You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
driemaandelijks tijdschrift trefPUnt ZelfhUlP vZw<br />
Afzender: TREFPUNT ZELFHULP vzw, Parkstraat 45 bus 3608, 3000 Leuven, België - Afgiftekantoor: 3000 Leuven<br />
pag.06<br />
IN DE SCHIJNWERpER<br />
Hoofdpijndagboek<br />
Migraine, een verlammende<br />
vorm van hoofdpijn<br />
<strong>27</strong> /4<br />
pag.08<br />
NIEuWE INItIatIEvEN<br />
Mie Keto vzw<br />
Ondersteunt met tips en info<br />
omtrent ketogeen dieet<br />
pag.12<br />
puBLICatIES<br />
Beter samen<br />
Pleidooi voor verandering<br />
om beter zorg te dragen<br />
Over<br />
ouder worden<br />
zelfhulp<br />
en zelfhulp<br />
Every man desires to<br />
live long; but no man<br />
would be old.<br />
Iedereen wil graag lang<br />
leven, maar niemand wil<br />
oud zijn. Jonathan SwItft,<br />
EngElS SchrIJvEr 1667-1745<br />
Begin oktober ging<br />
in heist o/d Berg een<br />
nieuwe zelfhulpgroep<br />
van start: een groep<br />
voor mensen die lijden<br />
aan lMD of leeftijdsgebonden<br />
Macula<br />
Degeneratie.<br />
Dit is een oogaandoening die vooral<br />
60-plussers treft en tot volledig gezichtsverlies<br />
kan leiden). Een nieuwe zelfhulpgroep<br />
is op zich geen zo’n wereldschokkend<br />
nieuws. Opmerkelijk is wel dat de<br />
deelnemers zich situeren in de leeftijdscategorie<br />
tussen 70 en … 92 jaar.<br />
De hogere leeftijd van de deelnemers is<br />
uiteraard voor een groot deel te wijten<br />
aan de specifieke oogproblematiek die<br />
zich vooral bij oudere mensen voordoet.<br />
Maar het blijft toch een bijzondere ervaring<br />
om mensen op leeftijd met veel enthousiasme<br />
hun verhaal te horen doen,<br />
ervaringen te delen en samen naar oplossingen<br />
te zoeken. De begeleiding van<br />
de groep is in handen van een oudere<br />
dame die ook wat inzet, gedrevenheid<br />
en enthousiasme betreft, een ‘jeune premier’<br />
het nakijken geetf.<br />
Nochtans zetten ouder wordende mensen<br />
niet gemakkelijk de stap naar een<br />
zelfhulpgroep. Daar hebben ze zelf allerlei<br />
argumenten voor: ‘er valt niets aan te<br />
TREFPUNT ZELFHULP vzw<br />
Jaargang <strong>27</strong> nr. 4, oktober-november-december 2011, P409178<br />
België-Belgique<br />
P.B. 3000 Leuven 1<br />
2/665<br />
<strong>27</strong> /4<br />
pag.16<br />
agENDa<br />
Rare Disease Day<br />
Dag voor en over patiënten met<br />
een zeldzame aandoening<br />
veranderen’, ‘we moeten ons lot dragen’,<br />
‘ik heb al genoeg met mezelf te<br />
stellen’, ‘het leed van anderen maakt me<br />
depressief’, ‘ik geraak er niet, ‘ik versta<br />
de anderen niet genoeg’, ‘het zal allemaal<br />
wel boven mijn petje gaan’, ‘hoe<br />
geraak ik weer thuis’… Van deze verzuchtingen<br />
was echter weinig te merken<br />
tijdens de LMD-bijeenkomst. Sommige<br />
mensen werden thuis afgehaald en nadien<br />
weer naar huis gebracht, er werden<br />
wat praktische schikkingen getroffen<br />
rond lichtinval en plaats aan tafel, men<br />
> pag. 2
kreeg duidelijke informatie in heldere en<br />
eenvoudige taal, er werd gepraat over<br />
hulpmiddelen en de ervaringen die mensen<br />
daarmee hadden, er werd heel wat<br />
afgelachen omdat men zich in kleine<br />
anekdotes herkende, de vragen werden<br />
herhaald, de verhalen soms kort samengevat<br />
en er was tijd en ruimte om wat na<br />
te kaarten bij een tas koffi e en een stuk<br />
taart... Bij de afsluiting was iedereen tevreden,<br />
opgelucht dat men niet alleen<br />
was, blij dat men er wat van opgestoken<br />
had, blij ook met de nieuwe sociale<br />
contacten en blij met het vooruitzicht<br />
dat men elkaar gauw weer opnieuw kon<br />
ontmoeten.<br />
<strong>Zelfhulp</strong> en lotgenotencontact kan ook<br />
voor oudere mensen een hart onder de<br />
riem zijn. Ouder worden brengt immers<br />
naast heel bijzondere emoties en ervaringen<br />
ook specifi eke kwalen en moeilijkheden<br />
met zich mee. Daar wat meer<br />
over leren, daar met anderen over praten<br />
kan een opluchting en een verrijking<br />
zijn, ook al ben je 70- of 80-plusser.<br />
Wat heet oud?<br />
We worden met z’n allen ouder. Momenteel<br />
bedraagt de huidige gemiddelde<br />
leeftijd voor de vrouw 83,2 jaar en die<br />
voor de man 78,3 jaar. Ouder worden en<br />
oud zijn; het zijn relatieve begrippen die<br />
iedereen anders invult en ervaart. Sommigen<br />
voelen zich op 40 jaar al oud en<br />
worstelen met een vroegtijdige midlifecrisis,<br />
anderen zijn op hun 70 nog dynamisch<br />
en actief. Veel vijftigplussers en<br />
ondernemende zestigers beschouwen<br />
zichzelf helemaal niet als oud en gruwelen<br />
bij betuttelende woorden zoals<br />
bijvoorbeeld ‘sportelen’ of senioren.<br />
Onlangs werd de actrice Gilda De Bal<br />
(60) in een interview gevraagd of ze zich<br />
aangesproken voelde door het woord<br />
‘senioren’. ‘Helemaal niet! Maar het is<br />
wel de realiteit. Toen ik onlangs een museum<br />
bezocht en ze me de vraag stelden<br />
of ik 60 was – dan kon ik namelijk korting<br />
krijgen – voelde dat toch wat raar.<br />
Binnenkort rij ik ook gratis met de bus.<br />
2<br />
Over<br />
zelfhulp<br />
ouder worden<br />
en zelfhulp<br />
Het is vreemd. Ik voel me geen zestig.<br />
Het is me gewoon overkomen. Vanbinnen<br />
ben ik jong.’ Hoe relatief ouderdom<br />
ook is illustreert het citaat van de Franse<br />
schrijver André Gide: ‘Ik kan me nauwelijks<br />
voorstellen dat ik thans zo oud ben<br />
als de mensen die ik stokoud vond toen<br />
ik jong was’.<br />
Men wordt oud<br />
zoals men heeft geleefd:<br />
aanvaardend, tevreden<br />
en met de blik vooruit<br />
of niet-aanvaardend,<br />
krampachtig en steeds<br />
achterom kijkend.<br />
Zolang men in goede gezondheid verkeert,<br />
weinig last heeft van lichamelijke<br />
ongemakken en beperkingen (‘le silence<br />
des organes’) staat men nauwelijks<br />
stil bij het ouder worden. En toch. Het<br />
moment is moeilijk aan te wijzen, af te<br />
bakenen of in jaren uit te drukken, maar<br />
op een bepaald moment niet te ontkennen:<br />
onherroepelijk treden vroeg of laat<br />
kleine en grote veranderingen op. Dat<br />
kan gaan van kleine uiterlijkheden zoals<br />
rimpeltjes en grijze haren tot afnemende<br />
vitaliteit en kleine of grote gezondheidsproblemen<br />
of psychische moeilijkheden.<br />
Hoe mensen daarmee omgaan verschilt<br />
uiteraard van persoon tot persoon.<br />
Johan Wolfgang von Goethe (Duits<br />
schrijver 1749-1832) schreef ooit: ‘Keine<br />
kunst ist’s alt zu werden; es ist kunst es<br />
zu ertragen’. Het is geen kunst om oud<br />
te worden, wel om het te verdragen.<br />
Men wordt oud zoals men heeft geleefd:<br />
aanvaardend, tevreden en met de blik<br />
vooruit of niet-aanvaardend, krampachtig<br />
en steeds achterom kijkend.<br />
Ouder worden is<br />
een natuurlijk proces<br />
Ouder worden is geen synoniem met<br />
ziek worden, maar toch valt niet te ontkennen<br />
dat de lichamelijke mogelijkheden<br />
niet onbeperkt zijn. Nu en dan zijn<br />
kleine kwaaltjes echte stoorzenders en<br />
beïnvloeden ze de kwaliteit van leven.<br />
Fysieke klachten komen nu eenmaal<br />
meer voor bij het ouder worden zoals<br />
bijvoorbeeld uiterlijke veranderingen,<br />
gehoorsproblemen, gezichtsproblemen,<br />
toenemende slijtage, verminderde mobiliteit,<br />
hart en vaatziekten, artrose, gewrichtsaandoeningen<br />
of suikerziekte.<br />
Ook mentaal doen zich veranderingen<br />
voor: een minder goed of trager functionerend<br />
geheugen, minder zeker, meer<br />
verdriet en verlieservaringen, meer depressies.<br />
Sommige lichamelijke klachten<br />
vinden hun oorsprong in psychisch ongemak<br />
maar zijn moeilijk onder woorden<br />
te brengen. Het is dan gemakkelijker om<br />
symptomen zoals hoofdpijn, duizeligheid,<br />
hartkloppingen of slapeloosheid<br />
te signaleren dan zorgen, verdriet, eenzaamheid<br />
of relatiemoeilijkheden bespreekbaar<br />
te maken. <strong>Zelfhulp</strong>groepen<br />
richten zich zelden tot een bepaalde<br />
leeftijdscategorie maar in de praktijk<br />
merken we toch dat bepaalde doelgroepen<br />
moeilijker worden bereikt zoals<br />
bijvoorbeeld ouderen. Toch kan lotgenotencontact<br />
voor ouderen een wereld van<br />
verschil maken en de kwaliteit van leven<br />
positief beïnvloeden.<br />
Literatuur<br />
- Van de Ven, Luc ‘Ouder worden. Het Leven als antwoord’<br />
Uitgeverij Davidsfonds nv, Leuven, 2004<br />
- Swinnen, Tony, Dr. ‘Gelukkig en zinvol ouder worden.<br />
Positief omgaan met psychische problemen op oudere<br />
leeftijd’ Uitgeverij Lannoo, Tielt, 2004<br />
- Stevens, Jef ‘Ouder worden, leven en leren’<br />
Uitgeverij Garant, Antwerpen 2011<br />
- Interview met Gilda De Bal & Miet Smet in Het Nieuwsblad<br />
Magazine 12 november 2011, Coverstory door Kathleen<br />
Vereecken
<strong>Zelfhulp</strong> en<br />
lotgenotencontact:<br />
ook voor ouderen!<br />
Het is voor oudere mensen niet vanzelfsprekend<br />
om zich tot een zelfhulpgroep<br />
te wenden. Ze voelen zich wat onwennig,<br />
zijn er weinig mee vertrouwd en<br />
zijn van oudsher niet gewend hun problemen<br />
met buitenstaanders te bespreken.<br />
Toch kan lotgenotencontact ook<br />
voor oudere mensen een hart onder de<br />
riem betekenen. Men voelt zich minder<br />
alleen, minder eenzaam, minder geïsoleerd.<br />
Door te praten met lotgenoten<br />
gaat men zich vergelijken met elkaar en<br />
met leeftijdsgenoten. Dat helpt een heel<br />
eind om de eigen klachten te relativeren<br />
en te aanvaarden. Door zich te vergelijken<br />
met leeftijdsgenoten creëert men<br />
een andere waardehiërarchie en focust<br />
men zich niet meer uitsluitend op lichamelijke<br />
aspecten maar ook op psychische<br />
en geestelijke talenten.<br />
3<br />
nieuwe sociale contacten,<br />
lotgenotencontact, onderlinge<br />
steun en hulp<br />
Oudere mensen trekken zich soms langzaam<br />
uit het actieve leven terug. De druk<br />
van het werk valt weg, de kinderen zijn<br />
het huis uit, sommigen ondervinden mobiliteitsproblemen<br />
of gezondheidsproblemen,<br />
men wordt geconfronteerd met<br />
een hulpbehoevende partner, verdriet of<br />
verlies... Voor heel wat oudere mensen<br />
ligt de eenzaamheid op de loer. Contact<br />
met anderen in een vergelijkbare situatie<br />
kan dan een hele opluchting zijn. Men<br />
voelt zich minder alleen of eenzaam.<br />
Zorgen, gevoelens en emoties worden<br />
gedeeld, men herkent zich in het verhaal<br />
van de ander en men vindt zelf ook<br />
een luisterend oor bij lotgenoten. Men<br />
leert nieuwe mensen kennen, er worden<br />
nieuwe vriendschappen gesmeed die<br />
ook na de bijeenkomst verder uitgebouwd<br />
kunnen worden, zelfs al is dat<br />
enkel telefonisch.<br />
Zelfredzaamheid<br />
stimuleren draagt er<br />
toe bij dat men zo lang<br />
mogelijk zelfstandig<br />
kan leven. hierdoor<br />
voelen mensen zich<br />
vrijer, onafhankelijk,<br />
én gelukkiger.<br />
Ouderen en zelfhulp:<br />
enkele voordelen<br />
nieuwe kennis en<br />
inzichten<br />
In een zelfhulpgroep wordt heel wat informatie<br />
aangeboden. Informatie over<br />
aandoeningen, over behandelingen en<br />
herstel, over hulpmiddelen en tegemoetkomingen.<br />
Maar ook over het leren leven<br />
met ouder worden, met ziek worden,<br />
met beperkingen. Zelfzorgtechnieken<br />
worden aangeleerd zoals bijvoorbeeld<br />
een bewegingsprogramma bij de ziekte<br />
van Bechterew, of het leren meten en<br />
evalueren van het bloedsuikergehalte bij<br />
diabetespatiënten. <strong>Zelfhulp</strong>groepen zijn<br />
bovendien bijzonder goed op de hoogte<br />
van de beschikbare hulpmiddelen om<br />
het leven aangenamer en comfortabeler<br />
te maken. Dit alles stimuleert de zelfredzaamheid<br />
van mensen en draagt er<br />
toe bij dat men zo lang mogelijk zelfstandig<br />
kan leven, zonder extra hulp van<br />
buitenaf. Hierdoor voelen mensen zich<br />
vrijer, onafhankelijk, gelukkiger en beter<br />
hun vel.<br />
> pag. 4<br />
trefPUnt ZelfhUlP
stimulans tot aanvaarding<br />
en verwerking<br />
Contact met lotgenoten zorgt er voor<br />
dat mensen hun eigen situatie minder<br />
dramatiseren. Er zijn er altijd die er beter,<br />
maar ook die er slechter aan toe zijn.<br />
Men ziet in dat mensen op verschillende<br />
manieren met onwelzijn omgaan, dat er<br />
verschillende manieren zijn om zin en<br />
betekenis aan het leven te geven. Men<br />
leert van elkaar, men stimuleert elkaar,<br />
lacht om elkaar en steunt elkaar. Zowel<br />
de minder goede voorbeelden (zo wil ik<br />
zeker niet worden) als de zeer positieve<br />
voorbeelden (zo zou ik het ook willen<br />
doen) helpen mensen een weg naar verwerking<br />
en aanvaarding te vinden. Soms<br />
zijn zeer creatieve en originele oplossingen<br />
van de ene een bron van inspiratie<br />
voor de andere.<br />
Positieve ingesteldheid<br />
Soms is de oude dag vooral een bron<br />
van ergernis: allerlei kwaaltjes en lichamelijke<br />
ongemakken maar ook mentale<br />
onrust of ontevredenheid zorgen voor<br />
heel wat schaduwkanten in het leven<br />
van oudere mensen. Lotgenoten kunnen<br />
ook hier een belangrijke rol spelen en<br />
het negatieve trachten om te buigen in<br />
mogelijkheden en kansen. Samen zoeken<br />
naar wat er wel nog allemaal mogelijk<br />
is, samen uitkijken naar lichtpuntjes<br />
en onderlinge solidariteit en verbondenheid<br />
kunnen plots een heel nieuw licht<br />
op de zaak werpen.<br />
4<br />
Over<br />
zelfhulp<br />
ouder worden<br />
en zelfhulp<br />
lotgenotencontact<br />
zorgt er voor dat<br />
mensen hun eigen<br />
situatie minder dramatiseren.<br />
Men leert van<br />
elkaar, men stimuleert<br />
elkaar, lacht om elkaar<br />
en steunt elkaar.<br />
Zin en betekenis<br />
Dankzij de geneeskunde en technologie<br />
kunnen heel wat ouderdomskwalen verholpen<br />
worden en kunnen mensen van<br />
een relatief goede oude dag genieten.<br />
Maar het zijn niet de grote lichamelijke<br />
kwalen die de grootste problemen veroorzaken.<br />
De Wereldgezondheidsorganisatie<br />
bestempelde depressie – voorafgegaan<br />
door eenzaamheid – als de<br />
belangrijkste kwaal van de eeuw. Uiteraard<br />
is eenzaamheid niet gebonden aan<br />
leeftijd. De mens is een sociaal wezen en<br />
hunkert heel zijn leven naar verbondenheid<br />
en betrokkenheid bij anderen. Een<br />
engagement in een zelfhulpgroep kan<br />
aan deze behoefte tegemoet komen. Er<br />
zijn voor iemand anders, een luisterend<br />
oor bieden, steun en toeverlaat zijn voor<br />
een ander geeft ook zeer veel zin en<br />
betekenis aan het eigen leven. Anderzijds,<br />
te weten dat men zelf ook bij de<br />
groep terecht kan, geeft vertrouwen. Uit<br />
onderzoek blijkt dat zorgen voor iets of<br />
iemand een grote bron van geluk en zingeving<br />
is. Of zoals iemand het ooit treffend<br />
verwoordde: ‘iemand zijn en ergens<br />
bijhoren, dat is hetgeen echt telt’.<br />
Belangenverdediging en<br />
sociale activiteiten<br />
Oudere mensen zijn vaak niet op de<br />
hoogte van de tegemoetkomingen<br />
waar op ze recht hebben. Een zelfhulpgroep<br />
kan hen een overzicht van de<br />
mogelijkheden bezorgen en hen ook de<br />
praktische ondersteuning hierbij geven<br />
die nodig is. Tenslotte organiseren heel<br />
wat zelfhulpgroepen sociale activiteiten<br />
voor hun leden: een uitstapje, een gezellig<br />
samenzijn, een etentje, een wandeling.<br />
Het aanbod wordt aangepast aan<br />
de mogelijkheden, de beperkingen en<br />
de wensen van de deelnemers. Op een<br />
ongedwongen manier kunnen zij die dit<br />
wensen een diepgaand gesprek voeren<br />
of er een luchtig onderonsje van maken.<br />
conclusie<br />
Ouder wordende mensen kunnen bij<br />
zelfhulpgroepen terecht voor lotgenotencontact,<br />
informatie, steun en hulp.<br />
Vaak is de drempel nog te hoog om de<br />
stap te zetten, maar ervaring leert dat<br />
mensen deze warme en hartelijke vorm<br />
van hulp al snel weten te waarderen. In<br />
dit nummer van de <strong>Trefpunt</strong> <strong>Zelfhulp</strong><strong>krant</strong><br />
worden enkele verenigingen voor<br />
ouder wordende mensen voorgesteld.<br />
Wie op zoek is naar een specifi eke organisatie<br />
of wie zelf een initiatief voor<br />
ouderen wil opzetten kan altijd contact<br />
opnemen met het <strong>Trefpunt</strong> <strong>Zelfhulp</strong> vzw.<br />
Wij helpen u graag verder!<br />
Annemie Vandermeulen<br />
Zorgen voor iets of<br />
iemand is een bron van<br />
geluk en zingeving.<br />
Iemand zijn en ergens<br />
bijhoren, dat is hetgeen<br />
dat echt telt!
Door de vergrijzing<br />
neemt het aandeel<br />
ouderen in de totale<br />
bevolking toe. oud worden<br />
betekent echter<br />
niet langer noodzakelijk<br />
hulpbe hoevend<br />
en eenzaam worden.<br />
Meer 65-plussers dan<br />
vroeger voelen zich<br />
vitaal en een stijgende<br />
groep heeft de financiële<br />
middelen om een leuke<br />
oude dag te beleven.<br />
5<br />
senioren<br />
Uit onderzoek bij Vlaamse senioren blijkt<br />
dat 50 % tevreden is met zijn leven. Een<br />
groep van twintig procent voelt zich<br />
minder goed door een gezondheidsprobleem<br />
(hartaandoeningen, reuma,<br />
auditieve handicap, depressie... ). Nog<br />
een kleinere groep voelt zich ongelukkig<br />
door een sociaal of familiaal probleem<br />
zoals een conflict met de kinderen,<br />
partnerverlies door overlijden, eenzaamheid...<br />
Soms zijn zij niet op de hoogte<br />
van het aanbod van de vele zelfhulp-<br />
en ontmoetingsgroepen rond diverse<br />
problematieken, en dat is jammer want<br />
juist deze groep mensen is meestal in de<br />
gelegenheid om van dit aanbod gebruik<br />
te maken, of om actief aan te sluiten en<br />
zo een meerwaarde te betekenen voor<br />
de bestuursploegen. Meer informatie via<br />
<strong>Trefpunt</strong> <strong>Zelfhulp</strong> of via de webinventaris<br />
op zelfhulp.be (ingedeeld op problematiek).<br />
Twee initiatieven werken specifiek<br />
rond de plaats van de senior in de maatschappij<br />
en voor het behoud van diens<br />
belangen. Hun werking en aanbod stellen<br />
wij hier iets uitgebreider in de kijker.<br />
Senior-ombudsdienst<br />
Naast de dienstverlening aan senioren<br />
op het vlak van wetten, reglementen,<br />
voorzieningen enz. biedt de Senior-<br />
Ombudsdienst de kans tot lotgenotencontact<br />
aan senioren met specifieke<br />
problemen of een handicap. Er is een<br />
informatiebrochure ter beschikking.<br />
MEER INfo:<br />
Xavier Decremer<br />
Kapelstraat 71/3, 8450 Bredene<br />
T. 059/32.45.42<br />
De grijze panters vzw<br />
‘De Grijze Panters’, weerbare-seniorenbeweging,<br />
is een pluralistische, democratische,<br />
sociale vereniging van<br />
ouderen. Zij opteren voor een samenleving<br />
met aandacht en zorg voor jong<br />
én oud en erkennen de belangen van<br />
de verschillende segmenten van de<br />
maatschappij. Ze willen met alle leeftijdsgroepen<br />
samenwerken voor vrede,<br />
rechtvaardigheid en milieuvriendelijkheid.<br />
Ze onderschrijven de ‘rechten van<br />
de mens’: iedere schakel in de samenleving<br />
heeft zijn belang, maar de meest<br />
kwetsbaren en de zwaksten hebben<br />
prioriteit. Daarom zetten zij zich in voor<br />
solidariteit en verwerpen individualisme.<br />
Ze komen op voor bewustwording van<br />
de ouderen; zijn tegen betutteling, eisen<br />
medezeggenschap en non-discriminatie<br />
in alle sectoren van het maatschappelijk<br />
leven en ijveren voor de bewustmaking<br />
van beleidsmensen voor de ouderenproblematiek.<br />
Zij adviseren de overheden<br />
inzake de problemen van ouderen<br />
in een zich wijzigende en vergrijzende<br />
maatschappij. Ze maken deel uit van<br />
ouderenadviesraden, participeren aan<br />
ouderenbeleidsplannen en zijn actief lid<br />
van de Vlaamse Ouderenraad. Via deze<br />
organisatie ijveren zij voor de belangen<br />
van de senior op elk maatschappelijk<br />
vlak. Het tijdschrift ‘De Grijze Panter’<br />
verschijnt driemaandelijks.<br />
MEER INfo:<br />
Willy Van Dingenen (secretariaat en<br />
maatschappelijke zetel)<br />
Klinkstraat 1/4, 2300 TURNHOUT<br />
T. 0495/32.45.60<br />
w-van-dingenen@scarlet.be<br />
trefPUnt ZelfhUlP
6<br />
hoofdpijn<br />
hoofdpijn zit niet<br />
in de hersenen, die zelf<br />
niet voorzien zijn van<br />
pijnzenuwen, maar in<br />
de structuren rond<br />
de hersenen, zoals de<br />
bloedvaten, de hersenvliezen,<br />
de aangezichts -<br />
spieren, de neusbijholten<br />
en de huid.<br />
hoofdpijn is vrijwel nooit<br />
een symptoom van<br />
een ernstige ziekte:<br />
meer dan 99% van alle<br />
hoofdpijn is spanningshoofdpijn<br />
of migraine.<br />
Migraine of schele hoofdpijn is een verlammende<br />
vorm. Meestal beperkt de<br />
pijn zich tot een zijde van het hoofd,<br />
doch een derde van alle migraineaanvallen<br />
strekt zich over beide zijden uit.<br />
De hevige pijn gaat in regel gepaard<br />
met misselijkheid, braken en wazig<br />
zien. Lichtflitsen voor de ogen, gevoelloosheid<br />
van de ledematen, onduidelijk<br />
praten, concentratiegebrek en emotionele<br />
stoornissen kunnen voorkomen. De<br />
oorzaak dient gezocht te worden in een<br />
combinatie van fysieke, medische, psychologische<br />
en erfelijke factoren, en het<br />
nemen van maatregelen op deze gebieden<br />
kan verlichting brengen.
Wat een hoofdpijn lijder<br />
lijden kan schetst<br />
Bieke met een aantal<br />
fragmenten uit<br />
haar ‘hoofdpijndagboek’<br />
Hoofdpijndagboek<br />
Al meer dan 30 jaar lijd ik aan migraine<br />
en al even veel jaren probeer ik er van af<br />
te komen op de klassieke of alternatieve<br />
manier, maar door de jaren heen is het<br />
alleen maar erger geworden, je wordt er<br />
soms zo moedeloos van. Daarom wil ik<br />
enkele willekeurige passages weergeven<br />
uit mijn hoofdpijndagboek.<br />
September 1999<br />
Ik ben jarig, ik wil het vandaag wat<br />
rustig aan doen, toch heb ik weer<br />
muizenissen in mijn hoofd, rechts, links,<br />
straks komt mijn familie om mij geluk te<br />
wensen - a.u.b. laat het vandaag geen<br />
hoofdpijn worden ... Hoera! De dag is<br />
voorbij zonder al te veel pijn.<br />
Maart 2000<br />
Ik neem nu 8 maand een profylaxe<br />
middel tegen migraine. Ik word er alleen<br />
maar moe en dikker van – de migraine<br />
blijft zijn gang gaan. Ik neem ook nog<br />
moederkruid waarvan ik gelezen heb<br />
dat het zou helpen tegen migraine,<br />
maar tot nu toe nog geen resultaat.<br />
December 2000<br />
Morgen heb ik yoga, als de hoofdpijn<br />
zo verder gaat moet ik zelfs dat nog<br />
gaan opgeven, het is weer verschrikkelijk,<br />
mijn maag keert binnenste buiten,<br />
primperan nemen en maar imitrex laten<br />
inspuiten. Ik wil graag naar de yoga<br />
gaan dan kan ik misschien nog wat<br />
ontspannen. Oef, ik ben toch geweest<br />
met de nodige pijnstillers.<br />
7<br />
Januari 2001<br />
Vandaag nog eens alternatieve middelen<br />
geprobeerd, iedereen weet wel een<br />
of ander middeltje, maar hun hoofdpijn<br />
is niet te vergelijken met mijn hardnekkige<br />
migraine.<br />
Maart 2005<br />
Ik ga nog heel regelmatig op consultatie<br />
bij de neuroloog. Voorlopig is mijn<br />
medicatie nog dezelfde, zolang ik me er<br />
goed bij voel zal ik niet veranderen.<br />
Helemaal verlost van de migraine zal ik<br />
wel nooit zijn, maar ik heb toch al wat<br />
langere pijnvrije periodes. De hoofdpijn<br />
is er ook nog wel maar is matig.<br />
Eindelijk durf ik terug afspraken te<br />
maken, eindelijk ben ik ook over de<br />
angst heen, en kan ik weer zeggen<br />
‘ik leef’. Veel heb ik te danken aan mijn<br />
neuroloog die echt zijn best heeft gedaan<br />
om mij te helpen. ok mijn huisarts<br />
stond me bij, maar een neuroloog is<br />
meer gespecialiseerd. Bij de alternatieve<br />
middelen heb ik spijtig genoeg geen<br />
baat gevonden. Gelukkig hebben we<br />
de hoofdpijnliga waar we als lotgenoten<br />
elkaar kunnen steunen!<br />
Belgische Vereniging<br />
voor Hoofdpijnpatienten<br />
vzw (BVvHP vzw)<br />
Deze Nederlandstalige afdeling van de<br />
Belgische Hoofdpijnliga wil mensen<br />
met clusterhoofdpijn, migraine of andere<br />
vormen van hoofdpijn informeren<br />
en steunen in moeilijke momenten. De<br />
info is gratis; wordt men officieel lid dan<br />
krijgt men regelmatig de nieuwsbrief<br />
met tips over allerlei onderwerpen in<br />
verband met hoofdpijn en gezondheidszorgen;<br />
een boekje over migraine en een<br />
hoofdpijnagenda. Leden worden steeds<br />
persoonlijk op de hoogte gehouden van<br />
de bijeenkomsten. Door het lidmaatschap<br />
is men tevens automatisch lid van<br />
de Vlaamse Pijnliga. Zo kan men gratis<br />
deelnemen aan bijeenkomsten van andere<br />
verenigingen rond chronische pijn<br />
en ontvangt men ook gratis het tijdschrift<br />
‘Prikkel’.<br />
MEER INfo:<br />
Jeanine Duwel<br />
Nieuwdreef 119/20, 2170 Merksem<br />
T. 03/645.56.94<br />
hoofdpijn@pandora.be<br />
www.hoofdpijnen.be<br />
ook contactpersoon voor<br />
cluster-hoofdpijn of<br />
het Syndroom van Horton<br />
Lut Verhulst<br />
Bevrijdingslaan 17, 2350 Vosselaar<br />
T. 014/41.41.05<br />
Bereikbaar: namiddag/avond<br />
contactpersoon hoofdpijn/migraine<br />
trefPUnt ZelfhUlP
8<br />
nieuwe initiatieven<br />
nieuwe initiatieven<br />
Leeftijdsgebonden<br />
Maculadegeneratie LMD<br />
lMD is een aandoening<br />
die een deel van het<br />
netvlies achter in het<br />
oog (macula) aantast.<br />
De macula zorgt ervoor<br />
dat men in het centrum<br />
van het gezichtsveld<br />
scherp kan zien, zodat<br />
men kan lezen, (auto)<br />
rijden en gezichten herkennen.<br />
De belangrijkste<br />
symptomen van lMD<br />
zijn: rechte lijnen lijken<br />
golvend, lezen wordt<br />
lastig, gezichtsherkenning<br />
op afstand is moeilijk,<br />
donkere vlekken of<br />
leemtes in het centrum<br />
van het gezichtsveld,<br />
lichtschuwheid, verminderd<br />
gezichtsvermogen<br />
in het donker en slechte<br />
waarneming van de<br />
kleuren.<br />
Er bestaan twee vormen van maculadegeneratie<br />
– een ‘droge’ en een ‘natte’<br />
vorm. Bij droge LMD wordt een deel van<br />
de macula dunner en raakt het beschadigd.<br />
Daardoor gaat het gezichtsvermogen<br />
langzaam maar geleidelijk achteruit.<br />
Bij natte LMD groeien er nieuwe,<br />
zwakke bloedvaatjes achter het netvlies.<br />
Deze veroorzaken bloedingen en soms<br />
littekens. Natte LMD komt minder vaak<br />
voor, maar leidt vaker tot ernstig verlies<br />
van het centrale zicht in een gevorderd<br />
stadium. Bij een tijdige diagnose en behandeling<br />
kan het gezichtsvermogen<br />
meestal behouden worden; daarom is<br />
het voor 60-plussers heel belangrijk<br />
om jaarlijks een oogarts te consulteren.<br />
Zonder behandeling kan LMD het dagelijks<br />
leven ernstig beïnvloeden.<br />
dit ondervond ook marie-louise – zij<br />
vertelt hoe zij als lmd-patiënte haar<br />
oogziekte ervaart en wat zij met deze<br />
ervaring doet:<br />
‘Er waren verschillende redenen waarom<br />
ik in 2004 naar de oogarts stapte. Ik zag<br />
beter dichtbij dan veraf; gezichtsherkenning<br />
op afstand werd moeilijk en<br />
de keukentegels kregen golvende lijnen<br />
en kronkelden als slangen. Een gespecialiseerde<br />
oogarts vertelde mij dat ik<br />
leeftijdsgebonden maculadegeneratie<br />
heb - voor mij totaal onbekend. Het<br />
blijkt om een oogziekte te gaan die niet<br />
kan genezen en waar geen medicatie<br />
voor bestaat. Momenteel worden er bij<br />
natte LMD injecties rechtstreeks in het<br />
oog gegeven, die in sommige gevallen<br />
de oogziekte kan stabiliseren. Na verloop<br />
van tijd merkte ik dat de lichtinval<br />
van groot belang is bij het bekijken van<br />
een gelaat of van een voorwerp. Zien in<br />
de schemering en van het licht naar het
donker gaan is soms heel moeilijk Sommige<br />
kleurschakeringen kan ik niet meer<br />
onderscheiden en in de verte is dikwijls<br />
alles wazig.<br />
Sinds 2 jaar is de droge macula bij mij<br />
over gegaan in de natte vorm en krijg ik<br />
regelmatig injecties. De resultaten zijn<br />
goed. Nu hoop ik mijn zicht nog vele jaren<br />
te kunnen behouden. Datzelfde wens<br />
ik aan al mijn lotgenoten. Mijn streven is<br />
dat LMD bij een breder publiek meer<br />
bekendheid krijgt. Misschien kunnen lotgenoten<br />
daar aan meewerken, door zelf<br />
als LMD-patiënt(e), op een aangename<br />
eenvoudige manier, in een ontspannen<br />
sfeer met elkaar te praten en te luisteren.<br />
Iedereen in de groep is belangrijk!’<br />
Samen<br />
een kijk op LMD<br />
(SEKO LMD)<br />
Er is nog veel onbekendheid rond LMD.<br />
Om hieraan te verhelpen ging begin oktober<br />
2011 deze zelfhulpgroep van start.<br />
Lotgenoten kunnen er ervaringen uitwisselen<br />
en zijn zo ook een steun voor<br />
elkaar. Regelmatig komen deskundigen<br />
spreken over de aandoening en mogelijke<br />
behandelingen. SEKO organiseert 3x<br />
per jaar een namiddagbijeenkomst rond<br />
deze oogziekte in Heist-op-den-Berg.<br />
Eerstvolgende ontmoetingsnamiddag is<br />
op 6 februari 2012.<br />
MEER INfo:<br />
seko.lmd@gmail.com<br />
of via <strong>Trefpunt</strong> <strong>Zelfhulp</strong><br />
T. 016/23.65.07<br />
9<br />
Mie Keto vzw<br />
Mie Keto is een<br />
vereniging met als doel<br />
het ondersteunen van<br />
patiënten die om medische<br />
redenen een<br />
ketogeen dieet volgen.<br />
Het ketogeen dieet een therapie voor<br />
welbepaalde medische aandoeningen.<br />
Om die reden mag het enkel worden<br />
opgestart onder strikt medische begeleiding.<br />
Het ketogeen dieet heeft in<br />
sommige gevallen een positief effect<br />
op patiënten met moeilijk behandelbare<br />
epilepsie. In gevallen waar courante<br />
en minder courante anti-epileptica zijn<br />
uitgeprobeerd zonder (voldoende) resultaat,<br />
kan het volgen van dit dieet tot<br />
een aanzienlijke vermindering leiden<br />
van epileptische aanvallen. Bij sommige<br />
stofwisselingsaandoeningen is het ketogeen<br />
dieet zelfs de enige werkzame<br />
therapie. Dit is onder meer het geval bij<br />
patiënten met Glut-1-transporter Deficiency<br />
Syndrome.<br />
Mie Keto vzw werd in november 2009<br />
opgericht door Mark en Els, de ouders<br />
van Jorien en Geert en Rita, de ouders<br />
van Femke. Beide meisjes volgen sinds<br />
oktober 2008 een ketogeen dieet met<br />
groot succes:<br />
‘De wederzijdse ondersteuning als ouders<br />
was in ons eerste jaar wel van cruciaal<br />
belang. We deelden recepten en<br />
voedingsproducten en hielpen elkaar relativeren<br />
bij de zoveelste afwijzing door<br />
onze kritische dochters of weer een mislukt<br />
recept. Onze kinderen lieten elkaar<br />
proeven van hun favoriete gerechtje en<br />
deelden een ketogene verjaardagstaart.<br />
Ondanks het verschil in leeftijd en ontwikkeling,<br />
zijn ze twee handen op één<br />
buik. Dit kunnen wij enkel verklaren door<br />
het ‘lotgenoteneffect’. Vanuit deze ervaringen<br />
is Mie Keto ontstaan.’<br />
Wat biedt Mie Keto?<br />
een luisterend oor<br />
Wij zijn geen medici of hulpverleners.<br />
Maar het kan prettig zijn om een gesprek<br />
te hebben met ouders met een gelijkaardige<br />
ervaring.<br />
Ondersteunt met praktische tips<br />
Op www.mieketo.blogspot.com wordt<br />
elke maand een nieuw recept en voedingstips<br />
gepost. Neem eens een kijkje.<br />
helpt koken<br />
Als je start met een ketogeen dieet, kan<br />
je beroep doen op FAT, ons First Aid<br />
Team. Een vrijwilliger helpt je tijdens<br />
de opstartperiode bij het uitrekenen en<br />
bedenken van recepten op maat van de<br />
patiënt. Wij zijn geen diëtisten, maar wel<br />
praktijkexperts.<br />
houdt van kletskoek!<br />
Mie Keto vzw organiseert activiteiten<br />
en fora waarbij andere ouders en patiënten<br />
in contact komen met elkaar<br />
en ervaringen kunnen uitwisselen. Het<br />
contact met lotgenoten kan erg motiverend<br />
werken. Deze activiteiten kunnen,<br />
maar hoeven niet in het thema van het<br />
ketogeen dieet te staan, bijv. KletsKoek,<br />
ons praatcafé met ketogene hapjes.<br />
werkt samen met medici<br />
Wij werken samen met de Interuniversitaire<br />
Werkgroep Ketogeen Dieet. In deze<br />
werkgroep zijn alle Vlaamse universitaire<br />
kinderneurologische centra vertegenwoordigd.<br />
Mie Keto communiceert<br />
de praktijkervaring van haar leden naar<br />
de medische werkgroep en stelt deze<br />
ten dienste van het gemeenschappelijk<br />
doel. De Interuniversitaire Werkgroep<br />
engageert zich om Mie Keto de nodige<br />
medisch-wetenschappelijke ondersteuning<br />
te geven.<br />
MEER INfo:<br />
Mie Keto vzw<br />
Joe Englishstraat 11, 2140 Borgerhout<br />
T. 03/<strong>27</strong>2.11.33<br />
info@mieketo.be<br />
www.mieketo.be<br />
trefPUnt ZelfhUlP
nieuwe initiatieven<br />
nieuwe initiatieven<br />
NAH- Ontmoetingskansen<br />
voor personen<br />
met een niet-aangeboren<br />
hersenletsel en<br />
hun familie<br />
Geconfronteerd worden met een nietaangeboren<br />
hersenletstel (NAH) zoals<br />
bv. een trauma ten gevolge van een<br />
ongeval, CVA, … is een ingrijpende gebeurtenis.<br />
Na de revalidatie is het niet<br />
altijd gemakkelijk om het vroegere leven<br />
terug op te nemen. Men kan niet terug<br />
gaan werken, vroegere sociale contacten<br />
dreigen verloren te gaan. Sociaal<br />
isolement, vereenzaming, verveling, …<br />
zijn hierdoor vaak het gevolg. Er is nood<br />
aan contact met ‘lotgenoten’, mensen<br />
die hetzelfde hebben meegemaakt. Ook<br />
voor partners en familieleden is dit geen<br />
gemakkelijke opgave. De nood aan uitwisseling<br />
is vaak groot. ‘Ontmoetingskansen’<br />
wil aan deze nood tegemoet<br />
komen. Volwassenen met NAH, partners<br />
en familieleden zijn van harte welkom.<br />
We organiseren ontmoetingen die op<br />
een ‘ongedwongen’ manier verlopen en<br />
vertrekken van de verwachtingen van de<br />
deelnemers. Er zijn heel wat mogelijkheden<br />
zoals gesprek, informatie, vorming,<br />
bezoek. Deze ontmoetingsmomenten<br />
worden aangeboden verspreid over de<br />
provincie West-Vlaanderen. Hiertoe is<br />
er samenwerking tussen verschillende<br />
voorzieningen: Ons Huis, Brugge - Afdeling<br />
Ter Duinen; Provinciaal Dienstverleningscentrum<br />
De Waaiberg, Gits;<br />
Provinciaal Dienstverleningscentrum<br />
‘t Venster, Izegem (Emelgem); Het Havenhuis<br />
- H. Hart Kortrijk; Dominiek Savio<br />
Instituut vzw Gits.<br />
MEER INfo:<br />
Veerle Declercq<br />
Molenmeers 48, 8000 Brugge<br />
T. 0478/33.00.93<br />
ontmoetingskansen@hotmail.com<br />
www.nah-ontmoetingskansen.be<br />
10<br />
Luisterhuizen<br />
in Vlaanderen<br />
De open deur, antwerpen<br />
Vlakbij de Groenplaats staat een voordeur al meer dan 35 jaar open voor wie<br />
nood heeft aan een babbel over kleine of grote zorgen. De vrijwilligers zijn opgeleid<br />
om te luisteren naar mensen hun verhaal zonder te oordelen. Zij geven geen<br />
raad en reiken geen oplossingen aan. ‘We gaan ervan uit dat mensen bij zichzelf<br />
de antwoorden vinden op hun problemen. We helpen hen vooral hun gedachten<br />
te ordenen.’ Net omdat De Open Deur niet met psychologen of maatschappelijke<br />
assistenten werkt, komen de mensen spontaan binnen. Mensen kunnen<br />
er terecht zonder afspraak. Een gesprek tussen een vrijwilliger en bezoeker<br />
duurt max. een uur. Mensen hebben soms problemen met afronden en loslaten,<br />
maar ze voelen zich begrepen. Er is altijd de mogelijkheid om opnieuw terug te<br />
komen. Indien gewenst kan men vragen naar dezelfde persoon. Er wordt geen<br />
materiële of financiële hulp geboden.<br />
MEER INfo:<br />
vzw De Open Deur, Pelgrimsstraat <strong>27</strong>, 2000 Antwerpen<br />
ma. tot zat.: van 14u tot 18u, do. doorlopend: van 14u tot 21u<br />
niet op zondag en wettelijke feestdagen<br />
www.deopendeur.be<br />
vzw aanwezigheid, antwerpen<br />
Een onthaal vanuit christelijke inspiratie in het centrum van Antwerpen. Mensen<br />
kunnen er gratis en anoniem vrijuit praten over hun zorgen en pijn, ook over<br />
zingeving en de gelovige dimensie in hun leven. Er wordt geen materiële of<br />
financiële hulp geboden.<br />
MEER INfo:<br />
vzw Aanwezigheid, Schoenmarkt 8, 2000 Antwerpen<br />
1ste verdiep boven Schoenmakerskapel<br />
T. 03/231.63.15<br />
ma. tot vrij.: van 13.30 tot 7u<br />
het huis van troost, gent<br />
Op 12 november werd het ‘Huis van Troost’ feestelijk geopend met lezingen<br />
en muziek. Dit initiatief is gedragen door vrijwilligers en biedt in hartje Gent<br />
een schuilplaats en ontmoeting voor mensen met verdriet. Er is tijd voor gesprek<br />
maar ook kans tot stilte in het eeuwenoude Augustijnenklooster. Wie op<br />
weg in het leven op een punt is gekomen waar verdriet het stappen zwaarder<br />
en de weg moeilijker begaanbaar maakt, vindt er een rustpunt en ontmoeting.<br />
Ook wie als vrijwilliger wil meewerken is er welkom. Er wordt geen materiële of<br />
financiële hulp geboden.<br />
MEER INfo:<br />
vzw Huis van troost, Sint-Margrietstraat 11, 9000 Gent<br />
T. 0473/44.86.49<br />
huisvantroost@hotmail.be<br />
www.huisvantroost.be
11<br />
Borderline<br />
Ik ben een meisje van 25 jaar dat op<br />
3,5 jarige leeftijd is geadopteerd. Ik zou<br />
graag mijn ervaringen delen met jullie in<br />
verband met borderline. Omdat ik nog<br />
vaak op onbegrip stoot ...<br />
De naam ‘help borderline bespreekbaar<br />
maken’ heb ik bewust gekozen omdat<br />
dit een soort van digitale werkgroep is<br />
waar mensen hun verhalen en ervaringen<br />
kunnen vertellen. Gedeelde ervaringen<br />
en contacten kunnen mij helpen om<br />
mijn steunpunt/hulpgroep te realiseren.<br />
Op dit moment sta ik nog alleen met<br />
mijn plan, maar hopelijk vind ik via de<br />
site meerdere personen die willen helpen<br />
om dit project op te starten en vorm<br />
te geven. Alvast bedankt voor je bezoek<br />
aan mijn site:<br />
https://helpborderlinebespreekbaarmaken.wordpress.com/contact-2/<br />
mailen kan naar:<br />
hoeomgaanmetborderline@gmail.com<br />
of via het formulier op de website.<br />
Jongeren met chronische<br />
pijn, ziekte en/of<br />
beperkte mobiliteit<br />
Graag had ik, met een paar anderen, een<br />
project/ vereniging opgestart voor jonge<br />
mensen (20-40 jaar) met chronische pijn,<br />
een chronische ziekte en/of een mobiele<br />
beperking onder de naam ‘Kom Buiten’.<br />
Het basisidee van dit project is in de eerste<br />
plaats ontmoetingen te organiseren<br />
in een aangename, ontspannen en leuke<br />
sfeer. Daarnaast kunnen er ook andere<br />
activiteiten worden georganiseerd zoals<br />
bv. het sensibiliseren van mensen, scholen,<br />
jongeren ... een aanspreekpunt zijn<br />
voor mensen met beperking/chronische<br />
pijn .... Graag had ik mensen ontmoet<br />
die mee hun schouders onder dit project<br />
willen steken, liefst uit de regio Blankenberge-Brugge.<br />
Davy Vantuyne<br />
kombuiten@yahoo.com<br />
Partnergeweld<br />
Ik ben een vrouw van 35 jaar. Een 5-tal<br />
maanden geleden kreeg ik binnen mijn<br />
relatie te maken met een ernstige vorm<br />
van partnergeweld. Sindsdien zit mijn<br />
ex-partner nog steeds in voorhechtenis.<br />
Deze feiten hebben mijn leven compleet<br />
overhoop gehaald. Niet alleen de<br />
feiten zelf en de mislukte relatie brachten<br />
een trauma teweeg, ook het onderzoek<br />
door het gerecht, de zittingen, de<br />
manier waarop je als slachtoffer vaak<br />
wordt behandeld, het volledig buitengesloten<br />
worden door verschillende partijen<br />
en de enorme wachtlijsten bij de<br />
dienst slachtofferhulp zijn tot nu toe een<br />
enorme belasting geweest en hebben<br />
mij in een soort van isolement gebracht.<br />
Behalve met mijn moeder is het zeer<br />
moeilijk voor mij om hierover met anderen<br />
te praten.<br />
Graag had ik lotgenoten ontmoet om<br />
in discretie ervaringen met elkaar uit te<br />
wisselen en elkaar te steunen in moeilijke<br />
momenten. U kan mij na 18u telefonisch<br />
bereiken op het nummer 0486/92.08.08<br />
trefPUnt ZelfhUlP
12<br />
Hoofdpijn.<br />
Oorzaken, symptomen<br />
en behandelingen.<br />
hoofdpijn is een van<br />
de oudste ziekten van<br />
de mensheid en bovendien<br />
heeft bijna iedereen<br />
er wel eens last van.<br />
helaas wordt het probleem<br />
nog al te vaak<br />
geminimaliseerd en<br />
bestaan er vele misverstanden<br />
over. hoog tijd<br />
voor een standaardwerk<br />
over hoofdpijn waarin je<br />
een antwoord krijgt op<br />
al je vragen.<br />
Welke soorten en vormen van hoofdpijn<br />
bestaan er en hoe herken je ze? Wat<br />
zijn de oorzaken van hoofdpijn? Kan je<br />
hoofdpijn voorkomen? Wat is het verband<br />
tussen hoofdpijn en stress? Hoe<br />
behandel je migraine, spanningshoofdpijn<br />
en clusterhoofdpijn? Welke geneesmiddelen<br />
zijn er op de markt?<br />
Claire De Brabandere is freelance journaliste<br />
en gespecialiseerd in alles wat<br />
met ziekte en gezondheid te maken<br />
heeft. Ze schreef dit werk in de eerste<br />
plaats als hoofdpijnpatiënte. Professor<br />
Koen Paemeleire, neuroloog en hoofdpijnspecialist<br />
van het UZ Gent, behandelt<br />
in een heldere en eenvoudige taal<br />
de verschillende vormen van hoofdpijn.<br />
De praktische informatie wordt aangevuld<br />
met herkenbare getuigenissen. Dat<br />
maakt van dit boek een onmisbaar werk<br />
voor hoofdpijnlijders en hun omgeving.<br />
MEER INfo:<br />
Hoofdpijn. Oorzaken, symptomen<br />
en behandelingen<br />
Claire De Brabandere en<br />
Koen Paemeleire<br />
Davidsfonds, 2011<br />
€ 22,50
ouder worden,<br />
leren en leven.<br />
Goed ouder worden is een kunst. Diverse<br />
taken moeten door de betrokkenen<br />
worden opgenomen. Kansen en uitdagingen<br />
allerhande dienen zich aan. Er is<br />
het groeiende besef van de eindigheid<br />
van het menselijk bestaan.<br />
In dit essay komen<br />
diverse aspecten van<br />
ouder worden ter<br />
sprake. Ze worden<br />
met de nodige realiteitszin<br />
benaderd, maar<br />
tegelijk in ontwikkelingsperspectief<br />
gezien.<br />
De auteur heeft bij het uitwerken van zijn<br />
opvattingen gebruik gemaakt van drie<br />
soorten materiaal: zijn eigen levenservaring<br />
en die van anderen, de vakliteratuur<br />
over ouder worden en de globale mensvisie<br />
die hij met de jaren ontwikkelde.<br />
Juist dat maakt dit boek zo bijzonder,<br />
naast de constante aandacht voor de<br />
hele mens en voor de verwevenheid van<br />
leven en leren. De tekst is geschreven<br />
voor een ruim publiek - dat wil zeggen:<br />
niet voor specialisten maar voor geïnteresseerden<br />
die bereid zijn een lees -<br />
inspanning te doen. Die zijn talrijk zowel<br />
onder de ouderen als onder degenen die<br />
op een of andere wijze met ouderen te<br />
maken hebben: verwanten, vrijwilligers,<br />
professionele hulpverleners, beleidsverantwoordelijken.<br />
MEER INfo:<br />
Ouder worden, leren en leven,<br />
Jef Stevens<br />
Garant Uitgevers nv<br />
€ 20,00<br />
13<br />
Beter samen.<br />
Het langverwachte vervolg op<br />
het boek ‘Beter Anders’!<br />
Het eerste boek ‘beter anders’ bracht het verhaal van persoonlijke toekomstplanning:<br />
de ervaringen van de betrokkenen zelf, hoe het werkt en wat de mogelijkheden<br />
en grenzen zijn. Na meer dan 3 jaar werken is het duidelijk dat persoonlijke toekomstplanning<br />
werkt: dat het mensen samenbrengt rond een persoon die tijdelijk of<br />
langdurig in ‘slechte papieren’ zit om mee te helpen aan de uitbouw van zijn of haar<br />
levensproject. Maar willen mensen met een ondersteuningsnood echt de regie over<br />
hun eigen leven in handen krijgen, dan is er meer nodig: er is nood aan veranderingen<br />
binnen de georganiseerde zorg, er zijn veranderingen nodig op beleidsniveau én<br />
in de samenleving. Over deze veranderingen gaat dit tweede boek.<br />
‘Beter Samen’ is een pleidooi voor veranderingsprocessen<br />
op micro, maar ook op meso- en<br />
macroniveau. veranderingsprocessen die broodnodig<br />
zijn om vanuit een zorgzame samenleving<br />
beter te kunnen zorg dragen voor elkaar.<br />
Zo worden de ervaringen beschreven in een aantal zorgvoorzieningen in Vlaanderen<br />
rond het invoeren van ‘zorg op maat’, maar ook persoonsgebonden fi nanciering<br />
komt aan bod, evenals de rol van het maatschappelijk middenveld in de realisatie<br />
van een inclusieve, gevarieerde samenleving. Meer info over de organisatie vindt<br />
men op www.planvzw.be<br />
MEER INfo:<br />
Het boek ‘Beter Samen’ kan besteld worden bij P.L.A.N. vzw<br />
p/a Isabel Vanlierde, Molenwalstraat 122, 9030 Mariakerke<br />
of via mail: info@planvzw.be na overschrijving van € 20,00<br />
op rek.nr. 737- 4143377- 65 (vermelding naam + Beter Samen.)<br />
Jef Stevens (°1938) studeerde psychologie aan de KULeuven. Hij specialiseerde<br />
zich in het begeleiden van groepen en organisaties, in leven-gerichte en werkgerichte<br />
begeleiding. Als educatief medewerker van het Centrum voor Christelijk<br />
Vormingswerk (CCV) heeft hij het grootste gedeelte van zijn loopbaan gewijd aan<br />
vorming en begeleiding van volwassenen. De laatste jaren gaat zijn aandacht meer<br />
en meer uit naar ouderen en naar de ondersteuning die ze behoeven.<br />
trefPUnt ZelfhUlP
publicaties<br />
Vrijheid heeft een<br />
naam. Getuigenissen over<br />
persoonlijke assistentie.<br />
‘Er was eens een doodgewone jongen.<br />
Hij studeerde tuinbouw en wilde wat<br />
iedereen wilde: een lief, een eigen huis<br />
en een leuke job. Toen viel hij uit een<br />
boom en belandde in een rolstoel. Onder<br />
zijn hoofd lag voortaan een groot<br />
niemandsland: handen die niet meer<br />
konden schrijven, benen die niet meer<br />
konden wandelen, spieren waarmee hij<br />
geen contact meer had. Er bestaat een<br />
scenario voor dit soort situaties: verhuizen<br />
naar een instelling. Jan zou er goed<br />
verzorgd worden. En in ruil daarvoor<br />
hoefde hij enkel zichzelf op te offeren:<br />
zijn vrije keuze, zijn voorkeuren en eigenzinnigheden,<br />
zijn eigen slaappatroon en<br />
zijn eigen adres.’<br />
14<br />
In ‘vrijheid heeft een<br />
naam’ getuigen mensen<br />
met een verstandelijke<br />
of motorische handicap<br />
over het persoonlijkeassistentiebudget<br />
(PaB).<br />
Dankzij deze persoonlijke<br />
fi nanciering kunnen<br />
ze eigen assistenten<br />
aanwerven, hun eigen<br />
zorg organiseren,<br />
wonen op een plaats<br />
naar hun keuze en<br />
de dag indelen zoals ze<br />
dat zelf willen.<br />
Onafhankelijk leven vzw<br />
Onafhankelijk Leven vzw ondersteunt<br />
mensen met een fysieke en verstandelijke<br />
beperking die een persoonlijkeassistentiebudget<br />
hebben of willen.<br />
De vzw sensibiliseert en informeert.<br />
Onafhankelijk Leven stond vroeger bekend<br />
onder de naam BOL-BUDIV. Meer<br />
info over de organisatie vindt men op:<br />
www.onafhankelijkleven.be<br />
Het PAB is het resultaat van een lange<br />
strijd van mensen zoals Jan die niet<br />
langer geparkeerd wilden worden in<br />
instellingen. Dat deze strijd nog niet<br />
gestreden is, bewijzen de aangrijpende<br />
getuigenissen van enkele mensen<br />
op de almaar groeiende wachtlijst. Dit<br />
boek verschijnt ter gelegenheid van het<br />
tienjarige bestaan van het persoonlijkeassistentiebudget<br />
en is geschikt voor<br />
lezers die niet bang zijn van vrijheid en<br />
zelfbeschikking.<br />
MEER INfo:<br />
‘Vrijheid heeft een naam. Getuigenissen<br />
over persoonlijke assistentie’.<br />
Bouke Billiet (foto’s: Andy Huysmans/<br />
cartoons: Samuel Vanderveken)<br />
Acco, 2010<br />
Bestellen kan in de gewone boekhandel<br />
of bij uitgeverij Acco.<br />
€ 16,00
Bent u medewerker of bestuurslid van<br />
één van de zelfhulpgroepen of patiëntenverenigingen<br />
die het Vlaamse zelfhulplandschap<br />
telt? Ligt uw missie in<br />
het organiseren van ontmoetingen met<br />
uw lotgenoten, het informeren van uw<br />
achterban, het uitdragen van de zelfhulpboodschap<br />
en het realiseren van<br />
samenwerking met professionele zorg-<br />
en hulpverleners? Of bent u zorg- en<br />
hulpverlener en bent u overtuigd van de<br />
meerwaarde van complementaire hulp?<br />
U wilt uw kennis over zelfhulpgroepen<br />
verdiepen? U wilt zelfhulpgroepen ondersteunen<br />
of ermee samenwerken?<br />
Maar het gebrek aan duidelijk omschreven<br />
rollen, zorgt voor koudwatervrees?<br />
15<br />
Samen werken aan<br />
welzijn & gezondheid<br />
Handleiding vertaald naar<br />
de e-omgeving.<br />
trefpunt <strong>Zelfhulp</strong> vzw<br />
tekende een project<br />
uit dat het promoten<br />
van de samenwerking<br />
tussen professionele<br />
hulpverleners en<br />
vrijwilligers uit zelfhulpgroepen<br />
beoogt.<br />
Een drievoudige<br />
benadering in een<br />
drievoudig aanbod:<br />
een handleiding,<br />
digitaal leerplatform en<br />
een vormingsaanbod.<br />
MEER INfo:<br />
<strong>Trefpunt</strong> <strong>Zelfhulp</strong> vzw<br />
‘<strong>Zelfhulp</strong>groepen. Samen werken aan<br />
welzijn en gezondheid.’<br />
Peter Gielen, Jozefi en Godemont,<br />
Koen Matthijs, Annemie Vandermeulen<br />
ISBN 9789020994223<br />
€ 19,95 (excl. verzendkosten)<br />
Te bestellen via www.lannoocampus.be<br />
Te koop in de betere boekhandel<br />
Dit handboek werd vertaald naar<br />
een digitaal leerplatform.<br />
Het platform stelt u in staat om op<br />
uw eigen tempo en modulair het leertraject<br />
over zelfhulp en samenwerkingsvormen<br />
te volgen.<br />
Een eenmalige registratie is gratis en<br />
verschaft toegang tot module 2 en 3.<br />
www.samenwerkenmetzelfhulpgroepen.be<br />
PROJECT IN OPDRACHT VAN<br />
HET VLAAMS MINISTERIE<br />
VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID<br />
EN GEZIN<br />
trefPUnt ZelfhUlP
vrij., zat. 10-11 feb. 2012<br />
infobeurs en workshops thuiszorg<br />
Stadshallen - Brugge<br />
ma. 13 feb. 2012<br />
3de Win-Winbeurs: vraag en aanbod<br />
Kunstencentrum vooruit - gent<br />
woe. 29 feb. 2012<br />
dag voor en over patiënten met<br />
een zeldzame aandoening<br />
zat. 10 maart 2012<br />
2de grote bewegingsdag Ra-Liga<br />
tips voor reumatoïde artritispatiënten<br />
Stevoort - Hasselt<br />
d r i e m a a n d e l i j k s t i j d s c h r i f t t r e f P U n t Z e l f h U l P v Z w<br />
<strong>27</strong> /4<br />
Infobeurs/workshops<br />
thuiszorg in Brugge<br />
Op 10 en 11 februari 2012 gaat de<br />
derde infobeurs thuiszorg door in de<br />
Stadshallen van Brugge, deze keer niet<br />
enkel gericht op ouderenzorg maar op<br />
alle segmenten die tot de thuiszorg behoren.<br />
Naast het bezoek aan de standhouders<br />
kan men ook deelnemen aan<br />
workshops. Een organisatie van de 6<br />
regionale dienstencentra, Stad Brugge<br />
en het SEL Noord-West-Vlaanderen.<br />
MEER INfo:<br />
SEL Noord-West-Vlaanderen<br />
T. 050/32.70.86<br />
ann.devisscher@selbrugge.be<br />
www.selwvl.be<br />
Win-Winbeurs, Gent<br />
De 3de Win-Winbeurs Gent vindt plaats<br />
op maandagavond 13 februari 2012.<br />
Op dit evenement kunnen verenigingen<br />
en ondernemingen elkaar ontmoeten<br />
en ‘matches’ maken tussen vraag en<br />
aanbod. Aan de verenigingen wordt gevraagd<br />
om een tegenprestatie te leveren<br />
voor de diensten aangeboden door de<br />
ondernemingen.<br />
MEER INfo:<br />
Locatie: Kunstencentrum Vooruit,<br />
Sint-Pietersnieuwstraat 23, Gent<br />
Vragen formuleren + inschrijven:<br />
www.winwingent.be<br />
Rare Disease Day 2012<br />
RaDiOrg.be, de Belgische alliantie van<br />
patiëntenorganisaties voor zeldzame<br />
ziekten, organiseert op 29 februari<br />
2012 voor de vijfde keer deze dag voor<br />
en over patiënten met een zeldzame<br />
aandoening. Deze dag staat in de context<br />
van aanbevelingen voor een Nationaal<br />
Plan voor Zeldzame Ziekten. Dit<br />
jaar gaat de aandacht naar het oprichten<br />
van multidisciplinaire expertisecentra.<br />
MEER INfo:<br />
www.radiorg.be<br />
Bewegingsdag RA-Liga<br />
Tijdens de grote bewegingsdag op zaterdag<br />
10 maart 2012 in Stevoort bij<br />
Hasselt biedt de RA-Liga vzw aan alle<br />
reumatoïde artritispatiënten, aan de medische<br />
begeleiders en de mantelzorgers<br />
de gelegenheid te leren bewegen met<br />
deze ziekte. Deskundigen geven tips en<br />
voorbeelden. Deelname: € 13 (volledige<br />
dag, middagmaal, drank en info-map<br />
inbegrepen) of € 3 (voor- of namiddagprogramma<br />
zonder maaltijd). Inschrijven:<br />
voor 1 maart 2012 via het inschrijvingsformulier<br />
op www.raliga.be<br />
MEER INfo:<br />
Jeannine Engelen, T. 0475/96.62.31<br />
Rudi Francis , T. 011/48.64.63<br />
info@raliga.be<br />
V.U.: Koen Matthijs, Centrum voor Sociologisch Onderzoek, Parkstr. 45 bus 3601, 3000 Leuven<br />
Vormgeving: Astrid Mattheeuws