Kennisakker - Teelthandleiding karwij - Ziekten en plagen
Kennisakker - Teelthandleiding karwij - Ziekten en plagen
Kennisakker - Teelthandleiding karwij - Ziekten en plagen
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>K<strong>en</strong>nisakker</strong> - <strong>Teelthandleiding</strong> <strong>karwij</strong> - <strong>Ziekt<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> plag<strong>en</strong><br />
K<strong>en</strong>nisc<strong>en</strong>trum :: Beheersing schimmel- <strong>en</strong> bacterieziekt<strong>en</strong><br />
<strong>Teelthandleiding</strong> <strong>karwij</strong> - Bestrijding van ziekt<strong>en</strong> <strong>en</strong> plag<strong>en</strong><br />
Waar gaat dit hoodstuk van de teelthandleiding over?<br />
Karwij telt betrekkelijk weinig dierlijke belagers: de rupsjes van het <strong>karwij</strong>motje, de wollige <strong>karwij</strong>luis, de made van de<br />
wortelvlieg <strong>en</strong> soms wat bladluiz<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> belangrijke plantaardige parasiet is de schimmel Sclerotinia sclerotiorum of<br />
'rattekeutelziekte'. Ook de verbruiningsziekte kan in het zich ontwikkel<strong>en</strong>de <strong>karwij</strong>gewas grote schade aanricht<strong>en</strong>.<br />
Praktijkonderzoek Plant & Omgeving BV<br />
Auteur/teeltdeskundige: ing. J.G.N. Wander<br />
Datum: februari 1994<br />
Projectnummer: -<br />
Inhoudsopgave<br />
1. Rattekeutelziekte<br />
2. Verbruiningsziekte<br />
3. Karwijmot<br />
4. Bladluiz<strong>en</strong><br />
1. Rattekeutelziekte<br />
5. Wollige <strong>karwij</strong>luis<br />
6. Wortel(mineer)vlieg<br />
7. Muiz<strong>en</strong><br />
8. Slakk<strong>en</strong><br />
Rattekeutelziekte (Sclerotinia sclerotiorum) komt onder andere voor op veel tweezaadlobbige plant<strong>en</strong> zoals koolzaad,<br />
erwt<strong>en</strong>, stambon<strong>en</strong>, aardappel<strong>en</strong>, blauwmaanzaad, vlas, spinaziezaad <strong>en</strong> <strong>karwij</strong>. Uit in de bov<strong>en</strong>ste bodemlaag<br />
aanwezige sclerotiën groei<strong>en</strong> onder vochtige omstandighed<strong>en</strong> platte tot bekervormige paddestoeltjes (zog<strong>en</strong>aamde<br />
apothecin). Deze apotheciën vorm<strong>en</strong> spor<strong>en</strong>, die via de lucht e<strong>en</strong> gewas infecter<strong>en</strong>. De schimmel geeft dan e<strong>en</strong> wit<br />
mycelium op de plant <strong>en</strong>/of groeit inw<strong>en</strong>dig in de <strong>karwij</strong>st<strong>en</strong>gels. Op deze plaats<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in de st<strong>en</strong>gels nieuwe<br />
sclerotiën of rattekeutels gevormd. Door verrotting van het vaatweefsel gaat de st<strong>en</strong>gel bov<strong>en</strong> de aantasting dood <strong>en</strong><br />
krijgt vaak e<strong>en</strong> witte kleur. Als het zaad pas gevormd is, ontstaan door noodrijpheid zog<strong>en</strong>aamde witte of blinde<br />
zad<strong>en</strong>. Bij legering van het gewas <strong>en</strong> in het zwad kan de schimmel over het gewas verder groei<strong>en</strong>. Hierdoor kunn<strong>en</strong><br />
pleksgewijs zeer zware aantasting<strong>en</strong> ontstaan. E<strong>en</strong> gewas dat van stam kan word<strong>en</strong> gedorst, is dus in het voordeel.<br />
De doorluchting is dan tot het dors<strong>en</strong> beter. Tijd<strong>en</strong>s het oogst<strong>en</strong> van de <strong>karwij</strong> kan e<strong>en</strong> deel van de sclerotiën in het<br />
zaad terecht kom<strong>en</strong>. Daarnaast vall<strong>en</strong> veel sclerotiën op <strong>en</strong> in de grond. Hier kunn<strong>en</strong> ze vele jar<strong>en</strong> overlev<strong>en</strong>. Na e<strong>en</strong><br />
rustperiode gedur<strong>en</strong>de de winter kunn<strong>en</strong> ze bij ondiepe ligging opnieuw apotheciën (paddestoeltjes) vorm<strong>en</strong>. In e<strong>en</strong><br />
tweede zaadoogstjaar van <strong>karwij</strong> of bij e<strong>en</strong> dekvrucht die Sclerotinia vermeerdert, kunn<strong>en</strong> zware aantasting<strong>en</strong><br />
ontstaan.<br />
Proev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> aangetoond dat <strong>karwij</strong> op vochtige grond zwaarder door Sclerotinia wordt aangetast dan <strong>karwij</strong> op<br />
goed gedraineerde grond. Vooral natte jar<strong>en</strong> bevorder<strong>en</strong> in sterke mate de aantasting.<br />
Bestrijding van Sclerotinia kan indirect word<strong>en</strong> bewerkstelligd door e<strong>en</strong> ruime vruchtwisseling toe te pass<strong>en</strong>. Stro van<br />
aangetaste gewass<strong>en</strong> moet na de oogst van het land word<strong>en</strong> verwijderd.<br />
http://dlg2.vertis.nl/pls/dlg/docs/FOLDER/KENNIS...N/TEELTHANDLEIDING_KARWIJ_DEF_6ZIEKTENPLAGEN.HTM (1 of 5)3-4-2007 17:21:42
<strong>K<strong>en</strong>nisakker</strong> - <strong>Teelthandleiding</strong> <strong>karwij</strong> - <strong>Ziekt<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> plag<strong>en</strong><br />
2. Verbruiningsziekte<br />
Bij de verbruiningsziekte zijn twee verschill<strong>en</strong>de schimmels te onderscheid<strong>en</strong>, te wet<strong>en</strong> Mycoc<strong>en</strong>trospora acerina <strong>en</strong><br />
Septoria carvi (gewasbeschermingsgids 1993).<br />
Mycoc<strong>en</strong>trospora acerina<br />
In 1991 is op het PAGV onderzoek gestart naar de verbruiningsziekte in <strong>karwij</strong>. De schimmel overleeft in de grond <strong>en</strong><br />
op besmet zaaizaad. Tev<strong>en</strong>s is e<strong>en</strong> groot aantal andere plantesoort<strong>en</strong> vatbaar voor de schimmel. Met name de<br />
dekvrucht spinazie <strong>en</strong> in mindere mate erwt<strong>en</strong> zijn vatbaar voor M. acerina.<br />
Infectie van wortel <strong>en</strong> hypocotyl in e<strong>en</strong> vroeg stadium kan leid<strong>en</strong> tot wegval van kiemplant<strong>en</strong>. Daarnaast kunn<strong>en</strong><br />
geïnfecteerde plant<strong>en</strong> e<strong>en</strong> infectiebron vorm<strong>en</strong> voor hun directe omgeving. Spor<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vanaf de grond <strong>en</strong> vanaf<br />
ziek blad door opspatt<strong>en</strong>d water verspreid.<br />
Infectie van de wortel in de herfst kan leid<strong>en</strong> tot rot waardoor e<strong>en</strong> plant volledig kan afsterv<strong>en</strong>. In het oogstjaar kan<br />
infectie van st<strong>en</strong>gels <strong>en</strong> scherm<strong>en</strong> optred<strong>en</strong>. Op de st<strong>en</strong>gels word<strong>en</strong> langgerekte bijna zwarte vlekk<strong>en</strong> gevormd. Deze<br />
kunn<strong>en</strong> st<strong>en</strong>gelomvatt<strong>en</strong>d zijn, waardoor de bov<strong>en</strong> geleg<strong>en</strong> plantedel<strong>en</strong> afsterv<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet verder bijdrag<strong>en</strong> aan de<br />
produktie. Met name in e<strong>en</strong> gelegerd gewas gaat de uitbreiding van de ziekte snel. De opbr<strong>en</strong>gstderving kan dan<br />
meer dan 50% bedrag<strong>en</strong>. Aangetaste scherm<strong>en</strong> verkleur<strong>en</strong> bruin <strong>en</strong> verschrompel<strong>en</strong>. Verwarring met aantasting door<br />
de <strong>karwij</strong>mot is niet nodig, omdat de scherm<strong>en</strong> niet word<strong>en</strong> ingesponn<strong>en</strong>.<br />
Percel<strong>en</strong> waar in het verled<strong>en</strong> problem<strong>en</strong> met verbruiningsziekte opgetred<strong>en</strong> zijn, kunn<strong>en</strong> beter gemed<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. In<br />
hoeverre de keuze van de dekvrucht e<strong>en</strong> rol speelt, is nog onduidelijk.<br />
Positieve ervaring<strong>en</strong> zijn opgedaan met beperking van de hoeveelheid zaaizaad. Sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> terughoud<strong>en</strong>de Ngift<br />
in het voorjaar geeft dat e<strong>en</strong> minder zwaar gewas. Hierdoor kan de kans op legering <strong>en</strong> de daaruit voortkom<strong>en</strong>de<br />
problem<strong>en</strong> met verbruiningsziekte word<strong>en</strong> beperkt.<br />
Septoria carvi<br />
Septoria doet de blaadjes van jonge plant<strong>en</strong> eerst geelachtig, later bruin kleur<strong>en</strong> <strong>en</strong> afsterv<strong>en</strong>. Op de zieke blaadjes<br />
zijn met e<strong>en</strong> loep dikwijls donkere puntjes (pycnid<strong>en</strong>) waar te nem<strong>en</strong>, waarin de spor<strong>en</strong> van de schimmel word<strong>en</strong><br />
gevormd. Ook op de st<strong>en</strong>gel, de bloeiwijze <strong>en</strong> het zaad komt de schimmel voor <strong>en</strong> vormt vruchtlicham<strong>en</strong>.<br />
De mogelijkhed<strong>en</strong> voor bestrijding van verbruiningsziekte zijn beperkt. Toepassing van iprodion teg<strong>en</strong> Sclerotinia<br />
heeft soms e<strong>en</strong> gunstige nev<strong>en</strong>werking teg<strong>en</strong> de verbruiningsziekte. De <strong>karwij</strong> gem<strong>en</strong>gd zaai<strong>en</strong> met erwt<strong>en</strong>, die<br />
behandeld zijn met carb<strong>en</strong>dazim, geeft <strong>en</strong>ige wek<strong>en</strong> bescherming. Teeltkundig gezi<strong>en</strong> is dit ge<strong>en</strong> goede oplossing.<br />
Oriënter<strong>en</strong>d onderzoek in 2002 (Floot, Proefveldverslag 2002, pg 98,99) laat zi<strong>en</strong> dat de nieuwe fungicid<strong>en</strong> meer<br />
perspectief bied<strong>en</strong> dan de oude middel<strong>en</strong>.<br />
http://dlg2.vertis.nl/pls/dlg/docs/FOLDER/KENNIS...N/TEELTHANDLEIDING_KARWIJ_DEF_6ZIEKTENPLAGEN.HTM (2 of 5)3-4-2007 17:21:42
<strong>K<strong>en</strong>nisakker</strong> - <strong>Teelthandleiding</strong> <strong>karwij</strong> - <strong>Ziekt<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> plag<strong>en</strong><br />
3. Karwijmot<br />
De Karwijmot (Depressaria daucella) overwintert als volwass<strong>en</strong> insekt (mot) het liefst in de ruige schors van oude<br />
bom<strong>en</strong>. Bij gebrek hieraan do<strong>en</strong> ze dit in gebouw<strong>en</strong> onder dakpann<strong>en</strong>, scheur<strong>en</strong> in houtwerk, mur<strong>en</strong> <strong>en</strong> dergelijke.<br />
Eind maart vlieg<strong>en</strong> de grijsbruine vlindertjes uit <strong>en</strong> strijk<strong>en</strong> voor het mer<strong>en</strong>deel neer bij het eerste <strong>karwij</strong>veld waar de<br />
wind ze br<strong>en</strong>gt. Vandaar dat percel<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> boerderij<strong>en</strong> vaak word<strong>en</strong> aangetast, terwijl e<strong>en</strong> <strong>karwij</strong>gewas dat ev<strong>en</strong><br />
verderop geleg<strong>en</strong> is, niet is aangetast. Bij e<strong>en</strong> lichte aantasting is het perceel vaak aan één of twee zijd<strong>en</strong> slechts aan<br />
de rand aangetast. De motjes blijv<strong>en</strong> aanvankelijk in de bladrozett<strong>en</strong> <strong>en</strong> onder de blader<strong>en</strong> van de <strong>karwij</strong> zitt<strong>en</strong>.<br />
Daarna zijn de weersomstandighed<strong>en</strong> in april bepal<strong>en</strong>d voor de snelheid van de ei-afzetting: Zacht weer bevordert<br />
e<strong>en</strong> snelle afzetting van de gehele eier<strong>en</strong>voorraad; koud reg<strong>en</strong>achtig weer gaat sam<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> onregelmatige <strong>en</strong><br />
langzame ei-afzetting. Hiermee hangt sam<strong>en</strong> of later de rupsjes alle in korte tijd verschijn<strong>en</strong> of dat ze gedur<strong>en</strong>de e<strong>en</strong><br />
langere periode tevoorschijn kom<strong>en</strong>.<br />
De eitjes, die in groepjes word<strong>en</strong> afgezet op de bov<strong>en</strong>zijde van de brede bladstel<strong>en</strong> van de rozetblader<strong>en</strong> <strong>en</strong> later ook<br />
op de bloemst<strong>en</strong>gels, kom<strong>en</strong> in de periode van eind april tot half mei uit. De rupsjes vret<strong>en</strong> aanvankelijk gat<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
holt<strong>en</strong> in de st<strong>en</strong>gel <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> later bij de bloemscherm<strong>en</strong> terecht. Hierin vorm<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> spinsel, van waaruit de<br />
bloemknopp<strong>en</strong>, bloem<strong>en</strong>, jonge vrucht<strong>en</strong> <strong>en</strong> bloemsteeltjes word<strong>en</strong> opgevret<strong>en</strong>. De rups<strong>en</strong> verpopp<strong>en</strong> zich na vier<br />
vervelling<strong>en</strong> in de st<strong>en</strong>gelholt<strong>en</strong> of in het spinsel in de vruchtscherm<strong>en</strong>. Het spinsel moet niet verward word<strong>en</strong> met e<strong>en</strong><br />
nest jonge spinnetjes. Na e<strong>en</strong> maand (in juli) kom<strong>en</strong> de motjes tevoorschijn. Deze motjes gaan dan weer op zoek naar<br />
geschikte overwinteringsplaats<strong>en</strong>.<br />
De natuurlijke vijand<strong>en</strong> van rups <strong>en</strong> pop zijn vogels <strong>en</strong> sluipwesp<strong>en</strong>. Ook kan reg<strong>en</strong>achtig koud weer de populatie van<br />
rups<strong>en</strong> beperk<strong>en</strong>. Het komt voor dat de <strong>karwij</strong>mot eitjes afzet in opgeslag<strong>en</strong> <strong>karwij</strong>zaad. Bij langdurige bewaring kan<br />
dit tot problem<strong>en</strong> leid<strong>en</strong>. Voor export van <strong>karwij</strong> geld<strong>en</strong> zeer str<strong>en</strong>ge norm<strong>en</strong>. Het komt meermal<strong>en</strong> voor dat bij<br />
overschrijding van de norm e<strong>en</strong> partij geweigerd wordt door het exportland. Bij bewaring in kist<strong>en</strong> of silo's kan e<strong>en</strong><br />
aantasting voorkom<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door af te dekk<strong>en</strong> met gaatjesfolie. Het voert in deze context te ver om de chemische<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> te behandel<strong>en</strong>.<br />
4. Bladluiz<strong>en</strong><br />
Vermoedelijk veroorzak<strong>en</strong> bladluiz<strong>en</strong> die in de scherm<strong>en</strong> aanwezig zijn aanzi<strong>en</strong>lijke zuigschade. Vooral de<br />
zev<strong>en</strong>bladluis (Cavariella aegopodii) is weinig opvall<strong>en</strong>d door de gro<strong>en</strong>e kleur <strong>en</strong> de geringe omvang. Voor de<br />
bestrijding zijn ge<strong>en</strong> chemische middel<strong>en</strong> toegelat<strong>en</strong>.<br />
5. Wollige <strong>karwij</strong>luis<br />
De wollige <strong>karwij</strong>luis (Pemphigus passeki), heeft als winterwaardplant de Italiaanse- <strong>en</strong> zwarte populier. De luiz<strong>en</strong><br />
veroorzak<strong>en</strong> op de hoofdnerv<strong>en</strong> van de jonge populier<strong>en</strong>blader<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gal. In deze gall<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> zich<br />
http://dlg2.vertis.nl/pls/dlg/docs/FOLDER/KENNIS...N/TEELTHANDLEIDING_KARWIJ_DEF_6ZIEKTENPLAGEN.HTM (3 of 5)3-4-2007 17:21:42
<strong>K<strong>en</strong>nisakker</strong> - <strong>Teelthandleiding</strong> <strong>karwij</strong> - <strong>Ziekt<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> plag<strong>en</strong><br />
gevleugelde luiz<strong>en</strong>, die vanaf half juni de gal verlat<strong>en</strong> om naar e<strong>en</strong> zomerwaardplant te vlieg<strong>en</strong>. Eerstejaars <strong>karwij</strong> is<br />
één van de zomerwaardplant<strong>en</strong>. Op het blad <strong>en</strong> de bladstel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> larv<strong>en</strong> afgezet die mete<strong>en</strong> naar de wortels<br />
lop<strong>en</strong> waar <strong>en</strong>kele g<strong>en</strong>eraties ongevleugelde luiz<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voortgebracht. Op de wortels van aangetaste plant<strong>en</strong><br />
vorm<strong>en</strong> de luiz<strong>en</strong> e<strong>en</strong> wit, pluisachtige was, dat aan schimmelweefsel doet d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>. Door deze was wordt de luis<br />
teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> overmaat aan vocht beschermd. De luiz<strong>en</strong> hal<strong>en</strong> hun voedsel uit de wortels van de <strong>karwij</strong>plant, die<br />
zodo<strong>en</strong>de belemmerd word<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de dikke p<strong>en</strong>wortel te ontwikkel<strong>en</strong>. Door de aantasting kunn<strong>en</strong> de<br />
plant<strong>en</strong> <strong>en</strong>igszins vergel<strong>en</strong> <strong>en</strong> soms afsterv<strong>en</strong>. Vooral onder droge omstandighed<strong>en</strong> kan de schade ernstig zijn. Vanaf<br />
september tot laat in de herfst ontwikkel<strong>en</strong> de meeste exemplar<strong>en</strong> vleugels <strong>en</strong> vlieg<strong>en</strong> terug naar de populier<strong>en</strong>. De<br />
larv<strong>en</strong> van deze luiz<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> zich tot mannetjes <strong>en</strong> vrouwtjes. De vrouwtjes legg<strong>en</strong> na paring één eitje dat<br />
overwintert. E<strong>en</strong> klein gedeelte van de luiz<strong>en</strong> blijft op de wortels van de <strong>karwij</strong>plant achter <strong>en</strong> overwintert hierop.<br />
Vooral als de <strong>karwij</strong> geteeld wordt in de omgeving van Italiaanse- of zwarte populier<strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> aantasting verwacht<br />
word<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> overbemesting met e<strong>en</strong> snelwerk<strong>en</strong>de stikstofmeststof bevordert het herstel van e<strong>en</strong> niet te zwaar<br />
aangetast gewas. In de praktijk komt het regelmatig voor dat e<strong>en</strong> perceel wordt afgeschrev<strong>en</strong> vanwege e<strong>en</strong> zware<br />
aantasting.<br />
In de jar<strong>en</strong> 1987 tot 1990 werd door het PAGV in sam<strong>en</strong>werking met de ROC's Ebelsheerd te Nieuw-Beerta<br />
(Groning<strong>en</strong>) <strong>en</strong> Rusthoeve te Colijnsplaat (Zeeland) bestrijdingsonderzoek uitgevoerd. Omdat de luiz<strong>en</strong> niet direct<br />
door e<strong>en</strong> bestrijdingsmiddel geraakt kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, moet e<strong>en</strong> middel door het gewas opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> naar de<br />
wortel word<strong>en</strong> getransporteerd. Bespuiting kan natuurlijk pas uitgevoerd word<strong>en</strong> na de oogst van de dekvrucht in<br />
verband met residu.<br />
6. Wortel(mineer)vlieg<br />
De wortelvlieg (Psila rosae) <strong>en</strong> de wortelmineervlieg (Napomyza carotae) zijn bij <strong>karwij</strong> van minder betek<strong>en</strong>is dan bij<br />
wortel<strong>en</strong>. De larv<strong>en</strong>/mad<strong>en</strong> van de wortelvlieg mak<strong>en</strong> vooral in de onderste gedeelt<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> wortel gang<strong>en</strong>. De<br />
mad<strong>en</strong> van de wortelmineervlieg mak<strong>en</strong> in het bov<strong>en</strong>ste gedeelte van e<strong>en</strong> wortel oppervlakkige gang<strong>en</strong>. Voor zover<br />
bek<strong>en</strong>d zijn ge<strong>en</strong> van beide echt schadelijk voor e<strong>en</strong> <strong>karwij</strong>gewas.<br />
7. Muiz<strong>en</strong><br />
Muiz<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> in de herfst <strong>en</strong> wintermaand<strong>en</strong> e<strong>en</strong> schuilplaats zoek<strong>en</strong> in <strong>karwij</strong>. Pleksgewijs kan het gewas<br />
uitgedund word<strong>en</strong>. Bestrijding met behulp van tor<strong>en</strong>valk<strong>en</strong> kan bevorderd word<strong>en</strong> door het plaats<strong>en</strong> van nestkast<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> uitkijkpal<strong>en</strong>. Daarnaast is chemische bestrijding mogelijk.<br />
http://dlg2.vertis.nl/pls/dlg/docs/FOLDER/KENNIS...N/TEELTHANDLEIDING_KARWIJ_DEF_6ZIEKTENPLAGEN.HTM (4 of 5)3-4-2007 17:21:42
<strong>K<strong>en</strong>nisakker</strong> - <strong>Teelthandleiding</strong> <strong>karwij</strong> - <strong>Ziekt<strong>en</strong></strong> <strong>en</strong> plag<strong>en</strong><br />
8. Slakk<strong>en</strong><br />
Slakk<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> jonge <strong>karwij</strong> (onder de dekvrucht) sterk uitdunn<strong>en</strong>. Omdat schade niet goed opvalt, is goede controle<br />
nodig. Bestrijding kan met slakk<strong>en</strong>korrels word<strong>en</strong> uitgevoerd.<br />
Andere relevante informatie<br />
Andere hoofdstukk<strong>en</strong> van de teelthandleiding:<br />
Teeltvoorwaard<strong>en</strong><br />
Rass<strong>en</strong><br />
Zaai<strong>en</strong><br />
Bemesting<br />
Onkruidbestrijding<br />
Oogst <strong>en</strong> bewaring<br />
Copyright: ©2003 Wag<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Alle recht<strong>en</strong> voorbehoud<strong>en</strong>. | disclaimer<br />
http://dlg2.vertis.nl/pls/dlg/docs/FOLDER/KENNIS...N/TEELTHANDLEIDING_KARWIJ_DEF_6ZIEKTENPLAGEN.HTM (5 of 5)3-4-2007 17:21:42