download - Linter

Voorwoord
Welkom in Linter,
Ten oosten van Leuven schittert het groene Hageland.
Linter ligt middenin de Getevallei.
Neem rustig de tijd om Linter te ontdekken.
U merkt dat ons platteland een rijk cultureel-historisch erfgoed heeft
en ontspanning biedt in een rustige en groene omgeving. Wandel- en
fietstochten zijn ideaal om kennis te maken met Linter.
Daarenboven verbindt het fietsknooppuntennetwerk momenteel onze
gemeente met de provincies Antwerpen en Limburg en eveneens met
Wallonië.
Een ruim aanbod aan streekproducten maken wandel- en fietstochten
nog gesmaakter. De nabijheid van de kennisregio Leuven en de goede
verbindingen maken dat werken, wonen en leven in Linter combineerbaar
en aantrekkelijk zijn.
Ons platteland heeft een sterke identiteit en vormt een tegengewicht
voor vervlakking en uniformiteit, wat onze streek uniek en uitzonderlijk
maakt.
We hopen dat deze rijk geïllustreerde brochure een leidraad voor u
mag zijn om nog meer van deze en andere onbekende
‘schatten’ van onze gemeente Linter te ontdekken. U kunt Linter al
fietsend of al wandelend verkennen. Wij wensen u alvast
een aangename tocht toe…
Namens het gemeentebestuur,
Marc Wynants André Vanherwegen
Burgemeester Schepen van Toerisme
2 www.linter.be

Algemeen
Algemene Schets
De gemeente Linter ontstond in 1971 als een fusie tussen Neer- en Drieslinter. In
datzelfde jaar werd ook Groot-Orsmaal gevormd. Dit was een fusie tussen Orsmaal-
Gussenhoven, Overhespen, Neerhespen en Melkwezer. Onze gemeente zoals we
ze vandaag de dag kennen, telt 7038 inwoners en zag in 1977 het levenslicht door
Groot-Orsmaal, het toenmalige Linter en Wommersom samen te voegen. De gemeentenaam
Linter betekent volgens naamkundigen ‘de nederzetting bij de Lintara’.
De Lintara was de vroegere benaming van de Genovevabeek, die in Tienen ontspringt.
De zeven deelgemeenten van Linter zijn: Wommersom, Drieslinter, Neerlinter,
Orsmaal-Gussenhoven, Overhespen, Melkwezer en Neerhespen.
Toeristisch
In het Zuiden van het Hageland gaan de heuvelruggen, typisch kenmerk van het
Noorden, langzaam over in de zachtere glooiingen van Haspengouw. Kennen we
noordelijk veel zandbodems, naarmate we meer zuidwaarts gaan, wordt de grond
eerst lemig zand en zandleem om vervolgens over te gaan in de vruchtbare löss
(een eolische afzeting van silt) van het Brabants leemplateau. De Gete vormt in het
zuidoosten de "denkbeeldige grens van het Hageland. Historisch Hageland
(volgens de kaarten van Ferraris, anno 1777) reikt zuidelijk tot aan de Velpe, een
zijrivier van de Gete. De verschillende deelgemeenten van Linter bevinden zich in
de komgronden van de Getevallei. Deze landelijke gemeente gaat prat op een door
de landbouw gedomineerd landschap, verschillende historische plaatsen en natuurgebieden.
Een dicht wandel- en fietsnet, een paradijs voor zachte recreatie, ontsluiten
de geheimen van deze sympathieke gemeente.
Statistische gegevens
oppervlakte in ha: 3.637
bevolkingsdichtheid per vierkante kilometer: 180
aantal inwoners: 7.038
aantal kilometer wegen: 213
www.linter.be 3

Linterse wandelroutes
De Hespensche wandeling
Lengte: 7 kilometer door dorpsstraten langs verkavelingswegen
Startpunt: kerkplein Overhespen met voldoende parkeerruimte
Beschrijving: Aan de buitenkant van het koor van de Overhespense Sint-
Sulpitiuskerk hangt een gekruisigde Christusfiguur. Opvallend is dat dit beeld met de
armen omhoog en de voeten naast elkaar hangt, wat een verwijzing is naar de Jansenistische
leer uit de 15e eeuw. Op de inmiddels bebouwde terreinen aan de linkerkant
van het kerkpad, tussen het kerkplein en de Brouwersstraat, werd bij archeologische
opgravingen een Frankisch grafveld ontdekt.
Jachtpaviljoen
De Kempinne wandeling
4 www.linter.be
Achter het Dorp (Neerhespen) zie je een gewezen
militair domein, dat vandaag de dag de dienst Hondensteun
van de federale politie herbergt. Een vijftigtal
herdershonden leren er de kneepjes van het
politievak. Aan de achterkant van dit trainingsdomein,
langs de Laarweg, tref je een gedenksteen ter
ere van het allereerste Belgische militair oorlogsslachtoffer
uit de Tweede Wereldoorlog:
kapitein Dethier.
Na een korte passage door Wange (Landen) kom je
Overhespen terug binnen. Langs de Romeinse
steenweg, een stuk Romeinse heirbaan tussen het
traject Tienen Tongeren, kan je genieten van een
vergezicht van Overhespen. Aan het eind van deze
weg zie je (rechts) het kasteeltje van Overhespen,
oorspronkelijk een jachtpaviljoen dat in 1848 werd
gebouwd.
Lengte: 11 kilometer door dorpsstraten langs verkavelingswegen
Startpunt: tegenover de Sint-Mauritiuskerk ;parking op het pleintje over de pastorie
Beschrijving: In het midden van de gevel aan de straatkant van de Sint-
Mauritiuskerk kan je een ingemetselde kanonskogel zien. Het is een projectiel van de
slag om Neerwinden uit maart 1793.
Vlakbij deze kerk, met een uniek XXII-eeuwse doopvont, staat het kasteel van Neerhespen
(Pastoorstraat). Oorspronkelijk was dit de vroegere pastorie, maar deze werd
in 1700 verkocht en daarna aanzienlijk uitgebreid.

XXII-eeuwse doopvont
De Kleine Getewandeling
Wat verder in de Langstraat zie je een vierkantshoeve
waar ooit een brouwerij gevestigd was. Langs bos, wilgendreef
en akkers passeer je een waterkerswinning
gevoed door een dorpsbron.
Op je pad tref je ook de kapel 't Eikske, die in 1713 gebouwd
werd en waar al veel vroeger een Mariabeeldje
aan een eik vereerd werd.
Na een korte passage langs Neerwinden (Landen) kom
je inmiddels terug in Neerhespen en vind je halverwege
de Bareelstraat een imposante vierkantshoeve waar de
familie Kempeneers woonde; zij leverden meer dan 100
jaar burgemeesters van Neerhespen.
Lengte: 8,5 kilometer door dorpsstraten langs verkavelingswegen
Startpunt: gemeentehuis van Linter (met ruime parking)
Beschrijving: Tijdens de Eerste Wereldoorlog bij de slag van de Kleine Gete deed
het gemeentehuis dienst als hoofdkwartier en veldinfirmerie van het 3de Regiment
lansiers.
Vlakbij in een geklasseerd dorpsgezicht liggen de Sint-Pieterskerk, die uit 1765 dateert,
en het Hof Ten Steen. Deze versterkte burcht beheerste de omgeving sinds de
14e eeuw en brandde in 1868 bijna volledig af. Het vernielde slot maakte later dan
ook plaats voor de monumentale kasteelhoeve zoals we ze nu kennen.
Via verkavelingswegen kom je in Melkwezer aan. Het Waterhof was vroeger een
prestigieus omgracht riddersslot dat in de 16e eeuw gesloopt werd. In de 17e eeuw
bouwde men er het Waterhofcomplex, brouwerij
incluis. Uiteindelijk bleef enkel de stal over.
Het Waterhof
Met de Kleine Gete als trouwe metgezel wandel
je via Helen-Bos, terug Orsmaal binnen,
waar je onder andere hoeve Halleux, opgetrokken
in de 18e eeuw uit bak-en zandsteen,
en een monument passeert dat de gesneuvelde
soldaten van het 3de Regiment lansiers
herdenkt. In augustus 1914 verdedigden ze er
de stellingen; er vielen 57 Belgische slachtoffers.
www.linter.be 5

De Grote Getewandeling
Lengte: 9,5 kilometer door dorpsstraten langs verkavelingswegen
Startpunt: Sint-Pancratiuskerk van Melkwezer; voldoende parking op het dorpsplein
‘S Hertogenhof
eens tot het kasteelpatrimonium.
Beschrijving: Naast het vertrekpunt ligt het ‘S
Hertogenhof, dat van 1747 dateert en een
groot complex met stallingen en een wijnhuis
was.
Tussen akkers en weiden heb je wat later een
zicht hebt op de brede vallei van de Grote Gete.
Op een heuvel staat de Walsbergenhoeve,
vroeger bezit van de Ridders van Malta. Het
huidige kasteel van Wommersom is een landhuis.
De vierkantshoeve ernaast behoort even-
Een voetpad leid je naar de kapel van ‘t Serclaes, gebouwd in 1855 ter ere van Maria
Onbevlekte Ontvangenis. Vanaf nu geldt de sterk meanderende Grote Gete als je
wandelcompagnon. Het landschap blijft bepaald door weiden, hagen en rijen populieren,
af en toe duikt de kerk van Neerlinter in het gezichtsveld op. Vlakbij tref je de
watermolen van Drieslinter, waar het malen in 1976 werd stopgezet (en de zijarm
van de Grote Gete gedempt werd).
Vervolgens kom je bij de 's Hertogengracht. Deze gracht, die van Wommersom tot
Budingen loopt, waar ze in de Grote Gete uitmondt, zou in de eerste helft van de
13de eeuw aangelegd zijn in opdracht van de Brabantse hertog Hendrik I.
De Maltezerwandeling
Lengte: 10,5 kilometer door dorpsstraten langs verkavelingswegen
Startpunt: kerkplein van Wommersom met ruime parkeermogelijkheid
Beschrijving: De bouw van de Sint-
Quintinuskerk startte in 1863. Wapenschilden
van de familie Serclaes sieren de sacristie
van deze kerk. De begraafplaats
van deze familie bepaalt ook het uitzicht
van dit kerkhof.
Het kasteel van Wommersom, gebouwd in
1880, zou reeds het derde op rij zijn.
Langs de Walsbergenhoeve, oorspronke-
6 www.linter.be
Walsbergenhoeve

lijk een Maltezerklooster uit 1248 kom je in het natuurgebied Walsbergen aan.
Daarna kom je een jongere versie van de Kapellekensboom tegen, de originele populier
zou 180 jaar oud geworden zijn. In de Hakendoverstraat ligt de Baanskapel
met bovenop een wereldbol met ijzeren kruis, een symbool voor wereldlijke macht en
zege. Wat verderop ligt het Hof Boydens; de Beinshoeve, en was oorspronkelijk een
klooster opgetrokken uit hout.
Het mooie zicht op het Wissebos inspireerde Julia Tulkens tot een gedicht over dit
bos. In “Huize Wissebos” in de Bergdriesstraat woonde de dichteres een aanzienlijke
tijd van haar leven en schreef er heel wat prachtige gedichten.
De Linterse wandeling
Lengte: 10,5 kilometer door Dries– en Neerlinter
Startpunt: voormalig station Drieslinter; parking op stationsplein
Beschrijving: De wandeling start langs de oude spoorweg, die beter gekend is als
de fietsroute IJzerenweg. Daarna wandel je langs het burgemeestershuis, waar de
familie Leva-Vaes in 1794 de toestemming kreeg om bier te brouwen.
Het natuurgebied Doysbroek, een aaneenschakeling van weilanden,
wordt door afwateringsgrachten doorsneden. Het station
van Neerlinter en het eerder vernoemde station van
Drieslinter zijn in dezelfde stijl gebouwd. Op het dorpsplein
vind je een standbeeld van de patroonheilige Sint-Foillanus
boven een waterpomp, in 1860 geïnstalleerd, en wat verder
het oorlogsmonument van de hand van kunstenaar Eugeen
Arnauts, geboren in Neerlinter. De Sint-Foillanuskerk zelf is
het resultaat van verschillende bouwcampagnes.
Ongeveer halfweg kom je het kasteel van Neerlinter tegen. Dit
kasteel op een omgracht domein werd in 1693 volledig vernield
en daarna weer opgebouwd.
In het Sint-Luciakapelletje in Heide-Linter, dat tussen 1696 en 1717 werd gebouwd,
kan je rustig tot de heilige Lucia om genezing bidden. Langs open veld, via de Heirbaan,
beland je terug in de dorpskern van Drieslinter. De neogotische O.L.V. van het
H.Hartkerk dateert uit 1910 en bezit een driezijdig koor.
Meer informatie over deze wandelingen?
De boekjes ‘Op stap in het Hageland: 12 wandelingen’ & ‘Wandelnetwerk
Getevallei’ zijn te koop in het gemeentehuis van Linter (dienst bevolking).
Waterpomp
www.linter.be 7

Linterse fietsroutes
8 www.linter.be
...bij ons kan je lekker doortrappen...
De Bietenroute, een fietstocht van 42 kilometer tussen Tienen, Linter, Landen
en Zoutleeuw (verkort 26,5 kilometer) langs tal van bietenvelden, met als vertrekpunt
natuurdomein “Het Vinne” in Zoutleeuw.
De IJzerenweg, een fietspad dat Tienen, Zoutleeuw en Diest met elkaar verbindt,
verwijst naar de spoorwegbedding waarop het pad werd aangelegd. Via deze
weg is er ook een verbinding met Wallonië.
De fietsroute Stenen vertellen het oorlogsverleden van Linter telt 29 kilometer
en doet alle deelgemeenten van Linter aan.
Meer informatie over deze fietsroutes?
De brochures ‘Fietsknooppuntennetwerk Hageland’ & ‘Stenen vertellen het
oorlogsverleden’zijn te koop in het gemeentehuis van Linter (dienst bevolking).
Overnachten
Het Leeuwerikkenveld; een gastenverblijf met 3 twee persoonskamers en 1 drie persoonskamer.
Er is ook een kampeerplaats voor trekkers.
Adres: Ransbergstraat 26 te Neerlinter – tel: 011/78.40.40 – fax 011/48.58.35 –
website: http://www.leeuwerikenveld.be
’t Koetshuis; in deze gerenoveerde karaktervolle vakantiewoning kunnen vijf personen
overnachten.
Adres: Kasteelstraat 44 te Neerlinter – tel: 016/77.15.71 – fax: 016/77.15.71 –
website: http://www.tkoetshuis.be
...slaap er bij ons een nachtje over...
Arconaty; hotel met vijf slaapkamers met zowel familiaal als zakelijk karakter.
Adres: Sint-Truidensesteenweg 61 te Orsmaal – tel: 016/78.85.02 – fax: 016/78.85.01

Natuur
In onze gemeente vind je een aantal idyllische natuurgebieden terug, waar je kan
relaxen en terug één worden met de natuur. Omgeven door de prachtige fauna en
flora kan je er op pad trekken!
Walsbergen
Ligging: langs de baan van Wommersom naar
Melkwezer, tegenover de Walsbergenhoeve.
Het gebied bestaat uit oud eiken-beukenbos
(westen) en grazige vegetaties. De westelijke graslandpercelen
ontstonden na omvorming van een
voormalige akker. De noordelijk graslanden zijn het
resultaat van de omvorming van een voedselrijk
grasland. Ten zuiden hiervan bevindt zich het met
struiken begroeide zeer waardevolle veldrus (wilde
plant) perceel.
...genieten van het groen...
Walsbergen
Doysbroek
Ligging: tussen 's Hertogengracht en de rechteroever van de Grote Gete, ten zuiden
van Neerlinter.
Dit gebied bestaat voornamelijk uit riviergraslanden
met houtkanten en is doorspekt
met loofbosjes. Het is vrij toegankelijk
op de paden. Doysbroek bevat twee
deelgebieden; met name het Doysbroek
zelf (14 ha) en het Viskot (3 ha). Ze zijn
ongeveer 2.5 km van elkaar verwijderd. In
het Doysbroek bevinden zich 3 poelen.
De westelijke poel is de belangrijkste en
werd in de loop van 1998 uitgegraven. De
noordelijke poel ontstond door verbreding
Doysbroek
en uitdieping van een afwateringsgracht.
De zuidelijke poel betreft een oude min of
meer verlangde veedrinkpoel. De poel in het Viskot is waarschijnlijk een restant van
een voormalige visvijver. Van fauna en flora vind je er onder andere terug: Amandelwilg,
Watertorkruid en Veldrus. Ornithologisch is de omgeving belangrijk voor broedvogels
zoals Wulp, Roodborsttapuit, Sprinkhaanrietzanger en Blauwborst. De poel in
het Viskot herbergt een belangrijke populatie van de Kamsalamander.
www.linter.be 9

Bezienswaardigheden
10 www.linter.be
...even stilstaan en genieten….
Neerlinter :
St.Foillanuskerk, pomp met beeld St. Foillanus, oude jongensschool, voormalig gemeentehuis
en meisjesschool (dorpsplein), oude station/seinhuisje (Oude Spoorweg),
pastorie van Neerlinter, kasteel van Neerlinter en Villa Delacroix (Kasteelstraat),
St.Luciakapel (Heidestraat), Natuurreservaat Doysbroek (Doysbroeckweg)
Drieslinter :
O.L.Vrouw van het Heilig Hart kerk, pastorie, klooster; verblijf zusters en Villa ‘De
vrede’ (Grote Steenweg), Watermolen (Molenstraat), Stationsplein, seinhuisje
(Stationsbaan), Kapel van O.L.V. der armen, Heirbaan, Viskot (Viskotstraat)
Melkwezer :
De St. Pancratiuskerk, ‘s Hertogenhof; vroegere pastorij, beeld van het H.Hart, De Engeling;
groot herenhuis met boerderij (Dorpsstraat), Kasteel van de Hazenberg
(Stationsstraat) , overblijfselen van het Waterhof; schuur, Kemphof; boerderij
(Waterhofstraat), oud gemeentehuis (dorpsplein).
Wommersom :
De Walsbergenhoeve en natuurreservaat Walsbergen (Broekstraat) , kasteel van
Wommersom en jachtverblijf (Melkwezerstraat), kapel van de Onbevlekte ontvangenis
(Kasteeldreef), Kapel de Notre Dame de Bon Secours (nabij Bijnshoeve ), St. Quintinuskerk,
Pastorie ( kerkplein ), graftombe familie ’t Serclaes (kerkhof), Bijnshoeve
(Hakendoverstraat), Huize Wissebos; woning van dichteres Julia Tulkens
(Bergdriesstraat), voormalig gemeentehuis en huidige basisschool (Zandstraat), kapellekensboom
(Negenbunderweg)
Orsmaal –Gussenhoven :
Portaal vroegere St. Lambertuskerk en het beeld van de H. Michael (Oude kerkstraat ),
Gemeentehuis, Witte kapel, hoeve Halleux en kasteelhoeve ’t Hof ten Steen (Helen-
Bosstraat), Sint-Pieterskerk, pastorie en kerkhof (3 e Regiment Lansiersstraat), tolhuis
(of vuurmolen), brouwerij Roumieux en home Levenslust ( St.Truidensesteenweg )
Neerhespen :
De Sint Mauritiuskerk; met kanonskogel in gevel, Oude pastorie, Heilig Kruiskapel,
Kasteel van Neerhespen, voormalig gemeentehuis en schoolhuis, hoeve Lammens,
oeve Grené en huis Vangoitsenhoven (Langstraat), Sint-Annakapel (hoek Langstraat ),
St. Rochuskapel (Achter het Dorp), Kapel van het H.Hart (Kempeneersstraat), Hoeve
Kempeneers (Bareelstraat), gedenksteen kapitein Dethier en trainingsschool voor politiehonden
(Laarweg)
Overhespen :
De tramstatie (St.Truidensesteenweg), de Sint Sulpitiuskerk , pastorie, voormalig gemeentehuis
en het jachtpaviljoen van de familie Goossens (Geldenakenstraat), Kapel
O.L.Vrouw van Bijstand (Hekstraat), Romeinse heirweg (Oude Tiense baan)

Enkele unieke plekjes
...kom bij ons tot rust….
Hof ten Steen (Orsmaal): vlakbij het gemeentehuis en
de Sint-Pieterskerk ligt deze hoeveburcht die oorspronkelijk
vier torens telde en waarvan al sprake was in de 14e
eeuw. Ideale plek om tot rust te komen en van de groene
omgeving te genieten.
Langs de dijk van de Grote Gete (bereikbaar via Getestraat,
Neerlinter) kan je uren wandelen en kuieren.
Geniet er van de rustige omgeving, met zijn typische fauna
en flora, langs het kabbelende water. Ideaal om te
ontspannen en ontstressen!
De veldkapel Kapellekensboom, (gelegen langs
Bonastraat, Wommersom) wordt nog steeds versierd met
kransen en aangeplant met berketakken; een symbool
van vruchtbaarheid en kracht. Langs een authentieke
kasseiweg ligt het Walsbergenbos op wandelafstand.
Het kasteel van Wommersom, gelegen aan het einde
van de Melkwezerstraat, werd in 1880 gebouwd en is
reeds het derde kasteel gebouwd op dezelfde grondvesten
van twee voorgaande kastelen, die aanzienlijk groter
waren. Oorspronkelijk was het enkel toegankelijk via een
ophaalbrug.
Het kappelletje ‘t Eikske bevindt zich op de grens met
Neerlanden en Dormaal in het zuiden van Neerhespen(te
bereiken via de Langstraat). Vanaf hier heb je een panoramisch
vergezicht over Linter. Ideaal voor wandelaars,
fietsers en picknickers.
‘S hertogenhof, gebouwd in 1747, herbergde ooit een
wijnhandel en deed dienst als pastorie. Momenteel is het
hof een ontmoetingscentrum met vergaderzalen, jeugdlocatie
en cafetaria.
Bezoek onze gemeente en ontdek nog meer rustgevende plekjes!