politiserend maatschappelijk werk als bijdrage tot emancipatie

maken zijn" Dat kan op zich aanleiding zijn om weer een nieuwe vraagen
antwoordreeks te beginnen"
Wanneer je niet op tijd stopt, sleept een vraag- en antwoordreeks zich
eindeloos voort tot een van beide partijen er genoeg van krijgt, en dat is
natuurlijk niet de bedoeling" Je kunt overigens wel aan de expressie van
de hulpvrager merken of hij een punt bereikt heeft waarop hij kan
stoppen: hij wordt meer ontspannen, gaat achterover zitten, gaat lachen
(soms huilen), het schrift gaat veranderen, bijvoorbeeld in blokletters
die nadrukkelijk worden neergezet En als je twijfelt, wat let je om aan
de hulpvrager te vragen hoe ver hij is?
13. Hoe beëindig je de hulpverleningsrelatie?
Wanneer het proces van vragen en antwoorden is afgerond is het goed
nog één afspraak met de hulpvrager te maken die bedoeld is om de
resultaten van zijn denkwerk te evalueren" We willen er wel op wijzen,
dat dit een vaL.\uil kan zijn voor de hulpverlener: de hulpvrager gaat via
deze methode zó snel werken (dat wil zeggen er zijn zó weinig sessies
nodig) dat de hulpverlener soms niet kan geloven dat de hulpvrager
hem werkelijk niet meer nodig heeft In die evaluatie komen vragen aan
de orde als: hoe sta je nu tegenover je probleemsituatie, wat ga je doen,
heb je nog nietlwe vragen" En als dat laatste niet het geval is, dan is de
hulpverleningsrelatie beëindigd"
We hebben verschillende lesgroepen met deze methode laten oefenen,
waarbij het vragen en antwoorden op het bord in het leslokaal gebeurde"
Eén groepslid formuleerde een probleemstelling, de overige
groepsleden stelden hun vragen" We laten nu wat uitgewerkte les-sessies
als voorbeelden hier volgen, omdat hierin ook duidelijk wordt hoe zo'n
vraag- en antwoordspel verkeerd kan lopen" Het commentaar van de
docent is terug te vinden in het cursieve gedeelte in de tekst"
1. Probleemformulering: Ik weet dat hem de ware reden niet verteld is.
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Vraag
Antwoord
96
:Nou en?
: Hij wordt beduveld door het bedrijf en weet dat zelf
niet.
: Wat vind je daarvan?
: Ik vind dat schandalig.
: Hoe ga je daar mee om?
: Ik weet niet wat ik moet doen.
: Wat heb je er totnu toe mee gedaan?
deze vraag wordt teruggenomen omdat het een informatieve
vraag is. .
:Wat zou je willen?
: Ik zou willen dat die man rechtvaardig behandeld
wordt
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
Vraag
Antwoord
: Wat wiljij daaraan doen?
: Wat zou jij daar aan doen?
dit is een moment dat dichtbij komt. Dit betekent ontwijken
( = ophouden) of een doorbraak. Dat moet verder
onderzocht worden, dus:
: Probeer de vraag eens te beantwoorden?
: Als met de consequenties van het verteHen van de
ware reden iets positiefs zou kunnen gebeuren, dan
zou ik het hem willen vertellen.
"als" duidt op de noodzaak een afweging te maken.
: Kun je op een weegschaal aangeven wat de doorslag
geeft?
V oordelen of nadelen?
: (tekent een weegschaal)
voordelen nadelen
... ik weet al waartussen ik moet kiezen. Alleen: de
voordelen zijn in het belang van de cliënt en de nadelen
zijn voor de maatschappelijk werkster.
:En nu?
: Voor de cliënt is het het beste en het andere is doodeng
èn: wat voor die ene cliënt goed is, schaadt meer
andere cliënten. Het liefst zou ik op de weegschaal er
tussenin zitten.
: Kan dat volgens jou?
: Op langere termijn zou dat wel het beste zijn.
: Maar kan dat?
:Ja.
:En wil je dat?
: Dat wil ik en dat doe ik.
Hiermee is de zaak niet af want nu moet er gedrag
gezocht worden bij dit besluit.
Het wat is beantwoord, het hoe nog niet. Dat kan in een
volgend gesprek gebeuren.
Commentaar:
We zien, dat er gewerkt wordt, zonder dat er aan de vragenstellers ook
maar iets meer van het probleem bekend is dan de een-regelige formulering.
De vragen zijn erop gericht de probleemsteller aan het nadenken
te krijgen en tot handelen te brengen. Ook de einduitkomst wordt niet.
verder ingevuld: het is voldoende wanneer de hulpvrager/probleemsteller
een besluit neemt.
97