CEDIA® tacrolimusassay
CEDIA® tacrolimusassay
CEDIA® tacrolimusassay
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
CEDIA ® <strong>tacrolimusassay</strong><br />
: 10008656<br />
Beoogd gebruik<br />
De CEDIA ® <strong>tacrolimusassay</strong> is een in vitro diagnostisch medisch hulpmiddel dat dient<br />
voor de kwantitatieve bepaling van tacrolimus in menselijk vol bloed op geautomatiseerde<br />
klinische-chemieanalyzers als hulp bij het management van patiënten met een allogeen<br />
nier- en/of levertransplantaat die met tacrolimus worden behandeld.<br />
Samenvatting en verklaring van de test<br />
Tacrolimus (FK506, Prograf ® ) is een macrolide antibioticum van schimmeloorsprong,<br />
Streptomyces tsukubaensis, met potente immunosuppressieve functie, als<br />
voorgeschreven voor patiënten met een nier- en/of levertransplantaat. 1 Tacrolimus is<br />
een remmer van calcineurine, dat van aard een fosfatase is en de vermenigvuldiging<br />
van T-cellen activeert. 2-4 Tacrolimus bindt in cellulaire gebeurtenissen een familie<br />
bindende eiwitten, FKBP’s (FK506-bindende eiwitten) genoemd, en vormt dan een<br />
pentameercomplex dat tacrolimus, FKBP, calcineurine A en B en calmoduline bevat. 2-5<br />
De pentameervorming resulteert in de remming van de fosfataseactiviteit van<br />
calcineurine, die nodig is voor het activeren van transcriptiefactoren voor transport naar<br />
de celkern. De genexpressie van T-lymfocyten wordt dus geschaad, in het bijzonder voor<br />
cytokinen zoals IL-2, wat resulteert in een immunosuppressief effect bij patiënten. 2-5<br />
Tacrolimus vertoont een vergelijkbaar effect als dat van ciclosporine bij concentraties<br />
die ongeveer 100 keer lager zijn dan die van ciclosporine. 1 De verdeling van tacrolimus<br />
tussen vol bloed en plasma hangt af van diverse factoren, zoals hematocriet,<br />
concentratie van het geneesmiddel en plasma-eiwitconcentratie. De verhouding van<br />
volbloed- tot plasmaconcentratie was gemiddeld 35 (met een bereik van 12 tot 67). 6-7<br />
Tacrolimus wordt uitgebreid gemetaboliseerd door het cytochroom P-450-systeem,<br />
voornamelijk CYP3A. 8-11 Het geneesmiddel wordt gemetaboliseerd in 8 metabolieten<br />
(M1-M-8) door demethylering en hydroxylering. Metabolieten M-1 en M-2 vertoonden<br />
significante farmacologische activiteit in bioassays. 11 De gemiddelde halfwaardetijd van<br />
tacrolimus in vivo is op 48 uur geschat. 8-11 Een therapeutisch bereik van 5 tot 20 ng/ ml<br />
in vol bloed is over het algemeen aanbevolen voor patiënten met standaardrisico van<br />
afstoting. 11-14 Ook is gemeld dat de tacrolimusconcentratie in volbloed grote intra- en<br />
interpatiënt-variabiliteit vertoonde. 15 Controle van tacrolimus is dus belangrijk voor<br />
effectief gebruik van het geneesmiddel bij de preventie van afstoting van allogene<br />
nier- en levertransplantaten, vooral bij hoogrisicopatiënten. De meting van de<br />
tacrolimusconcentratie in vol bloed in combinatie met andere laboratoriumgegevens<br />
en klinische evaluatie is de beste manier om bij patiënten de immunosuppressie te<br />
optimaliseren en de bijwerkingen te minimaliseren.<br />
De CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> vormt een uniek homogeen enzym-immuno-assaysysteem<br />
op basis van recombinant-DNA-technologie (Amerikaans [VS] octrooinr. 4708929). 16<br />
De assay is gebaseerd op het enzym -galactosidase, dat genetisch is gemanipuleerd<br />
tot twee inactieve fragmenten (enzymdonor en enzymacceptor). Deze fragmenten<br />
reassociëren spontaan tot volledig actieve enzymen die, in het assayformaat,<br />
een substraat splitsen, en daarbij een verandering van kleur doen ontstaan die<br />
spectrofotometrisch kan worden gemeten.<br />
In de assay wedijvert geneesmiddel in het monster met tacrolimusanaloog dat met<br />
enzymdonor (ED) van -galactosidase is geconjugeerd, voor een beperkt aantal<br />
tacrolimusanaloog-antilichaambindingsplaatsen. Als geneesmiddel in het monster<br />
aanwezig is, bindt het aan het geneesmiddelanaloog-antilichaam. Het ED-conjugaat<br />
is dan vrij om actieve enzymen met de enzymacceptor (EA) te vormen. Als er geen<br />
geneesmiddel in het monster aanwezig is, bindt het geneesmiddelanaloog-antilichaam<br />
aan het geneesmiddelanaloog dat met de ED is geconjugeerd, waarbij de reassociatie<br />
van ED met EA wordt onderdrukt en geen actief enzym wordt gevormd. De hoeveelheid<br />
gevormd actief enzym en de resulterende absorptieverandering zijn recht evenredig<br />
met de aanwezige hoeveelheid geneesmiddel in het monster.<br />
Reagentia<br />
1 EA-reconstitutiebuffer: Bevat PIPES [piperazine-N, N-bis (2-ethaansulfonzuur)],<br />
0,39 µg/ml muis monoklonale antitacrolimusanaloog-antilichamen, stabilisator en<br />
conserveringsmiddel (1 x 26 ml).<br />
1a EA-reagens: Bevat 0,171 g/l enzymacceptor (microbieel), bufferzouten en<br />
conserveringsmiddel (1 x 26 ml).<br />
2 ED-reconstitutiebuffer: Bevat MES [2-(N-morfolino)- ethaansulfonzuurbuffer),<br />
secundair antilichaam, detergens en conserveringsmiddel (1 x 11 ml).<br />
2a ED-reagens: Bevat 6 nM (119 ng/ml) enzymdonor (microbieel) geconjugeerd met<br />
tacrolimusanaloog, 3,27 g/l chloorfenolrood- -D-galactopyranoside, stabilisatoren<br />
en conserveringsmiddel (1 x 11 ml).<br />
3 Extractiereagens: Bevat 300 mM ZnSO4 (1 x 50 ml).<br />
Aanvullend materiaal: Hitachi barcodes, 1xR1- en 1xR2-barcodes.<br />
Aanvullend benodigd materiaal (maar niet bijgeleverd):<br />
Catalogusnr. 10008666 – CEDIA tacrolimuskalibratorkit<br />
Geautomatiseerde klinische-chemieanalyzer<br />
Methanol, HPLC-kwaliteit (> 99,8% zuiverheid)<br />
Microcentrifugebuisjes met ronde bodem<br />
Tacrolimuscontroles (bel voor aanbevelingen met de technische ondersteuning van<br />
Microgenics)<br />
Voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen<br />
Uitsluitend voor gebruik bij in-vitrodiagnostiek: Neem bij het hanteren van alle<br />
laboratoriumreagentia de vereiste normale voorzorgsmaatregelen in acht.<br />
Uitsluitend voor gebruik bij<br />
in-vitrodiagnostiek<br />
LET OP – WAARSCHUWING: Materiaal van menselijke oorsprong is getest op HIV-1,<br />
HIV-2, hepatitis B en hepatitis C met een door de FDA goedgekeurde methode. De<br />
resultaten waren negatief. Omdat geen enkele testmethode echter het potentiële risico<br />
van infectie met absolute zekerheid kan uitsluiten, moet het materiaal net zo voorzichtig<br />
worden behandeld als een patiëntenmonster. In geval van blootstelling, moeten de<br />
richtlijnen van de verantwoordelijke gezondheidsautoriteiten worden gevolgd.<br />
LET OP – WAARSCHUWING: De reagentia die bij de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> zijn<br />
inbegrepen, bevatten minder dan 0,1% natriumazide. Aanraking met huid en slijmvliezen<br />
vermijden. Getroffen oppervlakken met ruime hoeveelheden water spoelen. Onmiddellijk<br />
medische hulp inroepen bij opname van reagentia door de mond of contact met de<br />
ogen. Natriumazide kan met loden of koperen afvoerleidingen reageren en potentieel<br />
explosieve metaalaziden vormen. Bij het afvoeren van dergelijke reagentia altijd<br />
met grote hoeveelheden water doorspoelen om ophoping van azide te voorkomen.<br />
Blootgestelde metalen oppervlakken met natriumhydroxide 10% reinigen.<br />
Bereiding en opslag van reagentia<br />
Zie voor de bereiding van de oplossingen voor Hitachi analyzers de instructies hieronder.<br />
Zie voor alle andere analyzers het analyzerspecifieke toepassingsblad. Bereid de<br />
volgende oplossingen met gebruik van gekoelde reagentia en buffers (2 à 8 °C). Neem<br />
de kit onmiddellijk vóór de bereiding van de werkoplossingen uit de koelkast.<br />
Bereid de oplossingen in de volgende volgorde om mogelijke verontreiniging te<br />
minimaliseren.<br />
R2-enzymdonoroplossing: Sluit flesje 2a (ED-reagens) aan op flesje 2 (EDreconstitutiebuffer)<br />
met een van de inbegrepen adapters. Meng de inhoud door de<br />
flesjes voorzichtig om te keren en zorg dat alle gevriesdroogde materiaal uit flesje 2a in<br />
flesje 2 wordt overgebracht. Schuimvorming voorkomen. Maak flesje 2a en de adapter<br />
los van flesje 2 en voer ze af. Zet de dop op flesje 2 en laat het ongeveer 5 minuten<br />
bij kamertemperatuur (15 à 25 °C) staan. Nogmaals voorzichtig mengen. Noteer de<br />
datum van reconstitutie op het etiket van het flesje. Plaats het flesje onmiddellijk in het<br />
reagensvak van de analyzer of in de koelkast (2 à 8 °C) en laat het 15 minuten staan<br />
vóór gebruik.<br />
R1-enzymacceptoroplossing: Sluit flesje 1a (EA-reagens) aan op flesje 1 (EAreconstitutiebuffer)<br />
met een van de inbegrepen adapters. Meng de inhoud door de<br />
flesjes voorzichtig om te keren en zorg dat alle gevriesdroogde materiaal uit flesje 1a<br />
in flesje 1 wordt overgebracht. Schuimvorming voorkomen. Maak flesje 1a los van de<br />
adapter en voer het flesje af. Zet de dop op flesje 1 en laat het ongeveer 5 minuten<br />
bij kamertemperatuur (15 à 25 °C) staan. Nogmaals voorzichtig mengen. Noteer de<br />
datum van reconstitutie op het etiket van het flesje. Plaats het flesje onmiddellijk in het<br />
reagensvak van de analyzer of in de koelkast (2 à 8 °C) en laat het 15 minuten staan<br />
vóór gebruik.<br />
Extractieoplossing: Voeg precies 10 ml extractiereagens op kamertemperatuur toe<br />
aan een schoon, droog, luchtdicht flesje. Voeg precies 40 ml methanol van HPLCkwaliteit<br />
(≥ 99,8% zuiverheid) aan het flesje toe. Voorzichtig mengen. Vermeld op<br />
het etiket ‘Tacrolimus-werkextractieoplossing’. Noteer de huidige datum en de<br />
uiterste gebruiksdatum (2 weken na de fabricagedatum) op het etiket. Bewaren bij<br />
kamertemperatuur.<br />
Opmerking 1: De in deze kit geleverde componenten zijn bestemd om als één geheel<br />
te worden gebruikt. Gebruik geen componenten van verschillende kitbatches van de<br />
CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> of andere CEDIA kits door elkaar.<br />
Opmerking 2: Vermijd kruisverontreiniging van de reagentia door de reagensdoppen<br />
op de overeenstemmende reagensflesjes te zetten. De R2-oplossing (ED-reagens)<br />
moet geeloranje van kleur zijn. Een rode of paarsrode kleur duidt erop dat het reagens<br />
verontreinigd is en moet worden afgevoerd.<br />
Opmerking 3: Laat de R1- en R2-oplossingen op de opslagtemperatuur van het reagensvak<br />
van de analyzer komen alvorens de assay uit te voeren. Zie het analyzerspecifieke<br />
toepassingsblad voor aanvullende informatie.<br />
Opmerking 4: Bereid de R2-oplossing alvorens de R1-oplossing te bereiden.<br />
Opmerking 5: Om de stabiliteit van gereconstitueerd EA-reagens te waarborgen, moet<br />
het tegen langdurige continue blootstelling aan fel licht worden beschermd.<br />
Bewaar de componenten als volgt op de juiste temperatuur. NIET INVRIEZEN. Zie de<br />
doos of de etiketten op de flesjes voor de uiterste gebruiksdatum om de stabiliteit van<br />
de ongeopende componenten te controleren.<br />
R1-oplossing: 60 dagen gekoeld op analyzer of bij 2 à 8 °C.<br />
R2-oplossing: 60 dagen gekoeld op analyzer of bij 2 à 8 °C.<br />
Extractieoplossing: 2 weken bij kamertemperatuur (15 à 25 °C).<br />
Monsters afnemen en hanteren<br />
Met EDTA behandeld vol bloed gebruiken. Let erop dat het monster intact wordt<br />
bewaard, vanaf het moment dat het wordt afgenomen tot het moment dat de assay<br />
wordt uitgevoerd. Monsters moeten worden voorzien van een etiket met het tijdstip<br />
van bloedafname en het tijdstip van de laatste toediening van het geneesmiddel. De<br />
monsters moeten van een dop worden voorzien en de assay moet worden uitgevoerd<br />
binnen 7 dagen als de monsters bij 2 à 8 °C worden bewaard of binnen 2 maanden als<br />
de monsters bij ≤ -70 °C worden bewaard. 6, 10-11 Herhaaldelijk invriezen en ontdooien<br />
vermijden. Geen schuim in de monsters opwekken.
Monsters bereiden<br />
Opmerking: Volg de leverancierspecifieke instructies en aanbevelingen voor kalibrators<br />
en controles op de bijsluiter, indien inbegrepen.<br />
1. Laat kalibrators, controles, en patiëntenmonsters op kamertemperatuur komen.<br />
2. Meng de monsters (kalibrators, controles of patiëntenmonsters) goed door ze 15<br />
à 20 minuten heen en weer te schudden.<br />
Monsterextractie<br />
Opmerking: Voordat u de patiëntresultaten met gebruik van de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong><br />
produceert en verstrekt moet u zich vertrouwd maken met de extractieprocedure en<br />
controleren of de extractieoplossing niet is verstreken, dat wil zeggen, de oplossing<br />
wordt gebruikt binnen 2 weken na het constitueren.<br />
1. Pipetteer precies 200 µl monster in een microcentrifugebuisje met ronde bodem.<br />
2. Pipetteer precies 200 µl extractieoplossing in het microcentrifugebuisje.<br />
3. Onmiddellijk 15 à 20 seconden vortexen met maximale snelheid.<br />
4. Laat het microcentrifugebuisje 5 à 7 minuten staan bij kamertemperatuur.<br />
5. Vijf minuten in een microcentrifuge bij 13.000 tpm (ongeveer 15.000-16.000 x g)<br />
centrifugeren.<br />
6. Giet het supernatant uit in een monstercupje en voer de meting onmiddellijk uit.<br />
Opmerking: Hitachi analyzers<br />
Als de analyzer de barcode niet afleest, kan de cijferreeks op het barcode-etiket via<br />
het toetsenbord handmatig worden ingevoerd.<br />
De CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> is bestemd voor gebruik op geautomatiseerde analyzers.<br />
Toepassingsspecifieke prestatiegegevens zijn beschikbaar bij Microgenics Corporation. 17<br />
Assayprocedure<br />
Kalibratie<br />
De CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> produceert een lineaire standaardcurve met gebruik van<br />
de juiste CEDIA tacrolimuskitkalibrators. Valideer alvorens patiëntenmonsters met<br />
de assay te analyseren, de assaykalibratie door commerciële controle(s) met vaste<br />
terugvindingsbereiken voor de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> te testen.<br />
Opmerking: Elke kalibratorkit bevat kaarten met toegewezen waarden voor de kalibrator.<br />
Controleer alvorens een nieuwe kalibratorkit te gebruiken uw chemische parameters om<br />
u ervan te verzekeren dat de kalibratorconcentraties overeenkomen met de toegewezen<br />
waarden op de kaart.<br />
Kalibratiefrequentie<br />
Nieuwe kalibratie wordt aanbevolen<br />
• na verwisselen van reagensflesje<br />
• na verwisselen van kalibrator- of reagens(kit)batch<br />
• na maandelijks onderhoud van instrumenten<br />
• al naargelang nodig volgens kwaliteitscontroleprocedures<br />
Meetbereik<br />
Het meetbereik voor de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> is 2,0 ng/ml tot 30 ng/ml tacrolimus.<br />
De minimale detecteerbare tacrolimusconcentratie in vol bloed voor de CEDIA<br />
<strong>tacrolimusassay</strong> is 2,0 ng/ml.<br />
Monsters buiten bereik<br />
Monsters met een kwantitatieve bepaling > 30 ng/ml tacrolimus kunnen worden gemeten<br />
als een tacrolimusconcentratie > 30 ng/ml of worden verdund (één deel oorspronkelijk<br />
monster met één deel lage kalibrator) en opnieuw met de assay worden geanalyseerd.<br />
De waarde die bij de opnieuw uitgevoerde assay wordt verkregen, moet als volgt<br />
worden afgeleid:<br />
werkelijke waarde = 2 x verdunde waarde<br />
Monsters met een resultaat onder de minimale detecteerbare concentratie van de assay<br />
moeten worden gemeten als < 2,0 ng/ml tacrolimus.<br />
Kwaliteitscontrole en kalibratie<br />
Elk laboratorium moet zijn eigen controlefrequentie bepalen. Volgens goede<br />
laboratoriumpraktijken is het raadzaam ten minste twee niveaus (d.w.z. lage en hoge<br />
medische beslissingspunten) kwaliteitscontrole te testen elke dag dat patiëntenmonsters<br />
met de assay worden geanalyseerd en elke keer dat een kalibratie wordt uitgevoerd.<br />
Controleer de controlewaarden op eventuele trends of verschuivingen. Als trends of<br />
verschuivingen worden gedetecteerd of als de controle niet wordt teruggevonden<br />
binnen het gespecificeerde bereik, neem dan alle operationele parameters door. Neem<br />
contact op met de technische ondersteuning van Microgenics voor verdere assistentie<br />
en aanbevelingen over geschikt controlemateriaal.<br />
Opmerking: Bepaal na verwisseling van de reagens(kit)batch de controledoelen en -bereiken<br />
opnieuw.<br />
Resultaten en verwachte waarden<br />
Zie de juiste gebruiksaanwijzing of het juiste analyzerspecifieke protocol voor informatie<br />
over de gedetailleerde berekening.<br />
Beperkingen – endogene stoffen<br />
Er zijn geen prestatiekenmerken voor de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> vastgesteld voor andere<br />
lichaamsvloeistoffen dan menselijk vol bloed met EDTA.<br />
2<br />
Acceptatiecriteria: De prestaties worden aanvaardbaar geacht wanneer de terugvinding<br />
±1,5 ng/ml tacrolimus is bij initiële concentraties < 10 ng/ml tacrolimus of ±10% van<br />
initiële concentraties > 10 ng/ml tacrolimus.<br />
Geelzucht: Geen significante interferentie door ongeconjugeerd bilirubine tot een<br />
concentratie van maximaal 60 mg/dl.<br />
Lipemie: Geen significante interferentie door triglyceriden tot een concentratie van<br />
maximaal 1500 mg/dl en door cholesterol tot maximaal 500 mg/dl.<br />
Totaal eiwit: Geen significante interferentie door albumine tot een concentratie van<br />
maximaal 12 g/dl en door -globuline tot maximaal 12 g/dl.<br />
Reumafactor: Geen significante interferentie door reumafactor tot een concentratie<br />
van maximaal 573 IU/ml.<br />
Hematocrietbereik: Er is geen significante interferentie wanneer het hematocriet tussen<br />
15% en 60% bedraagt.<br />
EDTA-concentratie: Te testen volbloedmonsters moeten worden afgenomen in EDTAbuisjes<br />
(met lavendel stop). De EDTA-concentratie mag niet hoger zijn dan 4,5 mg/ ml;<br />
monsters afgenomen in buisjes met lavendel stop moeten tenminste 1/3 van het<br />
afnamebuisje beslaan zodat de EDTA-concentratie minder dan 4,5 mg/ml is. EDTAconcentraties<br />
van meer dan 4,5 mg/ml kunnen een effect hebben op de kwantitatieve<br />
bepaling.<br />
De incidentie van patiënten met antilichamen tegen E. coli -galactosidase is uiterst<br />
laag. Sommige monsters met dergelijke antilichamen kunnen echter verkeerdelijk hoge<br />
tacrolimusconcentraties produceren, die onverenigbaar zijn met het klinische profiel van<br />
de patiënt. Als u vermoedt dat dit het geval is, neem dan contact op met de technische<br />
ondersteuning van Microgenics voor assistentie.<br />
Zoals met elke assay die gebruikmaakt van muis-antilichamen bestaat de kans van<br />
interferentie door humane antimuis-antilichamen (HAMA) in het monster. Het is mogelijk<br />
dat monsters met dergelijke antilichamen verkeerdelijk hoge tacrolimusconcentraties<br />
produceren, die onverenigbaar zijn met het klinische profiel van de patiënt. Als u<br />
vermoedt dat dit het geval is, neem dan contact op met de technische ondersteuning<br />
van Microgenics voor assistentie.<br />
Beperkingen – effect van gelijktijdig toegediende geneesmiddelen op de<br />
tacrolimusconcentratie<br />
Tacrolimus wordt extensief gemetaboliseerd door het CYP3A4-iso-enzym in de darmen<br />
en de lever. Daarom kunnen de absorptie en de daaropvolgende eliminatie van de<br />
systemisch geabsorbeerde tacrolimus worden beïnvloed door geneesmiddelen die een<br />
effect op dit iso-enzym hebben. CYP3A4-remmers kunnen het tacrolimusmetabolisme<br />
verlagen en de tacrolimusconcentratie verhogen, terwijl CYP3A4-inductoren het<br />
tacrolimusmetabolisme kunnen verhogen en de tacrolimusconcentratie kunnen<br />
verlagen. Van de volgende geneesmiddelen is bekend dat ze een effect hebben op de<br />
tacrolimusconcentratie door de absorptie te verhogen en/of de klaring te verlagen.<br />
Deze lijst is niet definitief. 7<br />
Geneesmiddelen die de tacrolimusconcentratie kunnen verhogen, zijn onder meer:<br />
Immunosuppressiva: ciclosporine<br />
Calciumkanaalblokkers: diltiazem, nicardipine, verapamil, nifedipine<br />
Antischimmelmiddelen: clotrimazol, fluconazol, ketoconazol, itraconazol<br />
Macrolide antibiotica: claritromycine, erytromycine, troleandomycine<br />
Gastro-intestinale prokinetische middelen: cisapride, metoclopramide<br />
Overige: bromocriptine, cimetidine, danazol, HIV-proteaseremmers (zoals ritonavir,<br />
indinavir), ethinylestradiol, methylprednisolon, omeprazol, nefazodon<br />
Geneesmiddelen die de tacrolimusconcentratie kunnen verlagen, zijn onder meer:<br />
Anti-epileptica: carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne<br />
Antibiotica: rifampicine, rifabutine<br />
Kruidenpreparaten:: Sint-Janskruid<br />
Beperkingen – verschillen en variatie tussen assays<br />
Verschillende immunoassays kunnen variabele resultaten voor hetzelfde monster<br />
opleveren als gevolg van assayspecifieke variaties in de kruisreactiviteit van<br />
metabolieten. Patiënten met verminderde klaring vertonen wellicht de meeste variatie.<br />
Voor deze patiënten kan het gebruik van deze assay worden ondersteund met een<br />
chromatografische methode die meer specifiek is voor de stamverbinding. Gezien de<br />
potentiële spreiding over de vergelijking van de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> en LC/MS voor<br />
de detectie van tacrolimus in vol bloed, is het belangrijk dat elk laboratorium zijn eigen<br />
therapeutische bereik vaststelt.<br />
Verwachte waarden<br />
Het aanbevolen bereik van de tacrolimusconcentratie in vol bloed voor het<br />
effectieve postoperatieve management van patiënten met een allogeen nier- en/of<br />
levertransplantaat, is 5 ng/ml tot 20 ng/ml met gebruik van LC/MS. 11-14 Het optimale<br />
therapeutische bereik voor tacrolimus in vol bloed is niet vastgesteld met deze assay.<br />
De medische toestand van de patiënt nu en in het verleden, de individuele verschillen<br />
in gevoeligheid voor de immunosuppressiva en toxische effecten van tacrolimus, de<br />
gelijktijdige toediening van andere immunosuppressiva, de tijd na de transplantatie<br />
en een aantal andere factoren kunnen ertoe leiden dat de vereiste optimale<br />
tacrolimusconcentratie in het bloed varieert. Individuele tacrolimusconcentraties<br />
mogen niet worden gebruikt als enig criterium voor het maken van veranderingen<br />
in een behandelschema. Gezien de heterogeniteit van de klinische toestand van<br />
de patiënt moeten artsen een beoogd therapeutisch managementbereik bepalen<br />
op basis van hun eigen ervaring en de klinische eisen van elke patiënt. Daarnaast<br />
kan de tacrolimusconcentratie variëren naar gelang de gebruikte methode.<br />
Omrekeningsfactoren mogen niet worden gebruikt om waarden voor individuele<br />
patiënten te voorspellen voor de ene methode met gebruik van het resultaat van<br />
een tweede methode. Bovendien moet de tacrolimusconcentratie voor individuele<br />
patiënten worden bepaald met gebruik van een enkele, consistente methode om
verstorende effecten in verband met kruisreactiviteit en herkenning van metabolieten<br />
te minimaliseren.<br />
Specifieke prestatiekenmerken<br />
De typische prestatiegegevens die voor de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> zijn verkregen, staan<br />
hieronder. 17 Tenzij anders vermeld zijn alle assays uitgevoerd in overeenstemming<br />
met de hierin verstrekte assayprocedure met gebruik van de Hitachi 917 analyzer.<br />
In individuele laboratoria verkregen resultaten kunnen afwijken van deze gegevens.<br />
Zie voor aanvullende analyzerspecifieke prestatiegegevens het analyzerspecifieke<br />
toepassingsprotocol of bel de technische ondersteuning van Microgenics voor<br />
assistentie.<br />
Precisie<br />
Studies van de intra- en interassayprecisie (reproduceerbaarheidsonderzoek) zijn<br />
uitgevoerd met gebruik van volbloedpatiëntenmonsters en gespikete monsters.<br />
Resultaten voor intra-assay- en totale assayprecisie (bepaald door 21 individuele runs<br />
in 11 dagen, zoals beschreven in een NCCLS-gemodificeerd replicatie-experiment,<br />
EP5-A) zijn als volgt:<br />
Intra-assay- en totale assayprecisie (reproduceerbaarheid)<br />
Intra Totaal<br />
Monster n Gem SD VC% SD VC%<br />
Patiënt 1 126 6,30 0,43 6,80 0,49 7,80<br />
Patiënt 2 126 9,23 0,43 4,68 0,56 6,06<br />
Patiënt 3 126 15,18 0,47 3,12 0,65 4,26<br />
Spike 1 126 5,33 0,32 5,97 0,48 8,90<br />
Spike 2 126 10,54 0,35 3,28 0,49 4,69<br />
Spike 3 126 21,01 0,43 2,04 0,72 3,40<br />
Lineariteit<br />
Voor het bepalen van assaylineariteit is een volbloedmonster gespiket met hoge<br />
tacrolimus verdund met een tacrolimusvrij bloedmonster om een reeks monsters over<br />
het dynamische bereik van de assay te verkrijgen. Het terugvindingspercentage is<br />
bepaald door de waargenomen tacrolimusconcentratie door de verwachte concentratie<br />
te delen. De verwachte concentraties zijn bepaald door de geteste hoge concentratie<br />
te vermenigvuldigen met een verdunningsfactor.<br />
Terugvinding<br />
% hoog<br />
monster<br />
100<br />
80<br />
60<br />
40<br />
20 0<br />
Verwachte<br />
waarde<br />
(ng/ml)<br />
28,9<br />
23,1<br />
17,3<br />
11,5<br />
5,8<br />
0,0<br />
Waargenomen<br />
waarde<br />
(ng/ml)<br />
28,9<br />
23,9<br />
18,1<br />
12,4<br />
6,1<br />
0,0<br />
Terugvinding<br />
(%)<br />
100,0<br />
103,4<br />
104,7<br />
107,7<br />
106,2<br />
--<br />
Om de terugvinding van de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> te bepalen, is tacrolimus<br />
toegevoegd aan normale, tacrolimusvrije volbloedmonsters en aan patiëntenmonsters<br />
met tacrolimus. Er zijn duplicaten van elk monster met de assay geanalyseerd. Het<br />
terugvindingspercentage is bepaald door de waargenomen dosis van elk monster<br />
te delen door de verwachte concentratie van toegevoegd tacrolimus plus het<br />
oorspronkelijke in de monsters aanwezig tacrolimus.<br />
Monster A<br />
Monster B<br />
Monster C<br />
Monster D<br />
Specificiteit<br />
n<br />
20<br />
20<br />
20<br />
20<br />
Verwachte<br />
waarde<br />
(ng/ml)<br />
5,0<br />
10,0<br />
15,0<br />
25,0<br />
Waargenomen<br />
waarde<br />
(ng/ml)<br />
5,1<br />
9,6<br />
15,8<br />
25,3<br />
Terugvinding<br />
(%)<br />
101,0<br />
96,5<br />
105,2<br />
101,2<br />
Monsters met tacrolimusmetabolieten zijn toegevoegd aan volbloedmonsters met<br />
ongeveer 12 ng/ml tacrolimus. Monsters zijn getest door de assay en de resultaten zijn<br />
vergeleken met een metabolietvrije controle. De kruisreactiviteit van de metabolieten<br />
is berekend volgens de formule:<br />
gemeten concentratie - controleconcentratie<br />
toegevoegde metabolietconcentratie<br />
x 100%<br />
3<br />
De resultaten staan in de tabel hieronder.<br />
Kruisreactiviteit met tacrolimusmetabolieten<br />
Verwachte<br />
Tacrolimusmetabolieten conc<br />
(ng/ml)<br />
M-1, 13-O-demethyl<br />
20<br />
M-2, 31-O-demethyl<br />
20<br />
M-3, 15-O-demethyl<br />
20<br />
M-4, 12-hydroxyl<br />
NB<br />
M-5, 15,31-O-didemethyl NB<br />
M-6,13,31-O-didemethyl 20<br />
ND – niet detecteerbaar<br />
NB – materiaal niet beschikbaar<br />
Waargenomen<br />
conc<br />
(ng/ml)<br />
7,5<br />
0,9<br />
0,9<br />
NB<br />
NB<br />
0,6<br />
Kruisreactiviteit<br />
(%)<br />
37,7<br />
ND<br />
ND<br />
NB<br />
NB<br />
ND<br />
Tegelijk toegediende immunosuppressiva zijn toegevoegd aan volbloedmonsters met<br />
ongeveer 15 ng/ml tacrolimus en getest op kruisreactiviteit. De resultaten staan in de<br />
tabel hieronder.<br />
nr.<br />
1<br />
2<br />
3<br />
4<br />
5<br />
6<br />
Tegelijk toegediende<br />
immunosuppressiva<br />
Ciclosporine<br />
Sirolimus<br />
Mycofenolzuur<br />
Prednison<br />
Hydrocortisol<br />
Prednisolon<br />
Geteste<br />
concentratie<br />
(ng/ml)<br />
10.000<br />
30<br />
100.000<br />
100.000<br />
100.000<br />
100.000<br />
Kruisreactiviteit<br />
(%)<br />
De volgende verbindingen zijn toegevoegd aan tacrolimusvrije volbloedmonsters en<br />
geanalyseerd op kruisreactiviteit met gebruik van de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong>. Zoals<br />
uit de onderstaande tabel blijkt, is er geen kruisreactiviteit waargenomen voor alle<br />
verbindingen bij de geteste concentratie.<br />
Kruisreactiviteit met gewone geneesmiddelen<br />
Verbinding<br />
Acykloguanosin<br />
Amikacin<br />
Ampicillin<br />
Atenolol<br />
Azatioprin<br />
Cimetidin<br />
Digitoksin<br />
Digoksin<br />
Disopyramid<br />
Erytromycin<br />
Fenobarbitol<br />
Fenytoin<br />
Flukonazol<br />
Furosemid<br />
Ganciklovir<br />
Gentamicin<br />
Hydroklortiazid<br />
Ibuprofen<br />
Itrakonazol<br />
Kanamycin A<br />
Kanamycin B<br />
Karbamazepin<br />
Ketokonazol<br />
Kinidin<br />
Kloramfenikol<br />
Lidokain<br />
Metoklopramid<br />
Metylprednisolon<br />
Morfinsulfat<br />
MPA-glukuronid<br />
N-acetylprokainam<br />
Naproksen<br />
Nifedipin<br />
Paracetamol<br />
Penicillin<br />
Prazosin<br />
Primidon<br />
Prokainamid<br />
Propanolol<br />
Rifampcin<br />
Salisylsyre<br />
Spektinomycin<br />
Streptomycinsulfat<br />
Teofyllin<br />
Tobramycin<br />
Triametren<br />
Valproatsyre<br />
Vankomycin<br />
Varapamil<br />
Geteste<br />
concentratie<br />
(ng/ml)<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
40 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
10 000<br />
10 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
40 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
40 000<br />
60 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
100 000<br />
Gemeten<br />
concentratie<br />
(ng/ml)<br />
-0,5<br />
0,8<br />
0,8<br />
-0,6<br />
0,6<br />
0,1<br />
-0,2<br />
0,0<br />
0,7<br />
0,3<br />
-2,0<br />
-2,1<br />
0,6<br />
-0,6<br />
-0,4<br />
0,1<br />
-0,5<br />
-0,6<br />
0,0<br />
0,1<br />
-0,1<br />
0,6<br />
-0,2<br />
0,0<br />
0,4<br />
0,3<br />
0,0<br />
-0,8<br />
-0,6<br />
-1,3<br />
-1,5<br />
0,7<br />
-0,2<br />
0,8<br />
-1,6<br />
0,1<br />
-0,3<br />
0,2<br />
0,2<br />
-0,7<br />
-1,2<br />
-1,3<br />
-0,5<br />
-1,2<br />
-2,2<br />
-1,4<br />
-2,0<br />
-2,0<br />
-1,7<br />
0,0<br />
0,7<br />
0,0<br />
0,0<br />
0,0<br />
0,0<br />
Kruisreactiviteit<br />
(%)<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00<br />
0,00
Gevoeligheid<br />
De functionele gevoeligheid voor de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> is 2,0 ng/ml en is bepaald<br />
als de concentratie van de analyt met een variatiecoëfficiënt van ongeveer 20%.<br />
Vergelijking van methoden<br />
Een vergelijking is uitgevoerd tussen de CEDIA <strong>tacrolimusassay</strong> (y) LC-MS/MS en MEIA.<br />
Deze vergelijking van methoden is uitgevoerd met monsters (concentratiebereik van<br />
0 tot 30 ng/ ml tacrolimus) verkregen uit patiënten met een lever- en/of niertransplantaat.<br />
CEDIA<br />
vs.<br />
LC-MS/<br />
MS<br />
LC-MS/<br />
MS<br />
LC-MS/<br />
MS<br />
Type<br />
transplantaat<br />
n Helling Intercept Correlatie (r)<br />
Nier en lever 187 1,190 0,70 0,9643<br />
Nier 118 1,157 1,01 0,9777<br />
Lever 69 1,193 1,04 0,9616<br />
MEIA Lever 50 0,945 0,28 0,8228<br />
Literatuur<br />
1. Kino T, Hatanaka H, Myata S, et al. FK506, a novel immunosuppressant isolated from<br />
a streptomyces II. Immunosuppressive effect of FK506 in vitro. J Antibiotics 1987;<br />
40:1256-1265.<br />
2. Bierer BE, Jin YJ, Fruman DA, et al. FK506 and rapamycin: molecular probes of<br />
T-lymphocyte activation. Transplant Proc 1991;23:2850-2855.<br />
3. Schreiber SL. Chemistry and biology of the immunophilins and their<br />
immunosuppressive ligands. Science 1991;251:283-287.<br />
4. Thomson AW, Bonham CA, and Zeevi A. Mode of action of tacrolimus (FK506): molecular<br />
and cellular mechanisms. Ther Drug Monit 1995;17:584-591.<br />
5. Griffith JP, Kim JL, Kum EE, et al. X-ray structure of calcineurin inhibited by the<br />
immunophilin-immunosuppressant FKBP12-FK506 complex. Cell 1995;82:507-522.<br />
6. Jusko WJ, Thomson AW, Fung W, et al. Consensus document; therapeutic monitoring<br />
of tacrolimus (FK506). Ther Drug Monit 1995;17:606-614.<br />
7. Physicians’ Desk Reference,58th ed. Thomson PDR at Montvale, NJ. 2004; Prograf ® :<br />
1323-1327.<br />
8. Lhoest GJJ, Maton N, Latinne D, et al. 15-demethyl FK506 and 15,<br />
31-demethyl FK506 from human liver microsomes: isolation, identification (by<br />
fast bombardment mass spectrometry and NMR), and evaluation of in vitro<br />
immunosuppressive activity. Clin chem. 1994:50:740-744.<br />
9. Gonschior AK, Christians U, Winkler M, et al. Tacrolimus (FK506)<br />
metabolite patterns in blood from liver and kidney transplant patients.<br />
Clin Chem. 1996;42:1426-1432.<br />
10. Alak AM. Measurement of tacrolimus (FK506) and its metabolites: a review of assay<br />
development and application in therapeutic drug monitoring and pharmacokinetic<br />
studies. Ther Drug Monit.<br />
1997;19:338-352.<br />
11. Jusko WJ. Analysis of tacrolimus (FK506) in relation to therapeutic drug monitoring.<br />
Ther Drug Monit. 1995:17:596-601.<br />
12. Busuttil RW, Klintmalm GB, Lake JR, et al. General guidelines for the use of tacrolimus<br />
in adult liver transplant patients. Transplantation 1996;61:845-847.<br />
13. van Hooff JP, Boots JM, van Duijnhoven EM, et al. Dosing and management guidelines<br />
for tacrolimus in renal transplant patients. Transplant Proc. 1999;31:54S-57S.<br />
14. Oellerich M, Armstrong VW, Schutz E, and Shaw LM. Therapeutic drug monitoring<br />
of cyclosporine and tarcolimus. Clin Biochem.<br />
1998;31:309-316.<br />
15. Staatz CE, Willis C, Taylor PJ, and Tett SE. Population pharmacokinetics of tacrolimus<br />
in adult kidney transplant recipients. Clin Pharmacology & Ther. 2002;72:660-669.<br />
16. Henderson DR, Friedman SB, Harris JD, et al. CEDIA, a new homogeneous<br />
immunoassay system. Clin chem.. 1986;32:1637-1641.<br />
17. Data on file at Microgenics Corporation.<br />
4<br />
Fabrikant:<br />
Microgenics Corporation<br />
46360 Fremont Blvd.<br />
Fremont, CA 94538-6406, VS<br />
Gratis is de VS: 800-626-0690<br />
Andere landen:<br />
Neem contact op met uw lokale vertegenwoordiger van Microgenics.<br />
Gemachtigde vertegenwoordiger<br />
in de EU:<br />
Microgenics GmbH<br />
Spitalhofstrasse 94<br />
D-94032 Passau, Duitsland<br />
Tel.: +49 (0) 851 886 89 0<br />
FAX: +49 (0) 851 886 89 10<br />
CEDIA is een gedeponeerd handelsmerk van Roche Diagnostics. 10008692-2_NL