Samenvatting in het Nederlands - LOT publications

240
SAMENVATTING IN HET NEDERLANDS
collaties van alle vijftiende-eeuwse handschriften van de betreffende vertellingen.
De spelling van Hengwrt en Ellesmere is vergeleken met drie andere teksten van de
hand van Scribe B, namelijk drie katernen van een handschrift van Gower’s
Confessio Amantis (Cambridge, Trinity College, MS R.3.2) en de overgeleverde
fragmenten van de Prioress’s Prologue and Prioress’s Tale (Cambridge University
Library, MS Kk 1.3/20) en Troilus and Criseyde (Hatfield House fragment, Cecil
Papers, Box S/1). Het doel van deze studie is de spellingspatronen van Scribe B
nader te analyseren, zodat de oorzaak van de verschillen in spelling tussen Hengwrt
and Ellesmere bepaald kan worden. Door te onderzoeken of de kopiist zijn versie
getrouw kopieerde of niet, kan worden vastgesteld welke varianten in de tekst
afkomstig zijn van de auteur en welke van de kopiist. Hierdoor moet het mogelijk
zijn varianten te identificeren die typisch zijn voor de taal van Chaucer zelf.
Hoofdstuk 1 is de introductie tot het onderwerp van het proefschrift. Het bevat
een overzicht van de studies naar de taal van Chaucer, inclusief de recente
bevindingen van het ‘Canterbury Tales Project’. De enigszins verschillende ideeën
van Manly en Rickert (1940) en Robinson (1997) met betrekking tot het stemma van
The Canterbury Tales worden besproken met als doel het begrip ‘O manuscripts’ uit
te kunnen leggen. Deze O handschriften betreffen een gering aantal vijftiendeeeuwse
handschriften, die waarschijnlijk directe kopieën van Chaucers originele
tekst zijn. Daarop volgt een korte discussie over de vier taalvariaties die ten
grondslag hebben gelegen aan het standaardengels, waaronder Chaucers ‘London
English’, de taal waarin Hengwrt en Ellesmere beide zijn gesteld. Het hoofdstuk
eindigt met de beschrijving van het doel en de methodologie van de studie.
Het eerste deel van Hoofdstuk 2 is gewijd aan Scribe B en de door hem
gekopieerde handschriften. Om de spellingspatronen van Scribe B te beschrijven,
wordt de classificatie van MacIntosh (1986) gehanteerd. MacIntosh onderscheidt
drie types middeleeuwse kopiisten: de getrouwe kopiist, die zich strikt hield aan de
originele tekst (Type A), de vertaler, die consequent de taal uit een voorbeeld omzet
naar zijn eigen dialect (Type B) en de kopiist die het dialect van zijn bron mengt met
zijn eigen dialect (Type C).
Het tweede deel van dit hoofdstuk bevat de beschrijvingen van de vijf
handschriften die voor deze studie zijn geanalyseerd. Paleografische kenmerken
(Doyle 1995:64–65) en data afkomstig van studies over de taal van deze teksten
(Samuels 1988a:46) suggereren dat deze handschriften in de volgende
chronologische volgorde werden gekopieerd: Hengwrt – het Hatfield fragment –
Trinity – Ellesmere – het Kk fragment.
Hoofdstuk 3 en 4 behelzen een discussie over spellingvariatie die is gerelateerd
aan de representatie van lange en korte klinkers in het hele corpus. De getoonde
bevindingen in deze twee hoofdstukken hebben als doel te verifiëren of de
spellingverschillen tussen Hengwrt en Ellesmere een afspiegeling zijn van de
spellingspatronen van de kopiist die mogelijk beïnvloed waren door taalkundige
veranderingen destijds, zoals eerder door Samuels (1988a) verkondigd. Samuels trok
deze conclusie op basis van spellingveranderingen die optreden tussen Hengwrt en
Ellesmere, zoals thow in thou; hij trok deze conclusie echter alleen op basis van een