Design is overal. Mooi <strong>design</strong>, functioneel <strong>design</strong>, volstrekt onhandig <strong>design</strong> en ronduit lelijk <strong>design</strong>. Alleen lijkt het tegenwoordig wel alsof alleen dat wat het oog behaagt als <strong>design</strong> wordt gezien.
Zodra een product er een beetje hip of bijzonder uitziet wordt het <strong>design</strong> genoemd. 2 Het omgekeerde gebeurt ook; de <strong>design</strong>-outlet die net de verkeerde bankstellen en stoelen aanbiedt onder de noemer ‘<strong>design</strong>’, vanuit de gedachte dat het dan beter verkoopt. De term <strong>design</strong> heeft de afgelopen jaren een geweldige marktwaarde gekregen. Design draagt bij aan het imago van objecten. Design verkoopt. Of het nu uit Milaan komt, vers van de beurs, of uit de schappen van Blokker: <strong>design</strong> is er voor iedereen. De opmars van leuk en best mooi is niet te stuiten. Wie wil er geen <strong>design</strong>-aspergeschillers? Fijn om te zien, maar voor het schillen van de asperges kun je beter die gewone gebruiken. Vorm prevaleert boven functie. Esthetica als toegevoegde waarde die het product tot begerenswaardig ‘<strong>design</strong>’ maakt. De citruspers van Philip Starck is prachtig om te zien, maar die electrische Braun is toch echt veel handiger. Beter <strong>design</strong> dus. Alleen wordt dat door veel consumenten niet zo ervaren: Starck is <strong>design</strong>, Braun is een product. Zo heb je hotels en <strong>design</strong>-hotels, auto’s en <strong>design</strong>-auto’s, jeans en <strong>design</strong>er-jeans – kortom, zodra er een saus van uiterlijk over de dingen gaat wordt het op toverslag ‘<strong>design</strong>’. Design als versierd hebbeding. Nog even en <strong>design</strong> wordt een scheldwoord. En dat zou jammer zijn, want in de kern is <strong>design</strong> zo’n prachtig en fundamenteel alomvattend iets. Moeilijk te definiëren, dat zeker, maar dat komt omdat <strong>design</strong> uiteindelijk overal aanwezig is. Vangrails langs de snelweg, de knielbus, het handige liftrekje in de Franse potten augurken waarmee je zonder natte vingers een augurk uit de pot kunt halen, een ziekenhuis waar je ook nog eens gemakkelijk de weg kunt vinden, snoepjes, borrelnootjes, een bureaustoel die je echt volledig persoonlijk kunt instellen – allemaal <strong>design</strong>. Ontworpen vanuit een visie over het gebruik, de functie en de vorm van het object, het ding of de ruimte. De handbijl die de primitieve mens bedacht was <strong>design</strong>, omdat er was nagedacht over vorm en functie. Voor Da Vinci betekende <strong>design</strong>o zowel tekening als ontwerp, of het nu voor een kunstwerk was of een functioneel object. Uitvinding, <strong>design</strong> en kunst grenzen aan elkaar. Design begint met iets ervaren, met kijken, met het oog dus, en daarmee met denken, want zonder denken weet het menselijk oog niet wat het ziet. Goed <strong>design</strong> gaat over de behoefte van de gebruiker. Dus over functie. Het meest effectieve <strong>design</strong> vind je daarom in de natuur: wat niet werkt overleeft niet. Natuurlijk gaat <strong>design</strong> ook over het uiterlijk van de dingen, maar het uiterlijk is geen doel op zich. Zodra het uiterlijk ten koste gaat van de functie is er iets mis, of de <strong>design</strong>er is mogelijk grappenmaker of kunstenaar geworden. Design is actief; een proces waarin allerlei aspecten worden meegenomen. Wat is het probleem, wat zou de oplossing kunnen zijn, wat verwacht de gebruiker er van, hoe kan het product het beoogde gebruik stimuleren, door functie, vorm, uiterlijk, emotie ofwel: hoe communiceert het? Is het ergonomisch verantwoord, gebruiksvriendelijk, effectief. En: hoe kan het product het beste worden gemaakt, desgewenst in serieproductie, efficiënt, en liefst ook milieuvriendelijk. Design gaat dus over het vertalen van een idee in een ontwerp dat bruikbaar is. Dat een positieve bijdrage levert aan ons bestaan. Ook op het werk. Design als vorm van ‘creating’. En natuurlijk is ook de esthetische kwaliteit belangrijk. Het oog wil ook wat. Maar... de mens is meer dan oog alleen.
Change language