De geschiedenis van het terrein van Stapel/Volker ... - Dredgepoint

De geschiedenis van het terrein van Stapel/Volker-Wessels-Stevin (II)
(Door Gerrit van den Beldt)
Vorig jaar publiceerde ik in het Dorpsorgaan een eerste artikel over het terrein van
Stapel/VolkerWessels-Stevin in verband met de mogelijke woningbouw die op dat terrein gaat
plaatsvinden. Ik eindigde ermee dat het volgende artikel zou gaan over het bedrijf van Tijs Volker, dat
zich in 1921 op het Cornelia-Eiland ging vestigen.
Ik had via de Kamer van Koophandel in Dordrecht al heel wat gegevens van dat bedrijf gekregen,
maar het ontbrak me aan plaatselijke informatie. Ik ging naar het archief van de gemeente
Haarlemmerliede, maar vond niet veel. Ik nam kranten door, maar ook dat leverde niks op.
Daarom dit verhaal.
In de Nederlandse Staatscourant van vrijdag 12 april 1912 verschijnt de mededeling dat is
opgericht een 'N.V. Maatschappij tot het aannemen van Waterbouwkundige Werken voorheen
Tijs Volker' te Dordrecht. Tot directeuren worden benoemd Jan Volker Tijszoon en Jan Isaak de
Muynk. Waarschijnlijk heeft het bedrijf eerder bestaan onder de naam van 'Tijs Volker' en wordt
het nu door zijn zoon en een medecompagnon voortgezet.
Tijs Volker heeft nog wel vijf aandelen in het bedrijf, maar de overige 54 aandelen van groot
ƒ 1000,-, zijn in handen van de directeuren, zijn zoon Jan Volker en Jan Isaak de Muynk en
verder van nog drie personen.
Er wordt verder vermeld wat de comparanten inbrengen en dat is niet mis: 2 emmerbaggermolens,
een bakkenzuiger met perspijpen, 3 stoomsleepboten, 2 woonschepen, een magazijnsmederijschip, 2
grote stalen onderlossers, 5 elevatorbakken en nog wat klein goed.
In de Staatscourant van 3 augustus 1913 wordt melding gemaakt van het feit dat het kapitaal van
de vennootschap achthonderdduizend gulden bedraagt, verdeeld in tweehonderd aandelen van vier
duizend gulden. Daarvan zijn er 74 geplaatst. Op 11 maart 1922 moet het hele bedrag zijn
volgestort.
In 1921 wordt in Spaarndam het terrein bij de hoek van het Spaarne en de Mooie Nel van
palingroker S.W. Balm uit Spaarndam, het 'Cornelia-Eiland', gekocht. Het lijkt een aantrekkelijke
plaats, gelegen aan diep vaarwater en de Grote Sluis in Spaarndam lijkt breed genoeg om
baggermateriaal te laten passeren.
Hebben zij daar werk aangenomen? Zien zij daar mogelijkheden voor hun baggermateriaal? Moet
het Noordzeekanaal niet worden verbreed? Zijn er op de Zuiderzee geen plannen voor de aanleg
van een afsluitdijk en de aanleg van polders?
Wat de ware reden is, blijft onduidelijk. In ieder geval neemt 'voorheen Tijs Volker' geen deel aan
de op 1 mei 1919 opgerichte 'MUZ' = 'Maatschappij tot Uitvoering van Zuiderzeewerken'.
Er is een getuigschrift van Herman Koelman, die in 1921 bij het nieuwe bedrijf in dienst is
getreden. Hij krijgt na enige maanden -op 14 juni 1921- alweer ontslag, omdat het bedrijf voor
hem te weinig werk heeft.
Op het briefje staat dat het hoofdkantoor van het bedrijf in Dordrecht is gevestigd. Bij de 'Werf
Spaarndam' staat dat het bedrijf aan diep vaarwater is gelegen. Ook is erop vermeld wat het
bedrijf in verhuur en verkoop heeft: baggermolens, zuigers, elevatorbakken, onderlossers,
sleepboten, zolderschuiten, kipkarren met spoor, enz.
Toch wordt met ingang van januari 1923 het hoofdkantoor overgeplaatst naar de gemeente
Haarlemmerliede en Spaarnwoude. Elders kunnen nog wel bijkantoren bestaan. Ook de Algemene
Vergadering van de aandeelhouders moet uiterlijk 1 mei 1923 te Haarlemmerliede en
Spaarnwoude of op een ter plaatse door commissarissen te bepalen adres plaatsvinden.
Waarom het hoofdkantoor is verplaatst, is niet duidelijk. Is er soms minder belasting te betalen in
de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude dan in Dordrecht? Zijn juist daar aantrekkelijke
klussen binnen te halen?

Uit gegevens van de huidige firma 'Volker-Wessels-Stevin-Materieel' blijkt dat al in 1927 het
'Cornelia-Eiland' in Spaarndam is gekocht. Dat is gebeurd door de firma's M.J. van Hattem
Havenwerken en C. Blankevoort Zn. Aannemings Maatschappij. Op het 'Cornelia-Eiland' staan op
dat moment één huis, één magazijn en een kleine keet.
In het Jaarboek van de Vereniging Haerlem staat echter dat op 3 augustus 1929 de firma
'Blankevoort' haar werf verplaatst naar het Noorder Buiten Spaarne bij de monding van de Mooie
Nel. 'Blankevoort' heeft een werf bij de monding van het Zijkanaal-B bij het Noordzeekanaal,
maar moet daar wegens de verbreding van het kanaal verdwijnen. Directeur Cor Stapel van de
'Werf Vooruit' in Spaarndam zou de firma Blankevoort op de mogelijkheden van het 'CorneliaEiland'
attent hebben gemaakt.
Wat er precies met het bedrijf van 'v/h Tijs Volker' is gebeurd, is onduidelijk. Volgens de verhalen
is de directeur naar Australië geëmigreerd. Is zijn bedrijf failliet gegaan? Op 13 november 1933
verklaren advocaten uit Dordrecht dat met de enige uitdeellijst van de 'N.V. Maatschappij tot het
aannemen van Waterbouwkundige Werken voorheen Tijs Volker' gevestigd in Haarlemmerliede
en Spaarnwoude, met als laatste kantooradres Burgemeester Bruïnelaan 95 in Zwijndrecht, het
faillissement is geëindigd.
Dus over het bedrijf van 'voorheen Tijs Volker' in Spaarndam valt niet veel te vertellen. Over zijn
opvolger des te meer.
Wordt vervolgd.