de Rode Lantaarn - Prostitutie.nl

Nieuws, meningen
en achtergronden
over prostitutie
Gratis
Vijfde jaargang, nr. 10
voorjaar 2011
1

Colofon
Hoofdredactie: Mariska Majoor
Eindredactie: Sylvia Emonts
Fotografie: Caro Bonink, Nadine Siddré
en Jan Kees Helms.
Illustraties: Jaap Majoor en Frans Mensink
Adverteren in de seksbranche kan op www.dewallenwinkel.nl.
Neem voor informatie contact op met
Mariska Majoor via 06 – 13 57 27 99
Drukwerk: PrintCarrier
Grafische vormgeving: Repro Design, Zutphen
Distributie: www.pic-amsterdam.com
Beste dames/heren,
Mijn naam is Rik de Ridder , ik ben geboren op 6 oktober
1949 in de Buiten Bantummerstraat 9 te Amsterdam.
Als zoon van Johanna van Scherpenzeel. Meteen na de
geboorte ben ik afgestaan aan mijn pleegouders het geheel
was bemiddeld door de kinderbescherming. Johanna van
Scherpenzeel is in 1975 overleden. Ze werkte/woonde op
de Zeedijk 134h / 95/1 en op nummer 23h, en op de
Gelderse kade nummer 46/1. Ik weet niet echt of ze achter
het raam zat of tippelde. Waarschijnlijk had ze roodhaar en
had ze een Chinese pooier. Ik zoek mensen die misschien
mijn moeder gekend hebben en naar foto’s waar ze misschien
op staat. Ook kreeg ik een tip dat ze in de Binnen
Bantummerstraat een kamer had. Mijn moeder kreeg ook
nog een meisje dat Su Lan heette. Ik hoop op een reactie.
Vriendelijke groet, Rik de Ridder.
Reactie mogen p/a naar het PIC,
Enge Kerksteeg 3, 1012 GV, Amsterdam
Voorwoord
Op het moment dat ik dit schrijf is nog niet bekend
wanneer de nieuwe prostitutiewet besproken wordt
in de tweede kamer. Een van de meest ingrijpende
veranderingen in deze wet is de maatregel dat prostituees
zich moeten laten registreren – een voorstel
dat verregaande gevolgen heeft voor de anonimiteit,
veiligheid en het rechtsgevoel van sekswerkers.
Het is nu dus nog niet zeker of die registratieplicht
er komt, maar ik hoop heel erg dat deze maatregel
niet doorgaat; dat ze in Den Haag verder denken dan
de (letterlijk!) eeuwigdurende discussie over mensenhandel
en prostitutie als bron van onzedelijk kwaad.
Men denkt daar slimmer te zijn dan de gemiddelde
pooier die als eerste ‘zijn meisjes’ in de rij zet bij het
gemeenteloket om zich te laten registreren.
De afgelopen tijd hebben heel veel mensen die weten
waarover ze spreken, verschrikkelijk hun best gedaan
om alle argumenten tegen registratie uit te leggen
en politici te wijzen op het belang van veiligheid, respect,
gelijkheid en rechten (zie blz. 6). Of het heeft
geholpen, dat zullen we nog even moeten afwachten.
Maar mocht het er nu toch van komen, die registratieplicht,
laat je er dan alsjeblieft goed over informeren.
Er zijn diverse instanties en websites met goede
informatie zoals bijvoorbeeld: www.prostitutie.nl.
Het ga je goed
Liefs Mariska
Deze uitgave is tot stand gekomen dankzij:
Het Aidsfonds, Soaaids Nederland, Asha,
Prostitutie Informatie Centrum (PIC),
Jan Bik, Freen&Co, Gemeente Amsterdam,
GGD Nederland, with special thanks to Howard
and Marilyn Levine from the USA

4
Raambordelen
in Nederland
Als je wilt gaan werken als raamprostituee en je zoekt
een plek om te werken, dan vind je op deze pagina een
aantal tips en adressen.
Een goede manier om een kamer te vinden is het gebied zelf bezoeken.
Je kunt dan meteen de sfeer proeven. In vrijwel elk gebied zie
je in of bij de ramen een bordje met daarop de gegevens van de verhuurder;
die heeft over het algemeen een kantoor in de buurt waar je
naartoe kunt gaan voor meer informatie.
Vragenlijstje
Als je contact opneemt met de vraag of er een kamer beschikbaar
is, denk dan aan de volgende belangrijke zaken waar je naar ‘moet’
vragen:
- Kun je de kamer vooraf bekijken?
- Hoe hoog is de huur?
- Hoe lang kun je voor dat bedrag de kamer gebruiken?
- Is de huurprijs inclusief btw? *
- Is het mogelijk om een factuur te ontvangen van de huur? *
- Hoe is de veiligheid geregeld; is er bijvoorbeeld alarm?
- Hoe vaak worden de lakens verschoond?
Amsterdam
Plaatsen met
raambordelen
Den Haag
Groningen
Alkmaar
Utrecht
Leeuwarden
Deventer
Doetinchem
* De btw die je betaalt
over de huur kun je verreken
met de btw die je moet
afdragen over je verdiensten. Als je geen bon
met vermelding van de btw van de huur ontvangt,
kun je de btw ook niet verrekenen.
Let op want dit kost je op jaarbasis veel geld!
Altijd al eens
willen weten
hoe het is
achter het raam?
Workshop
‘Werken in een
raambordeel’
Het Prostitutie Informatie Centrum
(PIC) geeft je de mogelijkheid dit eens
uit te proberen. Op afspraak kun je
een workshop volgen waarin je alles
krijgt uitgelegd en ook kunt ervaren.
Geschikt voor iedereen; ook als je niet
wilt werken maar het gewoon eens wilt
meemaken. Uitsluitend op afspraak, bij
voorkeur zaterdagavond.
Duur 45 minuten. Prijs € 34,95
Maak een afdpraak via pic@pic-amsterdam.com

Reguleren of communiceren?
Tekst: Tom Kroon
En zo gebeurt het. Een kwartiertje dansen zij
samen, dicht tegen elkaar, kleren nog aan.
Het kamertje is even een veilige wereld, waar
alleen hun lichamen en de muziek bestaan.
Met zijn hoofd in de wolken gaat de jongen
weg. Later op de dag komt hij nog terug om
haar een roos te brengen...
Bovenstaand verhaal hoorde ik van een
meisje dat ik regelmatig bezoek. Ze vertelt
me wel vaker over haar belevenissen. En zij
is niet de enige. De dames maken elke dag
van alles mee en ze praten daar graag over.
Ik luister altijd met belangstelling naar hun
verhalen. Over klanten die cadeautjes meebrengen.
Over mannen die thuis jarenlang
geen seks meer hebben en voor het eerst in
tijden weer eens samen met een vrouw zijn.
Over klanten die soms honderden kilometers
naar Amsterdam reizen om hun vaste dame
te bezoeken.
In de loop der jaren hebben de dames
me veel verteld. Grappige gebeurtenissen,
romantische ‘love stories’. Over keurige
heren die bedeesd aan een dame hun
geheimste fantasieën durven vertellen, of
over mannen die in de loterij gaan meespelen
in de hoop dat ze genoeg geld winnen om
met de dame te kunnen trouwen... En dan
denk ik: Ja, de Wallen zijn en blijven toch
een bijzondere plek op deze wereld.
Volgens veel politici mag je geen aardige
verhalen meer vertellen over de Wallen. Het
geldt eigenlijk voor alles wat met prostitutie
te maken heeft. Er bestaan alleen vreselijke
misstanden waar zo spoedig mogelijk een
einde aan moet komen, dus geen dag te
verliezen.
Karina Schaapman en Lodewijk Asscher zijn
er een paar jaar geleden mee begonnen.
Het is een warme zomermiddag op de Amsterdamse Wallen. Het meisje heeft
haar deur een stukje open. Op de achtergrond klinkt zacht Latin muziek uit haar
mp3 speler. Een Colombiaanse jongen loopt langs. Hij blijft staan, plotseling
betoverd door de aanblik van het meisje en het ritme van de zwoele muziek.
“I never do this”, zegt hij tegen het meisje. “Because I have a girlfriend.
But... if I pay you 50 Euros, may I only dance with you for fifteen minutes?”
‘De prostitutiebranche bestaat tegenwoordig
alleen nog maar uit criminelen en slachtoffers’,
vertelden ze aan iedereen die het maar
horen wilde. Job Cohen papegaaide hen
graag na. En zelfs die aardige Eberhard van
der Laan hoorde ik laatst ook weer beweren
dat de romantiek op de Wallen iets van
heel vroeger is. ‘Nu zien we daar alleen
maar vrouwenhandel en uitbuiting’, zei hij.
Eberhard lijkt me een wijze en begripvolle
man, hij zou eens met een paar dames uit
het vak moeten praten. Misschien dat hij dan
ook wat andere geluiden te horen krijgt...
Natuurlijk vertellen de dames me ook wel
minder leuke verhalen. Over vieze klanten die
letterlijk een opfriscursus nodig hebben. Over
dronken klanten die hem niet omhoog krijgen
en agressief hun geld terugeisen. Over
een meisje dat alleen maar klanten krijgt die
door andere dames wordt geweigerd. Over
een collega van wie ze weten dat ze door
haar ‘vriendje’ af en toe wordt geslagen.
Om de vrolijke verhalen kan ik lachen, ik
kan me erover verbazen. Over de vervelende
klanten maak ik me kwaad, maar ik weet dat
de meeste dames die figuren wel aankunnen
– de vrouw is immers nog altijd de baas.
Over de trieste verhalen denk ik: zou ik er
iets aan kunnen doen? Het zijn meestal geen
situaties waarvoor ik Misdaad Anoniem zou
gaan bellen. Een kleine opmerking, in de
hoop dat iemand zich bewust wordt van haar
situatie, heeft in zulke gevallen veel meer
nut. Of desnoods een verwijzing naar een
hulpverlenende instantie, zoals P&G 292 in
Amsterdam.
Uit alle verhalen is één ding me wel duidelijk
geworden. Privacy is heel belangrijk voor de
dames. Hoewel velen hun werk met plezier
doen en er zelfs trots op zijn, willen ze beslist
niet dat hun ouders of buren ervan weten.
De meeste dames hebben dan ook een
werknaam. Heel soms, als ze me goed kennen,
vertellen ze hun echte naam. Dat is dan
een teken van vertrouwen. Ik was een keer
bij een vrouw, die tegen het einde van ons
samenzijn de kapper belde, om een afspraak
te maken. Die kapper vroeg uiteraard haar
naam, ik zag haar aarzelend naar mij kijken.
Toen noemde ze hardop haar echte naam.
Ze vertrouwde me.
Vertrouwen, communiceren, met elkaar in
gesprek blijven. Het zijn sleutelbegrippen
voor wie inzicht wil krijgen in de prostitutiewereld.
Helaas, voor de meeste politici is
dit allemaal veel te vaag en te ongrijpbaar.
Liever willen ze de branche reguleren. Ze
willen alle dames als prostituee registreren en
hen verplichten een pasje te tonen. Als een
olifant lopen zij door de porseleinkast, door
de dames te treffen op hun gevoeligste punt:
hun privacy.
Iedereen die vertrouwelijke omgang met
prostituees heeft, weet dat sommigen letterlijk
panisch kunnen worden als hun privacy in
gevaar komt. Registratie en vertrouwelijkheid
gaan niet samen. Als klant merk ik, naarmate
meer dames gaan beseffen wat het voor hen
gaat betekenen, hoe het wetsvoorstel voor
onrust begint te zorgen. ‘Registratie, dat
nooit’, is hun conclusie.
Een politicus die het lef zou hebben om te
zeggen dat de Wallen en andere vormen van
prostitutie onverkort moeten blijven, omdat
heel veel mensen behoefte hebben aan deze
vorm van dienstverlening, dáár wil ik wel
eens mee praten. Y
5

6
Komt er een pasjeswet
voor sekswerkers?
Marjan Wijers
Toen in 2000 het bordeelverbod werd opgeheven
organiseerde de Rode Draad een
feest. De verwachtingen waren hooggespannen.
Door de afschaffing van het bordeelverbod
kregen prostituees arbeidsrechten.
Het maakte het mogelijk om vrouwenhandel,
uitbuiting en andere misstanden niet alleen
met de strafwet te bestrijden, maar ook door
de inzet van het arbeidsrecht, bij uitstek het
instrument om mensen te beschermen tegen
machtsmisbruik en willekeur. Daarnaast
kregen gemeenten meer mogelijkheden om
prostitutie te reguleren, op dezelfde manier
als de horeca en andere bedrijfstakken. Die
hoge verwachtingen zijn niet uitgekomen.
Sterker nog, er ligt op dit moment een
wetsvoorstel voor gedwongen registratie van
prostituees bij de Tweede Kamer. Prostituees
die zich niet kunnen of willen registreren
worden strafbaar en hun klanten ook.
Volgens het wetsvoorstel is dat nodig om
vrouwenhandel beter te kunnen bestrijden.
Volgens prostituees, hulpverleners, onderzoekers
en vele anderen, waaronder de Raad
van State (het adviesorgaan van de regering)
en het Toezichthoudend Comité van het
Vrouwenverdrag, is de kans groot dat het
pasjessysteem juist een averechts effect heeft,
dat het de positie van prostituees verslechtert
en hun privacy bedreigt. Wat is er na de
opheffing van het bordeelverbod misgegaan,
wat zijn precies de bezwaren tegen het wetsvoorstel
en wat is de stand van zaken?
Wat is er misgegaan?
De opheffing van het bordeelverbod had drie
doelen: regulering, bestrijding van vrouwenhandel
en andere criminaliteit, en positieverbetering
van prostituees. De eerste twee wer-
Er bestaan serieuze plannen om alle sekswerkers in Nederland verplicht te
registeren met behulp van een nieuw pasjessysteem. Dat moet ervoor zor-
gen dat vrouwenhandel en illegale prostitutie beter kunnen worden bestre-
den. Maar volgens verschillende belangenorganisaties, hulpverleners en
onderzoekers, wordt juist het tegenovergestelde bereikt.
den met voortvarendheid ter hand genomen.
Dat kan niet gezegd worden van het derde
doel. Als beleid zich ergens op concentreerde
was het niet op ‘hoe verbeteren we de positie
van prostituees’ en zelfs niet ‘wat is nodig om
de arbeidsverhoudingen in deze branche zo
snel mogelijk te normaliseren’, maar vooral
op ‘hoe houden we de boel onder controle’.
Op geen enkele manier is geïnvesteerd in
een actief beleid om de arbeidsemancipatie
van prostituees te ondersteunen en discriminatie
en sociale uitsluiting tegen te gaan. Zo
werden de gemeentelijke vergunningenstelsels
ingevoerd zonder rekening te houden
met de belangen van prostituees, bijvoorbeeld
bij privacybescherming. Vergunningen werden
gegeven aan de exploitanten die er al
zaten en de mogelijkheden voor sekswerkers
om zelfstandig te werken of hun eigen bedrijf
te starten werden minder in plaats van meer.
Copyright Ko van Dijk
Jaren na de opheffing van het bordeelverbod
was het nog steeds onduidelijk hoe het
met de arbeidsverhoudingen en de belasting
zat en toen er eindelijk een regeling kwam
(de zgn. opting-in regeling) bleek die vooral
de belangen van de belastingdienst en de
exploitanten veilig te stellen. Prostituees van
buiten de EU kunnen nog steeds niet legaal
in Nederland werken waardoor juist de groep
die het meest kwetsbaar is voor uitbuiting van
elke bescherming is uitgesloten.
Het is dan ook geen wonder dat niet alleen
illegale vreemdelingen maar ook een behoorlijk
deel van de Nederlandse prostituees er de
voorkeur aan geeft om anoniem te werken
buiten het gereguleerde en gecontroleerde
circuit – buiten het zicht en de bemoeienis
van de overheid. Het wetsvoorstel zal dat niet
veranderen. Integendeel, de meeste sekswerkers
zullen er niet op zitten te wachten om

zich verplicht te registreren, al is het maar uit
angst dat hun gegevens op wat voor manier
dan ook in de openbaarheid komen of worden
misbruikt door personen die toegang
hebben tot het registratiesysteem.
De belangrijkste bezwaren
Door sekswerkers, hulpverleners, onderzoekers
en anderen zijn verschillende bezwaren
aangevoerd tegen het wetsvoorstel. Dit is een
overzicht van de belangrijkste.
Registratie biedt geen enkele garantie dat
de betrokken prostituee geen slachtoffer is
of wordt van mensenhandel of andere vormen
van uitbuiting of dwang.
Het is zo goed als onmogelijk voor een
gemeenteambtenaar om op het moment van
registratie te bepalen of de betrokken sekswerker
mogelijk slachtoffer van mensenhandel
is. Daarvoor is, naast veel deskundigheid,
meer nodig dan een eenmalig gesprekje.
Bovendien kan de dwangsituatie heel goed
pas na de registratie ontstaan. Maar ondertussen
wekt het hebben van een pasje wel de
schijn dat het allemaal ‘wel in orde zal zijn’.
Dat is immers de redenering achter de strafbaarstelling
van klanten van ongeregistreerde
prostituees: door naar een ongeregistreerde
prostituee te gaan, zouden zij bewust het
risico nemen om van de diensten van een
slachtoffer van mensenhandel gebruik te
maken.
Zo loopt de overheid het risico om ongewenst
en ongewild als het ware een goedkeuringsstempel
te zetten op uitbuitingssituaties.
Bovendien worden klanten afgeschrikt om
misstanden te melden. Zij kunnen immers
zelf strafbaar zijn. Bijvoorbeeld als zij verzuimd
hebben de betrokken prostitué(e) naar
haar of zijn pasje te vragen of een vervalst
pasje niet als zodanig herkend hebben.
Daarmee wordt een belangrijke vluchtweg
voor slachtoffers van mensenhandel afgesloten.
Probleem nr. 1 bij de bestrijding van mensenhandel
is niet dat er geen signalen zijn,
maar dat deze – om verschillende redenen
– niet worden opgevolgd. Het wetsvoorstel
pakt dit probleem niet aan.
Een mogelijke negatief neveneffect is dat de
uitvoering en handhaving van de registratieplicht
– en het dure bureaucratische systeem
dat hiervoor moet worden opgetuigd – ten
koste gaat van de controle op het illegale
circuit (dat is nu al een probleem) en de aanpak
van daadwerkelijke mensenhandelzaken.
Bovendien is de kans groot dat opsporing
zich vooral zal gaan richten op (advertenties
van) ongeregistreerde prostituees in plaats
van op de aanpak van dwang en geweld.
Het is een misverstand om te denken dat
‘niet geregistreerd’ hetzelfde is als ‘gedwongen’.
Integendeel, juist degenen die wel een
keuze hebben zullen zich onttrekken aan
de verplichte registratie om hun privacy te
beschermen. Diverse partijen, waaronder de
Raad van State, wijzen er dan ook op dat het
wetsvoorstel kan leiden tot een groei van het
illegale circuit.
Probleem nr. 2 is de lage aangiftebereidheid
van slachtoffers van mensenhandel.
Het wetsvoorstel pakt dit probleem niet
aan.
Maar weinig slachtoffers van mensenhandel
stappen uit zichzelf naar de politie. Uit
angst voor represailles en omdat zij alleen
maar recht op hulp en bescherming hebben
als ze meewerken aan de vervolging
van de handelaren. Bovendien dreigen ze
na de eventuele strafzaak alsnog uitgezet
te worden. Hier verandert het wetsvoorstel
niets aan. Integendeel, strafbaarstelling van
ongeregistreerde prostituees maakt de drempel
voor slachtoffers van mensenhandel om
hulp te zoeken nog hoger. Zij zijn immers zelf
strafbaar wanneer ze niet geregistreerd staan.
Zo geeft het wetsvoorstel handelaren een
extra dwangmiddel in handen: ‘Als je naar de
politie gaat ben je zelf strafbaar’. Bovendien
geeft het klanten een ongewenste macht over
ongeregistreerde prostituees: ‘Als je niet doet
wat ik wil, geef ik je aan bij de politie’.
Het wetsvoorstel pakt de oorzaken van
mensenhandel niet aan, waaronder discriminatie,
stigmatisering en gebrek aan
(arbeidsrechtelijke) bescherming van prostituees.
Volgens verschillende partijen, waaronder de
Raad van State, versterkt het wetsvoorstel de
stigmatisering van prostituees. Stigmatisering
en sociale uitsluiting maken kwetsbaar en verhogen
het risico op geweld. Bovendien werpt
het een extra drempel op voor prostituees
die legaal en zelfstandig willen werken. Een
deel van hen zal verdwijnen in het illegale,
niet vergunde circuit, wat hun positie in ieder
geval niet ten goede komt.
Voorlichting is een manier om mensen
weerbaar te maken. De ‘voorlichtingswaarde’
van het wetsvoorstel is echter zeer
beperkt.
Tijdens de registratie moet de gemeenteambtenaar
de prostituee voorlichten. Maar
de waarde van eenmalige voorlichting, zeker
wanneer die min of meer onder dwang
plaatsvindt, is maar heel beperkt. Bovendien
bereikt dit niet de groep die zich niet kan
registreren, bijvoorbeeld omdat ze van buiten
de EU komen. Om de voorlichting te verbeteren
en de groepen te bereiken die daar
baat bij hebben zijn heel veel andere manieren
mogelijk die minder inbreuk maken op
de privacy van prostituees, hun positie niet
ondermijnen en die hen niet extra kwetsbaar
maken voor dwang en chantage door derden.
Het wetsvoorstel tast de privacy en het
recht op bescherming van familieleven van
prostituees aan.
Een belangrijk mensenrecht is het recht op
bescherming van het privé- en familieleven.
Voor prostituees telt dit extra zwaar. Volgens
de Raad van State is het heel goed mogelijk
dat verplichte registratie in strijd is met de
Wet bescherming persoonsgegevens. Die
verbiedt de verwerking van gegevens over
iemands seksuele leven. De minister stelt
hierop dat prostitutie werk is en dat het verbod
daarom niet zou gelden. Maar het feit
dat prostitutie formeel (wettelijk) als arbeid
wordt beschouwd doet niet af aan het sociale
stigma en aan het feit dat arbeid in de
prostitutie door de samenleving wel degelijk
wordt beschouwd als betrekking hebbend
op het seksuele leven van de betrokken persoon.
Bovendien maken de privacyrisico’s
prostituees meer kwetsbaar voor chantage.
Daarbij gaat het om heel praktische zaken als
het verlies van een pasje (met foto!) of het
ontvreemden van het pasje door een klant,
exploitant, handelaar of uitbuiter. Weinig
prostituees zullen, gezien de mogelijke consequenties
hiervan voor hen zelf en hun familie
en kinderen, dit risico uit vrije wil willen
lopen.
De registratieplicht werpt een drempel op
voor vrouwen die legaal in de prostitutie
willen werken uit angst voor verlies van
anonimiteit en stigmatisering.
Een (groot) deel van de zelfstandig werkende
prostituees zal kiezen voor het illegale, niet 8
7

8
vergunde circuit. Dit gaat ten koste van hun
toegang tot en bereikbaarheid voor gezondheidszorg
en hulpverlening.
Het wetsvoorstel lijkt zelfstandig werkende
prostituees te dwingen voor een exploitant
te gaan werken.
Registratie betekent niet dat de betrokken
sekswerker ook vergunning krijgt om
zelfstandig of met een of twee collega’s te
werken, vanuit het eigen huis of vanuit een
ander pand. De bestemmingsplannen van
de meeste gemeenten verbieden prostitutie
vanuit de eigen woning. En vergunningen
aan door sekswerkers zelf gerunde kleine
bedrijven worden in de praktijk niet of
nauwelijks verleend. Het wetsvoorstel doet
hier niets aan. Integendeel, de voorgestelde
invoering van de nuloptie (waardoor gemeenten
de mogelijkheid krijgen om helemaal
geen vergunningen aan seksbedrijven te
verlenen) zal dit effect nog versterken. Dit
plaatst zelfstandig thuiswerkende prostituees
in een onmogelijke positie. Of zij besluiten
zich te laten registreren en zijn dan weliswaar
‘legaal’ maar kunnen in de praktijk niet meer
werken. Of ze besluiten zich niet te laten
registreren en kunnen dan wel blijven werken
maar zijn strafbaar, net als hun klanten. De
enige weg hieruit lijkt om voor een exploitant
te gaan werken, maar dat wilden ze nu
juist niet. Bovendien was het de bedoeling
van de opheffing van het bordeelverbod om
zelfstandigheid van prostituees te bevorderen,
niet om hen verplicht in de armen van een
exploitant te drijven.
ROOD
Het wetsvoorstel besteedt op geen enkele
wijze aandacht aan de zorgen en aanbevelingen
van het Toezichthoudend Comité
van het Vrouwenverdrag.
In zijn aanbevelingen naar aanleiding van de
laatste rapportage van Nederland over de
uitvoering van het Vrouwenverdrag is het
Comité uiterst kritisch over het wetsvoorstel.
Het heeft grote zorgen dat gedwongen registratie
van prostituees ertoe zal leiden dat
een meerderheid illegaal zal gaan werken,
waaronder migrantenprostituees die niet de
mogelijkheid hebben zich te registreren. Het
Comité is bang dat de nieuwe wet, in plaats
van de positie van prostituees te verbeteren,
de bestrijding van seksuele uitbuiting van
vrouwen juist zal ondermijnen en prostituees
die zich niet kunnen of willen registreren,
meer kwetsbaar zal maken door een verslechtering
van hun werkomstandigheden en
versterking van hun sociale uitsluiting. Het
Comité is ook van mening dat de nieuwe wet
ernstige risico’s met zich meeneemt voor de
privacy en veiligheid van prostituees.
Het dringt er daarom bij Nederland op aan
om, voordat de wet wordt aangenomen,
eerst een zorgvuldige risicoanalyse uit te
voeren, onder andere vanuit het oogpunt van
privacybescherming, in consultatie met de
betrokken groepen en relevante organisaties.
Bovendien vraagt het Nederland om in de
volgende rapportage het Comité uitgebreide
en concrete informatie te verschaffen over de
genomen maatregelen om de werkomstandigheden
van prostituees te verbeteren en
hun autonomie, privacy en zelfstandigheid te
bevorderen.
Tenslotte ‘moedigt het de Nederlandse staat
aan’ om adequate financiering beschikbaar
te stellen voor de empowerment van prostituees,
zonder dat dit ten koste gaat van de
financiering van exit programma’s.
Stand van zaken
Voorlopig ligt het wetsvoorstel even in
de ijskast. Wat de nieuwe regering ermee
gaat doen, is moeilijk te zeggen. Op het
voorstel zoals het er nu ligt, is uitgebreid
en zeer kritisch gereageerd door een brede
coalitie van sekswerkers, de Rode Draad,
het International Committee Rights of
Sexworkers in Europe (ICRSE), hulpverleners,
gezondheidswerkers, maatschappelijk
werkers, academici, onderzoekers, BLinN,
SOA Aids Nederland, het Aidsfonds, de
Vereniging Vrouw en Recht en het Netwerk
VN-Vrouwenverdrag. Ook de Vereniging
van Exploitanten (VER) heeft van zich laten
horen. Er is een politiek ontbijt georganiseerd,
er zijn brieven naar de Tweede Kamer
gestuurd, er is gepraat met individuele kamerleden
en er is ingesproken op een hoorzitting.
Nu is het afwachten wat het nieuwe
kabinet gaat doen. We zijn er echter zeker
nog niet van af en houden de boel scherp in
de gaten.
Oproep
bij ons is alles rood!
Warmoestraat 137a | 1012 JB Amsterdam | 020 421 03 50 | www.roodismooi.nl
Wil je meepraten over het wetsvoorstel of
meedoen met de lobby? Neem dan contact
op met De Rode Draad of met SOA Aids
Nederland. Hoe meer sekswerkers hun stem
laten horen, hoe meer kans dat we invloed
kunnen uitoefenen!
Een unieke winkel in een unieke straat! Het thema
van deze gezellige winkel is de kleur rood: van
prachtige kledingstukken tot theepotten, cadeauartikelen,
kinderspeelgoed en bijzondere sieraden.
Wandel in Amsterdam naar of vanuit het centraal
station eens via de Warmoestraat en wordt blij van
ROOD! Heb je rood haar? Dan krijg je 10% korting!
ROOD is geopend op alle dagen behalve woensdag.
Y

Foute vriendjes
Niet alleen in Amerikaanse films leeft dat
stereotype beeld, ook voor sommige vrouwen
in het vak is het vaak een romantisch
plaatje. Maar pas op: het lijkt spannend zo’n
vriendje dat ‘alles’ voor je doet en goed voor
je zorgt, maar uiteindelijk zorgt hij vooral
voor zichzelf. Zodra je dingen niet meer op
hun manier wilt doen, heb je een probleem.
Er gaat niets boven onafhankelijkheid! Zorg
ervoor dat je je eigen boontjes kunt doppen!
Neus voor eenzaamheid
Was de pooier vroeger een noodzakelijke
beschermer, tegenwoordig noemen we het
gewoon foute vriendjes. Zij vinden het spannend
en stoer om ‘een meisje voor zich te
laten werken’. Jammer genoeg zijn er veel
vrouwen die zich op het verkeerde moment
in hun leven vanuit eenzaamheid in hun
armen storten. We hebben allemaal wel eens
een periode dat we ons rot voelen. Voor
sommigen van ons lijkt het leven zelfs één
groot drama; thuis gezeik, financieel is het
een zooitje en je voelt je eenzaam. Er zijn
mannen die daar een neus voor hebben. En
of je nu al werkt of niet, voordat je het weet
ben je verliefd en heeft hij jouw zuurverdiende
geld in z’n zak.
Verliefd
Als je verliefd bent, mag niemand iets negatiefs
over hem zeggen en zul je hem zelf ook
nooit als je ‘pooier’ zien. Maar mocht het
op dit moment zo zijn dat je werkt en dat je
vriendje het geld dat jij hebt verdiend in zijn
zak heeft zitten, dan moet je misschien toch
eens nadenken of dat wel helemaal juist is.
Sommige mannen zijn er verdomd goed in
om zich bijvoorbeeld als jaloers voor te doen.
Af en toe piepen ze dat je maar moet stoppen
met werken en dat ze niet blij zijn met
‘al die mannen waar je het mee doet’. Maar
ondertussen ondernemen ze geen actie en
maken ze wel jouw geld op. Of ze hebben
In Amerikaanse films en clips van rappers worden ze nog steeds als ste-
reotype gebruikt; pooiers in strakke pakken en lange dure jassen met een
dikke sigaar in hun mond. Voor veel mensen is dit beeld de werkelijkheid;
ze zijn ervan overtuigd dat een prostituee niet zonder pooier kan.
zelf geen baan en hangen als jij aan het werk
bent ergens in de buurt rond en komen af en
toe je verdiensten ophalen. En als je niet uitkijkt
maken ze het op aan je buurvrouw!
Een man die er niet aan moet denken dat
z’n lief in de prostitutie werkt, zal er op staan
dat je stopt en anders de relatie verbreken.
Mannen die de gedachte spannend vinden
dat hun vriendin als prostituee werkt, zijn
er waarschijnlijk, net als de prostituee zelf,
prima toe in staat seksueel contact los te zien
Wanneer gaat je vriendje op
een pooier lijken?
- Als hij jouw geld in zijn zak heeft
zitten.
- Als hij (ook ongemerkt) gaat bepalen
wanneer je werkt.
- Als hij commentaar gaat leveren op
je verdiensten en je uiterlijk.
- Als hij een werkplek voor je gaat
zoeken.
- Als hij op of bij je werkplek rondhangt
en de grote jongen speelt.
- Als hij bepaalt wat er met jouw geld
gebeurt.
van liefde en relatie. Als dat werkelijk zo is,
dan is dat prima. Maar de rest zit fout.
Dumpen
De meeste vrouwen komen van een fout
vriendje af zodra hij een (voor hem) leuker/
makkelijker meisje heeft gevonden of doordat
hij in de gevangenis komt. Niet omdat zij
hem hebben aangegeven, maar omdat hij,
zoals ze dat met mooie woorden zeggen,
‘andere criminele activiteiten ontplooit’ waarvoor
hij is gepakt.
Een andere manier om van hem af te
komen, is voor de volle honderd procent
kiezen voor jezelf en zeggen ‘dat hij op moet
rotten’. Dat is gemakkelijker gezegd dan
gedaan, maar wel noodzakelijk. Denk ook
even terug aan het moment waarop je hem
ontmoette. Was je niet helemaal happy en
heeft hij daar misbruik van gemaakt? Als je
nu sterk genoeg bent, dan is de kans groot
dat hij inziet dat hij geen invloed meer op
je heeft en dat hij beter eieren voor z’n geld
kan kiezen.
Hulp zoeken
Als er agressie in het spel is, wordt het moeilijker.
Als je hulp nodig hebt omdat je echt
bang bent of omdat je niet weet hoe je de
situatie aan moet pakken, zoek die hulp dan
ook. Praat met vrienden of familie, bel een
hulplijn; zoek op z’n minst een plek waar je
je ei kwijt kunt. Op verschillende plekken in
dit blad staan adressen van organisaties waar
je terecht kunt!
Zit je in hele grote problemen of ken je
iemand die in problemen verkeert omdat
ze onder dwang werkt, zoek dan contact
met één van die organisaties. Daar werken
mensen die ervaring hebben met problemen
en die je op z’n minst kunnen adviseren.
Opkomen voor jezelf is vaak moeilijk, maar
wordt direct of later altijd beloond! Y
9

10
Jan Bik: ‘De legalisatie heeft
alles kapot gemaakt’
Hoe werd er 40 jaar terug tegen
betaalde seks aangekeken?
“Volgens velen van het eerste uur, was ik de
eerste (of één van de eersten) die uit naïviteit
via advertenties de openbaarheid zocht. Onze
branche adverteerde alleen op raamadvertenties
van speciale boekhandels en dan moest
het ook nog erg kuis, want je mocht niet
openlijk zeggen dat er seks voor geld geboden
werd. Seks mocht alleen uit liefde en niet
voor geld. Uit morele en economische noodzaak
is destijds mijn formule ontstaan dat wij
clientèle zó ontvangen, dat zij vooraf weten
wat de prijs is en ook graag terugkeren. Tot
dan was het gebruikelijk om de prijs tussentijds
te verhogen naarmate de opwinding
steeg, wat voor veel onvrede zorgde.”
Wat waren de obstakels van een club
runnen onder het gedoogbeleid?
“Zolang het buiten de waarneembaarheid
gebeurde waren er geen obstakels. Maar bij
klachten van de buren was je de pineut. Het
was altijd een gedoogkwestie. Maar de stille
huizen der liefde hebben altijd bestaan. Mond
tot mond reclame en kuise raamadvertenties
deden hun werk: ‘Jonge vrouw zoekt thuiswerk
geen verstelwerk’. of ‘Junge Frau sucht
interessante Nebenbeschäftigung’.”
Heeft de legalisatie gebracht wat je
hoopte?
“De legalisatie heeft alles kapot gemaakt.
Van de clubs is 75% verdwenen en de dames
zijn de illegaliteit in gedoken, waar geen
sociale controle of veiligheid geboden wordt.
Vooral omdat ambtenaren alleen regels
gingen uitvinden om levendige dames en
exploitanten het leven onmogelijk te maken,
soms uit onwetendheid en soms gedreven
door morele verwerping. Gesteund door de
politiek van de Christelijke Partijen; vooral
A D V E R T O R I A L
Hij werkt al meer dan veertig jaar in de seksbranche en heeft in die tijd
een onwankelbare reputatie opgebouwd.
Jan Bik blikt terug op een veelbewogen verleden.
door CDA minister van justitie Hirsch Ballin.
Hij gaf openlijk toe dat zijn sabotage inzake
de legalisering mislukt was en verklaarde zo
de oorlog aan de erotische branche. Deze
oorlog wordt zéér geniepig gevoerd op de
manier van de Jezuïeten. De mensen in de
Van boekhandelaar,
tot eigenaar van
tien sexclubs
branche wordt steeds verteld dat nieuwe
regels bedoeld zijn voor het welzijn van de
mensen in de branche en worden intussen
op een economisch dood spoor gezet.
Bijvoorbeeld de manier waarop de Opting-In
constructie met leugens en bedreigingen er
doorheen werd gedouwd, het zou zo in een
maffiafilm passen.
Onder het ‘normen en waarden kabinet’ van
Balkenende moesten zogenaamd de dames
bevrijd worden, om ze ‘volwaardige’ men-
sen in de maatschappij te maken, alsof een
prostituee niet waardig kan zijn. Achter de
schermen zullen ze zich wel vermaken om
die domme erotische branche, die zich zo
makkelijk laat belazeren.”
Hoe komt het dat prostitutie nog steeds
een taboe is?
“Prostitutie zal altijd een Taboe blijven, zo
lang er regeringen zijn die ertegen zijn omdat
ze ertegen zijn. Gedreven door godsdiensten
en heilige geschriften die altijd ingaan tegen
de rede. Zodra de godsdiensten en hun dogma’s
uitgestorven zijn, hoef je alleen nog te
vechten tegen heersende normen. Maar dat
zal nog wel eventjes duren.”
Zou een bezoeker aan Club Jan Bik het
verschil merken met de situatie van
voor de legalisatie?
“De bezoeker, wil alléén een lief en eerlijk
meisje. Onze slogan is nog steeds, wij staan
alleen kamerhuurders toe die oprecht streven
naar een vaste klantenkring. Die hun uiterste
best doen om de klant terug te zien. Wij
vragen nog steeds aan de deur: ‘Bent U zo 8

ontvangen, dat U graag terugkeert?’ Dat is
de vaste hoofdregel en huisregel no.1.”
U heeft ondertussen tien clubs, is er
verschil tussen de dames nu en 40 jaar
terug bij uw eerste club?
“De goede dames van plezier zijn al 2000
jaar hetzelfde. Levend buiten de ‘maatschappelijke
orde’. Publiekelijk verguisd en bespot
door iedereen. Maar onder 4 ogen gewaardeerd
en gerespecteerd, door alle bezoekers.
Nog steeds gestenigd en gemarteld door het
publiek in Islamitische landen (zoals vroeger
ook in de Christenwereld). Het moeten dus
wel hele sterke, en zéér zelfstandige mensen
zijn, die het lef hebben te leven in zulke
moeilijke omstandigheden.”
Door wanbeleid is illegale prostitutie
alleen maar toegenomen. Welke
instelling zou een nieuwe minister
moeten hebben om van de legalisatie
alsnog een succes te maken?
“U vraagt naar de bekende weg. Een minister
moet net zo eerlijk worden als de goede
meisjes in de erotische branche. Hij moet
zich publiekelijk durven uit te spreken dat
betaalde erotiek gelegaliseerd is en dus ook
met alle hem ten dienste staande middelen
gesteund moet worden. Hij moet doen wat
hij zegt, niet onder valse voorwendselen de
meisjes naar de verdommenis helpen. Om ze
met onbegrijpelijke termen naakt het doornige
struikgewas in sturen.”
Interesseert erotiek u zelf eigenlijk nog
wel op 73 jarige leeftijd?
“Voor goede erotiek, één van de vele aspecten
der menselijke liefde, is geen leeftijdsgrens.
Al zal de frequentie met de toegenomen
jaren bij velen afnemen.”
Tamara
Nou ik heb het gedaan hoor. Ik ben gestopt. Nu écht. Een paar maanden
terug had ik het helemaal gehad. Op een avond was ik dat geloer van die
geile kerels zó zat dat ik m’n gordijn heb dichtgeknald, m’n spullen heb
ingepakt en ik ben naar huis gegaan. Moet eerlijk bekennen dat ik daarna
nog wel een paar keer heb gewerkt omdat ik geld nodig had, maar inmiddels
ben ik er wel helemaal klaar mee.
Het blijft voor het grootste deel mijn geheimpje en ik moet zeggen dat dat best wel lastig
is. Eigenlijk verveel ik me dood en weet ik niet zo goed wat ik nu moet gaan doen. Af
en toe een zonnebankje, beetje wandelen en winkelen. Vrienden en familie bezoeken.
Allemaal leuk, maar ik mis wel iets. Er is wat werk betreft best een hoop wat ik leuk
vind, maar als ik de advertenties in de krant en zo lees, dan kom ik niets tegen waar ik
gelijk enthousiast van wordt. Het is allemaal toch heel anders.
Teruggaan is verleidelijk; voor het geld, om wat te doen dat je kent… Maar ik denk toch
echt dat mijn tijd in het vak voorbij is. Het is ook niet meer zo gezellig als vroeger. Die
Oost-Europese vrouwen zijn al helemaal niet gezellig en daar zijn er op dit moment echt
teveel van. En met dit werk is het gewoon zo dat als het je gaat tegenstaan, je ook geen
mallemoer meer verdient. Ik heb een goeie tijd gehad. Lekker verdiend, veel geleerd en
leuke mensen ontmoet, maar nu is ‘t klaar. Het is tijd voor wat anders, al zou ik je nog
niet kunnen zeggen wat.
Ik vond het leuk om voor de Rode Lantaarn te schrijven en mijn gedachten en wat ik
meemaakte op het werk met je te delen. Ik zou nog bladzijden vol kunnen schrijven over
alles wat ik heb meegemaakt in dit werk en wie weet doe ik dat ooit nog eens. Maar
ach, ik ben niet de enige die dat zegt. Ik ken veel vrouwen die zeggen dat ze binnenkort
gaan stoppen. Teveel gedoe met belasting en zo, teveel onrust en te weinig verdiensten.
Het is niet meer zoals vroeger; maar misschien is het gewoon tijd voor een andere generatie.
Ik vind mijn weg wel weer en ik zal altijd met - misschien een beetje weemoed, maar
zeker niet met spijt - een glimlach terugdenken aan mijn jaren als prostituee. Of sekswerker
zoals ze het tegenwoordig noemen. Mij best!
Veel geluk!
Kus,
Tamara
Een positieve noot voor de toekomst?
“Met de evaluatie van de mens. Is die echt
mogelijk? Of moeten we daarvoor naar
een andere planeet? Met het sterven van
de vaak redeloze ideeën van ambtenaren
en godsdienstigen zou er een andere Geest
kunnen gaan heersen. Maar er zijn wetenschappers
die beweren dat iedere 100.000
jaar, elk levend wezen op aarde groter dan
5 kilo, wordt uitgeroeid. Dat zou dus iedere
keer weer nieuwe perspectieven op kunnen
leveren. Of misschien zijn er andere planeten
met intelligent leven die minder geneigd zijn
hun normen en waarden dwingend op te
Siddré
leggen aan hun medebewoners. Voor ons
primitieve primaten neemt eventuele evolutie
Nadine
waarschijnlijk duizenden jaren in beslag.”. Y Foto
11

12
Waar werken?
Raam
In een raambordeel werk je volledig zelfstandig.
Je betaalt huur per dagdeel (ochtend/
middag of avond/nacht) aan de kamerverhuurder
en in die periode is het je eigen
bedrijfje. Je bepaalt zelf je prijzen en welke
klanten je wel of niet binnen laat. Het recht
om klanten te weigeren, heb je overigens
altijd, alleen hoef je dat in de raamprostitutie
aan niemand uit te leggen. De deur aan de
straatkant kan alleen van binnenuit worden
geopend en de meeste werkkamers hebben
een alarmknop voor noodgevallen. Je
hebt je eigen werkkamer; er zijn er meestal
meerdere in het pand. Het raam zit aan de
straatkant, de werkkamers iets meer naar
achteren of boven. Vaak ook direct achter
raam. De huurprijs verschilt nogal per stad
en per kamer en het varieert van 50 tot 200
euro per dag(deel). De prijzen die raamprostituees
rekenen variëren ook omdat je die zelf
bepaalt. Meestal vraagt men rond de 50 euro
voor een zogenaamd ‘kort contact’ van een
kwartiertje. Naarmate een klant meer wil of
langer wil blijven vraag je meer. Vraag gerust
aan collega’s hoe zij dit doen!
Als sekswerker in de prostitutie kun je op verschillende plaatsen werken.
De een voelt zich het beste in een raambordeel, de ander werkt liever in
een club. Hieronder zetten we de diverse werkvormen voor je op een rijtje.
Club
In theorie werk je ook in een club zelfstandig.
Er kan nu eenmaal niemand baas zijn over
jouw lichaam. In de praktijk is het echter zo
dat je in het bedrijf van iemand anders werkt
en vanzelfsprekend heeft de eigenaar een
zogenaamde bedrijfsfilosofie en zijn er regels.
Je bent niet helemaal zelfstandig, maar de
eigenaar is ook niet je baas zoals gebruikelijk
in andere beroepen. Je betaalt (meestal) geen
huur. Het geld dat een klant betaalt, wordt
verdeeld tussen jou en het bedrijf. De verdeling
verschilt per bedrijf en hangt af van de
belastingtechnische werkwijze (zie pagina 30).
Prijzen die klanten betalen in clubs variëren
van 75 tot 400 per uur. In een club werk
je samen met collega’s. Meestal is een club
alleen ’s avonds en een deel van de nacht
open, maar er zijn ook clubs die al eerder
op de dag beginnen. Er is een bar, soms een
klein podium voor striptease en de werkkamers
zijn in de duurdere clubs af en toe
prachtig ingericht.
Privéhuis
Een privéhuis werkt in een aantal opzichten
hetzelfde als een club. Het gaat er alleen veel
rustiger en discreter aan toe. De prijzen liggen
gemiddeld lager dan in een club. Vaak
is een privéhuis niet van een woonhuis te
onderscheiden aan de buitenkant. Behalve
een groot en verlicht huisnummer met daarbij
misschien een bordje met daarop de naam
van het huis; zal aan niets te zien zijn wat
er binnen allemaal voor spannends gebeurd.
Binnen in een privéhuis zijn verschillende
werkkamers. Een klant wordt na binnenkomst
in een ontvangstkamer gelaten waarna
de diverse dames zich komen voorstellen.
Na een keuze gemaakt te hebben vertrekt hij
met de dame van zijn keus naar één van de
werkkamers.
Prijzen variëren over het algemeen van 50
euro voor een half uur tot 350 euro per uur
in de duurdere huizen. Ook hier hebben de
uiteindelijke verdiensten te maken met de
verdeling en belastingtechnische werkwijze.
Ga uit van 50-50 minus de belasting die door
de exploitant over jouw deel wordt afgedragen.
Escort
Voor wie niet achter het raam wil zitten of
uren aan de bar of in een huiskamer op
klanten wil wachten, is een escortservice
een prima optie. Een escortbedrijf adverteert
met een telefoonnummer. Klanten bellen
dat nummer en geven aan wat voor type ze
zoeken. Mocht je daar aan voldoen, dan zal
Algemene regels die gelden
op alle werkplekken:
• Dwang is verboden; dit werk doe je
alleen als je er zelf voor kiest
• Je mag altijd een klant weigeren
• Alle partijen behandelen elkaar met
respect
• Veilige seks; dus altijd condoom
gebruiken
• Bedrijfsmatige(*) prostitutie mag
alleen op plekken waarvoor de
gemeente een vergunning heeft
gegeven
(*) gemeenten spreken meestal van bedrijfsmatige
prostitutie zodra je adverteert. Af en
toe een klant thuis ontvangen zonder dat
je adverteert zou je in principe altijd kunnen
doen. Maar let op buren en dergelijke;
zodra deze gaan klagen bij de gemeente of
huiseigenaar heb je een probleem. Verder is
een bedrijf alleen legaal als het een vergunning
heeft.

het escortbedrijf je bellen. Je geeft zelf aan
op welke dagen en tijden je beschikbaar bent.
Veel escortbedrijven regelen het vervoer en
zorgen ervoor dat je veilig ‘uit en thuis’ komt.
Een goed escortbedrijf voelt zich verantwoordelijk
voor jouw veiligheid en treft verschillende
maatregelen voordat ze je naar een
klant laten gaan. Vraag naar deze maatregelen
voordat je een samenwerking aangaat.
Ook is het belangrijk dat een escortbedrijf
heeft nagedacht over hoe je omgaat met een
weigering aan de deur van één van beide
partijen. Stel je staat voor een hotelkamerdeur
en er wordt opengedaan door een man
die je om wat voor reden dan ook helemaal
niet ziet zitten (of andersom); dan is het handig
als daar een afspraak over bestaat. Vraag
hiernaar. Escortbureaus werken soms ook al
met de ‘opting in’ regeling. Een enkeling zal
nog werken als bemiddelingsbureau. In dat
geval ben je wellicht zelfstandig ondernemer.
Overleg met je boekhouder. De verdiensten
per uur variëren sterk in de escortbranche:
€ 50 tot € 500 per uur met een verdeling die
afhangt van wie de belasting afdraagt.
Straatprostitutie
Deze werkvorm is in de meeste steden verboden.
Een enkele stad heeft speciale tippel-
Werkplekken
Raambordeel
Club
Privéhuis
Escort
Straat
Privéontvangst
Sauna/Parenclub
zones. Op de meeste van deze zones werken
voornamelijk drugsverslaafden. Je kunt ze
vinden op internet. Y
Meer lezen?
Download het boel ‘Als sex werken wordt’ voor € 9,95
van www.dewallenwinkel.nl.
8
13

14
Lessen uit de geschiedenis
Soa-bestrijding
en registratie
tekst: Marianne Jonker
Soaaids NL000000000
Soa, of geslachtsziekten zoals ze vroeger
genoemd werden, bestaan al sinds mensenheugenis,
maar tot de tweede helft van de
19e eeuw gaat men er van uit dat ze allemaal
hetzelfde zijn. Er wordt geen onderscheid
gemaakt tussen syfilis, gonorroe en sommige
huidziekten: alles heet syfilis. Prostituees worden
gezien als veroorzakers van deze ziekten
en het bestrijden van geslachtziekten wordt
gezien als het bestrijden van prostitutie.
In 1911 opent de GG&GD Amsterdam,
opgericht in 1893, haar eerste ‘soa-poli’.
Sociaal-verpleegkundigen krijgen de taak
om de infectiebronnen en hun contacten op
te sporen en te behandelen. Deze aanpak
blijkt succesvol, want het aantal besmettingen
neemt af en dat blijft zo, op de periode van
de Tweede Wereldoorlog na. Tot 1978 wordt
geslachtsziekteonderzoek gedaan door de
wijkverpleging. Daarna ontstaat de afdeling
‘Geslachtsziektes’ en krijgt deze een andere
De geschiedenis van prostitutie toont aan dat het bestrijden van geslachts-
ziektes en registratie van prostituees onlosmakelijk met elkaar zijn ver-
bonden. Prostituees worden als bron van verspreiding gezien en ondervin-
den daarvan de wrede gevolgen.
naam: Seksueel Overdraagbare Aandoening
(soa).
De Venuskwaal
Syfilis heeft een enorme invloed gehad op
de prostitutiesector. Aan het eind van de 15e
eeuw wordt Europa geteisterd door deze ziekte.
Ze verspreidt zich heel snel en kost duizenden
het leven. Syfilis komt ons land binnen
als Johanna van Aragon vanwege haar
huwelijk met Filips de Schone met 24.000
Spaanse soldaten Nederland binnentrekt. De
ziekte verspreidt zich over Holland als de hofhouding
door het land trekt en met syfilis de
route markeert. In hoge kringen wordt syfilis
‘Venusziekte’ genoemd: een aanvaardbaar
risico van het frivole leven. Prostituees zijn
‘natuurlijk’ de oorzaak hiervan.
Legerprostitutie
Later wordt geprobeerd de prostitutie uit het
leger te verdrijven, maar de dames van lichte
zeden moeten toch ergens in hun levensonderhoud
voorzien. In het begin van de 18e
eeuw wordt legerprostitutie verboden met als
straffen: neus en oren afsnijden, spitsroeden
lopen en verbanning. Een halve eeuw later
worden de ‘legerhoeren’ in een werkhuis, het
Spinhuis, opgesloten en zieke vrouwen worden
op kosten van het leger behandeld.
Dit is de eerste koppeling waarbij medische
behandeling ter bestrijding van geslachtsziekten
een onderdeel gaat uitmaken van de
pogingen om de prostitutie te bestrijden. Het
is ook een begin van alle ordeningen van en
reglementen voor de prostitutie.
Franse wetgeving
Gedurende de Franse overheersing (1795
- 1814) geldt in Nederland de Franse wetgeving.
Volgens de Fransen begint geslachtsziektebestrijding
bij de prostituee. Die opvatting
heerst heel lang in Nederland en is nog
steeds niet helemaal uitgeroeid.
In de Franse wetgeving is prostitutie als
zodanig niet vermeld, tot in 1810 de ‘Code
Penal’ van kracht wordt. Maar tijdens de
Franse overheersing wordt in de grote
gemeenten regelmatig toezicht gehouden op
de publieke vrouwen. De manier waarop dat
gaat wordt later, in 1827, voor een groot
deel in het Haags reglement op prostitutie
ingevoerd. Dit reglement komt waarschijnlijk
voort uit het feit dat er veel geslachtsziekten,
met name syfilis, voorkomen onder Franse
militairen. In 1811 schrijft een Franse luitenant
een verordening, waarin de Duitse
8

urgerautoriteiten opgedragen wordt zo snel
mogelijk maatregelen te nemen om de dames
van lichte zeden te registreren en geneeskundig
te onderzoeken.
Zo worden zij verplicht om zich te registreren
en krijgen ze een schriftelijk bewijs dat
zij bij zich moeten dragen. Zieke prostituees
mogen de stadspoorten niet verlaten voordat
zij genezen zijn. Ook klanten zijn strafbaar:
iedere soldaat die wordt aangetroffen in een
publiek huis, krijgt streng arrest.
Registratie
De Franse overheerser voert ook in
Nederland een dergelijk beleid in.
De bedrijfsvoering van de prostitutie zoals
die er begin 1800 uitziet, is geschikt voor
invoeren van regelgeving. De bordelen zijn
groots opgezet en er werken veel meisjes.
De eigenaren hebben veel geld geïnvesteerd
en hebben geen zin in gedoe met politie, dus
houden zij zich aan de regels. Alle houders
van publieke of muziekhuizen moeten zich bij
de politie melden en zich laten inschrijven.
Ook de zelfstandig werkende prostituee
krijgt een meldingsplicht en een rode kaart
met al haar gegevens, waarmee zij zich
twee maal per week moet melden voor
een medisch onderzoek. Wanneer er een
geslachtsziekte wordt geconstateerd, krijgt ze
een werkverbod van twee weken en wordt
haar rode kaart verwisseld voor een witte
waarop de diagnose is gesteld. De medische
onderzoeken moet zij zelf betalen en de
opbrengst is niet voor de artsen, maar voor
de overheid die het geld gebruikt voor de
bestrijding van geslachtsziekten.
Toezicht
Als na het vertrek van de Fransen in 1814
Nederland onafhankelijk wordt, wordt het Prostituees worden geregistreerd volgens de
reglementstelsel afgeschaft. Maar daarmee plaatselijke verordening in het politieregister
verdwijnt nog niet het toezicht op prostitutie. en het medische register en zij krijgen een
Op bevel van de Koning wordt er in 1818 boekje dienende tot bewijs van inschrijving
een Besluit aangenomen:
als publieke vrouw.
Er komt een algemeen reglement van
Pas in 1911 wordt het bordeelverbod in het
de Politie om de bordelen te verplichten Wetboek van Strafrecht opgenomen onder
publieke vrouwen die er werken aan medisch artikel 250bis: “Hij die van het opzettelijk
onderzoek te onderwerpen. Daarnaast komt teweegbrengen of bevorderen van ontucht
er een regel van orde en toezicht op de hui- door anderen met derden een beroep of een
zen van ontucht: publieke vrouwen worden gewoonte maakt, wordt gestraft met gevan-
slechts geduld in deze huizen en de waarden genisstraf van ten hoogste een jaar of geld-
en waardinnen van deze huizen zijn verplicht boete van ten hoogste duizend gulden.’’
de inwonende vrouwen eenmaal per maand
geneeskundig te laten onderzoeken. Na de Tweede Wereldoorlog
Besmette vrouwen moeten op rekening van Deze reglementering van de prostitutie is
de bordeelhouders in het ziekenhuis worden niet de enige. Tijdens de Duitse bezetting
opgenomen.
in 1940 wordt het Franse systeem opnieuw
Publieke vrouwen die zich niet aan de voor- ingevoerd: medische supervisie bij politiereschriften
houden, zullen worden gestraft glementering.
met opsluiting tot dwangarbeid en water en In de periode na de Tweede Wereldoorlog
brood;
vindt prostitutie voornamelijk heimelijk plaats.
Iemand die geen geneesheer is, maar zich De (zeden)politie houdt zich vooral bezig
voordoet alsof hij/zij venerische ziektes kan met handhaving, reclassering en opvang van
genezen en daartoe middelen voorschrijft, prostituees.
wordt gestraft met een hoge boete en des- De seksuele revolutie in de jaren zeventig
noods met gevangenisstraf.
veroorzaakt schaalvergroting en commercialisering
van prostitutie. Dit leidt tot beleid van
In de landelijke wetgeving komt het begrip reguleren en handhaven.
prostitutie slechts op één plaats in de wetboeken
voor, namelijk in het Wetboek van Les
Strafrecht, waarin prostitutie en bordelen In de hele geschiedenis probeert de overheid
weliswaar niet verboden zijn, maar waar wel de prostitutiebranche te beïnvloeden: door
strenge eisen en regelgeving voor gelden. verbanning, verbod en reglementering. Zij
Bordeelverbod
is daar door de eeuwen heen min of meer
in geslaagd, maar het is nooit gelukt prosti-
Halverwege de 18e eeuw komen de bevoltutie uit te bannen. Daar zal de nieuwe Wet
kingsregisters tot stand, waarin registratie Regulering Prostitutie en Bestrijding van
volgens een landelijk gestandaardiseerde Misstanden in de seksbranche geen
methode plaatsvindt. verandering in brengen.
Y
15

16
Doe mee,
bescherm
je tegen
hepatitis B!
Informatie voor risicogroepen
Hepatitis B is een seksueel overdraagbare
aandoening (soa). Bescherm jezelf en anderen
tegen hepatitis B door je te laten vaccineren.
Vaccinatie tegen hepatitis B is gratis als je tot
de risicogroep behoort.
Voor meer informatie:
www.hepatitis.nl
www.prostitutie.nl
www.ggd.nl

Gratis hepatitis B-vaccinatie
en soaonderzoek bij de GGD
Waarom zou ik me tegen hepatitis B
laten vaccineren?
Vaccinatie is de enige manier om je levenslang
en volledig tegen hepatitis B te beschermen.
De vaccinatie is gratis voor sekswerkers.
Door vaccinatie bescherm je niet alleen
jezelf maar ook anderen.
Waarom zou ik me op soa’s laten
onderzoeken?
Het advies is om je 4x per jaar op soa’s en
1x per jaar op hiv te laten onderzoeken.
Ook als je altijd veilig werkt is soaonderzoek
noodzakelijk.
Organisaties Telefoonnummers Bijzonderheden
GG&GD Utrecht 030-2863377 ma t/m vr 9.00-16.30 uur
GGD Amsterdam 020-5318600 en 020-5555715 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
P&G 292 vertrouwensvrouw prostituees
GGD Brabant Zuidoost 0900-3696969 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Den Haag 070-3536688 ma t/m vr 8.30-16.30 uur
GGD Drenthe 0900-7367366 of 0592-306300 ma t/m vr 10.00-16.30 uur
GGD Flevoland 088-0029910 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Fryslân 0900-7367366 of 058-2153192 prostitutiespreekuur di 13.00-17.00 uur
GGD Gelre-IJssel 088-4433344 ma-di-do-vr 10.00 -12.00 uur, wo 14.00-16.00 uur
GGD Gooi & Vechtstreek 035-6926320 ma-di-do-vr 12.00-13.00 uur
GGD Hart voor Brabant 0900-3696969 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Hollands Midden 0182-545646 of 071-5163322 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Hollands Noorden 0880-100540 ma t/m vr 8.30-16.30 uur
GGD Ijsselland 038-4281600 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Kennemerland 023-7891610 ma t/m vr 9.00-10.00 uur
GGD Limburg Noord 077-8504848 ma t/m vr 9.00-12.30 uur
GGD Midden-Nederland 030-6086086 di t/m vr 9.00-10.00 uur
GGD Regio Nijmegen 024-3297120 ma t/m vr 9.00-11.30 uur
GGD Regio Twente 053-4876848 ma t/m vr 10.30-13.00 uur
GGD Rivierenland 0344-698808 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Rotterdam-Rijnmond 010-4339966 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD West-Brabant 0900-3696969 Inloopspreekuur di 11.00-12.30 uur
GGD Zaanstreek-Waterland 0900-2545454 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Zeeland 0113-249456 ma t/m vr 9.00-17.00 uur
GGD Zuid Limburg 045-8506613 of 045-8506609 ma t/m vr 8.45-17.00 uur
GGD Zuid-Holland West 079-3430888 of 079-3435426 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
GGD Zuid-Holland Zuid 078-7708500 ma t/m vr 8.30-17.00 uur
Hulpverlening Gelderland Midden 026-3775077 ma t/m vr 10.00-12.30 uur
Hulpverleningsdienst Groningen 050-3674083 ma t/m do 10.00-11.30 uur
Waar kan ik terecht voor een hepatitis
B-vaccinatie, soaonderzoek en vragen?
Je kunt bij de GGD terecht voor een hepatitis
B-vaccinatie, soaonderzoek en advies. De
hepatitis B-vaccinatie en het onderzoek zijn
gratis en vertrouwelijk. Daarnaast kun je de
GGD altijd bellen met vragen over een klapcondoom,
soa’s en veilig werken. Bel één
van de onderstaande telefoonnummers en je
krijgt gelijk een sociaalverpleegkundige aan
de lijn die je verder helpt!
17

18
Dagboek van een hotelescort
Maandag Vandaag besloot ik eindelijk een
eigen website in elkaar te zetten. Tot mijn
verbazing was dat heel makkelijk. ´s Avonds
kreeg ik meteen een aantal reacties. Jan
Henk schrijft bijvoorbeeld: “Als eerste wil ik
je complimenteren met je mooie website. Ik
wil graag met je af spreken. Ik ben een 39
jarige man en ik werk in de ICT. Ik ben al 7
jaar gelukkig getrouwd, maar toch verlang ik
naar een stukje spanning buiten de deur. Ik
wil geen gekke dingen, gewoon een leuke
avond. Als je interesse hebt, hoor ik graag
wanneer je beschikbaar bent.”
Woensdag Ik betaal al vanaf het begin
belasting, maar vroeg me op een gegeven
moment af of dat voldoende zou zijn. Kun
je zomaar als zelfstandige werken? Ik had
Op een ochtend zat ik tijdens het hoorcollege tegenover Angie. Ze viel
op tussen de andere studentes. Ze droeg hoge hakken en had mooi gelakte
nagels. Ze was elegant en chic. Mijn huisgenoot kende haar goed. “Ze werkt
als escort”, vertelde ze. Ik was enorm verbaasd, ik had altijd een heel ander
beeld van de dames in het vak. Ik begon na te denken over hoe het zou zijn
als ik zelf als escort zou gaan werken. Het leek me erg spannend en als stu-
dente zou ik het geld goed kunnen gebruiken. Uiteindelijk besloot ik de stap
te wagen. In mijn dagboek lees je wat ik zoal meemaak tijdens mijn werk.
geen idee. Vorig jaar besloot ik een aantal
gemeenten te bellen. Helaas werd ik daar
ook niet wijzer van. Een ambtenaar wilde
me alleen te woord staan als ik mijn echte
naam zou geven. Weer ergens anders kreeg
ik een uiteenzetting van het pasjessysteem
op de tippelzone. Als je de luxe van goede
hotels kent, heb je daar ook niet veel aan.
Een jaar geleden besloot ik mijn vraag dan
maar per email te stellen. Toen ik het al helemaal
vergeten was, ontving ik opeens een
antwoord. De ambtenaar schreef: “Omdat
u een reclametekst in uw email heeft staan,
bent u een onderneming en bent u vergunningsplichtig.”
“Als je niet op komt dagen
of als je je afspraak te laat af zegt, slinger
ik je op de fakerslijst”, luidde de reclametekst
onder mijn e-mails. Ze hebben in het
gemeentehuis een brede opvatting van wat
reclame is.
Dinsdag Vanmorgen kreeg ik een email
van Jos. Jos is 31 en door omstandigheden
is hij nog steeds maagd. Ik weet niet wat het
is, maar zulke types lijk ik aan te trekken. Of
misschien zijn er gewoon superveel mannen
van boven de 20 die het nog niet hebben
gedaan? Hoe dan ook, Jos bleek een hele
leuke vent te zijn. Hij was erg zenuwachtig
maar begon zich op den duur steeds meer op
zijn gemak te voelen. Ik hoop dat Jos zich
nu zelfverzekerd genoeg voelt om een leuke
(niet betaalde) dame te versieren.
Zondag Niet iedereen is even aardig als
Jos, mijn klant van dinsdag. Vandaag had
ik een date staan, maar kreeg opeens een
mailtje: “Sorry, ik heb mijn been gebroken”.
In 99% van alle gevallen is dat niet waar. Ik
heb alle varianten al een keer gezien. “Mijn
schoonmoeder is overleden en donderdag
is de begrafenis”, “sorry, mijn secretaresse
heeft iets anders in mijn agenda gezet” of “ik
ben opeens zo verkouden” en ga zo maar
door...
Donderdag Omdat de heren het vaak een
beetje lastig vinden om een hotel te boeken,
doe ik dat af en toe zelf. Dit keer wist ik vier
afspraken te combineren. Twee leuke oude
klanten en twee mannen die ik nog niet eerder
had ontmoet. Ik ging nogal laat naar het

hotel, dus toen ik eenmaal in was gecheckt,
mijn spullen in de kluis had gegooid en
een leuk jurkje aan had getrokken, werd er
al op de deur geklopt. Ik verwachtte mijn
klant, maar het was een hotelmedewerker.
Ik schrok mij dood. Ik wilde de deur eigenlijk
niet open doen. De man zei dat ik mijn
creditcard op de balie had laten liggen. Ik
bedankte de man en enige minuten later
stond mijn eerste klant voor de deur. Het was
een leukerd. Niet zo knap, maar wel grappig.
Aardig was hij ook. Hij wilde een bloemetje
meenemen, maar omdat dat wat lastig is in
een hotel, gaf hij me een bloemenbon. Klant
nummer twee was wat lastiger. Deze jonge
kerel had nogal last van ADHD. Heel vermoeiend.
Gelukkig bleef hij maar een uur.
Langer had ik niet vol gehouden. De rest van
de dag vloog voorbij.
Maandag Ik ga eens in de zoveel tijd naar
de soa poli. Ik kijk daar altijd een beetje
tegenop, maar meestal valt het mee. Dit
keer was dat anders. Ik meldde me aan bij
de balie. Na even gewacht te hebben zat
ik tegenover twee personen. Eén van hen
was in opleiding. Ik vond het jammer dat
niemand me vooraf had gevraagd had of
ik er problemen mee had dat hij mee zou
kijken. Toen begonnen de vragen. “Heeft u
wel eens betaalde contacten gehad?” Ik zei
ja en vertelde dat ik gevaccineerd ben tegen
Hepatitis-B en HPV en dat ik zowel privé
als tijdens het werk alleen veilige (orale) seks
heb. De vrouw in witte jas zette dit in de
computer en legde een enorme rij testmateriaal
neer. Naast de tests die ik eerder heb
gehad, wilde ze een anaal uitstrijkje en een
uitstrijkje uit mijn mond maken. Ik zei dat
ik dit niet wilde omdat ik op dit vlak geen
risico´s heb genomen. Helaas had ik niets
in te brengen. De computer zei namelijk iets
anders. Nadat alles voorbij was, wilde ze mijn
gegevens weten. Ondanks haar aandringen
liet ik niet veel los. Naast mijn werkmobiel
gaf ik twee zakelijke email adressen met een
verschillende naam. “Hoe heet je dan echt?”
vroeg ze. Ik zei maar wat en ging weg.
Thuis realiseerde ik me dat dit de eerste keer
in mijn leven was geweest waarop iemand
iets met mijn lijf heeft gedaan wat ik niet
wilde.
Maandag Op het internet opende ik mijn
testuitslag. Ik ben soa vrij verklaard.
Zondag Na een weekendje bij mijn ouders
door hebben gebracht, besloot ik de zondagmiddag
aan mijzelf te besteden. Mijn
klanten email liet ik voor wat het was. Als
vrijgezel besloot ik me op een datingsite in te
schrijven. Je hoort daar altijd van die leuke
verhalen over. Ik vond een leuke, maar niet
al te herkenbare foto en schreef een kort
verhaaltje over mezelf. Ik gaf aan dat ik op
zoek was naar een man van maximaal 30
jaar. Dat belette een aantal bejaarde heren
niet om toch een gokje te wagen. Een man
die wat jonger was en op het eerste gezicht
leuk leek, bleek toch wat vreemd te zijn. We
wisselden foto´s uit, en opeens zag ik een
levensgrote penis op mijn scherm. Help! Als
je denkt dat alleen klanten dit soort fratsen
uithalen, dan heb je het mis. De klanten die
ik tref zijn vaak netter dan de heren die je
op niet-commerciële datingsites aantreft. Ik
besloot mij meteen weer uit te schrijven.
Maandag Weer een paar leuke aanvragen
ontvangen per email. Een dinerdate en twee
keer hotel escort. Ik heb ook een paar mannen
af moeten wijzen. Eén was te oud (ik
spreek alleen af met mannen van maximaal
50 jaar), één schreef mij in sms-taal en een
derde begon al in het eerste mailtje al met
vunzig taalgebruik. Mannen hoeven niet knap
te zijn bij mij, maar enig niveau stel ik op
prijs.
Donderdag Veel mensen proberen een
graantje mee te pikken van mijn escortwerk.
Deze week was het weer raak. Een
chauffeuse bood mij aan om me tegen een
vergoeding naar de klanten te rijden. Een
hotelportier vroeg of hij tegen een financiële
bijdrage klanten naar mijn kamer door kon
sluizen en verschillende bureaus wilden wel
voor mij bemiddelen. Ik heb inmiddels de
volgende tekst op mijn website gezet: “Ik wil
géén email ontvangen van escortbureaus en
andere dienstverleners.”
Vrijdag De opmerking op mijn website is
niet bij iedereen in goede aarde gevallen. Een
exploitant van een seksinrichting schrijft: “Je
staat niet ingeschreven bij de KvK, je betaalt
geen btw en inkomstenbelasting. De klanten
die jou bezoeken lopen risico. Het bezoeken
van een illegaal, zwartwerkend hoertje mág
niet! Bij een legaal bureau heb jij die problemen
niet!” Normaal gesproken ga ik nooit
in op dit soort mailtjes, maar dit keer was ik
boos. Waar komen deze vooroordelen vandaan?
En wie durft mij ‘hoertje´ te noemen?
Ik ben niet klein en daarnaast staat dit woord
niet in het groene boekje. Ik schreef hem
meteen terug, maar mijn kritische reactie
werd niet op prijs gesteld. Nu had ik “het te
hoog in mijn kop.” Het is blijkbaar niet de
bedoeling dat dames in dit vak zelfverzekerd
zijn. Fijn dat ik niet afhankelijk ben van
iemand die mij als ‘minder´ ziet. Na wat heen
en weer gemail konden de exploitant en ik
het alsnog goed maken met elkaar. Ik begrijp
dat exploitanten het niet leuk vinden dat veel
dames overstappen naar zelfstandigheid.
Maar ja, geef de dames eens ongelijk. Y

20
Drugs en drank
tijdens het werk
Door: Mariska Majoor
Misbruik
Als je redelijk gebruikt en drinkt, is het nu
eenmaal zo dat je er niet helemaal bij bent.
In combinatie met je werk is dat dus absoluut
geen goed idee. Een klant kan - als hij dat
eenmaal doorheeft - misbruik maken
van de situatie. Hij probeert langer te blijven,
meer waar voor z’n geld te krijgen of erger…
Situaties inschatten
Als je niet helemaal helder bent, is het ook
moeilijk om situaties te herkennen en op te
lossen. Je bent niet voor rede vatbaar, ongeduldig
of ongeïnteresseerd. Zou je anders een
klant die je niet vertrouwt negeren,
nu ga je toch aan het werk en dat kan nare
consequenties hebben.
Verleiding
Gebruik dus niet als je aan het werk bent,
want dat kan gevaarlijk zijn!
Er kunnen zich situaties voordoen waarin je
zwaar op de proef wordt gesteld. Er wordt
tegenwoordig door veel mensen cocaïne
gebruikt. Zeker als je in een raambordeel of
duurdere club werkt, kun je geconfronteerd
worden met klanten die coke meenemen en
dat op de kamer aanbieden. Je moet sterk
in je schoenen staan om dan nee te kunnen
zeggen. Helemaal als je weet dat zo’n klant
bijna altijd langer dan een uur op
de kamer wil blijven en dat betekent kassa!
Niet onder werktijd
Als je van tevoren weet hoe het werkt, kun
je hier over nadenken. Wil je gevaar lopen?
Nee, natuurlijk niet. Gebruik dus niet onder
Onnodig om te zeggen dat drugs en drank ongezond zijn, maar in combina-
tie met sekswerk kunnen er risico’s ontstaan. Reden genoeg om extra voor-
zichtig te zijn.
werktijd. Stel dit als regel en houd je daaraan.
Tegen klanten die je iets aanbieden,
vertel je dit gewoon. Mensen die hun kracht
tonen door nee te zeggen zonder de ander te
kwetsen, dwingen respect af. Wees daarom
niet bang dat je een raar figuur slaat.
Problemen oplossen
Drugs gebruiken is bovendien zonde van je
geld (en uiteraard je gezondheid!), je werkt er
hard voor! Kun je er toch niet van afblijven,
probeer dan eens te bedenken waarom je
gebruikt. Gebruiken en drinken omdat je in
de problemen zit werkt niet. Kun je je problemen
niet alleen oplossen, zoek dan hulp!
Tips
- Ben je een té gemakkelijke drinker en/
of coke-gebruiker? Werk dan bij voorkeur
overdag want dan word je er het minste
mee geconfronteerd.
- Biedt een klant iets ‘ter gebruik aan’, dan
kun je zeggen dat er niet op de kamer
gebruikt mag worden, dat ‘men’ daar
erg streng op controleert en dat jullie er
allebei uitgezet kunnen worden (officieel is
dat ook de normale gang van zaken, maar
van streng controleren is meestal geen
sprake).
- Als je niets met alcohol en drugs te
maken wilt hebben, kun je het beste in
een privéhuis gaan werken. In (goede) privéhuizen
kom je weinig alcohol en drugs
tegen!
Pas op!
Sta je een klant toe te gebruiken of weet
je dat een klant op de coke zit als hij bij je
komt, wees dan op je hoede. Sommige mensen
worden agressief en onberekenbaar als
ze hebben gebruikt. Je brengt jezelf dus
in zekere zin in gevaar. Mensen die gebruikt
hebben denken dat ze de hele wereld aankunnen
en zijn op zo’n moment voor niets
en niemand bang. Daarbij kunnen ze
meestal ook niet klaarkomen…
Y

Prostitutie:
een noodzakelijk kwaad?
Hoe denkt de
klant er zelf
over?
Tom Kroon
Verreweg de meeste klanten bezoeken
prostituees voor hun plezier. Ongehuwde
mannen hebben zo de mogelijkheid op
een eenvoudige en vrijblijvende manier
seks te hebben. Gehuwde mannen kunnen
eens seks hebben met een andere
vrouw, zonder dat ze nu direct overspel
plegen. Prostituees kunnen mannen
van veel seksuele frustraties bevrijden,
of ze behoeden voor een seksloos en
dus ongelukkig leven. En in die zin verrichten
prostituees voor de maatschappij
nuttig en onmisbaar werk.
Maar om nu te zeggen dat al die
mannen verkrachters zullen worden
als er geen prostituees meer zouden
bestaan, dat is onzin. Verkrachtingen
worden gepleegd uit een machtsgevoel.
Prostituees kunnen ook verkracht worden.
En vrouwen binnen een relatie ook.
Het houdt geen steek. Echte verkrachters
kicken op het machtsgevoel, op een
ziekelijk soort spanning. Seks is voor
hen slechts een middel, niet hun voornaamste
doel. Je hoort ook wel zeggen
dat prostituees veel huwelijken redden.
Wanneer prostituees zouden verdwijnen
– wat God verhoedde – zouden er niet
meer verkrachters komen. Wel zou het
drukker worden bij de psychiaters
en scheidingsbemiddelaars...
Y
Door de eeuwen heen is prostitutie gezien als noodzakelijk kwaad. Zonder
prostitutie zouden vrouwen niet veilig over straat kunnen, denken som-
migen. In veel landen waar prostitutie is verboden, is het percentage aan-
randingen en verkrachtingen veel hoger dan in Nederland; maar heeft dat
te maken met het feit dat prostitutie daar verboden is of zijn er andere
oorzaken?
Zijn er minder prostituees omdat het werk
illegaal is, of maakt het helemaal niet uit?
Volgens Mariska Majoor, oprichter van het
Amsterdamse Prostitutie Informatie Centrum
(PIC) en uitgever van de Rode Lantaarn, is
het voor een prostituee uiteraard veiliger en
prettiger om in legale omstandigheden te
werken, maar verlaagt legale prostitutie de
drempel niet. Niet om het werk te doen en
ook niet om er gebruik van te maken.
Vanuit dat punt bezien heeft het percentage
verkrachtingen dus niets te maken met legale
of illegale prostitutie. ‘Ik denk dat het meer
te maken heeft met de manier waarop mensen
in die bepaalde cultuur met seksualiteit
omgaan’, zo zegt zij. ‘Daaruit vloeit ook de
wet op prostitutie voort, maar dat is dan een
gevolg. Ik geloof er niets van dat het gros
van de mannen die nu af en toe een betaalde
wip maken, zich ontpoppen tot verkrachters
als prostitutie niet tot de mogelijkheden zou
behoren.
Er zijn ongetwijfeld mannen die op ontploffen
staan als ze te lang geen seks hebben
gehad maar of die dan de eerste de beste
vrouw dwingen tot seks die ze tegenkomen,
dat betwijfel ik. Een enkeling doet dat wel
en deel van die groep zal ook prostituees
bezoeken, maar dit staat volledig los van hoe
dit beroep wettelijk is geregeld. Een man die
vrouwen aanrandt heeft een probleem, met
zichzelf, met macht, met seksualiteit. Een
prostitutee dwing je niet als klant. Die betaal
je, nadat je netjes overleg hebt gepleegd
over mogelijkheden en betaling. Ook heeft
zij altijd het recht je als klant te weigeren.
Als verkrachter kun je dit spel niet spelen, de
macht is niet aan jou. Klanten zijn gerust niet
allemaal heilige boontjes en er zitten absoluut
engerds tussen waarbij je je van alles af
kunt vragen. Maar met de gedachte dat ‘het
allemaal potentiële verkrachters zijn’ of dat
die er niet tussen zitten als het vak is gelegaliseerd,
ben ik het totaal niet eens.’ Toch is
die gedachte voor veel mensen een reden om
prostitutie bestaansrecht te geven. Y
21

22
Klantenkennis
Door: Mariska Majoor
De klant van een prostituee heet met een
net woord prostituant. Je hebt klanten in
alle soorten en maten en er is niet echt een
definitie voor te geven. De ene man heeft
een geile bui en kan zich niet bedwingen, de
ander maakt geroutineerd op vaste dagen en
tijden een rondje rosse buurt. In het zakenleven
is het voor sommigen de normaalste
zaak van de wereld om afspraken met klanten
af te ronden in een seksclub. Veel jongens
hebben hun allereerste wip bij een prostituee
gemaakt en ook voor mannen die moeite
hebben met contact maken, kan de prostitutie
een uitkomst zijn. Leeftijd, afkomst, cultuur en
milieu doen niet ter zake. De groep vrouwen
die gebruik maakt van een prostituee m/v is
overigens is te verwaarlozen.
Klant is koning?
Het gegeven ‘klant is koning’, gaat maar
ten dele op in dit vak. De klanten denken
hier zelf wel eens anders over, maar dat is
eigenbelang en als het mannen om seks gaat,
denken ze nog maar zelden aan de belangen
van de wederpartij. In dat geval luisteren we
niet naar ze. Hoewel de prostituee degene
is die haar grenzen bepaalt en zich door de
klant nooit iets op moet laten dringen, heeft
de klant wel bepaalde rechten. Die rechten
staan nergens beschreven, maar het is wel
zo normaal om je gemaakte afspraken na
te komen en de boel niet te belazeren. Ben
je goed in het beruchte uitpezen, dan is een
klant daar zelf bij.
Maar maak je er een sport van om de klant
veel te laten betalen en er vervolgens niets
voor terug te geven, dan maak je het niet
alleen voor jezelf, maar ook voor je collega’s
Een man gaat naar een prostituee omdat hij daar vanwege zeer persoonlijke
reden behoefte aan heeft. Als hij dit doet uit eigen vrije wil en daar nie-
mand mee lastig valt of kwetst, is het niets om te veroordelen. Maar ook
klanten zijn er in verschillende soorten en maten. Maar niet elke klant is
koning.
erg moeilijk. Een klant die een keer goed
belazerd is, blijft lang achterdochtig of komt
nooit meer bij een prostituee.
Privé
Een groot deel van de klanten is getrouwd
of heeft in ieder geval een vaste relatie.
Sommige klanten zullen hierover vertellen.
Vaste klanten nemen soms zelfs foto’s mee
van hun gezin. Als je daar moeite mee hebt,
dan mag je dat gerust tegen de klant zeggen.
Als een klant te persoonlijk gaat worden voor
je gevoel, is het goed hier duidelijk over te
zijn. Een klant die al een tijdje bij je komt en/
of erg veel vertelt over zichzelf en
van jou verwacht hetzelfde te doen, mag
je gerust even ‘op z’n plaats zetten’. Laat
dit nooit te ver gaan en ga het liefst alleen
‘gezellig zakelijk’ met ze om. Verdiep je niet
te veel in hun privéleven en geef hen ook
nooit zomaar toegang tot het jouwe. Dat
betekent niet dat je als een koele kikker met
klanten moet omgaan. Je hoeft niet keihard
WEL
- Je afspraken nakomen.
- Beleefd blijven.
- Je (binnen redelijke grenzen) aanpassen
aan de behoeften van je
klant.
- Je aan je eigen grenzen houden.
- Je geestelijk wapenen tegen klanten
die je willen kleineren.
- Rustig, sterk en jezelf blijven in elke
situatie.
- Er iets van zeggen of weggaan als
een klant je pijn doet.
alle vragen af te weren of antwoord te geven
op vragen over dingen die hem niets aan
gaan. Maar je moet wel het spel blijven spelen!
Zo is het voor een (vaste) klant heerlijk
als je nog weet wat hij de vorige keer heeft
verteld en je daar de volgende keer naar
terugvraagt.
Als je pas begint met werken en je weet niet
zo goed hoe je met je eigen grenzen moet
omgaan, is het belangrijk om te luisteren
naar wat je gevoel zegt. Stelt een klant vragen
waar je geen antwoord op wilt geven,
ontwijk ze dan tactisch, maak er een mooi
verhaal van of speel open kaart en zeg hem
dat je niet over je privéleven praat. Dat is
prima en dat moet een klant ook respecteren.
Daarna kunnen jullie verder met datgene
waar hij voor gekomen is.
Tip: Een mooi verhaal kun je het beste van
tevoren goed bedenken en standaard aan
elke klant vertellen. Zo verspreek je jezelf
namelijk nooit!
Gedrag
Iedere klant wil zich op zijn eigen manier
prettig bij je voelen. De ene klant zal weinig
interesse in je tonen en verwacht ook geen
interesse van jou in hem. De andere klant wil
het liefst jouw hele levensverhaal horen en
hoopt dat het verhaal dramatisch is en dat
je ook nog een traantje laat. Het is de kunst
om je zo natuurlijk mogelijk aan te passen en
het spelletje mee te spelen. Daar moet je zin
in hebben en dat moet je kunnen, maar dat
werkt het beste. De klant voelt zich op z’n
gemak en verkeert in de illusie dat hij geweldig
voor je is. Eenmaal op dat punt betaalt hij
extra, geeft een goede tip of komt weer eens

terug. Dan heb jij je werk goed gedaan.
Er zijn natuurlijk uitzonderingen, maar als
je rustig, vriendelijk en tactisch bent, zal de
klant zich met respect uiten en zich netjes
gedragen. Bereid je echter voor op klanten
die weinig respect tonen voor een prostituee.
In al hun arrogantie vergeten deze ‘heren’
dat ze er ondanks hun grote mond maar
al te graag gebruik van maken. Wapen je
(geestelijk) tegen deze mensen, want vooral
als je achter het raam werkt, kun je nogal
wat denigrerende opmerkingen naar je hoofd
geslingerd krijgen.
Hoe het spelletje ook wordt gespeeld,
het moet duidelijk zijn dat jij de baas
bent. Laat de klant nooit dingen doen
die jij niet wilt en blijf altijd alert!
Grenzen stellen
Als je een slechte dag hebt, ben je geneigd
te veel te accepteren van klanten. Pas daar
erg voor op. Houd je te allen tijde aan je
grenzen. Een dag wat minder verdienen is
beter dan 100 euro meer op zak hebben
en een rotgevoel of een soa erbij! Al bij de
eerste kennismaking is duidelijkheid belangrijk.
Werk je in een raambordeel, dan is het
belangrijk om nog als de klant buiten staat,
precies te vragen wat hij wil. Het kan best
zijn dat hij voor alleen pijpen binnenkomt en
later toch wil neuken. Dat is geen probleem,
maar hij moet daarvoor wel extra betalen
en het liefst vooraf. Deze handigheid krijg je
vanzelf wel. Het is moeilijker als een klant
ineens iets wil wat jij helemaal
niet wilt. Er zijn bijvoorbeeld maar weinig
prostituees die anaal neuken toelaten. Pas
altijd op dat ze het niet ineens snel ‘effe willen
proberen’. Als je bepaalde dingen niet
wilt, is het goed hier direct duidelijk over te
zijn als ernaar wordt gevraagd. Door duidelijkheid
voorkom je conflicten.
Vaste klanten
Goed omgaan met je klanten, betekent op
den duur een grote vaste klantenkring. Vaste
klanten zijn belangrijk voor je omzet (het geld
dat je verdient). Als je bij elke klant denkt dat
het je geen biet interesseert hoe het contact
verloopt, komt hij na één keer niet meer
terug. Nu hoef je een lastige klant uiteraard
zelf ook nooit meer terug te zien, maar als
het even kan is het een onderdeel van je
werk om te zorgen dat je hem weer eens
terug ziet. Vooral in stille tijden ben je daar
blij mee. Vaste klanten kunnen echter op
den duur ook vervelend worden. Omdat ze
vinden dat je al veel aan ze hebt verdiend of
omdat ze gewoon aan het uitproberen zijn.
Ze willen dan opeens langer dan de afgesproken
tijd blijven of meer ‘waar voor hun geld’
krijgen. Je kunt ze in dat geval het voorbeeld
van de supermarkt geven waar ze hun dagelijkse
boodschappen doen: daar gaan ze de
bedrijfsleider ook niet lastig vallen met vragen
over korting.
Verliefd
Je hebt ook klanten die vreselijk verliefd op
je worden. Je mag daar best eventjes van
profiteren. Het is iets waar ze bijna zelf om
vragen en tenslotte is het je werk. Duurt
het echter lang en komt hij zo vaak dat je
er zelf niet goed van wordt, dan kun je het
beste zeggen dat je niet meer wilt dat hij
bij je komt. Als je het namelijk te lang laat
duren, zul je merken dat het steeds lastiger
wordt om hem kwijt te raken. Regelmatig
zal hij met bloemen en cadeautjes voor de
deur staan of hij loopt 50 keer op een avond
langs je raam. De meeste van dit soort klanten
hebben dit probleem bij elke prostituee
NIET
- Arrogant zijn.
- Zonder condoom werken (ook niet
als er meer geld wordt geboden).
- Je koel en hard opstellen.
- Te veel over jezelf vertellen.
- Je klant belazeren of van hem
stelen.
- Werken met klanten die absoluut
niet nuchter zijn.
- Gauw boos of geïrriteerd worden.
die ze bezoeken. Hun liefdesverdriet is dan
ook over zodra ze een ‘nieuwe liefde’ hebben
gevonden en dat is meestal snel. Bereid
je ook voor op klanten die je willen redden
uit het vak en keer op keer vragen hoe ‘een
leuke meid als jij in de prostitutie terecht
komt!’
Voor veel klanten is het een sport
om uit te proberen. Ze hebben best
snel door waar de grenzen van de
prostituee liggen, maar ze vinden
het leuk om daar overheen te gaan;
althans om het te proberen. Als je dat
weet en een manier hebt gevonden
om ermee om te gaan (en niet toe te
geven!) maak je je er ook niet druk
om.
Onderhandelen
Klanten zijn gewend dat ze in een raambordeel
te maken hebben met prostituees bij wie
je bijna elke handeling moet bespreken en
moet betalen. Als je in een club of privéhuis
werk, ben je meestal minstens één uur met
de klant in de kamer en zijn alle handelingen
inbegrepen bij de prijs. Dit betekent niet dat
de klant met je kan doen wat hij wil, want
dat kan hij nooit. Maar handelingen als pijpen
en neuken en wat verschillende standjes
zijn zaken waar niet al te moeilijk over wordt
gedaan. Wil de klant iets speciaals, dan moet
dat van tevoren overlegd worden omdat er
eventueel ook meer betaald moet worden.
Als je bij een club gaat ‘solliciteren’, wordt dit
wel besproken en anders vraag je er gewoon
naar.
In de praktijk
Een klant heeft over het algemeen zin in seks
als hij bij je komt. Het kost hem dus meestal
weinig moeite om een erectie te krijgen. Doe
het condoom pas om als de penis echt stijf
is. Als je het te vroeg doet, heb je kans dat er
lucht in komt tijdens de ‘groei’ van de penis
en dan kan het condoom knappen tijdens
het neuken. Als je klant moeilijk een erectie
krijgt, dan kun je het volgende proberen:
23
- Veel mannen vinden het prettig als de
penis en omgeving gemasseerd worden.
- Ga zelf tijdens de (hand-) massage in een
erotische houding zitten.
- Een pornofilm- of plaatjes kijken kan
in de meeste clubs en privéhuizen. Veel
mannen krijgen daar, gewild of ongewild,
meteen een erectie van.
- Als klaarkomen je te lang duurt, kun je
-tijdens het neuken- de ballen masseren. 8
(vervolg op
pagina 25)

24
Griselidis Real
1929 - 2005
Schrijfster – Schilderes – Prostituee
Door: Jan Visser
KABOEM. Ik schrik wakker. Wat is dat
voor een lawaai? Het komt uit mijn woonkamer.
Voorzichtig open ik de deur en zie
hoe Griselidis probeert het veldbed waar
ze doorheen is gezakt weer op te bouwen.
De andere vrouwen slapen rustig verder. Ik
help haar en we stikken allebei bijna van het
onderdrukte lachen. Het is februari 1985.
Bijna vanuit het niets is ter gelegenheid van
de oprichting van de Stichting De Rode
Draad een wereldhoerencongres georganiseerd.
Griselidis Real uit Genève en Margo
St James uit San Francisco zijn de ‘grande
dames’. Beiden stralen ze onverschrokkenheid,
onverstoorbaarheid en waardigheid
uit. Beiden zijn activisten van het eerste
uur, vanaf midden jaren 70. Allebei eisen ze
welbespraakt rechten voor prostituees op.
Margo, de Amerikaanse, lacht breeduit en
is altijd in voor een grapje, spreekt luid met
direct taalgebruik, geniet van de aandacht en
erkenning. Griselidis is stijlvol gekleed, statig,
beminnelijk. Ze spreekt in prachtige volzinnen
met een melodieuze cadans. Samen
zullen ze de volgende nacht het “World
Charter for Prostitutes Rights” schrijven met
zo’n vijftien vrouwen uit tien verschillende
landen (http://www.walnet.org/csis/groups/
icpr_charter.html).
Enkele jaren daarvoor had ik haar voor het
eerst ontmoet.
Ik werkte sinds 1980 bij de Mr. A. de Graaf
Stichting. Prostitutie kwam alleen maar in de
media in verband met buurtoverlast. Samen
met directeur Hans Scholtes probeerde ik het
begrip ‘arbeid’ te introduceren. Het leverde
opgetrokken wenkbrauwen en meewarige
blikken op. De tijd was nog niet rijp. Hans
en ik bezochten in 1982 de jaarlijkse vergadering
van de mensenrechten commissie van
de Verenigde Naties in Genève. Daar zagen
we Griselidis Real. Ze demonstreerde in haar
eentje op de stoep van de Verenigde Naties
voor de rechten van prostituees. ’s Avonds,
in haar appartement in de beroemde Paquis
wijk waren we nog meer onder de indruk.
Overal boeken, geschriften, tekeningen,
schilderijen: haar “Centre de documentation
internationale sur la prostitution”. Ik voelde
me niet alleen het onwetende studentje, ik
was het ook, met mijn boekenwijsheid. Kijk
dan die vrouw eens, knokkend tegen de verdrukking
in, trots, strijdbaar, geleerd.
Ik zou haar nog maar enkele keren ontmoeten,
tijdens internationale gebeurtenissen. In
2005 overlijdt ze in Genève aan kanker.
Op 9 maart 2009 ben ik weer in Genève,
speciaal voor haar.
De volgende dag schrijf ik:
Vraag: wat betekent ‘de emancipatie van
de prostituee’?
Antwoord: Dat een prostituee word beoordeeld
op haar daden en waarde als mens
los van het feit dat ze prostituee is.
Helaas gebeurt dat maar zelden, altijd
speelt het prostituee zijn wel ergens mee.
Gisteren, 9 maart 2009, liet het gemeentebestuur
van de stad Genève zien dat het
wel mogelijk is, door de laatste wens van
Griselidis Real te eerbiedigen.
Griselidis Real, voorvechtster van de rechten
voor prostituees sinds het eind van de
jaren 70 van de vorige eeuw, werd herbegraven
in het Cimétiere des Rois, waar de
stad Genève haar grote zonen en dochters
begraaft. Het beste te typeren dus als het
Geneefse Pantheon. Daar ligt ze nu naast
Jorge Luis Borges en op enkele passen
afstand van Calvijn.
In de woorden van cultuurwethouder
Patrice Mugny, die hard heeft moeten
vechten om dit te realiseren:
«Il ne s’agit pas de faire l’apologie de la
prostitution mais de rendre hommage à
une personne qui a lutté toute sa vie pour
la dignité des personnes qui se prostituent.»
(Het gaat er nu niet om de prostitutie te
verdedigen, maar om eer te betuigen aan
8

een persoon die haar hele leven gevochten
heeft voor de waardigheid van mensen die
zich prostitueren.)
De ceremonie, waaraan meer dan 200
mensen deelnamen, was vol emotie, trots
en warmte.
Een historische gebeurtenis. Van nu af aan
kan elke prostituee die gestigmatiseerd,
vernederd en vervolgd wordt tegen de
hypocrieten zeggen: ga naar Genève, ga
naar het graf van Griselidis en neem een
voorbeeld aan de mensen daar, die erkennen
dat een bewuste, trotse prostituee een
prachtig en inspirerend mens kan zijn.
Typisch Griselidis trouwens: de kracht en
de macht hebben om 4 jaar na haar dood
nog een hevige politieke en ideologische
polemiek uit te lokken en die nog te winnen
ook!
Korte biografie.
Griselidis Real is op 11 augustus 1929 in
Lausanne geboren. Haar ouders waren
onderwijzers en ze is deels opgegroeid in
Cairo, waar haar vader een school leidde.
In Zurich studeert ze toegepaste kunst. Ze
trouwt, krijgt kinderen, scheidt en verhuist
naar Duitsland. Het is dan 1960 en ze
voelt zich aangetrokken door vooral zwarte
Amerikaanse soldaten. Haar boek over die
tijd heet ‘Le noir est une couleur’ (zwart is
een kleur). Ze leert prostitutie kennen als
een manier om geld te verdienen en ze
komt voor negen maanden in de gevangenis
wegens handel in marihuana. Later vestigt ze
Recent verscheen een bloemlezing:
The Little Black Book of Grisélidis
Réal, Days and Nights of an Anarchist
Whore
http://mitpress.mit.edu/catalog/item/
default.asp?ttype=2&tid=11878
Haar documentatiecentrum:
http://centregriselidisreal.org/
Er zijn meerdere video’s op het internet,
onder andere:
http://www.videoportal.sf.tv/video?
id=a7e269fd-0fb3-4d9b-a4cb-56ffad84e20e
(nieuwsitem over haar herbegrafenis)
http://video.google.com/videoplay?do
cid=-8003715390866571232#
(een Spaanse documentaire over
Griselidis en de recente hoerenbeweging)
zich in Genève en integreert haar intellectuele
(schrijven) en artistieke (schilderen) gaven
in het werk als prostituee. Ze definieert prostitutie
als een ambacht, bijna als een kunstvorm.
Ze bestudeert SM om haar klanten
beter te kunnen begrijpen en een optimale
dienst te verlenen. Ze houdt een dag- en
klantenboek bij “Carnet de bal d’une courtisane”
(1984, balboekje van een courtisane).
Ze spreekt ook vol mededogen over haar
klanten die haar hun seksuele en emotionele
nood tonen. Ze hanteert een lager tarief voor
de eenzame gastarbeiders.
In 1973 reist ze naar Parijs. Prostituees
hebben daar de Chapelle Saint-Bernard in
Montparnasse bezet, uit protest tegen het
geweld van pooiers en politie. Vanaf die tijd
organiseert zij haar bijdrage aan de emancipatie.
Zij richt in 1982 Aspasie op
(www.aspasie.nl) en blijft tot aan haar dood
op 31 mei 2005 strijden voor maatschappelijke
acceptatie van de prostituee. Y
Vervolg van pagina 23
Tips in de omgang met klanten
Licht meebewegen en zachtjes bij zijn oor
kreunen kunnen de meeste mannen ook
niet weerstaan.
- Via de achterkant neuken (op z’n hondjes)
is een standje dat de meeste mannen sneller
laat klaarkomen. Helemaal als ze tegelijkertijd
in de spiegel kunnen kijken. Pas
op dat de penis niet te diep gaat, houdt
hem eventueel een beetje tegen met je
hand. Zo kun je meteen ook opletten of
het condoom goed blijft zitten.
- Controleer tijdens het neuken regelmatig
of het condoom er nog om zit. Sommige
klanten zijn er heel handig in om die er
snel af te halen als ze er ‘per ongeluk’
even uit zijn geglipt. Er zijn nu eenmaal
altijd mannen die ook hun eigen veligheid
in gevaar willen brengen, alleen om
het een keer zonder condoom te kunnen
doen…
Lichamelijk
Er zijn mannen met een ‘afwijkende penismaat’
zoals een heel dikke, kromme of lange
penis. Alle drie de maten kunnen erg pijnlijk
zijn voor je. Begin er niet aan als je denkt
dat je ze niet kunt hebben. Dat is echt geen
schande! Verder is het heel belangrijk om voldoende
glijmiddel te gebruiken, indien nodig
je bekken iets te kantelen en de man zeer
zeker niet te diep te laten gaan. Zeg er iets
van als dat wel gebeurt en laat
hem direct stoppen als het pijnlijk wordt.
Voor sommige mannen met een ‘moeilijke
maat’ is dit juist de reden om naar een prostituee
te gaan. Ze hopen dat een prostituee er
wel raad mee weet. Maak hem in dat geval
duidelijk dat een prostituee ook maar een
mens is die haar lichamelijke beperkingen
kan hebben. Als je de penis niet in je wilt,
kun je hem een alternatief bieden zoals een
massage.
Een heel kleine penis is weliswaar niet pijnlijk,
maar wel lastig werken. Zie om een stijve
penis van 6 centimeter, maar eens een condoom
te krijgen dat er ook nog eens goed
om blijft zitten! Hoeveel moeite je ook moet
doen om een extreem kleine penis te voelen,
reageer er wel op. Vaak zijn mannen met
een kleine piemel erg onzeker en letten ze
juist dan erg op jouw reactie. Pas op, er zijn
ook klanten die testen of je doet alsof. Zorg
altijd dat je precies weet waar een penis zich
bevindt!!
In alle omstandigheden: niemand
heeft het recht om jou aan te
raken als je dat niet wilt!
Y
25

SCHIJN
BEDRIEGT
Dwangarbeid in de prostitutie, een vorm van
mensenhandel, is een zeer ernstig misdrijf.
Herken jij de signalen?
• angst
• blauwe plekken
• geen ‘plezier’ in het werk
Stop mensenhandel
Meld Misdaad Anoniem (M.)
www.meldmisdaadanoniem.nl
27

28
Minder ramen, meer ellende
Tom Kroon
Het bericht in NRC handelsblad verscheen
naar aanleiding van het rapport Kwetsbaar
beroep, dat die dag werd verstuurd naar de
gemeenteraad. Dit rapport, van onderzoeksbureau
Beke, doet in 200 pagina’s verslag
van het grootste onderzoek dat ooit is gedaan
naar de Amsterdamse prostitutiesector. Zoals
bekend is de gemeente al enige jaren bezig
met het opschonen van het Wallengebied.
Daarbij wordt onder meer het aantal ramen
teruggebracht en geconcentreerd in een paar
straten. Waren er in 2006 nog 500 ramen,
nu zijn het er 100 minder. Amsterdam wil
uiteindelijk uitkomen op 239 ramen.
Het krantenbericht heeft de juiste kop.
Oorzaak en gevolg. Het Amsterdamse beleid
van de afgelopen jaren heeft het voor prostituees
alleen maar lastiger gemaakt. Nog
nooit heb ik een voorstel gehoord of gelezen,
Op 14 oktober 2010 verscheen in het NRC Handelsblad een bericht met de kop
‘Minder ramen, meer ellende’. Citaat: ‘Door de sluiting van raambordelen in
Amsterdam hebben de prostituees het veel zwaarder gekregen. Als er nog meer
ramen verdwijnen, zoals de gemeente wil, zullen de prostituees hun positie
mogelijk verder zien verslechteren en verdwijnen in het illegale circuit.’
waarmee de gemeente iets wil doen voor de
dames die gewoon en netjes aan het werk
zijn en dat ook willen blijven doen.
Nou ja, de weerbaarheidstrainingen en taallessen
van P&G292 zijn natuurlijk prima.
Maar ik doel meer op betere werkruimten,
normale huurprijzen en -voorwaarden. En
het instellen van een vertrouwenspersoon,
die echt dagelijks door de buurt loopt en de
dames persoonlijk kent. Iemand die alle ins
en outs weet en begrijpt. Als regelmatige
bezoeker van de dames op de Wallen hoor
ik genoeg details. Maar hierover laat ik liever
een dame uit het vak aan het woord (zie
kader).
Niet stoppen
Wie regelmatig met de dames op de Wallen
spreekt, leest in het rapport bekende verhalen.
Zo blijkt dat prostituees van wie ‘hun’
ramen zijn gesloten, blijven doorwerken als
prostituee. Deze dames stoppen niet met het
werk en zitten dus niet te wachten op allerlei
uitstapprogramma’s. Zij zoeken een raam
dat nog wel open is, in een andere straat of
– als het niet anders kan – eventueel in een
andere stad.
Het rapport noemt nóg een mogelijkheid:
‘Voor wie beschikt over een eigen, vaste
klandizie zal het voortzetten van haar diensten
op andere plekken dan achter het raam
een interessanter alternatief zijn als haar
raam wordt gesloten.’ Uit mijn eigen ervaring
weet ik dat dit inderdaad al gebeurt.
Raamprostitutie biedt de dames de meeste
veiligheid, de beste werkomstandigheden en
levert – niet onbelangrijk – het meeste geld
op. Bovendien voelen zij zich in deze werkvorm
het beste thuis. Raamprostituees zullen
niet snel overstappen naar bijvoorbeeld een
club of privé-huis. Zij verliezen daarmee hun
zelfstandigheid en een deel van hun inkomen
dat ze zouden moeten afstaan aan de clubeigenaar.
Over een ander nadelig gevolg van sluitingen
van ramen schrijft het rapport: ‘Door de
vermindering van het aantal ramen zijn de
huurprijzen gestegen en moeten de prostituees
vaak extra betalen om op de verhuurlijst
van de exploitant te komen. De vrouwen
moeten dus langer werken om hetzelfde over
te houden als voorheen. Daar komt bij dat de
onderlinge concurrentie tussen de prostituees
flink is toegenomen, waardoor de seksuele
diensten goedkoper zijn geworden.’ Allemaal
waar. Veel dames houden dapper vol, omdat
er af en toe ook wel een goede dag tussen zit.
Gedwongen prostitutie
Achteloos schrijft het rapport: ’Het gaat
voornamelijk om gedwongen prostitutie.’

Maar hoeveel vrouwen in Amsterdam
gedwongen werken, blijft ook hier weer
onduidelijk. Beke signaleert dat ‘de schattingen
uiteen lopen van 10 tot 90 procent van
de prostituees’. Dat percentage hebben we
vaker gehoord. Maar het is van zo’n absurd
ruime spreiding, dat geen enkele beleidsmaker
op enig ander gebied dit zou accepteren.
Alles op één hoop gooien is precies wat
steeds gebeurt, wanneer het gaat over prostitutie.
Alles is hetzelfde, alles is gedwongen.
Zo krijg je inflatie van begrippen, waardoor
deze volstrekt inhoudsloos worden. En waar
de werkelijk gedwongen dames dus geen
meter mee opschieten.
Overigens zijn er ook goede ontwikkelingen
te melden. De afgelopen twee jaar zijn er
gelukkig enkele bendes mensenhandelaren
opgepakt. Ik weet ook dat de politie in
Amsterdam de laatste jaren bijzonder actief
is met de controle op pimps en verdachte
‘vriendjes’ – zeker op de Wallen. Zelf heb ik
enkele keren gezien dat een man, die aan de
deur met een meisje stond te praten, door
de politie werd verzocht door te lopen omdat
‘dit van de gemeente niet is toegestaan’.
Verder hoor ik genoeg verhalen van dames
over acties van de (zeden)politie. ‘Vriendjes’
die te vaak aan de deur van een bepaalde
dame komen, worden door de politie aangesproken
en krijgen zonodig een straatverbod.
Zelfs een kamerverhuurder werd in de kamer
aangesproken: ‘Wat hij daar deed en of hij
wel een betalende klant was...’
De (zeden)politie mag op ieder moment
binnenkomen voor ‘paspoortcontrole’. En
passant mag het meisje dan uitleg geven hoe
ze aan een blauwe plek komt, waarom en
hoe lang ze dit werk doet, wie de jongen was
die al een paar keer met haar sprak etc. Dit
hoeft niet automatisch ellende te betekenen,
een meisje kan ook een keer écht van haar
brommer zijn gevallen...
Naar mijn idee houdt de politie de zaken
scherp in de gaten en wordt er zeker goed
werk verricht. Je zou verwachten dat de
gemeente dit dan ook naar buiten brengt
als positief nieuws. Helaas blijven persberichten
en andere gemeentelijke informatie
stug spreken over ‘dames die dit werk niet
vrijwillig doen’. Het moet voor de politie vrij
frustrerend zijn...
Het rapport Kwetsbaar beroep is inmiddels
het tweede – na dat van de UvA – dat (impliciet)
het beleid van de gemeente veroordeelt.
Opvallend dat de degelijke rapporten als
mosterd na de maaltijd komen.
Maar misschien kan de politiek nog
ten halve keren.
Y
Een stem uit het vak
Hoe zou de gemeente de positie van prostituees op de Wallen kunnen verbeteren?
Daar heb ik wel ideeën over. Allereerst zou er een vertrouwenspersoon moeten zijn,
bij wie we kunnen aankloppen. Iemand die elke dag een rondje door de buurt loopt
en bij wie de dames kunnen aankloppen met problemen. Niet iemand die alleen
maar streng loopt te controleren en te verbieden. Maar iemand die ook echt iets
voor ons kan doen en in wie we vertrouwen hebben. Zo’n vertrouwenspersoon (m/v)
moet niet te snel iemand veroordelen. Als hij weet dat een meisje een fout vriendje
heeft, kan hij bijvoorbeeld zeggen: “Hé, als het niet meer zo goed gaat met jou en je
vriend, kun je eens komen praten.”
Ook de verhuurders zouden meer aangesproken kunnen worden op hun verantwoordelijkheid.
Ze zouden meer kamers moeten reserveren voor (Nederlandse) dames die
maar twee of drie dagen per week willen werken. Nu krijg je alleen een vaste kamer
als je zes dagen per week huurt. Dat doen de Oost-Europese dames, die voor een
pooier werken of in een paar weken tijd zoveel mogelijk willen verdienen. Die houd
je op deze manier alleen over. Ik moet elke keer bellen of er misschien een kamer
vrij is. En dan maar hopen dat ik ergens terecht kan.
Ook zouden de verhuurders de dames moeten verplichten een minimum tarief
te hanteren, bijvoorbeeld 50 euro. De serieuze dames, die kwaliteit willen geven,
hebben nu valse concurrentie van dames die onder de prijs werken. We kennen
er genoeg die dat doen. Dat haalt de hele buurt naar beneden. Gewoon een regel
maken: een dame die wordt betrapt op werken voor minder dan 50 euro is haar
kamer kwijt.
Het plan om de steegjes rond de Sint Annendwarsstraat te sluiten vind ik erg slecht.
We moeten van de gemeente maar op de gracht gaan staan. Maar daar komen
alleen de toeristen die niet weten hoe het werkt. En mannen die zo goedkoop mogelijk
willen scoren. Bovendien kun je daar niet rustig werken, door al die toeristen
die constant van een afstand foto’s van ons lopen te nemen. De betere klanten gaan
ook niet naar de gracht – veel te open, iedereen ziet je daar. Mijn vaste klanten willen
in de steegjes lopen, die zoeken in de Trompettersteeg, de Dollebegijnensteeg.
Ik zie en hoor zoveel. Ik heb er wel eens over gedacht mijn stem meer te laten
horen, ik zou wel een actiegroep willen leiden. Proberen door de apathie heen te
breken, die ik bij veel dames merk. Ik denk dat ik dat ook heel goed zou kunnen.
Maar ik ben bezig met een opleiding en wil later nog een gewone baan. Zo lang er
nog wordt neergekeken op prostituees – alsof we allemaal zielig zijn, of halve criminelen
– wil ik niet met mijn kop op tv of in de krant. Maar ik hoop dat iemand
van de gemeente dit leest en eventueel met mij om tafel wil, om mijn kant van het
verhaal te horen.
Anna (24), hbo-studente
en part-time raamprostituee op de Wallen.
29

30
Belasting betalen,
hoe doe je dat?
Door: Mariska Majoor
Het is een wet dat iedereen die geld verdient belasting moet betalen. Doe
je dat niet, dan is je geld zwart en pleeg je dus fraude. In principe kun je
dan ook niets met je geld doen. Natuurlijk kun je er wel eten en mooie
spullen van kopen, maar je kunt het niet naar de bank brengen, er een huis
van kopen of je eigen bedrijf beginnen. Je kunt namelijk niet verantwoor-
den hoe je aan het geld bent gekomen. Je geld is pas wit als je er belasting
over hebt betaald. Alleen dan kun je er iets mee doen.
Nog niet alle regels over belasting betalen
in de prostitutie zijn voor iedereen helemaal
duidelijk. Dat is ook niet zo gek want tot zo’n
10 jaar geleden betaalde bijna geen enkele
prostituee belasting. De belastingdienst zelf
wist ook niet zo goed raad met deze branche
dus deed er weinig mee. Nu is dat anders en
is het belangrijk dat je daarvan op de hoogte
bent als je werkt.
Wees niet bang dat iedereen weet wat voor
werk je doet als je belasting gaat betalen. Je
kunt nog net zo anoniem werken als altijd.
Ook als je ooit ander werk gaat doen, komt
je werkgever niet automatisch te weten wat
je in het verleden hebt gedaan en tenzij je als
minister gaat solliciteren zal een werkgever
niet zover gaan dat hij bij de belastingdienst
gaat informeren naar je vorige beroepen.
Overigens heeft de belastingdienst een
geheimhoudingsplicht.
Hoe werkt de belastingdienst?
Als de belastingdienst ergens gaat controleren,
dan bekijken ze in eerste instantie de
‘feitelijke omstandigheden’ in het bedrijf. Ze
kijken in hoeverre de manier waarop een
bedrijf wordt gerund, past binnen de bestaande
regels van de belastingwet.
Deze bezoeken heten een waarneming ter
plaatse/WTP.
De belastingdienst onderscheidt
4 verschillende werkvormen
in de sexbranche:
1. zelfstandig ondernemers
2. werknemers in loondienst
3. overig resultaat uit werkzaamheid
4. opting inn
Alle vier de categorieën zijn gebonden aan
vaste regels die ook te maken hebben met de
werkomstandigheden.
Een zelfstandig ondernemer is eigen baas.
Ben je in loondienst dan héb je een baas.
Ben je geen zelfstandig ondernemer, maar
ook geen werknemer, dan val je in de groep
‘overig resultaat uit werkzaamheid’
Tegenwoordig kun je volgens de belastingdienst
niet meer als zelfstandig ondernemer
werken in een club, privé-huis of escortbedrijf
en alleen nog maar volgens de zogenaamde
opting inn regeling. Er zijn bedrijven die dit
bestrijden en middels rechtszaken trachtten
hun gelijk te krijgen. De tijd zal leren hoe
één en ander zich ontwikkeld. De opting
inn regeling is ingevoerd omdat er in de 8

genoemde werkvormen geen sprake is van
zelfstandig ondernemerschap maar ook niet
van loondienst. Eigenlijk is het een soort
noodoplossing omdat de belastingdienst
gewoon z’n centjes wil (en zoveel mogelijk
controle…) totdat er in de toekomst wellicht
anders gewerkt gaat worden of er een betere
regeling wordt bedacht. Informatie over de
opting inn regeling staat in diverse folders die
je gratis kunt downloaden via
www.prostitutie.nl en www.rodedraad.nl
Als zelfstandig ondernemer beslis je zelf wanneer
je werkt en hoeveel je wilt verdienen. Je
houdt een administratie bij en je draagt belasting
af over het geld dat je verdient. Ook ben
je zelf verantwoordelijk voor het afsluiten van
verzekeringen zoals werkloosheid, arbeidsongeschiktheid
en pensioen. Zaken die als je in
loondienst werkt automatisch geregeld zijn.
Een raamprostituee zal door de belastingdienst
in de meeste gevallen als zelfstandig
ondernemer worden geaccepteerd. Niet
omdat ze dit zelf graag wil, maar omdat ze
voldoet aan de wettelijke regels voor het
zelfstandig ondernemerschap. Zij betaalt huur
voor de kamer, bepaalt zelf haar werktijden
en prijzen (beleid) en heeft verder met niemand
iets te maken.
De veranderingen in de prostitutiebedrijven
zijn ook geen kwestie van ‘net doen alsof’
want daar prikt de belastingdienst uiteindelijk
toch doorheen en dan heb je de poppen aan
het dansen.
Omzetbelasting (BTW)
Als zelfstandig ondernemer heb je te
maken met twee soorten belasting: omzetbelasting
(BTW) en inkomstenbelasting.
Omzetbelasting ofwel BTW betaal je over het
hele bedrag dat je hebt verdiend. Dat is in dit
geval 19% en betaal je per kwartaal of per
maand. Als zelfstandig ondernemer betaal je
altijd omzetbelasting.
Als je erg weinig verdient en daardoor minder
dan ongeveer 1900,- (dit bedrag kan per
jaar verschillen) per jaar aan BTW hoeft af
te dragen, kun je in aanmerking komen voor
een speciale regeling voor kleine ondernemers.
Behalve verdiensten heb je ook zakelijke uitgaven.
De omzetbelasting van je inkomsten
en je uitgaven mag je met elkaar verrekenen.
Het kan zelfs voorkomen dat je een periode
meer zakelijke uitgaven hebt gedaan dan dat
er geld is binnen gekomen. In dat geval kun
je omzetbelasting terugkrijgen.
Als je wilt weten wat het BTW bedrag is van
iets dat je koopt of verkoopt, kun je dat zo
uitrekenen: 19% BTW: totaalbedrag gedeeld
door 119 x 19 6% BTW: totaalbedrag
gedeeld door 106 x 6
De boekhouding
Om aan het eind van het jaar je belastingaangifte
te kunnen invullen en als bewijsmiddel
bij controle van de belastingdienst, zul je een
administratie bij moeten houden. Dat gaat
het handigst met een kasboek. Een kasboekje
bijhouden kun je best zelf. Het grotere werk
zoals het invullen van belastingaangiftes en
formulieren doe je samen met een boekhouder.
Die kan dan ook je kasboek controleren.
Aan de ene kant vul je alles wat je hebt verdiend
in, aan de andere kant alle uitgaven.
Alle inkomsten die je noteert zijn inclusief
BTW.
Bonnetjes
Je verdiensten en je uitgaven ten behoeve
van je werk, hou je bij in een kasboek. Je
hoeft je klanten geen bonnetje te geven. De
bonnen van het geld dat je uitgeeft zijn wél
belangrijk. Van alles wat je koopt of uitgeeft
ten behoeve van je werk zoals reiskosten,
condooms, glijmiddel en kamerhuur moet je
een bon hebben waar het BTW bedrag op
gespecificeerd staat.
Wit
Op basis van de gegevens in je kasboek en
Let op: van al je uitgaven moet
je de bonnen kunnen laten
zien als de belastingdienst
daar om vraagt!
de bonnetjes als bewijsmateriaal kan je boekhouder
aan het eind van het jaar een jaarrekening
maken. Hierop is te zien wat je in het
hele jaar hebt verdiend, hebt uitgegeven en
uiteindelijk hebt overgehouden. Deze gegevens
gebruikt hij ook voor het invullen van je
belastingaangifte.
Hij trekt daar dan nog eventueel de wettelijke
bedragen voor zelfstandigenaftrek/startersaftrek
af zodat je uiteindelijk je belastbaar inkomen
overhoudt. Dat is het bedrag waarover
je inkomstenbelasting betaalt.
Met zo’n jaarrekening en je belastingaangifte,
heb je meteen het definitieve bewijs in
handen van je inkomen. Je kunt het dan ook
gebruiken voor de aanvraag van een hypotheek,
woning, huursubsidie of wat dan ook.
Controle
Er wordt vaak gevraagd hoe de belastingdienst
kan controleren hoeveel iemand heeft
verdiend. In feite kan ze dat niet en moet ze
afgaan op wat de prostituee in haar kasboek
opschrijft. Maar als de belastingdienst twijfelt
aan de aangifte (en geloof maar dat ze echt
niet gek zijn!), kan ze het je moeilijk gaan
maken met controle van de administratie.
Een ijverige ambtenaar kan zelfs via de bonnetjes
van ingekochte condooms gaan tellen
of jouw administratie vergelijken met die
van het bedrijf waar je mee samenwerkt.
Zorg er in ieder geval voor dat je kasboek er
netjes uitziet en bewaar alle bonnetjes goed.
Doe ook op tijd je aangifte en betaal zo snel
mogelijk wat je betalen moet.
In loondienst
In de prostitutie is werken in loondienst niet
gebruikelijk. De meeste sekswerkers willen
het niet en de meeste exploitanten ook niet.
Dit wil echter niet zegen dat het dan ook
helemaal niet voorkomt of dat er geen enkel
8
31

32
voordeel aan zit. Een voordeel zou kunnen
zijn dat je je salaris helemaal netto krijgt
uitbetaald, je hoeft zelf helemaal geen administratie
bij te houden en je krijgt doorbetaald
als je ziek bent. Je levert een deel van je
zelfstandigheid in maar die zou beperkt
moeten zijn want tenslotte mag niemand je
(in welke (arbeids) omstandigheid dan ook) je
dwingen tot seksuele handelingen. Als je hier
meer over wilt weten neem dan contact op
met de Rode Draad en laat je informeren.
Stap voor stap:
1. Je hebt besloten om te (blijven) werken in
de prostitutie en belasting te gaan betalen.
Als raamprostituee of als je echt alleen werkt:
2. Ga op zoek naar een boekhouder
3. Vraag indien je dit nog niet weet om je
sofi-nummer bij de belastingdienst.
4. Vraag een BTW nummer aan als je zeker
weet dat je zelfstandig ondernemer bent of
overleg met je boekhouder of de belastingdienst
over een andere mogelijkheid.
5. Vul het aanmeldformulier in.
6. Koop een kasboekje en houd daarin per
dag je verdiensten en uitgaven bij. Bewaar
alle bonnen!
7. Ga elke maand of elk kwartaal met je aangifte
omzetbelasting en je administratie naar
je boekhouder om de aangifte in te (laten)
vullen of doe dit zelf (als iemand het goed
uitlegt kun je het best zelf en het bespaart je
veel geld). Bij de aangifte zit altijd een acceptgirokaart.
Vul deze in en betaal direct, dan
ben je er vanaf !!
8. Vul elk jaar (samen met je boekhouder) je
aangifte inkomstenbelasting in.
Als je werkt in een club,
privéhuis of escort:
Waarschijnlijk werkt het bedrijf met opting
inn. Download de informatie van de
belastingdienst over opting inn. Y
Voorbeeld uit een Kasboek
Bedrijfsnaam: BO
Maand: November 2010
Instinkers:
- ‘ Overig resultaat uit werkzaamheid’:
zorg ervoor dat je weet of je wel of
geen BTW moet betalen
- Belasting kan flink oplopen als je
een paar keer niet hebt betaald! Niet
of te laat aangifte doen kost je een
boete. Te laat betalen kost je een
percentage.
Allemaal zonde van je geld!
- Als je stopt met werken kun je je
het beste schriftelijk afmelden. Maak
een kopie van deze brief en vraag
om een bevestiging van uitschrijving.
- Bij controle van je administratie of
werksituatie, kan iets dat eerder
door de belastingeenheid is geaccepteerd
(bijvoorbeeld je zelfstandig
ondernemerschap of je aangifte)
worden teruggedraaid.
Datum Inkomsten btw Uitgaven btw
(incl 19%) (incl 19%)
1 nov. 300,00 47,90 huur 110,00 17,55
Condooms 15,50 0,90
7 nov. 850,00 135,70 huur 110,00 17,55
Glijmiddel 5,95 0,95
Papier 3,95 0,63
12 nov. 600,00 95,80 huur 110,00 17,55
Totaal 1.750,00 279,40 355,40 55,13
(omzet) (te betalen (kosten) (terug te
(incl. BTW) btw) (incl. BTW) vragen btw)
In bovenstaand voorbeeld zie je het kasboek van Bo. Zij heeft in de maand november
3 dagen gewerkt. Per dag schrijft ze de omzet op en rekent uit wat het btw-bedrag is
van die inkomsten. Aan de andere kant van het kasboek schrijft ze haar kosten op, de
bonnen hiervan bewaard ze. Het btwbedrag dat er achter staat heeft ze overgenomen
van de bon en mag ze verrekenen met de btw die ze moet betalen. Dit noem je ‘voorbelasting’.
Bo heeft € 1750 ‘omgezet’. Daarvan moet ze € 279,40 aan omzetbelasting betalen.
Over de € 355,40 kosten heeft ze € 55,13 omzetbelasting betaalt. Dit trekt ze af
van de omzetbelasting die ze moet betalen. Uiteindelijk betaalt ze over november dus
€ 279,40 min € 55,13 is € 224,27 euro aan omzetbelasting aan de belastingdienst.

De belastingdienst laat
zich niet naaien...
Willem Freen:
‘In Nederland is geen ander accountantskantoor te vinden dat zoveel
prostituees als klant heeft als Freen & Co. Wij zijn gepokt en gemazeld
door de praktijk van alle dag... net als onze klanten trouwens ... én de belastingdienst
zelf. Het is dus zaak om uw aangiften aan dé expert op dit
gebied over te laten om er zeker van te zijn dat ook dit onderdeel van uw
werk goed geregeld is. .
Wij verzorgen uw aanmelding bij de belastingdienst, uw administratie,
uw aangifte omzetbelasting en uw aangifte inkomstenbelasting,
inclusief jaarrekening. En dat doen we net zo discreet en vakkundig als
u uw beroep uitoefent.’
Ontdek zèlf ook het gemak van een
accountant die ALTIJD thuis geeft:
bel 020-672 02 76
www.freen.nl info@freen.nl
33

34
Familie en vrienden
Maar het hangt ook af van degene aan wie je
het zou willen vertellen. Jij kent bijvoorbeeld
je ouders het beste. Zijn zij erg gelovig, of
denk je dat ze het nooit zullen accepteren,
dan kan ik me voorstellen dat je het liever
voor ze verzwijgt. Soms is dat ook beter, om
de lieve vrede te bewaren. Bij veel mensen
zit de negatieve lading die het onderwerp
heeft zo diep, dat je ze een groot plezier doet
door er niet over te beginnen. Ze kunnen er
gewoonweg niet mee omgaan.
Het is anders als je zelf weigert om een dubbelleven
te leiden. Je moet dan een belangrijke
beslissing nemen. Het is je goed recht
om te leven zoals jij dat wilt. In principe hoef
je daarover ook aan niemand verantwoording
af te leggen. Maar het is wel belangrijk om
rekening te houden met de gevoelens van
belangrijke mensen in je leven. Als de band
met je ouders altijd hecht is geweest en je
kunt of wilt niet met zo’n groot geheim rondlopen,
dan is het goed om serieus te overwegen
hen te vertellen wat je wilt gaan doen
of al doet. Niet alleen in goede tijden is het
prettig als je ouders op de hoogte zijn – denk
bijvoorbeeld maar aan het verantwoorden
Vragen die je jezelf kunt
stellen voor je iets gaat
vertellen
- Hoe belangrijk zijn ze voor me?
- Hoe goed en hoe lang ken ik ze?
- Hoe denk ik dat ze zullen reageren?
- Als ze het niet accepteren, wat doe
ik dan?
- Wat kan de ergste reactie zijn?
- Als ik voor een keuze wordt
gesteld, wat doe ik dan?
Het taboe rond prostitutie en de vaak negatieve houding van de maatschap-
pij, zorgen ervoor dat de meeste prostituees een dubbelleven leiden. Of jij
dat ook gaat doen of al doet, hangt van veel dingen af. Met name van jou.
Als jij compleet achter jezelf staat en je werk goed aanpakt, kun je je vak
positief overbrengen.
Persoonlijke ervaring van een moeder
‘Over prostitutie heb ik vroeger nooit nagedacht. Natuurlijk wist ik van het bestaan,
maar ik hield me er totaal niet mee bezig. In Amsterdam, lopend over de Wallen,
keek ik een andere kant op. Ik wist me niet zo goed raad met mijn houding, vond
het gênant om naar de vrouwen achter de ramen te kijken.
Tot zo’n jaar of vijftien geleden, toen werd alles anders. Ik ontdekte dat mijn
dochter werkte als prostituee. Door telefoontjes van onbekende mannen was ik
argwanend geworden. Het was voor mij een hele grote schok, ik wist me geen raad
en vertelde het zelfs niet tegen mijn man. De schok was zo groot dat ik zelfs niet
kon nadenken over de vraag hoe, wat en waar ze dit precies deed. Ik schaamde me
ervoor. Dat ze op deze manier omging met haar lichaam en daar geld mee verdiende!
Het was een afschuwelijk gevoel van machteloosheid, ik zag haar verloederen en
kon er niets aan veranderen. Met niemand sprak ik er over, pas later met een paar
mensen.
In die tijd wilde ik mijn dochter ook niet zien, al realiseerde ik me wel dat wij het
contact niet mochten verliezen. Mijn man heeft in die periode een paar keer met
haar gesproken. Een familielid heeft haar opgevangen toen het echt mis dreigde
te gaan. Jaren later, toen ze al was gestopt met werken, kon ik er met haar over
praten. En heel langzaam begon er bij mij iets te veranderen, ons contact werd veel
beter en ik begon de prostitutie van een heel andere kant te zien. Voor mij was en
is seksualiteit iets dat bestaat tussen mensen die samen een relatie hebben. Ik zie
dat niet los van elkaar. Het is een belangrijk deel van een relatie. Veel mensen zien
dit echter los van elkaar en vinden dat seks een behoefte is die bevredigd dient te
worden, zonder dat het iets met liefde te maken heeft. Wie ben ik om dit te veroordelen?
Nu denk ik dat het goed is dat er prostitutie bestaat. Als mijn dochter dit werk nog
zou doen, zou ik daar wel nog steeds moeite mee hebben. Dit heeft alles te maken
met de relatie seks en liefde, seks als uiting van liefde. Met dit gevoel heb ik mijn
dochter opgevoed, voor mij is dit de kern waar het om gaat. Het klinkt heel dubbel,
van de ene kant prostitutie accepteren, met respect voor beide partijen en zonder
dwang. Maar als het te dichtbij komt, is het een ander verhaal en moeilijk te accepteren.
Ouders in een situatie als ik vijftien jaar geleden, zou ik aan willen raden er met
iemand over te praten in wie je vertrouwen hebt. Verdiep je in het onderwerp prostitutie.
Vaak is het zo dat als je meer weet, je er ook meer begrip voor kunt opbrengen.
Praat dus met mensen die hetzelfde meemaken of meegemaakt hebben en zorg
ervoor dat je het contact met je kind niet verliest.’
Greetje

van een nieuw bankstel, je vakanties of andere
zaken die je hebt gedaan van je verdiende
geld – ook in slechte tijden moet je je ouders
om hulp kunnen vragen of bij hen je verhaal
kunnen doen.
Heb je een heel slecht contact met je ouders
of andere familieleden en weet je eigenlijk
van tevoren al hoe er gereageerd gaat worden,
dan kun je het misschien maar beter
voor je houden. Pas ook op dat je in je boosheid,
tijdens bijvoorbeeld een ruzie, het er
niet toch ter provocatie uitgooit. Wees ook
extra voorzichtig dat ze er niet via een ander
achter komen. Het is jammer als het contact
met je ouders slecht is, het zijn uiteindelijk
toch de wortels van je bestaan.
Verzwijg je je werkzaamheden voor je vaste
partner – en dan heb ik het niet over een
vaag vriendje – dan vraag je om moeilijkheden.
Zelfs als je weet dat hij of zij het niet zal
accepteren, doe je er toch goed aan eens te
bedenken hoe lang deze gang van zaken gaat
voortduren en uiteindelijk gaat eindigen.
Een echte vriend of vriendin is er altijd voor
je, laten we dat voorop stellen. Wat deze
belangrijke groep mensen betreft, kan je
beslissing dus snel genomen zijn. Kennissen
voor wie het niet van groot belang is dat
ze alles van je weten en bij wie je zelf die
behoefte ook niet hebt, hoeven het niet te
weten, tenzij het voor jou niet uitmaakt.
Probeer wel een duidelijk onderscheid te
maken tussen echte vrienden en kennissen.
Het hangt er verder voor een groot deel van
af hoe belangrijk jij het vindt dat mensen om
je heen weten wat je doet.
Een dubbelleven leiden is heel zwaar. Je
verdient geld en daar wil je bepaalde dingen
mee doen. Zelfs al ben je geen luxe paardje,
ook jij bent een keer toe aan iets nieuws in
je huis of je wilt een keer riant op vakantie.
Mensen gaan denken en soms vragen hoe
je aan het geld komt. En ook al vind je dat
het ze geen barst aangaat, ongemerkt ben je
toch voorzichtig en maak je je er zelfs zorgen
om. Als je op een feestje of andere situatie
bent waar gekletst en gevraagd wordt, kun je
je ook opgelaten voelen. Als je geen andere
bezigheden hebt waar je over kunt vertellen,
ga je sneller liegen of sta je met je mond vol
tanden. Daarnaast is het heel belangrijk om
te kunnen praten over wat je doet. Het is
een goed idee om een vriend of vriendin in
vertrouwen te nemen met wie je regelmatig
kunt praten over je werk. Wees hier wel
selectief in, want mensen kunnen ineens veranderen
zodra ze weten wat je doet! Je hebt
geld, het gaat om seks en je maakt een hoop
mee. Mensen schrikken soms, maar vinden
het ook erg sensationeel. Dat hoeft geen
probleem te zijn want als jij erachter staat,
kun je daar goed op reageren.
Zelfs als je zeker denkt te weten hoe iemand
zal reageren, dan kun je nog voor verrassingen
staan! Ik weet nog dat ik (krap 16
jaar oud) heel blij mijn moeder belde met de
boodschap dat ik werk had gevonden in een
animeerbar. Ik ging er blijkbaar van uit dat ze
dat geen probleem zou vinden. Dat viel dus
behoorlijk tegen. Toen ik een paar maandjes
later ‘echt’ ging werken, heb ik maar helemaal
mijn mond gehouden, maar
makkelijk was dat niet!
Y
Andere tips
- Het beste wat je kunt doen is, naast
je werk als prostituee, er altijd iets
bij blijven doen. Ander werk is het
beste omdat je dan je verdiensten
kunt verantwoorden naar de buitenwereld.
Bovendien heb je dan
altijd een eerlijk antwoord als je iets
gevraagd wordt.
- Maak onderscheid tussen mensen
die je dierbaar zijn en alle anderen.
Met dierbaren ga je anders om,
maar dat betekent niet dat je ze
alles moet vertellen. Misschien doe
je ze dan juist veel pijn!
- De eerste reactie als je vertelt dat
je als prostituee werkt, is meestal
heftig. Geef mensen de tijd om het
te laten bezinken en praat er later
nog eens rustig over.
- Mensen kunnen anders zijn dan je
denkt, wees dus in eerste instantie
niet te royaal met je geld naar
vrienden en familie.
- Als je belasting gaat betalen, krijg
je regelmatig blauwe enveloppen
in de bus. Die krijg je ook als je
wegenbelasting betaalt, maar heb
je geen auto, dan moet je hier een
ander excuus voor bedenken. Denk
eens aan een postbus.
35

36
Stoppen met werken en dan?
Door: Mariska Majoor
Het is belangrijk om onafhankelijk en professioneel
te werken in de prostitutie. Als je dát
goed voor elkaar krijgt, is het stoppen met
werken uiteindelijk niet zo’n probleem. Er
zijn een aantal zaken die het moeilijk maken:
• een dubbel leven,
• geen andere inkomsten,
• geen andere bezigheden,
• geen vrienden die weten wat je doet,
• niet lekker in je vel zitten
• financiële problemen hebben.
Als je ervoor zorgt dat deze zaken zijn geregeld
voordat je stopt, zul je niet zo gauw in
een gat vallen van ellende. Niet elk ‘ding’ zal
zo gemakkelijk op te lossen zijn, maar wees
je er van bewust en je bent al een heel stuk
op de goede weg.
Hoe langer je werkt, hoe meer je gewend
Enkele tips:
• Zorg voor een andere bron van
inkomsten voordat je gaat stoppen.
Dus bedenk tijdens je werkperiode
al wat je erna wilt gaan doen. Of
nog beter: werk niet full time maar
doe iets anders naast je werk. De
stap is dan niet zo groot.
• Spaar geld tijdens je werk.
Misschien wil je wel een eigen
bedrijfje beginnen!
• Werk aan je vriendschappen buiten
het werk; zorg dat je goede vrienden
hebt aan wie je kunt vertellen
wat je doet, zonder dat ze je er op
veroordelen.
• Werk niet teveel dagen. Zorg voor
andere bezigheden die niet met het
vak te maken hebben.
Laten we eerlijk zijn, sekswerk is geen gemakkelijke job. Maatschappelijk
ligt het onderwerp gevoelig en misschien voor jezelf ook wel. Hoe gek het
ook klinkt, het is niet gemakkelijk om met dit werk te stoppen.
raakt aan de manier van leven, de mensen
die je in het vak tegenkomt en natuurlijk het
geld. Dat gaat overigens op voor alles en
iedereen, dus zeker niet alleen voor mensen
die in de prostitutie hun geld verdienen. Het
taboe er omheen maakt het echter net even
extra lastig. Een bakker kan aan iedereen
die het horen wil uitgebreid vertellen over de
lekkere taartjes die hij heeft gemaakt. Een
prostituee zal toch voorzichtiger zijn aan wie
ze vertelt hoeveel klanten ze heeft gehad die
dag.
De Nederlandse overheid heeft veel geld
beschikbaar gesteld aan organisaties met
zogenaamde ‘stoppersprojecten’ of uitstapprojecten.
Deze organisaties kunnen je
helpen met ‘stoppen’ als je dit zelf niet kunt,
of als er bepaalde elementen uit het bovenstaande
lijstje zijn waar je wat extra hulp bij
kunt gebruiken; denk aan financiële of emotionele
problemen.
Als je bijvoorbeeld nooit iemand in vertrouwen
hebt kunnen nemen, kan het heel fijn
zijn om eens met iemand vrijuit te praten
over het werk en je gevoel daarbij. Er kan
veel op je af komen als je eenmaal bent
gestopt. Hoe moeilijk dat is hangt af van wat
je hebt meegemaakt en vooral of je uit vrije
wil hebt gewerkt. Collega’s die onder grote
druk staan (van zichzelf of van een ander) zullen
als ze zijn gestopt het een stuk moeilijker
hebben dan collega’s die al dan niet met
plezier maar in ieder geval bewust en uit vrije
wil hebben gewerkt.
Het is fijn als je jezelf ’s morgens in de
spiegel ziet en jezelf tevreden en recht in de
ogen kunt kijken. Hou jezelf in alle omstandigheden
voor dat sekswerk niet verkeerd is.
Je hebt alle recht op zelfrespect en een goed
gevoel over jezelf. Laat je niet aanpraten
dat je verkeerd bezig bent. Dat ben je alleen
als je het met grote tegenzin doet. Het is
dan ook handig om dit regelmatig even af
te stemmen met jezelf en jezelf nooit teveel
te pushen. Er zijn ook andere manieren om
schulden te betalen of een spannend leven te
leiden. Heb je geen moeite met het werk dan
is dat prima. Heb je dat wel en ga je gewoon
door, dan ga je daar zeker last van krijgen.
Op de website www.prostitutie.nl vind je
organisaties waar je terecht kunt voor hulp
bij stoppen met werken. Sommige van deze
organisaties leggen meer uit over wat ze
precies doen. Je vindt ze achterin deze Rode
Lantaarn in het gedeelte waar diverse organisaties
een eigen katern hebben.

De Rode Lantaarn wil een breed publiek informeren en zoveel mogelijk mensen
en organisaties de mogelijkheid bieden hun werk en gedachten met datzelfde
publiek te delen.
De Rode Lantaarn geeft de ruimte maar is niet verantwoordelijk of
aansprakelijk voor de inhoud. De inhoud van de redactie is
voor rekening van de organisaties zelf.
Pagina 38 . . . . . . . . . . .
Pagina 41 . . . . . . . . . . .
Pagina 44 . . . . . . . . . . .
Pagina 46 . . . . . . . . . . .
Pagina 48 . . . . . . . . . . .
Prostitutie en
Gezondheid
P&G292
Postbus 16422
1001RM Amsterdam
020-6243366
Shop - kantoor
directie en AHV
Herengracht 20
2511 EH Den Haag
070 361 4747
De Rode Draad Rotterdam
Woensdag van 14-16 uur
010-4653808
www.shop-denhaag.nl
info@shop-denhaag.nl
PMW heeft een kantoor in het gebouw
van Humanitas, Pieter de Hoochweg 110,
Amsterdam.
Bel dan tussen 13:00 en 17:00 uur naar:
(010) 2211715. Je kunt ons ook e-mailen:
pmw@stichtinghumanitas.nl.
Soa Aids
Nederland
telefoon: 020 62 62 669
programmaprostitutie@soaaids.nl
Nieuwezijds Voorburgwal 292
Telefoon: (020) 531 86 00
info@pg292.nl
www.pg292.nl
De Rode Draad Eindhoven
Maandag van 14-16 uur.
06-28861772
37

Hulp– en dienstverlening
Shop biedt hulp– en dienstverlening aan cliënten, ongeacht leeftijd, nationaliteit, sekse,
seksuele oriëntatie of religie. Bij Shop kan men terecht met vragen over gezondheid, geldzaken,
belasting, psycho–sociale klachten, 24-uurs opvang, huisvesting, werk, (om)scholing,
verzekeringen, sociale voorzieningen, verblijfs– en werkvergunning en mensenhandel.
Missie en visie
Shop heeft als missie: het ondersteunen van
prostituees bij de uitoefening van hun
beroep; mensenhandel en andere misstanden
in de prostitutie onder de aandacht te brengen
en slachtoffers hiervan bijstaan.
Daarbij definieert Shop het uitgangspunt dat
prostitutie een legitiem beroep is zolang mensen
hier vrijwillig voor kiezen.
De visie van Shop is: Sekswerker–zijn is een
vak. Shop maakt zich sterk om misstanden in
de prostitutie te bestrijden.
Over de carrière switch
De Carrière Switch
Een onderdeel van de ambulante hulpverlening
van Shop is de Carrière Switch, misschien
beter bekend als RUPS (Regeling
Uitstapprogramma’s Prostituees). Voor een
periode van 2 jaar is door de ministeries van
Justitie en Sociale Zaken en Werkgelegenheid
projectgeld toegekend voor het begeleiden
van vrouwelijke- en mannelijke (ex) prostituees
en slachtoffers van mensenhandel
die een ander
vak willen uitoefenen.
Shop vindt dat een ieder
eens in de drie/vier jaarbij
zichzelf de vraag zou
moeten stellen is dit nog
het vak wat ik de komende
jaren wil uitoefenen of wil
ik van baan veranderen?
Carrière Switch iets voor jou?
SHOP is het regionaal
expertisecentrum op het gebied
van hulp- en dienstverlening
aan prostituees en slachtoffers
mensenhandel. Shop verbetert
de positie van (ex)prostituees en
slachtoffers mensenhandel door
het geven van informatie, advies
en praktische en psychosociale
hulp. Het kenniscentrum
van Shop houdt actuele
ontwikkelingen bij, verricht
onderzoek naar prostitutie
gerelateerde onderwerpen en
geeft gevraagd en ongevraagd
advies.
Carrière Switch iets
voor jou?
Misschien denk je er wel
eens over na of je de komende
jaren in de prostitutie wilt
blijven werken. Het kan zijn
dat je het vak niet meer zo
leuk vindt of dat je onvrijwillig
in de prostitutie werkt.
Misschien verdien je niet meer
voldoende geld met de prostitutie
of kun je het werk niet meer
combineren met de zorg voor
je gezin. Zo zijn er verschillende
redenen te bedenken waarom je
van baan wilt veranderen.
Is dit mijn droombaan?
Als je kort of lang werkzaam bent
in dezelfde branche weet je soms
niet precies wat voor kwaliteiten
Shop - kantoor
directie en AHV
Herengracht 20
2511 EH Den Haag
070 361 4747
www.shop-denhaag.nl
info@shop-denhaag.nl
Shop-Opvang
070 312 5087
je nog meer hebt. Het programma Carrière
Switch kan je ondersteunen om jouw
talenten en ervaringen in kaart te brengen.
Afhankelijk van je wensen en mogelijkheden
helpt een trajectbegeleider je bij het vinden
van ander werk, een stage of een opleiding.
Het kan ook zijn dat je ervoor kiest om te
blijven werken in de prostitutie.
Klaar voor een carrière switch?
Een andere carrière is altijd spannend.
Hoe weet je of je er wel klaar voor bent?
Er kunnen allerlei zaken spelen waardoor
het moeilijk is om van baan te veranderen.
Misschien heb je financiële problemen of
negatieve ervaringen met instanties, twijfel je
aan je kwaliteiten of heb je geen onderdak.
Wij kunnen met jou naar oplossingen zoeken
voor zaken die een nieuwe carrière in de weg
staan. Ook kun je deelnemen aan trainingen
om je voor te bereiden op de verandering
van baan.
Nieuwsgierig wat Carrière Switch
te bieden heeft?
Carrière Switch gaat uit van wat jij nodig
hebt en wat jij wilt. Jij beslist waar je wel of
niet aan mee wilt doen. Bij Carrière Switch
kun je terecht voor:
• hulp bij vragen rond financiën, scholing
en werk
• beroepskeuzetesten
• sollicitatietrainingen
• supportgroep
• doorverwijzing bij verslaving of psychische
problemen
• een maatje
Bereikbaarheid
Het kantoor van Shop is
van maandag t/m vrijdag
geopend van 09.00 tot
17.00 uur. Shop Opvang is
telefonisch bereikbaar tussen
08.00 en 22.00 uur. In deze
uren kan men zich ook voor
een slaapplek melden.

Realisatie
De mogelijkheid met begeleiding uit te stappen,
wordt door Shop tijdens veldwerk
onder de aandacht gebracht. Veldwerkers
bezoeken minstens eenmaal per week de
raamstraten, clubs, privéhuizen of massagesalons
en vertellen de sekswerkers over
de mogelijkheden van Carrière Switch. Dit
gebeurt in het Nederlands, maar waar nodig
ook in het Engels, Spaans of Frans. De folder
met informatie over Carrière Switch, die
in 5 talen is gedrukt, wordt tijdens het veldwerk
verspreid. In de Opvang van Shop is
een bijeenkomst georganiseerd om vrouwen
(zowel vrijwillige prostituees als slachtoffers
van mensenhandel) over het project en de
mogelijkheden te vertellen. Daarnaast zijn
er presentaties georganiseerd voor doorverwijzers
als verslavingszorg, welzijnswerk en
GGZ.
Het project Carrière Switch verwacht dat 1 /3
van de cliënten die een intakegesprek hebben
gehad (±80 per jaar) een toekomst buiten de
prostitutiebranche krijgt. Na één jaar Carrière
Switch constateert Shop dat de instroom
groter is dan verwacht, de doorstroom en
uitstroom juist minder.
Oorzaak van de langzame doorstroom is
de complexiteit van de problematiek. In het
oogspringend zijn hierbij psychosociale- en
verslavingsproblematiek, de huisvestingsproblemen
en de schuldenproblematiek. Voor
slachtoffers van mensenhandel internationaal
en prostituees uit Europa geldt daarnaast het
probleem van de taalbarrière.
Een andere externe factor die drukt op het
succesvol uitstromen van de cliënten is de
huidige situatie op de arbeidsmarkt. Wij verwachten
dat wanneer de economie aantrekt
het aantal vacatures voor laagopgeleide en
niet – Nederlandstalige cliënten weer zal
toenemen.
Onderzoek
Met het project Carrière Switch wil Shop
ook een onderzoeksfunctie vervullen. Het
afgelopen jaar is aan de hand van het verrichte
veldwerk en de ervaringen met cliënten
van de trajectbegeleiders veel informatie
verzameld over alle aspecten van het stoppen
met de prostitutie. Een belangrijke reden om
deel te nemen aan het project is het feit dat
ook deze branche getroffen is door de economische
crisis. Veel raamprostituees lijden
verlies. Hiernaast spelen lichamelijke klachten
en de emotionele en psychische belasting van
het werk een rol. Bij internationale slachtoffers
mensenhandel spelen economische
factoren nauwelijks mee; zij hebben immers
in de meeste gevallen geen of weinig geld
ontvangen uit de prostitutie. Er is bij hen dan
ook meestal geen sprake van “willen stoppen”,
maar van “ontsnappen aan”.
Aanbod
Dit blijkt uit het verhaal van Rachel, één van
onze cliënten. Zij was zich samen met haar
trajectbegeleider aan het oriënteren op ander
werk. Toen haar schulden een steeds grotere
rol gingen spelen en er zelfs uit huis plaatsing
dreigde, gaf Rachel aan: “Mijn hoofd staat
er nu echt niet naar ander werk te zoeken. Ik
kan niet slapen van die schulden en weet niet
hoe ik hier nog uit moet komen. Ik durf ook
niet meer naar huis, omdat ik bang ben dat
er weer een rekening op de mat ligt.” Rachel
opende haar post niet meer en was steeds
moeilijker bereikbaar. Uiteindelijk is zij uit
beeld geraakt.
Shop probeert in haar aanbod zoveel mogelijk
aan te sluiten bij bestaande cursussen,
faciliteiten en aanbod bij toeleiding naar
werk. Uit de praktijk is inmiddels veel inzicht
verkregen over wat de doelgroep nodig heeft
bij het uitstappen en het is gebleken dat het
bestaande aanbod vooralsnog niet voldoende
bij deze behoeften aansluit. Daarom heeft
Shop producten ontwikkeld of ingekocht
om de cliënten van Carrière Switch zo goed
mogelijk van dienst te kunnen zijn.
Schuldhulpsanering
Veel vrouwen, zoals Lena, zijn in het bezit van
een paspoort,dat uitgegeven is door een EU
lidstaat maar werken nog niet lang genoeg in
Nederland om aanspraak te kunnen maken
op een WWB uitkering. Lena geeft aan het
werk emotioneel niet meer aan te kunnen. Zij
heeft een jaar in Nederland belasting betaald
en daarom zit er voor haar niets anders op
dan zo snel mogelijk ander werk te vinden.
Haar Nederlands is nog onvoldoende om
voor ander werk in aanmerking te komen,
waardoor zij op dit moment nog niet met
prostitutie heeft kunnen stoppen.
Hulp bij het wegnemen van praktische
belemmeringen blijkt hierbij het belangrijkste,
zoals het oplossen of stabiliseren van
schulden en de woonsituatie. Bij de groep
vrijwillige prostituees spelen schulden
een belangrijke rol. Het hebben van betalingsachterstanden
en schulden bij o.a. de
belastingdienst, de energieleverancier en
verhuurder geeft veel druk en “dwingt” velen
in de prostitutie te blijven werken, omdat zij
menen hier meer te verdienen dan met ander
ongeschoold werk of in ieder geval meer te
ontvangen dan vanuit een bijstandsuitkering.
Deze cliënten hebben behoefte aan overzicht
in hun situatie, hulp bij het treffen van
betalingsregelingen en het aanvragen van
fondsen. Zolang de schulden van deze groep
niet gestabiliseerd zijn komt een verder traject
gericht op werk, doorgaans niet van de
grond en is er een grote kans dat deze
cliënten uit beeld raken.
Rechten
Bij de groep niet – Nederlandse , vrijwillige
prostituees blijkt grote behoefte te zijn aan 8
39

40
informatie over de rechten en beperkingen
die gekoppeld zijn aan hun verblijfsstatus en
begeleiding bij het maken van hieraan gerelateerde
keuzes. Omdat veel van deze vrouwen
geen aanspraak mogen maken op sociale
voorzieningen, hebben zij intensieve begeleiding
nodig bij het vinden van ander werk.
Ander werk
“Ik heb geen pukkels, maar ik voel me helemaal
in de puberteit”
De overgang naar een leven buiten de prostitutie
is groot. Niet alleen de woning, het
uitgavepatroon, vriendschappen, de kijk
op de wereld, maar ook het lichaam van de
prostituee verandert.
Jolanda vertelt dat ze voor het eerst sinds
de 12 jaar dat ze in de prostitutie werkt een
rokje heeft gekocht en nu oefent dat te dragen.
“Ik moet er aan wennen dat mannen nu
anders naar me kijken. Ik trek mijn rokje aan,
wel met een legging eronder en dan loop ik
de 15 minuten naar het internetcafé, maar ik
ben heel nerveus. Ik ben mijn vrouwelijkheid
opnieuw aan het ontdekken. Ik heb geen
pukkels, maar ik voel me helemaal in de
puberteit”.
“Het is net alsof ik alles scherper zie” , zegt
Ingrid die nu een baan heeft in de zorg. “Ik
was hiervoor onverschillig denk ik. Ik ben me
nu bewust van de mensen om me heen en
ik voel me licht. Maar ik vind het ook spannend.
Ik doe anders boodschappen. Hiervoor
was het alsof ik hamsterde, dat gaf me een
gevoel van luxe. Ik had het nodig. Dan at
ik de helft niet op en dat was dan aan het
einde van de week bedorven. Nu ben ik zuinig,
neem ik voor het eerst brood mee naar
mijn werk, want ik weet dat ik om 12 uur
honger heb”.
Tenslotte
Er zijn veel vrouwen en mannen die serieus
willen nadenken over een andere baan. Ook
kan worden geconcludeerd dat werken in de
prostitutie met recht een levensstijl genoemd
kan worden en dat gaan werken buiten de
branche om allerlei redenen niet meevalt.
Om een carrière verandering te realiseren
of om vanuit een uitbuitingssituatie weer in
staat te zijn om ‘vrijwillig’ te werken is een
trajectbegeleider die ‘meedanst, meedenkt en
meeleeft’ nodig.
Het spreekt voor zich dat als mannen of
vrouwen er bewust voor kiezen om in de
relaxbranche te blijven werken dat Shop hen
dan ondersteunt en aanmoedigt om professioneel
te werken of te wel ‘Jij bepaalt wat je
doet, maar doe het wel goed’.
Over
jongens/
mannen
prostitutie
In opdracht voor de gemeente Den Haag hebben Paul van Gelder en Léon van Lier,
onderzocht hoe het fenomeen jongens/mannen prostitutie er anno 2010 uitziet.
Op het gebied van seksuele dienstverlening zijn de ontwikkelingen op het internet ronduit
stormachtig. Er is weinig bekend over wat deze verplaatsing naar de digitale snelweg
in de praktijk betekent voor jongens/mannen (M$M). Hoe zijn zij online op zoek naar
klanten? Om welke aantallen gaat het? Is er veel veranderd in het contact met klanten?
Van profielsites, chatboxen, webcamsites tot datingsites, - Van Gelder en Van Lier hebben
veel moeite gedaan om de uiteenlopende websites in hun onderzoek mee te nemen.
Daarnaast hebben zij offline interviewgesprekken gehouden, zowel met jongens/mannen
(M$M) als met Haagse instellingen en organisaties.
Boys Online / Boys Offline brengt een doelgroep in beeld waarop bij hulp- en dienstverleners
en beleidsmakers, en in de samenleving meestal het zicht ontbreekt.
Het boek Boys Online / Boys Offline geeft een inkijk in deze virtuele schemerwereld,
met een offline focus op de regio Den Haag. Het boek is vanaf 25 januari 2011 te
bestellen bij Shop. Op die datum vindt ook een boekpresentatie plaats. Meer informatie
vindt u op de website van Shop.
Shop - kantoor
directie en AHV
Herengracht 20
2511 EH Den Haag
070 361 4747
www.shop-denhaag.nl
info@shop-denhaag.nl
Shop-Opvang
070 312 5087
Bereikbaarheid
Het kantoor van Shop is
van maandag t/m vrijdag
geopend van 09.00 tot
17.00 uur. Shop Opvang is
telefonisch bereikbaar tussen
08.00 en 22.00 uur. In deze
uren kan men zich ook voor
een slaapplek melden.

Prostitutie Maatschappelijk Werk
Al ruim 20 jaar vraagt Prostitutie Maatschappelijk
Werk (PMW) van Stichting Humanitas
in Rotterdam aandacht voor de belangen van
prostitu é(e)s. PMW biedt in Rotterdam een
combinatie van (groeps-)hulpverlening, veldwerk,
advies en voorlichting.
PMW pleit voor acceptatie van prostitutie als
vak en veroordeelt prostituees niet. Het is niet
het doel van PMW om prostituees uit hun
vak te halen. We ondersteunen iedereen die
in de prostitutie wil blijven werken, maar die
tegelijkertijd een probleem op wil oplossen.
Sekswerkers zijn bij PMW dus aan het juiste
adres om zaken op een rijtje te zetten die voor
hen belangrijk zijn.
Doelgroep
Iedereen die met seks geld verdient kan bij
PMW terecht. Of je nu in een club werkt, via
het internet of op een andere manier. Het
maakt niet uit of je man, vrouw of transgender
Lucia fonds
Kunstenares Bertelsman heeft het beeldje
‘Lucia’ ontworpen vanuit haar betrokkenheid met
slachto ers van mensenhandel. Tegen betaling van € 125,-
kunnen geïnteresseerden het beeldje kopen. De opbrengst
komt in zijn geheel ten goede aan het door PMW opgerichte
Luciafonds voor slachto ers van mensenhandel. Hiermee
bekostigt PMW uitgaven die anders onmogelijk zouden zijn.
Denk bijvoorbeeld aan het verwijderen van een tatoeage
of het voorschieten van leefgeld. Neem voor
meer informatie contact op met
PMW.
www.humanitaspmw.org
bent. Ook kun je gebruik maken van de hulp
van PMW als je geen verblijfsvergunning hebt
of drugs gebruikt. De hulp van PMW is gratis.
Daarnaast heeft PMW ook een breed aanbod
voor slachto ers van mensenhandel.
Uitstapproject
Regelmatig komt PMW in contact met prostituees
die wél willen stoppen met het werk.
Voor sommige prostituees is het moeilijk om
dit op eigen houtje te doen. Sinds 1992 heeft
PMW daarom een uitstapproject. Binnen het
uitstapproject helpt PMW cliënten bij het
aanvragen van een uitkering, het vinden van
woonruimte, een andere baan of scholing.
Meer weten?
Bel dan tussen 13:00 en 17:00 uur naar:
(010) 2211715. Je kunt ons ook e-mailen:
pmw@stichtinghumanitas.nl. PMW heeft een
kantoor in het gebouw van Humanitas,
Pieter de Hoochweg 110.
41

42
‘Respect sexworkers
all over the world’
Belle is een project van het
Prostitutie Informatie Centrum (PIC)
en staat op het Oudekerksplein in
Amsterdam.’

Alles wat je moet weten,
nu op één website Rechten
Eindelijk is alles wat je moet weten over je
rechten en plichten als prostituee, te vinden
op één plek: www.prostitutiegoedgeregeld.nl.
En dat is belangrijk, want de wetten en regels
in onze branche veranderen constant. Het is
lastig om precies te weten wat voor jou geldt.
Terwijl het wel in jouw belang is om op de
hoogte te blijven van de ontwikkelingen in de
seksbranche. Vandaar deze website.
Op de website zijn verschillende onderwerpen
gebundeld, op een heel overzichtelijke
manier. Het kost je dus niet veel tijd om
erachter te komen welke rechten jij hebt als
je bijvoorbeeld voor een baas werkt, of voor
jezelf. Op www.prostitutiegoedgeregeld.nl
wordt duidelijk hoe het nou precies zit met
het verschil tussen werken in loondienst
en werken volgens het voorwaardenpakket
(opting-in). Dat maakt nogal wat uit. Ook
vind je er informatie over gezond en veilig
werken, verblijfsvergunningen, schulden,
(nood)opvang/huisvesting, mensenhandel en
uitbuiting, met namen van instanties die je
verder kunnen helpen.
Hoe zit het nu met die arbeidsvormen?
Werken in een seksclub, massagesalon,
privéhuis of escortservice kan in loondienst
óf volgens het voorwaardenpakket. Het is
verstandig om voordat je voor de exploitant
gaat werken, te bespreken van welke van
de twee er sprake is. Beide vormen hebben
namelijk hun eigen speciale regels op het
gebied van arbeidsrecht, sociale zeker-
heid en belastingzaken. Hier alvast even een
korte uitleg van beide vormen. Plus, voor de
volledigheid, de derde manier waarop je kunt
werken: als zelfstandige.
Loondienst
Je werkt in loondienst als jouw exploitant
géén overeenkomst heeft met de
Belastingdienst om belasting over jouw
inkomsten in te houden en af te dragen.
Werken in loondienst betekent financiële
“Alle info op één plek is
heel goede ontwikkeling”
Bo (33) werkt sinds februari van dit
jaar in een club, volgens het voorwaardenpakket.
“Ik was op de hoogte van de verschillende
arbeidsvormen en wilde graag
volgens het voorwaardenpakket, ofwel
opting-in, aan het werk gaan. Het
grote voordeel is dat je veel vrijheid
hebt, terwijl bepaalde administratieve
zaken wel zijn geregeld. Gelukkig
werken de meeste clubs ook met deze
arbeidsvorm.
Ik moest wel even zoeken naar informatie.
In het begin was het voor mij
niet erg duidelijk waar ik antwoord kon
krijgen op mijn vragen. Op internet
was het niet makkelijk er iets over te
vinden. Behalve dan de antwoorden
van mensen die denken alles te weten.
Uiteindelijk heb ik een boekhouder
gebeld, en die heeft me goed geholpen.
Nu is het me wel duidelijk waar
ik voor welke vragen terechtkan. Dat
de informatie nu allemaal op één
betrouwbare plek is verzameld, vind
ik echt heel goed. Je hoeft je dus
door niemand meer iets wijs te laten
maken!”
en plichten
rond prostitutie in kaart
zekerheid, recht op wettelijk minimumloon
en vakantiegeld. Verder heb je recht op een
veilige en gezonde werkplek (de exploitant
voert bijvoorbeeld een safeseksbeleid) en verlofregelingen.
Je baas is verplicht afspraken
over het salaris, de plaats waar je werkt en
het aantal uren dat je per dag of per week
werkt, op papier te zetten. Jij bent verplicht
het werkrooster te volgen en andere afspraken
na te komen die in het arbeidscontract
staan.
Voorwaardenpakket
Werken volgens het voorwaardenpakket geeft
je wat meer vrijheid en is eigenlijk een tussenvorm
van werken als zelfstandige en werken
in loondienst. In tegenstelling tot werken
in loondienst heeft de exploitant hier wél een
overeenkomst met de Belastingdienst, om
de belasting over jouw inkomsten in te houden
en af te dragen. De exploitant moet bij
werken volgens het voorwaardenpakket wel
voldoen aan de voorwaarden die zijn overeengekomen.
Hij of zij mag zich bijvoorbeeld
niet bemoeien met je werktijden of de kleding
die je draagt. Let daar dus goed op. Houdt
de exploitant zich niet aan de voorwaarden,
dan gelden alsnog de regels voor loondienst.
En dat betekent, net als bij andere werknemers,
recht op bijvoorbeeld ten minste het
minimumloon en vakantiegeld.
Werken voor jezelf
Werk je niet voor een exploitant, maar
bijvoorbeeld vanuit huis? Dan ben je een
zelfstandig werkende prostituee. Dat betekent
vrijheid, maar je moet ook veel zelf regelen.
Van het inschrijven bij de Kamer van
Koophandel en het (eventueel) aanvragen van
vergunningen, tot het voeren en bewaren van
een administratie. Én je moet zelf alle belastingzaken
regelen.
In dit artikel is maar kort omschreven wat er
op de website is te vinden. Kijk voor alles wat
je moet weten over werken in de seksbranche,
dus op www.prostitutiegoedgeregeld.nl.
43

44
Praktische Tips voor Gezond & Veilig
Werken in de Prostitutie
PIJPEN
Klanten vragen vaak om
pijpen zonder condoom.
Het advies is: niet doen.
• Pijpen zonder condoom is voor jou een
risico voor hiv en voor andere soa’s. Als je
klant klaarkomt in je mond, loop je risico
op hiv. Ook als hij niet klaarkomt, kun je
iets oplopen;
• Het contact tussen zijn penis en jouw
mond kan al genoeg zijn om een soa over
te dragen.
• Je klant loopt ook risico, als jij bijvoorbeeld
chlamydia of gonorroe in je keel hebt. Of
als je een koortslip hebt.
Kortom: gebruik altijd een condoom.
Zo regel je voor jezelf goede werkomstandigheden.
Zie het als een ARBO-maatregel.
Kijk voor meer informatie op:
www.prostitutie.nl en www.werkplekforum.nl
SOA-onderzoek
Ook al werk je altijd veilig, regelmatig een
soa-onderzoek laten doen is belangrijk en
nodig voor je eigen gezondheid. Waarom?
Je kunt een soa hebben zonder er niets van
te merken. Condooms bieden geen volledige
bescherming. Soa’s zoals herpes, syfilis en
genitale wratten kunnen op plekken zitten die
niet door het condoom bedekt worden.
Je kunt een klapper hebben gehad, of het
condoom is een keer gescheurd.
WERK VEILIG
Gebruik bij intiem en kontneuken
een condoom, met glijmiddel.
Gebruik ook bij pijpen een
condoom!
Laat vier keer per jaar een
soa-onderzoek doen.
Als je geen klachten hebt, laat dan vier keer
per jaar een soa-onderzoek doen;
• eens per jaar een volledig lichamelijk
onderzoek, bloed- en urineonderzoek en
een uitstrijkje;
• drie keer per jaar alleen bloed- en urineonderzoek
en een uitstrijkje.
Als je klachten hebt, het condoom is geklapt
of de seks was onveilig, ga dan altijd naar
een dokter.
Waar?
Bij je huisarts of bij een soa-centrum van de
GGD. Kijk op www.prostitutie.nl of op www.
soaaids.nl voor adressen bij jou in de buurt.
Je vagina
De belangrijkste adviezen voor goede
zorg voor je vagina zijn:
• gebruik geen zeep of zeephoudende
producten
• vermijd overmatig gebruik van commerciële
middelen, gebruik ze sporadisch
• behandel of was je vagina niet met:
citroensap, Dettol, Coca Cola, jodium,
azijn, bleekmiddel, kruidenbaden,
stoombaden, intiemsprays, inwendige
spoelingen, vochtige toiletdoekjes
• verwissel tampons regelmatig (niet
langer dan vier uur binnenhouden)
• gebruik bij voorkeur geen inlegkruisjes
als je niet ongesteld bent
• draag katoenen ondergoed (synthetisch
ademt niet)
• geen strings of strak zittende broeken
• bij anale seks niet direct overgaan op
vaginale seks
• seksspeeltje niet delen of hierbij een
condoom gebruiken
• sowieso altijd een condoom met glijmiddel
gebruiken maar geen glijmiddel
met Nonoxynol-9
Verder:
ga bij aanhoudende klachten naar
je huisarts of de GGD, ga niet zelf
dokteren.
Kijk voor meer informatie en adressen
op www.prostitutie.nl
Klapcondoom
Tips voor na een klapper:
• Goed uitplassen. Je hoeft niet te persen.
• Was je vagina met lauw water.
• Spoel niet met een harde straal en spoel
niet naar binnen.
• Gebruik geen ontsmettende vaginale
crèmes, zeep of Dettol. Die beschadigen
het slijmvlies van de vagina. Spoel ook
nooit met Lysterine, Cola, Betadine,
citroen en andere sterke huis-tuin-enkeuken
middeltjes.
• Laat na twee weken een soa-onderzoek
doen. Chlamydia en gonorroe kunnen dan
getest worden. Ga eerder als je klachten
krijgt.
• Als je geen anticonceptie gebruikt kun
je zwanger worden. De morning-afterpil
kan zwangerschap voorkomen. Gebruik
deze pil in ieder geval binnen 72 uur. De
morning-afterpil is te koop bij de drogist
en de apotheek.
Sponsjes (Beppy’s)
Er zijn speciale sponsjes verkrijgbaar
die je kunt gebruiken als je ongesteld
bent. Er zijn droge en natte sponsjes.
Sommige natte sponsjes hebben een uitsparing
waar je vinger in kan. Zo kun je
het gemakkelijk weer verwijderen.
Let op: De sponsjes beschermen
niet tegen hiv of andere soa’s!
Tips voor gebruik van
sponsjes:
Eenmalig gebruiken, dus niet uitspoelen en
opnieuw inbrengen.
Nooit langer dan acht uur inhouden.
Gebruik geen natuursponsen of huishoudsponsen.
Het is niet hygiënisch en er
kunnen stukjes in de vagina achterblijven
die ontstekingen kunnen veroorzaken.
Gebruik geen sponsjes met middelen die
zogenaamd kans op zwangerschap of soa’s
verminderen. Deze kunnen het vaginaslijmvlies
irriteren en infecties veroorzaken.
Gebruik altijd een condoom, ook als je een
sponsje in hebt.

Digitaal
www.prostitutie.nl
algemene informatie voor sekswerkers, klanten,
exploitanten, professionals, studenten,
male-escorts.
www.indeprostitutie.nl
specifieke informatie voor sekswerkers (startend,
werkend, uittredend).
www.werkplekforum.nl
chatsite voor sekswerkers
Daarnaast beheren wij een soa-hoekje op:
www.hookers.nl
site voor klanten
www.kinky.nl
site met informatie voor en over met name
escort- en thuiswerkers
www.tippelpagina.nl
site voor klanten
Brochures & Materialen
• Safe sex, algemene informatie over veilig
vrijen voor sekswerkers
• Sex, Work & Health, voor migrantensekswerkers,
in 13 talen
• Call me, voor vrouwen in de escort
• A tot Z, voor vrouwen in de
straatprostitutie
• Condoom Instructies, over het klapcondoom
in verschillende talen
• Veilige Seks Bedrijven, voor exploitanten
• Escorttas, met condooms en informatiemateriaal,
voor de rugleuning van de auto
• Warm hartje, om handen of borsten te
warmen
• Nagelvijltje, voor gladde nagels ter
bescherming van condoomklapper
• Incentive, gouden doosje met verschillende
condooms en glijmiddelen.
• Gouden of zilveren tas met informatieve
inhoud, speciaal voor beginnende sekswerkers
• Roze etui met condoom en spiegeltje en
nagelvijl
Overig:
• Handboek soaprevente in de prostitutie,
voor soa-verpleegkundigen
• Handboek soapreventie in de huiskamers,
voor medewerkers van huiskamerprojecten.
• Condoommap, map met insteekhoezen
voor condoomvoorbeelden
• Richtlijnen soa-onderzoek bij prostituees,
i.s.m. LCI
SOA’s op een rijtje
Dit zijn de acht in Nederland meest voorkomende soa’s:
BACTERIE:
Chlamydia
Gonorroe
Syfilis
VIRUS:
Genitale wratten
Herpes genitalis
Hepatitis B
Hiv-infectie
PARASIET:
Trichomonas
goed te genezen
goed behandelbaar,
maar niet te genezen
Prostitutieteam van Soa Aids Nederland
Wat doen wij?
Ons team werkt landelijk en zet zich
in voor de positie van sekswerkers,
waaronder goede gezondheid. Wij
ontwikkelen voorlichtingsmaterialen
over veilig en gezond werken. We
hebben contact met hulpverleners en
gezondheidsvoorlichters die werken
met sekswerkers. Als landelijke organisatie
coördineren wij het Landelijk
Prostitutie Overleg, het Landelijk
Overleg Tippelzones, en zijn wij nauw
betrokken bij het Jeugdprostitutie- en
Mannenprostitutieoverleg.
Wij vinden dat prostitutie werk is en
vinden het belangrijk dat iedereen in
goede omstandigheden dit werk kan uitoefenen
zonder uitbuiting, dwang, mensenhandel
en andere criminele zaken.
Uitgangspunt van ons beleid is het
recht van iedereen op veilige en gezonde
werkomstandigheden. Dit recht
moet er voor zorgen dat sekswerkers
zelfstandig en veilig kunnen werken,
zodat ze minder kwetsbaar zijn voor
uitbuiting en onderdrukking.
Meer informatie over het programma
kun je vinden op www.prostitutie.nl en
www.soaaids.nl
Wie zijn wij?
Ons team bestaat uit vijf leden; een programmaleider,
een beleidsmedewerker en drie
programmamedewerkers. De diverse taken zijn
over hen verdeeld.
• Marieke Ridder, programmaleider. Zij coördineert
en ondersteunt het team en maakt
beleid.
• Maaike van der Velden, beleidsmedewerker,
buitenlandse programma’s (MOVE,
UNFPA, ASA).
• Marianne Jonker, programmamedewerker.
Aandachtsgebieden zijn onder andere
belangenbehartiging, politiek en beleid,
Mannenprostitutie, Landelijk Tippeloverleg
en coördinatie van www.werkplekforum.nl.
• Piet van der Wiel, programmamedewerker.
Aandachtsgebieden zijn onder andere
website coördinatie, internet veldwerk en
soavoorlichting op www.hookers.nl, www.
kinky.nl en www.tippelpagina.nl
• Thirza Stewart, programmamedewerker.
Aandachtsgebieden zijn onder andere
coördinatie GGD veldwerk, trainingen en
hepatitis B project.
Alle vier de medewerkers gaan regelmatig op
werkplekbezoek, ontwikkelen voorlichtingsmaterialen,
geven trainingen en presentaties daar
waar het gevraagd wordt. Verder zorgen we
dat onderwerpen over sekswerk op de agenda
van belangrijke bijeenkomsten komt te staan
(zoals bijvoorbeeld Wereld Aids Dag).
ExpErtisEcEntrum voor
hiv/aids En andErE soa
45

46
Sinds de opening in april 2008 is het P&G
292 een steeds bekender centrum geworden
voor de prostituees (M/V) in Amsterdam.
Vele sekswerkers laten zich daar jaarlijks
testen op mogelijke Seksueel Overdraagbare
Aandoeningen (SOA’s ) en krijgen hun
hepatitis B vaccinaties. Daarnaast maakt
een steeds grotere groep gebruik van het
Prostitutie Maatschappelijk Werk dat wordt
aangeboden door Maatschappelijk Werkers
van HVO Querido. Deze organisatie werkt
binnen het P&G samen met sociaal verpleegkundigen
en de vertrouwensvrouw prostitutie
van de GGD Amsterdam.
Waarom P&G 292
Doel van het P&G 292 is het bevorderen
van de gezondheid, weerbaarheid en zelfstandigheid
van prostituees in de raamprostitutie,
clubs, escort, privéhuizen en hen die thuis
werken.
Wij vinden het belangrijk dat de mannen en
vrouwen goed voorgelicht worden over de
mogelijkheden, ontwikkelingen en risico’s
van het vak. Daarom wordt binnen het P&G
op diverse manieren en momenten hulp en
voorlichting aangeboden.
Gezondheid; SOA en
Hepatitis B vaccinaties
In dit beroep is het van groot belang goed op
de hoogte te zijn van de risico’s die je kunt
lopen en nog belangrijker is het te weten hoe
je je daartegen kunt beschermen.
Als prostituee kan je bij het P&G terecht
voor je SOA controle. Wij raden aan dit
eens in de drie maanden te doen. Bij problemen,
klachten of condoom ongelukje kan
je natuurlijk ook tussendoor een afspraak
maken. De verpleegkundigen die hier werken
zijn goed opgeleid en ingewerkt in het vakgebied
en weten waarover jij het als prostituee
hebt. Dat schept vertrouwen en het gevoel
begrepen te worden.
Verder kan je bij het P&G terecht voor je
vaccinaties tegen hepatitis B. Deze diensten
zijn gratis en anoniem.
Nieuw: consult Seksuele
Gezondheid
Sinds het voorjaar van 2010 zijn de gezondheidsdiensten
uitgebreid met consulten waarin
je terecht kunt voor allerlei problemen of
vragen rond seksualiteit en jouw lichaam.
Zo kan je bij het P&G terecht voor recepten
voor anticonceptie en voorlichting over de
juiste methode en het gebruik. Een (ongeplande)
zwangerschap, vragen over abortus
en verwijzingen naar een abortuskliniek of
verloskundige, advies over en problemen
rond eigen seksualiteit, het zijn allemaal
zaken die in dit consult besproken en behandeld
kunnen worden.
Weerbaarheid en zelfstandigheid:
Maatschappelijk werk
of advies op maat.
Als prostituee werk je als zelfstandig ondernemer,
in een opting-in constructie of je bent
misschien in loondienst. In ieder geval is het
belangrijk goed te weten hoe je het werk
organiseert, wat er voor nodig is om het op
een goede manier te doen. Als je alles goed
geregeld hebt werk je prettiger, ben je echt
zelfstandig. Onze maatschappelijk werkers
kunnen je hierbij ondersteunen en adviseren.
En als het nodig is dan maken we een
afspraak voor je met iemand van de belastingdienst,
een advocaat of een goede boekhouder
of accountant. Alle afspraken kunnen
binnen het P&G plaatsvinden.
De maatschappelijk werkers kunnen je ook
helpen en adviseren bij juridische zaken,
schuldhulpverlening, het aanvragen van een
uitkering, het doen van aangifte of het verkrijgen
van een verblijfsvergunning.
Ook praktische vragen over werk, inkomen,

elasting, scholing, huisvesting en financiën
kunnen door hen beantwoord worden.
Eigenlijk kan je met al je vragen bij ons
terecht. Wij helpen je op weg naar het juiste
antwoord of bieden begeleiding.
Weerbaar en zelfstandig word je ook door
het volgen van workshops of cursussen. Het
P&G biedt het jaar rond Nederlandse les
voor beginners en gevorderden, computerles
en zelfverdediging. Daarnaast zijn er regelmatig
voorlichtingsavonden en workshops over
diverse onderwerpen waar onze cliënten zelf
mee komen.
Veldwerk- outreachend werken
Om het P&G bekend te maken bij de prostituees
en om een goed contact te onderhouden
met iedereen gaan de verpleegkundigen
en maatschappelijk werkers regelmatig “veldwerken”.
Daarbij maken we ook gebruik van
voorlichters in eigen taal, zodat gesprekken
met alle prostituees mogelijk worden.
Tijdens het veldwerken gaan we naar de
prostitutielocaties en maken ons bekend met
onze folder. We kunnen direct vragen beantwoorden
of een afspraak voor je maken bij
het P&G.
Zo weten wij goed wat er speelt binnen de
beroepsgroep en zijn we een vertrouwd
gezicht voor velen die in ramen of clubs
werken.
Mannelijke prostituees
Bij het P&G 292 kunnen sinds 2009 ook
mannen terecht voor consulten bij verpleegkundigen
en maatschappelijk werkers. Deze
groeiende groep sekswerkers wordt veelal
benaderd via internetsites waarop zij adverteren.
Er zijn twee verpleegkundigen die zich
speciaal met deze doelgroep bezig houden.
Op woensdagavond en vrijdagmiddag kunnen
afspraken voor mannen worden ingepland.
Transgenders zijn welkom op zowel het mannen
als ook het vrouwenspreekuur, afhankelijk
van hun eigen wens.
Praktische informatie:
Wil jij gebruik maken van ons aanbod, heb je
een vraag of wil je meer informatie? Neem
dan contact met ons op. We zijn bereikbaar
op telefoonnummer 020-5318600.
Openingstijden en consulten:
Ma/woe/do van 13.30-21.30 u
Dinsdag van 09.30-21.30 u
Vrijdag van 09.30-17.00 u
Nieuwezijds Voorburgwal 292
Telefoon: (020) 531 86 00
info@pg292.nl
www.pg292.nl
47

48
De Rode Draad maakt op 25 jarige leeftijd een doorstart!
rechten van prostituees.
Op 17 januari 2010 bestond De Rode Draad 25 jaar.
In 2009 hadden we nooit gedacht dat we die datum
zouden halen. Maar… aan het eind van 2009 kwam
er geld los om onze kerntaak, informatie aan
sekswerkers geven, krachtig ter hand te nemen.
Tevens kon De Rode Draad aan de slag met exsekswerkers
in het Carrière en Collegaproject. Ook
kreeg De Rode Draad financiering om in de vier
grote steden voorlichting aan sekswerkers te gaan
geven. En dit alles voor de komende drie jaar!
Naast het hulpverleningsaanbod en de
gezondheidszorg van andere organisaties kan De
Rode Draad zich weer richten op het strijden voor
De Rode Draad wordt uitgebreid. De telefoon is binnenkort weer volledig bemenst en de
medewerkers gaan weer de situatie op de werkvloer van prostitutiebedrijven monitoren. Tevens wordt
gericht aanbod voor de vele werkers op internet ontwikkeld. Een nieuwe medewerker gaat zich
bezighouden met mannelijke werkers.
Over internet gesproken, De Rode Draad heeft in 2009 niet helemaal stilgezeten.
De website is vernieuwd en overzichtelijker gemaakt. En de website wordt
uitgebreid. Er is een forum geïnstalleerd waar (ex) sekswerkers met elkaar
kunnen chatten. Het is alleen toegankelijk voor werkende mannen en vrouwen
die door andere – ons bekende sekswerkers - zijn geïntroduceerd.
Het erfgoed
De website van De Rode Draad werd in 2008 door Unesco
tot digitaal erfgoed verklaard. Dankzij Het Prins
Bernhardfonds en vrijwilligerswerk is het archief van De
Rode Draad gedigitaliseerd en ondergebracht bij Aletta,
voorheen het Internationaal Archief van de
Vrouwenbeweging. Maar er is niets de deur uitgegaan zonder
dat het eerst gescand werd voor het digitale archief. Een deel
daarvan staat al in het digitale museum op de website, maar
dat zal nog worden uitgebreid. Het nageslacht kan zo
bijvoorbeeld zien hoe jarenlang gestreden is tegen registratie
van sekswerkers en hoe die strijd in 2010 noodgedwongen
weer verder gaat.
De promotiematerialen en de objecten die bij acties een
rol
hebben gespeeld zijn naar het Amsterdams Historisch
Museum gegaan. De Rode Draad heeft daar een eigen vitrine,
iets waar we apetrots op zijn; waarschijnlijk zijn we de eerste
sekswerkersrechtenorganisatie
die een officiële plek heeft
verworven in de stadshistorie.

Prostitutiebeleid
De samenwerking met Het Amsterdams Historisch Museum
was onderdeel van een reeks evenementen die rond de
tentoonstelling De Hoerengracht van Kiemholz
plaatsvonden. Deze cyclus werd op 3 juli feestelijk in het
Historisch Museum afgesloten met de opening van de Rode
Draad vitrine, het overhandigen van enkele
‘museumstukken’ en een vertoning van de documentaire
over 25 jaar Rode Draad van Metje Blaak.
De Rode Draad sluit het jubileum op 1 november af met een
conferentie in Het Paleis van de Weemoed waar ook het
Project Carrière en Collega’s wordt gepresenteerd. Onze
bekende ex-prostituee en fotografe exposeert de mooiste
producten van de deelnemers aan de fotocursus voor (ex)
sekswerkers. Zij fotografeerden hun langzaam verdwijnende
werkplekken. Want dat is ook een realiteit voor sekswerkers
in Nederland: het aantal clubs, privéhuizen en ramen wordt
dramatisch minder. Wat heeft dat voor gevolgen voor de
vrouwen? En voor de mannelijke sekswerkers, die in heel
Nederland slechts nog in één club terecht kunnen. Male sex
werkers of Payboys werken vooral via het internet, waar De
Rode Draad contact met hen legt. Veldwerk wordt steedss
meer een virtuele activiteit. Ook de vrouwen zijn steeds
meer op internet te vinden. Is dit een gewenste ontwikkeling?
Ook deze vraag zal aan de orde komen op de bijeenkomst.
BBC World en alle grote televisiezenders stonden in 2007
bij De Rode Draad op de stoep om te vragen of sekswerkers
vonden dat sluiting van een deel van het Red Light District
nodig was om mensenhandel te bestrijden. De Rode Draad
blijft die discussie voeren met de gemeente. Maar we willen
ook weten wat de gemeente Amsterdam denkt van een
registratie van prostituees en de strafbaarstelling van klanten
van niet-geregistreerde prostituees. Dat zijn maatregelen uit
het wetsvoorstel Regulering Prostitutie. Wat heeft dat
allemaal voor consequenties voor de werkers en voor de
branche? Wat is sowieso de toekomst van de seksindustrie?
Ontstaan er nieuwe markten, zoals die waar heteroparen,
heteromannen – en vrouwen ontvangen?
De Rode Draad houdt een vinger aan de pols. Wat beteken
het voor de arbeidsomstandigheden? Vlucht iedereen de
illegaliteit in of is dat een fabeltje?
www.rodedraad.nl
49

Nieuw
vanaf aankomend voorjaar:
De Wallenwinkel als webshop!
De Wallen in beeld
een prachtig fotoboek met
beelden van het beroemde
gebied tussen begin 1900
en nu. Een onmisbaar
collectoritem in de
boekenkast.
Te koop in onze winkel
of via de website.
Bel of mail voor
uw bestelling!
Boeken, informatie,
cadeau-artikelen en fun.
www.dewallenwinkel.nl
51