1102021 Droom Stroom binnen.indd - Droom van een Stroom

te vatten. De afgevaardigden van de natuurverenigingen
eisten bij elke beweging het toetsen aan de ecologische min-
en pluswaarden. De vertegenwoordigers van de boerenbelangen
beschouwden zichzelf sowieso als benadeelde
partij. Het vooruitzicht van ontpoldering werd door hen
ervaren als vloeken in de kerk of erger nog. En zo waren er
vele factoren die een harmonieuze polyfonie verstoorden.
In de vergaderingen zat ik bijna steeds naast de Zeeuwse
gedeputeerde Thijs Kramer. Dit had aanvankelijk niets met
het OAP te maken. Ik wist dat mijn zoon Tom met hem de
voorliefde voor poëzie en fietssport deelde en dat ze zo
elkaar regelmatig ontmoetten. In de loop van de OAP-werkzaamheden
leerde ik Thijs echter kennen als een unieke
concertmeester in ons bitsig geploeter om tot een aanvaardbaar
akkoord te komen ten behoeve van onze beide
regeringen. Thijs kon zowel de zeer principiële Zeeuw zijn
met de achtergronden van een groene partizaan als wat ik
een grensoverschrijdend staatsman zou willen noemen,
iemand die met een brede blik sectorale, regionale en
kortzichtige belangen toekomstgericht kon overstijgen.
Toen we tot een akkoord kwamen dat door beide regeringen
werd aanvaard, ben ik de getuige die met stelligheid kan
beweren dat Thijs Kramer er een wezenlijk positieve rol in
heeft gespeeld. Helaas heeft het noodlot hem buiten spel
gezet, want hij zou er met ergernis en wijsheid op gewezen
hebben dat een schending van het akkoord, en ook
het enge gekibbel over het al dan niet ontpolderen van
de Hedwigepolder, niemand, niemand ten goede komt.
De Schelde is een stroom die in zijn monding ook een
grens is geworden. Voor beide zijden van de grens is
de rivier in even intense en belangrijke mate een droom
van een stroom. We vormden nog samen de XVII Provinciën
toen in 1570 tijdens de Allerheiligenvloed de stroom toonde
met welk geweld hij mensenwerk in één etmaal voorgoed
kon doen verdwijnen. Generatie na generatie verplichtte
de stroom de mensen tot nieuw werk met respect voor alle
gevaren en potenties van de grote stroom, met een verplicht
inzicht in de vaak wisselende context van de eigen en
de Europese geschiedenis. De stroom werd een deel
van de grens die de Nederlanden verdeelde in andere en
evoluerende staatsverbanden. Voor de toekomst van onze
Schelde is er dus nieuw grensoverschrijdend mensenwerk
nodig, niet alleen ten behoeve van Nederland en Vlaanderen.
Die droom van een stroom is er ook voor een groot
deel van Europa, zowel in zijn betekenis voor de maritieme
economie als door zijn ecologische waarde. Dit boek gaat
over die droom en over dit onophoudelijk mensenwerk,
dat we samen moeten ondernemen.
De nagedachtenis van Thijs Kramer kan daarbij inspirerend
helpen. Zoals hij ratio en emotie samenbracht. Zoals hij
een aanvaardbare en werkbare weg zocht in een complexe
samenhang van economie, cultuur en veiligheid. Zoals
hij met empathische realiteitszin de grens poogde weg
te denken. Zo moet het werk worden voortgezet.
Herman Balthazar
1102021 Droom Stroom binnen.indd 5 22/08/11 11:00