Free State Vrystaat - The Clivia Society

met klippe. Baie ander Clivia boere plaas die plant in sand en steun dit op soortgelyke wyses. Ek verkies my
grondmengsel omdat dit nie so vinnig uitdroog soos die sand nie en ek kry goeie resultate. Free State Vrystaat
Wortelvrot se grootste bedreiging vir Clivia is egter by saailinge. Sorg dat saad deeglik uitgedop en
skoongemaak is. Die geringste vliesie om die saad kan meebring dat die swam daar kan ontwikkel. Daarom
word aanbeveel dat die saad eers met ʼn huishoudelike vloeibare seepwateroplossing gewas word, minstens twee
minute in Sporekill geplaas word en dan op die voedingsmedium geplaas word vir ontkieming. ʼn Week later
deurweek ek die grond met ʼn Dithane oplossing om seker te maak alle swamme is dood. Met die uitplanting van Clivia Club Clivia Klub
die saailinge hanteer ek dit soos hierbo beskryf (plante met paar wortels wat uitgeplant word).
Ek het hier drie handelsname van swamdoders genoem, dit is nie die enigstes of selfs die bestes om te gebruik
nie. Ek is egter vertroud met hulle en aangesien hulle my goeie resultate gee volstaan ek met hulle. As u
swamdoders soek, maak seker dat die middel op sierplante gebruik kan word. Maak ook seker dat die middel
Fusarium dood maak, dit is die naam van die swam wat die wortelvrot veroorsaak.
Wat ek hier beskryf het is die metodes wat vir my werk. Daar gaan baie soortgelyke metodes en ekwivalente
middels beskryf word wat almal ewe effektief is. Die beste medisyne is egter voorsorg: hanteer jou materiaal
reg, werk so steriel as moontlik, sorg dat jy goedgedreineerde grond gebruik, gee gereeld maar nie te veel water
nie, en geen addisionele gifstowwe is nodig nie.
*********************************************
1
Ek gebruik alle gifstowwe presies soos die vervaardiger dit aanbeveel. Ek gee dus nie hier die resepte nie, lees
die voubiljet by die verpakking.
****************************************************************************
Vir alle binnenshuise en
buitenshuise plante en benodigdhede
Tel: 051—4332657
16
Newsletter / Nuusbrief
3
Autumn / Herfs 2006

REDAKSIE
CLIVIA-KLUB
KOMITEE-LEDE
PORTEFEULJE : NUUSBRIEF
• Jan Stemmet
• Ina Leamy
• Koot van Rensburg
• Attie van der Colf
Voorsitter : Hennie van der Mescht
Onder-voorsitter : Jurie Swart
Sekretaris : Morkel Terblanche
Finansies : Neil Nathan
Publieke Skakeling en Advertensies : Johan Spies
Navorsing : Jurie Swart
Nuusbrief : Jan Stemmet
Skou : Piet Laubscher
DIE VOLGENDE PERSONE KAN GERAADPLEEG WORD VIR
HULP EN LEIDING
* Hennie van der Mescht 051-5229530
* Piet Laubscher 051-5228963
* Ds. Jurie Swart 051-4211107
* Prof. Johan Spies 051-4511886
* Neil Nathan 051-5226236
Skakel verkieslik na 19.00 op weeksdae.
Cover Photo: Ina Leamy
Wat gemaak met ‘n plant wat se wortels beskadig is :
__________________________________________
Wanneer ‘n cliviaplant sy wortels verloor a.g.v.stamvrot,kan dit uit die
grond gehaal word .Alle beskadigde wortels, sowel as ander beskadigde
dele moet verwyder word..Spoel plant af in Sporekill ,verf die
skoongemaakte,beskadigde dele met Bravo en laat dit goed droog word.
Plant die plant dan in gesteriliseerde growwe riviersand. Gee eers water na
‘n week. Wanneer wortels gevorm het, kan dit weer in potgrond geplant
word.
2 15
Hennie vd Mescht
******************************************************
Wortelvrot in Clivia 2.
Johan Spies
In die vorige uitgawe van die Nuusbrief het ons gesels oor wortelvrot en hoe hierdie swamsiekte in Clivia
ontstaan. Vandag wil ek stilstaan by die genesing van die siekte. Hier is egter, soos in baie bekende grappe,
goeie en slegte nuus vir die Clivia liefhebber. Die slegte nuus is dat daar nie werklik ʼn geneesmiddel is nie. Die
goeie nuus is egter dat gesonde verbouingspraktyke die siekte voorkom en dat daar wel noodhulpmaatreëls is wat
dikwels ʼn plant kan help om te oorleef, al is dit met die siekte besmet.
Behandeling van volwasse plante en saad verskil. Ek gaan eers die behandeling van volwasse plante bespreek.
Die beste raad is om te sorg dat jou grond goed deurlug is en dat jou plante nooit lank in nat grond is nie. Sorg
terselfdertyd dat jou plante nooit heeltemal uitdroog nie. Werk steriel met die oorplanting van materiaal en
wortelvrot word in toom gehou. Met steriele werking bedoel ek dat jou hande gewas moet wees; gebruik net
nuwe potte of potte wat met ‘n Jik of swembadchloor geskrop is om hulle te steriliseer; gebruik nuwe ‘potgrond’
(wat jou mengsel ook al mag wees – moenie dieselfde grond waarin die plant was weer gebruik nie).
Indien ʼn plant wel tekens van wortelvrot begin vertoon (blaarpunte verkleur, plant sit “los” in die grond): haal
plant uit grond. Indien daar wel tekens van wortelvrot is (slymerige wortels of net buisies wat oorgebly het),
verwyder al die dooie wortels, was die plant (veral die wortels) tot dit skoon is. Party mense beveel aan dat die
plant ʼn dag of twee in ʼn goed deurlugte plek gelaat word dit weer geplant word. Ek doop egter die hele plant in
Sporekill 1 . Dan word die plant in ʼn nuwe pot en nuwe grondmengsel geplant. Ek maak dan die grond deeglik
nat met water waarin Dithane opgelos is. Die doel hiervan is om enige swamme wat in die grond is dood te
maak.
Bogenoemde stappe word gevolg as daar nog ʼn klompie wortels oor is aan die plant. As daar egter geen wortels
oor is aan die plant nie word daar eers noukeurig gekyk word of die stam nie ook aangetas is nie en alle
aangetaste dele moet afgeskraap word. Die plant ook deeglik gewas en in Sporekill gedoop. Enige letsels aan
die stam word met Bravo gesmeer. Ek plaas dan die plant in my gewone groeimengsel en stut dit met ʼn draad of

Waarskuwing: Ek dink baie mense moet versigtig wees om nie te veel te
betaal vir plante nie. Gewoonlik is jy maar die “sekondêre” eienaar en gaan
nie naastenby die geld maak wat jy sogenaamd sou kon nie. Dis slegs as jy
daarin slaag om ‘n uitsonderlike plant “primêr” te kweek dat jy ietwat van
‘n voorsprong gaan hê. Niemand van ons gaan op hierdie stadium – of
binne die volgende paar jaar – kan kompeteer met “Bertie’s Bronze,”
“Charl’s Green” of “Chubb’s Peach” nie...Teen die tyd wat jou plante wat
jy (ten duurste!) aangekoop het, begin reproduseer, is hulle al so
“algemeen” dat niemand by jou sal wil koop nie! Dis mos maar hoe dit met
die “Geel Clivia” ook gegaan het: aanvanklik was hulle onbetaalbaar duur
en baie skaars, en nou is hulle algemeen beskikbaar teen redelike goedkoop
pryse. Peach plante is al klaar besig om baie vinnig dieselfde pad te loop.
Hoe dan gemaak?
Ek dink klublede kan “tussen blomtye” goeie aankope maak. Dis die tyd
wat mens gewoonlik goeie plantmateriaal teen redelike pryse kan bekom.
Gedurende blomtyd betaal mens baie meer vir plante met mooi blomme.
Besoek ook gedurende blomtyd soveel as moontlik ander klublede en
kwekers om hulle plante te besigtig. Koop altyd kieskeurig net waarvan jy
hou. Van die heel beste en heel mooiste uitsonderlike blomme het in die
verlede dikwels van redelik onbekende bronne gekom! Moenie probeer om
“trends” te volg of plante met “name” te koop nie. Dit kan sleg boemerang
en is die groot gevaar van “Clivia Mania”!
Jou sukses moet daarin lê dat jy in jou versameling, plante het waarvan jy
hou! Dis op die ou end waaroor dit gaan: Liefde vir die CLivia...en nie
“Clivia Mania” nie!
- Jurie Swart
********************************************************
BELANGRIKE DATUMS:
• CLIVIA-KONFERENSIE 2006 – 5 TOT 7
SEPTEMBER IN PRETORIA
• VRYSTAAT CLIVIA-SKOU – 23 SEPTEMBER –
09:00 TOT 14:00
*******************************************************
14
PORTEFEULJE: NUUSBRIEF
VRYSTAAT CLIVIA-KLUB
Die redaksie is met reg trots op die eerste twee nuusbriewe wat reeds verlede jaar
verskyn het---- juis omdat die artikels deur lede van die Klub saamgestel is. Van
die artikels is gesaghebbend, omdat dit op wetenskaplike navorsing berus. Van
die ander artikels is van ‘n meer informele aard en is op eie ervaring gebaseer.
Stadig maar seker word die nuusbriewe vir lede ‘n handleiding by die kweek en
versorging van Clivias - ‘n onontbeerlike “instrument”.
‘n Baie besondere en opregte woord van dank aan diegene wat vir die uitleg en
versorging van die nuusblad verantwoordelik is. Die blad vertoon mooi en netjies
en is inderdaad beelddraer van ons klub.
Ons sien daarna uit om vanjaar in samewerking met die lede die volgende
uitgawes saam te stel.
Daar is nog ruimte vir verbetering. Ons ontvang graag wenke.
Mag 2006 vir u almal ‘n vrugbare “clivia-jaar” wees.
Die Redaksie
************************************************
Geagte Clivia-vriende
2006: ‘N WONDERLIKE CLIVIA-JAAR
So aan die begin van die jaar wil ons, as bestuur, die ou lede, sowel as die
nuwe lede hartlik welkom heet. Wat ‘n jaar gaan dit nie wees nie?
Hierdie jaar is dit Kongresjaar . Die kongres vind plaas in Pretoria en almal
is hartlik welkom om dit by te woon.Vriende van oor die wêreld word hier
verwag. Bekendes en onbekendes gaan geleentheid kry om gedagtes en
idees uit te ruil. Nuwe vriende gaan gemaak word en ons sal geleentheid
kry om ons vrae aan kenners te stel.Van ons eie lede, soos Prof Spies en
Anthea Gagiano, gaan lesings aanbied . Daar is ‘n hele program uitgewerk
vir die geleentheid. Dit verskyn elders in die nuusbrief.
3

Ons eie skou is 23 September 2006 .Elkeen moet sorg dat hy/sy n paar
blomme gereed het. Hou asseblief die datum in gedagte. Ons program vir
die jaar beloof om talle interessante onderwerpe aan te raak . Die bestuur
doen op u as lede n beroep om ons te ondersteun en met voorstelle te kom
van wat u graag wil hoor of weet.
Ons sien met groot verwagting uit na n vol Clivia-jaar, mag u ook deel
wees van hierdie geleentheid. Ons as bestuur wens u sterkte toe en mag u
jaar gevul word met pragtige Clivias.
Clivia groete
Voorsitter
**********************************************
‘N CLIVIA PLANT SE VOEDSEL- EN WATER-BEHOEFTES.
In ‘n vorige uitgawe was daar gepoog om te bepaal waaraan Clivia
plante se groeimedium moet voldoen vir sukses. In hierdie opvolgstuk sal
gepoog word om ‘n Clivia plant se voedselbehoeftes te bepaal asook die
benatting wat daarmee verband hou. Lede se handboek, is en bly “Kweek
van Clivias”, soos uitgegee deur ons moedervereniging. Hierdie
bykomende stukkies dien slegs om basiese groeimeganismes toe te lig as
agtergrond vir eie kennis en verdere eksperimentering.
Om nie die wiel weer te ontwerp nie, is as vertrekpunt geneem die
inligtingstuk van die Sentrale Universiteit van Tegnologie, “Short Course;
Greenhouse Technology” soos aangebied deur Agrelek te Glen Kollege.
Hierdie kursus handel oor optimale toestande vir die verbouing van groente
en blomme in tonnels waar tonnelplante in steriele vars 50%
denneskaafsels en 50% dennesaagsels groei en periodiek oorstroom word
met besproeiingswater waarin die regte konsentrasies opgeloste
voedingstowwe opgelos is. Na benatting dreineer die wortel-houer en suig
dit lug in na die wortels. Voordat die wortels verdor, oorvloei die
planthouer weer met voedende besproeiingswater en word hierdie siklus
met ‘n rekenaarbeheerde program aanhoudend gerepeteer. Plante soos
komkommers en tamaties lewer tot meer-honderdvoudige oeste en meer
onder hierdie ideale toestande waar die groeimedium inherent geen eie
Aan die einde van Julie moet u weer ‘n goeie toediening van Stikstof (N)
aan u plante gee. Onthou dat daar altyd ‘n balans tussen die Stikstof en
Kalium moet wees.
Voeding kan as blaarvoeding of benatting toegedien word. Ek verkies
Seagro. Die rede vir my keuse is dat Seagro nie die plante brand nie en
klein plantjies vind ook baat daarby Daar is ook baie ander produkte op die
mark bv. Kelpel, Nitrosol, Multifeed Osmocote en baie ander.
Geniet u Clivias
Piet Laubscher
*******************************************************
CLIVIA MANIA:
‘n Vriendelike Waarskuwing!
Die naderende Internasionale Clivia-Kongres in September 2006 is
verseker iets wat niemand mag misloop nie. Die hele week is daar
aktiwiteite.
Van die interessante hoogtepunte op die program sal wees rondom die
veiling van plante. Die groot vraag: Wat is die hoogste prys wat behaal
gaan word en waarvoor.
Met ‘n vorige veiling is bietjie meer as R13 000 deur ‘n buitelandse koper
betaal vir ‘n enkele plant. Vanjaar kan dit aansienlik meer wees. Toe ek
gedurende Februarie vanjaar ‘n besoek aan Port Elizabeth gebring het, kon
ek vir R15 000 ‘n enkele suier van ‘n plant met ‘n groen blom koop! Ek het
nie. Toe ek met Menseregtedag 2006 ‘n plant met ‘n (“regtige”) groen
blom vir R4 500 aangebied is in ‘n buurdorp van PE, was ek baie dankbaar
vir my vroeë aanvoeling. Maar ek het dit steeds nie gekoop nie...
Die vraag rondom Clivias bly altyd: Hoe graag wil ek ‘n spesifieke plant hê
en hoeveel is ek bereid om te betaal vir daardie besondere plant. As jy R15
000 of meer wil betaal, is dit jou keuse...
4 13

Lug
Die Clivias moet altyd in so posisie geplaas word dat lugvloei kan
plaasvind. Lugvloei help met die bekamping van peste en plae. Indien ‘n
plant bv. Wolluise het, help dit om ‘n toediening van gif te gee. Dit help
beslis om die plant te verplaas na waar daar ‘n goeie lugvloei is.
Die mengsel moet hom daartoe leun om genoeg lug en water te stoor,
m.a.w, die mengsel moet lig en los wees. ‘n Oormaat van water is ook nie
goed vir die plant nie. Klippe onder die pot word ook glad nie aanbeveel
nie. ( Wortelvrot) Die wortels kan nou nie die nutriënte opneem wat deur
transpirasie plaasvind nie. M.a.w daar is gedurig vloei van water en
voeding van die wortels na die blare.
Makro elemente
N - Stikstof - Stimuleer groei
P - Fosfor - Speel ‘n belangrike rol by die
wortelstelsel en die
hoeveelheid en kwaliteit van
die blomme.
K - Kalium (Potas) - Weerstand teen droogte en gee
langer blomstele.
Voeding
Probeer altyd om die N (stikstof) en die K (Kalium) in balans te hou bv.
1:1 of 4:4
Na die einde van April kan u die voeding met ‘n hoë P (Fosfor) nutriënt
toedien bv. 2:3:2.
Clivias vorm reeds lank voor blomtyd die getal blomme. ‘n Toediening van
voeding met ‘n hoë fosfor inhoud is dus noodsaaklik. Dit stimuleer ook die
wortelgroei.
In die winter word geen voeding gegee nie.
12
voeding bevat nie. Hierdie benatting en bemestingspraktyk word
“fertigation”- tegnologie genoem.
Clivias hou ook daarvan dat hul wortels periodiek oorstroom, om
ook dan weer te dreineer sodat lug ingesuig word waarna dit weer voeding
kan ontvang wat die lug verplaas vir asemhaling en bevogtiging, maar teen
‘n veel stadiger tempo as in tonnelverbouing en uitdroging tot ‘n veel droër
staat.
Die eerste groot vraag is watter voedingstowwe benodig Clivias?
Alle plante benodig verskillende voedingstowwe tydens hul groei-fases
vergeleke met wanneer hul in produksie/blomstadium is. Ons klublede
gebruik en kies kunsmis volgens advertensies, agente-aanbevelings,
raadgewing deur groter kwekerye, Clivia-kwekers en ons eie persoonlike
voorkeure. Sedert ek aangesluit het, het Hygrotech hul Kic-start vir
verplant en groei aanbeveel met Nitro-cane plus spoorelemente vir
blomtyd. Plaaslike kwekerye en Senwes beveel stadig vrystellende Wonder
kunsmis aan. Starke Ayres, die saadmense, beveel hul Kompel mengsel van
Chemicult aan. Blomwinkels beveel Wonder se Shake’n Grow aan met
helder kleurige, oplosbare korrels. Ons eie klublede glo aan Seagro
organiese plantvoedsel plus bykomende eie aanvullings
(kaliumpermanganaat) en beveel dit aan vir beginners as veilige
vertrekpunt. Kirstenbosch het aangedui dat Clivia Mirabilis van
kalksteenammoniumnitraat (KAN) hou, mits dit in baie lae konsentrasies
toegedien word.
In kunsmis formules dui die eerste formulesyfer N, die
stikstofinhoud in die kunsmis aan; die tweede formulesyfer dui die
fosfaatinhoud naamlik PO² in die kunsmis en die laaste formulesyfer die
kaliuminhoud, KO in die kunsmismengsel aan. Na die formule verskyn ‘n
getal in hakkies wat aandui welke massa-persentasie van die kunsmis tot
die plante se beskikking in die praktyk is (die oplosbare en absorbeerbare
gedeelte). Die res is slegs draerstowwe soos gips en soute en is nie
plantvoedend nie.
Opsommend; kunsmisformules gee altyd hul NPK verhouding in hierdie
volgorde plus die persentasie beskikbaarheid in hakkies, byvoorbeeld
.3:1:6:(26) vir Wonder kunsmis. Ons klublede maak gebruik van die
volgende misstowwe.
Kunsmis Stikstof Fosfaat Kalium Totaal
beskikbaar
Kic-start 7 3 1 In oplossing
5

Nitrocane 7 3 1 In oplossing
Wonder 3 1 5 26 SR
Kompel 3 1 6 46
Seagro 7 0 1 2 In oplossing
Folifeed 6 1 3 25 SP
KAN 28 0 0 28
Shake’nGrow 5 1 2 38
In plantfisiologie bevorder stikstof N blaargroei, graanproduksie en
die proteïen inhoud daarvan; fosfaat P bevredig die instandhoudings- en
groeibehoefte van die plant, hou die plant algemeen gesond, help met
fotosintese en bevorder wortelgroei en laastens is kalium K
verantwoordelik vir die gehalte van dit wat die plant produseer, bevorder
die wisselwerking van voedingstowwe binne die plant, asook groter gehalte
in oes-opbrengste van vrugte, groente en blomme.
Uit die beskikbare formules hierbo gelys, kan met sekerheid
voorspel word dat daardie mengsels met ‘n hoë stikstof plus fosfaat
inhoud, plantgroei maksimaal sal stimuleer. Ons mag nooit die fosfaat
weglaat nie gevolglik word beenmeel byvoegings vry algemeen gebruik
wanneer lede herpot. Kalium byvoegings moet die blomstadium
voorafgaan en regdeur die blomtyd volgehou word.
Die volgende bewese praktiese riglyne word deur Piet Laubscher
gebruik, gebaseer op sy eie lang ervaring met Clivia kweking:
1) Gee Kic-start altyd na verplanting en vir jong en groeiende plante.
2) ‘n Handjie vol beenmeel in die onderste derde van ‘n pot is heilsaam vir
Clivias.
3) Flou opgeloste permanganaat (net peink gekleurd) in die benattingswater
hou die plant gesond, bestry wortelvrot en gee mooier blomme. “Kweek
van Clivias” beveel ‘n 1 % oplossing aan wat veel sterker is.
4) Wanneer in twyfel gee altyd Seagro, want dit kan nie skaad nie en is
altyd veilig.
5) Maak seker dat die plante na die winterrus gestimuleer word met kalium
plus stikstof totdat saad gevorm het. Stikstof is baie noodsaaklik vir lang
blomsteelvorming, gesonde blare, goeie blaarkleur en goeie
saadontwikkeling. Kalium gee beter gehalte en groter blomme.
In kweekhuis tonnels word ‘n gestandardiseerde
kunsmissamestelling in vloeistofvorm gebruik met die formule (20:20:20)
60; let wel plantvoedsel in gelyke dele verdeel tussen stikstof, fosfaat en
is, sal dit nie moontlik vir die plant wees om mikro elemente op te neem
nie. So ook as die PH 9 is, sal dieselfde gebeur. Ek het onlangs ‘n PH toets
op my plante gedoen. Ek het gevind dat al die plante wat se PH laer as 5
was nie dieselfde as die ander plante met die korrekte PH gegroei het nie.
So ook was die geval met die plante wat se PH hoër as 7 was. Die blare
was lig van kleur en het soms dooie punte gehad. Weereens was dit ook die
geval met die plante wat se PH bo 7 was. Ondersoek het getoon dat die
oorsaak van die toestand nie as gevolg van wortelvrot was nie. ‘n
Toediening van spoorelemente as blaarvoeding sal ‘n tydelike oplossing
wees.
Water
Indien kraanwater se PH getoets word, sal u vind dat dit gewoonlik tussen
7.5 en 8.2 sal wees. Water wat van ‘n gegalvaniseerde dak of tenk afkom
en gestoor word kan moontlike sinktoksiteit tot gevolg hê, mits die PH laer
as 5 is.
6 11
Lig
Groot plante moet vir ± 8 uur per dag aan lig blootgestel word. Kleiner
plante moet vir
± 6 uur per dag aan lig blootgestel word en sade benodig geen lig om te
ontkiem nie.
Lug
Water en suurstof speel ‘n belangrike rol by die opneem van nutriënte deur
die plante.
Temperatuur
Temperatuur speel ook ‘n groot rol by die groei van Clivias. Die grondtemperatuur
moet tussen 12°c en 15°c wees. Clivias kry ook swaar in
tonnels indien die temperatuur 28°c en hoër is. Indien die temperatuur te
hoog is, probeer die omgewing afkoel. U kan byvoorbeeld. die grond om
die Clivias nat spuit ens. Plaas die plante in die koelte.

organiese kunsmis.Anorganiese kunsmis is chemiese - of minerale
bemestingstowwe. In organiese kunsmis kry ‘n mens ook mikro – en
spoorelemente wat in die grond teenwoordig moet wees. Organiese
kunsmis vervang eintlik kompos.Dit word vervaardig uit seewier, blare en
boombas met die byvoeging van die nodige spoorelemente.
In anorganiese kunsmis soos 3.1.5 beteken dit dat die 3 staan vir 3 dele
stikstof. Dit is vir voeding van die blare . Die 1 staan vir een deel Fosfaat
,dit voed die wortels. 5 staan vir 5 dele Kaluim en dit bevorder
blomvorming. 3.1.5 sal dus voor blomtyd gegee moet word (Maart –April)
en na blomtyd 2.3.2 (Jan-Maart), sodat wortelgroei gestimuleer word.
Chemicult orgidiee kunsmis is ook geskik vir Clivias .Ons moet ook in die
voedingsproses bedag wees op die pH van ons groeimeduim , want ‘n te
hoë of te lae pH kan die plante se wortels beskadig.
Clivias het beslis voeding nodig ,wees egter versigtig wat u toedien en
wanneer .Vars gekoopte potgrond het gewoonlik alreeds voedingstowwe in
,moet dus nie te gou weer voeding gee nie. Te veel voeding kan ook
nadelig wees , Te veel en te min is altwee ‘n probleem .
Hennie vd Mescht
**************************************************
Clivia Voeding
Voor u aan voeding begin dink, is daar ‘n paar faktore wat u in ag moet
neem. Ons het Clivias uit die natuur geneem en verwag dat hulle moet
groei en blom. Dit is van geen nut om Clivias voeding te gee, indien die
proses van opneembaarheid nie moontlik is nie.
Om mikro en makro elemente van voedong opneembaar vir Clivias te
maak, is daar ‘n paar faktore wat eers aangespreek moet word, bv. lig, lug,
water, PH en die potmengsel waarin u die plant plant.
PH
Die PH van die mengsel moet tussen 5.5 en 6.5 wees. ‘n PH meter kan
aangekoop word vir ± R70.00 by u plaaslike kwekery. Indien die PH bv. 4
10
kalium om die verskeidenheid van verboude plante in die tonnel te pas.
Hierdie kunsmis word opgelos en in gekonsentreerde vorm geberg en dan
verdun tot 200 dele per miljoen konsentrasie waarna dit deur die
“fertigation”-stelsel toegedien word. Die volgende drie aspekte behoort ons
Clivia entoesiaste van kennis te neem.
1) Dit is duidelik dat kommersiële blomplante in die praktyk op die
(20:20:20) 60 kunsmis floreer. Waarom nie ook Clivia saailinge tot eerste
blom nie?
2) Die toedienings-konsentrasies is baie laag. In die praktyk kan daar geen
verskil tussen die toevoerwater en die besproeiingswater met kunsmis
daarin opgelos, geproe word nie. Vir toedienings met weeklikse of langer
intervalle is die konsentrasie 240 dele per miljoen i.p.v. 200 d.p.m vir meer
frekwente toediening.
3) Die intervalle van toediening in tonnels is elke halfuur tot een uur terwyl
dit vir Clivias in die natuur eerder aan die orde van 14 dae en langer tussen
reënbuie (benattings) is.
Indien ons die moeitevrye praktyk van “fertigation” in ons eie opset
wil implementeer kan ons plante volgens behoefte benat met ‘n standaard
voedseloplossing van 240 dele per miljoen plant-beskikbare kunsmis. Om
so ‘n oplossing voor te berei is eenvoudig en verg slegs aanvanklike
presisie aandag. Die mees populêre spuithouer grootte is 5 liter vloeistof.
Vir 5 liter water word die volgende hoeveelheid oplosbare kunsmissout
benodig en kan vir enige ander grootte houer pro rata bereken word.
5 Liter water= 5000 milliliter water en weeg 5000 gram.
1 deel per miljoen van 5 liter water = 5000/ 1000 x 1000 gram.
= 1/200 gram
240 dele per miljoen van 5 liter water= 240 x 1/200 gram
= 1,2 gram opgeloste plantbeskikbare
kunsmissout.
Sou ons Kompel se 3:1:6: (46) wil gebruik waarvan net 46% per massa
plant-beskikbaar is,
is 1,2 x 1/0,46 = 2,6 gram Kompelmisstof opgelos in 5 liter water nodig vir
‘n 240 dpm oplossing.
Vir ‘n 20 liter houer water word =2,6 gram x 4
= 10,4 gram Kompelmisstof vir 240
dpm benodig.
7

Dit is ongeveer 2 teelepels vol of een ingeslote maathouer vol
kunsmissout.
Veronderstel dat u twee teelepels tafelsout of twee teelepels suiker
in 20 liter water sou oplos, sal dit onmoontlik wees om te proe of daar
enige iets bykomend in opgelos is en watter smaak dit verteenwoordig.
Derhalwe is hierdie plantvoedseloplossing van so’n veilige sterkte dat dit
deurgaans gegee kan word sonder verbrakking of opeenhoping van soute
maar voldoen nogtans aan al die plant se behoeftes, al sou daar geen
voeding in die groeimedium bestaan nie.
Die enigste oorblywende vraag is nou in welke hoeveelhede hierdie
opgeloste voedsel toegedien moet word.
In die natuur kom Clivias voor waar die reënval sowat 500 tot 700
mm per jaar is en die reën in hoofsaak in die lente, somer en herfs val.
Myns insiens groei Natal se Clivias vinniger as elders weens ‘n hoër
neerslag aldaar. Neem aan dat sowat 600 mm reën oor die groeiseisoen van
9 maande val teen ‘n gemiddelde van 65 mm oor 4.33 weke of sowat 15
mm per week. Neem ons verder aan dat ‘n gemiddelde plant in ‘n 250 mm
deursnee pot groei met oppervlak van 22/7 x1/4 x 25 x25 = 490 vk..cm.
Om hierdie plant met 15 mm water weekliks te benat sal 735 ml bemeste
water vra. Van die Natalse plante mag hierby aangepas wees, maar ons lede
weet dat 500 ml water weekliks vir ‘n volwasse plant voldoende is en
tydens die koeler maande verminder kan word tot 250 ml per week en
minder vanaf einde Mei tot middel Julie wanneer plantedroogte moet ly
vir lente prestasies..
Die uitsondering is egter C.Mirabiles wat in die winterreënval
streek groei waar die reenval in die wintermaande effe meer as 305 mm per
jaar is. Dadelik moet bygevoeg word dat hierdie plante in Oorlogskloof
bykomend tot reënval gereeld deur vogtige misbanke oorspoel word wat
neerslag op die blare ten gevolg het en waterdruppels teen die blare laat
afloop na die wortelstam.
Kwekeryeienaars lag lekker in die mou, want hul weet dat die
meeste potplanteienaars hul plante met liefde versmoor deur hul oor te
benat; wortelvrot tree in of hul versuip en die vertroetelde plant vrek. Elke
keer wanneer ek ‘n plant vir wortelvrot behandel of verloor, dink ek met
wrewel hieraan
Slotsom: Laat jou Clivias eerder droogte ly en stadiger groei,
maar bly lewe as om hul rustige groeigang te forseer tot die dood toe.
In die natuur kom hul goed met veel minder klaar as in ons oordrewe
liefdevolle sorg. Sela.
Koot van Rensburg
*************************************************
Organiese voeding vir Clivias
Wanneer ‘n mens na die Clivia se wortels kyk, besef ‘n mens dat dit
heelwat verskil van die wortels van ander plante .Hulle is vlesig ,wat my
laat glo dat hulle water kan stoor. Dus lei ek af dat hierdie plante , soos
vetplante, minder water nodig het om te oorleef.
Clivias is ook geneig om van minder kompakte grond te hou soos growwe
boombas . Dus meer wortels wat neig na lugwortels soos die orgidee.
Orgidee uit die aard van hulle habitat, hou van vogtigheid , maar nie te veel
aanwesigheid van ‘n groot hoeveelheid water om hul wortels nie. Clivias
sal dus volgens my waarneming,ook nie hou van te veel water om hul
wortels nie .
Dit wil dus voorkom of ons ‘n groter ooreenkoms tussen sommige orgidee
en clivias het, as wat ons vermoed. Orgidee neem baie van sy vog en
voeding in deur sy wortels en blare. Clivias het blaar – sowel as
wortelvoeding nodig .Die blaaroppervlakte van die Clivia is so saamgestel
dat dit maklik voedingstowwe kan opneem .
Clivias se wortels is baie sensitief vir kunsmis en dit beskadig die
wortelstelsel baie maklik ,wat tot groot vrektes kan lei . Dit is dus belangrik
dat kunsmis volgens regte sterkte toegedien word en nie te naby aan die
plant nie .Organiese kunsmis is verseker baie meer geskik vir Clivias,
omdat dit makliker oplos en nie so sterk is dat wortels brand nie. Bounce
Back ,Promis en organiese kunsmis is veiliger vir clivias ,omdat dit die
sensitiewe wortels nie so maklik beskadig nie. Blaarvoeding is van die
grootste belang.Blaarvoeding soos Nitrosol ,Seagro en Kelpek is baie goed
. Pasop vir te veel voeding vir streepblare, want dit kan die gestreeptheid
laat verdwyn.’n Balans tussen blaar - en wortelvoeding asook die regte
voeding vir die regte tyd van die jaar, is van die grootste belang.Ons moet
ook bewus wees daarvan , dat daar ‘n verskil is tussen anorganiese – en
8 9