29.08.2013 Views

DELAATSTEKEERdat ze bij ons op bezoek waren, zat Kees ... - Liacs

DELAATSTEKEERdat ze bij ons op bezoek waren, zat Kees ... - Liacs

DELAATSTEKEERdat ze bij ons op bezoek waren, zat Kees ... - Liacs

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

HET GROTE MEDELIJDEN<br />

<strong>DELAATSTEKEERdat</strong> <strong>ze</strong> <strong>bij</strong> <strong>ons</strong> <strong>op</strong> <strong>bezoek</strong> <strong>waren</strong>, <strong>zat</strong> <strong>Kees</strong> me<br />

aan te kijken met ogen waarin ik meende te kunnen le<strong>ze</strong>n dat<br />

hij dacht: 'Ik ben een mislukkelingen ik ho<strong>op</strong> maar dat jij ook<br />

een mislukkeling bent. Zelfs al zou ik te horen krijgen dat je<br />

miljoenen bezit, dan zal ik nog weI een theorie weten <strong>op</strong> te<br />

bouwen, waarin ik niet je mindere ben.'<br />

Hij die mijn vriend geweest was vanaf de bewaarschool,<br />

mijn alter ego, om zo te <strong>ze</strong>ggen, mijn duplicaat, - als het mij<br />

gelukt was iets te bereiken en hem niet, dan kon dat natuurlijl<br />

aIleen maar gebeurd zijn doordat ik vals gespeeld had. Samen<br />

uit, samen thuis, nietwaar. Ais hij aIleen thuis gekomen was,<br />

in het middelmatige huis waarin hij zijn einde zou moeten<br />

vinden als onderdirecteur van de Stadsreiniging te ApeJdoorn,<br />

dan was dat aIleen maar omdat ik hem onderweg in de<br />

steek had gelaten. Door meer geld te verdienen dan hij, pleegde<br />

ik verraad, werd ik anders, had ik het masker afgeworpen.<br />

ZIJN JALOEZIEBESPEURDEIk voor het eerst toen Huckricdl'<br />

de zaak aan mij overgedaan had en toen was er feitelijk niCIu<br />

om jaloers <strong>op</strong> te we<strong>ze</strong>n. Ik liet hem het uitgewoonde interil.:lIl'<br />

zien, ik liet hem de oudpapierstank die in mijn nieuwe bcy,il<br />

hing, goed <strong>op</strong>snuiven en hij <strong>ze</strong>i, afgunstig: 'Wat heerlijk, <strong>ze</strong>ll<br />

standig te we<strong>ze</strong>n, maar dat schept natuurlijk ook een bOl·1<br />

meer verantwoordelijkheden.'<br />

Zelfs <strong>Kees</strong> heeft hier na de verbouwing nooit een voet gcy,\'1<br />

Ik kon hem missen als kiespijn.<br />

Toen hij stierf had ik geen verdriet omdat hij dood WII",<br />

maar verdriet omdat ik mijn laatste jeugdvriend kwijtraakfl<br />

had ik weI. Wie het was deed er al niet meer toe, maar weill! I<br />

besef: het is onmogelijk dat ik ooit weer zo'n vriend krijg.<br />

Ik dacht terug aan de tijd waarin ik <strong>Kees</strong>, die toen aJ vl'i Iil'<br />

<strong>bij</strong> die Stadsreiniging <strong>zat</strong>, nog ongegeneerd mijn nood ktill<br />

klagen omdat er zo weinig te doen was in de Zeldzamc 1\ III<br />

den.<br />

Ais een fabrikant <strong>ze</strong> eens nodig had, wist hij er ook wd lilill<br />

te komen zonder mijn bemiddeling. Maar omdat Rare 1'::11'1 It<br />

HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

een oude firma was, werd ik overal hoffelijk ontvangen, zonder<br />

dat mijn gastheren ooit van plan <strong>waren</strong> <strong>ons</strong> de commissie<br />

te laten verdienen, waar we van moesten leven.<br />

Ik deed Huckriede voorstellen <strong>op</strong> andere materialen over te<br />

gaan, of weI iets geheel nieuws te verzinnen: een groothandel<br />

in nylonkousen misschien, of een verhuurbedrijf van wasmachines.<br />

In ieder geval de rest van <strong>ons</strong> kapitaal te steken in een<br />

onderneming die meer van on<strong>ze</strong> tijd was: cafetaria's, utiliteitsbouw,<br />

import van fototoestellen uit Hong Kong of<br />

Japanse auto's. Maar hij wou er niet van horen.<br />

Ten eerste <strong>waren</strong> wij niet thuis in die branches en ten twee-<br />


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDER TW ASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

Ik liet het schip wachten en stelde Gagnon aansprakelijk<br />

voor de schade. Gagnon vertrok met de noorderzon, het schip<br />

bleef wachten tot het vastvroor in de Sint Laurens.<br />

Toen pas drong het tot mij door dat Gagnon even weinig<br />

know-how van de houthandel be<strong>zat</strong> als ik. Ais hij een bedrieger<br />

was, dan ik niet minder. In een Engels toneelstuk zou ik er met<br />

een oudere vriend of oom over hebben gesproken en hij zou tegen<br />

mij hebben ge<strong>ze</strong>gd: 'Wie eenmaal know-how heeft van<br />

Zeldzame Aarden, mijn beste Take, die moet zich niet verbeelden<br />

ooit <strong>op</strong> enig ander gebied know-how te kunnen verwerven.<br />

Die zal overal te horen krijgen, gevraagd en ongevraagd, dat<br />

hij zich met zijn eigen zaken dient te bemoeien. Nooit zal hij<br />

erin slagen te voorkomen dat de zaken die hij had willen doen,<br />

door anderen gedaan worden voor hij er erg in heeft! Trek het<br />

je niet aan, oude jongen. Ha, ha, ha. Nog een oe-isky?'<br />

In het toneelstuk wordt die oude wij<strong>ze</strong> dan natuurlijk in het<br />

ongelijk gesteld. In mijn leven niet en zijn woorden heb ik <strong>ze</strong>lf<br />

moe ten bedenken. Ik val ten prooi aan een onverdraaglijk<br />

<strong>ze</strong>lfmedelijden als ik aan toneelstukken denk. Hoeveel beter<br />

weten die personages hun vrienden te kie<strong>ze</strong>n dan ik. Ik kon<br />

met niemand over mijn zaken praten en voor zover anderen er<br />

iets van wisten, hebben <strong>ze</strong> zich ertoe beperkt mij achter mijn<br />

rug uit te lachen. Hoeveel behendiger weten de figuren in een<br />

drama hun problemen <strong>op</strong> te lossen dan ik. Ais ik mij minderwaardig<br />

voel <strong>bij</strong> het le<strong>ze</strong>n van biografieen, dat is nog te verteren,<br />

niet iedereen is nu eenmaal een genie.<br />

Maar je minderwaardig voelen in vergelijking met personages<br />

die nooit hebben bestaan ...<br />

Een ander leven beginnen! Maar hoe. De enige mogelijkheid<br />

is dat het toeval een ander leven voor je begint. Maar het<br />

toeval is niets begonnen voor mij. Het heeft mij laten winnen<br />

en me tegelijk elke voldoening over die overwinning ontroofd.<br />

Alles was er aI, zonder dat ik het wist: het contract met<br />

Travers & Downson, het lJ<strong>ze</strong>ren Gordijn.<br />

Wij moesten het personeel voortdurend inkrimpen, omdat<br />

er steeds minder werk te doen viei. Wel lagen er overal hoge<br />

stapels dossiers, brieven, kasboeken, weekbladen.<br />

Huckriede's voornaamste bezigheid was het bedenken van<br />

relatiegeschenken. Leuke snufjes om het zakendoen te smeren.<br />

Elk jaar in augustus werden <strong>ze</strong> al besteld. Kostbare relatiegeschenken,<br />

natuurlijk, zoals het een firma betaamt die <strong>ze</strong>lf<br />

niets produceert en leeft val1commissie. Dus het ene jaar rekenlineaaltjes<br />

(niet de beste soort, maar toch nog een gulden<br />

of vijftien per stuk waard), het andere vulpennen, weer een<br />

ander jaar echt leren portefeuiIles, thermometers, reiswekkers,<br />

oe-iskieflessen met een radiootje erin, coup<strong>ons</strong>charen,<br />

zakschaakspelen van echt krokodillenleer met <strong>bij</strong>passende<br />

agenda's.<br />

Op al die voorwerpen was in gouden letters on<strong>ze</strong> naam gegraveerd:<br />

RARE EARTHS' AGENTS.<br />

We kochten de<strong>ze</strong> cadeautjes natuurlijk niet in winkels, maar<br />

<strong>bij</strong> speciale firma's met know-how en <strong>bij</strong>zondere korting, graveren<br />

inbegrepen.<br />

Ook mijn voornaamste commercieIe zorg is nog altijd het<br />

relatiegeschenk. Van<strong>ze</strong>lfsprekend denk ik er niet over dui<strong>ze</strong>nd<br />

vulpotloden te bestellen met speciale korting. Ik heb immers<br />

niet meer dan een relatiegeschenk nodig.<br />

Het is vijftien jaar geleden dat Huckriede de zaak heeft<br />

overgedragen aan mij. Er was toen al twee jaar geen cent meer<br />

verdiend. Wij konden niet eens de huur van <strong>ons</strong> pand meer<br />

betalen. Maar de eigenaar overleed omstreeks die<strong>ze</strong>lfde tijd<br />

en omdat woon- en kantoorruimte schaars was, ontsloeg ik<br />

het personeel volledig, kocht het huis en verhuurde aIle lokalen<br />

die ik missen kon, aan andere firma's tegen gepeperde<br />

pflJ<strong>ze</strong>n.<br />

Kort daar<strong>op</strong> kwam de eerste brief van Travers & Downson.<br />

Nu ja, de eerste sedert jaren.<br />

Lang geleden had Rare Earths' Agents zaken met <strong>ze</strong> gedaan.<br />

Via <strong>ons</strong> had Travers & Downson namelijk in het grijs<br />

verleden cerium geleverd aan een firma in Tsjecho-Slowakije,<br />

destijds Oostenrijk. We hadden recht <strong>op</strong> twee pro cent van de<br />

contracten die <strong>ze</strong> met die Tsjech afsloten. Voor zover ik wist<br />

diende het cerium om er vuursteentjes voor sigarenaanstekers<br />

van te maken. Maar de techniek staat niet stii. De Tsjechische<br />

300 3 0r


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

firma had plotseling kolossale hoeveelheden cerium nodig.<br />

Het leek wel of <strong>ze</strong> van plan <strong>waren</strong> de hele voorraad aan de<strong>ze</strong><br />

zijde van het lJ<strong>ze</strong>ren Gordijn <strong>op</strong> te k<strong>op</strong>en en de prijs die<br />

Travers & Downson ervoor be dong, ging elk jaar omhoog. Ik<br />

herinnerde mij niets meer van <strong>ons</strong> contact met Travers &<br />

Downson. Ais ik de firma niet had overgenomen zou het voorgoed<br />

in vergetelheid geraakt zijn. Maar Travers & Downson<br />

begonnen te betalen zonder dat ik <strong>ze</strong> ooit had aangemaand. Ik<br />

werd door grote geestdrift bevangen. Al die jaren had den<br />

mijn prestaties mij steeds minder reden tot <strong>ze</strong>lfrespect gegeyen,<br />

maar nu was het tijdstip aangebroken dat ik mijn vleugels<br />

kon uitslaan. Ik liet de beste binnenhuisarchitect komen die ik<br />

kon vinden en droeg hem <strong>op</strong> mijn kantoor te verbouwen.<br />

Daarna nam ik een secretaresse in dienst. Ze was drieentwintig<br />

jaar oud en sprak vijf talen vloeiend. Sibylle. Ik wist niet<br />

wat ik haar moest laten doen. In arren moede organiseerde ik<br />

een zakenreis. Nauwelijks over de Belgische grens, maakte ik<br />

haar bekend dat we naar Biarritz gingen. De eerste dag was ik<br />

<strong>bij</strong>na dol van geluk.<br />

Maar wat herinner ik me als ik eraan terugdenk?<br />

Voornamelijk dat Sybille een paar maanden eerder ook in<br />

Parijs was geweest en een schermkostuum had laten aanmeten<br />

in een ouderwetse, kleine, maar <strong>ze</strong>er selecte winkel in de rue<br />

de Valois. Dit kostuum gingen we daar afhalen, zodra we '5<br />

middags in Parijs <strong>waren</strong> gekomen. In het smalle winkeltje hingen<br />

de muren vol met degens, floretten en rijzwepen, terwijl<br />

achterin een <strong>op</strong>ge<strong>ze</strong>t paard stond.<br />

Hoe wit was het schermvest, gemaakt van een soort groflinnen,<br />

toch nobel van kwalitieit. En de manier waar<strong>op</strong> het in elkaar<br />

ge<strong>ze</strong>t was!<br />

De zuiverheid van de taillenaden, de nauwkeurigheid van<br />

de afhechtsels. Ik heb niet het geringste verstand van kleermakerswerk,<br />

maar het geheim van de vakman die dat vest had<br />

gemaakt, bestond erin dat hij <strong>ze</strong>lfs leken met zijn vakmanschap<br />

wist te verblinden.<br />

Een warm gevoel, een soort kleine roes kwam over me <strong>bij</strong> de<br />

gedachte aan het lichaam van mijn Sybille dat zich, door dil<br />

vest beschermd, zonder ook maar iets van zijn betovering in te<br />

boeten - integendeel! integendeel! - zou prijsgeven aan de<br />

prikken van degens en floretten.<br />

In het hotel vroeg ik Sybille het vest voor mij aan te passen,<br />

ik hielp haar het te sluiten door de kn<strong>op</strong>en <strong>op</strong> de schouder<br />

vast te maken. Zij nam de uitgangshouding aan, rechterknie<br />

gebogen, rechterhand wij<strong>ze</strong>nd naar omhoog, linkerhand afhangend.<br />

Haar handen als bloemen te voorschijn komend uit<br />

de <strong>bij</strong>na gepantserde nauwe mouwen van dat vest. Ik was gelukkig.<br />

De volgende dag bereikten we Biarritz. Ik was moe.<br />

ZELFS DE DAAROPVOLGENDE nacht wilde het wonder van de<br />

weder<strong>op</strong>standing zich niet herhalen. Vijftig jaar oud, met<br />

hartkl<strong>op</strong>pingen van de koffie, de cognac en mijn teleurstelling,<br />

lag ik naast haar in het donker, deed alsof ik sliep, vroeg<br />

mij af of ik er verstandig aan doen zou haar wakker te maken,<br />

in tranen uit te bars ten en haar medelijden in te roepen. Maar<br />

ik wist <strong>ze</strong>lfs niet wat ik met haar medelijden zou moeten be-<br />

'innen. Ik dacht aan de schermclub waar zij het nieuwe<br />

schermvest zou dragen. Mannen en oudere vrouwen, de lippen<br />

strakgetrokken van geilheid, zouden zich <strong>op</strong> haar storten<br />

met degens en floretten.<br />

En ik dacht: ik kan niet scher men en ik ben te oud om het te<br />

Icren. Vijftig jaar, <strong>ze</strong>i ik <strong>bij</strong> mij<strong>ze</strong>lf, vijftig jaar, ik ben te vroeg<br />

I4cboren of het nut van cerium is te laat ontdekt. En als ik nu<br />

maar een hekel aan Cilly had, als ik hier in Biarritz zou kunlien<br />

zijn met de gedachte: ik neem lekker wraak <strong>op</strong> jou ... als jij<br />

:ens wist ... en <strong>ze</strong>lfs al wist je... al stond je schuimbekkend<br />

mast het bed ... Ja! Dat was het hem juist! Ais ik het gedaan<br />

had om mij <strong>op</strong> Cilly te wreken, zou ik al mijn potentie terug-<br />

I~ekl'egenhebben. Maar er is niets dat om wl'aak schreeuwt. Ik<br />

IlOudzoveel van Cilly dat ik haar onmogelijk zou kunnen misen<br />

en meer kun je van een ander toch niet houden. Wij <strong>ze</strong>gp:l.:n<br />

al jarenlang altijd het<strong>ze</strong>lfde tegen elkaal' en het vel'veelt<br />

IIiC nooit. Vool' haal' geestelijk leven intel'esseer ik me niet,<br />

302 303


HET GROTE MEDELIJDEN<br />

maar daar beklaagt <strong>ze</strong> zich niet over, want het toeval wil dat zij<br />

er zoiets als een geestelijk leven niet <strong>op</strong>nahoudt. Dus zijn we<br />

heel gelukkig met elkaar. Zij denkt,of praat nooit over haar<br />

verleden, zij heeft ook geen verleden met dramatische gebeurtenissen<br />

waarover nagekaart zou kunnen worden. Over de toekomst<br />

denkt zij evenmin. Zelfs als haar toekomst mindel' onbezorgd<br />

was dan de on<strong>ze</strong>, zou zij er zich het hoofd niet over<br />

breken. Ook toen on<strong>ze</strong> toekomst nog niet zo onbezorgd was,<br />

brak <strong>ze</strong> zich er het hoofd niet over.<br />

Zij ziet nooit vooruit. Zij ziet niet verder dan haar neus lang<br />

is en haar neus is niet lang. De schaarse keren dat ik kwaad <strong>op</strong><br />

haar word, is het altijd omdat zij vergeten heeft een voorziening<br />

te treffen, een maatregel te nemen, of omdat zij iets verloren<br />

heeft, nooit omdat zij iets misdaan heeft.<br />

Er zijn twee soorten vergeten: dingen vergeten die je gebruikt<br />

hebt en dingen vergeten die je nog moet gebruiken. Je<br />

paraplu ergens laten liggen nadat de regen is <strong>op</strong>gehouden, of<br />

geen paraplu meenemen hoewel de lucht al somber wordt en<br />

iedereen weet dat er straks een bui komt. Er zouden eigenlijk<br />

twee verschillende werkwoorden moe ten bestaan voor de<strong>ze</strong><br />

twee soorten vergeten. Cilly's vergeten is altijd van de tweede<br />

soort.<br />

Maar ik, die vooruitzie, ik die daardoor haar onmisbare<br />

complement uitmaak, ik van wie zij nooit zal kunnen scheiden<br />

om die reden, ik heb toch alles wat ik ben, te danken aan het<br />

onvoorziene. AIleen uit schaamte daarover zou ik al niet <strong>bij</strong><br />

haar weg kunnen gaan.<br />

Sybille yond het <strong>op</strong> mijn kantoor zo stil, twee maanden later<br />

had <strong>ze</strong> een interessantere werkkring gevonden. Ik trok haar <strong>op</strong><br />

mijn knieen en <strong>ze</strong>i: 'Een werkkring waar je talrijke capaciteiten<br />

betel' tot hun recht kunnen komen.'<br />

Ze aaide mij over mijn hoofd.<br />

'Ja, mijn know-how.'<br />

Sybille was een intelligent kindje, niet een die de hele tijd<br />

zomaar wat kletst. Zelfs haar kleinste tics yond ik vertederend.<br />

Lang in Engeland geweest, had <strong>ze</strong> daar de gewoontc<br />

HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

overgenomen een sigaret tussen haar lippen te laten bungelen<br />

terwijl <strong>ze</strong> praatte, zoals aIleen Engelse vrouwen doen. Ik vond<br />

die imitatie zo ontroerend dat ik meer naar de sigaret keek dan<br />

dat ik naar haar luisterde. Ik had me er al eerder <strong>op</strong> betrapt dat<br />

ik niet luisterde naar haar verhalen. Nog voor het uitraakte,<br />

wist ik al niet precies meer of zij twee broers had of drie, of<br />

haar moeder nog leefde of niet meer.<br />

Allemaal dingen die zij me wel eens verteld had. Maar het<br />

verschrikkelijkste yond ik dat ik meer en meer begon tegen<br />

haar in de<strong>ze</strong>lfde stereotype termen te praten die ik tegen mijn<br />

vrouw gebruik. Zelfs kostte het me de allergrootste moeite<br />

haar geen Cilly te noemen in plaats van Sybille en twee of drie<br />

keer versprak ik me inderdaad.<br />

Toen <strong>ze</strong> <strong>bij</strong> me wegging, bleek <strong>ze</strong> zich dit te herinneren.<br />

(Het maakte een heleboel goed.) Nederig en <strong>op</strong>recht <strong>ze</strong>i ik:<br />

De een heeft meer talent zich voor andere levende we<strong>ze</strong>ns<br />

<strong>op</strong>en te stellen dan de ander. Mijn vader had een parkiet.<br />

Telkens als z'n parkiet doodging en een parkiet leeft niet lan-<br />

;er dan een jaar of vier, nam hij precies zo'n <strong>ze</strong>lfde parkiet en<br />

gafhem de<strong>ze</strong>lfde naam.'<br />

De<strong>ze</strong> <strong>op</strong>merking is waarschijnlijk de meest intense poging<br />

l'ot geestelijke intimiteit met haar te komen, die ik heb gewaagd.<br />

Ik was bang dat <strong>ze</strong> mij ervoor <strong>op</strong> mijn gezicht zou<br />

slaan.<br />

Maar <strong>ze</strong> <strong>ze</strong>i: 'Het maakte me eigenlijk gelukkig dat je me zo<br />

1111 en dan Cilly noemde. Want ik dacht: ik heb dus geen reden<br />

jaloers te zijn <strong>op</strong> zijn vrouw. AIle contacten tussen mensen<br />

y,ijneenvoudig en als we werkelijk van elkaar hadden gehouden,<br />

zouden we helemaal niet met elkaar hebben hoeven te<br />

praten. Je beweert wel dat ik zo intelligent ben. Maar je moest<br />

'ms weten hoe ik mij het paradijs voorstel: vierentwintig uur<br />

per dag naakt in de armen liggen van de man die ik liefheb,<br />

nnders niets.'<br />

"Och komI Maar daar ben ik te oud voor.'<br />

'Niet te oud. Maar je bent te zuinig <strong>op</strong> je jeugd. Ais je zo<br />

doorgaat, zul je heel oud worden, onvoorstelbaar oud. Ben je<br />

ooit ernstig ziek geweest?'


HET GROTE MEDELIJDEN<br />

'Nooit. Ik heb <strong>ze</strong>lfs al mijn tanden nog.'<br />

'Zie je well Trouwens, de dokters worden steeds knapper.<br />

Let maar <strong>op</strong>, mijn voorspelling komt uit. Het is niet waar dat<br />

iedereen elk jaar een jaar ouder wordt. Ik geloof vast en <strong>ze</strong>ker<br />

dat jaren dingen zijn waar je <strong>op</strong> passen kunt, waar je zuinig <strong>op</strong><br />

kunt we<strong>ze</strong>n of die je kunt verkwisten. En jij bent er zuinig <strong>op</strong>.'<br />

'Vind je me soms gierig?'<br />

'Niet met geld. Maar ook ben je van nature geen verkwister.<br />

Die gave bezit je nu eenmaal niet. Dus ben je zuinig met iets<br />

andel's.'<br />

'Waarom praat je <strong>op</strong> de<strong>ze</strong> manier tegen me? Zo hebben we<br />

nooit met elkaar gepraat en dat juist nu je <strong>bij</strong> me vandaan wiL'<br />

'Het is niet dat ik nooit zo tegen je gepraat heb, maar het is<br />

wel voor het eerst dat je luistert.'<br />

'Het spijt me.'<br />

Ze stond <strong>op</strong> en <strong>ze</strong>i: 'Het <strong>op</strong>windendste dat wij met elkaar<br />

kunnen beleven is het afscheid, denk ik. Dag Take.'<br />

Ze had geen ongelijk. Het was mij ten slotte nooit overkomen,<br />

dat ik tegen Cilly per ongeluk Sybille <strong>ze</strong>i.<br />

DE POSTZEGELKAS, ongeveer tweedui<strong>ze</strong>nd gulden, was n:1<br />

haar vel'trek verdwenen. Ik verweet haar niets, want ik wisl<br />

niet waarvoor ik andel'S zo'n ruime post<strong>ze</strong>gelkas onder haal'<br />

beheer had gesteld.<br />

Cilly heeft van de episode niets bemerkt. Wel heb ik haar


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

Mijn grootste liefhebberij was het verzamelen van schelpen<br />

en slakkehui<strong>ze</strong>n. Ik wandelde veel in stille parken. Op zoek<br />

naar slakken, kro<strong>op</strong> ik in struikgewas en bosjes. Nooit heb ik<br />

iemand zien beroven of vermoorden.<br />

Niemand viel mij ooit lastig. En later, ik kan het me nu niet<br />

zonder verbittering herinneren, hebben ook mooie maar <strong>ze</strong>er<br />

slechte vrouwen het nooit <strong>op</strong> mij voorzien gehad. Een paar<br />

heb ik er ontmoet, maar als <strong>ze</strong> aanstalten maakten mij te gronde<br />

te rich ten, dankte ik <strong>ze</strong> af.<br />

Leven, <strong>ze</strong>i mijn vader, je moet leven, je moet je niet laten leyen.<br />

Ik leefde, ik ging <strong>op</strong> pad, ik nam beslissingen, maar alles wal<br />

ik ben geworden, ben ik geworden door het te laten gebeuren.<br />

Avonturen wilden niets van me weten. Ais ik het toeval een<br />

handje wilde helpen, kreeg ik een tik <strong>op</strong> mijn vingers. En toch<br />

ben ik nu miljonair .. , is het niet om <strong>bij</strong>gelovig te worden, is<br />

het niet om overal in te berusten, denkend dat een onbekende<br />

macht mijn hele levenslo<strong>op</strong> geregeld heeft zonder mij ooil<br />

tekst en uitleg te geven?<br />

Weer tien jaar oud worden, om te proberen of ik door alieN<br />

andel'S te doen dan ik het gedaan heb, misschien een resultaal<br />

zou kunnen bereiken dat mij mindel' zinneloos lijkt. Bedelaal',<br />

in plaats van miljonair; of flikker; of tuchthuisboef. Niet dal<br />

gevoel te hebben of ik even weinig met de wereId heb te m:l<br />

ken als de vissen in het aquarium van een visrestaurant te m:l<br />

ken hebben met het publiek dat aan de tafeltjes hun soortg:l'<br />

noten zit te eten.<br />

Je leven overdoen. Kan iemand zich voorstellen hoe het ZOIi<br />

we<strong>ze</strong>n als je <strong>op</strong>eens weer tien jaar werd, terwijl je wist aJ vijl<br />

en<strong>ze</strong>stig te zijn geweest?<br />

Naar iets uit het verleden verlangen doe ik niet en wat 11101'1<br />

iemand zo rijk als ik nag in de toekomst verlangen, zonder Oil<br />

redelijk te worden?<br />

RELATIEGESCHENKEN IS OOK nu nog mijn enige probk\'111<br />

Vorig jaar had ik een oorspronkelijk idee: een kalender! 1,111 Ii<br />

niet, denk niet dat dit het meest banale cadeautje is dal' iI< hili I<br />

kLlnnenbedenken, want ik vraag me af of er wel ooit een reclamekalender<br />

zoals de mijne is gemaakt. In niet meer dan een<br />

;nkel exemplaar. Hij bestond uit kleurenfoto's, <strong>ze</strong>s kleurenfo-<br />

1'0'smet telkens de data van twee maanden eronder en, met<br />

discrete reliefletters, links boven in de hoek RARE EARTHS'<br />

AGENTS.<br />

Aan het maken van zo'n kalender <strong>op</strong> de gebruikelijke manier<br />

(foto's laten nemen, laten clicheren, tekst er<strong>bij</strong> laten <strong>ze</strong>tten,<br />

1:l;l1 paar dui<strong>ze</strong>nd exemplar en laten drukken) viel natuurlijk<br />

niet te denken, omdat ik er maar een nodig had. Dus liet ik<br />

Jcn gerenommeerd fotograaf <strong>ze</strong>s echte kleurenfoto's maken.<br />

I)ie ene kalender kostte me <strong>ze</strong>sdui<strong>ze</strong>nd gulden. Niet aIleen<br />

hct kostbaarste relatiegeschenk dat enig zakenman ooit in jalIuari<br />

heeft ontvangen, maar ook de mooiste kalender die iemaud<br />

ooit gezien heeft. Vijftig <strong>bij</strong> <strong>ze</strong>stig centimeter groot, be-<br />

1I0nden de foto's uit enorm vergrote detail<strong>op</strong>namen van een<br />

I>lootfotomodel: <strong>ze</strong>s stukjes ro<strong>ze</strong> huid waarvan precies genoeg<br />

Ie zien was om uit te kunnen maken tot welk deel van haar<br />

IIl.atomiehet behoorde: voorhoofd, kin, schouder, borst, buik,<br />

Iiij. Op elk stukje <strong>waren</strong> enkele kristallen van een <strong>ze</strong>ldzame<br />

lIarcleuitgestrooid: lanthanium, cerium, praseodymium, eu-<br />

I'<strong>op</strong>ium, yttrium, neodymium.<br />

Op de<strong>ze</strong>lfde dag waar<strong>op</strong> Travers & Downson mijn kalender<br />

Illoesten ontvangen, kreeg ik de<strong>ze</strong>lfde kalender van hen, maar<br />

llii met hun naam er<strong>op</strong> en in kleurendruk natuurlijk: Dus:<br />

l.wH:prijsnog geen gulden, denk ik, en toch <strong>waren</strong> de reprodukties<br />

niet van mijn echte foto's te onderscheiden.<br />

Die schofterige fotograaf, die had zijn foto's natuurlijk nog<br />

('.'11 keel' verkocht! Ik, imbeciel <strong>op</strong> het terre in van het relatie-<br />

1I1:Nchenk,ik had natuurlijk moeten bedingen dat ik ook de<br />

1H'!~atievenkreeg. Maar dat had ik vergeten, <strong>bij</strong> gebrek aan<br />

IIIlow-how.<br />

1 k wou maar dat de herfst gauw kwam. Ik weet wel beter,<br />

IIl'I i.snog lang geen herfst.<br />

Ik bomen zitten zo dik in hun bladeren, dat ik van de over-<br />

I"UII <strong>bij</strong>na niets kan zien. Ik trek de rechterlade van mijn bu-<br />

11'1111 <strong>op</strong>en en neem er een kleine japanse binocle uit van roest-


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

vrij staal. Als de bomen kaal zijn, is er aan de overkant eigenlijk<br />

ook niets te zien.<br />

Ik vraag mij af hoeveel jaren ik' nog zal zitten ademhalen <strong>op</strong><br />

de<strong>ze</strong> stoei. De dagen die voor<strong>bij</strong>gegaan zijn zonder dat ik iets<br />

verricht heb waaraan ik met trots terug kan denken, zijn gevallen<br />

als regendruppels om spoorloos te verdwijnen in een<br />

<strong>ze</strong>e van verveling. Kan nog mooier: waarvan de branding in<br />

slapelo<strong>ze</strong> nachten <strong>op</strong> de randen van mijn bed beukt. Ik zou<br />

natuurlijk het Boek Prediker kunnen schrijven, maar dat is al<br />

gebeurd. Ik verveel me en ben er meestal niet eens erg verdrietig<br />

onder. Het lijkt trouwens of de jaren korter gaan duren<br />

of beter: het is of mijn tijd niet meer in dagen en jaren verdeeld<br />

wordt en het daardoor niet zo noodzakelijk meer is over<br />

tijd te praten. Tien jaar geleden, kort na het afscheid van<br />

Sybille, dacht ik dat mijn hart het niet zo goed meer deed en<br />

heb ik mijn dokter geraadpleegd. Hij is een leerling van de beroemde<br />

Professor Riimke. 'Het senium,' zo sprak hij, 'oftewel<br />

de finale van het lev


HET GROTE MEDELIJDEN<br />

nes. Of telefoneren, of een sinaasappel schillen, of een sigaret<br />

<strong>op</strong>steken. Een enkele keer maar, zit er een te slapen. Mooie<br />

meisjes zitten er nooit lang. Zoals Cilly, veertig jaar geleden.<br />

Cilly, wat een naam voor een vrouw van achtenvijftig. Toen <strong>ze</strong><br />

<strong>bij</strong> <strong>ons</strong> <strong>op</strong> kantoor kwam, was <strong>ze</strong> achttien. Toen was zij CiUy,<br />

maar wie is zij nu? Ik geneer me soms <strong>bij</strong>na haar voarnaam uit<br />

te spreken als er anderen <strong>bij</strong> zijn. Het is of ik haar <strong>op</strong> een subtiele<br />

manier verneder door haar met die voornaam aan te spreken,<br />

het lijkt of ik haar luidkeels in het gezicht slinger dat zij<br />

niet jong meer is.<br />

Zeg in een ge<strong>ze</strong>lschap van honderd proefpersanen de naam<br />

Cilly en van de honderd denken er negentig aan dartele lichtvoetige<br />

feeen, vrolijk, intelligent, een dunne beweeglijke<br />

mond, grote ogen, een beetje luchthartig. Zij kan het niet he1pen<br />

dat zij veertig jaar ouder is geworden en het kan mij ook<br />

helemaal niet schelen. Als ik met haar aIleen ben, is het mij<br />

nog altijd een soart wellust dikwijls haar voornaam uit te<br />

spreken en het is ofhaar jeugd nooit verdwenen is. Maar toch<br />

hebben oude vrouwen eigenlijk geen voornaam meer. Net zo<br />

min als je moeder een voornaam had.<br />

Kwam er maar eens een vogel nestelen in de boom voor mijn<br />

raam. Kon ik 's zomers naar wat anders kijken dan naar enorm<br />

vergrote groene bladeren, waarvan ik er nooit meer dan twee<br />

of drie tegelijk scherp zien kan door de kijker.<br />

Het is een heel nette gracht, <strong>op</strong> dinsdagmiddag van twee tot<br />

vier. Misschien als ik urenlang bleef spieden door die kijker,<br />

dag in dag uit, dat ik dan wat zien zou. Ik heb een idee! Dit<br />

jaar stuur ik Travers & Downson precies zo'n kijker, met erin<br />

gegraveerd RARE EARTHS' AGENTS!<br />

NUTTIG BESTEDE MIDDAG. Ik heb de beslissing genomen welk<br />

relatiegeschenk ik dit jaar geven zai. Is het niet de belangrijkste<br />

zakelijke beslissing die ik elk jaar nemen moet? Aan de<br />

overkant zie ik mijn huurauto alweer rijden.<br />

Ik sta <strong>op</strong> en leg de kijker in de bureaula. De auto gaat cit:<br />

3 12<br />

HUNDER TW ASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

hrug over en slaat linksaf, achter een grote vrachtwagen aan.<br />

Ihcht ik het niet? Die moet hiernaast zijn. St<strong>op</strong>t. Mijn auto<br />

kan er niet langs.<br />

Naast mijn kantoor is een groothandel in verf gevestigd.<br />

I\Jtijd <strong>op</strong> dinsdagmiddag precies om vier uur houdt daar voor<br />

de deur die grote vrachtauto stil om blikken verf te laden. Vit<br />

tic groothandel komt dan een man te voorschijn die mij telkens<br />

als ik hem zie aan het den ken <strong>ze</strong>t. Toch is hij, zoals hij<br />

y,ich aan mij voordoet, een van de eenvoudigste fenomenen<br />

die je bedenken kunt. Hij is een man van een jaar of vijftig<br />

lIud, kaal, blootshoofds, rond hoofd met bolle wangen, onbe-<br />

Ickenende neus, domme ogen. Hij heeft altijd de<strong>ze</strong>lfde overall<br />

iI:lnen rookt een sigaar die om vier uur, als ik hem zie, altijd<br />

lot een lengte van een centimeter of vijf is ingekrompen.<br />

Zodra hij klaarblijkelijk gehoord heeft dat de chauffeur de<br />

klep van zijn auto naar beneden heeft gelaten, komt hij eraan,<br />

sigaar in de mond, aan elke hand een bus verf. De bussen van<br />

die firma hebben hengsels. Hij <strong>ze</strong>t de bussen <strong>op</strong> de auto, gaat<br />

I'crug, komt met twee andere bussen, enz. Ik heb nooit geteld<br />

hoeveel bussen in totaal, in stilte h<strong>op</strong> end dat het tenminste<br />

niet altijd het<strong>ze</strong>lfde aantal is dat hij brengen moet. Verder is<br />

alles al jaren precies eender, het tijdstip, de sigaar, zijn kale<br />

hoofd, de overall, de tijd die het hem kost twee bussen naar<br />

buiten te dragen, de bussen, de hele man. Ik tart elke theoloog<br />

of filosoof mij uit te leggen waar die man voor leeft, als het<br />

niet is, omdat hij niet dood wiI. Nu kun je daar<strong>op</strong> wel <strong>ze</strong>ggen:<br />

dat moet die man <strong>ze</strong>lf weten, maar de kwestie dat een zo kleine<br />

man dat <strong>ze</strong>lf moet weten in een zo gigantisch heelal is er<br />

cen die ik niet zonder emotie hard<strong>op</strong> kan uitspreken. En is het<br />

niet iets groots dat die zo kleine man misschien nooit <strong>op</strong> het<br />

idee gekomen is dat hij het <strong>ze</strong>lf maar weten moet.<br />

Ik schuif de la dicht en denk met diepe voldoening aan de<br />

beslissing die ik heb genomen. Kleine japanse roestvrij stalen<br />

binocle. Prachtig resultaat toch, voor vandaag.<br />

Ik trek mijn jas aan met e~n gevoel of ik me<strong>ze</strong>lf een beloning<br />

;eef. Weken en weken gaan er immers voor<strong>bij</strong> zonder dat ik<br />

<strong>ze</strong>lfs iets als het nemen van zo'n eenvoudige beslissing hoef te<br />

3 13


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDViJF EN MEER<br />

doen.Weken waarin ik <strong>ze</strong>lfs geen post<strong>ze</strong>gel ko<strong>op</strong>. Zonderling<br />

gevolg van de progressieve inkomstenbelasting in <strong>ons</strong> land.<br />

Ik pak mijn hoed van het bureau waaraan geen secretaresse<br />

zit.<br />

Inkomstenbelasting: de meest stompzinnige manier om rijken<br />

te tergen die ooit in het brein van een proletarier is <strong>op</strong>gekomen.<br />

Vitvinding die in zwang gekomen is, sinds ook de lagere<br />

standen deel hebben aan de macht. Mensen die, door van generatie<br />

<strong>op</strong> generatie honger te lijden, wel geleerd hebben wat<br />

geld is, maar er geen flauw idee van bezitten wat veel geld is.<br />

Ais ik voor een tientje post<strong>ze</strong>gels ko<strong>op</strong> (en daar heb ik maanden<br />

genoeg aan) zal mijn accountant <strong>ze</strong>ggen: 'Kan ik voor de<br />

inspecteur niet aannemelijk maken, meneer, in een zaak als de<br />

uwe, met een netto jaarwinst van een half miljoen.'<br />

Dat bedrag wordt dus wat <strong>op</strong>gehoogd. Tot tweehonderdvijftig<br />

gulden, <strong>bij</strong>voorbeeld, dat is nog belachelijk weinig.<br />

Toch verdien ik dan <strong>op</strong> die manier meer dan tweehonderc1<br />

gulden. En zo gaat het met alles: representatiekosten, auto, afschrijving<br />

meubilair, onderhoud. Wat valt er nog voor mij tc<br />

ondernemen als ik in de omstandigheid verkeer dat ik mel<br />

geld uitgeven meer verdien? Wat een onno<strong>ze</strong>le dan met zuinig<br />

ZI)n.<br />

Breinen moe ten dat geweest zijn, de uitvinders van dc<br />

progressieve inkomstenbelasting! Alsof iemand die er al voor<br />

gezorgd heeft meer te verdienen dan een ander, zich door dt<br />

inkomstenbelasting van de wijs zou laten brengen! Zelfs in de<br />

communistische staten zal een man die eens wat meer wil dan<br />

zijn buren, er weI voar zorgen dat hij meer macht krijgt, alN<br />

het verzamelen van meer geld verboden is. Dus, wat is hcl<br />

verschil?<br />

Kapitaai. Een antieke vorm van machts<strong>op</strong>eenh<strong>op</strong>ing. I Il'l<br />

zou me niet verba<strong>ze</strong>n als geen enkele sovjetchef met mij zou<br />

willen ruilen. Ik laat de voordeur achter mij dichtvallen el\<br />

lo<strong>op</strong> de stoep af.<br />

Met een geluid van ij<strong>ze</strong>r <strong>op</strong> ij<strong>ze</strong>r komen de verfblikken in !Ii'<br />

vrachtauto terecht. Mijn chauffeur sluit het portier achl('1<br />

mij. Hij is handig: in grote vaart rijdt hij achteruit de gracht af<br />

tot voor<strong>bij</strong> de eerste zijsteeg, dan rechtsaf de steeg in naar de<br />

Kei<strong>ze</strong>rsgracht.<br />

IK ZOU NU WEL ERGENS naartoe willen, waar ik hard<strong>op</strong> zou<br />

kunnen herhalen wat die stem in mijn achterhoofd me de hele<br />

middag al voor<strong>ze</strong>gt. Ik ben jarig. Maar ik heb geen vrienden<br />

die in aanmerking komen mijn confessies aan te horen,<br />

Vriend, wat een woord <strong>op</strong> mijn leeftijd. Ik ken enkel mensen<br />

die mij te vriend houden. Ik verwijt <strong>ze</strong> niets, moet alleen gelaten<br />

c<strong>ons</strong>tateren dat <strong>ze</strong> niet de macht bezitten mij te helpen.<br />

Mogelijk is een van de penibelste dingen in je leven, dat er zo<br />

weinig gelegenheid is mensen te vinden die je niet de indruk<br />

;even dat je <strong>ze</strong> voor niets in vertrouwen hebt genomen. Op<br />

cen bepaalde leeftijd durf je er niet eens meer naar te zoeken.<br />

Te veel aan oude gezichten gewend. Te veel geoefend in het<br />

voor je houden van persoonlijke dingen. Iedereen schotelt iedereen<br />

een bloemlezing voor en niet eens aan iedereen de<strong>ze</strong>lfde.<br />

Teleurstelling heeft zich als een infectie door je lichaam<br />

verspreid en het is of het zich daar steeds sterkel' tegen pantsert.<br />

Te dikwijls heb je meegemaakt dat je <strong>op</strong>enhartigheid niet<br />

gewaardeerd werd. Je bent genoodzaakt het <strong>ze</strong>kere voor het<br />

on<strong>ze</strong>kere te nemen. Je weet dat ook andere mens en de<strong>ze</strong>lfde<br />

ervaringen hebben als jij en even weinig ho<strong>op</strong> hebben overgehouden<br />

ergens nog gehoor te vinden voor hun confidenties als<br />

jij<strong>ze</strong>lf. Ze vertellen over hun maagkwaal, hun ondankbare kinderen<br />

of hun belastingzorgen, maar dat zijn aIleen maar de<br />

aanleidingen tot hun zorgen, niet de zorgen <strong>ze</strong>lf. Je beseft dat<br />

jc aIleen maar nieuwe vrienden zou willen hebben om je hart<br />

IC luchten tegen hen, maar dat je al veel te lang veel te moe en<br />

vcrdoofd bent, om <strong>ze</strong>lf het oor te lenen aan de obsessies van<br />

'cn ander. De vriendschap zou onherroepelijk van een kant<br />

ll10eten komen: de overkant. Je weet dat je iets onredelijks<br />

vcrlangt en daarom aIleen al durf je dat verlangen niet meer<br />

\I,an.En daarom gaan getrouwde mannen van mijn leeftijd al-<br />

Iijd weer naar huis, waar hun vrouw, net als zij<strong>ze</strong>lf, nooit meer


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

iets <strong>op</strong>merkelijks <strong>ze</strong>gt, want <strong>ze</strong> heeft allang geleerd welke dingen<br />

<strong>ze</strong> niet <strong>ze</strong>ggen moet, net als jij. Misschien ook schiet haar<br />

nooit meer iets <strong>bij</strong>zonders te binnen, evenmin als jou. Ze weet<br />

tot hoever <strong>ze</strong> gaan kan en jij ook en jullie gaan allebei niet verdel',<br />

want waarom zou je?Je zit <strong>op</strong> je stoel met <strong>op</strong> je knieen een<br />

krant vol wereldgebeuren waaraan je niets veranderen kunt en<br />

een stem in je achterhoofd <strong>ze</strong>gt: ik ben onuitsprekelijk moe,<br />

maar <strong>ze</strong>lfs dat kan niemand wat schelen.<br />

En als een steen <strong>op</strong> je maag ligt in je binnenste een verdriet<br />

dat te zwaar is om nog <strong>op</strong> te stijgen tot je mond.<br />

Maag. Een stoot tegen mijn maag, doordat de chauffeur, die<br />

nog geho<strong>op</strong>t had door een geellicht te komen, plotseling remt<br />

voor een meisje dat oversteekt. Zij heeft lichtblond, hoog <strong>op</strong>gestoken<br />

haar en draagt een grote zonnebril, hoewel de lucht<br />

bedekt is. Zulke zonnebrillen <strong>waren</strong> tien jaar geleden in de<br />

mode. Zij draait haar hoofd naar de auto toe en het is alsof <strong>ze</strong><br />

mij ziet, <strong>ze</strong>lfs herkent. Zij houdt haar linkerarm gebogen voor<br />

haar borst en <strong>op</strong> haar arm rust iets dat eruitziet als een groot<br />

schrift. Het is of zij een engel is die een nieuwe boodschap<br />

komt brengen. Het is jaren geleden dat ik een vrouw gezien<br />

heb die mij zo <strong>op</strong>windt. Ik pak de kruk van het portier en <strong>ze</strong>g<br />

tegen de chauffeur dat ik uitstap en dat hij maar moet doorrijden.<br />

Ik heb zoveel haast, dat ik het portier niet eens achter mij<br />

hoor toeklappen. Niet hard genoeg geduwd.<br />

Geen tijd om het over te doen. Het licht staat nog <strong>op</strong> rood<br />

en ik kan ongehinderd het trottoir bereiken waarheen hCI<br />

meisje overgestoken is, Heb ik verstandig gedaan mijn chau r..<br />

feur weg te sturen? Ik kan altijd nog een taxi nemen. Is betel'.<br />

Anders: vie<strong>ze</strong> oude rijkaard, zijn auto staat al klaar, waarin hij<br />

arme jonge meisjes lokt. Want zij is niet rijk, andel'S zouden<br />

haar mantelpak en haar schoenen immel's moderner zijn. Nit'l<br />

aIleen haar zonnebril, ook het zwarte mantelpak dat zij aall<br />

heeft, was tien jaar geleden in de mode.<br />

Tien jaar, of zoo In ieder geval is het nu ouderwets. Zulll('<br />

schoenen met hoge naaldhakken, zie je ook nergens meer. .1:1,<br />

zij is aanbiddelijk. Ik zie nu ook dat het mantelpak eigenlijk<br />

niet goed sluit om haar volmaakte lichaam, het moet gocdlw<br />

pe confectie zijn geweest. Nog sterkel': <strong>ze</strong> is zo jong, dat <strong>ze</strong> het<br />

niet eens <strong>ze</strong>lf kan hebben gekocht, <strong>ze</strong> zal het van haar oudste<br />

zuster hebben geerfd of van een tante. Maar elke beweging die<br />

zij maakt, verkondigt dat zij de mooiste vrouw ter wereld is.<br />

De straat is met een dichte menigte gevuld en soms vel'lies<br />

ik haar uit het ~Og. Door mijn passen een paar maal te versnellen,<br />

vind ik haar dan weer terug. Niet te dicht<strong>bij</strong> komen,<br />

ik moet haar net nog kunnen zien. Voor alles heb ik een ver-<br />

Idaring: haar hoge hakken die al jarenlang uit de mode zijn,<br />

geven de signalen uit mijn jeugd en maken mijn ingeslapen<br />

mannelijkheid weer wakker. Ik ben niet dood of oud, het is aileen<br />

de mode die veranderd is en die de taal die ik versta, niet<br />

l1leerspreekt.<br />

Dag lieveling! Wat zal ik tegen haar <strong>ze</strong>ggen?<br />

Was de jeugd maar echt zo verloederd als de kranten schrijven!<br />

Dan zal ik ronduit tegen haar <strong>ze</strong>ggen: Dag mijn oogappel,<br />

mijn schat.<br />

Ik hoef niet eens te weten hoe je heet. Ik zal de mooiste suite<br />

hestellen die ik vinden kan en dan kleed ik je uit van t<strong>op</strong> tot<br />

teen.<br />

Ik zal beginnen haar midden <strong>op</strong> straat te omhel<strong>ze</strong>n en stamelend<br />

<strong>op</strong> haar schouder in snikken uitbarsten. Mijn hand <strong>op</strong><br />

haar dunne rug zal haar hart voelen kl<strong>op</strong>pen.<br />

Welke reden zou je hebben nee te <strong>ze</strong>ggen, liefste? Ik ben<br />

kerngezond. Toen ik nog <strong>op</strong> school ging, heb ik twee- of drielIlaal<br />

griep gehad, later nooit meer. Ik ben nooit ziek. Ik heb<br />

lIog nimmer in een ziekenhuis gelegen, ben niet aan de drank,<br />

I'ookweinig en, wat me nog het meest verbaast, is dat ik <strong>ze</strong>lfs<br />

lIog nooit <strong>bij</strong> een psychiater ben geweest. Ik heb geen zorgen.<br />

I\lIeen dankzij veel vrije tijd, kan ik veel over me<strong>ze</strong>lf nadenken,<br />

maar als ik me<strong>ze</strong>lf dan soms abnormaal vind, dat kan al-<br />

Il'en maar we<strong>ze</strong>n <strong>bij</strong> gebrek aan vergelijkingsmateriaai. Ik kan<br />

ill andermans binnenste niet kijken, maar als het kon, zou ik<br />

lilt,; waarschijnlijk verba<strong>ze</strong>n hoeveel andere mannen precies zo<br />

,,ljn als ik. Soms kan ik dat nauwelijks geloven, maar het moet<br />

lot;h zo we<strong>ze</strong>n, want uiterlijke abnormale tekenen zijn er niet<br />

111111 mij. Ik ben geen homoseksueel, neger, jood, ofhalfjood, ik


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

hoor tot geen enkele maatschappelijk suspecte groep. Ik ben<br />

geen fascist en geen communist, ik ben geen ex-communisl,<br />

geen theosoof, ik geloof nier in astrologie, gedachten le<strong>ze</strong>n,<br />

het laatste oordeel, of het hiernamaals. Ik ben nooit met dr<br />

politie in aanraking gekomen, <strong>ze</strong>lfs niet voor een verkeersovertreding,<br />

er gaan maanden voor<strong>bij</strong> waarin ik <strong>ze</strong>lfs geen gla:-;<br />

bier drink, ik heb mijn vrouw nooit mishandeld, ik maak Jl1l'1<br />

niemand ruzie, ik kan geen enkele fout in me<strong>ze</strong>lf ontdekh:n<br />

die de moeite van het vermelden waard is. Ik hoef niet te weI'<br />

ken.<br />

Ik ben rijk. Ik ben kortom wat iedereen zijn wil, ik ben Wail!'<br />

al die fietsers hier in de Vij<strong>ze</strong>lstraat naar onderweg zijn, h<strong>op</strong>en<br />

<strong>ze</strong>.<br />

Houd je passen in, lieveling en kijk naar mij om. Ontl1lol'1<br />

mij. Ik ben <strong>ze</strong>ldzaam van gezondheid en normaliteit. Ik b\,'11<br />

wel<strong>op</strong>gevoed, vrijgevig en goedhartig. Een man, zo norm:llli<br />

als ik, kun je nog nooit van je !even zijn tegengekomen.<br />

He ... Wit?<br />

Huckriede! Die man die tegen mij aangel<strong>op</strong>en is, clal<br />

Huckriede. Hij <strong>ze</strong>gt iets tegen me.<br />

Hij <strong>ze</strong>gt: 'Aangezichtsverlamming, niets ernstigs hoor!'<br />

Nu pas zie ik dat zijn linkeroog gesloten terneerligt en 001,<br />

zijn mond is al vaor de helft de eeuwige rust ingegaan. Ik 111'11<br />

over hem heen gekeken om het meisje niet uit het gezichl II<br />

verlie<strong>ze</strong>n en hij denkt dat ik geschrokken ben van zijn uiterlijll<br />

'Wat <strong>ze</strong>g je? Aangezichtsverlamming? Ik zie er niets Villi<br />

Verder alles in orde?'<br />

'Prima hoor, prima. Ik zit tegenwoordig in de huizl'li<br />

Onroerend goed, Take, dat is niet aIleen een object voor 011'/1<br />

tijd, maar ook voor de toekomst. Voor de verre, verre 1111<br />

komst. Weet je hoeveel Nederlanders er in het jaar 2000 zullt'lI<br />

zijn? Eenentwintig miljoen. Hoef ik jou niks meer te vCI'It·1<br />

len.<br />

Hoe gaat het met <strong>ons</strong> kantoor? Heeft het nog wat OP~.I<br />

bracht indertijd?'<br />

'Ik heb het niet verkocht. Ik zit er nog steeds.'<br />

'Niet verkocht?'<br />

Het lijkt of de aangezichtsverlamming zich als een brandje<br />

over de andere gezichtshelft verspreidt.<br />

'Niet verkocht? Maar wat heb je dan in godsnaam al die tijd<br />

L1itgevoerd?'<br />

'Nou, gewoon, <strong>ze</strong>ldzame aarden.'<br />

'Maar jongetje .. .'<br />

Weer kijk ik over hem heen. Ais ik vanmiddag niet toevallig<br />

aan hem had zitten denken, zou ik hem van mij afschudden,<br />

doorl<strong>op</strong>en zonder nog een woord. Joviale armzwaai.<br />

Hoogstens 'Zeldzame aarden!' <strong>ze</strong>gt Huckriede, 'geen droog<br />

brood mee te verdienen.'<br />

Kleine pau<strong>ze</strong>. Wat denkt hij?<br />

'Neem me niet kwalijk,' <strong>ze</strong>gt hij, 'ik moet er vandoor! Ik<br />

kom wel eens <strong>bij</strong> je praten!'<br />

Hoera! Hij is bang geworden dat ik hem geld te leen zal vragen.<br />

Naar links mijn hand die de zijne drukt, naar rechts mijn<br />

blik, in de richting waar het meisje zijn moet. Mijn voeten<br />

volgen. Waar is mijn engel gebleven?<br />

Waarom zo'n haast? Waarom heeft <strong>ze</strong> niet bespeurd dat ik<br />

Icgengehouden werd, als het in de sterren geschreven staat<br />

dat wij elkaar zullen ontmoeten? Ik ben bereid naar je onno<strong>ze</strong>lste<br />

woorden te luisteren, mijn lieveling, zonder er een niet<br />

Ie horen. Ik ben de man van wie je altijd hebt gedroomd.<br />

Wat ik nu doe, is al geen l<strong>op</strong>en meer, ik wring mij met mijn<br />

'Ilebogen tussen de mensen door, ik hoI. Een zware onweerswolk<br />

komt overdrijven. Zweet gutst langs mijn gezicht. Ik<br />

1l10ethaar vast en <strong>ze</strong>ker al hebben ingehaald en nog zie ik haar<br />

Ilcrgens. Waarschijnlijk ben ik haar al voor<strong>bij</strong>. Of nee, <strong>ze</strong> zal<br />

'en winkel zijn binnengegaan.<br />

Langzaam lo<strong>op</strong> ik terug, beurtelings <strong>op</strong> straat kijkend of zij<br />

niet plotseling <strong>op</strong>duikt, haar grote zonnebril, haar boek <strong>op</strong><br />

haar arm, met de voor mij bestemde boodschap erin, dan weer<br />

~;Iuurik in een <strong>op</strong>enstaande winkel, of <strong>ze</strong> voor een toonbank<br />

'laat. 0, stond <strong>ze</strong> daar maar.<br />

Hoe onvermijdelijk zou on<strong>ze</strong> kennismaking verl<strong>op</strong>en. 'Pardon,<br />

is het parfum dat u ko<strong>op</strong>t goed? Ik heb er geen verstand<br />

:ill, ik moet voor iemand een fles lotion k<strong>op</strong>en.'


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDERTWASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

'Ik vind het heerlijk, ik gebruik het altijd.'<br />

'Juffrouw, geeft u mij een fles lotion van het<strong>ze</strong>lfde merk.'<br />

Staat <strong>ze</strong> in die radiowinkel? In die meubelwinkel? Bij die<br />

banketbakker? In die groentewinkel? Ik ben al <strong>bij</strong>na weer <strong>bij</strong><br />

de Munt terug en nog heb ik haar in geen enkele winkel gezien.<br />

Een dichte regen begint te vallen. AIle mens en vluchten<br />

onder zonneschermen. Ik kom voor een brillenwinkel terecht,<br />

waar in de etalage een levensgrote kleurenfoto van een lelijke<br />

naakte negerbaby staat, die men het veel te grote montuur van<br />

een bril heeft <strong>op</strong>ge<strong>ze</strong>t.<br />

... En zij rijdt verder naar de buitenwijken in een tram ...<br />

Een andere man die ook geen jas aanheeft, komt naast me<br />

staan. Hij draagt een zwart pak van grove stof, een hoge witte<br />

boord en een zwartsatijnen bef in plaats van een das.<br />

Het is onvermijdelijk dat hij me aanspreekt als ik hem zo bekijk<br />

en hij <strong>ze</strong>gt dan ook: 'We hebben het niet besteld, maar hCI<br />

komt toch.'<br />

Hij kijkt naar de lucht met een gezicht of hij zo de oorza~k<br />

van de regen zien kan. Ik blijf de straat afspeuren naar hel<br />

meisje, ik ga er <strong>ze</strong>lfs voor <strong>op</strong> mijn tenen staan. AIleen als il<br />

kon vliegen, zou ik nog een kleine kans hebben haar ooit n()j~<br />

terug te zien. - Waar ben je? Mijn ander leven? Mijn verjaarscadeau?<br />

Een verschrikkelijke woede tegen Cilly komt in mij <strong>op</strong> a IN<br />

een dronkenschap. Waarom was jij niet weg te branden uil<br />

mijn leven?<br />

Waarom heb je niet begrepen, dat ik geen man ben om vcel'<br />

tig jaar lang van de<strong>ze</strong>lfde vrouw te houden? Waarom heb jc Il('l<br />

mij onmogelijk gemaakt <strong>bij</strong> je vandaan te l<strong>op</strong>en?<br />

Zelfs als ik geen woord tegen je <strong>ze</strong>i, protesteerde je nit'l<br />

Waarom heb je alles van mij geaccepteerd? Toen ik niets I1W('1<br />

tegen je te <strong>ze</strong>ggen had, kreeg je een dochtertje om te vertrol'<br />

telen. Toen je dochter volwassen was, namen wij katten, hOIl<br />

den. Je was tevreden met de liefde van een hond, als je maar ill<br />

het<strong>ze</strong>lfde huis mocht wonen als ik. Iedere gelegenheid h,,:II'II<br />

haten, heeft <strong>ze</strong> belachelijk weten te maken, elk kwaad WOOl'ti<br />

dat ik ooit tegen haar heb willen <strong>ze</strong>ggen wist zij een klank VIlli<br />

onredelijkheid te geven, nog voor ik uitgesproken was. Altijd<br />

is het haar gelukt de schuld <strong>op</strong> mij te wentelen, zonder mij<br />

ooit te beschuldigen, aIleen maar door rond te l<strong>op</strong>en met het<br />

air van: Ik houd van de<strong>ze</strong> man en de<strong>ze</strong> man houdt van mij. Ik<br />

ben de enige vrouw in zijn leven en iedere poging daaraan<br />

twijfel te wekken, zal een hersenschim blijven.<br />

lk lo<strong>op</strong> de Vij<strong>ze</strong>lstraat nog tweemaal <strong>op</strong> en neer. Ik steek <strong>ze</strong>lfs<br />

hct Muntplein over en ga de Kalverstraat in, Onzinnig haar<br />

daar te zoeken, natuurlijk. Die richting is zij helemaal niet uitf4cgaan.Bovendien<br />

wordt het later en later. Waarschijnlijk is<br />

y,ijal lang thuis. Maar waar dan toch, mijn lieveling, maar<br />

waar?<br />

Alweer kom ik langs de<strong>ze</strong>lfde biosco<strong>op</strong>, waar een oude film<br />

draait, Mondo Cane.<br />

lk ben jarig vandaag, maar ik wil niet naar huis. Kort voor ik<br />

om halftwee de deur uitging, heeft mijn dochter immel'S <strong>op</strong>geheld<br />

om mij te feliciteren en te <strong>ze</strong>ggen dat <strong>ze</strong> niet zou komen.<br />

[k ga de biosco<strong>op</strong> binnen. Mondo Cane. Dat is precies de<br />

film die ik nog eens zien will Dit is de wereld waar ik altijd <strong>bij</strong><br />

het woord 'wereld' aan denk.<br />

IANKENDE HOND WORDT aan een touw meegetrokken langs<br />

I'~~nhek van gaas, waarachter andere honden blaffen en janh~n.<br />

Ecn deurtje in het hek gaat <strong>op</strong>en, de onwillige hond wordt<br />

tllI:lrbinnen gesch<strong>op</strong>t, de andere honden vliegen <strong>op</strong> hem af.<br />

I':l:ngil.<br />

(:astelaneta. Avondlijke <strong>bij</strong>eenkomst, als ter verering van<br />

t I'll heilige. Maar het gaat om Rudolf Valentino, die in dit<br />

tInrp geboren is.<br />

Illauwglan<strong>ze</strong>nd standbeeld van de filmacteur.<br />

()nder het publiek veel familieleden van Rudolf, m<strong>ons</strong>terlij-<br />

I", k<strong>op</strong>pen, dom, lage voorhoofden, bestiale kaken, briljantine,<br />

lorhl'latjes, mislukte pogingen <strong>op</strong> de mooie Rudolf te lijken.<br />

( :loHc-ups.<br />

3 20 3 21


HET GROTE MEDELIJDEN HUNDER TW ASSER, HONDERDVIJF EN MEER<br />

New York. Acteur Rossano Brazzi (latin lover) betreedt een<br />

kledingmagazijn. Bij tientallen rennen de verko<strong>op</strong>sters <strong>op</strong><br />

hem af en scheuren zijn kleren van'zijn lichaam om een souvenir<br />

te hebben.<br />

Bogowa, Trobriand-archipei. Horde naakte vrouwen jaagt<br />

<strong>op</strong> mannen.<br />

Riviera. Geil geworden Amerikaanse matro<strong>ze</strong>n verdringen<br />

zich om boterachtige bikiniblondine.<br />

Meisjes in bikini, armen wuivend uit onthaarde oksels, zoemen<br />

in een motorbootje rond een oorlogsschip. Dek van het<br />

oorlogsschip. Matro<strong>ze</strong>n golven van bakboord naar stuurboord<br />

en terug. Er zijn dragers van hoogst correcte brillen <strong>bij</strong>.<br />

Papoeavrouw met een jong varken aan de borst. Enorme<br />

slachtpartij van varkens die met tientallen klappen van dunne<br />

boomstammetjes, langzaam doodgeslagen worden door beschilderde<br />

papoea' s, paradijsvogelveren <strong>op</strong> hun hoofd. Het<br />

roosteren van de geslachte dieren. Honden die zich te goed<br />

doen aan de ingewanden.<br />

Pasadena. (Californie). Plechtige tel' aarde bestelling van<br />

een hond. Vrouw biddend <strong>op</strong> hondengraf. Hondenrestaurant<br />

te Taipeh. Gestro<strong>op</strong>te honden marinerend in zink~n teilen vol<br />

bloederige vloeistof. Op een hakblok slaat de kok een hond aan<br />

stukken. Daar vlak<strong>bij</strong> de levende honden in kooien. Geen<br />

blijk dat <strong>ze</strong> beseffen wat er gebeurt.<br />

Rome, Kuikentjes worden rood, blauw en groen geverfd,<br />

daarna gedroogd in ovens <strong>bij</strong> 50 graden Celsius, dan <strong>op</strong>gesloten<br />

in chocolade paaseieren. Sterfte 7 <strong>op</strong> 10.<br />

Bismarckarchipei. Jonge vrouwen in kooien, vetgemest tot<br />

honderdtwintig kilo voor een broodmager, stokoud <strong>op</strong>perhoofd<br />

dat maar veertig kilo weegt. Massageinstituut, Amerika.<br />

Close-up. Trilling in witte blauwdooraderde slappe dijen,<br />

teweeggebracht door een machine. Calabrie <strong>op</strong> Goede Vrijdag.<br />

Jongemannen, broekspijpen <strong>op</strong>gestro<strong>op</strong>t, slaan zich glasscherven<br />

in dijen en benen, om met bloed de weg af te bakenen<br />

die een processie straks zal gaan.<br />

Bikini. Dieren die door radioactiviteit gedegenereerd zijn:<br />

onder de grond levende vogels, vlinders die zich doodvliegen<br />

hoven <strong>ze</strong>e, vissen die in dode bomen wonen, strand met ste-<br />

I'iclevogeleieren bezaaid. Close-up: <strong>ze</strong>eschildpad wiens orieni:tl'ievermogen<br />

is verwoest, legt eieren en lo<strong>op</strong>t niet naar de<br />

't,ceterug, maar landinwaarts, om te verdorsten in de woestijn<br />

die al met enorme schildpadkarkassen<br />

Ilcstelen vogeltjes in de karkassen.<br />

is bezaaid. Close-up: er<br />

Zeebodem <strong>bij</strong> Malakka. Menselijke geraamten, door haaien<br />

balgevreten. Het strand.<br />

Ilaaievinnen staan te drogen, recht<strong>op</strong> in het zand. Ver-<br />

Illinkte haaienvissers, zonder voeten, benen. Nacht <strong>op</strong> <strong>ze</strong>e. De<br />

l'rminkte vissers nemen wraak, vangen een haai met een<br />

Ir<strong>op</strong>, wringen zijn bek <strong>op</strong>en, duwen een <strong>ze</strong>eegel in zijn keel-<br />

I~illmet een houten pincet, laten hem daarna weer zwemmen.<br />

Iluis in Singapore waar overbodige familieleden naartoe ge-<br />

I)I'ilcht worden om te sterven. Beneden <strong>op</strong> straat schran<strong>ze</strong>n<br />

kinderen en neven. Men maakt zoveel mogelijk kabaal om het<br />

lerven te verhaasten,<br />

weet ik het.<br />

of de kwade geesten weg te houden,<br />

Tclelens gericht <strong>op</strong> rotswand. Holen in de rotswand, door<br />

IIllilktepapoea's bewoond.<br />

Missiepost. Bekeerde, maar nog naakte papoea's slikken ouwt'ls<br />

in, onder woeste extase. Port Moresby. De papoea's<br />

II ilall achter een hoog hek en slaan het land en van een vliegilli~gade.<br />

Goederen die uit het vliegtuig worden gelost, wekll'n<br />

hun begeerte <strong>op</strong>.<br />

Ocrwoud. Vit bamboestaken en grote bladeren, hebben de<br />

pllpoea's het vliegtuig nagebouwd <strong>op</strong> een <strong>op</strong>en plek in het bos.<br />

Ilt'I is een lokvogel, bedoeld die andere vogels, die immers vo-<br />

1\1'1i'l uit het paradijs zijn, hier tot neerstrijken te bewegen. In<br />

I,kine torentjes van takken, spieden de papoea's de lucht af,<br />

Wililringeen enkel vliegtuig zich vertoont.<br />

I Iun droevige magische geroep.<br />

3 22 3 23

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!