03.05.2013 Views

Wat is vuurwerk en waar bestaat het uit

Wat is vuurwerk en waar bestaat het uit

Wat is vuurwerk en waar bestaat het uit

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Wat</strong> <strong>is</strong> <strong>vuurwerk</strong> <strong>en</strong> <strong>waar</strong> <strong>bestaat</strong> <strong>het</strong> <strong>uit</strong>?<br />

Er wordt onderscheid gemaakt tuss<strong>en</strong> lust- of feest<strong>vuurwerk</strong> <strong>en</strong> ernst<strong>vuurwerk</strong>.<br />

De laatste betreft noodsein<strong>en</strong>, airbags, reddingslijnwerpers,<br />

ongediertebestrijding, e.d. <strong>en</strong> in de militaire pyrotechniek de vorming van nevel<br />

<strong>en</strong> rook, gebruik van oef<strong>en</strong>granat<strong>en</strong>, infrarood fakkels voor militaire vliegtuig<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> helicopters, of de verspreiding van traangas.<br />

Lust- of feest<strong>vuurwerk</strong> wordt weer onderverdeeld<br />

in <strong>vuurwerk</strong> voor consum<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (gevar<strong>en</strong>klasse 1.4G),<br />

dat deels <strong>uit</strong> fop- of scherts<strong>vuurwerk</strong> <strong>bestaat</strong><br />

(scherts: voor de grap, speels, kom<strong>is</strong>ch) <strong>en</strong> <strong>het</strong> hele<br />

jaar mag word<strong>en</strong> verkocht (ijsfonteintjes,<br />

sterretjes, klappertjes, knalerwt<strong>en</strong>,<br />

trekbommetjes), <strong>en</strong> daarnaast <strong>het</strong> zware<br />

professionele <strong>vuurwerk</strong> (1.3G) dat alle<strong>en</strong> door<br />

speciaal opgeleide <strong>vuurwerk</strong>ers mag word<strong>en</strong><br />

afgestok<strong>en</strong>, zoals tijd<strong>en</strong>s shows op Koninginnedag.<br />

Vuurwerk <strong>is</strong> e<strong>en</strong> constructie van material<strong>en</strong> zoals karton, papier, hout, touw, lijm,<br />

klei, plastic of soms metaal, met daarin (of erop) brandbare m<strong>en</strong>gsels van<br />

chem<strong>is</strong>che stoff<strong>en</strong>, sass<strong>en</strong> g<strong>en</strong>aamd, met de bedoeling daarmee e<strong>en</strong> bepaald<br />

pyrotechn<strong>is</strong>ch effect te bereik<strong>en</strong>.<br />

Bij ontsteking, meestal d.m.v. e<strong>en</strong> stuk buskr<strong>uit</strong>lont maar <strong>het</strong> kan ook mechan<strong>is</strong>ch<br />

of elektr<strong>is</strong>ch, zijn verschill<strong>en</strong>de effect<strong>en</strong> mogelijk:<br />

-zoals wit of gekleurd licht, bijvoorbeeld bij B<strong>en</strong>gaals vuur (stadionfakkels),<br />

sterr<strong>en</strong>, vonk<strong>en</strong> <strong>en</strong> blinkers;<br />

-geluid zoals e<strong>en</strong> knal, zoem, s<strong>is</strong> of fl<strong>uit</strong>toon;


-gekleurde, zwarte of witte rook;<br />

-beweging, als bij e<strong>en</strong> vuurpijl, draai<strong>en</strong>de zon, Romeinse kaars <strong>en</strong> mortierbom,<br />

veelal ook in combinatie.<br />

In <strong>vuurwerk</strong> word<strong>en</strong> vaak buskr<strong>uit</strong>achtige sam<strong>en</strong>stelling<strong>en</strong> gebruikt. Enerzijds<br />

<strong>bestaat</strong> e<strong>en</strong> sas <strong>uit</strong> e<strong>en</strong> brandstof, zoals houtskool, <strong>en</strong> anderzijds e<strong>en</strong><br />

zuurstofleverancier of oxidator, bijvoorbeeld kaliumnitraat dat in staat <strong>is</strong>.bij<br />

verhoogde temperatuur makkelijk zuurstof vrij te mak<strong>en</strong>. Buskr<strong>uit</strong> <strong>bestaat</strong> <strong>uit</strong><br />

zwavel, houtskool <strong>en</strong> kaliumnitraat (salpeter). Zwavel kan zowel als e<strong>en</strong> brandstof<br />

dan wel als e<strong>en</strong> oxidator reager<strong>en</strong>, maar keert in buskr<strong>uit</strong> voor <strong>het</strong> grootste deel<br />

nag<strong>en</strong>oeg in neutrale vorm terug. Bij de reactie kom<strong>en</strong> hitte <strong>en</strong> gasvormige<br />

product<strong>en</strong> vrij, naast vaste stoff<strong>en</strong> als kaliumsulfaat <strong>en</strong> kaliumcarbonaat in de<br />

vorm van witte rook. Deze rook heeft meestal ge<strong>en</strong> functie <strong>en</strong> kan doorgaans e<strong>en</strong><br />

stor<strong>en</strong>d effect hebb<strong>en</strong> omdat <strong>het</strong> zicht wordt ontnom<strong>en</strong> <strong>en</strong> kleur<strong>en</strong> niet volledig<br />

tot hun recht kom<strong>en</strong>. Kleur<strong>en</strong>licht wordt gevormd door gebruik van bepaalde<br />

elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, zoals barium voor gro<strong>en</strong>, koper voor blauw, strontium voor rood <strong>en</strong><br />

natrium voor oranje-geel.<br />

In buskr<strong>uit</strong> kunn<strong>en</strong> de verhouding<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> de stoff<strong>en</strong> onderling behoorlijk<br />

verschill<strong>en</strong>, naar gelang <strong>het</strong> te bereik<strong>en</strong> effect. Zo <strong>bestaat</strong> bijvoorbeeld e<strong>en</strong><br />

standaard m<strong>en</strong>gsel <strong>uit</strong> kaliumnitraat, houtskool <strong>en</strong> zwavel in e<strong>en</strong><br />

gewichtsverhouding van 75:15:10 voor de productie van gas voor e<strong>en</strong> explosie,<br />

terwijl e<strong>en</strong> verhouding van 60:30:10 wordt gebruikt in vuurpijl<strong>en</strong> omdat <strong>het</strong><br />

buskr<strong>uit</strong> anders te fel brandt. Voor e<strong>en</strong> snelle verbranding word<strong>en</strong> de stoff<strong>en</strong><br />

fijn verdeeld <strong>en</strong> als los poeder aangebracht in e<strong>en</strong> geslot<strong>en</strong> huls. Terwijl in e<strong>en</strong><br />

vuurpijl <strong>het</strong> van belang <strong>is</strong> dat <strong>het</strong> buskr<strong>uit</strong> ju<strong>is</strong>t stevig wordt aangeperst voor<br />

e<strong>en</strong> tragere verbranding. Daarbij wordt de huls aan e<strong>en</strong> kant voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />

kleine op<strong>en</strong>ing voor de <strong>uit</strong>stroom van <strong>het</strong>e gass<strong>en</strong>. Wanneer houtskool in grove<br />

deeltjes wordt toegevoegd, kunn<strong>en</strong> ze nagloei<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> rood-oranje vonk<strong>en</strong>reg<strong>en</strong><br />

vorm<strong>en</strong>. Toevoeging van ijzerdeeltjes geeft wit-gele vonk<strong>en</strong>, terwijl aluminium <strong>en</strong><br />

titaan metaaldeeltjes helderwitte vonk<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong>. Op die manier kan met<br />

e<strong>en</strong> aangeperste vonk<strong>en</strong>sas in e<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> papier<strong>en</strong> huls, die aan e<strong>en</strong> kant <strong>is</strong><br />

voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> kleine <strong>uit</strong>stroomop<strong>en</strong>ing, e<strong>en</strong> goud- <strong>en</strong> zilverreg<strong>en</strong> fontein<br />

ontstaan.


5000 kilo illegaal <strong>vuurwerk</strong> in Rotterdam<br />

De politie Rotterdam-Rijnmond heeft in aanloop<br />

naar <strong>en</strong> tijd<strong>en</strong>s de jaarw<strong>is</strong>seling opvall<strong>en</strong>d veel<br />

illegaal z<strong>waar</strong> <strong>vuurwerk</strong> in beslag g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. In<br />

totaal onderschept<strong>en</strong> ag<strong>en</strong>t<strong>en</strong> meer dan 5000<br />

kilo.<br />

In de regio Rotterdam-Rijnmond raakt<strong>en</strong> voor<br />

zover bek<strong>en</strong>d neg<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> gewond tijd<strong>en</strong>s <strong>het</strong><br />

afstek<strong>en</strong> van <strong>vuurwerk</strong>. Het ging onder meer om<br />

e<strong>en</strong> hoofdwond <strong>en</strong> e<strong>en</strong> verwonding aan e<strong>en</strong> hand. Verder hield de politie in<br />

Rotterdam 99 m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> aan voor vernieling<strong>en</strong>, dronk<strong>en</strong>schap, m<strong>is</strong>handeling <strong>en</strong><br />

brandstichting.<br />

'Vuurpijlmu<strong>is</strong>' Astro toch nog dood<br />

De mu<strong>is</strong> die e<strong>en</strong> dag voor de<br />

jaarw<strong>is</strong>seling door twee mann<strong>en</strong> aan<br />

e<strong>en</strong> vuurpijl werd vastgebond<strong>en</strong>, <strong>is</strong><br />

toch nog doodgegaan. Dat schrijft de<br />

Leeuwarder Courant, die 'Astro de<br />

vuurpijlmu<strong>is</strong>' had geadopteerd <strong>en</strong> in<br />

e<strong>en</strong> kooitje op de redactie hield.<br />

Astro raakte gewond to<strong>en</strong> <strong>het</strong> tweetal <strong>uit</strong> Burgum, bij Dracht<strong>en</strong>, hem probeerde<br />

te lancer<strong>en</strong>. Hij was met tape vastgeplakt aan de vuurpijl.<br />

De mann<strong>en</strong> werd<strong>en</strong> aangesprok<strong>en</strong> to<strong>en</strong> de politie h<strong>en</strong><br />

bezig zag, omdat <strong>vuurwerk</strong> pas op Oudjaarsdag<br />

afgestok<strong>en</strong> mocht word<strong>en</strong>. Daarbij ontdekt<strong>en</strong> ze ook de<br />

mu<strong>is</strong>. De politie arresteerde de mann<strong>en</strong> weg<strong>en</strong>s<br />

dier<strong>en</strong>m<strong>is</strong>handeling. Ze hadd<strong>en</strong> nog meer muiz<strong>en</strong> bij zich<br />

die ze net bij e<strong>en</strong> dier<strong>en</strong>winkel hadd<strong>en</strong> gekocht. Astro<br />

had e<strong>en</strong> brandplekje op de borst <strong>en</strong> was wat suf, maar<br />

leek <strong>het</strong> verder goed te mak<strong>en</strong>. G<strong>is</strong>ter<strong>en</strong> stierf hij<br />

echter alsnog, <strong>waar</strong>schijnlijk van de stress.


Task Force Opsporing Vuurwerk Bomm<strong>en</strong>makers.<br />

Ongelukk<strong>en</strong> met zelfgemaakte <strong>vuurwerk</strong>bomm<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>het</strong> afgelop<strong>en</strong> jaar e<strong>en</strong><br />

groter aantal z<strong>waar</strong>gewond<strong>en</strong> tot gevolg gehad. In twee gevall<strong>en</strong> zelfs met<br />

dodelijke afloop. Daarom <strong>is</strong> de Task Force Opsporing Vuurwerk Bomm<strong>en</strong>makers<br />

opgericht.<br />

Deze Task Force <strong>bestaat</strong> <strong>uit</strong> stichting Consum<strong>en</strong>t <strong>en</strong> Veiligheid, <strong>het</strong> Op<strong>en</strong>baar<br />

Min<strong>is</strong>terie <strong>en</strong> de politie. En wordt ondersteund door <strong>het</strong> Min<strong>is</strong>terie van<br />

Infrastructuur <strong>en</strong> Milieu, <strong>het</strong> Min<strong>is</strong>terie van Veiligheid <strong>en</strong> Justitie, de VROM-<br />

Inspectie <strong>en</strong> Stichting M.<br />

Het doel van de Task Force Opsporing Vuurwerk Bomm<strong>en</strong>makers <strong>is</strong> <strong>het</strong> aantal<br />

delict<strong>en</strong> met <strong>vuurwerk</strong>bomm<strong>en</strong> terug te dring<strong>en</strong>. Dit doet de Task Force door<br />

bomm<strong>en</strong>makers op te spor<strong>en</strong> <strong>en</strong> persoonlijk te <strong>waar</strong>schuw<strong>en</strong> voor de gevar<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

voor de hogere straff<strong>en</strong> die <strong>het</strong> Op<strong>en</strong>baar Min<strong>is</strong>terie met ingang van 10<br />

november 2011 e<strong>is</strong>t. De Task Force werkt nauw sam<strong>en</strong> met de politie.<br />

Door Max <strong>en</strong> Roel


Pinkpop<br />

Ik heb dit onderwerp gekoz<strong>en</strong> omdat ik zelf ook altijd naar pinkpop ga, daarom<br />

vind ik <strong>het</strong> leuk om er wat over te schrijv<strong>en</strong>. De leukste bands vond ik<br />

Gre<strong>en</strong> Day, Coldplay, Deadmau5 <strong>en</strong> de bloody beetroots.<br />

Dit jaar <strong>is</strong> <strong>het</strong> weer zover de 43ste editie van pinkpop.<br />

43 jaar geled<strong>en</strong> in 1970 in <strong>het</strong> week<strong>en</strong>deinde van Pinkster<strong>en</strong> begon.<br />

Het festival duurt teg<strong>en</strong>woordig drie dag<strong>en</strong> <strong>en</strong> trekt per dag ongeveer 60.000<br />

m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Sinds de eerste editie heeft <strong>het</strong> festival ruim anderhalf miljo<strong>en</strong><br />

bezoekers gehad <strong>en</strong> zijn er meer dan 500 verschill<strong>en</strong>de artiest<strong>en</strong> <strong>en</strong> bands<br />

opgetred<strong>en</strong> zoals Bruce Springste<strong>en</strong> Gre<strong>en</strong> Day, Kane, De jeugd van<br />

teg<strong>en</strong>woordig <strong>en</strong> Krezip.<br />

Het speelt zich af op de zaterdag, zondag <strong>en</strong> Pinkstermaandag. De maandag,<br />

Tweede Pinksterdag, <strong>is</strong> traditioneel de dag <strong>waar</strong>op de meeste <strong>en</strong> bek<strong>en</strong>dste<br />

bands optred<strong>en</strong>. De zaterdag <strong>en</strong> zondag van <strong>het</strong> festival war<strong>en</strong> tot de editie van<br />

2005 alle<strong>en</strong> te bezoek<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> kaart voor alle drie de dag<strong>en</strong>, <strong>waar</strong>mee m<strong>en</strong> ook<br />

recht had op e<strong>en</strong> plaats op de camping van <strong>het</strong> festival. Sinds de editie van 2006<br />

<strong>is</strong> <strong>het</strong> ook mogelijk om afzonderlijke dagkaart<strong>en</strong> te kop<strong>en</strong> voor elk van de drie<br />

dag<strong>en</strong>.<br />

Het festival wordt gehoud<strong>en</strong> op Megaland Landgraaf, de voormalige Draf- <strong>en</strong><br />

R<strong>en</strong>baan van de Limburgse plaats. Er zijn drie podia: Main Stage <strong>is</strong> <strong>het</strong><br />

belangrijkste met de meeste ruimte voor <strong>het</strong> publiek. Hier tred<strong>en</strong> de bek<strong>en</strong>dste<br />

bands op. Als er op Main Stage niet wordt opgetred<strong>en</strong>, zijn <strong>het</strong> Noordpodium <strong>en</strong><br />

de 3FM-t<strong>en</strong>t in gebruik. Het Noordpodium <strong>is</strong> id<strong>en</strong>tiek aan <strong>het</strong> Zuidpodium, maar<br />

heeft minder ruimte voor publiek. De 3FM-t<strong>en</strong>t <strong>is</strong> beduid<strong>en</strong>d kleiner <strong>en</strong> intiemer.<br />

In 2008 werd de 3FM Stage omgedoopt tot <strong>het</strong> 3FM Podium (Noordpodium) <strong>en</strong><br />

was er e<strong>en</strong>, volg<strong>en</strong>s de organ<strong>is</strong>atie, 'gigant<strong>is</strong>che t<strong>en</strong>t' die heet nu Converse<br />

Stage. De Main Stage blijft zoals deze was. De organ<strong>is</strong>ator van Pinkpop <strong>is</strong> Jan<br />

Smeets: hij op<strong>en</strong>t <strong>en</strong> sl<strong>uit</strong> dan ook elk jaar Pinkpop. Het pres<strong>en</strong>ter<strong>en</strong> wordt<br />

meestal gedaan door Giel Bel<strong>en</strong> <strong>en</strong> Eric Corton, verder lop<strong>en</strong> er over <strong>het</strong> terrein<br />

zelf ook 3fm dj’s.<br />

Op 11 augustus 2007 werd voor <strong>het</strong> eerst e<strong>en</strong> Pinkpop Classic in Landgraaf<br />

georgan<strong>is</strong>eerd. Op dit e<strong>en</strong>daagse festival trad<strong>en</strong> artiest<strong>en</strong> op, die in <strong>het</strong> verled<strong>en</strong>


op <strong>het</strong> gewone Pinkpopfestival hebb<strong>en</strong> gespeeld. De eerste acts die organ<strong>is</strong>ator<br />

Mojo bevestigde, war<strong>en</strong> Steve Harley <strong>en</strong> de Limburgse Janse Bagge B<strong>en</strong>d. Deze<br />

laatste band <strong>is</strong> tev<strong>en</strong>s de hu<strong>is</strong>band van Pinkpop Classic.<br />

In 2008 vond Pinkpop voor <strong>het</strong> eerst in de geschied<strong>en</strong><strong>is</strong> niet in <strong>het</strong><br />

Pinksterweek<strong>en</strong>d plaats, maar drie wek<strong>en</strong> later in <strong>het</strong> week<strong>en</strong>d van 30, 31 mei <strong>en</strong><br />

1 juni. Op Pinkstermaandag vond de tweede editie van Pinkpop Classic plaats.<br />

Door Mika<br />

Fey<strong>en</strong>oord aast op<br />

Ruud Vormer<br />

Ruud vormer heeft zich in <strong>het</strong> begin van <strong>het</strong> seizo<strong>en</strong> al flink in de kijker<br />

gespeeld. Vitesse <strong>en</strong> Fey<strong>en</strong>oord hebb<strong>en</strong> dit opgemerkt <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zich bij Roda jc<br />

daarom gemeld voor hun sterspeler. Van Roda jc mag Ruud vertrekk<strong>en</strong>. Hij moet<br />

wel in de winterstop vertrekk<strong>en</strong>, anders krijgt Roda er ge<strong>en</strong> geld meer voor <strong>en</strong><br />

kan hij aan <strong>het</strong> einde van <strong>het</strong> seizo<strong>en</strong> transfervrij vertrekk<strong>en</strong>!!! Dit wil Roda<br />

natuurlijk niet lat<strong>en</strong> gebeur<strong>en</strong>. Roda jc <strong>en</strong> Fey<strong>en</strong>oord hebb<strong>en</strong> voor <strong>het</strong> eind van<br />

de winterstop toch e<strong>en</strong> overe<strong>en</strong>komst bereikt (dit <strong>is</strong> gunstig voor Roda, zo<br />

krijg<strong>en</strong> ze toch nog geld voor Vormer). Vormer <strong>is</strong> blij met deze overe<strong>en</strong>komst, hij<br />

vond <strong>het</strong> na vier jaar Roda wel g<strong>en</strong>oeg geweest. Hij heeft bij Roda 103<br />

wedstrijd<strong>en</strong> gevoetbald <strong>en</strong> 7 keer gescoord. Vormer heeft e<strong>en</strong> contract<br />

getek<strong>en</strong>d voor 3 jaar bij Fey<strong>en</strong>oord.<br />

Wie <strong>is</strong> Ruud Vormer eig<strong>en</strong>lijk?<br />

Ruud Vormer <strong>is</strong> gebor<strong>en</strong> in Hoorn op 11 mei 1988. Hij heeft ook e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>din<br />

g<strong>en</strong>aamd Roos. Hij startte zijn voetbalcarrière bij AZ, daar speelt hij al sinds<br />

zijn jeugd. Onder leiding van Van Gaal maakte hij zijn debuut in <strong>het</strong> 1ste van AZ.<br />

Hij speelde niet erg veel wedstrijd<strong>en</strong> onder leiding van Van Gaal. Dus besloot hij<br />

na 2 seizo<strong>en</strong><strong>en</strong> in <strong>het</strong> 1ste van AZ gespeeld te hebb<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> club te gaan <strong>waar</strong><br />

hij wel g<strong>en</strong>oeg speelminut<strong>en</strong> kon mak<strong>en</strong>. Volg<strong>en</strong>s Ruud zou Roda wel e<strong>en</strong> geschikte<br />

ploeg zijn. En nu na 4 seizo<strong>en</strong><strong>en</strong> bij Roda gespeeld te hebb<strong>en</strong>, <strong>is</strong> hij <strong>uit</strong>gebloeid<br />

tot e<strong>en</strong> echte ster. Dit heeft Fey<strong>en</strong>oord opgemerkt <strong>en</strong> heeft hem nu<br />

overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.


Weetjes over Ruud Vormer?<br />

- Hij speelt met nummer 6 zijn lievelingsnummer.<br />

- Zijn volledige naam <strong>is</strong> Rudy Willem Vormer.<br />

- Zijn lievelingskleur <strong>is</strong> blauw.<br />

- Zijn grote droom <strong>is</strong> om ooit bij FC Barcelona te gaan voetball<strong>en</strong>.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!