HOEZO, DE TASMAANSE TIJGER IS UITGESTORVEN? WAT HEB ...

Op zOek naar het beest
hun gang gaan. Al zou dat snel kunnen veranderen als iemand er een
Tasmaanse tijger vindt.
Misschien is de overheid net daarom zo karig met informatie over de
thylacine. Ondanks driehonderd betrouwbare waarnemingen, vind je op
de officiële website van het Tasmanian Department of Wildlife enkel die
van Hans Naarding uit 1982 terug. Dat is vreemd, want je hoeft geen
expert te zijn om de wenkbrauwen te fronsen bij de getuigenis van de
Hollander: “Op een nacht stond ik oog in oog met een thylacine. De tijger
maakte geen aanstalten om weg te gaan, pas toen ik na drie minuten
naar mijn camera greep, verdween het beest in de bush.” Het is moeilijk
te begrijpen waarom iemand die al jaren op zoek is naar de thylacine
drie volle minuten wacht om een foto te nemen. Niettemin is dit dé enige
waarneming die de Tasmaanse autoriteiten belangrijk genoeg vinden
voor een vermelding.
In 2005, na de heisa rond de foto’s van Klaus Emmerichs, loofde het
magazine The Bulletin een beloning uit van 1,25 miljoen dollar voor
wie als eerste een levende thylacine kon vangen. Onmiddellijk liet de
overheid weten dat het blad de premie onmogelijk legaal kon uitkeren.
Er was immers geen jachtvergunning uitgeschreven.
De Aboriginals van Van Diemen’s Land
Voor we naar Cradle Mountain vertrekken, bezoeken we nog het
Tasmanian Museum in hoofdstad Hobart. Ik verwacht een pak informatie
over de thylacine, maar er is vooral aandacht voor de geschiedenis van
het eiland. Het is een eerder zielig verhaal. Om te beginnen was de
ontdekking van Tasmanië in 1642 al een ongelukje. De Nederlandse
zeevaarder Abel Tasman zocht eigenlijk Australië, maar raakte de weg
kwijt en botste op een kleiner, zuidelijker gelegen eiland. Hij noemde
het Van Diemen’s Land en liet het verder ongeïnteresseerd achter. Pas in
1798 kwamen de volgende Europeanen aan land, ruwe zeebonken die op
zeehonden jaagden en tussendoor ook een Aboriginalvrouwtje lustten. Ze
kidnapten de inheemse vrouwen en misbruikten hen als seksslavinnen
om ze na consumptie te vermoorden.
Het was nog maar een voorproefje. In tegenstelling tot de Aboriginals
op het Australische vasteland, slaagden de Britse kolonisten er hier wél
in om de autochtone bevolking uit te roeien, al liep het niet meteen van
een leien dakje. De Aboriginals trokken zich in de Tasmaanse wildernis
terug en begonnen vandaaruit een guerrillaoorlog. In 1830 besloten de
Britten er korte metten mee te maken. In een poging om alle Aboriginals
in een uithoek van het eiland bijeen te drijven, trok de Black Line, een
menselijke ketting van duizenden Britse soldaten, van oost naar west door
Tasmanië. Aan de andere kant van het eiland hadden ze één bejaarde
Aboriginal gevangen.
De grap had miljoenen gekost en de Britten besloten dan maar de kaart
van de ‘diplomatie’ te trekken. De welbespraakte August Robinson kon de
Aboriginals overtuigen hun wapens neer te leggen en naar speciaal voor
hen opgerichte nederzettingen te verhuizen. De Aboriginals dachten dat
ze hun spirituele gronden terugkregen, maar de overheid dropte hen op
Flinders Island, een eiland in de zeestraat tussen Tasmanië en Australië.
Daar lieten de kolonisten hen aan hun lot over. De autochtonen stierven
massaal aan ondervoeding, Europese ziektes en heimwee. In 1856 bleven
er nog 47 Aboriginals over. Het select groepje mocht terug naar Tasmanië
komen, waar de overheid ze in het plaatsje Oyster Cove opvoerde als
curiosa. In 1876 stierf Truganini, de allerlaatste Tasmaanse Aboriginal.
Natuurlijke selectie
Net voor we het museum buitenstappen, zie ik in de inkomsthal een
televisietoestel. Daarop loopt een zwart-wit filmpje van een Tasmaanse
tijger die zenuwachtig in een kooi rondloopt. ‘Dit is Benjamin, de laatste
thylacine. Hij stierf op 6 september 1936 in de zoo van Hobart’, lees ik op
66 C H É M E I 2 0 1 0
Bryant dwong Nanette Mikac op
haar knieën en richtte zijn pistool.
Ze smeekte om haar kinderen te
sparen, maar Bryant joeg een kogel
door het hoofd van het jongste
dochtertje. Nadat hij ook de moeder
had doodgeschoten, ging hij de
vluchtende 6-jarige Alannah achterna.
Hij greep het kind bij haar haren, zette
zijn pistool in haar nek en maakte haar
af als een konijn.
het infobordje. Een menselijke fout had de laatste Tasmaanse tijger het
leven gekost. De oppasser had zijn binnenhok afgesloten en het beest
was ’s nachts doodgevroren. Ik sta versteld. Het enige wat ze me in het
Tasmanian Museum over dit mythische dier kunnen tonen, is een filmpje
van 61 seconden. Ze hebben Benjamin, de laatste thylacine, niet eens
opgezet, maar gewoon met het vuilnis weggegooid. De zaalwachter lijkt
mijn gedachten te raden. “Ik weet het”, zegt hij. “Maar toen dachten ze
dat er nog genoeg tijgers in het wild rondliepen.”
Jammer genoeg was dat niet het geval. Toen de Britse kolonisten
halverwege de 19de eeuw schapen begonnen te kweken, merkten ze dat
veel lammetjes nogal snel in de muil van een thylacine verdwenen. In
1888 schreef de regering jachtpremies uit: 1 pond voor elke dode tijger.
Dat rendeerde en rond 1930 was een waarneming van een Tasmaanse
tijger al hoogst uitzonderlijk. Toen de regering in april 1936 – enkele
maanden voor de dood van Benjamin – besloot de soort te beschermen,
was dat mosterd na de maaltijd.
“Wat denkt u, mijnheer? Leeft de thylacine nog in het wild?” vraag ik aan
de museumconservator. “Dat weet ik echt niet”, zegt hij. “Maar ik ben er
wel zeker van dat Benjamin niet de laatste was. De premiejagers kunnen
onmogelijk alle tijgers uitgeroeid hebben. Op dit eiland zijn nog steeds
plaatsen waar geen mens ooit een voet gezet heeft. De thylacines die daar
leefden, moeten zich makkelijk hebben kunnen voortplanten.”