X-straal fluorescentie

Wanneer de elektronen-lawine de anode bereikt, ondergaat de spanning tussen
anode en kathode een lichte vermindering; immers, gedurende een korte tijd
loopt er een zeer kleine stroom tussen beide elektroden, gedragen door de
vrijgestelde primaire en secundaire ion-elektron paren. Bij een constante gas-gain
is de hoogte Vpuls van deze spanningspuls evenredig met de energie E van het
invallend foton.
In de praktijk stelt men echter vast dat niet alle spanningspulsen gegenereerd
door inval van fotonen met identieke energie E eenzelfde hoogte V vertonen (zie
verder: detector-resolutie). Dit heeft te maken met:
(a) de intrinsieke onzekerheid sn = n op het aantal geproduceerde ion-elektron
paren; het betreft hier de onzekerheid ten gevolge van Poisson- of telstatistiek
(b) competetieve processen (bvb. ten gevolge van botsingen tussen gastomen, -
ionen en elektronen) die de effectieve waarde van de onzekerheid sn groter
doen worden van zijn intrinsieke verwachtingswaarde. Soms wordt de
effectieve onzekerheid aangeduid als voortvloeiende uit Fano-statistiek (in
plaats van Poisson-statistiek).
5.4.2.2 Scintillator tellers zijn meer geschikt voor detectie van harde X-stralen (E >
6 keV) aangezien in eerste instantie de fotonen invallen op een scintillator-kristal.
Meestal is is met Tl gedopeerd NaI [aangeduid als NaI(Tl)]; ten gevolge van de
dopering (en de roosterfouten die dit induceert) gaan er uit dit materiaal een
aantal fotonen in het visuele gebied (410 nm – blauw) vrijkomen, wanneer er
voldoende energetische straling op invalt. Net zoals bij de proportionaalteller is
het aantal blauwe fotonen evenredig met de originele energie E van de
Röntgenstraal. Door het NaI(Tl) kristal in te kapselen in een dunne laag
reflecterende Al-folie worden de 410 nm-fotonen of efficiente wijze naar de foto-
kathode van een PMT geleid; deze produceert, na vermenigvuldiging van de
initieel vrijgestelde foto-electronen, een spanningspuls met hoogte evenredig aan
E. Echter, ten gevolge van de inefficientie van het X-straal/visueel licht/foto-
X-straal fluorescentie 5.26