02.05.2013 Views

plaatje - SVAT Astatine - Universiteit Twente

plaatje - SVAT Astatine - Universiteit Twente

plaatje - SVAT Astatine - Universiteit Twente

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Kosmische inflatie<br />

Het heelal van nu verklaren in 10 -35 seconde?<br />

Hoe begon het allemaa, met Adam en Eva of de oerknal?<br />

De laatste van die twee wordt door de wetenschappelijke<br />

wereld aanvaard en gebruikt. De theorie<br />

rond de oerknal beschrijft een heleboel, maar er zitten<br />

nog een hoop gaten in, die op dit moment nog niet<br />

verklaard kunnen worden. Om er achter te komen hoe<br />

het universum zoals wij dat kennen ontstaan is, is<br />

een hoop theorieën bedacht. Eén van die theorieën is<br />

kosmische inflatie, waarbij het heelal in de eerste 10-35 seconde van de maat van een proton naar de grootte<br />

van de zon groeide. Om een duidelijk beeld te krijgen<br />

van het hele <strong>plaatje</strong> rondom kosmische inflatie zal er<br />

in worden gegaan op het moment vanaf de oerknal tot<br />

nu, waarbij ook verschillende theorieën van verschillende<br />

wetenschappers langs zullen komen.<br />

Van de oerknal tot nu<br />

Uit waarnemingen van wetenschappers van het begin<br />

van de vorige eeuw bleek dat sterrenstelsels van<br />

elkaar af bewegen, ofwel sterrenstelsels lagen in het<br />

jonge universum dichter bij elkaar. De Belg Georges<br />

Lemaître was de eerste die suggesteerde dat alles<br />

uit één punt afkomstig was, waar tijd en ruimte nog<br />

niet gedefinieerd waren. Ongeveer 13,7 miljard jaar<br />

geleden moet dat punt er zijn geweest. Vanaf toen<br />

ging het heel snel. Het punt, waarin een verschrikkelijk<br />

hoge druk, temperatuur en dichtheid heerste, begon<br />

te expanderen. 10-37 seconde later was er sprake van<br />

kosmische inflatie, waarbij het heelal exponentieel<br />

groeide. Na de inflatie (die ongeveer 10-35 seconde lang<br />

duurde) ontstond (waarschijnlijk) een combinatie van<br />

quark-gluonplasma en andere elementaire deeltjes.<br />

10-11 seconde na de oerknal is een staat bereikt waar<br />

de deeltjesfysica mee aan de slag kan, vanaf dit punt<br />

zijn er dus ook onderzoeken die de theorie bevestigen.<br />

Een paar minuten na de oerknal ontstaan de eerste<br />

atoomkernen van waterstof, deuterium en helium.<br />

Ongeveer 379.000 jaar later ontstonden de eerste<br />

atomen. Doordat er op sommige plaatsen een hogere<br />

dichtheid was aan atomen werd er door middel van<br />

gravitatiekracht nog meer materiaal aangetrokken,<br />

waardoor onder andere planeten en melkwegstelsels<br />

konden ontstaan. Om met de oerknal het ontstaan<br />

van het universum te kunnen beschrijven, is ervan<br />

uitgegaan dat de natuurwetten zoals wij die kennen<br />

kloppen. Dit lijkt een heel logische stap, maar het is<br />

onmogelijk te concluderen dat ook voor de oerknal de<br />

12<br />

Thijs Frieshoff<br />

wetten al golden, aangezien er geen idee is van hoe<br />

alles er voor die tijd uit zag. Tot nu toe zijn er in het<br />

geval van inflatie nog geen aanpassingen gedaan op<br />

de natuurwetten, wel zal blijken dat er misschien nog<br />

delen missen, omdat er effecten zijn die nu nog niet<br />

verklaarbaar zijn. Daarnaast is het universum wanneer<br />

je op grote schaal kijkt, homogeen. De oerknal biedt<br />

hier geen oplossing voor. Kosmische inflatie wel.<br />

Figuur 1: Een foto van een deel van het heelal hoe het<br />

er ongeveer 600 miljoen na de oerknal uit moet hebben<br />

gezien, gemaakt door de ruimtetelescoop Hubble.<br />

De verklaring voor kosmische inflatie<br />

Zoals al gezegd, kosmische inflatie is het exponentieel<br />

groeien van het heelal vlak na de oerknal. Wat exacter:<br />

in 10-35 seconde werd het universum tussen de 1030 en 10100 keer zo groot. Allereerst werd dit verklaard<br />

door middel van het Higgsdeeltje. Dat was een deeltje<br />

dat gebruikt werd om het standaardmodel van de<br />

deeltjesfysica kloppend te maken. Na verschillende<br />

onderzoeken met tegenstrijdige resultaten werd er van<br />

de theorie over het Higgsdeeltje afgestapt. Daarmee<br />

verdween ook de verklaring voor de kosmische inflatie.<br />

Omdat de inflatie wel een goede verklaring bleef voor<br />

het ontstaan van het universum, moest er een andere<br />

verklaring voor inflatie worden bedacht. Dit werd het<br />

inflatonveld. Dit is een veld dat zich niet op de energetisch<br />

laagste waarde bevond, hoewel dat wel verwacht

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!