1990 BRABANTS HEEM JAARGANG 42 - Hops

19. Archeologische Kroniek 1977-1978,
35-38.
20. Archeologische Kroniek 1979-1980,
35-36.
21. Verlinde 1987.
door de recente afbraak van een villa op het opgravingsterrein een aantal
ondiepe graven verloren gegaan. De graven vormden het zuidelijke einde van
een groot grafveld dat zich in noordelijke richting ten westen van de
Grotestraat over een afstand van enige honderden meters uitstrekte. Resten van
dat grafveld zijn in de vorige eeuw al voor de dag gekomen en vormen thans
een belangrijk onderdeel van de archeologische collectie van het
Noordbrabants Museum in Den Bosch. De recent onderzochte graven dateren
vooral uit het eind van de 2e en mogelijk het begin van de 3e eeuw.
Binnen beide grafvelden zijn de bijzettingsvormen goed vergelijkbaar.
Allereerst zijn er grote kuilen, waarin crematieresten, mogelijk verpakt in een
omhulsel, tesamen met compleet vaatwerk begraven. Andere kuilen bevatten
resten van een brandstapel, vermengd met crematie, houtskool en verbrande
bijgiften. Bovendien kwamen grafkuilen voor met vrijwel uitsluitend
houtskool of crematieresten. Tenslotte was in één grafkuil langs de Grotestraat
een constructie van zes complete Romeinse dakpannen gemaakt. Daarbuiten,
maar in de grafkuil, stond een gave kruik.
Greppels rond de graven, zoals die bijvoorbeeld in het grafveld van Oss-Ussen
zijn aangetroffen, " komen uitsluitend in de Heeswijkse Kampen sporadisch
voor. De graven lagen daar over het algemeen zo dicht bij elkaar dat voor
grotere grafmonumenten geen ruimte aanwezig was.
Vormt dit aspect een gering verschil tussen beide grafvelden, duidelijker is het
onderscheid als gelet wordt op het aantal bijgiften, rnet name het vaatwerk.
Langs de Grotestraat zijn ongeveer 135 stuks aardewerk gevonden (afb. 19).
Het grootste aantal in een graf bedroeg 16. In het grafveld op de Heeswijkse
Kampen zijn aanzienlijk minder borden, kruiken en bekers meegegeven.
Aangezien de bewerking van beide grafvelden nog in volle gang is, kan niet
verder op deze aspecten van het grafritueel worden ingegaan. Bij beide
opgravingen werd veel steun gekregen van de gemeente en amateurarcheologen
uit de streek.
Lith (afb. 20-21)
Op verschillende plaatsen in Lith heeft G.J.Smith (Oss) vondsten verzameld
die wijzen op nederzettingen uit de Ijzertijd en de Romeinse tijd. Scherven
vormden het merendeel van de vondsten. Opmerkelijk is de rand van een
wrijfschaal (afb. 20). Terzijde van de uitgiet was een identiek stempel
aangebracht: VARINNIVS F. Dergelijke stempelafdrukken zijn bekend
uit Limburg, Noord-Frankrijk en Noord-België. Op grond van de verspreiding
wordt vermoed dat de wrijfschalen van Varinnius gefabriceerd zijn in België
langs de Romeinse weg die liep in de buurt van Boulogne sur Mer en Keulen
en bovendien Maastricht en Heerlen aandeed. Lith is tot nu toe de meest
noordelijke vindplaats waar dit stempel gevonden is (gegevens prof. dr. J. E.
Bogaers). Over de datering is niets bekend.
Onder de metalen vondsten zijn er twee vermeldenswaard. In de eerste plaats
is dat een fragment van een bronzen armband zijn (afb. 21). Het verdikte
uiteinde toont enige rijen groetjes, die door het gebruik aan de binnenzijde van
de armband zijn afgesleten. Dit type armband werd gebruikt in de Late
Ijzertijd. De tweede vondst is een ronde bronzen email-fibula (afb. 21).
De meeste carrées zijn omgeven door een roodbruine glasdraad. Op twee
verschillende manieren waren de vierkante velden versierd: velden, opgevuld
met blauwe en witte blokjes, en velden waarvan de rand uit blauw email
bestond en het centrum uit zeer kleine blauwe en witte blokjes.
Een vergelijkbare fibula is enige jaren geleden gevonden in Kessel (gem.
Lith). 20 Uit Wijster (Dr) en Colmschate (gem. Deventer), 21 kennen we ook dit
type fibula. Het was in gebruik in de Ie helft van de 3e eeuw.
150