Net Werk voor de Geschiedenis van Hygiëne en Milieu 1991-1993 ...

1
2
hebben we hier te maken met het
meest gedetailleerde overzicht van
publikaties over kwesties betreffende
de Nederlandse gemeentereiniging.
Onder de hoofdrubriek
Müllabfuhr Nederland, zo’n 350-
400 titels, zijn 22 subrubrieken
vermeld. Evenals bij andere onderwerpen
heeft de maker hier niet
consequent de titels per rubriek bij
elkaar gezet, maar naar bevind van
zaken of eigen logica gehandeld.
Waar hem dat overzichtelijker leek,
heeft hij een alfabetische onderverdeling
naar plaatsen gemaakt, bij
Müllbeseitigung b.v. van Amsterdam
tot Zwolle. Onderwerpen als
sneeuwruimen, ‘Baggerschlamm’,
compostering, rendement, arbeiders
- een bonte verscheidenheid.
Hoewel historische werkzaamheden
buiten het kader van het UBA vallen,
zijn er enkele medewerkers die
zich als liefhebberij hiermee bezighouden.
Vooral dr. R. Mach maakt
zich nuttig met zijn ‘Kurz-Informations-Blätter’
(KIB), waarin ‘kurz
und knapp’ over speciale onderwerpen
van milieubescherming wordt
bericht. Gebruikmakend van de
registratie van Erhard, maar ook op
grond van eigen onderzoek worden
hierin literatuuroverzichten geboden,
alsmede uittreksels uit publikaties of
jaartallen betreff ende b.v. de invoering
van de W.C. Ook hier dus rijp
en groen, maar eetbaar en soms versterkend.
Wie toch naar Berlijn gaat,
1/2
zou zich eens op de hoogte kunnen
stellen: Bismarckplatz 1, 1000
Berlin 33. Tel. 09-49308903557
(Eckart Brandin, bibliothecaris en
beheerder van de ‘Sammlung’), of
09-49308903270 (Mach). Mir hat
es jedenfalls gefallen.
Henk van Zon.
Afvalgeschiedenis
Gottfried Hösel, Unser Abfall aller
Zeiten. Eine Kulturgeschichte der
Städtereinigung. München, Jehle Verlag,
1990. XI, 250 pp. Prijs ca. f. 75,- .
Ter gelegenheid van het 75-jarig
bestaan van het (Westduitse)
Verband Kommunaler Städtereinigungsbetriebe
(VKS) in 1987 verscheen
in dat jaar bovengenoemde
publikatie. Een tweede, enigszins
vermeerderde druk zag onlangs
het licht. De auteur, een medicus
gespecialiseerd in waterhygiëne
en ‘Siedlungsabfallwirtschaft’, is
jarenlang werkzaam geweest bij de
afdeling Wasser, Boden, Luft van
het Bundesgesundheitsamt en bij
milieuafdelingen van de ministeries
voor Gezondheidszaken en Binnenlandse
Zaken. Het boek is een
cultuurgeschiedenis met een zeer
algemeen karakter: van prehistorie
tot eergisteren. De nadruk ligt wel
op de negentiende en twintigste
eeuw, zodat India, Egypte en Israël
26
272-273
contactblad van de
stichting net werk voor de
geschiedenis van hygiëne en milieu
redactie: myriam d a r u
webversie: jan van den n o o r t
Net Werk 26 - juni/juli 1991
b.v. in één à anderhalve bladzijde
worden ‘behandeld’. Het is voorts
een gedenkboek, in zekere zin een
gelegenheidswerk voor niet-vakgenoten.
De auteur heeft met andere
woorden gestreefd naar een combinatie
van aangenaam en leerzaam,
van anecdotisch en wetenschappelijk.
Een echte literatuuropgave ontbreekt
jammer genoeg. Toch is duidelijk
te zien dat Hösel zwaar heeft
geleund op de Erhard-verzameling
(zie elders in deze afl evering van
Net Werk), zowel aan de illustraties
als aan de behandelde onderwerpen.
Het is echter geen beschrijving vanuit
de jubilerende instelling geworden;
hieraan worden slechts enkele
bladzijden gewijd. Het resultaat
is een fraai uitgevoerd boekwerk,
prettig om te lezen en om door
te bladeren. Het gaat niet alleen
over afval en deszelfs verwijdering,
maar ook andere aspecten van de
openbare hygiëne zoals drinkwatervoorziening
worden behandeld.
Enigszins verrassend is de aandacht
voor begraven en cremeren, die na
de verwijdering van dode dieren en
slachtafval aan de orde komen. Gezien
de aanleiding van de publikatie
(en waarschijnlijk de veronderstelde
spanningsboog van het beoogde publiek)
wordt de lezer nergens op een
diepgravende verhandeling vergast
- we houden het gezellig, hetgeen
iets anders is dan oppervlakkig.
Henk van Zon.
Verouderde riolen
Fons Oremus, De riolering en het
milieu. Rijswijk, Nederlandse Vereniging
voor Afvalwaterbehandeling
en Waterkwaliteitsbeheer, 1990.
112 pp.
In de komende jaren zullen onderhoud
en vervanging van slechte
en verouderde rioleringen de Nederlandse
samenleving miljarden
guldens gaan kosten. Vele riolen
zijn lek en ‘lozen’ een gedeelte van
hun inhoud in de bodem, andere
nemen juist grondwater in zich
op en veroorzaken aldus verzakkingen.
Deze problematiek van
ons rioolstelsel blijft in meer dan
een opzicht ondergronds, maar
ingewijden baart zij zorgen (en verwachtingen).
Ter gelegenheid van
het tweede “Nationale Rioleringscongres
Riolering en Waterkwaliteits
‘Zorgen voor nu en Later’”
verscheen dit rijk geïllustreerde
boekwerk. Het is voorzien van
een voorwoord van minister van
VROM Hans Alders, die terecht
opmerkt dat het boek is geschreven
voor een breed publiek. De
auteur zelf houdt het op ‘gemeentebestuurders,
die met de materie
van riolering en milieu te maken
hebben’, maar ook ‘geïnteresseerde
leken en insiders, die ... niet het gehele
veld kunnen overzien’. De populaire
benadering leidt nogal eens
tot het verschaff en van informatie
2