volledige artikel - Boskalis

Deal van het jaar
betrokken advocaten
over dé deal van 2012
Hollands
glorie
Een strategische deal die twee oer-
Hollandse bedrijven tot een nog ster-
kere speler smeedt. Een openbaar
bod dat aan Dockwise een onderne-
mingswaarde toekent van 1,3 miljard
euro. De overname van Dockwise
door Boskalis is door de lezers van
Mr. verkozen tot deal van het jaar. De
totstandkoming van deze deal was ju-
ridisch gecompliceerd. Mr. kijkt terug
met een aantal betrokken advocaten.
“Deze deal is puur Hollands glorie.
De business van beide bedrijven is
bijzonder indrukwekkend.”
door Michiel Rohlof foto’s Geert Snoeijer
40 nr. 6 – 2013
nr. 6 – 2013
Aan de overname van zeetransporteur Dockwise
door baggeraar en maritiem dienstverlener Boskalis,
die in april 2013 werd afgerond, gingen
twee interessante deals vooraf. Allereerst de overname
van Smit Internationale door Boskalis, een deal die na
een lang, soms wat stekelig voortraject uiteindelijk in 2010
succesvol werd afgerond. Reeds in het kader van haar avances
in 2008 had Boskalis een flink belang in Smit Internationale
opgebouwd waarna, mede door bestuurswisselingen bij
Smit en gewijzigde strategische inzichten, beide bedrijven an-
derhalf jaar later overeenstemming bereikten over een samengaan.
Jan Willem van der Staay (Freshfields Bruckhaus Deringer):
“De overname van Smit was niet zonder meer de
blauwdruk voor de overname van Dockwise, maar een positionering
op grond van zelfvertrouwen en daadkracht was
Boskalis in de Smit transactie goed bevallen. Dat was de spirit
die men ook in de Dockwise-deal wilde uitstralen.”
Dockwise werd op zijn beurt eind 2012 verrast door de
overnameplannen van Boskalis, in een jaar waarin het zelf
zeer druk was met de eigen M&A-strategie. Na een bloedi-
nr. 6 – 2013
Deal van het jaar
V.l.n.r. Matthijs Noome (NautaDutilh), Hanneke Rothbarth (Freshfields), Jan Willem van der Staay (Freshfields) en Christiaan de Brauw (NautaDutilh)
ge overnamestrijd was net de overname van branchegenoot
Fairstar afgerond. Een vijandige deal, die in de nasleep zelfs
leidde tot een rechtszaak van Dockwise tegen de voormalige
top van Fairstar, die − zo rapporteerde het Financieele Dagblad
− van vermeende misleiding en roverij werd beschuldigd.
Christiaan de Brauw (NautaDutilh) was ook toen adviseur
van Dockwise, samen met litigator Paul Olden, Joost
den Engelsman en onder meer Frans Overkleeft. De Brauw:
“De overname van Fairstar was een vrij agressief proces, er
werd scherp aan de wind gezeild. Dockwise maakte gebruik
040-049_MR06_BWA-1.indd 40-41 5/24/13 10:09 AM
nr. 6 – 2013
41

Deal van het jaar
van het simpele gegeven dat je aandelen via pakketten of via
de beurs kunt kopen. Zodra je een meerderheidsbelang
hebt, zul je uiteindelijk de controle verkrijgen, mits de te nemen
stappen op zorgvuldige wijze worden gezet. Het idee
was om in één weekend toezeggingen voor het kunnen verkrijgen
van 54% van de aandelen in Fairstar te bemachtigen
van grotere aandeelhouders, en zo een onomkeerbare situatie
te creëren. Dat is nog een uitdaging op zich, omdat je de
De adviseurs
Bij de deal tussen Boskalis en Dockwise waren de volgen-
de dealmakers betrokken:
Royal Boskalis Westminster NV
Principalen: Peter Berdowski, Hans Kamps, Tom Bennema,
Frank Rousseau, Martijn Schuttevaer, Else Buijs
Adviseurs: Freshfields Bruckhaus Deringer (Jan Willem
van der Staay, Hanneke Rothbarth, Marike Kuin, Jacobus
van Essen, Robert ten Have, Lisa Hees, Winfred Knibbeler,
Paul van den Berg, Brechje Nollen, Thijs Flokstra, Wouter
Jongen, Axel van der Staak), Wiersholm (Oslo - Jarle
Kvam, Simen Mejlænder), Conyers Conyers Dill & Pearman
(Bermuda - David Cook), Kempen & Co (John Hak, Arjan
Vos)
Dockwise Ltd
Principalen: André Goedée, Peter Wit, Fons van Lith
Adviseurs: NautaDutilh (Christiaan de Brauw, Joost den
Engelsman, Paul Olden, Matthijs Noome, Paul Verkleij,
Barbara Nijs, Charles van Sasse van Ysselt, Petra Zijp,
Arjan Pors, Antonia Netiv), Thommessen (Oslo - Lars Eirik
Gåseide Røsås, Christian Grüner Sagstad, Håkon Berge),
Appleby (Bermuda -James Bodi), Morgan Stanley (Marius
Brinkhorst, Peter Krowinkel, Harold Joanknecht)
Adviseurs Executive Committee Dockwise: Clifford Chance
(Jeroen Koster)
42 nr. 6 – 2013
nr. 6 – 2013
aandeelhouders moet vinden, contracten moet tekenen en
moet manoeuvreren binnen de toepasselijke regelgeving.
Veel aandeelhouders waren Noren die in het weekend in een
cottage zitten, maar het team van Dockwise, vooral investment
bank Pareto en Peter Wit, CFO van Dockwise en Fons
van Lith, company secretary en investor relations wisten dit
klaar te spelen. Toen genoeg deals waren gesloten, volgde
een ‘Sunday afternoon special’ richting Fairstar, een brief en
telefoontje met de bekendmaking van de plannen. Dockwise
wilde overleggen over het − unsolicited, niet vooraf aangekondigde
− bod en mogelijke steun van Fairstar. Ook wilden
ze afspraken maken ten behoeve van de werknemers en
andere stakeholders; van meet af aan heeft Dockwise de belangen
van die stakeholders voorop gesteld. We werden echter
op zijn zachtst gezegd niet met open armen ontvangen
en het proces kreeg vervolgens vijandelijke trekken met onder
meer regelmatige litigation en dreiging daarvan.”
De overname van Fairstar door Dockwise werd door Boskalis
beschouwd als een goede strategische beslissing. Met
een schuin oog had Boskalis al eens naar Dockwise gekeken
en de overname van Fairstar was het startsein om Dockwise
mogelijk in te lijven. Binnen een paar maanden werd
Dockwise van jager tot prooi. Van der Staay, die samen met
Hanneke Rothbarth de leiding had over het team van Freshfields
dat Boskalis adviseerde: “Na afronding van de integratie
van Smit Internationale, dat drie jaar geleden door
Boskalis is overgenomen, was er ruimte voor verdere groei.
De combinatie Dockwise-Fairstar was een ideale aanvulling
op de activiteiten van Boskalis. Dockwise had strategisch de
juiste koers ingezet, maar financieel wat tegenslagen achter
de rug. Daardoor leek de timing goed; de overname van een
target die op het absolute hoogtepunt van zijn beurskoers
wordt gedaan, is immers maar zelden succesvol.”
‘Dubbelaandeelhouder’ HAL
Vanuit governance-perspectief had HAL, de beursgenoteerde
investeringsmaatschappij waarin de familie Van der
Vorm een aanzienlijk belang heeft, misschien een lastige po-
sitie. HAL, die als ‘dubbelaandeelhouder’ een belang van
meer dan 30% had in zowel Boskalis als Dockwise, was niet
actief betrokken in het proces, maar had wel de sleutels in
handen die opening zouden geven aan een succesvol overnametraject.
Van der Staay: “Boskalis zou de deal niet willen
doen als HAL er niet achter zou staan. Het was dan ook geen
optie om naar buiten te gaan zonder irrevocable van HAL.
Het is bekend dat HAL sterk hecht sterk aan transparantie
en correcte governance. Als aandeelhouder wil zij niet in een
sturende positie worden gebracht en het liefst wil zij ook geen
informatie ontvangen die niet ook op korte termijn met alle
aandeelhouders wordt gedeeld. Uit oogpunt van reputatie
wilde HAL uiteraard ook niet bekneld kraken in een ruzie
tussen twee bedrijven waarin zij grootaandeelhouder was.
Daarom was het van belang dat al in het eerste gesprek dat
tussen de CEO’s van Boskalis en Dockwise plaatsvond, door
beiden de strategische rationale van een fusie werd onderschreven.
Dat, samen met een biedprijs op een aanvaardbaar
niveau, was voor HAL een voldoende basis omeen irrevocable
af te geven voor de 32% die door haar werd gehouden in
Dockwise.”
Direct na aankondiging besloot Boskalis bovendien aandelen
Dockwise te gaan kopen in de markt. Rothbarth: “Dat
is een belangrijk signaal: je geeft aan dat je intenties serieus
zijn en dat je er niet voor terugdeinst bij een eventueel mislukken
van de deal met een fors aandelenpakket te blijven
zitten. Op de eerste dag was al meer dan 25% aangekocht
en na de tweede dag bezat Boskalis al 33% van de Dockwise-aandelen.
Tezamen met de 32% van HAL was dat een
duidelijke boodschap: deze deal gaat door. Het bestuur was
vastberaden; er was geen behoefte aan een plan B.”
Verplichte bieding
Volgens De Brauw is de manier waarop Fairstar is overgenomen
een effectieve manier van beursovernames. Dit soort
unsolicited transactiestructuren past in de lijn van Boskalis-
Smit en meer in het verleden bijvoorbeeld ABN AMRO en
Corporate Express. De Brauw: “Door stakebuilding en hele-
nr. 6 – 2013
Deal van het jaar
De genomineerde deals
Dit jaar konden de lezers van Mr. via www.mr-online.nl
stemmen op hun favoriete deals uit 2012. De genomineerde
deals waren:
• Ahold koopt bol.com
• Blackstone neemt trustbedrijf Intertrust over van
Waterland
• Boskalis neemt Dockwise over
• Chore-Time Brock neemt Meyn Groep over
• Det Norske Veritas neemt meerderheidsbelang KEMA
over
• Fox International neemt 51% belang in Eredivisie CV
• Fugro verkoopt merendeel Geoscience-divisie en gaat
samenwerken met koper CGGVeritas
• Intel, Samsung en TSMC investeren in ASML
• Jumbo neemt C1000 over
• Ziggo gaat naar de beurs in Amsterdam
De overname van Dockwise door Boskalis werd met 26%
van de stemmen winnaar van de verkiezing. Op een
gedeelde tweede plaats eindigden ‘Ahold koopt bol.com’ en
‘Jumbo neemt C1000’ over (beiden 22%).
maal indien daarmee de verplicht-bod-grens wordt overschreden,
kan de bieder een − min of meer − onomkeerbare
situatie creëren en zo verdere ontwikkelingen afdwingen.
Stakebuilding is een van de meest effectieve vormen van
deal protection. Zo kunnen door stakebuilding mogelijke
interlopers worden afgeschrikt en kan een initieel belang
een mooie opstap zijn voor een volledig bod, zoals nu JAB
bij DE Master Blenders en Johnson & Johnson bij Crucell.
In dergelijke structuren kiest de bieder meer voor dealzekerheid.
Bij een verplicht bod als dat van Dockwise op Fairstar
geeft de bieder de mogelijkheid op om voorwaarden te bedingen.
De bieder kan de afweging maken tussen de vaak
− deels theoretische − bescherming van gestanddoeningsvoorwaarden
en een dichtgetimmerd proces. Verplichte biedingen
waar de bieder voor of tijdens het bod controle verwerft,
zijn inmiddels een nog steeds uitzonderlijk maar
realistisch alternatief: ik was afgelopen jaar betrokken bij
drie verplichte biedingen. Dockwise-Fairstar, Boskalis-
Dockwise en de deal tussen SAAB en HITT, waar SAAB het
vrijwillig bod heeft omgezet in een verplicht bod toen er een
mogelijke Chinese interloper opdook.”
Belang van de aandeelhouders
Voor Dockwise kwam de overname door Boskalis min of
meer als verrassing, maar Boskalis was geen onbekende. De
Brauw: “Recent was er een redelijk intensieve samenwerking
geweest in een aantal gezamenlijke tenders. Die samen-
040-049_MR06_BWA-1.indd 42-43 5/24/13 10:09 AM
nr. 6 – 2013
43

Deal van het jaar
werking verliep uitstekend en dat onderschreef de strategie
van een overname en het grote potentieel van samenwerking.
Dockwise en Boskalis hebben uiteindelijk op CEO-niveau
afspraken kunnen maken over de toekomst na het
bod, wat – naast de uiteindelijk verhoogde prijs – mede
heeft geleid tot een aanbeveling van de transactie door de
Board of Directors van Dockwise.”
Voordat het echter zover was, moest eerst nog een aantal
aandeelhouders aan boord komen. Hoe belangrijk zijn
aandeelhouders eigenlijk in zo’n dealproces? De Brauw:
“In het initiële proces van zo’n deal op deze manier, zijn ze
leidend. De relevante grootaandeelhouders wil je als eerste
aan boord krijgen. Vervolgens gaan veel kleinere aandeelhouders
overstag; als die denken dat de deal doorgaat verkopen
zij liever direct dan bijvoorbeeld na een half jaar in
het bod. De derde horde aandeelhouders is een lastige
groep: dat zijn de aandeelhouders die een bod te laag vinden,
herstructureringen kunnen frustreren om voor een hoger
bod te gaan. Een hedge fund met meer dan 5% kan
een volledige overname van een Nederlandse NV bemoeilijken
door de uitkoop bij 95% onmogelijk te maken. Dat
is altijd een laatste uitdaging.” Rothbarth: “In die zin was
Who’s Who in Independent Legal
mr. Rutger van der Meer
• Ruimtelijke procedures
• Water(schaps)recht
• Omgevingsrecht
06 46 55 82 25
meer@raakjuristen.nl
Werkte eerder voor: overheden, bedrijven en brancheorganisaties..
Expertise: ontzorgt opdrachtgevers bij de voorbereiding van bestemmings- en inpassingsplannen.
Verzorgt zorgvuldige, maar vooral ook praktische implementatie van nieuwe regels en beleid.
Levert maatwerk bij hanteren complexe regelgeving.
mr. Femkje ter Kuile
• Internationale contracten
06 53 58 41 15
femkjeterkuile@gmail.com
Werkte eerder voor: Nedlloyd, Interpay, DSM, ABN AMRO, Staatsloterij, Zwitserleven.
Expertise: goede onderhandelaar. Praktisch en nuchter met oog voor commercie. Leidinggevende
ervaring. Geregistreerd NMI mediator.
mr. Anneke Meulenveld
• Arbeidsrecht
06 55 79 05 98
info@annekemeulenveld.nl
Werkte eerder voor: Van Doorne, AWVN, Nuon, Blokker, eerlijkarbeidsrecht, diverse grote en
kleine werkgevers en werknemers.
Expertise: pragmatisch en helder arbeidsrechtadvies tegen een scherpe prijs. Ook beschikbaar
voor interimopdrachten en het verzorgen van workshops over diverse arbeidsrechtelijke
onderwerpen.
deze deal vrij extreem; in feite was er na twee dagen al bijna
een tweederde meerderheid en nog vóór het bod werd
uitgebracht was al circa 90% gecommitteerd. Dat is een
ongekend hoog percentage.”
Van der Staay: “Boskalis stond na twee dagen op 65% en
als er nog twee grootaandeelhouders aan boord zouden komen,
zou 84% gecommitteerd zijn. Dan heb je zo’n deal ei-
mr. Dina Duijm
• Arbeidsrecht
06 22 93 83 24
dina@duijmadvies.nl
Werkte eerder voor: Leaseplan, Martinair, de Persgroep Distributie, Shell, Unilever, diverse
advocatenkantoren waaronder L&A Advocaten.
Expertise: ruime ervaring met individueel en collectief ontslag, CAO’ s, reorganisaties, overnames,
sociaal plan, medezeggenschap.
mr. David Renkema
• Gezondheidsrecht
• Verbintenissenrecht
• Contractenrecht
06 83 24 22 61
renkema@rade-advies.nl
Werkte eerder voor: MediRisk, VvAA, Dexia Nederland, Sluyter Advocaten.
Expertise: praktisch ingestelde, breed ontwikkelde jurist met speciale belangstelling voor de
gezondheidszorg.
mr. Jacqueline Krabben
• Privacyrecht
• IT-recht
• eHealth
06 14 89 15 89
info@privacycare.nl
Werkte eerder voor: ministeries, provincie en gemeenten, CBP, bedrijfsleven, (internationale)
organisaties, zorgaanbieders en beroepsorganisaties, IT-sector.
Expertise: deskundige begeleiding bij vragen over verwerken persoonsgegevens en privacy, Wbp,
gegevensbeveiliging en IT-ontwikkeling, gezondheidsrecht. Management advies, compliance
onderzoek, PIA, gerichte oplossingen, overeenkomsten.
genlijk al dichtgetimmerd. Hedge funds en andere speculanten
weten dan dat het niet meer de moeite is om in te
stappen om een hoger bod af te dwingen. In openbare biedingen
heb je na aankondiging van de transactie altijd te
maken met een vrij drastische wijziging van het aandeelhoudersbestand.
Veel aandeelhouders van het eerste uur pakken
hun winst en daarvoor in de plaats komen aandeelhouders
die hopen er nog wat meer winst uit te slepen.” Rothbarth:
“De derde horde is altijd ingewikkeld; zeker bij een vijandig
bod kan het bestuur van een target samen met de overgebleven
aandeelhouders gaan dwarsliggen en zo zorgen dat niet
meer dan 95% wordt behaald. Bij private equity deals
speelt dat risico voor de bieder veel meer, omdat de financiering
vaak uitgaat van een scenario waarbij 100% van de
aandelen wordt verkregen. Bij de Dockwise-deal wisten we
dat deze problematiek in veel mindere mate speelde; ook als
de 95% niet zou worden behaald, zou Boskalis door fusies
of andere herstructureringen naar het recht van Bermuda de
volledige controle over Dockwise kunnen verwerven.”
De financiering van de overname was voor Boskalis geen
probleem. Van der Staay: “Boskalis heeft een solide cashflow
en een fabuleuze track record ten aanzien van groei
Ingezonden Mededeling
mr. Cheryl G. de Meza
• ICT
• Telecommunicatie
• Contracten
06 20 42 39 55
cheryl@demezalegal.com
Werkte eerder voor: KPN en MKB ondernemingen.
Expertise: jarenlange bedrijfsjuridische ervaring inclusief beleidsmatige advisering, ‘graafrechten’,
(complexe) commerciële contracten, privacy, e-commerce, social media. Maken en verzorgen van
trainingen, werkt grondig maar pragmatisch, zakelijk en betrokken, ondernemer.
mr. Jelle J. Martens
• General Counsel
06 54 90 56 70
j.martens@jemalema.nl
Werkte eerder voor: Boekel de Neree, IBUS, Houthoff, Bouwfonds, SNS Property Finance,
Homburg Invest.
Expertise: internationale fi nancieringen en herstructurering, corporate secretary, managen van
een juridische afdeling, bruggenbouwer tussen verschillende stakeholders.
mr. Marieke de Vlaam
• Algemeen bestuursrecht
• Ambtenarenrecht
06 18 06 83 50
mdvlaam@gmail.com
Werkte eerder voor: Nederlandse Mededingingsautoriteit (Energie en Vervoer), Ministerie van
Defensie, gemeenten (Haarlem, Westland, Servicepunt71, Haarlemmermeer).
Expertise: besluitvorming zowel in de primaire fase als in de bezwaarfase, advisering over
complexe juridische vraagstukken, ruime ervaring als secretaris van bezwaarschriftencommissies,
procesvertegenwoordiging. Veelzijdig, analytisch, resultaatgericht en sociaal.
Het Netwerk van OndernemendeJuristen
nr. 6 – 2013
Deal van het jaar
door overnames. De acquisitiefinanciering van Smit was al
voor een groot deel uit de boeken en de verhouding tussen
eigen en vreemd vermogen was zeer solide. Banken waren
dus graag bereid om te financieren, ook in deze lastige tijd.”
Toezichthouders
De technische afwikkeling van de deal had, in tegenstelling
tot de financiering, wel aardig wat voeten in de aarde. De
deal was juridisch gezien een complexe overname, doordat
Een unieke community bestaande uit ruim 450 van de beste zelfstandige advocaten en juristen
van Nederland. Met autonomie en onafhankelijkheid als uitgangspunten faciliteert het netwerk
kennisdeling en samenwerking.
Het resultaat:
“In onze onscHuLD HADDen we
AAngenomen DAT De AFm HeT ToezIcHT
AAn De noren zou oVerLATen”
Dockwise statutair op Bermuda gevestigd was, met een
hoofdnotering aan de beurs in Oslo en een secundaire notering
in Amsterdam. Zaken die betrekking hadden op de governance
aspecten van de deal moesten dus naar het recht
netwerkleden bieden organisaties meer toegevoegde
waarde, meer kennis en meer service.
Ben je goed in je vak en
onafhankelijk?
mr. Kaj Weber
• Bank- en effectenrecht (corporate & private banking)
• Compliance
• Duitstalige projecten
06 30 64 07 66
kaj.weber@wbr-legalservices.nl
Werkte eerder voor: ABN AMRO, Bank Insinger de Beaufort, Staalbankiers, GMAC RFC Deutschland,
NIBC, FGH Bank, Aareal Bank (Frankfurt), Syntrus Achmea Vastgoed, Triodos Investment
Management en IBUS Asset Management. Daarvoor: advocaat bij AKD.
Expertise: implementatie van MiFID, AIFMD, ESG en FATCA (CDD, privacy). Financieringen/
bijzonder beheer (LMA), hypotheken en vermogensbeheer (collectief en institutioneel). Legal
awareness creëren. Grotius Effectenrecht.
Maak een afspraak voor een kennismaking: bel Marijn Rooymans 06 46 44 35 45.
Of kijk voor meer informatie op: www.ondernemendejuristen.nl.
040-049_MR06_BWA-1.indd 44-45 5/24/13 10:09 AM
nr. 6 – 2013
45

Deal van het jaar
van Bermuda worden bekeken, terwijl het Noors én Nederlands
recht van toepassing waren op het openbaar bod. Aanvankelijk
werd gedacht dat het toezicht van zowel de Noorse
financiële toezichthouder (OSE) als de Nederlandse toezichthouder
(AFM) onwenselijk zou zijn. Van der Staay: “In onze
onschuld hadden we eigenlijk aangenomen dat de AFM afstand
zou doen van haar bevoegdheid, aangezien de transactie
onder adequaat toezicht stond van een andere Europese
toezichthouder. Twee Europese toezichthouders die dezelfde
Europese richtlijn hanteren leek ons dubbelop en daarom is
door ons namens Boskalis aan de AFM een volledige vrijstelling
van de Nederlandse biedingsregels verzocht. Die vrijstelling
is echter niet verleend. Wij vinden dat de AFM in dit geval
wel wat soepeler had kunnen omgaan met haar
ontheffingsbevoegdheid. Aan de andere kant weten wij ook
wel dat de AFM in algemene zin terughoudend is ten aanzien
van het scheppen van precedenten: liever bevoegdheden
handhaven − ook al is niet meteen duidelijk of die bevoegdheid
iets toevoegt − dan daarvan in zijn totaliteit afstand
doen. De AFM is dealgerichter wanneer het gaat om ontheffingen
die zien op een specifieke situatie, zoals wij bijvoorbeeld
hebben gezien bij de problematiek rondom de doorlooptijd
van het bod van UPS op TNT Express.”
Executive Committee Dockwise
Jeroen Koster, hoofd van de
M&A-praktijk van Clifford
Chance in Amsterdam, trad op
als adviseur voor de Executive
Committee van Dockwise.
Koster over de deal: “In een traject
als dit hebben vennootschap
en board ieder hun eigen verantwoordelijkheid,
maar ook zeker
Jeroen
gezamenlijke verantwoordelijk-
Koster
heden. De adviseurs en advisering
dienen daarbij aan te sluiten. Dockwise heeft een one
tier board waarin ook CEO André Goedée zitting heeft.
Samen met CFO Peter Wit vormt hij het Executive
Committee. André heeft uiteindelijk de deal met Peter
Berdowski onderhandeld en bezegeld.
André en ik kennen elkaar al jaren. De ene keer adviseert hij
mij en de andere keer adviseer ik hem bij het bevaren van
een voor de ander onbekend water. Overigens was ook de
samenwerking met Christiaan uitstekend. Er waren qua
beursregels en timing een aantal uitdagingen en onderling
sparren leidt dan vaak tot een goed resultaat. En er zijn
natuurlijk een aantal tactische zaken waarin we hebben
geadviseerd. Ik zal daarover hier niet uitweiden maar ze zijn
naar aard in ieder openbaar bod relevant.”
46 nr. 6 – 2013
nr. 6 – 2013
Matthijs Noome (NautaDutilh): “De AFM heeft een bepaalde
huivering voor het innemen van standpunten over haar formele
bevoegdheid. Bij het verlenen van ontheffing ging het de
AFM om de vraag of het voldoen aan de Nederlandse regels
naast de Noorse regels − kort gezegd − onevenredig bezwarend
is en of het naleven van die regels onmogelijk is. Onmogelijk
was nakoming in veel gevallen niet, maar het was bepaald onpraktisch
om twee verschillende stelsels te combineren. Zo
moet je in Noorwegen na een vrijwillig bod altijd een verplicht
bod doen, in tegenstelling tot in Nederland. Een ander verschil
is bijvoorbeeld dat de aanmeldingsperiode in Noorwegen twee
tot zes weken is, in Nederland minimaal acht. Natuurlijk verleende
de AFM op bepaalde punten wel ontheffing, maar een
en ander liep toch vertraging op. De AFM had ook wat ons
betreft meer ruimte kunnen nemen door een praktische benadering
te kiezen in het belang van het transactieproces. Daarin
zou toepassing van de Nederlandse regels niet nodig zijn nu de
Noorse regels voldoende bescherming bieden op basis van de
Europese Overnamerichtlijn. De wetgever had ook onderkend
dat een ontheffing bij dubbel toezicht mogelijk zou kunnen
zijn, maar misschien moet de AFM van de wetgever nog explicieter
de ruimte krijgen de ontheffingsvoorwaarden praktischer
uit te leggen. De AFM was overigens zoals altijd wel zeer goed
benaderbaar en bereid tot overleg.”
Het besluit van de AFM om naast de Noorse toezichthouder
als volledig bevoegde parallel-toezichthouder te fungeren, leidde
wel tot irritatie bij Peter Berdowski, topman van Boskalis.
In een interview met het FD noemde hij de Autoriteit Financiële
Markten een ‘overjarige sovjetkip die op een windei zit te
broeden’.” Rothbarth: “84% van de aandelen was gecommitteerd,
er was geen sprake van een vijandelijke deal en Dockwise
ondersteunde toepassing van de ontheffing. Toepassing van
de Noorse en Nederlandse regelgeving zou bij reguliere verdere
uitvoering van het biedingsproces betekenen dat het nog ruim
drie maanden zou duren voordat het bod afgerond kon worden;
voor een cliënt is dat best lastig te begrijpen. Uiteindelijk
is alles toch redelijk op z’n pootjes terecht gekomen door op
creatieve wijze de meest in het oog springende hurdles te om-
040-049_MR06_BWA-1.indd 46 5/24/13 10:09 AM

zeilen: het vrijwillig bod werd omgezet in een verplicht bod.
Dit was mede mogelijk doordat de business van Dockwise
weinig strategische overlap had met Boskalis en er dus geen
substantieel mededingingsrisico was.”
Bermuda
Dockwise is een op Bermuda gevestigde vennootschap met eigen
regels van corporate governance. Het belang van de aandeelhouders
als geheel staat voorop, maar ook de stakeholders
zoals wij die in Nederland kennen zijn van belang, Bermuda
incorporeert in zekere zin de rechtsregels van betrokken jurisdicties.
Noome: “In Nederland en Noorwegen moet de Board
een standpunt innemen over het bod. Dat werd in Bermuda als
bijzonder vreemd ervaren; aandeelhouders moeten zelf bepalen
wat ze doen.” Over het algemeen is het recht van Bermuda vrij
simpel en praktisch, met bijvoorbeeld een korte oproepingstermijn
voor aandeelhoudersvergaderingen en een uitkoopprocedure
die binnen een maand kan worden afgerond.
Ondanks alle horden is het met name de vastberadenheid
van de bestuurders geweest die alle betrokkenen het gevoel
gaf dat de overname hoe dan ook zou doorgaan. Van der
Staay: “De baggerdivisie, de traditionele Boskalis-business,
maakte vijftien jaar bijna 100% van de business uit. Nu is
dat nog ongeveer de helft. Activiteiten op het gebied van
transport, container terminals, olie en gas, haven, infrastructuur,
heavy lifting en reddingsoperaties zijn erbij gekomen
en hebben Boskalis omgevormd tot een all-round maritieme
dienstverlener. Het is ongelooflijk inspirerend om bij zulke
oer-Hollandse bedrijven betrokken te zijn en dat maakt zo’n
deal ook bijzonder; de business is indrukwekkend en het management
heeft een enorme drive.” De Brauw: “Dockwise is
een prachtbedrijf, met gigantische schepen. Hun recent gedoopte
schip Vanguard, is een monument. De combinatie van
eerst Dockwise met Fairstar en nu met Boskalis is over de
hele wereld actief en zeer succesvol, daar word je als vanzelf
enthousiast van en eerlijk gezegd ook best een beetje trots. De
bevlogenheid voor Dockwise en de business van bestuurders
als André Goedée, de CEO van Dockwise die nu ook deel uitmaakt
van het bestuur van Boskalis, is aanstekelijk.”
mooie ervaring
De aard van beide ondernemingen, het feit dat er door het samengaan
een nog mooier bedrijf zou ontstaan, en het bijzondere
transactieproces maakte de deal voor betrokken advocaten
tot een mooie ervaring. Wat zien zij als het bijzonderste moment
in het proces? De Brauw: “De aanloop van de deal was
de vijandige overname van Fairstar. Dat was een stoere deal,
visionair en gedurfd van Dockwise, die zeer kundig is uitgevoerd
door het dealteam onder leiding van Peter Wit. Ook hier
was de steun van HAL zeer belangrijk. HAL stond Dockwise
zeer professioneel met raad en daad bij. Het publieke speelterrein
is altijd heel dynamisch, en het verschil tussen de rollen
nr. 6 – 2013
Deal van het jaar
van enerzijds overnemer bij Fairstar en anderzijds target bij
Boskalis doet je beseffen dat je nu eenmaal speelt met de kaarten
die je uitgedeeld krijgt. Bijzonder was dat toen Boskalis in
beeld kwam − wat op zich de zelfstandige uitvoering van de
plannen van Dockwise doorkruiste − bij Dockwise snel werd
omgeschakeld en men direct rationeel bleef denken en altijd in
het belang van de onderneming, de aandeelhouders en andere
stakeholders. Dat typeert goede bestuurders en management.”
Rothbarth: “Het is bijzonder prettig om te werken met
mensen die veel ervaring hebben in M&A-processen, weten
waar ze aan toe zijn en vervolgens ook daadwerkelijk stappen
durven te zetten. Zeker in deze complexe deal zorgden
de deskundigheid en bekendheid met de materie bij bestuurders,
management en betrokken adviseurs er uiteindelijk
voor dat de transactie in een recordtempo kon worden afgerond
en de volledige integratie nu, binnen vijf maanden na
aankondiging van het bod, kan beginnen.”
“DIT Is juIsT HeT omgekeerDe VAn De
uITVerkoop VAn De BV neDerLAnD”
Van der Staay: “In dit soort deals helpt het enorm om zeer
snel na aankondiging een blokkerend belang op te bouwen.
Vaak is tien à vijftien procent toereikend om het signaal af
te geven ‘I am here to stay’. Maar Boskalis heeft in deze
deal de nek nog verder uitgestoken, tot vlak onder de verplicht-bod-grens
van eenderde naar Noors recht. en heeft er
vervolgens ook nog voor gekozen het aangekondigde vrijwillig
bod uit te brengen als verplicht bod. Verplichte biedingen
zijn vaak onwenselijk; de prijsbepaling is wettelijk
vastgelegd en een bieder kan geen voorwaarden stellen. In
een strategische deal met een vastberaden overnemer kan
een verplicht bod echter juist wel een bruikbaar instrument
zijn. Je laat als bieder zien dat wat jou betreft het point of
no return gepasseerd is.” Bovenal was de aard en business
van beide ondernemingen volgens Van der Staay bijzonder.
“Het is bijzonder om betrokken te zijn bij de verdere groei
van een sterke Nederlandse onderneming die zich in korte
tijd heeft versterkt met twee andere Nederlandse bedrijven.
De kracht en historie van Nederland als zeevarende natie
door de eeuwen heen, gecombineerd met stoere producten
en innovatieve technieken en als derde het dienstverlenende
aspect; alles samengebracht in één wereldwijd opererende
maritieme dienstverlener. Men praat bij een verkoop van
een Nederlands bedrijf aan het buitenland vaak over de
‘uitverkoop van de BV Nederland’, maar deze deal is juist
het omgekeerde. Er is een sterkere Nederlandse speler gesmeed
die tot de verbeelding sprekende projecten tot stand
brengt, van Australië tot Zuid-Amerika.”
nr. 6 – 2013
040-049_MR06_BWA-1.indd 49 5/24/13 10:09 AM
49