De Bezige Bij - Standaard Uitgeverij

Hans van Mierlo
Een krankzinnig avontuur
Politieke, culturele en literaire beschouwingen
promotie
› advertenties
› voorpublicatie
› affiches
76 | non-fictie
Keuze uit het werk van een
bijzonder politicus
Hans van Mierlo was de meest vernieuwende Nederlandse politicus
van de tweede helft van de afgelopen eeuw. Op cruciale momenten
heeft hij zijn stem verheven, tégen verzuiling en de betonnen
macht, vóór directere vormen van democratie. Zijn betekenis voor
de Nederlandse politiek kan moeilijk worden overschat. Hij voelde
als geen ander aan wat er mis was met onze democratie en wist
kernachtig te verwoorden wat ter discussie gesteld moest worden:
‘De vanzelfsprekendheid van de macht en het ontbreken van het
zelfreinigend vermogen van diezelfde macht.’
Zijn werk – redevoeringen, voordrachten en spraakmakende essays –
wordt gekenmerkt door een heldere, laconieke toon, door humor
en eruditie, door een uniek gevoel voor de tijdgeest, door een passie
voor duidelijke taal, voor authenticiteit, voor transparantie van
politiek en democratie. Alle reden om zijn belangrijkste geschriften
bijeen te brengen in een fors boek. Ernst Bakker, Edmond Hofland,
Lennart van der Meulen en Carla Pauw maakten de selectie. De
biografische schets is van de hand van Edmond Hofland. Dit indrukwekkende
boek verschijnt twee jaar na zijn overlijden.
‘Hans van Mierlo: filosoof, bohemien, romanticus, redenaar, bon vivant, meester van
de paradox, maar bovenal de politieke verpersoonlijking van de Nederlandse culturele
revolutie in de jaren zestig.’ – nrc handelsblad
ISBN 978-90 234 6359 7
9 7 8 9 0 2 3 4 6 3 5 9 7
reeds aangeboden • gebonden, ca. 356 pag. • 15 x 23 cm • ca. A 24,90 • isbn 978 90 234 6359 7
nur 323 • omslagontwerp Studio Jan de Boer • foto Joost van den Broek via Hollandse Hoogte •
© willem middelkoop/hollandse hoogte
biografie
H.A.F.M.O., Hans van Mierlo (1931-2010)
Hans van Mierlo werd geboren in Breda als
zoon van een katholieke bankier; hij groeide
op in een gezin van acht kinderen. Hij
werd gevormd door de paters van het Canisiuscollege
in Nijmegen en studeerde daar later ook rechten. Hij
was kind van het ‘rijke Roomse leven’, maar wendde
zich al vroeg af van het geloof. Na zijn studie werd hij
journalist bij het liberale Algemeen Handelsblad, de
voorloper van NRC Handelsblad, waar hij een tijdlang
redacteur van de opiniepagina was.
In de jaren zestig zag hij het politieke systeem in
Nederland vastlopen. Een adequate werking van de democratie
en het ter discussie stellen van de macht werden
constanten in zijn denken en zouden dat blijven.
Met geestverwanten maakte Van Mierlo in 1966 plannen
voor een nieuwe partij, die nog in datzelfde jaar
werd opgericht: Democraten ’66, later d’66, en nog
weer later d66: een partij die niet aan een zuil gebonden
was en de burger meer inspraak wilde geven. d66
pleitte vooral voor directere vormen van democratie,
zoals het referendum en de gekozen premier, en voor
meer geestelijke vrijheid en individuele ontplooiing.
De nieuwe partij nam in 1967 deel aan de verkiezingen
voor de Tweede Kamer en kwam in één keer met zeven
zetels het parlement binnen. Dat was in het Nederland
van die tijd sensationeel. Het succes was vooral te danken
aan de flamboyante, welbespraakte lijsttrekker Hans
van Mierlo, die in die tijd de ‘Nederlandse Kennedy’
genoemd werd.
d66 was in één klap een factor van betekenis geworden
in de Nederlandse politiek. In 1973 maakte d66 deel uit
van het kabinet-Den Uyl. In 1981 werd Van Mierlo
minister van Defensie in het kabinet-Van Agt-Den Uyl.
Kort na de val van dit kabinet, in 1982, zag Van Mierlo,
inmiddels lid van de Eerste Kamer, zijn partij ten onder
gaan. Van Mierlo kwam in 1986 met een nieuwe
beginselverklaring: Een reden van bestaan, en hij werd
opnieuw lijsttrekker. Tot 1994 bleef de partij zwak,
maar in 1994 verdubbelde haar zetelaantal van 12 naar
24. Daardoor werd de hegemonie van de christendemocraten
doorbroken: voor het eerst in de Nederlandse
geschiedenis werd er een paars kabinet gevormd.
Het was een van Van Mierlo’s grootste successen. Hij
werd minister van Buitenlandse Zaken en vicepremier.
Na het tweede paarse kabinet verliet Van Mierlo in
2002 de politiek, maar de man die als geen ander mensen
wist te binden, bleef zijn partij volgen en speelde tot
het eind van zijn leven een belangrijke rol in het culturele
leven.
fictie | 77