11697_BW_RAM Gennep.indd - Rijksdienst voor het Cultureel ...

Samenvatt ing
In 2008 heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in samenwerking
met de gemeente Gennep, EcoFlight, ARcheoPro en
Medusa een pilotproject uitgevoerd naar de Staats-Spaanse linie
rond Gennep. Het onderzoek vond plaats in het kader van het project
Militair erfgoed dat sinds 2007 door bovengenoemde Rijksdienst
wordt uitgevoerd. Doel van het pilotproject was om door
middel van een combinatie van traditioneel binnen de Nederlandse
archeologie gehanteerde prospectietechnieken en voor de archeologie
deels nieuwe non-destructieve geofysische prospectietechnieken
delen van de uit 1641 daterende linie rond Gennep in kaart
te brengen. Het gebied van Gennep leek zich goed voor een dergelijke
aanpak te lenen, hoewel er van de linie vrijwel niets (meer)
in het terrein zichtbaar is. Gezien het feit dat de linie zeer uitgestrekt
is en deze slechts eenmalig en kortstondig is gebruikt, werd
de kans groot geacht dat hiervan resten zouden kunnen worden
teruggevonden.
Op basis van een bureauonderzoek, gecombineerd met een veldbezoek,
werden zes deelgebieden geselecteerd voor de toepassing
van de verschillende archeologische en geofysische prospectiemethoden.
De resultaten van de verschillende onderzoeken zijn zeer
wisselend en laten een gevarieerd beeld zien. De multispectrale
luchtfoto’s leverden in twee deelgebieden duidelijke patronen op
die gekoppeld lijken te kunnen worden aan elementen van de
Staats-Spaanse linie. Zo werd in deelgebied 2 in het gewas een
driehoekige structuur herkend die mogelijk samenhangt met een
kampement. Vanwege het ontbreken van betredingstoestemming
konden de resultaten hier niet door middel van archeologisch
prospectieonderzoek worden geverifi eerd. In deelgebied 6 had het
weerstandsonderzoek succes. Hier werden twee parallelle lineaire
banen in de weerstandbeelden herkend. Deze fenomenen werden
ook in de boringen waargenomen. Ter plaatse van deze banen zijn
enkele proefsleuven gegraven. Deze hebben aangetoond dat de
bij het weerstands- en booronderzoek waargenomen fenomenen
brede grachten/sloten zijn. De hier gevonden grachten/sloten
behoren tot hetzelfde systeem als die in 2001 bij een opgraving in
Ott ersum zijn aangesneden. De aangetroff en sporen zijn uitermate
vondstarm. Het bij de veldverkenningen verzamelde materiaal
hangt voor het overgrote deel samen met eerder en later
gebruik van het terrein. Slechts een handvol loden kogels en enkele
uitrustingsstukken en kledingaccessoires kunnen in verband
worden gebracht met activiteiten gedurende de belegering van
Gennep.
De resultaten van het onderzoek zijn veelbelovend. Ze tonen aan
dat geofysische prospectiemethoden gecombineerd met archeologische
prospectiemethoden geschikt zijn om fenomenen, zoals
linies en stellingen, op te sporen. Wel zijn er wat betreft de toepassing
nog enkele onduidelijkheden en ook enige haken en ogen.
Zo is niet duidelijk welke parameters en condities bepalen of de
verschillende geofysische prospectietechnieken al dan niet succesvol
zijn. Daarnaast is het altijd noodzakelijk de door de geofysische
onderzoek gegenereerde beelden door middel van archeologisch
veldwerk te toetsen, omdat de interpretatie van deze
beelden in de meeste gevallen lastig is. Tevens is duidelijk geworden
dat een uitgebreider bureau-onderzoek noodzakelijk is om de
meest kansrijke deelgebieden te kunnen selecteren. Anders blijft
het zoeken naar een speld in een hooiberg.
SAMENVATTING 5