04.05.2013 Views

Verbruikersgids - Dedea

Verbruikersgids - Dedea

Verbruikersgids - Dedea

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Verbruikersgids</strong><br />

Jou Verantwoordelikhede en<br />

Regte kragtens die Wet op<br />

Verbruikersbeskerming,<br />

Nr. 68 van 2008


Inl e i d i n g<br />

Die Wet op Verbruikersbeskerming is verorden ten<br />

einde die ekonomiese welvaart van verbruikers in Suid-<br />

Afrika te ondersteun en te bevorder. Die Wet bereik dit<br />

deur die regte van verbruikers te beskerm, maar ook<br />

deur ‘n kultuur van verbruikersverantwoordelikheid<br />

aan te moedig.<br />

Hierdie <strong>Verbruikersgids</strong> beoog, so ver moontlik, om<br />

die volgende te verduidelik:<br />

• Op wie en waarop die Wet van toepassing is<br />

• Wat nie deur die Wet gedek word nie<br />

• Jou verantwoordelikhede as ‘n verbruiker<br />

• Jou regte ingevolge die Wet op<br />

Verbruikersbeskerming<br />

• Hoe jy jou regte kan verwesenlik en beskerm<br />

• Die rol van Nasionale<br />

Verbruikersbeskerminginstellings<br />

Hierdie <strong>Verbruikersgids</strong> mag vir die opleiding van<br />

verbruikers gebruik word ten einde hulle in staat te<br />

stel om ingeligte en verantwoordelike keuses te maak.<br />

© Hierdie <strong>Verbruikersgids</strong> is namens die Oos-Kaapse Departement van Ekonomiese<br />

Ontwikkeling, Omgewingsake en Toerisme deur Professor Vivienne Lawack-Davids,<br />

Uitvoerende Dekaan van die Regsfakulteit aan die Nelson Mandela Metropolitaanse<br />

Universiteit opgestel.


Op wie en waarop is die Wet<br />

van toepassing?<br />

Die Wet op Verbruikersbeskerming (WVB) is van<br />

toepassing op:<br />

• Elke transaksie binne die Republiek van Suid-Afrika<br />

(RSA), behalwe waar dit deur die Wet vrygestel<br />

word<br />

• Die bevordering van enige goedere of dienste, of<br />

van die verskaffer van enige goedere of dienste<br />

binne die RSA, tensy die goedere of dienste nie<br />

redelikerwys die onderwerp van ‘n transaksie<br />

kragtens die Wet kan wees nie, of tensy die<br />

bevordering van sodanige goedere en dienste<br />

vrygestel is<br />

• Goedere of dienste wat ingevolge ‘n transaksie<br />

waarop die Wet van toepassing is, gelewer word<br />

(dit maak nie saak of die goedere of dienste saam<br />

met ander goedere of dienste, of apart aangebied<br />

of gelewer word nie)<br />

• Goedere ingevolge ‘n vrygestelde transaksie<br />

gelewer, maar waar die goedere en die invoerder,<br />

verspreider en kleinhandelaar van sodanige<br />

goedere steeds aan sekere artikels van die Wet<br />

onderworpe is


Is ek ‘n “verbruiker”?<br />

Jy is ‘n verbruiker indien:<br />

• Goedere en dienste aan jou bemark word<br />

• Jy ‘n transaksie met ‘n verskaffer aangegaan het<br />

(tensy vrygestel)<br />

• Jy ‘n gebruiker of ontvanger of begunstigde van<br />

goedere of dienste is, selfs al is jy nie ‘n party by<br />

die transaksie nie<br />

• Jy ‘n konsessie gekoop het.<br />

Wat is hierdie “goedere” en<br />

“dienste” waarvan jy praat?<br />

Goedere is:<br />

• Enigiets wat vir menslike verbruik bemark word<br />

(wat jy kan eet of gebruik)<br />

• Enigiets tasbaars (wat jy kan sien, voel, ens.)<br />

insluitende enige medium waarop of waarin dit<br />

geskryf of geënkodeer mag wees<br />

• Enige literatuur (boeke, ens.), musiek, foto’s, films,<br />

speletjies, inligting, data, sagteware, kodes of<br />

ontasbare produkte (enigiets waaraan jy nie kan<br />

raak nie, of wat jy nie kan sien nie, ens.) of ‘n lisensie<br />

om enige tasbare produk (bv. ‘n sagteware-lisensie)<br />

te gebruik<br />

• ‘n Regsbelang in grond of enige ander onroerende<br />

eiendom<br />

• Gas, water en elektrisiteit.


‘n Paar voorbeelde:


Wat is ‘n “diens”?<br />

‘n “Diens” sluit in:<br />

• Enige werk of onderneming deur een persoon verrig vir<br />

die regstreekse of onregstreekse voordeel van iemand<br />

anders<br />

• Die voorsiening van onderwys, inligting, raad of<br />

konsultasie, behalwe raad ingevolge die Wet op<br />

Finansiële Advies en Tussengangerdienste (FAIS-Wet)<br />

• Enige bankdienste of verwante finansiële dienste of die<br />

onderneming, onderskrywing of aanvaarding van risiko<br />

deur een persoon namens ‘n ander, behalwe as dit raad<br />

of tussengangerdienste ingevolge die FAIS-Wet is, of<br />

as die bankdiens ingevolge die Wet op Langtermyn-of<br />

Korttermynversekering gereguleer word<br />

• Vervoer van ‘n individu of vervoer van goedere<br />

• Verskaffing van<br />

Enige akkommodasie of lewensmiddele (bv.<br />

bed-en-ontbyt, ens.)<br />

Enige vermaak of soortgelyke ontasbare produk<br />

of toegang tot enige sodanige vermaak of<br />

ontasbare produk<br />

Toegang tot enige elektroniese kommunikasie-<br />

infrastruktuur (bv. Internet, ens.)<br />

Toegang, of ‘n reg tot toegang, tot ‘n gebeurtenis<br />

of tot enige perseel, aktiwiteit of fasiliteit<br />

Toegang tot, of gebruik van, enige perseel of<br />

ander eiendom ingevolge ‘n verhuring (dit sluit<br />

nie ‘n huurkontrak ingevolge die WVB in nie)<br />

• Reg van okkupasie van, of bevoegdheid of voorreg<br />

in verband met enige grond of onroerende eiendom,<br />

anders as ingevolge ‘n verhuring<br />

• Regte van ‘n konsessie-houer ingevolge ‘n konsessieooreenkoms<br />

Ongeag of die persoon wat die diens bevorder, aanbied of<br />

voorsien regstreeks of onregstreeks aan die diens deelneem,<br />

daaroor toesig hou of daarby betrokke is


Voorbeelde sluit in:<br />

• John bou Mary se huis<br />

• Sipho lei vissermanne en plaasarbeiders op<br />

• Bheki wil ‘n spaarrekening open (let wel dat alle<br />

bankdienste onder die WVB val; dit is alle dienste wat<br />

deur banke gelewer word, behalwe indien sodanige<br />

dienste onder die FAIS-wet val of indien dit deur<br />

die Wet op Langtermyn- of Korttermynversekering<br />

gereguleer word)<br />

• Nico het ‘n taxi en vervoer mense daagliks werk toe<br />

en terug<br />

• Matapelo gebruik haar huis as ‘n bed-en-ontbyt<br />

• Jacqui en Marvin is deel van ‘n jazz musiekgroep<br />

en speel by funksies soos troues, 21ste<br />

verjaardagpartytjies, kantoorfunksies, en “goue<br />

oues”<br />

• ComTel verskaf toegang tot die Internet en tot<br />

selfone<br />

• Claudia is ‘n student en huur ‘n woonstel op die<br />

strandfront saam met twee ander studente (maar<br />

onthou, ‘n huurooreenkoms vir ‘n kar val onder die<br />

Nasionale Kredietwet, en nie onder die WVB nie)<br />

• Victor koop ‘n “Chicken King” konsessie


Gee die Wet meer duidelikheid oor wat<br />

dit as transaksies tussen ‘n verskaffer<br />

en ‘n verbruiker beskou?<br />

Ja, die Wet doen dit.<br />

Die volgende reëlings moet as ‘n<br />

transaksie tussen ‘n verskaffer en<br />

verbruiker beskou word:<br />

Die verskaffing van enige goedere of dienste in die<br />

gewone loop van sake aan enige van sy lede deur ‘n klub,<br />

vakbond, assosiasie, vereniging, genootskap of ander<br />

kollektief, hetsy ingelyf of oningelyf, van persone<br />

vrywillig vir ‘n algemene doeleinde of doeleindes<br />

geassosieer en georganiseer, hetsy vir billike waarde<br />

of teenprestasie, al dan nie, ongeag of ‘n heffing of<br />

ekonomiese bydrae vereis of verwag word ten einde ‘n<br />

lid te word of te bly.<br />

Let Wel: Dit beteken dat selfs ‘n stokvel of<br />

besparingsklub of ‘n kerkbasaar ingesluit sal wees,<br />

solank as wat “goedere of dienste” aan sy lede verskaf<br />

word!


Wat van die “Chicken King”<br />

konsessie wat ek wil koop?<br />

Sal dit ingesluit wees?<br />

Ja, dit sal.<br />

Die WVB meld dat die volgende<br />

aksies met betrekking tot konsessieooreenkomste<br />

sal beteken dat die<br />

transaksie ‘n “transaksie” tussen ‘n<br />

“verskaffer” en ‘n “verbruiker” is:<br />

• Uitnodiging vir aanbiedinge om ‘n konsessieooreenkoms<br />

aan te gaan<br />

• ‘n Aanbod deur ‘n potensiële konsessie of (persoon<br />

wat die konsessie verkoop) om ‘n konsessieooreenkoms<br />

aan te gaan<br />

• ‘n Konsessie-ooreenkoms of ‘n ooreenkoms<br />

aanvullend tot ‘n konsessie-ooreenkoms<br />

• Die verskaffing van enige goedere en dienste aan ‘n<br />

konsessie ingevolge ‘n konsessie-ooreenkoms<br />

Let Wel: die WVB is van toepassing, ongeag of die verskaffer:<br />

• In die RSA woon of ‘n hoofkantoor in die RSA het<br />

• Sy sake met winsoogmerk of andersins bedryf<br />

• ‘n Individu, juristiese persoon (regspersoon), vennootskap, trust,<br />

staatsorgaan, ‘n entiteit deur ‘n staatsorgaan besit of bestuur, ‘n persoon<br />

deur ‘n staatsorgaan gekontrakteer of gelisensieer om enige goedere of<br />

dienste aan te bied of te verskaf, of ‘n openbare-private vennootskap is<br />

• Ingevolge enige openbare regulasie vereis of gelisensieer word om<br />

die verskaffing van die bepaalde goedere of dienste aan die hele of ‘n<br />

gedeelte van die publiek beskikbaar te stel


Wat word nie deur die<br />

WVB gedek nie?<br />

Die WVB is nie van toepassing op enige transaksie:<br />

• Ingevolge waarvan die verbruiker ‘n regspersoon is<br />

wie se jaarlikse omset gelyk is aan of meer is as die<br />

drempelwaarde deur die Minister bepaal nie<br />

• Indien die transaksie binne die vrystellings deur die<br />

Minister verleen, val nie<br />

• Wat ingevolge die Nasionale Kredietwet ‘n<br />

kredietooreenkoms is nie (Let wel: goedere<br />

en dienste wat die onderwerp van die<br />

kredietooreenkoms is, val binne die WVB)<br />

• Betreffende dienste wat kragtens ‘n dienskontrak<br />

verskaf sal word nie<br />

• Wat uitvoering gee aan ‘n kollektiewe<br />

bedingingsooreenkoms kragtens die Wet op<br />

Arbeidsverhoudinge nie<br />

• Wat uitvoering gee aan ‘n kollektiewe ooreenkoms<br />

kragtens die Wet op Arbeidsverhoudinge nie<br />

Wat is my verantwoordelikhede<br />

as ‘n verbruiker?<br />

Die Wet beoog om verbruikersverantwoordelikheid te<br />

verbeter. Hier is ‘n paar nuttige wenke om verbruikers<br />

in staat te stel om ingeligte keuses te maak:<br />

• Begroot vir jou onkostes - basiese behoeftes eerste,<br />

daarna dinge wat jy wil hê indien jy die geld daarvoor<br />

het<br />

• Betaal verpligte rekeninge/vaste verpligtinge<br />

eerste en diens jou kontraktuele verpligtinge (soos<br />

‘n huisverband, verhuring, staats- en stadsbelasting,<br />

versekering, ens.)<br />

• Onthou om kwaliteit, bekostigbaarheid en<br />

duursaamheid in ag te neem wanneer jy meubels of<br />

toestelle aankoop


Regte<br />

Wat is my regte kragtens<br />

die WVB?<br />

Sjoe, ek het gehoor<br />

dat alle verbruikers 8<br />

verskillende regte het<br />

Ja, daar is 8 regte. Hierdie verbruikersregte is:<br />

• Reg op gelykheid<br />

• Reg op privaatheid<br />

• Reg om te kies<br />

• Reg op blootlegging en inligting<br />

• Reg op regverdige en verantwoordelike bemarking<br />

• Reg op billike en eerlike verhandeling<br />

• Reg op regverdige, billike en redelike bepalinge en<br />

voorwaardes<br />

• Reg op billike waarde, gehalte en veiligheid


Kom ons bespreek<br />

elkeen van hulle:<br />

1. Reg op gelykheid in die<br />

verbruikersmark<br />

‘n Verbruiker word soos volg teen diskriminerende<br />

bemarking beskerm:<br />

Behoudens die Wet (artikel 9), moet ‘n verskaffer van<br />

goedere of dienste nie op onbillike wyse:<br />

• Enige persoon of kategorie persone van toegang<br />

tot enige goedere of dienste deur die verskaffer<br />

aangebied, uitsluit nie<br />

• Eksklusiewe toegang tot goedere of dienste aan<br />

enige persoon of kategorie persone verleen nie<br />

• Voorkeur van verskaffing van goedere of dienste<br />

deur die verskaffer aangebied aan enige persoon of<br />

kategorie persone verleen nie<br />

• Goedere of dienste van ‘n ander gehalte aan enige<br />

persoon of kategorie persone verskaf nie<br />

• Verskillende pryse hef vir enige goedere of dienste<br />

aan enige persone of kategorie persone verskaf nie<br />

• Bepaalde gemeenskappe, distrikte, bevolkings- of<br />

marksegmente teiken vir eksklusiewe, prioriteits- of<br />

voorkeurverskaffing van enige goedere of dienste<br />

deur die verskaffer aangebied nie.<br />

Op die basis van een of meer gronde van onbillike diskriminasie<br />

in die Grondwet (artikel 9) of Hoofstuk 2 van die Wet op die<br />

Bevordering van Gelykheid en Voorkoming van Onregverdige<br />

Diskriminasie beoog.


‘n Verskaffer mag ook NIE enige persoon regstreeks of onregstreeks<br />

anders as ‘n ander behandel op ‘n wyse wat neerkom op onregverdige<br />

diskriminasie op een of meer gronde in die Grondwet (artikel 9) of<br />

Hoofstuk 2 van die Wet op Bevordering van Gelykheid en Voorkoming<br />

van Onregverdige Diskriminasie uiteengesit nie, wanneer:<br />

• Die persoon se vermoë om die koste te betaal of<br />

die verpligtinge van ‘n voorgenome transaksie of<br />

ooreenkoms na te kom, beoordeel word<br />

• Besluit word of ‘n transaksie of ooreenkoms<br />

aangegaan moet word<br />

• Enige aspek van die koste van ‘n transaksie bepaal<br />

word<br />

• By die verskaffer se plek van besigheid of in die<br />

loop van die uitstal of demonstrering van enige<br />

goedere, toetsing of installering van enige goedere<br />

met die verbruiker in gesprek getree word of die<br />

bepalings van ‘n ooreenkoms onderhandel word<br />

• Enige goedere vir die verbruiker gekies, voorberei,<br />

verpak of afgelewer word<br />

• Die bepalings van ‘n ooreenkoms voorgestel of<br />

ooreengekom word<br />

• Die persoon se voldoening aan die bepalings van<br />

die ooreenkoms beoordeel of vereis word<br />

• Enige reg van die verskaffer kragtens ‘n transaksie<br />

of ooreenkoms ingevolge die Wet of enige<br />

provinsiale verbruikerswetgewing uitgeoefen<br />

word<br />

• Bepaal word of ‘n transaksie of ooreenkoms<br />

voortgesit, afgedwing, beëindig of ‘n hofbevel ten<br />

opsigte daarvan aangevra moet word<br />

• Bepaal word of enige persoonlike inligting van<br />

sodanige persoon aangemeld moet word, of by<br />

aanmelding daarvan


Voorbeelde van diskriminerende bemarking:<br />

• Meubelwinkel X besluit om meubels verkieslik “slegs aan kleurlinge”<br />

te verkoop en, indien dit aan ander etniese groepe verkoop word,<br />

verskil die prys, afhangende van die verbruiker se etniese groep.<br />

• Bed-en-ontbyt eienaars, Pete en Sipho, besluit om alle heteroseksuele<br />

mense van die gebruik van hulle onderneming uit te sluit.<br />

Die WVB maak egter onder spesifieke omstandighede voorsiening vir<br />

redelike gronde vir gedifferensieerde behandeling:<br />

n Verskaffer oortree nie die Wet indien sodanige verskaffer:<br />

• Weier om goedere of dienste of toegang daartoe aan<br />

ongeëmansipeerde minderjariges te verskaf nie<br />

• Op redelike gronde weier om ‘n ooreenkoms met ‘n minderjarige<br />

aan te gaan, tensy die verskaffer rede het om te glo dat sodanige<br />

minderjarige geëmansipeer is nie<br />

• Enige fasiliteit of diens redelikerwys vir minderjariges in die<br />

algemeen, vir minderjariges bo of onder ‘n spesifieke ouderdom of<br />

ouderdomme of vir volwassenes van 60 jaar of ouer aanwys nie<br />

• Afsonderlike, maar wesenlik ekwivalente fasiliteite vir die uitsluitlike<br />

gebruik van persone van elke geslag redelikerwys voorsien en aanwys<br />

(bv. openbare badkamerfasiliteite) nie<br />

• Aanbied om ‘n fasiliteit of toegang daartoe eksklusief vir persone<br />

van een geslag te verskaf of te voorsien nie (bv.”mansklubs”)<br />

• Aan ‘n spesifieke groep bemark indien die besondere goedere of<br />

dienste redelikerwys bedoel of ontwerp is om enige spesifieke<br />

behoefte of belangstelling wat algemeen of uniek aan daardie<br />

spesifieke groep kliënte is, te bevredig nie


Voorbeelde:<br />

• Met ander woorde, dit is aanvaarbaar<br />

om onder sekere omstandighede nie<br />

aan minderjariges te verkoop nie en dit<br />

is ook in die haak om spesiale pryse<br />

aan minderjariges of sogenaamde<br />

“pensioenarispryse” aan te bied.<br />

• Mansklubs word toegelaat!<br />

Die sleutelwoord hier is BILLIKHEID.<br />

Let Wel: Die hof het die outoriteit om die redelikheid van enige<br />

gedrag te beoordeel en te bepaal of enige gedrag onregverdige<br />

diskriminasie uitmaak. Die hof mag ook bepaal of enige gedrag onder<br />

die omstandighede van ‘n spesifieke transaksie of die bemarking van<br />

enige goedere of dienste billik was. Die hof wat regsbevoegdheid het<br />

oor hierdie deel van die WVB, is die Gelykheidshof.


2. Reg op Privaatheid<br />

Hierdie reg sluit die reg in om:<br />

• Te weier om enige toenadering of kommunikasie<br />

vir die doel van regstreekse bemarking (soms ook<br />

“spam” genoem) te aanvaar<br />

• Van enige persoon te eis om sodanige toenadering of<br />

kommunikasie stop te sit<br />

• Enige sodanige toenadering of kommunikasie<br />

voorkomend te blokkeer<br />

Wat kan ek doen indien ek<br />

regstreekse bemarking ontvang?<br />

• Jy mag binne ‘n billike tyd nadat jy die regstreekse<br />

bemarking ontvang het, eis dat die verantwoordelike<br />

persoon ophou om enige verdere kommunikasie aan<br />

jou te stuur<br />

• Die Verbruikerskommissie mag ‘n REGISTER<br />

waarin enige persoon ‘n voorkomende blokkering<br />

in die algemeen, of om spesifieke doeleindes mag<br />

registreer, instel of as gesaghebbend erken<br />

• Enige persoon wat enige regstreekse bemarking<br />

magtig, beheer of uitvoer, moet gepaste prosedures<br />

implementeer om die ontvangs van eise te fasiliteer<br />

en mag geen persoon beveel of toelaat om enige<br />

regstreekse bemarking aan ‘n persoon wat ‘n<br />

voorkomende blokkering teen sodanige verskaffer<br />

geëis of geregistreer het, te lei nie


Let Wel: Indien jy ‘n voorkomende blokkering geëis<br />

of geregistreer het, mag daar nie ‘n verbruikersfooi<br />

van jou gehef word vir die indiening van die eis of die<br />

registrasie van die voorkomende blokkering nie!<br />

• ‘n Verskaffer mag nie tydens ‘n verbode tydperk<br />

(wat deur die Minister bepaal sal word) regstreekse<br />

bemarking lei, tensy jy as verbruiker dit uitdruklik<br />

of implisiet versoek het of daartoe ingestem het<br />

nie<br />

Wees versigtig vir selfoon teksboodskappe<br />

(SMS) waarin jy gevra word om te bevestig dat ‘n<br />

regstreekse bemarker jou mag skakel. Indien jy per<br />

SMS instem, het jy uitdruklik toestemming gegee<br />

dat die regstreekse bemarker jou mag kontak, selfs<br />

al is dit tydens ‘n verbode tydperk!<br />

3. Die reg om te kies<br />

Hierdie reg sluit die volgende in:<br />

• As ‘n verbruiker het jy die reg om jou verskaffer te<br />

kies<br />

• Jy het sekere regte by die verval en met die<br />

hernuwing van vaste termynkontrakte en sekere<br />

kostes mag nie deur verskaffers gehef word nie


• Verskaffers en diensverskaffers mag nie sekere<br />

kostes ten opsigte van vooraf-magtiging van<br />

herstel- en onderhoudsdienste van ‘n verbruiker<br />

vorder tensy die verskaffer of diensverskaffer ‘n<br />

kosteberaming verskaf het en die verbruiker die<br />

werk gemagtig het OF die verbruiker die aanbod<br />

van ‘n kosteberaming teen ‘n vooraf-gemagtigde<br />

heffing tot ‘n gespesifiseerde maksimum skriftelik<br />

van die hand gewys het nie<br />

• Jy het ‘n afkoelreg bykomstig tot enige ander<br />

afkoelreg kragtens enige ander wetgewing<br />

• Jy het die reg om ‘n voorafbespreking, -<br />

plekbespreking of -bestelling te kanselleer, maar<br />

die verskaffer mag vooruitbetaling van ‘n billike<br />

deposito vereis of ‘n billike kansellasiefooi hef,<br />

behalwe in die geval van die dood of hospitalisering<br />

van die persoon vir wie of tot wie se voordeel die<br />

voorafbespreking, -plekbespreking of -bestelling<br />

gedoen is<br />

• Jy het die reg om goedere te kies of te ondersoek.<br />

Dit beteken dat:<br />

Jy in die geval van oop voorraad, die reg<br />

het om te kies<br />

Indien ‘n monster verskaf is en jy die goedere<br />

alleenlik op die grondslag van ‘n beskrywing<br />

of monster gekoop het, moet die goedere<br />

in alle wesenlike opsigte en karaktertrekke<br />

ooreenstem met dít wat ‘n gewone, waaksame<br />

verbruiker op grond van die gegewe<br />

beskrywing of monster sou verwag het<br />

• ‘n Verbruiker het regte ten opsigte van lewering<br />

van goedere of dienste of die verskaffing van<br />

diens:<br />

Tensy die teendeel ooreengekom is, is dit ‘n<br />

versweë bepaling van die ooreenkoms dat


die verskaffer verantwoordelik is vir lewering op die<br />

ooreengekome datum, of binne ‘n billike tydperk, by<br />

die ooreengekome plek van lewering of verrigting,<br />

teen die VERSKAFFER se ONKOSTE.<br />

Let Wel: Die ooreengekome plek van lewering is die<br />

verskaffer se plek van besigheid of sy woonplek<br />

indien die verskaffer nie ‘n plek van besigheid het nie<br />

EN die goedere wat gelewer moet word, bly teen die<br />

verskaffer se risiko totdat die verbruiker lewering<br />

daarvan aanvaar het<br />

Wees versigtig - onder seker omstandighede hoef<br />

jy nie lewering te aanvaar nie<br />

• Jy het die reg om goedere terug te gee<br />

• Jy het sekere regte ten opsigte van ongevraagde goedere<br />

en dienste<br />

Benodig jy meer besonderhede<br />

oor enige van die bogenoemde?<br />

Die reg om jou verskaffer te kies<br />

• Dit beteken dat ‘n verskaffer nie as ‘n voorwaarde<br />

vir die aanbied of verskaffing, of as ‘n voorwaarde<br />

vir die ooreenkoms mag eis dat jy ‘n bykomstige<br />

ooreenkoms met dieselfde verskaffer of ‘n<br />

aangewese derde party moet aangaan of dat jy<br />

moet toestem om enige bepaalde goedere of<br />

dienste van ‘n aangewese derde party te koop nie,<br />

tensy die verskaffer:<br />

Kan aantoon dat die gerief aan jou swaarder<br />

weeg as die beperking van jou reg om te kies<br />

Kan aantoon dat die saambondeling jou<br />

kostes bespaar<br />

Saamgebondelde goedere en dienste afson-<br />

derlik en teen individuele pryse aanbied


Reg op afkoeltydperk ná regstreekse bemarking<br />

• Jy mag die ooreenkoms binne vyf (5) besigheidsdae<br />

ná die laatste van die datum waarop die<br />

ooreenkoms aangegaan of die goedere ontvang is,<br />

deur middel van skriftelike kennisgewing of ander<br />

aangetekende wyse en vorm, sonder rede of boete<br />

terugtrek (kanselleer)<br />

• Die verskaffer moet enige betaling wat vanaf die<br />

verbruiker ontvang is binne 15 besigheidsdae ná<br />

ontvangs van die kennisgewing van terugtrekking<br />

of ontvangs van die goedere teruggee<br />

• Die verskaffer mag nie poog om enige betaling te<br />

vorder nie, behalwe onder sekere omstandighede,<br />

bv. indien die goedere in hul oorspronklike<br />

verpakking en toestand is, mag ‘n billike bedrag vir<br />

gebruik en enige verbruik gehef word<br />

Wat doen ek indien ek ongegevraagde<br />

goedere ontvang?<br />

• Jy mag die goedere behou of die goedere teen<br />

die verskaffer of afleweraar se risiko aan die<br />

verskaffer of afleweraar terugbesorg<br />

• Indien jy die goedere onwettig behou, word jy,<br />

behoudens die reg of geldige eis van ‘n onbetrokke<br />

derde party, die eienaar<br />

• Die verskaffer of afleweraar van die goedere is<br />

teenoor enige ander persoon aanspreeklik ten<br />

opsigte van enige reg of geldige eis betreffende<br />

die goedere


• Jy is onder geen verpligting om vir die aflewering van ongevraagde goedere te<br />

betaal nie<br />

• ‘n Verskaffer mag nie enige betaling vanaf die verbruiker eis, sodanige reg tot<br />

betaling aanvoer, of poog om sodanige betaling in te vorder, tensy die verskaffer<br />

die verbruiker binne 10 dae vanaf aflewering ingelig het dat die goedere<br />

verkeerdelik afgelewer is nie<br />

4. Reg op blootlegging en inligting<br />

Hierdie reg behels dat:<br />

• Jy ‘n reg het tot inligting in gewone en verstaanbare taal - die WVB lê vereistes<br />

neer en die Verbruikerskommissie mag riglyne neerlê vir hoe daar beoordeel<br />

word of ‘n kennisgewing, dokument of visuele voorstelling aan hierdie vereistes<br />

voldoen.<br />

• ‘n Kleinhandelaar geen goedere of dienste te koop mag uitstal sonder om die<br />

prys aan te dui, tensy dit oorwegend as ‘n vorm van advertensie uitgestal word<br />

nie.<br />

Let wel: Kleinhandelaars moet kennis neem van die spesifieke bepalings met<br />

betrekking tot die uitstal van pryse en die implikasies ingevolge die WVB<br />

• Die etikettering van produkte en handelsbeskrywings nie misleidend mag wees<br />

of gewysig, geskend, bedek, verwyder of belemmer mag word op ‘n wyse wat<br />

verbruikers mislei nie (kleinhandelaars, let wel)<br />

• Daar ‘n opvallende kennisgewing aan opgeknapte of grysmark goedere aangebring<br />

moet word wat dit duidelik stel dat dit opgeknap, herbou of hervervaardig is<br />

• ‘n Verbruiker geregtig is op ‘n verkoopsrekord op die wyse deur die WVB<br />

voorgeskryf<br />

• ‘n Tussenpersoon (behalwe ‘n eksekuteur, likwidateur of trustee) voorgeskrewe


inligting bekend moet maak en voorgeskrewe rekords van alle verhoudings en<br />

transaksies moet hou. Let wel: Die Minister mag inligting en die wyse waarop die<br />

inligting en rekords gehou moet word, voorskryf.<br />

5. Reg op billike en verantwoordelike<br />

bemarking<br />

Hierdie reg behels dat:<br />

• Die WVB algemene standaarde vir bemarking van goedere en dienste het,<br />

naamlik dat ‘n vervaardiger, verspreider, kleinhandelaar of diensverskaffer geen<br />

goedere mag bemark op ‘n wyse wat redelikerwys moontlik ‘n vals of misleidende<br />

voorstelling sal impliseer op ‘n wyse wat op enige manier misleidend, bedrieglik<br />

of oneerlik is nie<br />

• Lokaas-bemarking - ‘n Verskaffer mag die beskikbaarheid van goedere of<br />

dienste nie adverteer op ‘n wyse wat verbruikers ten opsigte van die ware<br />

beskikbaarheid van daardie goedere en dienste teen die geadverteerde prys<br />

mag mislei of bedrieg nie EN die verskaffer moet die goedere en dienste tot die<br />

omvang van die uitdruklike beperkings teen die geadverteerde prys beskikbaar<br />

stel<br />

• Geen negatiewe opsie bemarking word toegelaat nie - dit beteken dat ‘n<br />

verskaffer nie goedere of dienste mag bevorder of aanbied of mag teweeg<br />

bring dat ‘n persoon goedere of dienste aanvaar op die grondslag dat sodanige<br />

goedere en dienste verskaf sal word of dat die ooreenkoms outomaties in<br />

werking sal tree tensy die verbruiker die aanbod of lokmiddel van die hand wys<br />

nie - sodanige ooreenkoms is ONGELDIG<br />

• In die geval van regstreekse bemarking, moet die verbruiker van die reg op ‘n<br />

afkoeltydperk ingelig word<br />

• In die geval van katalogusbemarking, maak die WVB voorsiening vir sekere<br />

inligting wat ingesluit moet word, bv. die verskaffer se naam en lisensie- of<br />

registrasienommer, adres, geldeenheid, kansellasiebeleid, ens.


• Die WVB bevat baie streng vereistes vir borge of verskaffers van<br />

handelskoeponss, verbruikerslojaliteitsprogramme, promosionele kompetisies<br />

en alternatiewe werkskemas<br />

• Met betrekking tot verkoping deur verwysing, maak die WVB daarvoor<br />

voorsiening dat ‘n persoon geen goedere of dienste mag verskaf of instem om<br />

dit te doen, goedere of dienste mag aanbied of ‘n verbruiker mag oorhaal om<br />

enige goedere of dienste te aanvaar op die voorstelling dat die verbruiker ‘n<br />

terugbetaling, kommissie of ander voordeel sal ontvang indien die verbruiker<br />

name van verbruikers aan die verskaffer gee of die verskaffer andersins<br />

bystaan om goedere en dienste aan ander verbruikers te verskaf EN sodanige<br />

terugbetaling, kommissie of ander voordeel afhanklik is van ‘n gebeurtenis wat<br />

plaasvind nadat die verbruiker tot die transaksie toegestem het nie<br />

• Enige ooreenkoms met ‘n handelingsonbevoegde persoon (bv. ‘n persoon wat<br />

verstandelik ongeskik is) is ongeldig<br />

• ‘n Ooreenkoms met ‘n minderjarige is vernietigbaar indien die minderjarige ten<br />

tye van die ooreenkoms ‘n ongeëmansipeerde minderjarige was, die ooreenkoms<br />

sonder die toestemming van ‘n volwassene wat vir daardie minderjarige<br />

verantwoordelik is, aangegaan is en die ooreenkoms nie ten volle deur sodanige<br />

volwassene of die verbruiker (minderjarige) bekragtig is nadat die minderjarige<br />

geëmansipeer is of volwassenheid bereik het nie<br />

6. Reg op billike en eerlike<br />

verhandeling<br />

• Die WVB verbied gewetenlose gedrag deur ‘n verskaffer of agent - ‘n verskaffer<br />

of agent van die verskaffer mag nie fisieke geweld, dwang, onbehoorlike<br />

beïnvloeding, druk, vryheidsberowing of teistering, onbillike taktieke of<br />

enige ander soortgelyke gedrag in verband met enige bemarking, verskaffing,<br />

onderhandeling, aangaan, uitvoering of afdwinging van ‘n ooreenkoms, eis vir,<br />

invordering van betaling vir goedere of dienste, of terugneem van goedere of<br />

dienste teen ‘n verbruiker gebruik nie


• Dit is gewetenloos vir ‘n verskaffer om wetend misbruik te maak van die feit<br />

dat ‘n verbruiker weens fisiese of geestelike gestremdheid, ongeletterdheid,<br />

onkunde, onvermoë om die taal van die ooreenkoms te verstaan, of enige ander<br />

soortgelyke faktor wesenlik nie daartoe in staat is om die verbruiker se eie<br />

belange te beskerm nie<br />

• Die bepalings met betrekking tot gewetenlose gedrag is ook op hofverrigtinge<br />

van toepassing<br />

• Die WVB bevat streng bepalings met betrekking tot vals, misleidende of<br />

bedrieglike voorstellings waarvan verskaffers van goedere of dienste moet<br />

kennis neem<br />

• Die WVB verbied bedrieglike skemas en aanbiedinge, en piramied- en verwante<br />

skemas<br />

• Die verbruiker het ‘n reg om aan te neem dat ‘n verskaffer wettig gemagtig is<br />

om goedere te verkoop, en, indien die reg of eis van ‘n derde party as gevolg<br />

van enige transaksie of ooreenkoms geskend of in gevaar gestel word, is die<br />

verskaffer tot die omvang van die skending of in gevaar stelling van die persoon<br />

se regte tot die derde party aanspreeklik, tensy die verbruiker saamgesweer het<br />

om die derde party te bedrieg<br />

• Die WVB het ook spesifieke bepalings met betrekking tot veilings, kostes,<br />

oorhouding en kwytskeldings en vervanging van goedere, en met betrekking tot<br />

oorbespreking en oorverkoping<br />

7. Reg op regverdige, billike en redelike bepalings<br />

en voorwaardes<br />

• ‘n Verskaffer mag nie:<br />

Aanbied om enige goedere of dienste te verskaf of ‘n ooreenkoms aangaan<br />

om enige goedere of dienste te verskaf teen ‘n prys wat onbillik is of op<br />

terme wat onregverdig, onredelik of onbillik is nie<br />

Enige goedere of dienste bemark of ‘n transaksie vir die


verskaffing van goedere of dienste onderhandel, aangaan of<br />

bestuur op ‘n wyse wat onregverdig, onredelik of onbillik is nie<br />

Vereis dat ‘n verbruiker afstand doen van enige regte, enige verpligting<br />

aanvaar, of die verskaffer kwytskeld van enige aanspreeklikheid op terme<br />

wat onregverdig, onredelik of onbillik is nie<br />

sodanige terme as ‘n voorwaarde vir die aangaan van ‘n transaksie oplê nie<br />

• Die WVB verskaf voorbeelde van sodanige onregverdige, onredelike of onbillike<br />

gedrag<br />

• Die WVB vereis dat die verbruiker sekere kennisgewings en bepalings en<br />

voorwaardes onder die verbruiker se aandag moet bring vóór die vroegste<br />

van die tydstip waarop die verbruiker die transaksie of ooreenkoms aangaan,<br />

die aktiwiteit begin beoefen of die fasiliteit betree of toegang daartoe verkry<br />

OF wanneer daar van die verbruiker vereis of verwag word om betaling vir die<br />

transaksie of ooreenkoms aan te bied<br />

• ‘n Bepaling, kennisgewing of voorwaarde moet opvallend wees en in gewone taal<br />

geskryf word<br />

• Die Minister mag voorskryf dat sekere ooreenkomste op skrif moet wees<br />

• Die WVB verbied sekere transaksies, ooreenkomste, bepalings of voorwaardes<br />

• Die hof beskik oor seker bevoegdhede ten einde regverdige en billike gedrag,<br />

bepalings en voorwaardes te verseker (artikel 52)


8. Reg op billike waarde, goeie gehalte<br />

en veiligheid<br />

(a) Reg op gehaltediens<br />

• ‘n Verbruiker het ‘n reg om op goeie gehalte diens aan te dring:<br />

Wanneer ‘n verskaffer onderneem om enige diens vir, en namens ‘n verbruiker te<br />

verrig, het die verbruiker ‘n reg op:<br />

Die tydige verrigting en voltooiing van daardie dienste en tydige<br />

kennisgewing van enige onvermydelike vertraging in die verrigting<br />

Die verrigting van die dienste op ‘n wyse en van ‘n gehalte wat mense in die<br />

algemeen geregtig is om te verwag<br />

Die gebruik, lewering of installering van goedere sonder defek en wat van<br />

‘n gehalte is wat mense in die algemeen geregtig is om te verwag indien<br />

enige sodanige goedere vir die verrigting van die dienste vereis word<br />

Die teruggee van enige eiendom of beheer oor eiendom van die verbruiker<br />

in ten minste dieselfde toestand as waarin dit was toe die verbruiker dit<br />

aan die verskaffer beskikbaar gemaak het met die doel om sodanige<br />

dienste te verrig<br />

Met inagneming van die omstandighede van die verskaffing en enige<br />

spesifieke kriteria of voorwaardes vóór of tydens die verrigting<br />

van sodanige dienste tussen die verskaffer en die verbruiker<br />

ooreengekom<br />

• Indien ‘n verskaffer versuim om ‘n diens op hierdie standaarde te lewer, mag<br />

verbruikers van die verskaffer vereis om enige defek in die gehalte van dienste<br />

verrig of goedere verskaf, reg te stel of om die verbruiker te vergoed vir ‘n billike<br />

gedeelte van die prys wat vir die verrigte diens of verskafte goedere betaal is,<br />

met inagneming van die omvang van die versuim.<br />

(b) Reg op veilige, gehalte goedere<br />

• Elke verbruiker het ‘n reg om goedere te ontvang wat:<br />

Van goeie gehalte, in goeie werkende toestand en vry van defekte is;<br />

Vir ‘n billike tydperk bruikbaar en duursaam sal wees, met inagneming van<br />

die gebruik waartoe dit gewoonlik onderwerp sal word en aan al die


omstandighede rondom die verskaffing daarvan<br />

Aan enige toepaslike standaarde wat kragtens die Wet op Standaarde,<br />

1993, vasgestel is, voldoen.<br />

• Indien ‘n verbruiker die verskaffer spesifiek in kennis gestel het van ‘n bepaalde<br />

doeleinde waarvoor die verbruiker die goedere wil aanskaf of die gebruik<br />

waarvoor die verbruiker beoog om daardie goedere aan te wend en die verskaffer<br />

gewoonlik aanbied om sodanige goedere te verskaf of op ‘n wyse optree wat<br />

bestaanbaar is met kundigheid rakende die gebruik van daardie goedere, het<br />

die verbruiker die reg om te verwag dat die goedere redelikerwys geskik is vir<br />

daardie spesifieke doeleinde<br />

• Versweë waarborg - daar is ‘n versweë bepaling dat die vervaardiger of invoerder,<br />

die verspreider en die kleinhandelaar ELK waarborg dat die goedere voldoen aan<br />

die vereistes en standaarde (van veilige en gehalte goedere), behalwe tot die<br />

omvang waartoe daardie goedere strydig met die instruksies gewysig is, of nadat<br />

dit die beheer van die vervaardiger, invoerder, verspreider of kleinhandelaar<br />

verlaat het, na gelang van die geval<br />

• Die verbruiker mag die goedere binne ses (6) maande ná lewering sonder boete<br />

en op die verskaffer se risiko en onkoste aan die verskaffer terug besorg indien<br />

die goedere nie aan die vereistes en standaarde van die WVB voldoen nie en die<br />

verskaffer moet die gebrekkige, onveilige of defektiewe goedere op lasgewing<br />

van die verbruiker òf herstel òf vervang òf die prys wat die verbruiker vir die<br />

goedere betaal het, terugbetaal<br />

• Indien die verskaffer die goedere herstel en die gebrek, defek of onveilige<br />

kenmerk nie reggestel is nie, of ‘n verdere gebrek, defek of onveilige kenmerk<br />

aan die lig kom, moet die verskaffer die goedere vervang of die prys wat die<br />

verbruiker vir die goedere betaal het, terugbetaal<br />

• Die versweë waarborg en reg om goedere terug te gee, is bykomstig tot enige<br />

versweë waarborg deur die gemene reg opgelê of enige uitdruklike waarborg of<br />

voorwaarde deur die vervaardiger of invoerder, verspreider of kleinhandelaar<br />

gestipuleer<br />

• ‘n Diensverskaffer waarborg elke nuwe of herboude onderdeel wat tydens<br />

enige herstel- of onderhoudswerk geïnstalleer word, asook die arbeid wat<br />

vereis word om dit te installeer, vir ‘n tydperk van drie (3) maande ná die datum<br />

van installering of sodanige langer tydperk wat die verskaffer skriftelik mag<br />

spesifiseer


• Hierdie waarborg:<br />

Geld samelopend met enige ander erkende, uitdruklike of versweë<br />

waarborg<br />

Is ongeldig indien die verbruiker die onderdeel van die goedere of eiendom<br />

waarin dit geïnstalleer is, aan wangebruik of misbruik onderwerp het<br />

Is, met inagneming van die omstandighede waaronder goedere gewoonlik<br />

gebruik word, nie op gewone slytasie van toepassing nie<br />

• Waarskuwing ten opsigte van feite en aard van veiligheid:<br />

Verbruikers moet gewaarsku word oor die feit, aard en potensiële<br />

uitwerking van die risiko met betrekking tot die goedere of dienste<br />

‘n Persoon wat enige gevaarlike of onveilige goedere verpak, moet ‘n<br />

kennisgewing tot daardie strekking wat aan die vereistes van die WVB<br />

voldoen, op of binne die verpakking aanbring<br />

• Terugkryging van en veilige wegdoening van aangewese produkte en<br />

komponente<br />

• Indien enige nasionale wetgewing die wegdoening of storting van enige<br />

bepaalde goedere of komponente, oorblyfsels of verpakking van goedere in<br />

‘n gemeenskaplike afvalversamelingstelsel verbied, moet die verskaffer of<br />

vervaardiger, invoerder of verspreider wat sodanige goedere in die gewone<br />

verloop van sake verskaf, produseer, versprei of invoer, die teruggawe van<br />

sodanige goedere sonder enige koste aan die verbruiker, aanvaar<br />

• Indien enige regulasie van bedryfsafvalbestuursplan deur enige ander wetgewing<br />

vir die bestuur van ‘n spesifieke soort afval goedgekeur, van toepassing is, mag<br />

die verbruiker die goedere by ‘n versamelingspunt waarvoor daar in die regulasie<br />

of bedryfsafvalbestuursplan voorsiening gemaak word, stort of daarmee<br />

wegdoen<br />

• Die Kommissie moet die ontwikkeling, aanvaarding en toepassing van<br />

bedryfswye praktykkodes ten opsigte van veiligheid en monitering van goedere<br />

en herroeping van onveilige goedere bevorder<br />

• Die WVB maak voorsiening vir aanspreeklikheid vir skade wat onder sekere<br />

omstandighede deur goedere aangerig word<br />

• Die WVB maak voorsiening vir die verskaffer se verantwoordbaarheid teenoor<br />

verbruikers


Hoe word my regte deur die Wet op<br />

Verbruikersbeskerming beskerm?<br />

• Indien jy opstaan vir enige van jou regte kragtens<br />

die WVB of in ‘n ooreenkoms met ‘n verskaffer, of<br />

sodanige regte uitoefen of wil verdedig, mag die<br />

verskaffer nie in reaksie:<br />

Regstreeks of onregstreeks teen die<br />

verbruiker diskrimineer in vergelyking met<br />

die verskaffer se behandeling van enige<br />

ander verbruiker wat nie opgestaan het vir<br />

sodanige regte of sodanige regte uitgeoefen<br />

of verdedig het nie<br />

Die verbruiker penaliseer nie<br />

Die bepalings en voorwaardes van ‘n<br />

transaksie of ooreenkoms met die<br />

verbruiker tot die verbruiker se nadeel<br />

wysig of voorstel om dit te doen nie<br />

Enige aksie neem om ‘n ooreenkoms met<br />

die verbruiker te versnel, af te dwing, op<br />

te skort of te beëindig nie<br />

• Indien enige ooreenkoms of enige bepaling van ‘n<br />

ooreenkoms ingevolge die bepalings van die WVB<br />

ongeldig verklaar word, of uit die ooreenkoms<br />

weggelaat word, mag die verskaffer wat ‘n party<br />

by die ooreenkoms is, nie in reaksie op daardie<br />

besluit:<br />

Die ander party by die ooreenkoms<br />

regstreeks of onregstreeks penaliseer nie<br />

Die bepalings en voorwaardes van enige<br />

ander transaksie of ooreenkoms met ‘n<br />

ander party by die ongeldige of weggelate<br />

ooreenkoms wysig, behalwe tot die omvang<br />

wat nodig is om ‘n soortgelyke onwettige<br />

bepaling reg te stel nie<br />

Enige aksie neem om ‘n ander ooreenkoms<br />

met ‘n ander party by die ongeldige of<br />

weggelate ooreenkoms te versnel, af te<br />

dwing, op te skort of te beëindig nie


Verwys na<br />

alternatiewe<br />

geskilbeslegting<br />

Hoe kan ek my regte<br />

kragtens die WVB afdwing?<br />

Jou opsies:<br />

Verwys<br />

aangeleentheid<br />

regstreeks na<br />

Tribunaal<br />

OF<br />

OF<br />

Verwys<br />

Verwys na<br />

aangeleent-<br />

gepaste<br />

heid na<br />

industrie-<br />

OF<br />

Verbruikershof<br />

in provinsie<br />

OF<br />

ombud (indien<br />

verskaffer<br />

OF<br />

(met regs-<br />

aan ombud<br />

bevoegdheid) onderworpe is)<br />

Indien jy al jou opsies<br />

ingevolge nasionale<br />

wetgewing uitgeput het,<br />

nader ‘n hof met<br />

regsbevoegdheid oor die<br />

aangeleentheid<br />

Verwys na ombud<br />

(met regsbevoegdheid)<br />

Dien ‘n<br />

klagte by die<br />

Kommissie in


Wat gebeur as ek die aangeleentheid<br />

na ‘n Alternatiewe Geskilbeslegting<br />

(AGB) verwys?<br />

Alternatiewe Geskilbeslegting<br />

• ‘n AGB-agent mag:<br />

‘n Ombud met regsbevoegdheid wees, indien die<br />

verskaffer aan die regsbevoegdheid van sodanige<br />

ombud onderworpe is<br />

‘n Bedryfsombud wees wat op die Kommissie se<br />

aanbeveling deur die Minister geakkrediteer is<br />

‘n Persoon of entiteit buiten ‘n ombud met<br />

regsbevoegdheid of ‘n geakkrediteerde<br />

bedryfsombud wees wat versoening, bemiddeling- of<br />

verbruikersdienste verskaf ten einde met die<br />

beslegting van verbruikersgeskille te help<br />

By die verbruikershof in die provinsie met<br />

regsbevoegdheid oor die aangeleentheid aansoek<br />

doen indien daar so ‘n verbruikershof is, behoudens<br />

die wet wat die stigting van daardie verbruikershof<br />

ingestel het of reguleer<br />

• Indien ‘n AGB-agent tot die slotsom kom dat daar geen<br />

redelike waarskynlikheid is dat die partye hul geskil<br />

deur middel van die prosesse waarvoor daar voorsiening<br />

gemaak word, sal besleg nie, kan die agent die proses deur<br />

middel van kennisgewing aan die partye beëindig waarna<br />

die party wat die aangeleentheid na die agent verwys het<br />

‘n klagte by die Kommissie kan lê<br />

• Indien ‘n AGB-agent hul geskil besleg het of partye gehelp<br />

het om hul geskil te besleg, kan die agent:<br />

Die beslegting van daardie geskil in die vorm van ‘n<br />

bevel aanteken<br />

Indien die partye by die geskil instem tot daardie<br />

bevel, die bevel tot die Tribunaal of die Hoër Hof<br />

indien om ingevolge sy reëls na ‘n<br />

toestemmingsbevel verander te word<br />

• ‘n Bevestigde toestemmingsbevel mag, met ‘n klaer se<br />

toestemming, ‘n toekenning van skadevergoeding aan<br />

daardie klaer insluit


Hoe lê ek ‘n klagte by die<br />

Kommissie?<br />

• Lê ‘n klagte op die voorgeskrewe wyse en op<br />

die voorgeskrewe vorm by die Kommissie<br />

• Voer aan dat ‘n persoon strydig met die WVB<br />

opgetree het<br />

Wat is die res van die proses?<br />

Die Kommissie stel ondersoek in en mag:<br />

• ‘n Kennisgewing van nie-verwysing aan die<br />

klaer uitreik indien die klagte beuselagtig of<br />

kwelsiek blyk te wees, geen feite aanvoer wat,<br />

indien waar, gronde sal uitmaak vir ‘n remedie<br />

kragtens die WVB nie, of verwysing na die<br />

Tribunaal verhoed word (indien meer as drie<br />

(3) jaar ná die voorval verloop het of indien<br />

die person reeds ‘n respondent in ‘n wesenlik<br />

soortgelyke klagte kragtens die WVB is)<br />

• Na ‘n AGB-agent verwys<br />

• Na ‘n provinsiale<br />

verbruikersbeskermingsowerheid of<br />

verbruikershof (tensy voorheen onsuksesvol<br />

beslis) verwys<br />

• Na ‘n ander regulerende owerheid met<br />

regsbevoegdheid verwys<br />

• ‘n Inspekteur opdrag gee om die klagte so gou<br />

as moontlik te ondersoek


Uitkoms van ‘n ondersoek<br />

Nadat ‘n ondersoek afgehandel is, mag die Kommissie:<br />

• ‘n Kennisgewing van nie-verwysing in die voorgeskrewe vorm uitreik<br />

• Die aangeleentheid na die Nasionale Vervolgingsgesag verwys<br />

• Indien die Kommissie glo dat ‘n persoon op ‘n verbode wyse opgetree het:<br />

Die aangeleentheid na die Gelykheidshof verwys indien dit die moontlike<br />

skending van ‘n verbruiker se reg tot gelykheid behels<br />

‘n Konsep-toestemmingsbevel voorstel<br />

‘n Verwysing tot die verbruikershof van ‘n provinsie maak indien die<br />

Kommissie glo dat die aangeleentheid ten volle en vinnig deur sodanige<br />

verwysing afgehandel kan word<br />

Die aangeleentheid na die Tribunaal verwys<br />

Let wel:<br />

Indien die aangeleentheid na ‘n provinsiale Verbruikershof verwys is,<br />

mag enige party by daardie verwysing in die voorgeskrewe vorm en op die<br />

voorgeskrewe wyse by die Tribunaal aansoek doen<br />

Die Tribunaal mag beveel dat die aangeleentheid na hom in plaas van<br />

die Verbruikershof verwys word, indien die oorwig van gerief of belang van<br />

geregtigheid dit vereis<br />

‘n Bevel van die Verbruikershof oor ‘n aangeleentheid na hom verwys, het<br />

dieselfde waarde asof dit deur die Tribunaal gemaak is<br />

Indien ‘n aangeleentheid deur die Kommissie ondersoek is en die<br />

Kommissie en die respondent saamstem oor die voorgestelde bepalings<br />

van ‘n geskikte bevel, mag die Tribunaal of ‘n hof, sonder om die getuienis<br />

aan te hoor, daardie ooreenkoms as ‘n toestemmingsbevel bevestig<br />

Ná die aanhoor van ‘n mosie vir ‘n toestemmingsbevel, moet die<br />

Kommissie, soos ooreengestem, ‘n bevel maak; enige wysigings wat aan<br />

die konsepbevel aangebring moet word, aandui; of die Kommissie mag<br />

weier om die bevel te maak. Die toestemmingsbevel mag, met die klaer se<br />

toestemming, ‘n toekenning van skadevergoeding aan die klaer insluit


Verwysing na die Tribunaal:<br />

• Indien die Kommissie ‘n kennisgewing van nie-verwysing uitreik in antwoord op<br />

‘n eis behalwe op die gronde waarvoor ‘n nie-verwysing uitgereik mag word, mag<br />

die klaer die aangeleentheid regstreeks verwys na:<br />

Die verbruikershof binne die provinsie met regsbevoegdheid, indien<br />

daar een is, behoudens provinsiale wetgewing wat die werking van daardie<br />

verbruikershof beheer<br />

Die Tribunaal, met die Tribunaal se verlof<br />

• Indien ‘n aangeleentheid regstreeks na die provinsiale verbruikershof verwys<br />

word, mag die respondent by die Tribunaal aansoek doen<br />

• Alle verwysings na of aansoeke by die Tribunaal moet in die voorgeskrewe vorm<br />

wees en op die voorgeskrewe wyse geskied<br />

• Die Tribunaal moet die aangeleentheid ooreenkomstig die WVB en toepaslike<br />

bepalings van die Nasionale Kredietwet aanhoor<br />

• Die Tribunaal mag ‘n toepaslike bevel kragtens die WVB of kragtens die<br />

toepaslike bepalings van die Nasionale Kredietwet maak<br />

• Die Voorsitter van die Tribunaal mag sekere aangeleenthede opdra om deur ‘n<br />

enkele lid van die Tribunaal aangehoor te word, bv. wanneer ‘n aangeleentheid<br />

na die verbruikershof verwys is en die respondent by die Tribunaal aansoek<br />

doen, of waar daar aangevoer word dat die inligting vertroulik is, ens.<br />

Hof se bevoegdhede om Verbruikersregte af te dwing:<br />

• Bykomstig tot enige ander bevel kragtens die WVB of enige ander wet, mag die<br />

hof:<br />

‘n Verskaffer beveel om enige gedrag wat onbestaanbaar met die WVB is,<br />

te wysig of te staak<br />

Enige bevel spesifiek deur die WVB beoog, maak<br />

Skadevergoeding vir kollektiewe skade aan alle of ‘n klas verbruikers in<br />

die algemeen teen ‘n verskaffer toeken, wat op enige bepalings en<br />

voorwaardes wat die hof as regverdig en billik en gepas ag ten einde die<br />

oogmerke van die Wet te vervul, betaalbaar is<br />

• Die WVB verminder nie die verbruiker of die verskaffer se reg om rente of<br />

spesiale skadevergoeding te verhaal in enige geval waar rente of spesiale<br />

skadevergoeding kragtens die wet verhaalbaar mag wees, of om geld te verhaal<br />

indien die teenprestasie vir die betaling daarvan misluk het (bv. die tjek is deur<br />

die bank geweier) nie.


Wat is die rol van die Nasionale<br />

Verbruikerskommissie?<br />

Die Wet stel ‘n Nasionale Verbruikerskommissie in<br />

(hierin “die Kommissie” genoem) en maak voorsiening<br />

vir provinsiale verbruikersbeskermingsowerhede wat<br />

oor regsbevoegdheid binne sy provinsie beskik.<br />

• Die Kommissie is ‘n staatsorgaan en moet die<br />

funksies kragtens die Wet deur die Minister<br />

aan hom toegeken, verrig en moet sy funksies<br />

ooreenkomstig die waardes van die Grondwet en<br />

enige ander nasionale wetgewing verrig. Bykomstig<br />

tot sy algemene bevoegdhede betreffende sy<br />

funksies<br />

• Mag die Kommissie die vrywillige gebruik van<br />

praktykkodes ontwikkel en bevorder<br />

• Moet die Kommissie enige nasionale en provinsiale<br />

wetgewing of ander openbare regulasie wat die<br />

welsyn van verbruikers raak en onbestaanbaar is<br />

met die WVB, identifiseer<br />

• Moet die Kommissie enige relevante provinsiale<br />

verbruikersbeskermingsowerhede, staatsorgane,<br />

verbruikersbeskermingsgroepe, AGB-agente<br />

en verskaffers raadpleeg ten opsigte van<br />

geïdentifiseerde wetgewing met die oogmerk om<br />

voorstelle vir hervorming van daardie wetgewing<br />

te ontwikkel<br />

• Moet die Kommissie van tyd tot tyd voorstelle vir<br />

die bereiking van progressiewe wetshervorming<br />

aan die Minister inlewer<br />

• Moet die Kommissie relevante provinsiale<br />

verbruikersbeskermingsowerhede en staatsorgane<br />

binne die nasionale regeringsfeer,<br />

regulerende owerhede,


verbruikersbeskermingsgroepe en ombuds raadpleeg<br />

met die oogmerk om enige praktyke te identifiseer wat<br />

onbestaanbaar is met die Wet en voorstelle vir die<br />

hervorming van sodanige praktyke te ontwikkel<br />

• Moet die Kommissie die doeltreffendheid van hierdie<br />

entiteite monitor ten einde inligting te verskaf wat benodig<br />

word vir verslagdoening en rapportering aan die Minister<br />

• Is die Kommissie verantwoordelik daarvoor om kennis<br />

en openbare bewustheid van verbruikersbeskermingaangeleenthede<br />

te verhoog<br />

• Is die Kommissie verantwoordelik daarvoor om die Minister<br />

oor verbruikersbeskerming-aangeleenthede te adviseer<br />

• Maak die Kommissie aan die Minister aanbevelings oor<br />

veranderinge<br />

• Rapporteer die Kommissie jaarliks oor markpraktyke<br />

• Doen die Kommissie navraag en rapporteer hy aan die<br />

Minister ten opsigte van enige aangeleentheid rakende die<br />

oogmerke van die Wet<br />

• Adviseer die Kommissie die Minister ten opsigte van enige<br />

aangeleentheid deur die Minister na hom verwys<br />

• Pas die Kommissie die WVB in ooreenstemming met die Wet<br />

toe


Wat is die Kommissie se<br />

afdwingingsbevoegdhede?<br />

Die Kommissie dwing die Wet af deur:<br />

• Informele beslegting van enige geskil tussen ‘n<br />

verbruiker en ‘n verskaffer te bevorder, maar dit is<br />

nie verantwoordelik daarvoor om in te gryp of die<br />

geskil regstreeks te bereg nie<br />

• Klagtes betreffende beweerde verbode gedrag of<br />

oortredings te ontvang en te hanteer<br />

• Die verbruikersmark en die doeltreffendheid van<br />

geakkrediteerde verbruikersgroepe, bedryfskodes,<br />

AGB-skemas, dienslewering aan verbruikers deur<br />

staatsorgane en enige regulerende owerheid met<br />

regsbevoegdheid oor verbruikersaangeleenthede<br />

binne ‘n besondere bedryf, te monitor<br />

• Nakomingskennisgewings uit te reik en af te dwing<br />

• Toestemmingsbevele en ondernemings te onderhandel<br />

en aan te gaan<br />

• Enige besorgdhede ten opsigte van markaandeel<br />

en teen-mededingende optrede en gedrag wat<br />

ingevolge die Wet verbied mag word, na die<br />

Mededingingskommissie te verwys<br />

• Aangeleenthede na die Tribunaal te verwys en, soos<br />

deur die WVB toegelaat of vereis, voor die Tribunaal<br />

te verskyn<br />

• Beweerde oortredings ingevolge die WVB na die<br />

Nasionale Vervolgingsgesag te verwys


Wat is die rol van die provinsiale<br />

verbruikersbeskermingsowerhede?<br />

‘n Provinsiale verbruikersbeskermingsowerheid beskik<br />

oor regsbevoegdheid binne sy provinsie om:<br />

• Nakomingskennisgewings namens die Kommissie<br />

uit te reik aan enige persoon wat eksklusief binne<br />

daardie provinsie sake verrig<br />

• Die bemiddeling of versoening van ‘n geskil te<br />

fasiliteer wat ingevolge die Wet ontstaan tussen<br />

persone wat in daardie provinsie woonagtig is, of<br />

wat eksklusief binne daardie provinsie sake verrig<br />

• Die geskil na die provinsiale verbruikershof binne<br />

die provinsie te verwys, indien daar een is<br />

• Die Kommissie te versoek om ‘n klagte ten<br />

opsigte van enige klaarblyklike verbode gedrag of<br />

oortreding ingevolge die WVB wat binne daardie<br />

provinsie plaasvind, in te stel


Wenke:<br />

• Oefen jou magte as ‘n verbruiker kragtens die WVB<br />

uit<br />

• Verwys na die voorskrifboek van toevlug- en<br />

regsteldienste op die Departement van Ekonomiese<br />

Ontwikkeling, Omgewingsake en Toerisme se<br />

webwerf<br />

• Wees versigtig vir swak sakepraktyke<br />

• Vermy die onthulling van persoonlike inligting soos<br />

identiteitsnommers, bankkaarte, ens.


Departement van Ekonomiese Ontwikkeling, Omgewingsake<br />

en Toerisme Hoofkantoor en Streekkantore<br />

• Beacon Hillkantoor - Tel: (043) 605 7171<br />

Hockeystraat, King William’s Town<br />

• Amathole Streekkantoor - Tel: (043) 707 4000<br />

Alderwood House, Palm Square Sakepark, Beaconbaai, Oos-Londen<br />

• Cacadu Streekkantoor - Tel: (041) 508 5808/ 508 5800<br />

p/a Belmont Terrace & Castle Hill, Sentraal, Port Elizabeth<br />

• Chris Hani Streekkantoor - Tel: (045) 808 4000<br />

Ou Royal Hotelgebou, Cathcartstraat, Queenstown<br />

• O.R. Tambo Streekkantoor - Tel: (047) 531 1191<br />

h/v Owen- & Leedsstraat, Botha Sigcaugebou, 5de Verdieping, Mthatha<br />

• Joe Gqabi Streekkantoor - Tel: (051) 633 2901<br />

Smitstraat 10, Aliwal-Noord<br />

• Alfred Nzo Streekkantoor - Tel: (039) 256 0230<br />

Erf Nr. 2 Maluti Onderwyskollege, Maluti<br />

www.dedea.gov.za

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!