Zwolle - Monumentenwacht Overijssel Flevoland

Recommendations

Info

‘Stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren’ Iedereen heeft deze zin uit de Bijbel (Genesis 3:19) wel eens gehoord bij een afscheid op een begraafplaats of in een crematorium. Het lichaam wordt begraven of gecremeerd, het vergaat tot stof. Voor de komst van het Christendom was het niet altijd gebruikelijk om doden te begraven. In veel gevallen verbrandde men de lijken. Soms werd de as verzameld in urnen. Met de komst van het Christendom werd het gebruikelijk de doden te begraven in afwachting van de terugkomst van Christus. De gewoonte om overledenen in kerken te begraven ontstond al tijdens het vroege Christendom. Later werd het begraven in de kerk een kwestie van
standsaanduiding. De sociale positie van de overledene was bovendien bepalend voor de kerk waarin deze een laatste rustplaats vond. In Zwolle was een graf in de Grote Kerk voorbehouden aan vertegenwoordigers van de stedelijke magistraat, aan juristen, predikanten, leraren, geestelijken en officieren. Middenstanders en mensen uit de vrije beroepen werden meestal begraven in de (drie) andere kerken die Zwolle in de middeleeuwen kende. De Onze Lieve Vrouwe Kerk, de Bethlehemskerk en de Broerenkerk. Gewone mensen of de armen werden op het kerkhof buiten de kerk begraven. In de eerste helft van de 18de eeuw won de opvatting terrein, dat het niet hygiënisch was om de doden binnen de bebouwde kom te begraven. Niet iedereen was het met deze gedachte eens. Vooral de adel die verschillende rechten bezat op familiegraven en grafkelders verzette zich met hand en tand. Het duurde in Zwolle mede daardoor tot 1823 voordat de gemeenteraad enige akkers bij de Beltmolen aan de Meppelerstraatweg aankocht en tot kerkhof liet inrichten. Een landelijke wet in 1829 maakte vervolgens definitief een eind aan de discussie. Vanaf die tijd werd iedereen buiten de stad begraven. Inmiddels telt Zwolle negen begraafplaatsen, viif gemeentelijke en vierparticuliere. De gemeentelijke begraafplaatsen zijn: Kranenburg, Meppelerstraatweg, Voorst, Windesheim en het Heilige Kruis. De particuliere begraafplaatsen zijn: Bergklooster, de Israëlitische begraafplaats aan de Kuyerhuislaan en de twee RK begraafplaatsen aan de bisschop Willebrandlaan en aan de Ergenamenweg in Wijthmen. Algemene Begraafplaats Met de aanleg van de algemene begraafplaats aan de Meppelerstraatweg werd in 1823 begonen. De begraafplaats is daarmee de oudste in Zwolle. In het eerste jaar waren er 93 begrafenissen. Een cholera epidemie in 1826 zorgde er voor dat er steeds vaker besloten werd niet binnen de stadsmuren te begraven. Sinds 1954 worden op deze begraafplaats geen nieuwe graven meer uitgegeven. Bijzettingen in familiegraven vinden, als er nog ruimte is in het graf, wel plaats. De algemene begraafplaats heeft de status van gemeentelijk monument. Onder de bescherming vallen het hekwerk, de bebouwing en de parkaanleg. Vier grafmonumenten hebben ook een beschermde status. De ingang van de begraafplaats wordt gemarkeerd door een ijzeren sierhekwerk, geflankeerd door gemetselde hekpeilers bekroond door siervazen in rococovormen. Bij bebouwingen op de begraafplaats zie je invloeden van de neorenaissance en de neogotiek. Het aanwezige wachtlokaal en de bijhorende woning dateren uit 1900. Verder op het terrein staat het voormalige lijkenhuis. Dit gebouw heeft houtengevels, een imitatie rustica-indeling en rondboogvensters. Het meest bijzondere grafmonument is wel het in grotendeels gietijzer uitgevoerde graf van Mr. J. Ter Pelkwijk. Het graf werd hem door de stad Zwolle opgedragen. Dichter Rhijnvis Feith, die aanvankelijk in 1824 in de Grote Kerk was begraven, werd in 1825 naar het nieuwe kerkhof overgebracht. Zijn grafmonument werd Algemene begraafplaats aan de Meppelerstraatweg betaald uit giften afkomstig uit het hele land. Het graf bevat een marmeren portretbuste van de beroemde schrijver. Vlak er naast ligt de theoloog G.H. van Senden begraven. Dit monumentale graf dateert van 1851. Even verderop bevindt zich een graf met een groot reliëf van een scheepsanker. Hier werd in 1881 W.J. Schutevaer begraven. Hij was de oprichter van de vereniging voor belangen van de schipperij. Begraafplaats Bergklooster De begraafplaats Bergklooster is ontstaan in en rond de voormalige kapel van het klooster op de Nemeler-of Agnietenberg, dat in 1386 werd gesticht door volgelingen van Geert Grote, grondlegger van de Moderne Devotie, uit Deventer. Het klooster kreeg zijn grootste bekendheid door de aanwezigheid van de Augustijner kanunnik Thomas a Kempis (1397-1471). Hij schreef het boek ‘In Navolging van Christus’ een van de meest verspreide boeken die ons land heeft voortgebracht. Even buiten de begraafplaats staat een door P.J.H. Cuypers ontworpen gedenksteen (gemeentelijk monument) ter na gedachtenis aan Thomas a Kempis. In 1399 werd het kerkhof ingewijd. Daarmee is deze begraafplaats de oudste, nog steeds in gebruikzijnde dodenakker in Zwolle. Na de intrede van de Reformatie in Zwolle werd het klooster gesloopt. Talloze fragmenten van het klooster en kapel zijn in de loop van der tijd bij graafwerkzaamheden teruggevonden. Met name uit de orthodox protestantse omgeving is er vele eeuwen begraven op Bergklooster, daardoor heeft de begraafplaats een sober
Page 1: Zwolle Monumenten Magazine 2012
Page 4 and 5: 4 De oudste verdedigingswerken van
Page 6 and 7: Luchtfoto Zwolle De oude gebastione
Page 8 and 9: De eerste openbare parken in Zwolle
Page 10 and 11: De 20ste eeuw Tot aan de Tweede Wer
Page 12 and 13: De historische buitenplaats Windesh
Page 14 and 15: De Wandeling Het huidige park Winde
Page 16 and 17: Het landgoed Schellerberg ligt in d
Page 18: Onderhoud van tuin en park Zo mooi
Page 21 and 22: ‘Volksvijand nummer 1’ Na de Tw
Page 23 and 24: Het (openbaar) groen kreeg ook in d
Page 25: Uitbreidingsplan Holtenbroek van S.
Page 29 and 30: Deze beroemde dichter (1753-1824) w
Page 31: Broerenkerk, geen alledaags project
Page 35 and 36: Begraafplaats Kranenburg Net als in
Page 37 and 38: Uit archief onderzoek blijkt dat Ap
Page 39 and 40: Het Kadastrale Minuutplan uit ca 18
Page 41 and 42: Groene kleur In de Nederlandse taal
Page 43 and 44: Typerende groene uitmonstering op e
Page 45: E.D.N. kwam voort uit de in 1905 op
Page 50 and 51: Het totaal aantal plaatsen in het s
Page 52 and 53: Historische bouwwerken zijn meestal
Page 54 and 55: De Muurbloem is niet zo bescheiden
Page 56 and 57: Centraal informatiepunt: Informatie
Page 58 and 59: 4 Waalse Kerk (Eglise Wallonne), Sc
Page 60 and 61: 2012 Erfgoedprijs Zwolle-Kampen De
Page 62 and 63: 11 Fraterhuizen/ Huis met de Hoofde
Page 64 and 65: 14 Het Langhuis, Goudsteeg 8 Het pa
Page 66 and 67: 20 Museum ‘De Fundatie’, Blijma
Page 68 and 69: 26 Oude Ambachtschool, Mimosastraat
Page 70 and 71: 16 21 2 15 20 5 11 1 13 14 17 25 27

Zwolle - Monumentenwacht Overijssel Flevoland

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?