Biofeedback bij kinderen met overgewicht

Biofeedback bij kinderen met 

Auteurs: 

Elisa Noordhoek 

Marinke van Rijn 

Jolande Smelt 

Saxion Hogeschool Enschede 

AGZ/IPS 

Opleiding Fysiotherapie 

28 mei 2008 

overgewicht 

Een pilotstudy

Biofeedback bij kinderen met overgewicht Saxion Hogeschool Enschede 

Voorwoord 

Voor u ligt het resultaat van het onderzoek waar wij het afgelopen jaar mee bezig zijn geweest. 

Al tijdens de eerste gesprekken werd duidelijk dat onze voorkeur uitging naar een het uitvoeren 

van een zelf opgezet onderzoek. De combinatie van kennis uit de minoren ‘Wetenschappelijk 

Onderzoek voor Professionals in de Gezondheidsheidszorg’ en ‘Technologie in Zorg’ leek ons een 

geschikte basis voor een afstudeerproject. Een onderwerp vinden bleek echter niet mee te vallen. 

Ons eerste onderzoeksvoorstel ging uit naar het onderzoeken van interventiemethodes met 

betrekking tot spasticiteit. Het bleek echter niet mogelijk een instelling te vinden die de middelen 

had ons hierbij te ondersteunen. 

Onze eerste afstudeerbegeleider hield zich op dat moment bezig met het opzetten van een 

onderzoek naar biofeedback bij kinderen. Toen hij ons de mogelijkheid gaf dit onderzoek zelf uit te 

voeren was de keuze snel gemaakt. 

We zijn begonnen met het maken een onderzoeksopzet. Daarnaast hebben we ons verdiept in 

achtergrond informatie met betrekking tot overgewicht en de gezondheidsrisico’s en mogelijke 

interventies hiervoor. 

Nadat onze onderzoeksopzet goedgekeurd was konden we beginnen met het selecteren van de 

onderzoekspopulatie. Hiervoor hebben we verschillende instanties benaderd. De instelling die had 

toegezegd kinderen te selecteren haakte op het laatste moment helaas af. Via (zwem)scholen in 

Enschede hebben we uiteindelijk tien kinderen bereid gevonden aan het onderzoek mee te 

werken. 

Tijdens het uitvoeren van het onderzoek zorgden technische problemen voor afhaken van 

verschillende deelnemers en het ontbreken van data. Bovendien waren we veel tijd kwijt aan het 

oplossen van problemen bij zowel hardware als software. Hierdoor liepen we veel vertraging op. 

Uiteindelijk hebben we net voldoende data kunnen verzamelen om uitspraken te kunnen doen 

over de door ons gestelde hypothesen en zijn we best trots op het resultaat. 

Dit alles was natuurlijk niet mogelijk geweest zonder ondersteuning van verschillende mensen. 

Allereerst willen we de kinderen en hun ouders bedanken die wilden meewerken aan het 

onderzoek en ondanks alle tegenslagen de metingen hebben doorgezet. 

Daarnaast willen we McRoberts BV bedanken voor de adviezen en het leveren van de hardware, 

software en de toegang tot de website www.gaitweb.nl. 

Ten slotte willen we onze afstudeerbegeleiders, Arjan van der Salm en Frits Oosterveld, bedanken 

voor de ondersteuning. In het bijzonder Arjan heeft door zijn enthousiasme en zijn nauwe 

samenwerking met ons veel bijgedragen aan dit resultaat. 

Elisa Noordhoek 

Jolande Smelt 

Marinke van Rijn 

Enschede, 28 mei 2008 

Enschede, 28 mei 2008


Inhoudsopgave 

Samenvatting 3 

1. Inleiding 4 

2. Aanleiding van het project 5 

2.1 Inleiding 5 

2.2 Definities overgewicht en obesitas 5 

2.3 Prevalentie 6 

2.4 Gezondheidsrisico’s 8 

2.5 Oorzaken 9 

2.6 De invloed van beweging 10 

2.7 Interventie met 24 uur controle 11 

3. Project “Biofeedback bij kinderen” 12 


3.2 Onderzoeksopzet 12 

3.3 Het Dynaport Micromod Movemonitor systeem 16 

3.3.1 Hoe werkt het systeem? 16 

3.3.2 Het aanbrengen van de MoveMonitor 17 

3.4 Resultaten 19 

3.4.1 Betrouwbaarheid van het systeem 19 

3.4.1.1 Inleiding 19 

3.4.1.2 Selectie data 19 

3.4.1.3 Statistische analyse 20 

3.4.1.4 Resultaten 21 

3.4.1.5 Discussie 25 

3.4.1.6 Conclusie 26 

3.4.2 Analyse effect feedback methode 27 


3.4.2.2 Selectie data 27 

3.4.2.3 Statistische analyse 27 


3.4.2.5 Discussie 30 




Enschede, 28 mei 2008 

3.4.3 Hanteerbaarheid van het systeem 31 




3.4.4 Kwaliteit Feedback 32 




4. Aanbevelingen 34 


4.2 Aanbeveling meetsysteem 34 

4.2.1 Inleiding 34 

4.2.2 Aanbevelingen onderzoeksopzet 34 

4.3 Aanbevelingen meetsysteem 38 


4.3.2 Software problemen 38 

4.3.3 Hardware problemen 39 

4.3.4 Problemen m.b.t. buikband 40 

4.3.5 Overige problemen 40 

4.4 Aanbeveling feedback geven 42 


4.4.2 Gedrag 42 

4.4.3 Vormen van feedback geven 45 

4.4.4 Criteria feedback 46 

Nawoord 48 

Literatuur 49 

Bijlagen 

A Evaluatieformulier van de Micromod Movemonitor 

B Thermometer rapport 

C McRoberts Move Monitor Rapport 

D Handleiding 

E Evaluatieformulier feedback


Samenvatting 

Beschrijving 

Binnen het project “Biofeedback bij kinderen met overgewicht” is onderzocht of het geven 

van biofeedback een geschikte methode is om kinderen bewust te maken van hun 

bewegingsgedrag. De methode maakt gebruik van de Dynaport Micromod MoveMonitor. 

Deze bestaat uit drie acceleratiemeters, die de versnellingen meten van het lichaam en 

daarmee de mate van activiteit bepaalt. De bevindingen worden teruggekoppeld naar het 

kind. 

Tijdens deze studie stonden de volgende vragen centraal: Is het meetsysteem betrouwbaar, 

heeft biofeedback invloed op het bewegingsgedrag van kinderen, is het meetsysteem 

hanteerbaar en is de feedback geschikt voor kinderen? 

Tien kinderen werden gedurende twee weken gemeten. Een deel van de groep werd 

gedurende de hele periode alleen gemeten, terwijl het andere deel in de tweede week 

feedback ontving. De mate van activiteit van de twee weken werd vergeleken. Daarnaast 

werd een vragenlijst afgenomen ter beoordeling van de hanteerbaarheid van het 

meetsysteem. 

Resultaten en discussie 

In een correlatieanalyse zijn de data van de eerste en de tweede week naast elkaar gelegd. Er 

bestaat een correlatie van 0,7 tussen de data van beide weken. Hieruit blijkt dat het 

meetsysteem betrouwbaar is. Er worden echter vele discussiepunten genoemd die deze 

conclusie nuanceren. 

Om de invloed van biofeedback op het bewegingsgedrag te bepalen, zijn het aantal uren dat 

kinderen actief of inactief waren in de eerste en tweede week met elkaar vergeleken. Bij het 

aantal uren actief was er een verschil van ‐6,4 (sig. 0,347), en bij het aantal uren inactief is er 

een verschil gevonden van ‐5,1 (sig. 0,26). Beide verschillen zijn niet significant en de 

biofeedback lijkt geen effect te hebben. In de discussie wordt een verklaring gegeven voor 

deze bevindingen. 

Uit de vragenlijst blijkt dat het systeem niet ideaal is voor het gebruik door de doelgroep. 

Met name technische aspecten zorgen ervoor dat het verwerken van metingen veel tijd kost. 

Daarnaast zijn deelnemers niet tevreden over het comfort van de buikband waarin het 

meetsysteem gedragen wordt. 

Om de laatste vraag te beantwoorden, is bij twee kinderen gekeken of zij het rapport correct 

interpreteerden. Dit was bij beide kinderen het geval. De onderzoekspopulatie was in dit 

geval echter te klein om uitspraken te doen over de kwaliteit van de feedback. 

Aanbevelingen 

Uit de resultaten blijkt dat er nog vele discussiepunten bestaan. Er zijn daarom 

aanbevelingen gedaan om in een eventueel vervolgonderzoek tot duidelijkere conclusies te 

komen. In de aanbevelingen worden suggesties gedaan over het aanpassen van de 

onderzoeksopzet en worden verbeterpunten van het meetsysteem genoemd. Daarnaast 

wordt toegelicht met welke factoren er rekening moet worden gehouden bij het geven van 

feedback aan kinderen. 

Enschede, 28 mei 2008 3


1. Inleiding 

Dit verslag is een weergave van resultaten en aanbevelingen ten aanzien van het onderzoek 

‘Biofeedback bij kinderen met overgewicht’. In het eerste hoofdstuk (hoofdstuk 2) wordt de 

aanleiding van het project beschreven. 

De actualiteit en ernst van het probleem overgewicht worden geschetst. Daarnaast wordt er 

uitgelegd hoe dit project tot stand is gekomen. 

In hoofdstuk 3 wordt het onderzoek naar biofeedback bij kinderen nader toegelicht. Naast de 

onderzoeksopzet en een beschrijving van het meetsysteem, worden hierin de resultaten 

gepresenteerd. Ten eerste worden de kwantitatieve aspecten weergegeven over de 

betrouwbaarheid van het systeem en het effect van de gekozen feedbackmethode. Daarna 

wordt ingegaan op kwalitatieve aspecten. Hierin worden de hanteerbaarheid van het 

systeem en de kwaliteit van de feedback beschreven. 

In het laatste hoofdstuk worden aanbevelingen gegeven voor een mogelijk vervolgonderzoek 

ten aanzien van bevindingen in bovengenoemde hoofdstukken. 



2. Aanleiding van het project 

2.1. Inleiding 

“Zeg vaker nee!”. Overgewicht bij kinderen is een groeiend probleem in Nederland. De 

kranten staan er vol van, er zijn overheidscampagnes gestart en diverse televisieprogramma’s 

hebben overgewicht en een gezondere leefstijl als thema. 

Bij ruim 13% van de jongens en 16% van de meisjes in Nederland is er sprake van 

overgewicht [1]. Kortom, het probleem lijkt een epidemische vorm aan te nemen. 

Er zijn op dit moment verschillende interventiemethodes om overgewicht bij kinderen te 

bestrijden, maar vooralsnog blijft het probleem bestaan. Om de aanpak te optimaliseren 

worden diverse onderzoeken verricht, waaronder het project “Biofeedback bij kinderen met 

overgewicht” van het Kenniscentrum Zorg, Welzijn en Technologie van de Saxion Hogeschool 

Enschede. 

In dit hoofdstuk wordt de aanleiding van dit project nader verklaard. Achtereenvolgens zullen 

de definitie van overgewicht en obesitas, de prevalentie van overgewicht bij kinderen, en 

oorzaken en gevolgen worden beschreven. 

Aansluitend wordt de invloed van bewegen op overgewicht verklaard, evenals het idee 

achter een 24 uur benadering. 

2.2. Definities overgewicht en obesitas 

Overgewicht wordt gedefinieerd als een status waarbij het lichaamsgewicht boven een 

bepaalde standaard van acceptabel of wenselijk gewicht ligt. Obesitas wordt omschreven als 

een lichaamsgewicht dat ver boven deze standaard ligt. 

Een gezond gewicht wordt bepaald door de Body Mass Index (BMI), ook wel Quetelet Index 

genoemd (QI). De BMI is een internationaal erkende maat om het gewicht in verhouding tot 

de lengte aan te geven. Deze wordt berekend door het delen van het lichaamsgewicht door 

het kwadraat van de lengte. 

BMI = Lichaamsgewicht / (lengte)² 

Volgens de WHO‐definitie geldt bij volwassenen een BMI van 18,5 tot 25 als gezond gewicht, 

een BMI van 25 tot 30 als matig overgewicht en een BMI hoger dan 30 als ernstig 

overgewicht, ofwel obesitas. [2] 

Hierbij moet worden opgemerkt dat het interpreteren van de BMI met de nodige 

voorzichtigheid dient te gebeuren, doordat het gewicht niet alleen wordt bepaald door de 

vetmassa. Zo kunnen personen met erg veel spiermassa op een te hoge BMI uitkomen, 

terwijl ze niet te dik zijn. Hetzelfde geldt voor mensen die veel vocht vasthouden. [3] 

Bij kinderen geeft de reguliere BMI een overschatting van overgewicht bij een kleine lengte, 

en een onderschatting van overgewicht bij een grote lengte. Daarom gelden voor kinderen 

andere grenswaarden. Deze zijn per leeftijdsjaar en geslacht apart vastgesteld. [4] 



Tabel 1: Vastgestelde afkapwaarden van de BMI voor de leeftijd van 2 t/m 18 [4] 

2.3. Prevalentie 

Niet alleen bij volwassenen stijgt het percentage van mensen met overgewicht, ook bij 

kinderen is er een sterke stijging te zien. Tussen 2002 en 2004 heeft 13,5% van alle jongens 

(4 t/m 15 jaar) overgewicht. Bij meisjes van dezelfde leeftijdsgroepen is dit 16,7%. De 

prevalentie van obesitas is voor jongens gemiddeld 2,9% en voor meisjes 3,3%. [1] 

Ten opzichte van de gemeten percentages in 1997 is dit een significante toename. Bij 9‐jarige 

jongens is de prevalentie gestegen van 9,0% naar 16,1%, dit betekend een toename met 

bijna 80%. Hetzelfde geldt voor meisjes op 8‐jarige leeftijd. Hier is de prevalentie van 13,9% 

gestegen naar 24,6%. Voor 12‐jarige jongens (van 7,4% naar 16,2%) en voor 15‐jarige meisjes 

(van 10,0% naar 20,1%) is de prevalentie ruim verdubbeld. 

De prevalentie van obesitas is zelfs nog sterker toegenomen. Hier heeft het percentage zich 

sinds 1997 op sommige leeftijden verdriedubbeld. 



Figuur 1: De prevalentie van overgewicht en obesitas van 2002‐2004 bij kinderen van 4 t/m 15 jaar. [1] 

Figuur 2: De prevalentie van overgewicht in 1997 en 2002‐2004. [1] 

Figuur 3: De prevalentie van obesitas in 1997 en 2002‐2004.[1] 



2.4. Gezondheidsrisico’s 

Overgewicht en obesitas gaan gepaard met diverse gezondheidsrisico’s. Zo kan toename in 

gewicht metabole, respiratoire, orthopedische, immunologische, neurologische, 

dermatologische, gastro‐enterologische, hormonale en cardiovasculaire stoornissen ten 

gevolge hebben [5][6][7]. 

Een van de opvallendste metabole stoornissen die geassocieerd worden met overgewicht is 

insulineresistentie. Deze afwijking ligt ten grondslag aan de ontwikkeling van diabetes 

mellitus type II. Deze vorm van diabetes wordt ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, maar 

komt tegenwoordig ook steeds vaker voor op kinderleeftijd. De graad van insulineresistentie 

is evenredig aan het vetpercentage, en wordt tevens beïnvloed door de locatie van het vet. 

Daarnaast blijkt overgewicht al op jeugdige leeftijd het risico op cardiovasculaire 

aandoeningen te beïnvloeden. 

Overgewicht zorgt voor een grotere belasting van gewrichten en kan daarom ook 

orthopedische aandoeningen veroorzaken. Artrose van de knie en heup wordt vaak met 

overgewicht in verband gebracht. 

Ook in cosmetisch opzicht leidt overgewicht tot problemen. Zo ontstaan er bij mensen met 

overgewicht eerder huidinfecties en acne, en kunnen hormonale veranderingen onder 

andere gynaecomastie (borstvorming bij jongens) veroorzaken. 

Naast fysieke problemen leidt overgewicht ook tot psychosociale problemen. Het bevordert 

de ontwikkeling van een negatief zelfbeeld, emotionele problemen en gedragsproblemen. 

Kinderen met overgewicht kunnen de fysieke competitie met leeftijdsgenootjes in sport en 

spel moeilijk aan en zijn vaak het doelwit van pesterijen. Dit kan uiteindelijk sociale isolatie 

ten gevolge hebben. 

Tabel 2: Overzicht van aan overgewicht gerelateerde aandoeningen[6]. 



2.5. Oorzaken 

Om de juiste behandeling van overgewicht en obesitas bij kinderen te bepalen, is het 

allereerst van belang de achterliggende oorzaken te kennen. 

Deze bestaan uit een aantal complex samenhangende factoren. 

Allereerst zijn er genetische en biologische factoren, waardoor sommige mensen een hogere 

mate van energie‐efficiëntie hebben en daarmee een groot risico om overgewicht te 

ontwikkelen. 

Het is echter niet waarschijnlijk dat genetische factoren de oorzaak zijn voor de extreme 

toename van overgewicht zijn. Er is al lange tijd een groot voedingsaanbod en de noodzaak 

tot lichamelijke activiteit is gering. Het probleem van overgewicht bestaat echter pas sinds 

twee generaties, dus genetische factoren zouden dit probleem onvoldoende verklaren [2]. 

Veel doorslaggevender zijn de omgevingsfactoren. Dit zijn psychologische, sociale en fysieke, 

economische en sociaal‐culturele factoren. Deze worden ook wel obesogene 

omgevingsfactoren genoemd en staan een juiste energiebalans in de weg (zie figuur 4). 

Het is van belang dat de voedselinname in verhouding staat met het energieverbruik. Een 

kleine positieve energiebalans leidt over langere perioden tot grote veranderingen in 

lichaamsgewicht. Het gaat dus om de verhouding tussen voeding en beweging. 

In de huidige samenleving is het voedselaanbod groot, en is er nauwelijks noodzaak tot 

lichamelijke activiteit. Al op kinderleeftijd is er vaak sprake van relatieve overconsumptie. 

Kinderen brengen meer uren door achter de computer of televisie, maken meer gebruik van 

gemotoriseerd vervoer, spelen minder buiten en sporten minder. Hierdoor verbruiken zij 

minder energie. 

Tegelijkertijd is het voedingsmiddelenaanbod in winkels en schoolkantines gericht op snelle 

tussendoortjes en maaltijden die eenvoudig te bereiden zijn. Ook snoep en frisdranken met 

een hoog suiker‐ en vetgehalte zorgen voor een te grote energie‐inname. 

Voor kinderen speelt de opvoeding een grote rol in de ontwikkeling van het beweeg‐ en 

eetgedrag. Ouder‐kind interacties, voorbeeldgedrag van de ouders en opvoedingsregels over 

voeding en bewegen zijn belangrijke factoren. 

Uit onderzoek blijkt dat de sociaaleconomische klasse sterk bepalend is voor een gezonde 

leefstijl. Bevolkingsgroepen met een lage sociaaleconomische status hebben met meer 

belemmerende factoren te maken dan groepen met een hogere sociaaleconomische status, 

wanneer het om een gezonde voedselkeuze gaat. Hetzelfde geldt voor voldoende 

lichamelijke activiteit. Een onderzoek van het Millward Brown instituut laat zien dat mensen 

met een beneden modaal inkomen bij het boodschappen doen minder letten op vet‐, 

koolhydraten‐ en suikerpercentages. Bovendien wordt er in deze sociaaleconomische klasse 

minder vezelrijke voeding gekocht. Stress, gemakzucht en de beschikbaarheid van kant‐en‐ 

klare maaltijden zijn volgens deze groep de belemmerende factoren voor een gezonde 

voeding. Mensen uit een lagere klasse laten zich eerder verleiden door reclames en hebben 

minder kennis om de risico’s van overgewicht in te schatten. Bovendien zijn ze minder 

gevoelig voor overheidscampagnes tegen obesitas, en blijkt hun voedings‐ en 

bewegingsgedrag hierdoor nauwelijks te veranderen. [8][9] 



Figuur 4: Belemmerende factoren voor de preventie van overgewicht [9] 

2.6. De invloed van beweging 

Zoals in paragraaf 2.5. beschreven, zijn voeding en beweging de bepalende factoren voor het 

ontstaan van overgewicht. In deze paragraaf zal de invloed van bewegen op overgewicht 

worden toegelicht. 

Het is algemeen bekend dat bewegen een gunstig effect heeft op het reduceren van 

overgewicht. [2] Inspanning leidt tot een toename van vetvrije massa en een verlies van 

vetmassa. Door inspanning wordt het energieverbruik verhoogd en worden energieleverende 

voedingsstoffen geoxideerd. De oxidatie van vetten is niet gekoppeld aan de mate van 

inneming. Wanneer de vetinname hoger is dan het verbruik, zullen de overtollige vetten 

worden omgezet in lichaamsvet. Hierdoor neemt het lichaamsgewicht toe. 

Hoe hoger het lichaamsgewicht, des te groter is het energieverbruik door inspanning. Voor 

hetzelfde energieverbruik hoeven mensen met overgewicht dus minder intensief te 

bewegen. Aan de andere kant blijken mensen met overgewicht een verminderd vermogen te 

hebben om vetten uit vetweefsel vrij te maken en te oxideren. Er wordt dan meer vet 

opgenomen dan het lichaam kan verwerken, en daardoor zal er eerder een positieve 

vetbalans ontstaan. [2] 

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de invloed van bewegen op overgewicht. Deze 

zijn samengevat in een onderzoek van K. Shaw [10]. In de onderzoeken werd gekeken of 



bewegen leidt tot meer gewichtsreductie dan het volgen van alleen een dieet. Wanneer je de 

resultaten van deze onderzoeken met elkaar vergelijkt, kun je de conclusie trekken dat 

beweging leidt tot gewichtsreductie. Daarbij is de intensiteit van de inspanning evenredig aan 

de mate van gewichtsreductie. Verder blijkt dat bewegen in combinatie met een dieet meer 

effect heeft dan alleen het volgen van een dieet. 

In andere onderzoeken is gevonden dat gewichtsverlies tevens beter wordt behouden 

naarmate het activiteitenniveau hoger is. De toename van lichamelijke activiteit na succesvol 

gewichtsverlies is bovendien nodig om te compenseren voor het verminderde 

energieverbruik bij een verminderd lichaamsgewicht. [2] 

2.7. Interventie met 24 uur controle 

Er zijn verschillende interventiemethodes om overgewicht aan te pakken. Deze variëren van 

dieet therapie, beweegprogramma’s, groepsgedragstherapie of cognitieve gedragstherapie 

tot medicamenteuze of chirurgische behandeling. Vaak wordt een combinatie van 

verschillende methodes toegepast. Bij kinderen blijkt groepstherapie, waarbij ook de ouders 

betrokken zijn, de enige effectieve strategie. [2] 

Een tekortkoming van de meeste beweegprogramma’s is de meetbaarheid van lichamelijke 

activiteit. Kinderen moeten vaak een dagboek bij houden met activiteiten, maar dit resulteert 

niet in kwantitatieve data. Bovendien kan een kind de duur en het inspanningsniveau van 

activiteiten verkeerd beoordelen. 

McRoberts BV heeft een systeem ontwikkeld, waarmee je de intensiteit van algemeen 

dagelijkse activiteiten (ADL) gedurende 24 uur kunt meten [11]. 

De zogenaamde DynaPort Micromod MoveMonitor werkt met accelero‐sensoren, die in een 

apparaat in een band om de middel worden gedragen. Deze sensoren detecteren de 

versnellingen die het lichaam maakt wanneer de positie ten opzichte van de zwaartekracht 

wordt gewijzigd. De versnellingen worden omgezet in METs, een parameter voor intensiteit 

van beweging. Zo kunnen alle houdingsveranderingen worden geregistreerd, en kan de 

lichamelijke activiteit worden omgezet in meetbare data. 

Er is onderzoek gedaan naar de validiteit van een vergelijkbaar meetsysteem voor het meten 

van lichamelijke activiteit bij kinderen [12]. Tijdens dit onderzoek werden de metingen van de 

monitor vergeleken met video‐opnames van de proefpersonen. Bij 73% van de metingen was 

er overeenkomst tussen de gemeten activiteit en de video‐opname op hetzelfde tijdstip. De 

overeenkomst gedurende de hele meting was 91%. 

Met valide metingen achter de hand kunnen kinderen gerichte feedback krijgen op hun 

bewegingsgedrag. De vraag is of het krijgen van feedback gedragsverandering teweeg kan 

brengen, en of de Dynaport Micromod MoveMonitor hiervoor een geschikt systeem is. 

Deze vraag was de aanleiding voor het project “Biofeedback bij kinderen” van de kenniskring 

van Saxion Hogeschool Enschede. In de komende hoofdstukken zal dit project worden 

voorgesteld. 



3. Project “Biofeedback bij kinderen” 


In dit hoofdstuk zal het project “Biofeedback bij kinderen” worden toegelicht. Allereerst wordt de 

onderzoeksopzet beschreven. Daarna wordt het Dynaport Micromod Movemonitor systeem 

uitgelegd. Tot slot zullen de resultaten worden gepresenteerd. 

3.2. Onderzoeksopzet 

Beschrijving 

Er worden tien kinderen geselecteerd die gedurende twee weken de DynaPort Micromod 

MoveMonitor dragen. Hiermee wordt de acceleratie geregistreerd en daarmee de activiteit. 

In de eerste week wordt alleen gemeten. De onderzoeker krijgt elke dag een rapport via de 

email waarin de activiteit van het kind van die dag staat weergegeven. Dit krijgen de kinderen 

deze week echter nog niet te zien. In de tweede week krijgt het kind aan het eind van de dag 

een speciaal opgezet rapport, gebaseerd op de Nederlandse norm voor gezond bewegen. 

Hier is in een thermometer figuur direct duidelijk of het kind onder de norm beweegt, 

normaal beweegt of zelfs boven de norm beweegt. Dit rapport krijgt het kind te zien en het 

krijgt hierover instructies. Daarnaast wordt de reactie van kinderen op deze feedback 

geregistreerd. Hierdoor kan per dag gekeken worden of het bewegingsgedrag van het kind 

wel of niet veranderd. Als laatste wordt aan het eind van de twee weken door de ouders een 

enquête ingevuld over het verloop en mogelijke problemen tijdens het onderzoek. Aan de 

hand daarvan kunnen aanbevelingen worden gedaan voor een vervolgonderzoek. 

Doelstellingen 

Voor het onderzoek zijn een aantal doelen gesteld. Als eerste wordt gekeken naar hoe de 

Movemonitor werkt binnen dit onderzoek. De doelstelling is om na te gaan of het systeem 

reproduceerbaar is. Daarnaast wordt er gekeken naar de invloed van de feedbackmethode. 

De doelstelling is nagaan of er een verschil bestaat tussen het wel of niet geven van feedback 

bij kinderen met betrekking tot hun bewegingsgedrag. Verder moet er worden bepaald of het 

meetsysteem hanteerbaar is en of de feedback geschikt is voor kinderen. 

Probleemstelling 

De probleemstellingen tijdens het onderzoek luiden als volgt: 

1. Is het meetsysteem betrouwbaar? 

2. Heeft biofeedback invloed op het bewegingsgedrag van kinderen? 

3. Is het meetsysteem hanteerbaar? 

4. Is de feedback geschikt voor kinderen? 



Design 

Het betreft een longitudinaal onderzoek waarbij gedurende twee weken elke dag gemeten 

wordt. Het onderzoek is prospectief van aard, de data verzameling vindt vooraf plaats en 

wordt daarna geanalyseerd. Tevens heeft het onderzoek een experimenteel karakter, waarbij 

de metingen van de eerste week de controle groep vormen voor de metingen van de tweede 

week. 

Onderzoekspopulatie 

De onderzoekspopulatie zal gevormd worden uit een basispopulatie, waarbij selectie 

plaatsvindt aan de hand van inclusie‐ en exclusiecriteria. De basispopulatie bestaat uit alle 

kinderen wonend in de omgeving van Enschede die mee willen werken aan het onderzoek. 

Kinderen van vier tot twaalf jaar, waarvan de ouders beschikken over een computer met 

internetaansluiting, werden geïncludeerd. Exclusie criteria waren de aanwezigheid van 

obesitas en pathologische obesitas, eerdere dieet‐ en beweegprogramma’s en co‐ 

morbiditeiten die het bewegingsgedrag beïnvloeden. 

De exclusiecriteria zijn geformuleerd om bias te voorkomen. De leeftijdsgrens is bepaald om 

de resultaten voor kinderen generaliseerbaar te maken. Er is rekening gehouden met de 

mogelijkheid dat kinderen vanaf het intreden van de pubertijd een ander bewegingspatroon 

hebben. 

Effectvariabelen 

De gebruikte effectvariabelen zijn het aantal gemeten uren actief en niet actief. Daarnaast 

wordt de subjectieve ervaring van de deelnemers gebruikt om de hanteerbaarheid van het 

systeem te beoordelen. 

Selectie Meetinstrumenten 

Om de lichamelijke activiteit te meten wordt er gebruik gemaakt van de DynaPort Micromod 

MoveMonitor. Dit apparaat is ontwikkeld door McRoberts BV in Den Haag. Deze 

MoveMonitor is een triaxiale acceleratiemeter, die de activiteit van een proefpersoon 

gedurende 24 uur kan meten. 

Voor het meten van de subjectieve ervaring van de deelnemers over de hanteerbaarheid van 

het systeem zal er gebruik worden gemaakt van een vragenlijst (zie bijlage A) en informele 

evaluatiemomenten. Hiermee kan ook geregistreerd worden wat voor problemen zich 

voordoen tijdens het onderzoek. 

Meetmomenten 

Gedurende twee weken wordt dagelijks de lichamelijke activiteit gemeten. Deze metingen 

vinden gedurende de hele dag plaats. 

De feedback wordt alleen in de tweede week gegeven. 

Meetniveau 

Het meten van de lichamelijke activiteit resulteert in continue numerieke data. Het aantal 

uren dat een kind actief of inactief is wordt weergegeven. Daarnaast wordt de intensiteit van 

bewegen bepaald. Per kind wordt bekeken of de metingen betrouwbaar zijn, en of er verschil 

is tussen de metingen met en zonder feedback. 



De subjectieve ervaring van de deelnemers over de hanteerbaarheid van het systeem wordt 

categoraal gemeten. 

Interventie 

Door middel van een beweegrapport wordt feedback gegeven aan de kinderen en ouders van 

het kind. Dit beweegrapport wordt samengesteld op basis van de metingen met de 

MoveMonitor. Deze metingen worden vergeleken met de landelijke norm voor gezond 

bewegen, waarna de rapportcijfers “goed”, “matig” en “slecht” worden gegeven. Om deze 

cijfers voor kleine kinderen begrijpelijk te maken, worden deze weergegeven in de vorm van 

een thermometer. Op deze thermometer kan het kind zien of hij zich in de groene, oranje of 

rode zone bevindt. Het thermometerrapport is te vinden in bijlage B. 

Er vindt geen blindering plaats, zowel therapeut als de ouders van het kind weten van het 

onderzoek. Er is op dit moment nog geen standaard behandeling. 

Bias 

Met de volgende vertekenende factoren moet rekening worden gehouden. Ten eerste is er 

sprake van een patiënt bias, aangezien de kinderen weten dat hun activiteit wordt gemeten. 

Dit kan hun bewegingsgedrag beïnvloeden. Bovendien zijn de onderzoekers niet geblindeerd, 

waardoor een onderzoeksbias kan ontstaan. Dit wordt versterkt door het feit dat de 

onderzoeker tegelijk therapeut is. 

Confounders 

Er zijn verschillende factoren die het onderzoek kunnen verstoren. Allereerst is er weinig 

controle over de handelingen van de kinderen en hun ouders. Zodoende weten de 

onderzoekers niet of de band gedurende de hele dag wordt gedragen, of de metingen op het 

eind van de dag correct worden geregistreerd en of het apparaat dagelijks wordt opgeladen. 

Daarnaast is er geen rekening gehouden met het optreden van inactiviteit door ziekte of door 

wisselende weersomstandigheden. Verder zijn er voor het onderzoek te weinig DynaPort 

Micromod MoveMonitoren, zodat het onderzoek erg lang duurt. Er zijn maar vier Monitoren 

ter beschikking, zodat er maar vier kinderen gemeten kunnen worden per twee weken. 

Bovendien zijn er geen reserve monitoren die kunnen worden ingezet bij verdwenen of 

defecte apparaten. 

Kwaliteit 

Betrouwbaarheid van het apparaat 

Naar onze kennis zijn er nog geen artikelen uitgebracht over de validiteit van de DynaPort 

Micromod MoveMonitor. Vandaar dat er gekeken is naar studies van vergelijkbare meters. 

Het research en development centrum van McRoberts BV heeft onderzoek gedaan naar de 

validiteit van de Dynaport ADL monitor bij kinderen bij ambulante activiteiten. De Dynaport 

ADL monitor is een voorloper van de DynaPort Micromod MoveMonitor die in dit onderzoek 

gebruikt wordt. 

De testpersonen waren vijftien jongens ( 1‐10 jaar) en 4 meisjes (3‐10 jaar). Ze droegen de 

meter in een kleine rugzak en werden tijdens het meten constant gefilmd. Bij normale 



schoolse activiteiten was de validiteit 97‐99% [11]. Tijdens speelactiviteiten was dit minder, 

namelijk 50‐92%. [11]. De totale validiteit ligt tussen de 73‐91%[11]. 

De DynaPort Micromod MoveMonitor is een triaxiale acceleratie meter. Vergelijkbare meters 

zijn de Tri‐trac‐R3D en de RT3 acceleratie meters. Hierbij is ook onderzoek gedaan naar de 

betrouwbaarheid van deze meters bij kinderen die activiteiten verrichten die vergelijkbaar 

zijn met de activiteiten van de proefpersonen in het onderzoek. 

Welk en Corbin [13] vergeleken de validiteit van een uniaxiale meter (Caltrac Personal 

Activity computer) met een triaxiale meter ( TriTrac‐R3D) bij kinderen. De correlatie tussen 

de hartslag en de uitkomst van de meter was 0,58. 

Eston et al.[13] deden een studie naar de correlatie tussen het zuurstofverbruik en de output 

van de acceleratiemeters bij kinderen tijdens rennen/lopen op de loopband en 

speelactiviteiten. De triaxiale meter had hierbij een correlatie van 0,91. 

Ott et al. [13] bestudeerden de validiteit van de ActiGraph en de TriTrac‐R3D 

acceleratiemeters bij het meten van kinderen tijdens vrije speelactiviteiten. Deze activiteiten 

bestonden uit: computer spellen, gooien en vangen, steppen, hopscotch, basketbal, aerobics 

en hardlopen. De TriTrac‐R3D meter had hierbij een correlatie van 0,66‐0,73 in relatie tot de 

hartslag bij deze activiteiten. 

Uit deze studies blijkt dat triaxiale acceleratiemeters een redelijke validiteit heeft bij het 

meten van ADL‐activiteiten van kinderen. Het blijkt een goede keuze om een triaxiale meter 

te gebruiken bij dit onderzoek. 

Plaatsing van de DynaPort Micromod MoveMonitor 

Aangezien de triaxiale acceleratiemeter in verschillende vlakken meet is de plaatsing van het 

apparaat van belangrijke invloed op de output van de meter. 

Er zijn een aantal studies gedaan naar de meest geschikte plaatsing van deze meters. 

Trost et al. [13] beschrijven in een review verschillende onderzoeken over het gebruik van 

acceleratie meters. Bouten et al. hebben een studie gedaan naar de invloed van de monitor 

plaatsing op de output van een acceleratiemeter tijdens het lopen. Hierbij zijn meters 

geplaatst op zes verschillende lichaamsdelen: lage rug, onderbeen/voet, bovenbeen, hoofd 

en romp, onderarm/hand en bovenarm. Uit het onderzoek blijkt dat de output van de 

acceleratiemeter op de lage rug de beste voorspeller is van bewegingsintensiteit (r=0,92‐ 

0,97). Nilsson et al. deden vergelijkbaar onderzoek maar plaatste de meter op de rug of op 

de heup. Hieruit blijkt een hoge correlatie (r=0,81) voor zowel plaatsing op de heup of rug. 

Yngve et al. verrichten ook onderzoek naar plaatsing op de heup of rug en vind dezelfde 

resultaten. 

Het blijkt weinig verschil te maken of de meter zich op de rug of heup bevindt. 

Volgens deze studies blijkt dat de beste plaatsing van acceleratiemeters op de lage rug of 

heup is. Er is sprake van een vergelijkbare hoge correlatie. 



Duur metingen 

Het is belangrijk om het minimale aantal dagen te nemen voor de metingen. Dit is van belang 

voor de kosten van het onderzoek, de duur van het gehele onderzoek en de compliance van 

de proefpersonen [13]. Bij het te lang duren van het onderzoek kunnen de kosten oplopen, 

het onderzoek teveel tijd kosten om uit te voeren en daarnaast kunnen de proefpersonen 

minder betrokken raken bij het onderzoek. Dit aantal dagen moet natuurlijk wel een zo goed 

mogelijk beeld geven van de activiteit van de kinderen. Het aantal dagen moet kwantitatief 

zo laag mogelijk zijn, maar wel zodanig dat de kwaliteit van de resultaten zo hoog mogelijk is. 

Hieronder is een overzicht van een aantal onderzoeken waarbij gekeken is naar het meest 

geschikte aantal dagen om te meten. 

Janz et al [13] hebben een studie gedaan naar de betrouwbaarheid van het aantal dagen 

waarbij een acceleratiemeter de fysieke activiteit meet. De leeftijd van de proefpersonen lag 

tussen de 7 en 15 jaar. Bij vier dagen meten lag de betrouwbaarheid tussen de 0,75 en 0,78. 

Bij zes dagen was dit al iets hoger, namelijk tussen de 0,81 en 0,84. 

Uit dit onderzoek blijkt dat voor een betrouwbaar resultaat minimaal vier tot zes dagen 

gemeten moet worden. Omdat dit interval best groot is wordt door Trost et al [13] 

geadviseerd om zeven dagen te meten gezien het verschil tussen door de week en weekend. 

Er zal verschil zijn in de activiteiten door de week en in het weekend. Door alle dagen van de 

week te meten, is er een zo volledig mogelijk beeld van de proefpersoon. 



3.3. Het Dynaport Micromod MoveMonitor systeem 

3.3.1.Werking Dynaport Micromod MoveMonitor 

Het Dynaport Micromod Movemonitor systeem maakt gebruik van een accelerometer. 

Accelerometers zijn apparaten die met behulp van sensoren de versnellingen meten die het 

lichaam maakt wanneer de positie ten opzichte van de zwaartekracht wordt gewijzigd. De 

MoveMonitor is een triaxiaal systeem en meet versnellingen in drie orthogonale vlakken 

(anteroposterior, mediolateraal en verticaal). Verschillende houdingen (zitten, staan en 

liggen) en de lichaamsbewegingen worden gedetecteerd. Zo kunnen alle 

houdingsveranderingen worden geregistreerd, en kan de intensiteit van bewegen worden 

omgezet in ruwe data. Met deze data kan een schatting worden gemaakt van de intensiteit 

van lichamelijke activiteit in een bepaald tijdvlak.[14][15] 

De activiteit wordt omgezet in metabole equivalenten (METs). Dit is een parameter voor de 

intensiteit van beweging. Eén MET is het energieverbruik van een persoon in rust en komt 

overeen met een opname van 3,5 milliliter zuurstof (O2) per minuut en per kilogram 

lichaamsgewicht.[16] 

Een sportactiviteit die 10 MET kost, betekent dus dat men sport met een intensiteit die tien 

maal het rustenergieverbruik bedraagt. 

1 MET = 1 Metabole eenheid = 3,5 ml O2 kg ‐1 min ‐1 

Figuur 5: Het beweegrapport voor kinderen. 

McRoberts BV maakt gebruik van het programma 

MIRA om de ruwe data uit te lezen. De ruwe data 

worden verwerkt. De lichamelijke activiteit wordt 

verdeeld in lichte, matige en intensieve inspanning. 

Bovendien worden het aantal uren dat iemand actief, 

en het aantal uren dat iemand niet actief is berekend. 

Deze gegevens worden in een beweegrapport 

verwerkt. Een voorbeeld van een dergelijk rapport is 

te vinden in bijlage C . Voor kinderen is een 

aangepast rapport ontwikkeld. 



3.3.2. Het aanbrengen van de Movemonitor 

Het Dynaport Micromod MoveMonitor systeem bestaat uit verschillende onderdelen: 

‐ meetsysteem DynaPort Micromod MoveMonitor 

‐ SD kaart 

‐ oplader van het meetsysteem 

‐ Cd‐rom met software MIRA 

Deze onderdelen worden in een koffertje aan de gebruiker gegeven. 

Bij het aanbrengen van de Dynaport Micromod MoveMonitor moeten verschillende stappen 

worden doorlopen. Deze zijn in een handleiding stap voor stap beschreven (bijlage D). 

Het is belangrijk om de monitor voor het gebruik van het meetsysteem op te laden. Dit kan 

men doen door middel van de bijgevoegde oplader die aan de bovenkant van de meter 

bevestigd kan worden. De lader heeft ongeveer twaalf uur tijd nodig om volledig op te laden. 

Indien de meter opgeladen is, kan met het meten gestart worden. 

De SD kaart moet in de meter worden geplaatst met de bedrukte zijde naar beneden. Aan de 

voorkant van de meter vindt men een sticker met daarop een grote M, waarmee de meter 

kan worden aangezet. Wanneer dit gebeurd is, begint het lampje groen te knipperen. Men 

kan hierna de meter in het hiervoor bestemde vakje in de buikband plaatsen. De meter moet 

met leesbare tekst in het vakje worden geplaatst. De band wordt ter hoogte van de lage rug 

van het kind gedragen, zodat de meter achterop de rug komt te zitten. De band moet men 

gedurende de gehele dag dragen. Voordat het kind gaat slapen mag de meter weer afgedaan 

worden. 

Men kan de meter nu uit de band halen en de SD kaart uit de meter. Deze steekt men in de 

cardreader van de pc. Het programma MIRA kan nu opgestart worden. Met behulp van deze 

software kan de SD kaart uitgelezen worden, zodat bepaalde grafieken verschijnen. Deze 

grafieken dienen te worden geüpload op een portal van de website van het bedrijf 

McRoberts, www.gaitweb.nl. Om deze grafieken te kunnen opsturen, moet men de 

bestanden terug kunnen vinden op de computer. Deze staan in een aparte map. De grafieken 

worden uitgelezen door het bedrijf McRoberts en hier wordt een rapport van gemaakt, om 

het kind duidelijk inzicht te geven in de mate van activiteit. Het rapport wordt naar het email 

adres van de gebruiker gestuurd. 

Figuur 6: Proces software 



3.4. Resultaten 

3.4.1. Analyse Betrouwbaarheid van de DynaPort Micromod MoveMonitor 

3.4.1.1. Inleiding 

Een van de onderzoeksdoelstellingen is het bepalen van de betrouwbaarheid van de 

DynaPort Micromod MoveMonitor. In deze pilotstudy is gekeken naar de toepassing bij 

kinderen tussen de 4 en 12 jaar, die gedurende twee weken elke dag gevolgd worden. Door 

omstandigheden zijn er maar beperkte data verzameld. Slechts een deel van de kinderen 

heeft in de tweede week feedback gekregen. De data van kinderen die beide weken geen 

feedback ontvangen hebben, zijn gebruikt voor deze betrouwbaarheidsanalyse. Hierbij wordt 

gekeken naar de mate van overeenkomst tussen week één en week twee. Het doel is om te 

bepalen of het systeem inderdaad bij de gekozen toepassing te gebruiken is. De resultaten 

hiervan worden hier weergegeven. 

Figuur 7: voorbeeld Move Monitor rapport McRoberts 

3.4.1.2. Selectie Data 

De betrouwbaarheidsanalyse is gericht op het aantal uren dat de DynaPort Micromod 

MoveMonitor actief en niet‐actief gemeten heeft (figuur 7). Uit een globale analyse blijkt dat 

deze waarden de minste missers hebben. Elke proefpersoon heeft bij de metingen een aantal 

uren niet‐actief en een aantal uren actief. Aangezien er maar weinig proefpersonen zijn is het 

belangrijk zoveel mogelijk data te kunnen analyseren. Door te kiezen voor deze waarden is 

het toch goed mogelijk uitspraken te doen over de betrouwbaarheid van het apparaat. 

Daarnaast is gekozen om zoveel mogelijk dezelfde dagen of vergelijkbare dagen met elkaar te 

vergelijken bij de analyse. Dit omdat de verwachting is dat de hoeveelheid activiteit dan 

overeen zal komen. Er is bijvoorbeeld gekozen om maandag met maandag te vergelijken. Een 

maandag met woensdag vergelijken is niet geschikt omdat kinderen woensdagmiddag geen 

school hebben. Hierbij is de verwachting dat het kind een ander bewegingspatroon zal 

hebben op die dag. Een maandag met een donderdag vergelijken is dan een betere keuze, 

mits uit ervaring blijkt dat het kind dan niet afwijkende activiteiten heeft. 

Dat er vergelijkbare dagen met elkaar vergeleken worden is belangrijk omdat er anders een 

bias zou ontstaan bij de analyse. Er is dan al een verschil aanwezig in activiteit, terwijl het 

apparaat misschien wel goed werkt. Uit analyse zal dan blijken dat er een verschil bestaat en 

de berekende betrouwbaarheid daarmee beïnvloeden. Het apparaat kan dan wel 

betrouwbaar zijn, maar dat komt niet uit de analyse vanwege de bias die aanwezig is. 



Uiteindelijk waren de data van negen proefpersonen bruikbaar voor de analyse. Deze hebben 

zowel bij het aantal uren actief en niet‐actief geen gemiste waarden. Daarnaast zijn er twee 

gelijke of vergelijkbare dagen die met elkaar vergeleken kunnen worden. 

3.4.1.3. Statistische Analyse 

Allereerst is een algemene analyse toegepast om inzicht te krijgen over de verdeling van de 

data bij de uren actief en niet‐actief. De data is ingevoerd in SPSS om geanalyseerd te kunnen 

worden. Door middel van de functie ‘frequencies’ is gekeken naar gemiddelde waarden, de 

minimum waarde, maximum waarde en de totale som van het aantal uren. Hier kunnen al de 

eerste ideeën tot stand komen of er verschil tussen de data uit week één en week twee te 

verwachten is. 

Daarnaast zijn er histogrammen gemaakt van de data. De histogrammen zijn een visuele 

weergave van de verdeling van de data. Dit kan mogelijk duidelijkheid geven waarom er 

bepaalde verschillen zijn in de data. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er een aantal sterk 

afwijkende data tussen zit die de gegevens uit ‘frequencies’ in grote mate heeft beïnvloed. Bij 

histogrammen kan ook gekeken worden of de data normaal verdeeld is. 

Bij normaal verdeelde data lopen de waarden op tot een piek in het midden en vervolgens 

weer af. Deze informatie is nodig voor de verdere analyse. Na de histogrammen kan gebruikt 

gemaakt worden van meer specifieke toetsen. Deze toetsen zijn onderverdeeld in 

parametrische en non‐parametrische toetsen. Indien de data normaal verdeeld is mag 

parametrisch getoetst worden, mits er genoeg data zijn. Is dit niet het geval dan moet er 

non‐parametrisch getoetst worden. 

Verder zijn er scatterplots gemaakt. De scatterplots geven een visuele weergave van de 

correlatie tussen de data. Hierin worden de waarden van twee verschillende dingen tegen 

elkaar uitgezet in een grafiek. In de grafiek kan een fit‐line getekend worden die afhankelijk 

van de punten het beste rechtlijnige verband weergeeft. Nu wordt zichtbaar of de punten 

dicht op deze lijn liggen. Liggen de punten ver van deze lijn af, dan is het niet waarschijnlijk 

dat er een verband is. Indien dit het geval is kan een correlatie toegepast worden om te 

kijken in welke mate dit verband aanwezig is. 

Na de algemene analyse zijn nog een aantal specifieke toetsen toegepast. 

Allereerst is gekeken naar de correlatie door middel van een Spearman correlatie analyse. 

Bij deze toets wordt gekeken of er een correlatie is tussen data van twee verschillende 

metingen. Dit wil zeggen dat er gekeken wordt naar de mate van overeenkomst tussen de 

waarden uit week één en week twee. Uit de algemene analyse lijkt een verband aanwezig 

tussen de data van week één en week twee. Met een correlatie analyse kan worden bepaald 

of dit ook echt zo is, en in welke mate er een overeenkomst is. Uit de histogrammen blijkt dat 

de data niet normaal verdeeld is. Er kan dus niet parametrisch getoetst worden. Er kan wel 

een correlatie analyse plaatsvinden, maar deze moet dan non‐parametrisch zijn. Vandaar dat 

gekozen is voor een Spearman correlatie analyse. 



3.4.1.4. Resultaten 

‘Frequencies’: 

Hier is een overzicht te zien van het aantal uren actief en niet‐actie in week één en week 

twee. In de tabellen is een overzicht gemaakt van de output gegevens van een ‘frequencies’ 

analyse in SPSS. Hierbij zijn negen proefpersonen geselecteerd die bij uren actief en uren 

niet‐actief geen gemiste waarden hebben. 

week 1 Week 2 

Gemiddelde 9,58 8,93 

Minimum 1,50 0,90 

Maximum 13,70 13,10 

Som 86,20 80,40 

Tabel 3: Overzicht verschillen tussen week één en week twee uren actief 

week 1 Week 2 

Gemiddelde 8,46 8,04 

Minimum 6,30 5,40 

Maximum 10,40 10,50 

Som 76,10 72,40 

Tabel 4: Overzicht verschillen tussen week één en week twee uren niet‐actief 

Zowel bij het overzicht van de uren actief als niet‐actief is een verschil te zien tussen week 

één en week twee. In week één ligt het aantal uren hoger dan in week twee. Dit komt terug 

in alle waarden. Het gemiddelde is in week twee lager dan in week één met een verschil van 

0,65 uren actief en ‐0,42 uren niet actief. De minimum waarde liggen lager in week twee dan 

in week één. Bij het aantal uren actief ligt het minimum 0,60 lager in week twee ten opzichte 

van week één. Bij Het aantal uren niet actief is dit verschil ‐0,90. Daarnaast is de som van alle 

uren opgeteld ook hoger in week één dan in week twee. Het lijkt erop dat er in week één 

meer uren zijn gemeten dan in week twee. Bij het aantal uren actief is er een verschil van 

5,80 en bij het aantal uren niet actief is er een verschil van 3,7 uur. 

Wat verder nog opvallend is, is dat het minimum van de uren actief veel lager ligt dan het 

minimum bij de uren niet‐actief. In week één is er een verschil van 4,8 uur en bij week twee 

is er een verschil aanwezig van 4,5 uur. Het lijkt erop dat kinderen langer niet actief zijn dan 

actief. 

Histogrammen 

Een visuele weergave van de verdeling van de data in week één en week twee bij uren actief 

(figuur 8 en 9) en bij de uren niet‐ actief ( figuur 10 en 11). 



Histogram uren actief: 

Figuur 8: week één uren actief Figuur 9: week twee uren actief 

Hier is een verschil te zien in de verdeling van uren. Er lijkt een onderscheid aanwezig tussen 

kinderen die heel actief zijn en een groep die minder beweegt. Er is een tweedeling van 

waarden tussen 0‐4 uren en 8‐14 uren. Of dit ook dezelfde kinderen zijn is hier niet te 

zeggen. Zowel de data in week één als week twee zijn beide niet normaal verdeeld. 

Histogram niet‐actief: 

Figuur 10: week één uren niet‐actief Figuur 11: week twee uren niet‐actief 

Deze histogrammen geven een iets minder duidelijk verschil maar ook hier lijkt weer een 

tweedeling in de data zichtbaar. Er lijkt een groep te zijn van 8 uur en lager en 8‐11 uur. 



Er is een groter verschil in data tussen week één en week twee dan bij uren actief. 

Week twee is bij 7‐8 uur een duidelijke piek (freq. 4) aanwezig en bij 5‐6 maar een frequentie 

van 1. In week één is maar een piek van 6‐7 (freq. 3). Of er een onderscheid is tussen twee 

groepen is moeilijk te zeggen. De data uit week één en de data uit week twee zijn niet 

normaal verdeeld. 

Scatterplots uren actief en niet‐actief: 

Een scatterplot is een visuele weergave van de overeenkomst van de data. 

Hier zijn scatterplots gemaakt van de uren actief (figuur 12) en bij de uren niet‐actief (figuur 

13). De uren van week één zijn uitgezet tegen week twee. 

Er zijn nu een aantal vragen naar voren gekomen uit de eerste twee analyses. 

Ten eerste zijn er een aantal verschillen aanwezig maar de vraag is of deze echt afwijkend 

zijn. Om hier meer duidelijkheid over te krijgen kan gekeken worden naar een scatterplot. 

Indien er grote verschillen aanwezig zijn, dan zullen de punten van de lijn afwijken. 

Daarnaast lijkt het erop alsof er twee groepen aanwezig zijn. Een groep kinderen die veel 

beweegt en een groep kinderen die weinig beweegt. Door de punten te nummeren kan 

gekeken worden of dit bepaalde proefpersonen zijn of dat deze tweedeling toevallig is 

ontstaan. 

Figuur 12: uren actief week 1 t.o.v. week 2 Figuur 13: uren niet‐actief week 1 t.o.v. week 2 

In figuur 12 is te zien dat de data van week één en week twee een visueel grote 

overeenkomst hebben. De punten liggen dicht bij de fit‐line. Er lijkt een mooi rechtlijnig 

verband te zijn en dus kan correlatie of lineaire‐regressie toegepast worden. In figuur 13 is 

een overzicht van week één en week twee van het aantal uren niet actief. Hier is een andere 

verdeling van data. De fit‐line die het rechtlijnig verband beschrijft komt niet zo sterk 



overeen met de punten in de scatterplot. Er lijkt hier dus minder sprake te zijn van een lineair 

verband dan bij de data van de uren actief (figuur 12). Verder is het opvallend dat de fit‐line 

in figuur 13 niet door nul loopt. De reden hiervoor is niet bekend. 

Om een meer specifieke indruk te krijgen wordt voor beide de correlatie berekend. Alleen op 

basis van een visuele weergave kan niet gezegd worden of er sprake is van een verband. Het 

geeft wel een eerste indruk of een correlatieanalyse zinvol is om toe te passen. 

Doordat de punten genummerd zijn kan meer duidelijkheid gegeven worden over de 

hypothese dat er een tweedeling bestaat tussen kinderen die meer actief zijn en een groep 

die gemiddeld tot weinig actief is. 

Er lijkt een tweedeling te zijn tussen de punten 1 t/m 4 en de punten 5‐9. Deze is zowel bij 

uren actief als uren niet actief aanwezig. Ook is te zien dat de groep die minder uren actief is 

ook minder uren niet‐actief is. Daarnaast komt niet naar voren dat bepaalde proefpersonen, 

zowel bij uren actief als uren niet‐actief, sterk afwijken van de fit‐line. Zou dit wel het geval 

zijn dan kan deze proefpersoon de uitkomst van de analyse mogelijk beïnvloeden. In dit geval 

is hier geen sprake van. 

Spearman correlatie analyse ( non‐parametrisch): 

Bij deze correlatie analyse wordt gekeken of de verwachting dat er een grote correlatie 

aanwezig is getoetst word. Dit wil zeggen dat er vanuit wordt gegaan dat er een grote 

overeenkomst is tussen de waarden uit week één en week twee. Aangezien de verwachting is 

dat het apparaat goed werkt, moeten de verschillen zo minimaal mogelijk zijn. 

Uit de histogrammen is gebleken dat de verdeling van de data niet normaal is. Er mag dus 

geen parametrische toets worden toegepast. Er is daarom gekozen voor een Spearman’s rho 

correlatie analyse. 

Spearman’s rho correlatie analyse 

Correlatie coëfficiënt Sig. (2 tailed) 

Uren actief 0,70 0,037 

Uren niet‐actief 0,69 0,040 

Tabel 5: Tabel Spearman correlatie analyse week 2 ten opzichte van week 1 bij uren actief en niet‐actief 

Bij uren actief is te zien dat de correlatie coëfficiënt aangeeft dat er een redelijk verband 

bestaat tussen de waarden uit week één en twee. De correlatie is significant (0,037), er kan 

dus aangenomen worden dat er een verband bestaat tussen de data. 

Bij uren niet‐actief is te zien dat ook hier een redelijk verband aanwezig lijkt te zijn. Ook deze 

correlatie is significant (0,04) en er kan dus aangenomen worden dat er een verband bestaat. 



3.4.1.5. Discussie 

Betrouwbaarheid: 

Hoewel het apparaat betrouwbaar lijkt, zijn er toch nog een aantal factoren die mogelijk 

invloed hebben op de uitkomst van dit onderzoek en die nader onderzocht moeten worden. 

Daarnaast zijn er een aantal omstandigheden geweest die het onderzoek bemoeilijkt hebben. 

Factoren die mogelijk invloed hebben op de uitkomst van het onderzoek zijn bijvoorbeeld de 

weersomstandigheden en het seizoen wanneer er gemeten is. 

De kinderen zijn niet allemaal op dezelfde momenten gemeten omdat er maar weinig meters 

beschikbaar waren. Dit heeft er toe geleid dat de kinderen bij wisselende 

weersomstandigheden gemeten zijn. De metingen zijn begonnen in het voorjaar en zijn 

geëindigd in de zomer. Het kan zijn dat kinderen in het voorjaar hele andere activiteiten 

gehad hebben dan de kinderen die net voor de zomer zijn gemeten. Bij regenachtige 

periodes spelen kinderen bijvoorbeeld meer binnen dan buiten. Ditzelfde kan ook optreden 

bij een proefpersoon. Bijvoorbeeld dat het de eerste week van meten veel geregend heeft en 

de tweede week niet, of andersom. Dit zijn factoren die niet te controleren zijn, maar die wel 

degelijk invloed hebben op de data. 

Daarnaast komt het ook voor dat er vakantie periodes of afwijkende activiteiten 

plaatsvinden. Tijdens vakanties of bijvoorbeeld schoolreisjes is er een verandering in het 

bewegingspatroon. Als er een week of een deel van een week tijdens de metingen een 

vakantieperiode of afwijkende activiteit is, geeft dit een vertekend beeld. Het patroon zal dan 

afwijken van “normale” activiteiten en er zal een verschil optreden in de data. 

Een andere factor die een rol speelt is dat de meter niet waterresistent is. Daarom moeten 

de kinderen met zwemles en bij het douchen de band afdoen. Hierdoor kunnen verschillen 

ontstaan in het aantal uren. Het is mogelijk dat er een hele periode tussen zit voordat de 

ouders de band weer omdoen, terwijl de kinderen toch die periode actief zijn geweest. Een 

voorbeeld hiervan is, dat een kind na het douchen nog wel actief is maar de band niet meer 

om heeft voordat het gaan slapen. Dit probleem komt dagelijks terug, aangezien de kinderen 

de band ’s nachts niet om hebben. Een ander voorbeeld is wanneer een kind de hele dag 

naar het strand of zwembad gaat. In dat geval mist er een dag bij de metingen. Er zal altijd 

een fluctuatie bestaan in hoe snel de ouders de band afdoen. Dit zal niet elke dag hetzelfde 

zijn en heeft dus ook invloed op de data. 

Daarnaast is het bewegingspatroon van een kind nooit helemaal hetzelfde. Zelfs niet als er 

een dinsdag met een dinsdag vergeleken wordt. Er zullen altijd verschillen aanwezig zijn. 

Afgezien van de factoren die net besproken zijn, zal het nooit voorkomen dat kinderen de 

ene dinsdag net zo actief zijn als de vorige dinsdag. 

Sommige kinderen hebben wel eens de band zelf afgedaan omdat ze deze hinderlijk vonden. 

Dit kunnen natuurlijk wisselend korte of lange perioden zijn. Hierdoor wordt er gedurende 

die periode niet goed of helemaal niet gemeten. De meter blijft wel aan staan maar meet dus 

geen activiteit terwijl het kind wel actief kan zijn. Hierdoor is het aantal uur niet‐actief van 

die dag langer dan werkelijk gebeurd is. 



Bij het onderzoek zijn er ook een aantal factoren geweest die de analyse bemoeilijkt hebben. 

Uiteindelijk zijn er maar weinig proefpersonen waarvan de data bruikbaar was. Hierdoor is 

het moeilijker om uitspraken te kunnen doen over betrouwbaarheid. 

Doordat er een aantal missers in de week zijn is het niet mogelijk om bij elke proefpersoon 

gelijke dagen met elkaar te vergelijken. Hierdoor is de kans groter dat er verschillen ontstaan, 

aangezien je verschillende dagen met elkaar vergelijkt. 

Tijdens de analyse is tevens gebleken dat bepaalde data mogelijk niet kloppen. Het komt 

voor dat de som van het aantal uren actief en niet‐actief het totale aantal meeturen 

overschrijdt. Deze metingen zijn mogelijk niet correct. De reden hiervan is nog onbekend. 

Mede door het feit dat de ruwe data niet meer beschikbaar zijn, is dit niet meer te 

achterhalen. Het is niet bekend welke data wel of niet gebruikt mogen worden. Om deze 

reden en wegens tijdgebrek, is ervoor gekozen geen verdere data uit te sluiten bij dit 

onderzoek. In hoeverre dit van invloed is op de uitkomst van het onderzoek is niet te zeggen. 

Vandaar dat de conclusies van deze studie mogelijk niet volledig valide zijn. 

Tweedeling in groepen 

Uit de analyse blijkt een tweedeling te zijn tussen proefpersonen 1 t/m 4 en 5 t/m 9. 

Wat precies de reden hiervoor is, is moeilijk te zeggen. Bij het onderzoek is hier niet specifiek 

op getoetst. Dit is een observatie die pas bij het analyseren naar voren is gekomen. Om hier 

uitspraken over te kunnen doen is meer informatie nodig. Uit de analyse blijkt dat de eerste 

groep zowel minder uren actief is als minder uren niet‐actief is. Het verschil in meettijd kan 

verschillende redenen hebben. 

Bij het onderzoek bestaat een grote diversiteit in leeftijd. Jongere kinderen maken kortere 

dagen. Het zou kunnen dat hierdoor een tweedeling ontstaat bij de metingen. 

Daarnaast zou ook het moment van afdoen van de band een rol kunnen spelen. Als bepaalde 

ouders heel vroeg de band al afdoen en andere ouders vlak voordat de kinderen naar bed 

gaat ontstaat er ook een verschil. Wanneer dit elke dag gebeurt dan wordt het ene kind 

korter gemeten dan het andere kind. 

3.4.1.6. Conclusie: 

Betrouwbaarheid: 

Uit de resultaten blijkt een redelijke correlatie aanwezig tussen de data van week één ten 

opzichte van week twee. Dit is zowel bij het aantal uren actief als bij het aantal uren niet‐ 

actief het geval. Bij beide variabelen bestaat er een correlatie van 0,7. Hieruit kan dus 

geconcludeerd worden dat het apparaat betrouwbaar lijkt te zijn. Mede door boven 

genoemde discussiepunten is het de vraag in hoeverre dit reproduceerbaar is. 

Verdeling proefpersonen: 

Uit de data blijkt dat er een verdeling is in twee groepen. Proefpersonen 1 t/m 4 zijn minder 

actief dan de tweede groep. Deze groep is echter ook minder uren actief. De totale meettijd 

is dus korter. De kinderen uit de andere groep (5 t/m 9) zijn meer uren actief en hebben ook 

meer uren dat ze niet actief zijn. 



3.4.2. Analyse effect feedback methode 


Naast de McRoberts Move Monitor rapporten is er ook een speciaal rapport ontwikkeld 

waarop de kinderen feedback krijgen of ze aan de Nederlandse norm voor gezond bewegen 

voldoen. Naast de betrouwbaarheid van de meter zelf is ook gekeken of deze methode 

invloed heeft op het bewegingsgedrag van de proefpersonen. Hierbij word dus verwacht dat 

er verschil optreedt tussen de data in week één ten opzichte van week twee. In week één is 

geen feedback gebruikt en zijn alleen metingen toegepast. Vanaf week twee ontvangen ze de 

feedback. De hypothese is dat er een positief verschil bestaat bij uren actief en een negatief 

verschil bij uren niet‐actief. 

3.4.2.2. Selectie data 

Bij deze analyse zijn dezelfde keuzes gemaakt als bij de betrouwbaarheidsanalyse. 

Ook hier is gekozen voor uren actief en niet‐actief om zoveel mogelijk data te kunnen 

gebruiken. Daarnaast zijn weer vergelijkbare dagen gebruikt om een bias te voorkomen. 

(zie selectie data betrouwbaarheidsanalyse) 

Hierbij zijn vijf verschillende proefpersonen geselecteerd waarbij twee keer twee gelijke of 

vergelijkbare dagen met elkaar zijn vergeleken. 

3.4.2.3. Statistische Analyse 

Om een eerste indruk te krijgen van de verdeling van de data zijn twee tabellen gemaakt van 

het aantal uren actief en uren niet‐actief. Per tabel is een overzicht gegeven van het aantal 

uren in week één zonder feedback en week twee met feedback. De derde kolom geeft aan 

wat het verschil is tussen de twee weken. Hierbij kan gekeken worden of de te verwachten 

toename en afname in uren ook aanwezig is. Als de feedback methode invloed heeft 

stimuleert het kinderen om meer te bewegen. Bij uren actief wordt dus een toename 

verwacht en bij uren niet‐actief juist een afname. 

Daarnaast is een Wilcoxon‐toets toegepast. Er is hier gekozen voor een Wilcoxon matched 

pairs signed rank sum test. Het verschil wordt namelijk berekend bij dezelfde proefpersoon. 

Hiermee wordt gekeken in welke mate er een verschil aanwezig is tussen de data uit de ene 

groep ten opzichte van de andere en of deze dan ook significant is. In dit geval tussen de data 

van een proefpersoon uit de week zonder feedback ten opzichte van de data uit de week met 

feedback. Indien er sprake is van een significant verschil kan afhankelijk van de gestelde 

hypothese aangenomen worden dat de interventie invloed heeft. Bij deze toets wordt ook 

een betrouwbaarheidsinterval gegeven. Dit interval geeft aan hoe betrouwbaar deze 

schatting van de significantie is. Hoe kleiner het interval hoe groter de kans is dat de 

schatting juist is. Hier is gekozen voor een Monte Carlo sig. (2‐tailed) toets met een 

betrouwbaarheidsinterval van 95%. 




Verschillen tussen uren actief en uren niet‐actief: 

Hier is een overzicht te zien van het aantal uren actief en niet‐actie in week één zonder 

feedback en week twee met feedback. In kolom 1 is het aantal uren van een dag uit de week 

zonder feedback weergeven en in kolom 2 het aantal uren van een dag uit de week met 

feedback. In kolom 3 is een overzicht te zien van het verschil tussen de uren zonder feedback 

en de uren met feedback. Hierbij zijn vijf proefpersonen geselecteerd die bij uren actief en 

uren niet‐actief geen gemiste waarden hebben. 

Zonder Met verschil 

feedback feedback 

JS 1,5 2,6 1,1 

JS 0,9 1,9 1 

LJ 11.9 11,8 ‐0,1 

LJ 13,9 12,5 ‐1,4 

JM 8,5 8,4 ‐0,1 

JM 8,6 8,3 ‐0,3 

MM 12,6 8,4 ‐4,2 

MM 12,9 9,9 ‐3,0 

KS 12,5 13,1 0,6 

KS 12,4 12,4 0 

totaal ‐6,4 

Zonder Met verschil 

feedback feedback 

JS 6,5 9,1 2,6 

JS 7,0 5,4 ‐1,6 

LJ 8,9 8,2 ‐0,7 

LJ 9,8 8,6 ‐1,2 

JM 6,7 7,2 0,5 

JM 6,8 7,2 0,4 

MM 10,2 7,2 ‐3,0 

MM 10,1 8,2 ‐1,9 

KS 10,5 10,5 0 

KS 10,9 10,7 ‐0,2 

totaal ‐5,1 

Tabel 6: uren actief Tabel 7: uren niet‐actief 

In tabel 6 is te zien dat het aantal uren actief met feedback ten opzichte van zonder feedback 

afneemt. Dit blijkt uit het totale verschil namelijk ‐6,4. Als er dieper op de tabel ingegaan 

wordt is te zien dat bij LJ en MM negatieve uitlopers aanwezig te zijn. Deze kunnen de 

dataoverzichten beïnvloeden en mogelijk een vertekend beeld geven van de data. Als alleen 

gekeken wordt naar JS, JM en KS is er een verschil aanwezig van 0,8. Zelfs als de uitlopers 

tijdelijk buiten beschouwing blijven is er nog geen duidelijk positief verschil aanwezig. 

In tabel 7 lijkt in eerste instantie het aantal uren met feedback te zijn afgenomen ten 

opzichte van zonder feedback. Ook uit deze tabel blijken weer uitlopers aanwezig bij JS en 

MM. Als deze niet meegerekend worden dan is er een afname aanwezig van 1,2. Hieruit blijkt 

dus ook niet een duidelijk verschil aanwezig. 

Er kan nu gebruik gemaakt worden van een specifieke toets om na te gaan of er inderdaad 

geen duidelijke verschillen opgetreden zijn met de feedbackmethode. 



Wilcoxon matched pairs signed rank sum test ( non‐parametrisch) 

De Wilcoxon‐toets wordt hier toegepast om te bepalen of er een significant verschil aanwezig 

is tussen de data uit de week zonder feedback ten opzichte van de week met feedback. Het 

betrouwbaarheidsinterval hierbij geeft een beeld hoe betrouwbaar deze schatting is. Omdat 

er maar weinig proefpersonen gebruikt zijn voor deze analyse mag er niet parametrisch 

getoetst worden. Er is daarom gekozen voor de Wilcoxon matched pairs signed rank sum 

test. 

De verwachting bij deze test is dat er inderdaad een significant verschil zal optreden. De 

hypothese is immers dat de feedbackmethode invloed heeft op het bewegingsgedrag van de 

kinderen. Er moet dus een significant verschil aanwezig zijn voordat aangenomen mag 

worden dat de feedback methode inderdaad een invloed heeft op het bewegingsgedrag. 

Data uren 

actief 

Monte Carlo Sig. (2‐tailed) Z Significantie 

95% Confidence Interval ‐0,889 0,347 

Data uren 

niet‐actief 

95% Confidence Interval ‐1,125 

Tabel 8: Overzicht Wilcoxon analyse met betrouwbaarheidsinterval van 95% 

0,260 

Lower bound 0,393 

Upper bound 0,413 

Lower bound 0,296 

Upper bound 0,314 

Bij uren actief is een redelijk betrouwbaarheidsinterval aanwezig. Echter de significantie 

waarde is 0,347. Er is pas sprake van een significant verschil als de waarde 0,05 of lager is. 

Hier is dus geen sprake van een significant verschil. Er kan dus niet aangenomen worden dat 

de feedback invloed heeft op het aantal uren dat de kinderen actief zijn. 

Bij uren niet actief is hetzelfde zichtbaar. Ook hier is geen sprake van een significant verschil. 

De significantie hierbij is 0,260. Er kan dus niet aangenomen worden dat de feedback invloed 

heeft op het aantal uren niet‐actief. 



3.4.2.5. Discussie 

Dat er geen verschillen opgetreden zijn ligt waarschijnlijk aan het feit dat alle kinderen 

volgens de norm al genoeg bewogen. Als ze elke dag te horen krijgen dat ze genoeg bewegen 

geeft het ook geen prikkel om meer te bewegen. Het is dus ook niet te verwachten dat hier 

een verschil zou optreden. 

Bij deze analyse zijn dezelfde factoren aanwezig bij de selectie van data als bij de 

betrouwbaarheidsanalyse. 

Doordat van weinig proefpersonen bruikbare data beschikbaar is, is het moeilijker om 

uitspraken te kunnen doen over betrouwbaarheid. Doordat er een aantal missers in de week 

zijn is het niet mogelijk om bij elke proefpersoon gelijke dagen met elkaar te vergelijken. 

Hierdoor is de kans groter dat er verschillen ontstaan aangezien je verschillende dagen met 

elkaar vergelijkt. 

Daarnaast spelen ook de andere factoren genoemd in de discussie van paragraaf 3.4.1.5. 

weer een rol bij de betrouwbaarheid van de metingen. Bij deze analyse zijn eventueel een 

aantal metingen niet te gebruiken. Wegens tijdgebrek, is ervoor gekozen geen verdere data 

uit te sluiten bij dit onderzoek. In hoeverre dit van invloed is op de uitkomst van het 

onderzoek is niet te zeggen. 

3.4.2.6. Conclusie 

Invloed Feedbacksysteem: 

Uit de resultaten blijkt de feedback weinig invloed te hebben op het bewegingsgedrag van 

een kind. Er zijn geen duidelijke verschillen te zien en zeker geen significante verschillen. 

De uiteindelijke groep proefpersonen kreeg vóór het onderzoek al genoeg beweging. Daarom 

was er te verwachten dat ze tijdens het onderzoek ook genoeg zouden bewegen. Dit is ook 

uit de rapporten gebleken. De methode blijkt in dit geval wel te werken. 



3.4.3. Hanteerbaarheid van het systeem 


Om te analyseren of het systeem geschikt is voor doelgroep is het niet alleen belangrijk om te 

weten of het valide en betrouwbaar is, maar ook of het wel goed hanteerbaar is voor de 

gebruiker. Is het gemakkelijk te begrijpen, hoeveel tijd kost het, is er speciale computer 

apparatuur nodig en is het voor kinderen wel prettig om het meetapparaat te dragen? 

Om dit te beoordelen, is een vragenlijst afgenomen bij de deelnemers aan het onderzoek, in 

dit geval de ouders van de kinderen. 

Er werd gevraagd naar het draagcomfort van de band, de kwaliteit van de software, het 

ontvangen van de feedback en de ervaring van het kind. Negen deelnemers hebben de 

vragenlijst ingevuld. 


Draagcomfort band 

Het aanbrengen van de band leverde weinig problemen op. Slechts één van de 

ondervraagden gaf aan hiermee problemen te ondervinden. In dit geval werd er gewerkt met 

een prototype Micromod, dat niet goed in het daarvoor bestemde vakje in de band paste. 

Zeven deelnemers vonden het aanbrengen ‘makkelijk’ gaan. Alle deelnemers waren het 

ermee eens dat de band gedurende de dag goed bleef zitten. 

Minpunten waren de maat van de band en het veroorzaken van huidirritaties. Volgens twee 

deelnemers had de band niet de juiste maat. Dit geldt voor de grootte van zowel de band ten 

opzichte van de tailleomvang van het kind, als het vakje waarin de meter geplaatst moet 

worden. Bij vier deelnemers veroorzaakte de band huidirritaties. In het bijzonder tijdens 

warm weer hadden kinderen last van zweten en jeuk door de band. Vier ondervraagden 

gaven aan dat hun kind hinder ondervond tijdens het dragen van de band. 

Figuur 14 Beoordeling van het draagcomfort van de band 

Software 

De deelnemers waren het ermee eens dat het programma met behulp van de handleiding 

makkelijk te begrijpen was. Desondanks ondervonden alle negen deelnemers problemen met 

de software. Bovendien gaven zeven deelnemers aan dat het verwerken van de data veel tijd 

in beslag nam. In sommige gevallen kon dit meer dan een uur duren. Het meest 

gerapporteerde probleem was het vastlopen van de computer tijdens het uitlezen van het 

geheugenkaartje. Ook lukte het uploaden van de gegevens op “gaitweb” soms niet. 



Ontvangen feedback 

Zes van de negen deelnemers hebben feedback via een e‐mailadres ontvangen. Hierbij ging 

het om het algemene rapport of het thermometer rapport. Drie deelnemers hadden 

problemen met het ontvangen van de feedback, voor de andere drie leverde dit geen 

problemen op. In sommige gevallen werd de feedback pas na enkele dagen ontvangen. 

Bovendien is de website “gaitweb” enkele dagen offline geweest, waardoor er helemaal geen 

rapport kon worden aangevaagd en ontvangen. 

Ervaring kind 

Vijf kinderen vonden het leuk om de band twee weken te dragen, drie kinderen waren het 

hier niet mee eens. Slechts één kind vond het daadwerkelijk vervelend om de band te 

moeten dragen. Twee kinderen gaven aan dat ze hinder ondervonden tijdens het spelen. In 

hoeverre de band hinderlijk was en bij welke activiteiten is niet bekend. 


Het systeem is nog niet ideaal voor het gebruik door de doelgroep. Met name de software 

levert veel problemen op. Gebruikers zullen niet gemotiveerd zijn om de metingen dagelijks 

te uploaden, wanneer dit zoveel tijd in beslag neemt. 

Verder blijkt de buikband zelf wel geschikt voor gebruik, maar zou voor kinderen aangepast 

moeten worden in verband met de maat en het materiaal van de buikband. 

Opvallend is dat vier ouders aangaven dat hun kind hinder ondervond door het dragen van 

de band. Er waren echter maar twee kinderen die dit zelf ook aangaven. Tijdens het 

instrueren van de deelnemers viel verder op dat het inzicht in het systeem bij mensen uit 

verschillende sociale klassen verschilde. De deelnemers uit een hogere sociale klasse hadden 

minder moeite met het doorlopen van de stappen. Daarnaast namen zij eerder contact op bij 

problemen. 

In hoofdstuk 4 zullen suggesties worden gedaan om het gebruik van het systeem te 

optimaliseren. 

3.4.4. Kwaliteit Feedback 


Voor het onderzoek is gebruik gemaakt van feedback in de vorm van een 

thermometerrapport. Het is belangrijk om te weten of kinderen van de doelgroep deze 

feedback begrijpen. Het moet aansluiten bij de belevingswereld van een bepaald 

leeftijdsniveau. 

Middels een steekproef is onderzocht of de feedback in de vorm van het 

thermometerrapport voor kinderen begrijpelijk is. Twee kinderen ontvingen een week lang 

feedback, en daarbij werd gekeken of zij de kleuren groen, oranje en rood correct 

interpreteerden als respectievelijk goed, matig en slecht. Dit werd door de ouders ingevuld 

op een formulier (zie bijlage E). Daarnaast moesten de ouders invullen hoe het kind op de 

feedback reageerden. In totaal ontvingen de kinderen 15 rapporten. 




Alle rapporten werden door de kinderen correct geïnterpreteerd. 

Bovendien reageerden de kinderen adequaat op de feedback. Bij een groene thermometer 

werd de reactie van het kind doorgaans als “blij” omschreven, bij een rode of oranje 

thermometer werd genoteerd dat het kind verbaasd of teleurgesteld was. 


De feedback in de vorm van het thermometerrapport sluit aan bij de belevingswereld van de 

leeftijdsgroep. Daarbij is echter geen rekening gehouden met het niveau van het kind. Om te 

onderzoeken of deze vorm van feedback ook correct wordt geïnterpreteerd door kinderen 

met een lager of hoger cognitief niveau, is een grotere populatie noodzakelijk. 

In hoofdstuk 4 zullen aanbevelingen worden gedaan over het geven van feedback aan 

kinderen. 



4. Aanbevelingen 


In dit hoofdstuk worden aanbevelingen gegeven voor een mogelijk vervolg onderzoek ten 

aanzien van bevindingen in bovengenoemde hoofdstukken. Er zijn vele discussiepunten die 

na afloop van het onderzoek naar voren kwamen. Daarom is het noodzakelijk de huidige 

onderzoeksopzet aan te passen. In paragraaf 4.2. wordt een toelichting en daarnaast een 

aanbeveling beschreven voor een vernieuwde onderzoeksopzet. Er zullen een aantal punten 

gewijzigd moeten worden, om een volgend onderzoek goed te laten verlopen. Verder 

worden in paragraaf 4.3 enkele verbeterpunten aangedragen ten aanzien van het 

meetsysteem. Hierbij worden suggesties gegeven voor optimaal gebruik. Ten slotte worden 

in paragraaf 4.4 aanbevelingen gedaan voor het geven van feedback. 

4.2. Aanbeveling onderzoeksopzet 

Hieronder zullen punten genoemd worden die ten opzichte van de huidige onderzoeksopzet 

veranderd zouden moeten worden. Hierbij worden mogelijke opties gegeven om problemen 

te voorkomen. 

Beschrijving 

Twintig kinderen met overgewicht dragen gedurende twee weken de DynaPort Micromod 

MoveMonitor. Hiermee wordt de acceleratie geregistreerd en daarmee dus de activiteit. 

Daarnaast houden de kinderen elke dag een activiteitenlogboek bij. In de eerste week wordt 

alleen gemeten en in de tweede week krijgt het kind aan het eind van de dag feedback. Er 

wordt hierbij gekeken naar het verschil in bewegingsgedrag tussen de week zonder feedback 

en de week met feedback. 

Doel 

Er zal opnieuw gericht gekeken moeten worden naar de betrouwbaarheid van het 

meetsysteem. Ook moet er worden gekeken of er een verschil bestaat tussen het wel of niet 

geven van feedback bij kinderen met overgewicht met betrekking tot hun bewegingsgedrag. 

Hierop sluit direct de probleemstelling aan samen met de hypothesen. 

Probleemstelling 

De nieuwe probleemstellingen luiden als volgt: 

1. Heeft biofeedback invloed op het bewegingsgedrag van kinderen met overgewicht? 

2. Is het meetsysteem betrouwbaar? 

Design 

Het is aan te bevelen om in plaats van tien kinderen meer kinderen te meten, bijvoorbeeld 

twintig. Tevens zou de helft van de kinderen als controlegroep kunnen fungeren. Er is dan 

sprake van een quasi‐experimenteel onderzoek. In de huidige opzet vindt er alleen een 

controle periode plaats. 



Populatie 

Om een verschil in bewegingsgedrag te bewerkstelligen dient de onderzoekspopulatie te 

worden aangepast. Om resultaat te kunnen meten worden alleen kinderen met 

bewegingsarmoede en overgewicht geselecteerd. Kinderen met overgewicht zullen eerder 

gemotiveerd zijn om aan het onderzoek mee te werken. De leeftijdscategorie ligt tussen de 4 

en 12 jaar. Tevens dient men de beschikking te hebben over een computer met minimale 

systeemvereisten en een internet aansluiting. Dit vanwege de zware belasting van de 

software op computers. Mogelijk kunnen hierdoor de problemen, genoemd in paragraaf 

3.4.3.2, verminderd worden. 

Een ander punt is de sociale klasse van de deelnemers. Deze heeft invloed op de mate van 

begrip en stimulatie van kinderen en ouders om door te gaan met het project. Uit hogere 

sociale klassen zijn ouders en kinderen meer gemotiveerd om de DynaPort Micromod 

MoveMonitor te dragen. Daarom zou het goed zijn om deelnemers uit verschillende sociale 

klassen te selecteren voor het onderzoek, zodat een beeld van de werkelijkheid geschetst 

wordt. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door kinderen van scholen uit verschillende 

buurten te benaderen. 

De exclusiecriteria van de basispopulatie blijven hetzelfde. 

Meetmomenten 

De metingen vinden gedurende de hele dag plaats en ’s avonds worden de gegevens 

geregistreerd. De metingen moeten in elk geval vier tot zes dagen worden uitgevoerd. 

Daarbij is het beter om zeven dagen te kiezen gezien het verschil in activiteit tussen week en 

weekend.[13] 

In de eerste week wordt alleen gemeten en in de tweede week krijgen de ouders en het kind 

aan het eind van de dag feedback over zijn/haar bewegingsgedrag. Er wordt per kind gekeken 

naar het verschil in bewegingsgedrag tussen de eerste week, waarin alleen wordt gemeten, 

en de tweede week, waarin het kind ’s avonds feedback krijgt. 

Interventie 

Feedback vindt plaats met behulp van software aan ouders en kinderen zelf. Feedback dient 

op een bepaalde manier gegeven te worden. In paragraaf 4.4. staan aanbevelingen voor het 

geven van feedback. 

In de huidige onderzoeksopzet vindt geen blindering plaats, zowel therapeut als de ouders 

van het kind weten van het onderzoek. Blindering zou wel wenselijk zijn. Dit zou te realiseren 

zijn, door het onderzoek uit te besteden, zodat men niet zowel therapeut als onderzoeker 

hoeft te zijn en op die manier niet weet welk kind welke data heeft verkregen. 

Het is niet mogelijk om de proefpersoon ook te blinderen. De kinderen zullen altijd weten dat 

ze gemeten worden. 

Bias 

De eerste bias genoemd in paragraaf 3.2 blijft hetzelfde. Er blijft sprake van een patiënt bias; 

kinderen weten dat ze gemeten worden, wat invloed heeft op het bewegingsgedrag van het 

kind. Kinderen kunnen hierdoor ander bewegingsgedrag vertonen dan dat ze normaal zullen 

doen. Dit zal niet veranderen aangezien het meten niet geblindeerd kan worden. Het tweede 

punt dat genoemd wordt in 3.2 kan eventueel worden voorkomen. De therapeut bias kan 



worden voorkomen door het onderzoek uit te laten besteden. Hierdoor is de onderzoeker 

niet direct betrokken bij de metingen en is er dus sprake van een blindering. 

Confounders 

Een aantal confounders uit de huidige onderzoeksopzet blijven hetzelfde. Toch kan de 

invloed van deze confounders mogelijk afgezwakt worden door een aantal maatregelen. 

Als eerste punt genoemd in 3.2 bestaat er weinig controle over acties en/of handelingen van 

ouders en kind. Een oplossing hiervoor zou kunnen zijn dat het kind en/of ouder dagelijks een 

logboek bij moeten houden, zodat acties en/of handelingen achteraf kunnen worden 

gecontroleerd. 

Bovendien is de kans aanwezig, wanneer het kind ziek is, dat er sprake is van inactiviteit. 

Hierdoor ontstaan afwijkende data. Wanneer dit gebeurt moet ziekte worden genoteerd, 

zodat te achterhalen is waarom er op die dag minder activiteit plaats heeft gevonden. Op die 

manier kan hier rekening mee worden gehouden. 

Een andere factor die invloed kan hebben op de mate van activiteit is verandering van 

weersomstandigheden. Hier zal dus ook rekening mee moeten worden gehouden tijdens het 

uitvoeren van het onderzoek. Het onderzoek zou in een kortere periode moeten worden 

uitgevoerd, zodat er geen sprake is van seizoensverschillen. Daarnaast zou het een optie 

kunnen zijn om alle kinderen gelijktijdig te meten, zodat de omstandigheden voor alle 

verkregen data gelijk zijn. 

Daarnaast zijn er een aantal nieuwe confounders gevonden tijdens het onderzoek. 

Ten eerste is het belangrijk dat deelnemers therapietrouw zijn. Wanneer kinderen en ouders 

zelf baat hebben bij de deelname aan het onderzoek zal dit de compliance versterken. De 

selectie van kinderen met overgewicht is hiervoor een oplossing. Therapietrouw kan alleen 

worden nagestreefd wanneer deelnemers de band overdag om houden. Dit zal tevens door 

communicatie met invloedrijke personen zoals ouders of leraren, gecoördineerd moeten 

worden. 

Hierbij is het ook van belang dat men handelt naar feedback. Dus wanneer er sprake is van te 

weinig beweging, zou een kind zijn/haar gedrag moeten aanpassen. Op welke manier 

feedback het beste gegeven kan worden, staat in paragraaf 4.5 beschreven. 

Verder zijn er voor het onderzoek te weinig DynaPort Micromod MoveMonitoren 

beschikbaar, zodat het onderzoek erg lang duurt. Er zijn maar vier Monitoren ter beschikking 

zodat er maar vier kinderen gemeten kunnen worden per twee weken. Er zullen in het 

vervolg voldoende monitoren aanwezig moeten zijn tijdens het uitvoeren van het onderzoek. 

Hierdoor kunnen alle kinderen tegelijkertijd gemeten worden. 

Ook bestaat de kans dat deelnemers de monitor vergeten op te laden, zodat deze de 

volgende dag niet gebruikt kan worden, waardoor vertraging opgelopen kan worden. Dit 

zelfde geldt voor het stuk gaan van de monitor. Goede instructies en handleiding zijn 

hiervoor van belang. 



Ook hiervoor geldt dat wanneer een apparaat stuk gaat, om wat voor een reden dan ook, er 

genoeg monitoren zullen moeten zijn om stuk gaande apparaten te vervangen. Daarnaast is 

het van belang dat er constant communicatie plaatsvindt tussen de onderzoeker en 

proefpersoon om dit soort problemen zo snel mogelijk op te lossen. Bijvoorbeeld door 

middel van telefoon, e‐mail, sms en/of bezoek. 

De monitoren zijn niet waterresistent, dit wil zeggen dat de monitoren niet gebruikt kunnen 

worden tijdens het zwemmen of douchen. Dit is een confounder omdat hierdoor activiteiten 

worden gemist. De monitor zou waterresistent moeten zijn, zodat zowel met zwemmen als 

douchen de band omgehouden kan worden. Een andere optie is om deze momenten in een 

logboek vast te leggen. Hiermee kan dit mogelijk omgezet worden in beweegeenheden en in 

de analyse verwerkt worden. Er moeten dan wel voldoende testpersonen deze zelfde 

activiteit leveren (bijvoorbeeld schoolzwemmen). Indien de testpersoon hierdoor teveel 

afwijkt, zal deze data als misser moeten worden beschouwd. 

Daarnaast zijn vakantieperioden binnen de meetperiode een confounder, omdat hier een 

ander beweegpatroon wordt laten zien. Het is van belang dat dezelfde dagen met elkaar 

vergeleken worden, bijvoorbeeld een maandag met een maandag of een woensdag met een 

woensdag. Wanneer de ene maandag op school plaats vindt en de andere maandag in de 

vakantie, kunnen deze dagen niet als zodanig met elkaar vergeleken worden. 

Verder is het van belang de kinderen op het hetzelfde moment te meten. Het is natuurlijk 

ook mogelijk vakantie en afwijkende periodes uit te sluiten. 

Als laatste moet de band elke dag op hetzelfde tijdstip worden omgedaan en afgedaan, zodat 

het aantal uren dat de band gedragen is, elke dag hetzelfde is. 

In dit onderzoek zijn er geen instructies gegeven over het moment van afdoen en omdoen 

van de band. Er kan nu niet meer nagegaan worden of dit elke dag op hetzelfde moment is 

gebeurd (zie discussie paragraaf 3.4.1.5). 



4.3 Aanbevelingen meetsysteem 

4.3.1 Inleiding 

Tijdens dit onderzoek is gebleken dat er verscheidene problemen optraden bij het gebruik 

van de hardware en de software. Dit is aan de hand van enquêtes die na afloop van het 

onderzoek zijn gehouden bepaald. De meeste problemen kwamen voor bij het gebruikt van 

de software. Verder waren niet alle gebruikers gemotiveerd om metingen dagelijks te 

uploaden, omdat het gehele proces veel tijd in beslag neemt. Deze conclusies zijn genoemd 

in paragraaf 3.4.3.3. Aanbevelingen om het systeem te optimaliseren zullen in deze paragraaf 

worden besproken. De aanbevelingen zijn gericht op het voorkomen van software 

problemen, hardware problemen, problemen met de buikband en overige problemen. 

4.3.2 Software problemen 

Gebruik software 

Ten eerste zijn er te veel stappen nodig om de software te gebruiken. Deze stappen zijn 

beschreven in paragraaf 3.3.2. Voor de gemiddelde gebruiker zijn veel van deze stappen 

moeilijk om uit te voeren. Daarnaast is het uitlezen van de juiste gegevens en deze 

vervolgens weer terug te zoeken, zodat gegevens kunnen worden opgestuurd, erg moeilijk. 

Ten tweede is het terugvinden van specifieke mappen op de computer is niet ieders 

dagelijkse bezigheid. Het is vooral de oudere generatie die hier tegen aanloopt. Door de 

hoeveelheid stappen wordt niet alleen het invoerproces bemoeilijkt, daarnaast brengt dit de 

compliance van de ouders bij het onderzoek in gevaar. De grootste frustratie is het 

tijdsbeslag die het proces inneemt. 

Met name door de zwaarte van de software lopen de computers vaak vast. Vervolgens moet 

het hele proces dan nog eens herhaald worden. 

Een aanbeveling voor het oplossen van dit probleem is, dat men gebruik maakt van een kaart 

die rechtstreeks op internet kan worden geupload, zoals bijvoorbeeld bij internet bankieren 

wordt gebruikt. 

Het belangrijkste is dat het gehele programma eenvoudiger in gebruik moet zijn. Minder 

stappen zodat het programma voor een leek gemakkelijk hanteerbaar is. Zo hoeven hierdoor 

geen onnodige problemen te ontstaan. 

Capaciteit 

Zoals hierboven genoemd is er gebleken dat de computers vaak vastlopen. Hierdoor zijn er 

een aantal gezinnen afgehaakt tijdens de metingen. De gemiddelde computer in het bezit van 

de mensen, welke bij ons onderzoek betrokken waren, hebben een te kleine capaciteit, zodat 

de software niet goed functioneert. Aangezien het een groot gevaar voor de compliance 

blijkt te zijn moet dit eerst worden aangepast voor verder gebruik. Een aanbeveling hiervoor 

is, dat de software een minder grote capaciteit zou moeten bevatten. Hierdoor is de kans 

geringer dat oudere computers vastlopen bij deze software. 



Website 

Uit ons onderzoek is gebleken dat de website www.gaitweb.nl soms wegvalt. Hierdoor doen 

zich problemen voor bij het uploaden en opsturen van de gegevens. Een aanbeveling 

hiervoor is, dat de site betrouwbaarder moet zijn, zodat deelnemers van het onderzoek hier 

geen hinder van ondervinden. 

Foutmelding 

Er bestaat soms enige verwarring over welk soort bestand ingelezen moet worden. Indien er 

een storing is, kan er soms geen ‘.mif’ bestandje gemaakt worden in plaats van een ‘.3ac’ 

(ruwe data) bestand. Deze fout wordt niet duidelijk genoeg aangegeven aan de gebruiker, 

zodat men het verkeerde bestand opstuurt. Hierdoor kunnen data verloren gaan. Een 

aanbeveling hiervoor is, dat dit als een foutmelding vermeld moet worden, zodat er geen 

belangrijke data verloren gaan. 

Bewaren van ruwe data 

Verder bestaat er een kans dat het aantal uren actief of niet‐actief niet reëel blijkt te zijn. Het 

komt voor dat de som der aantallen uren actief en niet‐actief het totale aantal meeturen 

overschrijdt. Dit probleem kan achterhaald worden door McRoberts BV mits hiervoor de 

zogenaamde ruwe data (.3ac bestanden) aanwezig zijn. Daarom is het van belang voor de 

onderzoeker om deze ruwe data bewaren, zodat dit soort problemen achterhaald kunnen 

worden. 

4.3.3 Hardware problemen 

Opladers 

Ten eerste was er onduidelijkheid over wel of niet opgeladen zijn van de meter. Zelfs na 

instructies ging dit vaker fout. Een aanbeveling hierbij zou kunnen zijn om een extra LED‐je in 

het apparaat te doen die aangeeft of het apparaat helemaal is opgeladen. 

Ten tweede gaan de opladers bij minimaal gebruik kapot. Het stekkertje is op een dusdanige 

manier bevestigd dat deze snel los kan schieten van het kabeltje. Zelfs bij nauwkeurige uitleg 

van het gebruik van de oplader en voorzichtig gebruik door deelnemers, gaan de miniem 

belastbare draadjes snel kapot. Een aanbeveling voor dit probleem zou een oplader zijn van 

duurzaam materiaal, die minder snel kapot gaat, ook bij regelmatig gebruik. 

DynaPort Micromod MoveMonitor 

De prototypes passen niet goed in de buikband. De omvang van de prototypes is te groot om 

goed in de inkeping van de buikband te passen. Hierdoor kan het klittenband niet goed dicht 

en is de kans groot dat de prototypes uit de buikband vallen. Uit ervaring blijkt dat de 

prototypes een grotere kans hebben op schade of zelfs het verliezen van de meter. Een 

aanbeveling hiervoor is, dat alle DynaPort Micromod MoveMonitor dezelfde afmetingen 

moeten hebben en een iets kleinere afmeting dan de inkeping van de buikband. Indien dit 

niet mogelijk is, moet er een band beschikbaar zijn die wel geschikt is voor de desbetreffende 

meter. 



4.3.4 Problemen met betrekking tot de buikband 

Formaat en materiaal 

De buikband is minder geschikt voor dunne kinderen. Er waren nu drie verschillende maten 

beschikbaar. Deze buikbanden zijn of te breed of te lang voor kinderen. Het draagcomfort is 

daardoor niet ideaal. De band moet vaker om de buik gedraaid worden om stevig vast te 

zitten. De kinderen ondervinden hier hinder van. De band drukt bij het zitten en daarnaast 

past de kleding niet goed over de band. Daarnaast levert dit extra hinder op bij warm weer, 

omdat de band vaker om de middel is gedraaid. Tevens is het zo dat men de band kan zien 

onder de kleding, dit is niet de bedoeling. Een aanbeveling hiervoor is, dat er speciale banden 

zullen moeten worden gemaakt, die passen bij de afmetingen van een kind. Indien dit niet 

mogelijk is moet er wel meer variatie in bandlengte gemaakt worden dan nu. 

Niet alleen het formaat is ongeschikt, ook het materiaal van de buikband is niet geschikt om 

lang achter elkaar te dragen. Vooral door ouders van de deelnemende kinderen werd er 

geklaagd over zweten onder en rondom de band. Hierdoor hadden kinderen last van 

huidirritatie, anderen wilden de band niet meer dragen. Wanneer er gebruik zou worden 

gemaakt van een luchtdoorlatend materiaal, zou dit de kans op zweten verminderen. 

4.3.5 Overige problemen 

Tijd 

Over het algemeen kost de totale uitleg van het meetsysteem en software veel tijd. Het 

oplossen van problemen en het beantwoorden van vragen, neemt veel tijd in beslag. 

Gemiddeld duurt de uitleg van het programma per deelnemer ongeveer een uur tot 

anderhalf uur. Wanneer er minder stappen gemaakt hoeven worden, is de duur van het 

proces korter en daarmee ook de instructie zelf. Hierdoor is minder tijd nodig voor de 

instructie en kunnen er meer vragen beantwoord worden van de proefpersonen. Daarnaast 

gaat er minder tijd verloren aan de bezoeken bij de proefpersonen. Aangezien er minder 

stappen zijn, verminderd dit eventueel de kans op problemen die ontstaan tijdens het 

proces. 

Vroegtijdig afhaken 

De sociale klasse van de deelnemer heeft invloed op de mate van begrip en stimulatie van 

kinderen en ouders om door te gaan met het project. Uit hogere sociale klassen zijn ouders 

en kinderen meer gemotiveerd om de DynaPort Micromod MoveMonitor te dragen. Het is 

belangrijk dat zowel ouders als kinderen goed gemotiveerd zijn. Wanneer dit niet het geval is, 

is de kans groot dat ze vroegtijdig afhaken. 

Uit het onderzoek blijkt ook dat het begrip van handleiding e.d. door mensen uit een hogere 

sociale klasse beter is dan mensen uit een lagere sociale klasse. Om een beeld te schetsen 

van de werkelijkheid, is het belangrijk om groepen uit verschillende sociale klassen te testen. 

Daarnaast is gebleken dat men niet vroegtijdig aangeeft wanneer er fouten optreden in het 

systeem. Ondanks vele instructies naar gebruikers toe, leidt dit niet altijd tot opvolging. Door 

middel van e‐mail en het programma ‘MIRA’ kunnen resultaten steeds bijgehouden worden. 

Dit gebeurd tevens om te voorkomen dat er veel data gemist wordt. 



Na dit gezegd te hebben zijn er een aantal maatregelen om vroegtijdig afhaken te 

voorkomen. 

Ten eerste moet men zorgen voor goed contact en voldoende tijd om dit contact te 

onderhouden. Een face to face benadering is veruit het beste. Mocht dit niet haalbaar zijn 

dan is het van belang om zowel telefonisch als over de email te communiceren, zodat 

problemen vroegtijdig kunnen worden besproken en opgelost kunnen worden. 

Daarnaast moet men er zeker van te zijn dat alle gedane activiteiten overeen komen met de 

meting. Daarom is het noodzakelijk om een logboek te gebruiken waar tijden in vermeld 

worden wanneer het apparaat aan‐ en uitgezet wordt. Ook alle dagelijkse activiteiten 

worden hier in beschreven, wanneer wordt welke activiteit uitgevoerd. Op deze manier kan 

worden terug gekoppeld wanneer de gebruiker actief en niet actief is geweest. Verder is het 

belangrijk dat deelnemers gemotiveerd worden. Dit kan doordat mensen zelf belang hebben 

bij het onderzoek. Maar ook doordat mensen van te voren goed weten waar ze aan toe zijn 

en niet voor verrassingen komen te staan. 

Bovendien is het belangrijk om een lijst met frequent gestelde vragen inclusief antwoord op 

te stellen, zodat mensen hier naar terug kunnen refereren. Indien er problemen ontstaan bij 

het gebruik van de DynaPort Micromod MoveMonitor en software kunnen mensen dit 

gebruiken. Hierdoor hoeft niet altijd een onderzoeker langs te komen bij de mensen. Dit 

bespaart tijd en energie. Daarnaast is het ter preventie zinvol tijdens de instructies 

onderwerpen te bespreken waar de gebruiker tegen aan zou kunnen lopen, en mogelijke 

oplossingen hierbij aan te geven. 

Tevens kan het voorkomen dat de gebruiker de DynaPort Micromod MoveMonitor vergeet 

om te doen. Hiervoor zou men flyers of stickers kunnen hangen en plakken op plekken die de 

gebruiker vaak ziet. Het kan voorkomen dat er door bijvoorbeeld, (gym)leraren, trainers of 

andere personen verwacht wordt dat men de DynaPort Micromod MoveMonitor af doet 

tijdens bijvoorbeeld sport. Het is hierbij zinvol om, voordat men aan de meting begint, deze 

personen over het systeem in te lichten, zodat hier geen hinder van ondervonden hoeft te 

worden. [13] 



4.4. Aanbeveling feedback geven 

4.4.1. Inleiding 

Om gedragsverandering te bewerkstelligen bij kinderen, moet er op een bepaalde manier 

feedback worden gegeven. Het is belangrijk feedback zodanig te geven dat je de gestelde 

doelen bereikt. Om goede feedback te geven moet eerst enige duidelijkheid bestaan over het 

begrip gedrag en de verschillende vormen van feedback. 

Om effectief feedback te geven, moet de gegeven feedback aan een aantal voorwaarden 

voldoen. Hieronder is het begrip gedrag beschreven aan de hand van het model van ‘Kok’. 

Daarnaast zijn de verschillende vormen van feedback beschreven met de bijbehorende 

criteria. Met dit begrip kan verder gekeken worden hoe de criteria toegepast moeten worden 

in de onderzoekssituatie. 

Bij het huidige onderzoek waren alleen de algemene feedback criteria bekend. Tijdens het 

onderzoek is gebleken waar in deze situatie specifiek op gelet moet worden. In de laatste 

paragrafen staan de aanbevelingen beschreven aan de hand van de opgedane ervaring 

tijdens dit onderzoek. 

4.4.2. Gedrag 

Inleiding 

In deze paragraaf wordt gedrag aan de hand van het ASE‐model besproken. Daarna zal 

beschreven worden hoe, met behulp van dit model, gedragsverandering bij kinderen met 

overgewicht tot stand komt. Deze gedragsverandering zal voor een deel relatie hebben met 

invloeden van ouders en sociale leefomgeving, dit wordt als laatste punt besproken. 

ASE‐Model 

Gedrag wordt bepaald door determinanten. Het ASE‐Model van Kok verklaart hoe de relatie 

tussen de determinanten en gedrag tot stand komt. Attitude (A), sociale invloed (S) en de 

eigeneffectiviteit (E) beïnvloeden de intentie of de wil om gedrag te veranderen (zie figuur 3). 

Om gedrag daadwerkelijk te veranderen moeten eerst vaardigheden worden verworven en 

problemen overwonnen. Met het woord vaardigheden worden naast motorische ook sociale 

vaardigheden omvat. Daarnaast wordt er gedoeld op vaardigheden om te plannen en 

problemen op te lossen. Het is van belang dat de patiënt het vermogen heeft om het 

aangeleerde gedrag in dagelijkse situaties te integreren en dat fysiologische signalen juist 

geïnterpreteerd worden. Voorbeelden van mogelijke problemen of barrières die overwonnen 

moeten worden zijn praktische problemen, zoals gebrek aan ruimte, een tekort aan 

financiële middelen of hulpmiddelen. Ook op het gebied van planning kunnen problemen 

optreden, bijvoorbeeld door een gebrek aan tijd. [17] 



Attitude Ideeën en opvattingen die mensen hebben over bepaald gedrag, hun 

overwegingen en beleving van voor – en nadelen van dat gedrag 

Sociale invloed Steun, gebrek aan steun of druk uit de directe sociale leefomgeving 

Eigen effectiviteit Inschatting van hoeverre men zelf in staat is het voorgenomen gedrag 

uit te voeren. Het vertrouwen in het eigen kunnen. 

Gedragsdeterminanten: attitude, sociale invloed en eigen effectiviteit 

Attitude 

Sociale invloeden 

Intentie 

Figuur 18: Brug, Schaalma, Kok, Meertens en Molen, (2001) 

Barrières 

Eigen effectiviteit Vaardigheden 

Gedrag 

Het model ‘Kok’ is een van vele modellen dat probeert gedrag te verklaren. In enkele andere 

modellen wordt er een aanvulling gegeven van determinanten die invloed hebben op gedrag. 

Voorbeelden hiervan zijn: kennis, emotionele factoren, gewoontes en morele 

verplichting/zelfconcept. [17] 

Gedragsverandering bij kinderen met overgewicht 

Zoals bij het ASE – model van ‘Kok’ uitgelegd wordt, wordt gedrag bepaald door de 

determinanten attitude, eigen effectiviteit en sociale omgeving. Aangezien de mening en 

ideeën (attitude) van kinderen veelal bepaald wordt door de mening van hun ouders, richten 

de preventieve maatregelen zich op het optimaliseren van zowel sociale als fysieke 

omgevingsfactoren. Daarnaast richten de preventiemaatregelen zich op het verbeteren van 

de eigen effectiviteit van het kind. 

De verandering van individueel gedrag van kinderen en adolescenten hangt af van de 

verwachting in hun mogelijkheden om hun gedrag te veranderen (competentieverwachting 

of eigen effectiviteit). Competentieverwachting wordt ontleend aan de factoren: eerdere 

prestaties, aanwezigheid van goede voorbeelden in de directe omgeving, verbale overtuiging 

en de fysieke mogelijkheden die men heeft of denkt te hebben. Om de 

competentieverwachting te vergroten is het van belang dat preventieprogramma’s zich 

richten op de volgende aspecten: 



• Activiteiten organiseren waarin kinderen plezier hebben en die ze succesvol kunnen 

volbrengen. 

• Het creëren van mogelijkheden waarin invloedrijke personen in de omgeving van 

obese jongeren zoals ouders en ‘peers’ het goede voorbeeld kunnen geven 

• Het verbaal stimuleren van obese jongeren om fysiek actief te zijn 

• Het wegnemen van bezorgdheden om aan lichamelijke activiteiten deel te nemen 

door het competitie‐ of classificatiegevoel uit te schakelen 

Invloeden ouders en sociale leefomgeving 

Ouders spelen een belangrijke rol in het aanleren van gewoonten zoals regelmatig bewegen. 

Kinderen volgen het voorbeeld van hun ouders (‘modelling principe’). Ouders die de 

lichamelijke activiteit van hun kinderen willen stimuleren, zouden eerst aandacht moeten 

besteden aan hun eigen leefstijl. Ouders kunnen zelf een positievere houding ontwikkelen 

doordat zij hun kinderen stimuleren in gezond beweeggedrag. Lichamelijke activiteiten 

worden gestimuleerd door het uitnodigen tot buitenspelen of het lid worden van een 

sportvereniging. Facilitatie en instrumentele steun voor lichamelijke activiteit (contributie 

betalen, transport naar sportvereniging of speelplaats) is tevens belangrijk.[17] 

Bij nog niet schoolgaande kinderen is een sterke associatie gevonden tussen het zijn in de 

buitenlucht en lichamelijke activiteit. Het aantal speelplaatsen in de buurt en de hoeveelheid 

vrije tijd waar kinderen over beschikken om buiten te spelen, blijkt met de frequentie van 

lichamelijke activiteit samen te hangen. Het buitenspelen heeft een positieve invloed op de 

sociale, emotionele, motorische en verstandelijke ontwikkeling van het kind [18] 

Tevens heeft de sociale omgeving en voornamelijk de gezinssituatie een grote invloed op het 

gedrag van het kind. Mogelijke interventies op gebied van gedragsverandering zijn: 

• Het creëren van een samenwerkingsrelatie tussen ouders en therapeut 

• Het stil staan van de therapeut bij zijn voorlichterrol en persoonlijkheid 

• Het steunen van de rol van de familie 

• Het laten mee ervaren van behandeling door familieleden 

• Het gebruik van rolmodellen 

• Het ondersteunen van het zelfmanagement van de ouders en het kind 

• Het geven van meer aandacht ten aanzien van het volhouden van nieuw aangeleerd 

gedrag [17] 



4.4.3 Vormen van feedback geven 

Inleiding 

In deze paragraaf wordt ingegaan op het begrip feedback bij de begeleiding van kinderen met 

overgewicht. Er wordt een definitie en beschrijving gegeven van het begrip feedback. Hier op 

volgend wordt er gekeken hoe in de begeleiding van kinderen met overgewicht, het beste 

feedback gegeven kan worden. Daarna worden er verschillende vormen van feedback 

uitgelegd. 

Definitie feedback 

Er is sprake van feedback als een persoon van een andere persoon iets te horen 

krijgt over zijn eigen doen en laten. Wanneer feedback op een goede manier gegeven wordt, 

weet de ontvanger precies welk gedrag goed was en (eventueel) welk gedrag veranderd 

moet worden. [21] 

Een andere definitie van feedback is: alle verbale en non‐verbale boodschappen die door 

mensen worden uitgewisseld en die gevolgen hebben voor het hoe en wat van hun 

communicatie. [21] 

Vormen 

Er zijn twee vormen van feedback: feedback op adequaat gedrag en feedback op inadequaat 

gedrag. Feedback op adequaat gedrag is een versterker: het gedrag waarover feedback 

gegeven wordt zal daardoor vaker voorkomen. Het is een krachtig middel om aanwezige 

vaardigheden te versterken en te stimuleren dat deze vaardigheden (op de juiste momenten) 

gebruikt worden. Deze feedback wordt ook wel positieve feedback genoemd. Daarnaast 

bestaat er negatieve feedback. Dit is feedback op inadequaat gedrag. Het ongewenste gedrag 

wordt afgekeurd, zonder dat duidelijk wordt welk gedrag wel wenselijk is. Negatieve 

feedback heeft de neiging om de uitkomst (output) van het proces te verminderen. 

Soms is er niet zozeer sprake van een vaardigheidstekort als van het niet toepassen van een 

vaardigheid. Positieve feedback is bij uitstek een middel om het vertrouwen in het eigen 

kunnen van een cliënt te vergroten, waardoor de kans groter wordt dat hij de vaardigheid 

ook daadwerkelijk gaat gebruiken. Andere redenen om regelmatig feedback op adequaat 

gedrag te geven zijn: 

• Feedback op adequaat gedrag houdt informatieoverdracht in: degene die feedback 

ontvangt, weet precies wat hij wanneer goed gedaan heeft. 

• Feedback op adequaat gedrag werkt versterkend: het gedrag waarover feedback 

gegeven wordt, wordt bekrachtigd. 

• Feedback op adequaat gedrag verbetert de werkrelatie met de cliënt/patiënt. 

• Feedback op inadequaat gedrag fungeert als afzwakker. Bij feedback op inadequaat 

gedrag geeft de hulpverlener informatie over het gedrag dat hij niet goed vindt en 

hoe het anders/beter zou kunnen. Feedback op inadequaat gedrag kan inadequaat 

gedrag, door het geven van een alternatief, tijdig bijsturen. [19] 



Huidige feedbackmethode 

In dit onderzoek is gebruik gemaakt van zowel positieve als negatieve feedback. Een 

beschrijving van deze feedback methode is te vinden in de onderzoeksopzet (paragraaf 3.2) 

bij interventiemethode. Het kind krijgt feedback door middel van een rapport. In dit rapport 

kan op drie verschillende niveaus gescoord worden. Bij elke score staat bijpassende uitleg 

beschreven over wat dit niveau precies inhoud. Het kind kan scoren op een groene, oranje of 

op een rode thermometer. Bij een groene thermometer krijgt het kind een belonende tekst 

waarin staat beschreven dat er goed bewogen is en wordt aangemoedigd zo door te gaan. Bij 

een oranje thermometer wordt aangegeven dat het kind op de goede weg is, maar wordt het 

wel met praktische tips gestimuleerd om meer te gaan bewegen. De zogenaamde wist je 

datjes ( zie bijlage B) zijn simpel uitvoerbare activiteiten om meer op een dag te bewegen. Bij 

een rode thermometer staat aangegeven dat er duidelijk te weinig is bewogen en dat dit niet 

goed is voor de gezondheid. Dit duidt op negatieve feedback. Het kind wordt hierna wel op 

een positieve manier gestimuleerd om het huidige bewegingsgedrag dan wel te verbeteren 

of voort te zetten. Hierbij wordt ook gerefereerd naar de ‘wist je datjes’. 

Naar aanleiding van dit onderzoek zijn nog geen uitspraken te doen over de invloed die dit 

systeem heeft op het bewegingsgedrag van kinderen. Indien er een vervolg studie 

plaatsvindt, wordt er aanbevolen proefpersonen te gebruiken die volgens de Nederlandse 

norm voor gezond bewegen te weinig beweging krijgen. Bij deze groep kan nog positieve 

verandering plaatsvinden in het bewegingsgedrag. 

4.4.4 Criteria feedback 

Inleiding 

Naar aanleiding van de voorgaande paragrafen en huidige feedbackmethode, zullen er een 

aantal aanbevelingen worden voorgelegd waaraan goede feedback moet voldoen. 

Stappen 

Er zullen binnen het proces van feedback geven verschillende stappen moeten worden 

doorlopen. Deze stappen zullen telkens weer aan het kind moeten worden voorgelegd. 

Hierdoor kan het kind zijn of haar gedrag aanpassen. Stappen die hiervoor genomen moeten 

worden zijn: 

• Hoe vond je het zelf gaan? 

• Wat ging er goed? 

• Wat kon er beter? 

• Hoe wil je dat gaan bereiken? [20] 

Wanneer er steeds op deze manier gewerkt wordt, zal goed kunnen worden nagegaan bij 

welke stap een eventueel probleem ligt. 



Plannen 

Het plannen van feedbackmomenten is van belang. Hierdoor weet een kind precies waar 

hij/zij aan toe is.[20] De feedbackmomenten kunnen iedere avond voor het slapen plaats 

vinden. Ook uitleg over het waarom en belang van de therapie, dat past bij de leeftijd van het 

kind, is essentieel. Op die manier weet het kind precies waarom een onderzoek wordt 

gedaan en het kind kan hier op die manier beter op anticiperen.[20] 

Benaderingswijze 

Het geven van feedback zal moeten worden aangepast aan de leeftijd van het kind. Kinderen 

hebben verschillende benaderingswijzen nodig. Wanneer je bijvoorbeeld een kind tussen de 

vijf en acht jaar benaderd, moet de feedback gericht zijn op avontuur‐ en exotische 

contexten. Dit verschilt met een kind die acht tot twaalf jaar oud is, hier moet men juist 

denken aan realisme en kieskeurigheid.[21] 

Bovenstaande punten in acht nemend, is de huidige feedbackmethode meer op de jongere 

leeftijdscategorie gericht (5 t/m 8 jaar). Bij oudere kinderen zou een andere vorm van 

feedback beter aansluiten. 

Logboek 

Het is van belang dat kinderen een dag‐/logboek bijhouden. Omdat het kind op die manier 

precies weet hoeveel hij/zij dagelijks beweegt. Op deze manier is er controle op de mate van 

activiteit. Dit is tevens voor de onderzoeker van belang omdat men daardoor een beter 

inzicht krijgt in de mate van activiteit, maar ook in de verschillende soorten activiteiten.[20] 

Coachen 

Naast het geven van feedback geven, is het van belang dat kinderen gemotiveerd blijven 

tijdens het onderzoek. Coaching is daarbij een belangrijk aspect. Deze taak zal onder andere 

door ouders/verzorgers worden opgenomen. Belangrijk hierbij is dat dit door middel van 

monitoring, spiegeling en vergelijking wordt gedaan. [20] 

In paragraaf 4.4.2 wordt de invloed van ouders genoemd. Het is hierbij van belang dat ouders 

die de lichamelijke activiteit van hun kinderen willen stimuleren eerst aandacht moeten 

besteden aan hun eigen leefstijl. Ouders kunnen daardoor zelf een positievere houding 

ontwikkelen zodat zij hun kinderen stimuleren in gezond beweeggedrag. 



Nawoord 

Aan het einde te zijn gekomen van dit onderzoek, zal het project kort worden nabesproken. 

Gezien de actualiteit van het onderwerp ‘kinderen met overgewicht’, hopen wij ten zeerste 

dat er een vervolgonderzoek gaat plaats vinden. Wij zien in het Dynaport Micromod 

MoveMonitor meetsysteem een waardevolle aanvulling op huidige interventiemethodes bij 

kinderen met overgewicht. Het moge echter duidelijk zijn dat het systeem nog niet klaar is 

om ingezet te worden. We hopen dan ook dat er vervolgonderzoek gaat plaatsvinden om het 

systeem te optimaliseren. Door dit onderzoek als basis te gebruiken, en de aanbevelingen in 

acht te nemen, zal een onderzoek van grotere waarde kunnen worden opgezet. Daarnaast 

blijft het zinvol om nog eens opnieuw te kijken naar manieren van het geven van feedback bij 

kinderen met overgewicht. 



Literatuur 

[1] Van den Hurk K. et al. TNO‐rapport, Prevalentie van overgewicht en obesitas bij 

jeugdigen 4‐15 jaar in de periode 2002‐2004, 2006 

[2] Prof. dr. Hautvast J.G.A.J. Overgewicht en obesitas, Advies aan ministerie VWS, 2003 

[3] http://www.nutritionalassessment.azm.nl/algoritme+na/screening/bmi.htm 

[4] Cole T.J. et al. Establishing a standard definition for child overweight and obesitas 

worldwide: international survey, 2000 

[5] van Gaal, Voeding en overgewicht 

[6] Renders C.M. Overgewicht bij kinderen en adolescenten 

[7] Ralph A. International Textbook of Diabetes Mellitus, 3de editie, volume 1 

[8] GGD ZHN, Rapport Gezondheid gemeten en gewogen, Gezondheidsenquête 2000 

onder 18‐64 jarigen in ZHN, 2001 

[9] Nederland in Balans, Masterplan Preventie Overgewicht 2005‐2010, 

Voedingscentrum, 2005 

[10] Shaw K. et al. Exercise for overweight or obesity, Cochrane Database of Systematic 

Reviews, 2006 

[11] Busser H.J. et al. Ambulatory monitoring of children’s activity, 1997 

[12] Busser H.J. en van Lummel R.C. Het Meten van de Activiteiten van het Dagelijks Leven: 

De DynaPort ADL monitor, Klinische Fysica 1995 

[13] Trost S.G, K.L. McIver, R.R. Pate. Conducting Accelerometer‐Based Activity 

Assessments in Field‐Based Research, Med. Sci. Sports Exerc., Vol 37, No. 11 (supl),pp 

S531‐S543,2005 

[14] Chen, K.Y., D.R. Bassett. JR. The Technology of Accelerometry‐Based Activity 

Monitors: Current and Future. Med. Sci. Sports Exerc., Vol. 37, No. 11 (suppl), pp. 

S490‐S500, 2005 

[15] http://www.mcroberts.nl 

[16] http://sport.harelbeke.be/Energie%20sporten.htm 

[17] Burgt, van der M., Verhulst, F. (2003). Doen en blijven doen. Houten: Bonhn Stefleu 

van Loghum 

[18] Renders C.M., Seidell J.C., Mechelen van W. & Hirasing R.A. (2003). Overgewicht bij 

kinderen en adolescenten. Maarsen: Elsevier gezondheidszorg 

[19] Faber, M., Lu S., Fysiotherapie en overgewicht bij kinderen, 2008 

[20] http://www.fysiophysics.nl 

[21] Broek van den, R. 2007 



Bijlagen 

A Evaluatieformulier van de Micromod Movemonitor 

B Thermometer rapport 

C McRoberts Move Monitor Rapport 

D Handleiding 

E Evaluatieformulier Feedback 



Bijlage A 


Evaluatie Micromod Movemonitor 

Evaluatie van de Micromod Movemonitor 

Allereerst hartelijk dank voor jullie deelname aan ons onderzoek. Afsluitend willen wij jullie 

vragen onderstaande stellingen over het meetsysteem te beantwoorden. Sommige vragen 

zullen door het kind beantwoord moeten worden. 

Daarnaast hebben wij enkele stellingen over de samenwerking met ons opgesteld. 

Antwoordmogelijkheden: 

1. Helemaal mee eens 

2. Mee eens 

3. Niet mee eens/ niet mee oneens 

4. Niet mee eens 

5. Helemaal niet mee eens 

Onder elk onderdeel kunt u commentaar geven. 

I Draagcomfort band. 

a. Het aanbrengen van de band was makkelijk 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

b. De band bleef goed zitten 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

c. De band had de juiste maat 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

d. Het kind heeft geen hinder ondervonden tijdens het dragen van de band 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

e. De band veroorzaakte geen irritaties op de huid. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

Opmerkingen: 

Pagina 1 van 3


II Software 

a. De uitleg over de software was duidelijk 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

b. De eerste uitleg over het gebruik was voldoende 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

c. Met behulp van de handleiding was het programma makkelijk(er) te begrijpen 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

d. De software werkte zonder problemen (vastlopen computer, foutmeldingen, etc.) 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

e. Het verwerken van de metingen kostte veel tijd 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

Opmerkingen: 

III Feedback 

a. Het ontvangen van de feedback leverde geen problemen op. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

b. Het rapport met de thermometer was voor het kind duidelijk. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

c. Het kind heet de feedback aangenomen. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

Opmerkingen: 

Pagina 2 van 3


IV Kind 

a. Ik vond het leuk om twee weken de band te dragen. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

b. Twee weken de band dragen was geen probleem. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

c. Tijdens het spelen had ik geen last van de band. 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

Opmerkingen: 

V Samenwerking met de testers: 

a. De samenwerking verliep over het algemeen goed 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

b. De instructies waren voldoende 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

c. Bij problemen waren de testers bereikbaar 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

d. De hulp verkregen na problemen was voldoende 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

e. Het doel van het project was duidelijk 

o 1 o 2 o 3 o 4 o 5 

Opmerkingen: 

Pagina 3 van 3


Bijlage B 


Wist je dat: 

- je minstens een uur per dag flink moet bewegen om gezond te blijven?! 

- naar school lopen of fietsen ook meetelt bij het aantal minuten dat je per dag loopt?! 

- je met buitenspelen veel meer beweegt dan als je computert?! 

- je de minuten dat je goed meedoet met gym ook mag optellen bij het aantal minuten dat je per dag 

beweegt?! 

- je fit wordt van tikkertje, huppelen en touwtje springen tijdens de pauze?! 

- dat zwemles niet alleen leuk, maar ook heel goed voor je is?! 

- je meer tips kunt vinden op: 

www.flashnow.nl 

www.run4kids.nl 

www.flash123.nl/cat/84/Kids 

www.lekkerbuitenspelen.nl 

www.fiepfit.nl 

McRoberts BV Raamweg 43 2596HN Den Haag 070-3106462 info@mcroberts.nl www.mcroberts.nl 

Beweegrapport 

Studie: ............................................ 

Naam: ............................................ 

Code LJ140

Jouw meetdag 

Je hebt op 05-07-2007 24 uur met het kastje 

gelopen. Dat heeft al jouw bewegingen gemeten 

Volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen 

voor kinderen moet je elke dag 1 uur flink bewegen en 

het liefst zelfs meer! 

Hoe meer hoe beter! 

Op de thermometer hiernaast kun je zien hoeveel jij 

hebt bewogen op de dag dat je het kastje om had. 

De pijl geeft het aantal minuten aan. De kleuren op 

de thermometer laten zien of je genoeg of te weinig 

bewogen hebt. 

De beweegthermometer 

Groen: Hartstikke goed!! Je hebt genoeg 

bewogen! Ga zo door!


Bijlage C 


Gem. Bew. Int.: 0.050 

Duur: 7.9 

0.06 

0.05 

0.04 

0.03 

0.02 

0.01 

Bewegingsintensiteit 

(m/2^2) 

Tijd (uur) 

0 

Totaal 

9 

8 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

McRoberts Move Monitor Rapport 

Proefpersoon: JM25 Geslacht: Male 

Geboortedatum: 9/25/2001 

Lengte: 1.15 

Code: 2954_20070606_19_19 

0.9 

0.8 

0.7 

0.6 

0.5 

0.4 

0.3 

0.2 

0.1 

0 

Samenvatting 

m/s^2 Datum: 06-06-2007 

Niet-actief 7.2 uur 

uur 

Start: 19:19 

Actief 8.4 uur 

Bewegingsintensiteit 

Tijd per dagonderdeel 

Geen 2.3 

Statisch4.9 

Licht 0.5 

Gemiddeld 0.0 

Intensief 7.9 

m 

Leeftijd: 

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 

Tijd (uur) 

2.3 

4.9 

0.5 

0.0 

7.9 

Geen Statisch Licht Gemiddeld Intensief 

Gemiddelde bewegingsintensiteit per dagonderdeel 

Totaal 

Geen 

Statisch 

Licht 

Gemiddeld 

Intensief 

50% 

3% 

0% 

Energie indicatie per dagonderdeel 

15% 

6 

32%


Bijlage D 


Handleiding Micromod 


Deze handleiding is bedoeld om het werken met de micromod makkelijker te 

maken. Wanneer u de stappen één voor één volgt, zal alles goed verlopen. 

Gegevens kind (deze heeft u nodig bij het versturen van de meetgegevens): 

Study: _______________________________ 

Naam/nr: _______________________________ 

Pt code: _______________________________ 

Subject ID: _______________________________ 

I. Gereed maken van de micromod 

1. Plaats het kaartje met de sticker naar beneden in de micromod. 

Het lampje gaat groen branden. 

Zet de meter aan door op M te drukken. 

Het lampje gaat groen knipperen. 

2. Plaats de meter in de band met het kaartje naar beneden en met de tekst aan de 

voorkant. 

II. Dragen van de band met micromod 

1. Doe de band zo om dat de meter achterop de rugzit. De band op de hoogte van de 

middel. 

2. Laat de band gedurende de hele dag zitten. 

3. Voordat het kind gaat slapen mag de meter weer afgedaan worden. 

III. Opslaan van de gegevens 

1. Haal het SD kaartje uit de micromod en plaats deze in de kaartlezer van uw 

computer 

Pagina 1/7 Enschede 2007


2. Lezen van het SD kaartje 

- Open Mira 

- Kies “card” 

- Kies “read out” 

- kies “read card” 

Op het scherm worden nu de metingen getoond. 

3. Opslaan van de gegevens 

- Vink links bovenin “measurement” aan 

Het volgende scherm verschijnt 



- Vul bij study “Biofeedback”in. 

- Vul bij Subject ID de code van uw kind in 

- Vink “movemonitor file” aan. 

- Klik op “Ok” 

- Kies “file” 

- Kies “Save selected mm.” 

- Klik op “Ok” 



IV. Opsturen van de gegevens 

1. Ga naar www.gaitweb.nl en log in met uw naam en wachtwoord 

- Kies in de linker kolom “Invoeren” 

- Het volgende scherm verschijnt 

- Vul de gegevens in en klik op “invoeren” 

- Kies bij projecten “Biofeedback” 

- Kies in het volgende scherm de code van uw kind 

- Er verschijnt nu een scherm met de bestanden van uw kind 

- Klik op “bladeren” om de meting te uploaden 

- Ga op uw computer naar 

- Open de map van uw kind 

- Er staan per datum twee bestanden 



- Selecteer het bestand dat eindigt met .mif en klik op openen 

- Klik op “upload” 

- Klik op “rapport opvragen” 

- Het volgende bericht verschijnt op uw scherm 

U ontvangt nu op uw emailadres het bewegingsrapport van uw kind!Graag dit eerst 

controleren voordat u verder gaat met de volgende stap! 



V. Het gereed maken van de kaart voor de volgende meting 

1. initialiseren van de SD kaart 

- open Mira 

- plaats het SD kaartje in de kaartlezer van uw computer 

- kies “Card” 

- kies “Initialize” 

- kies “MoveMonitor” 

- kies “24 hours” 

- klik op “Initialize” 

- klik op “Yes” 



- klik op “OK” 

Wacht tot de kaartlezer gereed is en haal het kaartje eruit 

2. opladen van de meter, dit door middel van de bijgevoegde oplader die aan de 

bovenkant van de meter bevestigd kan worden. 



Bijlage E 


Evaluatieformulier Feedback 

Datum: 

Subject ID: 

Om te controleren of het thermometer rapport door een kind kan worden begrepen willen wij graag dat u elke dag het rapport aan uw kind laat 

zien en vraagt wat hij/zij denk dat het betekent (goed/matig/slecht). We vragen u het onderstaande formulier dagelijks in te vullen. 

Datum 

Uitslag rapport 

(groen/oranje/rood) 

Interpretatie kind 

(goed/matig/slecht) 

Reactie kind 

(Onverschillig/ enthousiast/ 

verbaasd/ blij/ teleurgesteld/ 

anders…) 

Kind beweegt meer 

na krijgen 

feedback 

(ja/nee)

Biofeedback bij kinderen met overgewicht

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?