Kernfysica

16
Kernen met een atoomnummer hoger dan 83 vallen niet meer te stabiliseren met neu-
tronen. Al die kernen zijn radioactief.
Atoomkernen kunnen op verschillende wijzen vervallen. De drie voornaamste vormen van
verval nemen we even apart onder de loep. Ze worden weergegeven in drie transmutatieregels.
1.2.2 Alfaverval
Een mengsel van zinksulfide en radiumzout licht op in het donker (radioluminescentie).
De zachte gloed ontstaat doordat de radiumkernen ( 226Ra) één voor één vervallen. Daarbij
stoten ze een alfadeeltje (α) uit. Telkens wanneer zo’n α-deeltje het zinksulfide treft, licht
dat even op.
ZoekopdracHt 2
Vroeger werden de wijzers en de cijfers van uurwerken bestreken met dit mengsel om
ook in het donker te kunnen zien hoe laat het is. In de jaren 1920 leidde dit tot de
tragische dood van de zogenaamde ‘radium girls’. Zoek op wat er aan de hand was.
Een α-deeltje is een hecht geheel van 2 protonen en 2 neutronen. Het is ook de kern
van een bepaalde nuclide. Zoek de naam van de nuclide op in het periodiek systeem.
Wat gebeurt er als een radiumkern een α-deeltje uitstoot?
De radiumkern 226 88 Ra is natuurlijk niet meer dezelfde als voorheen. Het aantal protonen is
immers met twee verminderd, zodat het atoomnummer Z wijzigt van 88 naar 86. Bovendien
is het massagetal A met vier verlaagd: het wordt 222 in plaats van 226.
Bij alfaverval verandert radium dus in radon.
INKIJKEXEMPLAAR
A Z A – 4 Z – 2
Radioactiviteit en ioniserende straling