Oogst Opbrengst Oogst Opbrengst

Oogst Opbrengst
MAART 2009 NR. 31 INFORMATIE VOOR LAND- EN TUINBOUWBEDRIJVEN
ACHtEr dE sCHErMEN
lEON PEtErs (PEtErs BElGiAN OutdOOr PlANts)
“ ik voel me ongemakkelijk als ik
het bedrijf lang alleen moet laten”
ACtuEEl
kBC BrENGt tENOrEN uit dE ONdErNEMiNGsWErEld sAMEN VOOr EEN OPEN dEBAt
kredietverstrekking in 2009
ronde van Vlaanderen
Nekka-Nacht
WiN viptickets

11
12
13
14
15
n lEVEN MEt kBC n
4 ACHtEr dE sCHErMEN
Een dag bij de familie Peters
nr.31
MAART
2009
iNHOud
3 CAMPAGNE
Bespaar op uw
betalingsverkeer
EVENEMENt Terugblik op Agrifl anders
VErzEkEriNGEN Geen bedrijf, geen geld?
BElEGGEN Met pensioen zonder zorgen
lEVEN MEt kBC Sponsoring en steun door KBC
kENNisHOEkjE Actuele vraag en weetjes
n EditOriAAl n
Kredietverstrekking
in 2009
In dit nummer spreken een aantal belangrijke tenoren uit
de ondernemingswereld openlijk over de kredietcrisis en
de impact ervan op de fi nanciering. Danny De Raymaeker,
CEO België en lid van het directiecomité van de KBC Groep,
legt in het debat zonneklaar uit wat de positie is van
KBC in dat verhaal.
KBC trekt vandaag duidelijk de kaart van haar
kernactiviteiten én haar trouwe cliënten: wij proberen ons
krediet- en acceptatiebeleid te bestendigen en rekening te
houden met de cycli die onder meer in de agrarische sector
voorkomen. Als landbouwer of tuinder mag u dus gerust zijn.
KBC wil haar marktleiderschap in de land- en tuinbouwsector
behouden en nog versterken. Wij engageren ons dan ook om
u te blijven ondersteunen bij de ontwikkeling van uw bedrijf
en de investeringen die u daarvoor doet.
Wist u dat wij in 2008 méér kredieten realiseerden dan
in 2007? Het is een duidelijk bewijs van het dynamisme in
de agrarische sector. Hoopgevend is verder dat elk jaar
gemiddeld 150 mensen starten in de land- en tuinbouw.
Iets meer dan de helft daarvan gaat een partnership
aan met KBC. Wij zijn erg trots op dat cijfer. zowel
de KBC-relatiebeheerders Land- en tuinbouw als de
KBC-verzekeringsagenten staan klaar om hen volledig
te begeleiden en met hen mee te denken.
KBC blijft onverminderd geloven in de agrarische sector.
Guido Poffé
Algemeen directeur Retail & Private Bankverzekeren
Oogst & Opbrengst is een uitgave/publicitaire mededeling voor alle KBC-cliënten die actief zijn in de Land- en Tuinbouw • Jaargang 2009 nummer 31 • Verantwoordelijk uitgever: KBC Global Services NV, Havenlaan 2,
1080 Brussel, België. Zetel van de vennootschap: KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. RPR-nr. 0403 227 515 – BTW BE 462 920 226 – Bankrekening 734-0051374-70. KBC Bank NV, inschrijvingsnummer CBFA 26 256.
KBC Verzekeringen NV, onderneming toegelaten voor alle takken onder code 0014 (K.B. 4 juli 1979, B.S. 14 juli 1979) • Redactieadres: KBC Bank & Verzekering, Dienst Sponsoring (CSP), Brusselse steenweg 100,
B-3000 Leuven, tel. 016 86 54 16, fax 016 86 32 07 • Alle briefwisseling m.b.t. Oogst & Opbrengst of de daarin behandelde onderwerpen stuurt u naar bovenstaand adres. Overname uit Oogst & Opbrengst is alleen
geoorloofd na schriftelijk akkoord van de uitgever. • Samenstelling: Sonia Decoster, Arnold Rahier, Wim Roofthooft, Patrick Wolfs • Redactieadvies: Clem Reynders • Redactie, vormgeving en productie: Propaganda nv,
J.F. Kennedyplein 1A, B-1930 Zaventem • Copyrights fotografi e: Filip Claessens, KBC Bank & Verzekering • KBC Bank & Verzekering is niet verantwoordelijk voor gebeurlijke wijzigingen en/of veranderingen aan de in
deze uitgave besproken producten, diensten of prijzen.
D/2009/7434/01 - 22011581 - SAP 2514 - 3-2009 KBC is een onderneming van de KBC-groep
2 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
6 ACtuEEl
rondetafelgesprek
kredietverstrekking
in 2009

n CAMPAGNE n
WiM VAN OPstAl
(kANtOOrdirECtEur kBC BANk BEErsE)
“ Met de rekening betaalt u jaarlijks
een voordelige vaste bijdrage i.p.v.
telkens te betalen voor de afzonderlijke
toepassingen van kBC-Online for Business”
Bespaar op uw
betalingsverkeer
De voordelen van de KBC-Business Comfortrekening
Onder de slogan ‘Bespaar liever op uw betalingsverkeer met de KBC-Business Comfortrekening’
start KBC binnenkort een campagne die de vele voordelen van deze rekening onderstreept.
U hebt een zichtrekening en gebruikt
regelmatig een aantal betalende toepassingen
via KBC-Online? Dan doet u met de
KBC-Business Comfortrekening beslist uw
voordeel. Wim Van Opstal, kantoordirecteur
KBC Bank Beerse legt uit: “In plaats
van te betalen voor de afzonderlijke toepassingen
van KBC-Online for Business,
betaalt u met die rekening jaarlijks een
vaste bijdrage voor een korf van betalingsproducten.
Dat is voordeliger dan betalen
per verrichting. Bovendien heeft de rekening
een specifiek beroepskarakter. U kunt
de jaarlijkse bijdrage dus inbrengen als
beroepskost indien u een volledige boekhouding
voert.”
KBC-MasterCard Business inbegrepen
Bij de KBC-Business Comfortrekening hoort
automatisch de KBC-MasterCard Business.
U kunt die kredietkaart gebruiken voor
bedrijfsdoeleinden: een handige manier
om uw privé-uitgaven te scheiden van uw
beroepskosten. Andere voordelen van de
kaart zijn dat ze een hogere uitgavenlimiet
heeft (tot 5 000 euro) en dat ze een betere
bescherming biedt bij diefstal of verlies.
Als u de kaart in het buitenland verliest
of als ze daar wordt gestolen, dan krijgt u
ter plaatse een vervangende kaart of een
hoeveelheid cash. Een leuk extraatje is ten
slotte dat u de kaart kunt personaliseren
met een foto of het logo van uw bedrijf.
KBC-Online for Business gratis
Wie een KBC-Business Comfortrekening
heeft, kan vanaf januari gratis gebruik
maken van alle modules van KBC-Online for
Business en dit voor maximaal 2 gebruikers
(vanaf april 2009 geldt dit zelfs voor alle
gebruikers). KBC-Online for Business is een
totaalpakket dat bedrijfsleiders en zelfstandigen
het leven een stuk gemakkelijker
maakt. U kunt er online betalingen mee
uitvoeren in België en de EU, opdrachten
doorgeven vanaf buitenlandse rekeningen,
betalingen bijhouden, domiciliëringen en
automatische opdrachten invoeren.
KBC- Online for Business is vlot te combineren
met Isabel en met de meeste boekhoud-
pakket ten. Bovendien kunt u via dit platform
een brede waaier van elektronische overheidstoepassingen
gebruiken: elektronische
btw-aangifte, jaarrekening, aangiftes
bij de Sociale Zekerheid... KBC-Online for
Business is uitgerust met uiterst betrouwbare
beveiligingssystemen zodat u zich geen
zorgen hoeft te maken over de veiligheid
van uw verrichtingen.
Geïnteresseerd?
Aarzel dan niet contact op te nemen
met uw KBC-bankkantoor of surf naar
www.kbc.be/kbcbusiness/comfortrekening.
3

n ACHtEr dE sCHErMEN n
Een dag in het spoor van Leon Peters (Peters Belgian Outdoor Plants)
Peters uit Munsterbilzen is in de groensector een vertrouwde naam. Vijftig jaar geleden startte
de familie met een sierteeltbedrijf dat jaar na jaar groeide. Vandaag wordt het geleid door Leon
Peters (44), die zich omringd weet door een raad van advies met twee externe raadgevers.
“ Ik voel me ongemakkelijk
als ik het bedrijf lang
alleen moet laten”
Drie jaar geleden sloeg het bedrijf nieuwe wegen in. Peters koos
voor buitenplanten als specialisatie. Bovendien ging het bedrijf
op zoek naar complementaire groenbedrijven. Vandaag vormen
ze het Horti-Trade-Center (HTC), een samenwerkingsverband
tussen verschillende kernspelers uit de sector die zich richten
op de professionele markt. In Munsterbilzen lopen we een
dag in het spoor van Leon Peters.
06:00
Leon is een vroege vogel. Een wekker heeft hij niet
nodig. Na een opfrisbeurt vertrekt hij vanuit Schoonbeek-
Beverst naar Munsterbilzen.
06:30
Op het bedrijf is het nog rustig. Leon start de computer
op en bestudeert de agromet-fax voor het weer van de dag.
Boomkwekerijen zijn erg weersafhankelijk. Ook de buienradarwebsite
geeft nuttige informatie over de te verwachten neerslag.
Tussendoor controleert hij zijn mails.
07:00
Rond 7 uur arriveert Raf Loos, die verantwoordelijk
is voor de kwekerij. Leon overloopt met Raf de planning
van de dag en samen stellen zij de rooilijsten op. Zij bekijken
waar er intensief moet worden ingegrepen. Uiteindelijk
worden de ploegen voor de dag ingedeeld. Verspreid in een
straal van 15 km telt het bedrijf een 30-tal percelen. De totale
oppervlakte is 70 ha.
4 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
07:45 De medewerkers zijn aangekomen. Gemiddeld zijn er
30 tot 40. Leon houdt ervan om hen persoonlijk te begroeten.
Na het doornemen van de werkplanning gaat Leon op kantoor
de administratieve medewerkers groeten.
09:00 Om 9 uur is het tijd voor het ontbijt. De moeder van
Leon woont vlak bij het bedrijf en zorgt voor een deugddoend
ontbijt, met vers geperst fruitsap.
09:30
In het bedrijf wordt de laatste hand gelegd aan de
nieuwbouw. Leon overloopt met de verschillende aannemers
nog enkele details. Over enkele dagen moet alles klaar zijn
voor de opening.
10:00
06:30 09:00
Vaste prik iedere donderdag- en maandagvoormiddag:
vergadering met de verschillende werkgroepen binnen het
bedrijf of overleg met de medewerkers.
11:00
Het Horti-Trade-Center (HTC) telt diverse partners.
Naast Peters en de eigen kwekerij ‘Heyeveld’ hebben de bedrijven
Dora Flora (snijbloemen Derijcke, kamerplanten Van Helleputte
en bloemisterijbenodigdheden Alfl ora), Disaghor (toeleverancier
voor de tuinaanleg) en de Tuintekenaar een onderdak gevonden
bij Peters op het HTC. Straks komt er nog een nieuwe partner bij
die gespecialiseerd is in vijverbenodigdheden. Leon heeft regel-
10:00

matig overleg met de collega-ondernemers op het HTC. Vandaag
wisselt hij met Stefaan Nayaert (Disaghor) van gedachten over
een gemeenschappelijke deelname aan vakbeurzen.
12:00
Tijd voor een korte pauze. Moeder Peters heeft voor
haar zoon lasagne gemaakt. Tijdens het eten heeft hij ruimschoots
de tijd om wat bij te praten.
13:00
Leon controleert in zijn terreinwagen de werkzaamheden
op de verschillende percelen. De strenge vorst van begin
januari heeft voor heel wat schade gezorgd. Op sommige percelen
werden temperaturen van -20°C gemeten. Vooral de
bladhoudende planten kregen zware klappen. “Sommige
soorten zullen er misschien nog doorgeraken, maar commercieel
zijn ze niets meer waard. Een tegenvaller”, aldus Leon.
15:00
Overleg met de interne accountant. Leon wil weten
of de bedrijfsdoelstellingen worden gehaald en of de uitgestippelde
strategie werkt. Ook de recente overname van een
eenmanszaak uit de regio komt aan bod.
15:30
Opnieuw heeft Leon contact met de mensen op de
werkvloer. Hoe loopt het met het leveren van de bestellingen?
Voor transport wordt een beroep gedaan op een extern transportbedrijf.
In het seizoen kunnen tot 10 vrachten per dag vertrekken.
15:30
16:00
Tijd voor wat kantoorwerk. Nog even mails controleren
en beantwoorden.
17:00
De dagtaak van de eerste ploeg zit er op. Leon wil
het personeel nog even zien. De tweede ploeg gaat om 18 uur
naar huis. Het laatste team blijft actief tot het werk van de dag
gedaan is.
18:30
Leon gaat naar zijn gezin in Schoonbeek-Beverst.
Tijdens het avondeten wordt gezellig gekeuveld met echtgenote
Daisy en de drie kinderen: Tine (18), Lieze (15) en Jan (13).
20:00
Leon is zeer actief in het verenigingsleven. Minstens
twee avonden per week woont hij bijeenkomsten bij van VKW,
VOKA, AVBS of andere beroepsorganisaties. Af en toe pikt hij
ook een seminarie mee. Maar vandaag is het sportavond. Met
een aantal vrienden speelt hij anderhalf uur volleybal. “Veel
tijd voor hobby’s heb ik niet. Zaterdagvoormiddag ben ik op
het bedrijf, maar ’s namiddags maak ik meestal wat tijd vrij
om in de tuin te werken. Zondag is een typische familiedag
waarop ik ook wel wat activiteiten plan met mijn vrouw. Aan
vakanties kom ik helaas niet zo makkelijk toe. Ik voel me niet
op mijn gemak als ik het bedrijf lang alleen moet laten. Dat zal
de aard van het beestje zijn zeker?”
18:30
20:00
5

n ACtuEEl n
KBC brengt tenoren uit de ondernemingswereld samen voor een open debat.
In september 2008, na het faillissement van de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers, verspreidde de kredietcrisis
zich over gans de wereld als een lopend vuurtje. Een uitslaande brand die eerst beperkt leek te blijven tot de financiële wereld,
maar die steeds verder doordrong in de reële economie. En dus dagelijks alsmaar sterker gevoeld werd in de hele economie.
Binnen zo een financieel-economisch kader wordt er al snel gesteld dat deze mondiale ontwikkelingen de relatie tussen de
onderneming en zijn bankier veranderen en volgens sommigen gebeurt dat niet altijd ten goede.
De hoogste tijd dus om een aantal belangrijke tenoren uit de ondernemingswereld uit te nodigen voor een open
en constructief debat over deze kredietcrisis en over de impact op de financiering. Karl Collaerts, adviseur bij het VOKA-
Kenniscentrum, Karel Van Eetvelt, gedelegeerd bestuurder van UnIzO, Johan Van Overveldt, algemeen directeur van VKW en
Danny De Raymaeker, CEO België en lid van het directiecomité van de KBC Groep gingen op de uitnodiging voor het debat in.
Moderator: Dirk Haesevoets, Managing Director, The House of Trust
Kredietverstrekking aan
IMpaCt van de eCOnOMIsChe
OMgevIng
hoe beïnvloedt de algemene economische
omgeving de kredietfinanciering?
hoe kijken jullie terug op deze kredietcrisis,
vanaf haar begin?
Johan van Overveldt: “Op dit moment
maken we geschiedenis mee. Vergelijk dit tijdperk
met het tijdperk-Roosevelt in de VS. We
moeten het ook allemaal wat plaatsen in de
ontwikkeling van de wereldeconomie. (met
nadruk) Sinds 2002 was er een reële groei van
5%. Dat was een zelden geziene, uitzonderlijke
periode van economische groei. Bovendien
sluimerde de huidige crisis al tijdens het
najaar van 2007 en verergerde ze tijdens het
voorjaar van 2008, met de bekende problemen
bij AIG, Lehman Brothers, Bear Stearns ... Is er
nu een kredietcrisis? Het hangt wat af van land
tot land. In België kunnen we op dit ogenblik
mijns inziens niet spreken van kredietschaarste
qua volume. Maar de banken zijn wel terughoudender
bij de verlening van de kredieten.
En die kredieten zijn duurder geworden.
We zitten nu vooral in een zware economische
crisis met overal, bij bedrijven én bij consumenten,
een gebrek aan vertrouwen dat in
een neerwaartse spiraal nog kan groeien. We
moeten niettemin een belangrijk onderscheid
maken tussen bedrijven die al problemen hadden
voor de crisis, en bedrijven die problemen
hebben gekregen door de crisis.”
Karl Collaerts: “Deze financiële crisis is
uniek door het aantal betrokken financiële
instellingen en de wereldwijde omvang
ervan. Ze volgt op een expansieve periode
van kredietverlening, met name in de VS. Er
6 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
was daartoe voldoende financieringsaanbod:
de oplopende spaartekorten in de VS werden
gefinancierd door de overschotten van
Aziatische landen, olieproducerende landen
en sommige eurolanden. Bovendien hield de
Amerikaanse centrale bank, de FED, de korte-
termijnrente lang te laag. Binnen de financiële
wereld ontstond ook een sterke verschuiving
van risico’s via wereldwijd verhandelde
nieuwe financiële producten. Overal geraakten
daardoor financiële instellingen mee
betrokken. De kredietbeoordelaars gaven
die producten initieel een geruststellend
hoge rating mee. Door kredieten aldus van
de balans te halen creëerde men ook extra
ruimte voor kredietverlening. Deze expansie
heeft slechte kredietbeslissingen in de VS
en het VK in de hand gewerkt. Doordat ook
banken hier in afgeleide orde in moeilijkheden
geraakten nam hun eigen kredietkost
aanzienlijk toe, worden ze geconfronteerd
met extra kapitaalvereisten en moeten ze
ook meer liquiditeiten aanhouden. Daarop
moet worden ingespeeld door het beleid.
Anders valt rekening te houden met verdere
aanbodbeperkingen bovenop de verminderde
kredietvraag.”
van Overveldt: “Deze crisis heeft veel
negatieve gevolgen en de problemen van
het banksysteem met al zijn afgeleide effecten
zijn heel groot. Het wantrouwen tussen
de banken is een heel belangrijk gegeven
waaraan we wat moeten doen.”
Karel van eetvelt: “Ik maak me over dat
laatste ook zorgen. De bancaire wereld moét
dit interne vertrouwensprobleem oplossen,
zodat het vertrouwen elders in het economische
weefsel ook terugkeert.”
danny de Raymaeker: “Er was inderdaad
een hoge economische groei de voorbije
jaren en de banken konden de groei ondersteunen.
Want er was, onder andere, een heel
liquide interbancaire markt die het mogelijk
maakte dat banken ruimschoots kredieten
konden verstrekken. Tussen 2003 en 2007
is er op die manier actief geïnvesteerd bij
bedrijven die tegen een lage rentevoet konden
ontlenen. Nu is het omgekeerde het
geval: er is wantrouwen en de interbancaire
markt is als het ware opgedroogd. Op een
termijn van langer dan drie maanden ontlenen
tussen banken? Het is bijna onmogelijk.
Net daardoor vallen heel wat mogelijkheden
om kredieten te verstrekken weg. Bij
grote bedrijven is de kredietcrisis het meest
voelbaar. Die deden vroeger, naast krediet-
financiering via Belgische banken, ook beroep
op buitenlandse banken en op de kapitaalmarkt.
Financiering via deze kanalen is een
stuk moeilijker geworden. Terwijl hun industriële
projecten vaak heel groot zijn – dus
veel moeilijker te financieren – en investeerders
steeds meer zekerheid zoeken. Bovendien
is door overheidsinterventies de lat van
de solvabiliteit die een bank moet aanhouden,
veel hoger gelegd. Volgens de Bazel II-
normen zou die ratio 4% moeten zijn. Een
bank als KBC had een ratio van 8%. Bovendien
bezat ze voor elke 100 euro die ze ontleende
8 euro eigen vermogen. KBC was dus
bij de besten van de klas. Maar nu moet volgens
de zogenaamde Tier 1-Ratio, door de
overheidsinterventies, de solvabiliteitsratio
al 10% bedragen. Zelfs bij een herstel van de
liquiditeit zullen deze maatregelen op het
vlak van solvabiliteit een bank verhinderen

kArEl VAN EEtVElt
(GEdElEGEErd BEstuurdEr VAN uNizO)
“ Er moet een gezond
evenwicht blijven tussen
de belangen van de
financier en die van de
onderneming”
KMO’s in 2009
dat ze de kredietverlening uitbreidt. Banken
zullen dus keuzes moeten maken.
Dit alles betekent voor KBC dat we ons
focussen op de cliënten in de thuismarkten –
particulieren, zelfstandigen, kmo’s – om hen
voldoende kredietmogelijkheden te geven.
KBC wil immers dat zijn kerncliënteel in zijn
thuismarkten niets tekort komt.”
van eetvelt: “Dat laatste juich ik toe. Maar
op het terrein stel ik toch vast dat, zoals Johan
Van Overveldt al aanhaalde, bedrijfskrediet
fors duurder is geworden. Ik kan begrip
opbrengen voor een voorzichtig optrekken
BANkEN EN HuN sOlVABilitEit
Op alle financiële instellingen rust de
door de toezichthoudende instanties
opgelegde verplichting om een bepaalde
hoeveelheid kapitaal aan te houden om
de risico’s te dekken die verbonden zijn
aan hun bedrijfsactiviteiten. Voor banken
houden deze risico’s voornamelijk verband
met kredietrisico (op door de bank
verstrekte leningen) en, in mindere mate,
met marktrisico (op de investeringen).
Voor elke 100 euro die de bank verstrekt
als krediet, moet er bv. 8 euro eigen
kapitaal tegenover staan. Bij de beoordeling
van de solvabiliteit van een bank
zetten de toezichthouders het aanwezige
kapitaal af tegen de risicogewogen activa
van die bank. Deze verschillende activa
vormen een weerspiegeling van de specifieke
risico’s die verbonden zijn aan de
verschillende soorten activa van de bank.
van de marges door de banken. Maar toch
wil ik waarschuwen voor het té hoog optrekken
van de marges. Er moet een gezond
evenwicht blijven tussen de belangen van de
financier en die van de onderneming. Over
ontstaan en oorzaken van deze crisis lezen
we over enkele jaren wel gedegen analyses,
maar nu zijn het vooral de effecten die tellen.
Zo stellen we bij Unizo ook vast, dat er
al een duidelijke neergang bezig is. De onzekerheid
als gevolg van de kredietcrisis heeft
die neerwaartse trend nog versterkt, zowel
bij de consument als tussen de bedrijven.”
Solvabiliteitsverhoudingen kunnen op vele
manieren worden bepaald, afhankelijk van
welke vermogenscategorie in de berekening
wordt betrokken. De nauwste definitie is
de ‘Bank Core Tier 1-ratio’. Gedurende de
voorbije jaren hebben de toezichthoudende
overheden stelselmatig deze solvabiliteitsratio’s
voor financiële instellingen verhoogd
en tijdens de jongste financiële crisis nog
in versneld tempo. Onder Bazel I, de regels
betreffende de minimale kapitaaleisen
voor banken vastgesteld in 1988, lag die
nog laag. Vanaf 1 januari 2007 is de zogenaamde
Bazel II-richtlijn van start gegaan.
Gemiddeld wordt gestreefd naar 8 percent,
een cijfer dat vroeger bekend stond als de
zogenaamde Cook-ratio en dus nu de ‘Bank
Core Tier 1-ratio’ is. Een sterke solvabiliteit
vloeit voort uit het feit dat een bank voldoende
kapitaal heeft om een buffer te vor-
de roep om een strenge reglementering
van de financiële sector klinkt
steeds luider. Zullen allerlei beperkende
maatregelen de kredietverlening
en innovatie in de financiële
sector niet verhinderen?
van Overveldt: “Enkele financiële innovaties
maakten alles beter en efficiënter.
Er zijn heel wat goede innovaties gekomen
waarmee men al eens te ver is gegaan. Toezichthouders
grepen daarbij soms in, soms
niet, zij zijn ook niet verantwoordelijk als
toezichthouder. En innovatieprocessen kunnen
nu eenmaal in een economie negatieve
aspecten inhouden. Zo is effectisering op
zich positief. Maar er zijn ook risico’s aan
verbonden als men de innovatie niet goed
aanwendt. Men moet nu het kind niet met
het badwater weggooien.”
de Raymaeker: “Er is inderdaad veel financiële
innovatie geweest in onze sector, maar
men mag niet te kort door de bocht gaan.
Men moet een duidelijk verschil maken tussen
het instrument zelf en/of het gebruik ervan
door de markt. Op zichzelf is er met CDO’s
als instrument conceptueel niets verkeerd.
Alleen is de manier waarop het in de praktijk
is aangewend – als motor voor de creatie
van een vastgoedzeepbel in de Verenigde
Staten en het laten verslappen van de risico
of normen bij kredietverlening – bedenkelijk.
Dezelfde vraagtekens kan je plaatsen bij
de hoge productie van credit default swaps.
Oorspronkelijk was dit een product waarmee
kredietverleners het risico op hun kredietnemers
konden beperken, maar gaandeweg
men voor het dekken van dit kredietrisico en
daarnaast te blijven voldoen aan haar langlopende
schuldverplichtingen. De grootste
prioriteit voor de banken is in deze woelige
periode dan ook het verbeteren van hun
solvabiliteit. Om dat te realiseren kunnen
ze hun kapitaal verhogen, maar de economische
en financiële conjunctuur leent zich
daar nauwelijks toe. Of ze moeten keuzes
maken: rendabiliteit verhogen, activiteiten
afbouwen,… Wat is het verschil tussen solvabiliteit
en liquiditeit? De solvabiliteit geeft
aan in hoeverre een bank zijn schulden kan
afbetalen. Dat is een beheersbaar gegeven,
want de vervaldata waarop het geld overgemaakt
moet worden, zijn bekend. Liquiditeit
is de mate waarin een bank bv. de lonen
of de elektriciteitsrekening kan betalen.
Daarvoor moet een continue inkomstenstroom
gegarandeerd worden.
7

n ACtuEEl n
is deze markt uitgegroeid tot een veelvoud
van de reële markt in bedrijfskredieten waardoor
de band met de reële economie verdwijnt
en er een casinomarkt ontstaat.
Collaerts: “Securitisering laat potentieel
een betere risicospreiding en een toename
van de liquiditeit van het onderliggend
actief toe. Dat zijn positieve aspecten
die kostprijsverlagend hebben gewerkt.
Maar de toepassing ervan leert dat risico’s
zijn terecht gekomen bij partijen die te ver
afstaan van het kredietrisico en die onervaren
zijn. We hopen dat die tendens zal keren
en dat de directe relatie van de bankier met
de ondernemer terug centraal zal staan.”
van Overveldt: “Eén zaak is zeker: banken
zullen hun controle scherper stellen
en zich veel meer focussen op risicobeheer.
EFFECtisEriNG, CdO’s, suBPriMEs EN ANdErE…
Effectisering, ook wel securitisering of
gestructureerde kredieten genoemd, is
een financiële techniek waarbij activa
van de bank (bv. woonkredieten) worden
samengevoegd en verkocht als verhandelbare
effecten (bv. als obligaties).
Voorbeelden zijn ‘mortgage-backed securities’
(MBS), ‘asset-backed securities’ (ABS)
en ‘collateralised debt obligations’ (CDO).
Dat zijn bv. bedrijfsobligaties die banken
van hun balans halen, bundelen en
herverpakken in verhandelbare effecten
met de obligaties als onderpand. Na de
internetzeepbel van 2000-2001 heeft de
Amerikaanse centrale bank, de FED, haar
kortetermijnrente sterk verlaagd om de
economie te ondersteunen. Als gevolg van
dit rentebeleid groeide er echter stilaan
een andere zeepbel op de vastgoedmarkt
8 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
kArl COllAErts
(AdVisEur Bij HEt VOkA-kENNisCENtruM)
“ relancemaatregelen
moeten direct ingaan
en gericht zijn op
het vrijwaren van de
concurrentiekracht
van ondernemingen”
Voor hen is het belangrijk om risicobeheers-
systemen veel meer dan vroeger van erg
dichtbij op te volgen.”
Is het feit dat de overheid nu budgettaire
tekorten wil creëren en dus op de
kapitaalmarkt kredieten moet aanspreken,
geen bedreiging voor de kredietverlening
aan banken en bedrijven? Ook
de intentie van de overheid om haar
facturen sneller te betalen of haar wil
om bedrijven met betalingsproblemen
uitstel te geven om RsZ-bijdragen te
betalen, heeft zijn budgettaire invloed...
van Overveldt: “Dat is inderdaad een
mogelijke kiem van conflict gezien de
behoefte aan meer kapitaal van de banken
en de kredietverlening aan de bedrijven.”
in de VS. De lage rente zorgde ervoor dat
bijna iedereen een huis kon kopen. Door
de hoge vraag naar huizen stegen de
woningprijzen verder. Bijkomende leningen
op huizen werden gebruikt om nog
meer te consumeren, ook door mensen
die eigenlijk niet de capaciteit hadden om
een lening af te betalen. Zij konden toch,
niettegenstaande de stijgende huisprijzen,
gemakkelijk een lening krijgen omdat de
bank ervan uitging dat hun woning in
waarde steeg (de zgn. ‘subprime’-leningen).
Het resultaat was een wereldwijde
hoge vraag naar producten en grondstoffen,
een echte economische boom. Met als
gevolg dat de prijzen van de producten
stegen en dus ook de inflatie. Toen de
FED haar rente verhoogde om de inflatie
te bekampen, bleken plots miljoenen
van eetvelt: “Ik ben geen voorstander van
overheidstekorten, tenzij heel uitzonderlijk
zoals nu … en dan nog. Zo een tekort toelaten
kan alleen voor injecties aan segmenten
van de economie die de garantie bieden dat
ze die economie kunnen doen hernemen.
Nu is het een beetje kiezen tussen de pest
en de cholera.”
Collaerts: “Relancemaatregelen (bv. het versneld
betalen van facturen) zijn zeker nodig.
Maar ze moeten direct ingaan, anders zijn
ze zonder voorwerp. Ze moeten inderdaad
gericht zijn op het vrijwaren van de concurrentiekracht
van ondernemingen. En ze dienen
tijdelijk van aard te zijn. Anders ontsporen
we budgettair, hetgeen onverantwoord
zou zijn aan de vooravond van de vergrijzing.
De overheid zal ook zelf duidelijk gekwanti-
ficeerde efficiëntiewinsten moeten boeken.”
KRedIetveRlenIng aan KMO’s
laten we ons verder toespitsen op hét
thema van vandaag: financiering aan
bedrijven in tijden van kredietcrisis.
Meneer de Raymaeker, kunt u toelichten
hoe KBC de krijtlijnen uitzet om
een krediet toe te kennen?
“Het quasi-wegvallen van de interbankenmarkt,
de verhoogde solvabiliteitseisen naar
de banksector en de aanstormende recessie
hebben een belangrijke impact op de prijszetting
van kredieten. De marges moeten
immers een rendabele vergoeding vormen
voor de sterk verhoogde liquiditeitskost en
kapitaalkost en voor de risico’s die de bank
loopt op zijn kredietnemer. Al die factoren
Amerikanen hun ‘subprimes’ niet meer te
kunnen terugbetalen. De hypotheekbanken
zaten hierdoor plots met een overvloed
aan in beslaggenomen woningen
die openbaar verkocht dienden te worden.
Daardoor en door de rentestijging begonnen
de prijzen van het vastgoed in de VS
fors te dalen, waardoor nog meer klanten
in de problemen kwamen. Veel van deze
kredieten werden in de VS ‘herverpakt’ tot
obligaties (CDO’s) die aan andere financiële
instellingen in de VS maar ook overal
in de rest van de wereld werden verkocht.
Op deze manier hebben Amerikaanse banken
massaal belegd in deze CDO’s, vooral
zakenbanken zoals Lehman Brothers,…
Tot natuurlijk de vastgoedmarkt in elkaar
zakte en dus ook die CDO’s in waarde zijn
beginnen dalen. Daardoor konden banken

zijn significant in belang toegenomen en dat
is de verklaring voor de verbreding van de
marges. Banken kijken in deze omstandigheden
meer en meer naar de totale rendabiliteit
van de cliënt. Dat betekent dat opportunistische
shoppers die enkel op zoek zijn naar
het beste krediettarief wellicht een minder
goed aanbod zullen krijgen (als ze er al een
krijgen) dan cliënten die ook voor hun andere
behoeften beroep doen op hun huisbank.
Wij hebben ook de oproepen van de overheden
gehoord om de kredietverlening vol te
houden. KBC was kort geleden een instelling
die aan elke solvabiliteitsratio voldeed. Intussen
heeft KBC tot twee maal toe beroep moeten
doen op de overheid voor een kapitaalinjectie.
Maar zelfs daarna laten de door de
markt geëiste hogere solvabiliteitsratio’s niet
zomaar een hogere kredietverlening toe.
Daarom kijken wij ook naar kern- en nietkernactiviteiten.
Wij bouwen bij de niet-kernactiviteiten
bepaalde kredieten af en zetten
ze stop om bij de kernactiviteiten meer
ruimte voor kredieten te creëren. Krediet-
verlening aan particulieren, zelfstandigen, vrije
beroepen, landbouwers, tuinders en kmo’s
op onze thuismarkten – waaronder natuurlijk
Vlaanderen en Brussel – behoren zonder
enige twijfel tot onze kernactiviteiten.”
Zegt KBC niet-opgenomen kredieten op,
zoals andere banken dat soms doen?
de Raymaeker: “KBC zegt geen ongebruikte
kredietlijnen op, maar u moet beseffen dat
de bank hiervoor wel kapitaal dient te reserveren.
We weten ook wel dat concurrerende
banken kredietlijnen al eens opzeggen
steeds moeilijker geld vrij maken omdat
zij die CDO’s niet verkocht kregen, de
handel droogde op, niemand wilde ze
nog hebben. Een deel van het probleem
bleek ook de toegekende rating van
de CDO’s te zijn. Ze kregen een relatief
hoge waardering van gespecialiseerde
agentschappen en trokken hierdoor vele
beleggers aan. De realiteit was jammer
genoeg dat vele van deze CDO’s die
hoge waardering niet verdienden. En
ook dat banken op hun CDO-portefeuille
alsmaar meer dienden af te schrijven.
Daardoor geraakten enkele zakenbanken
in liquiditeitsnood. Het was moeilijk
om nog aan geld te geraken door het
wantrouwen in de financiële sector. Zo
barstte de financiële crisis in het najaar
van 2008 los…
jOHAN VAN OVErVEldt
(AlGEMEEN dirECtEur VAN VkW)
“ Bedrijven en banken zien
in dat tijdig en transparant
communiceren voordelen
oplevert en incidenten
kan vermijden”
DE KREDIETPOLITIEK VAN KBC
In Vlaanderen en Brussel heeft KBC een aanzienlijk marktaandeel verworven, zowel
in het segment van de particulieren als in dat van de zelfstandigen, vrije beroepen
en kmo’s. KBC wenst dit marktaandeel te behouden. KBC neemt dan ook het
engagement op zich om de particulieren, zelfstandigen, vrije beroepen en kmo’s te
blijven ondersteunen in hun ontwikkeling door het verlenen van kredieten. Hierbij
handhaaft KBC haar huidige kredietbeleid. De commerciële kredietportefeuille bij
KBC heeft in 2008 nog een groei gekend. Sinds oktober is er een zekere terugval vast
te stellen in de vraag naar nieuwe investeringskredieten. Dit is eerder een marktgegeven
dan een gewijzigde politiek vanuit de bank. Het percentage door de bank
geweigerde kredieten ligt zelfs lager dan in dezelfde periode van vorig jaar.
omdat ze niet worden gebruikt. Want zo kun
je als bank geld ter beschikking stellen aan
andere bedrijven. Maar wij doen dat niet.”
van eetvelt: “Dat is de juiste houding,
want als banken lineair zomaar alle nietgebruikte
kredietlijnen opzeggen, is dat
een levensgroot overlevingsprobleem voor
het bedrijfsleven en keert het als een boemerang
terug bij de banken.”
Collaerts: “Rechtszekerheid vrijwaren is
inderdaad belangrijk, ook in het bancaire
bedrijf. De financieringskost voor ondernemingen
neemt eerder toe. Velen vrezen
een credit crunch. In die context is het niet
evident om een kredietlijn niet te kunnen
opnemen en meteen daarna nieuwe onderhandelingen
bij een andere bankier voor
eenzelfde kredietlijn te starten.”
de Raymaeker: “In het hoofdstuk ‘weigeringen
bankkrediet’ van de KEFIK-enquête
‘Kmo financiering 2008’ kan ik volgende
cijfers halen: aan 6,4% van de respondenten
werd de voorbije 12 maanden een krediet
geweigerd. Vorig jaar bedroeg dit cijfer nog
9,6%. Ook hier geldt de vaststelling dat deze
dalende trend werd opgetekend enkele
maanden voor de uitbraak van de bankcrisis.
Aan micro-ondernemingen worden meer
bankkredieten geweigerd dan aan kmo’s,
10,1% tegenover respectievelijk 4,7%.”
Kunt u ons wat cijfers geven om uw
standpunten over kredietfinanciering
te illustreren?
de Raymaeker: (toont uitgebreide tabellen)
“Ik heb ze hier in detail voor me liggen. Maar
het bijzonderste uit deze uitgebreide cijferreeks
is dit gegeven: in 2008 realiseert de bank
een hogere kredietproductie dan in 2007 wat
op zich al een buitengewoon goed jaar was op
het vlak van toegestane kredieten. Dat toont
dus aan dat er géén rem is op de kredietverlening.
Maar we kunnen niet ontkennen dat er
de jongste twee maanden wel een terugval in
de vraag naar nieuwe kredieten merkbaar is.
Ook niet verwonderlijk als je ziet dat de orderboekjes
aan het krimpen zijn.”
Collaerts: “Dat is een vrij logisch gegeven.
In crisistijden zoals vandaag vallen de minder
belangrijke investeringsprojecten snel
weg. Zo merken we dat bedrijven nog wel
hun belangrijkste investeringen noodzakelijk
voor het overleven van de onderneming,
de A-investeringen, laten doorgaan. Maar
9

n ACtuEEl n
dANNy dE rAyMAEkEr
(CEO BElGië EN lid VAN HEt
dirECtiECOMité VAN dE kBC GrOEP)
“ Banken kijken in deze
omstandigheden
meer en meer naar
de totale rendabiliteit
van de cliënt”
ondertussen zetten nogal wat bedrijven hun
B-projecten (bv. uitbreiden van bestaande
activiteiten) en C-investeringen (volledig
nieuwe activiteiten, verdere diversificatie en
zo) gemakkelijker on hold. Dat wordt bevestigd
door de macro-economische prognoses
over de verwachte investeringen.”
en wat met de waarborgen die de banken
vragen, de waarborgregelingen
van de overheid …?
Collaerts: “Er is een Vlaamse kredietwaarborgregeling
die voor bedrijven tot 250 werknemers
geldt. Die is recent uitgebreid, hetgeen
goed is. De krediettoekenning zelf verloopt
via de aangesloten banken, wat politieke willekeur
bant. Een gelijkaardige marktconforme
aanpak, maar dan eerder op Europees niveau,
kan overwogen worden voor de kredietverlening
aan grotere ondernemingen.”
de Raymaeker: “Bij KBC wordt sinds het
begin van 2008 in een zeventigtal dossiers
van de mogelijkheden van het Participatiefonds
gebruikt gemaakt. Ook zijn wij een
grootgebruiker van de geboden waarborgregelingen.
Onze kantoren hebben alle
informatie over die waarborgregeling en
het Participatiefonds. Die zit in onze kennisdatabases,
enzovoort. Wat die kredietratings
betreft communiceren onze relatiebeheerders
open met hun bedrijfscliënteel.”
van Overveldt (fijntjes): “Waarborgsystemen
veranderen natuurlijk ook al eens op
het vlak van modaliteiten…”
de Raymaeker: “KBC staat nooit een krediet
toe louter op basis van waarborgen, wel
op basis van het businessplan en de leiderschapskwaliteiten
van de bedrijfsleider. Ten
tweede zijn waarborgen nu belangrijker
door de gewijzigde economische omgeving.
Bepaalde waarborgen hebben een invloed
op het eigen vermogen dat moet aanwezig
zijn bij de bank. Wat bij andere waarborgvormen
niet of minder het geval is. Omdat
10 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
banken zuinig met kapitaal moeten omspringen,
heeft dat zijn consequenties.”
naar verluidt zouden de kredietprocedures
bij de banken nu langer duren,
omdat ze alles dubbel uitpluizen en
controleren. de doorlooptijden van
kredieten zouden ook langer worden …
de Raymaeker: “KBC beslist de toekenning
van kredieten snel door het systeem van kantoorclusters.
Die toekenning gaat meestal niet
via het hoofdkantoor. 75% van de kredieten
wordt al in de kantoren beslist. De rest van de
kredieten die via het hoofdkantoor moeten,
krijgen zeker ook geen langere doorlooptijden.
Om de vlekkeloze werking van dat proces
te garanderen, worden er bepaalde SLA’s
(Service Level Agreements, n.v.d.r.) vastgelegd.
KBC heeft heel veel geïnvesteerd in zijn
relatiebeheerders die aan de kantorenclusters
verbonden zijn. Zij kunnen, net als vroeger,
het kredietproces perfect begeleiden.”
de tOeKOMst
laten we ook eens naar de toekomst
kijken bij het begin van het jaar 2009.
Zijn er in deze crisistijden ook geen
kansen voor bedrijven en banken die
de nodige lessen hebben getrokken?
Collaerts: “Er zijn kansen voor bedrijven
die naar hun kernactiviteiten kijken en
hun businessmodel aanpassen, terug naar
marktaandeel en rendabele producten kijken
en dus blijven investeren. In hun relatie
met hun financier telt ook veel meer de
transparantie en de doorstroming van informatie
mee. Een goed financieel plan met
een gezonde balansstructuur wordt alsmaar
belangrijker.”
van Overveldt: “André Leysen stelde lang
geleden al: Crisissen zijn uitdagingen. Inclusief
dus de bijbehorende bedreigingen én
kansen. Maar er kunnen en moéten inder-
daad lessen worden getrokken. Zo hadden
de banken sneller en in bepaalde gevallen
zeker duidelijker kunnen communiceren
tijdens de aanvang en de uitdeining van
de crisis. Anderzijds zien de bedrijven, net
als de banken, nu in dat tijdig en transparant
communiceren voordelen oplevert en
incidenten kan vermijden. Het is namelijk
nog erg vaak zo dat vooral kleinere ondernemingen
permanent geneigd zijn informatie
eerder af te schermen.”
van eetvelt: “Ik kan me daarbij aansluiten:
het is altijd belangrijk dat je met de persoon
aan wie je een krediet vraagt, heel transparant
communiceert. Ik vind dat de normaalste
zaak van de wereld. Anderzijds leven we
nu in een uitdagende tijd: in een periode van
crisis ontstaan mooie dingen. Ik krijg nu vaak
de vraag: is het wel een goed moment om
met een zaak te starten? Ik denk van wel, je
kunt het beter doen in de verwachting van
een opnieuw aantrekkende economie, dan
op de top van de conjunctuur. Vanzelfsprekend
moet je goed voorbereid zijn en zoeken
naar marktsegmenten met opportuniteiten.
In de autoverkoop gaat het nu bijvoorbeeld
erg slecht, maar dealers die het traditionele
aanbod verlaten en een niche zoeken, hebben
kansen. Zo ook in de kleding: wie betaalbare,
degelijke kleding aanbiedt, heeft kansen.
Ik ben positief ingesteld: wie creatief is,
krijgt nu heel veel mogelijkheden.”
de Raymaeker: “Ik geef u graag de les mee
die ik zélf heb getrokken: het ging allemaal
heel snel, zo snel dat het niet altijd gemakkelijk
was om te volgen in de communicatie.
Zelfs als je erg snel de waarheid vertelde,
was je mededeling al vaak door nieuwe
feiten achterhaald. Je kunt dus nog altijd
in snelheid worden gepakt, zelfs met een
goede communicatie. Niettemin blijven we
als KBC onverminderd geloven in het belang
van goede communicatie.”
dirk haesevoets: “Uit dit leerrijke debat
mogen we besluiten dat we unieke tijden
meemaken en dat de kredietcrisis wel degelijk
invloed op de bedrijfsfinanciering heeft.
De tijd dat banken bijna zonder risicopremie
kredieten verstrekten, zijn voorbij. Dus
worden de kredietvoorwaarden al eens
aangescherpt, ook door de striktere regels
die banken zélf opgelegd krijgen. Tegelijkertijd
stellen we vast dat banken nog altijd
nagenoeg evenveel krediet verstrekken als
een jaar geleden. Er is dus geen rem op de
kredietverstrekking. Dat blijkt uit de cijfers.
Zeker is die rem er niet voor bedrijven
met een goed businessplan en een heldere
communicatie. In zulke projecten blijft KBC
geloven, en de bank blijft er kredieten aan
verstrekken.”

n EVENEMENt n
FrEdErik dE MOl
(kBC-AdVisEur lANd- EN tuiNBOuW)
“ dé boodschap van onze stand was dit
jaar het veelzijdige werk dat onze 82
relatiebeheerders voor de agrarische
cliënten presteren”
Relatiebeheerders centraal in stand KBC
Van 8 tot 11 januari had in Flanders Expo de 6de
editie plaats van Agriflanders; de belangrijkste
Vlaamse tweejaarlijkse landbouwbeurs.
Als hoofdsponsor was KBC sterk betrokken
bij de organisatie. Frederik De Mol, adviseur
Land- en tuinbouw, blikt tevreden terug.
Terugblik op Agriflanders
U kon er niet naast kijken in de grote hal van
Flanders Expo: de opvallende stand waarin
KBC het werk van de relatiebeheerders Land-
en tuinbouw in de kijker zette. Al in 2003
werd het netwerk van de relatiebeheerders
opgestart. Geleidelijk werd het uitgebouwd
tot wat het vandaag is: een team van 82
specialisten die met een grote expertise in
land- en tuinbouw ten dienste staan van u.
Opvangen en doorverwijzen
Frederik De Mol bemande samen met andere
collega’s de stand van KBC. Voor Frederik
was het de eerste keer dat hij vanuit de KBCstand
Agriflanders meemaakte. “Het voorstel
om samen met de collega-adviseurs aanwezig
te zijn, sprak me onmiddellijk aan”,
vertelt Frederik. “Ik heb meteen toegezegd
om 3 dagen op het appel te zijn. Dé boodschap
van onze stand was dit jaar het veelzijdige
werk dat onze 82 relatiebeheerders
voor de agrarische cliënten presteren. Als
adviseurs Land- en tuinbouw en adviseurs
Verzekeringen waren wij op de stand het
aanspreekpunt voor de bezoekers: wij vingen
hen op, luisterden naar hun verhalen en
registreerden hun vragen. Na Agriflanders
hebben we alle vragen meteen doorgegeven
aan onze relatiebeheerders. Die hebben
op hun beurt meteen contact opgenomen
met de cliënten.”
polissen in de kijker
KBC plaatste ook 2 producten voor de landbouwer
onder de aandacht: de patrimoniumpolis
en de bedrijfspolis land- en tuinbouw.
“Het zijn 2 polissen die elkaar aanvullen. Ze
geven de beste garantie om het levenswerk
van een landbouwer of tuinder te beschermen.
Naast die 2 bekende polissen is er ook
nog de inkomensverzekering. Die is in de
landbouwsector minder bekend. Kmo’s hebben
de verzekering al veel eerder ontdekt.
In de landbouwsector echter wordt het verlies
aan inkomen na een eventuele ramp,
nog onvoldoende ingeschat. Veel bedrijfsleiders
gaan ervan uit dat zij snel weer aan
de slag kunnen als hun bedrijf door brand
wordt getroffen. Ze denken dat ze na zo’n
ramp snel weer een inkomen kunnen realiseren.
De werkelijkheid is vaak anders.
Daarom is een inkomensverzekering een
nuttige investering: als bedrijfsleider zorgt
u zo voor een optimale bescherming. Onze
relatiebeheerders hebben daar oog voor. Ze
focussen niet alleen op de krediettechnische
aspecten van een dossier, maar geven ook
informatie over het verzekeringspakket
waarbij ze nauw samenwerken met de KBCverzekeringsagent.”
Moeilijk 2009
Exposanten op vakbeurzen pakken nogal
eens uit met koopjes. Vielen er tijdens
Agriflanders ook bij KBC koopjes te doen?
“Agriflanders is geen koopjesbeurs”, weet
Frederik De Mol. “Ons opzet is om cliënten
gastvrij te onthalen in een losse sfeer
waarin een open gesprek kan ontstaan.
Hét onderwerp van de beurs was natuurlijk
de recente bankencrisis. In heel wat gesprekken
werd dat onderwerp aangesneden.
Onze boodschap is duidelijk: KBC blijft een
sterke partner voor de landbouwer en tuinder.
Ook in de toekomst willen wij een partner
zijn die vertrouwen uitstraalt. Toch had
ik de indruk dat de sfeer bij heel wat landbouwers
en tuinders bedrukt is. Ze verwachten
een moeilijk 2009.” Toch houdt Frederik
aan de 6de editie van Agriflanders een goed
gevoel over: “Ik keek er al op voorhand naar
uit om hier drie dagen aanwezig te zijn.
In het weekend piekte de belangstelling:
zowel zaterdag als zondag waren absolute
topdagen. Alles bij elkaar kan ik zeggen dat
het een zeer positieve ervaring was.”
11

n VErzEkEriNGEN n
Geen bedrijf, geen geld?
“Eigenlijk zou u de bedrijfsschadeverzekering
de levensverzekering van een bedrijf
kunnen noemen”, zegt KBC-verzekeringsagent
Joachim Boon. “De verzekering vergoedt
de vaste kosten en het verlies van de
nettowinst van uw onderneming na een
gedekt schadegeval. Dat is beslist geen
overbodige luxe. Want als uw bedrijf te
kampen heeft met materiële schade, duurt
het meestal even voor er weer kan worden
gewerkt. En ondertussen blijven de vaste
kosten doorlopen terwijl er minder of zelfs
geen inkomsten zijn. De bedrijfsschadeverzekering
is daarom een meer dan noodzakelijke
waarborg binnen de patrimoniumpolis.
U kunt ze bovendien perfect aanpassen
aan uw bedrijfssituatie en helemaal op maat
laten maken van uw wensen.”
3 formules
De verzekering vergoedt de bedrijfsschade
tijdens een vooraf bepaalde termijn. Als verzekerde
kunt u kiezen uit verschillende vergoedingsperiodes:
3, 6, 9, 12, 18, 24 of 36
maanden. De standaardperiode is 12 maanden.
Let wel: het gaat om maximale termijnen.
De bedrijfsschadeverzekering komt
ook tussen voor veel kortere periodes. Als uw
bedrijf bijvoorbeeld 1 week niet heeft kunnen
produceren, dan wordt de opgelopen
schade onmiddellijk vergoed. Joachim Boon:
“Het is vaak minder eenvoudig om het te
12 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
verzekeren bedrag te bepalen. Daarom
bieden we de keuze uit drie formules. De
gemakkelijkste is de eerste risicoformule op
basis van een dagvergoeding. Deze formule
kan gekozen worden tot een maximale
dagvergoeding van 1 400 euro. Opgelet: u
hebt niet automatisch recht op het forfaitair
verzekerde bedrag. Als u kiest voor een
dagvergoeding van 500 euro en de schade
bedraagt slechts 400 euro, dan krijgt u 400
euro uitbetaald. Is er 600 euro schade, dan
wordt er maar 500 euro vergoed. Volstaat
het bedrag van de maximale dagvergoeding
van de eerste risicoformule niet, dan kunt
u kiezen voor de verzekering op basis van
de omzet van uw onderneming. Eenvoudig:
uw omzet vormt het verzekerd bedrag
en na schade vergoeden we de daling van
uw bedrijfsresultaat gedurende de vergoedingsperiode.
Er is ook nog een derde
formule op basis van de brutomarge. Het
bepalen van het verzekerd bedrag is complexer
en is meer aangewezen voor grotere
bedrijven. Uw KBC- verzekeringsagent helpt
u graag bij de keuze van de juiste formule
voor uw bedrijf.”
voorbeeld
Een voorbeeld bewijst het grote voordeel
van de bedrijfsschadeverzekering. Stel dat
een tomatenteler beschikt over serres met
een oppervlakte van 20 000 m 2 . Een zware
jOACHiM BOON (kBC-VErzEkEriNGsAGENt)
“ de bedrijfsschadeverzekering is de
levensverzekering van uw bedrijf.
ze vergoedt de vaste kosten en het
verlies van de nettowinst na een ramp”
Bedrijfsschadeverzekering vergoedt inkomensverlies
zowat alle landbouwbedrijven hebben een patrimoniumverzekering die de schade aan gebouwen dekt na onder andere brand,
glasbreuk of storm. De bedrijfsschadeverzekering is minder bekend. En toch kan die polis heel wat financiële problemen voorkomen.
storm verwoest een deel van de gebouwen
en ook de totale inhoud. Het verzekerde
bedrag voor de bedrijfsschadeverzekering
in de patrimoniumpolis is bepaald op
basis van de jaarlijkse omzet van 1 miljoen
euro. Op het moment van de schade zijn al
30% van de tomaten geoogst en is er een
omzet gerealiseerd van 300 000 euro. Door
de schade lijdt de tomatenkweker dus een
omzetverlies van 700 000 euro. Tijdens de
schadeperiode (door de verzekerde bepaald
op 12 maanden) dekt de bedrijfsschadeverzekering
de daling van het bedrijfsresultaat.
Dat resultaat werd in de polis gedefinieerd
als het verschil tussen de bedrijfsopbrengsten
en bepaalde variabele bedrijfskosten zoals
het gasverbruik, de bemestingskosten,
verpakkings- en veilingkosten. Die kosten
worden niet verzekerd omdat ze door het
schadegeval wegvallen. Resultaat: de
bedrijfsschadeverzekering betaalt een vergoeding
van 350 000 euro voor het verminderde
bedrijfsresultaat. Zonder verzekering
zouden de winstreserves zeer snel uitgeput
geraakt zijn. De doorlopende kosten zouden
tot een groot verlies hebben geleid.
Geïnteresseerd?
Aarzel dan niet contact op te nemen
met uw KBC-verzekeringsagent.

n BElEGGEN n
Els CAlis
(kBC-rElAtiEBEHEErdEr lANd- EN tuiNBOuW)
“ Heel wat zelfstandigen maken zich
zorgen over hun wettelijke pensioen”
KBC-Renteplan:
aanvullend inkomen gegarandeerd
Het KBC-Renteplan is een veilige belegging
om optimaal van uw spaarkapitaal te genieten.
ze wordt gekenmerkt door flexibiliteit
en gewaarborgde opbrengst.
Met pensioen zonder zorgen
Els Calis, KBC-relatiebeheerder Land- en
tuinbouw, vindt het KBC-Renteplan de ideale
belegging voor gepensioneerde zelfstandigen.
“Heel wat zelfstandigen maken
zich zorgen over hun wettelijke pensioen.
Ze hebben gelijk: meestal zorgt hun pensionering
inderdaad voor een flinke daling van
hun inkomen – en dus van hun levensstandaard.
Dankzij het KBC-Renteplan hoeft het
zo ver niet te komen. De formule maakt het
mogelijk om optimaal gebruik te maken van
uw spaarkapitaal. Bovendien is het plan heel
flexibel. U kiest voor een formule met kapitaalbehoud
of -afbouw. Een belangrijk extra
voordeel is dat de rentevoet die wordt overeengekomen
bij de intekening, vastligt voor
de hele looptijd. Aan het KBC-Renteplan zijn
geen kosten verbonden (geen in- of uitstapkosten).
U betaalt alleen de roerende voorheffing
op de rente-uitkering.”
Met of zonder kapitaalbehoud
Het KBC-Renteplan heeft twee beperkingen:
de looptijd is maximaal 15 jaar en het
minimumbedrag dat u moet beleggen is
10 000 euro. De rest vult u zelf in. Kiest u bijvoorbeeld
voor de basisformule met kapitaalbehoud,
dan ontvangt u een maximale
opbrengst mét behoud van uw startkapitaal.
Wenst u een hoger inkomen uit kapitaal? Dan
kiest u voor kapitaalafbouw. Uw periodieke
inkomen bestaat dan voor een klein deeltje
uit rente en voor het overgrote deel uit
kapitaal. Fiscaal gezien is dit een interessante
besparing aangezien je op kapitaal natuurlijk
geen roerende voorheffing betaalt. U
bepaalt dan zelf welk bedrag u wenst te ontvangen
en met welke regelmaat.
gegarandeerd rendement
“Wat het KBC-Renteplan aantrekkelijk
maakt, is dat u nooit voor verrassingen komt
te staan”, weet Els Calis. “Het rendement
is afgestemd op de marktrente. Het wordt
vastgelegd bij de intekening en geldt voor de
volledige looptijd. Rentewijzigingen hebben
dus géén invloed. Bovendien weet u vooraf
hoeveel inkomen u uit het KBC-Renteplan
zult ontvangen: dat wordt van meet af aan
heel precies voor u berekend. Hoe vaak u uw
aanvullend inkomen wil ontvangen, bepaalt
u zelf. Bij een formule met kapitaalafbouw
kan dat elke maand, om de twee maanden,
trimestrieel, om de vier maanden, zesmaandelijks
of jaarlijks.”
te combineren met andere beleggingen
U wil met het KBC-Renteplan een vast inko-
men uit uw kapitaal halen en dat kapitaal
tegelijk maximaal laten renderen? Dan is de
combinatie met een andere belegging een
ideale oplossing. Beleg een gedeelte van uw
beschikbare kapitaal in het KBC-Renteplan
(met kapitaalafbouw). Dat bezorgt u alvast
een gegarandeerd inkomen en een aardige
besparing op de roerende voorheffing. Het
overige kapitaal belegt u in een KBC-Beleggingsverzekering
of een KBC-Beleggingsfonds.
Zo kan het opnieuw aangroeien. Els
Calis maakt dat duidelijk met een voorbeeld.
“Stel dat iemand een bedrag van 150 000
euro heeft bijeengespaard. Hij wil dat geld
beleggen, maar wenst ook een extra maandelijks
inkomen. Een deel van het kapitaal
(44 333 euro) wordt daarom belegd in een
KBC-Renteplan met kapitaalafbouw. Tegen
een bruto jaarlijkse rentevoet van 2,9%
levert dat gedurende 10 jaar een extra inkomen
op van 416,57 (1) euro per maand. Het
verwachte eindkapitaal is dan 0 euro. De
overblijvende 105 667 euro wordt belegd in
KBC-Life Capital. Het verwachte eindkapitaal
van die belegging is 150 000 euro, na 10
jaar (2). Natuurlijk is het maar een voorbeeld:
voor de actuele rentevoeten en voor een
persoonlijke berekening neemt u het best
contact op met uw relatiebeheerder.”
(1) Berekend met afhouding van 15% roerende voorheffing. Onder voorbehoud van wijzigingen in de roerende voorheffing. Berekend aan een jaarlijkse brutorentevoet van 2,9%,
rentevoet geldig op 19 januari 2009. - (2) KBC Life Capital is een tak 21-levensverzekering. De berekening gebeurde aan de standaardinstapkost van 3%, verzekeringstaks (1,10%) en
een globaal rendement (rentegarantie + winstdeling) van 4%. Op elke storting wordt een interestvoet gegarandeerd gedurende een vaste garantieperiode.Bovenop de gegarandeerde
interestvoet kan er jaarlijks een deelneming in de winst worden toegekend aan uw contract volgens de modaliteiten en voorwaarden van het winstdeelnameplan. Deze winstdeelname
kan niet worden gegarandeerd en is o.a. afhankelijk van de winst van de verzekeraar en de economische conjunctuur. De simulatie is berekend in de veronderstelling dat de intrestopbrengst
tot de einddatum ongewijzigd blijft. Deze simulatie is informatief en niet bindend voor de betrokken partijen. De aanvaarding van de verzekering kan afhankelijk zijn van de
verzekerde bedragen en van een onderzoek met betrekking tot de gezondheid van de verzekerde. Raadpleeg voor de volledige productmodaliteiten en kosten de financiële infofiche
beschikbaar bij uw tussenpersoon of op www.kbc.be.
13

n lEVEN MEt kBC n
Een boerderij
in het centrum
van Antwerpen
Op 15 mei 2009 bouwt de Groene Kring,
een beweging van jonge land- en tuinbouwers,
een hele boerderij midden in de stad
(Astridplein). Met de actie wil de organisatie
aantonen dat de land- en tuinbouw een
onontbeerlijk deel uitmaakt van ons dagelijkse
leven. Tegelijk wil ze ook bijdragen
tot een positievere beeldvorming van de
landbouw. Voorbijgangers en vooral stadskinderen
komen bijvoorbeeld te weten dat
een boerderij niet alleen instaat voor de
productie van ons voedsel, maar dat er ook
andere activiteiten plaatsvinden zoals landschapsonderhoud,
zorgverlening, plattelandstoerisme
en recreatie. De jonge landbouwers
uit Antwerpen die aan de actie
deelnemen, richten zich vooral naar de kinderen
uit het kleuter- en lager onderwijs.
Scholen in en rond Antwerpen worden persoonlijk
uitgenodigd om een gratis begeleid
bezoek te brengen aan de boerderij.
De scholen krijgen vooraf een lespakketje
toegestuurd, zodat het bezoek voorbereid
kan worden. In de boerderij zelf kunnen de
kinderen voelen, ruiken, kijken en zelfs
proeven. Met een dier als gids worden ze
door de boerderij geleid. In een aantal educatieve
stands en workshops wordt ook de
link gelegd tussen dieren en een aantal
eindproducten. Een bezoek aan de ‘Boerderij
in de stad’ is gratis. KBC sponsort dit
evenement.
• 15 mei 2009
Boerderij in Antwerpen
• 27 & 28 juni 2009
Open tuinen
• 13 juni-30 augustus 2009
streekzoektochten
landelijke Gilden
• 10-11-12 juli 2009
kunst op het Hof
• 26 & 27 september 2009
Werktuigendagen
Oudenaarde
14 OOGst & OPBrENGst Maart 2009
Nieuwe directeur
Proefcentrum voor Sierteelt
Sinds 1 januari 2009 is
dr. Bruno Gobin directeur
van het Proefcentrum
voor Sierteelt in
Destelbergen, van het Provinciaal Proefcentrum
voor Groenteteelt en het Interprovinciaal
Proefcentrum voor de Aardappelteelt in
Kruishoutem. Hij volgt in die functies ir. Eddy
Volckaert op, die sinds het midden van de
jaren tachtig aan het hoofd van die centra
stond. Hij bouwde ze uit tot toonaangevende
onderzoeks- en voorlichtingscentra.
Dr. Bruno Gobin heeft een jarenlange ervaring
in de landbouwsector en het toegepast
en fundamenteel wetenschappelijk onder-
Zoomit: gratis beheer- en betaal-
service voor elektronische facturen
Sinds eind vorig jaar
kunnen abonnees
van KBC-Online (for Business) en Isabel gebruik
maken van Zoomit. Die nieuwe service maakt
het beheer van documenten (en de bijbehorende
betalingen) een stuk gemakkelijker.
Zoomit werd samen met Isabel door de grote
Belgische banken ontwikkeld. Concreet maakt
de service het mogelijk om gratis documenten
te ontvangen die verbonden zijn met financiele
transacties: facturen, loonbrieven, kwitanties,
creditnota’s... Gebruikers kunnen de ontvangen
documenten op een beveiligde manier
raadplegen, beheren en de nodige betalingen
Land- en tuinbouwsalon
Roeselare ’09 opnieuw groot succes
Van 24 tot 26 januari vond in Roeselare het
tweejaarlijkse land- en tuinbouwsalon plaats.
Dankzij een bijzonder aantrekkelijk programma
en een breed aanbod van exposanten
was het opnieuw een groot succes. Meer
dan 30.000 bezoekers vonden de weg naar
de Schiervelde-hallen. Vooral de internationale
wedstrijdtentoonstelling van neerhof-
zoek. Hij leidde een tijdlang de afdeling zoölogie
in het toenmalige opzoekingsstation
van Gorsem. Hij was er verantwoordelijk voor
de uitbouw van toekomstgerichte wetenschappelijke
projecten voor de geïntegreerde
en biologische fruitteelt. Ook testte hij er
nieuw ontwikkelde gewasbeschermingproducten.
Daarnaast was hij nauw betrokken
bij de waarnemingen en waarschuwingen.
Hij adviseerde de sector, veilingen en overheid
op verschillende niveaus, met name
in het kader van erkenningsaanvragen, de
residuproblematiek en exportdossiers. We
wensen dr. Bruno Gobin heel veel succes in
zijn nieuwe functie.
doen. Het versturen van elektronische documenten
gebeurt vanuit een Isabel-abonnement.
Voor de afzenders heeft de service heel
wat voordelen: kostenbesparingen in de administratie
van uitgaande facturen, een snellere
en efficiëntere betaling van facturen, meer
bezoekers op de eigen website (via de hyperlink)
en minder papierverbruik. Voor de ontvangers
biedt Zoomit onder meer het voordeel
dat documenten van verschillende
afzenders in één gebruiksvriendelijke toepassing
beschikbaar zijn. Bovendien kunnen ze
vlot en foutloos worden betaald én blijven ze
gedurende één jaar elektronisch beschikbaar.
dieren (in een tent van meer dan 2.000 vierkante
meter) kon op heel wat belangstelling
rekenen. Er waren ook een heleboel shows
met dieren: paardenshows (met het Vlaams
Paard en het Noorse Fjordpaard), demonstraties
van Border Collies met schapen en van
Indische loopeendjes. Ook de voorstelling
van zeldzame schapen en van het Herdwichschaap,
viel sterk in de smaak. Onder het
motto ‘Landbouw is lekker’ kwam op zondag
25 januari chef Peter Van Asbroeck langs
voor een zeer gesmaakte kookdemonstratie.
Het land- en tuinbouwsalon was opnieuw
een schot in de roos. Onze welgemeende
felicitaties aan de organisatoren. Afspraak
over 2 jaar.

n ACtuElE VrAAG n
WAt zEGt dE NiEuWE WEtGEViNG OP dE sPAArrEkENiNGEN?
Vanaf 1 april 2009 wordt een nieuwe wet op de spaarrekeningen van kracht.
Die moet zorgen voor meer transparantie.
Vanaf 1 april 2009 geldt er een nieuwe
maximale waarde voor de basisrentevoet
van een spaarrekening. De basisrente mag
niet hoger liggen dan de hoogste van de
volgende 2 rentevoeten: 3 procent of de
herfinancieringsrente van de Europese
Centrale Bank (ECB). Het ECB-tarief dat
geldt op 10 december en op 10 juni geldt
als maximale basisrentevoet voor het eerste
en het tweede semester. Concreet: op
1 april 2009 bedraagt de basisrente op spaarrekeningen
voor alle Belgische financiële
instellingen dus maximaal 3%. Uiteraard
kan ze in de toekomst nog verhogen, maar
gezien de huidige economische vooruitzichten
zal dat wellicht niet voor meteen
zijn. Daarnaast is er de essentiële wijziging
dat de aangroeipremie wordt afgeschaft.
Pas afgestudeerde jongeren stellen zich
een pak vragen over hun toekomst. Speciaal
voor hen is er de KBC-jongerenadviseur.
Graag deelt hij met hen de ruime kennis en
ervaring van KBC over geld, de bankwereld,
verzekeringen, juridische en economische
kwesties... Om die informatie-uitwisseling
nog completer te maken, is er nu ook
het KBC All-in Pack. Dat is een map met
praktische informatie over elk sleutelmoment
in het leven van jongeren: rechten en
plichten als meerderjarige, studietips,
geen aangroeipremie meer
Een belangrijke wijziging is inderdaad dat de
aangroeipremie verdwijnt. Er mag enkel nog
worden gewerkt met een getrouwheidspremie.
De getrouwheidspremie begint te lopen
uiterlijk vanaf de kalenderdag die volgt op
de kalenderdag van de storting. De getrouwheidspremie
wordt toegekend voor bedragen
die gedurende twaalf opeenvolgende maanden
op uw rekening blijven staan. Waarom
verdwijnt de aangroeipremie? De wetswijziging
wil de berekeningswijze van de rente
en de premies transparanter maken, zodat
u gemakkelijker kunt vergelijken tussen het
aanbod van de verschillende financiële instellingen.
De lopende aangroeipremies moeten
uiterlijk op 31 december van dit jaar verworven
zijn.
Topevenement voor mensen
met groene vingers
Tuinliefhebbers mogen nu al twee belangrijke
data in hun agenda noteren: 27 en 28 juni 2009.
Dat weekend organiseren de Landelijke Gilden
immers ‘Open Tuinen 2009’. Tijdens dat evenement,
waarvan KBC de hoofdsponsor is, stellen
maar liefst 275 tuineigenaars hun tuinen open
voor het grote publiek. Opnieuw werden hiervoor
echte tuinparels geselecteerd. Het zijn tuinen met
een sterk concept of met een waardevolle collectie
of met een bijzonder verhaal of een combinatie
daarvan. Traditiegetrouw wordt ook een tuin-
All-in Pack:
de beste start voor jongeren
praktische informatie over het studentenleven,
sollicitatietips, startersadvies voor
jonge ondernemers, advies om verstandig
te beleggen, tips voor veilig verzekeren en
budgetbeheer...
Kortom: het All-in Pack is een handige en
complete leidraad voor jonge mensen.
Belangrijk is dat de KBC-jongerenadviseur de
jongeren niet overlaadt met informatie, maar
dat hij alleen adviseert over die thema’s die
echt belangrijk zijn voor de jongere.
getrouwheidspremie
met minimum en maximum
De getrouwheidspremie krijgt vanaf 1 april
2009 bijkomend een wettelijke minimumwaarde
opgelegd: ze mag niet lager zijn
dan 25 procent van de toegepaste basisrentevoet.
Wat blijft, is dat de getrouwheidspremie
maximaal 50% van de maximale
basisrente mag bedragen. De
getrouwheidspremie is verplicht gegarandeerd
gedurende de ganse looptijd van de
premie. Als u bijvoorbeeld een storting
doet op 1 april 2009 en de getrouwheidspremie
bedraagt 0,75%, dan krijgt u gegarandeerd
0,75% getrouwheidspremie als u
de storting voor de volledige looptijd van
12 maanden laat staan.
gids uitgegeven. Deze geeft een beschrijving van
elke deelnemende tuin (met foto’s), de route
ernaartoe en de openingsdagen. Ten slotte kunt u
ook nog deelnemen aan enkele leuke wedstrijden,
waaronder de KBC Open Tuinenwedstrijd voor
Online-gebruikers. De winnaar daarvan mag zich
verheugen op een KBC-ballonvaart voor zes
personen, de ideale manier om de tuinen ook
eens vanuit een ander standpunt te bekijken. Alle
informatie over de wedstrijd vindt u van 1 tot 28
juni op www.kbc.be/Opentuinen.
e-zine: ontdek
onze maandelijkse
nieuwsbrief op maat
Het gratis e-zine van KBC informeert
jongeren maandelijks over een brede
waaier boeiende onderwerpen: film,
muziek, lifestyle, sport, gaming...
Het is een ideale manier om altijd
op de hoogte te blijven. Ook leuk:
met het e-zine zijn er regelmatig heel
wat prijzen te winnen. Inschrijven kan
op www.kbcjongerene-zine.be.
15

Eenmaal. Andermaal. Gekocht.
Dankzij de KBC-Grondfi nanciering.
Als landbouwer of tuinder beseft u als geen ander dat grond onontbeerlijk is voor uw bedrijf. Nu en in de toekomst. Maar
velden en weiden kopen vergt enorme investeringen. KBC heeft daarom een unieke kredietformule ontwikkeld. Een soepel
afbetalingsplan met een maximumlooptijd van 30 jaar. Met de KBC-Grondfi nanciering voor land- en tuinbouwbedrijven bepaalt
u mee hoeveel u maandelijks betaalt. Want tot 70% van de aankoopprijs kunt u eventueel aan het eind van de rit betalen.
Dus, bent u van plan grond te kopen? Bespreek dan eens uw mogelijkheden met KBC. Want praten werkt.
www.kbc.be/ltb
we hebben het voor u Een onderneming van de KBC-groep