03.05.2013 Views

Pietersburg konsentrasiekamp - Dog-on-blues studio

Pietersburg konsentrasiekamp - Dog-on-blues studio

Pietersburg konsentrasiekamp - Dog-on-blues studio

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Ter herinnering aan<br />

Jacobus Johannes Potgieter<br />

en al die <strong>on</strong>skuldige moeders<br />

en kinders wat in die<br />

<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>kerhof<br />

begrawe lê<br />

Kopiereg © 1998 deur<br />

E. Swardt


Inhoud<br />

‘n Kort oorsig van die oorlog 3<br />

Oorsake van die oorlog 3<br />

Die ultimatum 3<br />

Die Boere offensief 3<br />

Boer suksesse 3<br />

Die Britse opmars 4<br />

Die tweede fase 4<br />

Die Britse antwoord 4<br />

Die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e 4<br />

Vrede van Vereeniging 7<br />

Soutpansberg kommando 8<br />

Die Noordelike grens 8<br />

Modderrivier tot Paardeberg 9<br />

Die stryd in Natal 10<br />

Generaal Christiaan Beyers en die stryd in die Noorde 11<br />

<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> 13<br />

Oprigting 14<br />

Inbring van vroue en kinders 14<br />

Toestande in die kamp 14<br />

Verskuiwing van die kamp 16<br />

Bevolkings getalle in die kamp 16<br />

Sterftes in die kamp 17<br />

Die naamlys van sterftes 18<br />

Onaangetekende grafte 18<br />

Die kamp ná die oorlog 19<br />

Ere rol 21<br />

Br<strong>on</strong>ne 28<br />

Graag wil ek my dank betuig aan die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>/Polokwane Plaaslike Oorgangsraad<br />

vir die hulp en bystand wat hulle aan my verleen het met die navorsing.


‘n Kort oorsig van die oorlog<br />

Oorsake van die oorlog<br />

Sedert die <strong>on</strong>tdekking van goud aan die rand was die Transvaal oorstroom deur<br />

fortuinsoekers vanuit Europa. Swak toestande aan die rand het aanleiding tot baie<br />

griewe gelei en verhoudings tussen President Paul Kruger en die “Uitlander” het gou<br />

versleg. Toe die Uitlanders begin aandring op stemreg in die Transvaal het Paul<br />

Kruger sy voet neergesit. Die Uitlanders het die Transvaalse burgers in getalle oortref<br />

en Paul Kruger het gevrees dat hulle die regering van die Transvaal sou oorneem<br />

indien hulle stemreg sou kry.<br />

In 1895 het die Uitlanders in opstand gekom en ‘n poging tot ‘n militêre oorname was<br />

deur James<strong>on</strong> gelei, met die <strong>on</strong>dersteuning van Cecil John Rhodes, die Eerste Minister<br />

van die Kaap Kol<strong>on</strong>ie. Alhoewel deur die Transvaalse magte die opstand maklik<br />

<strong>on</strong>derdruk het, het sake daarna net versleg. Verskeie pogings tot vreedsame<br />

<strong>on</strong>derhandeling het daarna skipbreuk gelei. Milner was vasberade om alles in sy<br />

vermoë te doen om seker te maak dat die ryk goudvelde van die Transvaal in Britanje<br />

se hande sou val.<br />

Die ultimatum<br />

Nadat <strong>on</strong>derhandelinge om stemreg aan die Uitlanders te verleen nie die gewenste<br />

resultate opgelewer het nie, het Lord Milner Britse magte na die Kaap Kol<strong>on</strong>ie laat<br />

kom en sy magte op die grens met die Transvaal versterk. Paul Kruger het op 9<br />

Oktober 1899 ‘n ultimatum aan die Britse K<strong>on</strong>ingin gestuur, waarin hy dit duidelik<br />

gestel het dat hy hierdie opbou van magte as ‘n daad van aggressie beskou en, indien<br />

die magte nie <strong>on</strong>middellik terug getrek word nie, sal hy dit as ‘n verklaring van oorlog<br />

beskou. Nadat Brittanje geweier het om verder oor die saak te <strong>on</strong>derhandel, is oorlog<br />

op 11 Oktober verklaar.<br />

Die Boere offensief<br />

Die Vrystaat het in b<strong>on</strong>dgenootskap met die Transvaal opgetree. Die gesamentlike<br />

magte het hulle aanval op vier verskillende fr<strong>on</strong>te toegespits. Eerstens is magte na die<br />

noordelike grense van die Transvaal gestuur om aanvalle vanuit Botswana en<br />

Rhodesië af te weer. Tweedens is magte na Mafikeng gestuur om die Britse magte<br />

daar buite aksie te stel. Volgens is groot hoeveelhede burgers na Kimberley gestuur<br />

om die stad van Kimberley te beleër en om die Britse magte vanuit die Suide te stuit.<br />

Laastens is ‘n groot mag na Natal gestuur om die opmars van Britse soldate vanaf<br />

Durban te stuit. Die stede van Mafikeng, Kimberley en Ladysmith is deur die Suidafrikaanse<br />

magte beleër, maar nie een van hierdie stede k<strong>on</strong> ingeneem word nie.<br />

Boer suksesse<br />

Binne die eerste vier maande van die oorlog het die Boeremagte groot suksesse<br />

behaal. Nadat die Britse opmars vanuit die Kaap Kol<strong>on</strong>ie die Boere by Belm<strong>on</strong>t,<br />

Graspan en Modderrivier terug gedryf het, het die Boere ‘n geskiedkundige<br />

oorwinning by die slag van Magersf<strong>on</strong>tein behaal. In dieselfde week as die slag van<br />

Magersf<strong>on</strong>tein is die Britte by Stormberg en Colenso ook ‘n verpletterende neerlaag<br />

toegedien.


Die Britse opmars<br />

Na die aanvanklike suksesse deur die Suid-afrikaanse magte het die Britte baie<br />

versterkings ingevoer. Die uiteindelike Britse magte was byna 450,000 man sterk,<br />

teenoor die <strong>on</strong>geveer 55,000 burgers van die Transvaal en die Vrystaat. Met hierdie<br />

geweldige oormag het die Britte eers die stede van Kimberley en Ladysmith bevry.<br />

Die Boere is ‘n baie gevoelige nekslag toegedien by die slag van Paardeberg, waar<br />

<strong>on</strong>geveer 4,000 burgers gevange geneem was. Ná die bevryding van Kimberley en<br />

Ladysmith het die Britte hul opmars voortgesit en eers Bloemf<strong>on</strong>tein en daarna<br />

Pretoria op 5 Junie 1900 beset.<br />

Die tweede fase<br />

Die verlies van die Republieke se hoofstede het egter nie die oorlog tot ‘n einde<br />

gebring nie. Die Boere het hul taktiek verander en ‘n guerrillaoorlog begin voer. Die<br />

kommando’s het met meer ywer en deursettingsvermoë verder geveg. Die<br />

Boeremagte is baie meer beweeglik gemaak deur die groot treine waens agter te laat<br />

en die oorlog verder gevoer met net hul perde en hul Mausers. Die Boere het nou<br />

vanuit die huise geveg. Hulle het niks kos saamgedra wanneer hulle op hul<br />

strooptogte uitgegaan het nie. Om so beweeglik as mo<strong>on</strong>tlik te bly het hulle slegs die<br />

wapens wat hulle k<strong>on</strong> dra saamgeneem op veldtogte en daarna weer na hul huise toe<br />

terug gekeer vir die aanvulling van ammunisie en kos.<br />

Die Britse antwoord<br />

Aan die einde van 1900 het die Britte het na ‘n plan begin gesoek om die oorlog te<br />

beëindig. Die koste van die oorlog het nou in die miljoene begin hardloop en het ‘n<br />

verleentheid vir Brittanje word.<br />

Kitchener het gereken dat hy die Boere se verskaffing lyne sou moes afsny as hy die<br />

oorlog wou beëindig. Verder wou hy ook die moraal van die vegtende burgers<br />

afbreek. Sy plan was eenvoudig. Hy het die Boere van die plase verdryf deur die plase<br />

af te brand en die families bymekaar gemaak. As deel van sy plan het hy die swartes<br />

bewapen om die families op die plase aan te val en te plunder.<br />

Die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e<br />

Die Britte het aan hierdie families “beskerming” aangebied. Hulle het al die vroue en<br />

kinders bymekaar gemaak en hulle in <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e geplaas. Die<br />

<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e is reeds in 1900 deur Veldmaarskalk Lord Roberts, toe die Britse<br />

hoofaanvoerder, gestig, en later deur sy opvolger, Generaal Lord Kitchener, uitgebrei.<br />

K<strong>on</strong>sentrasiekampe was orals oor die land opgerig. Kitchener het nie veel tyd gemors<br />

met die beplanning van die kampe nie. Rantsoene was minimaal en elke kamp het net<br />

een doktor gehad.<br />

Die eerste twee kampe was gestig deur ‘n militêre kennisgewing op 22 September<br />

1900, by Bloemf<strong>on</strong>tein en Pretoria, om beskerming te verleen aan die families van die<br />

Boere wat vrywillig oorgegee het. Daar was uiteindelik <strong>on</strong>geveer 50 kampe, waarin<br />

<strong>on</strong>geveer 110,000 blankes en 107,000 swartes aangehou was. Siektes, in bes<strong>on</strong>der<br />

masels, het in die kampe uitgebreek gedurende 1901 en aangesien daar <strong>on</strong>voldoende<br />

doktors en mediese hulp was, het die dodetal in die kampe skokkend hoog geraak. Die<br />

hoogtepunt in die dodetal was in Oktober 1901, toe daar 326 per duisend, per jaar in


die Transvaalse kampe, en 401 per duisend, per jaar in die Vrystaatse kampe<br />

omgekom het.<br />

Aanvanklik het Kitchener die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e verdeel in vier klasse. Eerstens vir<br />

die families wat oorgegee het, of wat ingebring was vir beskerming, tweedens ter<br />

beskerming van die families wat as informante opgetree het, derdens vir diegene wie<br />

se plase as basis kampe deur die Britse magte gebruik was, en laastens vir diegene wie<br />

se plase as opslagplekke deur die Britte gebruik sou word.<br />

Hierdie <strong>on</strong>derskeidings sou binnekort mee weggedoen word, en families van vegtende<br />

Boere was ook ingebring en Boere wat self oorgegee het, is ook in die kampe<br />

aangehou.<br />

Afs<strong>on</strong>derlike kampe was vir die swartes gehou. In sommige gevalle was swart<br />

bediendes toegelaat om by hulle werkgewers te bly, maar gewo<strong>on</strong>lik was hulle in<br />

lokasies langs die kampe aangehou. Swart mans het as arbeiders of wagte gewerk.<br />

Toe Engeland berigte <strong>on</strong>tvang het van die omstandighede in die kampe, het Kitchener<br />

die berigte botweg <strong>on</strong>tken. Die Britse publieke opinie en ‘n verslag van ‘n kommissie<br />

wat deur die regering aangestel was, het sekere verbeterings in die administrasie van<br />

die kampe afgedwing, en die oordrag van beheer oor die kampe van militêre hande na<br />

siviele hande het ook gehelp. Altesame het ‘n geskatte 27,927 blankes, waarvan 1,676<br />

hoofsaaklik ouer mans, 4,177 vroue en 22,074 kinders <strong>on</strong>der 16 jaar, asook <strong>on</strong>geveer<br />

14,154 swartes, gesterf as gevolg van die swak ligging, swak administrasie van die<br />

kampe, <strong>on</strong>voldoende rantsoene en siektes.<br />

Alhoewel menigte glo dat Kitchener sorgvuldig die mees afgryslike plekke uitgesoek<br />

het om die kampe op te rig, is dit in die algemeen aanvaar dat nie veel dinkwerk in die<br />

beplanning van die kampe ingegaan het nie en die ligging daarvan was glad nie<br />

werklik hoog op die lys van prioriteite gewees nie. Aanvanklik het die Britte gebruik<br />

gemaak van bestaande fasiliteite en geboue om huisvesting aan die gevangenisse te<br />

verskaf. Hierdie fasiliteite het gou <strong>on</strong>voldoende geraak en die kampe moes verskuif<br />

word.<br />

Soms het die keuse geval op ‘n plekkie wat uit die pad was en nie lastig vir die oorlog<br />

aktiwiteite sou word nie, maar die meeste van die tyd het die keuse op enige oop stuk<br />

gr<strong>on</strong>d naby aan ‘n spoorlyn geval.<br />

Vele stories oor die swak ligging van die kampe is oorvertel. Die kamp by Standert<strong>on</strong><br />

was op die koudste mo<strong>on</strong>tlike plek op die dorp opgerig, reg langs die rivier wat<br />

gewemel het van die muskiete. Baie ander kampe, soos Irene, Balmoral en<br />

Middelburg, was ook op die winderigste en koudste mo<strong>on</strong>tlike plekke opgerig. Die<br />

Merebank kamp was weer reg bo-op ‘n moeras opgerig.<br />

Die Britte het nie vir voldoende wasplek en toilet geriewe beplan vir die vinnig<br />

groeiende gaste lys van die kampe nie. Higiëniese omstandighede het vinnig agteruit<br />

gegaan en siektes het uitgebreek. Party kampe het geen wasplekke gehad nie en die<br />

dames moes soms in reënpoele bad.


Die meeste mense was in wit en kakie tente gehuisves. In die meeste kampe was daar<br />

‘n tekort aan tente en ‘n aantal families moes saam geleef het, somtyds tot 20 mense<br />

in ‘n enkele tent. Wanneer mense in die kampe aangekom het, was hulle dikwels in<br />

die oopte gelos vir ‘n aantal dae, totdat tente vir hulle gevind k<strong>on</strong> word. Baie kampe<br />

het nie genoeg beddens gehad nie en mense moes op die gr<strong>on</strong>d geslaap het.<br />

Kos rantsoene was totaal <strong>on</strong>voldoende en baie het van h<strong>on</strong>ger gesterf. Die Britte het<br />

die plan uitgedink om die rantsoene van families, wie se mans steeds geveg het, met<br />

die helfte te verminder, met die hoop dat dit hulle sou dwing om oor te gee. Die Britte<br />

het al die ges<strong>on</strong>de beeste geslag om die Britse troepe te voer, en die gevangenisse in<br />

die kampe was gelaat met die siek en <strong>on</strong>ges<strong>on</strong>de vleis. Nadat mense in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />

kamp gekla het, is die vleis vervang met geblikte soutvleis. ‘n Hele aantal gevalle is<br />

aangemeld waar gebreekte glas en vishoeke in die geblikte vleis gevind is. Die soort<br />

van ding is egter darem nie op ‘n groot skaal aangemeld nie. ‘n Mo<strong>on</strong>tlike<br />

verduideliking hiervan is dat die mense terug in Engeland die kos in enkele gevalle<br />

gesaboteer het om die verlies van geliefdes te wreek.<br />

Die Britte het een doktor vir elke kamp aangestel. In party kampe moes een doktor na<br />

meer as 4,000 mense omsien. Hospitaal geriewe het glad nie bestaan nie. Die families<br />

van die Boere wat steeds in die kommando’s was, is dikwels laer prioriteit gegee<br />

wanneer hulle mediese hulp moes kry. Die hospitale het gou ‘n reputasie van doods<br />

huise gekry. Medisyne was totaal <strong>on</strong>voldoende, en gerugte het somtyds die r<strong>on</strong>dte<br />

gedoen dat die medisyne selfs vergiftig was. So het die j<strong>on</strong>g Jacobus Potgieter, wat op<br />

tienjarige ouderdom saam met sy moeder en 6 j<strong>on</strong>ger broers en susters in die<br />

<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> kamp was, later oorvertel hoe hy met een geleentheid met opset ‘n bottel<br />

medisyne laat val en gebreek het om te verhoed dat dit aan sy j<strong>on</strong>ger sussie gegee k<strong>on</strong><br />

word.<br />

Die lys van dorpe waar kampe opgerig was is soos volg:<br />

Transvaal<br />

Balmoral Barbert<strong>on</strong><br />

Belfast Heidelberg<br />

Irene Johannesburg<br />

Klerksdorp Krugersdorp<br />

Meintjieskop (Pretoria) Middelburg<br />

Nylstroom <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />

Potchefstroom Standert<strong>on</strong><br />

Vereniging Van der Hoven's Drift (Pretoria)<br />

Vrystaat<br />

Aliwal-Noord Bethulie<br />

Bloemf<strong>on</strong>tein Brandfort<br />

Harrismith Heilbr<strong>on</strong><br />

Kromellenboog Kro<strong>on</strong>stad<br />

Ladybrand Norvalsp<strong>on</strong>t<br />

Orange River Springf<strong>on</strong>tein<br />

Vredefort Winburg


Natal<br />

Colenso De Jagersdrift<br />

Eshowe Howick<br />

Isipingo Jacobs<br />

Ladysmith Mooi River<br />

Merebank (naby Durban) Pietermaritzburg<br />

Pinetown Wentworth (Durban)<br />

Kaapkol<strong>on</strong>ie<br />

Oos L<strong>on</strong>den Kimberley<br />

Kubusi Mafikeng<br />

Port Elizabeth Volksrust<br />

Vryburg Uitenhage<br />

Vrede van Vereeniging<br />

Die Britse taktiek het die Boere uiteindelik op hul knieë gedwing. Ten April 1902 het<br />

die Suid-afrikaanse magte besluit om <strong>on</strong>derhandelinge met Brittanje aan die gang te<br />

sit om die oorlog te beëindig. Die leiers het by Vereeniging bymekaar gekom, waar<br />

die Engelse voorwaardes bespreek is. Op 31 Mei 1902 is die vredesooreenkoms<br />

uiteindelik <strong>on</strong>derteken en die Suid-afrikaanse republieke is <strong>on</strong>der Britse gesag<br />

gedwing.


Soutpansberg kommando<br />

Die Noordelike grens<br />

Die dag voor die uitbreek van oorlog was al die burgers van die Soutpansberg en<br />

omliggende gebiede bymekaar geroep en dit is aan hulle duidelik gestel dat sake met<br />

die Britse regering sodanig versleg het dat oorlog sou kom tussen die Afrikaner en die<br />

Britse. Die burgers het opdrag <strong>on</strong>tvang om die volgende dag op kommando te gaan.<br />

Die regering van die Suid-afrikaanse Republiek het dit goed geag om ‘n kommando<br />

van sowat 1,700 man na die noordelike grens te stuur om die Republiek te beskerm<br />

teen ‘n aanval vanuit hierdie gebied. Generaal F Grobler het die bevel geneem oor<br />

hierdie kommando’s, wat van die Soutpansberg en Waterberg distrikte afkomstig was.<br />

Generaal Grobler se opdrag was om die hele gebied sko<strong>on</strong> te maak van enige<br />

bedreiging van Britse troepe en alle spoor en telegraaf verbindings tot by Bulawayo te<br />

vernietig. Daar was egter nooit ten volle gehoor gegee aan hierdie opdrag nie, en<br />

Generaal Grobler het hom slegs bepaal by die verdediging van die grense.<br />

Op die oggend van 12 Oktober 1899 het die eerste skermutselinge by die<br />

Krokodilrivier plaasgevind. Toe die Boere die Britte se kamp vanaf die rantjie op hul<br />

perde bestorm, was daar totale verwarring in die Britse kamp. Dit was moeilik om die<br />

vyand te sien tussen die ruie bosse, maar die Boere het tot reg in die middel van die<br />

vyand se kamp in gestorm. Die vyand het verward op vlug geslaan. Vier Britse<br />

soldate is daar gedood en vele meer is gevange geneem. Daar was geen <strong>on</strong>gevalle aan<br />

die Boere se kant. Nadat die Britte gevlug het, het die Boere die perde gebuit wat die<br />

vyand agter gelaat het in hul haas om te vlug.<br />

Die Boere het <strong>on</strong>middellik hul sukses opgevolg deur die vlugtende vyand te agtervolg.<br />

Die Britte het in die rigting van Tuli gevlug, om hul by die groter Britse mag van<br />

Kol<strong>on</strong>el Plummer te voeg. Op pad na Tuli het die vlugtendes by ‘n Britse patrollie<br />

met ‘n ossewa aangesluit. Die Boere het hulle ingehaal en na ‘n kort bombardement<br />

het die Britte na ‘n huis in die nabyheid gevlug. Die Boere het die ossewa, wat met<br />

kos gelaai was, gebuit.<br />

Die Boere het die huis waarin die vyand skuiling gesoek het met kan<strong>on</strong>vuur gestook,<br />

totdat dit uitmekaar begin val het, waarop die vyand weer op vlug moes slaan.<br />

Aangesien dit toe al reeds laat in die dag was het die Boere besluit om die<br />

agtervolging eers die volgende dag voort te sit. Nog nege waens, gelaai met kos en<br />

ammunisie, tesame met die muile en osse is gebuit en deur die Boere terug na die laer<br />

geneem. Vier Britse soldate was swaar gew<strong>on</strong>d. Geen <strong>on</strong>gevalle was aan die Boere se<br />

kant aangemeld nie.<br />

Al die vyandige troepe in die omgewing het gedurende die nag na Tuli gevlug. Die<br />

Boere se spioene het die volgende dag die gebied deeglik gefynkam, maar k<strong>on</strong> geen<br />

vyandelike troepe in die gebied vind nie.<br />

Die Soutpansberg kommando het die Britse magte aan die grens tot by Tuli terug<br />

gedryf, waar die Britte, <strong>on</strong>der die bevel van Kol<strong>on</strong>el Plummer <strong>on</strong>verhinderd gebly het.


Toe die <strong>on</strong>middellike gevaar van ‘n aanval uit hierdie gebied afgeweer is, is die<br />

Soutpansberg kommando in drie verdeel. Generaal Grobler het die bevel behou oor ‘n<br />

klein groepie wat agter gebly het om die grens te beskerm. Die ander het per trein na<br />

die Suide gereis waar ‘n groot deel van die Soutpansberg kommando by Cr<strong>on</strong>je<br />

aangesluit het naby Kimberley, terwyl die res na Natal gegaan het om aan die gevegte<br />

daar deel te neem.<br />

Diegene wat aan die Noordgrens agtergebly het, het vir bykans ‘n jaar byna glad nie<br />

aktief aan die oorlog deelgeneem nie.<br />

Modderrivier tot Paardeberg<br />

Die Soutpansberg burgers het net betyds in die Kaap Kol<strong>on</strong>ie aangekom om deel te<br />

neem aan die Slag van Modderrivier op 28 November 1899. Daar het die Suid<br />

Afrikaanse magte die eerste van ‘n reeks groot oorwinnings oor die Britse magte<br />

behaal. Die Soutpansberg burgers het posisies ingeneem saam met Cr<strong>on</strong>je se manne in<br />

die loopgrawe op die suidelike banke van die Rietrivier. Hulle het die strook tussen<br />

Bosmansdrif en die plek waar die Rietrivier en die Modderrivier <strong>on</strong>tmoet het gedek.<br />

De la Rey het met <strong>on</strong>geveer 800 Transvalers aan hulle regterkant, by die<br />

spooroorgang gelê. Sommige burgers het aan hulle linkerkant in die lang gras tussen<br />

die Rietrivier en die Modderrivier stelling ingeneem om die oorgang by Bosmansdrif<br />

te dek. Generaal Prinsloo en die burgers van die Oranje-Vrystaat het die gebied aan<br />

die westekant van De la Rey se manne gedek, vanaf die brug, tot by Rosmeadsdrif.<br />

Die perde was agter die manne in die skuiling wat die styl rivier banke verskaf het<br />

versteek. ‘n Paar kan<strong>on</strong>ne is agter die manne geplaas, aan die noordekant van die<br />

Rietrivier. Die res van die kan<strong>on</strong>ne was langs die spoorlyn geplaas, om die oop gebied<br />

voor De la Rey te dek.<br />

Vroeg die oggend van 28 November het die eerste skote geklap. Aanvanklik het die<br />

Boere die oorhand gehad deur die Britte teen die gr<strong>on</strong>d vas te pen, maar later in die<br />

dag het die Britte daarin geslaag om by Bosmansdrif deur te breek. Na s<strong>on</strong><strong>on</strong>der het<br />

Generaal De la Rey opdrag gegee om terug te trek na die Magersf<strong>on</strong>tein heuwels.<br />

Nadat die Britte weer terug getrek het om kragte bymekaar te maak, het die Boere hul<br />

ingegrawe by Magersf<strong>on</strong>tein. Gedurende die veldslag wat daar plaasgevind het op 11<br />

Desember 1899, het die Soutpansberg kommando hul posisie baie dapper verdedig.<br />

Die hoof mag van <strong>on</strong>geveer 2,500 man was in die loopgrawe, wat vanaf Mert<strong>on</strong>halte<br />

vir <strong>on</strong>geveer drie myl na oos, al langs die suidelike voet van die Magersf<strong>on</strong>tein<br />

koppies, tot by ‘n lae heuwel, gegrawe was. Die Boere was goed versteek in die<br />

loopgrawe. Die loopgrawe was tussen 60 en 200 tree voor die rif en een en ‘n halwe<br />

tree tot twee tree diep. Daar was klein forte, wat goed gekamoefleer was, al langs die<br />

loopgrawe gebou, vanwaar die Boere k<strong>on</strong> vuur op die vyand in enige plek in die hele<br />

gebied voor hulle. ‘n Deel van die Soutpansberg kommando het in ‘n posisie byna<br />

teenaan die spoorlyn gelê. Dit was die plek waar Cr<strong>on</strong>je verwag het dat die vyand sou<br />

probeer om deur te breek.<br />

Die res van die Soutpansberg kommando was saam met die Klerksdorp en<br />

Potchefstroom kommando’s, met die hulp van ‘n klompie Vrystaters, op die regter<br />

vleuel, sowat 25 myl noord van die Modderrivier stasie en 3 myl vanaf die spoorlyn.<br />

Hulle lyne het in ‘n noordwestelike rigting gelê, met slegs ‘n paar loopgrawe en klein


skanse. Daar was <strong>on</strong>geveer 1,500 man op hierdie vleuel, <strong>on</strong>der die bevel van Generaal<br />

Andries Cr<strong>on</strong>je, die broer van Generaal Piet Cr<strong>on</strong>je.<br />

Op 10 Desember het die Britte die Soutpansberg kommando met kan<strong>on</strong>vuur gestook,<br />

s<strong>on</strong>der om enigeen te w<strong>on</strong>d of te dood. Al die Boere het dapper in hul skuilings gebly<br />

en op die Britte gewag. Die volgende oggend het die Britte nog in die stik d<strong>on</strong>ker na<br />

Kimberley begin op marsjeer, reg in die lokval in wat die Boere aan hul gestel het.<br />

Wat daarop gevolg het, is reeds in menigte boeke as ‘n geskiedkundige oorwinning<br />

vir die Boere beskryf.<br />

Ongeveer om twaalf uur die middag het Cr<strong>on</strong>je aan die Soutpansberg kommando<br />

opdrag gegee om aan die linkervleuel, waar die Britte byna deurgebreek het, hulp te<br />

gaan verleen. Hulle het tot die linkervleuel se hulp gehaas en die vyand bestorm. Die<br />

aanval was so effektief dat die vyand <strong>on</strong>middellik omgedraai en gevlug het. ‘n<br />

Grootskaalse terugval het <strong>on</strong>der die vyand begin. Hierdie dapper aanval het die<br />

weegskaal sodanig in die Boere se guns geswaai dat die uiteindelike oorwinning baie<br />

groot sou wees.<br />

Na die slag van Magersf<strong>on</strong>tein het die Britte by Modderrivier op versterkings gewag,<br />

voordat hulle weer hul opmars voort gesit het. Die Soutpansberg kommando het die<br />

posisie by Scholsnek verdedig, maar die Britse mag van <strong>on</strong>geveer 40,000 troepe was<br />

te veel vir die Suid Afrikaanse magte gewees en Generaal Cr<strong>on</strong>je was teen 15<br />

Februarie 1900 genoodsaak om opdrag aan die Boere te gee om terug te trek.<br />

Die Britte het die vlugtende Boere agterna gesit en op 18 Februarie by Paardeberg<br />

vasgekeer. Daar is baie lede van die Soutpansberg kommando as krygsgevangenes<br />

geneem en na St. Helena gestuur. Diegene wat <strong>on</strong>tsnap het, het vir ‘n kort tyd na<br />

Soutpansberg terug gekeer, voordat hulle weer by die gevegte in Natal gaan aansluit<br />

het.<br />

Die stryd in Natal<br />

Terwyl ‘n gedeelte van die Soutpansberg kommando aan die gevegte by Modderrivier<br />

en Magersf<strong>on</strong>tein deelgeneem het, het die res van die Soutpansberg kommando in<br />

Natal geveg. Op 13 Desember 1899 is die Soutpansberg kommando saam met die<br />

Boksburg kommando na Boskop gestuur. By die aanskoue van die groot Britse mag<br />

het hulle egter terug geval en Boskop opgegee. Die Soutpansberg kommando het<br />

daarna baie dapper geveg in die Slag van Colenso op 15 Desember, waar die Britse<br />

mag ‘n groot knou toegedien is.<br />

Net soos wat die geval was by Kimberley, was die Britse magte in Natal ook te groot<br />

vir die Suid Afrikaanse magte en moes hulle eweneens uiteindelik terugval. Na die val<br />

van Bloemf<strong>on</strong>tein en Pretoria, het die Soutpansberg kommando terug getrek en hulle<br />

by die magte in Warmbad aangesluit.<br />

Generaal Christiaan Beyers en die stryd in die Noorde<br />

Generaal Christiaan Frederik Beyers het in September 1900 die bevel geneem oor die<br />

hele gebied noord van die Pienaarsrivier. Hier was die burgers afgesny van enige<br />

k<strong>on</strong>tak met die res van die Boeremagte. Die Soutpansberg kommando was besig om<br />

uitmekaar te val toe Generaal Beyers deur die regering daarheen gestuur. ‘n Groot<br />

aantal was reeds in Paardeberg gevangene geneem, terwyl vele aan die noordgrens


yna glad nie aan die gevegte deelgeneem het nie. Ná Generaal Beyers se verskyning<br />

op die t<strong>on</strong>eel was daar egter gou wesenlike verbetering te bespeur.<br />

Beyers het aan die burgers gewys dat hy ‘n baie dapper man en ook ‘n uitstekende<br />

leier was. Alhoewel hy nooit amptelike opleiding in die krygskuns <strong>on</strong>tvang het nie,<br />

het hy verstaan hoe om ‘n aanval te lei en hoe om die beste gebruik te maak van die<br />

omgewing. Op 26 September 1900 het hy die burgers aangespoor tot nuwe hoogtes<br />

deur die voorbeeld op die slagveld te stel gedurende ‘n aanval op die Britse kamp by<br />

Pienaarsrivier.<br />

Die Boere het in Warmbad weerstand teen die vyand gebied en hulle vir maande terug<br />

gehou. Uiteindelik het Paget in November na Pienaarsrivier terug getrek om kragte te<br />

herwin. Die Boere het Warmbad, in die Waterberg distrik, behou as voorste<br />

gevegsfr<strong>on</strong>t.<br />

Paget het sy tweede veldtog na die noorde op 29 Maart 1901 begin. Hierdie keer het<br />

hy ‘n weermag van ‘n redelike sterkte gehad. Die Boere het nie veel weerstand gebied<br />

nie toe Paget die opmars van 170 myl vanaf die Pienaarsrivier na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> begin<br />

het en op 8 april het Paget <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> ingeval.<br />

Op pad na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> het die Britte alles wat hulle hul hande op k<strong>on</strong> lê na Pretoria<br />

terug gevat. Vroue en Kinders was na die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e geneem en beeste was<br />

na Pretoria geneem om aan die Britse weermag kos te verskaf. Alles wat hulle nie op<br />

die treinwaens k<strong>on</strong> laai nie was dood gemaak of afgebrand. Huise, plase en landerye<br />

was alles verwoes.<br />

Colenbrander en Plummer is toe in beheer gelaat van die operasie om die res van die<br />

Noord Transvaalse platteland op te ruim. Plummer het die lengte van die<br />

Olifantsrivier beset om te keer dat die Transvaalse regering na die noorde k<strong>on</strong><br />

<strong>on</strong>tsnap. Die Soutpansberg gebied was ‘n groot uitgestrekte gebied, <strong>on</strong>vriendelik en<br />

<strong>on</strong>bekend aan die Britte. Hulle magte was te min om die hele gebied te dek. Om sake<br />

vir hulle makliker te maak het hulle toe die swart stamme in die Noord Transvaal<br />

bewapen.<br />

Toe die Britte <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> ingeval en geplunder het, het hulle die vroue en kinders na<br />

‘n <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> geneem. Die Boere was te min om die sterk Britse mag te keer.<br />

By aanskoue van die oorweldigende Britse mag het baie burgers hul eie kommando’s<br />

verraai en na de vyand oorgeloop.<br />

Op 30 April 1901 het die Britte by Heanertsburg met die Boere slaags geraak, waarna<br />

die Boere na Wolkberg uitgewyk het om dáár hul basis op te rig.<br />

Die Soutpansberg kommando het baie dapper geveg in baie moeilike omstandighede.<br />

Die gebied was baie groot om te verdedig en die mag het aanvanklik uit nie meer as<br />

400 burgers bestaan nie. Met die verloop van tyd is baie gevangene geneem, terwyl<br />

baie ander moeg vir die gevegte geraak het en na die Britte oorgeloop het. Teen Mei<br />

1902 was daar nog maar slegs <strong>on</strong>geveer 60 burgers in die kommando oor.


Maar net ‘n klein groepie van die kommando het perde gehad. Weens die perdesiekte<br />

wat daardie tyd van die jaar baie straf geheers het, moes meer as die helfte van die<br />

burgers te voet gaan.<br />

Die oorlogstaktiek wat die Britte in hierdie gedeelte aan die dag sou lê het ook baie<br />

kritiek uitgebring. Om hul getalle aan te vul, het die Britte baie gebruik gemaak van<br />

die plaaslike swart bevolking en van Boere wat oorgeloop het. Die sogenaamde<br />

Nati<strong>on</strong>al Scouts, wat bestaan het uit joiners, het aan die burgers probleme veroorsaak,<br />

aangesien hulle die gebied goed geken het. Die verskroeide aarde beleid en die<br />

wegvoering van die vroue na die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> het die Boere ook s<strong>on</strong>der enige<br />

kos en skuiling gelaat. Dikwels het die Britse magte Boere summier doodgeskiet<br />

nadat hulle in ‘n geveg oorgegee het, aangesien hulle sou reken dat dit te veel moeite<br />

sou wees om krygsgevangenes in bewaring te neem. Die Britte het die nie vegtende<br />

plaaslike swart bevolking ook van gewere voorsien en hulle opdrag gegee om die<br />

plase te plunder en die mense te verdryf.<br />

Al hierdie probleme het egter net die handjievol burgers wat oorgebly het des te meer<br />

vasberade gemaak<br />

Tussen April 1901 en September 1901 is die gevegte hoofsaaklik suid van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />

gevoer. Die meeste van die tyd het die Britte die oorhand gehad aangesien hulle te<br />

veel in getalle was vir die handjievol Boere. Beyers het egter wel sommige suksesse<br />

behaal, soos byvoorbeeld die keer toe hy die trein tussen Potgietersrus en<br />

Naboomspruit met dinamiet laat <strong>on</strong>tspoor het en op ‘n geleentheid wat hy daarin<br />

geslaag het om <strong>on</strong>geveer 700 beeste by die vyand naby Warmbad te buit.<br />

In September 1901 het Beyers na Malipspoort terug geval, vanwaar hy die res van die<br />

oorlog sy aanvalle geloods het. Die Boere het ‘n groot terugslag beleef toe Veldkornet<br />

Tom Kelly na die Laeveld moes vlug. Beyers het met 200 berede man tot Kelly se<br />

hulp gegaan, maar Kelly het toe al reeds oor die Portugese grens gevlug en hom aan<br />

die Portugese oorgegee.<br />

In Januarie 1902 het ‘n handjievol dapper Boere uit die Britte se aanhouding <strong>on</strong>tsnap<br />

en hulle by Beyers se kommando gevoeg. Dieselfde maand het Beyers met 40 manne<br />

die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> in <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> bestorm en sowat 150 man bevry. Baie van<br />

hierdie mans het egter weer na die Britte oorgeloop en die vyand gewaarsku teen<br />

Beyers se planne. Dit het veroorsaak dat Beyers se aanval op <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> die volgende<br />

oggend misluk het.<br />

Nadat Beyers ‘n suksesvolle reis na die Laeveld uitgevoer het om hul kos aan te vul,<br />

het hy in Maart ‘n beleg op Fort Hendrina gedoen. Die Britte het egter daarin geslaag<br />

om Beyers se manne te verdryf. Die Britte het die vlugtende kommando agterna gesit<br />

en ‘n hele paar skermutselinge het plaasgevind. Die kommando het tot in die<br />

Wolkberg gevlug, waar hulle die Britte goed terug gedryf het.<br />

By sy terugkeer na Malipspoort het Beyers die boodskap <strong>on</strong>tvang dat hy na<br />

Vereeniging moes gaan om aan die vredes<strong>on</strong>derhandeling deel te neem. Gedurende sy<br />

afwesigheid van die kommando het die Britte daarin geslaag om die oorblywende<br />

Boere by Malipspoort te omsingel. Die gevegte het daar vir ‘n tyd voortgeduur, maar<br />

op 10 Mei 1902 is die laaste 61 burgers van die Soutpansberg kommando gevange


geneem. Hierdie burgers is na die Umbilo krygsgevangenekamp in Durban geneem,<br />

waar hulle gehou was totdat hulle ná die vrede van Vereeniging weer vrygelaat is.


<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g><br />

Oprigting<br />

Kort nadat Plummer in April 1901 in <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> aangekom het, is die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />

<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> opgerig. Die kamp is op 11 Mei amptelik geopen. Die eerste sewe<br />

sterfgevalle is ook reeds in Mei aangemeld. Hierdie kamp moes vir die hele<br />

Soutpansberg distrik nod van Marabastad dien. Pers<strong>on</strong>e suid van Marabastad is na die<br />

Nylstroom kamp gestuur.<br />

Nie al die mense wat in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> aangehou was het almal<br />

van hierdie omgewing gekom nie. Heelwat mense van Pretoria en ander plekke in die<br />

Transvaal is in die kamp opgeneem. Daar is self ‘n perso<strong>on</strong> wat van so ver as die<br />

Kaapkol<strong>on</strong>ie kom in die sterftelys aangeteken. Dit is waarskynlik dat hierdie pers<strong>on</strong>e<br />

na die Noorde gevlug het en hier deur die Britte vasgekeer en gevange geneem is.<br />

Baie van die Soutpansberg distrik se mense is ook weer na Irene naby Pretoria<br />

gestuur.<br />

Inbring van vroue en kinders<br />

Oor die inbring van die vroue en kinders na die kamp word van die droewigste<br />

verhale van die oorlog vertel. Plummer het die plaaslike swart bevolking met wapens<br />

voorsien en hulle opdrag gegee om so veel mense as mo<strong>on</strong>tlik bymekaar te maak in na<br />

die kamp te bring.<br />

Hierdie mense het met ‘n vrye hand die weerlose vrouens en kinders op die plase<br />

aangeval, gemoor en geplunder. In enkele gevalle het Generaal Beyers van die mans<br />

na die plase gestuur om die vroue te beskerm, maar die oormag swartes het hierdie<br />

mans gedwing om uiteindelik aan die Britte oor te gee en om beskerming vir hul<br />

families teen die aanvalle te vra.<br />

Waar daar nie mans was om die families te beskerm nie, is die plase afgebrand en die<br />

vroue moes met hul kinders, s<strong>on</strong>der klere en komberse die veld in vlug. Gevalle is<br />

aangemeld waar die mense r<strong>on</strong>dgestamp was en met assegaaie in die bors gesteek is.<br />

Self gevalle van verkragting van die vroue is aangemeld. In een geval word vertel hoe<br />

dat die vroue, kinders en siekes vir nege dae deur die swartes aangehou is voordat<br />

hulle op waens gelaai is. Hulle was eers vir ‘n tyd deur die Laeveld gevoer, voordat<br />

hulle uiteindelik na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> geneem is. Ander vroue het vertel hoe hulle per voet<br />

na <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> moes vlug om vir beskerming teen die aanvalle by die Britte te vra.<br />

Die wreedste verhale van die Britse optrede is ook van alle ander dele in die land<br />

vertel. In een geval is ‘n j<strong>on</strong>g vrou wat skaars 24 uur gelede geboorte aan ‘n baba<br />

geskenk het, met geweld uit die huis gejaag voordat die Britte die huis afgebrand het.<br />

Die Britse soldate het selfs die kombers wat haar moeder om haar wou draai om haar<br />

teen die koue te beskerm ru by haar afgeneem.<br />

Toestande in die kamp<br />

Die eerste 113 mense wat aan die begin van Mei 1901 ingebring was, was eers in<br />

dorpshuise gehuisves. Na <strong>on</strong>geveer een maand is hulle verskuif na die kamp teen ‘n<br />

sanderige bult, tussen die spoorlyn wat van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> na Pretoria loop, die


Sterklooprivier en die hoofpad na Potgietersrus. Die kamp, met 300 tente, was met<br />

doringdraad omring. Wagte het ‘n aantal blokhuise r<strong>on</strong>dom die kamp beman om te<br />

verseker dat niemand maklik k<strong>on</strong> <strong>on</strong>tsnap nie.<br />

Een groot tent was as hospitaal gebruik, nog ‘n tent was as stoorplek ingerig en een<br />

tent het as administratiewe kantoor diens gedoen. Later is nog vier groot tente as<br />

hospitale ingerig om die geweldige hoë aantal siekes te versorg. Daar was in totaal<br />

slegs 28 beddens in die hospitaal.<br />

Een groot tent is ook as skool en kerk gebruik. Daar was op ‘n tyd meer as 600<br />

leerlinge met slegs 2 gekwalifiseerde <strong>on</strong>derwysers. Tien kampinw<strong>on</strong>ers het ook<br />

bygestaan met die <strong>on</strong>derrig, wat alles in Engels plaasgevind het.<br />

In elke tent het van 4 tot 6 families gewo<strong>on</strong>. Die tente was oud en stukkend en het<br />

weinig beskutting verleen teen die koue wintermaande. Die meeste mense het die<br />

geleentheid gehad om komberse en sko<strong>on</strong> klere bymekaar te maak toe hulle na die<br />

kampe gebring is nie. Die mense het dus erg gely.<br />

Die lewe in die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> was vol smart. Jacobus Potgieter het na die oorlog<br />

sy herinneringe van die dae in die kamp soos volg beskryf: “Ek <strong>on</strong>thou die smartlike<br />

dae, die dae van trane en die dae van geween. Ja, geen enkele dag – o ja, selfs byna<br />

geen enkele uur van ‘n enkele dag – gaan verby s<strong>on</strong>der dat jy die geween en geklaag<br />

hoor en ook die gebede van die dierbare moeders, broers en susters wanneer die<br />

kinders na die lyktent gedra word, terwyl andere met ‘n eselwa na die graf aangery<br />

word.”<br />

Die mense het aan vele siektes gely. Elke tent waar jy ingeloer het k<strong>on</strong> jy siek mense<br />

sien lê. Selfs volwassenes het gesterf van die masels. Die mense was magteloos. Al<br />

wat hulle k<strong>on</strong> doen was om te bid. Elke dag en nag het die mense tot die Here gebid<br />

om hul kinders te spaar.<br />

Behalwe vir die tyd wat die mense gerou het, was daar baie min gewees om die mense<br />

in die kamp besig te hou. Die Boere wat die Britte goedgesind was toesig oor die<br />

kamp gehou het. Hulle het die vroue beveel om heel dag te werk. Die vroue moes die<br />

tente sko<strong>on</strong>maak, om die tente uitvee en bossies r<strong>on</strong>dom die tente in in die strate<br />

tussen die tente skoffel. Om die reënwater te keer het die vroue slote om die tente<br />

gegrawe. Die vroue wat geweier het om te werk is by die kantoor aangekla en dan na<br />

kampe buite die Transvaal weggestuur.<br />

Die mans wat as krygsgevangenes aangehou was moes die harder hande arbeid verrig<br />

het. So het Jacobus Potgieter vertel hoe hy elke dag die dooies begrawe het. Hy het<br />

eke dag na die lyktent gegan om die name van die dooies op te neem. Die name het<br />

hy op ‘n stukkie papier geskryf en dit voor op die bors van die lyk met ‘n speld<br />

vasgesteek. Daarna het hy die name in sy sakboek geskryf en die lengte en breedte<br />

van die lyke geneem en vir eke lyk ‘n graf gegrawe volgens sy grote. Dan het hy die<br />

naam van die lyk op ‘n stukkie papier geskryf en dit in die oop graf gegooi. Wanneer<br />

die lyke by die kerkhof aangekom het, het hy elke lyk in die graf geplaas.<br />

Die rantsoene wat in die begin maande in die kamp voorsien was, was skokkend. Die<br />

vleis was baie maer en besmet met siektes. Die beesvleis was besmet met vuursiekte


en die skaapvleis besmet met hartswater. Nadat die mense gekla het is die siek beeste<br />

en skape dood gemaak en begrawe. Die mense het daarna geblikte vleis gekry. Die<br />

mense het geen vars groente gekry nie.<br />

Aan die begin was daar geen water in die kamp voorsien nie. Mevrou J.J. Coetzee het<br />

vertel hoe die vroue water in die Sandrivier moes gaan skep en oor die treinspoor dra.<br />

Eendag het ‘n trein ‘n j<strong>on</strong>g meisie wat water gedra het dood getrap. Later het die<br />

Britte water voorsien met waens.<br />

Vuurmaakhoud was eweneens ‘n groot probleem gewees. Mevrou Coetzee het vertel<br />

hoe eke tent slegs 2 stukke steenkool per dag gekry het om kos mee gaar te maak.<br />

Daar was geen hout of steenkool beskikbaar vir verhitting nie. Elke dag het daar<br />

waens uitgegaan om hout te gaan haal. Die mense wat die hout gaan haal het k<strong>on</strong> die<br />

een helfte van die hout vir hul self hou, terwyl die ander helfte aan die ander mense in<br />

die kamp uitgedeel is. Hierdie waens het ook ‘n geleentheid geskep aan die burgers<br />

om te <strong>on</strong>tsnap.<br />

Verskuiwing van die kamp<br />

In Januarie 1902 het ‘n groep van sewe mans ‘n geleentheid waargeneem om te<br />

<strong>on</strong>tsnap. Hulle het een oggend saam met die waens gegaan wat hout gaan haal het.<br />

Hierdie sewe mans was: die twee broers Jacobus Johannes Potgieter (Kotie) en<br />

Christiaan Johan Potgieter (Krisjan), AJ Van Jaarsveld (Oom Albert), SJ de Beer<br />

(Sagrys), JH Venter (Jan), C Harmse (Stoffel) en W van der Gijft (Willie).<br />

In sy navorsingstuk meld SJ Lee dat hierdie mans aan Generaal Beyers die berig<br />

gegee het om die kamp aan te val en die ander burgers ook te bevry. Dit is egter nie<br />

waar nie, aangesien die sewe mans die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> op 18 Januarie verlaat en op<br />

24 Januarie eers by die kommando op Malipspoort aangesluit. Generaal beyers het<br />

vroeg in Januarie sy vesting in Malipspoort verlaat om kos en voorraad te gaan soek.<br />

Sy reis na Warmbad en Nylstroom het niks opgelewer nie en hy en veertig burgers het<br />

toe, op pad terug na sy wegkruipplek, die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> by <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> op 23<br />

Januarie aangeval.<br />

Beyers het 150 man uit die Britse kamp bevry, nadat hy vir kampsuperintendent<br />

Tucker en die Britse pers<strong>on</strong>eel vir ‘n nag aangehou het. Die volgende dag het hy ‘n<br />

aanval op <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> probeer, maar dit het skipbreuk gelei aangesien ‘n paar manne<br />

hulle verraai het en die Britte gewaarsky het.<br />

Generaal Beyers se aanval het die Britte laat besef dat die kamp nie behoorlik<br />

beskerm k<strong>on</strong> word nie en die aangehoudenes is eers na Colenso en daarna na<br />

Pinetown verskuif.<br />

Die vroue van die mans wat <strong>on</strong>tsnap het is na die Merebank <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> in<br />

Durban geneem. Die vrouens is met hul kinders in stinkende perdewaens gelaai. Die<br />

reis na Merebank het 7 dae geduur. Die kinders het baie siek geword in die<br />

voortdurende reën. Hulle rantsoene is toe met die helfte verminder.


Bevolkings getalle in die kamp<br />

Volgens die opnames wat die Britte gemaak het, het die kamp se bevolkingsgetal in<br />

Augustus 1901 3,713 bereik. Getalle word aangegee slegs tot Januarie 1902, waarna<br />

die kamp verskuif is. Aangesien enkele sterfgevalle egter nog steeds in Februarie<br />

aangeteken is, word aangeneem dat die kamp eers vroeg in daardie maand ten volle<br />

<strong>on</strong>truim was.<br />

Bevolkings getalle in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g><br />

4000<br />

3000<br />

2000<br />

1000<br />

0<br />

Mei<br />

1901<br />

Jun<br />

1901<br />

Jul<br />

1901<br />

Aug<br />

1901<br />

Sep<br />

1901<br />

Okt<br />

1901<br />

Nov<br />

1901<br />

Des<br />

1901<br />

Na die sluiting van die vredesverdrag van 31 Mei 1902 is die kamp weereens in<br />

gebruik geneem om burgers wat vanaf die krygsgevangenekampe en ander<br />

<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e na hul huise terug gekeer het te huisves. Daar is egter geen<br />

amptelike syfers bekend oor die bevolkingsgetalle gedurende hierdie tydperk nie.<br />

Sterftes in die kamp<br />

Die hoogste getal sterftes wat in een maand voorgekom het was 197 in Augustus,<br />

indien die datums in die naamlys getel word. Die Britse br<strong>on</strong>ne dui 184 sterfgevalle<br />

Sterftes in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> k<strong>on</strong>sentrasiekemp<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

Mei 1901<br />

Jun 1901<br />

Jul 1901<br />

Aug 1901<br />

Sep 1901<br />

Okt 1901<br />

Nov 1901<br />

Jan<br />

1901<br />

vir hierdie maand aan. Die verskil in die getalle aangedui is toeskryfbaar aan die<br />

aantal grafte wat nie in die Britse rekords aangeteken is nie, soos verduidelik in die<br />

afdeling oor <strong>on</strong>aangetekende grafte hier<strong>on</strong>der.<br />

‘n Ontleding van die sterftelys dui ook dat kinders <strong>on</strong>der 16 <strong>on</strong>geveer 80% van die<br />

sterftes uitmaak, terwyl vrouens bo 16 meer as 10% van die sterftes uitmaak. Die<br />

kindersterftekoers van die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> in September was deur<br />

Emily Hobhouse aangedui as 1,212 per duisend per jaar, wat abnormaal hoog was.<br />

Hierdie syfer is byna vier keer so hoog as die syfer van 326 sterftes per duisend per<br />

jaar, wat deur Hobhouse aangedui was as die gemiddeld vir al die kampe in die<br />

Transvaal. Indien die sterftes teen hierdie koers aangehou het, sou die hele<br />

bevolkingsgetal in minder as tien maande uitgewis gewees het. Jacobus Potgieter<br />

meld dat hy tot sestien of sewentien kiste op een dag moes begrawe.<br />

Des 1901<br />

Jan 1902<br />

Fe 1902


‘n Totaal van 49 pers<strong>on</strong>e se adres word aangedui as “Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>”, wat<br />

daarop aandui dat hulle in die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> gebore is en daar gesterf het. 3 Van<br />

hierdie pers<strong>on</strong>e se ouderdom, soos op die lys gemeld, dui egter daarop dat hulle<br />

gebore is voordat die kamp gestig is. Daar was wél predikers en teologiese studente in<br />

die kamp, wat kinders gedoop het. Vyftien pers<strong>on</strong>e is begrawe s<strong>on</strong>der dat hulle<br />

gedoop was.<br />

Die naamlys van sterftes<br />

Die naamlys van sterfgevalle in die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> wat hierby ingesluit<br />

is, is opgestel van verskeie br<strong>on</strong>ne. Gedurende die oorlog het die Britte die<br />

sogenaamde “blouboek” opgestel waarin alle statistieke in verband met die<br />

<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e aangeteken was. Ná die oorlog het die Assistent Plaaslike<br />

Magistraat van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, A.C. Hatfield hierdie br<strong>on</strong> gebruik om die naamlys van<br />

sterfgevalle op te stel, wat op 16 Desember 1908 uitgegee is met die geleentheid van<br />

die <strong>on</strong>thulling van die gedenkteken op die begraafplaas deur Generaal C.F. Beyers.<br />

Datums van afsterwe, soos aangedui op die lys wat hierby ingesluit is, is hoofsaaklik<br />

van hierdie br<strong>on</strong> geneem.<br />

In 1972 het S.J. Lee ‘n opname van die grafstene gedoen. Hy het sekere verskille<br />

uitgewys waar die sterfdatums wat op die grafstene voorkom verskil van die datums<br />

op die sterftelys.. Albei datums word op die aangehegte lys aangedui.<br />

Geboortedatums word op die aangehegte lys aangedui slegs waar die datum gevind is<br />

op Lee se opname. Die leser kan egter in die meeste gevalle die geboortedatums by<br />

benadering bereken deur te verwys na die ouderdom van die pers<strong>on</strong>e.<br />

Jacobus Johannes Potgieter was vir ‘n tydperk as krygsgevangene in die<br />

<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> aangehou. Gedurende hierdie tydperk het hy die lyke begrawe en al<br />

die name in sy dagboek aangeteken. Datums van begrafnis, soos op die aangehegte lys<br />

aangedui, is hoofsaaklik vanuit hierdie br<strong>on</strong> geneem. Daar is gevalle waar die<br />

sterfdatum soos aangedui later is as die datum van begrafnis.<br />

Die verklaring vir die verskille tussen die Britse datums en die datums van die ander<br />

br<strong>on</strong>ne is mo<strong>on</strong>tlik dat die Britte somtyds agter geraak het met die administrasie en<br />

sterfte sertifikate is eers na die tyd uitgereik<br />

Die spelling van name en vanne verskil in heelwat gevalle tussen die verskillende<br />

br<strong>on</strong>ne hierbo genoem. Waar mo<strong>on</strong>tlik is die aangehegte lys met inligting van al<br />

hierdie br<strong>on</strong>ne aangevul en spelling van name en vanne gekorrigeer.<br />

Onaangetekende grafte<br />

Verskillende getalle word aangegee vir die totale sterfgetalle in die kamp. Die getal<br />

wat die Britte amptelik in hul blouboek aangeteken het is 631, terwyl die naamlys,<br />

wat in 1908 deur A.C. Hadfield vergelyk is met die register, 657 name insluit. S.J. Lee<br />

het in 1972 ‘n telling van die grafte uitgevoer en tot die slotsom gekom dat die<br />

naamlys van 1908 ook nie volledig is nie. Lee se opname dui die name van 5 pers<strong>on</strong>e<br />

aan wat nie aangeteken is nie, maar hy meld wel dat daar vele ander grafte is wat nie<br />

grafstene gehad het nie, en daarom k<strong>on</strong> hy nie sodanige name insluit nie. Jacobus<br />

Johannes Potgieter, wat ‘n opname van grafte vir die tydperk vanaf 1 Augustus tot 11<br />

Oktober 1901 gemaak het, werp effens lig op sommige van hierdie <strong>on</strong>gemerkte grafte,


en hy dui ook 12 name aan wat nie in die naamlys opgeneem is nie. Die totale<br />

naamlys van sterfgetalle in die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>, soos wat hier aangegee sal word,<br />

bevat dus 674 name. Dit is egter mo<strong>on</strong>tlik dat daar nog ander name ook k<strong>on</strong> wees, wat<br />

nooit opgeteken is nie.<br />

Toe Lee sy opname van grafte in 1972 gemaak het, het hy een graf gevind waar drie<br />

pers<strong>on</strong>e waarskynlik reeds voor die amptelike opening van die kamp saam begrawe is.<br />

Die grafsteen van hierdie graf het aangedui dat die graf behoort aan Oom Koot<br />

Harmse en twee kinders wat op 2 Desember 1899 daar begrawe was.<br />

Hervestiging van die burgers<br />

Nadat die oorlog op 31 Mei 1902 beëindig was, het die Britse regering begin om die<br />

gevangenisse van die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>e op hul plase te hervestig. Die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g><br />

<str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> is vir hierdie doel weer op 10 Augustus heropen. Die<br />

krygsgevangenisse wat vrygelaat is, was ook na die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g> gebring<br />

voordat hulle vry gelaat was. Voordat hulle k<strong>on</strong> gaan, moes hulle egter ‘n dokument<br />

teken waarin hulle trou sweer aan die Britse ryk: “The bearer, JJ Potgieter has been<br />

released from pris<strong>on</strong> of war camp Umbilo <strong>on</strong> signing that he acknowledge terms of<br />

surrender and becomes a British subject.”<br />

Daar was <strong>on</strong>middelik begin met die vrylating van die mense. Baie moes egter nog in<br />

die kamp agter bly totdat alle prosedures afgehandel k<strong>on</strong> word. In Desember 1902<br />

was daar nog steeds 194 mense in die kamp. Weeskinders is na die Irene kamp<br />

gestuur. Die kamp is uiteindelik op 7 Februarie 1903 finaal gesluit verklaar deur die<br />

Britse ryk.<br />

Die kamp ná die oorlog<br />

Na die oorlog het die <str<strong>on</strong>g>k<strong>on</strong>sentrasiekamp</str<strong>on</strong>g>kerkhof die Afrikaners voortdurend herrinner<br />

aan die wreedheid van die oorlog. In 1908 is die kerkhof opgeknap en Generaal<br />

Beyers het ‘n gedenknaald in die kerkhof <strong>on</strong>thul, waarop die volgende woorde<br />

verkyn:<br />

Ter<br />

Gedachtenis<br />

Aan<br />

De 650 Vrouwen en Kinderen<br />

Gestorven<br />

In het C<strong>on</strong>centratie Kamp<br />

Van Mei 1901 tot Feb. 1902<br />

Edele Moeders en Dochters<br />

Zy riepen niet; Zy klaagden niet;<br />

Zy verduurden; Zy lyden;<br />

Zy kwynden weg als was voor de hitte hunner beproevingen;<br />

Zy stierven, maar met de woorde op<br />

de lippen tot man en zo<strong>on</strong> en volk.<br />

“Blyft Getrouw”<br />

Onthuld door Z.ed Gestr. Genl. Beyers<br />

Op 16 Dec. 1908


Die kerhof is in 1938 weer opgeknap en ‘n groot plegtigheid is by die kerhof gehou<br />

om saam te val met die ossewatrek. <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> se kultuurraad het daarna die kerkhof<br />

gereeld versorg, met die hulp van die Voortrekkers wat die gras geskoffel het. Die<br />

grafte is toe met bet<strong>on</strong> versterk en gemerk. Die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>se Feestekommitee het elke<br />

jaar ‘n kranslegging in die kerkhof gehou. Die toestand van die kerkhof het egter met<br />

tyd baie verswak. In 1956 het Raddslid Deetlefs byvoorbeeld die toestand van die<br />

kerhof as “betreurenswaardig” beskryf. Die verswelging van die kamp deur die<br />

stedelike <strong>on</strong>twikkeling was “skrikwekkend”.<br />

In November 1969 het die Stadsraad besluit om die oorskot van die gestorwenes in<br />

die kerkhof op te grawe en in ‘n gesamentlike grafkelder by die Suidelike ingang tot<br />

<str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> te begrawe. Hierdie besluit het gou baie kritiek uitgelok en SJ Lee het die<br />

voortou geneem om die herstel en opknapping van die kerhof te bepleit. In Maart<br />

1972 het Lee sy baie volledige verslag gepubliseer, wat die deurslag gegee het tot die<br />

behoud van die kerkhof. In Junie 1973 het die Stadsraad die besluit van 1969 herroep<br />

en om die restourasie aan die Suid-afrikaanse Raad vir Oorlogsgrafte oor te dra.<br />

Vir tien jaar het daar egter niks gebeur aangaande die restourasie van die kerkhof nie.<br />

SJ Lee het die swak toestand van die kerkhof weereens <strong>on</strong>der die mense se aandag<br />

gebring. Die Historiese Komitee het die restourasie van die kamp met erns aangepak<br />

en baie organisasies byeen gebring om verbeterings aan te bring. By die ingang tot die<br />

kerkhof is waardige hekke opgerig, behoorlike omheining is aangebring en ‘n<br />

Gedenkplein is opgerig, waar al die grafstene wat nog bestaande gebly het aangebring<br />

is, saam met ‘n gedenkplaat met die name van die gestorwenes.<br />

Vandag word die kerkhof <strong>on</strong>derhou en goed versorg deur die <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>/Polokwane<br />

Plaaslike Oorgangsraad.


Ere rol<br />

1. Paul PJ Vorster van Leydsdorp, ouderdom 12 jaar , Sterf 11 May 1901<br />

2. Elizabeth H Marais nee Bekker van Haenertsburg, ouderdom 23 jaar , Sterf 14 May 1901<br />

3. Naam <strong>on</strong>bekend Marais van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 dae, Sterf 15 May 1901<br />

4. Erasmus Vorster van Leydsdorp, ouderdom 5 maande , Sterf 22 May 1901<br />

5. Frans J Haman van Grootplaats, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 64 jaar , Sterf 22 May 1901<br />

6. Salome M Van Staden van Pienaarsnek, Straaipoort, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 25 May 1901<br />

7. Anna S Muller van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 29 May 1901<br />

8. Catrina W Alberts nee Venter van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 28 jaar , Sterf 04 Jun 1901<br />

9. Maria MP Viviers van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 maande , Sterf 06 Jun 1901<br />

10. Petr<strong>on</strong>ella CA Els van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar 7 maande , Sterf 06 Jun 1901<br />

11. David E Combrink van Mahelaskop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 23 jaar , Sterf 08 Jun 1901<br />

12. Anna J Eloff van Louis Trichardt, ouderdom 7 jaar 6 maande , Sterf 08 Jun 1901<br />

13. Naam <strong>on</strong>bekend Dohl van Mara, ouderdom 2 maande , Sterf 08 Jun 1901<br />

14. George RF Moolman van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 13 jaar 6 maande , Sterf 09 Jun 1901<br />

15. Caterina EF Bosch nee Moolman van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 36 jaar , Sterf 09 Jun 1901<br />

16. Anna ME Oosthuizen van Zandf<strong>on</strong>tein, Matala, ouderdom 17 dae, Sterf 10 Jun 1901<br />

17. Cornelia F De Beer nee Coetzee van Zandf<strong>on</strong>tein, Pretoria, ouderdom 28 jaar , Sterf 11 Jun 1901<br />

18. Gerhardus P Pretorius van Louis Trichardt, ouderdom 13 jaar , Sterf 12 Jun 1901<br />

19. Philippus C Potgieter van Rooipoort, Marabastad, ouderdom 1 jaar , Sterf 12 Jun 1901<br />

20. Naam <strong>on</strong>bekend Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 2 dae, Sterf 12 Jun 1901<br />

21. Johanna S Macd<strong>on</strong>ald van Vrischgewaagd, Houtbosch, ouderdom 3 maande , Sterf 13 Jun 1901<br />

22. Beatrice Badenhorst van Wegraakbosch, Haenertsburg, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 13 Jun 1901<br />

23. Davis HJ Roux van Louis Trichardt, ouderdom 64 jaar , Sterf 14 Jun 1901<br />

24. Le<strong>on</strong>ard J Grobbelaar van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 8 dae, Sterf 14 Jun 1901<br />

25. Annie Opperman nee Nel van Zandf<strong>on</strong>tein, Louis Trichardt, ouderdom 23 jaar , Sterf 15 Jun 1901<br />

26. Stephanus J Combrink van Machelaskop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 25 jaar , Sterf 15 Jun 1901<br />

27. Wilhelmina P De Bruin nee Vorster van Kalkbank, Malitiesland, ouderdom 22 jaar , Sterf 16 Jun 1901<br />

28. Aletta S Olivier van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 jaar , Sterf 16 Jun 1901<br />

29. Gert A Oelofse van Rooigr<strong>on</strong>d, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 44 jaar , Sterf 17 Jun 1901<br />

30. Francina S Botha van Louis Trichardt, ouderdom 18 jaar , Sterf 18 Jun 1901<br />

31. Hester S Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 9 jaar , Sterf 18 Jun 1901<br />

32. Dirk CJ Van Schalkwijk van R<strong>on</strong>debosch, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 19 Jun 1901<br />

33. Partick H Cloete van Louis Trichardt, ouderdom 10 jaar 6 maande , Sterf 19 Jun 1901<br />

34. Peter F Van Greenen van Pretoria, ouderdom 15 jaar , Sterf 19 Jun 1901<br />

35. Andries H Olivier van Bokf<strong>on</strong>tein, Magaliesberg, ouderdom 7 jaar , Sterf 20 Jun 1901<br />

36. Elsie JJ Ther<strong>on</strong> nee Naude van Graskraal, Laeveld, ouderdom 45 jaar , Sterf 20 Jun 1901<br />

37. Hendrina Dockrell van Elandshoek, Buffelsberg, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 20 Jun 1901<br />

38. Carl J Van Schalkwijk van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 5 maande , Sterf 20 Jun 1901<br />

39. Philip VC Vorster van Kalkbank, Malitiesland, ouderdom 10 jaar , Sterf 21 Jun 1901<br />

40. Salomina F De Jager nee Hames van Vlakf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 50 jaar , Sterf 22 Jun 1901<br />

41. David S Van Dyk van Louis Trichardt, ouderdom 3 maande , Sterf 22 Jun 1901<br />

42. Martha L Van Der Berg nee Schutte van Louis Trichardt, ouderdom 37 jaar , Sterf 23 Jun 1901<br />

43. Petrus J Van Rensburg van Doornf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 23 Jun 1901<br />

44. Naam <strong>on</strong>bekend Van Der Gryp van Paardeplaats, Haenertsburg, ouderdom 3 maande , Sterf 24 Jun 1901<br />

45. Aleda A Stolz van Rietvlei, Pretoria, ouderdom 7 jaar , Sterf 23 Jun 1901<br />

46. Frederick C Grobler van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 56 jaar , Sterf 24 Jun 1901<br />

47. Willem TJ Botha van Poortjie, Marabastad, ouderdom 45 jaar , Sterf 25 Jun 1901<br />

48. Cornelius JJ Barkhuizen van Voetpad, Houtbosch, ouderdom 8 dae, Sterf 26 Jun 1901<br />

49. Johannes WP Espach van Louis Trichardt, ouderdom 9 jaar , Sterf 26 Jun 1901<br />

50. Peter A Wademan van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 26 Jun 1901<br />

51. John C Van Staden van Pienaarsnek, Straaipoort, ouderdom 11 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />

52. Frnas JJ Du Preez van Louis Trichardt, ouderdom 73 jaar , Sterf 27 Jun 1901<br />

53. Lizzie, M Venter van Cyferf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />

54. Anna K Krige van Boschkoppies, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />

55. Johanna M Eybers nee Oelofse van Boschkoppies, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 64 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />

56. Dina G Henlen nee Fourie van Langverwacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 72 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />

57. Neeltjie EP Potgieter nee Botha van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 67 jaar , Sterf 28 Jun 1901<br />

58. Gysbert Venter van Dordrecht, Kaapkol<strong>on</strong>ie, ouderdom 21 jaar , Sterf 29 Jun 1901<br />

59. John H Botha van Waterval, Marabastad, ouderdom 50 jaar , Sterf 29 Jun 1901<br />

60. Olof A De Meyer van Louis Trichardt, ouderdom 3 jaar , Sterf 29 Jun 1901<br />

61. Sarel J De Meyer van Louis Trichardt, ouderdom 7 maande , Sterf 29 Jun 1901<br />

62. Paul J Smith van Pretoria, ouderdom 1 maande , Sterf 30 Jun 1901<br />

63. Christiaan Cloete van , Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 02 Jul 1901<br />

64. Martha MDJ Rousseau van Russouw, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 03 Jul 1901<br />

65. Hendrik Van Graan van Roodepoort, Krugersdorp, ouderdom 23 jaar , Sterf 06 Jul 1901<br />

66. Petrus J Scheepers van Vrischverwacht, Laeveld, ouderdom 61 jaar , Sterf 07 Jul 1901<br />

67. Theunis J Van Der Schiff van Sterkstroom, Magatosberg, ouderdom 46 jaar , Sterf 07 Jul 1901<br />

68. Jacobus D Venter van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 dae, Sterf 09 Jul 1901<br />

69. Sesanna M Scholtz nee Viljoen van Roodepoort, Krugersdorp, ouderdom 35 jaar , Sterf 10 Jul 1901


70. Hendrik J Peterse van Klipdam, Rhenosterpoort, ouderdom 7 maande , Sterf 10 Jul 1901<br />

71. Pertus J Jacobs van Waterval, Marabastad, ouderdom 39 jaar , Sterf 11 Jul 1901<br />

72. Christina WE Viljoen van Mapochsland, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 11 Jul 1901<br />

73. Sessana MG Venter van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 9 maande , Sterf 12 Jul 1901<br />

74. Chris JP Appelgrijn van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 12 Jul 1901<br />

75. Gers<strong>on</strong>, B Scholtz van Roodepoort, ouderdom 8 jaar , Sterf 12 Jul 1901<br />

76. Martha, MA Botha van Poortjie, Marabastad, ouderdom 38 jaar , Sterf 13 Jul 1901<br />

77. Theunis L Herbst van Scho<strong>on</strong>gesacht, ouderdom 12 jaar , Sterf 14 Jul 1901<br />

78. Susanna LCM Van Schalkwijk van Louis Trichardt, ouderdom 17 jaar , Sterf 14 Jul 1901<br />

79. Gord<strong>on</strong> M Deetlefs van Houtboschberg, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 18 Jul 1901<br />

80. Annie W Ogilvie van Pilgrims Rest, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 15 Jul 1901<br />

81. Carl CL Erasmus van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar , Sterf 15 Jul 1901<br />

82. Louisa MJ Van Rensburg van Houtboschberg, ouderdom 18 jaar , Sterf 16 Jul 1901<br />

83. Francina E Ferreira van Schoemansdal, Louis Trichardt, ouderdom 52 jaar , Sterf 16 Jul 1901<br />

84. Lucas W Albasini van Matomehoek, Koedoesrivier, ouderdom 7 maande 15 dae, Sterf 16 Jul 1901<br />

85. Elizabeth E Botha van Wakkerstroom, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 17 Jul 1901<br />

86. James N Ogilvie van Pilgrims Rest, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 9 jaar , Sterf 17 Jul 1901<br />

87. Johanna CC De Waal van Vrischgewacht, Marabastad, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 18 Jul 1901<br />

88. Jane J Marse van Rhenosterpoort, ouderdom 7 jaar 6 maande , Sterf 18 Jul 1901<br />

89. Johannes M Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 14 jaar , Sterf 19 Jul 1901<br />

90. Marthinus J Venter van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 63 jaar 6 maande , Sterf 19 Jul 1901<br />

91. Willem JH Bezuidenhout van Rietvlei, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 20 Jul 1901<br />

92. Jacobus P Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 12 jaar , Sterf 20 Jul 1901<br />

93. Cornelius Lus van Haenertsburg, ouderdom 1 jaar 1 maande , Sterf 19 Jul 1901<br />

94. Stephanus M Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 21 Jul 1901<br />

95. Hendrik J Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 20 jaar , Sterf 21 Jul 1901<br />

96. Johannes A Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 14 jaar , Sterf 20 Jul 1901<br />

97. Philip S Jacobs van Nooiensboom, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 21 Jul 1901<br />

98. Magdalena E Venter nee Coetzee van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 64 jaar 9 maande , Sterf 21 Jul<br />

1901<br />

99. Wynand JJ Van Rensburg van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 jaar , Sterf 21 Jul 1901<br />

100. Louis C Reed van Mooihoek, Laeveld, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 21 Jul 1901<br />

101. Elizabeth A Bezuidenhout van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 22 Jul 1901<br />

102. Petrus J De Vaal van Vrischgewach, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 22 Jul 1901<br />

103. Magdalena A Van Rensburg van Rustf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 12 jaar , Sterf 22 Jul 1901<br />

104. Naam <strong>on</strong>bekend Callaghan van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 12 dae, Sterf 23 Jul 1901<br />

105. Peter J De Blanche van Benjamin, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 maande , Sterf 22 Jul 1901<br />

106. Elizabeth Moller van Bittervlei, Rhenosterpoort, ouderdom 18 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />

107. Daniel P Roux van Louis Trichardt, ouderdom 9 maande , Sterf 22 Jul 1901<br />

108. Carl S Du Preez van Basti<strong>on</strong>srust, Malietsiesland, ouderdom 7 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />

109. Susan S Lordan van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />

110. Maria C Grobbelaar van Goodhope, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 23 Jul 1901<br />

111. Naam <strong>on</strong>bekend Bosch van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande 15 dae, Sterf 23 Jul 1901<br />

112. Willem A Van Niekerk van Drief<strong>on</strong>tein, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 23 Jul 1901<br />

113. Magareta J Van Schalkwijk van Ruigtevlei, Klein Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 20 jaar , Sterf 24 Jul 1901<br />

114. Johanna B Espach van Louis Trichardt, ouderdom 1 maande , Sterf 24 Jul 1901<br />

115. Henry J Mijnhardt van Doornf<strong>on</strong>tein, Johannesburg, ouderdom 17 jaar , Sterf 24 Jul 1901<br />

116. James J Scott van Middaz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />

117. Anna S Dreyer van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 25 Jul 1901<br />

118. Anna C Espach nee Van Zijl van Louis Trichardt, ouderdom 39 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />

119. Sesara ESJ Van Rensburg van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 10 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />

120. Johannes FJ Van Rensburg van Rietvlei, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />

121. Helena G Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 15 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />

122. Johan H Macd<strong>on</strong>ald van Rosendal, Laeveld, ouderdom 12 jaar , Sterf 25 Jul 1901<br />

123. Jacoba M Br<strong>on</strong>khorst van Drief<strong>on</strong>tein, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 26 Jul 1901<br />

124. JS Smith nee Beukes van Schoemansdal, Magatosberg, ouderdom 21 jaar , Sterf 26 Jul 1901<br />

125. Theunis Snijman van Turff<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 1 maande , Sterf 26 Jul 1901<br />

126. Magdalena S Erasmus van Enkelbosch, Malietsieland, ouderdom 16 jaar , Sterf 26 Jul 1901<br />

127. Philippus L Van Schalkwijk van Ruigtevlei, Magatosberg, ouderdom 14 jaar , Sterf 26 Jul 1901<br />

128. Hester M Nel van Louis Trichardt, ouderdom 1 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />

129. Rachael CE Olivier van Altijdmooi, Laeveld, ouderdom 7 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />

130. Mathijs J Potgieter van Klipdam, Rhenosterpoort, ouderdom 14 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />

131. Pertrus J Marx van Rhenosterpoort, ouderdom 9 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />

132. Ella Raaths van Haasbult, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 10 maande 15 dae, Sterf 27 Jul 1901<br />

133. Aletta S Potgieter van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 2 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />

134. Johannes J Viljoen van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 11 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />

135. Rudolph A Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />

136. Johan H Olivier van Bloemtuin, Buffelsberg, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 28 Jul 1901<br />

137. Stephanus M Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar 9 maande , Sterf 27 Jul 1901<br />

138. Hendrietta WJ Dockrell van Elandshoek, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />

139. Peter H Venter van Diggersrest, Laeveld, ouderdom 15 jaar , Sterf 27 Jul 1901<br />

140. Jacoba W Goosen van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 19 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />

141. Marthinus J Botha van Mostertshoek, Noutbosch, ouderdom 8 maande , Sterf 28 Jul 1901<br />

142. Jacoba A De Necker van Benjamin, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />

143. Anna CC Bosch van Sterkstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 28 Jul 1901


144. Dirkje J De Jager nee Cr<strong>on</strong>je van Pisangkop, Laeveld, ouderdom 49 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />

145. Dirk PJ Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />

146. Marthinus J Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />

147. Barend J De Jager van Kalkbank, Rhenosterpoort, ouderdom 10 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />

148. Magdalene C Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 29 Jul 1901<br />

149. Ferdinant P Bezuidenhout van Eschtre, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />

150. Gert vd B Grove van Eschtre, Houtbosch, ouderdom 1 maande 8 dae, Sterf 29 Jul 1901<br />

151. Willem F Lottering van Louis Trichardt, ouderdom 42 jaar , Sterf 28 Jul 1901<br />

152. Jan JP Van Wyk van Insect, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 jaar 6 maande , Sterf 29 Jul 1901<br />

153. Hendrik J Erasmus van Louis Trichardt, ouderdom 22 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

154. Matilda, C Venter van Doornlaagte, Rhenosterpoort, ouderdom 6 maande , Sterf 29 Jul 1901<br />

155. Maria S Smith van Dieplaagte, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

156. Jacobus F Promnitz van Houtboschdorp, ouderdom 1 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

157. Rudolph PG Dreyer van Boomplaats, Laeveld, ouderdom 10 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

158. Christiana WE Strijdom nee Viljoen van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 27 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />

159. William A Marx van Zandrivier, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar , Sterf 29 Jul 1901<br />

160. Erasmus J Oberholzer van Kleinw<strong>on</strong>der, Pienaarsnek, ouderdom 4 jaar 10 maande , Sterf 30 Jul 1901<br />

161. Johan D Dinkelman van Rietpot, Rhenosterpoort, ouderdom 4 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

162. Heila M Botha van Buitenhaagv<strong>on</strong>den, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />

163. Johan H Hugo van Huisbokspuit, Laeveld, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />

164. Adrian J Marais van Matebaskraal, Rhenosterpoort, ouderdom 11 maande , Sterf 30 Jul 1901<br />

165. Johanna HGD Van Schalkwijk van Rightevlei, Magatosberg, ouderdom 8 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

166. Isabella W Van Niekerk van Houtbosch, ouderdom 6 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />

167. Dederick J Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 52 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

168. Anna M Hattingh van Nooitgedacht, Laeveld, ouderdom 15 jaar , Sterf 30 Jul 1901<br />

169. Cornelia F Erasmus van Laeveld, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 30 Jul 1901<br />

170. Martha L Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />

171. Cornelia F De Vaal van Vrischgewag, Laeveld, ouderdom 11 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />

172. Susanna PR Botha van Huisbokspuit, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />

173. Martha C Van Der Merwe van Waterval, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />

174. Gertruida H Swart van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 31 Jul 1901<br />

175. Catrina C Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 31 Jul 1901<br />

176. Jacobus JH Esterhuizen van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />

177. David J De Vaal van Vrischgewag, Marabastad, ouderdom 5 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />

178. Johanna S De Meyer van Roodeput, Rhenosterpoort, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />

179. Cornelus L Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 18 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />

180. Sarel L De Fortier van Vaalpunt, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 10 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />

181. John J Visser van Pisangkop, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />

182. Albertus Seegers van Rietpot, Rhenosterpoort, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />

183. Johannes G Venter van Klipspruit, Houtbosch, ouderdom 11 maande , Sterf 01 Aug 1901<br />

184. Helena C Lottering van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 01 Aug 1901<br />

185. Marthinus J Venter van Weltevreden, Rhenosterpoort, ouderdom 6 jaar , Sterf 02 Aug 1901<br />

186. Hendrik LJ Br<strong>on</strong>khorst van Welgev<strong>on</strong>den, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />

187. Marthinus W Van Wyk van Insect, Laeveld, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />

188. Johannes Smith van Verzeerken, Magobaland, ouderdom 2 maande 15 dae, Sterf 02 Aug 1901<br />

189. Hermina Catrina Steyn van Magobaberg, ouderdom 11 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

190. Jacobus N Appelgrijn van Middaz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 32 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

191. Martha MJ Smith nee Jacobs van Rietf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 26 jaar , Sterf 02 Aug 1901<br />

192. Anna CE OR ACAM Du Preez van Sterkstroom, Magatoberg, ouderdom 11 maande , Sterf 02 Aug 1901<br />

193. Susanna J Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

194. Pieter C Venter van Mooif<strong>on</strong>tein, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

195. Aletta S Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

196. William O'Leary van Rhenosterpoort, ouderdom 57 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

197. Theodorus A Appelgrijn van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 maande , Sterf 03 Aug 1901<br />

198. Johan Johannes P Brummer van Tierkloof, Laeveld, ouderdom 13 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

199. Cornelis J Van Rensburg van Doornf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 1 jaar 7 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />

200. Christina CM Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 03 Aug 1901<br />

201. Martha C Lottering van Kalkhout, Pitersburg, ouderdom 10 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

202. Andries H Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

203. Izak Van Der Merwe van Waterval, Buffelsberg, ouderdom 17 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

204. Anna Viljoen van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 3 jaar , Sterf 03 Aug 1901<br />

205. Hendrik W Botha van Hansf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

206. Carolina MA Nel van Luxm<strong>on</strong>dy, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

207. Dorothea C Rutven van Grijsappel, Laeveld, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />

208. Hendrik C De Vaal van Vrischgewaagd, Marabastad, ouderdom 6 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

209. Martha MM Verster van Doornspruit, Klein Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 05 Aug 1901<br />

210. Peter J Collins van R<strong>on</strong>def<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />

211. Cornelia JF Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 10 jaar 6 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />

212. Anna S Smith van Rietf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 6 jaar 6 maande , Sterf 04 Aug 1901<br />

213. Nicolas J Grobler van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 18 dae, Sterf 05 Aug 1901<br />

214. Frans Petrus Van Wyk van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

215. Maria M Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 11 maande , Sterf 05 Aug 1901<br />

216. Francina M Potgieter nee Degeven van Rooipoort, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

217. Anna MM Richard nee Rabi van Louis Trichardt, ouderdom 51 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

218. Dirk JJ Suube van Lotsgr<strong>on</strong>d, Haenertsburg, ouderdom 1 jaar 1 maande , Sterf 04 Aug 1901


219. Petrus J Dreyer van Boomplaats, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 04 Aug 1901<br />

220. Gide<strong>on</strong> A Olivier van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 05 Aug 1901<br />

221. Zacharias J J<strong>on</strong>ker van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 8 jaar , Sterf 05 Aug 1901<br />

222. Marageretha GL Van Schalkwijk van Brandhoek, Houtbosch, ouderdom 9 jaar , Sterf 05 Aug 1901<br />

223. Josef H Kelder van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 06 Aug 1901<br />

224. Theodorus E Botha van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 11 jaar , Sterf 05 Aug 1901<br />

225. Johannes Matys Roux van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

226. Dirk J Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

227. Carl H Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 7 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

228. Frantz Fehrns van Haenertsburg, ouderdom 11 maande , Sterf 07 Aug 1901<br />

229. Maria J Dockrell van Elandshoek, Laeveld, ouderdom 9 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

230. Hester D Olivier nee De Jager van Vlakf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 19 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

231. Frederick J Macd<strong>on</strong>ald van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 7 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

232. Stoffelina S Moller van Bittervlei, Rhenosterpoort, ouderdom 14 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

233. Anna JC Strijdom van Kalkf<strong>on</strong>tein, Rhenosterpoort, ouderdom 5 jaar , Sterf 07 Aug 1901<br />

234. Maria Fransiena Hattingh van Boschhoek, Laeveld, ouderdom 11 jaar , Sterf 08 Aug 1901<br />

235. Willem Hendrik S Stroebel van Tierkloof, Laeveld, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />

236. Frederick GA Wolmarans van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />

237. James Van Wyk van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />

238. Louisa D Adendorff van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 08 Aug 1901<br />

239. Isabella W Van Niekerk nee Botha van Haenertsburg, ouderdom 27 jaar , Sterf 08 Aug 1901<br />

240. Frederick W Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 08 Aug 1901<br />

241. Naam <strong>on</strong>bekend Du Plessis van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 dae, Sterf 09 Aug 1901<br />

242. Carl Nefki van Mooif<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 13 jaar , Sterf 09 Aug 1901<br />

243. Maria Lydia Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 09 Aug 1901<br />

244. Willem T Botha van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 09 Aug 1901<br />

245. Jacobus HC Lus van Haenertsburg, ouderdom 4 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

246. Hester Jacoba Venter van Flipspruit, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

247. Johannes Arnoldus Breedt van Kleingenoeg, Pienaarsnek, ouderdom 8 maande , Sterf 10 Aug 1901<br />

248. Cornelia M Bosch van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 3 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

249. Elsie M Duvenhage van Deput, Rhenosterpoort, ouderdom 23 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

250. Susara M Rutven van Grijsappel, Laeveld, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 10 Aug 1901<br />

251. Catarina Willemiena Stroebel van Tierkloof, Laeveld, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />

252. Francois BR Lotrie van Geen vaste adres, ouderdom 19 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

253. Gert Johannes Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 18 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

254. Susana CW Kelder van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />

255. Johannes PH Botha van Boschkloof, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 13 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

256. Grace T Smith van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 13 dae, Sterf 11 Aug 1901<br />

257. Christoffel J Bosch van Pisangkop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 34 jaar , Sterf 11 Aug 1901<br />

258. Lourens F Van Greunen van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />

259. Johannes PH Snijder van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 11 Aug 1901<br />

260. Philip R Botha van Nooienstroom, ouderdom 8 jaar , Sterf 11 Aug 1901<br />

261. John Barcley van Leydsdorp, ouderdom 7 maande , Sterf 11 Aug 1901<br />

262. Patrick H Venter van Louis Trichardt, ouderdom 11 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

263. John D Wentzell van Kortf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 5 jaar , Sterf 12 Aug 1901<br />

264. Cornelis J Bezuidenhout van Rietkolk, Marabastad, ouderdom 5 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

265. Johannes Hendrik Van Wyk van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 12 Aug 1901<br />

266. Thomas Cumming van Broedersdraai, Houtbosch, ouderdom 49 jaar , Sterf 10 Aug 1901<br />

267. Sannah Grobler nee Duvenhage van Cyferkuil, Rhenosterpoort, ouderdom 27 jaar , Sterf 12 Aug 1901<br />

268. Johannes F Petzer van Klerksdorp, ouderdom 1 jaar 5 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

269. Maria Magdalene Botha van Boschhoek, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

270. Gertrina Janitta J Van Wyk van Leydsdorp, ouderdom 4 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />

271. Susanna C Collins van R<strong>on</strong>def<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 5 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

272. John Johannes P Botha van Waterval, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 7 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

273. Adolph Buys van Mara, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

274. Alwijn PB Bottman van Kortani, Laeveld, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 12 Aug 1901<br />

275. Willem M Van Niekerk van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />

276. Jacobus M Dames van Sterkspruit, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 6 maande , Sterf 13 Aug 1901<br />

277. Gert Cornelis Botha van Gemsbokspruit, Houtbosch, ouderdom 8 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />

278. Cornelia EA Van Der Gryp van W<strong>on</strong>derboom, Houtbosch, ouderdom 1 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />

279. Maria ME Alberts van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />

280. Barent J Strydom van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 13 Aug 1901<br />

281. Petr<strong>on</strong>ella D Bezuidenhout van Rietkolk, Marabastad, ouderdom 3 jaar , Sterf 13 Aug 1901<br />

282. Johan Dawid Voster van Platrand, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 18 Aug 1901<br />

283. Catrina Magrieta Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 9 jaar , Sterf 15 Aug 1901<br />

284. Philip Cornelis Duvenhage van Louis Trichardt, ouderdom 11 jaar , Sterf 14 Aug 1901<br />

285. Peter George Muller van Afenshoek, Laeveld, ouderdom 9 jaar , Sterf 15 Aug 1901<br />

286. Jacoba Fiendriekie Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 15 Aug 1901<br />

287. John H Louis Venter van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 15 Aug 1901<br />

288. Freddie Bekker van Mara, ouderdom 6 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />

289. Aletta S Welcome van Mara, ouderdom 1 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />

290. Anna SM De Necker nee Van Wijk van Louis Trichardt, ouderdom 46 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />

291. Pieter Johannes Potgieter van Wakkerstroom, Groot Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 16 Aug 1901<br />

292. Zacharias Johannes Harmsen van Rietf<strong>on</strong>tein, Bloedrivier, ouderdom 5 jaar , Sterf 17 Aug 1901<br />

293. George Botha van Slaapkoppies, Laeveld, ouderdom 15 jaar , Sterf 16 Aug 1901


294. Hendry R Collins van Luinsklip, Houtbosch, ouderdom 2 jaar 8 maande , Sterf 17 Aug 1901<br />

295. Anth<strong>on</strong>y M Rousseau van Rossouw, Laeveld, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 18 Aug 1901<br />

296. Petr<strong>on</strong>ella E Van Schalkwijk van Rautenberg, Laeveld, ouderdom 4 jaar 10 maande , Sterf 18 Aug 1901<br />

297. Willem A Grobler van Pisanghoek, Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar , Sterf 17 Aug 1901<br />

298. Hendrik Willem Alberts van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 7 maande , Sterf 19 Aug 1901<br />

299. Philip L Van Niekerk van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar , Sterf 19 Aug 1901<br />

300. Naam <strong>on</strong>bekend Grobler van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 dae, Sterf 19 Aug 1901<br />

301. Glandina M Van Jaarsveld van Lotsgr<strong>on</strong>d, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 19 Aug 1901<br />

302. Anna D Jacomiena Lombaard van Klipspruit, Haenertsburg, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 19 Aug 1901<br />

303. John George Duvenhage van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 19 Aug 1901<br />

304. Johannes A Wentzel van Kortf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 1 jaar 10 maande , Sterf 20 Aug 1901<br />

305. Maria Johanna Botha nee Minaar van Leeuwf<strong>on</strong>tein, Pretoria, ouderdom 76 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />

306. Frans Jacobus Viljoen van Louis Trichardt, ouderdom 46 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />

307. Pieter Daniel Du Preez Roux van Magatosland, ouderdom 6 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />

308. HLL Van Der Berg van Poortjie, Marabastad, ouderdom 79 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />

309. Isabella Eliesabetha Du Preez van Bergplaats, Houitbosch, ouderdom 8 maande , Sterf 21 Aug 1901<br />

310. Maria JM Dockrell nee Vorster van Elandshoek, Laeveld, ouderdom 27 jaar , Sterf 20 Aug 1901<br />

311. Petrus (Pieter) Johannes Bosch van Louis Trichardt, ouderdom 4 jaar , Sterf 21 Aug 1901<br />

312. Johannes (Jan) George Cloete van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 5 jaar , Sterf 21 Aug 1901<br />

313. Christiana M J<strong>on</strong>es van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 dae, Sterf 21 Aug 1901<br />

314. Frederick Hendrik Gerhardus Hefer van Marabastad, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

315. Daniel Jacobus Pieterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 12 jaar , Sterf 22 Aug 1901<br />

316. Abraham J Viviers van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 8 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

317. Jacobus Johannes C Van Wyk van Onbekend, ouderdom , Sterf 22 Aug 1901<br />

318. Willem Adolph Faurie van Matebaskraal, Rhenosterpoort, ouderdom 10 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

319. Louis JC Alberts van Haenertsburg, ouderdom 1 jaar 7 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

320. Cornelia FH Knoetze van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 15 jaar 3 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

321. Petrus Philipus Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

322. Magdalena Roux van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 22 Aug 1901<br />

323. Hermanus (Gebertus) Lombard van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 4 jaar 6 maande , Sterf 22 Aug 1901<br />

324. Nella T (Janleta) Lottering van Macabiesberg, Krokkedilrivier, ouderdom 32 jaar , Sterf 22 Aug 1901<br />

325. Petrus Buys van Mara, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 23 Aug 1901<br />

326. Petrus (Pieter) Willem Wentzel van Zwartkopjes, Laeveld, ouderdom 7 jaar , Sterf 23 Aug 1901<br />

327. Elizabeth Maria Harper van Geen vaste adres, ouderdom 14 jaar 6 maande , Sterf 24 Aug 1901<br />

328. Philippus C Eloff van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar , Sterf 24 Aug 1901<br />

329. Cornelius H Vercueil van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 24 Aug 1901<br />

330. Frans Petrus Viviers van Sterkf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 2 maande , Sterf 24 Aug 1901<br />

331. Cecilia A Du Toit van Wood River, Rhenosterpoort, ouderdom 4 jaar , Sterf 24 Aug 1901<br />

332. Walter McQ Asht<strong>on</strong> van Uitkijk, Laeveld, ouderdom 6 jaar , Sterf 24 Aug 1901<br />

333. Sina M Mitchell van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 25 Aug 1901<br />

334. Hendrika F Peters van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 25 Aug 1901<br />

335. Abrahamma C Viljoen van Weltevrede, Laeveld, ouderdom 17 jaar , Sterf 25 Aug 1901<br />

336. Frederick C Du Preez van Malietiesland, ouderdom 5 jaar , Sterf 26 Aug 1901<br />

337. Lawrens AS Du Plessis van Waterval, Marabastad, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 26 Aug 1901<br />

338. John J Du Toit van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 13 dae, Sterf 25 Aug 1901<br />

339. Andries PJ Lombaard van Haenertsburg, ouderdom 11 maande 15 dae, Sterf 25 Aug 1901<br />

340. Albertus SJ Van Jaarsveld van Haenertsburg, ouderdom 4 jaar , Sterf 25 Aug 1901<br />

341. Adriana C (Driena ) Bezuidenhout van Rietkolk, Marabastad, ouderdom 4 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />

342. Jan George Devenaar van Geluk, Magatosberg, ouderdom 37 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />

343. Christina HJ Wademan nee Devenaar van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 20 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />

344. Ana M Potgieter van Zandf<strong>on</strong>tein, Louis Trichardt, ouderdom 15 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />

345. Maria Willemiena C Brummer van Haenertsburg, ouderdom 1 jaar , Sterf 27 Aug 1901<br />

346. Petrus Johannes Snijman van Doornkraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar 3 maande , Sterf 28 Aug 1901<br />

347. Hester Maria Venter nee Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 30 jaar , Sterf 28 Aug 1901<br />

348. Barent J Olivier van Nooif<strong>on</strong>tein, Buffelsberg, ouderdom 5 jaar 8 maande , Sterf 27 Aug 1901<br />

349. Hester SL Beukes van Haenertsburg, ouderdom 9 maande , Sterf 27 Aug 1901<br />

350. Johannes H De Beer van Fredericksdal, Laeveld, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 27 Aug 1901<br />

351. Elisabetha M Van Wyk van Weltevrede, Houtbosch, ouderdom 7 jaar , Sterf 28 Aug 1901<br />

352. Johannes P Breedt van Klein genoeg, Pienaarsnek, ouderdom 3 jaar , Sterf 29 Aug 1901<br />

353. Cornelus Johannes F Bremmer van Stampblokf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 29 Aug<br />

1901<br />

354. Alwijn PB Snijman van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 3 maande , Sterf 29 Aug 1901<br />

355. Jeremiah Richards van Louis Trichardt, ouderdom 48 jaar , Sterf 29 Aug 1901<br />

356. Sannie C Potgieter van Doornhoek, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar 7 maande , Sterf 28 Aug 1901<br />

357. Francina G Macd<strong>on</strong>ald van Rosendal, Houtbosch, ouderdom 9 maande 15 dae, Sterf 30 Aug 1901<br />

358. Jacoba J Grobler van Cyferkuil, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar 9 maande , Sterf 30 Aug 1901<br />

359. Susana JC Venter van Kalabasf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 31 Aug 1901<br />

360. Martha MM Lubbe van Veekraal, Houtbosch, ouderdom 6 jaar , Sterf 31 Aug 1901<br />

361. Louis M Combrinck van Spel<strong>on</strong>kwater, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 31 Aug 1901<br />

362. Willem A Botha van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 31 Aug 1901<br />

363. Willem A Marais van Matebaskraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 6 maande , Sterf 31 Aug 1901<br />

364. John N Bosch van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 8 jaar , Sterf 01 Sep 1901<br />

365. Willem J Snebbe van Haenertsburg, ouderdom 6 jaar , Sterf 01 Sep 1901<br />

366. Franz Eloff van Waterval, Magatosberg, ouderdom 5 maande , Sterf 01 Sep 1901<br />

367. Jacobus M Viljoen van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 7 jaar 10 maande , Sterf 01 Sep 1901


368. Gerhardus P Brits van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 02 Sep 1901<br />

369. Daniel JH Breedt van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 02 Sep 1901<br />

370. Gerhardus Devenaar van Louis Trichardt, ouderdom 14 jaar , Sterf 02 Sep 1901<br />

371. David S Grobler van Pisangkop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar 8 maande , Sterf 02 Sep 1901<br />

372. Carl FP Schuardt van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 7 jaar 6 maande , Sterf 02 Sep 1901<br />

373. Mara SE Lotz van Haenertsburg, ouderdom 16 jaar , Sterf 03 Sep 1901<br />

374. Jacoba JW Schaap van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar 3 maande , Sterf 03 Sep 1901<br />

375. Alwyn PB Naude van Christiaansrust, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 03 Sep 1901<br />

376. Janetta H Groblaar van Tafelklip, Houtbosch, ouderdom 13 jaar , Sterf 04 Sep 1901<br />

377. Appel CF Ternooy van Houtbosdorp, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 04 Sep 1901<br />

378. Johanna S Buitendach van Blinkwater, Houtbosch, ouderdom 16 jaar , Sterf 03 Sep 1901<br />

379. Philip S Jacobs van Cyferkuil, Rhenosterpoort, ouderdom 4 jaar , Sterf 04 Sep 1901<br />

380. C<strong>on</strong>rad J Van Der Berg van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 11 maande , Sterf 05 Sep 1901<br />

381. Bertha M Grobler van Rhenosterpoort, ouderdom 1 maande 14 dae, Sterf 05 Sep 1901<br />

382. Hendrik AP De Bruin van Hartebeesf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 7 maande , Sterf 05 Sep 1901<br />

383. Johanna PM Potgieter nee Booysen van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 20 jaar , Sterf 05 Sep 1901<br />

384. Alwyn Petrus J Boltman van Kortani, Laeveld, ouderdom 2 jaar 3 maande , Sterf 05 Sep 1901<br />

385. Hester M Venter van Kleinf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 10 jaar , Sterf 05 Sep 1901<br />

386. Aletta LE Van Wyk van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 16 jaar , Sterf 06 Sep 1901<br />

387. Christiaan L Viviers van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 06 Sep 1901<br />

388. Magartha JM Viljoen van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 06 Sep 1901<br />

389. Louis Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 jaar , Sterf 06 Sep 1901<br />

390. Florence Schleichter van Haenertsburg, ouderdom 16 jaar , Sterf 07 Sep 1901<br />

391. Alida A Van Rooyen van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 7 maande 15 dae, Sterf 07 Sep 1901<br />

392. Anna CM Jansen van Chaniespoort East, ouderdom 8 maande , Sterf 07 Sep 1901<br />

393. Hendrik J Du Toit van Woodriver, Rhernosterpoort, ouderdom 5 jaar , Sterf 08 Sep 1901<br />

394. Jacobus C Van Zyl van Bloemtuin, Rhenosterpoort, ouderdom 11 maande 15 dae, Sterf 07 Sep 1901<br />

395. David HJ Roux van Louis Trichardt, ouderdom 6 jaar , Sterf 08 Sep 1901<br />

396. Amercusia Cornelia Lotz van Haenertsburg, ouderdom 3 jaar 9 maande , Sterf 07 Sep 1901<br />

397. Hester J Kloppers van Doornspruit, Klein Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 maande , Sterf 07 Sep 1901<br />

398. Joachim PJ Van Rensburg van Kleinf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 maande , Sterf 08 Sep 1901<br />

399. Pieter JL Venter van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 maande , Sterf 08 Sep 1901<br />

400. Barbara J Grobler van Grobler, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 2 jaar , Sterf 10 Sep 1901<br />

401. David HJ Van Der Lith van Louis Trichardt, ouderdom 57 jaar , Sterf 09 Sep 1901<br />

402. Daniel J Venter van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 jaar , Sterf 10 Sep 1901<br />

403. Sesarah E Bosch van Kareebos, Rhenosterpoort, ouderdom 11 jaar 9 maande , Sterf 10 Sep 1901<br />

404. Neeltjie EP Botha nee Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 35 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />

405. Alida S Roos van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande 19 dae, Sterf 12 Sep 1901<br />

406. Alida H Schleesher van Haenertsburg, ouderdom 19 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />

407. Hester M Combrinck van Spel<strong>on</strong>kwater, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 18 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />

408. Aletta Sophia Olivier van Middagz<strong>on</strong>, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />

409. Sybrandt C De Fortier van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 10 dae, Sterf 12 Sep 1901<br />

410. Stephanus AC Peterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 jaar , Sterf 12 Sep 1901<br />

411. Ragel CW Duvenhage van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 7 jaar , Sterf 13 Sep 1901<br />

412. Patric H Cloete van Louis Trichardt, ouderdom 14 jaar , Sterf 13 Sep 1901<br />

413. Willemiena Raaths van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 dae, Sterf 11 Sep 1901<br />

414. Maria J Swanepoel van Drief<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 9 maande , Sterf 14 Sep 1901<br />

415. Matheus J Pieterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 13 Sep 1901<br />

416. Johanna Maria Cloete nee Pijpers van Louis Trichardt, ouderdom 31 jaar , Sterf 15 Sep 1901<br />

417. Pieter B Cloete van Louis Trichardt, ouderdom 3 maande , Sterf 16 Sep 1901<br />

418. Charles M Wienand van Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 16 Sep 1901<br />

419. Nicholaas J Wienand van Haenertsburg, ouderdom 8 maande , Sterf 16 Sep 1901<br />

420. Carolina Botha nee Whittaker van Louis Trichardt, ouderdom 28 jaar , Sterf 25 Sep 1901<br />

421. John Botha van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 4 dae, Sterf 16 Sep 1901<br />

422. Maria PJ Botha nee Botha van Boschkloof, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 57 jaar , Sterf 16 Sep 1901<br />

423. Hendrina Maria Pieterse van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar , Sterf 17 Sep 1901<br />

424. Hendrik J De Bruine van Kalkbank, Rhenosterpoort, ouderdom 3 jaar , Sterf <strong>on</strong>g. 17 Oct 1901<br />

425. Neeltjie FP Botha van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 15 jaar , Sterf 17 Sep 1901<br />

426. Paulus Jacobus Roos van Palmietf<strong>on</strong>tein, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar , Sterf 18 Sep 1901<br />

427. Daniel J Venter van Burgherkamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 jaar , Sterf 18 Sep 1901<br />

428. Jacobus F Steyn van Hakdoorndraai, Rhenosterpoort, ouderdom 2 jaar , Sterf 19 Sep 1901<br />

429. Abel J Schoeman van Louis Trichardt, ouderdom 16 jaar , Sterf 19 Sep 1901<br />

430. Hendrik JJ Venter van Malitsisland, ouderdom 7 jaar 10 maande , Sterf 20 Sep 1901<br />

431. Theunis J Du Plessis van Waterval, Marabastad, ouderdom 9 maande , Sterf 21 Sep 1901<br />

432. Johannes H Boshof van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande 15 dae, Sterf 22 Sep 1901<br />

433. Louw G Botha van Louis Trichardt, ouderdom 5 jaar 6 maande , Sterf 23 Sep 1901<br />

434. Joseph CL Botha van Louis Trichardt, ouderdom 2 jaar , Sterf 23 Sep 1901<br />

435. Piet Buys van Mara, ouderdom 35 jaar , Sterf 23 Sep 1901<br />

436. Petrus J Alberts van Welgev<strong>on</strong>den, Houtbosch, ouderdom 2 jaar 6 maande , Sterf 23 Sep 1901<br />

437. Johanna HM Foort nee Muller van Louis Trichardt, ouderdom 53 jaar , Sterf 23 Sep 1901<br />

438. Johan (of John) Lotz van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande 3 dae, Sterf 24 Sep 1901<br />

439. Pieter S Grobler van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 23 Sep 1901<br />

440. Martha MM Venter van Zevenf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar 8 maande , Sterf 25 Sep 1901<br />

441. Cornelius S Beukes van Grijsappel, Laeveld, ouderdom 2 jaar , Sterf 25 Sep 1901<br />

442. Maria J Dreyer van Louis Trichardt, ouderdom 8 jaar , Sterf 25 Sep 1901


443. Johannes S Smith van Pretoria, ouderdom 2 maande , Sterf 26 Sep 1901<br />

444. Maria L Walkenshaw van Aleengenoeg, Marabastad, ouderdom 6 jaar , Sterf 27 Sep 1901<br />

445. Eliza J Van Der Merwe van Waterval, Buffelsberg, ouderdom 3 jaar , Sterf 27 Sep 1901<br />

446. Aletta Sophia Potgieter van Doornspruit, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 maande , Sterf 27 Sep 1901<br />

447. Jacobus L Burman van Doornkraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 19 jaar , Sterf 27 Sep 1901<br />

448. Jacomina E Van Der Lith van Het Recht, Buffelsberg, ouderdom 52 jaar , Sterf 28 Sep 1901<br />

449. Johanna C Nel van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande , Sterf 30 Sep 1901<br />

450. Hester MA Viljoen van Platrand, Laeveld, ouderdom 2 jaar 4 maande , Sterf 30 Sep 1901<br />

451. Marthinus J Helder van Vrischgewaagd, Laeveld, ouderdom 55 jaar , Sterf 01 Oct 1901<br />

452. Maria aS E Venter nee Rensburg van Kleinf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 58 jaar , Sterf 01 Oct 1901<br />

453. Sannah Buys van Mara, ouderdom 1 jaar , Sterf 02 Oct 1901<br />

454. Martha Venter nee Van Wijk van Maletzisland, ouderdom 35 jaar , Sterf 03 Oct 1901<br />

455. Sesarah M Strydom van W<strong>on</strong>derboom, Pretoria, ouderdom 9 jaar , Sterf 04 Oct 1901<br />

456. Anna EC Nayer van Masheitiesberg, Laeveld, ouderdom 10 maande , Sterf 04 Oct 1901<br />

457. Catrina F Peters nee Combrinck van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 29 jaar , Sterf 03 Oct 1901<br />

458. Hester C Venter nee Potgieter van Drief<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 33 jaar , Sterf 04 Oct 1901<br />

459. Catrina E Schutte van Letabadrif, Laeveld, ouderdom 7 maande , Sterf 05 Oct 1901<br />

460. Naam <strong>on</strong>bekend Obeet van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande 21 dae, Sterf 07 Oct 1901<br />

461. Andries A Van Der Schijf van Louis Trichardt, ouderdom 9 jaar , Sterf 06 Oct 1901<br />

462. Francis Joubert van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande , Sterf 07 Oct 1901<br />

463. Anna Roos van Spitzkop, Rhenosterpoort, ouderdom 4 maande , Sterf 07 Oct 1901<br />

464. MJ Petzer van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 08 Oct 1901<br />

465. Rosalinda Hefer van Marabastad, ouderdom 9 maande , Sterf 09 Oct 1901<br />

466. Mattijs J Botha van Weltevrede, Rhenosterpoort, ouderdom 16 jaar , Sterf 09 Oct 1901<br />

467. John Hofmeyer van Goedgedacht, Rhenosterpoort, ouderdom 33 jaar , Sterf 10 Oct 1901<br />

468. Marthina JJ Du Preez nee Degenaar van Basti<strong>on</strong>srust, Rhenosterpoort, ouderdom 23 jaar , Sterf 10 Oct 1901<br />

469. Louisa SM Van Der Walt van Bloedrivier, Marabastad, ouderdom 44 jaar , Sterf 12 Oct 1901<br />

470. Anna C Botha nee Fetzgerald van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 33 jaar , Sterf 12 Oct 1901<br />

471. Catherina M Vorster nee Br<strong>on</strong>khorst van Nooitgedacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 35 jaar , Sterf 13 Oct 1901<br />

472. Hester JCC Grobbelaar van Louis Trichardt, ouderdom 1 jaar 3 maande , Sterf 13 Oct 1901<br />

473. Petr<strong>on</strong>ella M Van Schalkwijk van Rautenberg, Laeveld, ouderdom 10 jaar , Sterf 13 Oct 1901<br />

474. Jacobus P Kriel van Kalkbank, Maletzisland, ouderdom 4 maande 15 dae, Sterf 14 Oct 1901<br />

475. Hendrina J Van Der Walt van Bloedrivier, Marabastad, ouderdom 30 jaar , Sterf 15 Oct 1901<br />

476. Anna C De Beer van Exatre, Houtbosch, ouderdom 10 maande , Sterf 15 Oct 1901<br />

477. Andries H Potgieter van Wakkerstroom, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 11 maande , Sterf 16 Oct 1901<br />

478. Philip LV Nel van Ingomst, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 7 maande , Sterf 16 Oct 1901<br />

479. Louis J Nel van Zoetf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 17 jaar , Sterf 16 Oct 1901<br />

480. Bekker van Zoetf<strong>on</strong>tein, Marabastad, ouderdom 7 maande , Sterf 16 Oct 1901<br />

481. Maria P Appelgrijn van Boschkloof, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 5 jaar , Sterf 17 Oct 1901<br />

482. Adrian Vis van <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 41 jaar , Sterf 17 Oct 1901<br />

483. Maria M Smith van Schilderkranz, Houtbosch, ouderdom 1 jaar 4 maande , Sterf 18 Oct 1901<br />

484. Johanna A Kruger van Turff<strong>on</strong>tein, Hollandsdrift, ouderdom 6 maande , Sterf 18 Oct 1901<br />

485. Johannes H Bosch van Pisangkop, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 3 jaar 6 maande , Sterf 19 Oct 1901<br />

486. David J Peterse van Magatosberg, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 25 jaar , Sterf 21 Oct 1901<br />

487. Chrisina H Stemsman van Bloemf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 1 jaar 8 maande , Sterf 21 Oct 1901<br />

488. Anna C Brink van Brinksrust, Rhenosterpoort, ouderdom 4 maande , Sterf 22 Oct 1901<br />

489. Catrina, F J<strong>on</strong>es van Goedehoop, Haenertsburg, ouderdom 2 jaar , Sterf 22 Oct 1901<br />

490. Anna S Vorster van Mashutesberg, Laeveld, ouderdom 3 jaar , Sterf 23 Oct 1901<br />

491. Wilhelmina P Grobler nee Du Preez van Schoemansdal, Louis Trichardt, ouderdom 63 jaar , Sterf 23 Oct 1901<br />

492. Magtild M Slabberts van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 2 maande , Sterf 24 Oct 1901<br />

493. Willem Strydom van Derdepoort, Pretoria, ouderdom 4 jaar 11 maande , Sterf 24 Oct 1901<br />

494. Benjamin Knight van Mara, ouderdom 4 jaar , Sterf 24 Oct 1901<br />

495. Duurs Buys van Mara, ouderdom 13 jaar , Sterf 25 Oct 1901<br />

496. Jacobus van Mara, ouderdom 2 jaar , Sterf 26 Oct 1901<br />

497. Hendrina W Venter van Voetpad, Houtbosch, ouderdom 2 jaar , Sterf 26 Oct 1901<br />

498. Hester JJ Grobbelaar nee Botha van Louis Trichardt, ouderdom 27 jaar , Sterf 27 Oct 1901<br />

499. Josephus JJ Van Rensburg van Rustf<strong>on</strong>tein, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 16 jaar , Sterf 28 Oct 1901<br />

500. Cornelia JGJ Vorster van Nooitgedacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 1 jaar 5 maande , Sterf 28 Oct 1901<br />

501. Johanna H Jacobs van Geluk, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 11 jaar , Sterf 30 Oct 1901<br />

502. Anna M Schoeman van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 4 maande , Sterf 31 Oct 1901<br />

503. Gert Andries Oelofse van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 1 maande 14 dae, Sterf 03 Nov 1901<br />

504. Gesie Buys van Mara, ouderdom 60 jaar , Sterf 04 Nov 1901<br />

505. Johannes Hendrik L Voster van Nooitgedacht, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 4 jaar , Sterf 05 Nov 1901<br />

506. Cornelia Elisabeth Steyn van Burgerskamp, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 5 maande , Sterf 05 Nov 1901<br />

507. Jacobus Armans H Colyn van Zoekmekaar, Spel<strong>on</strong>ken, ouderdom 6 jaar , Sterf 06 Nov 1901<br />

508. Catrina R Oosthuizen nee Voslouw van Lodewyksvlei, Rhenosterpoort, ouderdom 77 jaar , Sterf 07 Nov 1901<br />

509. Rudolph Philip Page van Nooiensboom, Houtbosch, ouderdom 5 jaar , Sterf 07 Nov 1901<br />

510. Jacobus Adriaan Marais van Matebaskraal, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 8 jaar , Sterf 07 Nov 1901<br />

511. Francina Susara E Ferus van Rietf<strong>on</strong>tein, Houtbosch, ouderdom 3 jaar , Sterf 08 Nov 1901<br />

512. Jacob Pieter D Gruudleugh van Haenertsburg, ouderdom 4 jaar , Sterf 08 Nov 1901<br />

513. Magdalena MAH Olivier van Bloemf<strong>on</strong>tein, Laeveld, ouderdom 4 jaar , Sterf 08 Nov 1901<br />

514. Cornelia F De Beer van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom , Sterf 08 Nov 1901<br />

515. Michaal Andries Venter van Voetpad, Houtbosch, ouderdom 7 maande , Sterf 09 Nov 1901<br />

516. Susanna MAA Schnell nee Harmisun van Enkeldoorn, Houtbosch, ouderdom 26 jaar , Sterf 10 Nov 1901<br />

517. Jacobus F De Beer van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 27 jaar , Sterf 10 Nov 1901


518. Maria De Beer nee Fetzgerald van Schraalhaus, Laeveld, ouderdom 27 jaar , Sterf 10 Nov 1901<br />

519. Gottfried J Lombaard van Duivelskloof, Laeveld, ouderdom 8 jaar , Sterf 11 Nov 1901<br />

520. Petr<strong>on</strong>ella Susara C Botes nee Venter van Onverwacht, <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g>, ouderdom 38 jaar , Sterf 10 Nov 1901<br />

521. A De La Rey, Sterf <strong>on</strong>g. 03 Aug 1901<br />

522. Anamagrieta De Jager, Sterf <strong>on</strong>g. 04 Aug 1901<br />

523. Anna Sophia Smith, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Aug 1901<br />

524. Frans Visser, Sterf <strong>on</strong>g. 07 Aug 1901<br />

525. M (or HD) Olivier, Sterf <strong>on</strong>g. 08 Aug 1901<br />

526. Naam <strong>on</strong>bekend Combrink, Sterf <strong>on</strong>g. 11 Aug 1901<br />

527. Jacobus Pertus Botha, Sterf <strong>on</strong>g. 11 Aug 1901<br />

528. Roedolf Toerien, Sterf <strong>on</strong>g. 11 Aug 1901<br />

529. Alwyn Petrus Holdman, Sterf <strong>on</strong>g. 13 Aug 1901<br />

530. J Grobler, Sterf <strong>on</strong>g. 13 Aug 1901<br />

531. Naam <strong>on</strong>bekend Grobler, Sterf <strong>on</strong>g. 03 Sep 1901<br />

532. (C) Lus, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Sep 1901<br />

533. Hendrik W Du Preez, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Sep 1901<br />

534. Maria Rautenbach, Sterf <strong>on</strong>g. 05 Sep 1901<br />

535. Naam <strong>on</strong>bekend Grobler, Sterf <strong>on</strong>g. 06 Oct 1901<br />

536. Halbo Jacobs, Sterf <strong>on</strong>g. 26 Oct 1901<br />

537. Neeltjie EP Botha


Br<strong>on</strong>ne<br />

Gepubliseerde br<strong>on</strong>ne:<br />

Scholtz, GD: Generaal Christiaan Beyers en die stryd in die Noorde (Gedenkalbum)<br />

Pakenham, T: The Boer War (Ball, Johannesburg, 1979)<br />

Scholtz, GD: Generaal Christiaan Frederick Beyers (Voortrekkerpers, Johannesburg,<br />

1975)<br />

Doyle, AC: The Great Boer War (McClare, L<strong>on</strong>d<strong>on</strong>, 1902)<br />

Ongepubliseerde br<strong>on</strong>ne:<br />

Potgieter JJ: Manuskrip<br />

Lee, SJ: ‘n kort geskiedkundige oorsig<br />

Beijers, Generaal C.F.: Korte Geschiedenis van de K<strong>on</strong>sentrasie-kamp<br />

Nati<strong>on</strong>al M<strong>on</strong>uments Council: List of burials in the <str<strong>on</strong>g>Pietersburg</str<strong>on</strong>g> C<strong>on</strong>centrati<strong>on</strong> Camp

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!