JE INKOMSTEN EN UITGAVEN VErZAMELEN

JE INKOMSTEN EN UITGAVEN VErZAMELEN
STAp 1 • Je inkomsten in kaart brengen
Inkijkmateriaal
Om je budget goed te kunnen beheren, moet je zowel je inkomsten als je uitgaven (zie Stap 2) bijhouden. Hier
beginnen we met de inkomsten in kaart te brengen.
De inkomsten kunnen gestort worden op je zichtrekening. Die kan je dan opvolgen via je rekeninguittreksels.
Je kan ook contante inkomsten (cash geld) hebben. Hiervan moet je zelf een overzicht maken.
Uiteraard moeten we bij het in kaart brengen van onze inkomsten met alle inkomsten rekening houden.
1 Soorten inkomsten
Inkomsten kan je indelen in vaste inkomsten, variabele inkomsten en inkomen uit kapitaal.
• Je vast inkomen ontvang je over een vaste periode, bijvoorbeeld maandelijks loon, voorschot op je loon
(arbeiders), wekelijks zakgeld. Gezinnen met kinderen ontvangen maandelijks kindergeld, ook wel
sociaal inkomen genoemd.
• Variabele inkomsten zijn moeilijk te voorspellen. Je krijgt ze niet op een vast moment en je weet ook niet
over hoeveel het gaat (bv. geld als kerstcadeau).Tracht deze inkomsten zo exact mogelijk vooraf in te
schatten zodat je toch weet over hoeveel geld je kan beschikken.
• Onder inkomen uit kapitaal verstaan we intresten uit spaargelden en beleggingen.
Mogelijke inkomsten zijn: lonen en wedden, inkomsten uit bijberoep, alimentatie/onderhoudsgeld, extra legale
voordelen (dertiende maand en eindejaarspremie), vakantiegeld, inkomsten uit sociale zekerheid (ziekte-
uitkering 1 , wachtuitkering 2 / werkloosheidsuitkering 3 , pensioenen 4 , terugbetaling ziekenfonds, kinderbijslag,
invaliditeitsuitkering), leefloon5 , premies (geboortepremie, studiebeurs), maaltijdcheques, eco-cheques,
huursubsidie6 , zakgeld, weekendwerk, intresten, inkomsten uit geschenken (verjaardagen, Nieuwjaar) teruggave
van personenbelasting, afrekening water, gas en elektriciteit in je voordeel ...
1 Een ziekte-uitkering krijg je van je ziekenkas/mutualiteit. Deze vergoeding wordt om de 14 dagen uitbetaald voor de dagen die je in de
voorbije weken ziek was. Informeer je goed bij je ziekenkas.
2 Een wachtuitkering wordt gegeven aan schoolverlaters die nog niet voldoende arbeidsdagen gepresteerd hebben.
3 Een werkloosheidsuitkering krijg je als je zonder werk valt nadat je al een bepaalde periode gewerkt hebt. Deze wordt maandelijks
vergoedt nadat je een dopkaart/stempelkaart hebt binnen gebracht bij de vakbond of hulpkas. Op de site www.vdab.be vindt je meer info
over de wachttijden en de bedragen voor wachtuitkering en werkloosheidsuitkering.
4 Een pensioen komt meestal per maand. Sommige mensen ontvangen ook nog driemaandelijks of jaarlijks een rente
(wanneer het om een klein bedrag gaat).
5 Wanneer je geen recht hebt op een werkloosheidsuitkering of een ziektevergoeding, kan het zijn dat je recht hebt op een leefloon van het
OCMW. www.ocmw.be
6 Een subsidie van de overheid om mensen met een beperkt vermogen de huur te helpen betalen.
STAP 1•JE INKOMSTEN IN KAArT brENGEN •
5

1 Als je werkt met een overeenkomst voor tewerkstelling van studenten, krijg je nog steeds
kinderbijslag. Opgelet: je mag maximum 240 uren werken per kwartaal.Werk je meer, dan verlies je
je kinderbijslag voor dat kwartaal. En als je je kinderbijslag verliest voor het tweede kwartaal, dan
ben je het ook kwijt voor het derde kwartaal (de zomervakantie). Als je niet oplet, kan je dus meer
geld verliezen dan je verdient! Zie www.ugent.be.
Inkijkmateriaal
2 De inkomsten uit vakantiegeld en eindejaarspremie/dertiende maand zet je het beste opzij voor
speciale of onvoorziene uitgaven. Dit geld is normaal gezien bedoeld voor uitgaven tijdens de
duurdere periodes van het jaar, namelijk de vakantie en de eindejaarsperiode.
3 Je kan werken als bediende of arbeider. Bedienden ontvangen op het eerste zicht minder
vakantiegeld dan arbeiders. Maar wanneer een bediende zijn jaarlijks verlof heeft, wordt zijn
maandloon gewoon doorbetaald.Wanneer een arbeider daarentegen zijn jaarlijks verlof heeft,
wordt zijn loon niet doorbetaald. Als arbeider kan je dus het beste je vakantiegeld (dat je meestal
in de maand mei krijgt) opzij houden om de vaste kosten te betalen in de maand waarin je vakantie
neemt. De rest kan je als extra beschouwen.Als je ontslagen wordt, krijg je bij het laatste loon
vakantiegeld uitbetaald (zowel arbeiders als bedienden). Hou dit apart voor de maand waarin je
verlof neemt.
4 Werk niet in het‘zwart’. Het lijkt misschien verleidelijk, maar de gevolgen zijn erg zwaar: je hebt
geen recht op pensioen, bij een ongeval ben je niet verzekerd en je pleegt zware sociale fraude.
Als je betrapt wordt, wordt je ernstig beboet.
6 •STAP 1•JE INKOMSTEN IN KAArT brENGEN

2 Maandelijks overzicht opstellen
Je inkomen ontvang je meestal één keer in de maand, of één keer in de week.Wanneer je je inkomen krijgt,
schrijf je dat meteen neer in het maandoverzicht.
Op de volgende pagina vind je een tabel waarin je een maand lang al je inkomsten kan invullen.
Inkijkmateriaal
1 Hou bij het invullen van je inkomsten geen rekening met het brutoloon, maar neem enkel het
bedrag op dat je netto overhoudt. Dit is namelijk het bedrag waarover je echt kan beschikken.
Van je brutoloon wordt bedrijfsvoorheffing 1 en de RSZ-bijdrage 2 afgehouden.
brutoloon
– RSZ-bijdrage werknemer van 13,07 %
= belastbaar loon:
– bedrijfsvoorheffing (= belasting op het loon)
= Nettoloon (dat ontvangt de werknemer op zijn rekening)
2 Enkele belangrijke begrippen waarmee je geconfronteerd zal worden:
• Nominaal loon (of nettoloon): het geldbedrag dat een werknemer op zijn bankrekening
ontvangt.
• Indexcijfer: dit is een meetinstrument voor de schommelingen van de levensduurte. Om de
koopkracht op peil te houden, worden de lonen regelmatig aangepast aan het indexcijfer van de
consumptiegoederen.
1 Bedrijfsvoorheffing is een voorschot op je jaarlijks te betalen belasting op je inkomen.
2 RSZ-bijdrage is de bijdrage die je levert voor de sociale zekerheid (RSZ = Rijkskas voor de Sociale Zekerheid). Hierdoor kan je rekenen op
een aanvullend inkomen zoals kinderbijslag, of op een vervangingsinkomen als je loon wegvalt door ziekte, invaliditeit, werkloosheid of
pensioen.Wil je iets meer weten over RSZ, raadpleeg dan de websites www.rsz.fgov.be en www.kids.partena.be.
STAP 1•JE INKOMSTEN IN KAArT brENGEN •
7

DAG VAN DE MAAND INKOMSTEN bEDrAG
Inkijkmateriaal
TOTAAL
Spilsituatie 1
Vul in bovenstaande tabel de inkomsten van Pieter in de maand september in.
Pieter heeft een netto maandloon van 1 525,00 euro. Hij heeft deze maand nog 20 maaltijdcheques van 5,00
euro gekregen. De 17de van de maand is hij jarig en krijgt hij 100 ,00 euro van zijn oma en opa, en 250,00
euro van zijn ouders. Deze maand is hij drie zaterdagen gaan bijklussen. Daarmee verdient hij 10,45 euro
netto per uur. Hij heeft 21 uren gewerkt tijdens deze drie dagen.
Spilsituatie 2
Vul je eigen inkomsten in op 16-jarige leeftijd.
Spilsituatie 3
Vul je eigen inkomsten in op 18-jarige leeftijd.
8 •STAP 1•JE INKOMSTEN IN KAArT brENGEN