerderij, gehucht,<br />
adellijk huis, heiligdom, grafveld, cultuurland, <strong>en</strong>zo<strong>voor</strong>t). Het gaat daarbij om e<strong>en</strong> repres<strong>en</strong>tatieve<br />
steekproef uit die vindplaats. Het onderzoek di<strong>en</strong>t daarom van voldo<strong>en</strong>de omvang te zijn, maar tegelijk<br />
di<strong>en</strong>t de vindplaats niet meer te word<strong>en</strong> aangetast dan strikt noodzakelijk is.<br />
Programma van Eis<strong>en</strong> (PvE)<br />
Het PvE is e<strong>en</strong> inhoudelijk docum<strong>en</strong>t waarin het doel, de vraagstelling <strong>en</strong> de uitvoeringswijze van e<strong>en</strong><br />
archeologisch veldonderzoek <strong>en</strong> specialistisch onderzoek verwoord staan, alsook de<br />
rand<strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> van het onderzoek, bij<strong>voor</strong>beeld met betrekking tot de omgang met het<br />
vondstmateriaal. E<strong>en</strong> PvE is volg<strong>en</strong>s de norm<strong>en</strong> uit de KNA verplicht <strong>voor</strong> al het grav<strong>en</strong>d onderzoek<br />
<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> goedgekeurd door of instemming hebb<strong>en</strong> van het bevoegd gezag.<br />
Projectbesluit<br />
Projectbesluit<strong>en</strong> zijn in de plaats gekom<strong>en</strong> van de vrijstelling<strong>en</strong> ex art 19 lid 1 van de oude WRO. E<strong>en</strong><br />
projectbesluit geeft de mogelijkheid e<strong>en</strong> bepaalde ontwikkeling of project dat volg<strong>en</strong>s het geld<strong>en</strong>d<br />
bestemmingsplan niet is toegestaan <strong>en</strong> niet valt onder ontheffing<strong>en</strong>, toch mogelijk te mak<strong>en</strong> zonder<br />
het hele bestemmingsplan te hoev<strong>en</strong> aanpass<strong>en</strong>. De uniforme op<strong>en</strong>bare <strong>voor</strong>bereidingsprocedure is<br />
van toepassing. E<strong>en</strong> <strong>voor</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> projectbesluit moet <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong> zijn van e<strong>en</strong> goede ruimtelijke<br />
onderbouwing, waaronder ook valt het rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met bek<strong>en</strong>de of te verwacht<strong>en</strong><br />
archeologische waard<strong>en</strong>.<br />
Protocol<br />
Protocoll<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> uitwerking van e<strong>en</strong> beoordelingsrichtlijn. E<strong>en</strong> KNA protocol bevat de beschrijving<br />
(proces, product <strong>en</strong> specificaties) van de eis<strong>en</strong> waaraan activiteit<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>.<br />
10
Provinciale Planologische Commissie<br />
Provincies moet<strong>en</strong> wettelijk e<strong>en</strong> Planologische Commissie hebb<strong>en</strong> <strong>voor</strong> overleg over <strong>en</strong> coördinatie<br />
van zak<strong>en</strong> betreff<strong>en</strong>de provinciaal ruimtelijk beleid. In deze commissie zijn diverse belang<strong>en</strong>groep<strong>en</strong><br />
verteg<strong>en</strong>woordigd. Sommige provincies kiez<strong>en</strong> <strong>voor</strong> het sam<strong>en</strong>voeg<strong>en</strong> van de planologische<br />
commissie met de commissie <strong>voor</strong> milieu, ecologie <strong>en</strong> landschapsbeheer. E<strong>en</strong> verteg<strong>en</strong>woordiger van<br />
het ministerie van VROM verteg<strong>en</strong>woordigt mede de RCE in deze commissies.<br />
Regels (planregels)<br />
Onderdeel van het bestemmingsplan. De regels beschrijv<strong>en</strong> de bestemmingsdoeleind<strong>en</strong> per<br />
deelgebied, de bouwregels <strong>en</strong> gebruiksbepaling<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> daaraan verbond<strong>en</strong> vergunning<strong>en</strong>stelsel.<br />
De wijzigingsbevoegdhed<strong>en</strong> van B&W <strong>en</strong> e<strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele uitwerkingsplicht zijn onderdeel van de<br />
regels. De regels vorm<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met de verbeelding (plankaart), het juridisch bind<strong>en</strong>d deel van het<br />
bestemmingsplan. Het is de wettelijke basis <strong>voor</strong> de eis<strong>en</strong> die aan burgers kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld bij<br />
het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van bouw- sloop of aanlegvergunning<strong>en</strong>. De regels zijn via vast strami<strong>en</strong> opgebouwd:<br />
- inleid<strong>en</strong>de regels: begripsbepaling<strong>en</strong>, wijze van met<strong>en</strong>;<br />
- bestemmingsregels: bouw- <strong>en</strong> gebruiksregels, vergunning<strong>en</strong> <strong>en</strong> dergelijke;<br />
- algem<strong>en</strong>e regels;<br />
- overgangs- <strong>en</strong> slotregels.<br />
Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed (RCE)<br />
De Rijksdi<strong>en</strong>st is in 2006 ontstaan uit e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>voeging van de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Oudheidkundig<br />
Bodemonderzoek (ROB) <strong>en</strong> de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg.<br />
De rijksdi<strong>en</strong>st is e<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nisinstituut met als belangrijkste tak<strong>en</strong> <strong>voor</strong> wat betreft archeologie:<br />
- beheer van het landelijke archeologische informatiesysteem (Archis),<br />
- het geografisch <strong>en</strong> chronologisch in kaart br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van de verspreiding, de kwaliteit <strong>en</strong> de context<br />
van bek<strong>en</strong>de <strong>en</strong> nog onbek<strong>en</strong>de archeologische waard<strong>en</strong> op het land <strong>en</strong> onder water,<br />
- behoud van beschermde archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
- reactieve sturing van provincie <strong>en</strong> geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
- interne <strong>en</strong> externe advisering. De aandacht gaat hierbij uit naar waardering, selectie,<br />
kwaliteitszorg <strong>en</strong> bescherming van monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>.<br />
De RCE verle<strong>en</strong>t de opgravingsvergunning<strong>en</strong> (nam<strong>en</strong>s de minster van OCW). De RCE vervult zelf<br />
ge<strong>en</strong> uitvoer<strong>en</strong>de (opgravings)tak<strong>en</strong> meer t<strong>en</strong>zij in het kader van fundam<strong>en</strong>teel onderzoek met als<br />
doel k<strong>en</strong>nisuitbreiding <strong>en</strong> ontwikkeling van nieuwe method<strong>en</strong> <strong>en</strong> techniek<strong>en</strong>.<br />
Reactieve aanwijzing<br />
E<strong>en</strong> aanwijzing door de provincie aan de geme<strong>en</strong>teraad <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> onderdeel van het vastgestelde<br />
bestemmingsplan of projectbesluit, wanneer e<strong>en</strong> bepaald deel van het plan in strijd is met e<strong>en</strong><br />
provinciaal belang. Het betreff<strong>en</strong>de deel van het plan treedt dan niet in werking, de geme<strong>en</strong>teraad<br />
moet e<strong>en</strong> nieuw besluit nem<strong>en</strong>.<br />
(Zie Notitie Procedure Bestemmingsplann<strong>en</strong>)<br />
Selectieadvies<br />
Archeologisch inhoudelijk advies over de behoud<strong>en</strong>swaardigheid van e<strong>en</strong> vindplaats. Dit wordt<br />
opgesteld aan de hand van de waarderingscriteria.<br />
Selectiebesluit<br />
E<strong>en</strong> gemotiveerd besluit van de bevoegde overheid tot het al dan niet behoud<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bepaalde<br />
archeologische vindplaats. Het besluit leidt tot het al dan niet, of onder <strong>voor</strong>waard<strong>en</strong>, vrijgev<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> terrein of te nem<strong>en</strong> archeologische maatregel<strong>en</strong>. Wanneer er bij het <strong>voor</strong>onderzoek in het geheel<br />
ge<strong>en</strong> vindplaats<strong>en</strong> zijn aangetroff<strong>en</strong>, of het terrein is geheel verstoord, wordt dit ook in e<strong>en</strong><br />
selectiebesluit meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>: het terrein wordt dan vrijgegev<strong>en</strong> (negatief selectiebesluit).<br />
Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplann<strong>en</strong> (SVBP 2008)<br />
E<strong>en</strong> verplicht strami<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de vormgeving van e<strong>en</strong> bestemmingsplan, zodat deze beter onderling<br />
vergelijkbaar zijn <strong>en</strong> <strong>voor</strong> belanghebb<strong>en</strong>d<strong>en</strong> beter toegankelijk.<br />
http://ro-standaard<strong>en</strong>.geonovum.nl/2008/1.1/20081224-SVBP2008.pdf<br />
Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB)<br />
E<strong>en</strong> organisatie die tot doel heeft de kwaliteit van bodemonderzoek in brede zin te bevorder<strong>en</strong>.<br />
De roll<strong>en</strong> die het SIKB, sam<strong>en</strong> met de CCvD Archeologie, hierbij vervull<strong>en</strong> zijn :<br />
11
- het opstell<strong>en</strong> <strong>en</strong> beher<strong>en</strong> van kwaliteitsrichtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> t<strong>en</strong> behoeve van alle partij<strong>en</strong> in<br />
het bestel;<br />
- het stimuler<strong>en</strong> van compet<strong>en</strong>tieontwikkeling (o.a. door het faciliter<strong>en</strong> van scholing);<br />
- het bevorder<strong>en</strong> van het gebruik van kwaliteitsrichtlijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> instrum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> door archeolog<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
andere betrokk<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />
Op de website van het SIKB is de KNA met bijbehor<strong>en</strong>de protocoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> leidrad<strong>en</strong> plus ander<br />
ondersteun<strong>en</strong>d materiaal te vind<strong>en</strong>. (www.sikb.nl)<br />
Sloopvergunning<br />
De geme<strong>en</strong>te kan aan het verl<strong>en</strong><strong>en</strong> van e<strong>en</strong> sloopvergunning in gebied<strong>en</strong> met de Waarde Archeologie<br />
<strong>voor</strong>waard<strong>en</strong> verbind<strong>en</strong> ter bescherming van archeologische waarde. De sloop moet dan bij<strong>voor</strong>beeld<br />
vanaf het maaiveld door e<strong>en</strong> archeologisch bureau word<strong>en</strong> uitgevoerd of onder archeologische<br />
begeleiding. In de vergunning di<strong>en</strong>t dan tev<strong>en</strong>s als <strong>voor</strong>waarde te zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> dat, wanneer<br />
tijd<strong>en</strong>s de sloopwerkzaamhed<strong>en</strong> archeologische monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gevond<strong>en</strong>, de werkzaamhed<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gestaakt <strong>en</strong> er in overleg met het bevoegd gezag e<strong>en</strong> besluit di<strong>en</strong>t te word<strong>en</strong><br />
g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> over hoe met deze waard<strong>en</strong> zal word<strong>en</strong> omgegaan.<br />
Structuurvisie<br />
E<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>teraad is verplicht één of meer structuurvisies <strong>voor</strong> haar grondgebied vast te stell<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
structuurvisie bevat de hoofdlijn<strong>en</strong> van het te voer<strong>en</strong> beleid <strong>en</strong> e<strong>en</strong> beschrijving van hoe de geme<strong>en</strong>te<br />
verwacht dat beleid te gaan uitvoer<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> structuurvisie is juridisch bind<strong>en</strong>d <strong>voor</strong> de geme<strong>en</strong>te zelf,<br />
maar niet <strong>voor</strong> andere overhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> burgers. Rijk <strong>en</strong> provincie stell<strong>en</strong> ieder hun eig<strong>en</strong> structuurvisie<br />
op. Deze kom<strong>en</strong> in de plaats van de planologische kernbeslissing<strong>en</strong> <strong>en</strong> streekplann<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn ook<br />
juridisch alle<strong>en</strong> bind<strong>en</strong>d <strong>voor</strong> de overheid die de visie vaststelt.<br />
Toevalsvondst<br />
Er is sprake van e<strong>en</strong> toevalsvondst wanneer er archeologische materiaal wordt aangetroff<strong>en</strong> bij<br />
grondwerkzaamhed<strong>en</strong> die niet tot doel hebb<strong>en</strong> archeologisch onderzoek te do<strong>en</strong>. Het archeologische<br />
onderzoeksproces, <strong>voor</strong>afgaand aan bodemingrep<strong>en</strong>, moet toevalsvondst<strong>en</strong> zoveel mogelijk<br />
<strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> toevalsvondst moet word<strong>en</strong> gemeld bij de RCE of de geme<strong>en</strong>te. Alsnog opgrav<strong>en</strong><br />
kan in de meeste gevall<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> met vrijwillige medewerking van de initiatiefnemer. Indi<strong>en</strong> het<br />
bevoegd gezag besluit dat de toevalsvondst behoud<strong>en</strong>swaard is <strong>en</strong> medewerking van de<br />
initiatiefnemer vraagt, zijn de kost<strong>en</strong> van opgraving <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele schade door vertraging <strong>voor</strong><br />
rek<strong>en</strong>ing van het bevoegd gezag. Alle<strong>en</strong> de minister van OCW kan werkzaamhed<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> stillegg<strong>en</strong>.<br />
Die bevoegdheid zal alle<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt bij vondst<strong>en</strong> van uitzonderlijke waarde.<br />
(Zie Notitie Toevalsvondst<strong>en</strong>)<br />
Tracébesluit / Tracéwet<br />
De rijksoverheid neemt de besluit<strong>en</strong> <strong>voor</strong> de aanleg of wijziging van hoofdweg<strong>en</strong>, landelijke<br />
spoorweg<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoofdvaarweg<strong>en</strong>. De juiste ligging in het terrein <strong>en</strong> de bijbehor<strong>en</strong>de infrastructurele<br />
<strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> wordt bepaald in e<strong>en</strong> tracébesluit. De procedure <strong>voor</strong> het nem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> tracébesluit<br />
ligt vast in de Tracéwet. Op de <strong>voor</strong>bereiding van het tracébesluit is de uniforme op<strong>en</strong>bare<br />
<strong>voor</strong>bereidingsprocedure van toepassing.<br />
De geme<strong>en</strong>teraad moet binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> jaar nadat het tracébesluit definitief is de eig<strong>en</strong><br />
bestemmingsplann<strong>en</strong> in overe<strong>en</strong>stemming br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> met het tracébesluit.<br />
Uitwerkingsplicht / uitwerkingsplan<br />
E<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>te kan er <strong>voor</strong> kiez<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> bestemmingsplan alle<strong>en</strong> de hoofdlijn<strong>en</strong> te regel<strong>en</strong>, er is dan<br />
sprake van e<strong>en</strong> globaal bestemmingsplan. De verdere invulling wordt uitgesteld <strong>en</strong> kan aan het<br />
college van burgemeester <strong>en</strong> wethouders word<strong>en</strong> gedelegeerd.<br />
E<strong>en</strong> uitwerkingsplicht resulteert in e<strong>en</strong> uitwerkingsplan. E<strong>en</strong> uitwerkingsplan volgt dezelfde procedure<br />
als het basisbestemmingsplan, zij het dat nu niet de raad, maar burgemeester <strong>en</strong> wethouders het<br />
bevoegd orgaan is. De uniforme op<strong>en</strong>bare <strong>voor</strong>bereidingsprocedure is van toepassing.<br />
Uniforme op<strong>en</strong>bare <strong>voor</strong>bereidingsprocedure<br />
De in afdeling 3.4 van de Awb <strong>voor</strong>geschrev<strong>en</strong> procedure <strong>voor</strong> de <strong>voor</strong>bereiding van<br />
overheidsbesluit<strong>en</strong>. Deze procedure is van toepassing indi<strong>en</strong> dat bij wettelijk <strong>voor</strong>schrift of bij besluit<br />
van het bestuursorgaan is bepaald. Het gaat hierbij om bestuursrechtelijke besluit<strong>en</strong>.<br />
12
VCA- certificaat<br />
E<strong>en</strong> veiligheidscertificaat <strong>voor</strong> de bouw, dat ook verplicht kan word<strong>en</strong> gesteld <strong>voor</strong> e<strong>en</strong> opgraving.<br />
VCA staat <strong>voor</strong> Veiligheid, gezondheid <strong>en</strong> milieu Checklist Aannemers. Vrijwilligers die meewerk<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> bedrijf kunn<strong>en</strong> met deze verplichting te mak<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong>.<br />
Veldonderzoek / veldkartering<br />
Non-destructieve vorm<strong>en</strong> van inv<strong>en</strong>tariser<strong>en</strong>d <strong>voor</strong>onderzoek (IVO)<br />
Verdrag van Malta / Verdrag van Valletta<br />
E<strong>en</strong> in 1992 geslot<strong>en</strong> Europees verdrag ter bescherming van het archeologisch erfgoed met als<br />
kernpunt<strong>en</strong>:<br />
- archeologische waard<strong>en</strong> zoveel mogelijk in de bodem bewar<strong>en</strong>;<br />
- vroeg in de ruimtelijke ord<strong>en</strong>ing al rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met archeologie;<br />
- bodemverstoorders betal<strong>en</strong> archeologisch onderzoek <strong>en</strong> ev<strong>en</strong>tuele opgraving<strong>en</strong>.<br />
De verplichting<strong>en</strong> uit dit verdrag zijn in de Wamz wettelijk geregeld.<br />
Verbeelding (plankaart)<br />
Onderdeel van e<strong>en</strong> bestemmingsplan. De verbeelding visualiseert welke bestemming e<strong>en</strong> bepaald<br />
gebied heeft. Gebied<strong>en</strong> met archeologische waard<strong>en</strong> moet<strong>en</strong>, met de juiste gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>, in de<br />
verbeelding zijn aangegev<strong>en</strong> als Waarde Archeologie, plus bij <strong>voor</strong>keur e<strong>en</strong> nadere bepaling<br />
(archeologisch monum<strong>en</strong>t, e<strong>en</strong> hoge verwachting <strong>en</strong>zo<strong>voor</strong>t), zodat specifieke regels per gebied<br />
kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gesteld. De verbeelding is, sam<strong>en</strong> met de regels, het juridisch bind<strong>en</strong>de deel van het<br />
bestemmingsplan.<br />
Voorlopige <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<br />
Bezwaar <strong>en</strong> beroep teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> besluit hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> opschort<strong>en</strong>de werking. Tijd<strong>en</strong>s de bezwaar- <strong>en</strong><br />
beroepsprocedure geldt de g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> beslissing. Het kan zijn dat deze beslissing onherstelbare<br />
gevolg<strong>en</strong> heeft. Wanneer grondwerkzaamhed<strong>en</strong> op basis van het vastgestelde bestemmingplan of<br />
e<strong>en</strong> verle<strong>en</strong>de vergunning start<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> aanwezige archeologische waard<strong>en</strong> <strong>voor</strong>goed ongezi<strong>en</strong><br />
verlor<strong>en</strong> gaan. Via e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>lopige <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing kan het betreff<strong>en</strong>de besluit word<strong>en</strong> opgeschort of<br />
kunn<strong>en</strong> andere regeling<strong>en</strong> word<strong>en</strong> getroff<strong>en</strong> om onherstelbare schade te <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>.<br />
Bij bezwaarschriftprocedure moet, bij <strong>voor</strong>keur gelijktijdig, e<strong>en</strong> <strong>voor</strong>lopige <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing word<strong>en</strong><br />
aangevraagd bij de <strong>voor</strong>zi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>rechter. Bij e<strong>en</strong> beroepsprocedure is dat bij het rechtscollege waar<br />
het beroep is ingedi<strong>en</strong>d.<br />
(Zie Notitie Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong>, bezwaar <strong>en</strong> beroep)<br />
Vondstmelding<br />
De melding in Archis of schriftelijk aan de Rijksdi<strong>en</strong>st <strong>voor</strong> het Cultureel Erfgoed van aangetroff<strong>en</strong><br />
vondst<strong>en</strong> of grondspor<strong>en</strong>. Vrijwilligers kunn<strong>en</strong> niet zelf rechtstreeks in Archis meld<strong>en</strong>. Zij meld<strong>en</strong> hun<br />
vondst<strong>en</strong> per email aan de RCE, bij e<strong>en</strong> provinciaal meldpunt of bij e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijk archeoloog<br />
Waarder<strong>en</strong><br />
Het bepal<strong>en</strong> van de kwaliteit van het bodemarchief, van vondstmateriaal of van e<strong>en</strong> monster. Het<br />
vaststell<strong>en</strong> van de kwaliteit van het bodemarchief geschiedt op basis van:<br />
- belevingsaspect<strong>en</strong> (schoonheid <strong>en</strong> herinneringswaarde);<br />
- fysieke criteria (gaafheid <strong>en</strong> conservering);<br />
- inhoudelijke criteria (zeldzaamheid, informatiewaarde, context- of <strong>en</strong>semblewaarde <strong>en</strong><br />
repres<strong>en</strong>tativiteit).<br />
De waardering van e<strong>en</strong> vindplaats of e<strong>en</strong> groep van vindplaats<strong>en</strong> leidt tot e<strong>en</strong> uitspraak over de<br />
behoud<strong>en</strong>swaardigheid ervan <strong>en</strong> vormt de basis <strong>voor</strong> het selectieadvies.<br />
Wet op de <strong>Archeologische</strong> Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>zorg (Wamz)<br />
De Wamz is de uitwerking van het Verdrag van Valletta /Malta. De Wamz is e<strong>en</strong> „wijzigingswet‟ <strong>voor</strong><br />
de Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet <strong>en</strong> <strong>en</strong>kele andere wett<strong>en</strong>. De Wamz is per 1 september 2007 ingegaan <strong>en</strong><br />
sindsdi<strong>en</strong> geldt de gewijzigde Monum<strong>en</strong>t<strong>en</strong>wet 1988.<br />
Wijzigingsbevoegdheid<br />
E<strong>en</strong> wijzigingsbevoegdheid geeft burgemeester <strong>en</strong> wethouders de mogelijkheid e<strong>en</strong> bestemmingsplan<br />
te wijzig<strong>en</strong>. De wijzigingsbevoegdheid moet per bestemming, waar die bevoegdheid van toepassing<br />
13
<strong>voor</strong> is, in de regels zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. Op e<strong>en</strong> wijzigingsbesluit is de uniforme op<strong>en</strong>bare<br />
<strong>voor</strong>bereidingsprocedure van toepassing.<br />
De wijzigingsbevoegdheid kan word<strong>en</strong> gebruikt om de archeologische waard<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gebied te<br />
kunn<strong>en</strong> aanpass<strong>en</strong> na het archeologisch onderzoek. De waarde archeologie kan bij<strong>voor</strong>beeld<br />
vervall<strong>en</strong> wanneer is aangetoond dat er ge<strong>en</strong> waard<strong>en</strong> meer aanwezig zijn. Het kan ook zijn dan na<br />
onderzoek aan e<strong>en</strong> gebied juist e<strong>en</strong> hogere waardering moet word<strong>en</strong> toegek<strong>en</strong>d. Bij wijziging van<br />
waard<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>en</strong> ook de bestemmingsomschrijving <strong>en</strong> de regels te word<strong>en</strong> aangepast.<br />
Zi<strong>en</strong>swijze<br />
Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingebracht in de fase van <strong>voor</strong>bereiding van plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> te nem<strong>en</strong><br />
besluit<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> de uniforme op<strong>en</strong>bare <strong>voor</strong>bereidingsprocedure van toepassing is het kunn<strong>en</strong><br />
inbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> ieder wettelijk verplicht. E<strong>en</strong> bestuursorgaan kan zelf aanvull<strong>en</strong>de<br />
regels stell<strong>en</strong>. Veel geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> inspraakverord<strong>en</strong>ing waarin aanvull<strong>en</strong>de regels zijn<br />
vastgelegd.<br />
Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ingedi<strong>en</strong>d bij het bestuursorgaan dat het besluit zal nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat bestuursorgaan<br />
beslist over het al dan niet overnem<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> zi<strong>en</strong>swijze.<br />
(Zie Notitie Zi<strong>en</strong>swijz<strong>en</strong>, bezwaar <strong>en</strong> beroep)<br />
14