KURSUS: TYD: VRAESTEL 2: PUNTE: 100 RANDSE AFRIKAANSE ...

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
1
RANDSE AFRIKAANSE UNIVERSITEIT
JUNIE-EKSAMEN 2003
KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
VAKKODE: AFR2A11 (TAALKUNDE)
EKSAMENDATUM: 12 JUNIE 2003 (OGGEND)
EKSAMINATORE: Prof. A.E. Coetzee
Prof. W.J. Botha
LET WEL:
Hierdie vraestel bestaan uit .3.. bladsye.
1. Gebruik twee afsonderlike eksamenskrifte: een vir Morfologie en een vir Kognitiewe
Linguistiek.
2. Die werk sal beoordeel word in die lig van die Afrikaanse woordelys en spelreëls.
AFDELING A: MORFOLOGIE (50) Prof. A.E. Coetzee
Beantwoord VYF vrae. Elke vraag tel tien punte.
Vraag 1
Sit uiteen waar die voorkoms van die voegsel-s- (verbindings-s-) soos in universiteitsklasse wel
voorspelbaar is. Gee voldoende voorbeelde.
Vraag 2
Skryf oor die morfologiese aspekte van meervoudsvorme aan die hand van die volgende
voorbeelde:
Vraag 3
drif – driwwe – drifte las– lasse – laste
man – mans – manne vrou – vroue – vrouens
graf – grafte – graftes bloes – bloese– bloeses
laboratorium – laboratoria politikus – politici
speelding – speelgoed Engelsman – Engelse
Verduidelik hoekom taalgebruikers nie ‘n fout maak met die keuse tussen die verkleiningsuitgange
-ie [i], -pie [pi], -etjie [ici],-jie, -tjie, -kie [ci] nie.

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
Vraag 4
2
Verduidelik aan die hand van toepaslike woordtoetse waarom die vetgedrukte vorme samestellings
of woordgroepe is:
Hulle woon in die Laeveld
Dit was ’n lae daad.
Dis ’n padwedloop.
Engeland het probleme met malsiekte gehad.
Moenie lelike gedrag goedpraat nie.
Vraag 5
Beskryf die ooreenkomste en verskille tussen die woordbousisteme van die agtervoegsels -heid en
-ite it aan die hand van die volgende:
Tipes stamme waarmee hulle verbind
Woordsoort wat gevorm word
Klempatrone van die gevormde woorde
Produktiwiteit
Vraag 6
Skryf oor letterklankwoorde en letternaamwoorde.
Vraag 7
Skryf (i) oor reduksie-samestellings en reduksie-afleidings en (ii) oor samestellings met
reduksievorme en afleidings van reduksievorme.
Vraag 8
In die moderne woordvormingsteorie word aangeneem dat een woord van ’n ander woord afgelei
word. Gebruik die onderstaande woorde en verduidelik wat u onder woordgebaseerde afleiding
verstaan (m.a.w. watter stam- of basisveranderinge kan voorkom).
Vraag 9
Meksiko – Meksikaan Germaans – Germanisme
basis – baseer kombineer – kombinasie
Verduidelik aan die hand van die volgende samestellings uit resente tydskrifte wat u onder
“samestellings as gekompakteerde sinskonstruksies” verstaan:
Vraag 10
slentersporthemde vlinder-fyn kitskleur
gemaksnit besigheidsgroeifinansiering
Skryf oor morfologiese herhalingskonstruksies (soos speel-speel en klik-klak). Gee aandag aan die
volgende aspekte:
tipes samestelling (bv. ww. + ww)
sintaktiese rolle (bv. as werkwoord of bywoord)
klankwysiging
vorme met -ie
geleksikaliseerde vorme

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
Vraag 11
3
Verduidelik die verskil tussen ’n gewone afleiding en ’n samestellende afleiding aan die hand van die
onderstaande voorbeelde.
versekeringspolissie universiteitstudente verkoopskonsultante
voltreffer soetvloeiend na-apery
vredemaker stelselontleder haal-en-betaal-verkoping
AFDELING B: KOGNITIEWE LINGUISTIEK (50) Prof. W.J. Botha
Beantwoord EEN vraag:
Vraag 1
Verduidelik kortliks wat u onder ruimte- en kragbeeldskemas verstaan. Maak van
toepaslike voorbeelde gebruik.
(50)
OF
Vraag 2
Verduidelik aan die hand van toepaslike voorbeelde hoedat konsepte en kategorieë met
mekaar verband hou.
(50)
--oOo--

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
4
RANDSE AFRIKAANSE UNIVERSITEIT
JUNIE-EKSAMEN 2003
SPESIALE EKSAMEN
KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
VAKKODE: AFR2A11 (TAALKUNDE)
EKSAMENDATUM: 12 JUNIE 2003 (OGGEND)
EKSAMINATORE: Prof. A.E. Coetzee
Prof. W.J. Botha
LET WEL:
Hierdie vraestel bestaan uit .3.. bladsye.
1. Gebruik twee afsonderlike eksamenskrifte: een vir Morfologie en een vir Kognitiewe
Linguistiek.
2. Die werk sal beoordeel word in die lig van die Afrikaanse woordelys en spelreëls en
Doeltreffende taalgebruik.
AFDELING A: MORFOLOGIE (50)
Beantwoord VYF vrae. Elke vraag tel tien punte.
1. Verduidelik aan die hand van toepaslike woordtoetse waarom die vetgedrukte vorme
samestellings of woordgroepe is:
Hy is ons oudhoof.
Hy is ’n ou man.
Hulle was by die rolprentfees.
Gebruik die ysterpot.
Koop vir jou ’n hoëdrukpomp.
2. Beskryf die ooreenkomste en verskille tussen -agtig en -erig se woorbousisteme. Wys ook op
geleksikaliseerde afleidings.
3. Skryf oor letterklankwoorde en letternaamwoorde.
4. Afrikaans het veertien persoonsvormers (soos byvoorbeeld -er en -aard). Beskryf hulle verkillende
morfologiese rolle. Gee voldoende voorbeelde.

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
5
5. Skryf (i) oor reduksie-samestellings en reduksie-afleidings en (ii) oor samestellings met
reduksievorme en afleidings van reduksievorme.
6. Verduidelik aan die hand van die volgende woordpare wat u onder woordgebaseerde morfologie
verstaan:
vrede – vreedsaam Germaans – Germanisme
basis – baseer kwoteer – kwotasie
7. Verduidelik aan die hand van die volgende samestellings uit resente tydskrifte wat u onder
“samestellings as gekompakteerde sinskonstruksies” verstaan:
kitsherstel sterboek produksietevredenheid
padwedloop loopbaanversnelling
8. Skryf oor morfologiese herhalingskonstruksies (soos speel-speel en klik-klak). Gee aandag aan
die volgende aspekte:
samestelling (bv. ww. + ww)
sintaktiese rolle (bv. as werkwoord of bywoord)
klankwysiging;
vorme met -ie
geleksikaliseerde vorme
9. Verduidelik die verskil tussen gewone samestellings en samestellende samestelling aan die
hand van die volgende voorbeelde:
musiekblyspel regshulpraad besigheidskonneksie
eertstegraaddemo’s sintetiesebrandstoftydvak eenrigtingstraat
10 Sit uiteen waar die voorkoms van die voegsel-s- (verbindings-s-) soos in universiteitsklasse wel
voorspelbaar is. Gee voldoende voorbeelde.
AFDELING B: KOGNITIEWE LINGUISTIEK (50)
Beantwoord EEN vraag:
Vraag 1
Met verwysing na toepaslike voorbeelde, bespreek enkele ruimte- en kragbeeldskemas.
Vraag 2
OF
Verduidelik die aard van die verband wat daar tussen konsepte en kategorieë bestaan. Maak van
toepaslike voorbeelde gebruik.
(50)
(50)

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
6
RANDSE AFRIKAANSE UNIVERSITEIT
APS-EKSAMEN 2003
KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL: TAALKUNDE PUNTE: 100
EKSAMINATORE: Prof. A.E. Coetzee
Prof. W.J. Botha
LET WEL:
Hierdie vraestel bestaan uit .2. bladsye.
1. Gebruik twee afsonderlike eksamenskrifte: een vir Morfologie en een vir Kognitiewe
Linguistiek.
2. Die werk sal beoordeel word in die lig van die Afrikaanse woordelys en spelreëls en
Doeltreffende taalgebruik.
AFDELING A: MORFOLOGIE (50)
Beantwoord VYF vrae. Elke vraag tel tien punte.
1. Verduidelik aan die hand van toepaslike woordtoetse waarom die vetgedrukte vorme samestellings of
woordgroepe is:
Sy dra altyd hoëhakskoene.
Droë grond is nie geskik nie.
Dis ’n lekker vakansieoord.
Gebruik die strykyster.
Moenie sy dade goedpraat nie.
2. Beskryf die ooreenkomste en verskille tussen die woordbousisteme van die agtervoegsels -heid en -iteit
aan die hand van die volgende:
Tipes stamme waarmee hulle verbind
Woordsoort wat gevorm word
Klempatrone van die gevormde woorde
Produktiwiteit
3. Skryf oor die morfologiese aspekte van meervoudsvorme aan die hand van die volgende voorbeelde:
drif – driwwe – drifte las– lasse – laste
man – mans – manne vrou – vroue – vrouens
graf – grafte – graftes bloes – bloese– bloeses
laboratorium – laboratoria politikus – politici
speelding – speelgoed Fransman – Franse
4. Skryf oor die woordbousisteme van die persoonsvormers (soos -er en -aar).

KURSUS: AFRIKAANS IIA TYD: 2 UUR
VRAESTEL 2: TAALKUNDE PUNTE: 100
7
5. Skryf (i) oor reduksie-samestellings en reduksie-afleidings en (ii) oor samestellings met reduksievorme en
afleidings van reduksievorme.
6. Verduidelik aan die hand van die volgende woordpare wat u onder woordgebaseerde morfologie verstaan:
Ghana – Ghanees Kreools –kreolisme
appelleer – appellant kwoteer – kwotasie
probleem – problematies alfabet – alfabeties
7. Verduidelik aan die hand van die volgende samestellings wat u onder “samestellings as gekompakteerde
sinskonstruksies” verstaan:
gelaatsroom syferhorlosie kapitaalmarkkoerse
seekosbord kreukeltraag handelsnavrae
8. Verduidelik hoe akronieme van gewone afkortings verskil,asook hoetternaamwoorde en letterklankwoorde
verskil. Sit dan uiteen waarom akroniemektief is.
9. Verduidelik die verskil tussen gewone afleidings en samestellende afleidings aan die hand van die volgende
voorbeelde:
rekenaarskermpie laserdrukkers sekuriteitsomheinings
eindgebruiker lospassend vredemaker
goudsoeker aanwysers reukweerder
10.Sit uiteen waar die voorkoms van die voegsel-s- (verbindings-s-) soos in universiteitsklasse wel
voorspelbaar is. Gee voldoende voorbeelde
AFDELING B: KOGNITIEWE LINGUISTIEK (50)
Beantwoord EEN vraag:
Vraag 1
Bespreek die struktuur van ruimte- en kragbeeldskemas. Verduidelik na aanleiding van
toepaslike voorbeelde.
(50)
OF
Vraag 2
Bespreek die kognitiewe aard van kategorieë. Maak van toepaslike voorbeelde gebruik.
(50)
--oOo--