Verslag

Samenvatting
Dit verslag vormt het derde deel van het onderzoek naar de concessieopdracht
voor het concept, de bouw en de exploitatie van het waterzuiveringsstation
Brussel-Noord. Die opdracht, die de vorm aanneemt van een contractuele publiekprivate
samenwerking naar het PFI-model, werd op 26 juni 2001 toegekend aan
de Aquiris-groep. De prijs van de opdracht bestaat uit een forfaitair bedrag van
830 miljoen euro zonder btw, te betalen in twintig annuïteiten.
In het eerste verslag heeft het Rekenhof de wettelijkheid en de regelmatigheid
van de gunningsprocedure en haar fi nancieringsmechanisme onderzocht.
Het heeft vastgesteld dat de gunningsprocedure werd georganiseerd en beheerd
in overeenstemming met de normen die daarop van toepassing zijn en dat de
beslissing conform de wetgeving op de overheidsopdrachten werd genomen.
Het Rekenhof heeft eveneens vastgesteld dat het fi nancieringsmechanisme,
dat ten dele steunde op een spaarplan dat moest worden uitgevoerd binnen het
Fonds voor de Financiering van het Waterbeleid, het mogelijk maakte voldoende
middelen in te zamelen voor de betaling van de annuïteiten, mits de basisvoorwaarden
van het fi nancieringsplan werden nageleefd.
Het tweede verslag van het Rekenhof bestreek de periode die verliep tussen de
beslissing tot gunning van de opdracht en het einde van de eerste fase van de
bouw van het station.
Het Rekenhof heeft vastgesteld dat de uitvoering van de opdracht op een adequate
wijze werd opgevolgd en beheerd door de gewestadministratie, ondanks de delicate
onderhandelingen die over bepaalde contractclausules moesten worden gevoerd
wegens de bankability van het project en de aanvullende sanering van de site.
Het heeft bevestigd dat de concessiehouder de meeste van zijn verplichtingen
was nagekomen (waaronder de oprichting van de toegewijde vennootschap, het
krijgen van de vergunningen en de naleving van de bouwtermijn en van de sociale
clausule). De fi nancieringscontracten met de leningverstrekkers waren daarentegen
nog niet afgesloten en het verzekeringscontract diende te worden aangevuld
om de vereisten van het bijzonder bestek (BB) na te leven.
Wat het plan betreft om de annuïteiten te fi nancieren, leken de middelen toereikend
voor zover de basisvoorwaarden, waaronder het principe van het constante
beleid met indexering van de fi nancieringsbronnen, in de praktijk zouden worden
gerealiseerd.
Tot slot heeft het Rekenhof vastgesteld dat een permanente controlestructuur
ontbrak om de uitvoering van de opdracht te begeleiden, gelet op de complexiteit
en het innovatieve karakter ervan voor België.
Dit verslag beslaat de periode van de voltooiing van de bouwwerken, de aanvaarding
van de werken, het begin van de exploitatie van het station en de vaststelling van
de zuiveringsgraad van het water, evenals de graad van succes van de behandeling
van het slib door natte oxidatie.
Het Rekenhof komt aldus tegemoet aan de wens die de Commissie voor het
Leefmilieu van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement heeft geuit bij de voorstelling
van het eerste verslag, namelijk om het onderzoek voort te zetten tot
ten minste het begin van de exploitatie van het station.
Waterzuiveringsstation Brussel-Noord – Rekenhof, september 2009 3