Persoonlike Leierskap - Voortrekkers
Persoonlike Leierskap - Voortrekkers
Persoonlike Leierskap - Voortrekkers
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Persoonlike</strong> <strong>Leierskap</strong><br />
1. Keuse<br />
<strong>Persoonlike</strong> leierskap is die rol wat elkeen van ons onsself oplê, gewoonlik in die afdelings<br />
van ons talente waar ons die gemaklikste voel. Die mees belangrike komponent is dat ons<br />
verantwoordelikheid aanvaar vir ons eie lewe. Ons kies hoe ons elke klap of geskenk van<br />
die lewe hanteer. Ons kry dit baie keer reg om die klappe goed te hanteer en die geskenke<br />
baie swak. Ons is gewoon nie gewoond daaraan dat mense ons genoegsaam<br />
komplimenteer nie en daarom kry ons swaar daarmee. Die belangrikste is altyd om te<br />
onthou. Jy kan kies hoe jy elke stimulus wat na jou kant toe kom hanteer, dit plaas die<br />
geweldige aanspreeklikheid op jou dat jy nooit kan sê dit is hulle skuld nie.<br />
Hierdie keuse wat ons elke dag uitoefen is die eerste in wat beskryf word as ons drie<br />
geboorte-geskenke. Dit is aan elkeen van ons uitgedeel met geboorte en alle mense beskik<br />
daaroor. Dit is veral belangrik om daarop te let dat leierskap nie in die pligte van ‘n posisie<br />
lê nie, maar in jou keuse van hoe jy die lewe of mense daarin wil beïnvloed.<br />
2. Beginsels<br />
Stimulus<br />
Vryheid<br />
van Keuse<br />
Reaksie<br />
Die volgende aspek, ons tweede geboortegeskenk van persoonlike leierskap is beginsels.<br />
Die verskil tussen waardes en beginsels is tog iets om na op te let alhoewel ons algemeen<br />
na beginsels ook as waardes verwys. Beginsels word ook na verwys as natuurwette en is<br />
universeel, oorbrug kultuur en geografie. Hulle is tydloos en kan nooit verander nie. Daar is<br />
beginsels soos<br />
regverdigheid<br />
goedheid<br />
vriendelikheid<br />
respek<br />
eerlikheid<br />
integriteit<br />
en die belangrikste vir ons diensbaarheid of diens<br />
Kobus Neethling skryf in sy boekie “Voel soos Jesus” oor die volgende beginsels<br />
wat Christus vir ons voorgeleef het:<br />
Moed, Liefde, Nederigheid, Vreugde, Vergifnis, Empatie<br />
‘n Verdere belangrike punt van die beginsels is dat jy dit self moet leef voordat jy dit kan<br />
ontvang. Jy kan nie vertroue afdwing nie. Jy kan net vertrouenswaardig optree and<br />
sodoende vertroue verdien.<br />
CS Lewis skryf soos volg oor die wat reken daar is nie iets soos universele beginsels nie:<br />
Whenever you find a man who says he does not believe in a real Right and Wrong, you will<br />
find the same man going back on this a moment later. He may break his promise to you,<br />
but if you try breaking on to him he will be complaining “It’s not fair” before you can say<br />
Jack Robinson. A nation may say treaties do not matter; but then, the next minute, they<br />
spoil their case by saying that the particular treaty they want to break was an unfair one.
But if treaties do not matter, and if there is no such thing as Right and Wrong – in other<br />
word if there is no Law of Nature – what is the difference between a fair treaty and an<br />
unfair one? Have they not let the cat out of the bag and shown that whatever they say,<br />
they really know the Law of Nature just like anyone else?<br />
It seems, then, we are forced to believe in a real Right and Wrong. People may be<br />
sometimes mistaken about them, just as people sometimes get their sums wrong, but they<br />
are not a matter of mere taste and opinion and more that the multiplication table... These,<br />
then, are the two points I want to make. First, the human beings, all overt he earth, have<br />
this curious idea that they ought to behave in a certain way, and cannot really get rid of it.<br />
Secondly, that they do not in fact behave in that way. They know the Law of Nature: they<br />
break it. These two facts are the foundation of all clear thinking about ourselves and the<br />
universe we live in.<br />
CS Lewis, Mere Christianity, 1980 p 19-21<br />
Natuurlike en morele outoriteit (gesag):<br />
Natuurlike outoriteit val onder die beheer van natuurlike wette. Jy kan dit nooit ignoreer of<br />
verontagsaam nie. Daar is dus geen keuse hieroor wat by jou berus nie. Alle aksies het<br />
reaksies. As jy by ‘n 10 verdieping gebou afspring kan jy nie by die vyfde verdieping besluit<br />
om gravitasie te ignoreer en daar op te hou val nie!<br />
Morele outoriteit is die beginsel besluit om ons vryheid van keuse te gebruik. In ander<br />
woorde as ons die beginsels van verhoudings met mekaar volg dan sal ons aansluit by die<br />
toestemming van menslike aard. Natuurlike wette (soos gravitasie) en beginsels (soos<br />
respek, eerlikheid, goedhartigheid, integriteit, diens en regverdigheid) beheer die gevolge<br />
van ons keuses. Net soos ons besoedelde lug en water kry as ons die natuur wette<br />
verontagsaam so vernietig ons iets soos vertroue (die gom van verhoudings) met<br />
konstante wrede en oneerlike optrede.<br />
Dus, deur die beginselvaste gebruik van nederigheid in vryheid en mag, sal enige nederige<br />
persoon die morele outoriteit van mense, kulture en organisasies kan verkry.<br />
Waardes dan is sosiale norme – hulle is persoonlik, emosioneel, subjektief en aanvegbaar.<br />
Almal van ons het waardes, selfs die misdadigers. Die vraag is “ Is jou waardes gebaseer<br />
op beginsels?” Gevolge word bepaal deur beginsels, gedrag word bepaal deur waardes,<br />
daarom waardeer beginsels!!<br />
3. Die vier intelligensies of kapasiteite waarmee ons gebore word vorm die 3de van wat die<br />
geboortegeskenk genoem word. Ons menslike natuur bestaan uit vier ongelooflike dele<br />
naamlik liggaam, verstand, hart en siel. Hierin is dus ook gesetel ons vier intelligensie<br />
naamlik verstandelike intelligensie (IK), emosionele intelligensie (EK), fisiese intelligensie<br />
(FK) en geestelike intelligensie (GK). Hierdie vier intelligensie stel ons derde geboortegeskenk<br />
voor.
Elk van hierdie komponente is ‘n dissipline op sy eie, maar ons kan tog iets fundamenteel<br />
aan ons eie lewe hiervolgens verander. Dit is balans tussen die vier groepe. Die storie word<br />
vertel dat die Rooi Indiane geglo het dat die enigste manier waarop jy werklik suksesvol<br />
kan lewe in die vier afdelings van ons lewe lê. Hulle het geglo dat as jy elke dag aan elkeen<br />
aandag gee jy sukses as mens sal behaal. Dit beteken nie noodwendig geluk nie, maar wel<br />
dat jy die begronding sal hê om die aanslag van die lewe te kan verwerk en selfs gebruik<br />
tot jou voordeel.<br />
Begin vandag sodat die vier komponente vir jou kan werk. Hier is ‘n manier om daaroor te<br />
dink:<br />
1. Vir die liggaam – neem aan jy het ‘n hartaanval gehad, lewe nou na gelang<br />
daarvan.<br />
2. Vir die verstand – aanvaar dat die helfte van jou loopbaan se leeftyd is 2 jaar, lewe<br />
nou na gelang daarvan.<br />
3. Vir die hart – aanvaar dat alles wat jy sê oor ‘n ander deur hom gehoor kan word,<br />
lewe nou na gelang daarvan.<br />
4. Vir die siel – aanvaar jy het ‘n een tot een besoek van jou Skepper elke kwartaal,<br />
lewe nou na gelang daarvan.<br />
Sonder dat ons te veel uitbrei oor slegs een van die vier is dit tog noodsaaklik om te sê, dat<br />
vir ons as <strong>Voortrekkers</strong> en ook soos dit in die model werk is die Siel die belangrikste deel.<br />
Die geestelike is die komponent wat ons lewens en waardes en beginsels bepaal en rig en<br />
daarom bepaal dit ook hoe ons die ander drie komponente gaan benader.<br />
Hier volg kortliks ‘n paar vrae hoe ons die vier komponente kan benader.<br />
HEEL<br />
PERSOON<br />
4<br />
BEHOEFTES<br />
4 INTELIGENSIES<br />
/ KAPASITEITE<br />
LIGGAAM Om te Lewe Fisiese intelligensie Dissipline<br />
VERSTAND Om te Leer<br />
Verstandelike<br />
intelligensie<br />
HART Om Lief te hê Emosionele<br />
intelligensie<br />
SIEL<br />
‘n<br />
Nalatenskap<br />
Geestelike<br />
intelligensie<br />
Hoe vaar ek?<br />
Fisiese intelligensie<br />
Eet ek reg?<br />
Doen ek gereelde oefening?<br />
Rus ek genoeg?<br />
Ontspan ek genoeg?<br />
Hanteer ek my spanning?<br />
Dink ek positief?<br />
Verstandelike intelligensie<br />
Gereelde, sistematiese verstandelike groei?<br />
Leer ek selfbewustheid aan?<br />
Leer ek deur ander te leer?<br />
4 ATTRIBUTE JOU STEM<br />
Visie<br />
Passie<br />
Gewete<br />
Behoefte<br />
(Sien hoe jy jou<br />
behoeftes nakom)<br />
Talent<br />
(Gedissiplineerde<br />
fokus)<br />
Passie<br />
(Wil graag doen)<br />
Gewete<br />
(Doen wat reg is)
Emosionele intelligensie<br />
Werk ek aan:<br />
Selfbewustheid?<br />
<strong>Persoonlike</strong> motivering?<br />
Selfregulering?<br />
Empatie?<br />
Sosiale vaardighede?<br />
Geestelike intelligensie<br />
Werk ek aan:<br />
Integriteit?<br />
Rede en innerlike stem?<br />
Tyd met my Skepper elke dag?<br />
Lees ek die Woord elke dag?<br />
Die hoogste vorm van manifestasie van die vier komponente is:<br />
Vir die intellektuele – visie<br />
Vir die fisiese – dissipline<br />
Vir die emosionele – passie<br />
Vir die geestelike – gewete<br />
Hierdie vier komponente stel dus die bes moontlike manier voor waarop ons, ons eie<br />
persoon kan laat geld.<br />
Visie is die vermoë om in jou geestesoog die moontlikhede van mense, projekte, sake en<br />
organisasies raak te sien. Visie is die resultaat wanneer ons verstand behoefte en<br />
moontlikheid met mekaar verbind. Wanneer ‘n persoon nie hierdie vermoë ontwikkel het<br />
nie gaan dit gewoonlik oor in viktimisasie wat ervaar word eerder as om visie te hê.<br />
Dissipline is die prys wat jy moet betaal om jou visie tot uitvoering te bring. Dis is hoe jy<br />
met die werklikheid omgaan sodat jy die feite saamsnoer sodat jy doen wat gedoen moet<br />
word om jou visie te realiseer. Dissipline ontstaan wanneer visie en<br />
verbintenis(commitment) met mekaar versoen word. Toegeeflikheid is die teenoorgestelde<br />
van dissipline wat oorneem as die verbintenis tot opoffering nie uitgeleef word nie.
Passie is die vuur wat dissipline in ons aandryf om ons visie af te handel. Passie ontstaan<br />
wanneer menslike behoefte die unieke menslike talent oorvleuel. Wanner jy nie die passie<br />
het wat ontstaan deur die soeke en gebruik van jou eie moontlikhede deur ‘n groter doel te<br />
dien nie, ontstaan onsekerheid wat deur die duisende stemme van die sosiale spieël<br />
gevoed word. In ‘n persoonlike en organisatoriese situasie moet passie deernis insluit.<br />
Gewete is die innerlike vermoë om te onderskei tussen die regte en verkeerde en die dryf<br />
na waardetoevoeging en diens. Dit is die leidende krag van visie, dissipline en passie. In<br />
kontras hiermee is ‘n lewe gedryf deur ego.<br />
Hierdie vier woorde visie, dissipline, passie en gewete sluit ‘n magdom ander eienskappe in<br />
wat geassosieer word met mense van invloed.<br />
Visie Dissipline<br />
Idealisties<br />
Langtermyn perspektief<br />
Antisipeer toekoms<br />
Dromer<br />
Glo in mense<br />
Stel verwagtinge<br />
Pionier<br />
Filosofies<br />
Uitblinker<br />
Strategiese denker<br />
Buite die boks<br />
Hoopvol<br />
Realisties<br />
Gefokus<br />
Uitvoerend<br />
Konstant<br />
Neem inisiatief<br />
Selfregulerend<br />
Verbind tot<br />
Herd werkend<br />
Taai<br />
Opofferende<br />
Bevoeg<br />
Bestendig<br />
Passie Gewete<br />
Optimisties<br />
Hoop<br />
Sinergie<br />
Moed<br />
Empaties<br />
Insluitend<br />
Erkenning<br />
Vreesloos<br />
Uitdagend<br />
Sensitief<br />
Pret<br />
Motiverende<br />
Invloedryk<br />
Humor<br />
Mens georiënteerde<br />
Entoesiasties<br />
Intuïtief<br />
Aanvaar verantwoordelikheid<br />
Moreel<br />
Wys<br />
Integriteit<br />
Dienaar<br />
Nederig<br />
Billik<br />
Eties<br />
Inspirerend<br />
Oorvloedig<br />
Barmhartig<br />
Respekvol<br />
Saak georiënteerde
Die beste leiers funksioneer in vier dimensies: visie, realisme, etiek<br />
en moed. Hierdie is die vier intelligensies, die vier vorme van<br />
persepsie, die taal van kommunikasie wat ‘n vereiste is vir<br />
die bereiking van meningsvolle, volhoubare resultate.<br />
Die visioenêre leier dink groot, dink nuut, dink vooruit en<br />
die mees belangrike, is in voeling met die diepliggende<br />
struktuur van die menslike bewustheid en kreatiewe potensiaal.<br />
Jy moet beheer verkry oor hierdie patrone wat jou bewustheid<br />
beheer: jou wêreldsiening, jou oortuiging van wat jy verdien<br />
en wat moontlik is. Dit is die omvang van fundamentele<br />
verandering, krag en energie – en die ware betekenis van moed.<br />
Peter Koestenbaum, Management Philosopher
Change language