bouw je eigen computer - IT voor vmbo-TL

Hoe bouw ik mijn eigen computer ?
Voor de aanschaf van een volledig nieuwe computer betaal je veel meer
dan alleen de kosten voor de hardware. Je betaalt ook voor de
assemblage( het in elkaar zetten ) en de service. Je bent een paar
honderd euro goedkoper uit als je zelf een computer in elkaar sleutelt, en
zo moeilijk is het niet. Daarbij komt dat je voor hetzelfde geld dat je voor
een computer in de winkel neertelt, een computer bouwt die bestaat uit
de beste computeronderdelen. In deze cursus wordt uitgelegd hoe je zelf
een computer kunt bouwen.
Je hoeft geen technisch wonder te zijn om zelf een computer in elkaar te
schroeven. Er is genoeg informatie op internet te vinden om je op weg te
helpen. Daarbij komt dat in de handleidingen die geleverd worden bij de
diverse computeronderdelen exact staat beschreven hoe je te werk moet
gaan. Het bouwen van een computer is te vergelijken met Lego of Lego
Technic, met als enige verschil dat je met computeronderdelen werkt die
zeer kwetsbaar zijn.
Voorzorgsmaatregelen.
Op de verschillende onderdelen van een computer bevinden zich chips die
gevoelig zijn voor statische elektriciteit. Een klein vonkje kan een chip en
dus het volledige computeronderdeel kapot maken. Zorg er daarom voor
dat je vonken als gevolg van statische elektriciteit voorkomt. Trek geen
(wollen) kleding aan waarvan je weet dat deze snel voor een statische
lading zorgt. En zorg ervoor dat je jezelf ontlaadt voordat je gaat
sleutelen. Dit doe je door even het metalen frame van de computerkast
aan te raken.
Antistatisch polsbandje
Een antistatisch polsbandje helpt ook. Werken met een stofzuiger is uit
den boze. Deze apparaten wekken een statische lading op die funest kan
zijn.
Zorg ervoor dat je overzichtelijk te werk gaat. Rondslingerende
onderdelen waarvan je niet meer weet waar ze liggen vreten een hoop
tijd. Het is ook niet de bedoeling dat je continue aan het zoeken bent naar
1

onderdelen. Bovendien moet je voorkomen dat het materiaal
gemagnetiseerd raakt. Dit zou kunnen gebeuren door gebruik van een
schroevendraaier die in de loop van de tijd gemagnetiseerd is geraakt. Dit
herken je doordat kleine schroefjes aan de schroevendraaier blijven
hangen. Magnetisme kan ook funest zijn voor de verschillende onderdelen
van de computer.
Wat heb je nodig ?
Als je zelf een computer in elkaar gaat zetten, is het verstandig om je
eerst te oriënteren wat voor spullen er nodig zijn. Wat ga je doen met je
computer, aan welke eisen moet de computer voldoen? Voor normaal
gebruik is geen supersnelle processor nodig. Kijk dus eerst rond op
internet naar wat er momenteel op de markt is, en vraag advies aan de
winkelier waar je de computeronderdelen gaat kopen.
Als je keuze op een bepaald moederbord valt, zal daarmee ook de keuze
van de processor bepaald worden. Zo heb je moederborden waar alleen
Pentium-processors op passen, terwijl AMD-processors weer prima passen
op andere moederborden. Welke merken je ook kiest, de basisonderdelen
blijven hetzelfde :
- computerkast (de standaard is ATX)
- moederbord
- voeding
- processor
- koeler/ventilator
- geheugenmodule(s)
- harde schijf
- videokaart
- geluidskaart
- netwerkkaart
- cd-rom (dvd) drive/brander
Tip : Als je zelf een computer in elkaar gaat schroeven kun je vaak een
aantal van bovenstaande onderdelen uit je oude computer halen (als je
deze niet meer gebruikt). Zo bespaar je extra op de kosten.
De computerkast.
Omdat ATX-formaat moederborden min of meer de standaard vormen,
moet je bij aanschaf van de computerkast er dus op letten dat deze een
ATX-moederbord kan herbergen.
2

ATX computerkast
De meeste computerkasten die in de winkel staan zijn al voorzien van een
voeding. De nieuwste processors vergen een voeding van minimaal 300
Watt. Let hier op! Aan de binnenkant van de voorzijde van de
computerkast zie je een aantal losse draadjes hangen met een klein
stekkertje aan het uiteinde. Deze bedrading moet op het moederbord
worden aangesloten. Het zorgt voor de stroomtoevoer naar de ledjes aan
de voorzijde van de kast, zodat straks bijvoorbeeld de aan en uit
schakelaar van de computer werkt. Over de voeding en de aansluiting van
de ledjes later in deze cursus meer. We gaan eerst verder met het
moederbord.
Moederbord
3

Het moederbord.
Het moederbord vormt het hart van de computer. Het is de
commandocentrale die alle activiteiten van de computer coördineert. Er
zijn verschillende typen moederborden die allen de volgende onderdelen
herbergen :
Chipset - De chipset bepaalt welke processors, geheugen en andere
onderdelen op het moederbord geplaatst kunnen worden.
CPU-slots/sockets - Het soort processor wordt niet alleen bepaald door
de chipset op het moederbord, maar ook door het type CPU-slot of
Socket. Dat is de plaats waar de processor op het moederbord geplaatst
wordt. Tegenwoordig vind je bijna alleen nog maar CPU-sockets:
Socket 370: Intel Pentium III en Celeron processors
Socket A: AMD Athlon en Duron
Socket 478: Pentium 4
Socket A
Voltage Regulator Module (VRM) - De VRM reguleert het voltage naar
de processor.
Geheugenslots/sleuven - Het type geheugenslots bepaalt welke
geheugenmodules je kunt plaatsen op het moederbord. Op de meeste
moederborden van tegenwoordig kunnen 168-pin SDRAM DIMMs worden
geplaatst, of 184-pin DDR-SDRAM DIMMs. De nieuwste generatie
geheugenmodules zijn de DDR2-modules.
4

Geheugenslots
Uitbreidingsslots ofwel Expansion bus slots - Moederborden
beschikken over een aantal witte PCI-slots waarin geluidskaarten of
netwerkkaarten geplaatst kunnen worden. Oudere moederborden
beschikken nog over ISA-slots.
PCI-slots
AGP-poort - De videokaart krijgt een bijzondere slot aangewezen, de
zogenaamde AGP-slot. Deze heeft een bruine kleur en staat los van de
andere uitbreidingsslots.
AGP-slot
Het moederbord kan maar op één manier in de computerkast geplaatst
worden. De hiervoor benodigde schroefjes vind je in de computerkast. Het
moederbord zelf wordt meestal zonder schroefjes geleverd.
In het moederbord zitten geprepareerde gaten die overeenkomen met de
voorgeboorde gaten van de kast. Van belang is dat het moederbord de
5

kast zelf niet raakt. Hiervoor zijn koperen afhoudschroefjes meegeleverd
die je eerst in kast schroeft. Houdt het moederbord met de hand even op
de juiste plaats zodat je ziet om welke gaten het gaat, en schroef de
koperen afhoudschroefjes in de juiste gaten.
Afhoudschroefjes
Voordat je het moederbord daadwerkelijk plaatst, moet je eerst de
processor en de koeler op het moederbord bevestigen. Eerst plaats je de
processor op de socket, daarna de koeler erbovenop. De plaatsing van de
koeler op de processor kost namelijk nogal wat kracht, en je schiet snel
uit. Hierdoor zou het moederbord kunnen beschadigen.
De processor en de koeler.
We gaan er hier vanuit dat er zich een socket, dus geen slot, op het
moederbord bevindt waar de processor op geplaatst moet worden. Om de
processor te plaatsen moet je eerst het metalen hendeltje aan de zijkant
van de socket ophalen, zodat de socket open is.
Socket
De processor past maar op één manier in de socket. Plaats de processor
en druk het hendeltje naar beneden. Je voelt nu dat de processor vastzit.
6

Socket met processor
Hierna plaats je de koeler. Onderaan de koeler zie je, als het goed is, een
soort sticker zitten. Dit is de koelpasta die ervoor zorgt dat de processor
goed zijn warmte kwijt kan aan de koeler.
Let op : Verwijder eerst de folie die de koelpasta beschermt voordat je de
koeler plaatst, anders kan de processor verbranden. Net als de processor
past de koeler maar op één manier op de socket. De koeler is voorzien
van een stalen beugel die voor de bevestiging zorgt. Klik de beugel aan
een kant over de daarvoor bestemde clip van de socket. Om de andere
kant van de beugel te bevestigen is nu behoorlijk wat kracht nodig.
Gebruik hiervoor een schroevendraaier, maar let op dat je niet uitschiet.
Je zou ook een doppenschroevendraaier kunnen gebruiken, zodat je als je
uitschiet het moederbord minder snel beschadigt. Scherm desnoods het
moederbord even af met een stuk karton.
Clip en plaatsen schroevendraaier koeler
Opmerking: Als de koeler eenmaal is geplaatst kun je deze beter niet
meer verplaatsen, hierdoor zou de koelpasta niet meer goed zijn werk
kunnen doen. Als je het wel doet is het zaak om de oude koelpasta te
verwijderen en een nieuwe laag aan te brengen. Nu de processor en
koeler op het moederbord zijn geplaatst kunnen we het moederbord in de
computerkast bevestigen. Zojuist hebben we al de koperen
afhoudschroefjes in de juiste voorgeboorde gaten geschroefd. Leg nu het
moederbord op de afhoudschroefjes, en bevestig het moederbord met de
daarvoor bestemde schroefjes.
7

Als het moederbord is bevestigd stellen we de jumpers goed in. Jumpers
zijn kleine losse componentje die je over een aantal pinnetjes zet om een
verbinding te maken, of juist te verbreken. Hiermee kunnen
hardwarematig instellingen gewijzigd worden. In de meeste gevallen hoeft
er niets aan de jumpers te veranderen, dit kun je zelf nagaan door de
handleiding van het moederbord erop na te slaan. Tevens moet je de
draden voor de ledjes in de computerkast aansluiten. De plaats waar deze
stekkertjes op het moederbord moeten komen, staat gedetailleerd
beschreven in de handleiding van het moederbord.
Led-stekkertjes
Het geheugen.
De meeste moederborden van tegenwoordig zijn voorzien van DDR
SDRAM DIMM modules, waarbij SDRAM staat voor 'Synchronous Dynamic
Random Access Memory', de meest gebruikte technologie van
tegenwoordig.
DDR staat voor Double Data Rate. DIMM staat voor Dual Inline Memory
Module, min of meer de verpakking van het geheugen.
Geheugenmodule
Het geheugen kun je eenvoudig in de geheugenslots plaatsen. Let er wel
op dat je over de juiste modules beschikt. Plaats de eerste module in de
eerste slot. Als je over meerdere modules beschikt plaats je deze in de
volgende geheugenslots.
De geheugenmodules dien je wel op de juiste manier te plaatsen.
Inkepingen op de modules en palletjes op de slots laten zien hoe de
modules geplaatst dienen te worden. Je verankert de modules met de
witte klemmen die zijn bevestigd aan de slots.
8

Insteekkaarten en uitbreidingssleuven.
Afhankelijk van je persoonlijke behoeften kun je de computerr uitbreiden.
Als je een professionele muzikant bent zul je een kwalitatief hoge
geluidskaart willen. Als geluid je niet zo interesseert is een goedkope
geluidskaart voldoende. Misschien ben je juist geïnteresseerd in
videobewerking, of ben je een fervente gamer, dan heb je meer aan een
goede videokaart.
Uitbreiding van de mogelijkheden van de computer is mogelijk door
plaatsing van insteekkaarten in de daarvoor bestemde
uitbreidingssleuven. Voor de videokaart is het AGP-slot gereserveerd.
Hiervan bevindt er zich een op het moederbord, herkenbaar aan de bruine
kleur.
Plaatsing videokaart
SCSI-kaarten, geluidskaarten en netwerkkaarten worden geplaatst in een
PCI-slot. Hiervan bevinden zich er drie tot zes op het moederbord. Het zijn
witte slots.
Voorheen bevonden zich ISA-slots op het moederbord met dezelfde
functie, maar deze zijn langzaam maar zeker verdwenen.
Het plaatsen van een kaart in de daarvoor bestemde sleuf is niet moeilijk.
Als de ijzeren zijkant met zijn schroefgat precies over het schroefgat van
de computerkast valt is de kaart goed geplaatst. Belangrijk is de kaart
goed met een schroef vast te zetten zodat deze niet losschiet als je druk
op de kaart uitoefent, bijvoorbeeld bij het bevestigen van bekabeling.
9

Juiste plaatsing kaart
Drives en harde schijven.
De harde schijf
De harde schijf dient voor opslag van bestanden maar ook voor
huisvesting van een besturingssysteem ( Windows XP, Vista, Windows 7 ).
De harde schijf communiceert met het moederbord via een IDE-kabel( flat
cable ) en maakt daarvoor gebruik van de IDE-standaard (Integrated
Drive Electronics). Op het moederbord bevinden zich twee IDEaansluitingen,
een primaire en een secundaire aansluiting.
10

IDE-kabel
Schroef de harde schijf vast in de computerkast in de daarvoor
gereserveerde ruimte vooraan in de kast. Bevestig de IDE-kabel volgens
de handleiding aan de harde schijf en koppel deze aan het moederbord.
De meeste IDE-kabels ( flat cable ) hebben een rode draad aan een kant
van de kabel, deze moet altijd op de positie van pinnetje 1 van de IDEaansluiting
op de harde schijf of cd-rom zitten. De IDE-kabel kan maar op
één manier in de IDE-aansluitingen van het moederbord geplaatst
worden.
Master of slave ?
Je kunt er voor kiezen meerdere harde schijven te plaatsen, of meerdere
harde schijven, een cd-rom-drive én een brander. Het moederbord
beschikt over twee IDE-poorten. Dit zijn twee connectoren op het
moederbord.
De harde schijf met het besturingssysteem( Windows XP, Vista, Windows
7 ) verbind je met de eerste IDE-poort, en stel je in als master. De
computer spreekt alleen de eerste connector aan voor het
besturingssysteem. Dit doe je door de jumpertjes van de harde schijf te
plaatsen zoals (meestal) bovenop de harde schijf staat aangegeven. Als je
over een tweede harde schijf beschikt koppel je deze aan dezelfde IDEkabel,
maar je stelt deze schijf in als slave.
De cd- of dvd-brander koppel je aan de tweede IDE-poort (connector) en
stel je net zoals de eerste harde schijf als master in. Als je eventueel een
tweede cd-rom-drive hebt koppel je deze aan dezelfde kabel als de
brander. Deze drive stel je in als slave.
Deze computer is geschikt om vanaf harde schijf te branden, maar niet
ideaal om direct te branden vanaf de cd-rom speler. Als je een kopie van
een cd wilt maken, kun je dit beter via de harde schijf doen. Waarom dan
toch deze instellingen ? De cd-rom speler gebruik je voor verschillende
doeleinden. Als je zowel de harde schijf met het besturingssysteem en de
11

cd-rom speler aan één IDE-kabel hebt hangen zou al het dataverkeer via
deze kabel verlopen. Dit zorgt voor een traag besturingssysteem.
Aansluiten voeding.
De voeding
Als je een ATX-kast zonder voeding hebt gekocht, moet je deze zelf
plaatsen. Hiervoor is een ruimte gereserveerd linksboven in de kast.
Bevestig de voeding met de daarvoor bijgeleverde schroefjes.
Uit de voeding zie je een aantal kabels met aansluitingen hangen.
Hiermee dienen het moederbord en de drives( harde schijven, cd-rom
speler, dvd-brander ) aangesloten te worden.
Sluit eerst alle voedingskabels van de harde schijven, cd-rom speler en
dvd-brander aan. De voeding voor het moederbord kan dan als laatste
worden aangesloten. Dit omdat zodra je het moederbord hebt aangesloten
er spanning op het moederbord staat. Als je daarna nog moet sleutelen
aan de kaarten en drives verhoog je het risico op kortsluiting.
Harde schijf (cd-rom speler, dvd-brander) voeding
De diverse drives (harde schijven, cd-rom speler, dvd-brander ) worden
door de kleine (qua formaat) voedingskabels aangesloten.
Aansluiting cd-rom speler
12

Voeding moederbord
De grootste voedingskabel is die voor het moederbord. Zoals gezegd dien
je deze als laatste aan te sluiten.
Alle onderdelen zitten nu op zijn plaats. Het grote moment is
aangebroken. De zelfbouw computer aanzetten.
De volgende stap is de installatie van het besturingssysteem( Windows
XP, Vista, Windows 7 ).
Opdracht : Zoek op het internet de onderstaande begrippen(
bijvoorbeeld via wikipedia ).
1. Geef van het begrip intern geheugen en extern geheugen een
omschrijving.
2. Geef een omschrijving van het begrip virtueel geheugen.
3. Een modem staat tussen de telefoonlijn/kabel en de computer.
Wat is de functie van een modem ?
13

4. Welke onderdelen van een computer bepalen de snelheid van de
pc ?
5. a. Wat is een addreseerbaar en niet-addreseerbaar geheugen.
b. Bij welke computeronderdelen vind je addreseerbaar geheugen ?
c. Bij welk computeronderdeel vind je niet-addreseerbaar geheugen ?
6. Wat is de functie van een router in een computernetwerk ?
7. Er zijn verschillende printers : Matrixprinter, plotter,
inkjetprinter en laserprinter.
Geef van elke printer een omschrijving.
14

8. Een processor bepaald mede de snelheid van een computer.
a. Wat is de betekenis van de letters C.P.U. ?
b. Wat is de betekenis van de letters C.V.E. ?
9. Waar wordt de F.A.T(=File Allocation Table) voor gebruikt ?
10. Waar wordt de T.O.C.(=Table of Contents ) voor gebruikt ?
11. Noem twee voorbeelden van randapparatuur ?
12. Noem drie voorbeelden van invoerapparaten ?
13. Noem twee voorbeelden van uitvoerapparaten ?
15

14. De printer wordt aangesloten op een parallelle poort en de
muis/toetsenbord op een seriële poort.
a. Geef een omschrijving van een seriële poort.
b. Geef een omschrijving van een parallelle poort.
c. Waarom wordt een printer aangesloten op een parallelle poort en
niet op een seriële poort ?
15. In een computer netwerk wordt een USB-adapter gebruikt.
Wat is de functie van deze USB-adapter in het computernetwerk ?
16

16. In een computer netwerk wordt een WirelessLAN kaart gebruikt.
Wat is de functie van deze WirelessLAN kaart in het
computernetwerk?
ER VOLGT EEN TOETS OVER DE INHOUD VAN HET DOCUMENT EN
DE GEMAAKTE OPDRACHTEN
17